POWIĄZANIE STRATEGII PORTU GDYNIA Z DOKUMENTAMI STRATEGICZNYMI NA SZCZEBLU EUROPEJSKIM, KRAJOWYM, REGIONALNYM I MIEJSKIM

Transkrypt

1 Agata Kaszuba 1 POWIĄZANIE STRATEGII PORTU GDYNIA Z DOKUMENTAMI STRATEGICZNYMI NA SZCZEBLU EUROPEJSKIM, KRAJOWYM, REGIONALNYM I MIEJSKIM Wstęp Port Gdynia jest podmiotem o podstawowym znaczeniu dla gospodarki narodowej. Jego działalność definiuje szereg regulacji prawnych. Istotnym jest, by nowa Strategia Rozwoju Portu Gdynia była spójna z założeniami zawartymi w tematycznych dokumentach o randze międzynarodowej, europejskiej, krajowej, regionalnej i miejskiej. Celem artykułu jest wskazanie istotnym powiązań między założeniami Strategii rozwoju Portu Gdynia, a kluczowymi dokumentami odnoszącymi się do portów morskich. W artykule wskazano na regulacje odnoszące się stricte do działalności portów morskich, ale też uwzględniono przepisy dotyczące rynku transportowego. Wsparcie Strategii Rozwoju Portu Gdynia przez zapisy zawarte w strategicznych dokumentach europejskich, krajowych i lokalnych jest konieczne dla sprawnego realizowania inwestycji infrastrukturalnych i wprowadzania zmian organizacyjnych w funkcjonowaniu Portu Gdynia. Znaczenie Portu Gdynia dla rozwoju gospodarki Port Gdynia, obok Portu Gdańsk oraz portów Szczecin i Świnoujście, z mocy Ustawy o portach i przystaniach morskich, jest podmiotem o podstawowym znaczeniu dla gospodarki narodowej. To nowoczesny port uniwersalny, specjalizujący się w obsłudze ładunków drobnicowych, w tym głównie zjednostkowanych, przewożonych w kontenerach i w systemie roro, w oparciu o sieć połączeń multimodalnych z zapleczem, regularne linie żeglugowe bliskiego zasięgu oraz 1 Mgr Agata Kaszuba, asystent, Akademia Morska w Gdyni połączenia promowe. Gdyński port jest ważnym ogniwem VI Korytarza Transeuropejskiej Sieci Transportowej TEN-T. Podmiotem zarządzającym portem w Gdyni jest Zarząd Morskiego Portu Gdynia SA.(ZMPG SA). Port Gdynia odgrywa istotną rolę zarówno dla regionu jak i gospodarki krajowej ogółem. Jego wpływy w relacji otoczenia dalsze i bliższe port morski są bardzo zróżnicowane, gdyż działalność portu morskiego jest bardzo złożona. Aby analizować wzajemne oddziaływanie otoczenia dalszego i bliższego i podmiotu jakim jest port morski, należy dokładnie zrozumieć istotę złożoności tego organizmu2. Porty morskie to usytuowane na styku lądu z morzem, wydzielone granicami administracyjnymi rozległe przestrzennie kompleksy transportowo - produkcyjne, przystosowane pod względem techniczno - organizacyjnym do ułatwienia ładunkom i pasażerom przemieszczania się w relacjach lądowo morskich i kontynuacji przerywanego w portach procesu transportowego, a także kompleksowej obsługi rozpoczynających tam lub kończących swój cykl produkcyjny środków transportu morskiego i lądowego 3. Ze względu na złożoną strukturę portów morskich należy je postrzegać wieloaspektowo jako wyodrębniony z otoczenia obiekt gospodarczy rozpatrywany w kategoriach przestrzennych i technicznych, jak również ekonomicznych i prawno administracyjnych, który skupia liczne, o różnym profilu, podmioty działalności gospodarczej4. 2 Szerzej w: A. Kaszuba, Wybrane aspekty wzajemnego oddziaływania otoczenia i portu morskiego, [w]: Współczesne problemy rozwoju lądowo morskich systemów transportowych, pod red. J. Dąbrowski, T. Nowosielski, Wyd. Uniwersytetu Gdańskiego, Instytut Transportu i Handlu Morskiego, Gdańsk 2013, s A. Grzelakowski, M. Matczak, Współczesne porty morskie. Funkcjonowanie i rozwój, Wydawnictwo Akademia Morska w Gdyni, Gdynia 2012, s Ibidem, s Logistyka 6/

2 Działalność Portu Gdynia bezpośrednio wpływa na sytuację gospodarczą regionu jak i kraju ogółem. Port generuje miejsca pracy dla mieszkańców swojego otoczenia bliższego samego miasta, ale jest także istotnym pracodawcą dla regionu i całego kraju. To powoduje znaczące wpływy podatkowe i wkład do PKB. Jednak opisane wyżej profity są uzależnione bezpośrednio od koniunktury gospodarczej na świecie i wielkości przeładunków. Z zapotrzebowaniem na międzynarodową wymianę handlową wiąże się także rozwój infrastrukturalny portów morskich, który silnie uzależniony jest od możliwości pozyskania środków finansowych budżetowych i unijnych. Z danych ZMPG S.A wynika, iż w 2013 roku gdyński port zanotował rekordowe w swojej historii wielkości przeładunków 17,66 mln t., w tym ponad 11 mln t. w grupie ładunkowej drobnicy. Wartość przeładunku kontenerów wyniosła TEU. Już w pierwszym kwartale tego roku przeładunki w Porcie Gdynia wzrosły o 15,4% w porównaniu do analogicznego okresu 2013 roku. Nie byłoby to możliwe bez poczynionych ogromnych inwestycji infrastrukturalnych. W latach gdyński port zainwestował w rozbudowę i modernizację ok. 763 mln zł. Część funduszy pochodzi ze środków własnych (tj. z przychodów ZMPG i prywatyzacji spółek portowych), pozostałe kwoty (około 76 mln zł) z funduszy europejskich. Wielkość planowanych nakładów inwestycyjnych na lata to kolejne 737 mln zł 5. Wśród kluczowych projektów inwestycyjnych Portu Gdynia należy wymienić: - Przebudowę Kanału Portowego w Porcie Gdynia, - Zagospodarowanie rejonu Nabrzeża Bułgarskiego w Porcie Gdynia, - Infrastruktura dostępu drogowego i kolejowego do wschodniej części Portu Gdynia, - Rozbudowa infrastruktury portowej do obsługi statków ro-ro z dostępem drogowym i kolejowym w Porcie Gdynia, - Przebudowa Nabrzeża Szwedzkiego w Porcie Gdynia, - Przebudowa intermodalnego terminalu kolejowego w Porcie Gdynia, - Przebudowa nabrzeży w Porcie Gdynia. Etap I Nabrzeże Rumuńskie. Strategia rozwoju Portu Gdynia Wszelkie przyszłościowe działania podmiotu gospodarczego powinny być zawarte w jego strategii działania. Strategia działania definiuje cele organizacji o różnycm horyzoncie czasowym i proponowane sposoby ich realizacji. Zaprojektowane działania strategiczne powinny być poprzedzone wielopłaszczyznową analizą zewnętrznych i wewnętrznych uwarunkowań funkcjonowania danego podmiotu W przypadku na rynku. Portu Gdynia, organizmu składającego się z wielu podmiotów realizujących działalność stricte portową i okołoportową, ustalenie wspólnej strategii działania jest zadaniem bardzo trudnym. Strategia taka musi uwzględniać i równoważyć interesy poszczególnych podmiotów działających w i na rzecz Portu Gdynia. Zgodnie z Ustawą o portach i przystaniach morskich, zadaniem Zarządu Morskiego Portu Gdynia SA jest prognozowanie, programowanie i planowanie rozwoju portu w rozumieniu akwenów i gruntów oraz związanej z nimi infrastruktury portowej znajdujących się w granicach portu 6. Oprócz wymienionych działań do zadań ZMPG SA należy także zarządzanie nieruchomościami i infrastrukturą portową, budowa, rozbudowa, utrzymywanie i modernizacja infrastruktury portowej, pozyskiwanie nieruchomości na potrzeby rozwoju portu, świadczenie usług związanych z korzystaniem z infrastruktury portowej i zapewnienie dostępu do portowych urządzeń odbiorczych odpadów ze statków. W sierpniu br. Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy Portu Gdynia przyjęło dokument pt. Strategia Rozwoju Portu Gdynia do 2027 r.. Cele i proponowane kierunki działań nowej strategii Portu Gdynia odnoszą się do szeroko rozumianego obszaru portu gdyńskiego w jego obecnych granicach, wraz z obszarami przyszłościowymi. Uwzględniają kwestie budowania nowoczesnego potencjału infrastrukturalnego portu, sprawnego i bezpiecznego dostępu morskiego, kolejowego i drogowego oraz zwiększenia przyjazności usług dostępnych w Porcie Gdynia dla jego użytkowników. Doskonalenie w wymienionych powyżej obszarach ma pozwolić na utrzymanie i poprawę pozycji konkurencyjnej na rynkach poszczególnych grup ładunkowych (dostęp: r.) 778 Logistyka 6/ Ustawa z dnia 20 grudnia 1996 r. o portach i przystaniach morskich, tekst jednolity 4 (dostęp: r.) 7 opracowanie własne na podstawie dokumentów wewnętrznych ZMPG SA

3 Jednym z determinantów powodzenia realizacji strategii Portu Gdynia jest pozytywne wsparcie ze strony istniejących uregulowań prawnych odnoszących się do działalności portów morskich. Dotyczy to dokumentów na szczeblu europejskim, krajowym, regionalnym i miejskim. Wsparcie celów rozwojowych Portu Gdynia w dokumentach na szczeblu europejskim Na szczeblu Unii Europejskiej do działalności dotyczącej szeroko portu morskiego odnoszą się zapisy w następujących dokumentach: a) Biała Księga - Plan utworzenia jednolitego europejskiego obszaru transportu dążenie do osiągnięcia konkurencyjnego i zasobooszczędnego systemu transportu 8, zwłaszcza w zakresie: - stworzenia ogólnounijnej sieci bazowej TEN-T o dużej przepustowości, likwidacja wąskich gardeł i niwelacji różnic w zakresie stanu infrastruktury transportowej zwłaszcza we wschodniej części UE, - większego wykorzystania transportu kolejowego i rozwiązań multimodalnych, konieczności efektywnego połączenia portów z zapleczem poprzez sprawny transport kolejowy, utworzenia korytarzy towarowych oraz stworzenia stosownego zaplecza portowego ( niebieskie tory ) oraz implementacji europejskiego systemu zarządzania ruchem kolejowym (ERTMS), - uproszczenia formalności w transporcie i zapewnienie pełnej interoperacyjności między systemami informatycznymi, w tym wprowadzenia punktu kompleksowej obsługi i obsługi administracyjnej w jednym punkcie, zwiększenia swobody transportu morskiego ( Blue Belt ) i rozwoju autostrad morskich, - zwiększenia roli partnerstw publiczno-prywatnych w rozwoju infrastruktury transportowej TEN-T; b) Strategia Europa , w zakresie: 8 Komisja Europejska, Biała Księga- Plan utworzenia jednolitego europejskiego obszaru transportu dążenie do osiągnięcia konkurencyjnego i zasobooszczędnego systemu transportu, Bruksela :FIN:PL:PDF (dostęp: r.) 9 Komisja Europejska, Komunikat Komisji Europa 2020, Bruksela 2010, (dostęp: r.) - zapewnienia wkładu sektora portowego na rzecz długoterminowego zrównoważonego wzrostu gospodarki UE i tworzenia nowych miejsc pracy, - stworzenia zmodernizowanych, inteligentnych i zintegrowanych sieci infrastruktury transportowej; c) Propozycja Komisji Europejskiej Porty-Motor Wzrostu 10 z Maja 2013, w zakresie: - rozwoju transportu intermodalnego i śledzenia informacji o przepływie ładunków, - systemu koncesji dot. usług działalności przeładunkowej i usług obsługi ładunków, - ułatwienia administracyjnych e-freight, emaritime, Blue Belt i single window, - priorytetu dla finansowania projektów TEN-T polepszających dostęp do portów i połączeń portów z zapleczem; d) Strategia UE dla regionu Morza Bałtyckiego 11, w szczególności drugi cel strategiczny Rozwój połączeń w regionie oraz zapisy dotyczące rozwoju osi transportowych (północpołudnie) ze Skandynawii przez Polskę do Adriatyku. Wsparcie celów rozwojowych Portu Gdynia w dokumentach na szczeblu krajowym Na szczeblu krajowym dokumentami odnoszącymi się do działalności portów morskich są: a) Strategia Rozwoju Kraju , zwłaszcza w zakresie: - dążenia do zwiększenia efektywności transportu poprzez zwiększenie efektywności zarzą- 10 Komisja Europejska, Komunikat Komisji Porty motor wzrostu, Bruksela 2013, (dostęp: r.) 11 Komisja Europejska, Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów dotyczący trategii Unii Europejskiej dla regionu Morza Bałtyckiego, Bruksela, 2012, rategii%20ue%20dla%20regionu%20morza%20bałtyckieg o.pdf, (dostęp: r.) 12 Rada Ministrów, Strategia Rozwoju Kraju 2020, Warszawa 2012, /SRK_2020/Documents/SRK_2020_112012_1.pdf (dostęp: r.) Logistyka 6/

4 dzania w sektorze transportowym oraz modernizację i rozbudowę połączeń transportowych, - dążenia do poprawy efektywności energetycznej i stanu środowiska; b) Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju w zakresie: - dążenia do poprawy dostępności terytorialnej kraju w różnych skalach przestrzennych poprzez rozwijanie infrastruktury transportowej, w tym infrastruktury portowej oraz infrastruktury dostępu do portów morskich (terminali), - przyczyniania się do zmniejszania zewnętrznych kosztów transportu, w tym kosztów środowiskowych poprzez zintegrowane podejście przestrzenne do rozwoju portów i regionów portowych, - kształtowania zintegrowanego multimodalnego systemu transportowego, poprzez stworzenie operatorom dogodnych warunków do budowy i rozbudowy terminali przeładunkowych i przesiadkowych dla rożnych form transportu (wykorzystujących nowoczesne rozwiązania technologiczne), dokończenie inwestycji zapewniających lepszą dostępność do terminali na terenach portów morskich i rzecznych w transporcie lądowym, - przeciwdziałania zagrożeniu utraty bezpieczeństwa energetycznego i odpowiedniego reagowania na to zagrożenie poprzez zapewnienie alternatywnych dróg dostaw gazu ziemnego i ropy naftowej na obszar Polski oraz znaczące zwiększenie pojemności magazynów gazu oraz ropy i paliw ropopochodnych; c) Strategia Rozwoju Transportu do 2020 r. (z perspektywa do 2030 r.) 14, w szczególności w zakresie: - rozbudowy głębokowodnej infrastruktury portów morskich i zwiększenia ich potencjału przeładunkowego, w tym służącego zwiększeniu bezpieczeństwa energetycznego kraju, 13 Rada Ministrów, Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030, Warszawa 2012, enna/kpzk/documents/kpzk_2030_pl_small_po_reasum pcji_new.pdf (dostęp: r.) 14 Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej, Strategia rozwoju transportu do 2020 roku (z perspektywą do 2030 roku), Warszawa 2013, RM.pdf (dostęp: r.) 780 Logistyka 6/ polepszenia dostępności transportowej do portów morskich w ramach korytarzy transportowych, w tym zwłaszcza likwidacji wąskich gardeł oraz pogłębienia torów podejściowych do portów do parametrów Baltmax, - zwiększenia bezpieczeństwa i wdrożenia nowoczesnych rozwiązań technologicznych i ekologicznych, - efektywnego wykorzystania zewnętrznych źródeł finansowania infrastruktury transportowej, w tym środków prywatnych oraz wprowadzenia zasady użytkownik płaci, - wzmocnienia funkcji gospodarczej portów morskich i zwiększenia ich oferty usługowej, - aktywnego uczestnictwa portów morskich w rozwoju przewozów intermodalnych oraz efektywnej współpracy podmiotów zarządzających portami morskimi z operatorami terminali intermodalnych działającymi/ powstającymi na ich zapleczu, - uzyskania statusu autostrad morskich dla wybranych połączeń, - uproszczenie procedur administracyjnych i wprowadzeniu e-usług oraz usprawnienia typu Single Window ; d) Założenia polityki morskiej Rzeczypospolitej Polskiej do roku , w szczególności z następującymi, przyjętymi kierunkami priorytetowymi polityki morskiej : - rozwój sieci transportu intermodalnego (w tym, przystosowanie i budowa portowych i lądowych terminali transportu intermodalnego oraz rozwój zintegrowanych połączeń kolejowo - morskich), - modernizacja i rozbudowa infrastruktury portowej oraz połączeń portów morskich z ich zapleczem, - kształtowanie warunków dla utworzenia w Rzeczypospolitej Polskiej bałtyckiego centrum logistyczno - transportowego dla Europy Środkowej i Wschodniej (alternatywnego dla monopolistycznej pozycji megaportów Europy Zachodniej na europejskim rynku usług logistyczno-transportowych), - modernizacja i utrzymywania infrastruktury dostępu do portów morskich od strony morza (w tym: prowadzenie niezbędnych prac do 15 Ministerstwo Infrastruktury, Założenia polityki morskiej Rzeczypospolitej Polskiej do roku 2020, Warszawa 2009, kimorskiejrpdo2020roku.pdf (dostęp: r.)

5 utrzymania wymaganych parametrów torów podejściowych, określenie optymalnego zakresu rocznego prac pogłębiarskich, przebudowa ujścia Wisły do Zatoki Gdańskiej); e) Strategia rozwoju portów morskich do 2015r. 16, w zakresie: - wzmocnienia roli portów w wyniku modernizacji i rozbudowy infrastruktury oraz wdrożenia unijnych standardów w zakresie zarządzania i eksploatacji w celu dalszej integracji krajowego systemu transportowego, - poprawy infrastruktury portów i dostępu do nich od strony morza, - pozyskiwania większej masy ładunkowej, zarówno polskiego handlu zagranicznego, jak i masy tranzytowej, - poprawy jakości usług portowych, - uporządkowania spraw własności i finansowania rozwoju infrastruktury portowej i zapewniającej dostęp do portów, - wprowadzenia ułatwień w procedurach celnopodatkowych, dotyczących w szczególności terminu wnoszenia opłat w przypadku importu ładunków spoza UE oraz uproszczenie odpraw celnych dla podmiotów zagranicznych, - wsparcia finansowego z budżetu państwa, modernizacji i utrzymania dróg prowadzących do portów o podstawowym znaczeniu dla gospodarki narodowej; f) Program rozwoju polskich portów morskich do roku 2020 (z perspektywą do 2030 roku) 17, opracowany w 2013 r. przez Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej, w zakresie następujących celów: - poprawa konkurencyjności polskich portów morskich oraz wzrost ich udziału w rozwoju społeczno gospodarczym kraju i podniesienie rangi portów morskich w międzynarodowej sieci transportowej, - dostosowanie parametrów infrastruktury portowej oraz infrastruktury dostępu do portów 16 Uchwała nr 292/2007 Rady Ministrów, Strategia rozwoju portów morskich do 2015 roku, Warszawa 2007, ortow_morskich_do_2015_roku.pdf (dostęp: r.) 17 Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej, Program rozwoju polskich portów morskich do roku 2020 (z perspektywą do 2030 roku, Warszawa na_program_porty_2020/px_program_rozwoju_portow_mor skich zalacznik_do_siwz.pdf (dostęp: r.) morskich od strony morza do obsługi większych statków, - dostosowanie infrastruktury portowej do zmieniającej się struktury ładunkowej i potrzeb energetycznych państwa oraz rozwoju pozostałych funkcji gospodarczych, - działania nakierowane na przygotowanie oferty związanej z realizacją funkcji dystrybucyjno logistycznej portów morskich oraz funkcjonowaniem terminali przemysłowo przeładunkowo dystrybucyjnych, - integracja portów z innymi uczestnikami lądowo-morskich łańcuchów transportowych, - przejście największych polskich portów morskich z etapu portów III generacji do etapu portów IV (w dalszej przyszłości V) generacji. Właściwa realizacja praktycznie wszystkich funkcji gospodarczych, wymaga nadrobienia zaległości w stosunku do ich odpowiedników w Europie Zachodniej związanych z niskim poziomem integracji w układzie morskolądowego łańcucha transportowego, - stworzenie bezpiecznego oraz przyjaznego dla środowiska systemu portowego, - zapewnienie bezpieczeństwa uczestników ruchu portowego i uwzględnianie w działalności portowej zwiększających się rygorów środowiskowych (cold-ironing, odbiór ścieków itp.), - pełna integracja sieci TEN-T poprzez włączenie do sieci TEN-T oraz sieci dróg krajowych i autostrad, układów drogowych łączących drogi krajowe i autostrady z terminalami przeładunkowymi portów morskich, - wprowadzenie ułatwień administracyjnych i celnych poprzez wdrożenie koncepcji onestop shop i single window ; Wsparcie celów rozwojowych Portu Gdynia w dokumentach na szczeblu regionalnym Na poziomie regionalnym istnieją dwa kluczowe dokumenty, których cele korespodują z celami Strategii Portu Gdynia. Są to: a) Strategia Rozwoju Województwa Pomorskiego , w szczególności: 18 Sejmik Województwa Pomorskiego, Strategia Rozwoju Województwa Pomorskiego 2020, Gdańsk 2012, pdf (dostęp: r.) Logistyka 6/

6 - cel strategiczny Nowoczesna Gospodarka, w tym w ramach działania Rozwój sieciowych i kompleksowych produktów turystycznych, - celem strategicznym Atrakcyjna Przestrzeń, w tym cel operacyjny 3.1. Sprawny system transportowy i działaniem Modernizacja infrastruktury wiążącej węzły multimodalne z układem transportowym regionu; b) Regionalny Program Strategiczny w zakresie transportu Mobilne Pomorze 19, w szczególności: - cel szczegółowy 2 Sieć drogowa wzmacniająca dostępność i spójność regionu, w ramach Priorytetu 2.1. Rozwój dróg regionalnych szczególnie ważnych dla poprawy dostępności wewnętrznej Województwa i działaniem polegającym na likwidacji tzw. wąskich gardeł w ciągu regionalnych układów drogowych, w tym wyprowadzeniem ruchu tranzytowego z obszarów centralnych miast i miejscowości poprzez budowę obwodnic. Postulat włączenia do sieci dróg krajowych Trasy Kwiatkowskiego (wraz z docelowym technicznym podniesieniem nośności) oraz Obwodnicy Północnej Aglomeracji Trójmiasta (OPAT) wraz z jej realizacją, - cel szczegółowy 3 Węzły multimodalne dobrze powiązane z systemem transportowym, w ramach Priorytetu 3.1. Poprawa powiązań węzłów multimodalnych z układem transportowym Regionu. Istotne w tym priorytecie są oczekiwania wobec administracji centralnej i Kontraktu Terytorialnego dotyczące realizacji w ramach dróg krajowych Obwodnicy Północnej Aglomeracji Trójmiasta (OPAT) oraz modernizacja kluczowych linii kolejowych: nr 131 (Chorzów Batory Tczew), nr 201 (Nowa Wieś Wielka Gdynia Port), - priorytet 3.2. Efektywne wykorzystanie dostępności transportowej węzłów multimodalnych dotyczącym poprawy funkcjonowania istniejących węzłów multimodalnych w portach morskich i lotniczych oraz rozwoju nowych węzłów i centrów logistycznych, 19 Zarząd Województwa Pomorskiego, Regionalny Program Strategiczny w zakresie transportu Mobilne Pomorze, Gdańsk 2013, 3/sie/tue_aug_20_14_44_38_cest_2013_951_attach_0.pdf (dostęp: r.) 782 Logistyka 6/ działanie Poprawa funkcjonowania węzłów multimodalnych, gdzie szczególnie istotnym jest zakładana Budowa lub przebudowa infrastruktury portowej, zaplecza logistycznego portów morskich oraz systemów łączności, nawigacji, dozorowania i zarządzania ruchem w porcie, - działanie Rozwój nowych węzłów multimodalnych i centrów logistycznych, w tym szczególnie w Tworzenie platform logistycznych oraz Budowa ogólnodostępnych terminali kontenerowych i centrów logistycznych. Wsparcie celów rozwojowych Portu Gdynia w dokumentach na szczeblu miejskim Strategia Rozwoju Gdyni 20, wspiera działalność portową i okołoportową w następującym zakresie: - priorytetem 1 Przestrzeń, obejmuje między innymi realizację Nowej Gdyni - dzielnicy usługowej, położonej w Strefie Rozwoju Centrum Miasta, wspomagającej rozwój usług portowych i morskich, - priorytet 3 Gospodarka, obejmuje m.in.: pierwszy cel strategiczny, który dotyczy przedsiębiorstw gospodarki morskiej - porusza on kwestie racjonalnego zagospodarowywania terenów portowych oraz poprawy dostępności miasta i portu od strony morza, wskazując jednocześnie na rolę nowych inwestycji w porcie gdyńskim w zakresie usług na rzecz statku i ładunków, w tym dystrybucyjnologistycznych, w pobudzaniu gospodarki Gdyni, drugi cel strategiczny dotyczący tworzenia węzła komunikacyjnego - zawiera on działania polegające na przyciągnięciu ruchu ładunków do Gdyni dla rozwoju funkcji ponadlokalnych. Szczególnie istotne w tym kontekście jest wykorzystywanie szans rozwojowych związanych z położeniem miasta na skrzyżowaniu dwóch paneuropejskich korytarzy transportowych sieci TINA, czwarty cel strategiczny dotyczący turystyki, który obejmuje zagadnienia zwiększenia różnorodności usług turystycznych realizowanych w Gdyni dla zróżnicowanych grup klientów, 20 Strategia Rozwoju Gdyni , Gdynia 2003

7 tworzenia lokalnych produktów markowych jak również tworzenia infrastruktury dla turystyki biznesowej, w tym wspieranie działań na rzecz zwiększenia liczby linii promowych, ilości wpływających statków pasażerskich oraz połączeń w komunikacji przybrzeżnej i lądowej. Niestety istnieją pewne utrudnienia wynikające z miejscowych planów sporządzanych przez Gminę Gdynia. Miejscowy Plan Zagospodarowania przestrzennego części dzielnicy Śródmieście Gdyni, rejonu ulic Portowej, J. Waszyngtona i projektowanej Nowej Węglowej oraz Miejscowy Plan Zagospodarowania przestrzennego części dzielnicy Śródmieście Gdyni, rejonu ulic Węglowej i Waszyngtona, uwzględniają funkcję mieszkaniową na terenach sąsiadujących z portowymi, co stanowi istotne zagrożenie oraz źródło potencjalnych konfliktów z działalnością portową 21. Wnioski W artykule wskazano na istotność relacji otoczenie prawne port morski. Relację tę należy rozpatrywać zarówno w ujęciu dalszym w odniesieniu do przepisów międzynarodowych, europejskich i krajowych regulujących kwestie związane z funkcjonowaniem portów morskich, jak i w ujęciu bliższym rozpatrując wpływ samorządowych decyzji na funkcjonowanie portu. W przypadku polskich portów morskich o podstawowym znaczeniu dla gospodarki narodowej Gdyni, Gdańska, Szczecina, Świnoujścia, ich rola i pozycja zostały zaakcentowane w dokumentach strategicznych na szczeblu lokalnym i regionalnym (strategie województw i miast portowych), krajowym (Strategia Rozwoju Kraju do 2020, Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030, Strategia Rozwoju Transportu do 2020 z perspektywą do 2030 roku, Założenia polityki morskiej Rzeczypospolitej Polskiej do roku 2020, Program rozwoju polskich portów morskich do 2020r.) oraz w dokumentach międzynarodowych i europejskich, w których podkreśla się kwestie związane z rozwojem portów morskich i przemysłu okołoportowego 21 Uchwalone miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego z dnia 5 luty 2012, internetowa; (dostęp: r.) (Strategia Europa 2020, Strategia UE dla regionu Morza Bałtyckiego, Biała Księga, Propozycja Komisji Europejskiej Porty - Motor Wzrostu ). Powiązanie strategii Portu Gdynia z opisanymi w artykule dokumentami jest niezbędne dla realizacji celów strategii, wpływa na dostępność środków unijnych i budżetowych możliwych do zainwestowania w działalność portów morskich. Uwzględnienie w opisywanych dokumentach kwestii środowiskowym i społecznych wzbudza zaufanie wśród użtykowników Portu i lokalnej społeczności. Streszczenie W artykule wskazano na istotne powiązania między założeniami określonymi w Strategii rozwoju Portu Gdynia, a kluczowymi dokumentami odnoszącymi się do portów morskich oraz rynku transportowego. Dokonano analizy głównych dokumentów o randze europejskiej, krajowej, regionalnej i miejskiej. Wsparcie Strategii rozwoju Portu Gdynia przez zapisy zawarte w przeanalizowanych w artykule dokumentach jest konieczne dla sprawnego realizowania inwestycji infrastrukturalnych i wprowadzania zmian organizacyjnych w funkcjonowaniu Portu Gdynia. Abstract The article pointed out the important links between principles set out in the Strategy of the Port of Gdynia and key documents relating to seaports and transport market. The article analyzed the main documents at european, regional and municipal level. Support the Strategy of the Port of Gdynia by the provisions contained in analyzed documents is necessary for the efficient execution of infrastructure investments and changes organizational in the Port of Gdynia. Literatura 1. Grzelakowski A., Matczak M., Współczesne porty morskie. Funkcjonowanie i rozwój, Wydawnictwo Akademia Morska w Gdyni, Gdynia Kaszuba A., Wybrane aspekty wzajemnego oddziaływania otoczenia i portu morskiego, [w]: Współczesne problemy rozwoju lądowo morskich systemów transportowych, pod red. J. Dąbrowski, T. Nowosielski, Wyd. Uniwersytetu Gdańskiego, Instytut Transportu i Handlu Morskiego, Gdańsk Logistyka 6/

8 3. Komisja Europejska, Biała Księga - Plan utworzenia jednolitego europejskiego obszaru transportu dążenie do osiągnięcia konkurencyjnego i zasobooszczędnego systemu transportu, Bruksela M:2011:0144:FIN:PL:PDF 4. Komisja Europejska, Komunikat Komisji Europa 2020, Bruksela v1.pdf 5. Komisja Europejska, Komunikat Komisji Porty motor wzrostu, Bruksela 2013, _en.htm 6. Komisja Europejska, Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów dotyczący Strategii Unii Europejskiej dla regionu Morza Bałtyckiego, Bruksela 2012, 20strategii%20UE%20dla%20regionu%20Morza% 20Bałtyckiego.pdf 7. Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej, Program rozwoju polskich portów morskich do roku 2020 (z perspektywą do 2030 roku, Warszawa czne/ocena_program_porty_2020/px_program_roz woju_portow_morskich zalacznik_do_siwz.pdf 8. Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej, Strategia rozwoju transportu do 2020 roku (z perspektywą do 2030 roku), Warszawa 2013, 22SRTnaRM.pdf 9. Ministerstwo Infrastruktury, Założenia polityki morskiej Rzeczypospolitej Polskiej do roku 2020, Warszawa 2009, niapolitykimorskiejrpdo2020roku.pdf 10. Rada Ministrów, Strategia Rozwoju Kraju 2020, Warszawa 2012, _rozwoju/srk_2020/documents/srk_2020_ _1.pdf 11. Rada Ministrów, Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030, Warszawa 2012, _przestrzenna/kpzk/documents/kpzk_2030_pl _small_po_reasumpcji_new.pdf 12. Sejmik Województwa Pomorskiego, Strategia Rozwoju Województwa Pomorskiego 2020, Gdańsk 2012, kie_srwp2020.pdf 13. Strategia Rozwoju Gdyni , Gdynia Uchwała nr 292/2007 Rady Ministrów, Strategia rozwoju portów morskich do 2015 roku, Warszawa 2007, zwoju_portow_morskich_do_2015_roku.pdf 15. Ustawa z dnia 20 grudnia 1996 r. o portach i przystaniach morskich, tekst jednolity Zarząd Województwa Pomorskiego, Regionalny Program Strategiczny w zakresie transportu Mobilne Pomorze, Gdańsk chwaly/13/sie/tue_aug_20_14_44_38_cest_2013_951_at tach_0.pdf 17. Uchwalone miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego z dnia 5 luty 2012, 39_67320.html Logistyka 6/2014