Nauka administracji. Ćwiczenie gr. 1 i gr. 2. Administracja Studia niestacjonarne I stopnia (2018/19)

Transkrypt

1 Nauka administracji Ćwiczenie gr. 1 i gr. 2 Administracja Studia niestacjonarne I stopnia (2018/19)

2 Administracja publiczna jako szczególna forma organizacji Struktura organizacyjna polskiej administracji publicznej. Pojęcie, rodzaje oraz sposoby kreacji organów administracji publicznej. Trzy znaczenia urzędu. Pojęcie władztwa administracyjnego oraz kompetencji. Centralizacja oraz decentralizacja administracji publicznej. Hierarchiczne podporządkowanie oraz dekoncentracja w administracji publicznej. Model administracji publicznej w Polsce. Administracja państwowa. Administracja rządowa. Administracja samorządu terytorialnego. Polityka administracyjna. Znaczenie polityki administracyjnej dla funkcjonowania administracji publicznej. Polityka wobec administracji, a polityka administracyjna. Reformy oraz granice reform w administracji publicznej. Administracja jako organizacja inteligentna. Pojęcie oraz cele organizacji inteligentnej.

3 Administracja publiczna Administracja państwowa Administracja samorządowa Administracja rządowa Gminna Powiatowa Wojewódzka Centralna administracja rządowa Terenowa administracja rządowa Zespolona Niezespolona

4 Podmioty administrujące Czyli jakie?

5 Pojęcie władztwa administracyjnego Możliwość jednostronnego i trwałego Rozstrzygania sytuacji indywidualnych Obowiązujące wszystkie podmioty prawne Wykonanie zabezpieczone przymusem państwowym (w przypadku obowiązku)

6 Ustawa z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji Art. 1. Ustawa określa: 1) sposób postępowania wierzycieli w przypadkach uchylania się zobowiązanych od wykonania ciążących nanich obowiązków 2) prowadzone przez organy egzekucyjne postępowanie i stosowane przez nie środki przymusu służące doprowadzeniu do wykonania lub zabezpieczen ia wykonania obowiązków

7 Organ, a urząd Definacja organu administracji publicznej Trzy znaczenia urzędu

8 Organ administracji publicznej Człowiek lub grupa ludzi Struktura organizacyjna państwa lub samorządu Realizacja norm prawa administracyjnego w sposób właściwy temu prawu Działanie w granicach przyznanych kompetencji

9 Organ administracji publicznej Ustawa o samorządzie gminnym z dnia 8 marca 1990 r. (Dz.U. Nr 16, poz. 95) Art. 11a 1. Organami gminy są: 1) rada gminy; 2) wójt (burmistrz, prezydent miasta).

10 Pojęcie kompetencji Zdolność, uprawnienie, obowiązek organu administracji publicznej Umożliwia podejmowanie określonych działań Zawsze regulowane prawnie Normy prawa materialnego Okręślane ustawowo i nie mogą być regulowane aktami niższego rzędu

11 Kompetencja organu administracji publicznej "Zdolność organu do skonkretyzowanego aktualizowania potencjalnego, sformułowanego przez prawo obowiązku działania"

12 Prawne formy działania administracji Akt normatywny Akt administracyjny Decyzja administracyjna Decyzje administracyjne o szczególnej nazwie Działania faktyczne Materialno-techniczne Społeczno-organizacyjne Dwustronne i wielostronne działania administracji Umowa cywilnoprawne Porozumienie administracyjne Umowa administracyjna Ugoda administracyjna

13 Kompetencje? Art Wojewoda jest: 1) przedstawicielem Rady Ministrów w województwie; 2) zwierzchnikiem rządowej administracji zespolonej w województwie; 3) organem rządowej administracji zespolonej w województwie; 4) organem nadzoru nad działalnością jednostek samorządu terytorialnego i ich związków pod względem legalności, z zastrzeżeniem ust. 2; 5) organem administracji rządowej w województwie, do którego właściwości należą wszystkie sprawy z zakresu administracji rządowej w województwie niezastrzeżone w odrębnych ustawach do właściwości innych organów tej administracji; 6) reprezentantem Skarbu Państwa, w zakresie i na zasadach określonych w odrębnych ustawach; 7) organem wyższego stopnia w rozumieniu ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2013 r. poz. 267, z późn. zm.1));

14 Właściwość organu administracji publicznych Procesowy i praktyczny wymiar kompetencji Rozpoznanie i rozstrzyganie spraw w postępowaniu administracyjnym

15 Rodzaje organów Monokratyczne i kolegialne Naczelne, centralne, terenowe Pierwszej i drugiej instancji

16 Urzędy organów administracji publicznej Trzy znaczenia urzędu 1. Wyodrębniony zespół kompetencji 2. Szczególna nazwa organu 3. Zorganizowany zespół osób przydany organowi administracyjnemu do pomocy w wykonywaniu jego funkcji

17 Organ administrujący Organ administracji publicznej Objęty zakresem znaczeniowym w ujęciu szerokim pojęcia organu administrującego Inne podmioty niebędące organami administracji publicznej Posiada przyznaną w drodze ustawy kompetencje Niepowołane co do zasady do wykonywania władzy publicznej jako głównej działalności

18 Organ administrujący (inne podmioty niebędące organami administracji publicznej) Kierownicy państwowych osób prawnych i innych państwowych jednostek organizacyjnych Kierownicy samorządowych jednostek organizacyjnych Organy wykonawcze pomocniczych jednostek organizacyjnych Przedsiębiorstwa państwowe i komunalne Agencje rządowe Spółki prawa publicznego oraz fundacje prawa publicznego Podmioty prywatne

19 Zakład administracyjny (publiczny) Wieloznaczność pojęcia zakładu w różnych dzie dzinach prawa Wyodrębniona jednostka organizacyjna Realizująca określony zestaw zadań Szczególnie z zakresu świadczenia usług niemate rialnych Możliwość stosowania władztwa zakładowego wobec użytkowników

20 Sposoby kreacji organów Występujące aktualnie w Polsce Z wyboru Z powołania Z nominacji (mianowanie) Z mocy prawa W wyniku losowania (sytuacja wyjątkowa) Występujące aktualnie w Polsce Z umowy W wyniku urodzenia W wyniku zamachu stanu (sytuacja raczej wyjątkowa w każdym kraju)

21 Formy zatrudnienia w administracji publicznej Pozaumowne sposoby nawiązania stosunku pracy Z wyboru Z powołania Z nominacji (mianowanie) Na podstawie umowy umowy

22 Organy z wyboru

23 Konstytucja RP Art Prezydent Rzeczypospolitej jest wybierany przez Naród w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich i w głosowaniu tajnym. Art Jednostki samorządu terytorialnego wykonują swoje zadania za pośrednictwem organów stanowiących i wykonawczych. Wybory do organów stanowiących są powszechne, równe, bezpośrednie i odbywają się w głosowaniu tajnym. Zasady i tryb zgłaszania kandydatów i przeprowadzania wyborów oraz warunki ważności wyborów określa ustawa. Zasady i tryb wyborów oraz odwoływania organów wykonawczych jednostek samorządu terytorialnego określa ustawa.

24 Organy z powołania

25 Powołanie Kreacja organu przez inny organ: "organ powołujący" Zasadniczo stosuje się przepisy dotyczące umowy o pracę na czas określony Polityczny i nietrwały charakter zatrudnienia Kreacja organów o najważniejszym znaczeniu dla państwa Niektóre organy administracji samorządowej

26 Konstyucja RP Art Prezydent Rzeczypospolitej desygnuje Prezesa Rady Ministrów, który proponuje skład Rady Ministrów. Prezydent Rzeczypospolitej powołuje Prezesa Rady Ministrów wraz z pozostałymi członkami Rady Ministrów w ciągu 14 dni od dnia pierwszego posiedzenia Sejmu lub przyjęcia dymisji poprzedniej Rady Ministrów i odbiera przysięgę od członków nowo powołanej Rady Ministrów. Art. 205 Prezes Najwyższej Izby Kontroli jest powoływany przez Sejm za zgodą Senatu, na 6 lat i może być ponownie powołany tylko raz.

27 Z mocy prawa

28 Z mocy prawa Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym. Art Zarząd powiatu jest organem wykonawczym powiatu. 2. W skład zarządu powiatu wchodzą starosta jako jego przewodniczący, wicestarosta i pozostali członkowie.

29 W wyniku losowania

30 W wyniku losowania Wybory wójta Art W przypadku gdy obaj kandydaci w ponownym głosowaniu otrzymają tę samą liczbę głosów, za wybranego uważa się tego kandydata, który w większej liczbie obwodów głosowania otrzymał więcej głosów niż drugi kandydat. Jeżeli liczby obwodów, o których mowa w zdaniu poprzednim, byłyby równe, o wyborze wójta rozstrzyga losowanie przeprowadzone przez gminną komisję wyborczą. W losowaniu mają prawo uczestniczenia obaj kandydaci lub pełnomocnicy wyborczy ich komitetów wyborczych.

31 Nominacja (mianowanie)

32 Mianowanie Regulacja w różnych aktach prawnych Dotyczy praw i obowiązków zróżnicowanych grup pracownych Pragmatyka zawodowa, służbowa lub urzędnicza

33 Związki między podmiotami administrującymi Centralizacja, a decentralizacja Koncentracja, a dekoncentracja Hierarchiczne podporzadkowanie Koordynacja Współpraca, a współdziałanie

34 Koncentracja, a dekoncentracja Stopień skupienie bądź rozproszenie kompetencji lub czynności służących ich wykonywaniu

35 Koncentracja Skupienie kompetencji lub czynności służących ich realizacji Nieliczna grupa podmiotów Organy lub pracownicy

36 Dekoncentracja Rozproszenie kompetencji i czynności służących ich realizacji Większa liczba podmiotów Organy lub pracownicy Rodzaje dekoncentracji Rzeczowa (resortowa) - pionowa Terenowa - pozioma Skośna ()

37 Elementy dekoncentracja Przeniesienie kompetencji na jednostki niższe lub równorzędne Dokonane w drodze aktu normatywnego rzędu ustawy lub w drodze aktu normatywnego organu przenoszącego kompetencje Zachowanie nadrzędności hierarchicznej

38 Centralizacja, a decentralizacja Relacja określa stopień prawnej samodzielności oraz niezależności podmiotów organizacyjnych danego systemu administracyjnego

39 Centralizacja Opiera się na hierarchicznym podporządkowaniu Formalne podporządkowanie jednostki niższego rzędu jednostce wyższego rzędu Zależność osobowa Zależność służbowa

40 Elementy centralizacji Ścisłe wyodrębnienie prawne zadań i kompetencji na każdym stopniu organizacyjnym administracji Możliwość dekoncentrowania na organy niższego rzędu Zachowanie hierarchicznego podporządkowania w sferze realizacji teych kompetencji

41 Decentralizacja Wyposażenie podmiotu zdecentralizowanego we własne kompetencje Brak hierarchicznego podporządkowania Stopień decentralizacji określany jest przez zakres środków nadzoru stosowanych wobec podmiotu zdecentralizowanego

42 Konstytucja RP Art Ustrój terytorialny Rzeczypospolitej Polskiej zapewnia decentralizację władzy publicznej.

43 Inne podmioty zdecentralizowane Przedsiębiorstwo państwowe, komunalne, prywatne Samorząd zawodowy Organizacje pożytku publicznego Inne społeczne podmioty irganizacyjne

44 Rodzaje decentralizacji Decentralizacja terytorialna Jednostki Samorządu Terytorialnego Decentralizacja rzeczowa Samorządy Zawodowe

45 Czy centralizacja jest zgodna z zasadą demokratycznego państwa prawnego?

46 Administracja publiczna Administracja państwowa Administracja samorządowa Administracja rządowa Gminna Powiatowa Wojewódzka Centralna administracja rządowa Terenowa administracja rządowa Zespolona Niezespolona

47 Struktura administracji publicznej Struktura resortowa (pionowa) Resort administracyjny Działy administracji rządowej Struktura terytorialna (pozioma) Rodzaje podziałów terytorialnych Podział zasadniczy, pomocniczy, specjalny

48 Organy administracji państwowej Prezydent jako naczelny organ administracji państowej Organ władzy wykonawczej Problem z klasyfikacją Problematyczny charakter kompetencji Wydawanie aktów normatywnych Wydawanie decyzji w niektórych kategoriach spraw administracyjnych Kompetencje kreujące Zwierzchnictwo nad Siłami Zbrojnymi

49 Organy administracji rządowej Naczelne organy administracji rządowej Centralne organy administracji rządowej

50 Naczelne organy administracji rządowej Rada Ministrów jako naczelny organ administracji rządowej Prezes Rady Ministrów jako naczelny organ administracji rządowej Ministrowie jako naczelne organ administracji rządowej

51 Rada Ministrów jako naczelny organ administracji rządowej Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. Ustawa z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów

52 Rada Ministrów jako naczelny organ administracji rządowej Problematyka pojącia rządu Członek Rady Ministrów a Minister Organ kolegialny składający się co do zasady z organów monokratycznych Domniemanie kompetencji Sprawy polityki państwa niezastrzeżone dla innych organów państwowych i samorżadowych (art. 146 ust. 1 i 2 Konstytucji RP) Prowadzenie polityki wewnętrznej i zagranicznej Kierowanie administracją rządową

53 Rada Ministrów jako naczelny organ administracji rządowej Art. 146 ust. 4 Konstytucji Zapewnienie wykonywania ustaw i wydawanie rozporządzeń Koordynowanie i kontrolowanie prac organów administracji rządowej Wykonywanie zadań w zakresie skarbu państwa i budżetu państwa Wykonywanie zadań w zakresie bezpieczeństwa wewnętrznego i zewnętrznego, porządku publicznego, obronności Wykonywanie zadań w zakresie polityki zagranicznej Określa organizacja i tryb swojej pracy

54 Organy wewnętrzne i pomocnicze Rady Ministrów Stałe komitety lub komitety Rady Ministrów tworzone w celu inicjowania przygotowania i uzgadniania rozstrzygnięć Komitety doraźne do rozpatrywania określonych kategorii spraw lub określonej sprawy Rady i zespoły opiniodawcze lub doradcze

55 Prezes Rady Ministrów jako naczelny organ administracji rządowej Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. Ustawa z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów

56 Prezes Rady Ministrów jako przewodniczący Rady Ministrów Kierowanie pracami Rady Ministrów i przewodniczy jej posiedzeniom Reprezentowanie Radę Ministrów Koordynacja i kontrola pracy członków Rady Ministrów Zwierzchnictwo osobowe i służbowe nad członkami Rady Ministrów

57 Prezes Rady Ministrów jako naczelny organ administracji rządowej Wydawanie aktów normatywnych i decyzji Kierowanie procesem legislacyjnym rządu, wydaje Dziennik Ustaw RP i Monitor Polski Sprawowanie kierownictwa i nadzoru nad administracją rządową Zwierzchnictwo służbowe nad pracownikami administracji rządowej oraz zwierzchnictwo nad korpusem służby cywilnej Sprawowanie nadzoru weryfikacyjnego nad jednostkami samorządu terytorialnego Kompetencje organizacyjno-porządkowe

58 Ministrowie jako naczelne organy administracji rządowej Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. Ustawa z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów Ustawa z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów (tzw. rozporządzenia atrybucyjne) określające szczegółowy zakres działania wszystkich ministrów

59 Ministrowie jako naczelne organy administracji rządowej Ministrowie kierujący określonymi działami administracji rządowej Określone w art. 5 ustawa o działach administracji rządowej Ministrowie wykonujący zadania wyznaczone przez Prezesa Rady Ministrów (ministrowie bez teki)

60 Klasyfikacja działów administracji rządowej Administracja publiczna; Budownictwo, planowanie i zagospodarowanie przestrzenne oraz mieszkalnictwo Budżet Energia Finanse publiczne Gospodarka Gospodarka morska Gospodarka wodna Gospodarka złożami kopalin Instytucje finansowe Informatyzacja Członkostwo Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego Kultura fizyczna Łączność Obrona narodowa Oświata i wychowanie Praca Rolnictwo Rozwój wsi Rozwój regionalny Rynki rolne Rybołówstwo Sprawiedliwość szkolnictwo wyższe i nauka Transport Turystyka Środowisko Rodzina Sprawy wewnętrzne Wyznania religijne oraz mniejszości narodowe i etniczne Zabezpieczenie społeczne Sprawy zagraniczne Zdrowie Żegluga śródlądowa

61 Ministrowie jako naczelne organy administracji rządowej Sprawowanie kierownictwa i nadzoru nad podległymi jednostkami Nadrzędność służbowa i osobowa Wydawanie aktów normatywnych i decyzji Funkcje szczególne wynikające ze specjalnego statusu ministra w danej sferze

62 Centralne organy administracji rządowej Właściwość miejscowa rozciąga się na terytorium całego kraju Tworzone aktami rangi ustawy, wyjątkowo niższego rzędu Nie stały katalog organów Wydają jedynie zarządzenia Wpływ praw unijnego

63 Centralne organy administracji rządowej Podległe sejmowi Główny Inspektor Pracy Prezes Instytutu Pamięci Narodowej Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych Podległe Prezesowi Rady Ministrów Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumenta Szef Służby Cywilnej Komisja Nadzoru Finansowego Podległe Ministrom

64 Terenowe organy administracji rządowej Nie mają właściwości na terytorium całego kraju Organy terenowej administracji rządowej znajdują się przede wszystkim na szczeblu wojewódzkim W pewnym zakresie także na szczeblu powiatowym Brak na szczeblu gminnym Zadania z zakresu administracji rządowej wykonują gminy (zadania zlecone)

65 Terenowe organy administracji rządowej Wojewoda Organy rządowej administracji zespolonej w województwie Organy powiatowej administracji zespolonej Organy niezespolonej administracji rządowej

66 Zadania zlecone z zakresu administracji rządowej Organy jednostek samorządu terytorialnego i ich związki wykonują zadania administracji rządowej, jeżeli wynika to z odrębnych ustaw lub z zawartego porozumienia Starosta i inne podmioty wykonują zadania administracji rządowej, jeżeli wynika to z odrębnych ustaw

67 Wojewoda Przedstawiciel Rady Ministrów w województwie Zwierzchnik rządowej administracji zespolonej w województwie Organ nadzoru weryfikacyjnego nad jednostkami samorządu terytorialnego Organ wyższego stopnia w rozumieniu przepisów o postepowniu administracyjnym Organ kontroli

68 Administracja zespolona Kierownicy zespolonych służb, inspekcji i straży Zespolenie z wojewodą Wojewoda także jest organem administracji zespolonej Rodzaje zespolenia: Organizacyjne Finansowe Osobowe Kompetencyjne

69 Administracja niezespolona Nie mają właściwości na terytorium całego kraju Minimalny wpływ wojewody na ich działania Zobowiązane do składania wojewodzie corocznej informacji o swojej działalności Terenowe organy administracji rządowej podporządkowane właściwemu ministrowi Terenowe organy administracji rządowej podporządkowane centralnemu organowi administracji rządowej

70 Zasadniczy podział terytorialny w Polsce Podział trzystopniowy Województwa (regiony) = 16 (od 1999 r.) Powiaty = 380 (stan na 2018 r.) Gminy = 2477 (stan na 2019 r.)

71 Mapa województw

72 Nazwy województw

73 Mapa powiatów

74 Mapa gmin

75 Przykłady zagraniczne

76 Przykłady zagraniczne

77 Przykłady zagraniczne

78 Przykłady zagraniczne

79 Władze a organy samorządu terytorialnego Pojęcie władzy ma szerszy zakres znaczeniowy Obejmuje wspólnotę samorządową oraz jej organy Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym Rozdział 3 Art. 11 i art. 11a Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym Rozdział 3 Art. 8 i art. 8a Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa Rozdział 3 nie eksponuję mieszkańców jako władzy Art. 15 odnosi się jedynie do organów samorządu województwa Ustawa podkreśla jednak role mieszkańców w kontekście referendum wojewódzkiego

80 Wspólnota samorządowa Wyodrębniona terytorialnie grupa społeczna (związek publicznoprawny) Członkostwo powstaje z mocy prawa Powołane do wykonywania zadań administracji publicznej w sposób samodzielny i we właściwych formach

81 Administracja samorządowa Organy samorządu gminnego Organ stanowiący i kontrolny - rada gminy Organ wykonawczy - wójt Organy samorządu powiatowego Organ stanowiący i kontrolny - rada powiatu Organ wykonawczy - zarząd powiatu Organy samorządu wojewódzkiego Organ stanowiący i kontrolny sejmik województwa Organ wykonawczy - zarząd województwa

82 Zasady funkcjonowania samorządu terytorialnego Zasada pomocniczości Zasada decentralizacji Zasada samodzielności

83 Zasada pomocniczości Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. Art. 163 domniemanie kompetencji na rzecz samorządu terytorialnego Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym Art. 6 domniemanie kompetencji na rzecz samorządu gminnego Europejska Karta Samorządu Lokalnego Weszła do porządku prawnego jako Europejska Karta Samorządu Terytorialnego Art. 4 ust. 3

84 Zasada pomocniczości Możliwie szerokie powierzenie kompetencji samorządom Zadania publiczne realizowane powinny być przez organy najbliższe mieszkańcom, uwzględniające w swojej działalności ich potrzeby i wymagania Organy wyższego szczebla bądź na poziomie centralnym powinny ingerować jedynie w przypadku, jeśli niższego, lokalne nie są w stanie samodzielnie realizować swoich zadań

85 Zasada pomocniczości Europejska Karta Samorządu Lokalnego Art. 4 ust. 3 Generalnie odpowiedzialność za sprawy publiczne powinny ponosić przede wszystkim te organy władzy, które znajdują się najbliżej obywateli

86 Zasada decentralizacji Stanowi uzupełnienie zasady pomocniczości Zdecentralizowana sprzyja budowaniu modelu administracji publicznej realizującej lokalne potrzeby społeczeństwa Decentralizacja stanowi zabezpieczenie zasady pomocniczości

87 Zasada samodzielności Względny charakter samodzielności jednostek samorządu terytorialnego Jednolity charakter państwa Samodzielność nie jest autonomią Jednostki samorządu wykonują zadania państwa, w imieniu państwa Nadanie osobowości prawnej jednostkom samorządu terytorialnego Przysługuje jednostkom a nie organom jednostek samorządu terytorialnego Osobowość prawna w rozumieniu prawa cywilnego Przysługuje prawo własności oraz inne prawa majątkowe Samodzielność finansowa Udział w dochodach publicznych Odpowiednio do przypisanych zadań

88 Zasada samodzielności Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. Art. 16 ust. 2 Samorząd terytorialny uczestniczy w sprawowaniu władzy publicznej. Przysługującą mu w ramach ustaw istotną część zadań publicznych samorząd wykonuje w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność Art. 169 ust. 4 Ustrój wewnętrzny jednostek samorządu terytorialnego określają, w granicach ustaw, ich organy stanowiące

89 Sądowa kontrola samodzielności jednostek samorządu terytorialnego Każda jednostka samorządu terytorialnego może dochodzić swoich praw naruszonych przez złamanie zasady samodzielności przed niezawisłym sądem Ochrona sądu administracyjnego Ochrona sądów powszechnych Ochrona Trybunału Konstytucyjnego Ochrona nie obejmuje działań bezprawnych

90 Sądowa kontrola samodzielności jednostek samorządu terytorialnego Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. Art. 165 ust. 2 Samodzielność jednostek samorządu terytorialnego podlega ochronie sądowej Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym Art. 2 ust. 3 Samodzielność gminy podlega ochronie sądowej Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym Art. 2 ust. 3 Samodzielność powiatu podlega ochronie sądowej Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa Art. 6 ust. 3 Samodzielność województwa podlega ochronie sądowej

91 Nadzór weryfikacyjny Sprawowany nad jednostkami samorządu terytorialnego Sprawowany przez podmioty uprawnione Sprawowane w oparciu o określone prawnie kryteria

92 Organy nadzoru Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. Art. 171 ust. 2 Prezes Rady Ministrów Wojewodowie Regionalne Izby Obrachunkowe, w zakresie spraw finansowych Art. 171 ust. 3 Sejm, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, może rozwiązać organ stanowiący samorządu terytorialnego, jeżeli organ ten rażąco narusza Konstytucję lub ustawy.

93 Kryterium nadzoru Legalność oraz zgodność z prawem jako jedyne kryterium nadzoru "Legalność" jest określeniem zastosowanym w konstytucji, a "zgodność z prawem" w ustawach samorządowych Rezygnacja z kryterium celowości Ale gospodarka finansowa jednostek samorządu terytorialnego kontrolowana jest przez Regionalne Izby Obrachunkowe z uwzględnieniem kryteriów celowości, rzetelności i gospodarności

94 Kryterium nadzoru Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. Art. 171 Działalność samorządu terytorialnego podlega nadzorowi z punktu widzenia legalności Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym Art. 85 Nadzór nad działalnością gminną sprawowany jest na podstawie kryterium zgodności z prawem Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym Art. 77 Nadzór nad wykonywaniem zadań powiatu sprawowany jest na podstawie kryterium zgodności z prawem Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa Art. 79 Nadzór nad wykonywaniem zadań województwa jest sprawowany na podstawie kryterium zgodności z prawem

95 Partycypacja społeczna Referendum lokalne Konsultacje społeczne Budżet partycypacyjny

96 Referendum lokalne Podstawowa forma demokracji bezpośredniej Wyrażenie w drodze głosowania Woli mieszkańców (wspólnoty samorządowej) Co do sposobu rozstrzygnięcia sprawy dotyczącej wspólnoty samorządowej

97 Rodzaje referendów Referendum w przedmiocie rozstrzygnięcia sprawy dotyczącej wspólnoty mieszczących się w zakresie zdań i kompetencji organów danej jednostki Referendum w przedmiocie innych istotnych spraw Referendum w przedmiocie samoopodatkowania się mieszkańców na cele publiczne mieszczące się w zakresie celów, zadań i kompetencji Referendum w przedmiocie odwołania organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego, a w przypadku samorządu gminnego, także organu wykonawczego

98 Wyniki i skutki referendum Referendum jest ważne, jeśli wzięło w nim udział co najmniej 30% uprawnionych do głosowania Referendum w sprawie odwołania organu jednostki jest ważne, jeśli wzięło w nim udział 3/5 liczby biorących udział w wyborze odwoływanego organu Referendum jest rozstrzygające, jeśli za jednym z rozwiązań oddano więcej niż połowę ważnych głosów W przypadku referendum dotyczącego samoopodatkowania się mieszkańców wymagana jest większość kwalifikowana 2/3 ważnych głosów

99 Konsultacje społeczne Forma uzewnętrznienia wpływu mieszkańców na rozstrzygnięcia jednostki samorządu terytorialnego Opinia jest nie wiążąca, ale może być ważna pod względem politycznym, społecznym lub ekonomicznym Rodzaje konsultacji społecznych Obligatoryjne przeprowadzane w przypadkach wyraźnie przewidzianych w ustawach Fakultatywne inne sprawy ważne dla danej jednostki samorządu terytorialnego

100 Slajd nr 100