<100% - 90%> ocena bardzo dobra (90% - 75%> ocena dobra (75% - 50%> ocena dostateczna (50% - 30%> ocena dopuszczająca (30% - 0%> ocena niedostateczna

Transkrypt

1 Kryteria oceniania z fizyki. <100% - 90%> ocena bardzo dobra (90% - 75%> ocena dobra (75% - 50%> ocena dostateczna (50% - 30%> ocena dopuszczająca (30% - 0%> ocena niedostateczna KRYTERIA OCENIANIA DLA KLAS Ia, Ib, Id I. KINEMATYKA. - określić cechy wektora, - składać wektory o kierunkach równoległych, - zdefiniować prędkość średnią i chwilową, - zdefiniować ruch jednostajny i zmienny, - zdefiniować ruch po okręgu, - wyznaczyć połoŝenie ciała, - składać wektory o dowolnych kierunkach, - obliczyć prędkość średnia w prostych przypadkach, - zdefiniować niepewność pomiarową, - podać definicję przyspieszenia, - podać równania ruchu, - podać definicję prędkości liniowej i kątowej, - obliczyć niepewność pomiarową, - wykreślić tor ruchu znając jego równanie, - wyprowadzić wzór na drogę w ruchu jednostajnie zmiennym, - obliczyć w dowolnej chwili połoŝenie ciała układzie związanym z Ziemią i znaleść jego połoŝenie we układzie poruszającym się względem Ziemi ruchem jednostajnym prostoliniowym, - obliczyć wartość przemieszczenia i prędkość ciała w powyŝszym przypadku,

2 II. DYNAMIKA - zdefiniować pojęcie siły, - zdefiniować pojęcia: punkt materialny, inercjalny i nieinerjalny układ odniesienia, - podać treść zasad dynamiki, - zdefiniować pojęci masy grawitacyjnej i masy bezwładnej, - wyjaśnić pojęcie tarcia, określać cechy tarcia, - zdefiniować współczynnik tarcia statycznego i kinetycznego, - zdefiniować pojęcie pędu i popędu siły, - zdefiniować pojecie środka masy, - podać przykłady róŝnego rodzaju oddziaływań w przyrodzie, - podać przykłady na zastosowanie praw dynamiki, - podać przykłady zasady zachowania pędu, - rysować rozkład sił na równi pochyłej, - określić zwroty sił i przyspieszeń w ruchach zmiennych, - określić wpływ sił tarcia na ruch ciał na powierzchni poziomej, - opisać ruch w układzie inercjalnym i nieinercjalnym, - wyprowadzić wzór na siłę i przyspieszenie dośrodkowe, - wyprowadzić zaleŝnoć między pędem i popędem siły, - podać wzory na siły działające na ciało znajdujące się na równi pochyłej, - określić wpływ sił tarcia na ruch ciał na równi pochyłej, - zapisać i wyjaśnić II zasadę dynamiki w języku pędu, III. POLE GRAWITACYJNE - zdefiniować rzut pionowy, poziomy, ukośny i spadek swobodny, - podać wzór na siłę grawitacji, - zdefiniować pojęcia: masa, cięŝar, gęstość i cięŝar właściwy, - zdefiniować pojęcia pracy i mocy i ich jednostki

3 - sformułować zasadę zachowania energii, - podać definicję prędkości i przyspieszenia kątowego, - zdefiniować pojęcia momentu siły, momentu pędu względem danej osi obrotu, - podać równania określające: rzut pionowy, poziomy, ukośny i spadek swobodny, - podać przykłady na zasadę zachowania energii, - zapisać i objaśnić wzór na energie potencjalnej w dowolnej odległości od Ziemi, - objaśnić sens pierwszej i drugiej prędkości kosmicznej, - przedstawić model dowolnej maszyny prostej, - formułuje zasady dynamiki dla ruchu obrotowego, - podać twierdzenie Steinera, - stosować zasadę zachowania energii, - wyprowadzić wzór na zasięg w rucie poziomym i ukośnym, - wyprowadzić wzór na energię kinetyczną ciała, - wyprowadzić wzór na wartość I i II prędkości kosmicznej, - analizować własnoci pola sił na podstawie zaleŝności energii potencjalnej od płoŝenia cząstki w tym polu, III. FALE. - scharakteryzować jakościowo ruch drgający, - opisać jakościowo siły działające w ruchu harmonicznym, - wyjaśnić pojęcia: wahadło matematyczne, wahadło fizyczne, - zdefiniować pojęcie rezonansu mechanicznego, - określić wielkości charakteryzujące ruch falowy, - podać prawo odbicia i załamania fali, - opisać cechy fali stojącej, - przeprowadzić analizę ruchu drgającego w oparciu o ruch jednostajny po okręgu, - podaje wzór na okres wahadła matematycznego,

4 - omówić przemiany energii w ruchu drgającym, - podać treść zasady Huygensa, - wyprowadzić wzór na okres drgań wahadła matematycznego, - wyznaczyć wartość przyspieszenia ziemskiego przy pomocy wahadła matematycznego, - wyznaczyć niepewność pomiarową wartości przyspieszenia ziemskiego, IV. AKUSTYKA. - scharakteryzować podstawowe cech dźwięku, - wyjaśnić pojęci progu słyszalności, natęŝenia dźwięku i jego jednostki, - omówić wpływ hałasu na organizm ludzki, - omówić jakościowo zjawisko Dopplera, - podać wzory na zmianę częstotliwoci (zjawisko Dopplera), - podać wzory na natęŝenie dźwięku, - opisuje zjawisko dudnienia, - wyprowadzić wzory na zmianę częstotliwości (zjawisko Dopplera), V. HYDROSTATYKA. - zdefiniować pojęcia: parcia i ciśnienia hydrostatycznego, - zdefiniować ciśnienie atmosferyczne, - sformułować prawo Pascala, - sformułować prawo Archimedesa, - podaje warunki pływania ciał, - podać warunki równowagi cieczy jednorodnej w naczyniach połączonych, - omówić zastosowanie prawa Pascala,

5 - omówić paradoks hydrostatyczny, - wyjaśnić dlaczego moŝliwe są loty balonem, - podać warunki równowagi cieczy niemieszających się w naczyniach połączonych, KRYTERIA OCENIANIA DLA KLAS Ic, Ie, If, Ig. I. RUCH KEGO Powszechność I Względność. - określić cechy wektora, - składać wektory o kierunkach równoległych, - zdefiniować prędkość średnią i chwilową, - zdefiniować ruch jednostajny i zmienny, - zdefiniować ruch po okręgu, - przedstawić przykład stosunków róŝnego upływu czasu w róŝnych układach odniesienia, - wyznaczyć połoŝenie ciała, - składać wektory o dowolnych kierunkach, - obliczyć prędkość średnią w prostych przypadkach, - zdefiniować niepewność pomiarową, - podać definicję przyspieszenia, - podać równania ruchu, - podać definicję prędkości liniowej i kątowej, - wyjaśnić pojęcie transformacji Galileusza, - obliczyć niepewność pomiarową, - wykreślić tor ruchu znając jego równanie, - wyprowadzić wzór na drogę w ruchu jednostajnie zmiennym, - obliczyć w dowolnej chwili połoŝenie ciała układzie związanym z Ziemią, jego połoŝenie we układzie poruszającym się względem Ziemi ruchem jednostajnym prostoliniowym, - obliczyć wartość przemieszczenia i prędkość ciała w powyŝszym przypadku,

6 - wykazać, Ŝe przy załoŝeniu niezaleŝności prędkości światła od układu odniesienia, czas upływający między dwoma tymi zdarzeniami w róŝnych układach odniesienia jest inny, II. ODZIAŁYWANIA W PRZYRODZIE - podać treść zasad dynamiki, - zdefiniować pojęcie pędu, - sformułować prawo powszechnej grawitacji, - podać sposoby elektryzowania ciał i je opisać, - sformułować prawo Coulomba, - podać definicję indukcji elektromagnetycznej, - podać definicję siły Lorentza, - podać sposoby wzbudzania prądu indukcyjnego, - wyjaśnić pojęcie tarcia. - podać przykłady na zastosowanie praw dynamiki, - podać przykłady zasady zachowania pędu, - podać przykłady zjawisk, do opisu których stosuje się prawo grawitacji, - wyjaśnić pojęcie pierwszej prędkoci kosmicznej i podać jej wartoć, - wyjaśnić jakie pole magnetyczne wytwarza zwojnica i przewodnik prostoliniowy, - objaśnić zasadę działania silnika elektrycznego i prądnicy, - opisać ruch w układzie inercjalnym i nieinercjalnym, - wyprowadzić wzór na siłę i przyspieszenie dośrodkowe, - podać wzory na siły działające na ciało znajdujące się na równi pochyłej, - wyprowadzić wzór na wartość pierwszej prędkości kosmicznej, III. ENERGIA I JEJ PRZEMIANY

7 - podać wzór na energię potencjalną i kinetyczną, - zdefiniować pracę i moc, - sformułować zasadę zachowania energii, - wyjaśnić co nazywamy energią wiązania układu, - zdefiniować pojęcie deficytu masy, - zdefiniować jednostkę pracy i mocy, - podać przykłady na zasadę zachowania energii, - zapisać i objaśnić wzór na energie potencjalną w dowolnej odległoci od Ziemi, - objaśnić sens drugiej prędkoci kosmicznej, - zapisać i objaśnić wyraŝenie n energię ładunku w polu wytworzonym przez inny ładunek, - podać przykłady układów związanych, - wyprowadzić wzór na energię kinetyczną ciała, - wyprowadzić wzór na wartoć II prędkoci kosmicznej, - naszkicować i objaśnić wykres zaleŝnoci energii potencjalnej od odległoci dla ładunków róŝno- i jednoimiennych, - objaśnić dlaczego przy łączeniu składników w układzie związanym uwalnia się część energii spoczynkowej tych składników, IV. MAKROSKOPOWE WŁASNOCI MATERII A JEJ BUDOWA MIKROSKOPOWA. - wymienić przykłady ruchu drgającego w przyrodzie, - wymienić główne cechy ruchu harmonicznego - wymienić własnoci gazu, - objaśnić pojecie gazu doskonałego, - wymienić własnoci cieczy, - wymienić rodzaje odkształceń,

8 - wyjaśnić pojęcia: przewodnika, półprzewodnika, izolatora nadprzewodnika, - podać prawo Hookea, - wyjaśnić pojęcia para-, ferro- i diamagnetyka, - wymienić i zdefiniować pojęcia słuŝące do opisu ruchu drgającego, - zapisać i objaśnić wyraŝenie na okres drań w ruchu harmonicznym, - opisać zmiany energii w ruchu harmonicznym wahadła matematycznego, - wyjaśnić, na czym polega zjawisko dyfuzji, - opisać skutki działań sił międzycząsteczkowych, - objaśnić róŝnice w budowie substancji para-, ferro- i diamagnetycznych, - podać przykłady wykorzystania róŝnych materiałów ze względu na ich szczególne własnoci mechaniczne, elektryczne i magnetyczne, - wyprowadzić wzór na okres drgań wahadła matematycznego, - wyjaśnić zjawisko rezonansu, - objaśnić mikroskopowe modele przewodnictwa, V. CHAOS I PORZĽDEK W PRZYRODZIE. - określić co to jest temperatura, ciepło, energia wewnętrzna, - podać zasady termodynamiki, - zdefiniować pojęcie entropii, - przeliczyć temperaturę w skali Celsjusza na temperaturę w skali Kelvina i odwrotnie, - objaśnić zasadę działania turbiny parowej i silnika spalinowego, - objaśnić pojecie entropii, KRYTERIA OCENIANIA DLA KLAS IIa, IIb, IIe. I. ELEKTROSTATYKA

9 - sformułować prawo Coulomba, - sformułować prawo Gaussa, - opisuje jakościowo i ilościowo ruch ładunku wzdłuŝ linii pola elektrycznego, - definiować pojemność elektryczną przewodnika, - definiuje pojemność kondensatora, - omawia sposoby elektryzowania ciał, - scharakteryzować pole centralne i jednorodne, - definiować pracę przeniesienia ładunku w polu jednorodnym, - definiować energię potencjalną ładunku elektrycznego w polu elektrycznym, - opisuje jakościowo i ilościowo ruch ładunku w polu elektrycznym, - zapisać wyraŝenie na pojemność układu kondensatorów połączonych równolegle lub szeregowo, - wyjaśnić zasadę superpozycji pól elektrostatycznych, - wyprowadzić wzór na pracę przeniesienia ładunku w polu elektrostatycznym, - wyprowadzić wzór na energię potencjalną ładunku w polu elektrostatycznym, - wyprowadzić wyraŝenie na pojemnoć układu kondensatorów, II. PRĄD ELEKTRYCZNY - określić warunki przepływu prądu w obwodzie, - formułować treść prawa Ohma, - formułować I i II prawo Kirchhoffa, - formułować treść prawa Joulea Lenza, - zdefiniować pojęcie SEM i jej jednostkę, - budować proste obwody elektryczne,

10 - podać definicje oporu elektrycznego, - podaje wyraŝenie na opór zastępczy układów oporników połączonych szeregowo i równolegle, - podać wzory na pracę i moc prądu stałego, - wyznaczyć wartoć oporu na podstawie pomiarów napięcia i natęŝenia, - omówić mikroskopowy model przewodnictwa elektrycznego, - obliczyć niepewnoci pomiarowe wyznaczenia oporu, - wyprowadzić wyraŝenie na opór zastępczy układów oporników połączonych szeregowo lub równolegle, - dokonać energetycznej analizy pracy ogniwa, - obliczyć parametry obwodu stosując podane prawa, III. POLE MAGNETYCZNE - zdefiniować siłę elektrodynamicznej i jej własnoci, - zdefiniować pojęcie strumienia indukcji magnetycznej (jednostka), - sformułować prawo Ampera, - podać definicję Ampera, - omówić doświadczenie Oersteda, - stosować regułę Fleminga, - podaje definicję indukcji magnetycznej (jednostka), - zapisać i wyjaśnić wzór siłę Lorenza, - omówić i wyjaśnić zasadę działania i zastosowanie cyklotronu i oscyloskopu katodowego, - wyjaśnić pojęcie momentu magnetycznego oraz jego własnoci, IV. PRĄD ZMIENNY.

11 - sformułować regułę Lentza, - podać prawo indukcji Faradaya, - zdefiniować pojecie indukcji własnej, - zdefiniować pojęcia: pracy i mocy prądu zmiennego, - zdefiniować pojęcia: opór indukcyjny, pojemnościowy - podać i omówić sposoby wzbudzania prądów indukcyjnych, - zdefiniować zawadę obwodów: RL i RC - podać wzory opisujące pracę i moc prądu zmiennego, - zna wzór na przekładnię transformatora oraz jego sprawnoć - omówić prądy wirowe, - wytłumaczyć działanie prądnic i silników prądu zmiennego, - wyprowadzić wzór na wartoć skuteczna natęŝenia prądu przemiennego, - omówić budowę i fizyczne podstawy działania transformatora, - potrafi omówić przesunięcie fazowe między prądem i napięciem w obwodach RL i RC V. MIKROELEKTRONIKA - omówić fizyczne podstawy działania analogowych systemów zapisu informacji, - omówić fizyczne podstawy działania cyfrowych systemów zapisu informacji, - scharakteryzować własnoci elektryczne izolatorów, przewodników i półprzewodników, - podać i omówić główne cechy półprzewodników samoistnych, - omówić przewodnictwo elektryczne półprzewodników typu n i p, - porównać analogowy i cyfrowy system zapisu informacji, - omówić złącze p-n - omówić działanie diody półprzewodnikowej, - omówić zastosowanie transformatora w układzie wzmacniacza

12 - omówić zasadę działania i zastosowanie układów z fototranzystorami, fotodiodami, termistorami, - omówić działanie tranzystora pnp i npn, VI. OPTYKA - sformułować i objaśnić prawo odbicia, - zdefiniować pojęcie kąta granicznego, - objaśnić, co nazywamy zwierciadłem płaskim, - objaśnić pojęcia: ognisko, ogniskowa, promień krzywizny, o optyczna, - wymienić i opisać rodzaje soczewek, - podać i objaśnić równanie zwierciadła, - objaśnić zasadę działania lupy, - wyjaśnić na czym polega zjawisko dyfrakcji i interferencji światła (jakościowo), - podać i wyjaśnić wzór na siatkę dyfrakcyjną - wykonać konstrukcję obrazu w zwierciadle płaskim, - zapisać i omówić wzór na odchylenie promienia świetlnego przy przejęciu przez pryzmat, - wyprowadza równanie soczewki, - wykonać konstrukcję obrazu w zwierciadłach kulistych i podać ich cechy, - wyjaśnić sens współczynnika załamania świtał, - podać i omówić przykłady zastosowania zjawiska polaryzacji światła, VII. FALE MATERII. - omówić hipotezę de Brogliea, - podać zasadę nieoznaczoności Heisenberga, - sformułować zakaz Pauliego,

13 - omówić podstawowe własnoci promieniowania laserowego, - omówić znaczenie lasera w ratowaniu zdrowia człowieka, - omówić rozwój poglądów na budowę atomu, - opisać sposób otrzymywania widm atomowych, - sformułować i zapisać postulaty Bohra, - zapisać wzory na długoć fal serii widmowych atomu wodoru, - omówić jakościowo doświadczenie ilustrujące zjawisko fotoelektryczne, - podać prawa zjawiska fotoelektrycznego, - podać wyjaśnienie zjawiska fotoelektrycznego na gruncie kwantowej teorii światła, KRYTERIA OCENIANIA DLA KLAS IIc, IIf, IIg I. TRANSPORT ENERGII. - wymienić dobre i złe przewodniki ciepła, - zdefiniować pojęcie konwekcji, - zdefiniować pojęcie powierzchni falowej, - zdefiniować pojęcie fali elektromagnetycznej, - wyjaśnić róŝnice przewodnictwa cieplnego róŝnych substancji, - wymienić praktyczne wykorzystanie zjawiska konwekcji, - podać przykłady fali poprzecznej i podłuŝnej, - wyjaśnić na czym polega zjawisko Dopplera, - wymienić i omówić rodzaje fal elektromagnetycznych, - objaśnić analogię między przewodzeniem ciepła i prądu elektrycznego, - wyprowadzić wzór na częstotliwość odbieraną przez ruchome źródło dźwięku,

14 II. ŚWIATŁO I JEGO ROLA W PRZYRODZIE. - podać treść prawa odbicia i załamania światła, - zdefiniować bezwzględny współczynnik załamania, - objaśnić co nazywamy zwierciadłem płaskim i kulistym, - objaśnić pojęcia: ognisko, ogniskowa, promień krzywizny, o optyczna, - opisać rodzaje soczewek, - wyjaśnić pojęcia dyfrakcji i interferencji i polaryzacji światła, - zdefiniować pojęcie siatki dyfrakcyjnej, - zdefiniować pojęcie pracy wyjścia, napięcia hamowania, pompowania optycznego, emisja wymuszona, emisja spontaniczna, akcja laserowa - zdefiniować pojęcie analizy spektralnej, - objaśnić i podać przykłady prawa odbicia i załamania światła, - zapisać i opisać związek względnego współczynnika załamania z bezwzględnym współczynnikiem załamania, - zdefiniować pojecie całkowitego wewnętrznego obicia, - wykonać konstrukcję obrazu w zwierciadle płaskim, - zapisać i zinterpretować równanie zwierciadła, - zapisać i objaśnić wzór na powiększenie, - zapisać i objaśnić równanie soczewki, - objaśnić działanie lupy, - wymienić sposoby polaryzacji, - wyjaśnić na czym polega zjawisko fotoelektryczne, - mówić zasadę działania lasera - sformułować i zapisać postulaty Bohra, - umie zapisać, wyprowadzić wzory i narysować wykresy promienia, prędkości i energii w atomie wodoru - zamienić energię wyraŝoną w dŝulach na energie wyraŝona w elektronowoltach, - narysować wykres funkcji y(x) dla zwierciadła wklęsłego i podać jej interpretację, - wymienić cechy obrazu w kaŝdym przypadku, - zinterpretować wzór na powiększenie uzyskane w lupie,

15 - objaśnić zasadę działania fotokomórki, - wyjaśnić zjawisko fotoelektryczne, - zapisać i zinterpretować wzór na energię kwantu, - wyjaśnić, jak powstają serie widmowe - samodzielnie rozwiązać problemy i zadania rachunkowe oraz konstrukcyjne z danego działu. III. ELEMENTY FIZYKI JĄDROWEJ. - wymienić rodzaje promieniowania i podać ich główne własności, - zdefiniować pojęcie izotopu, liczby masowej i atomowej - wyjaśnić na czym polega rozpad, - podać prawo rozpadu promieniotwórczego, - zdefiniować pojęcia reakcji endo- i egzoenergetycznej, - zdefiniować pojęcie reakcji łańcuchowej, - definiuje pojęcie pozytonu, - podać przykłady wykorzystania promieniowania jądrowego w medycynie, - potrafi opisać cząstki elementarne, uwzględniając ich masę i ładunek, - zapisać schemat rozpadów a i ß oraz objaśnić je, - zapisać reakcję jądrową, - objaśnić, na czym polega zjawisko anihilacji, - opisać budowę i zasadę działania reaktora jądrowego, - opisać przyczynę rozpadania się cięŝkich jader, - zinterpretować wykres zaleŝności N(t), IV. BUDOWA I EWOLUCJA WSZECHŚWIATA. - objaśnić pojęcie elementarnoci i stabilności cząstki,

16 - definiuje pojęcia: hadronu, kwarku, leptonu, plazmy, - podać definicję parseka, - wyjaśnić pojęcie ciemnej materii, - podać definicję neutrina, - wyjaśnić jak zbudowana jest plazma i w jakich warunkach moŝna ją uzyskać, - objaśnić sposób obliczania odległoci gwiazdy, - objaśnić, znaczenie odkrycie promieniowania reliktowego, - podać hipotezy dotyczące przeszłoci i przyszłoci Wszechświata, - objaśnić zmiany stanu materii przy wzroście temperatury, - zapisać i zinterpretować prawo Hubblea, - samodzielnie rozwiązać problemy i zadania z danego działu. V. JEDNOĆ MIKRO- I MAKROWIATA. - podać hipotezę de Brogliea fal materii, - podać przykład wpływu pomiaru w mikrowiecie na stan obiektu, - sformułować zasadę nieoznaczoności Heisenberga, - uzasadnić, dlaczego dla ciał makroskopowych nie obserwujemy zjawisk falowych, - uzasadnić, dlaczego dla cząstek elementarnych powinno się obserwować zjawiska falowe, VI. FIZYKA A FILOZOFIA. - objaśnić, na czym polega rozumowanie indukcyjne, - objaśnić na czym polega determinizm w opisie przyrody, - opisać, na czym polega metoda hipotetyczno-dedukcyjna, - podać przykład rozumowania indukcyjnego w mechanice Newtona,

17 - podać przykłady determinizmu w klasycznym opisie przebiegu zjawisk fizycznych, - objaśnić róŝnice miedzy metodami: indukcyjną i hipotetyczno-dedukcyjną, - uzasadnić, posługując się zasadą nieoznaczoności, Ŝe fizyka kwantowa jest indeterministyczna, - potrafi podać przykłady i omówić je stosowania metod naukowych w tworzeniu teorii fizycznych. - samodzielnie rozwiązuje problemy z danego działu. KRYTERIA OCENIANIA DLA KLASY IId Elektrostatyka Uczeń: zna i rozumie pojęcie ładunku elektrycznego oraz prawo jego zachowania z makroskopowego i mikroskopowego punktu widzenia; zna jednostki ładunku elektrycznego i ich oznaczenie; zna prawo Coulomba i warunki jego stosowalnoci; zna pojęcie natęŝenia pola elektrycznego i jednostki tej wielkoci; zna pojęcie potencjału pola elektrostatycznego, jego jednostki i związek z napięciem pomiędzy dwoma punktami; wie na czym polega zachowawczy charakter pola elektrostatycznego; zna pojęcie strumienia pola elektrostatycznego przez powierzchnię i jego jednostki; wie czym jest kondensator, jego pojemnoć oraz zna jej jednostki; zna wzory na natęŝenie i potencjał ładunku punktowego; zna wyraŝenie na energię układu dwóch ładunków punktowych. umie rozwiązać proste zadania z zastosowaniem prawa Coulomba; zna i rozumie zasadę superpozycji dla pola elektrostatycznego w przypadku jego natęŝenia i potencjału; zna i rozumie prawo Gaussa; rozumie przebieg doświadczenia Millikana i płynące z niego wnioski; zna związek natęŝenia pola elektrostatycznego i jego potencjału w przypadku pola jednorodnego;

18 zna wpływ przewodników na pole wewnątrz i na zewnątrz nich oraz rozumie jego przyczyny; zna wzór określający pojemnoć próŝniowego kondensatora płaskiego i umie go zastosować do rozwiązywania prostych problemów; umie znajdować pojemnoci układów kondensatorów w przypadku połączeń szeregowych i równoległych; zna i rozumie wpływ oddziaływań elektrostatycznych w jadrach atomowych na procesy ich rozszczepienia; zna kształt pola elektrostatycznego ładunków punktowych oraz układów złoŝonych z dwóch ładunków tego samego i róŝnych znaków; umie rozwiązywać jednowymiarowe problemy dotyczące ruchu naładowanych cząstek w jednorodnym polu elektrostatycznym. umie zastosować prawo Coulomba oraz pojęcie natęŝenia pola elektrostatycznego i zasadę superpozycji w problemach dwuwymiarowych; potrafi zastosować prawo Gaussa do znajdowania pola układów ładunków o róŝnych rodzajach symetrii; umie uzasadnić wnioski o wpływie przewodników na pole elektryczne wewnątrz i na zewnątrz nich; potrafi uzasadnić związek natęŝenia pola i potencjału dla jednorodnego pola elektrostatycznego i wykorzystać do rozwiązywania problemów; umie uzasadnić wzór na pojemnoć próŝniowego kondensatora płaskiego; potrafi uzasadnić wzory dotyczące pojemnoci zastępczej dla szeregowych i równoległych połączeń kondensatorów i wykorzystać je dla prostych połączeń mieszanych; zna wzór określający energię kondensatora; umie rozwiązywać dwuwymiarowe zadania o ruchu naładowanych cząstek w polu jednorodnym. umie uzasadnić prawo Gaussa; zna i rozumie pojęcie dipola i momentu dipolowego; zna i rozumie pojęcie polaryzacji dielektryków po wpływem zewnętrznego pola elektrycznego oraz jej wpływ na pole elektryczne w dielektrykach i pojemnoć kondensatorów wypełnionych nimi; zna pojęcie przenikalnoci elektrycznej dielektryków i umie rozwiązywać proste problemy z nią związane;

19 umie znajdować pojemnoć prostych układów przewodników umie uzasadnić wzór na energię naładowanego kondensatora; Prądy stałe zna i rozumie pojęcie prądu elektrycznego oraz natęŝenia tego prądu; zna jednostkę natęŝenia prądu; zna mikroskopowy mechanizm przewodnictwa elektrycznego; zna i rozumie prawo Ohma; zna pojęcie oporu elektrycznego i jego jednostkę oraz jej związek z podstawowymi jednostkami układu Sl; zna i rozumie prawo Joule'a; zna i rozumie rolę sił ubocznych w obwodzie prądu oraz zna ich przykłady; zna pojęcie SEM i jej jednostki; zna wzory określające opór zastępczy w przypadku połączeń szeregowych i równoległych; zna prawa Kirchhoffa dla sieci elektrycznej; zna typowe oznaczenia na schematach obwodów elektrycznych (opornik, SEM, Ŝarówka, wyłącznik, opór regulowany). potrafi zastosować prawo Ohma do rozwiązywania problemów; umie zastosować prawo Joule'a do rozwiązywania prostych zadań; potrafi znajdować opór zastępczy prostych układów oporników; potrafi wyjaśnić jakościowo w oparciu o model mikroskopowy mechanizm prawa Ohma i Joule'a; umie zastosować prawa Kirchhoffa do analizy prostych obwodów prądu; potrafi analizować przemiany energii w obwodach prądu stałego nie zawierających silników; zna budowę typowej baterii; zna zaleŝnoć napięcia na zaciskach źródła SEM od natęŝenia płynącego przez nie prądu; umie stosować amperomierz i woltomierz do pomiaru natęŝenia prądu i napięcia, na elemencie obwodu oraz wie jak podłączyć te mierniki; potrafi zmontować prosty obwód według podanego schematu;

20 umie znaleć opór zastępczy dla prostych układów mieszanych (szeregowych i równoległych); zna zaleŝnoć oporu opornika od jego materiału i kształtu, umie je zastosować w zadaniach. umie uzasadnić prawa Kirchhoffa; potrafi uzasadnić makroskopowo prawo Joule'a; umie korzystając z najprostszego modelu mikroskopowego przewodnictwa otrzymać ilościowo prawa Ohma i Joule'a; potrafi wyjaśnić w oparciu o model mikroskopowy przewodnictwa zaleŝnoć oporu od temperatury; umie zastosować prawa Kirchhoffa do analizy obwodów; zna i rozumie zasadę działania mostka Wheatstone'a i układu potencjometrycznego; potrafi zdjąć charakterystykę prądowo- napięciową elementu obwodu; umie sprawdzić liniowy charakter zaleŝnoci fizycznej i wykorzystać go do pomiaru jej parametrów; umie posługiwać się miernikiem uniwersalnym; umie odczytać parametry typowych fabrycznych oporników i kondensatorów. potrafi zmierzyć opór przy pomocy mostka Wheatstone'a; umie wykorzystać układ potencjometryczny do pomiaru napięcia; umie zmierzyć opór wewnętrzny i SEM baterii; zna zjawisko nadprzewodnictwa i przykłady jego zastosowań; zna zaleŝnoć oporu od temperatury dla metali i półprzewodników; potrafi rozwiązywać problemy wymagające jednoczesnego wykorzystania wiedzy i umiejętnoci z róŝnych działów fizyki. Pole magnetyczne prądów stałych i magnesów zna siłę elektrodynamiczną i jej własności; zna i rozumie definicję ampera; zna pojęcie indukcji pola magnetycznego i jej jednostki; zna pojęcie krąŝenia wektora indukcji magnetycznej; zna siłę Lorentza;

21 zna własnoci ruchu naładowanych cząstek w jednorodnym polu magnetycznym prostopadłym do ich prędkoci; zna kształt pola magnetycznego magnesów stałych i najprostszych układów przewodników, przez które płynie prąd stały; zna i rozumie przykłady technicznych zastosowań pola magnetycznego; zna i rozumie techniczne przykłady zastosowań magnetycznych własności materii do zapisu informacji; zna wzór określający indukcję nieskończonego prostoliniowego przewodnika z prądem. umie zastosować regułę śruby prawoskrętnej do znajdowania kierunku siły Lorentza oraz kierunku pola magnetycznego wytwarzanego przez układy przewodników; zna zasadę pomiaru mas cząstek naładowanych w skrzyŝowanych polach elektrycznym i magnetycznym; umie obliczać krąŝenie wektora indukcji magnetycznej w prostych przypadkach; zna i rozumie prawo Ampere'a; zna i rozumie prawo Biota-Savarta; potrafi obliczyć indukcję pola magnetycznego w prostych przypadkach; rozumie jakościowo klasyczny efekt Halla; zna i umie zastosować zasadę superpozycji dla pola magnetycznego; umie rozwiązywać proste zadania o ruchu naładowanych cząstek w płaszczynie prostopadłej do pola magnetycznego; umie rozwiązać proste zadania dotyczące przewodników w polu magnetycznym i sił oddziaływania pomiędzy przewodnikami z prądem; dla prostokątnej ramki z prądem prostopadłej do pola magnetycznego potrafi znaleźć działający na nią moment sił. umie rozwiązywać proste ilościowe problemy dotyczące pomiaru mas cząstek naładowanych w skrzyŝowanych polach elektrycznych i magnetycznych; zna pojęcie magnetycznego momentu dipolowego oraz jego własnoci i umie je wykorzystać do wyjaśnienia własności magnetycznych róŝnych materiałów; zna techniczne zastosowania magnetycznych właściwości niektórych materiałów; umie korzystając z indukcji symetrii i prawa Ampere'a znajdować indukcję pola magnetycznego wybranych przewodników z prądem;

22 zna budowę i zasadę działania elektromagnesów; potrafi przeprowadzić ilościową analizę klasycznego efektu Halla; zna zasady zapisów analogowego i cyfrowego, potraf i odróŝnić je od siebie; umie, wychodząc od momentu sit działających na prostokątną ramkę z prądem w polu magnetycznym, przedstawić zasadę działania silnika prądu stałego. umie rozwiązywać bardziej zaawansowane problemy dotyczące spektroskopii mas; potrafi rozwiązywać problemy związane z klasycznym efektem Halla i zna moŝliwoci zastosowania tego efektu; zna i rozumie zjawisko histerezy magnetycznej oraz umie je wyjaśnić w oparciu o znajomoć mikroskopowej teorii własnoci magnetycznych materiałów; umie rozwiązywać problemy, w których pola magnetyczne nie są prostopadłe do poruszających się naładowanych cząstek i płynących prądów; zna związek przenikalnoci magnetycznej i elektrycznej próŝni z prędkością światła w próŝni oraz jego znaczenie dla rozwoju fizyki. KRYTERIA OCENIANIA DLA KLASY III Optyka - podać definicję i jednostki światłości, strumienia światła, natęŝenia oświetlenia. - sformułować zasady fotometrii. -podać prawo odbicia i załamania światła. -podać równanie zwierciadła kulistego. - podać definicję kąta granicznego. - podać równanie soczewki i równanie soczewki w zaleŝnoci od materiału i wymiarów soczewki. - narysować obrazy w zwierciadłach i soczewkach dla róŝnych wartoci x. - wyprowadzić równania zwierciadła i soczewki. - omówić zjawisko całkowitego odbicia. - omówić metody wyznaczania współczynnika załamania światła. - omówić metody wyznaczania natęŝeń źródeł światła.

23 - podać wzór na ogniskową układu soczewek. - omówić zjawisko rozszczepienia światła białego w pryzmacie. - omówić działanie pryzmatu i soczewki achromatycznej. - omówić sposób powstawania tęczy i miraŝy. - wyprowadzić równanie soczewki w zaleŝnoci od rodzaju materiału. - wyprowadzić wzór na kąt odchylenia w pryzmacie. - wyprowadzić wzór na ogniskową układu soczewek. - omówić metody wyznaczania ogniskowych zwierciadła kulistego, soczewki skupiającej i rozpraszającej. - omówić zastosowanie przyrządów optycznych; wyprowadzić wzór na powiększenie lupy, lunety i mikroskopu. - samodzielne rozwiązywać zadania i problemy nie podawane wprost na lekcji, a wykorzystujące zdobyte na lekcji wiadomoci. Dualizm korpuskularno falowy. - omówić zjawisko fotoelektryczne zewnętrzne i efekt Comptona. - podać wzór Einsteina Millikena. prawa Kirchhoffa, Wiena i Stefana- Boltzmana. - podać wzór na długoć fali debrogliea. - podać zasadę nieoznaczoności Heisenberga. - sformułować definicja ciała doskonale czarnego - omówić zasadę działania i zastosowanie fotokomórki. - omówić warunki powstawania zjawiska fotoelektrycznego. - omówić widzenie barwne w świetle przechodzącym i odbitym. - omówić zasadę działania mikroskopu elektronowego. - podać przykład potwierdzający słuszność zasady nieoznaczoności. - sformułować definicję zdolnoci absorpcyjnej i emisyjnej. - dokonać analizowania światła przechodzącego przez filtry i odbitego. - omówić na czym polega dualizm korpuskularno- falowy. - wyjaśnić dlaczego nie moŝemy zaobserwować efektów falowych dla obiektów makroskopowych.

24 - samodzielne rozwiązywać zadania i problemy nie podawane wprost na lekcji, a wykorzystujące zdobyte na lekcji wiadomoci. Budowa atomu - określić kiedy atom zostaje pobudzony do świecenia - określić kiedy powstają widma emisyjne i absorpcyjne - omówić na czym polega emisja spontaniczna i wymuszona. - zdefiniować prawo Bragga i omówić kiedy powstają promienie X. - podać wzór na granicę krótkofalową. - omówić model budowy atomu. - omówić na czym polega analiza widmowa. - omówić powstawanie serii widmowych. - omówić własnoci promieni podczerwonych i nadfioletowych. - omówić działanie lasera. - omówić zastosowanie promieni X. - wyprowadzić wzór Bragga. - omówić mechanizm powstawania widma hamowania i dyskretnego promieniowania rentgenowskiego. - samodzielne rozwiązywać zadania i problemy nie podawane wprost na lekcji, a wykorzystujące zdobyte na lekcji wiadomości. Jądro atomowe - powiedzieć jakie informacje otrzymujemy z doświadczenia Rutherforda. - określić czym jest promieniowanie a. ß gamma.. - podać definicję okresu połowicznego rozpadu - sformułować prawo zaniku promieniotwórczego. - powiedzieć na czym polega niedobór masy. - zdefiniować prawo przesunięć. - omówić metody badania cząstek elementarnych.

25 - określić co to jest energia wiązania. - omówić na czym polega rozszczepienie jąder atomowych. - powiedzieć co to są rodziny promieniotwórcze. - omówić zasadę działania reaktora atomowego. - określić co nazywamy cząstkami elementarnymi; podać ich przykłady. - omówić budowę jądra atomowego; powstawanie promieniowania ß - omówić zjawisko anihilacji cząstek. - samodzielne rozwiązywać zadania i problemy nie podawane wprost na lekcji, a wykorzystujące zdobyte na lekcji wiadomości. Astrofizyka i kosmologia - podać parametry Słońca i omówić budowę Słońca. - omówić etapy ewolucji gwiazd. - określić rodzaje galaktyk. -podać sposoby wyznaczania odległoci do gwiazd. - zdefiniować jednostki odległoci w astronomii; podać ich definicję. - omówić budowę galaktyk. - omówić analiza widmową gwiazd. - omówić zjawisko Dopplera i poczerwienienie grawitacyjne. - omówić proces łańcucha proton proton. - omówić powstawanie promieniowania widzialnego. - zdefiniować jasność obserwowaną i absolutną. - omówić diagram Hertzprungla Russella. - samodzielne rozwiązywać zadania i problemy nie podawane wprost na lekcji, a wykorzystujące zdobyte na lekcji wiadomoci. Mikroskopowe modele zachowania się ciał makroskopowych - podać treść zasad termodynamiki.

26 - podać podstawowy wzór teorii kinetyczno molekularnej. - podać równanie stanu gazu doskonałego - zdefiniować ciepło topnienia, krzepnięcia, parowania i skraplania. - omówić na czym polega zjawisko tranzystorowe i nadprzewodnictwa - omówić zasadę wzrostu entropii. - wyprowadzić wzór na ciśnienie gazu. - omówić własnoci ciał krystalicznych i bezpostaciowych. - omówić teorię pasmową przewodnictwa. - omówić na czym polega zjawisko nadprzewodnictwa. - podać podział ciał ze względu na własnoci magnetyczne ( kryteria podziału ). - podać zaleŝnoć Cp i Cv od liczby stopni swobody. - omówić działanie diody i tranzystora. - omówić zjawisko nadprzewodnictwa. - omówić zjawisko polaryzacji, jaki to ma wpływ na pojemnoć kondensatora. - samodzielne rozwiązywać zadania i problemy nie podawane wprost na lekcji, a wykorzystujące zdobyte na lekcji wiadomoci. Ocenę celującą otrzymuje uczeń wykazujący się wiedzą i umiejętnościami wykraczającymi poza program nauczania.