Wywiad z ordynatorem Oddziału Ginekologiczno-Położniczego Pierwsza wizyta w gabinecie ginekologicznym Moda na świadome macierzyństwo Rady położnej

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Wywiad z ordynatorem Oddziału Ginekologiczno-Położniczego Pierwsza wizyta w gabinecie ginekologicznym Moda na świadome macierzyństwo Rady położnej"

Transkrypt

1 NR 1 (1) WIOSNA 2013 PO PIERWSZE PACJENT MAGAZYN PACJENTA CENTRUM ZDROWIA W MIKOŁOWIE Temat numeru ZDROWIE KOBIETY Wywiad z ordynatorem Oddziału Ginekologiczno-Położniczego Pierwsza wizyta w gabinecie ginekologicznym Moda na świadome macierzyństwo Rady położnej Pozostałe działy: PROFILAKTYKA ODŻYWIANIE CZY TO BOLI?

2 2 Prawa Pacjenta Podstawowym prawem człowieka jest prawo do ochrony zdrowia, a w szczególności uzyskanie niezbędnej pomocy medycznej w razie choroby. Pacjent ma: v Prawo do świadczeń zdrowotnych odpowiadających wymaganiom wiedzy medycznej. v Prawo do wyrażania zgody lub odmowy jej udzielenia na określone świadczenia zdrowotne. v Prawo do informacji o stanie zdrowia, przebiegu choroby i rokowaniu na przyszłość. v Prawo do poszanowania intymności i godności w czasie udzielania świadczeń zdrowotnych. v Prawo zwrócić się z interwencją do bezpośredniego przełożonego osoby udzielającej świadczenia zdrowotne, a następnie do dyrektora zakładu, a jeżeli naruszenie prawa dotyczy fachowej czynności medycznej, zwrócić sie do Okręgowej Izby Lekarskiej bądź Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych. v Szczególne prawa jeśli przebywa w szpitalu. Rejestracja do lekarza W celu potwierdzenia prawa do korzystania ze świadczeń zdrowotnych należy przy rejestracji przedstawić dokument tożsamości (dowód osobisty, prawo jazdy, paszport) konieczny do weryfikacji w Systemie ewuś i elektroniczną kartę ubezpieczenia zdrowotnego (KUZ) wydaną przez Śl. O W NFZ. W przypadku negatywnej odpowiedzi z Systemu należy przedstawić inny dokument potwierdzający opłacanie składek na ubezpieczenie zdrowotne. Jednocześnie zapraszamy do korzystania z możliwości zarejestrowania się do wybranej Poradni drogą elektroniczną. Po przesłaniu wypełnionego formularza nasz konsultant skontaktuje się z Państwem w celu ustalenia terminu wizyty. Szczegółowe informacje oraz możliwość zarejestrowania się na stronie internetowej

3 TEMAT NUMERU Zdrowie kobiety 3 Wywiad z dr n. med. Adamem Dyrdą ordynatorem Oddziału Ginekologiczno-Położniczego Panie ordynatorze, dziewiąty rok pełni Pan funkcję ordynatora Oddziału Ginekologiczno-Położniczego w Szpitalu Powiatowym w Mikołowie. Jak przebiegała Pana kariera zawodowa? Jestem rodowitym tyszaninem, w Tychach się urodziłem, poza 6-letnim okresem studiów medycznych w Krakowie, mieszkam w Tychach do dziś. Po studiach rozpocząłem pracę w Oddziale Ginekologiczno-Położniczym Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego w Tychach, gdzie uzyskałem specjalizację pod kierunkiem znakomitego lekarza dr Ryszarda Wysockiego. Obroniłem dysertację doktorską na temat metod oceny dobrostanu płodu. W 2004 r. zostałem ordynatorem Oddziału Położniczo-Ginekologicznego w Szpitalu Powiatowym w Mikołowie i stanowisko to piastuję do dziś. Ukończyłem podyplomowe studia z zakresu etyki i prawa medycznego na Uniwersytecie Warszawskim. Jak można scharakteryzować oddział, którym Pan kieruje? Oddział Ginekologiczno-Położniczy Szpitala w Mikołowie jest oddziałem I stopnia referencyjności wg klasyfikacji NFZ, co pozwala przyjmować kobiety do porodu z ciążą donoszoną, tj. powyżej 36 tygodnia jej trwania, niepowikłaną poważnymi schorzeniami matki lub płodu. Oznacza to, że takie powikłania ciąży jak poród przedwczesny, poważ- ne choroby matki np.: cukrzyca, ciężkie nadciśnienie, wady serca nie mogą być leczone w naszym oddziale. Oczywiście nie dotyczy to stanów nagłych i ratujących życie. W zakresie ginekologii wykonujemy szeroki zakres operacji metodą klasyczną jak i metodami videochirurgii tj. przy zastosowaniu laparoskopii i histeroskopii. Nowoczesne operacje technikami małoinwazyjnymi stosujemy w przypadkach nietrzymania moczu u kobiet oraz w zaburzeniach statyki narządu rodnego. Referencyjność oddziału nie pozwala na leczenie operacyjne niektórych nowotworów narządu rodnego. Kontrakt z Narodowym Funduszem Zdrowia i wycena poszczególnych procedur nie pozwala jednak na wprowadzanie niektórych technik operacyjnych ze względu na ich niedoszacowanie, to znaczy że koszt leczenia przekracza wycenę przez NFZ, a to mogłoby spowodować zadłużenie oddziału. Pacjentki w oddziale przebywają na salach pojedynczych lub 2- i 3-osobowych, wszystkie z węzłami sanitarnymi. Odcinek położniczy funkcjonuje w systemie rooming-in, tzn. że noworodki przebywają z matkami. Czy zgodzi się Pan ze stwierdzeniem, że tak naprawdę funkcjonowanie oddziału to budowanie relacji między ludźmi? Po objęciu stanowiska ordynatora zauważyłem, że wielką zaletą jest dobrze wyszkolona kadra lekarzy oraz położnych i pielęgniarek, że wśród pracowników panuje dobra atmosfera, co przenosi się na opiekę nad pacjentkami. Wielu pracowników całe swoje życie zawodowe związało z oddziałem, co moim zdaniem świadczy o ich zaangażowaniu i oddaniu w działanie na rzecz mieszkańców powiatu mikołowskiego. Od kiedy jestem ordynatorem oddziału, specjalizację z ginekologii i położnictwa uzyskało 4 lekarzy, obecnie w trakcie specjalizacji jest 1 lekarka. Po 2004 r. szpital został przebudowany, mamy nowoczesny blok porodowy z salą do cięć cesarskich i dobrze wyposażony blok operacyjny. W działalności oddziałów ginekologiczno-położniczych istotne są procedury związane z porodem. Jak to wygląda w Pana oddziale? W oddziale odbywa się około 1200 porodów rocznie, w rekordowym roku 2010 było 1400 porodów w tym około 25% cięć cesarskich. W ostatnich latach wzrasta ilość wykonywanych cięć cesarskich, takie zjawisko również obserwuje się w całym naszym kraju. Na sali porodowej wykonuje się znieczulenia zewnątrzoponowe pozwalające na poród bezbolesny, znieczulenia wykonują anestezjolodzy. Około 40% to porody tzw. rodzinne czyli w obecności męża lub innej osoby towarzyszącej np.: mamy, siostry. v

4 4 TEMAT NUMERU Na sali porodowej opiekę nad rodzącą sprawują położne, kobieta rodząca nie tylko powinna czuć się bezpiecznie, powinna również odczuwać przyjazną atmosferę, która pomoże w trudach porodu. Bezpośrednio po porodzie opiekę nad noworodkiem przejmuje lekarz neonatolog, który ocenia stan dziecka. Wprowadzony przez Ministra Zdrowia w 2011 r. standard opieki nad kobietą ciężarną nakłada na lekarzy prowadzących ciążę i oddziały położnicze obowiązki i sposoby postępowania jednolite w całym kraju. W zakresie opieki szpitalnej, w mojej opinii, od dawna spełniamy wszystkie warunki ww. standardu. Niestety, chyba nie wszyscy lekarze ginekolodzy w poradniach dla kobiet znają wynikające ze standardu zalecenia, na oddział zgłaszają się pacjentki do porodu bez obowiązkowych badań, bez skierowań i nagminnie bez wymaganego planu porodu. Być może wynika to ze zbyt niskiej wyceny wizyt położniczych przez NFZ. Gdzie można uzyskać bliższe informacje o oddziale, którym Pan kieruje? Szczegółowych informacji na temat oddziału, możliwości jego obejrzenia, szkoły rodzenia, możliwości leczenia operacyjnego można uzyskać na stronie internetowej: com.pl lub pod nr tel Czy ma Pan poczucie satysfakcji zawodowej i osobistej? Oprócz pracy w szpitalu pracuję w gabinecie prywatnym, znajduję czas na własne zainteresowania i pracę społeczną. Już kolejną kadencję jestem delegatem na Zjazd Śląskiej Izby Lekarskiej, działam w organach statutowych izby na rzecz wszystkich lekarzy. Jestem nie tylko kibicem ale i czynnie uprawiam sport, biorę udział w amatorskich i lekarskich zawodach sportowych w narciarstwie alpejskim i tenisie ziemnym. Jestem żonaty, mam dwóch synów. Moja żona Ewa jest lekarzem kardiologiem, starszy syn jest doktorem nauk prawnych, pracownikiem Uniwersytetu Jagiellońskiego. Młodszy syn poszedł w ślady rodziców i jest studentem medycyny. Życząc Panu i całemu zespołowi oddziału wielu sukcesów, dziękuję za rozmowę. Pierwsza wizyta w gabinecie ginekologicznym Dla każdej kobiety pierwsza wizyta w gabinecie ginekologicznym jest powodem stresu. Wizja obnażenia swoich stref intymnych obcemu człowiekowi (często mężczyźnie) jest krępująca, a dla młodych kobiet może być nawet przerażająca. Wiele pań odczuwa również lęk przed nieznanym: nie wie, jakie pytania zada lekarz oraz na czym polega badanie ginekologiczne. Co więcej, od wrażenia, jakie w czasie pierwszej wizyty u ginekologa odniesie nastolatka, może zależeć jej stosunek do tego specjalisty w całym dorosłym życiu. Dlatego warto z rozwagą wybrać lekarza, który po raz pierwszy przeprowadzi badanie oraz posiąść niezbędną wiedzę na temat pierwszej wizyty ginekologicznej. Odwagi może dodać świadomość, że badanie nie musi być bolesne ani w żaden sposób uwłaczające dla kobiety. Wręcz przeciwnie dbanie o zdrowie, także o zdrowie intymne, to żaden wstyd. Przebieg pierwszej wizyty ginekologicznej zależy od wieku, zgłaszanych dolegliwości oraz tego, czy pacjentka rozpoczęła współżycie płciowe. Temat badania noworodków, niemowląt i małych dzieci pominę, gdyż potrzeba takiego badania zachodzi bardzo rzadko i jest wykonywana przez ginekologów dziecięcych, chirurgów lub neonatologów w specjalistycznych oddziałach i poradniach. Jeżeli młoda kobieta jest dziewicą i nie ma rzadkich dolegliwości, wystarczy zaplanować pierwszą wizytę ginekologiczną ok roku życia lub wcześniej, jeżeli planuje rozpoczęcie współżycia płciowego. Wizyta taka ma charakter rozmowy-edukacji pacjentki w zakresie należytej dbałości o higienę, profilaktykę chorób narządów płciowych i piersi, planowania ciąży oraz antykoncepcji. Lekarz powinien zbadać piersi, ocenić oglądaniem budowę ciała oraz rozwój tzw. drugorzędowych cech płciowych (tj. gruczołów piersiowych, owłosienia). Można badanie uzupełnić o badanie ultrasonograficzne narządów miednicy przez powłoki brzuszne. Dla potrzeb takiego badania pacjentka powinna mieć pełny pęcherz moczowy. Zazwyczaj odstępuje się od badania przez pochwę lub odbyt. Gdy są dolegliwości Inaczej wygląda badanie ginekologiczne dziewczynki-dziewicy, która zgłasza się do lekarza z powodu niepokojących ją objawów

5 TEMAT NUMERU 5 lub dolegliwości. Oto lista problemów, z którymi warto zgłosić się do ginekologa, nawet przed 18. rokiem życia i przed rozpoczęciem współżycia płciowego: Upławy, które powodują ból, świąd, pieczenie, zaczerwienienie w okolicach intymnych lub upławy o nieprzyjemnym zapachu i żółtym lub zielonkawym kolorze. Bardzo bolesne miesiączki. Cykle miesiączkowe, które trwają krócej niż 21 dni, lub dłużej niż 35 dni (przypominam, że długość cyklu mierzy się od dnia pierwszej miesiączki, do dnia poprzedzającego kolejną miesiączkę) Bardzo obfite miesiączki, które trwają dłużej niż 7 dni lub wymagają użycia więcej niż 1 paczki (czyli 20 sztuk) podpasek, które są mocno przekrwione. Pojawienie się miesiączki przed dziesiątym rokiem życia, lub brak miesiączki po ukończeniu szesnastego roku życia. Trądzik, łojotok, nadmierne owłosienie z towarzyszącymi cyklami miesiączkowymi dłuższymi niż 35 dni Dolegliwości bólowe w podbrzuszu po wykluczeniu chorób układu pokarmowego oraz moczowego (pacjentki głównie kierowane przez lekarza rodzinnego lub chirurga po wykonaniu wstępnych badań) Podejrzenie wady narządów płciowych. Urazy okolic intymnych, w tym przemoc seksualna Podejrzenie ciąży Badanie ginekologiczne Warto podkreślić, że w Polsce system opieki ginekologicznej nad dziewczynkami i nastolatkami zapewnia możliwość uzyskania porady w Poradni Ginekologii Wieku Rozwojowego wszystkim dziewczynkom od urodzenia do ukończenia 18. roku życia. Kolejną ważną kwestię stanowią aspekty prawne związane z badaniem ginekologicznym nieletnich. Badanie takie przeprowadza się za zgodą i w obecności rodzica najlepiej matki lub opiekuna prawnego dziecka. Zgodę na badanie i leczenie dziewczynki poniżej 16. roku życia podejmuje właśnie opiekun dziecka. Oczywiście warto poinformować i uprzedzić dziewczynkę o konieczności takiego badania. Nastolatki pomiędzy 16. a 18. rokiem życia wraz z rodzicem współdecydują o swoim zdrowiu, dlatego konieczne jest wyrażenie zgody obojga na badanie oraz dalsze leczenie. Poniższe słowa kieruję nie tylko do młodych dziewcząt, ale również rodziców, ponieważ dziecko przed wizytą w poradni ginekologicznej powinno być przygotowane do badania przez matkę. Pozwoli to na zwiększenie poczucia pewności siebie, zmniejszy niepokój, poprawi samopoczucie dziecka przed wykonaniem badania. Matka powinna wyjaśnić dziecku, w jakiej pozycji będzie badane i jak będzie ułożone do badania (oględnie, zrozumiale, stosownie do wieku). Przed przystąpieniem do badania pytam matkę, czy wytłumaczyła dziecku, na czym polega badanie, jeśli nie, to lekarz powinien od tego zacząć. Poza badaniem piersi, oglądaniem budowy ciała oraz rozwoju piersi, narządów płciowych i owłosienia, ginekolog dziecięcy zakłada do pochwy specjalne wzierniki dziecięce (często po uprzednim znieczuleniu wejścia do pochwy żelem z lekiem przeciwbólowym) lub ogląda ściany pochwy i szyjkę macicy przy użyciu tzw. waginoskopu. Jeśli dziewczynka jest niespokojna, należy odstąpić od zakładania wzierników lub waginoskopu do pochwy lub badanie powtórzyć w trakcie następnej planowej wizyty. W przypadku gdy badania nie można odłożyć, przeprowadza się je w znieczuleniu ogólnym. Tzw. badanie dwuręczne zestawione wykonuje się zazwyczaj przez odbyt po założeniu rękawiczki natłuszcza się palec wskazujący jednej ręki maścią, a drugą dłoń układa na skórze w okolicy podbrzusza. Zbliżając palce obu rąk, ocenia się narządy płciowe i w miarę możliwości pozostałe narządy miednicy mniejszej. Jeżeli pierwsza wizyta ginekologiczna odbywa się po rozpoczęciu współżycia przez pacjentkę, badanie ginekologiczne przeprowadza się w sposób typowy. Na początku przeprowadzany jest wywiad lekarski, w którym pytania dotyczą daty pierwszej i ostatniej miesiączki (podajemy zawsze pierwszy dzień krwawienia jako datę miesiączki), regularności i obfitości krwawień miesiączkowych (warto zaznaczać w kalendarzu) oraz występowania jakichkolwiek dolegliwości (można opowiedzieć ginekologowi o wszystkich problemach ze zdrowiem, mogą one bowiem mieć związek z tą dziedziną medycyny, a jeżeli wykroczą poza problematykę ginekologii i położnictwa lekarz z pewnością skieruje do innego specjalisty). Następnym elementem wizyty ginekologicznej jest badanie piersi. Kolejno pacjentka poproszona jest o rozebranie dolnej części ubrania ( od pasa w dół ) i położenie się na tzw. fotelu ginekologicznym z odwiedzionymi nogami. Po pierwsze oglądane są zewnętrzne narządy płciowe, a w następnej kolejności we wziernikach ściany pochwy i szyjka macicy. Podczas badania we wziernikach specjalną szczoteczką można pobrać wymaz z szyjki macicy pierwszy wymaz cytologiczny zalecany jest 3 lata po rozpoczęciu współżycia płciowego lub najpóźniej w 25. roku życia. Warto zaplanować wizytą ginekologiczną zaraz po zakończeniu miesiączki, gdyż jest to najlepszy termin na wykonanie tego wymazu. W końcu wykonuje się tzw. badanie ginekologiczne dwuręczne zestawione: jeden lub dwa palce ręki wprowadza się do pochwy, a drugą ręką uciska się powłoki brzuszne. Standardem stało się również wykonywanie badania ultrasonograficznego narządów płciowych głowicą przezpochwową. Wizyta kończy się powtórną rozmową z lekarzem udzieleniem porady medycznej. lek. Dominika Hudziak FOT. THETA

6 6 TEMAT NUMERU Moda na świadome macierzyństwo o ciąży i porodzie ważne informacje w pigułce Z pewnością niejedna młoda kobieta zastanawia się, kiedy nadejdzie dla niej ten odpowiedni moment na zaplanowanie potomstwa. W dobie równouprawnienia i emancypacji pełnimy wiele ról społecznych, niejednokrotnie będąc bardziej wydajnymi i aktywnymi zawodowo od mężczyzn. Oczywistym jest fakt oddzielenia na stałe seksu od prokreacji. Dzięki środkom antykoncepcyjnym mamy dużą kontrolę nad płodnością. To taka nowa wolność, która daje kobiecie możliwość wyboru momentu, w którym chce zostać matką za cenę zmniejszenia swojej aktywności w sferach życia niezwiązanych z wychowywaniem dzieci. Ale możliwość podjęcia tej decyzji staje się coraz trudniejsza. Okazuje się, że nigdy nie ma odpowiedniego czasu na macierzyństwo, gdyż wymogi rynku pracy uniemożliwiają faktyczne połączenie roli matki i aktywnej zawodowo kobiety. Tym trudniej podjąć decyzję o posiadaniu dzieci w obliczu kryzysu ekonomicznego oraz poczucia odpowiedzialności za przyszłą rodzinę. Kolejnym aspektem staje się kryzys rodziny, będącej dla kobiety przyszłej matki podstawą poczucia stabilizacji. Paradoksalnie świadomość ograniczeń jak i wiek urodzenia pierwszego dziecka wzrasta wraz z wykształceniem, zaś płodność z biegiem czasu maleje. Pomimo wprowadzenia nowych metod leczenia niepłodności warto wspomnieć o ograniczeniach w ich stosowaniu oraz braku refundacji przez NFZ. Dodatkowym argumentem przeciwko posiadaniu potomstwa staje się szereg stereotypów wciąż krążących w społeczeństwie, które niezweryfikowane są dla wielu osób jedynym źródłem wiedzy. Macierzyństwo coś, co kiedyś przychodziło samo, dziś jest kwestią racjonalnego wyboru, przymusową kalkulacją zysków i strat. Macierzyństwo coś, co kiedyś przychodziło samo, dziś jest kwestią racjonalnego wyboru,przymusową kalkulacją zysków i strat. Pisząc ten artykuł zadaję sobie pytanie, czy za zmianami w mentalności i oczekiwaniach młodych kobiet nadąża współczesne położnictwo. Dla tych z pań, które w sposób świadomy planują macierzyństwo i dla których aspekty medyczne są istotne podaję w pigułce ważne informacje na temat ciąży oraz porodu. Na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat zmieniła się i nadal zmienia opieka nad ciężarną kobietą i jej nienarodzonym dzieckiem. Po pierwsze zwiększyły się możliwości zarówno w zakresie diagnostyki jak i leczenia chorób podczas ciąży, co przyczyniło się do wzrostu odsetka urodzeń żywych dzieci czyli powodzenia ciąży. Dysponujemy szeroką gamą leków bezpiecznych i skutecznych w ciąży. Dzięki tzw. badaniom prenatalnym czyli jednoczasowym: badaniu ultrasonograficznym płodu oraz markerów biochemicznych z krwi matki mamy możliwość wykrywania niektórych genetycznych chorób płodu w pierwszej połowie ciąży, zaś rozwój ultrasonografii oraz genetyki pozwala rozpoznać wiele ciężkich wad płodu. Co więcej, nawet na Śląsku istnieje możliwość leczenia wewnątrzmacicznego wybranych schorzeń dziecka np. przepukliny oponowo-rdzeniowej lub zespołu przetoczenia między płodami w ciąży bliźniaczej. Nie tylko pojawiły się nowe możliwości technicz- ne, ale zmieniła się również relacja pacjentka-lekarz, pacjentka-położna. Mówi się o tzw. demedykalizacji porodu. W skrócie: poród ma być bezpieczny, pod nadzorem specjalistów dla uniknięcia komplikacji i powikłań, a zarazem pozytywnym i jak najmniej stresującym przeżyciem dla przyszłej matki. Bardzo namacalnym tego przykładem jest plan porodu, będący nowym prawem kobiet w ciąży i narzędziem komunikacji między rodzącą a personelem medycznym. Plan porodu pozwala kobiecie w pewnym zakresie decydować o przebiegu porodu poprzez wyrażenie swoich potrzeb i oczekiwań. Daje możliwość wyboru, poczucie pewności, bezpieczeństwa i jednocześnie wymusza na ciężarnych lepsze przygotowanie do porodu. Pacjentka powinna jednak mieć świadomość, że podczas akcji porodowej plan może ulec zmianom, a na skutek nieprzewidywalnych dla niej aspektów medycznych, wszystko może przebiegać inaczej, niż sobie to zaplanowała i wyobrażała w trosce o zdrowie jej i dziecka. Kolejnym krokiem w stronę naszych pacjentek jest możliwość przeżywania porodu rodzinnego w szpitalu. Obecność zaufanej bliskiej osoby nie tylko redukuje lęk oraz poczucie osamotnienia przyszłej matki przed porodem, ale może mieć wyjątkowo pozytywny wpływ na rozwój dojrzałego i świadomego ojcostwa. Niejednokrotnie obserwowałam na sali porodowej reakcje emocjonalne ojców ich zaangażowanie we współpracę z rodzącymi żonami, wzruszenie i ogromną radość po urodzeniu się dziecka. Oczywiście nie wszyscy ojcowie czują się na

7 TEMAT NUMERU 7 siłach, aby uczestniczyć w porodzie. Uważam, że decyzję taką powinna uszanować przyszła matka, nie narażając siebie i partnera na dodatkowy stres podczas tego ważnego wydarzenia. Warto wspomnieć o możliwości przygotowania obydwojga przyszłych rodziców do porodu już podczas zajęć proponowanych przez szkoły rodzenia. Obejmują one serię wykładów informacji teoretycznych, które wykraczają poza ramy tego artykułu oraz ćwiczenia fizyczne przygotowujące parę do możliwości przyjmowania wielu pozycji w czasie porodu, jak również ćwiczenia właściwego oddychania podczas akcji skurczowej. Zmniejszająca się liczba urodzeń oraz odsetek porodów naturalnych są podyktowane również strachem przed bólem porodowym. Wyjątkowo nasilony lęk przed porodem nazywany tokofobią wymaga porady i leczenia u psychiatry. U większości pacjentek lęk ten jest umiarkowany i wynika ze współczesnego stylu życia. Nie wymaga specjalistycznej pomocy, można samemu sobie z nim poradzić. Uświadomić należy sobie, że gorączkowe tempo życia, nacisk na efektywność, konkurencja, dążenie do sukcesu, oczekiwanie natychmiastowego zaspokojenia potrzeb, niechęć do cierpienia są wszechobecne i nie pozostawiają miejsca na słuchanie, odczuwanie, przyjmowanie aktywnej postawy w obliczu trudności. Poród jako zadanie trudne i bolesne zostaje albo całkowicie wykluczone, albo zastąpione niewymagającym wysiłku ze strony kobiety cesarskim cięciem. Z jednej strony organizacje feministyczne grzmią w sprawie prawa do decydowania jednostki o sobie i swoim ciele, o szacunku dla wyborów innych ludzi, nawet kiedy ich decyzje są różne od naszych i stoją w sprzeczności z naszym światopoglądem. Z drugiej strony Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że ze wskazań medycznych cesarskim cięciem powinno być rozwiązane maksymalnie 15% ciąż. Tymczasem statystyki z całego świata, w tym także z Polski, pokazują, że liczba cesarek ciągle wzrasta. Średnia dla naszego kraju to 32%. Jest to zjawisko bardzo niepokojące, bo paradoksalnie może przynieść niekorzystne efekty zdrowotne dla matek i ich dzieci. Pragnę podkreślić, że cesarskie cięcie jest poważną operacją, którą powinno się wykonywać tylko wtedy, gdy są ku temu istotne medyczne powody. Jest więc metodą ukończenia ciąży z określonych wskazań. Nie powinno być zatem wykonywane z błahych powodów, na życzenie pacjentki. Nie jest to sposób lepszy ani dla matki, ani dla dziecka. Warto wiedzieć, że poród fizjologiczny w naturalny sposób stymuluje u dziecka procesy adaptacji do nowych warunków poza ciałem matki. Cięcie cesarskie nie zapewnia tej adaptacji. Dzieci urodzone cesarskim cięciem częściej mają problemy z oddychaniem po urodzeniu (RDS lub TTN), stąd nawet po planowych cięciach cesarskich częściej uzyskują gorszą punktacje w skali W. Apgar. Na podstawie badań na dużych grupach dzieci (tzw. medycyna oparta na faktach) dowiedziono, że cięcie cesarskie wiąże się z częstszym występowaniem astmy, celiakii, kolek i biegunek (zainteresowanym polecam zgłębienie tzw. teorii higienicznej). Cięcie cesarskie niesie ze sobą również ryzyko dla matki. Kilkukrotnie częściej dochodzi do zgonu okołoporodowego położnic lub poważnych powikłań takich jak: krwotok poporodowy, uszkodzenie pęcherza moczowego lub jelit, zator wodami płodowymi, zakrzepica żylna, zakażenia (m.in. rany pooperacyjnej, błony śluzowej macicy, układu moczowego, gorączki o nieustalonej przyczynie). Pomijam możliwe komplikacje znieczulenia do zabiegu. Zabieg operacyjny wiąże się również z dłuższym pobytem w szpitalu. Dochodzenie matki do pełnej formy trwa kilka miesięcy, zaś dolegliwości w miejscu blizny mogą się utrzymywać latami. Obecność blizny macicy oraz zrostów może być przyczyną komplikacji w kolejnej ciąży a nawet niepłodności wtórnej. Wiele kobiet nie uświadamia sobie, że poród fizjologiczny ma głęboki sens i szereg pozytywnych implikacji. Wysokie stężenie endorfin produkowanych podczas porodu, a także emocjonalna głębia przeżycia wywołanego bólem wyzwala instynktową, biologiczną i nierozwiązywalną więź między matką a dzieckiem. W rzeczywistości przyjemność z posiadania i opiekowania się dzieckiem wiąże się silnie z przeżyciem bólu podczas jego narodzin, co rozciąga się także na chęć powtórnego przeżycia porodu i posiadania kolejnych dzieci. Zaobserwowano, że kobiety, u których poród zakończył się cesarskim cięciem rzadziej planują kolejną ciążę, czego powodem mogą być zaburzenia relacji matka-dziecko. Paradoksalnie właśnie po przebytym cesarskim cięciu ból, brak cierpliwości i zmęczenie są bardziej wyrażone v

8 8 TEMAT NUMERU niż po przebytym porodzie drogami natury i przyczyniają się do częstszego występowania zjawiska baby blues, depresji poporodowej oraz zespołu stresu pourazowego. Wyżej wymienione czynniki oraz późniejsze pojawianie się pokarmu po cesarskim cięciu często decydują o rezygnacji z karmienia naturalnego. Zauważalne stały się w ostatnich latach dwie skrajne postawy matek. Pierwszą grupę stanowią kobiety, dla których dziecko stanowi dobro nadrzędne i które, w ślad za ekologicznym modelem wychowywania, karmią piersią nawet kilkuletnie dzieci. Drugą grupę reprezentują kobiety traktujące dzieci instrumentalnie, rezygnujące z naturalnego karmienia piersią na rzecz swojej wygody i samorealizacji poza macierzyństwem. Dodatkowym argumentem przeciwko karmieniu piersią stały się modne i szeroko dostępne operacje plastyczne piersi. Nie wszyscy niestety uświadamiają sobie, że karmienie naturalne to nie tylko ważne doświadczenie w relacji matka-dziecko, ale również aspekty prozdrowotne dla matki: obniżenie ryzyka zachorowalności na raka piersi oraz dla dziecka: spadek ryzyka infekcji w wieku niemowlęcym oraz alergii pokarmowych i wziewnych w późniejszym wieku. Dla kobiet, które pomimo szeregu argumentów przemawiających za porodem naturalnym, nadal paraliżuje silny lęk, istnieją współczesne możliwości łagodzenia bólu porodowego. Prostymi sposobami ulżenia cierpieniu mogą być: właściwe oddychanie, odpowiednia pozycja podczas porodu, masaż, ciepły prysznic lub poród w wodzie, TENS czyli przezskórna elektrostymulacja nerwów, muzykoterapia i inne techniki relaksacji. Spośród metod farmakologicznych na uwagę zasługuje coraz powszechniejsze znieczulenie zewnątrzoponowe, które nie znosząc całkowicie, a jedynie łagodząc ból porodowy, jest bezpieczne dla matki i dziecka. Zauważalne są również zmiany w opiece nad noworodkiem. Standardem stał się nieprzerwany kontakt dziecka z matką skóra do skóry bezpośrednio po urodzeniu przez co najmniej dwie godziny po porodzie, o ile stan noworodka oraz położnicy na to pozwala. W szpitalach położniczych od lat funkcjonuje system rooming-in, w którym opieka nad dzieckiem sprawowana jest przez rodziców z pomocą personelu medycznego. Pozwala to na nawiązanie głębokich relacji między rodzicami i dzieckiem, skrócenie okresu adaptacyjnego dziecka, sprawniejszą i właściwszą opiekę nad noworodkiem w domu. Niewątpliwie w ostatnich latach dokonało się w położnictwie wiele pozytywnych zmian. Mam nadzieję, że ten artykuł przybliżył realia okołoporodowe i obalił niektóre stereotypy, a w konsekwencji zmniejszył sceptycyzm wobec macierzyństwa. Patrzę optymistycznie w przyszłość położnictwa oczekując nie tylko postępu w medycynie ale również otwartych umysłów ludzi. Poza tym wierzę, że kobiety nadal kochają i pragną mieć dzieci, choć macierzyństwo nie jest już kwestią przypadku lecz świadomego wyboru. Życzę każdej z młodych Czytelniczek, aby racjonalna decyzja o posiadaniu potomstwa nie przyszła za późno. lek. Dominika Hudziak Rady położnej Pan Bóg powiedział do niewiasty: w bólu będziesz rodziła dzieci cyt. Biblia Tysiąclecia Przez całą historię człowieka ból towarzyszył porodowi i tak jest nadal. Jednak rozwój cywilizacji przyniósł nam udogodnienia, eliminujące z życia trud i wysiłek, a farmakologia obdarzyła środkami przeciwbólowymi. Płynące z mediów reklamy są czytelne nawet dla małych dzieci, co trzeba zażyć by nie bolało. Współczesne rodzące, często spotykają się z bólem, po raz pierwszy w swoim życiu na sali porodowej. Ten ból wywołuje przerażający strach i panikę. Negatywne emocje uniemożliwiają pacjentce skupić się na wskazówkach i sugestiach nawet najżyczliwszej położnej. Kobiety żądają podania środków przeciwbólowych lub wykonania cięcia cesarskiego. Tymczasem zdaniem specjalistów, zarówno dla matki jak i dla dziecka, najbardziej bezpieczną i komfortową formą narodzin jest poród FIZJOLOGICZNY, który sam się rozpoczyna i toczy własnym, naturalnym rytmem, bez użycia środków znieczulających, w którym najważniejszą rolę spełnia rodząca. Po takim porodzie kobieta doświadcza radości i satysfakcji. W bólach porodowych rodzi się miłość i odpowiedzialność za małego człowieka.

9 PROFILAKTYKA 9 Przygotowanie przyszłej mamy do tak ważnej roli może się odbywać podczas indywidualnych spotkań z położną. Położna dzieli się z pacjentką nie tylko wiedzą teoretyczną, ale przede wszystkim doświadczeniem. Przekazuje praktyczne informacje: że poród boli... co ból zwiastuje... co dalej będzie się działo... jak odczytywać i reagować na odczucia płynące z własnego ciała... Przyjazna atmosfera spotkania pozwala spokojnie i stopniowo nakreślić rolę matki w czasie porodu, a także przygotować parę do bycia rodzicami. Obserwowanie pojawiających się na twarzy pacjentki emocji umożliwia położnej dostosowanie tematu do jej nastroju, pozwala na użycie odpowiedniej argumentacji, by przekazywana wiedza była ZROZUMIANA i ZAAKCEPTOWANA przez przyszłą rodzącą. Zdaniem specjalistów, zarówno dla matki jak i dla dziecka, najbardziej bezpieczną i komfortową formą narodzin jest poród fizjologiczny, który sam się rozpoczyna i toczy własnym, naturalnym rytmem. Szkoła Rodzenia Celem zajęć w Szkole Rodzenia jest minimalizacja lęku przed porodem poprzez przekazanie informacji: o zmianach zachodzących w trzecim trymestrze ciąży, o tym z czego wynikają, jak sobie z nimi poradzić i z którymi należy zgłosić się do lekarza, o porodzie fizjologicznym i jego przebiegu, o zwyczajach panujących na sali porodowej wizyta na bloku porodowym, poznanie sprzętu, z którego pacjentki mogą korzystać w trakcie porodu np. piłka, worek sako, prysznic, o tym, kiedy pakować torbę i co zabrać do szpitala, o oddziale położniczym i noworodkowym, z którymi przyszli rodzice będą mieli kontakt, o sposobach karmienia noworodka, o opiece nad noworodkiem i jego pielęgnacji. Spotkania mają pomóc przyszłym rodzicom w poznaniu szpitala, by czuli się w nim bezpiecznie i rozumieli, co dzieje się na bloku porodowym. Uczestnictwo w Szkole Rodzenia jest okazją do: spotkania się z położnymi i lekarzami i innymi przyszłymi rodzicami, rozmowy o swoich obawach, poznania propozycji ćwiczeń i zachowań przydatnych podczas porodu, nauczenia się oddechu przeponowego zapewniającego komfort tlenowy rodzącemu się dziecku, poznaniu cyklu ćwiczeń przygotowujących parę do współdziałania w trudzie wydania na świat nowego dziecka. Kurs trwa cztery tygodnie, spotkania odbywają się w dwóch cyklach: pierwsza część (wykładowa): cztery spotkania raz w tygodniu, w środy o godz Zajęcia są prowadzone przez doświadczony personel pracujący czynnie na bloku porodowym, w oddziale położniczym i noworodkowym, tj. położne: Jolanta Szymura, Katarzyna Kica, Ewa Tłok, Izabela Ryguła, Joanna Zając, lekarz ginekolog: Dominika Hudziak, ordynator oddziału neonatologicznego: Iwona Wolicka. Na zajęcia można przyjść z osobą towarzyszącą (mężem, partnerem, mamą, siostrą, przyjaciółką...) druga część: pięć spotkań we wtorki i czwartki w godzinach rannych,na których panie wykonują ćwiczenia pod opieką pani mgr rehabilitacji Anety Stawinogi. Pani Aneta umawia się z Państwem indywidualnie. Przed zajęciami należy zapytać lekarza prowadzącego czy nie ma przeciwwskazań do wykonywania ćwiczeń. Na kurs najlepiej zapisać się ok. 26. tygodnia ciąży dzwoniąc na blok porodowy, tel Koszt kursu wynosi 250 zł. Osobisty kontakt daje możliwość zadawania intymnych pytań i rozwiania wszystkich dręczących wątpliwości, a także ponownego wyjaśnienia niezrozumiałych treści. Zaś oporni panowie, chętniej dają się przekonać do indywidualnych niż grupowych spotkań, zwłaszcza, że istnieje możliwość dogodnego doboru terminu i czasu spotkania. Atmosfera zaufania pozwala kobiecie uwierzyć we własne siły, że jest w stanie poradzić sobie z bólem i wysiłkiem. Poród daje jej poczucie radości i satysfakcji. Wypełniona tak pozytywnymi emocjami kobieta pełni spokojnie rolę matki. Doświadczenie porodu daje jej siłę do pokonywania dalszych trudów związanych z połogiem i opieką nad noworodkiem. Położna Zdzisława Krzykała FOT. FOTOLIA

10 FOT. THETA 10 ODŻYWIANIE Mamo jedz zdrowo! Żywienie kobiety w ciąży Racjonalne odżywianie kobiety w okresie ciąży ma duże znaczenie nie tylko dla niej samej, ale również dla rozwijającego się płodu. Właściwe odżywianie chroni matkę i dziecko przed rozwojem niedoborów pokarmowych oraz uszkodzeniem ważnych narządów jak wątroba lub nerki. Podczas ciąży zwiększa się zapotrzebowanie na energię, białko oraz witaminy i składniki mineralne. Prawidłowo zbilansowana dieta warunkuje prawidłowy rozwój płodu, przebieg ciąży, a także zdrowie matki. Powinna odpowiadać ogólnym zasadom prawidłowego żywienia. Podczas ciąży należy przede wszystkim: Wykluczyć spożycie alkoholu (duże ryzyko patologii płodowych). Ograniczyć spożycie kawy naturalnej i mocnej herbaty (negatywny wpływ dużych ilości kofeiny na rozwój płodu). Zrezygnować ze spożywania wątroby (duża zawartość retinolu, który sprzyja wadom rozwojowym). Unikać zakażeń pokarmowych. Dbać o różnorodność spożywanych produktów. Dbać o prawidłowy przyrost masy ciała w czasie ciąży oraz aktywność ruchową. Spożywać produkty zbożowe powinny być głównym źródłem energii. Spożywać codziennie 3 4 szklanki mleka. Spożywać codziennie mięso, lecz z umiarem. Spożywać codziennie odpowiednią ilość warzyw i owoców. Ograniczyć spożycie tłuszczów, w szczególności zwierzęcych, a także produktów zawierających dużo cholesterolu. Zachować umiar w spożyciu cukru i słodyczy. Ograniczyć spożycie soli kuchennej. Pić wystarczającą ilość wody (ok. 3 litrów). Żywienie kobiet karmiących Sposób żywienia kobiety karmiącej niewiele różni się od żywienia w okresie ciąży. Kobieta karmiąca może jeść wszystko to, co nie szkodzi jej i dziecku. W pierwszej kolejności w jadłospisie powinny się znaleźć produkty dostarczające wysokowartościowego białka, składników mineralnych i witamin. Niedostateczna ilość składników odżywczych w pożywieniu kobiety karmiącej ma ujemny wpływ na jej organizm, jak również na wartości odżywcze wydzielanego mleka. U kobiet karmiących wzrasta zapotrzebowanie na białko, witaminy i składniki mineralne, a szczególnie na wapń i żelazo. Ilość białka w pożywieniu ma wpływ na ilość wydzielanego mleka, a zawartość w pożywieniu witamin, na ich obecność w mleku matki. Aby zaspokoić te potrzeby, trzeba podawać kobietom karmiącym oprócz zwiększonej ilości mleka także sery, jaja, chude mięso, warzywa bogate w karoteny i witaminę C oraz różne owoce. Zwiększone zapotrzebowanie na energię kcal powinno być pokryte przez różnego rodzaju produkty zbożowe oraz tłuszcze. Należy jednak pamiętać, aby nie przekroczyć potrzeb organizmu, gdyż łatwo może to doprowadzić do otyłości. Droga mamo! Posiłki kobiety karmiącej powinny być objętościowo mniejsze, ale częściej podawane. Wskazane jest spożywanie w ciągu dnia 5 posiłków. Potrawy powinny zawierać jak najmniejszą ilość ostrych przypraw. Zabrania się również picia napojów a l k o h o l o w y c h, kawy i mocnej herbaty. Karmienie piersią jest najlepszym sposobem żywienia maluszka w pierwszych miesiącach życia. Naturalny pokarm jest lekkostrawny i łatwo przyswajalny idealnie dopasowany do potrzeb niemowlęcia. Zawiera nie tylko wszystkie niezbędne składniki odżywcze, ale również cenne substancje ochronne. Ewa Wolny, dietetyk FOT. THETA

11 CZY TO BOLI? 11 Poród idealny oczekiwania przyszłej Mamy Każda z przyszłych mam, zastanawia się nad tym, jak przebiegnie u niej poród. Spotykamy się bowiem ze sprzecznymi aspektami tego wydarzenia w naszym życiu. Najczęściej słyszymy: była to najpiękniejsza chwila w moim życiu, ale również: bóle porodowe były nie do wytrzymania. Pocieszające jest to, że większość mam potrafi połączyć te dwa stwierdzenia: bolało, ale cud narodzin sprawia, że szybko zapomina się o bólu. Niejednokrotnie negatywne doświadczenia jednej z kobiet mogą skutecznie wystraszyć inną, wpływając na zaniepokojenie i strach. Która z nas, będąc w ciąży, nie wizualizuje sobie porodu? Na pierwszym planie pojawiają się sceny z amerykańskich filmów, ale realia są inne. Wyobrażamy sobie, że wszystko pójdzie zgodnie z planem, ale życie pisze swoje scenariusze. Trzeba się namęczyć aby później docenić cud narodzin, a pomocny jest przede wszystkim spokój wykwalifikowanego personelu, który udziela się kobiecie w tym ważnym dla niej momencie. Moim zdaniem najgorsze dla przyszłej mamy jest słuchanie relacji kobiet, które niejednokrotnie przez wyolbrzymianie swoich przeżyć zniechęcają inne kobiety do samego faktu posiadania potomstwa. Skąd się biorą cięcia cesarskie na zamówienie jest to następstwo negatywnej kampanii matek, które przerysowując swoje przeżycia, oczekują współczucia i wdzięczności za to, że urodziły. Przecież my kobiety jesteśmy stworzone do fizjologicznego porodu, owszem zdarzają się takie przypadki, gdy interwencja lekarska jest niezbędna. Podstawą do tego są różnego rodzaju schorzenia u ciężarnych kobiet, jednak najczęściej jest to wynik złego nastawienia pacjentki strach przed porodem i bólem paraliżuje, a w konsekwencji utrudnia cały proces porodu. Oczekiwania, względem oddziału położniczego kobiet w ciąży zależą od wielu czynników, przede wszystkim od tego, czy jest to pierwszy czy kolejny poród, od przebiegu ciąży czy od wieku pacjentki. Najważniejsze dla pacjentki jest poczucie bezpieczeństwa, które zapewnia jej wykwalifikowany personel, jak również wewnętrzny spokój i przekonanie, że wszystko będzie w porządku. Oczekujemy również indywidualnego podejścia do każdej z nas, wtedy wiemy, że jesteśmy pod dobrą opieką i możemy rodzić po ludzku. Staram się unikać zaglądania na fora internetowe, aby nie zaprzątać sobie głowy wypisywanymi tam bzdurami. Będę pisać z doświadczenia, jestem bowiem 32-letnią kobietą z pierwszą ciążą. Na oddziale oczekuję przede wszystkim fachowej opieki, prawa do intymności oraz zrozumienia. Jako, że jest to mój pierwszy poród, postanowiliśmy z mężem skorzystać ze szkoły rodzenia. Wierzę, że wiedza tam zdobyta pomoże mi przygotować się do porodu, rozwieje wątpliwości oraz uspokoi. Wiem, że najważniejsza jest współpraca z personelem oddziału oraz brak strachu przed samym porodem. Staram się unikać zaglądania na fora internetowe, aby nie zaprzątać sobie głowy wypisywanymi tam bzdurami. Czasami nawet złote rady naszych mam, czy ciotek nie sprzyjają pozytywnemu nastawieniu. Trzeba zaakceptować to, iż każda ciąża jest inna i u każdej kobiety poród przebiega inaczej. Trzeba wsłuchać się w wewnętrzny głos oraz głos osób doświadczonych, czyli lekarzy i położnych. Oczekuję również, iż na oddziale jest możliwy poród rodzinny. Uważam, że to wpływa na poprawę relacji pomiędzy partnerami. Postanowiłam, iż mój mąż sam zadecyduje, czy będzie obecny podczas właściwej akcji porodowej, ale wiem, że mogę na niego liczyć podczas fazy wstępnej. Jestem realistką i wiem, że uwaga personelu może być skupiona na kilku pacjentkach równocześnie. Niekoniecznie będziemy wtedy w centrum zainteresowania i właśnie w takim momencie kluczowa jest obecność osoby bliskiej. Myślę, że zmorą kobiet rodzących są szpitale kliniczne, gdzie prywatność pacjentki bywa nadszarpnięta. Wiemy, ze studenci medycyny muszą zdobywać cenną wiedzę, jednak każda kobieta wolałaby na wizycie kontrolnej swojego lekarza prowadzącego bez wianuszka towarzyszących mu osób. Tak ważny jest dla kobiety szacunek i zrozumienie, szczególnie dla tych, które rodzą po raz pierwszy, gdyż nie wiedzą tak do końca czego się spodziewać. Chciałabym być informowana na bieżąco o przebiegu porodu: co dzieje się w danym momencie z dzieckiem oraz jak moje ciało może się zachowywać podczas poszczególnych jego faz czego mogę się spodziewać. Takie informacje uspokajają, gdyż zostaje wyeliminowany czynnik strachu przed nieznanym. Na szczęście chęć zobaczenia dziecka, które towarzyszy nam przez 9 miesięcy ciąży, sprawia, że nie możemy doczekać się tej chwili. I tak też jest u mnie czekamy z utęsknieniem na przyjście na świat naszego pierwszego dziecka. Pełni nadziei i z odrobiną niepokoju, który zostanie rozwiany w szkole rodzenia. W oczekiwaniu na poród Magda M. FOT. THETA

12 12 CZY TO BOLI? Na czym polega badanie cytologiczne? Rak szyjki macicy zawsze można mu zapobiec Badanie cytologiczne jest badaniem przesiewowym mającym na celu wyłonienie pacjentek z grup ryzyka ze stanami przedrakowymi i rakiem szyjki macicy. Badania zgodnie ze zleceniami NFZ wykonuje się od 25. do 54. roku życia co trzy lata. Badanie polega na pobraniu próbki komórek z tarczy części pochwowej za pomocą szczoteczki. Materiał pobrany rozprowadza się na szkiełku, utrwala i wybarwia. Preparat jest oglądany pod mikroskopem przez cytologa. W cytologii płynnej po pobraniu materiału zanurza się próbkę w utrwalającym roztworze na bazie alkoholu. W tym badaniu istnieje tez możliwość wykonania testu HPV (w kierunku wirusa brodawczaka ludzkiego). Obecnie do oceny badania cytologicznego wykorzystujemy system Bethesda. W klasyfikacji Bethesda 2001 za nieprawidłowe wyniki uznaje się: ASC atypowe komórki nabłonka płaskiego; podzielona na dwie podgrupy: 1. ASC-US atypowe komórki nabłonka płaskiego o nieokreślonym znaczeniu 2. ASC-H atypowe komórki nabłonkowe, gdzie nie można wykluczyć obecności zmian HSIL LSIL małego stopnia zmiany w komórkach nabłonka płaskiego HSIL dużego stopnia zmiany w komórkach nabłonka płaskiego AGC atypowe zmiany w komórkach gruczołowych Celem dalszej diagnostyki jest potwierdzenie lub wykluczenie nowotworzeni lub raka. LSIL jest najczęściej wynikiem infekcji wirusem brodawczaka ludzkiego. Tylko część zakażeń jest wirusem HPV wysokiego ryzyka. W większości przypadków następuje samowyleczenie w przeciągu 24 miesięcy. W przypadku nieprawidłowego wyniku do weryfikacji wykorzystujemy kolposkopię z pobraniem wycinków do badania histopatologicznego. Badanie histopatologiczne polega na ocenie pobranego materiału od pacjenta, opracowaniu go i ocenie pod mikroskopem. Kolposkopia polega na ocenie szyjki macicy pod dużym powiększeniem i celowego pobrania wycinków do dalszego badania. lek. Dariusz Student FOT. THETA FOT. THETA

13 CZY TO BOLI? 13 Badanie USG w ginekologii i położnictwie Badanie KTG KTG jest badaniem, pozwalającym stwierdzić dobrostan płodu. Badanie ultrasonograficzne jest badaniem, które stosuje się w medycynie od ponad 30 lat. W rozpoznawaniu niektórych chorób kobiecych i prowadzeniu ciąży badanie to ma uznane i niezwykle ważne miejsce. Podkreślić należy, że badanie USG jest bezbolesne, nieinwazyjne i bezpieczne dla kobiety i płodu, jeśli wykonuje się je zgodnie ze standardami. USG w ginekologii Diagnostyka schorzeń kobiecych nie jest możliwa obecnie tylko na podstawie polpacyjnego badania ginekologicznego, dlatego każda pacjentka hospitalizowana w oddziale ginekologiczno-położniczym Szpitala Powiatowego w Mikołowie ma wykonane badanie USG transwaginalne (przezpochwowe). Pozwala to na ocenę budowy narządu rodnego, przemian związanych z cyklem miesiączkowym, guzów macicy i jajników, grubości endometrium i wielu innych nieprawidłowości. Badanie jest bezbolesne, przygotować należy się jak do badania ginekologicznego (opróżnić pęcherz moczowy). W ramach profilaktyki badanie powinno być przeprowadzone raz w roku USG w ciąży Badanie USG umożliwia ocenę dobrostanu płodu oraz może wskazać na objawy zagrożenia płodu. W ciąży fizjologicznej rekomendowane są 3 badania. tj. od 11 do 13,5 tyg. ciąży, od 20 do 23 tyg. oraz między 28 a 32 tyg. ciąży. Pacjentki hospitalizowane z powodu ciąży zagrożonej powinny mieć przeprowadzone badanie, które pozwoli zobrazować, czy ciąża jest prawidłowo umiejscowiona, czy widoczna jest akcja serca płodu, jaka jest ilość zarodków, lokalizacja łożyska, przyczyny krwawienia, nieprawidłowości budowy anatomicznej i inne. W Szpitalu Powiatowym w Mikołowie badania ultrasonograficzne wykonywane są aparatami firmy ALOKA przez lekarzy o wieloletnim doświadczeniu i przeszkolonych w tej dziedzinie. lek. Hanna Czekańska-Karel Badanie USG Badanie KTG wykonywane jest na sali porodowej i polega na założeniu na brzuchu pacjentki dwóch gumowych pasów, do których położna mocuje głowicę CARDIO (wyłapującą tętno płodu) i głowicę TOCO (pozwalającą ocenić napięcie mięśnia macicy). Do ręki pacjentka dostaje czytnik ruchów płodu, którym za pomocą przycisku rejestruje każdy ruch swojego dziecka. Następnie położna ustawia aparat na zapis, który trwa w zależności od potrzeby minimum 30 minut. Zapisy KTG są wykonywane: podczas przyjęcia pacjentki do szpitala podczas pobytu pacjentki na oddziale położniczym lub ginekologicznym w zależności od zlecenia lekarskiego podczas porodu co około 2 3 godzin, lub w razie potrzeby częściej Aparat KTG służyć może również do nasłuchu tętna dziecka. Sala porodowa jest wyposażona w 4 aparaty pozwalające wykonać takie badanie. Obecnie na Bloku Porodowym Szpitala Powiatowego w Mikołowie testowany jest aparat, który posiada głowice bezprzewodowe pozwalające pacjentce na swobodę ruchów zwłaszcza podczas akcji porodowej, umożliwiając również kąpiel pod prysznicem czyli tzw. immersję wodną. Badanie KTG

14 14 ZE WSPOMNIEŃ... Retrospektywna ocena możliwości opieki medycznej nad zdrowiem kobiety w Mikołowie w latach W pierwszych latach powojennych w Polsce opieka lekarska nad zdrowiem kobiety była trudna i jeszcze nie zorganizowana. Szczególnie dokuczliwy był problem braku lekarzy. Uczelnie medyczne wykształciły pierwszych lekarzy dopiero na początku lat 50. Minęło kilka lat, zanim placówki służby zdrowia mogły zatrudnić młodych lekarzy i specjalistów różnych dziedzin medycyny. Problem ten dotyczył całego kraju. Szpital w Mikołowie nie był w lepszej sytuacji. Refleksja po upływie 60 lat dotycząca poprawy opieki medycznej, a szczególnie opieki nad zdrowiem ciężarnej kobiety i sposobu prowadzenia porodu, jest podyktowana ogromnym rozwojem różnych dziedzin medycyny i biologii. Medycyna wsparta szybkim postępem nauk technicznych, otrzymując wysokiej klasy aparaturę, sprawiła, że diagnostyka stała się dla lekarza łatwiejsza, dokładniejsza. Dawniej dla oceny zdrowia ciężarnej kobiety lekarz dysponował doświadczeniem, jeśli takie miał, stetoskopem i czasami korzystał z pracowni rentgenowskiej. Dawniej dla oceny zdrowia ciężarnej kobiety lekarz dysponował doświadczeniem, jeśli takie miał, stetoskopem i czasami korzystał z pracowni rentgenowskiej. Szpital w Mikołowie nie prowadził oddziału położniczo-ginekologicznego do 1951 r. Troska o zdrowie całej populacji społeczeństwa spoczywała na lekarzach Ubezpieczalni Społecznej, którzy wykazywali się dużą wiedzą i doświadczeniem. Po utworzeniu oddziału położniczo-ginekologicznego w 1951 r., sytuacja opieki nad zdrowiem kobiety bardzo się poprawiła. Powstała Poradnia K, którą prowadził dr Józef Marcinek. Kobiety chętnie korzystały z placówki, która zapewniała im profilaktykę i właściwe leczenie chorób kobiecych. Kobiety ciężarne były objęte opieką od wczesnej ciąży aż do porodu i połogu. Szczególnie ważne były systematyczne kontrole w Poradni K i wykonywanie badań dodatkowych, zalecanych w ciąży. Zmniejszyła się w znacznym stopniu ilość powikłań w ciąży, zatruć ciążowych, stanów przedrzucawkowych i rzucawek. Dobra działalność Poradni K w obecnym czasie, całkowicie wyrugowała tego rodzaju powikłania w ciąży. Mimo skąpych warunków w owym czasie, dzieci rodziły się zdrowe, a mamy opuszczały szpital w dobrym stanie zdrowia. Porównując zaszłe lata i pracę dawnych zespołów lekarsko-pielęgniarskich do obecnych komfortowych warunków pracy z tak dużą ilością aparatury medycznej, trzeba uznać obecną pracę lekarzy za łatwiejszą, spokojniejszą i mniej stresową. dr Zygmunt Beliczyński Doktor Beliczyński rozpoczął pracę w szpitalu w Mikołowie 1 lipca1949 r. Od 1 stycznia1971 r. pełnił funkcję zastępcy ordynatora Oddziału Ginekologiczno-Położniczego naszego Szpitala. Po przejściu na emeryturę od września 1988 r. do września 1993 r. doktor pracował w poradni dla kobiet. 25 lutego 2013 r. obchodził swe 90. urodziny. FOT. THETA

15 Ważne informacje telefony Centrum Zdrowia w Mikołowie Sp z o.o. ul. Waryńskiego 2, Mikołów Sekretariat , Szpital Powiatowy ul. Waryńskiego 4, Mikołów Centrala Oddziały szpitalne telefony Izba Przyjęć Oddział Chorób Wewnętrznych dyżurka pielęgniarek Oddział Neurologiczny dyżurka pielęgniarek Oddział Udarowy dyżurka pielęgniarek Oddział Ginekologiczno-Położniczy: sekretariat dyżurka pielęgniarek położnictwa dyżurka pielęgniarek ginekologii dyżurka pielęgniarek Bloku Porodowego Oddział Noworodkowy dyżurka pielęgniarek Oddział Rehabilitacji Neurologicznej dyżurka pielęgniarek Oddział Geriatryczny dyżurka pielęgniarek Ośrodek Dziennej Rehabilitacji oraz Dział Rehabilitacji Rejestracja osobiście lub telefonicznie Szkoła Rodzenia Szczegółowe informacje można uzyskać: osobiście na Bloku Porodowym Szpitala Powiatowego lub pod nr telefonu Podstawowa opieka zdrowotna (POZ) Od poniedziałku do piątku: Mikołów Przychodnia przy ul. Okrzei 31: , , Mikołów-Mokre ul. Wojska Polskiego Mikołów-Paniowy ul. Przelotowa Mikołów-Kamionka ul. Katowicka Od poniedziałku do piątku w godz. od do 8.00 oraz w soboty, niedziele i święta gabinet nocnej i świątecznej opieki POZ przy Izbie Przyjęć Szpitala Powiatowego przy ul. Waryńskiego Poradnie specjalistyczne Przyjęcie na podstawie skierowania lekarza POZ lub odpłatnie. Mikołów, ul. Waryńskiego 4: poradnia gastrologiczna poradnia neurologiczna poradnia chirurgii ogólnej poradnia chirurgii urazowo-ortopedycznej poradnia onkologiczna poradnia dla kobiet Mikołów ul. Okrzei 31: poradnia urologiczna poradnia kontroli rozwoju wcześniaków i noworodków ryzyka poradnia wad postawy poradnia kardiologiczna dla dzieci poradnia profilaktyki i leczenia odwykowego , Badania diagnostyczne Pracownia USG Szpital Powiatowy przy ul. Waryńskiego 4 Rejestracja lub osobiście na Izbie Przyjęć Szpitala Przychodnia Wielospecjalistyczna przy ul. Okrzei 31 Rejestracja wew. 50 lub osobiście w pokoju zabiegowym pokój nr 112 Pracownia Endoskopii gastroskopia kolonoskopia Rejestracja lub osobiście w Pracowni Endoskopii przy ul. Waryńskiego 4 (wejście od ul. Waryńskiego) Pracownia diagnostyki elektrofizjologicznej(eeg) i elektromiografii (EMG) Szpital Powiatowy ul. Waryńskiego 4 Badanie elektrofizjologiczne (EEG) Rejestracja lub osobiście w Rejestracji Poradni Specjalistycznych (wejście od ul. Waryńskiego). Badanie elektromiograficzne (EMG) Rejestracja lub osobiście z Ordynatorem Oddziału Rehabilitacji Neurologicznej. Badania laboratoryjne Materiał do badań pobierany jest w: Przychodni przy ul. Okrzei 31 codziennie w godzinach od 7.00 do 9.00 Przychodni przy ul. Przelotowej 70 w czwartki w godz. od 7.00 do 8.00 Laboratorium przy ul. Waryńskiego 4 (małym dzieciom, kobietom ciężarnym, pacjentom Poradni Medycyny Pracy, wymazy bakteriologiczne) codziennie w godzinach od 7.00 do 9.00 Dodatkowo w każdą sobotę na Izbie Przyjęć Szpitala Powiatowego w godzinach od 8.00 do 9.00 można odpłatnie wykonać badania laboratoryjne. Pełnomocnik ds. Praw Pacjenta w Centrum Zdrowia w Mikołowie sp. z o.o. Mgr Joanna Heider przyjmuje w każdy poniedziałek od do w Izbie Przyjęć Szpitala Powiatowego w Mikołowie ul. Waryńskiego 4. Kontakt telefoniczny Codziennie w godzinach od 8.00 do

16 PORADNIA DIETETYCZNA NUTRINIKA zaprasza na: v Indywidualne porady w zakresie żywienia w różnych jednostkach chorobowych v Indywidualne prowadzenie terapii odchudzającej Dieta oparta na zasadach racjonalnego żywienia pozwala stopniowo, lecz systematycznie zmienić złe nawyki żywieniowe. Małymi krokami naucz się zdrowego odżywiania, lub w praktyczny sposób dowiedz się jak zrealizować dietę w danej chorobie. Tylko racjonalna dieta SZYTA NA MIARĘ daje stałe rezultaty, a jej realizacja nie jest kłopotliwa. Umów sie na wizytę lub zasięgnij więcej informacji pod numerem telefonu Przyjęcia w każdy WTOREK od 13:00 do 18:00 SPÓŁKA JAWNA ZAPRASZA Gabinet Stomatologiczny Mikołów ul. Okrzei 31 I Piętro Przychodni Rejonowej Telefon Pełny zakres usług stomatologii zachowawczej dzieci i dorosłych Protetyka (protezy akrylowe, szkieletowe, nylonowe, mosty i korony porcelanowe) Konsultacje do zabiegów leczenia i ekstrakcji zębów w narkozie Konsultacje chirurgii szczękowej

Szpital przyjazny mamie

Szpital przyjazny mamie Szpital przyjazny mamie Przygotowania do porodu, sam poród, a także połóg to piękny czas, chociaż trudny dla wielu mam i ich rodzin. Będzie tym piękniejszy, im lepiej wszyscy będą do niego przygotowani.

Bardziej szczegółowo

1a. Osobą sprawującą opiekę był/była:?

1a. Osobą sprawującą opiekę był/była:? 1. Czy miała Pani wyznaczoną osobę sprawującą opiekę? osoba sprawująca opiekę lekarz specjalista w dziedzinie położnictwa i ginekologii, lekarz ze specjalizacją I stopnia w dziedzinie położnictwa i ginekologii,

Bardziej szczegółowo

Pion ginekologiczno - położniczy

Pion ginekologiczno - położniczy Pion ginekologiczno - położniczy Pion ginekologiczno- położniczy w rybnickim szpitalu usytuowany jest na 4 piętrze i składa się z 4 pododdziałów: - ginekologia operacyjna i zachowawcza - patologia ciąży

Bardziej szczegółowo

Pytania z zakresu ginekologii i opieki ginekologicznej

Pytania z zakresu ginekologii i opieki ginekologicznej Pytania z zakresu ginekologii i opieki ginekologicznej - 2017 1. Proszę wymienić zagrożenia zdrowotne dla kobiety jakie mogą wystąpić w okresie okołomenopauzalnym. 2. Proszę omówić rolę położnej w opiece

Bardziej szczegółowo

Pani Katarzyna Wyszogrodzka-Jagiełło Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej ul. Akacjowa 2A Siennica

Pani Katarzyna Wyszogrodzka-Jagiełło Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej ul. Akacjowa 2A Siennica Warszawa, 14 listopada 2016 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WK-II.9612.3.16.2016 Pani Katarzyna Wyszogrodzka-Jagiełło Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej ul. Akacjowa 2A 05-332 Siennica W Y S T Ą P I

Bardziej szczegółowo

Pani Beata Zofia Leszczyńska Orpea Polska Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością ul. Prosta Warszawa

Pani Beata Zofia Leszczyńska Orpea Polska Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością ul. Prosta Warszawa Warszawa, 2018 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WZ-VI.9612.3.9.2018 Pani Beata Zofia Leszczyńska Orpea Polska Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością ul. Prosta 69 00-838 Warszawa WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie

Bardziej szczegółowo

1. Oddział tworzą: 1) Pododdziały: a) Położniczy (rooming- in), b) Patologii Ciąży, c) Porodowy ze Szkołą Rodzenia, d) Ginekologii,

1. Oddział tworzą: 1) Pododdziały: a) Położniczy (rooming- in), b) Patologii Ciąży, c) Porodowy ze Szkołą Rodzenia, d) Ginekologii, 1. Oddział tworzą: 1) Pododdziały: a) Położniczy (rooming- in), b) Patologii Ciąży, c) Porodowy ze Szkołą Rodzenia, d) Ginekologii, e) Izolacyjny (poł. gin), 2) Izba Przyjęć Położniczo-Ginekologiczna 1

Bardziej szczegółowo

Gminny Program Opieki nad Kobietą w Ciąży 2011-2014

Gminny Program Opieki nad Kobietą w Ciąży 2011-2014 wersja robocza Gminny Program Opieki nad Kobietą w Ciąży 2011-2014 Pomysłodawcy: Komisja Zdrowia, Opieki Społecznej i Profilaktyki Rady Gminy Izabelin Autor: Anita Mamczur 1 I. Opis problemu zdrowotnego

Bardziej szczegółowo

Mały przewodnik po zdrowiu kobiety

Mały przewodnik po zdrowiu kobiety Mały przewodnik po zdrowiu kobiety Poradnie dla kobiet w ramach podstawowej opieki zdrowotnej w Skåne DOKĄD MAM SIĘ UDAĆ? CZY BĘDĘ MIAŁA BLIŹNIAKI? CZY TO DLA MNIE DOBRE? CZY TO NORMALNE? CZY TO JEST PŁATNE?

Bardziej szczegółowo

dr n. med. Norbert Krajczy Zastępca Ordynatora: lek. Krzysztof Kroczak Zastępca Ordynatora: lek. Edmund Lupa Prof. dr hab.

dr n. med. Norbert Krajczy Zastępca Ordynatora: lek. Krzysztof Kroczak Zastępca Ordynatora: lek. Edmund Lupa Prof. dr hab. Ordynator Oddziału: dr n. med. Norbert Krajczy Zastępca Ordynatora: lek. Krzysztof Kroczak Zastępca Ordynatora: lek. Edmund Lupa Prof. dr hab. Marian Gabryś Pielęgniarka oddziałowa: mgr Beata Sajboth Telefony

Bardziej szczegółowo

Plan Porodu. Chciałabym, aby w sali porodowej było przyciemnione światło, panowała cisza.

Plan Porodu. Chciałabym, aby w sali porodowej było przyciemnione światło, panowała cisza. Plan Porodu Imię i Nazwisko Termin porodu Lekarz/położna prowadzący/a ciążę Osoba towarzysząca podczas porodu Napisałam ten Pan Porodu, by przekazać Państwu moje oczekiwania związane z porodem. Będę wdzięczna,

Bardziej szczegółowo

Ginekologia i położnictwo - opis przedmiotu

Ginekologia i położnictwo - opis przedmiotu Ginekologia i położnictwo - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Ginekologia i położnictwo Kod przedmiotu 12.0-WL-Lek-GiPoł Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek Lekarski Profil

Bardziej szczegółowo

Warszawa, ' i r. WOJEWODA MAZOWIECKI WZ-VI WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

Warszawa, ' i r. WOJEWODA MAZOWIECKI WZ-VI WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Warszawa, ' i - 2018 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WZ-VI.9612.3.6.2018 Pani Krystyna Rusiniak Dyrektor Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej - Miejskiego Ośrodka Zdrowia w Zielonce ul. Mickiewicza

Bardziej szczegółowo

Pan Arkadiusz Stępniewski Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Pniewach Pniewy 2A Pniewy

Pan Arkadiusz Stępniewski Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Pniewach Pniewy 2A Pniewy Warszawa, 14 sierpnia 2015 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WK-R.9612.3.3.2015 Pan Arkadiusz Stępniewski Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Pniewach Pniewy 2A 05-652 Pniewy W Y S T Ą P I E N I E P

Bardziej szczegółowo

Pani Ewa Ryszka Dyrektor Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej ul. Idzikowskiego 7b Sulejówek

Pani Ewa Ryszka Dyrektor Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej ul. Idzikowskiego 7b Sulejówek Warszawa, G c u a u o l2018 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WZ-VI.9612.3.3.2018 Pani Ewa Ryszka Dyrektor Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej ul. Idzikowskiego 7b 05-070 Sulejówek WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

Bardziej szczegółowo

Pan Artur Skóra Dyrektor Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej ul. Kościuszki Węgrów

Pan Artur Skóra Dyrektor Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej ul. Kościuszki Węgrów Warszawa, 29 stycznia 2015 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WK-S.9612.3.4.2014 Pan Artur Skóra Dyrektor Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej ul. Kościuszki 15 07-100 Węgrów W Y S T Ą P I E N I E P

Bardziej szczegółowo

Kierownik Oddziału: prof. dr hab. n. med. Henryk. Zastępca Kierownika: dr n. med Leszek Surmacz. Kierownik ds. Położnictwa: mgr Jolanta Pitucha

Kierownik Oddziału: prof. dr hab. n. med. Henryk. Zastępca Kierownika: dr n. med Leszek Surmacz. Kierownik ds. Położnictwa: mgr Jolanta Pitucha Wiktor Kierownik Oddziału: prof. dr hab. n. med. Henryk Zastępca Kierownika: dr n. med Leszek Surmacz Kierownik ds. Położnictwa: mgr Jolanta Pitucha Zastępca Kierownika ds. Położnictwa: mgr Lidia Ruta

Bardziej szczegółowo

Pan Krzysztof Zakrzewski Dyrektor Samodzielnego Zespołu Publicznych Zakładów Lecznictwa Otwartego Warszawa-Ochota ul. Szczęśliwicka Warszawa

Pan Krzysztof Zakrzewski Dyrektor Samodzielnego Zespołu Publicznych Zakładów Lecznictwa Otwartego Warszawa-Ochota ul. Szczęśliwicka Warszawa Warszawa, 15 czerwca 2016 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WK-II.9612.3.1.2016 Pan Krzysztof Zakrzewski Dyrektor Samodzielnego Zespołu Publicznych Zakładów Lecznictwa Otwartego Warszawa-Ochota ul. Szczęśliwicka

Bardziej szczegółowo

Katarzyna Kozioł Katarzyna Latuszek - Pasternak. Warszawa, marzec 2015 r.

Katarzyna Kozioł Katarzyna Latuszek - Pasternak. Warszawa, marzec 2015 r. Katarzyna Kozioł Katarzyna Latuszek - Pasternak Warszawa, marzec 2015 r. Rzecznik Praw Pacjenta jest centralnym organem administracji rządowej właściwym w sprawach ochrony praw pacjentów określonych w

Bardziej szczegółowo

Ginekologia i położnictwo - opis przedmiotu

Ginekologia i położnictwo - opis przedmiotu Ginekologia i położnictwo - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Ginekologia i położnictwo Kod przedmiotu 12.0-WL-Lek-GiP Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek Lekarski Profil

Bardziej szczegółowo

your smear test results

your smear test results Wyniki badania cytologicznego your smear test results Informacje szczegółowe explained POLISH Twój ostatni wynik badania cytologicznego wykazał pewne nieprawidłowości. Niniejsza ulotka wyjaśnia, co oznacza

Bardziej szczegółowo

kurs dla kobiet wtorki dla kobiet z osobą towarzyszącą czwartki PROGRAM ZAJĘĆ I spotkanie II spotkanie

kurs dla kobiet wtorki dla kobiet z osobą towarzyszącą czwartki PROGRAM ZAJĘĆ I spotkanie II spotkanie Zajęcia w Szkole Rodzenia odbywają się w cyklu 8 spotkań. Zapraszamy Panie pomiędzy 20 34 tygodniem ciąży do udziału w spotkaniach: - indywidualnie kurs dla kobiet wtorki godz. 18.00 20.00 - kurs dla kobiet

Bardziej szczegółowo

IV WIELKOPOLSKIEJ KONFERENCJI

IV WIELKOPOLSKIEJ KONFERENCJI Plan porodu jest to rodzaj dokumentu, w którym kobieta opisuje swoje oczekiwania wobec porodu. Taki plan ciężarna powinna opracować wspólnie ze swoim lekarzem prowadzącym ciążę czy położną (rozporządzenie

Bardziej szczegółowo

Kodeks Profilaktyki Raka Szyjki Macicy

Kodeks Profilaktyki Raka Szyjki Macicy Kodeks Profilaktyki Raka Szyjki Macicy Spis treści Wstęp 3 Cele Kodeksu Profilaktyki RSM 4 Zasady skutecznej komunikacji z kobietami 5 Czynniki ryzyka rozwoju raka szyjki macicy 6 Badanie cytologiczne

Bardziej szczegółowo

PLAN PORODU. nie. Proszę określić udział osoby towarzyszącej w poszczególnych fazach porodu: I FAZA II FAZA III i IV FAZA tak nie tak nie tak nie

PLAN PORODU. nie. Proszę określić udział osoby towarzyszącej w poszczególnych fazach porodu: I FAZA II FAZA III i IV FAZA tak nie tak nie tak nie Poradnia Ginekologiczno-Położnicza Zespół Opieki Zdrowotnej w Suchej Beskidzkiej PLAN PORODU IMIĘ NAZWISKO PESEL.... LEKARZ / POŁOŻNA PROWADZĄCY(A) CIĄŻĘ. Wybraną odpowiedź prosimy zaznaczyć znakiem x.

Bardziej szczegółowo

Oznaczenie sprawy: W.Sz. II.1/188/2011 Załącznik nr 6 do SIWZ Wykaz procedur zakładowych i wewnątrzoddziałowych VII. WZORY DRUKÓW MEDYCZNYCH

Oznaczenie sprawy: W.Sz. II.1/188/2011 Załącznik nr 6 do SIWZ Wykaz procedur zakładowych i wewnątrzoddziałowych VII. WZORY DRUKÓW MEDYCZNYCH Oznaczenie sprawy: WSz II1/188/2011 Załącznik nr 6 do SIWZ Wykaz procedur zakładowych i wewnątrzoddziałowych VII WZORY DRUKÓW MEDYCZNYCH Lp Nazwa/rodzaj dokumentu medycznego Data Wydanie Zakres obowiązywania

Bardziej szczegółowo

Koordynowana opieka nad kobietą w ciąży w praktyce

Koordynowana opieka nad kobietą w ciąży w praktyce Koordynowana opieka nad kobietą w ciąży w praktyce Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Łukowie ul. Doktora A. Rogalińskiego 3, 21-400 Łuków tel. (25) 798 2001 fax (25) 798 2603 spzoz@spzoz.lukow.pl

Bardziej szczegółowo

Warunki realizacji przedsięwzięć w ramach Programu profilaktyki raka szyjki macicy dla konkursu RPSW IZ /17 w ramach RPOWŚ

Warunki realizacji przedsięwzięć w ramach Programu profilaktyki raka szyjki macicy dla konkursu RPSW IZ /17 w ramach RPOWŚ Załącznik nr X Warunki realizacji przedsięwzięć w ramach Programu profilaktyki raka szyjki macicy Warunki realizacji przedsięwzięć w ramach Programu profilaktyki raka szyjki macicy dla konkursu RPSW.08.02.03-IZ.00-26-081/17

Bardziej szczegółowo

(Nie)przychodzi Polka do lekarza

(Nie)przychodzi Polka do lekarza ()przychodzi Polka do lekarza Wyniki badania Kontakt: Aneta Jaworska Tel. +48 +48 (22) 592 63 00 e-mail: aneta.jaworska@grupaiqs.pl Z badania omnibusowego IQS96, przeprowadzonego przez instytut badawczy

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN MAGISTERSKI kierunek POŁOŻNICTWO 2017/2018 OBSZAR WIEDZY SPECJALISTYCZNEJ

EGZAMIN MAGISTERSKI kierunek POŁOŻNICTWO 2017/2018 OBSZAR WIEDZY SPECJALISTYCZNEJ EGZAMIN MAGISTERSKI kierunek POŁOŻNICTWO 2017/2018 OBSZAR WIEDZY SPECJALISTYCZNEJ 1. Nowoczesne techniki obrazowania. 2. Sposoby przygotowania się do badan diagnostycznych w zależności od metody i rodzaju

Bardziej szczegółowo

Dziewiąty odcinek programu Łódzkiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ dla pacjentów ABC Pacjenta wyemitowanego na antenie TVP Łódź.

Dziewiąty odcinek programu Łódzkiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ dla pacjentów ABC Pacjenta wyemitowanego na antenie TVP Łódź. Dziewiąty odcinek programu Łódzkiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ dla pacjentów ABC Pacjenta wyemitowanego na antenie TVP Łódź. Dziewiąty odcinek programu ŁOW NFZ dla pacjentów ABC Pacjenta poświęcony opiece

Bardziej szczegółowo

PAMIĘTAJ O ZDROWIU! ZBADAJ SIĘ

PAMIĘTAJ O ZDROWIU! ZBADAJ SIĘ PAMIĘTAJ O ZDROWIU! ZBADAJ SIĘ Przewodnik po programach profilaktycznych finansowanych przez NFZ Lepiej zapobiegać niż leczyć Program profilaktyki chorób układu krążenia Choroby układu krążenia są główną

Bardziej szczegółowo

Badanie przesiewowe szyjki Badanie przesiewowe szyjki macicy: Kolposkopia

Badanie przesiewowe szyjki Badanie przesiewowe szyjki macicy: Kolposkopia Polish translation of Cervical screening: the colposcopy examination (January 2013) Badanie przesiewowe szyjki Badanie przesiewowe szyjki macicy: Kolposkopia Poradnik zaktualizowany Page 2 Dlaczego powinnam

Bardziej szczegółowo

Pani Lena Krajewska MEDICON Sp. z o.o. ul. Gagarina Radom

Pani Lena Krajewska MEDICON Sp. z o.o. ul. Gagarina Radom Warszawa, 14 kwietnia 2016 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WK-R.9612.3.5.2015 Pani Lena Krajewska MEDICON Sp. z o.o. ul. Gagarina 1 26-600 Radom W Y S T Ą P I E N I E P O K O N T R O L N E Na podstawie art. 111

Bardziej szczegółowo

Oddział Ginekologiczno-Położniczy

Oddział Ginekologiczno-Położniczy Oddział Ginekologiczno-Położniczy Oddział Ginekologiczno-Położniczy istnieje od 1960r. Zajmuje się leczeniem w zakresie ginekologii, patologii ciąży i położnictwa i przyjmuje ponad 3500 pacjentek rocznie.

Bardziej szczegółowo

RAMOWY PROGRAM STAŻU ADAPTACYJNEGO POŁOŻNYCH

RAMOWY PROGRAM STAŻU ADAPTACYJNEGO POŁOŻNYCH Załącznik nr 2 RAMOWY PROGRAM STAŻU ADAPTACYJNEGO POŁOŻNYCH Cele stażu 1. Uzyskanie sprawności w zakresie wykorzystania wiedzy i umiejętności nabytych w toku kształcenia w szkole położnych. 2. Aktualizacja

Bardziej szczegółowo

dodatni dodatni Podpis i pieczątka KOD lekarza ujemny ujemny Dni pobytu Data przyjęcia Data porodu Data wypisu S T R O N Ii. ZLECENIA POOPERACYJNE

dodatni dodatni Podpis i pieczątka KOD lekarza ujemny ujemny Dni pobytu Data przyjęcia Data porodu Data wypisu S T R O N Ii. ZLECENIA POOPERACYJNE LEKARZ PROWADZĄCY DATA Rp. (podpis) ZALECENIA DLA PACJENTKI (data) DOKUMENTACJĘ INDYWIDUALNĄ ZEWNĘTRZNĄ OTRZYMAŁAM str. 16 Imię i nazwisko SPIS ZAŁĄCZNIKÓW S. R. P. O. N. Rok Rok Rok Miejsce pracy Miasto

Bardziej szczegółowo

Sprawozdanie z funkcjonowania zawodu położnej w województwie zachodniopomorskim w 2011 roku

Sprawozdanie z funkcjonowania zawodu położnej w województwie zachodniopomorskim w 2011 roku Dr n. med. Dorota Ćwiek Konsultant Wojewódzki w dziedzinie pielęgniarstwa ginekologiczno-położniczego Sprawozdanie z funkcjonowania zawodu położnej w województwie zachodniopomorskim w 2011 roku 1. Informacje

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 5 do materiałów informacyjnych PRO

Załącznik nr 5 do materiałów informacyjnych PRO SZCZEGÓŁOWY OPIS ŚWIADCZEŃ I ZASAD ICH UDZIELANIA ORAZ WYMAGANIA WOBEC ŚWIADCZENIODAWCÓW W PROGRAMIE PROFILAKTYKI RAKA SZYJKI MACICY 1. OPIS ŚWIADCZEŃ Porada na etapie podstawowym obejmuje: 1) zarejestrowanie

Bardziej szczegółowo

Pan Marek Durlik Dyrektor Centralnego Szpitala Klinicznego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych ul. Wołoska Warszawa

Pan Marek Durlik Dyrektor Centralnego Szpitala Klinicznego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych ul. Wołoska Warszawa Warszawa, 28 stycznia 2016 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WK-II.9612.3.8.2015 Pan Marek Durlik Dyrektor Centralnego Szpitala Klinicznego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych ul. Wołoska 137 02-507 Warszawa W Y S T

Bardziej szczegółowo

Program profilaktyki i edukacji przedporodowej Szkoła Rodzenia

Program profilaktyki i edukacji przedporodowej Szkoła Rodzenia Program profilaktyki i edukacji przedporodowej Szkoła Rodzenia Okres realizacji programu: lata 2014 2020 Opinia Agencji Technologii Medycznych: - pozytywna I). Typ programu: edukacyjny II) Uzasadnienie

Bardziej szczegółowo

UMOWA PORÓD W CENTRUM NARODZIN MAMMA

UMOWA PORÓD W CENTRUM NARODZIN MAMMA W dniu roku, w Szczecinie pomiędzy: Panią zamieszkałą w legitymującą się numer PESEL, zwaną w dalszej części Umowy Pacjentką, a Centrum Narodzin MAMMA Sp. z o.o., z siedzibą w Szczecinie, ul. Sowia 38,

Bardziej szczegółowo

Pan Apoloniusz Wręczycki Dyrektor Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Wolanowie ul. Opoczyńska Wolanów

Pan Apoloniusz Wręczycki Dyrektor Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Wolanowie ul. Opoczyńska Wolanów Warszawa, 0^- S C i/ p ( J J Q 2018 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WZ-N/I.9612.3.7.2018 Pan Apoloniusz Wręczycki Dyrektor Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Wolanowie ul. Opoczyńska 23 26-625

Bardziej szczegółowo

Pani Elżbieta Główka ul. Władysława Reymonta 12/ Radzymin

Pani Elżbieta Główka ul. Władysława Reymonta 12/ Radzymin Warszawa, 29 września 2016 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WK-C.9612.3.1.2016 Pani Elżbieta Główka ul. Władysława Reymonta 12/125 05-250 Radzymin W Y S T Ą P I E N I E P O K O N T R O L N E Na podstawie art. 111

Bardziej szczegółowo

FORMULARZ DLA PARY Z PROBLEMEM NIEPŁODNOŚCI

FORMULARZ DLA PARY Z PROBLEMEM NIEPŁODNOŚCI Dodatkowe informacje: FORMULARZ DLA PARY Z PROBLEMEM NIEPŁODNOŚCI DANE OSOBOWE lek. med. Laura Grześkowiak Data wypełnienia: Imiona (męża i żony):.. Nazwisko(a):. Adres:... Tel. kontaktowy: PESEL: CZĘŚD

Bardziej szczegółowo

Ginekologia i położnictwo - opis przedmiotu

Ginekologia i położnictwo - opis przedmiotu Ginekologia i położnictwo - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Ginekologia i położnictwo Kod przedmiotu 12.0-WL-Lek-GiP Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek Lekarski Profil

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN ORGANIZACYJNY PODMIOTU LECZNICZEGO

REGULAMIN ORGANIZACYJNY PODMIOTU LECZNICZEGO REGULAMIN ORGANIZACYJNY PODMIOTU LECZNICZEGO Postanowienia ogólne 1 1. Podmiot leczniczy działa pod nazwą II Szpital Miejski im. dr Ludwika Rydygiera w Łodzi 2. Podmiot leczniczy wykonuje działalność leczniczą

Bardziej szczegółowo

Zadania położnej rodzinnej w opiece okołoporodowej - obowiązujące standardy. mgr Barbara Gardyjas

Zadania położnej rodzinnej w opiece okołoporodowej - obowiązujące standardy. mgr Barbara Gardyjas Zadania położnej rodzinnej w opiece okołoporodowej - obowiązujące standardy mgr Barbara Gardyjas 1 Wzorcowa reguła postępowania w danej dziedziny Obowiązująca procedura postępowania w danym zakresie mgr

Bardziej szczegółowo

STATUT. podmiotu leczniczego Szpitala Powiatowego w Wyrzysku Sp. z o. o. (tekst jednolity) Postanowienia ogólne 1.

STATUT. podmiotu leczniczego Szpitala Powiatowego w Wyrzysku Sp. z o. o. (tekst jednolity) Postanowienia ogólne 1. Załącznik do Uchwały Nr 24/2012 Zgromadzenia Wspólników Szpital Powiatowy w Wyrzysku Spółka z o. o. z dnia 25 czerwca 2012 r. STATUT podmiotu leczniczego Szpitala Powiatowego w Wyrzysku Sp. z o. o. (tekst

Bardziej szczegółowo

Pani Lidia Grochowska Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej MEDYK ul. Sienkiewicza Pionki

Pani Lidia Grochowska Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej MEDYK ul. Sienkiewicza Pionki Warszawa, 30 maja 2016 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WK-R.9612.3.1.2016 Pani Lidia Grochowska Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej MEDYK ul. Sienkiewicza 4 26-670 Pionki W Y S T Ą P I E N I E P O K O N T R O

Bardziej szczegółowo

Opis:... ... ... 22. Zgon matki: a. podczas ciąŝy: ciąŝa ektopowa, poronienie wczesne do 12 t.c.

Opis:... ... ... 22. Zgon matki: a. podczas ciąŝy: ciąŝa ektopowa, poronienie wczesne do 12 t.c. Pieczęć oddziału/kliniki Miejscowość, dnia... adres, tel./fax Analiza zgonu kobiety w okresie ciąŝy, porodu i połogu I. DANE OGÓLNE: 1. Imię i nazwisko matki :... 2. Data urodzenia:... Wiek:... 3. Miejsce

Bardziej szczegółowo

Analiza w zakresie elementów polityki zdrowotnej w tematyce poprawy opieki nad matką i dzieckiem. Bytomska Szkoła Świadomego Rodzicielstwa

Analiza w zakresie elementów polityki zdrowotnej w tematyce poprawy opieki nad matką i dzieckiem. Bytomska Szkoła Świadomego Rodzicielstwa Analiza w zakresie elementów polityki zdrowotnej w tematyce poprawy opieki nad matką i dzieckiem Bytomska Szkoła Świadomego Rodzicielstwa Przesłanki do realizacji programu usprawnienia kondycji fizycznej

Bardziej szczegółowo

Rola położnej w opiece nad ciężarną, rodzącą, położnicą z cukrzycą Leokadia Jędrzejewska Konsultant Krajowy w dziedzinie pielęgniarstwa ginekologicznego i położniczego Kraków 20 21 maja 2011r. Grażyna

Bardziej szczegółowo

1 Vademecum Młodych Rodziców Magdalena Sękowska

1 Vademecum Młodych Rodziców Magdalena Sękowska 1 Spis treści 2 Spis treści Słowo wstępne......6 Część I: Ciąża...... 9 Świadome przygotowanie się do ciąży.... 10 Pierwsze oznaki ciąży.... 12 Pokonać ciążowe nudności.... 14 Rozwój płodowy dziecka....

Bardziej szczegółowo

Plan Opieki Okołoporodowej (PLAN PORODU)

Plan Opieki Okołoporodowej (PLAN PORODU) Plan Opieki Okołoporodowej (PLAN PORODU) Do Personelu Medycznego, Dokument ten został stworzony by wskazać, jakie są nasze oczekiwania związane z opieką okołoporodową. Mamy nadzieje, że weźmiecie je pod

Bardziej szczegółowo

Wirus HPV przyczyny, objawy i leczenie

Wirus HPV przyczyny, objawy i leczenie Wirus HPV przyczyny, objawy i leczenie Spis treści: 1. 2. 3. 4. 5. Informacje ogólne Przyczyny Objawy Leczenie Rodzaje HPV Informacje ogólne Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV Human Papilloma Virus) stanowi

Bardziej szczegółowo

Centrum Medyczne Ostrołęka. dr Piotr Pierzyński. Szanowni Państwo,

Centrum Medyczne Ostrołęka. dr Piotr Pierzyński. Szanowni Państwo, Centrum Medyczne Ostrołęka dr Piotr Pierzyński Szanowni Państwo, Proszę o wydrukowanie i wypełnienie załączonego poniżej formularza wizyty oraz zabranie go ze sobą na konsultację. Proszę też pamiętać o

Bardziej szczegółowo

Dziecko w systemie opieki zdrowotnej finansowanej przez

Dziecko w systemie opieki zdrowotnej finansowanej przez Dziecko w systemie opieki zdrowotnej finansowanej przez Narodowego Funduszu Zdrowia Małgorzata Koszur, Rzecznik Prasowy ZOW NFZ w Szczecinie Konferencja wojewódzka Szkoła Promująca Zdrowie Bezpieczna Szkoła

Bardziej szczegółowo

PORADNIE Rejestracja Ogólna do Poradni i Przychodni 890

PORADNIE Rejestracja Ogólna do Poradni i Przychodni 890 PION DZIAŁALNOŚCI PODSTAWOWEJ APTEKA ZAKŁADOWA Kierownik 105 Biuro 100 Receptura/pokój socjalny 106 Ekspedycja 104 Pokój Asystentów 107 PORADNIE Rejestracja Ogólna do Poradni i Przychodni 890 DZIAŁ REHABILITACJI

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN WEWNETRZNY ODDZIAŁU NEONATOLOGICZNEGO

REGULAMIN WEWNETRZNY ODDZIAŁU NEONATOLOGICZNEGO PŁOCKI ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością 09-402 Płock ul. Kościuszki 28 tel. (024) 64-51-00 fax. (024) 64-51-02 www.szpitalplock.pl e-mail: sekretariat@plockizoz.pl REGULAMIN

Bardziej szczegółowo

ZASADY REALIZACJI PROGRAMU PROFILAKTYKI RAKA SZYJKI MACICY

ZASADY REALIZACJI PROGRAMU PROFILAKTYKI RAKA SZYJKI MACICY Załącznik nr 3 do zarządzenia Nr 57/2009/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 29 października 2009 r. I. CZĘŚĆ A. ZASADY REALIZACJI PROGRAMU PROFILAKTYKI RAKA SZYJKI MACICY 1. Opis problemu

Bardziej szczegółowo

SEMINARIA. Fizjoterapia w położnictwie 5. Fizjoterapia w ginekologii 5. Odniesienie do efektów kształcenia dla przedmiotu

SEMINARIA. Fizjoterapia w położnictwie 5. Fizjoterapia w ginekologii 5. Odniesienie do efektów kształcenia dla przedmiotu Fizjoterapia kliniczna w chorobach narządów wewnętrznych: Ginekologia i Położnictwo dla studentów III ROKU Kierunku: Fizjoterapia- studia I stopnia licencjackie semestry VI, rok akad. 2013-2014 l.p. SEMINARIA

Bardziej szczegółowo

PLAN PORODU. Będę wdzięczna, jeśli sprawując opiekę nade mną i moim dzieckiem weźmiecie go pod uwagę. Imię i nazwisko. Termin porodu..

PLAN PORODU. Będę wdzięczna, jeśli sprawując opiekę nade mną i moim dzieckiem weźmiecie go pod uwagę. Imię i nazwisko. Termin porodu.. Szanowni Państwo, Napisałam ten oto Plan Porodu, by przekazać Państwu moje oczekiwania związane z porodem mojego dziecka. Rozumiem, że podczas porodu może okazać się, że niektórych punktów zawartych w

Bardziej szczegółowo

Sprawozdanie z funkcjonowania zawodu położnej w województwie zachodniopomorskim

Sprawozdanie z funkcjonowania zawodu położnej w województwie zachodniopomorskim Dr n. med. Dorota Ćwiek Konsultant Wojewódzki w dziedzinie pielęgniarstwa ginekologiczno-położniczego Sprawozdanie z funkcjonowania zawodu położnej w województwie zachodniopomorskim 1. Informacje ogólne

Bardziej szczegółowo

ZAPROSZENIE KONKURS OFERT

ZAPROSZENIE KONKURS OFERT ZAPROSZENIE KONKURS OFERT Serdecznie zapraszamy Pracowników Szpitala oraz inne podmioty i osoby zainteresowane do wzięcia udziału w realizacji projektu Profilaktyka chorób nowotworowych w Nowym Sączu oraz

Bardziej szczegółowo

Pan Jacek Białobłocki Dyrektor Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Mławie ul. Anny Dobrskiej Mława

Pan Jacek Białobłocki Dyrektor Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Mławie ul. Anny Dobrskiej Mława Warszawa, 22 maja 2015 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WK-C.9612.3.1.2015 Pan Jacek Białobłocki Dyrektor Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Mławie ul. Anny Dobrskiej 1 06-500 Mława W Y S T Ą

Bardziej szczegółowo

ODDZIAŁ NEONATOLOGICZNY

ODDZIAŁ NEONATOLOGICZNY ODDZIAŁ NEONATOLOGICZNY Oddział funkcjonuje od stycznia 1961 roku. Obecnie liczy 15 łóżek. Posiada trzy w pełni wyposażone stanowiska do Intensywnej Terapii Noworodka. Rodzi się tutaj około 1000 noworodków

Bardziej szczegółowo

Moje imię:... Imię mojego partnera:... Imię innej osoby towarzyszącej:.. Mój termin porodu z DOM:.. Mój termin porodu z I USG:..

Moje imię:... Imię mojego partnera:... Imię innej osoby towarzyszącej:.. Mój termin porodu z DOM:.. Mój termin porodu z I USG:.. Miejsce na naklejkę imienną PLAN PORODU: Moje imię:.... Imię mojego partnera:... Imię innej osoby towarzyszącej:.. Mój termin porodu z DOM:.. Mój termin porodu z I USG:.. Grupa Krwi Rh ( )..Odczyn Coombsa..

Bardziej szczegółowo

INFORMATOR Uprawnienia przysługujące w ramach ustawy o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin Za życiem

INFORMATOR Uprawnienia przysługujące w ramach ustawy o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin Za życiem INFORMATOR Uprawnienia przysługujące w ramach ustawy o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin Za życiem Informacje o przysługujących uprawnieniach można otrzymać: 1. w przychodni, 2. w szpitalu, 3. w ośrodkach

Bardziej szczegółowo

Profilaktyka Raka Piersi i Raka Szyjki Macicy prezentacja dla uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych

Profilaktyka Raka Piersi i Raka Szyjki Macicy prezentacja dla uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych Profilaktyka Raka Piersi i Raka Szyjki Macicy prezentacja dla uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych 2015-02-03 1 opracowała: Agnieszka Podlaszczak Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna

Bardziej szczegółowo

Program zdrowotny przygotowujący ciężarną i ojca dziecka do aktywnego porodu

Program zdrowotny przygotowujący ciężarną i ojca dziecka do aktywnego porodu Program Promocji Zdrowia i Przeciwdziałania Wybranym Chorobom Społecznym dla Gminy Miasta Gdańsk Program zdrowotny przygotowujący ciężarną i ojca dziecka do aktywnego porodu Okres realizacji programu 2014

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA. (Dz. U. Nr 210, poz. 1540)

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA. (Dz. U. Nr 210, poz. 1540) ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 7 listopada 2007 r. w sprawie rodzaju i zakresu świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych udzielanych przez pielęgniarkę albo położną

Bardziej szczegółowo

Pan Robert Gajda ul. Piotra Skargi 23/ Pułtusk

Pan Robert Gajda ul. Piotra Skargi 23/ Pułtusk Warszawa, 21 sierpnia 2017 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WK-II.9612.3.7.2017 Pan Robert Gajda ul. Piotra Skargi 23/29 06-100 Pułtusk W Y S T Ą P I E N I E P O K O N T R O L N E Na podstawie art. 111 ust. 1 ustawy

Bardziej szczegółowo

BUDYNEK CENTRUM DYDAKTYCZNEGO SALA 103 HOL I KORYTARZ

BUDYNEK CENTRUM DYDAKTYCZNEGO SALA 103 HOL I KORYTARZ od 9.00 do 18.00 Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach Wydział Nauk o Zdrowiu w Katowicach Wydział Zdrowia i Polityki Społecznej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego Urząd Miasta Katowice PRZED

Bardziej szczegółowo

Zakres zadań pielęgniarki i położnej podstawowej opieki zdrowotnej

Zakres zadań pielęgniarki i położnej podstawowej opieki zdrowotnej Załącznik nr 2 Zakres zadań pielęgniarki i położnej podstawowej opieki zdrowotnej Część I. 1. Pielęgniarka podstawowej opieki zdrowotnej i położna podstawowej opieki zdrowotnej, zwane dalej pielęgniarką

Bardziej szczegółowo

Podstawowa opieka zdrowotna. Nazwa jednostki. Fax/ e- mail. Miejsce udzielania świadczeń/ adres placówki. Numer tel./ możliwość rejestracji

Podstawowa opieka zdrowotna. Nazwa jednostki. Fax/ e- mail. Miejsce udzielania świadczeń/ adres placówki. Numer tel./ możliwość rejestracji Podstawowa opieka zdrowotna Nazwa jednostki Miejsce udzielania świadczeń/ adres placówki Godziny przyjęć Numer tel./ możliwość rejestracji Fax/ e- mail tel. (74)8672344 Poradnia Lekarza POZ Polskiego 16

Bardziej szczegółowo

Położnictwo i ginekologia

Położnictwo i ginekologia CRASH COURSE Redaktor serii Daniel Horton-Szar Położnictwo i ginekologia Nick Panay, Ruma Dutta, Audrey Ryan, J. A. Mark Broadbent Wydanie pierwsze polskie pod redakcją Jerzego Florjańskiego Wydawnictwo

Bardziej szczegółowo

Lista rzeczy, które należy sprawdzić przepisując Isoderm ( ) (Kursywą przedstawione są informacje dotyczące wyłącznie kobiet)

Lista rzeczy, które należy sprawdzić przepisując Isoderm ( ) (Kursywą przedstawione są informacje dotyczące wyłącznie kobiet) Broszura dokumentacyjna z wykazem czynności kontrolnych opracowana na podstawie zaleceń Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych dla produktu leczniczego Isoderm

Bardziej szczegółowo

Pani Nina Siejko Dyrektor Samodzielnego Publicznego Zespołu Zakładów Opieki Zdrowotnej ul. Śniadeckiego Lipsko

Pani Nina Siejko Dyrektor Samodzielnego Publicznego Zespołu Zakładów Opieki Zdrowotnej ul. Śniadeckiego Lipsko Warszawa, 25 kwietnia 2017 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WK-II.9612.3.2.2017 Pani Nina Siejko Dyrektor Samodzielnego Publicznego Zespołu Zakładów Opieki Zdrowotnej ul. Śniadeckiego 2 27-300 Lipsko W Y S T Ą P

Bardziej szczegółowo

W Y S T Ą P I E N I E P O K O N T R O L N E

W Y S T Ą P I E N I E P O K O N T R O L N E Warszawa, 5 lutego 2015 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WK-R.9612.3.4.2014 Pan Jerzy Sokołowski Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Specjalistyczna Poradnia Medycyny Rodzinnej Śródmieście 3 Sp. z o.o. ul. Struga

Bardziej szczegółowo

Pan Krzysztof Zając Mazowiecki Szpital Specjalistyczny Spółka z o.o. ul. J. Aleksandrowicza Radom

Pan Krzysztof Zając Mazowiecki Szpital Specjalistyczny Spółka z o.o. ul. J. Aleksandrowicza Radom Warszawa, 28 lipca 2015 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WK-R.9612.3.2.2015 Pan Krzysztof Zając Mazowiecki Szpital Specjalistyczny Spółka z o.o. ul. J. Aleksandrowicza 5 26-617 Radom W Y S T Ą P I E N I E P O K

Bardziej szczegółowo

dokształcającego prowadzonego przez Centralny Ośrodek Koordynujący lub wojewódzki ośrodek koordynujący w latach 2007 2010 w zakresie

dokształcającego prowadzonego przez Centralny Ośrodek Koordynujący lub wojewódzki ośrodek koordynujący w latach 2007 2010 w zakresie Dziennik Ustaw Nr 52 3302 Poz. 271 2. Program profilaktyki raka szyjki macicy macicy etap podstawowy pobranie materiału z szyjki macicy do przesiewowego badania cytologicznego. macicy etap diagnostyczny

Bardziej szczegółowo

ŚWIADOMA MAMA - ZDROWE DZIECKO - LEPSZE JUTRO

ŚWIADOMA MAMA - ZDROWE DZIECKO - LEPSZE JUTRO ŚWIADOMA MAMA - ZDROWE DZIECKO - LEPSZE JUTRO program zwiększenia liczby urodzeń w Tarnowie i powiecie tarnowskim PODSUMOWANIE PROJEKTU TARNÓW - 25 LISTOPADA 2016 Fundusze pomocowe Mechanizm Finansowy

Bardziej szczegółowo

ZASADY UDZIELANIA ŚWIADCZEŃ ZDROWOTNYCH W PODSTAWOWYCH KOMÓRKACH ORGANIZACYJNYCH PODMIOTU

ZASADY UDZIELANIA ŚWIADCZEŃ ZDROWOTNYCH W PODSTAWOWYCH KOMÓRKACH ORGANIZACYJNYCH PODMIOTU ZASADY UDZIELANIA ŚWIADCZEŃ ZDROWOTNYCH W PODSTAWOWYCH KOMÓRKACH ORGANIZACYJNYCH PODMIOTU UDZIELANIE ŚWIADCZEŃ ZDROWOTNYCH ZGODNIE Z UMOWĄ Z NFZ W ZAKRESIE POZ -u Świadczenia zdrowotne udzielane są pacjentom

Bardziej szczegółowo

Program profilaktyki i edukacji przedporodowej Szkoła Rodzenia

Program profilaktyki i edukacji przedporodowej Szkoła Rodzenia KONKURS OFERT na realizację zadania wynikającego z Programu Profilaktyki i Promocji Zdrowia w Katowicach w 2014 roku pn.: Program profilaktyki i edukacji przedporodowej Szkoła Rodzenia I. PRZEDMIOT KONKURSU:

Bardziej szczegółowo

Warunki realizacji przedsięwzięć w ramach Programu profilaktyki raka szyjki macicy

Warunki realizacji przedsięwzięć w ramach Programu profilaktyki raka szyjki macicy Załącznik nr XI Warunki realizacji przedsięwzięć w ramach Programu profilaktyki raka szyjki macicy Warunki realizacji przedsięwzięć w ramach Programu profilaktyki raka szyjki macicy Program jest skierowany

Bardziej szczegółowo

ZAPROSZENIE NA BADANIA PROFILAKTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ ( )

ZAPROSZENIE NA BADANIA PROFILAKTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ ( ) ZAPROSZENIE NA BADANIA PROFILAKTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ (2015-08-03) PROFILAKTYKA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA ADRESACI - Osoby zadeklarowane do lekarza POZ, w wieku 35, 40, 45,

Bardziej szczegółowo

Pani Mirosława Marciniak Przychodnia Medyczna VENA Marciniak spółka jawna ul. Kilińskiego Mordy

Pani Mirosława Marciniak Przychodnia Medyczna VENA Marciniak spółka jawna ul. Kilińskiego Mordy Warszawa, 30 maja 2017 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WK-II.9612.3.4.2017 Pani Mirosława Marciniak Przychodnia Medyczna VENA Marciniak spółka jawna ul. Kilińskiego 9 08-140 Mordy W Y S T Ą P I E N I E P O K O

Bardziej szczegółowo

S T R O N C.FORMULARZ ŚWIADOMEJ ZGODY NA OPERACJĘ. Ii. ZLECENIA POOPERACYJNE G. DODATKOWA KARTA CODZIENNYCH OBSERWACJI H. KARTA ZNIECZULENIA

S T R O N C.FORMULARZ ŚWIADOMEJ ZGODY NA OPERACJĘ. Ii. ZLECENIA POOPERACYJNE G. DODATKOWA KARTA CODZIENNYCH OBSERWACJI H. KARTA ZNIECZULENIA (podpis) LEKARZ PROWADZĄCY DATA Rp. ZALECENIA DLA PACJENTKI (data) DOKUMENTACJĘ INDYWIDUALNĄ ZEWNĘTRZNĄ OTRZYMAŁAM str. 12 SPIS ZAŁĄCZNIKÓW ZUS ZLA S. R. P. O. N. M. L. STATYSTYKA MEDYCZNA DOKUMENTACJĘ

Bardziej szczegółowo

10 rzeczy, które musisz wiedzieć przed wyborem dentysty B I U R S T O M A T O L O G I A G L I W A. P L

10 rzeczy, które musisz wiedzieć przed wyborem dentysty B I U R S T O M A T O L O G I A G L I W A. P L STOMATOLOGIA GLIWA 10 rzeczy, które musisz wiedzieć przed wyborem dentysty B I U R O @ S T O M A T O L O G I A G L I W A. P L STOMATOLOGIA GLIWA Pogotowie stomatologiczne 1 Dobry stomatolog to taki, który

Bardziej szczegółowo

INFORMATOR DLA PACJENTÓW

INFORMATOR DLA PACJENTÓW INFORMATOR DLA PACJENTÓW Witamy Państwa w Beskidzkim Centrum Onkologii Szpitalu Miejskim im. Jana Pawła II w Bielsku-Białej (BCO-SM). Nasz Szpital usytuowany jest w trzech różnych lokalizacjach na terenie

Bardziej szczegółowo

Miejskiego Szpitala Zespolonego w Olsztynie Olsztyn ul. Niepodległości 44

Miejskiego Szpitala Zespolonego w Olsztynie Olsztyn ul. Niepodległości 44 SPIS TELEFONÓW Miejskiego Szpitala Zespolonego w Olsztynie 10-045 Olsztyn ul. Niepodległości 44 INFORMACJA: (89) 532 62 30 ADMINISTRACJA Sekretariat Dyrekcji 532 62 63 263 Zastępca Dyrektora ds. technicznych

Bardziej szczegółowo

ZAKRES PROFILAKTYCZNYCH ŚWIADCZEŃ OPIEKI ZDROWOTNEJ U DZIECI DO UKOŃCZENIA 6 ROKU ŻYCIA WRAZ Z OKRESAMI ICH PRZEPROWADZANIA

ZAKRES PROFILAKTYCZNYCH ŚWIADCZEŃ OPIEKI ZDROWOTNEJ U DZIECI DO UKOŃCZENIA 6 ROKU ŻYCIA WRAZ Z OKRESAMI ICH PRZEPROWADZANIA Załącznik nr 2 ZAKRES PROFILAKTYCZNYCH ŚWIADCZEŃ OPIEKI ZDROWOTNEJ U DZIECI DO UKOŃCZENIA 6 ROKU ŻYCIA WRAZ Z OKRESAMI ICH PRZEPROWADZANIA Termin badania (wiek) Badania (testy) przesiewowe oraz świadczenia

Bardziej szczegółowo

Sprawdź jakie uprawnienia przysługują Ci w ramach ustawy o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin Za życiem

Sprawdź jakie uprawnienia przysługują Ci w ramach ustawy o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin Za życiem Sprawdź jakie uprawnienia przysługują Ci w ramach ustawy o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin Za życiem Kto może skorzystać z uprawnień: Każda kobieta, w ciąży i jej rodzina (w zakresie informacji i poradnictwa

Bardziej szczegółowo

ZASADY REALIZACJI PROGRAMU PROFILAKTYKI RAKA SZYJKI MACICY

ZASADY REALIZACJI PROGRAMU PROFILAKTYKI RAKA SZYJKI MACICY Załącznik nr 3 do zarządzenia nr 66/2007/DSOZ ZASADY REALIZACJI PROGRAMU PROFILAKTYKI RAKA SZYJKI MACICY 1. Opis problemu zdrowotnego Rak szyjki macicy jest szóstym*, co do częstości, nowotworem u kobiet

Bardziej szczegółowo

W Y S T Ą P I E N I E P O K O N T R O L N E

W Y S T Ą P I E N I E P O K O N T R O L N E Warszawa, 27 stycznia 2016 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WK-II.9612.3.7.2015 Pan Mirosław Wielgoś Uniwersyteckie Centrum Zdrowia Kobiety i Noworodka Warszawski Uniwersytet Medyczny Sp. z o.o. ul. Starynkiewicza

Bardziej szczegółowo

Wystqpienie pokontrolne

Wystqpienie pokontrolne WOJEWODA DOLNOŚLĄSKI Wrocław, d n ia t-v^ listopada 2015 r. PS-ZPSM.9612.19.2015.IS Pan Adam Zdaniuk Dyrektor Zespołu Opieki Zdrowotnej w Bolesławcu Wystqpienie pokontrolne W dniach od 24 do 25 września

Bardziej szczegółowo

Echo Dobrocina. Nr 1 W zdrowym ciele zdrowy duch.

Echo Dobrocina. Nr 1 W zdrowym ciele zdrowy duch. Echo Dobrocina Nr 1 W zdrowym ciele zdrowy duch. Kwiecień 2015 Ważne aspekty wychowania fizycznego Aby poznać pojęcie wychowania fizycznego należy najpierw zaznajomić się z definicją kultury fizycznej.

Bardziej szczegółowo

ZASADY REALIZACJI PROGRAMU PROFILAKTYKI RAKA SZYJKI MACICY

ZASADY REALIZACJI PROGRAMU PROFILAKTYKI RAKA SZYJKI MACICY Załącznik nr 3 do zarządzenia Nr 84/2014/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 16 grudnia 2014r. I. CZĘŚĆ A. ZASADY REALIZACJI PROGRAMU PROFILAKTYKI RAKA SZYJKI MACICY 1. Opis problemu zdrowotnego

Bardziej szczegółowo

Wyniki badania satysfakcji pacjentów Powiatowego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Starachowicach

Wyniki badania satysfakcji pacjentów Powiatowego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Starachowicach Powiatowy Zakład Opieki Zdrowotnej ul. Radomska 70 27-200 Starachowice Wyniki badania satysfakcji pacjentów Powiatowego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Starachowicach na podstawie badania ankietowego przeprowadzonego

Bardziej szczegółowo