Uwaga uwzględniona. Do wyjaśnienia podczas konferencji uzgodnieniowej. Warszawa, dnia 03 listopada 2015 r.

Transkrypt

1 Warszawa, dnia 03 listopada 2015 r. Zestawienie uwag do projektu rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów podatników podatku dochodowego od osób prawnych Lp. Artykuł Zgłaszający Treść uwagi Stanowisko 1. Ogólne (kwestia pomocy automatycznej) 2. Ogólne (art. 6 ust. 2 ustawy o postępowaniu w RCL RCL UWAGI OGÓLNE wymaga wyjaśnienia, czy pomoc publiczna, jaką stanowić będzie projektowane zaniechanie, ma być tzw. pomocą automatyczną, udzielaną bezpośrednio z mocy aktu normatywnego bez konieczności podejmowania dodatkowych czynności (np. wydania decyzji - art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej) - taki charakter pomocy, przy braku dodatkowych informacji o zamierzeniach projektodawcy, sugeruje sam mechanizm zaniechania poboru podatku (zaniechanie nastąpi automatycznie" w momencie uzyskania określonych dochodów); w konsekwencji beneficjenci tej pomocy (korzystający z zaniechania poboru podatku) nie byliby zobowiązani do składania wniosku o jej udzielenie, zatem należałoby skorygować uzasadnienie projektu, które wskazuje na obowiązek beneficjentów pomocy składania informacji, o których mowa art. 37 ust. 5 ustawy o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej wymaganych przy ubieganiu się" o pomoc (ten element nie występuje w przypadku pomocy automatycznej); projektowane rozporządzenie wprowadza (w odniesieniu do banków spółdzielczych) zaniechanie poboru podatku analogiczne do zaniechania wprowadzonego rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 26 marca

2 sprawach dotyczących pomocy publicznej) 3. Ogólne (ocena skutków regulacji) KSKOK r. dotyczącego spółdzielczych kas oszczędnościowokredytowych (Dz. U. z 2014 r. poz. 404) - nawiązując do uwag podniesionych wyżej, należy zauważyć, że rozporządzenie to zostało wydane już po zatwierdzeniu przez KE decyzją z dnia 18 lutego 2014 r. programu pomocowego dotyczącego SKOK (uzasadnienie projektu przekazanego do podpisu, str. 8). Należy też zauważyć, że kierując projekt ww. rozporządzenia do uzgodnień wskazano w uzasadnieniu projektu, iż projekt ten zostanie notyfikowany KE - czego nie przewidziano w odniesieniu do opiniowanego projektu, dodatkowo wskazując w uzasadnieniu (str. 3), że projekt nie wymaga uzgodnienia" z organami i instytucjami UE; zasadne jest wyjaśnienie przyczyn odmiennej oceny charakteru projektowanego rozporządzenia (jako nie wymagającego notyfikacji) zwłaszcza z uwagi na potencjalny automatyczny" charakter przewidzianej w nim pomocy publicznej, która wymaga dokonania takiej notyfikacji zgodnie ze wspomnianym art. 6 ust. 2 ustawy o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej (bądź wykazania, że przewidziana w projekcie pomoc nie jest objęta takim obowiązkiem). Zgodnie z par. 1 projektu zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób prawnych od dochodów uzyskanych przez podatników z tytułu otrzymanej gwarancji lub dotacji w ramach wsparcia udzielonego bankowi spółdzielczemu przez Bankowy Funduszu Gwarancyjny. Jak wskazano w Ocenie Skutków Regulacji, obciążenie podatkiem dochodowym dochodów o których mowa w par. 1 projektu stanowi przeszkodę w realizacji procesów restrukturyzacyjnych przez banki spółdzielcze znajdujące 2

3 4. Ogólne (ocena skutków regulacji) 5. Ogólne (ocena skutków regulacji) KSKOK RCL się w trudnej sytuacji finansowej" oraz "może mieć wpływ na podjęcie przez banki krajowej decyzji o zaangażowaniu się w proces restrukturyzacji banków spółdzielczych" (pkt 1 OSR), a także, że zaniechanie poboru podatku dochodowego w proponowanym zakresie zwiększy efektywność procesów restrukturyzacyjnych banków spółdzielczych (pkt 2 OSR). Niespójny z projektowaną regulacją wydaje się natomiast ostatni akapit pkt 6 OSR, odnoszący się - zamiast do banków spółdzielczych - do spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych, w związku z czym powinien on zostać odpowiednio skorygowany. Wątpliwości budzi wynikające z dołączonej Oceny skutków regulacji (pkt 6) stwierdzenie o braku wpływu na sektor finansów publicznych. Abstrahując od kwestii możliwości precyzyjnego obliczenia kwotowego wpływu projektowanej regulacji na ten sektor, wniosek o braku takiego wpływu wydaje się nieuzasadniony. Należy zauważyć, że w przywołanym już analogicznym rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 26 marca 2014 r. oszacowano i wskazano potencjalne maksymalne skutki finansowe (zmniejszenie dochodów). Wyjaśnienie tej kwestii jest szczególnie istotne ze względu na wymóg przekazania do zaopiniowania przez Komisję Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego projektu, który przewidywałby zmniejszenie dochodów jednostek samorządu terytorialnego. 3

4 UWAGI DO PROJEKTU 6. 1 BFG W 1 projektu rozporządzenia proponujemy wykreślenie ze zdania wstępnego wyrazu otrzymanej KZBS Bez wątpienia sektor bankowości spółdzielczej stoi w obliczu konieczności przeprowadzenia zmian strukturalnych związanych z dostosowaniami do nowego otoczenia regulacyjnego. Należy jednak zwrócić uwagę, iż nie wszystkie procesy legislacyjne dotyczące zmian strukturalnych i organizacyjnych sektora bankowości spółdzielczej zostały zakończone. W związku z powyższym, KZBS dostrzega potrzebę zapewnienia, w miarę możliwości, optymalnych rozwiązań prawnych umożliwiających sektorowi bankowości spółdzielczej skuteczne przeprowadzenie zmian strukturalnych bez poczucia zagrożenia koniecznością wdrażania uporządkowanej likwidacji banków spółdzielczych, w szczególności w zaproponowanej formule. Dlatego też, celem wzmocnienia stabilności sektora bankowości spółdzielczej budującego obecnie grupowe systemy ochrony instytucjonalnej, proponujemy uwzględnienie w projektowanym rozporządzeniu i odpowiednio w prenotyfikowanym programie pomocowym, zaniechania poboru podatku dochodowego od osób prawnych w przypadku udzielenia pomocy finansowej w ramach systemu ochrony instytucjonalnej. W związku z powyższym proponujemy w 1 dotychczasową treść oznaczyć jako ust.1 i dodać ust. 2 o następującej treści: 2. Zarządza się zaniechanie podatku dochodowego od osób prawnych od dochodów uzyskanych przez uczestnika 4

5 systemu ochrony instytucjonalnej z tytułu udzielonego mu wsparcia przez system ochrony instytucjonalnej z funduszu pomocowego, o którym mowa w art. 22 g ust. 1 ustawy z dnia 7 grudnia 2000 r. o funkcjonowaniu banków spółdzielczych ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających (Dz.U. z 2014 r. poz. 109 ze zm.). Należy zwrócić uwagę, iż celem systemu ochrony instytucjonalnej jest zapewnienie płynności i wypłacalności jego uczestników, a w konsekwencji bezpieczeństwa zgromadzonych przez te banki depozytów. Istotnym narzędziem systemu ochrony będzie obligatoryjnie tworzony fundusz pomocowy, służący pomocą finansową w procesach restrukturyzacji i naprawczych w bankach spółdzielczych. Fundusz ten będzie pełnił zatem funkcję zbliżoną do funkcji BFG w ramach resolution. W związku z powyższym, uzasadnionym jest objęcie wsparcia udzielanego z funduszu pomocowego zakresem projektowanego rozporządzenia. Uwzględnienie przedłożonej propozycji będzie stanowiło wraz z pozostałymi propozycjami projektowanego rozporządzenia, potencjalnie istotne wsparcie w procesie ewentualnych zmian strukturalnych, a także organizacyjnych sektora bankowości spółdzielczej, w tym wynikających z implementacji przepisów Dyrektywy CRD IV do polskiego porządku prawnego. Pragniemy także przypomnieć, iż analogiczne jak proponowane przez nas rozwiązanie, zostało zaimplementowane w odniesieniu do spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych, w rozporządzaniu z dnia 26 marca 2014 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych podatników podatku dochodowego od osób prawnych (Dz.U. z 2014 r. poz. 404). 5

6 8. 2 UOKiK Zgodnie z 2 ww. projektu, zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób prawnych od dochodów uzyskiwanych przez podatników z tytułu otrzymanej gwarancji lub dotacji w ramach wsparcia udzielanego bankowi spółdzielczemu przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny, stanowi pomoc publiczną udzielaną zgodnie z zatwierdzonym przez Komisję Europejską programem pomocowym. Z brzmienia powyższego przepisu można wnioskować, iż ww. zaniechanie poboru podatku zostało już zatwierdzone przez Komisję i jest zgodne z obowiązującym programem pomocowym. Pragnę jednak zauważyć, iż w chwili obecnej nie istnieje zatwierdzony przez Komisję Europejską program pomocowy przewidujący udzielanie pomocy bankom spółdzielczym na podstawie art. 20ba ust. 2 pkt 3 i 4 ustawy z dnia 14 grudnia 1994 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym (Dz. U. z 2014 r. poz. 1866, ze zm.). Ponadto, w uzasadnieniu do ww. projektu stwierdzono, iż potrzeba wydania tego rozporządzenia związana jest z trwającym pomiędzy Rzeczpospolitą Polską a Komisją Europejską postępowaniem prenotyfikacyjnym programu uporządkowanej likwidacji banków spółdzielczych oraz nadmieniono, iż obecnie trwają prace nad wdrożeniem" programu pomocowego dla banków spółdzielczych - w sprawie programu uporządkowanej likwidacji banków spółdzielczych (znak sprawy: SA (2015/PN)). Biorąc pod uwagę, że badanie projektu ww. programu pomocowego przez KE w ramach postępowania prenotyfikacyjnego zostało rozpoczęte stosunkowo niedawno oraz mając na uwadze konieczność dokonania formalnej notyfikacji po zakończeniu obecnie trwającej procedury, nie jest znany termin, w jakim ten program 6

7 pomocowy zostanie przez Komisję zatwierdzony. W związku z powyższym, w mojej ocenie, niezbędne jest następujące przeformułowanie 2 ww. projektu: Zaniechanie, o którym mowa w 1, stanowi pomoc publiczną w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE. Pomoc ta może być udzielana w okresie obowiązywania decyzji Komisji Europejskiej o zgodności tej pomocy publicznej z rynkiem wewnętrznym. Niezbędne jest również odpowiednie poprawienie uzasadnienia. 7

8 UWAGI DO UZASADNIENIA 9. Uzasadnienie BFG Dodatkowo należy wskazać, że w uzasadnieniu do projektu rozporządzenia pojawiają się zdania, w których stwierdza się, że wsparcie finansowe jest udzielane dla podmiotu przejmującego bank spółdzielczy (6 i 7 akapit uzasadnienia - Wsparcie finansowe dla podmiotu przejmującego bank (..), Udzielona podmiotowi przejmującemu dotacja (..) ). Natomiast zgodnie z art. 20ba ust. 1 ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym wsparcie udzielane jest bankom w przypadku ich przejęcia lub likwidacji, likwidacji ich zorganizowanej części lub wybranych praw majątkowych. Zatem należałoby przeformułować przedmiotowe uzasadnienie tak aby było zgodne z treścią przepisów ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym. 10. Uzasadnienie BFG W uzasadnieniu do projektu rozporządzenia (str. 2) zawarta jest informacja o tym, że W 2 wskazano, że (...) korzystanie z zaniechania w tym zakresie wymaga przedłożenia do właściwego urzędu informacji, o których mowa w art. 37 ust. 5 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej (Dz. U. z 2007 r. Nr 59, poz. 404, z późn. zm.). Natomiast w treści 2 projektu rozporządzenia ten wymóg nie został wskazany. Zatem należałoby przedmiotowe zdanie przeredagować. 11. Uzasadnienie RCL wymaga wyjaśnienia ratio legis wprowadzenia projektowanego zaniechania poboru podatku przed zatwierdzeniem przez Komisję Europejską (KE) programu pomocowego, w ramach którego zaniechanie (jako pomoc publiczna) mogłoby być stosowane; należy przyjąć, że do czasu takiego zatwierdzenia projektowane rozporządzenie miałoby charakter warunkowy" (w razie negatywnej 8

9 decyzji KE nie znalazłoby ono w ogóle zastosowania) - takie rozwiązanie należy ocenić negatywnie, w szczególności z uwagi na charakter instytucji zaniechania poboru podatku, która jest wykorzystywana w sytuacjach szczególnych, nadzwyczajnych; zasadne byłoby zatem wydanie projektowanego rozporządzenia już po uzyskaniu informacji o decyzji KE. Dodatkowo, uzasadnienie projektu nie przedstawia szczegółowych informacji o wspomnianym programie pomocowym, zatem nieznane są obecnie nawet planowane warunki dopuszczalności i przeznaczenie pomocy publicznej, jaką ma stanowić projektowane zaniechanie poboru podatku, których określenia wymaga art. 22 1a ustawy - Ordynacja podatkowa; w ocenie RCL zasadne jest wyjaśnienie tej kwestii w uzasadnieniu projektu (ewentualnie stosowne uzupełnienie treści projektu) 12. Uzasadnienie RCL Nie jest jasne ratio legis objęcia projektowanym zaniechaniem dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2015 r. zważywszy na fakt, że przepis art. 20ba ustawy z dnia 14 grudnia 1994 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym wchodzi w życie z dniem 1 listopada 2015 r. - przed tym dniem nie jest zatem możliwe udzielenie na podstawie tego przepisu gwarancji ani dotacji, z których otrzymaniem związane jest zaniechanie poboru podatku 13. Uzasadnienie RCL Uzasadnienie projektu powinno zostać uzupełnione o wyjaśnienie przyjęcia daty 31 grudnia 2020 r. jako końcowej daty okresu stosowania zaniechania. 14. Uzasadnienie RCL Odnośnie 4 projektu, ponownie rozważyć należy zasadność wyznaczenia terminu wejścia w życie rozporządzenia na dzień następujący po dniu ogłoszenia. Jak wyżej wskazano, przepis art. 20ba ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym wchodzi w życie z dniem 1 9

10 listopada 2015 r., zatem dopiero od tego dnia będzie mogła być udzielana pomoc polegająca na udzieleniu przez BFG gwarancji lub dotacji, o których mowa w art. 20ba ust. 2 pkt 3 i 4 tej ustawy, przy czym trudno zakładać, iż udzielanie tej pomocy rozpocznie się od razu w pierwszych dniach stosowania ustawy (choćby ze względu na wymogi np. uzyskania określonych opinii Komisji Nadzoru Finansowego). Nawet jednak w takim przypadku dochody podlegające projektowanemu zaniechaniu zostaną uzyskane najwcześniej z dniem 1 listopada 2015 r. i będą podlegać - co do zasady - rozliczeniu w roku 2016 r. Wydaje się zatem, że zachowanie w niniejszej sprawie standardowego 14- dniowego vacatio legis nie stanowiłoby jakiegokolwiek utrudnienia w skorzystaniu z pomocy publicznej ukształtowanej w projektowanym akcie prawnym przez beneficjentów tej pomocy. 15. Uzasadnienie MSZ Projektowane rozporządzenie przewiduje udzielanie pomocy publicznej w formie zaniechania poboru podatku dochodowego od osób prawnych w oparciu o zatwierdzony przez Komisję Europejską program pomocowy. Zgodnie z 4 projektowanego rozporządzenia, wchodzi ono w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia. Powyższy termin wejścia w życie projektowanego rozporządzenia budzi zastrzeżenia w świetle treści uzasadnienia, z którego nie wynika, aby Komisja udzieliła zgody na udzielenie projektowanej pomocy. Mając na uwadze, że udzielanie pomocy publicznej przed jej zatwierdzeniem przez Komisję Europejską - gdy zgoda Komisji jest wymagana - jest zabronione, a pomoc udzielona w ten sposób jest pomocą bezprawną, projektowany termin wejścia w życie rozporządzenia należy uznać za sprzeczny z art. 108 ust. 3 Traktatu o 10

11 funkcjonowaniu Unii Europejskiej. 16. Uzasadnienie KZBS Obawę budzą jednak sformułowania uzasadnienia projektu wskazujące, iż projektowane narzędzie związane jest z wyjątkową sytuacją sektora banków spółdzielczych, przechodzących obecnie przemiany strukturalne i dostosowujących się do nowego otoczenia regulacyjnego. Po czym wskazuje się, iż proponowane rozwiązanie ma na celu zwiększenie efektywności ewentualnych procesów restrukturyzacyjnych tych banków. W uzasadnieniu przedłożonego projektu znajdujemy wyjaśnienie sugerujące, iż konsekwencją przedmiotowych zmian regulacyjnych, może być wszczynanie w określonych sytuacjach postępowań restrukturyzacyjnych z udziałem także podmiotów nie spółdzielczych. Potencjalny udział banków spółek akcyjnych (nie będących bankami zrzeszającymi) w procesie restrukturyzacji banków spółdzielczych zapewne wpływałby na zwiększenie prawdopodobieństwa finalizowania procesów restrukturyzacji. Jednakże w ocenie KZBS tak zaproponowany zakres podmiotowy postepowań w konsekwencji prowadziłby także do nieodwracalnych skutków w postaci wolumenowego kurczenia się sektora banków spółdzielczych w drodze ich przejęcia lub likwidacji, przejęcia lub likwidacji ich zorganizowanej części lub wybranych praw majątkowych (art. 20ba ust.2 pkt.3,4 ustawy o BFG) przez banki spoza sektora spółdzielczego. Odwołując się w tym miejscu do treści Komunikatu Komisji w sprawie stosowania od dnia 1 sierpnia 2013 r. reguł pomocy państwa w odniesieniu do środków wsparcia na rzecz banków w kontekście kryzysu finansowego (2013/C 216/01) pragniemy zwrócić uwagę na podnoszony tam aspekt jakim będą hipotetyczne, łączne skutki restrukturyzacji poszczególnych podmiotów (w tym Uwaga nieuwzględniona Komunikat Komisji w sprawie stosowania od dnia 1 sierpnia 2013 r. reguł pomocy państwa w odniesieniu do środków wsparcia na rzecz banków w kontekście kryzysu finansowego (tzw.: komunikat bankowy ), za jedną z podstawowych przesłanek udzielenia wsparcia w ramach procesu uporządkowanej likwidacji wskazuje ocenę czy proces sprzedaży ma charakter otwarty, bezwarunkowy i niedyskryminacyjny. Ograniczenie beneficjentów wyłącznie do sektora banków spółdzielczych byłoby zaprzeczeniem tego warunku. 11

12 przypadku spółdzielczych) z udziałem banków spółek spoza sektora spółdzielczego, w szczególności na jego strukturę. Kwestionowane przez nas rozwiązanie mogłoby bowiem zagrozić wartości jaką jest różnorodność sektora bankowego (diversity) poprzez zmniejszanie tą drogą jego udziału w rynku na rzecz sektora nie spółdzielczego. Rola i pozycja różnorodności w sektorze bankowym jest obecnie niekwestionowana, a jej pozytywne aspekty doceniane i chronione, także w poszczególnych państwach członkowskich i na szczeblu UE. W omawianym przypadku udział w restrukturyzacji przymusowej podmiotów z sektora pozaspółdzielczego zagrażałby także pozytywnym kierunkom zmian w strukturze własnościowej polskiego sektora bankowego. 17. Uzasadnienie ZBP Warto jednak rozważyć, czy zwolnienie podatkowe nie powinno być rozszerzone na udzielenie pomocy także w sytuacji, gdy podmiotem przejmującym bank spółdzielczy jest bank działający w formie spółki akcyjnej. Za powyższym rozwiązaniem przemawiają dwa zasadnicze argumenty. Po pierwsze, zachowana zostanie zasada równości wszystkich podmiotów, które mogą być objęte zwolnieniem podatkowym. Po drugie, nie można wykluczyć powstania sytuacji, w której w problemy ekonomiczne wpadnie większy bank spółdzielczy i wówczas inny bank spółdzielczy może nie być w stanie udzielić pomocy takiemu bankowi spółdzielczemu. W tej sytuacji pomocy mógłby udzielić bank w formie spółki akcyjnej, w tym bank zrzeszający banki spółdzielcze. Zatem taka forma wsparcia powinna korzystać z analogicznych zasad preferencji podatkowych. W naszej ocenie zaproponowane podejście jest nie tylko niespójne celowościowo, ale może naruszać konstytucyjną Uwaga nieuwzględniona Zgodnie z ogólnymi zasadami TFUE oraz praktyką Komisji i orzecznictwem Sądu, każdy program pomocowy musi spełniać przesłanki niezbędności, odpowiedniości i proporcjonalności. W odniesieniu do przesłanki niezbędności pomocy należy wskazać, że oznacza ona, iż pomoc państwa powinna być ograniczona do niezbędnego minimum i może być udzielana wyłącznie podmiotom potrzebującym wsparcia, w tej sytuacji bankom spółdzielczym znajdującym się w trudnej sytuacji finansowej, a nie instytucjom prawidłowo funkcjonującym. 12

13 zasadę równości wobec prawa (art. 32 Konstytucji), która nakazuje organom publicznym równe traktowanie podmiotów w takiej samej sytuacji, którą w danym przypadku jest możliwość zwolnienia z podatku z uwagi na przejęcie banku. 13