Środki znieczulające miejscowo. Środki znieczulające miejscowo. Metody znieczulenia miejscowego. Rodzaj znieczulenia

Transkrypt

1 Środki znieczulające miejscowo Środki znieczulające miejscowo 1. Działają one porażająco na zakończenia bólowe i nerwy czuciowe. 2. Umożliwiają bezbolesne przeprowadzenie poważnych zabiegów chirurgicznych i neurochirurgicznych. 3. Znoszą one odruchy, co wykorzystuje się w celach rozpoznawczych, znieczulając często przy badaniach okulistycznych spojówkę i rogówkę 4. Znoszą odruchy wymiotne 5. Hamują odczyny zapalne 6. Stosuje się też je w postaci blokad w leczeniu stanów chorobowych Metody znieczulenia miejscowego 1. Znieczulenie środkami fizycznymi: zahamowanie przewodnictwa nerwu czuciowego i wrażliwości zakończeń bólowych za pomocą uścisku opaską Esmarcha lub zamrożenie chlorkiem etylu. W lecznictwie stosuje się zamrożenie chlorkiem etylu tkanki przed drobnymi zabiegami chirurgicznymi i stomatologicznymi. 2. Znieczulenie środkami chemicznymi Rodzaj znieczulenia powierzchniowe nasiękowe Postać leku i zastosowanie Okłady, krople, pędzlowania, przysypki, maści, czopki, proszki lub roztwory p.o. Stosuje się na skórę i błony śluzowe w celu zniesienia bólu(oparzenia, guzki krwawnicze) i świądu lub zniesienia odruchów Wstrzyknięcia w celu znieczulenia ograniczonej okolicy tkanki przy drobnych zabiegach chirurgicznych, blokadach miejscowych Rodzaje znieczulenia- Rodzaj znieczulenia przewodowe dordzeniowe Postać leku i zastosowanie Wstrzyknięcia w celu przerwania przewodnictwa określonego nerwu w zabiegach stomatologicznych, drobnych zabiegach chirurgicznych, blokadach przewodowych Wstrzyknięcia do płynu mózgowordzeniowego lub nadoponowo w celu porażenia korzeni nerwów rdzeniowych przed zabiegami operacyjnymi w dolnym odcinku jamy brzusznej lub blokadach leczniczych Pewną formą znieczulenia przewodowego jest blokada. Blokada polega na wstrzykiwaniu w różne okolice ciała dużych ilości środka znieczulającego miejscowo w małym stężeniu. Istotą blokady jest przerwanie przewodnictwa i porażenie zakończeń nerwowych, splotów (blokada splotu ramiennego) lub zwojów układu autonomicznego. Zabieg ten izoluje ognisko chorobowe od ośrodkowego układu nerwowego, hamując płynące z zakończeń nerwowych impulsy bólowe. Do blokad najczęściej używa się Prokainy w roztworze 0,25-0,5 % 1

2 Podział środków znieczulających miejscowo 1.Środki znieczulające powierzchniowo: kokaina, lidokaina, etoform, tetrakaina 2.Środki do znieczuleń dotkankowych: a)nasiękowych: lidokaina, piperokaina, mepiwakaina, b)przewodowych: lidokaina, heksylokaina, chlorprokaina, butamina, mepiwokaina, c)dordzeniowych: butamina, piperokaina, bupiwakaina 3.Środki stosowane dożylnie (działanie ogólne): lidokaina 4.Środki stosowane doustnie (znieczulenie błony śluzowej żołądka): etoform Środki miejscowo znieczulającepodział względem budowy chemicznej 1.Estry np.: mkoaina, benzokaina, tetrakaina 3. Pochodne kwasu benzoesowego, np.:heksylokaina 4. Pochodne kwasu acetylosalicylowego, np.: edan 5. Amidy, np.: lidokaina, mepiwakaina, bupiwakaina Środki znieczulające powierzchniowo 1. Kokaina Jest alkaloidem, występuje w liściach krasnodrzewu peruwiańskiego rosnącego w Ameryce Południowej Działanie: - ogólne: pobudzający wpływ na OUN - miejscowo: poraża zakończenia czuciowe w miejscu wprowadzenia Kokaina- Wpływ na OUN - silnie pobudza OUN - Wywołuje pobudzenie psycho- ruchowe: nadmierna ruchliwość, ataki śmiechu i płaczu, bardzo silne podniecenie płciowe - znosi uczucie zmęczenia - wzmożona wyobraźnia - Łatwiej zachodzą kojarzenia (osobnik zaskakuje otoczenie błyskotliwą inteligencją) - po pobudzeniu występuje zahamowanie (ospałość, senność, zaburzenie myślenia, poczucie mniejszej wartości i załamanie psychiczne Wpływ kokainy na narządy obwodowe -wzmaga napięcie układu współczulnego -przyśpiesza czynność serca -zahamowanie ruchów jelit -wytrzeszcz gałek ocznych -skurcz naczyń krwionośnych Działanie miejscowe: -poraża zakończenia czuciowe (zwłaszcza bólowe) -nie działa prawie na zakończenia termiczne w skórze -przerywa wybiórczo przewodnictwo nerwów czuciowych -zwęża naczynia krwionośne (poprzez blokadę wychwytu NA) 2

3 Zatrucie ostre kokainą - duże dawki porażają OUN - utrata przytomności - zaburzenia krążenia - zaburzenia oddychania - drgawki - w końcu-śmierć wskutek porażenia ośrodka oddychania Zatrucie przewlekłe narkomanów - szybciej dochodzi do wyniszczenia ogólnego - zwyrodnienie narządów miąższowych - zwyrodnienie komórek OUN Następstwo: zaburzenia psychiczne, halucynacje, urojenia, okresowe stany podniecenia o silnym zabarwieniu erotycznym dochodzące do ataków szału, które mogą być przyczyną zbrodni, morderstw, gwałtu. Po okresie podniecenia szałowego występuje depresja i załamanie psychiczne, w czasie którego kokainista może popełnić samobójstwo. Zastosowanie kokainy kokainę stosuje się rzadko, wyłącznie do znieczulenia miejscowego w postaci pędzlowania błon śluzowych, zakraplań do spojówek Preparat: Cocaina hydrochloricum 1% Etoform -proszek, nierozpuszczalny w wodzie -stosowany w postaci 2-3% przysypek i 3-10% maści w świądzie skóry, na bolesne powierzchniowe rany i oparzenia -podaje się go doustnie w znieczuleniu błony śluzowej żołądka- jako lek p/wymiotny Preparat: Anaesthesinum Z powierzchni ran etoform może ulec wchłonięciu i spowodować zatrucie! Tetrakaina - stosowana głównie w laryngologii do znieczuleń powierzchniowych w postaci pędzlowania w roztworach wodnych 0,5-2% -silniej znieczula od prokainy, lecz 10 krotnie bardziej toksyczna Preparaty: Tetracain- fiolki 15ml 0,5% Pantocain-amp.0,01g do znieczulenia dolędźwiowego Leki pochodzenia roślinnego 1.Mentol: działa słabo znieczulająco ( Tinctura Menthae) 2.Kapsaicyna:skuteczna w leczeniu świądu (Tinctura Capsici) 3

4 Środki do znieczulenia dotkankowego - rozpuszczalne w wodzie - są mniej toksyczne od kokainy - większość z nich nie kurczy naczyń (wyjątek chlorprokaina) Lidokaina -działa dłużej (do 1h nasiękowo) i silniej od Prokainy, - mniej toksyczna - działanie przeciwarytmiczne (50-100mg) - zatrucie: nudności, wymioty, obniżenie ciśnienia i drżenie mięśni. Bezpośrednie działanie na serce zwolnienie przewodnictwa, ujemny wpływ inotropowy, zatrzymanie serca. Zastosowania: znieczulenia nasiękowe, przewodowe, powierzchniowe, zaburzenia rytmu pochodzenia komorowego Preparaty: Lignocainum hydrochloricum, dawka: 4,5 mg/kg Bupiwakaina -działa znieczulająco miejscowo -4 razy silniej od Lidokainy -bardziej toksyczna -może powodować spadek ciśnienia tętniczego -powoduje bardzo silną i długotrwałą blokadę czuciową (4-6 godzin) Zastosowanie:znieczulenia nasiękowe, zewnątrzoponowe i podpajęczynówkowe oraz w blokadach splotów i zwojów nerwowych Preparaty: Bupivocainum hydrochloricum- amp, Marcain- amp. Mepiwokaina -budowa zbliżona do lidokainy -działa szybciej i dłużej Zastosowanie: -w znieczuleniach przewodowych -często stosowana, gdy jest przeciwwskazane dodanie leku zwężającego naczynia (podeszły wiek, choroby układu krążenia, znieczulenie palców) Preparaty: Mepivacain, Mepidont- amp Edan -środek znieczulający miejscowo -działa silniej i dłużej od Prokainy -działa też spasmolitycznie Zastosowanie: -znieczulenie nasiękowe i infiltracyjne w stomatologii, laryngologii, chirurgii, ginekologii Preparat: Edan- amp. -chlorprokaina -butamina -piperokaina -trimekaina -karbokaina Inne 4

5 Przedłużenie działania znieczulenia Dodanie środka obkurczajacego naczynia- adrenaliny możliwa większadawkalekuoraz dłuższe działanie przy mniejszej toksyczności ogólnej Niestosowćw obrębiepalców, nosauszu ryzyko martwicy z powodu słabego ukrwienia Zatrucia środkami znieczulającymi miejscowo Reakcje toksyczne są najczęściej następstwem przedawkowania leku. Toksyczność wzrasta w miarę wzrostu stężenia leku. Do pierwszych objawów toksycznych związanych z wpływem na OUN należą zaburzenia smakowe, np.: metaliczny smak w ustach, drętwienie języka, uczucie niepokoju i pobudzenia psychoruchowego, drżenie przechodzące niekiedy w napady drgawek. Działanie toksyczne na układ sercowo-naczyniowy objawia się zmniejszeniem pobudliwości komórek układu bodźcotwórczego (lidokaina) lub jej zwiększaniem (kokaina). Prokaina zmniejsza objętość wyrzutową serca, mogąc prowadzić do wstrząsu kardiogennego. W razie pojawienia się objawów intoksykacji, z objawami pobudzenia OUN, należy przerwać wstrzykiwanie środka znieczulającego, podać leki uspakajające (diazepam), niekiedy przy występowaniu drgawek klonicznych należy zwiotczyć mięśnie (suksametonium), zaintubować chorego i prowadzić oddech kontrolowany. W razie zaburzeń rytmu podajemy leki przeciwarytmiczne. W razie wstrząsu adrenalinę lub aminy katecholowe (dopamina, dobutamina) w ciągłym wlewie dożylnym. Reakcje uczuleniowe: występują najczęściej po stosowaniu estrów (tetrakainy) rzadziej po amidach (lidokainie, bupiwakainie i mepiwakainie). W razie wystąpienia reakcji uczulających stosuje się leki przeciwhistaminowe, preparaty wapnia, glikokortykosterydy i leki objawowe. 5