ROZDZIAŁ V DANE O DZIAŁALNOŚCI EMITENTA

Transkrypt

1 ROZDZIAŁ V DANE O DZIAŁALNOŚCI EMITENTA 5.1. Informacja o podstawowych produktach Emitenta Profil działalności Zakłady Chemiczne POLICE S.A. należą do największych firm chemicznych w Polsce, zaliczanych do grupy podmiotów tzw. Wielkiej Syntezy Chemicznej. Spółka plasuje się w czołówce polskich eksporterów w tej gałęzi przemysłu oraz należy do znaczących europejskich firm nawozowych. Profil Spółki skoncentrowany jest na produkcji wyrobów chemicznych: nawozów mineralnych (wieloskładnikowych i mocznika) oraz bieli tytanowej (dwutlenku tytanu), która znajduje zastosowanie jako komponent do produktów w różnych branżach przemysłu. Emitent oferuje również wiele substancji chemicznych (chemikaliów), które są wykorzystywane w innych działach gospodarki. Z.Ch. POLICE S.A. są producentem wieloskładnikowych nawozów mineralnych. Produkty te spełniają wysokie wymagania międzynarodowe i wytwarzane są w oparciu o technologie światowych firm branży nawozowej. Nawozy produkowane przez Emitenta są bezpieczne ekologicznie, dostarczają bowiem do gleby wolno działające formy azotu i bardzo dobrze przyswajalne formy wszystkich podstawowych składników pokarmowych dla roślin. Z.Ch. POLICE S.A. od wielu lat są jedynym producentem bieli tytanowej w Polsce. W tym czasie wdrożono wiele unikatowych rozwiązań technologicznych, zrealizowano szereg inwestycji środowiskowych, dostosowując technologię do rygorystycznych wymagań UE. Dwutlenek tytanu, zwany bielą tytanową, produkowany jest na świecie według dwóch technologii: siarczanowej i chlorkowej. Emitent wytwarza go metodą siarczanową, według licencji zakupionej od niemieckiej firmy Kronos GmbH. Grupa chemikaliów obejmuje przede wszystkim amoniak, kwas fosforowy i siarkowy, fluorokrzemian sodu oraz siarczan żelaza II. Podstawowym produktem w tej grupie jest amoniak, którego znaczące ilości są eksportowane. Pozostałe wyroby znajdują zastosowanie głównie jako półprodukty wykorzystywane przez Emitenta oraz sprzedawane są firmom działającym w innych branżach Charakterystyka głównych wyrobów Emitenta Portfel produktowy Emitenta obejmuje około 60 pozycji asortymentowych wyrobów wytwarzanych w trzech głównych grupach: Nawozy mineralne (wieloskładnikowe i azotowe), Biel tytanowa, Chemikalia Nawozy wieloskładnikowe Kompleksowe nawozy wieloskładnikowe z Z.Ch. POLICE S.A. produkowane są na bazie fosforanu amonu i siarczanu amonu oraz czystych, wysokoprocentowych soli potasowych (chlorkowej lub siarczanowej), a także bardzo dobrej jakości magnezytu. Produkcja odbywa się w oparciu o technologie firm Fissons i Dorr-Olivier. 104 W skład nawozów wieloskładnikowych wchodzą następujące składniki pokarmowe stosowane w nawożeniu roślin rolniczych: azot (N) w formie amonowej lub amonowej i amidowej (nie ulega wymywaniu z gleby i jest wolno pobierany przez rośliny); fosfor (P) w formie fosforanu jedno- i dwuamonowego lub fosforanu jedno- i dwuwapniowego (najlepiej przyswajalna forma tego składnika, dobrze pobierana również w warunkach niedoboru wody w glebie); potas (K) w formie chlorku potasu, czyli soli potasowej i siarczanu potasu; siarka (S) w formie siarczanów dobrze rozpuszczalnych w wodzie; magnez (Mg) w formie węglanu.

2 Aktualna oferta Emitenta zawiera kilkadziesiąt gatunków nawozów wieloskładnikowych, sprzedawanych pod nazwami handlowymi: POLIFOSKA POLIWAP POLIDAP POLIMAG Ponadto, na indywidualne zamówienia odbiorców Emitent dostarcza nawozy, niewchodzące w skład oferty standardowej. Najbardziej znaną marką polickich nawozów są POLIFOSKI produkowane od prawie trzydziestu lat. Ze względu na tradycje rynkowe i wysoką jakość od lat cieszą się uznaniem rolników. POLIMAGI to nawozy NPK z dodatkiem magnezu. W tej grupie wyróżnia się nawóz bezchlorkowy POLIMAG S, wzbogacony w mikroelementy, doskonale nadający się do uprawy warzyw. POLIDAP to fosforan amonu nawóz dwuskładnikowy, zawierający azot i fosfor, natomiast POLIWAP to kompleksowy nawóz wieloskładnikowy, zawierający związki wapnia i mikroelementy. Charakterystyczną cechą nawozów produkowanych przez Z.Ch. POLICE S.A., która wyróżnia te produkty spośród oferty krajowych firm konkurencyjnych, jest poziom koncentracji czystego składnika w masie nawozu oraz jego wysoka przyswajalność. Cechy te wynikają ze stopnia zaawansowania procesu technologicznego wytwarzania nawozów, który w przypadku Emitenta nie odbiega od standardów światowych. Tabela V.1. Charakterystyka podstawowych grup nawozów wieloskładnikowych produkowanych przez Z.Ch. POLICE S.A. Nazwa handlowa grupy POLIFOSKA POLIMAG POLIDAP Podstawowe parametry Grupa produktów obejmuje 13 pozycji asortymentowych. Są to nawozy wieloskładnikowe (NPK i PK) wzbogacone o związki magnezu i siarki (o zróżnicowanym składzie i proporcjach). Grupa nawozów wieloskładnikowych (NPK) uzupełnionych związkami siarki i magnezu. Jeden z sześciu gatunków zawiera dodatkowo mikroelementy. Fosforan amonowy kompleksowy nawóz NP o wysokiej zawartości czystego składnika azotu (N) i fosforu (P). Grupa obejmuje cztery pozycje. Zastosowanie Pod wszystkie rośliny uprawne: zboża ozime i jare, rośliny przemysłowe i okopowe, na użytkach zielonych oraz w uprawie warzyw i sadownictwie. Zaleca się stosowanie na gleby bardzo ubogie i ubogie w potas (głównie gleby lekkie i średnie), w warunkach niskiego nawożenia organicznego oraz pod rośliny potasolubne. Pod wszystkie rośliny uprawne: zboża ozime i jare, strączkowe, przemysłowe i okopowe, na użytkach zielonych oraz w uprawie warzyw i sadownictwie. Zaleca się stosowanie w pierwszej kolejności na gleby ubogie w magnez i potas najczęściej gleby lekkie, w warunkach niskiego nawożenia organicznego oraz pod rośliny magnezo- i potasolubne. Pod wszystkie rośliny uprawne: zboża ozime i jare, przemysłowe i okopowe, na użytkach zielonych oraz w uprawie warzyw i sadownictwie. Zaleca się stosowanie w pierwszej kolejności na gleby ubogie w fosfor. POLIWAP Źródło: Dane Emitenta Kompleksowy nawóz wieloskładnikowy (NPKMgS) zawierający związki wapnia i mikroelementy. Skład chemiczny tego nawozu wpływa na dobre ukorzenienie roślin, prawidłowy ich rozwój od okresu powschodowego, zwiększa odporność roślin, a stosowany przedsiewnie zwiększa ich mrozoodporność oraz wpływa na poprawę jakości plonu. Nawóz ten może być stosowany pod wszystkie rośliny uprawne, na użytkach zielonych oraz w uprawie warzyw i sadownictwie. Zaleca się stosowanie na gleby ubogie w potas (głównie gleby lekkie i średnie), w warunkach niskiego nawożenia organicznego oraz pod rośliny potasolubne Nawozy azotowe Mocznik jest na skalę przemysłową syntezowany w reakcji amoniaku z dwutlenkiem węgla. Mocznik może być bezpośrednio sprzedawany jako nawóz mineralny, jak również stosowany w produkcji tworzyw sztucznych (żywice mocznikowo-formaldehydowe), leków i jako dodatek do pasz. Technologia produkcji mocznika powoduje, że wielkość jego produkcji i ceny są ściśle związane z produkcją i cenami amoniaku. Mocznik 46% N charakteryzuje się niską zawartością biuretu, jest starannie granulowany i zabezpieczony przed zbrylaniem się. Jest to nawóz uniwersalny, w związku z czym może być stosowany pod wszystkie rośliny uprawne. Azot z mocznika jest udostępniany roślinom w formie amidowej. Można go stosować przedsiewnie i pogłównie oraz dolistnie w roztworze wodnym o stężeniu dostosowanym do wymagań dokarmianego gatunku i fazy rozwojowej rośliny. Na glebach bardzo kwaśnych, silnie zasadowych 105

3 lub świeżo zwapnowanych daje mniejsze efekty. Małą efektywność wykazuje także na podmokłych, zimnych glebach, jeżeli stosowany jest zbyt wcześnie wiosną Biel tytanowa Biel tytanowa (lub inaczej pigmenty TiO 2, czy dwutlenek tytanu) jest jednym ze strategicznych surowców w przemyśle farb i lakierów. Jest najlepszym białym pigmentem z powodu swoich unikalnych właściwości, takich jak zdolność rozpraszania światła i siła rozjaśniania, będąc jednocześnie chemicznie obojętnym oraz działającym stabilizująco w środowisku farb i lakierów. Jest też najlepszym z dostępnych chemikaliów posiadających cechę całkowitego krycia powłoki. Najważniejszym odbiorcą pigmentów TiO 2 jest sektor farb i lakierów. Pigmenty TiO 2 wykorzystywane są ponadto w przemyśle tworzyw sztucznych, papierniczym oraz gumowym, włókienniczym i kosmetycznym. Struktura konsumpcji bieli w tych sektorach praktycznie nie ulega zmianie, choć największe tempo wzrostu notowane było w przemyśle tworzyw sztucznych. Obecnie Emitent produkuje pigmenty TiO 2 pod własną, zastrzeżoną marką TYTANPOL. Technologia siarczanowa umożliwia Spółce wytwarzanie jedenastu gatunków rutylowych i trzech anatazowych, chociaż obecnie produkowanych jest osiem gatunków rutylowych. Starannie prowadzony proces technologiczny i wysokiej jakości surowce umożliwiły uzyskanie dla wytwarzanych pigmentów zezwolenia na stosowanie ich do wyrobów mających kontakt z żywnością. Potwierdzeniem tego jest spełnienie wymagań Państwowego Zakładu Higieny oraz instytucji międzynarodowych, m.in. amerykańskiego FDA Food and Drug Administration a TYTANPOL R-001 oraz TYTANPOL RS zostały dopuszczone w USA do wyrobu rur przeznaczonych do wody pitnej (certyfikat NSF International Nr 14) Chemikalia Podstawowym produktem w grupie chemikaliów jest amoniak (wzór chemiczny NH 3 ), który jest bezbarwnym gazem o charakterystycznym zapachu. Amoniak jest dobrze rozpuszczalny w wodzie, z kwasami tworzy sole amonowe, z metalami aktywnymi chemicznie amidki. Przemysłowo amoniak jest otrzymywany w wyniku bezpośredniej syntezy azotu i wodoru na katalizatorach żelazowych (tzw. metoda Habera-Boscha). Amoniak jest podstawowym surowcem do produkcji kwasu azotowego i azotanów, mocznika i nawozów azotowych. Jest także stosowany w chłodnictwie i hutnictwie. Amoniak jako produkt handlowy sprzedawany jest w stanie ciekłym, zawartość NH 3 w tym produkcie wynosi co najmniej 99,85%. Fluorokrzemian sodu (Na 2 SiF 6 ) to ciało stałe, trudno rozpuszczalne w wodzie. Wykorzystywany jest do: produkcji szkła mlecznego w przemyśle szklarskim, produkcji emalii w przemyśle ceramicznym, produkcji kitów, zapraw, betonu kwasoodpornego w budownictwie, produkcji innych związków fluoru; między innymi fluorku sodowego i kriolitu, fluorowania wody pitnej. Kwas fosforowy odfluorowany (H 3 PO 4 ) stosowany jest w produkcji nawozów fosforowych, nawozów ciekłych, fosforanów paszowych i innych związków chemicznych. Ekstrakcyjny kwas fosforowy można również wykorzystać w procesie barwienia włókien. Kwas siarkowy techniczny (H 2 SO 4 ) jest podstawowym surowcem w różnych gałęziach produkcji przemysłowej np. nawozów mineralnych i półproduktów organicznych. Wytwarzany w Z.Ch. POLICE S.A. kwas siarkowy stosowany jest głównie do produkcji kwasu fosforowego (rozkład surowców fosforonośnych) oraz do produkcji bieli tytanowej (rozkład surowców tytanonośnych). Siarczan żelaza II (FeSO 4 x 7H 2 O) stosowany jest głównie jako koagulant do oczyszczania wody w zakładach wodociągowych i usuwania fosforanów ze ścieków oraz jako surowiec do produkcji pigmentów żelazowych, głównie czerni i czerwieni żelazowej. Znajduje on również zastosowanie w produkcji nawozów specjalnych oraz jako środek pomocniczy w mieszankach odżywczych dla zwierząt. Stosuje się go także w przemyśle celulozowo-papierniczym, cementowym, miedziowym oraz przy produkcji płyt pilśniowych. 106

4 5.2. Wartość i struktura przychodów ze sprzedaży Emitenta Głównym źródłem przychodów Emitenta jest sprzedaż produktów chemicznych, które generują ok % wpływów. Ponadto Z.Ch. POLICE S.A. osiągają przychody ze sprzedaży pozostałych produktów, mediów energetycznych, usług oraz towarów i materiałów. W tej ostatniej grupie najistotniejsze znaczenie mają sól potasowa oraz surowce fosforonośne. Jednakże każdy z tych asortymentów ma uzupełniające znaczenie dla sytuacji finansowej Emitenta. Tabela V.2. Wartość i struktura przychodów ze sprzedaży w podziale na podstawowe grupy wyrobów, towarów i usług I-III 2005 roku 2004 rok 2003 rok 2002 rok Przychody ze sprzedaży: tys. zł % tys. zł % tys. zł % tys. zł % Produkty chemiczne ,2 97, ,4 97, ,2 97, ,7 96,5 Media energetyczne 2 668,0 0, ,0 0, ,5 0, ,6 0,6 Usługi (warsztatowe, pozostałe, działalność hotelowa i wczasowa) 3 387,8 0, ,9 1, ,3 1, ,9 1,6 Towary i materiały (np. sól potasowa, surowce fosforonośne) 5 560,5 1, ,1 0, ,2 1, ,4 1,3 Razem , , , ,6 100 Źródło: Dane Emitenta 5.3. Charakterystyka otoczenia Emitenta Rynek nawozów mineralnych Ogólna charakterystyka branży Sektor nawozów mineralnych obejmuje: segment nawozów prostych, tj.: azotowych (mocznik, saletra amonowa, saletrzak, siarczan amonu); fosforowych (superfosfat pojedynczy SSP, podwójny DSP i potrójny TSP); potasowych (sole potasowe). segment nawozów wieloskładnikowych (NP, PK, NPK, NK), w tym kompleksowe oraz mieszanki. Krajowy przemysł nawozów azotowych posiada roczne zdolności produkcyjne wynoszące ok ton N, co wystarcza nie tylko na pokrycie potrzeb rynku wewnętrznego, ale umożliwia również sprzedaż eksportową. Natomiast krajowe moce wytwórcze w zakresie nawozów fosforowych i wieloskładnikowych wynoszą ok ton/rok P 2 O 5 i znacznie przewyższają obecne zużycie wewnętrzne (ok. 430 tys. ton/rok). W ostatnich latach zakłady nawozowe dokonały znacznych inwestycji, modernizując swoje instalacje produkcyjne oraz sieć dystrybucyjną. Dostosowano do wymogów Unii Europejskiej standardy zarządzania i wytwarzania. W największych zakładach ograniczono surowco- i energochłonność produkcji. Dokonano również znacznej poprawy w zakresie ochrony środowiska, obniżając w znaczący sposób emisję tlenków azotu, siarki, pyłów i zrzutów ścieków. Zmodernizowano także składowiska odpadów Wielkość rynku Od początku lat dziewięćdziesiątych zużycie nawozów mineralnych w Polsce systematycznie rośnie, chociaż bardzo powoli i z wahaniami. W latach ukształtowało się na poziomie kg NPK na 1 ha użytków rolnych. Wyraźniejszy wzrost zużycia liczonego na 1 ha odnotowano dopiero w okresie 2003/ 2004 (99,3 kg NPK). Był to jednak skutek zmiany sposobu liczenia tego wskaźnika, a nie rzeczywistej jego poprawy. GUS zrezygnował bowiem z uwzględniania nieużytków i ugorów przy określaniu powierzchni upraw, co automatycznie zwiększyło poziom nawożenia w przeliczeniu na hektar. Szacuje się, że w roku gospodarczym 2004/2005 zużycie wzrośnie do powyżej 100 kg NPK/1 ha (liczone wg nowych zasad). Stosunkowo niskie zapotrzebowanie na nawozy powodowane jest przede wszystkim trudną sytuacją finansową polskich gospodarstw rolnych. Realne nadzieje na wzrost poziomu nawożenia dają przemiany strukturalne i ekonomiczne na polskiej wsi obserwowane po akcesji do UE. 107

5 Rysunek V.1. Zużycie nawozów mineralnych w kg NPK/ha użytków rolnych ,0 93,6 89,6 90,8 88,3 87, ,8 84,5 99, / / / / / / / / / /2005 prognoza Źródło: IERiGŻ, Rynek środków produkcji i usług dla rolnictwa Nr 26/04 Rok gospodarczy obejmuje okres od lipca do czerwca. Małym zmianom podlega również struktura krajowego zużycia nawozów. Od lat dominującą pozycję (powyżej 50%) utrzymują nawozy azotowe, drugie miejsce, ze znacznie mniejszym udziałem (ok. 30%) zajmują nawozy potasowe, a następnie fosforowe. Notowane obecnie poziom i struktura nawożenia bardzo odbiegają od potrzeb pokarmowych roślin. Dalekie od optymalnego zużycie nawozów jest czynnikiem jednoznacznie ograniczającym plonowanie, a tym samym dochodowość produkcji rolnej. Tabela V.3. Bilans nawozów mineralnych w Polsce* 2003 Wyszczególnienie Nawozy mineralne ogółem (NPK) Nawozy azotowe (N) Nawozy fosforowe (P ) tys. ton Nawozy potasowe (K 2 0) produkcja 2 399, ,7 540,2 243,1 import 773,8 166,2 58,3 549,3 eksport 931,1 653,7 175,1 102,3 zapasy + 102,8 +78,5 - +9,8 wielkość rynku krajowego 2 344, ,9 423,4 699, produkcja 2 111, ,0 526,8 279,7 import 786,8 227,5 57,3 502,0 eksport 613,6 356,8 162,0 94,8 zapasy +5,1 +5,1 - - wielkość rynku krajowego 2 289, ,8 422,1 686, produkcja 2 294, ,8 502,6 281,9 import 728,9 182,2 54,3 492,4 eksport 606,0 391,8 133,2 81,0 zapasy -30,5-30,5 - - wielkość rynku krajowego 2 386, ,7 423,7 693,3 * w przeliczeniu na czysty składnik Źródło: Gospodarka materiałowa w 2003 r. GUS, 2004 r. Generalnie o kształcie polskiego rynku nawozów przesądza produkcja krajowa (ok. 2/3 spożycia). Wielkość importu i eksportu jest bowiem zbliżona i stanowi ok. 1/3 zużycia wewnętrznego. W odniesieniu do poszczególnych rodzajów nawozów relacje te są jednak odmienne. O ile bowiem dla nawozów azotowych i fosforowych znaczenie podstawowe mają dostawy wytwórców polskich, to w przypadku nawozów 108

6 potasowych zaopatrzenie rolnictwa krajowego zależy wyłącznie od importu. Wynika to z braku krajowych źródeł soli potasowej, która stanowi podstawowy surowiec do produkcji nawozów wieloskładnikowych oraz samodzielny, prosty nawóz potasowy Produkcja krajowa W latach łączna produkcja nawozów NPK w kraju kształtowała się na poziomie 2,1-2,4 mln ton w przeliczeniu na czysty składnik, z czego niewielką tendencję wzrostową wykazywała produkcja nawozów azotowych i fosforowych, a niewielką spadkową produkcja nawozów potasowych. Zmiany te nie były zbyt duże i struktura podaży nawozów ze źródeł krajowych była względnie stała. Na nawozy azotowe przypadało ok. 65% oferty rodzimych wytwórców, na nawozy fosforowe ok. 24%, a na nawozy potasowe 11%. Najważniejsi producenci krajowi nawozów fosforowych (obok Z.Ch. POLICE S.A.), to: Z.Ch. Luboń, Gdańskie Zakłady Nawozów Fosforowych Fosfory, Z.Ch. Siarkopol Tarnobrzeg. Natomiast głównymi konkurentami Emitenta w zakresie produkcji nawozów azotowych są: Zakłady Azotowe Puławy, Anwil Włocławek, Zakłady Azotowe Kędzierzyn, Zakłady Azotowe w Tarnowie-Mościcach Eksport W latach eksport nawozów oscylował na poziomie zbliżonym do 0,6 mln ton rocznie. Wyraźnie wzrósł dopiero w 2003 roku do 0,9 mln ton. Głównym źródłem wyższej sprzedaży eksportowej jest 67-% wzrost eksportu nawozów azotowych, które tradycyjnie są zasadniczym elementem zagranicznej oferty sprzedażowej polskich producentów (ok. 70% eksportu). W ujęciu wartościowym eksport w 2003 roku wyniósł 308,4 mln USD, czyli niemal 80% więcej niż w latach poprzednich. Oznacza to, że obok wzrostu wolumenu eksportu, istotne znaczenie miał również wyższy poziom cen. Należy zaznaczyć, że w przypadku nawozów wieloskładnikowych jedynym ich eksporterem są Z.Ch. POLICE S.A Import W latach wolumen importu nawozów mineralnych nie ulegał zmianom i utrzymywał się na poziomie tys. ton, natomiast w ujęciu wartościowym następowało jego zwiększenie (o 11,7% w 2003 roku i dalsze 5% w 2004 roku), co było skutkiem wzrostu cen nawozów. Główną pozycję w imporcie nawozów stanowi sól potasowa (64-71% wolumenu importu), stosowana głównie jako źródło potasu przy produkcji nawozów wieloskładnikowych (NPK). W strukturze importu na drugim miejscu (po soli potasowej) plasują się nawozy azotowe (udział na poziomie 21-29%). Import nawozów fosforowych jest dużo mniejszy, choć istotny z punktu widzenia kształtowania cen na rynku krajowym. Import nawozów pochodzi przede wszystkim z dawnych krajów ZSRR, tj: Białorusi, Rosji, Litwy i Ukrainy (łącznie ponad 70% obrotów) oraz z Niemiec (14-16%). Czołówka importerów to kraje, które są dostawcami soli potasowej. W ujęciu wartościowym bilans handlu zagranicznego nawozami jest obecnie korzystny (w 2003 roku wpływy z eksportu były wyższe od wydatków związanych z importem o 71%). 109

7 Rynek bieli tytanowej Rynek światowy Produkcja bieli tytanowej ma bardzo skoncentrowany charakter, 74% globalnej podaży pochodzi bowiem z pięciu firm, które odgrywają kluczową rolę w kształtowaniu podaży i cen pigmentów TiO 2 na rynkach międzynarodowych. Cechą charakterystyczną tej dziedziny przemysłu chemicznego jest stały wzrost światowych zdolności produkcyjnych, wynoszący około 1,5% rocznie i wysoki stopień ich wykorzystania, wahający się obecnie w granicach 90-95%. Tabela V.4. Światowa produkcja pigmentów TiO 2 (bieli tytanowej) Producent (t/rok) Udział (%) (t/rok) Udział (%) Technologia produkcji* DuPont , ,8 C Millenium Kerr-McGee Huntsman/Tioxide Kronos , ,6 13, ,2 11, ,3 10, ,5 Ishihara , ,2 C Kemira , ,0 S Sachtleben , ,5 S Pozostali , ,9 C, S Razem C, S * C proces chlorowy, S proces siarczanowy Źródło: Dane Emitenta Łącznie C S Łącznie C S Łącznie S C Łącznie C S Rynek krajowy Z.Ch. POLICE S.A. są jedynym producentem bieli tytanowej w Polsce. Produkt sprzedawany jest pod marką TYTANPOL. Zarówno na rynku krajowym, jak i na rynkach zagranicznych konkurentami Emitenta są te same koncerny międzynarodowe. Poza tym lokalnie Emitent konkuruje z kilkoma mniejszymi producentami z Europy Środkowo-Wschodniej. Należą do nich: Czeska PRECHEZA (Prerov), Słoweńska CINKARNA (Celje), Ukraiński TITAN CRIMEA (Armjańsk), Ukraiński SUMYKHIMPROM (Sumy). W latach znacząco zwiększał się import bieli tytanowej, którego średnioroczne tempo wzrostu wynosiło ok. 11%. Główną przyczyną tego zjawiska był szybszy, niż w pozostałej części regionu, wzrost gospodarczy Polski, który wymusił zmiany technologiczne w produkcji farb i lakierów, tworzyw i włókien sztucznych. Spowodowało to, oprócz ogólnego wzrostu konsumpcji dwutlenku tytanu, wzrost zapotrzebowania na nowe pigmenty TiO 2 o innych wymaganiach technicznych, niż oferowane w tym czasie przez Emitenta. Drugim czynnikiem, przyczyniającym się w zasadniczy sposób do wzrostu zakupów za granicą, była prywatyzacja tego sektora poprzez akwizycję polskich podmiotów przez firmy zagraniczne. Po prywatyzacji nowy właściciel zwykle automatycznie decydował o zmianie źródła zaopatrzenia w surowce strategiczne, stosownie do polityki zakupów całej grupy kapitałowej. Dynamicznie rosnący import konkurencyjnych pigmentów TiO 2 stanowi obecnie znaczącą część dostaw na rynek krajowy (około 56-60%). 110

8 Rynek chemikaliów W grupie chemikaliów wytwarzanych przez Emitenta podstawowym wyrobem jest amoniak. Około 88% całkowitej krajowej produkcji amoniaku (liczonej w tonach produktu) zużywane jest na potrzeby własne polskich zakładów produkcyjnych. Całkowity udział eksportu tych firm wynosi tylko nieco ponad 10%, natomiast sprzedaż krajowa ma marginalne znaczenie, stanowiąc zaledwie 2% rodzimej produkcji. Amoniak jest produkowany w Polsce przez pięć zakładów chemicznych, tj.: Z.A. Puławy, Z.Ch. POLICE, Z.A. Kędzierzyn, Anwil Włocławek oraz Z.A. Tarnów. Światowy rynek amoniaku szacowany jest na ok. 15,5 mln ton. Z wyjątkiem Rosji i Ukrainy, głównymi dostawcami amoniaku są kraje spoza Europy (Kanada, Trynidad, Wenezuela). Również wszystkie nowe zakłady chemiczne mające produkować amoniak, których uruchomienie planowane jest do 2010 roku, zlokalizowane będą poza Europą, najczęściej w miejscach położonych blisko źródeł wydobycia gazu ziemnego Pozycja Emitenta w głównych segmentach rynku Nawozy wieloskładnikowe Z.Ch. POLICE S.A. są największym producentem nawozów wieloskładnikowych w Polsce, a ich udział w produkcji krajowej w 2004 roku wyniósł ok. 66%. Rysunek V.2. Struktura podmiotowa produkcji krajowej nawozów NPK* w 2004 r. 11,5% 2,3% 6,7% 1,0% 12,8% 65,7% Police Siarkopol * w przeliczeniu na czysty składnik P 2 O 5 Źródło: Obliczenia własne na podstawie danych Emitenta Fosfory Fosfan Luboń Ubocz W grupie producentów nawozów wieloskładnikowych Emitent jest jedynym wytwórcą nawozów typu NP, nie wytwarza natomiast prostych nawozów fosforowych. Z.Ch. POLICE S.A. utrzymują również najwyższy udział w sprzedaży krajowej, liczony zarówno w tonach produktu, jak i w przeliczeniu na czysty składnik. W 2004 roku wynosił on ponad 51% (w tonach P 2 O 5 ). Emitent jest także jedynym znaczącym polskim producentem, który eksportuje nawozy fosforowe. Udział Z.Ch. POLICE S.A. w rynku poszerzonej Unii Europejskiej wynosi ok. 7% (w tonach P 2 O 5 ) Nawozy azotowe Najpopularniejszym nawozem azotowym na polskim rynku jest saletra amonowa (ok. 49% udziału w rynku nawozów azotowych), mocznik zajmuje miejsce drugie (25%), natomiast na trzeciej pozycji plasuje się saletrzak (20%). Działalność Emitenta na rynku nawozów azotowych obejmuje jedynie dostawy mocznika i w tym asortymencie Z.Ch. POLICE S.A. zajmują pozycję lidera w zakresie sprzedaży krajowej. Biorąc jednak pod uwagę, że nie planuje się poszerzenia portfela produktów o inne nawozy azotowe, możliwości zajęcia znaczącej pozycji w tym segmencie rynku są ograniczone. Tym niemniej, głównie 111

9 dzięki dużej aktywności na rynku mocznika do celów technicznych, kupowanego przez producentów kleju i płyt wiórowych, udział Emitenta w sprzedaży nawozów azotowych wzrósł z 5% w 2000 roku do 14% w 2004 roku. Rysunek V.3. Struktura podmiotowa sprzedaży krajowej nawozów azotowych w 2004 r. (bez importu)* 11,5% 14,4% 36,5% 14,6% 23,0% Puławy Anwil Kędzierzyn Police Tarnów * w tonach N Źródło: Obliczenia własne na podstawie danych Emitenta Udział Z.Ch. POLICE S.A. w obrotach nawozami azotowymi na obszarze Unii Europejskiej kształtuje się na poziomie 1,2-1,5% Biel tytanowa Z.Ch. POLICE S.A. są jedynym producentem pigmentów TiO 2 w Polsce i jednym z pięciu w Europie Środkowo-Wschodniej. Najsilniejszą konkurencję dla Emitenta (przede wszystkim cenową, z uwagi na niskie koszty wytwarzania) stanowią producenci o podobnych zdolnościach produkcyjnych (ok. 40 tys. ton) zlokalizowani w krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Jednak w ostatnim okresie do tej silnej konkurencji dołączyły również firmy produkcyjne ze strefy dolarowej, które wykorzystując korzystny dla nich kurs wymiany walut EUR/USD zdobywają coraz większy udział w rynku europejskim. Obecnie Z.Ch. POLICE S.A. pokrywają 40-44% zapotrzebowania krajowego na biel tytanową, natomiast pozostałe 56-60% sprowadzane jest z zagranicy. W skali światowej Emitent dostarcza 0,9% całkowitej podaży tego produktu Chemikalia W tej grupie asortymentowej produktem najważniejszym z punktu widzenia przychodów Emitenta jest amoniak. Liderem w produkcji amoniaku w Polsce są Zakłady Azotowe Puławy. Ich udział w produkcji krajowej wynosi ok. 38%. Drugie miejsce, z udziałem 23%, przypada na Z.Ch. POLICE S.A. Udział Emitenta w sprzedaży krajowej amoniaku wynosi niemal 9%. Z.Ch. POLICE S.A. zajmują natomiast wiodącą pozycję w zakresie dostaw amoniaku na rynki zagraniczne. Sprzedaż Emitenta w 2004 roku stanowiła 83% całkowitego eksportu tego produktu dokonywanego przez podmioty krajowe (w ujęciu ilościowym). Udział Emitenta w rynku Unii Europejskiej szacowany jest na 1,5% Główne rynki zbytu produktów Emitenta Sprzedaż produktów wytwarzanych przez Z.Ch. POLICE S.A. realizowana jest na rynku krajowym i na rynkach zagranicznych. 112

10 Rynek krajowy W latach sprzedaż krajowa stanowiła ok. połowy przychodów ogółem i wykazywała tendencję rosnącą. W 2003 roku była wyższa o 18% niż rok wcześniej, natomiast w 2004 roku wzrost ten wyniósł aż 32%. Najważniejszą pozycją w obrotach Emitenta na rynku wewnętrznym są nawozy wieloskładnikowe. Tabela V.5. Przychody ze sprzedaży krajowej Wyszczególnienie I-III tys. zł % tys. zł % tys. zł % tys. zł % Produkty chemiczne, w tym: ,3 95, ,7 95, ,7 93, ,8 93,2 - nawozy wieloskładnikowe * ,5 53, ,9 52, ,0 52, ,6 - mocznik 57400,0 25, ,0 24, ,0 22, ,0 19,2 - biel tytanowa ,7 14, ,2 16, ,0 17, ,0 11,5 - chemikalia 3 836,0 1, ,9 1, ,0 1, ,0 3,2 - pozostałe produkty 685,1 0, ,8 0, ,7 0, ,8 0,7 Pozostałe (usługi, towary i materiały) ,1 4, ,5 4, ,5 6, ,6 6,8 Razem , , , ,4 100 * do sprzedaży nawozów zaliczono produkt o nazwie handlowej MAP, natomiast w sprawozdawczości finansowej został on ujęty w grupie chemikaliów Źródło: Dane Emitenta Ze względu na specyfikę wyrobów Emitenta są one dostarczane przede wszystkim do dwóch grup odbiorców: hurtowników i pośredników oraz w relacjach business to business. W dostawach krajowych nawozów Z.Ch. POLICE S.A. współpracują, na bazie zawartych umów, z około 140 dystrybutorami, którzy poprzez swoje punkty sprzedaży dostarczają nawozy do odbiorcy ostatecznego. Ponadto, Emitent dostarcza mocznik do celów technicznych trzem firmom produkcyjnym (dwie z nich, Krono-Chem i Kronopol, znajdują się w czołówce kontrahentów handlowych), a kilku odbiorców dokonuje zakupów nie posiadając umowy z Emitentem (należą do nich także mniejsze firmy kupujące mocznik do celów technicznych). W okresie ostatnich trzech lat grupę dziesięciu największych odbiorców tworzyły niemal w całości te same firmy, a ich udział w przychodach z krajowej sprzedaży nawozów wzrósł z 48% w 2002 roku do 52% w 2004 roku. Natomiast 20 największych klientów generuje ok. 68% obrotów. Udział odbiorców przemysłowych wynosi ok. 13%. W 2004 roku Z.Ch. POLICE S.A. dostarczyły biel tytanową do ponad 100 odbiorców krajowych, z czego 40 związanych jest z Emitentem umowami. W sprzedaży krajowej Emitent dostarcza biel niemal wyłącznie do odbiorców finalnych (ok. 92% obrotów), ale współpracuje również z dwiema firmami dystrybucyjnymi: Brenntag Polska oraz Maxcolor. Odbiorcy należący do grupy dziesięciu najważniejszych klientów praktycznie nie ulegają zmianie, a ich udział w przychodach ze sprzedaży krajowej systematycznie rośnie (76% w 2002 roku, 85% w 2003 roku i blisko 89% w 2004 roku). W 2004 roku Z.Ch. POLICE S.A. dostarczyły chemikalia do ok. 70 odbiorców krajowych, z których siedmiu związanych jest z Emitentem umowami, a pozostała sprzedaż odbywała się na podstawie złożonych i potwierdzonych zamówień. Największy udział w sprzedaży krajowej w grupie chemikaliów ma kwas fosforowy. Głównymi odbiorcami tego wyrobu są producenci fosforanów paszowych, nawozów i chemii gospodarczej; około 20% kupujących stanowią firmy handlowe, które zajmują się dystrybucją kwasu do odbiorców finalnych. 113

11 Rynki eksportowe Działalność eksportowa stanowi ważny element polityki handlowej Z.Ch. POLICE S.A. W latach sprzedaż dla odbiorców zagranicznych stanowiła ok. 50% obrotów, przy czym w 2003 roku przychody z tytułu eksportu wzrosły o 39% w stosunku do roku Sytuacja uległa zmianie w 2004 roku, kiedy Emitent postanowił wzmocnić swoją pozycję na rynku krajowym, szczególnie w segmencie bieli tytanowej. Również niekorzystne trendy w zakresie kursów USD i EUR w drugiej połowie roku przyczyniły się do zmniejszenia wpływów z eksportu. W rezultacie, ich udział w obrotach w 2004 roku wyniósł 46,6%. Tabela V.6 Wartość i struktura eksportu* Wyrób I-III tys. zł % tys. zł % tys. zł % tys. zł % Produkty chemiczne, w tym: ,9 99, ,7 99, ,0 100, ,0 100,0 Nawozy wieloskładnikowe ,9 54, ,3 52, ,0 50, ,0 60,9 Biel tytanowa ,5 16, ,0 18, ,0 21, ,0 31,4 Mocznik 996,3 5, ,0 4, ,0 7, ,0 5,9 Chemikalia ,1 23, ,3 24, ,0 19, ,8 Pozostałe (usługi i materiały) 321,3 0, ,5 0,3 438,0 0,0 255,2 0,0 Razem , , , ,2 100 Udział eksportu w przychodach ogółem 44,4% 46,6% 53,8% 49,7 * Przez wiele lat firma CIECH brała udział w eksporcie produktów Emitenta na bazie umów o sprzedaży komisowej. Jednak od maja 2004, wraz ze zmianą ustawy o podatku od towarów i usług VAT, ta forma sprzedaży została zlikwidowana. Wówczas CIECH (podobnie jak inni pośrednicy) rozpoczął zakupy produktów Z.Ch. POLICE S.A. na własny rachunek, jako podmiot krajowy, z przeznaczeniem do dalszej odsprzedaży na eksport. Dlatego też, dla właściwej oceny rynków i zgodnie z faktycznym przeznaczeniem nawozów, w 2004 roku sprzedaż do CIECHU ( ton nawozów o wartości tys. zł) została w tym dokumencie potraktowana jako eksport, mimo że zaksięgowana jest jako sprzedaż krajowa. Wspomniana sprzedaż uznawana jest jako eksportowa także w dalszej części prospektu (rankingi odbiorców, podział). Źródło: Dane Emitenta Dynamiczny wzrost eksportu w 2003 roku był możliwy dzięki korzystnemu kształtowaniu się cen na amoniak. Dobra koniunktura na rynku amoniaku związana jest z wyłączeniem z ruchu fabryk w USA (Koch Nitrogen Mississipi Chemical i Potash Corp.). W efekcie nastąpiło znaczne zmniejszenie podaży tego wyrobu, przy jednocześnie rosnącym popycie. Największe znaczenie dla przychodów z eksportu mają nawozy wieloskładnikowe. Jednakże, mimo wzrostu wartości eksportu w liczbach bezwzględnych, ich udział maleje na rzecz chemikaliów (z 61% w 2002 roku do 52% w 2004 roku). Przyczyną tego zjawiska jest wyżej omówiona sytuacja na rynku amoniaku. Spadek eksportu bieli tytanowej był wynikiem polityki handlowej Emitenta, który wobec niekorzystnych zmian kursów walut i rosnących cen krajowych, zdecydował o potrzebie umocnienia pozycji rynkowej tego produktu w kraju. Eksport nawozów ma charakter bardzo rozproszony. Sprzedawane są do ponad 20 krajów, jednakże ponad 90% sprzedaży eksportowej stanowią przychody uzyskiwane z eksportu na dziesięć najważniejszych w danym roku rynków. Największym odbiorcą jest rynek niemiecki, w handlu z którym Emitent osiągał od 27 do 35% przychodów z eksportu nawozów. W 2004 roku Emitent współpracował z 27 odbiorcami zagranicznymi, z których zdecydowana większość pochodziła z Europy Zachodniej. Są to firmy o zasięgu światowym, zajmujące się przede wszystkim działalnością handlową. Podobnie, jak w przypadku nawozów, eksport bieli tytanowej kierowany jest na wiele rynków (ponad 30), natomiast obroty z najważniejszymi dziesięcioma krajami wahały się w granicach 80-87%. Najpoważniejszym odbiorcą był rynek włoski, z udziałem 13-16%. W 2004 roku biel tytanowa sprzedawana była do 34 odbiorców zagranicznych, z czego 19 kontrahentów to dystrybutorzy (ta grupa klientów generuje ok. 80% przychodów ze sprzedaży eksportowej bieli), a 15 odbiorcy finalni. 114

12 Podstawowym produktem eksportowym w grupie chemikaliów jest amoniak. Jego udział w obrotach tej grupy asortymentowej wzrósł z 70% w 2002 roku do 97-98% w latach Chemikalia są eksportowane do krajów europejskich, z których w latach 2003 i 2004 największy udział przypadł na Szwecję (ok. 50%). Eksport na trzy główne rynki (Szwecja, Niemcy, Norwegia) stanowił od 65 do 93% przychodów z eksportu chemikaliów. W 2004 roku eksport chemikaliów (głównie amoniaku) kierowany był do 16 odbiorców. Według wstępnych danych za rok 2004 firma Yara Belgium, z obrotami na poziomie tys. zł, osiągnęła ok. 11% udział w przychodach ze sprzedaży. Firma ta należy do koncernu Yara, w skład którego wchodzą również inni odbiorcy wyrobów Emitenta. W 2004 roku dostawy realizowane były do sześciu podmiotów z tej grupy kapitałowej. Łączne przychody ze sprzedaży do wszystkich podmiotów, należących go koncernu Yara, wyniosły tys. zł, tj. 14,7% przychodów ogółem ze sprzedaży produktów Sezonowość produkcji i kształtowanie się struktury zapasów Emitenta Wahania sezonowe sprzedaży Sprzedaż Z.Ch. POLICE S.A. podlega wahaniom sezonowym w różnym stopniu, w zależności od grupy wyrobów. Ze względu na fakt, iż dwa czynniki wpływające na wartość sprzedaży zmiany kursów walut oraz wzrost cen (szczególnie w przypadku bieli tytanowej) niwelują występujące u Emitenta zjawisko sezonowości, dla jego zobrazowania przedstawiona została sprzedaż miesięczna w ujęciu ilościowym. Rysunek V.4. Miesięczna sprzedaż nawozów w ujęciu ilościowym 150 tys. ton I II III IV V VI VII VIII IX X X I X II Źródło: Dane Emitenta Zjawisko sezonowości jest najbardziej charakterystyczne dla sprzedaży nawozów, zarówno dla odbiorców krajowych, jak i zagranicznych. Szczyt sprzedaży jest ściśle związany z kalendarzem prac agrotechnicznych, a tym samym z okresem wegetacyjnym roślin. Największa sprzedaż na rynku wewnętrznym ma miejsce w sezonie wiosennym (luty, marzec, kwiecień); sprzedaż eksportowa natomiast osiąga najwyższe wartości w maju, czerwcu, lipcu, listopadzie i grudniu, dzięki czemu możliwe jest zrekompensowanie niższego poziomu sprzedaży w tych okresach na rynku wewnętrznym. Sterowanie kierunkami wysyłek nawozów ma na celu niwelację efektu sezonowości i związanego z nim nierównomiernego wykorzystania zdolności produkcyjnych. Rysunek V.5. Miesięczna sprzedaż bieli tytanowej w ujęciu ilościowym 6 tys. ton I II III IV V VI VII VIII IX X X I X II Źródło: Dane Emitenta

13 Fakt, że biel tytanowa stosowana jest przede wszystkim do produkcji farb i lakierów, sprawia, że zapotrzebowanie na ten produkt podlega również pewnym wahaniom sezonowym. Poziom sprzedaży dla tych gałęzi przemysłu, które związane są z budownictwem, wzrasta w okresie wiosenno-letnim, natomiast spadek popytu odnotowuje się zwykle w pierwszym i czwartym kwartale roku. Jednakże korzystne warunki meteorologiczne w 2004 roku (ciepła jesień i zima) przyczyniły się do wyższego poziomu sprzedaży w drugim półroczu. Obserwowana rosnąca sprzedaż bieli tytanowej w grudniu była wynikiem polityki handlowej polegającej na stosowaniu specjalnych opustów cenowych w celu zmniejszenia stanów magazynowych produktów gotowych na koniec roku. Biel tytanowa ma także zastosowanie w innych gałęziach przemysłu, które nie podlegają wpływom sezonowości (np. produkcja tworzyw sztucznych czy papierów laminowanych), dzięki czemu skala występowania tego zjawiska jest ograniczona. Rysunek V.6. Miesięczna sprzedaż chemikaliów w ujęciu ilościowym tys. t on I II III IV V VI VII VIII IX X X I X II Źródło: Dane Emitenta Zjawisko sezonowości nie ma miejsca w przypadku chemikaliów. Różnice w poziomie realizowanej sprzedaży wynikają głównie z poziomu cen transakcyjnych na rynkach międzynarodowych. W sytuacji, kiedy ceny nie gwarantują możliwości utrzymania rentowności, Emitent ogranicza sprzedaż amoniaku Wartość zapasów w czasie roku obrotowego Według stanu na dzień największy udział w strukturze rzeczowej zapasów mają materiały (52,2%). Należy jednak zauważyć, że do tej grupy zaliczane są zarówno surowce (37,8%), jak i materiały techniczne (14,5%). Kolejne miejsca zajmują półprodukty i produkcja w toku (23,9%) oraz produkty gotowe (23,8%). Zaliczki na dostawy i towary mają marginalny udział w strukturze zapasów. Tabela V.7. Struktura zapasów Emitenta Zapasy Zapasy ogółem w tys. zł , , ,0 w tym (w %) Materiały 53,0% 52,2% 46,5% 42,2% Półprodukty i produkcja w toku 17,6% 23,9% 19,4% 13,8% Produkty gotowe 27,8% 23,8% 27,8% 44,1% Towary 0,0% 0,0% 0,1% 0,0% Zaliczki na dostawy 1,6% 0,0% 6,2% 0,0% Źródło: Dane Emitenta Na koniec roku 2004 zanotowano najwyższy od trzech lat stan zapasów, ale stanowiły one tylko 11,4% wartości rocznej sprzedaży, podczas gdy w ,9%. Sytuacja ta podyktowana była kilkoma czynnikami, z których w szczególności należy wymienić: wzrost popytu na produkty Spółki i idący w ślad za nim wzrost produkcji, co wymusiło zwiększenie poziomu i zmianę struktury zapasów, tak by odpowiadały one nowym planom produkcyjnym i sprzedażowym; 116

14 polepszenie się koniunktury gospodarczej, które znalazło odbicie na rynku surowców i doprowadziło do wzrostu ich cen; wzrost kosztów frachtu, co w przypadku Z.Ch. POLICE ma szczególne znaczenie, jako że znaczna część surowców jest importowana z odległych krajów, tj.: Kanady (szlaka), Norwegii (ilmenit i szlaka) oraz Maroka, Jordanii i Tunezji (fosforyty). Analizując strukturę wiekową zapasów, należy zauważyć, że według stanu na koniec 2004 roku ok. 9,7% stanu zapasów przekraczało 6 miesięcy. Są to głównie materiały techniczne. Natomiast wartość zapasów trudno zbywalnych stanowiła kwotę marginalną w odniesieniu do wartości zapasów ogółem. Według stanu na dzień r. nadal największy udział w strukturze rzeczowej zapasów miały materiały (53,0%). Kolejne miejsca zajmowały produkty gotowe (27,8%) oraz półprodukty i produkcja w toku (17,6%). Porównując zapasy materiałów i surowców na koniec I kwartału 2005 r. do lat poprzednich, obserwuje się tendencję wzrostową, co ma odzwierciedlenie we wzroście produkcji i sprzedaży wyrobów gotowych. Dodatkowo, na zwiększenie wartości jednostkowej sprowadzanych z zagranicy surowców (szlaka, fosforyty) wpływa wzrost kosztów frachtu. Począwszy od r., zakupy niektórych surowców (miał węglowy) dokonywane są przez zaliczki na poczet zakupów (1,6%). Zmniejszenie udziału półproduktów i produkcji w toku (z 23,9% do 17,6%) jest związane przede wszystkim ze sprzedażą amoniaku oraz z procesem ich przetwarzania w produkt gotowy. Na zwiększenie pozycji wyrobów gotowych (z 23,8% do 27,8%) miało wpływ: przyjęcie ich na stan zapasów z procesu przetwarzania z półfabrykatów i produkcji w toku, zwiększenie zapasów w centrach dystrybucyjnych, wzrost zapasów bieli tytanowej Wartość i struktura sprzedaży Emitenta Poziom i struktura sprzedaży Z.Ch. POLICE S.A. Dzięki aktywnej postawie rynkowej, poprawie koniunktury gospodarczej oraz przeprowadzonym działaniom restrukturyzacyjnym, Spółce udało się odwrócić niekorzystny trend spadku sprzedaży, mający miejsce w latach W rezultacie, obrót produktami chemicznymi w 2003 roku był o 29% większy w stosunku do roku 2002, natomiast w 2004 o kolejne 14,7% w stosunku do roku poprzedniego. Wzrost przychodów był przede wszystkim wynikiem prawie trzydziestoprocentowego wzrostu wolumenu sprzedaży, przy jednoczesnym wzroście cen transakcyjnych, szczególnie w odniesieniu do bieli tytanowej i amoniaku. Tabela V.8. Wartość i struktura przychodów ze sprzedaży produktów i usług Przychody ze sprzedaży: I-III tys. zł % tys. zł % tys. zł % tys. zł % Produkty chemiczne, w tym: ,2 98, ,4 98, ,2 98, ,7 97,5 - nawozy * ,8 71, ,1 68, ,3 66, ,1 73,3 w tym: mocznik ,3 16, ,9 15, ,3 14, ,5 12,2 - biel tytanowa 63553,2 15, ,2 17, ,3 19, ,2 21,6 - amoniak ,8 10, ,4 11, ,7 10, ,7 0,6 - kwas fosforowy 1 898,1 0, ,3 0, ,1 0, ,4 1,6 - inne chemikalia 1 532,2 0, ,6 0, ,0 0, ,5 0,2 - pozostałe produkty 685,1 0, ,8 0, ,8 0, ,8 0,4 Media energetyczne 2 668,0 0, ,0 0, ,5 0, ,6 0,6 Usługi (warsztatowe, pozostałe, działalność hotelowa i wczasowa) 3 387,8 0, ,9 1, ,3 1, ,9 1,5 Razem , , , ,2 100 * do sprzedaży nawozów zaliczono produkt o nazwie handlowej MAP, natomiast w sprawozdawczości finansowej został on ujęty w grupie chemikaliów Źródło: Dane Emitenta 117

15 Spośród produktów chemicznych, które stanowią ok. 98% wpływów ze sprzedaży produktów i usług Spółki, najważniejszą pozycję stanowią nawozy, których udział kształtuje się na poziomie 67-73%. Drugie miejsce zajmuje biel tytanowa, a następnie chemikalia. Sprzedaż pozostałych produktów i usług stanowi zaledwie ok. 2% przychodów ze sprzedaży produktów i usług. Ponad 95% przychodów ze sprzedaży nawozów wieloskładnikowych stanowią nawozy typu NPK i NP. Tabela V.9. Wartość i struktura przychodów ze sprzedaży nawozów wieloskładnikowych * I-III Rodzaj nawozu tys. zł % tys. zł % tys. zł % tys. zł % Nawozy NPK ,8 71, ,3 69, ,0 58, ,0 64,6 Nawozy NP ,2 28, ,3 28, ,0 36, ,0 30,9 Nawozy PK 590,5 0, ,6 1, ,0 5, ,0 4,5 Razem , , * do sprzedaży nawozów zaliczono produkt o nazwie handlowej MAP, natomiast w sprawozdawczości finansowej został on ujęty w grupie chemikaliów Źródło: Dane Emitenta W latach ponad 90% obrotów chemikaliami generowane było przez sprzedaż amoniaku. Wiązało się to ściśle z wysokimi cenami uzyskiwanymi przez Emitenta na rynkach zagranicznych. Tabela V.10. Wartość i struktura przychodów ze sprzedaży chemikaliów I-III Rodzaj chemikaliów tys. zł % tys. zł % tys. zł % tys. zł % Amoniak ,8 92, ,4 95, ,7 92, ,8 25,1 Kwas fosforowy 1 898,1 4, ,3 3, ,1 4, ,4 64,2 Kwas siarkowy 592,3 1,3 658,4 0,3 635,0 0,4 624,0 2,1 Pozostałe 939,8 2, ,2 1, , ,0 8,6 Razem , , , ,2 100 Źródło: Dane Emitenta 5.7. Źródła zaopatrzenia. Główni dostawcy i kooperanci Emitenta Główni dostawcy i kooperanci Emitenta. Wartość i struktura zakupów Podstawowymi surowcami wykorzystywanymi przez Z.Ch. POLICE S.A. do produkcji wyrobów są: gaz ziemny główny surowiec do produkcji amoniaku i nawozów azotowych; siarka podstawowy surowiec do produkcji kwasu siarkowego; fosforyty i apatyty wykorzystywane w produkcji kwasu fosforowego, przetwarzanego następnie na nawozy fosforowe; ilmenit i szlaka tytanowa podstawowe surowce do produkcji pigmentów tytanowych; sole potasowe źródło potasu w nawozach wieloskładnikowych. Wartość zakupów surowcowych realizowanych przez Z.Ch. POLICE S.A. dostosowana jest do skali produkcji wyrobów w poszczególnych grupach asortymentowych. Dominujący udział w strukturze zakupów mają gaz ziemny, sól potasowa, fosforyty, węgiel, siarka, szlaka tytanowa, ilmenit oraz węgiel, jako surowiec energetyczny. W latach koszty ponoszone przez Emitenta na zakup surowców oscylowały w granicach mln zł rocznie, z czego na dostawy siedmiu rodzajów surowców podstawowych przeznaczano ponad 80% środków. 118

16 Tabela V.11. Wartość zakupów głównych surowców wykorzystywanych w produkcji Emitenta tys. zł Wyszczególnienie I-III gaz , , , ,1 sól potasowa , , , ,9 fosforyt , , , ,7 węgiel , , , ,1 siarka , , , ,1 szlaka tytanowa 9 070, , , ,8 ilmenit 6 035, , , ,1 wapno palone 3 779, , , ,0 siarczan amonu 5 331, , , ,9 polietylen 3 042, , , ,0 olej opałowy 2 796, , , ,6 środki powlekające 3 119, , , ,1 kwas siarkowy 308, , ,8 413,5 inne , , , ,9 Razem , , , ,8 Źródło: Dane Emitenta W latach ponad połowa nabywanych przez Emitenta surowców pochodziła z dostaw krajowych, natomiast w 2002 r. oraz w pierwszym kwartale 2005 roku nieznacznie większy udział miały zakupy z importu. Wśród surowców nabywanych w Polsce dominujące znaczenie miał gaz ziemny dostarczany przez PGNiG jedynego dysponenta polskiej sieci przesyłowej. Wyłączając gaz, wielkość importu w całkowitej strukturze zakupów wynosi ponad 70%. W istocie jest to wskaźnik większy, gdyż wiele surowców kupowanych przez Emitenta u krajowych pośredników handlowych również pochodzi z zagranicy. Tabela V.12. Wartość i źródła zakupów surowców w latach 2002 I kw I-III Wyszczególnienie tys. zł % tys. zł % tys. zł % tys. zł % Zakupy surowców ogółem, w tym: ,7 100, ,9 100, ,6 100, ,8 100,0 - kraj ,8 52, ,7 54, ,1 57, ,5 46,5 - import ,9 47, ,5 45, ,5 42, ,3 53,5 Zakupy surowców bez gazu, w tym: ,4 100, ,8 100, ,0 100, ,8 100,0 - kraj ,4 28, ,6 29, ,5 30, ,5 27,5 - import ,9 71, ,2 70, ,5 70, ,4 72,5 Źródło: Dane Emitenta Głównymi surowcami pochodzącymi ze źródeł zagranicznych są sól potasowa oraz fosforyty. W 2004 r. stanowiły one odpowiednio 44,4% i 32,2% zakupów z importu. Mniejszy udział miały natomiast szlaka tytanowa, ilmenit oraz siarka. Z.Ch. POLICE S.A. współpracują z grupą blisko 100 dostawców pochodzących z różnych obszarów geograficznych. Struktura dostaw jest zróżnicowana w zależności od asortymentu surowców. Oprócz realizacji zaopatrzenia u głównych dostawców Emitent dokonuje również zakupów u mniej znaczących wytwórców, pośredników oraz dealerów. Tabela V.13. Wartość zakupów w podziale na głównych dostawców emitenta w latach 2002 I kw Dostawca Kraj Podstawowy asortyment I-III tys. zł % tys. zł % tys. zł % tys. zł % PGNiG S.A. Polska gaz ,4 33, ,1 35, ,6 38, ,1 26,2 119

17 Tabela V.13. Wartość zakupów w podziale na głównych dostawców emitenta w latach 2002 I kw cd. Dostawca Kraj Podstawowy asortyment I-III tys. zł % tys. zł % tys. zł % tys. zł % AurePio Polska /Białoruś sól potasowa ,6 15, ,3 13, ,6 6, ,0 9,3 OCP Maroko fosforyty ,6 4, ,0 5, ,9 5, ,0 5,0 Kali & Salz Niemcy sól potasowa ,2 7, ,2 4, ,3 4, ,8 4,6 Kompania Węglowa Polska węgiel ,3 4, ,4 4,7 0,0 0,0 0,0 0,0 JPMC Jordania fosforyty 6 882,9 2, ,4 4, ,1 4, ,3 3,4 Gafsa Tunezja fosforyty 8 164,0 3,, ,2 3, ,1 4, ,9 6,0 Titania Norwegia ilmenit 6 035,7 2, ,1 3, ,4 3, ,1 2,5 Keytrade Szwajcaria/ Polska/Rosja sól potasowa ,7 5, ,6 2, ,2 4, ,9 5,9 Siarkopol Polska siarka 6 594,5 2, ,9 2, ,5 1, ,8 1,6 QIT Kanada szlaka tytanowa 9 070,3 3, ,6 2, ,1 2, ,4 3,6 Kujawy, Lafarge Polska wapno palone 3 865,9 1, ,0 1, ,9 1, ,3 1,5 Ruhr- Schwefelsaure Niemcy siarka 3 633,9 1, ,7 1, ,9 1, ,7 2,1 Tinfos Norwegia szlaka tytanowa 9 021,3 1, ,5 1, ,4 1,7 Pozostali ,7 11, ,9 13, ,2 19, ,1 26,6 Razem ,7 100% ,7 100, ,3 100, ,8 100,0 Źródło: Dane Emitenta Emitent uzależniony jest w dużej mierze od jednego dostawcy gazu, którym jest PGNiG S.A. jedyny operator sieci przesyłowej gazu w Polsce. Wartość zakupów gazu w 2004 roku wyniosła ,1 i stanowiła 35,3% wydatków na surowce i materiały. W 2004 roku znacząco wzrosły również zakupy soli potasowej, kupowanej za pośrednictwem firmy AurePio z Białorusi. Jej udział w zakupach ogółem zwiększył się z 9% w 2002 roku do 13% w 2004 roku. Długoletnia współpraca z kluczowymi dostawcami, a także terminowe regulowanie zobowiązań przez Emitenta, stwarzają dobre warunki negocjacyjne w zakresie cen, jakości oraz ciągłości dostaw zaopatrzeniowych. Z.Ch. POLICE S.A. współpracują z dostawcami oferującymi sprawdzonej jakości surowce, co z kolei ma zasadniczy wpływ na jakość finalnych wyrobów Emitenta Umowy znaczące dla działalności Emitenta Emitent prowadzi działalność w gałęzi przemysłu chemicznego. Do głównych produktów Emitenta należą: nawozy, chemikalia oraz biel tytanowa. Spółka posiada stałą grupę dostawców surowców: PGNiG S.A., Kompania Węglowa S.A., AurePio oraz Compagnie des Phosphates de Gafsa. Głównymi odbiorcami Emitenta są: Hurtownia Rolnik Sp. Jawna, Krono-Chem Sp. z o.o., Ampol-Merol Sp. z o.o., Beiselen GmbH oraz Yara Belgium S.A. Emitent pozostaje w stałych stosunkach handlowych z dostawcami/odbiorcami, z którymi obrót handlowy odbywa się na podstawie wieloletnich umów ramowych, w ramach których strony zawierają kontrakty ilościowe, określające ilość i wartość towaru, terminy i sposób realizacji zamówienia, warunki płatności oraz gwarancji. W kontraktach eksportowych ogólne warunki sprzedaży są ustalane z zachowaniem reguł Incoterms. Emitent w transakcjach handlowych (głównie krajowych) posługuje się wzorcami umownymi, opracowanymi zgodnie z ogólnozakładową procedurą. Poszczególne umowy zawarte na podstawie obowiązujących wzorców nieznacznie różnią się od siebie, jednak w stopniu niemającym zasadniczego wpływu na realizację umowy. Warunki tych umów nie odbiegają od warunków stosowanych dla tego typu umów w obrocie. Na dzień sporządzenia Prospektu Emitent jest stroną 10 umów znaczących, opisanych poniżej. Kryterium będącym podstawą uznania tych umów za znaczące jest zgodnie z 2 ust. 1 pkt 64 lit. a) Rozporządzenia 120

18 o prospekcie wartość umowy przekraczająca każdorazowo co najmniej 10% łącznej wartości kapitałów własnych Emitenta Umowy z głównymi odbiorcami Umowa ze spółką Ampol-Merol Sp. z o.o. Data zawarcia 6 lutego 2002 r. Istotne warunki Umowy Zastrzeżenie warunku lub terminu Emitent ( Sprzedający ) oraz Ampol-Merol Sp. z o.o. z siedzibą w Wąbrzeźnie ( Kupujący ). Przedmiotem Umowy jest sprzedaż nawozów oferowanych przez Emitenta Kupującemu w celu ich odsprzedaży na cele rolnicze na terytorium kraju. Łączna wartość sprzedaży na podstawie Umowy wyniosła w latach r zł. W Umowie nie zastrzeżono warunku ani terminu. Kryterium będące podstawą Wartość Umowy stanowi co najmniej 10% uznania za umowę znaczącą kapitałów własnych Emitenta. Istotne warunki umowy (poza wartością umowy) oraz przesłanki naliczania i wysokość kar umownych zostały objęte wnioskiem o niepublikowanie Umowa ze spółką Hurtownia Rolnik Sp.J. Data zawarcia 1 stycznia 1999 r. Istotne warunki Umowy Zastrzeżenie warunku lub terminu Emitent ( Sprzedający ) oraz Hurtownia Środków do Produkcji Rolno-Spożywczej Rolnik Grajewski i Kaczmarek Sp. J. z siedzibą w Nacławiu ( Kupujący ). Przedmiotem Umowy jest sprzedaż nawozów oferowanych przez Emitenta Kupującemu w celu ich odsprzedaży na cele rolnicze na terytorium kraju. Łączna wartość sprzedaży na podstawie Umowy wyniosła w latach r zł. W Umowie nie zastrzeżono warunku ani terminu. Kryterium będące podstawą Wartość Umowy stanowi co najmniej 10% uznania za umowę znaczącą kapitałów własnych Emitenta. Istotne warunki umowy (poza wartością umowy) oraz przesłanki naliczania i wysokość kar umownych zostały objęte wnioskiem o niepublikowanie Umowa ze spółką Krono-Chem Sp. z o.o. Data zawarcia 1 lutego 2000 r. Emitent ( Sprzedający ) oraz Krono-Chem Sp. z o.o. z siedzibą w Szczecinku ( Kupujący ). 121

19 Istotne warunki Umowy Zastrzeżenie warunku lub terminu Przedmiotem Umowy jest sprzedaż mocznika produkcji Emitenta, o właściwościach określonych w Umowie, na cele produkcyjne Kupującego. Łączna wartość sprzedaży na podstawie Umowy wyniosła w latach r zł. W Umowie nie zastrzeżono warunku ani terminu. Kryterium będące podstawą Wartość Umowy stanowi co najmniej 10% uznania za umowę znaczącą kapitałów własnych Emitenta. Istotne warunki umowy (poza wartością umowy) oraz przesłanki naliczania i wysokość kar umownych zostały objęte wnioskiem o niepublikowanie Umowa ze spółką Ciech S.A. Data zawarcia 13 lutego 1995 r. Istotne warunki Umowy Kary umowne Zastrzeżenie warunku lub terminu Emitent ( Komitent ) oraz Ciech S.A. z siedzibą w Warszawie ( Komisant ). Przedmiotem Umowy jest określenie zasad współpracy w zakresie eksportu towarów na zasadach komisu. Łączna wartość sprzedaży na podstawie Umowy wyniosła w latach r zł. W Umowie nie zastrzeżono kar umownych. W Umowie nie zastrzeżono warunku ani terminu. Kryterium będące podstawą Wartość Umowy stanowi co najmniej 10% uznania za umowę znaczącą kapitałów własnych Emitenta. Istotne warunki Umowy (poza wartością Umowy) zostały objęte wnioskiem o niepublikowanie Umowa ze spółką Beiselen GmbH Data zawarcia 02 sierpnia 2004 r. Emitent ( Sprzedający ) oraz Beiselen GmbH z siedzibą w Ulm ( Kupujący ). Przedmiotem Umowy jest określenie ogólnych zasad współpracy pomiędzy stronami, zgodnie z którymi Emitent sprzedaje, a Kupujący kupuje nawozy w celu ich dystrybucji na terytorium Niemiec. Istotne warunki Umowy Kary umowne Łączna wartość sprzedaży na podstawie Umowy (wraz z poprzednio obowiązującą umową ramową sprzedaży z dnia 11 maja 2001 r.) wyniosła w latach r zł. W Umowie nie zastrzeżono kar umownych. Zastrzeżenie warunku lub terminu Umowa zawarta została na czas określony, do dnia 1 czerwca 2007 r. Każda ze stron może rozwiązać Umowę z zachowaniem 12-miesięcznego okresu wypowiedzenia, ze skutkiem na koniec ważności Umowy, zaś w przypadku braku oświadczenia o wypowiedzeniu, Umowa zostanie przedłużona automatycznie na następne dwa lata nawozowe 122

20 (od 1 czerwca do 31 maja roku następnego). Wobec powyższego Umowę należy traktować jako zawartą pod warunkiem rozwiązującym. Kryterium będące podstawą Wartość Umowy stanowi co najmniej 10% uznania za umowę znaczącą kapitałów własnych Emitenta. Istotne warunki Umowy (poza wartością Umowy) zostały objęte wnioskiem o niepublikowanie Umowa ze spółką Yara Belgium S.A. Data zawarcia 30 czerwca 2004 r. Istotne warunki Umowy Kary umowne Zastrzeżenie warunku lub terminu Emitent ( Sprzedający ) oraz Yara Belgium S.A. (d. Hydro Belgium S.A.) z siedzibą w Brukseli. Przedmiotem Umowy jest określenie zasad, zgodnie z którymi Emitent zobowiązuje się sprzedać i dostarczyć, a Kupujący kupić i odebrać amoniak, w ilości ton o parametrach określonych w Umowie. W okresie ostatnich 12 miesięcy zawartych zostało łącznie 12 umów sprzedaży z Kupującym. Łączna wartość sprzedaży na podstawie tych umów wyniosła zł. W Umowie nie zastrzeżono kar umownych. W Umowie nie zastrzeżono warunku ani terminu. Kryterium będące podstawą Wartość Umowy stanowi co najmniej 10% uznania za umowę znaczącą kapitałów własnych Emitenta. Istotne warunki Umowy (poza wartością Umowy) zostały objęte wnioskiem o niepublikowanie Umowy z głównymi dostawcami Umowa ze spółką Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo S.A. Data zawarcia 14 stycznia 1999 r. Istotne warunki Umowy Kary umowne Zastrzeżenie warunku lub terminu Kryterium będące podstawą uznania za umowę znaczącą Emitent ( Kupujący ) oraz PGNiG S.A. z siedzibą w Warszawie ( Sprzedający ). Przedmiotem Umowy jest sprzedaż gazu ziemnego wysokometanowego przeznaczonego na cele produkcyjne Emitenta, określenie zasad odpowiedzialności za niedotrzymanie warunków Umowy oraz ustalenie technicznych warunków dostaw paliwa gazowego. Łączna wartość zakupów na podstawie Umowy wyniosła w latach r zł. W umowie nie zastrzeżono kar umownych. W Umowie nie zastrzeżono warunku ani terminu. Wartość Umowy stanowi co najmniej 10% kapitałów własnych Emitenta. Istotne warunki Umowy (poza wartością Umowy) zostały objęte wnioskiem o niepublikowanie. 123