Badanie procesu nitryfikacji i denitryfikacji
|
|
- Kamila Kaczmarczyk
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 ĆWICZENIE 3, 4 Badanie procesu nitryfikacji i denitryfikacji 1. Usuwanie azotu w procesach biologicznych wiadomości ogólne Azot w wodzie i ściekach może występować jako: azot organiczny, azot amonowy, azot azotynowy oraz azot azotanowy. W analityce wody i ścieków występuje również pojęcie azotu ogólnego, który jest sumą azotu organicznego, amonowego, azotynowego i azotanowego. Jeżeli w badaniach azot oznacza się metodą Kjeldahla wówczas azot ogólny można obliczyć jako sumę azotu Kjeldahla oraz azotu azotynowego i azotanowego. Związki azotowe zawarte w wodzie i ściekach mogą ulec biologicznej lub chemicznej amonifikacji czyli procesowi polegającemu na przemianie azotu organicznego do amoniaku (NH 3 / NH + 4 ) : N org + H 2 O NH OH (1) Amonifikacja nie wymaga udziału tlenu i może przebiegać zarówno w warunkach tlenowych jak i beztlenowych. Amoniak z kolei może być biologicznie utleniony do azotanów na drodze nitryfikacji. Nitryfikacja sama w sobie nie zwiększa stopnia usuwania azotu z wody, gdyż jej zasadniczym skutkiem jest utlenienie amoniaku do azotanów, które mogą być dalej denitryfikowane biologicznie. Denitryfikacja może być pominięta jeżeli wymagane jest tylko utlenienie amoniaku. W praktyce poprzez nitryfikację możliwe jest usunięcie nawet 98% amoniaku. Proces ten może być stosowany razem z biologicznym oczyszczaniem, bądź też w wydzielonych urządzeniach po procesie biologicznego oczyszczania. Nitryfikacja, podobnie zresztą jak denitryfikacja, może być prowadzona również na różnego rodzaju złożach biologicznych lub z zastosowaniem osadu czynnego. Aby przeprowadzić denitryfikację należy na złożu albo w komorze osadu czynnego stworzyć warunki anoksyczne (brak tlenu rozpuszczonego). Denitryfikacja, zwana również redukcją desymilacyjną polega na biochemicznej redukcji azotanów (N 5+ ) lub azotynów (N 3+ ) do azotu gazowego (N 0 ) : NO 3 + ½ H 2 O ½ N 2 + 5/2 [O] + OH (2)
2 Jednocześnie utleniane mogą być związki organiczne, które są źródłem węgla i energii dla bakterii heterotroficznych. Denitryfikacji, czyli redukcji desymilacyjnej nie należy mylić z redukcją asymilacyjną azotu. Udział azotu stanowi w biomasie bakteryjnej wynosi ok. 12,3%. Źródłami azotu wykorzystywanymi do syntezy nowych komórek mikroorganizmów w biologicznym oczyszczaniu ścieków są: azot organiczny, amoniak oraz azotany i azotyny. Z pośród wymienionych źródeł najłatwiej przyswajalną dla bakterii formą azotu mineralnego jest amoniak, a bakterie zdolne do jego przyswajania są w przyrodzie bardzo rozpowszechnione. Natomiast asymilacja azotanów i azotynów wymaga wstępnej ich redukcji do amoniaku (redukcja asymilacyjna) z wykorzystaniem reakcji enzymatycznych. Ilość bakterii posiadających takie zdolności jest jednak znacznie mniejsza. Mimo tego wyhodowanie biomasy w urządzeniach do biologicznego oczyszczania ścieków z wykorzystaniem azotanów jako źródła azotu nie stwarza obecnie wielkiego problemu. Gdy w ściekach występują obok siebie amoniak i azotany, w biologicznym oczyszczaniu ścieków amoniak jest wykorzystywany preferencyjnie. Całkowite zmniejszenie zawartości azotu w ściekach w oczyszczalniach, w których prowadzone są procesy nitryfikacji i denitryfikacji wynosi od %. 2. Nitryfikacja Nitryfikacja polega na biologicznym utlenianiu amoniaku do azotanów, w którym uczestniczą bakterie rodzaju Nitrosomonas i Nitrobakter. Są to bezwzględnie tlenowe bakterie autotroficzne (samożywne), które jako budulec własnego ciała wykorzystują, podobnie jak rośliny, proste związki nieorganiczne: wodę i dwutlenek węgla, natomiast niezbędną do życia energię uzyskują w wyniku chemicznej reakcji utleniania amoniaku i azotynów. Bakterie te utleniają związki amonowe do azotynów, a następnie do azotanów jedynie wtedy, gdy dysponują tlenem jako akceptorem elektronów. W wyniku przenoszenia elektronów na tlen wyzwala się energia wykorzystywana do syntezy protein (chemotrofia). Utlenianie amoniaku zawartego w ściekach za pomocą bakterii Nitrosomonas przebiega według reakcji: NH ,5 O 2 NO 2 + H 2 O + energia (3) Natomiast azotyny utleniane są przez Nitrobakter : NO 2 + 0,5 O 2 NO 3 + energia (4)
3 Ponieważ szybkość reakcji (3) jest znacznie większa niż szybkość reakcji (4), w normalnych warunkach stężenie NO 2 jest niewielkie (praktycznie cała ilość powstałego NO 2 jest natychmiast przetworzona). Ogólnie proces nitryfikacji można zapisać za pomocą reakcji: + NH O 2 NO H + + H 2 O + energia (5) Energia wytworzona podczas utleniania amoniaku i azotynów jest zużywana przede wszystkim do wytwarzania nowej biomasy (substancji komórkowej). Przyjmując przybliżony wzór dla organicznego składnika bakterii C 5 H 7 NO 2, proces budowy biomasy można przedstawić następująco: NH HCO CO 2 + H 2 O + energia C 5 H 7 NO [O] (6) Wydzielony w powyższej reakcji tlen zużywany jest w procesach oksydacyjnych. Przy utlenieniu 1 mola NH + 4 lub 1 mola NO 2 uzyskuje się znacznie mniej energii niż ilość energii potrzebnej do wytworzenia 1 mola biomasy bakteryjnej. Uwzględniając bilans energetyczny reakcji utleniania związków amonowych do azotanów proces nitryfikacji można przedstawić za pomocą następującej reakcji ogólnej: NH ,82 O 2 + 1,98 HCO 3 21 C 5 H 7 NO 2 + 0,98 NO 3 + 1,041 H 2 O + 1,88 H 2 CO 3 (7) W procesie nitryfikacji powstaje wolny kwas (H + ), który reaguje z zawartą w wodzie zasadowością (zdolność wody do zobojętniania dodawanych kwasów, dzięki czemu działa jak bufor zapobiegając obniżeniu ph): HCO 3 + H + CO 2 + H 2 O (8) Jeżeli zdolność buforowania wody jest mała to w wyniku nitryfikacji może nastąpić obniżenie jej ph. Wymagana jest wówczas korekta zasadowości, którą prowadzi się za pomocą wodorotlenku sodu (gdy w wodzie duże jest stężenie azotu organicznego i amonowego dodatek wapna jest niewskazany z uwagi na możliwość ograniczenia nitryfikacji). W procesie nitryfikacji zużywana jest znaczna ilość tlenu, jego zużycie wynosi około 4,6 g O 2 / g NH + 4. Stwierdzono jednocześnie, że nawet wielogodzinny brak tlenu nie jest zabójczy dla nitryfikantów. Kilkugodzinne warunki beztlenowe nie wywołują istotnego zmniejszenia aktywności bakterii nitryfikujących. Dotyczy to także cyklicznego przebywania nitryfikantów, naprzemian w warunkach tlenowych i beztlenowych. Cecha ta ma istotne znaczenie w przypadku stosowania metod oczyszczania, w których występuje cykliczność. Na aktywność nitryfikantów może mieć wpływ wiele czynników, do których można zaliczyć między innymi: temperaturę, stężenie substratów, zawartość tlenu rozpuszczonego, wiek osadu, obecność inhibitorów itp.
4 Temperatura jest czynnikiem, od którego zależy szybkość wzrostu nitryfikantów. W tabeli 1 podano zaczerpnięte z literatury dane dotyczące maksymalnej szybkości wzrostu nitryfikantów w zależności od temperatury panującej w komorach z osadem czynnym. Tabela1 Szybkość wzrostu nitryfikantów Temperatura, 0 C Maksymalna szybkość wzrostu, 1/d Nitrosomonas Nitrobacter 10 0,29 0, ,47 0, ,76 1, ,25 1, ,97 1,87 Ponieważ poniżej temperatury 30 0 C szybkość wzrostu bakterii Nitrosomonas jest mniejsza od bakterii Nitrobacter, dlatego powstały azotyn wytworzony przez Nitrosomonas jest prawie całkowicie utleniony do azotanu przez bakterie Nitrobacter. Często spotykaną formułą służącą do obliczania stopnia wzrostu bakterii jest zależność: Μ max = 0,47 1,103 (T15) W przypadku oczyszczania w biologicznych złożach tlenowych (np. tarczowych) stwierdzono natomiast, że w temperaturze C efekty nitryfikacji nie zależą od temperatury. Jedynie w temperaturach poniżej 13 0 C należy proces należy prowadzić w warunkach odpowiednio mniejszych obciążeń hydraulicznych. Stężenie substratu ma również wpływ na aktywność nitryfikantów w komorach oczyszczania, przy niskim stężeniu azot amonowy jest czynnikiem ograniczającym procesy ich wzrostu, gdyż szybkość utleniania amoniaku przez Nitrosomonas jest mniejsza niż szybkość utleniania azotynów przez Nitrbacter. Istotnym parametrem w tym względzie jest tzw. stała nasycenia czyli stężenie substancji odżywczych (związki azotu do nitryfikacji) przy połowie maksymalnej szybkości wzrostu bakterii, która zależy od temperatury. Przy temperaturze 10 0 C i stężeniu azotu amonowego 0,3 mg/l zalecane stężenie substancji odżywczych wynosi 0,5 1,0 mg/l. Zawartość tlenu rozpuszczonego, podobnie jak zawartość azotu amonowego jest czynnikiem determinującym stopień wzrostu nitryfikantów. Przy zawartości tlenu większej niż 2 mg/l nie powinno wystąpić żadne ograniczenie procesu nitryfikacji.
5 Kolejnym czynnikiem wpływającym na aktywność nitryfikantów jest wiek osadu. Bakterie, by pozostać w systemie, powinny przyrastać w ciągu określonego czasu z odpowiednią szybkością. Maksymalna szybkość przyrostu biomasy nitryfikantów jest niewielka. Oczyszczalnie z osadem czynnym powinny być tak zbudowane, aby wiek osadu był większy niż odwrotność szybkości przyrostu nitryfikantów. Ponieważ nitryfikanty mogą rozmnażać się tylko w strefie tlenowej komór z osadem, dlatego szybkość przyrostu nitryfikantów może być odniesiona tylko do ilości osadu znajdującego się w tej strefie. Średni czas przebywania osadu w strefie tlenowej komory nazywany jest areobowym wiekiem osadu. Przy stałym ładunku azotu do nitryfikacji, powstaje w zależności od wieku osadu określona ilość nitryfikantów. W przypadku wyższego wieku osadu ilość nitryfikantów jest większa niż przy niższym. Jeżeli ładunek azotu do nitryfikacji przekracza wielokrotnie wartości średnie (np. w szczycie dobowym) to ilość nitryfikantów przewidziana dla przeciętnego ładunku nie jest w stanie dostatecznie przetworzyć nadmiaru azotu. Wówczas może pojawić się w odpływie z komór wzrost stężenia azotu amonowego. Nitryfikanty nie mają możliwości do magazynowania azotu amonowego. Okresowe wahania w stężeniach związków azotu muszą być zatem poddane natychmiastowej nitryfikacji. Na przebieg procesu nitryfikacji mają wpływ substancje, które spowalniają ten proces czyli inhibitory nitryfikacj. Inhibicję procesu nitryfikacji może spowodować np.: zawrócenie do obiegu ścieków przefermentowanych, dodatek żelaza dwuwartościowego jako środka strącającego przy usuwaniu fosforu. Również przy podwyższonym stężeniu azotu amonowego lub azotynowego, zależnie od wartości ph, prawie całkowicie zahamowany zostaje wzrost bakterii Nitrobacter. Bakterie Nitrosomonas ulegają inhibicji tylko w szczególnych przypadkach. Efektem tego przy zwiększonym stężeniu jonów amonowych w dopływie następuje ich transformacja do tylko jonów azotynowych, lecz już nie do azotanowych. 3. Denitryfikacja Denityfikacja, zwana również redukcją desymilacyjną polega na biochemicznej redukcji azotanów (N +5 ) lub azotynów (N +3 ) do azotu gazowego (N 0 ) z jednoczesnym utlenianiem związków organicznych, które są źródłem węgla i energii dla bakterii heterotroficznych, które prowadzą proces : NO 3 NO 2 NO NOH N 2 (9) (N +5 ) (N +3 ) (N +2 ) (N +1 ) (N 0 )
6 Cztery pierwsze etapy redukcji są takie same podczas redukcji asymilacyjnej jak i desymilacyjnej. Redukcja asymilacyjna wymaga jednak znacznie większego nakładu energetycznego niż redukcja desymilacyjna i dlatego będzie ona występowała jedynie wtedy, gdy w ściekach oczyszczonych nie będzie wystarczających ilości azotu amonowego. Obecność denitryfikacji jest uwarunkowana stężeniem tlenu rozpuszczonego. W warunkach odpowiednio małego stężenia tlenu i braku amoniaku mogą przebiegać jednocześnie redukcja asymilacyjna i redukcja desymilacyjna (denitryfikacja). Gdyby w analogicznych warunkach ścieki oczyszczone zawierały wystarczająco dużo amoniaku (lub azotu organicznego łatwo ulegającego amonifikacji), wówczas przebiegałaby jedynie denitryfikacja a zapotrzebowanie na azot do syntezy biomasy byłoby zaspakajane z przez pobieranie amoniaku zawartego w ściekach. Ze względu na niską rozpuszczalność azotu gazowego w wodzie jego nadmiar powstający podczas denitryfikacji usuwany jest do atmosfery. Pozostała ilość nie na wpływu na środowisko wodne, gdyż azot gazowy nie ma większego wpływu na wzrost biologiczny. W przeciwieństwie do nitryfikacji większość bakterii występujących w ściekach jest zdolnych do denitryfikacji. Bakterie te w warunkach tlenowych wykorzystują tlen jako akceptor elektronów, a gdy występuje jego brak, przestawiają się na azotany lub azotyny. Okresowe przebywanie kolejno w warunkach tlenowych i beztlenowych nie wpływa ujemnie ani na zdolności denitryfikacyjne biomasy ani na szybkość utleniania związków organicznych w warunkach tlenowych. Denitryfikacja, chociaż przebiega w warunkach braku tlenu nie korzysta z beztlenowych szlaków metabolicznych, lecz ze zmodyfikowanych szlaków tlenowych. Dlatego przyjął się termin denitryfikacja anoksyczna, który odnosi się do warunków środowiska pozbawionego tlenu a nie do natury biochemicznej procesu. Okazuje się, że system transportu elektronów (z utlenionych związków organicznych na azotany lub azotyny) w denitryfikacji jest prawie identyczny z tym jaki jest wykorzystywany przez mikroorganizmy utleniające związki organiczne w warunkach tlenowych. Różnica dotyczy tylko jednego enzymu reduktazy azotanowej, która jest inhibitowana przez tlen. Dlatego wiele bakterii fakultatywnych może szybko przestawiać się z wykorzystywania tlenu na azotany lub azotyny. Ponadto wykorzystywanie tlenu jako akceptora elektronów jest energetycznie wydajniejsze niż wykorzystywanie azotanów. Większa ilość uwalnianej energii sprzyja korzystaniu z tlenu. Dlatego też denitryfikacja musi przebiegać w warunkach anoksycznych. Przyjmuje się, że stężenie tlenu rozpuszczonego w ściekach nie powinno przekraczać 0,5 mg/l.
7 Z procesem denitryfikacji związane jest zjawisko zwiększenia zasadowości wody. Wynika to zarówno z przebiegu reakcji (2), jak również ze zmniejszenia stężenia CO 2 zużywanego do syntezy biomasy. W praktyce wzrost zasadowości wynosi: 2,95 g CaCO 3 / g NNO 3 dla złóż biologicznych i 2,98 g/ g NNO 3 dla komór z osadem czynnym, zaś optymalny zakres ph dla denitryfikacji leży w obszarze neutralnym. Jak już wcześniej wspomniano bakterie prowadzące proces denitryfikacji jako do syntezy biomasy wykorzystują głównie związki organiczne. Stosowane w denitryfikacji źródła związków organicznych można podzielić nas tzw. źródła wewnętrzne i zewnętrzne. Źródła zewnętrzne to związki organiczne ścieków surowych lub węgiel wewnątrzkomórkowy biomasy przyrastającej w komorze napowietrzania. Natomiast źródłami zewnętrznymi są dodawane : metanol, kwasy organiczne, skrobia, kazeina itp. 4. Układy technologiczne oczyszczania ścieków wykorzystujące procesy nitryfikacji i denitryfikacji Nitryfikacja stosowana jest wówczas, gdy istnieje potrzeba usunięcia amoniaku bez konieczności całkowitego usunięcia azotu. Stosowane systemy oczyszczania charakteryzują się różnymi stopniami oddzielenia procesów usuwania związków organicznych i nitryfikacji. Z jednej strony mogą to być połączone procesy usuwania związków organicznych i nitryfikacji z drugiej zaś procesy te prowadzone całkowicie oddzielnie. Przykładem połączonego stosowania procesu usuwania związków organicznych i nitryfikacji z wykorzystaniem osadu czynnego i złoża biologicznego są schematy oczyszczania przedstawione na rys.1. a) b) ew. recyrkulacja ścieków wtórny Złoże biolog. wtórny Rys.1. Schemat połączonego utleniania związków organicznych i nitryfikacji z wykorzystaniem: a) osadu czynnego, b) złóż tlenowych
8 Połączone utlenianie związków organicznych i nitryfikacja osadem czynnym Połączone utlenianie związków organicznych i nitryfikacja osadem czynnym powinna być tak zaprogramowana, aby odpływ zawierał niewiele związków organicznych i azotu amonowego. Osad czynny musi być mieszaniną bakterii heterotroficznych prowadzących przemianę związków organicznych oraz bakterii autotroficznych odpowiedzialnych za nitryfikację. Wówczas w komorze zachodzą jednocześnie następujące reakcje: a) z udziałem heterotrofów: amonifikacja azotu organicznego utlenianie związków organicznych asymilacja azotu amonowego I organicznego przez heterotrofy przyrost biomasy heterotroficznej, b) z udziałem autotrofów: utlenianie azotu amonowego asymilacja azotu amonowego przez autotrofy przyrost biomasy autotroficznej. Ze względu na to, że maksymalne szybkości przyrostu nitryfikantów są znacznie mniejsze niż heterotrofów, to przy odpowiednio krótkim wieku osadu następuje wypłukiwanie nitryfikantów. Towarzyszy temu zanik nitryfikacji. Te organizmy, których szybkość przyrostu możliwa do uzyskania w danych warunkach jest mniejsza od odwrotności wieku osadu 1/WO (1/d) zostaną z układu wypłukane. Aby zapewnić skuteczną nitryfikację należy więc pracować przy odpowiednio długim wieku osadu. Połączone utlenianie związków organicznych i nitryfikacja z wykorzystaniem tlenowych złóż biologicznych Ten sposób oczyszczania ścieków można realizować z wykorzystaniem złóż zraszanych i spłukiwanych z tradycyjnym wypełnieniem kamiennym (ograniczony zakres stosowania) oraz wypełnieniem z tworzyw sztucznych, jak również złóż tarczowych. Stosując złoża zraszane i spłukiwane należy szczególną uwagę zwracać na obciążenie złoża (ładunek BZT 5 ), które silnie wpływa na efekty nitryfikacji. Jest to wywołane tym, że stosunkowo duży przyrost hetrerotrofów (przy dużym obciążeniu ładunkiem) powoduje wypieranie nitryfikantów z błony biologicznej. Wypełnienia o większej powierzchni właściwej pozwalają na stosowanie większych obciążeń ładunkiem związków organicznych. Każdy rodzaj wypełnienia wymaga pewnego minimalnego obciążenia hydraulicznego, zapewniającego równomierne zwilżanie błony biologicznej. Zabezpiecza to przed
9 wyschnięciem części wypełnienia. Dla wypełnień z tworzyw sztucznych minimalne obciążenie hydrauliczne mieści się w przedziale 0,020,041 m 3 /m 2. Jego uzyskanie wymaga często stosowania recyrkulacji ścieków oczyszczonych. W przypadku znacznych godzinowych zmian obciążenia, gdy spodziewana jest duża nierównomierność dopływu, właściwym może się okazać zastosowanie zbiornika wyrównawczego przed nitryfikacją lub obliczenie złoża na podstawie nie średniego lecz maksymalnego ładunku. W złożach tarczowych ścieki przepływają kolejno przez poszczególne sekcje, na początku następuje usunięcie związków organicznych, a w dalszych nitryfikacja. Podobnie jak w przypadku złóż zraszanych, złoża tarczowe wymagają niezbędnego obciążenia hydraulicznego. Stwierdzono, że w temperaturze C efekty nitryfikacji nie zależą od temperatury. Dla temperatur niższych przy projektowaniu procesu należy wyznaczone obciążenie hydrauliczne podzielić przez współczynnik zmniejszający, którego wartość można znaleźć w literaturze. Przykłady układów oczyszczania z rozdziałem procesów utleniania związków organicznych i nitryfikacji Przykładowe rozwiązania systemów oczyszczania pracujące na zasadzie rozdziału procesów nitryfikacji i utleniania związków organicznych przedstawia rys.2. a) N NO 3 pośredni końcowy
10 b) pośredni Złoże biologiczne końcowy c) Złoże biologiczne pośredni końcowy d) Złoże biologiczne pośredni Złoże biologiczne końcowy Rys.2. Przykładowe schematy oczyszczania dwustopniowego z wydzieloną nitryfikacją
11 Zadaniem pierwszego stopnia oczyszczania jest znaczne zmniejszenie stężenia związków organicznych. Jednak zbyt małe stężenie związków organicznych w dopływie do komory nitryfikacji może spowodować, że przyrost osadu w niej będzie niewielki. Przy małej zawartości heterotrofów osad czynny źle kłaczkuje i ma złe właściwości sedymentacyjne. W konsekwencji może nastąpić sytuacja, w której ze źle sklarowanym odpływem ilość wynoszonych zawiesin będzie większa niż przyrost osadu. Wówczas utrzymanie osadu w komorze będzie niemożliwe. W tej sytuacji rozwiązaniem może być okresowe doprowadzenie pewnej ilości osadu z pierwszego stopnia oczyszczania (rys.2a) lub celowe zmniejszenie stopnia oczyszczenia wody ze związków organicznych w pierwszym stopniu, co spowoduje większy przyrost heterotrofów w komorze nitryfikacji. Układy technologiczne oczyszczania ścieków z denitryfikacją Denitryfikacja stosowana jest wówczas, gdy konieczne jest usunięcie azotu ze ścieków zawierających azot głównie w formie azotanów. Jeżeli ścieki zawierają azot organiczny i lub amonowy (np. ścieki komunalne) wymagana jest wcześniejsza ich nitryfikacja. Denitryfikacja prowadzona może być zarówno za pomocą osadu czynnego jak również na złożach biologicznych. Może ona stanowić wydzielony stopień oczyszczania, bądź być sprzężona z procesami usuwania związków organicznych i nitryfikacją. Istnieje cały szereg układów technologicznych z nitryfikacją stanowiącą odrębny etap oczyszczania. W rozwiązaniach tych denitryfikację można prowadzić wykorzystując tak zewnętrzne jak i zewnętrzne źródła węgla. Zaletami nitryfikacji z zewnętrznym źródłem węgla jest możliwość stosowania mniejszych komór (wynika to z większej szybkości denitryfikacji) oraz uzyskanie małego stężenia azotu w odpływie. Wadami zaś konieczność zakupu metanolu i budowa instalacji dozującej, większe zużycie tlenu (wszystkie zanieczyszczenia organiczne muszą być usunięte w komorach napowietrzania, a metanol jest źródłem związków organicznych), zwiększona ilość osadu nadmiernego (pochodząca z metanolu). W systemach wykorzystujących denitryfikację z wewnętrznymi źródłami węgla podstawowym problemem jest utrzymanie niskiego stężenia azotu w odpływie. Wynika to stąd, że azot ogólny zawarty w ściekach surowych doprowadzonych do komory denitryfikacji zostaje w niej tylko w niewielkim stopniu zasymilowany przez przyrastającą biomasę denitryfikantów. Pozostała większa część pojawia się w odpływie przede wszystkim jako azot amonowy. To niekorzystne zjawisko może być częściowo wyeliminowane przez recyrkulację ścieków oczyszczonych do komór napowietrzania. Wymagana jest jednak duża recyrkulacja
12 dochodząca do %. Na rys.3 zostały przedstawione przykładowe schematy oczyszczania z azotu z wydzieloną denitryfikacją. a) Zewnętrzne źródło węgla S NO 3 N 2 A S b) S NO 3 N 2 A S Ewentualna recyrkulacja ścieków Rys.3. Przykładowe schematy technologiczne usuwania azotu z wydzieloną denitryfikacją: a) z zewnętrznym źródłem węgla, b) z wewnętrznym źródłem węgla A wtórne napowietrzanie, S sedymentacja Oczyszczanie ścieków z nitryfikacją i denitryfikacją w systemach jednego osadu Systemy jednego osadu charakteryzują się tym, że osad czynny będący mieszaniną heterotrofów i autotrofów przebywa kolejno w warunkach tlenowych i beztlenowych (anoksycznych) prowadząc odpowiednio procesy: utleniania (heterotrofy), nitryfikacji (autotrofy ) i denitryfikacji (heterotrofy). Stosując system jednego osadu oczyszczanie można prowadzić z nitryfikacją na początku, wykorzystując wewnątrzkomórkowe źródło węgla do denitryfikacji lub ścieki jako źródło węgla, a także źródło zewnętrzne np. metanol. Można
13 również stosować rozwiązania z komorą denitryfikacji na początku układu. Przykłady tych rozwiązań przedstawia rys.4 i 5. a) NO 3 N 2 A S b) NO 3 N 2 A S c) Ścieki mechanicznie oczyszczone metanol NO 3 N 2 A S A Rys.4. Schematy oczyszczania ścieków z nitryfikacją i denitryfikacją: a) z wykorzystaniem węgla wewnątrz komórkowego, b) z wykorzystaniem ścieków jako źródła węgla, c) z wykorzystaniem metanolu jako zewnętrznego źródła węgla do denitryfikacji A wtórne napowietrzanie, S sedymentacja
14 Recyrkulacja ścieków i osadu NO 3 N 2 S Rys.5. Schemat oczyszczania ścieków z nitryfikacją i denitryfikacją z komorą denitryfikacji na początku S sedymentacją 5. Analityka azotu zawartego w wodzie i ściekach Oznaczanie zawartości azotu amonowego w wodzie Oznaczenie zawartości amoniaku w wodzie powinno być przeprowadzone bezpośrednio po pobraniu próbki. Amoniak oznacza się następującymi metodami: bezpośredniej nessleryzacji, którą stosuje się w przypadku wysokiej zawartości amoniaku w wodzie, destylacyjną, gdy w wodzie występuje duża ilość substancji przeszkadzających w oznaczeniu kolorymetrycznym, kolorymetryczną z salicylianem sodu i podchlorynem, potencjometryczą. Metoda kolorymetrytczna z salicylianem i podchlorynem Metoda jest oparta na reakcji zachodzącej między jonami amonowymi, salicylowymi i podchlorynowymi, w wyniku której tworzy się barwny związek kompleksowy. Intensywność zabarwienia badanej próbki, analizowana spektrofotometrycznie, jest proporcjonalna do ilości jonów amonowych w zawartych próbce. Źródłem jony podchlorynowych uczestniczących w reakcji jest hydroliza dwuchlorocyjanuranu sodu przebiegająca w środowisku alkalicznym (ph = 12,6). Reakcja dwuchlorocyjanuranu z salicylianem sodu i amoniakiem zachodzi w obecności nitroprusydku sodu.
15 Metoda destylacyjna oznaczania azotu amonowego Wśród metod oznaczania zawartości amoniaku w wodzie na szczególną uwagę zasługuje metoda destylacyjna. Stosuje się ją najczęściej w przypadkach gdy analizowana woda zawiera zanieczyszczenia przeszkadzające w oznaczaniu amoniaku innymi metodami. Metoda ta polega na oddestylowaniu amoniaku z próbki wody o odczynie słabo alkalicznym i oznaczeniu amoniaku w destylacie metodą kolorymetryczną lub poprzez miareczkowanie. Wykorzystując metodę miareczkową amoniak oddestylowany z próbki wiązany jest za pomocą mianowanego roztworu kwasu, którego nadmiar jest miareczkowany roztworem wodorotlenku. Oznaczanie zawartości azotu azotynowego w wodzie Azotyny zawarte w wodzie są produktem nietrwałym, łatwo przechodzącym w azotany lub w amoniak i dlatego w ich oznaczaniu czynnikiem bardzo istotnym jest czas. Zawartość azotynów w wodzie oznacza się najczęściej kolorymetrycznie. Metoda ta polega na reakcji azotynów z kwasem sulfanilowym w środowisku kwaśnym (ph 2,02,5) w czasie której tworzy się dwuazozwiązek, który łączy się następnie z αnaftyloaminą daje azobarwnik o zabarwieniu czerwono fioletowym. Intensywność tego zabarwienia świadczy o zawartości azotynów w wodzie. W oznaczeniu przeszkadzają: barwa, jony żelaza występujące w większych stężeniach oraz chlor. Oznaczenie azotu azotanowego w wodzie. Ze względu na reakcje utleniania i redukcji jakim podlegają związki azotowe obecne w wodzie oznaczenie azotanów powinno być wykonane bezpośrednio po pobraniu próbki. Do oznaczania stosuje się następujące metody: metoda kolorymetryczna z salicylanem sodu, metoda kolorymetryczna z pfluorofenolem, kolorymetryczna metoda redukcyjna. Metoda kolorymetryczna z salicylanem sodu oznaczania azotanów W środowisku kwaśnym jony azotanowe reagują z salicylanem sodu. W wyniku tej reakcji powstaje mieszanina kwasów 3 nitrosalicylowego i 5 nitrosalicylowego. Powstałe po dodaniu alkalicznego roztworu winianu sodu i potasu sole tych kwasów mają żółte zabarwienie, którego intensywność mierzona jest spektrofotometrycznie. Oznaczanie azotanów kolorymetryczną metodą redukcyjną W metodzie tej azot azotanowy jest przeprowadzany na drodze redukcji przy pomocy kadmu w azot azotynowy. Otrzymany azot azotynowy i pierwotnie obecny w próbce poddaje się reakcji dwuazowania z sulfanilamidem i sprzęgania z N (1naftylo)
16 etylenodiaminą. W wyniku tych reakcji powstaje barwnik azowy, którego intensywność koreluje ze stężeniem azotynów w badanej próbce. Na podstawie tak oznaczonej sumy azotanów i azotynów po odjęciu pierwotnej, oznaczonej oddzielnie, zawartości azotynów w próbce można ustalić stężenie azotu azotanowego w badanej wodzie. ***** WYKONANIE ĆWICZENIA Cel ćwiczenia: Badanie zmian zawartości azotu amonowego, azotynowego i azotanowego w syntetycznym roztworze chlorku amonowego z niewielkim dodatkiem ścieków komunalnych w czasie 2 tygodniowego okresu inkubacji próbek w warunkach tlenowych. Zadania do wykonania: 1. Sporządzić roztwór podstawowy (rozpuścić w wodzie zdemineralizowanej 0,4 g chlorku amonowego w kolbie miarowej o pojemności 1 dm 3 ). 2. Do kolby miarowej o pojemności 2 dm 3 pobrać pipetą 2 cm 3 roztworu podstawowego, uzupełnić wodą zdemineralizowaną do kreski i dobrze wymieszać (roztwór roboczy). 3. Do kolby stożkowej o pojemności 750 cm 3 pobrać cylindrem 0,5 dm 3 roztworu podstawowego, dodać pipetą 0,5 cm 3 ścieków komunalnych i wymieszać. 4. Wykonać oznaczenie zawartości azotu: amonowego, azotynowego i azotanowego w roztworze znajdującym się w kolbie stożkowej oraz jego ph. 5. Odstawić kolbę stożkową wraz zawartością do 2 tygodniowej inkubacji. 6. Po 2 tygodniowym okresie inkubacji wykonać oznaczenia jak w pkt 4.
Biologiczne usuwanie azotu kierunek biotechnologia od 2014/2015
Usuwanie azotu w procesach biologicznych Biologiczne usuwanie azotu ze ścieków polega na stworzeniu takich warunków realizacji procesu, aby zintensyfikować te same przemiany azotu, które zachodzą w warunkach
Bardziej szczegółowoBiologiczne oczyszczanie ścieków
Biologiczne oczyszczanie ścieków Ściek woda nie nadająca się do użycia do tego samego celu Rodzaje ścieków komunalne, przemysłowe, rolnicze Zużycie wody na jednego mieszkańca l/dobę cele przemysłowe 4700
Bardziej szczegółowoBIOTECHNOLOGIA OGÓLNA
BIOTECHNOLOGIA OGÓLNA 1. 2. 3. 4. 5. Ogólne podstawy biologicznych metod oczyszczania ścieków. Ścieki i ich rodzaje. Stosowane metody analityczne. Substancje biogenne w ściekach. Tlenowe procesy przemiany
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE NR 3 BADANIE MIKROBIOLOGICZNEGO UTLENIENIA AMONIAKU DO AZOTYNÓW ZA POMOCĄ BAKTERII NITROSOMONAS sp.
ĆWICZENIE NR 3 BADANIE MIKROBIOLOGICZNEGO UTLENIENIA AMONIAKU DO AZOTYNÓW ZA POMOCĄ BAKTERII NITROSOMONAS sp. Uwaga: Ze względu na laboratoryjny charakter zajęć oraz kontakt z materiałem biologicznym,
Bardziej szczegółowoBIOCHEMICZNE ZAPOTRZEBOWANIE TLENU
BIOCHEMICZNE ZAPOTRZEBOWANIE TLENU W procesach samooczyszczania wód zanieczyszczonych związkami organicznymi zachodzą procesy utleniania materii organicznej przy współudziale mikroorganizmów tlenowych.
Bardziej szczegółowoOsad nadmierny Jak się go pozbyć?
Osad nadmierny Jak się go pozbyć? AquaSlat Ltd. Rozwiązanie problemu Osad nadmierny jest niewygodnym problemem dla zarządów oczyszczalni i społeczeństwa. Jak dotąd nie sprecyzowano powszechnie akceptowalnej
Bardziej szczegółowoBudowa i eksploatacja oczyszczalni ściek. cieków w Cukrowni Cerekiew. Cerekiew S.A.
Budowa i eksploatacja oczyszczalni ściek cieków w Cukrowni Cerekiew Cerekiew S.A. Spis treści Część ogólna, Charakterystyka techniczna obiektów, Etapy budowy, Przeprowadzenie rozruchu wstępnego, Przeprowadzenie
Bardziej szczegółowoWanda Wołyńska Instytut Biotechnologii Przemysłu Rolno-Spożywczego Oddział Cukrownictwa. IBPRS Oddział Cukrownictwa Łódź, czerwiec 2013r.
Wanda Wołyńska Instytut Biotechnologii Przemysłu Rolno-Spożywczego Oddział Cukrownictwa Łódź, 25-26 czerwiec 2013r. 1 Badania fizyko-chemiczne wód i ścieków wykonywane są w różnych celach i w zależności
Bardziej szczegółowoWYKRYWANIE ZANIECZYSZCZEŃ WODY POWIERZA I GLEBY
WYKRYWANIE ZANIECZYSZCZEŃ WODY POWIERZA I GLEBY Instrukcja przygotowana w Pracowni Dydaktyki Chemii Zakładu Fizykochemii Roztworów. 1. Zanieczyszczenie wody. Polska nie należy do krajów posiadających znaczne
Bardziej szczegółowo1. Regulamin bezpieczeństwa i higieny pracy... 10 2. Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach... 12 Literatura... 12
Spis treści III. Wstęp... 9 III. Zasady porządkowe w pracowni technologicznej... 10 1. Regulamin bezpieczeństwa i higieny pracy... 10 2. Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach... 12 Literatura... 12 III. Wskaźniki
Bardziej szczegółowoOczyszczanie ścieków w reaktorach BPR z całkowitą redukcją osadu nadmiernego
Oczyszczanie ścieków w reaktorach BPR z całkowitą redukcją osadu nadmiernego Osad nadmierny jest niewygodnym problemem dla zarządów oczyszczalni i społeczeństwa. Jak dotąd nie sprecyzowano powszechnie
Bardziej szczegółowoCharakterystyka ścieków mleczarskich oraz procesy i urządzenia stosowane do ich oczyszczania. dr inż. Katarzyna Umiejewska
Charakterystyka ścieków mleczarskich oraz procesy i urządzenia stosowane do ich oczyszczania dr inż. Katarzyna Umiejewska W 2011 r. wielkość produkcji wyniosła 11183 mln l mleka. Spożycie mleka w Polsce
Bardziej szczegółowoOZNACZANIE WŁAŚCIWOŚCI BUFOROWYCH WÓD
OZNACZANIE WŁAŚCIWOŚCI BUFOROWYCH WÓD POWIERZCHNIOWYCH WPROWADZENIE Właściwości chemiczne wód występujących w przyrodzie odznaczają się dużym zróżnicowaniem. Zależą one między innymi od budowy geologicznej
Bardziej szczegółowoOZNACZANIE UTLENIALNOŚCI WÓD NATURALNYCH
OZNACZANIE UTLENIALNOŚCI WÓD NATURALNYCH WPROWADZENIE Utlenialność wody jest to umowny wskaźnik określający zdolność wody do pobierania tlenu z nadmanganianu potasowego (KMnO4) w roztworze kwaśnym lub
Bardziej szczegółowoCHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ. Ćwiczenie 7
CHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ Ćwiczenie 7 Wykorzystanie metod jodometrycznych do miedzi (II) oraz substancji biologicznie aktywnych kwas askorbinowy, woda utleniona.
Bardziej szczegółowoBiologiczne oczyszczanie ścieków komunalnych z zastosowaniem technologii MBS
Biologiczne oczyszczanie ścieków komunalnych z zastosowaniem technologii MBS Do powszechnie powstających ścieków należy zaliczyć ścieki komunalne, będące nieuniknionym efektem zaspokajania potrzeb sanitarnych
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 4. Oczyszczanie ścieków ze związków fosforu
ĆWICZENIE 4 Oczyszczanie ścieków ze związków fosforu 1. Wprowadzenie Zbyt wysokie stężenia fosforu w wodach powierzchniowych stojących, spiętrzonych lub wolno płynących prowadzą do zwiększonego przyrostu
Bardziej szczegółowoWPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW
WPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW Wstęp W przypadku trudno rozpuszczalnej soli, mimo osiągnięcia stanu nasycenia, jej stężenie w roztworze jest bardzo małe i przyjmuje się, że ta
Bardziej szczegółowoDEZYNFEKCJA WODY CHLOROWANIE DO PUNKTU
DEZYNFEKCJA WODY CHLOROWANIE DO PUNKTU PRZEŁAMANIA WPROWADZENIE Ostatnim etapem uzdatniania wody w procesie technologicznym dla potrzeb ludności i przemysłu jest dezynfekcja. Proces ten jest niezbędny
Bardziej szczegółowoOznaczanie SO 2 w powietrzu atmosferycznym
Ćwiczenie 6 Oznaczanie SO w powietrzu atmosferycznym Dwutlenek siarki bezwodnik kwasu siarkowego jest najbardziej rozpowszechnionym zanieczyszczeniem gazowym, występującym w powietrzu atmosferycznym. Głównym
Bardziej szczegółowoBIOTECHNOLOGIA OGÓLNA
BIOTECHNOLOGIA OGÓLNA 1. 2. 3. 4. 5. Ogólne podstawy biologicznych metod oczyszczania ścieków. Ścieki i ich rodzaje. Stosowane metody analityczne. Substancje biogenne w ściekach. Tlenowe procesy przemiany
Bardziej szczegółowoJolanta Moszczyńska Ocena skuteczności usuwania bakterii nitkowatych...
OCENA SKUTECZNOŚCI USUWANIA BAKTERII NITKOWATYCH Z OSADU CZYNNEGO PRZY ZASTOSOWANIU KOAGULANTA FERCAT 106 (PIX-u MODYFIKOWANEGO POLIMEREM) NA PODSTAWIE DOŚWIADCZEŃ Z OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW DLA MIASTA LUBINA
Bardziej szczegółowo8. MANGANOMETRIA. 8. Manganometria
8. MANGANOMETRIA 5 8. Manganometria 8.1. Oblicz ile gramów KMnO 4 zawiera 5 dm 3 roztworu o stężeniu 0,0285 mol dm 3. Odp. 22,5207 g 8.2. W jakiej objętości 0,0205 molowego roztworu KMnO 4 znajduje się
Bardziej szczegółowoOznaczanie żelaza i miedzi metodą miareczkowania spektrofotometrycznego
Oznaczanie żelaza i miedzi metodą miareczkowania spektrofotometrycznego Oznaczanie dwóch kationów obok siebie metodą miareczkowania spektrofotometrycznego (bez maskowania) jest możliwe, gdy spełnione są
Bardziej szczegółowoŚCIEKÓW MLECZARSKICH. Prof. nzw. dr hab. inż. Krzysztof Barbusiński Politechnika Śląska Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki
ZASTOSOWANIE BIOREAKTORÓW BEZTLENOWYCH DO PODCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW MLECZARSKICH Prof. nzw. dr hab. inż. Krzysztof Barbusiński Politechnika Śląska Wydział Inżynierii Środowiska i Energetyki E-mail: krzysztof.barbusinski@polsl.pl
Bardziej szczegółowo2. Podczas spalania 2 objętości pewnego gazu z 4 objętościami H 2 otrzymano 1 objętość N 2 i 4 objętości H 2O. Jaki gaz uległ spalaniu?
1. Oblicz, ilu moli HCl należy użyć, aby poniższe związki przeprowadzić w sole: a) 0,2 mola KOH b) 3 mole NH 3 H 2O c) 0,2 mola Ca(OH) 2 d) 0,5 mola Al(OH) 3 2. Podczas spalania 2 objętości pewnego gazu
Bardziej szczegółowoBADANIE ZAWARTOŚCI ZWIĄZKÓW AZOTU. OZNACZANIE AZOTU AZOTANOWEGO(V) METODĄ KOLORYMETRYCZNĄ.
BADANIE ZAWARTOŚCI ZWIĄZKÓW AZOTU. OZNACZANIE AZOTU AZOTANOWEGO(V) METODĄ KOLORYMETRYCZNĄ. Wprowadzenie: Azot jest pierwiastkiem niezwykle ważnym dla organizmów ponieważ jest podstawowym składnikiem białek.
Bardziej szczegółowoWPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW
WPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW Wstęp Mianem rozpuszczalności określamy maksymalną ilość danej substancji (w gramach lub molach), jaką w danej temperaturze można rozpuścić w określonej
Bardziej szczegółowoKlasa czystości I II III IV V
Oznaczanie azotanów(iii) i azotanów(v) w wodzie 17 XI 014.Łaptaś, M.Kot naliza instrumentalna w ochronie środowiska, III rok OŚ Wprowadzenie W wodach naturalnych może znajdować się azot zawarty w różnych
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY
POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY KATEDRA TECHNOLOGII CHEMICZNEJ INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH METODY BIOTECHNOLOGICZNE W OCHRONIE ŚRODOWISKA BADANIE AKTYWNOŚCI DEHYDROGENAZ MIKROORGANIZMÓW
Bardziej szczegółowoZałożenia obciążeń: Rozkład organicznych zw. węgla Nitryfikacja Denitryfikacja Symultaniczne strącanie fosforu. Komora osadu czynnego Osadnik wtórny
Przebudowa i budowa oczyszczalni ścieków w Nowogrodźcu opracował(-a): ESKO Zielona Góra Strona 1 Ekspert Osadu Czynnego Program do wymiarowania jednostopniowych oczyszczalni ścieków z osadem czynnym wg
Bardziej szczegółowoInżynieria Środowiska
ROZTWORY BUFOROWE Roztworami buforowymi nazywamy takie roztwory, w których stężenie jonów wodorowych nie ulega większym zmianom ani pod wpływem rozcieńczania wodą, ani pod wpływem dodatku nieznacznych
Bardziej szczegółowo(43) Zgłoszenie ogłoszono: (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: (12) OPIS PATENTOWY (19)PL (11)166780 (13) B1 PL 166780 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19)PL (11)166780 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 2 9 3 0 5 8 (22) Data zgłoszenia: 0 2.0 1.1 9 9 2 (51) IntCl6: C 02F
Bardziej szczegółowoPL B1. POLITECHNIKA WROCŁAWSKA, Wrocław, PL BUP 02/05. RYSZARD SZETELA, Wrocław, PL BEATA SOSNOWSKA, Świdnica, PL
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 206112 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 361323 (51) Int.Cl. C02F 3/30 (2006.01) C02F 3/12 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data
Bardziej szczegółowoSZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA Z CHEMII DLA KLASY II GIMNAZJUM Nauczyciel Katarzyna Kurczab
SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA Z CHEMII DLA KLASY II GIMNAZJUM Nauczyciel Katarzyna Kurczab CZĄSTECZKA I RÓWNANIE REKCJI CHEMICZNEJ potrafi powiedzieć co to jest: wiązanie chemiczne, wiązanie jonowe, wiązanie
Bardziej szczegółowo10. ALKACYMETRIA. 10. Alkacymetria
10. ALKACYMETRIA 53 10. Alkacymetria 10.1. Ile cm 3 40 % roztworu NaOH o gęstości 1,44 g cm 3 należy zużyć w celu przygotowania 1,50 dm 3 roztworu o stężeniu 0,20 mol dm 3? Odp. 20,8 cm 3 10.2. 20,0 cm
Bardziej szczegółowoCHLOROWANIE WODY DO PUNKTU PRZEŁAMANIA
CHLOROWANIE WODY DO PUNKTU PRZEŁAMANIA WYKREŚLANIE KRZYWYCH PRZEBIEGU CHLOROWANIA DLA WODY ZAWIERAJĄCEJ AZOT AMONOWY. 1. WPROWADZENIE Chlor i niektóre jego związki po wprowadzeniu do wody działają silnie
Bardziej szczegółowoGOSPODARKA ODPADAMI. Oznaczanie metodą kolumnową wskaźników zanieczyszczeń wymywanych z odpadów
GOSPODARKA ODPADAMI Ćwiczenie nr 5 Oznaczanie metodą kolumnową wskaźników zanieczyszczeń wymywanych z odpadów I. WPROWADZENIE: Nieodpowiednie składowanie odpadków na wysypiskach stwarza możliwość wymywania
Bardziej szczegółowoRoztwory buforowe (bufory) (opracowanie: dr Katarzyna Makyła-Juzak)
Roztwory buforowe (bufory) (opracowanie: dr Katarzyna Makyła-Juzak) 1. Właściwości roztworów buforowych Dodatek nieznacznej ilości mocnego kwasu lub mocnej zasady do czystej wody powoduje stosunkowo dużą
Bardziej szczegółowoOczyszczanie Ścieków
Oczyszczanie Ścieków Oczyszczanie Ścieków WYKŁAD 7 Typy reaktorów Reaktory z idealnym pełnym wymieszaniem Reaktor idealnie mieszany W każdym punkcie reaktora stężenie w danym czasie jest stałe- nie ma
Bardziej szczegółowoHYDROLIZA SOLI. 1. Hydroliza soli mocnej zasady i słabego kwasu. Przykładem jest octan sodu, dla którego reakcja hydrolizy przebiega następująco:
HYDROLIZA SOLI Hydroliza to reakcja chemiczna zachodząca między jonami słabo zdysocjowanej wody i jonami dobrze zdysocjowanej soli słabego kwasu lub słabej zasady. Reakcji hydrolizy mogą ulegać następujące
Bardziej szczegółowoKREW: 1. Oznaczenie stężenia Hb. Metoda cyjanmethemoglobinowa: Zasada metody:
KREW: 1. Oznaczenie stężenia Hb Metoda cyjanmethemoglobinowa: Hemoglobina i niektóre jej pochodne są utleniane przez K3 [Fe(CN)6]do methemoglobiny, a następnie przekształcane pod wpływem KCN w trwały związek
Bardziej szczegółowoII. ODŻELAZIANIE LITERATURA. Zakres wiadomości obowiązujących do zaliczenia przed przystąpieniem do wykonania. ćwiczenia:
II. ODŻELAZIANIE LITERATURA 1. Akty prawne: Aktualne rozporządzenie dotyczące jakości wody do picia i na potrzeby gospodarcze. 2. Chojnacki A.: Technologia wody i ścieków. PWN, Warszawa 1972. 3. Hermanowicz
Bardziej szczegółowoCZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. ILOŚCIOWE ZBADANIE SZYBKOŚCI ROZPADU NADTLENKU WODORU.
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. ILOŚCIOWE ZBADANIE SZYBKOŚCI ROZPADU NADTLENKU WODORU. Projekt zrealizowany w ramach Mazowieckiego programu stypendialnego dla uczniów szczególnie uzdolnionych
Bardziej szczegółowoOZNACZANIE ŻELAZA METODĄ SPEKTROFOTOMETRII UV/VIS
OZNACZANIE ŻELAZA METODĄ SPEKTROFOTOMETRII UV/VIS Zagadnienia teoretyczne. Spektrofotometria jest techniką instrumentalną, w której do celów analitycznych wykorzystuje się przejścia energetyczne zachodzące
Bardziej szczegółowoPierwiastki bloku d. Zadanie 1.
Zadanie 1. Zapisz równania reakcji tlenków chromu (II), (III), (VI) z kwasem solnym i zasadą sodową lub zaznacz, że reakcja nie zachodzi. Określ charakter chemiczny tlenków. Charakter chemiczny tlenków:
Bardziej szczegółowoOCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW PRZEMYSŁOWYCH O DUŻEJ ZAWARTOŚCI OLEJÓW NA ZŁOŻU BIOLOGICZNYM
ścieki przemysłowe, złoże biologiczne Katarzyna RUCKA, Małgorzata BALBIERZ* OCZYSZCZANIE ŚCIEKÓW PRZEMYSŁOWYCH O DUŻEJ ZAWARTOŚCI OLEJÓW NA ZŁOŻU BIOLOGICZNYM Przedstawiono wyniki laboratoryjnych badań
Bardziej szczegółowoMULTI BIOSYSTEM MBS. Nowoczesne technologie oczyszczania ścieków przemysłowych Multi BioSystem MBS
MULTI BIOSYSTEM MBS Nowoczesne technologie oczyszczania ścieków przemysłowych Multi BioSystem MBS TECHNOLOGIA MBS ZAPEWNIA: Efektywność oczyszczania, mająca na uwadze proekologiczne wartości; Aspekty ekonomiczne,
Bardziej szczegółowoĆwiczenie IX KATALITYCZNY ROZKŁAD WODY UTLENIONEJ
Wprowadzenie Ćwiczenie IX KATALITYCZNY ROZKŁAD WODY UTLENIONEJ opracowanie: Barbara Stypuła Celem ćwiczenia jest poznanie roli katalizatora w procesach chemicznych oraz prostego sposobu wyznaczenia wpływu
Bardziej szczegółowoOCENA MOŻLIWOŚCI OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW Z ZAKŁADU PRZEMYSŁU CUKIERNICZEGO
ścieki przemysłowe, przemysł cukierniczy, oczyszczanie ścieków Katarzyna RUCKA, Piotr BALBIERZ, Michał MAŃCZAK * OCENA MOŻLIWOŚCI OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW Z ZAKŁADU PRZEMYSŁU CUKIERNICZEGO Przeprowadzono ocenę
Bardziej szczegółowoVIII Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2015/2016
III Podkarpacki Konkurs Chemiczny 015/016 ETAP I 1.11.015 r. Godz. 10.00-1.00 Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 (10 pkt) 1. Kierunek której reakcji nie zmieni się pod wpływem
Bardziej szczegółowoPraktyczne aspekty dawkowania alternatywnych. od badań laboratoryjnych do zastosowań w skali technicznej
Gdańsk, 15-17 kwietnia 2012 r. Seminarium naukowo-techniczne pt. Praktyczne aspekty dawkowania alternatywnych źródeł węgla w oczyszczalniach ścieków od badań laboratoryjnych do zastosowań w skali technicznej
Bardziej szczegółowoAKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA im. Stanisława Staszica w Krakowie OLIMPIADA O DIAMENTOWY INDEKS AGH 2017/18 CHEMIA - ETAP I
Związki manganu i manganometria AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA 1. Spośród podanych grup wybierz tą, w której wszystkie związki lub jony można oznaczyć metodą manganometryczną: Odp. C 2 O 4 2-, H 2 O 2, Sn
Bardziej szczegółowoRÓWNOWAŻNIKI W REAKCJACH UTLENIAJĄCO- REDUKCYJNYCH
8 RÓWNOWAŻNIKI W REAKCJACH UTLENIAJĄCO- REDUKCYJNYCH CEL ĆWICZENIA Wyznaczenie gramorównoważników chemicznych w procesach redoks na przykładzie KMnO 4 w środowisku kwaśnym, obojętnym i zasadowym z zastosowaniem
Bardziej szczegółowoPrzykładowe zadania z rozdziałów 1 5 (Mol, Stechiometria wzorów i równań chemicznych, Wydajność reakcji i inne)
Przykładowe zadania z rozdziałów 1 5 (Mol, Stechiometria wzorów i równań chemicznych, Wydajność reakcji i inne) Zadanie 7 (1 pkt) Uporządkuj podane ilości moli związków chemicznych według rosnącej liczby
Bardziej szczegółowoInżynieria Środowiska II stopnia (I stopień / II stopień) ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny) dr hab. Lidia Dąbek, prof. PŚk.
Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 lutego 2012r. KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2012/2013
Bardziej szczegółowoBADANIA TECHNOLOGICZNE OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW Z PRZEMYSŁU CUKIERNICZEGO METODĄ OSADU CZYNNEGO
Katarzyna RUCKA*, Michał MAŃCZAK*, Piotr BALBIERZ* ścieki przemysłowe, reaktor SBR, biologiczne oczyszczanie ścieków BADANIA TECHNOLOGICZNE OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW Z PRZEMYSŁU CUKIERNICZEGO METODĄ OSADU CZYNNEGO
Bardziej szczegółowoEwa Imbierowicz. Prezentacja i omówienie wyników pomiarów monitoringowych, uzyskanych w trybie off-line
Projekt MONSUL Analiza czynników wpływających na stan ekologiczny wód Zbiornika Sulejowskiego w oparciu o ciągły monitoring i zintegrowany model 3D zbiornika Ewa Imbierowicz Prezentacja i omówienie wyników
Bardziej szczegółowoPowstawanie żelazianu(vi) sodu przebiega zgodnie z równaniem: Ponieważ termiczny rozkład kwasu borowego(iii) zachodzi zgodnie z równaniem:
Zad. 1 Ponieważ reakcja jest egzoenergetyczna (ujemne ciepło reakcji) to wzrost temperatury spowoduje przesunięcie równowagi w lewo, zatem mieszanina przyjmie intensywniejszą barwę. Układ będzie przeciwdziałał
Bardziej szczegółowoAndrzej Jaguś. Skuteczność technologii hydrofitowej w usuwaniu związków azotu ze ścieków wiejskich bytowo gospodarczych
Andrzej Jaguś Skuteczność technologii hydrofitowej w usuwaniu związków azotu ze ścieków wiejskich bytowo gospodarczych Wstęp Hydrofitowa technologia oczyszczania ścieków stosowana jest głównie w obszarach
Bardziej szczegółowoGOSPODARKA ODPADAMI. Oznaczanie metodą kolumnową wskaźników zanieczyszczeń wymywanych z odpadów
GOSPODARKA ODPADAMI Ćwiczenie nr 5 Oznaczanie metodą kolumnową wskaźników zanieczyszczeń wymywanych z odpadów I. WPROWADZENIE Nieodpowiednie składowanie odpadków na wysypiskach stwarza możliwość wymywania
Bardziej szczegółowoPL B1 (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (13) B1 C02F 3/ BUP 13/ WUP 07/00
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 179112 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 306429 (22) Data zgłoszenia 19.12.1994 (51) IntCl7. C 0 2 F 3/12 C02F
Bardziej szczegółowo(12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 159138 (13) B1 PL 159138 B1. (54)Sposób i oczyszczalnia do wspólnego oczyszczania ścieków miejskich i cukrowniczych
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 159138 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 279226 (22) Data zgłoszenia: 02.05.1989 (51) IntCl5: C02F 3/30 (54)Sposób
Bardziej szczegółowoWOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2016/2017 eliminacje rejonowe
kod ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO Uzyskane punkty.. WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2016/2017 eliminacje rejonowe Zadanie
Bardziej szczegółowoWYKAZ METOD STOSOWANYCH W LABORATORIUM WODY I ŚCIEKÓW ZWIK SKAWINA
WYKAZ METOD TOOWANYCH W LABOATOIUM WODY I ŚCIEKÓW ZWIK KAWINA BADANA CECHA, ZAKE OZNACZENIA, NOMA, INNY DOKUMENT NOMATYWNY LUB WŁANA TATU Ścieki Powietrze, ścieki Pobieranie próbek wód do badań fizycznych
Bardziej szczegółowoZadanie 2. (1 pkt) Uzupełnij tabelę, wpisując wzory sumaryczne tlenków w odpowiednie kolumny. CrO CO 2 Fe 2 O 3 BaO SO 3 NO Cu 2 O
Test maturalny Chemia ogólna i nieorganiczna Zadanie 1. (1 pkt) Uzupełnij zdania. Pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 16 znajduje się w.... grupie i. okresie układu okresowego pierwiastków chemicznych,
Bardziej szczegółowoBADANIA PODATNOŚCI ŚCIEKÓW Z ZAKŁADU CUKIERNICZEGO NA OCZYSZCZANIE METODĄ OSADU CZYNNEGO
oczyszczanie, ścieki przemysłowe, przemysł cukierniczy Katarzyna RUCKA, Piotr BALBIERZ, Michał MAŃCZAK** BADANIA PODATNOŚCI ŚCIEKÓW Z ZAKŁADU CUKIERNICZEGO NA OCZYSZCZANIE METODĄ OSADU CZYNNEGO Przedstawiono
Bardziej szczegółowoTEST PRZYROSTU KOMPETENCJI Z CHEMII DLA KLAS II
TEST PRZYROSTU KOMPETENCJI Z CHEMII DLA KLAS II Czas trwania testu 120 minut Informacje 1. Proszę sprawdzić czy arkusz zawiera 10 stron. Ewentualny brak należy zgłosić nauczycielowi. 2. Proszę rozwiązać
Bardziej szczegółowoSZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA
SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA Zadania dla studentów ze skryptu,,obliczenia z chemii ogólnej Wydawnictwa Uniwersytetu Gdańskiego 1. Reakcja między substancjami A i B zachodzi według
Bardziej szczegółowoX Konkurs Chemii Nieorganicznej i Ogólnej rok szkolny 2011/12
ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO X Konkurs Chemii Nieorganicznej i Ogólnej rok szkolny 2011/12 Imię i nazwisko Szkoła Klasa Nauczyciel Uzyskane punkty Zadanie 1. (10
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1063
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1063 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 9 Data wydania: 16 maja 2016 r. Nazwa i adres AB 1063 PRZEDSIĘBIORSTWO
Bardziej szczegółowoPrzemiana materii i energii - Biologia.net.pl
Ogół przemian biochemicznych, które zachodzą w komórce składają się na jej metabolizm. Wyróżnia się dwa antagonistyczne procesy metabolizmu: anabolizm i katabolizm. Szlak metaboliczny w komórce, to szereg
Bardziej szczegółowoBeata Mendak fakultety z chemii II tura PYTANIA Z KLASY PIERWSZEJ
Beata Mendak fakultety z chemii II tura Test rozwiązywany na zajęciach wymaga powtórzenia stężenia procentowego i rozpuszczalności. Podaję również pytania do naszej zaplanowanej wcześniej MEGA POWTÓRKI
Bardziej szczegółowoRÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW.
RÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW. Zagadnienia: Zjawisko dysocjacji: stała i stopień dysocjacji Elektrolity słabe i mocne Efekt wspólnego jonu Reakcje strącania osadów Iloczyn rozpuszczalności Odczynnik
Bardziej szczegółowoWpływ azotynów i zewnętrznych źródeł węgla na efektywność usuwania azotu w procesie nitryfikacji denitryfikacji w reaktorze SBR
Politechnika Gdańska, Wydział Inżynierii Lądowej i Środowiska Wpływ azotynów i zewnętrznych źródeł węgla na efektywność usuwania azotu w procesie nitryfikacji denitryfikacji w reaktorze SBR J. MAJTACZ,
Bardziej szczegółowoFERMAWAY AB. metodami napowietrzania, utleniania, pożytecznymi. mikroorganizmami i filtracjf. ltracją na złożu u piaskowym E-mail:
1 FERMAWAY AB Adres: Gyllerogatan 4 SE-233 51 SVEDALA, SZWECJA Tel. Polska 022 219 57 33 (Warszawa) Tel. com + 46 736 77 58 55 (Anna Izdebski) uzdatnia wodę przyjaznymi środowisku metodami napowietrzania,
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1651
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1651 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 2 Data wydania: 30 lipca 2018 r. Nazwa i adres LABSTAR MATEUSZ
Bardziej szczegółowoPracownia analizy ilościowej dla studentów II roku Chemii specjalność Chemia podstawowa i stosowana. Argentometryczne oznaczanie chlorków w mydłach
Pracownia analizy ilościowej dla studentów II roku Chemii specjalność Chemia podstawowa i stosowana Argentometryczne oznaczanie chlorków w mydłach Ćwiczenie obejmuje: 1. Oznaczenie miana roztworu AgNO
Bardziej szczegółowoTECHNOLOGIA EW-COMP BIOCOMP
TECHNOLOGIA EW-COMP BIOCOMP Zbiorniki oczyszczalni wykonane są z gotowych prefabrykatów betonowych co znacznie przyśpiesza proces budowy. Oczyszczalni składa się z jednego lub dwóch niezależnych ciągów
Bardziej szczegółowoCzy mamy deficyt węgla rozkładalnego? Powody złego usuwania azotanów:
Gdańsk, 15-17 kwietnia 2012 r. Seminarium naukowo-techniczne pt. PRZYKŁADY OBLICZENIOWE WPŁYWU ZEWNĘTRZNYCH ŹRÓDEŁ WĘGLA NA PARAMETRY PRACY OCZYSZCZALNI Czy mamy deficyt węgla go? Powody złego usuwania
Bardziej szczegółowoWykaz badań prowadzonych przez laboratorium - woda
1 Temperatura 0 50 0 C (pomiar bezpośredni) 2 Chlor wolny 0,03 2,00 mg/l 0,02 2,00 mg/l 3 Mętność 0,10-1000 NTU (metoda nefelometryczna) 4 Barwa 5-70 mg/l Pt (metoda wizualna) 5 Zapach (metoda organoleptyczna)
Bardziej szczegółowoBohdan Bączak. Zastępca Prezydenta Miasta Zgierza. W związku z Pana interpelacją z dnia r. złożoną w dniu r.
Bohdan Bączak Zastępca Prezydenta Miasta Zgierza Zgierz, dnia.03.2018r. Pan Andrzej Mięsok Radny Rady Miasta Zgierza Szanowny Panie W związku z Pana interpelacją z dnia 06.02.2018r. złożoną w dniu 06.03.2018r.
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA WROCŁAWSKA INSTYTUT TECHNOLOGII NIEORGANICZNEJ I NAWOZÓW MINERALNYCH. Ćwiczenie nr 6. Adam Pawełczyk
POLITECHNIKA WROCŁAWSKA INSTYTUT TECHNOLOGII NIEORGANICZNEJ I NAWOZÓW MINERALNYCH Ćwiczenie nr 6 Adam Pawełczyk Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych USUWANIE SUBSTANCJI POŻYWKOWYCH ZE ŚCIEKÓW PRZEMYSŁOWYCH
Bardziej szczegółowoRozwinięciem powyższej technologii jest Technologia BioSBR/CFSBR - technologia EKOWATER brak konkurencji
Oczyszczalnia SBR Oczyszczalnia SBR stanowi nowatorskie podejście do problematyki oczyszczania ścieków. Technologia zapewnia całkowitą redukcję zanieczyszczeń uzyskując bardzo stabilny efekt końcowy nie
Bardziej szczegółowoOZNACZANIE ZAWARTOŚCI MANGANU W GLEBIE
OZNACZANIE ZAWARTOŚCI MANGANU W GLEBIE WPROWADZENIE Przyswajalność pierwiastków przez rośliny zależy od procesów zachodzących między fazą stałą i ciekłą gleby oraz korzeniami roślin. Pod względem stopnia
Bardziej szczegółowoANALIZA OBJĘTOŚCIOWA
Metoda Mohra Kolba miarowa Na Substancja podstawowa: (Na), M = 58,5 g mol 1 Pipeta Naczyńko wagowe c Na M m Na Na kolby ETAPY OZNACZENIA ARGENTOMETRYCZNEGO 1. Przygotowanie roztworu substancji podstawowej
Bardziej szczegółowoZADANIA Z KONKURSU POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ (RÓWNOWAGI W ROZTWORZE) Opracował: Kuba Skrzeczkowski (Liceum Akademickie w ZS UMK w Toruniu)
ZADANIA Z KONKURSU POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ (RÓWNOWAGI W ROZTWORZE) Opracował: Kuba Skrzeczkowski (Liceum Akademickie w ZS UMK w Toruniu) Za poprawne rozwiązanie zestawu można uzyskać 528 punktów. Zadanie
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wstęp... 9
Spis treści Wstęp... 9 1. Szkło i sprzęt laboratoryjny 1.1. Szkła laboratoryjne własności, skład chemiczny, podział, zastosowanie.. 11 1.2. Wybrane szkło laboratoryjne... 13 1.3. Szkło miarowe... 14 1.4.
Bardziej szczegółowoZakres badań wykonywanych w Laboratorium Środowiskowym.
Zakres badań wykonywanych w Laboratorium Środowiskowym. L.p. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. Badany obiekt woda woda do spożycia przez ludzi Badana cecha / metoda badawcza Barwa rzeczywista Zakres:
Bardziej szczegółowoBIOREAKTOR LABORATORYJNY TYPU SBR DO BADANIA WŁAŚCIWOŚCI OSADU CZYNNEGO I PROCESÓW OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW
BIOREAKTOR LABORATORYJNY TYPU SBR DO BADANIA WŁAŚCIWOŚCI OSADU CZYNNEGO I PROCESÓW OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW Tomasz Głębicki, Katarzyna Maria Jaromin, Agata Kopertowska, Grzegorz Łagód Politechnika Lubelska
Bardziej szczegółowoWodorotlenki. n to liczba grup wodorotlenowych w cząsteczce wodorotlenku (równa wartościowości M)
Wodorotlenki Definicja - Wodorotlenkami nazywamy związki chemiczne, zbudowane z kationu metalu (zazwyczaj) (M) i anionu wodorotlenowego (OH - ) Ogólny wzór wodorotlenków: M(OH) n M oznacza symbol metalu.
Bardziej szczegółowoCHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ. Ćwiczenie 6. Manganometryczne oznaczenia Mn 2+ i H 2 O 2
CHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ Ćwiczenie 6 Manganometryczne oznaczenia Mn 2+ i H 2 O 2 Ćwiczenie obejmuje: 1. Oznaczenie miana roztworu KMnO 4 2. Manganometryczne
Bardziej szczegółowoOpracowała: mgr inż. Ewelina Nowak
Materiały dydaktyczne na zajęcia wyrównawcze z chemii dla studentów pierwszego roku kierunku zamawianego Inżynieria Środowiska w ramach projektu Era inżyniera pewna lokata na przyszłość Opracowała: mgr
Bardziej szczegółowoCHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ. Ćwiczenie 9
CHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ Ćwiczenie 9 Zastosowanie metod miareczkowania strąceniowego do oznaczania chlorków w mydłach metodą Volharda. Ćwiczenie obejmuje:
Bardziej szczegółowoPRACOWNIA ANALIZY ILOŚCIOWEJ. Analiza substancji biologicznie aktywnej w preparacie farmaceutycznym kwas acetylosalicylowy
PRACOWNIA ANALIZY ILOŚCIOWEJ Analiza substancji biologicznie aktywnej w preparacie farmaceutycznym kwas acetylosalicylowy Ćwiczenie obejmuje: 1. Oznaczenie jakościowe kwasu acetylosalicylowego 2. Przygotowanie
Bardziej szczegółowoODNOWA WODY. Wykład 10 USUWANIE FOSFORU ZE CIEKÓW PRZY UYCIU WYSOKOEFEKTYWNYCH METOD BIOLOGICZNYCH
ODNOWA WODY Wykład 10 USUWANIE FOSFORU ZE CIEKÓW PRZY UYCIU WYSOKOEFEKTYWNYCH METOD BIOLOGICZNYCH Odnowa Wody - definicja Zespół jednostkowych procesów fizycznochemicznych oczyszczania cieków stosowany
Bardziej szczegółowoKomórka organizmy beztkankowe
Grupa a Komórka organizmy beztkankowe Poniższy test składa się z 12 zadań. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów możliwą do uzyskania za prawidłową odpowiedź. Za rozwiązanie całego testu możesz otrzymać
Bardziej szczegółowoOCHRONA ŚRODOWISKA W ENERGETYCE NEUTRALIZACJA ŚCIEKÓW
KIiChŚ OCHRONA ŚRODOWISKA W ENERGETYCE NEUTRALIZACJA ŚCIEKÓW Ćwiczenie nr 2 I WPROWADZENIE Reakcja zobojętniania (neutralizacji) - jest to proces chemiczny, mający na celu doprowadzenie odczynu cieczy
Bardziej szczegółowoKompleksowa oczyszczalnia ścieków
Kompleksowa oczyszczalnia ścieków w Oddziale Cukrownia Kruszwica Leszek Suchański Marek Czekalski Warszawa, 22-24.02.2017 Konferencja pokampanijna, Warszawa 22-24.02.2017 2 Nie posiadamy Ziemi na własność,
Bardziej szczegółowoPodstawowe pojęcia i prawa chemiczne
Podstawowe pojęcia i prawa chemiczne Pierwiastki, nazewnictwo i symbole. Budowa atomu, izotopy. Przemiany promieniotwórcze, okres półtrwania. Układ okresowy. Właściwości pierwiastków a ich położenie w
Bardziej szczegółowo