POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY KATEDRA ELEKTROTECHNIKI TEORETYCZNEJ I METROLOGII. Instrukcja do zaj laboratoryjnych z przedmiotu:
|
|
- Milena Staniszewska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY KATEDRA ELEKTROTECHNIKI TEORETYCZNEJ I METROLOGII Instrukcja do zaj laboratoryjnych z przedmiotu: Systemy pomiarowe Kod przedmiotu: KS Ćwiczenie nr 2 POMIAR NAPIĘCIA (DC, AC, RMS) I PRĄDU. WPŁYW PRZYRZĄDU NA WIELKOŚĆ MIERZONĄ. O p r a c o w a ł : dr in. Arkadiusz Łukjaniuk Białystok 2010
2 Wszystkie prawa zastrze one. Wszystkie nazwy handlowe i towarów wyst puj ce w niniejszej instrukcji s znakami towarowymi zastrze onymi lub nazwami zastrze onymi odpowiednich firm odno nych wła cicieli. 2
3 Cel ćwiczenia: Nauczenie studentów posługiwania si przyrz dami do pomiaru napi cia i pr du. Powinni oni wiedzie w jakiej sytuacji zastosowa mierniki DC, AC i RMS oraz jak unikn znacznego wpływu przyrz du na wielko mierzon. 1. WSTĘP Napi cie jest ró nic potencjałów wyst puj cych mi dzy dwoma zaciskami obwodu elektrycznego. Obwody, w których dokonywany jest pomiar napi cia, mog posiada ró n konfiguracj i parametry. Pomiary napi cia (pr du) w obwodach nale do najcz ciej spotykanych w praktyce pomiarowej. y typowych przyrz dów pozwalaj na pomiary bezpo rednie napi od kilkudziesi ciu miliwoltów do setek woltów. Przył czenie przyrz du pomiarowego do badanego obwodu narusza stan energetyczny obwodu powoduj c w nim zmiany napi i rozpływu pr dów, a wi c zmian warto ci mierzonej. Zmiana ta b dzie tym mniejsza, im mniejsz moc b dzie pobierał wł czony do obwodu przyrz d. Skutkiem tego wskazania przyrz dów w zauwa alny sposób mog by inne od warto ci wyst puj cych przed ich wł czeniem. Wł czenie do obwodu przyrz du pomiarowego powoduje zmian warto ci wielko ci mierzonej. Moc pobierana przez woltomierz (amperomierz) zale y od rezystancji wewn trznej woltomierza (amperomierza) i wynosi: Zatem idealny woltomierz powinien mie rezystancj R V =. Warunek ten jest bliski do spełnienia w woltomierzach cyfrowych. Woltomierze analogowe (wskazówkowe) posiadaj relatywnie du warto rezystancji wewn trznej zale n od zakresu pomiarowego. Planuj c pomiar, nale y wybra tak metod oraz takie narz dzia pomiarowe, które w najmniejszym stopniu wpłynie na wynik pomiaru. Gdy jednak jest to niemo liwe, nale y spróbowa ustali warto poprawki, jaka powinna by wniesiona do wyniku pomiaru. Niekiedy celem pomiaru jest kontrola stanu wielko ci mierzonej. Wystarczy wtedy, aby pomiar wykonywany był za ka dym razem tym samym przyrz dem, zawsze tak samo zniekształcaj cym stan kontrolowanej wielko ci. Na przykład producenci sprz tu elektronicznego podaj na schematach. 3
4 serwisowych swoich urz dze warto ci napi, jakie powinny wyst pi w najwa niejszych punktach obwodu sprawnego urz dzenia. Jednocze nie podaj warto rezystancji wewn trznej woltomierza, którym nale y te napi cia mierzy. Rezystancja wewn trzna woltomierza przypadaj ca na jeden wolt zakresu pomiarowego, oznaczana greck liter kappa, np. χ = Ω/V. Parametr ten pozwala obliczyć rezystancję wewnętrzną woltomierza dla kaŝdego zakresu, w który jest on wyposaŝony. Rezystancję wewnętrzną R V oblicza się jako iloczyn zakresu pomiarowego U n i rezystancji wewnętrznej jednostkowej χ: R V = χ U n. Najczęściej uŝywanymi przyrządami pomiarowymi są amperomierze i woltomierze. Amperomierz włączany jest zawsze (lub prawie zawsze) szeregowo z gałęzią sieci, zaś woltomierz równolegle do gałęzi (rys.1). Rys. 1. Typowe sposoby włączania podstawowych przyrządów pomiarowych. Włączenie amperomierza powiększa rezystancję R BC gałęzi, włączenie woltomierza zaś zmniejsza tę rezystancję (dla prostoty ograniczamy rozwaŝania do obwodów prądu stałego). JeŜeli przed włączeniem amperomierza rezystancja gałęzi wynosiła R x, to po włączeniu tego przyrządu będzie równa R BC : R BC = Rx + R A, gdzie: R A oznacza rezystancję wewnętrzną amperomierza. Wpływ amperomierza na sieć będzie jak najmniejszy, tj. Rx R BC, wtedy gdy R A << Rx. W przypadku woltomierza jest analogicznie: jeŝeli przed jego włączeniem rezystancja gałęzi wynosiła Rx, to po włączeniu tego przyrządu wyniesie: R BC RxRv = R + R x v = Rx Rx +1 R v 4
5 Więc jeŝeli chcemy, aby woltomierz jak najmniej zniekształcał stan mierzonej sieci, czyli aby R BC R x, powinniśmy zadbać o spełnienie warunku: R R x v 0, tzn. aby R V >> R G. Logicznym jest stwierdzenie, Ŝe zapewnienie, w trakcie pomiarów, niezmienności parametrów jednej gałęzi gwarantuje niezmienność stanu całej sieci. Na rysunku 2 przedstawiony jest sposób włączania multimetru cyfrowego wykorzystywanego do pomiaru prądu (punkty 1 i 2 odpowiadają miejscom podłączenia przyrządu pokazane na rysunku 1). Pokrętła wyboru funkcji pomiarowej powinny być ustawione naprzeciw symbolu A, ma lub µa. Rys. 2. Ilustracja miejsc podłączeń przewodów do multimetrów podczas pomiaru prądu. Rys. 3. Ilustracja miejsc podłączeń przewodów do multimetrów podczas pomiaru napięcia. Analogicznie jest pokazany sposób podłączenia multimetru podczas pomiaru napięcia (białe kółko pokazuje pozycję przełącznika funkcyjnego). 5
6 W praktyce spotykamy się z pomiarami napięć stałych (DC) i zmiennych (AC). Te ostatnie mogą być sinusoidalnie zmienne lub odkształcone. W obwodach prądu stałego nie zawsze mamy do czynienia tylko ze stałymi w czasie sygnałami napięciowymi lub prądowymi. Wynikiem właściwości obwodów lub teŝ wpływu otoczenia, do stałych sygnałów pomiarowych dodają się sygnały zmienne, zwane zakłócającymi lub pasoŝytniczymi. Wtedy wskazania mierników prądu stałego mogą ulegać duŝym zmianom - uniemoŝliwiającym dokładny odczyt. WraŜliwość przyrządów prądu stałego na zakłócenia okresowe zaleŝy przede wszystkim od rodzaju zastosowanych w nim przetworników. Przyrządy magnetoelektryczne i woltomierze ze wzmacniaczami prądu stałego, mając przetworniki wartości średniej, tłumią te sygnały w sposób zadawalający - jeŝeli tylko nie mają zbyt niskich częstotliwości. Przyrządy cyfrowe mogą znacznie reagować na składowa zmienną w mierzonym napięciu. Najczęściej stosowane woltomierze cyfrowe są wyposaŝone w przetworniki całkujące, które w pełni eliminują zakłócenia o częstotliwości 50Hz lub jej wielokrotności. Jest to ich duŝą zaletą, gdyŝ sygnały zakłócające o takich częstotliwościach wytwarza wszechobecna sieć elektroenergetyczna. Natomiast sygnały o innych częstotliwościach są tłumione w sposób ograniczony. Przy pomiarze wartości skutecznej napięć zmiennych odbiegających kształtem od sinusoidy naleŝy wybierać te mierniki, które mają funkcję TRUE RMS (z ang. TRUE Root Mean Square prawdziwa wartość skuteczna) oraz zwracać uwagę na częstotliwość mierzonego przebiegu napięcia (kaŝdy miernik posiada górną granicę częstotliwości, przy której jeszcze mierzy poprawnie). W przypadku, gdy przebieg ma kształt sinusoidy wartość skuteczna wyznaczana jest z zaleŝności: gdzie: U m1 wartość maksymalna (amplituda) sinusoidy., (1) Sygnały odkształcone (np.: fala prostokątna, trójkątna, itp.) róŝnią się od sinusoidy i w zaleŝności od swego kształtu zawierają zawierają większą lub mniejszą liczbę wyŝszych harmonicznych. W tym przypadku wartość skuteczna wyznaczana jest ze wzoru: 6
7 gdzie: U 0 -wartosć sygnału stałego; U mk wartość amplitudy k-tej harmoniki;, (2) n- liczba harmonicznych wchodzących w skład sygnału odkształconego. Przyrządy cyfrowe mierzące wartość TRUE RMS wykorzystują w swoim algorytmie pomiarowym zaleŝność (2), natomiast pozostałe mierniki mają algorytm zbudowany na zaleŝności (1). Logicznym więc jest, Ŝe ich wskazania będą identyczne tylko w przypadku przebiegów sinusoidalnych. 2. BŁĘDY POMIARÓW WYKONYWANYCH PRZYRZĄDAMI WSKAZÓWKOWYMI Błąd pomiaru dokonanego pojedynczym przyrządem wskazówkowym składa się z: błędu podstawowego wskazań; błędu dodatkowego wskazań; błędu odczytu Błąd podstawowy Błąd podstawowy wskazań przyrządu wynika z niedokładności wykonania jego elementów składowych w procesie wytwórczym. Jest określony przez producenta za pomocą klasy dokładności. Jej wartość określa maksymalny błąd graniczny:. Znając wartość klasy dokładności i zakres pomiarowy, moŝemy maksymalny błąd wskazań:. (3) Pomiary naleŝy przeprowadzać przy moŝliwie jak największym odchyleniu wskazówki przyrządu, co osiąga się przez wybór odpowiedniego zakresu pomiarowego przyrządu jak najbardziej zbliŝonego do wartości wielkości mierzonej. 7
8 2.2. Błąd dodatkowy (podawany przez producenta) Błąd ten związany jest z przekroczeniem podczas pomiaru znamionowych warunków pracy przyrządu. Znamionowe warunki określone są przez następujące parametry. temperaturę otoczenia (np C C); wilgotność powietrza (np. do 85%); natęŝenie obcych pól magnetycznych (np. do 5 Oe); częstotliwość znamionową (np. 50 Hz) lub przedział dopuszczalnych częstotliwości (np Hz); współczynnik zawartości harmonicznych, charakteryzujący stopień odkształcenia od sinusoidy krzywej napięcia lub prądu (np. h 5%); sposób połoŝenia przyrządu podczas pracy (np. pionowe albo poziome, albo pod określonym kątem, np ). Błąd dodatkowy (jeŝeli występuje) powiększa wartość błędu wskazań przyrządu Błąd odczytu Błąd ten wynika z niedokładnego oszacowania przez mierzącego połoŝenia wskazówki przyrządu między dwiema sąsiednimi kreskami działowymi podziałki. Gdyby podczas pomiaru wskazówka spoczęła dokładnie na kresce działowej, co zdarza się bardzo rzadko, błąd odczytu naleŝy przyjąć za równy zeru. Bezwzględny błąd odczytu dla przyrządu wskazówkowego o równomiernej podziałce (przypadek miernika laboratoryjnego) oblicza się według formuły (4): gdzie: od - bezwzględny błąd odczytu; od p = p Z, (4) d Z p - zakres pomiarów; d - liczba działek podziałki; p - współczynnik charakteryzujący zdolność rozdzielczą oka obserwatora (p=0,2 oko nieuzbrojone, p=0,1 okulary, lupa, itd.). 8
9 Na przykład, jeŝeli woltomierz o zakresie pomiarowym Z p = 75 V ma podziałkę równomierną licząca 75 działek, to odległości między dowolnymi dwiema sąsiednimi kreskami działowymi odpowiada róŝnica napięć 75V/75=1V. Przyjmując współczynnik p = 0,1 otrzymamy błąd odczytu: od =0,1 V Całkowity maksymalny (graniczny) błąd pomiaru Całkowity maksymalny (graniczny) błąd pomiaru jest sumą błędu wskazań i błędu odczytu. Błędy te mogą mieć w ogóle przeciwne znaki i redukować się częściowo lub nawet całkowicie. Znaki tych błędów nigdy nie są znane, dlatego przyjmuje się zawsze skrajnie niekorzystny przypadek i sumuje ich wartości bezwzględne. Bezwzględny maksymalny błąd pomiaru dany jest wzorem (5); pm = k Z p = 100% Z p d k p + 100% d p + + = Z max od p (5) Przykład 1. Woltomierz laboratoryjny klasy 1 (k = 1%) ma podziałkę równomierną o 75 działkach (d = 75) i zakres pomiarowy Z P = 15 V. Zmierzono jednocześnie dwa róŝne napięcia. Wartości zmierzonego napięcia wynoszą 5V i 10V. NaleŜy obliczyć graniczne względne błędy zmierzonych obu napięć i zapisać wyniki pomiarów. Rozwiązanie W celu wyznaczenia Ŝądanego przedziału liczbowego obliczymy graniczny błąd pomiaru (wzór (5) przyjmujemy p=0,1): k p 1% 0,1 gr = Z p + = 15V + = 0,15V + 0,02V = 0,17V 0, 2V 100% d 100% 75 Zmierzone napięcia moŝemy zapisać w postaci: U 1 =5±0,2V i U 2 =10±0,2V, a wartości granicznych względnych błędów zmierzonych napięć wynoszą:,. 9
10 3. BŁĘDY POMIARÓW WYKONYWANYCH MIERNIKAMI CYFROWYMI Dokładność cyfrowych przyrządów pomiarowych określana jest w sposób bardziej złoŝony niŝ elektrycznych mierników wskazówkowych. Nie istnieje tu pojęcie klasy dokładności, tak charakterystycznej dla przyrządów wskazówkowych. Poza tym brak jest jednolitego sposobu podawania przez róŝnych wytwórców granicznych błędów wskazań charakteryzujących dokładność ich wyrobów. Sposób określania błędów jest w dodatku róŝny dla poszczególnych funkcji pomiarowych w ramach tego samego przyrządu (np. inny dla pomiaru napięć stałych, a inny dla napięć zmiennych). NaleŜy dodać, Ŝe renomowane firmy produkujące aparaturę pomiarową najwyŝszej klasy podają wartości błędów wskazań swoich produktów, zastrzegając jednocześnie, Ŝe wartości te gwarantowane są tylko w określonym przedziale czasu (przewaŝnie 1 rok), po upływie którego powinny być ponownie poddane sprawdzeniu u wytwórcy. Bł d graniczny U pomiaru napięcia przyrządem cyfrowym jest sumą dwóch składników: - bł du multiplikatywnego p, podawanego zwykle w % i stanowi on ułamek wartości mierzonej U (ang. % of reading - % rdg). MoŜe teŝ się zdarzyć, Ŝe wytwórca podaje błąd w postaci (0,01% of range + 5D); - bł du addytywnego z- zaleŝnego od zakresu przyrządu, na którym wykonuje się pomiar, wyraŝonego w jednostkach wartości mierzonej. Wartość składnika addytywnego jest podawana: często jako wielokrotność ziarna - n cyfr (znaków, ziaren), np. 3 dgt oznacza 3 ziarna; czasem jako ułamek (%) zakresu:. NiŜej zaprezentowano kilka charakterystycznych sposobów określania przez wytwórców, zarówno krajowych jak i zagranicznych niedokładności wskazań produkowanych przez nich multimetrów cyfrowych. Podane przykłady, powinny w dostatecznym stopniu wyjaśnić sposoby korzystania przez uŝytkowników z informacji podawanych w instrukcjach fabrycznych cyfrowych przyrządów pomiarowych, 10
11 Rys.4. Przedstawienie pojęć błędu granicznego dla przyrządów cyfrowych: a) zmiana wartości błędu granicznego w funkcji wartości mierzonej w zakresie od 0 do U max ; b) niedokładność pomiaru jako symetryczny przedział wokół wyniku pomiaru U ograniczony przez błąd graniczny Multimetry: V&A INSTRUMENTS, BM 202 i UT804 Błąd pomiaru napięć DC i AC W tabeli 1 przedstawione zostały parametry metrologiczne mierników uŝywanych w tym ćwiczeniu. Wytwórca podaje w tym wypadku następującą informację (np. BM202 pomiar DC): zakres 25 V, wartość ostatniej cyfry 10 mv i dokładność ±(0,5%wm+2c). WyraŜenie w nawiasach rozszyfrowuje się następująco: 0,5% wartości mierzonej +2 cyfry. Oznacza to, Ŝe graniczny (maksymalny) błąd bezwzględny wskazań U X wyraŝa się następująco: U X = ± (0,5% wartości mierzonej +5 10mV). Przykład 2. Oblicz błąd graniczny, z jakim mierzone jest napięcie U X = 23 V na zakresie pomiarowym U n = 25 V (miernik BM202). Rozwiązanie: U X = ± (0,5%23 V mv) = ±(0,115 V ± 0,02 V) = ± 0,135V ZałoŜono tu skrajnie niekorzystny przypadek, gdy oba składniki błędu mają ten sam znak. Znajomość tego błędu pozwala na określenie przedziału, w którym z wysoką ufnością (P = 0,9973) zawiera się wartość rzeczywista mierzonego napięcia. Niepewność rozszerzona wyniesie: a zapis wyniku pomiaru: Ux=(23,00±0,14)V., (6) 11
12 Tabela 1. V&A INSTRUMENTS Dotyczy AC f=(40-400hz) BM 202 Dotyczy AC f=(50-500hz) UT804 Dotyczy AC f=( hz) UT804 Dotyczy AC f=(1khz-10khz) UT804 Dotyczy AC f=(10khz-100khz) DC AC Wartość Wartość ostatniej Dokładność ostatniej Dokładność cyfry cyfry 600,0 mv 0,1mV ±(0,5%wm+8c) 600,0 mv 0,1mV ±(3,0%wm+3c) 6,000 V 1 mv 6,000 V 1 mv 60,00 V 10 mv ±(0,8%wm+5c) 60,00 V 10 mv ±(1,0%wm+3c) 600,0 V 100 mv 600,0 V 100 mv 1000 V 1 V ±(1,0%wm+ +10c) 700 V 1 V ±(1,5%wm+3c) 250,0 mv 0,1mV ±(0,3%wm+4c) 250,0 mv 0,1mV ±(2,0%wm+5c) 2,500 V 1 mv 2,500 V 1 mv ±(1,0%wm+3c) 25,00 V 10 mv ±(0,5%wm+2c) 25,00 V 10 mv V 100 mv V 100 mv ±(1,3%wm+3c) 1000 V 1 V ±(1,0%wm+4c) 750 V 1 V ±(2,2%wm+6c) 400,00 mv 0,01mV ±(0,025%wm+ 4,0000V 0,1mV +5c) ±(0,4%wm 4,0000 V 0,01 mv 40,000 V 1 mv ++30c) 40,000 V 1 mv ±(0,05%wm+ 400,00 V 10 mv 400,00 V 10 mv +5c) ±(1,0%wm+ 1000,0 V 100 mv +30c) 1000,0 V 100 m V ±(0,1%wm+8c) 4,0000V 0,1mV ±(1,5%wm+ 40,000 V 1 mv +30c) 400,00 V 10 mv f=(1khz-5khz) 1000,0 V 100 mv ±(5%wm+30c) 4,0000V 0,1mV 40,000 V 1 mv ±(6%wm+30c) 400,00 V 10 mv Brak danych f=(5khz-10khz) 1000 V 100 mv 1000,0 V Tabela 2. Parametry metrologiczne multimetrów (pomiar prądów DC) V&A INSTRUMENTS BM 202 UT804 DC Wartość ostatniej cyfry Dokładność 600,0 µa 0,1 µa 6000 µa 1 µa ±(1,5%wm+3c) 60,00 ma 10 µa 600,0 ma 100 µa ±(1,8%wm+5c) 6,000A 1mA 10,00A 10mA ±(2,0%wm+5c) 250,0 µa 0,1 µa ±(1,5%wm+6c) 2500 µa 1 µa ±(0,8%wm+3c) 25,00 ma 10 µa ±(2,0%wm+6c) 250,0 ma 100 µa ±(1,3%wm+3c) 2,500A 1mA ±(2,0%wm+6c) 10,00A 10mA ±(1,5%wm+5c) 400,00 µa 0,01 µa 4000,0 µa 0,1 µa ±(0,1%wm+15c) 40,000 ma 1 µa 400,00 ma 10 µa ±(0,15%wm+15c) 10,000A 1mA ±(0,5%wm+30c) 12
13 4. PRZEBIEG POMIARÓW 4.1. Pomiar napięć stałych DC. Połączyć układ pomiarowy zgodnie z rys.5. Wykonać pomiary napięć z zasilacza DC (wartości wskaŝe prowadzący ćwiczenie). Wyniki pomiarów zamieścić w Tabeli 3. Uwaga! Wartości U xi i U I ( I xi i I i ) w Tabelach 3,4,5,8 obliczyć zgodnie z przykładem 1 dla miernika analogowego i przykładem 2 dla mierników cyfrowych. Tabela 3 Rys. 5. Schemat połączeń do pomiaru napięć DC. Przyrząd U xi U xi U i = U xi ± U xi Multimetr BM202 Multimetr V&A Multimetr UT804 Woltomierz LM-3 V V V
14 4.2. Pomiar napięć AC (f=50 Hz). Połączyć układ pomiarowy zgodnie z rys.6. Wykonać pomiary napięć z autotransformatora (wartości wskaŝe prowadzący ćwiczenie). Wyniki pomiarów zamieścić w Tabeli 4. Tabela 4. Rys. 6. Schemat połączeń do pomiaru napięć AC. Przyrząd U xi U xi U i = U xi ± U xi Multimetr BM202 Multimetr V&A Multimetr UT804 Woltomierz analog. V V V Pomiar napięć odkształconych z funkcją True RMS Połączyć układ pomiarowy zgodnie z rys.7. Wykonać pomiary napięć z generatora PW-11 (sygnał prostokątny o częstotliwości 50 Hz, 500 Hz i 5kHz, wartość napięcia wskaŝe prowadzący ćwiczenie). Wyniki pomiarów zamieścić w Tabeli 5. 14
15 Rys.7. Schemat połączeń do pomiaru napięć odkształconych Tabela 5. Przyrząd U xi U xi U i = U xi ± U xi V V V Multimetr BM202 Multimetr V&A Multimetr UT804 Woltomierz analog. 50 Hz 500 Hz 5 khz 50 Hz 500 Hz 5 khz 50 Hz W sprawozdaniu nale y: Obliczyć brakujące wielkości w tabelach: 3,4 i 5; Skomentować otrzymane wartości napięć. 500 Hz 5 khz 4.4. Wpływ przyrządu na wielkość mierzoną Połączyć układ pomiarowy zgodnie ze schematem podanym na rysunku 8. ZS - zasilacz stabilizowany o napięciu wyjściowym co najmniej 15 V; V 1 woltomierz magnetoelektryczny o zakresie pomiarowym 15 V; V, V identyczne woltomierze magnetoelektryczne o zakresach 7,5 V; VC woltomierz cyfrowy pracujący w trybie DC (zakres 100 mv); W wyłącznik jednobiegunowy; R 1, R 2 rezystory o jednakowych rezystancjach 5,1 MΩ zamknięte we wspólnej obudowie. 15
16 Rys. 8. Schemat układu pomiarowego Przy zamkniętym wyłączniku W naleŝy podnosić stopniowo napięcia U Z aŝ do osiągnięcia 15 V. Odczytać wskazania U 1, U 2 woltomierz przyłączonych do rezystorów R 1, R 2. Zapisać wskazania tych przyrządów w Tabeli 6. Następnie, nie zmieniając wartości napięcia U Z, naleŝy otworzyć wyłącznik W i ponownie zapisać wskazania obydwu woltomierzy. Tabela 6. U Z U 1 U 2 V V V WYŁĄCZNIK ZAMKNIĘTY WYŁĄCZNIK OTWARTY Nie zmieniając niczego w układzie (m. in. zostawić otwarty wyłącznik), naleŝy zmierzyć woltomierzem cyfrowym na zakresie 100 mv napięcie U 2 na rezystorze R 2 i zapisać wynik: U 2 =... mv W sprawozdaniu nale y: Skomentować wskazania obydwu woltomierzy o przy zamkniętym wyłączniku o przy otwartym wyłączniku o wyjaśnij, dlaczego przy otwartym wyłączniku W dolny woltomierz wskazuje zero? o skomentować wynik pomiaru woltomierzem cyfrowym. 16
17 4.5. Pomiar prądu DC. Połączyć układ pomiarowy zgodnie z rys.9 (do zacisków 1-2 podłączać kolejno wymienione przyrządy). Po ustawieniu napięcia na zasilaczu DC (wartość wskaŝe prowadzący ćwiczenie), zmieniając wartość rezystora suwakowego (R=100Ω), przeprowadzić pomiary prądu. Wyniki pomiarów zamieścić w Tabeli 8. Tabela 8. Rys. 8. Schemat połączeń do pomiaru prądu DC. Przyrząd I xi I xi I i = I xi ± I xi Multimetr BM202 Multimetr V&A Multimetr UT804 LM-3 A A A W sprawozdaniu nale y: Obliczyć brakujące wielkości w tabeli 7 zgodnie z przykładem 2; Skomentować otrzymane wartości prądów. 17
18 5. PYTANIA I ZADANIA KONTROLNE 1. Wyjaśnij wpływ woltomierza na wielkość mierzoną. 2. Wyjaśnij wpływ amperomierza na wielkość mierzoną. 3. Wyznacz maksymalny błąd bezwzględny wskazań miernika cyfrowego? 4. Wyznacz maksymalny błąd bezwzględny wskazań miernika wskazówkowego? LITERATURA 1. Chwaleba A. i inni. Metrologia elektryczna WNT, Warszawa Lebson S. Podstawy miernictwa elektrycznego WNT, Warszawa Piotrowski R. Ćwiczenia laboratoryjne z metrologii, Wyd. Politechniki Białostockiej, Białystok Tumański S. Technika pomiarowa, WNT, Warszawa 2007 WYMAGANIA BHP Warunkiem przystąpienia do praktycznej realizacji ćwiczenia jest zapoznanie się z instrukcją BHP i instrukcją przeciw poŝarową oraz przestrzeganie zasad w nich zawartych. Wybrane urządzenia dostępne na stanowisku laboratoryjnym mogą posiadać instrukcje stanowiskowe. Przed rozpoczęciem pracy naleŝy zapoznać się z instrukcjami stanowiskowymi wskazanymi przez prowadzącego. W trakcie zajęć laboratoryjnych naleŝy przestrzegać następujących zasad. Sprawdzić, czy urządzenia dostępne na stanowisku laboratoryjnym są w stanie kompletnym, nie wskazującym na fizyczne uszkodzenie. Sprawdzić prawidłowość połączeń urządzeń. Załączenie napięcia do układu pomiarowego moŝe się odbywać po wyraŝeniu zgody przez prowadzącego. Przyrządy pomiarowe naleŝy ustawić w sposób zapewniający stałą obserwację, bez konieczności nachylania się nad innymi elementami układu znajdującymi się pod napięciem. Zabronione jest dokonywanie jakichkolwiek przełączeń oraz wymiana elementów składowych stanowiska pod napięciem. Zmiana konfiguracji stanowiska i połączeń w badanym układzie moŝe się odbywać wyłącznie w porozumieniu z prowadzącym zajęcia. W przypadku zaniku napięcia zasilającego naleŝy niezwłocznie wyłączyć wszystkie urządzenia. 18
19 Stwierdzone wszelkie braki w wyposaŝeniu stanowiska oraz nieprawidłowości w funkcjonowaniu sprzętu naleŝy przekazywać prowadzącemu zajęcia. Zabrania się samodzielnego włączania, manipulowania i korzystania z urządzeń nie naleŝących do danego ćwiczenia. W przypadku wystąpienia poraŝenia prądem elektrycznym naleŝy niezwłocznie wyłączyć zasilanie stanowisk laboratoryjnych za pomocą wyłącznika bezpieczeństwa, dostępnego na kaŝdej tablicy rozdzielczej w laboratorium. Przed odłączeniem napięcia nie dotykać poraŝonego. 19
20 20
MIERNICTWO WIELKOŚCI ELEKTRYCZNYCH I NIEELEKTRYCZNYCH
Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Elektrotechniki Teoretycznej i Metrologii Instrukcja do zajęć laboratoryjnych z przedmiotu MIERNICTWO WIELKOŚCI ELEKTRYCZNYCH I NIEELEKTRYCZNYCH Kod
Bardziej szczegółowoPOMIAR NAPIĘCIA (DC, AC, RMS) I PRĄDU. WPŁYW PRZYRZĄDU NA WIELKOŚĆ MIERZONĄ.
POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA KATEDRA ZARZĄDZANIA PRODUKCJĄ Instrukcja do zajęć laboratoryjnych z przedmiotu: Systemy pomiarowe Kod przedmiotu: KS05456, KS05456 Ćwiczenie nr 1 POMIAR NAPIĘCIA (DC, AC, RMS)
Bardziej szczegółowoWydział Elektryczny Katedra Elektrotechniki Teoretycznej i Metrologii. Instrukcja do zajęć laboratoryjnych z przedmiotu METROLOGIA
Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Elektrotechniki Teoretycznej i Metrologii Instrukcja do zajęć laboratoryjnych z przedmiotu METROLOGIA Kod przedmiotu: TS1C 200 008 ODDZIAŁYWANIE PRZYRZĄDU
Bardziej szczegółowoMETROLOGIA EZ1C
Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Elektrotechniki Teoretycznej i Metrologii Instrukcja do zajęć laboratoryjnych z przedmiotu METOLOGI Kod przedmiotu: EZ1C 300 016 POMI EZYSTNCJI METODĄ
Bardziej szczegółowoBADANIE ROZKŁADU TEMPERATURY W PIECU PLANITERM
POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY KATEDRA ELEKTROTECHNIKI TEORETYCZNEJ I METROLOGII Instrukcja do zajęć laboratoryjnych z przedmiotu: Pomiary elektryczne wielkości nieelektrycznych 2 Kod przedmiotu:
Bardziej szczegółowoPOMIAR NAPIĘCIA STAŁEGO PRZYRZĄDAMI ANALOGOWYMI I CYFROWYMI. Cel ćwiczenia. Program ćwiczenia
Pomiar napięć stałych 1 POMIA NAPIĘCIA STAŁEGO PZYZĄDAMI ANALOGOWYMI I CYFOWYMI Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie: - parametrów typowych woltomierzy prądu stałego oraz z warunków poprawnej ich
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 5. Pomiary parametrów sygnałów napięciowych. Program ćwiczenia:
Ćwiczenie 5 Pomiary parametrów sygnałów napięciowych Program ćwiczenia: 1. Pomiar wartości skutecznej, średniej wyprostowanej i maksymalnej sygnałów napięciowych o kształcie sinusoidalnym, prostokątnym
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 5. POMIARY NAPIĘĆ I PRĄDÓW STAŁYCH Opracowała: E. Dziuban. I. Cel ćwiczenia
ĆWICZEIE 5 I. Cel ćwiczenia POMIAY APIĘĆ I PĄDÓW STAŁYCH Opracowała: E. Dziuban Celem ćwiczenia jest zaznajomienie z przyrządami do pomiaru napięcia i prądu stałego: poznanie budowy woltomierza i amperomierza
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 14. Sprawdzanie przyrządów analogowych i cyfrowych. Program ćwiczenia:
Ćwiczenie 14 Sprawdzanie przyrządów analogowych i cyfrowych Program ćwiczenia: 1. Sprawdzenie błędów podstawowych woltomierza analogowego 2. Sprawdzenie błędów podstawowych amperomierza analogowego 3.
Bardziej szczegółowoUśrednianie napięć zakłóconych
Politechnika Rzeszowska Katedra Metrologii i Systemów Diagnostycznych Laboratorium Miernictwa Elektronicznego Uśrednianie napięć zakłóconych Grupa Nr ćwicz. 5 1... kierownik 2... 3... 4... Data Ocena I.
Bardziej szczegółowoUT 33 B UT 33 C UT 33 D
MULTIMETRY CYFROWE UT 33 B UT 33 C UT 33 D INSTRUKCJA OBSŁUGI Instrukcja obsługi dostarcza informacji dotyczących parametrów technicznych, sposobu uŝytkowania oraz bezpieczeństwa pracy. Strona 1 1.WPROWADZENIE:
Bardziej szczegółowoWydział Elektryczny Katedra Elektrotechniki Teoretycznej i Metrologii. Instrukcja do zajęć laboratoryjnych z przedmiotu METROLOGIA.
Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Elektrotechniki Teoretycznej i Metrologii Instrukcja do zajęć laboratoryjnych z przedmiotu METROLOGIA Kod przedmiotu: ES1C 200012 BŁĘDY WSKAZAŃ PRZYRZĄDÓW
Bardziej szczegółowoPOMIARY PARAMETRÓW PRZEPŁYWU POWIETRZA
POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY KATEDRA ELEKTROTECHNIKI TEORETYCZNEJ I METROLOGII Instrukcja do zajęć laboratoryjnych z przedmiotu: Systemy pomiarowe Kod przedmiotu: KS 04456 Ćwiczenie nr
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM Z FIZYKI
Projekt Plan rozwoju Politechniki Częstochowskiej współfinansowany ze środków UNII EUROPEJSKIEJ w ramach EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO Numer Projektu: POKL.04.01.01-00-59/08 INSTYTUT FIZYKI WYDZIAŁINśYNIERII
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 1. Regulacja i pomiar napięcia stałego oraz porównanie wskazań woltomierzy.
Ćwiczenie nr 1 Regulacja i pomiar napięcia stałego oraz porównanie wskazań woltomierzy. 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest analiza wpływów i sposobów włączania przyrządów pomiarowych do obwodu elektrycznego
Bardziej szczegółowoProjektowanie systemów pomiarowych
Projektowanie systemów pomiarowych 03 Konstrukcja mierników analogowych Zasada działania mierników cyfrowych Przetworniki pomiarowe wielkości elektrycznych 1 Analogowe przyrządy pomiarowe Podział ze względu
Bardziej szczegółowoLaboratorium Metrologii
Laboratorium Metrologii Ćwiczenie nr 3 Oddziaływanie przyrządów na badany obiekt I Zagadnienia do przygotowania na kartkówkę: 1 Zdefiniować pojęcie: prąd elektryczny Podać odpowiednią zależność fizyczną
Bardziej szczegółowoMETROLOGIA ES1D
Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Elektrotechniki Teoretycznej i Metrologii Instrukcja do zajęć laboratoryjnych z przedmiotu METROLOGIA Kod przedmiotu: ES1D 200012 POMIAR REZYSTANCJI
Bardziej szczegółowoPodstawy użytkowania i pomiarów za pomocą MULTIMETRU
Podstawy użytkowania i pomiarów za pomocą MULTIMETRU Spis treści Informacje podstawowe...2 Pomiar napięcia...3 Pomiar prądu...5 Pomiar rezystancji...6 Pomiar pojemności...6 Wartość skuteczna i średnia...7
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 8 Temat: Pomiar i regulacja natężenia prądu stałego jednym i dwoma rezystorem nastawnym Cel ćwiczenia
Ćwiczenie 8 Temat: Pomiar i regulacja natężenia prądu stałego jednym i dwoma rezystorem nastawnym Cel ćwiczenia Właściwy dobór rezystorów nastawnych do regulacji natężenia w obwodach prądu stałego. Zapoznanie
Bardziej szczegółowoLaboratorium miernictwa elektronicznego - Narzędzia pomiarowe 1 NARZĘDZIA POMIAROWE
Laboratorium miernictwa elektronicznego - Narzędzia pomiarowe 1 NARZĘDZIA POMIAROWE CEL ĆWICZENIA Poznanie źródeł informacji o parametrach i warunkach eksploatacji narzędzi pomiarowych, zapoznanie ze sposobami
Bardziej szczegółowoZakres wymaganych wiadomości do testów z przedmiotu Metrologia. Wprowadzenie do obsługi multimetrów analogowych i cyfrowych
Zakres wymaganych wiadomości do testów z przedmiotu Metrologia Ćwiczenie 1 Wprowadzenie do obsługi multimetrów analogowych i cyfrowych budowa i zasada działania przyrządów analogowych magnetoelektrycznych
Bardziej szczegółowoWydział Elektryczny Katedra Elektrotechniki Teoretycznej i Metrologii. Instrukcja do zajęć laboratoryjnych z przedmiotu METROLOGIA
Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Elektrotechniki Teoretycznej i Metrologii Instrukcja do zajęć laboratoryjnych z przedmiotu METROLOGIA Kod przedmiotu: TS1C 200 008 MULTIMETR CYFROWY
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 9. Pomiar rezystancji metodą porównawczą.
Ćwiczenie nr 9 Pomiar rezystancji metodą porównawczą. 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest praktyczne poznanie różnych metod pomiaru rezystancji, a konkretnie zapoznanie się z metodą porównawczą. 2. Dane
Bardziej szczegółowoWYZNACZANIE INDUKCYJNOŚCI WŁASNEJ I WZAJEMNEJ
POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA KATEDRA ZARZĄDZANIA PRODUKCJĄ Instrukcja do zajęć laboratoryjnych z przedmiotu: Fizyka Kod przedmiotu: ISO73, INO73 Ćwiczenie Nr 7 WYZNACZANIE INDUKCYJNOŚCI WŁASNEJ I WZAJEMNEJ
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko (e mail): Rok: 2018/2019 Grupa: Ćw. 5: Pomiar parametrów sygnałów napięciowych Zaliczenie: Podpis prowadzącego: Uwagi:
Wydział: EAIiIB Imię i nazwisko (e mail): Rok: 2018/2019 Grupa: Zespół: Data wykonania: LABORATORIUM METROLOGII Ćw. 5: Pomiar parametrów sygnałów napięciowych Zaliczenie: Podpis prowadzącego: Uwagi: Wstęp
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 3 OBWODY LINIOWE PRĄDU SINUSOIDALNEGO
Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki 1. Wstęp st. stacjonarne I st. inżynierskie, Mechatronika (WM) Laboratorium Elektrotechniki Ćwiczenie nr 3 OBWODY LINIOWE PRĄDU SINUSOIDALNEGO
Bardziej szczegółowoPAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W TARNOWIE INSTYTUT POLITECHNICZNY LABORATORIUM METROLOGII. Instrukcja do wykonania ćwiczenia laboratoryjnego:
PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W TARNOWIE INSTYTUT POLITECHNICZNY LABORATORIUM METROLOGII Instrukcja do wykonania ćwiczenia laboratoryjnego: "Pomiary rezystancji metody techniczne i mostkowe" Tarnów
Bardziej szczegółowoSprawozdanie z ćwiczenia na temat. Badanie dokładności multimetru cyfrowego dla funkcji pomiaru napięcia zmiennego
Szablon sprawozdania na przykładzie ćwiczenia badanie dokładności multimetru..... ================================================================== Stronę tytułową można wydrukować jak podano niżej lub
Bardziej szczegółowoKT 33 MULTIMETRY CYFROWE INSTRUKCJA OBSŁUGI. Strona 1
MULTIMETRY CYFROWE KT 33 INSTRUKCJA OBSŁUGI Instrukcja obsługi dostarcza informacji dotyczących parametrów technicznych, sposobu uŝytkowania oraz bezpieczeństwa pracy. Strona 1 1. WPROWADZENIE: Mierniki
Bardziej szczegółowoLINIA PRZESYŁOWA PRĄDU PRZEMIENNEGO
Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Elektrotechniki Teoretycznej i Metrologii Instrukcja do zajęć laboratoryjnych LINIA PRZESYŁOWA PRĄDU PRZEMIENNEGO Numer ćwiczenia E1 Opracowanie: mgr
Bardziej szczegółowo2.3. Pomiary wielkości elektrycznych i mechanicznych. (1h wykładu)
2.3. Pomiary wielkości elektrycznych i mechanicznych. (1h wykładu) 2.3.1. Pomiary wielkości elektrycznych Rezystancja wejściowa mierników cyfrowych Przykład: Do sprawdzenia braku napięcia przemiennego
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA
POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA KATEDRA ZARZĄDZANIA PRODUKCJĄ Instrukcja do zajęć laboratoryjnych z przedmiotu: Towaroznawstwo Kod przedmiotu: LS03282; LN03282 Ćwiczenie 4 POMIARY REFRAKTOMETRYCZNE Autorzy: dr
Bardziej szczegółowoPOMIARY REZYSTANCJI. Cel ćwiczenia. Program ćwiczenia
Pomiary rezystancji 1 POMY EZYSTNCJI Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie typowych metod pomiaru rezystancji elementów liniowych i nieliniowych o wartościach od pojedynczych omów do kilku megaomów,
Bardziej szczegółowost. stacjonarne I st. inżynierskie, Energetyka Laboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki Ćwiczenie nr 4 OBWODY TRÓJFAZOWE
Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki 1. Wstęp st. stacjonarne I st. inżynierskie, Energetyka Laboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki Ćwiczenie nr 4 OBWODY TRÓJFAZOWE Układem
Bardziej szczegółowoLaboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki
Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i utomatyki 1. Wstęp st. stacjonarne I st. inżynierskie, Energetyka Laboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki Ćwiczenie nr 3 OBWODY LINIOWE PĄDU SINUSOIDLNEGO
Bardziej szczegółowoR 1. Układy regulacji napięcia. Pomiar napięcia stałego.
kłady regulacji napięcia. Pomiar napięcia stałego.. Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z metodami regulacji napięcia stałego, stosowanymi w tym celu układami elektrycznymi, oraz metodami
Bardziej szczegółowoELEMENTY RLC W OBWODACH PRĄDU SINUSOIDALNIE ZMIENNEGO
Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Elektrotechniki Teoretycznej i Metrologii nstrukcja do zajęć laboratoryjnych ELEMENTY RLC W OBWODACH PRĄD SNSODALNE ZMENNEGO Numer ćwiczenia E0 Opracowanie:
Bardziej szczegółowo2. Narysuj schemat zastępczy rzeczywistego źródła napięcia i oznacz jego elementy.
Ćwiczenie 2. 1. Czym się różni rzeczywiste źródło napięcia od źródła idealnego? Źródło rzeczywiste nie posiada rezystancji wewnętrznej ( wew = 0 Ω). Źródło idealne posiada pewną rezystancję własną ( wew
Bardziej szczegółowoĆw. 1: Wprowadzenie do obsługi przyrządów pomiarowych
Wydział: EAIiE Kierunek: Imię i nazwisko (e mail): Rok: 2018/2019 Grupa: Zespół: Data wykonania: Zaliczenie: Podpis prowadzącego: Uwagi: LABORATORIUM METROLOGII Ćw. 1: Wprowadzenie do obsługi przyrządów
Bardziej szczegółowoĆwiczenie: "Mierniki cyfrowe"
Ćwiczenie: "Mierniki cyfrowe" Opracowane w ramach projektu: "Informatyka mój sposób na poznanie i opisanie świata realizowanego przez Warszawską Wyższą Szkołę Informatyki. Zakres ćwiczenia: Próbkowanie
Bardziej szczegółowoUT 30 B UT 30 C UT 30 D UT 30 F
MULTIMETRY CYFROWE UT 30 B UT 30 C UT 30 D UT 30 F INSTRUKCJA OBSŁUGI Instrukcja obsługi dostarcza informacji dotyczących parametrów technicznych, sposobu uŝytkowania oraz bezpieczeństwa pracy. Strona
Bardziej szczegółowoBŁĘDY GRANICZNE PRZYRZĄDÓW POMIAROWYCH POMIARY NAPIĘCIA I PRĄDU PRZYRZĄDAMI ANALOGO- WYMI I CYFROWYMI
BŁĘDY GANICZNE PZYZĄDÓW POMIAOWYCH POMIAY NAPIĘCIA I PĄDU PZYZĄDAMI ANALOGO- WYMI I CYFOWYMI 1. CEL ĆWICZENIA Poznanie źródeł informacji o warunkach użytkowania przyrządów pomiarowych, przyswojenie pojęć
Bardziej szczegółowoMetodę poprawnie mierzonego prądu powinno się stosować do pomiaru dużych rezystancji, tzn. wielokrotnie większych od rezystancji amperomierza: (4)
OBWODY JEDNOFAZOWE POMIAR PRĄDÓW, NAPIĘĆ. Obwody prądu stałego.. Pomiary w obwodach nierozgałęzionych wyznaczanie rezystancji metodą techniczną. Metoda techniczna pomiaru rezystancji polega na określeniu
Bardziej szczegółowoŹródła zasilania i parametry przebiegu zmiennego
POLIECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGEYKI INSYU MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGEYCZNYCH LABORAORIUM ELEKRYCZNE Źródła zasilania i parametry przebiegu zmiennego (E 1) Opracował: Dr inż. Włodzimierz
Bardziej szczegółowoNIEZBĘDNY SPRZĘT LABORATORYJNY
Ćwiczenie 5 Temat: Pomiar napięcia i prądu stałego. Cel ćwiczenia Poznanie zasady pomiaru napięcia stałego. Zapoznanie się z działaniem modułu KL-22001. Obsługa przyrządów pomiarowych. Przestrzeganie przepisów
Bardziej szczegółowoWydział Elektryczny Katedra Elektrotechniki Teoretycznej i Metrologii. Instrukcja do zajęć laboratoryjnych z przedmiotu METROLOGIA.
Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Elektrotechniki Teoretycznej i Metrologii Instrukcja do zajęć laboratoryjnych z przedmiotu METROLOGIA Kod przedmiotu ES1C 200 012 POMIAR MOCY WATOMIERZEM
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM TECHNIKA CYFROWA BRAMKI. Rev.1.0
LABORATORIUM TECHNIKA CYFROWA BRAMKI Rev..0 LABORATORIUM TECHNIKI CYFROWEJ: Bramki. CEL ĆWICZENIA - praktyczna weryfikacja wiedzy teoretycznej z zakresu działania bramek, - pomiary parametrów bramek..
Bardziej szczegółowoLaboratorium Metrologii I Nr ćwicz. Ocena dokładności przyrządów pomiarowych 3
Laboratorium Metrologii Elektrycznej i Elektronicznej Politechnika Rzeszowska Zakład Metrologii i Systemów Pomiarowych Laboratorium Metrologii I Grupa Nr ćwicz. Ocena dokładności przyrządów pomiarowych
Bardziej szczegółowoPolitechnika Warszawska
Politechnika Warszawska Wydział Elektryczny Laboratorium Teletechniki Skrypt do ćwiczenia T.02. Woltomierz RMS oraz Analizator Widma 1. Woltomierz RMS oraz Analizator Widma Ćwiczenie to ma na celu poznanie
Bardziej szczegółowoPolitechnika Białostocka
Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Automatyki i Elektroniki Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych z przedmiotu: UKŁADY ELEKTRONICZNE 2 (TS1C500 030) Tranzystor w układzie wzmacniacza
Bardziej szczegółowoĆw. 1&2: Wprowadzenie do obsługi przyrządów pomiarowych oraz analiza błędów i niepewności pomiarowych
Wydział: EAIiE Kierunek: Imię i nazwisko (e mail): Rok:. (2011/2012) Grupa: Zespół: Data wykonania: Zaliczenie: Podpis prowadzącego: Uwagi: LABORATORIUM METROLOGII Ćw. 1&2: Wprowadzenie do obsługi przyrządów
Bardziej szczegółowoWyznaczanie budżetu niepewności w pomiarach wybranych parametrów jakości energii elektrycznej
P. OTOMAŃSKI Politechnika Poznańska P. ZAZULA Okręgowy Urząd Miar w Poznaniu Wyznaczanie budżetu niepewności w pomiarach wybranych parametrów jakości energii elektrycznej Seminarium SMART GRID 08 marca
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 3 Temat: Oznaczenia mierników, sposób podłączania i obliczanie błędów Cel ćwiczenia
Ćwiczenie 3 Temat: Oznaczenia mierników, sposób podłączania i obliczanie błędów Cel ćwiczenia Zaznajomienie się z oznaczeniami umieszczonymi na przyrządach i obliczaniem błędów pomiarowych. Obsługa przyrządów
Bardziej szczegółowoPOMIARY WYBRANYCH PARAMETRÓW TORU FONICZNEGO W PROCESORACH AUDIO
Politechnika Rzeszowska Katedra Metrologii i Systemów Diagnostycznych Laboratorium Elektroniczne przyrządy i techniki pomiarowe POMIARY WYBRANYCH PARAMETRÓW TORU FONICZNEGO W PROCESORACH AUDIO Grupa Nr
Bardziej szczegółowoTemat: Zastosowanie multimetrów cyfrowych do pomiaru podstawowych wielkości elektrycznych
INSTYTUT SYSTEMÓW INŻYNIERII ELEKTRYCZNEJ POLITECHNIKI ŁÓDZKIEJ WYDZIAŁ: KIERUNEK: ROK AKADEMICKI: SEMESTR: NR. GRUPY LAB: SPRAWOZDANIE Z ĆWICZEŃ W LABORATORIUM METROLOGII ELEKTRYCZNEJ I ELEKTRONICZNEJ
Bardziej szczegółowoCzujniki i Przetworniki
Wydział Elektryczny, Katedra Maszyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych Laboratorium Przetwarzania i Analizy Sygnałów Elektrycznych (bud A5, sala 310) Instrukcja dla studentów kierunku Automatyka i Robotyka
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 15. Sprawdzanie watomierza i licznika energii
Ćwiczenie 15 Sprawdzanie watomierza i licznika energii Program ćwiczenia: 1. Sprawdzenie błędów podstawowych watomierza analogowego 2. Sprawdzanie jednofazowego licznika indukcyjnego 2.1. Sprawdzenie prądu
Bardziej szczegółowoWydział Elektryczny Katedra Elektrotechniki Teoretycznej i Metrologii. Instrukcja do zajęć laboratoryjnych z przedmiotu METROLOGIA.
Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Elektrotechniki Teoretycznej i Metrologii Instrukcja do zajęć laboratoryjnych z przedmiotu METROLOGIA Kod przedmiotu ES1C 200 012 Ćwiczenie pt. POMIAR
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego nr 9
Instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego nr 9 Temat: Charakterystyki i parametry tranzystorów PNFET Cel ćwiczenia. Celem ćwiczenia jest poznanie charakterystyk statycznych oraz parametrów tranzystorów PNFET.
Bardziej szczegółowoENS1C BADANIE OBWODU TRÓJFAZOWEGO Z ODBIORNIKIEM POŁĄCZONYM W TRÓJKĄT E10
Politechnika iałostocka Wydział Elektryczny Katedra Elektrotechniki Teoretycznej i Metrologii nstrukcja do zajęć laboratoryjnych ENS1200 013 DNE OWOD TRÓJFOWEGO ODORNKEM POŁĄONYM W TRÓJKĄT Numer ćwiczenia
Bardziej szczegółowoTranzystory bipolarne. Podstawowe układy pracy tranzystorów.
ĆWICZENIE 4 Tranzystory bipolarne. Podstawowe układy pracy tranzystorów. I. Cel ćwiczenia Zapoznanie się z układami zasilania tranzystorów. Wybór punktu pracy tranzystora. Statyczna prosta pracy. II. Układ
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 6 POMIARY REZYSTANCJI
ĆWICZENIE 6 POMIAY EZYSTANCJI Opracowała: E. Dziuban I. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest wdrożenie umiejętności poprawnego wyboru metody pomiaru w zależności od wartości mierzonej rezystancji oraz postulowanej
Bardziej szczegółowoLaboratorium Elektroniczna aparatura Medyczna
EAM - laboratorium Laboratorium Elektroniczna aparatura Medyczna Ćwiczenie REOMETR IMPEDANCYJY Opracował: dr inŝ. Piotr Tulik Zakład InŜynierii Biomedycznej Instytut Metrologii i InŜynierii Biomedycznej
Bardziej szczegółowoLaboratorium Podstaw Pomiarów
Laboratorium Podstaw Pomiarów Dokumentowanie wyników pomiarów protokół pomiarowy Instrukcja Opracował: dr hab. inż. Grzegorz Pankanin, prof. PW Instytut Systemów Elektronicznych Wydział Elektroniki i Technik
Bardziej szczegółowoLaboratorium Elementów i Układów Automatyzacji
Politechnika Poznańska Wydział Budowy Maszyn i Zarządzania Instytut Technologii Mechanicznej Laboratorium Elementów i Układów Automatyzacji Wzmacniacz pomiarowy Instrukcja do ćwiczenia OGÓLNE ZASADY BEZPIECZEŃSTWA
Bardziej szczegółowoPrzetwarzanie energii elektrycznej w fotowoltaice. Ćwiczenie 12 Metody sterowania falowników
Przetwarzanie energii elektrycznej w fotowoltaice Ćwiczenie 12 Metody sterowania falowników wer. 1.1.2, 2016 opracowanie: Łukasz Starzak Politechnika Łódzka, Katedra Mikroelektroniki i Technik Informatycznych
Bardziej szczegółowoELEMENTY ELEKTRONICZNE TS1C
Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Automatyki i Elektroniki nstrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych z przedmiotu: ELEMENTY ELEKTRONCZNE TS1C300 018 BAŁYSTOK 013 1. CEL ZAKRES ĆWCZENA LABORATORYJNEGO
Bardziej szczegółowoLaboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki
Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i utomatyki 1. Wstęp st. stacjonarne I st. inżynierskie, Energetyka Laboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki Ćwiczenie nr 2 OBWODY NIELINIOWE PRĄDU
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 14. Sprawdzanie przyrządów analogowych i cyfrowych. Program ćwiczenia:
Ćwiczenie 14 Sprawdzanie przyrządów analogowych i cyfrowych Program ćwiczenia: 1 Sprawdzenie błędów podstawowych woltomierza analogowego 2 Sprawdzenie błędów podstawowych amperomierza analogowego 3 Sprawdzenie
Bardziej szczegółowoĆw. 1: Wprowadzenie do obsługi przyrządów pomiarowych
Wydział: EAIiE Kierunek: Imię i nazwisko (e mail): Rok:. (2010/2011) Grupa: Zespół: Data wykonania: Zaliczenie: Podpis prowadzącego: Uwagi: LABORATORIUM METROLOGII Ćw. 1: Wprowadzenie do obsługi przyrządów
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA ŚLĄSKA INSTYTUT AUTOMATYKI ZAKŁAD SYSTEMÓW POMIAROWYCH
POLITECHNIKA ŚLĄSKA INSTYTUT AUTOMATYKI ZAKŁAD SYSTEMÓW POMIAROWYCH Gliwice, wrzesień 2007 Cyfrowe pomiary częstotliwości oraz parametrów RLC Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z budową,
Bardziej szczegółowoKatedra Energetyki. Laboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki
1 Katedra Energetyki Laboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki Temat ćwiczenia: POMIARY PODSTAWOWYCH WIELKOŚCI ELEKTRYCZNYCH W OBWODACH PRĄDU STAŁEGO (obwód 3 oczkowy) 2 1. POMIARY PRĄDÓW I NAPIĘĆ
Bardziej szczegółowoPolitechnika Lubelska Katedra Automatyki i Metrologii. Laboratorium Podstaw Miernictwa Elektrycznego.
Politechnika Lubelska Katedra Automatyki i Metrologii. Laboratorium Podstaw Miernictwa Elektrycznego. Ćwiczenie Nr POMIARY PARAMETRÓW DWÓJNIKÓW PASYWNYCH METODĄ TRZECH WOLTOMIERZY Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia
Bardziej szczegółowoPomiary mocy i energii dla jednofazowego prądu zmiennego
Ćwiczenie 7 Pomiary mocy i energii dla jednofazowego prądu zmiennego Program ćwiczenia: 1. Wybór układu do pomiaru mocy czynnej 2. Pomiar mocy czynnej pobieranej przez żarówkę 3. Bezpośredni pomiar mocy
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 10. Pomiar rezystancji metodą techniczną. Celem ćwiczenia jest praktyczne zapoznanie się z różnymi metodami pomiaru rezystancji.
Ćwiczenie nr 10 Pomiar rezystancji metodą techniczną. 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest praktyczne zapoznanie się z różnymi metodami pomiaru rezystancji. 2. Dane znamionowe Przed przystąpieniem do
Bardziej szczegółowoPomiar rezystancji metodą techniczną
Pomiar rezystancji metodą techniczną Cel ćwiczenia. Poznanie metod pomiarów rezystancji liniowych, optymalizowania warunków pomiaru oraz zasad obliczania błędów pomiarowych. Zagadnienia teoretyczne. Definicja
Bardziej szczegółowoStatyczne badanie wzmacniacza operacyjnego - ćwiczenie 7
Statyczne badanie wzmacniacza operacyjnego - ćwiczenie 7 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z podstawowymi zastosowaniami wzmacniacza operacyjnego, poznanie jego charakterystyki przejściowej
Bardziej szczegółowoPolitechnika Białostocka
Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Automatyki i Elektroniki Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych z przedmiotu: ELEKTRONIKA EKS1A300024 BADANIE TRANZYSTORÓW BIAŁYSTOK 2015 1. CEL I ZAKRES
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 65. Badanie wzmacniacza mocy
Ćwiczenie nr 65 Badanie wzmacniacza mocy 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie podstawowych parametrów wzmacniaczy oraz wyznaczenie charakterystyk opisujących ich właściwości na przykładzie wzmacniacza
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 14 Temat: Pomiary rezystancji metodami pośrednimi, porównawczą napięć i prądów.
Ćwiczenie 14 Temat: Pomiary rezystancji metodami pośrednimi, porównawczą napięć i prądów. Cel ćwiczenia; Zaplanować pomiary w obwodach prądu stałego, dobrać metodę pomiarową do zadanej sytuacji, narysować
Bardziej szczegółowoĆ w i c z e n i e 1 POMIARY W OBWODACH PRĄDU STAŁEGO
Ć w i c z e n i e POMIAY W OBWODACH PĄDU STAŁEGO. Wiadomości ogólne.. Obwód elektryczny Obwód elektryczny jest to układ odpowiednio połączonych elementów przewodzących prąd i źródeł energii elektrycznej.
Bardziej szczegółowoUkłady i Systemy Elektromedyczne
UiSE - laboratorium Układy i Systemy Elektromedyczne Laboratorium 2 Elektroniczny stetoskop - głowica i przewód akustyczny. Opracował: dr inż. Jakub Żmigrodzki Zakład Inżynierii Biomedycznej, Instytut
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE LABORATORYJNE. TEMAT: Badanie wzmacniacza różnicowego i określenie parametrów wzmacniacza operacyjnego
ĆWICZENIE LABORATORYJNE TEMAT: Badanie wzmacniacza różnicowego i określenie parametrów wzmacniacza operacyjnego 1. WPROWADZENIE Przedmiotem ćwiczenia jest zapoznanie się ze wzmacniaczem różnicowym, który
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego nr 5
Instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego nr 5 Temat: Charakterystyki statyczne tranzystorów bipolarnych Cel ćwiczenia. Celem ćwiczenia jest poznanie charakterystyk prądowonapięciowych i wybranych parametrów
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA OBSŁUGI M-320 #02905 KIESZONKOWY MULTIMETR CYFROWY
INSTRUKCJA OBSŁUGI M-320 #02905 KIESZONKOWY MULTIMETR CYFROWY! 1. WSTĘP Instrukcja obsługi dostarcza informacji dotyczących bezpieczeństwa i sposobu użytkowania, parametrów technicznych oraz konserwacji
Bardziej szczegółowoKT 30 MULTIMETRY CYFROWE INSTRUKCJA OBSŁUGI. Strona 1
MULTIMETRY CYFROWE KT 30 INSTRUKCJA OBSŁUGI Instrukcja obsługi dostarcza informacji dotyczących parametrów technicznych, sposobu uŝytkowania oraz bezpieczeństwa pracy. Strona 1 1.WPROWADZENIE: Mierniki
Bardziej szczegółowoZakład Zastosowań Elektroniki i Elektrotechniki
Zakład Zastosowań Elektroniki i Elektrotechniki Laboratorium Wytwarzania energii elektrycznej Temat ćwiczenia: Badanie alternatora 52 BADANIE CHARAKTERYSTYK EKSPLOATACYJNYCH ALTERNATORÓW SAMO- CHODOWYCH
Bardziej szczegółowoUkłady regulacji i pomiaru napięcia zmiennego.
Układy regulacji i pomiaru napięcia zmiennego. 1. Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z metodami regulacji napięcia zmiennego, stosowanymi w tym celu układami elektrycznymi, oraz metodami
Bardziej szczegółowoPolitechnika Białostocka
Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Automatyki i Elektroniki Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych z przedmiotu: ELEKTRONIKA 2 (EZ1C500 055) BADANIE DIOD I TRANZYSTORÓW Białystok 2006
Bardziej szczegółowoPomiary małych rezystancji
Politechnika Rzeszowska Katedra Metrologii i Systemów Diagnostycznych Laboratorium Miernictwa Elektronicznego Pomiary małych rezystancji Grupa Nr ćwicz. 2 1... kierownik 2... 3... 4... Data Ocena I. C
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 9. Mostki prądu stałego. Zakres wymaganych wiadomości do kolokwium wstępnego: Program ćwiczenia:
Ćwiczenie 9 Mostki prądu stałego Program ćwiczenia: 1. Pomiar rezystancji laboratoryjnym mostkiem Wheatsone'a 2. Pomiar rezystancji technicznym mostkiem Wheatsone'a. Pomiar rezystancji technicznym mostkiem
Bardziej szczegółowo4. Schemat układu pomiarowego do badania przetwornika
1 1. Projekt realizacji prac związanych z uruchomieniem i badaniem przetwornika napięcie/częstotliwość z układem AD654 2. Założenia do opracowania projektu a) Dane techniczne układu - Napięcie zasilające
Bardziej szczegółowoZespół Szkół Technicznych im. J. i J. Śniadeckich w Grudziądzu
Zespół Szkół Technicznych im. J. i J. Śniadeckich w Grudziądzu Pracownia elektryczna MontaŜ Maszyn Instrukcja laboratoryjna Pomiar mocy w układach prądu przemiennego (dwa ćwiczenia) Opracował: mgr inŝ.
Bardziej szczegółowoTranzystory bipolarne. Właściwości dynamiczne wzmacniaczy w układzie wspólnego emitera.
ĆWICZENIE 5 Tranzystory bipolarne. Właściwości dynamiczne wzmacniaczy w układzie wspólnego emitera. I. Cel ćwiczenia Badanie właściwości dynamicznych wzmacniaczy tranzystorowych pracujących w układzie
Bardziej szczegółowoLaboratorium Podstaw Pomiarów
Laboratorium Podstaw Pomiarów Ćwiczenie 5 Pomiary rezystancji Instrukcja Opracował: dr hab. inż. Grzegorz Pankanin, prof. PW Instytut Systemów Elektronicznych Wydział Elektroniki i Technik Informacyjnych
Bardziej szczegółowoĆw. 7 Przetworniki A/C i C/A
Ćw. 7 Przetworniki A/C i C/A 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z zasadami przetwarzania sygnałów analogowych na cyfrowe i cyfrowych na analogowe poprzez zbadanie przetworników A/C i
Bardziej szczegółowoKatedra Elektrotechniki Teoretycznej i Informatyki
Katedra lektrotechniki Teoretycznej i Informatyki Laboratorium Teorii Obwodów Przedmiot: lektrotechnika teoretyczna Numer ćwiczenia: 1 Temat: Liniowe obwody prądu stałego, prawo Ohma i prawa Kirchhoffa
Bardziej szczegółowoZastosowania liniowe wzmacniaczy operacyjnych
UKŁADY ELEKTRONICZNE Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Zastosowania liniowe wzmacniaczy operacyjnych Laboratorium Układów Elektronicznych Poznań 2008 1. Cel i zakres ćwiczenia Celem ćwiczenia jest
Bardziej szczegółowo