Niech święta Barbara chroni Was i prowadzi Z górniczym Szczęść Boże

Transkrypt

1 G A Z E T A F I R M O W A n r 1 0 ( 5 4 ) l i s t o p a d Niech święta Barbara chroni Was i prowadzi Z górniczym Szczęść Boże Zarząd i Rada Nadzorcza Kompanii Węglowej W W W. K W S A. P L

2 G A Z E T A F I R M O W A NASZYM PRIORYTETEM STABILNE MIEJSCA PRACY Priorytetem naszych działań jest zapewnienie stabilnych miejsc pracy przez wiele lat. Zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami 19 listopada zarząd Kompanii Węglowej przyjął kluczowe założenia programu restrukturyzacji. W obecnej skomplikowanej sytuacji rynkowej dla naszej firmy przyjęcie i realizacja tego programu mają kolosalne znaczenie. Wpłynie on nie tylko na sytuację finansową Kompanii Węglowej i jej pozycję wśród producentów węgla, ale przede wszystkim zdecyduje o możliwości utrzymania kilkudziesięciu tysięcy miejsc pracy. Wprowadzenie programu restrukturyzacji w życie wymagać będzie zarówno wielkiego wysiłku ze strony kadry zarządzającej Kompanią Węglową, jak i solidarności po stronie pracowników. Od tej solidarności, polegającej w głównej mierze na rzetelnej pracy, ale być może także na konieczności rezygnacji z pewnych przywilejów, zależeć będzie nasza wspólna przyszłość. Zarząd Kompanii Węglowej stoi na stanowisku, iż niezbędnym warunkiem wyjścia naszej firmy z zapaści jest konstruktywna i merytoryczna współpraca ze stroną społeczną i obopólna odpowiedzialność za jej losy. Dlatego kluczowe założenia programu restrukturyzacji zostały przedstawione radzie pracowników, a program, gdy tylko będzie gotowy, będzie konsultowany i przedstawiony do zaopiniowania zarówno radzie, jak i organizacjom związkowym. W ciągu 10 lat istnienia Kompanii Węglowej dialog społeczny był jednym z filarów jej funkcjonowania, tak będzie nadal. Od stycznia 2012 r. w spółce odbyło się ponad 50 spotkań zarządu ze związkami zawodowymi i 10 spotkań z radą pracowników, podczas których informowano o bieżącej sytuacji spółki i omawiano działania związane z jej funkcjonowaniem. Także w procesie prac nad programem restrukturyzacji liczymy na współpracę. Tym bardziej że priorytetem naszych działań jest zagwarantowanie istnienia naszej firmy w wieloletniej perspektywie, a to oznacza stabilne miejsca pracy przez wiele lat. Marek Uszko, wiceprezes zarządu Kompanii Węglowej KOMPA N I A W ĘGL OWA Gazeta f irmowa Redakcja: Biuro Komunikacji KW SA dyrektor Zbigniew Madej Redaktor naczelny: Jan Czypionka, j.czypionka@kwsa.pl Redaktor: Tomasz Głogowski, t.glogowski@kwsa.pl Adres redakcji: Katowice ul. Powstańców 30, p. 64 tel Wydawca: Kompania Węglowa SA Katowice ul. Powstańców 30 Druk: Tolek, drukarnia im. K. Miarki L I S T O P A D W KOMPANII 3 Wicepremier w Kompanii Węglowej Janusz Piechociński, wicepremier i minister gospodarki, spotkał się z zarządami spółek węglowych 5 FAKTY LICZBY WYDARZENIA 6 Barbórka w kopalni Marcel Tegoroczną Barbórkę w Kompanii Węglowej zainaugurowano 16 listopada w kopalni Marcel WYDARZENIA 10 Pamiętamy o górnikach z Halemby Siódma rocznica katastrofy w kopalni Halemba, w której zginęło 23 górników 11 Finał konkursu Pracuję bezpiecznie Mariusz Szczot z kopalni Bolesław Śmiały zwyciężył w jubileuszowej 10. edycji konkursu 14 Znacząca firma informatyczna Uroczystości barbórkowe w Zakładzie Informatyki i Telekomunikacji 15 Jedyna taka Barbara Barbara Jędryka, geodetka z kopalni Brzeszcze 18 Jak walczyć z ogniem? Noc z 18 na 19 lutego 2012 r. na długo pozostanie w pamięci górników kopalni Bielszowice WITRYNA INNOWACYJNOŚCI 19 Chłodniej na przodku Kopalnia Rydułtowy-Anna poprawiła funkcjonowanie i wydajność centralnej klimatyzacji 20 Synchronizujemy zegary LUDZIE I MIEJSCA 21 W cechowni, w chodniku, w sercu Pierwsza wystawa prezentująca wybrane wizerunki świętej Barbary 24 Górnik pisze sztuki po śląsku Roman Kocur, emerytowany górnik z kopalni Makoszowy, na emeryturze odkrył w sobie prawdziwy talent literacki 26 Młodzi piłkarze dali z siebie wszystko Barbórkowy turniej piłki nożnej dla dzieci 28 Siatkarze walczyli o Puchar Prezesa Po raz trzeci spotkały się siatkarskie drużyny reprezentujące wszystkie oddziały Kompanii Węglowej 30 Dowcipy z długiej brody Helmuta 30 Krzyżówka 31 Zimowe szaleństwo z NAT-em 32 Galeria Zdjęcie na okładce: Barbara Jędryka, geodetka górnicza pracująca w kopalni Brzeszcze. Fot. Jan Czypionka Oddano do druku: r.

3 W K O M PA N I I Drodzy górnicy! Kompania Węglowa po dziesięciu latach istnienia zdobyła trwałą pozycję na mapie gospodarczej Polski. Gwarantujemy bezpieczeństwo energetyczne kraju, ale zapewniamy też pracę w regionie setkom tysięcy ludzi. Górnictwo służy tej ziemi od pokoleń. Dlatego tak wiele słów uznania kierowanych jest do nas z okazji Barbórki. W Kompanii Węglowej pracuje ponad 57 tysięcy osób. Każdy z nas wniósł wkład w rozwój firmy. Wszystkim serdecznie dziękuję za ostatnie 12 miesięcy wytężonej pracy. Bieżący rok jest dla całej branży górniczej trudnym rokiem. Niestety, perspektywy kolejnych lat nie napawają optymizmem. Wobec tych wyzwań przygotowany został Program Restrukturyzacji Kompanii Węglowej na lata , którego głównym założeniem jest zapewnienie długoterminowego stabilnego funkcjonowania naszej spółki. Priorytetem jest utrzymanie jak największej liczby miejsc pracy. Realizacja tego programu wymagać będzie zaangażowania wszystkich pracowników naszej spółki. Drodzy górnicy! Jestem przekonany, że wspólnie osiągniemy wyznaczone cele. Z okazji Barbórki proszę przyjąć od Zarządu Kompanii Węglowej życzenia zdrowia, pomyślności i szczęścia w gronie rodzinnym. Z górniczym pozdrowieniem Szczęść Boże Marek Uszko, wiceprezes Zarządu Kompanii Węglowej SA Wicepremier w Kompanii Węglowej Janusz Piechociński, wicepremier i minister gospodarki, spotkał się w sobotę, 16 listopada, w Kompanii Węglowej w Katowicach z zarządami spółek węglowych. Oceniono bieżące wyniki finansowe spółek węglowych oraz kondycję sektora Wicepremier Janusz Piechociński przyznał na spotkaniu z menedżerami górniczymi, że mijający rok był szczególnie trudny dla branży, głównie dla węgla energetycznego. Ceny węgla na rynkach europejskich spadły do dolarów za tonę, przy dużej ekspansji tego surowca z USA, który jest tam wydobywany w dużo lepszych warunkach. Wicepremier Janusz Piechociński przyznał, że mijający rok był szczególnie trudny dla branży, głównie dla węgla energetycznego. Ameryka prawie zrezygnowała z węgla kamiennego na rzecz gazu łupkowego i rzuca na rynek europejski węgiel w niskiej cenie. Stąd tak ważne jest, aby polskie górnictwo miało świadomość, że rynek węgla jest rynkiem pozaeuropejskim. Trzeba bardzo racjonalnie pilnować kosztów i przesuwać środki techniczne i ludzi na ściany, gdzie wydobycie jest bezpieczniejsze i przy tym opłacalne powtórzył Janusz Piechociński. 3

4 W K O M PA N I I Wicepremier Janusz Piechociński zapewniał, że nie będzie ani likwidacji kopalń, ani redukcji zatrudnienia pod ziemią i w zakładach przeróbki węgla. Jednocześnie zapewniał, że jeszcze w 2050 r. ponad 40 proc. energii produkowanej w Polsce nadal będzie powstawać z węgla kamiennego i brunatnego. Z tego powodu górnictwo, nie tylko w obszarze energetycznym, ale także surowcowym, pozostanie branżą strategiczną. Dlatego sposób eksploatacji węgla, jego wykorzystanie i wydobycie musi być oparte na racjonalnych czynnikach, po to by węgiel służył jeszcze następnym pokoleniom dodał wicepremier Piechociński. Na spotkaniu z dziennikarzami podkreślił znaczenie ochrony klimatu i konsekwentnej walki z CO 2. Zapowiedział, że stare bloki energetyczne o sprawności poniżej 30 proc. będą sukcesywnie wyłączane. W ich miejsce, obok energii odnawialnej, uruchamiane będą nowoczesne bloki węglowe o sprawności około 46 proc. Wicepremier Piechociński poinformował, że udało się pokonać wszystkie bariery i trudności z budową nowych bloków Opole 5 i 6. Niebawem nastąpi podpisanie stosownych porozumień i konsorcjum, które wygrało kontrakt, wejdzie na plac budowy. Janusz Piechociński odniósł się także do programu naprawczego Kompanii Węglowej. Zapewniał, że nie będzie ani likwidacji kopalń, ani redukcji zatrudnienia pod ziemią i w zakładach przeróbki węgla. Będą tylko naturalne odejścia na emerytury, a spółka będzie też zatrudniać absolwentów szkół górniczych. W rozmowie z dziennikarzami Marek Uszko, wiceprezes zarządu Kompanii Węglowej zapewnił, iż priorytetem programu naprawczego będzie zachowanie jak największej liczby miejsc pracy. W spotkaniu z wicepremierem i ministrem gospodarki uczestniczyli członkowie zarządów Kompanii Węglowej, Katowickiego Holdingu Węglowego, Jastrzębskiej Spółki Węglowej oraz Mirosław Sekuła, marszałek województwa śląskiego, i Zygmunt Łukaszczyk, wojewoda śląski. Tekst i zdjęcia: Tomasz Głogowski JANUSZ PIECHOCIŃSKI, WICEPREMIER I MINISTER GOSPODARKI NA SZCZYCIE WĘGLA I KLIMATU W WARSZAWIE: Największe w Unii Europejskiej zasoby węgla są atutem Polski, gwarantującym bezpieczeństwo energetyczne kraju. Z tego względu, w perspektywie kolejnych dziesięcioleci, węgiel pozostanie ważnym paliwem dla polskiej energetyki i może być gwarantem bezpieczeństwa energetycznego Unii Europejskiej. Z drugiej strony nie ulega wątpliwości, że utrzymanie znaczącego udziału węgla w polskim miksie energetycznym nie będzie możliwe bez istotnego postępu w zakresie czystych technologii węglowych, których rozwojem Polska jest bardzo zainteresowana. Potrzeba bardziej przyjaznego dla środowiska wykorzystywania węgla nie wynika wyłącznie z zobowiązań zewnętrznych, które spoczywają na Polsce. Progospodarcze podejście do transformacji niskoemisyjnej towarzyszy Ministerstwu Gospodarki zarówno w pracach nad Narodowym Programem Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej, jak i Polityką Energetyczną Polski. Chcemy, aby dokumenty te, zachowując spójność między sobą, wytyczyły nowy sposób myślenia o polityce klimatycznej. Nie negując potrzeby transformacji niskoemisyjnej, która jest oczywista w kontekście wyczerpujących się i drożejących zasobów, chcemy skupić się na tych elementach procesu, które mogą jednocześnie przyczyniać się do wzrostu gospodarczego, optymalizacji efektywności wykorzystania węgla, jak i tworzenia nowych miejsc pracy. W kraju, w którym ok. 84 proc. zapotrzebowania na energię elektryczną i ok. 73 proc. dla ciepła sieciowego zaspakajane jest w oparciu o węgiel, sektor węgla staje się w sposób oczywisty szczególnie ważnym adresatem polityki niskoemisyjnej. Należy szukać rozwiązań, które bez zbyt gwałtownych zmian w miksie energetycznym pozwolą spalać węgiel w sposób bardziej przyjazny dla środowiska. Z tego powodu tak dużo uwagi, zarówno w Narodowym Programie Gospodarki Niskoemisyjnej, jak i nowej Polityce Energetycznej Polski z perspektywą do roku 2050, zostanie poświęcone tematyce czystych technologii węglowych. Należy przy tym pamiętać, że czyste technologie węglowe to szerokie spektrum rozwiązań technicznych, a zatem proces ten nie powinien być utożsamiany wyłącznie z rozwojem technologii CCS, która na dzień dzisiejszy nie osiągnęła dojrzałości ekonomicznej, a dodatkowo budzi wątpliwości w kontekście możliwości bezpiecznego dla środowiska wieloletniego magazynowania CO 2 pod ziemią. Bardzo obiecującym rodzajem przyjaznej środowisku technologii węglowej wydaje się być zgazowanie węgla. Polityka wspierania czystych technologii węglowych nie powinna preferować jednych rozwiązań kosztem innych na etapie prac badawczych. Oczywiście zrozumiałym jest późniejsze skoncentrowanie środków na rozwiązaniach bardziej obiecujących. 4

5 FAKTY LICZBY WYDARZENIA Oświadczenie zarządu Kompanii Węglowej z dnia 24 października 2013 roku W związku z ogłoszeniem przez związki zawodowe Kompanii Węglowej pogotowia strajkowego zarząd spółki oświadcza, że nie naruszył żadnych porozumień zawartych ze stroną społeczną. Wielokrotnie spotykał się ze związkami zawodowymi i radą pracowników, informując Czarny Diament dla kopalni Rydułtowy-Anna Kopalnia Rydułtowy-Anna, należąca do Kompanii Węglowej, znalazła się wśród laureatów Czarnych Diamentów, nagród przyznawanych przez Izbę Przemysłowo-Handlową Rybnickiego Okręgu Przemysłowego. Na uroczystej gali, którą zorganizowano 15 listopada w Teatrze Ziemi Rybnickiej, zjawili się menedżerowie górniczy, przedstawiciele świata nauki, samorządowcy oraz politycy. Uroczystości zainaugurował Tadeusz Donocik, prezes Regionalnej Izby Gospodarczej w Katowicach oraz przewodniczący kapituły przyznającej nagrody. W swoim wystąpieniu podkreślił, że Czarne Diamenty nawiązują do bogactwa naturalnego Śląska, którym o bieżącej sytuacji ekonomiczno-finansowej firmy. Ponadto informujemy, że na wniosek związków zawodowych 18 października tego roku odbyło się spotkanie rady nadzorczej i zarządu Kompanii Węglowej z przedstawicielami strony społecznej. Podczas tego spotkania udzielono związkom zawodowym odpowiedzi na stawiane pytania. Zarząd zadeklarował, że jest węgiel kamienny. W tym roku nagrodą tą uhonorowana została m.in. kopalnia Rydułtowy-Anna. Statuetkę odebrał Janusz Matuszek, dyrektor zakładu. Wstrząsy w kopalni Piekary 6 listopada 2013 r. przyspieszyły decyzję zarządu Kompanii Węglowej i dyrekcji, dotyczącą skoncentrowania wydobycia w tym zakładzie wydobywczym tylko na jednej ścianie powiedział Marek Uszko, wiceprezes zarządu Kompanii Węglowej. Zdarzenie to przyspieszy również przeniesienie ponad 600 pracowników z Piekar do innych kopalń spółki. kontynuowane będą rozmowy o programie restrukturyzacji firmy. Zarząd zapewnia, że respektując zawarte porozumienia, prowadzić będzie dialog na tematy dotyczące zarówno pracowników, jak i możliwych zmian strukturalno-organizacyjnych Kompanii Węglowej. Bezpieczeństwo górników najważniejsze Przedsiębiorca podjął decyzję o zatrzymaniu wydobycia w rejonie wczorajszych wstrząsów w związku z wysokim stanem zagrożenia tąpaniami, który przekracza wcześniejsze prognozy. Kontynuowanie wydobycia byłoby niebezpieczne dla pracującej tam załogi. Wyregulują potok Bielszowicki Kompania Węglowa wspólnie z Urzędem Miasta w Rudzie Śląskiej zajmą się likwidacją zagrożeń powodziowych w rejonie potoku Bielszowickiego. To jeden z najpilniejszych problemów do rozwiązania na terenie miasta. W wyniku eksploatacji prowadzonej przez kopalnie Pokój, Bielszowice oraz Halemba-Wirek, należące do Kompanii Węglowej, w zlewni potoku Bielszowickiego w Rudzie Śląskiej doszło do tzw. zakłócenia stosunków wodnych. Istniejąca pod zabudowaniami miejskimi sztolnia wskutek znacznego obniżenia terenu straciła wymaganą sprawność. W związku z tym postanowiono, że w najbliższym czasie zorganizowane zostanie spotkanie pomiędzy Kompanią Węglową a Urzędem Miasta w Rudzie Śląskiej oraz Śląskim Zarządem Melioracji i Gospodarki Wodnej, by znaleźć rozwiązanie tego problemu. To jedne z najważniejszych ustaleń szesnastego posiedzenia Zespołu Porozumiewawczego ds. eksploatacji górniczej pod terenami Rudy Śląskiej, które odbyło się w zeszłym tygodniu w siedzibie kopalni Pokój. Spotkaniu przewodniczył Roman Sus, dyrektor Okręgowego Urzędu Górniczego w Gliwicach, a wzięli w nim udział przedstawiciele Urzędu Miasta w Rudzie Śląskiej, Wyższego Urzędu Górniczego w Katowicach, dyrektorzy kopalń Bielszowice, Halemba-Wirek, Pokój i Wujek oraz przedstawiciele Centrali Kompanii Węglowej i Katowickiego Holdingu Węglowego. Na terenie Rudy Śląskiej eksploatację prowadzą trzy kopalnie należące do Kompanii Węglowej: Halemba-Wirek, Bielszowice oraz Pokój. W ciągu trzech kwartałów 2013 r. Kompania Węglowa naprawiła szkody górnicze w 439 obiektach. Ich koszt wyniósł 42,4 mln zł. 5

6 W K O M PA N I I W uroczystości uczestniczyły poczty sztandarowe. Barbórka w kopalni Marcel Tegoroczną Barbórkę w Kompanii Węglowej zainaugurowano 16 listopada w kopalni Marcel, która obchodzi jubileusz 130-lecia istnienia. Marek Uszko, wiceprezes Kompanii Węglowej, podziękował górnikom za ich trud i zaapelował o solidarność w tych trudnych dla górnictwa czasach Sala Domu Kultury w Rybniku-Niedobczycach z trudem pomieściła znamienitych gości, których zaproszono w minioną sobotę, 16 listopada, na uroczystą akademię zorganizowaną przez kopalnię Marcel. Okazją do świętowania była nie tylko zbliżająca się Barbórka, ale także jubileusz 130-lecia kopalni. Zarząd Kompanii Węglowej reprezentowali Marek Uszko, wiceprezes ds. produkcji, i Piotr Rykala, wiceprezes ds. pracy oraz zarządzania i rozwoju. Wśród gości znaleźli się również wicewojewoda śląski Figura św. Barbary w podszybiu szybu Antoni, na poziomie 800 metrów. Fot. Rafał Jastrzębski Andrzej Pilot oraz prof. Józef Dubiński, dyrektor naczelny Głównego Instytutu Górnictwa w Katowicach. Nie zabrakło też parlamentarzystów, samorządowców z ościennych miast oraz przedstawicieli duchowieństwa. Adam Robakowski, dyrektor kopalni Marcel, w swoim przemówieniu podziękował abp. Wiktorowi Skworcowi za koncelebrowanie mszy św. w intencji górników oraz wygłoszenie homilii. Przypomniał, że przez wszystkie te lata, bez względu na zawirowania wojenne, społeczne i ustrojowe, górnicy zawsze dziękowali swojej opiekunce św. Barbarze za przepracowane lata

7 Adam Robakowski, dyrektor Marcela, prezentuje dyplom otrzymany z okazji jubileuszu kopalni. Fot. Tomasz Głogowski i prosili o szczęśliwą przyszłość. Nie inaczej było i tym razem. Dziękuję, że przyjęliście Państwo nasze zaproszenie. Wasza tak liczna obecność to podziękowanie dla załogi kopalni za codzienny trud i wysiłek. Jest ona także dowodem na to, że to, co robimy i jak to robimy, jest zauważane i docenione powiedział podczas akademii dyrektor Robakowski, zapraszając gości do obejrzenia specjalnego filmu przedstawiającego historię kopalni Marcel, dawniej kopalni Emma. Marek Uszko, wiceprezes zarządu Kompanii Węglowej, dziękując górnikom za ich codzienny trud, stwierdził, że kopalnia Marcel jest w ocenie zarządu w pierwszej trójce najlepszych kopalń spółki. Można śmiało powiedzieć, że Marcel osiąga lepsze wyniki niż Bogdanka, która od lat chlubi się, że jest najlepszą kopalnią w Polsce powiedział wiceprezes Uszko i dodał, że górnicy z Marcela osiągają tak doskonałe wyniki, mimo że pracują w bardzo trudnych warunkach. Wiceprezes przypomniał, że mijający rok był trudnym okresem dla całego górnictwa, a w szczególności dla Kompanii Węglowej. Dlatego spółka kończy prace nad wieloletnim planem restrukturyzacji, który będzie obowiązywał do 2020 r. Będzie to trudny program. Trudny w odbiorze społecznym, ale jestem przekonany, że wspólnie pokonamy ten niełatwy okres. Z tego miejsca chciałbym też zaapelować o solidarność wśród naszych pracowników. Solidarność, która musi być w naszej branży i w naszej spółce, abyśmy przetrwali ten niełatwy czas powiedział Marek Uszko. Dodał, że w sobotę, 16 listopada, w dniu gdy zorganizowano Barbórkę kopalni Marcel, w siedzibie Kompanii Węglowej gościł wicepremier Janusz Piechociński, który spotkał się z członkami zarządów spółek węglowych. Rozmawiano o bieżącej sytuacji branży. Ministerstwo Gospodarki ze szczególną troską pochyla się nad programem restrukturyzacji naszej branży. Otoczenie i kryzys spowodowały, że spółki węglowe mają w tym roku pogorszone wyniki finansowe. Kryzys dotknął szczególnie Kompanię Węglową. Mamy bardzo zmniejszone przychody, co powoduje, że musieliśmy wprowadzić programy oszczędnościowe. Nie oszczędzamy jedynie na kwestiach bezpieczeństwa pracy, które były i zawsze będą dla nas priorytetem zapewnił wiceprezes Uszko. Tomasz Głogowski 7

8 W K O M PA N I I WCZORAJ I DZIŚ KOPALNI MARCEL : KWK Marcel jest jedną z 15 kopalń wchodzących w skład Kompanii Węglowej SA. Siedziba kopalni mieści się w Radlinie. Obszar górniczy zakładu ma powierzchnię 60,14 km 2 i położony jest w obrębie gmin powiatu wodzisławskiego oraz częściowo Rybnika i Świerklan. Kopalnia Marcel eksploatuje złoże zalegające w obszarze dwóch niecek, rozdzielonych nasunięciem michałkowickim: niecki jejkowickiej w części macierzystej zakładu, gdzie jest eksploatowany pokład 712/1-2, oraz niecki chwałowickiej w części marklowickiej, gdzie eksploatowane są pokłady grupy 500. W eksploatowanych pokładach występują zagrożenia naturalne: II, III i IV kategoria zagrożenia metanowego, I i II stopień zagrożenia tąpaniami, I i II stopień zagrożenia wodnego. Model kopalni oparty jest na: 7 szybach, 2 poziomach wydobywczych: 400 i 800 m oraz 4 ścianach eksploatacyjnych. Kopalnia produkuje ponad 2,7 mln t węgla rocznie, tj. około 11 tys. t na dobę. Jest to węgiel typu 34, 33 oraz 32. Węgiel handlowy z Marcela charakteryzuje się średnią zawartością popiołu 8 proc., siarki 0,6 proc. i średnią wartością opałową 27,7 MJ/kg. Głównym odbiorcą węgla koksującego jest Kombinat Koksochemiczny Zabrze, a odbiorcami węgla energetycznego są cementownie i energetyka zawodowa. Część węgla jest sprzedawana za pośrednictwem Węglokoksu na rynkach zagranicznych, m. in. w Niemczech, Czechach, Słowacji, Austrii, Rumunii. POCZĄTKI KOPALNI EMMA, LATA Początki kopalni Marcel, dawniej Emma, sięgają II połowy XIX stulecia. Pierwsze wzmianki o wierceniach w tym rejonie w poszukiwaniu pokładów węgla pochodzą z 1857 r. Prawną jednostką administracyjną kopalnia Emma stała się w 1873 r. poprzez wpisanie do księgi wieczystej. W trakcie prac przygotowawczych do eksploatacji węgla główny jej właściciel Fryderyk Grundman rozpoczął głębienie dwóch szybów Grundman dzisiaj Antoni i Mauve Wiktor. Budowa kopalni trwała 10 lat. Udostępniono 6 pokładów w warstwach ostrawskich, o łącznej miąższości 14,6 m. Uruchomienie kopalni nastąpiło 13 listopada 1883 r. Szyby Mauve i Grundman posiadały poziom I na głębokości 126 m i poziom II na głębokości 198 m. W pierwszym roku eksploatacji wydobyto tylko 83 t węgla, ale już w następnym roku 19 tys. t, a w 1885 r. 84 tys. t. W kolejnych latach Emma przejęła eksploatację sąsiednich kopalń z Radlina i Biertułtów, powiększając swoje pole górnicze i wydobycie. OKRES MIĘDZYWOJENNY, LATA Po powrocie Górnego Śląska do Polski Rybnickie Gwarectwo Węglowe, do którego należała kopalnia Emma, było nadal w rękach kapitału niemieckiego. Kopalnia posiadała 2 główne szyby wydobywcze Antoni i Wiktor, które znajdowały się w środku pola eksploatacyjnego. Szyb Wiktor sięgał do poziomu 600 m, zaś szyb Antoni do 400 m. Na głównych poziomach 200 m i 400 m udostępniono szereg pokładów. Do ważnych inwestycji z tego okresu zaliczyć należy szyb wentylacyjny w Marklowicach, zgłębiony w latach do głębokości 360 m. Miał on obudowę murowaną i szerokość 4,5 m. Jednakże na skutek dużego dopływu solanki oraz gazonośności budowa szybu została wstrzymana. Drugą poważną inwestycją był szyb Jedłownik, oddany do użytku w 1935 r. Głębokość szybu wynosiła 235 m, przy średnicy 4 m. W 1938 r. na poziomie 200 m nastąpiło połączenie wyrobisk kopalni Emma z szybem Jedłownik. LATA OKUPACJI Po wkroczeniu wojsk niemieckich kopalnia Emma wraz z innymi kopalniami została przejęta w zarząd komisaryczny przez Zakład Rzeszy Hermann Göring. W okresie II wojny światowej okupant prowadził rabunkową gospodarkę. Eksploatowano najkorzystniejsze do wybrania pokłady, położone blisko szybów wydobywczych, zaniedbując roboty przygotowawcze oraz inwestycje. Od 1944 r. zaznaczył się wyraźny spadek wydobycia. KOPALNIA MARCEL W LATACH Oswobodzenie kopalni Emma nastąpiło 26 marca 1945 r. Wydobycie zostało wznowione 2 kwietnia w tym samym roku. Do 1949 r. głównym zadaniem kopalni było odzyskanie przedwojennej zdolności produkcyjnej. 1 maja 1949 r. Centralny Zarząd Przemysłu Węglowego zatwierdził zmianę nazwy kopalni Emma na Marcel. Budynek dyrekcji kopalni. Okres międzywojenny. Fot. ARC 8

9 Kopalnia Emma protoplasta Marcela. Fot. ARC W 1955 r. w kopalni Marcel czynnych było 5 szybów. Głównym szybem wydobywczym był dwuprzedziałowy szyb III zgłębiony do poziomu 600 m, wyposażony w skip o pojemności 10 t. Eksploatację w polu marklowickim rozpoczęto w 1976 r., po uruchomieniu szybu Marklowice I do jazdy ludzi i transportu materiału. Złoże zalegające pod gminą Marklowice należy do najbogatszych w Europie. Aby zminimalizować wpływ eksploatacji na powierzchnię terenu w centrum Marklowic, uruchomiono podsadzkę hydrauliczną. Po raz pierwszy podsadzkę zastosowano 29 września 1979 r. w ścianach P-1 i P-2 w pokładzie 415. Podsadzanie zastosowano w kopalni po raz ostatni w październiku 1999 r. w ścianie P-12 w pokładzie 417. W ciągu 20 lat stosowania podsadzki w kopalni Marcel, jako środka minimalizującego wpływy eksploatacji na powierzchni, na dole zakładu ulokowano 5,6 mln m 3 materiału podsadzkowego piasku i kamienia. OKRES PRZEKSZTAŁCEŃ WŁASNOŚCIOWYCH I MODERNIZACJI KOPALNI W LATACH W 1990 r. kopalnia Marcel wraz z innymi kopalniami uzyskała samodzielność finansową, samorządową i organizacyjną. Na fali reformowania górnictwa przystąpiono do modernizacji zakładu. Wprowadzono nowoczesny system wybierania pokładów metodą dużej koncentracji wydobycia. W ścianach zastosowano wysokowydajne kombajny ścianowe oraz przenośniki ścianowe i podścianowe nowej generacji. Do ścian zakupiono nowe obudowy, a do transportu pod ziemią wprowadzono niestosowane do tej pory kolejki spągowe. W latach kopalnia Marcel wraz z 6 innymi zakładami górniczymi weszła w skład Rybnickiej Spółki Węglowej. Uchwałą RSW z 4 grudnia 1995 r. do kopalni Marcel została przyłączona kopalnia 1 Maja. Jednak bardzo trudne i złożone warunki górniczo-geologiczne zdecydowały o zaniechaniu produkcji i likwidacji ruchu 1 Maja. Kopalnia ta zakończyła działalność w 2000 r., po 40 latach od jej uruchomienia. W 1994 r. kopalnia Marcel uzyskała dostęp do eksploatacji bogatej w węgiel koksowy partii niedobczyckiej, przejętej od kopali Rymer, oraz partii rydułtowskiej, należącej do kopalni Rydułtowy, przylegających bezpośrednio do złoża Marcel. Pozyskano w ten sposób 37 mln t zasobów wysokiej jakości węgla typu 33 i 34. Eksploatacja pokładów warstw jaklowieckich ścianami o wielkości wydobycia 3 tys. t na dobę spełniała funkcję lokomotywy dla rozwoju eksploatacji w części marklowickiej kopalni. W latach w kopalni Marcel była realizowana jedna z najważniejszych inwestycji w powojennej historii tego zakładu budowa upadowej odstawczo-transportowej z powierzchni do poziomu 400 m. Długość upadowej wynosi 1850 m, przy nachyleniu 12 stopni. Po oddaniu uruchomionej nakładem 100 mln zł upadowej, węgiel z części marklowickiej jest transportowany bezpośrednio do zakładu przeróbczego, z pominięciem transportu kołowego oraz ciągnienia szybem. Oprócz przenośników odstawy urobku w upadowej została zainstalowana spalinowa kolejka spągowa. Kopalnia Marcel wchodzi w swoje 130-lecie jako na wskroś nowoczesny zakład górniczy. Dzięki uzyskiwanym dobrym wynikom kopalnia jest mocnym ogniwem Kompanii Węglowej, a jej dyrekcja i załoga z optymizmem patrzą w przyszłość. Przed kopalnią Marcel stoi perspektywa eksploatacji pokładów grubych, tj. pokładu 505 oraz 507 w części marklowickiej złoża. W tych pokładach znajduje się zdecydowana większość zasobów Marcela. Zasoby przemysłowe tej kopalni określono na poziomie około 41 mln t. Stąd też w 2012 r. przystąpiono do opracowania i realizacji wydłużenia układu upadowej odstawczo-transportowej pod kątem eksploatacji w części marklowickiej pokładów zalegających poniżej 600 m. Opracowano układ nowych dróg transportowych, zbiornika retencyjnego wraz z maszynami, urządzeniami i instalacjami, które wydłużą istniejący już układ upadowej odstawczo-transportowej. Kopalnia Marcel, obchodząca jubileusz 130-lecia, jest wiarygodnym partnerem biznesowym, który ciągle podwyższa jakość oferowanych produktów. Poprzez wdrażanie nowoczesnych systemów i technologii wciąż podnosi się poziom bezpieczeństwa i higieny oraz organizacji pracy. KWK Marcel jest postrzegana jako firma przyjazna dla otoczenia, która potrafi współpracować z władzami gmin, na terenie których prowadzi eksploatację. 9

10 W Y D A R Z E N I A Pamiętamy o górnikach z Halemby W kościele pw. Matki Bożej Różańcowej w Rudzie Śląskiej 21 listopada odprawiono uroczystą mszę świętą w siódmą rocznicę katastrofy w kopalni Halemba, w której zginęło 23 górników Wieniec pod pomnikiem poległych górników złożyli przedstawiciele Kompanii Węglowej. Fot. Tomasz Głogowski W nabożeństwie uczestniczyły rodziny ofiar, mieszkańcy Rudy Śląskiej oraz przedstawiciele samorządu i górnictwa. Kompanię Węglową reprezentowali Piotr Rykala, wiceprezes zarządu ds. pracy oraz zarządzania i rozwoju, oraz Wojciech Szymiczek, dyrektor kopalni Halemba-Wirek. Obecna była także Grażyna Dziedzic, prezydent Rudy Śląskiej, oraz poczty sztandarowe kopalń i organizacji związkowych. Ks. Bernard Drozd, proboszcz parafii Matki Bożej Różańcowej, zauważył w homilii, że szczególnie teraz, w tych listopadowych dniach, gdy stajemy nad grobami naszych bliskich, nurtuje nas myśl o śmierci i przemijaniu. 10 Z czasem budzi się w nas żal, smutek i rozpacz, że nasi bliscy musieli od nas odejść. Ale Pan Jezus daje nam nadzieję. Poprzez swoje zmartwychwstanie zapewnił każdemu z nas życie wieczne. I chociaż człowiek odchodzi z tego świata, musi pożegnać się z rodziną, z najbliższymi, to pozostaje nadzieja, że nie odchodzi na zawsze. Że kiedyś spotkamy go w domu naszego Ojca w niebie. Gdyby Chrystus nie zmartwychwstał, daremna byłaby nasza wiara, próżny byłby nasz trud. Żyjmy więc tą wiarą w życie wieczne, abyśmy także my mogli cieszyć się umiłowaniem Boga w niebie powiedział proboszcz. Po mszy św. delegacje złożyły kwiaty pod pomnikiem upamiętniającym ofiary katastrofy, znajdującym się na pobliskim cmentarzu. Hołd poległym górnikom z kopalni Halemba oddali przedstawiciele kopalń, zarządu Kompanii Węglowej oraz władze miasta. Do tragedii w kopalni Halemba doszło 21 listopada 2006 r., około godziny 16.00, w pokładzie 506, na głębokości 1030 m. Górnicy z kopalni oraz pracownicy zewnętrznej firmy Mard pracowali na ścianie przeznaczonej do likwidacji, wydobywając od kilku dni znajdujący się tam sprzęt. W pewnym momencie doszło do eksplozji metanu, która zainicjowała wybuch pyłu węglowego. Zginęło 23 górników 8 pracowników kopalni i 15 pracowników firmy Mard. Była to jedna z najtragiczniejszych katastrof w historii górnictwa w ciągu ostatnich 30 lat.

11 Pamiątkowe zdjęcie finalistów konkursu z Markiem Uszko, wiceprezesem zarządu KW SA, i Piotrem Litwą, prezesem Wyższego Urzędu Górniczego. Finał konkursu Pracuję bezpiecznie Mariusz Szczot, 32-letni pracownik Zakładu Przeróbki Mechanicznej Węgla kopalni Bolesław Śmiały, zwyciężył w jubileuszowej 10. edycji konkursu Pracuję bezpiecznie, który zorganizowano w piątek w Domu Kultury w Niedobczycach. Drugie miejsce zajął Damian Starowicz z kopalni Halemba-Wirek, a trzecie Marek Burek z kopalni Brzeszcze Wtegorocznym konkursie, który popularyzuje wśród załogi Kompanii Węglowej zasady bezpiecznej pracy, wzięło udział za pomocą specjalnej platformy internetowej 4067 uczestników, czyli dwa razy więcej niż w minionym roku. Ostatecznie do finału, który rozegrano 8 listopada w Domu Kultury w Niedobczycach, zakwalifikowało się 10 uczestników z największą liczbą punktów (każdą kopalnię mogła reprezentować tylko jedna osoba). Mariusz Szczot z kopalni Bolesław Śmiały od początku był faworytem rywalizacji. Już po pierwszych pytaniach testowych wyszedł na prowadzenie, którego praktycznie nie oddał do końca. W finale zaczął gonić go jeszcze Damian Starowicz z Halemby-Wirka, ale nie zdołał odrobić strat. Rywalizacja rozgrzała publiczność zgromadzoną w Domu Kultury. Po każdej dobrej odpowiedzi finałowej koledzy uczestników krzyczeli dobrze, albo yes!. Konkurs zgromadził też wielu znamienitych gości, wśród których znalazł się m.in. Piotr Litwa, prezes Wyższego Urzędu Górniczego w Katowicach. Odbierając zwycięską statuetkę oraz nagrodę w wysokości 10 tys. zł, Mariusz Szczot przyznał, że do tej pory, jako pracownik FINALIŚCI KONKURSU PRACUJĘ BEZPIECZNIE 2013 : 1. Krystian Kaczmarek KWK Chwałowice 2. Mariusz Szczot KWK Bolesław Śmiały 3. Damian Starowicz KWK Halemba-Wirek 4. Marek Burek KWK Brzeszcze 5. Damian Zydek KWK Knurów-Szczygłowice 6. Paweł Kocur KWK Sośnica-Makoszowy 7. Gabriel Dziwisz KWK Rydułtowy-Anna 8. Aleksander Witas KWK Bielszowice 9. Adam Ciborowski KWK Bobrek-Centrum 10. Dariusz Zimnik KWK Ziemowit 11