Ewakuacja była konieczna

Transkrypt

1 dom budownictwo otoczenie patrz str » 2 kwietnia 2015 Nr 7(74) ISSN gazeta bezpłatna Nakład egz. GŁOS TARNOWSKI dwutygodnik arnowski gazeta bezpłatna Tarnów Wola Rzędzińska Jodłówka Wałki Tarnowiec Koszyce Wielkie/ Małe Zbylitowska Góra Zgłobice Zakliczyn Ewakuacja była konieczna Podejrzany pakunek znaleziony pod jednym z samochodów na szczęście okazał się nieszkodliwy. To mogła być bomba! Rankiem pod budynek komisariatu Tarnów-Centrum podjechał samochodem terenowym mieszkaniec Tarnowa. Obawiał się, że ktoś od jego wóz podłożył ładunek wybuchowy. Mężczyzna twierdził, że wsiadając do samochodu zauważył przyczepiony do jego podwozia podejrzany przedmiot, który swoim wyglądem wyraźnie odróżniał się od reszty podwozia. Zaniepokojony postanowił udać się na policję wyjaśnia Olga Lesińska Żabińska, oficer prasowy Komendy Miejskiej Policji w Tarnowie. - Policjanci biorąc pod uwagę wersję, że mogą mieć do czynienia z ładunkiem wybuchowym, od razu przystąpili do działania wdrażając nadzwyczajne środki ostrożności. Z uwagi na istniejące ryzyko teren wokół komisariatu został odizolowany. Zdecydowano się także na przeprowadzenie ewakuacji komisariatu i szko- dokończenie na str. 2»

2 2 2 kwietnia 2015 Nr 7 Ewakuacja była konieczna» dokończenie ze str. 1 ły znajdującej się nieopodal. Łącznie miejsce pracy i nauki musiało opuścić ponad 300 osób. O istnieniu zagrożenia powiadomiono też służby medyczne, pogotowie gazowe i staż pożarną dodaje Lesińska-Żabińska. Ze względów bezpieczeństwa zdecydowano się na wyłączenie z ruchu ulic w pobliżu komisariatu. Zamknięta więc została ul. Narutowicza na odcinku od skrzyżowania z ul. Krakowska do skrzyżowania z ul. Wita Stwosza oraz część ul. Bandrowskiego. Aby utrudnienia w ruchu były jak najmniej uciążliwe, policjanci kierowali ruchem i zorganizowali objazdy. Na miejsce zostali ściągnięci pirotechnicy z Krakowa relacjonuje Pociąg do Moskwy zawitał do Tuchowa Na regionalnych torowiskach pojawiły się składy w rosyjskich barwach. Niejeden miłośnik kolei i nie tylko zapewne musiał zachodzić w głowę widząc na stacji w Tuchowie wagony w barwach Kolei Rosyjskich RŻD. rzeczniczka tarnowskich stróżów prawa. Przy pomocy specjalistycznego sprzętu usunęli oni podejrzany ładunek i zneutralizowali go w bezpiecznym miejscu, nie ujawniając materiału wybuchowego. Po ponad dwóch godzinach i upewnieniu się, że nikomu nic nie Jak się okazało, skład zawitał na miejscowe torowiska w ramach testów. W Polsce Żmigrodzie na torze Instytutu Kolejnictwa rozpoczęto badania wagonów Talgo. Do tej pory testy tych wagonów ze specjalnym syste- TA R N Ó W Razem dla turystyki Powstanie tras biegowo-rowerowych, centrów biegacza i aktywnego wypoczynku to tylko niektóre z projektów Klastra Aktywnej Turystyki. Samorządowcy m.in. z Ryglic, Tuchowa, Pleśnej, Rzepiennika, Ciężkowic, Zakliczyna, Wojnicza i Szerzyn spotkali się z Zygmuntem Berdychowskim pomysłodawcą działającego na terenie Małopolski od ponad roku Klastra Aktywnej Turystyki. Do podstawowych zadań Klastra, który jest dobrowolnym porozumieniem, należy m. in. integracja i współpraca przedsiębiorstw, jednostek samorządu terytorialnego, organizacji społecznych wspierających rozwój turystyki i promujących ideę aktywnego wypoczynku z terenu subregionów. Jak podaje Biuro Prasowe UMWM, członkowie klastra razem dążą do tworzenia tras biegowo-r ower owych, narciarskich i nordic walking, centrów aktywnego wypoczynku, a także prowadzą działania edukacyjne w zakresie wypoczynku i sportu. Wspierają również rozwój i promocją turystykę dla zrównoważonego rozwoju subregionów. Spotkanie miało charakter informacyjny poinformował grozi wznowiono ruch na drogach, a ewakuowani ludzie mogli wrócić do pracy. Po tych wydarzeniach nie obyło się bez konsekwencji personalnych. raz mem automatycznej zmiany rozstawu kół trwały w Rosji i w Niemczech. Po tuchowskich torach pociąg pojechał do Grybowa, gdzie na trasie do Ptaszkowej były sprawdzane możliwości wagonów na stromych podjazdach i zjazdach. Celem testów było sprawdzenie, jak wagony sprawują się podczas jazdy - podaje serwis prasowy Tuchowa. Pod koniec 2015 roku po raz pierwszy w trasę ma wyruszyć skład Talgo w relacji: Moskwa Warszawa Berlin. Pociągi te są wyposażone w system wychylnego pudła. Maksymalna prędkość składów to 200 km/h. Niestety z Tuchowa nie pojedziemy pociągiem Talgo zazancza na łamach tuchowskiego serwisu Krzysztof Jasiński. Opr. raz Fot. Krzysztof Jasiński/UM Tuchowa biorący udział w spotkaniu wicemarszałek województwa Stanisław Sorys. - Projekt klastra jest dofinansowany z pomocy technicznej, liderem projektu jest Instytut Studiów Wschodnich, istnieje możliwość włączenia się do projektu. Zygmunt Berdychowski podkreślił, że Klaster Aktywnej Turystyki to kompleksowy system turystyczny, którego oferta kierowana jest do osób lubiących czynnie wypoczywać. Tworzymy ekosystem aktywnego wypoczynku. Trasy biegowo-rowerowe, karta biegacza, portal internetowy, centra biegowe to tylko niektóre z pomysłów zaznaczył. Opr. raz Fot. UMWM Miasto chce zmniejszyć opłaty za parkowanie Zniesienie pobierania opłat w soboty i skrócenie okresu płatnego parkowania w dni powszednie to propozycje magistratu dotyczące strefy płatnego parkowania w Tarnowie. Być może w kwietniu tarnowscy radni podejmą decyzję odnośnie wprowadzenia ograniczeń w pobieraniu opłat za parkowanie w centrum miasta. Proponowane zmiany obejmą likwidację płatności za parkingi w soboty i skrócenie okresu płatnego parkowania w dni powszednie o godzinę. Obecnie za parkingi w strefie płacimy do godziny 18.00, w myśl nowego rozwiązania płatności obowiązywałyby do godziny podaje tarnowski magistrat. Kolejne pomysły to wydłużenie godzin wjazdu dla zaopatrzenia na Rynek i ul. Wałową od godziny 18 do 10 i znaczne zmniejszenie kosztów abonamentu typu Z, z którego korzystają głównie przedsiębiorcy, prowadzący działalność w ścisłym centrum miasta. Miesięczna opłata obniżyłaby się o 160 zł, półroczna o 700 zł a roczna aż o 1500 zł. Zmianie uległyby też zasady abonamentu M, dzięki któremu mieszkańcy mogą pozostawić swój samochód na jednej ulicy. Projekt zakłada, że abonament w tej samej cenie objąłby dwa pojazdy i umożliwiał zaparkowanie auta nie na jednej wybranej, ale na dwóch sąsiadujących ulicach. Nie obędzie się jednak bez podwyżek. Nieznaczne czekałyby na posiadaczy abonamentu B, czyli osób pracujących w SPP. Miesięczna opłata wzrosłaby o 20 zł, półroczna o 100 zł, a roczna o 200 zł Równocześnie władze miasta planują powiększenie strefy o ul. Dworcową i ul. Kościuszki (od ul. Pułaskiego do ul. Reymonta). Zgodnie z przyjętymi założeniami przy ul. Kościuszki pierwsza godzina parkowania byłaby wolna od opłaty dla osób załatwiających sprawy w ZUS-ie. raz fot. Łukasz Razowski

3 Nr 7 2 kwietnia TA R N Ó W Tarnów w japońskim przewodniku CMYK Rozmowa z Marcinem Pałachem dyrektorem Tarnowskiego Centrum Informacji. Czy Tarnów czeka najazd gości, turystów z Azji? W 2013 i 2014 roku Polska Organizacja Turystyczna realizowała duży projekt promocyjny Lubię Polskę skierowaną na rynki azjatyckie: Japonię, Chiny i Indie. W ramach projektu odbyły się w Polsce szkolenia w których braliśmy udział natomiast we wspomnianych krajach prowadzona była kampania promocyjna w największych miastach. Promowano głównie Gdańsk, Warszawę i Kraków. Te miasta wraz z regionami mają szansę na największą liczbę turystów azjatyckich. Trzeba pamiętać, że dla Azjatów Polska to tylko przystanek na trasie europejskiej na której głównymi ośrodkami są Paryż, Londyn czy Mediolan. Ponieważ Tarnów leży stosunkowo blisko Krakowa z dobrym dojazdem, ciekawą starówką, ale też miejscem wypadowym do Zalipia czy na szlak architektury drewnianej, spodziewamy się zwiększonej liczby turystów z tego kierunku. Warto nadmienić, że działania POT tylko wzmocniły nasze działania promocyjne. TCI od lat organizuje study press dla dziennikarzy. Miasto Tarnów jest członkiem Małopolskiej Organizacji Turystycznej, ponadto ściśle współpracujemy z Polską Organizacją Turystyczną. Te dwie organizacje - regionalna i ogólnopolska - organizują tego typu wydarzenia z uczestnikami zagranicznymi. Tarnów od lat zabiega o to, aby miasto było na trasie wizyt dziennikarzy. 8-9 lat temu po raz pierwszy do Tarnowa zawitała grupa dziennikarzy japońskich, w drodze z Krakowa do Zalipia. W Tarnowie zjedli obiad. Starówka nie była w kręgu zainteresowania. Nie chcieli wejść na rynek. Jednak w drodze z restauracji zatrzymali się w centrum miasta dwa razy: przy placu targowym Burek i przy kościółku drewnianym Na Burku. Tym sposobem nasi goście spędzili w Tarnowie kilka godzin. Następnie, kilka lat później kolejna wizyta w Tarnowie żurnalistów z Japonii, którzy również w drodze do Zalipia zwiedzali Tarnów tym razem również Starówkę. W 2011 roku dziennikarze z Japonii spędzili w mieście 2 dni. Rok później Tarnów ukazał się w bardzo popularnym przewodniku japońskim Globe-Trotter Travel Guide Book. Przewodnik prowadzi turystę za rączkę. Co roku jest akutalizowany. Aby sprostać wymaganiom związanym z obsługą gości z Azji, pracownicy TCI odbyli szkolenie z tego zakresu i przekazali swoją wiedzę tarnowskim hotelom i restauracjom. Na co szczególnie będą zwracać uwagę? Co wyróżnia turystów z Azji? Szczególny nacisk kładliśmy na obsługę bezpośrednią: w recepcji hotelowej, obsługę kelnerską oraz różnice kulturowe w tym znajomość komunikacji niewerbalnej. Ważna jest też rola przewodnika, który jest autorytetem. Przykładowo obsługując turystów z Indii ważne jest unikanie wieprzowiny i wołowiny w menu, za to lubią oni polskie zupy, dużo czasu spędzają na posiłki. Ważny jest internet i woda mineralna w pokoju, duże rodzinne pokoje - podróżują zazwyczaj rodzinnie. Hotele wysokiej klasy, biżuteria złota, bursztyn i polska marka odbierana jest jako luksusowa. Chińczycy z kolei oczekują wydzielonej część sali w restauracji, stałej obecności jedzenia na stole dania głównie chińskie ale dla spróbowania pierogi z kapustą i grzybami, lecz już nie ruskie. Należy unikać potraw z białkiem. Preferują noclegi w hotelach o wysokim standardzie, najlepiej w znanej sieci hotelowej. Ma być drogo i luksusowo. Goście z Japonii oczekują pokoi z wanną, czajnika w pokoju, unikają pokoju nr 4 i 9, hotel ma być sieciowy o co najmniej 4 gwiazdkach. Lubią miejsca romantyczne, a w restauracjach należy zadbać o obrazkowe menu. Wolą spróbować dużo małych porcji zamiast jednego dużego dania. Ważny jest kelner witający gościa - wychodzący naprzeciw oraz obecność dań japońskich. Japończycy przed wyjazdem sprawdzają statystykę bezpieczeństwa w danym miejscu a dowodem odbycia podróży jest zdjęcie w danym miejscu. A jak odróżnić Japończyka od Chińczyka? Mieszkańcy kraju kwitnącej wiśni ustawiają się w kolejkach a mieszkańcy Państwa Środka nie. Podobno najczęściej wybieranym kierunkiem turystycznym w naszej części regionu jest szlak Kraków-Tarnów-Zalipie. Co takiego jest w tej trasie, że przyciąga gości ze świata? Jak już w pierwszej odpowiedzi wskazałem, Kraków jest głównym miastem, który promowany jest na rynku azjatyckim. Goście z Japonii zakochani są w Zalipiu tego, czyli malowania domów motywami kwiatowymi, u nich nie ma. My liczymy na gości, którzy chcą zwiedzić Zalipie, są - lub będą- w Krakowie i po drodze zwiedzą Tarnów. A w Tarnowie? Co najbardziej interesuje turystów? Zabytki architektury Tarnowa Azjatów mniej interesują, mają więcej i starsze u siebie. Ale zamków w Indiach nie ma, wspomnianych tradycji z malowaniem kwiatów w domach i obejściach oraz małych, drewnianych kościółków również. Niestety nie mamy atrakcji na liście UNESCO - chociaż w materiałach promocyjnych, na stronie internetowej wspominamy o oryginalnym ołtarzu z kościoła UNESCO w Lipnicy, który znajduje się tarnowskim Muzeum Diecezjalnym. Jeśli nie mamy czasu na dłuższe zwiedzanie, zawsze chcemy zobaczyć to naj. W Tarnowie takim naj jest katedra z najwyższymi pomnikami nagrobnymi oraz dla Japończyków: ratusz z kolekcją porcelany. Jak każdy, chętnie próbują polskiej kuchni, np. pierogi oraz interesują się zwyczajami np. drogą krzyżową ulicami miasta, ceremonią ślubną. Dziękuję za rozmowę. Rozmawiał Łukasz Razowski Fot. UG Tarnów

4 4 2 kwietnia 2015 Nr 7 TA R N Ó W Dom czy mieszkanie? Plusy i minusy możemy znaleźć decydując się zarówno na jedno, jak i drugie rozwiązanie. Podstawowa kwestia to racjonalizacja potrzeb ze względu na wiele warunków, które mogą, a nawet powinny determinować nasz wybór. Mieszkanie, dom i charakter przyszłego właściciela Czasem jak mantrę powtarzamy Za i przeciw Odpowiadając na tak zadane pytanie, można stwierdzić, że czasem bywa za, a nawet przeciw. Okazuje się, że tego rodzaju dylematy mogą się pojawić, jeśli myślimy o zakupie nieruchomości, w której chcemy zamieszkać. Czy przysłowiowy domek z ogródkiem to dość oczywisty przedmiot pożądania dla większości z nas? Jak się okazuje - niekoniecznie. coś, co usłyszeliśmy w dzieciństwie. Bywa, że po wielu latach, nie przepracowując jakiegoś tematu samodzielnie, spełnimy marzenia rzekomo nasze, a tak naprawdę, kalkujemy jednie niedopasowane do dzisiejszych nas komunikaty. Domek i ogródek to jedno z modelowych marzeń, których spełnienie musi uszczęśliwić każdego. Czy na pewno? Paradoksalnie, zmiany jakie zaszły na rynku nieruchomości mieszkalnych w Polsce, pozwalają w większym stopniu spełniać to marzenie. Przykładowo - domy na obrzeżach wielkich miast kosztują zazwyczaj mniej lub tyle samo co duże mieszkania w centrach aglomeracji. Zdecydowanie mniej pieniędzy wydamy inwestując w dom jednorodzinny w mniejszych miastach i na wsiach, koszty można dodatkowo obniżyć, jeśli racjonalnie podejdziemy do tematu budowania (zamiast) kupowania domu. To wszystko prawda, ale czy młody, dynamiczny człowiek, który na co dzień nie wyobraża sobie życia bez wielkomiejskiej infrastruktury (łatwego dostępu do komunikacji, relaksu w restauracji, klubie muzycznym, siłowni, kinie, teatrze można długo wymieniać) na pewno będzie uszczęśliwiony spokojnym życiem na peryferiach i staniem w korkach na drogach dojazdowych do centrum, gdzie pracuje albo/i się uczy? Warto więc przy podejmowaniu decyzji o nabyciu nieruchomości pomyśleć jaki styl życia prowadzimy (my i jeśli ją posiadamy, również nasza rodzina). Szybszy i komfortowy dojazd do pracy i szkoły komunikacją miejską, która w dużych miastach prezentuje się całkiem nieźle, czy konieczność codziennego uruchamiania samochodu (albo większej ich liczby) gdy rodzina nie prowadzi regularnego trybu życia i trudno pogodzić wszystkie komunikacyjne opcje i terminy? Z drugiej strony - nie można też przekreślać atutów życia poza centrum, w swoim własnym domu, gdzie możemy prawdziwie zrelaksować się po ciężkim dniu albo zażyć swobody porannego picia weekendowej kawy na tarasie, grillowania czy uprawiania własnego ogródka Koszty Koszty nie zawsze grają dziś pierwszoplanową rolę w wyborze domu albo mieszkania, zatem zastanówmy się - dom w spokojnej dzielnicy oddalonej od centrum, czy przeciwnie - apartament lub mniejsze mieszkanie w środku tętniącego życiem miasta? Jeśli budżet, którym dysponujemy, nieco redukuje dalekosiężne plany w kwestii mojego kawałka podłogi, warto zastanowić się nad kosztami całego przedsięwzięcia. Samo nabycie nieruchomości może wiązać się z podobnym kosztem, inne, które nazwalibyśmy codziennymi, mogą zaskoczyć, tym bardziej, że niekoniecznie bierzemy je od początku pod uwagę. Niewątpliwie, mieszkając w domu (poza centrum) musimy wkalkulować w realny koszt takiego rozwiązania dojazd samochodem (benzyna). Także rachunki (głównie za prąd i gaz) w domach jednorodzinnych są zazwyczaj wyższe niż w mieszkaniach. Z drugiej strony - posiadając dom, możemy decydować o różnych inwestycjach, które na pewno nie będą możliwe do realizacji w spółdzielniach czy wspólnotach mieszkaniowych. Chodzi tu np. o instalację nowoczesnego i energooszczędnego systemu grzewczego. Mieszkając w blokach, często nie mamy wpływu na racjonalne ogrzewanie (i tym samym koszty) - na wielu osiedlach nadal nie ma mierników zużycia ciepła w mieszkaniach, w związku z tym wszyscy dopłacamy do niefrasobliwych zachowań innych lokatorów. Niebagatelne są też koszty różnego rodzaju napraw, których w domu zawsze jest dużo, nawet jeśli budynek jest nowy. W domach wielorodzinnych, administrowanych przez spółdzielnie i wspólnoty, zdecydowaną większość kwestii związanych z tego rodzaju usługami regulujemy w ramach opłat eksploatacyjnych, a wartość dodana to czas, który oszczędzamy, zostawiając sprawy organizacyjne podmiotom zrządzającym. Komfort kontra proza życia Cenimy wolność, niezależność, większą przestrzeń (do której w przypadku posiadania domu zaliczamy też np. ogród) dyskrecję i to, czego wielu z nas tak bardzo brakuje w dzisiejszym zabieganym świecie - ciszę i spokój? Wybierzmy dom. Pamiętajmy jednak, że życie lubi zaskakiwać i często wymaga od nas mobilności. Warto więc zwrócić uwagę na pewien trend - jeśli będziemy chcieli sprzedać naszą nieruchomość - zdecydowanie łatwiej pójdzie nam z mieszkaniem, jak wykazują statystyki - domy nie są tak łakomym kąskiem dla osób zainteresowanych ofertami na rynku wtórnym. Co jest więc bardziej warte polecenia - dom czy mieszkanie? Nie da się udzielić konkretnej odpowiedzi. Jedno jest pewne - to poważna decyzja, która zaważy na jakości naszego życia, dlatego poddajmy ją szczegółowej analizie.

5 CMYK Nr 7 2 kwietnia Polacy przepłacają za OC! Chociaż jego zakup jest obowiązkowy i nieunikniony, to większość zmotoryzowanych nie ma czasu, by śledzić, który spośród Ubezpieczycieli oferuje najniższe stawki. Efektem jest masowe przepłacanie Polaków za polisy OC. Z danych multiagencji CUK Ubezpieczenia wynika, że cena tego samego ubezpieczenia w różnych Towarzystwach może różnić się nawet o 310 zł! Aby mieć pewność, że polisa, którą kupujemy jest najkorzystniejsza, warto porównać ją z innymi. Najprościej wybrać się do multiagencji, gdzie doradca bezpłatnie przeprowadzi kalkulację cen OC i AC spośród ofert różnych Towarzystw. Może się okazać, że OC może kosztować nawet zł mniej mówi Adrian Kościuk, Doradca multiagencji CUK Ubezpieczenia. wychodzi zakup pakietu. Niezależny doradca jest w stanie sprawdzić i porównać, w którym Towarzystwie otrzymamy najkorzystniejszą cenę. Jak zatem nie przepłacać za OC? Wystarczy zadzwonić na infolinię lub odwiedzić placówkę CUK w swoim mieście osobiście. W naszej multiagencji porównamy wszystkie dostępne oferty OC i AC i znajdziemy tę najkorzystniejszą. Dodatkowo, w CUK swoją płatność można podzielić aż na 11 rat, a za pierwszą z nich zapłacić dopiero po 3 tygodniach, radzi Kościuk. Większość Polaków nie ma czasu, żeby śledzić oferty różnych Towarzystw. Często Ubezpieczyciele kuszą nas promocjami, z których korzystamy pod wpływem emocji, nie wiedząc nawet, że porównując ceny OC moglibyśmy kupić ubezpieczenie zdecydowanie taniej. Niektóre firmy działają z zaskoczenia, w oparciu o sprzedaż telefoniczną. Wiedząc, że wkrótce kończy się nam ubezpieczenie, starają się w rozmowie telefonicznej sprzedać polisę, pozbawiając nas możliwości porównania i narażając nas na przepłacanie. Teraz, tylko u nas, każdy klient CUK do swojej rocznej polisy otrzymuje Pakiet Pomocy Prawnej GRA- TIS! Zyskuje dzięki temu osobistego prawnika - wystarczy, że zadzwoni w dowolnej sprawie, a adwokat od ręki, przez telefon, udzieli mu porady i wskaże możliwe rozwiązania zapewnia Kościuk. CUK w TARNOWIE: ul. KRAKOWSKA 22, tel , kom Kupując ubezpieczenie powinniśmy pamiętać, że Ubezpieczyciele przewidują liczne zniżki. Często taniej Adresy i godziny otwarcia pozostałych placówek w regionie dostępne są na

6 6 2 kwietnia 2015 Nr 7 Budujemy dom Część pierwsza Podjęliśmy jedną z najważniejszych decyzji w naszym życiu - budujemy własny dom. Do uzyskania pozwolenia na budowę droga jednak daleka. Pokrótce postaramy się przybliżyć kilka zagadnień, związanych z załatwianiem formalności. Nasze miejsce na ziemi Podstawowa rzecz to wybór działki. O ile nie mamy własnej, przystępujemy do długotrwałych (nieraz trwających nawet kilka lat!) poszukiwań. Wybór nie jest łatwy - to przecież od lokalizacji działki zależeć będzie komfort naszego mieszkania w tym właśnie miejscu. Jedni wolą ustronne zakątki, z daleka od zgiełku, inni decydują się na budowę domu na działce usytuowanej w centrum, niedaleko głównych szlaków komunikacyjnych, urzędów, szkół, ośrodków zdrowia, czy sklepów. Wszystko to kwestia indywidualna. Na co jeszcze, poza naszymi preferencjami, powinniśmy zwrócić uwagę? Koniecznie zorientujmy się, czy działka ma uregulowany stan prawny, czy w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego jest określona jako budowlana, czy przypadkiem nie znajduje się w strefie ochrony konserwatorskiej, a także jak wygląda kwestia dostępności do drogi publicznej i mediów (woda, kanalizacja, prąd, gaz). Warto nawiązać współpracę z agencją nieruchomości - w wielu przypadkach możemy się w ten sposób uchronić przed ryzykiem kupna działki z defektem inwestycyjnym, np. brakiem dostępu do drogi publicznej. Gdy podejmiemy już decyzję, umówmy się u notariusza na podpisanie umowy kupna. Jako prawni właściciele działki, będziemy mogli przystąpić do załatwiania formalności, koniecznych do uzyskania pozwolenia na budowę. Potrzebne dokumenty W Urzędzie Miasta lub Gminy złóżmy wniosek o wydanie decyzji w sprawie warunków zabudowy lub, jeśli teren, na którym znajduje się nasza działka, jest objęty miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego - wniosek o wypis i wyrys z tego planu. W pierwszym przypadku - na tzw. WZ możemy czekać długie tygodnie, w drugim - wypis i wyrys z planu załatwimy od ręki. W tych dokumentach zawarte będą np. informacje o maksymalnej wysokości i szerokość budynku, ilości kondygnacji, kącie nachylenia dachu. Niejednokrotnie z góry zostanie nam też narzucony rodzaj i kolor pokrycia dachowego, czy elewacji. Kolejnym etapem jest zlecenie geodecie wykonania mapy do celów projektowych (skala 1:500). Jest to mapa sytuacyjno-wysokościowa, niezbędna do wykonania projektu budowlanego, na której architekt naniesie obrys naszego przyszłego domu.

7 Nr 7 2 kwietnia W Wydziale Geodezji i Kartografii Starostwa Powiatowego zamówmy natomiast mapę zasadniczą z zaznaczonymi mediami, którą dołączymy np. do wniosku o wydanie warunków przyłączenia do sieci energetycznej i gazowej. Jeśli z kolei na mapie do celów opiniodawczych nie ma zaznaczonego zjazdu z istniejącej drogi publicznej na teren naszej działki, musimy zwrócić się także z wnioskiem w zakładzie wodno-kanalizacyjnym uzyskamy informację, że w najbliższych latach sieć nie będzie rozbudowywana, w ogrodzie możemy wykonać szambo na nieczystości lub przydomową oczyszczalnię ścieków. W drugim przypadku konieczna będzie opinia hydrogeologiczna (niestety nie zawsze będziemy mieć możliwość budowy oczyszczalni - z uwagi na poziom wód gruntowych). Idealny projekt Tak samo jak wybór działki, również decyzja o wyborze projektu domu nie powinna być przypadkowa. Najpierw zastanówmy się, jaka powierzchnia będzie dla nas wystarczająca - jedni bez problemu zmieszczą się na m², innym potrzeba będzie 200 m². CMYK do zarządcy drogi o zlokalizowanie zjazdu. Pamiętajmy też, że jeśli na naszej działce, w miejscu, w którym chcielibyśmy ulokować dom, znajdują się drzewa inne niż owocowe, o obwodzie przekraczającym 50 cm na wysokości około 150 cm nad ziemią, musimy uzyskać zgodę na ich wycięcie od miejscowego zarządcy zieleni. Przystępując do budowy domu trzeba pamiętać o mediach. W celu uzyskania warunków technicznych dostawy mediów, zgłaszamy się do odpowiedniego oddziału zakładu gazowego, energetycznego i wodnokanalizacyjnego. W warunkach przyłączenia zostaną określone miejsca, z których będziemy mogli do naszego budynku wykonać przyłącze. Jeśli nie mamy technicznych możliwości przyłączenia do sieci wodociągowej, możemy wybudować studnię kopaną, wąskorurową lub głębinową (wierconą) - rodzaj zależy od warunków hydrogeologicznych terenu (wydajności i głębokości podziemnych źródeł, poziomu wód gruntowych), a najlepsze miejsce na jej wykonanie powinien wyznaczyć studniarz, firma poszukująca wody metodą elektrooporową, czy różdżkarz specjalizujący się w poszukiwaniu wody. Po wybudowaniu studni, by mieć pewność, że woda będzie zdatna do picia, zróbmy badania jakości wody i ewentualnie zastosujmy urządzenia uzdatniające. Podobnie jest w przypadku dostępu do sieci kanalizacyjnej. Jeśli Jeśli chodzi o sam projekt domu, mamy do wyboru dwie opcje: pierwsza to zakup gotowego projektu, a następnie jego adaptacja, druga - projekt indywidualny. Prawda jest taka, że jeśli spodoba nam się jeden z projektów katalogowych i nie będziemy w nim chcieli wprowadzać zbyt wielu zmian, wówczas warto zdecydować się na jego zakup, a architektowi zlecić jedynie dokonanie tych niewielkich poprawek i adaptację do warunków miejscowych (dostosowanie konstrukcji do warunków geologicznych, usytuowanie budynku, sieci uzbrojenia terenu, układu zieleni itd.). Jeśli zmian miałoby być więcej, zastanówmy się, czy będzie to dla nas opłacalne (każda zmiana w projekcie jest dodatkowo płatna). Poza tym wprowadzane zmiany z czasem mogą okazać się nietrafione... Jeśli jednak żaden z oglądanych projektów nie spełni naszych oczekiwań, zamówmy u architekta projekt indywidualny. Wtedy będziemy mieć dokładnie taki dom, jaki chcieliśmy. Pamiętajmy, że projekt musi być dostosowany do wymiarów działki, a także warunków określonych w WZ czy w Planie Miejscowym. Przemyślmy też usytuowanie domu względem stron świata, a także otaczających go krajobrazów - zastanówmy się, w których pomieszczeniach będziemy potrzebować więcej światła, a które pokoje mają mieć okna z widokiem na rozpościerające się np. niedaleko góry. Pozwolenie na budowę Po skompletowaniu wszystkich dokumentów możemy złożyć wniosek o pozwolenie na budowę. Jeśli nie zaistnieją dodatkowe okoliczności, nie naruszyliśmy żadnych przepisów, Starostwo Powiatowe wyda decyzję w ciągu 65 dni. Jeśli decyzja jest pozytywna, możemy przystąpić do budowy naszego wymarzonego domu. Gdy mamy już pozwolenie na budowę, zatrudniamy kierownika budowy, a w powiatowym inspektoracie budowlanym zgłaszamy zamiar rozpoczęcia robót. Jednocześnie, możemy zacząć starać się w banku o kredyt na budowę. Plac budowy Zanim wbijemy pierwszą łopatę, przygotujmy plac budowy. Po pierwsze - według przepisów, budowa musi być zabezpieczona. Teren należy ogrodzić ogrodzeniem nie niższym niż 1,5 metra, a w widocznym miejscu umieścić żółtą tablicę informacyjną, na której zostaną wypisane dane dotyczące inwestora, wykonawcy, rodzaju inwestycji, osoby nadzorującej, organów administracyjnych oraz numer pozwolenia na budowę. Dodatkowo strefy niebezpieczne (wykopy, miejsca zagrożone upadkiem przedmiotów) oznacza się tablicami ostrzegawczymi. W narożnikach naszej działki powinny znajdować się punkty geodezyjne - jeśli zostały zniszczone, geodeta musi wyznaczyć je ponownie. Następnie uprawnionemu geodecie zlecamy oznaczenie obszaru, który zajmie na działce nasz dom. Jednocześnie wybierzmy miejsce na składowanie materiałów (zamknięty składzik na narzędzia, miejsce na materiały sypkie, miejsce na cegły, pustaki, drewno itd.), śmietnik, toaletę oraz w razie potrzeby - zaplecze socjalne. Potrzebne będą też przyłącza dokończenie na str. 8»

8 8 2 kwietnia 2015 Nr 7 Budujemy dom Część pierwsza» dokończenie ze str. 7 energetyczne i wodne. Ewentualnie możemy zainwestować w studnię lub zakupić zbiorniki, do których będziemy wlewać wodę przywożoną beczkowozem. Jeśli natomiast nie chcemy budować tymczasowego przyłącza energetycznego, możemy kupić (lub wynająć) agregat prądotwórczy. Solidny fundament Fundamentu zaniedbać nie można. To przecież na nim oparta będzie cała konstrukcja domu. On też będzie amortyzatorem między podłożem a budynkiem. To, na jaką głębokość powinniśmy posadowić fundament zależy przede wszystkim od warunków wodno-gruntowych: składu i nośności podłoża, głębokości przemarzania gruntu, poziomu wód gruntowych. Ponadto grubość i konstrukcja ścian fundamentowych jest uzależniona od technologii budowy domu, ilości kondygnacji, czy przewidzianego podpiwniczenia. Zanim zaczniemy wykopy, z całej powierzchni, na której stanie nasz dom, dokładnie usuńmy warstwę ziemi urodzajnej, tzw. humus (pozostawienie resztek ziemi sprzyja rozwojowi grzybów, które mogą w przyszłości przenieść się na podłogi i ściany). Kiedy wykonamy wykopy i zabetonujemy fundament, przez następne kilka dni beton polewamy wodą, by uniknąć powstawania pęknięć. W końcu murujemy ściany fundamentowe, (zaczynając od narożników) oraz podstawy kominów. Nie zapominajmy też zabezpieczyć miejsc, którymi będą prowadzone instalacje. Ogromnie ważna jest również właściwa izolacja przeciwwilgociowa (np. dwie warstwy papy podkładowej klejone lepikiem lub odpowiednia folia hydroizolacyjna). Następnie po ułożeniu poziomych instalacji wodnych i kanalizacyjnych, wypełniamy powierzchnię podłogi np. piaskiem i wykonujemy betonowy podkład pod podłogę. Na koniec od zewnętrznej strony zasypujemy fundament. Wznosimy ściany Gdy mamy już gotowy fundament (tzw. stan zero), możemy przystąpić do budowy ścian. Wybierając materiał na ściany kierujemy się kilkoma kryteriami. Ważna jest izolacyjność termiczna materiału (stopień przenikania ciepła), przepuszczalność pary, izolacyjność akustyczna (ochrona przed hałasem z zewnątrz), a także odporność na czynniki atmosferyczne. Od jakości wybranych materiałów zależeć będzie komfort mieszkania w nowym budynku. W Polsce najpopularniejsze są domy murowane (np. z cegieł lub pustaków ceramicznych, z silikatów, czy z betonu komórkowego) o ścianach dwu- lub trzywarstwowych (z ociepleniem) lub jednowarstwowych (bez dodatkowego ocieplenia). Znacznie mniej pojawia się domów drewnianych (z bali o grubości około 30 cm), czy domów szkieletowych. Oczywiście budować można też z prefabrykatów (wielkowymiarowe elementy), a nawet z gliny. Wybór technologii budowy domu to jedna z najważniejszych decyzji, jakie musimy podjąć już na etapie projektowania. Każda z technologii ma swoje wady i zalety, dlatego każdy powinien dokładnie rozważyć, co dla niego będzie najkorzystniejszym rozwiązaniem. W przypadku domów murowanych mamy większy wybór i dostępność materiałów w konkurencyjnych cenach, a także większy wybór firm budowlanych. Sama budowa jest jednak bardziej rozciągnięta w czasie, ponieważ wymaga przerw technologicznych. Z kolei postawienie domu z bali, czy domu szkieletowego jest znacznie szybsze. Specjalizujące się w ich wykonaniu firmy zwykle wcześniej przygotowują materiały, a na placu budowy tylko je składają. Sama budowa trwa zatem nieraz zaledwie kilka tygodni. Poza tym ściany są lżejsze, zatem można je stawiać na płytszym (przez co i tańszym w wykonaniu) fundamencie. Należy jednak pamiętać, że budowa domów drewnianych, a także domów szkieletowych wymaga precyzji i doświadczenia, zatem konieczne jest wybranie solidnej ekipy. Niemniej ważny jest także sam materiał - odpowiednio wysuszone i zaimpregnowane drewno. Jeśli budujemy dom z poddaszem użytkowym lub piętrowy, pamiętajmy o wygodnych schodach i solidnych stropach, na których nie tylko położymy podłogi, ale których zadaniem będzie także usztywnienie poziome budynku oraz izolowanie poszczególnych kondygnacji. To, czy spełnią powierzoną im rolę, zależeć będzie od wykonania, jak i jakości zastosowanych materiałów. Tak samo niezwykle ważna dla naszego bezpieczeństwa jest budowa szczelnego komina. Musimy pamiętać, że technologia wykonania komina w znacznej mierze uzależniona jest od rodzaju kotła, którym zamierzamy w przyszłości ogrzewać dom. Jaki dach dla naszego domu? Kształt dachu jest bardzo istotny - i to nie tylko ze względów wizualnych, ale i praktycznych. Wymogi ochronne najlepiej spełnia dach dwuspadowy, z którego najszybciej spływa woda deszczowa i na którym długo nie zalega śnieg. Z uwagi na fakt, że nie posiada on licznych załamań, jest też bardziej odporny na uszkodzenia. Poza tym jest to dach

9 Nr 7 2 kwietnia stosunkowo najprostszy i najtańszy w wykonaniu. Zależnie od rodzaju wybranego dachu, jak i wielkości budynku stosuje się więźbę: krokwiową, krokwiowo-jętkową lub krokwiowokleszczową. Jeśli chodzi o pokrycie dachowe, to do wyboru mamy zarówno pokrycia naturalne (np. gont drewniany, strzecha), jak i sztuczne (np. dachówka ceramiczna lub cementowa, blacha dachowa, gont bitumiczny). Niestety, w niektórych miejscowościach nie mamy zbyt wielkiego pola manewru, ponieważ kształt dachu i jego kąt nachylenia, a czasem nawet rodzaj i kolor pokrycia dachowego, są wyraźnie określone w planie zagospodarowania przestrzennego. Osiadanie budynku Mając już dom w stanie surowym, zanim przystąpimy do wykańczania wnętrz, musimy odczekać przynajmniej kilka miesięcy. Jest to związane z procesem osiadania budynku (zarówno murowanego, jak i drewnianego). Anna Piątkowska-Borek CMYK Zajęcia kartingowe dla osób niepełnosprawnych w Tarnowie Po raz kolejny osoby niepełnosprawne uczestniczyły w zajęciach kartingowych. Tym razem trenowała na torze grupa podopiecznych Fundacji Aktywnej Rehabilitacji z regionu Małopolski. Podejmując się realizacji sportowych jazd na gokartach, stawiamy przede wszystkim na dobrą zabawę, prawdziwą rywalizację, uśmiech i radość pokonywania własnych słabości. Zorganizowanie tego typu zajęć kartingowych oprócz walorów integracyjnych ma na celu obalenie stereotypów dotyczących niepełnosprawności. Osoby niepełnosprawne mają swoje potrzeby, marzenia oraz pasje i cele w życiu. W Tarnowie jest pierwszy w Polsce gokart przystosowany dla osób niepełnosprawnych. Dzięki specjalnie przygotowanemu gokartowi marki Sodi w ramach projektu Przełamujemy wszelkie bariery osoby niepełnosprawne (dzieci, młodzież szkolna, osoby dorosłe) z całego województwa małopolskiego i podkarpackiego w Małopolskim Ośrodku Sportów Motorowych - Torze Speed Race Tarnów mogą uczestniczyć w szkoleniowych jazdach. Osoby o różnym stopniu niepełnosprawności, nawet osoby sparaliżowane od pasa w dół bez żadnych problemów mogą poczuć sportową rywalizację oraz realizować swoje pasje i marzenia motoryzacyjne. To właśnie w Tarnowie dzięki fachowej pracy szkoleniowo-edukacyjnej zostały przełamane wszelkie bariery. Od kilku lat prowadzony jest program zajęć kartingowych w ramach ogólnopolskiej społecznej akcji Przez zabawę do bezpieczeństwa dla dzieci i młodzieży oraz dorosłych osób niepełnosprawnych. Szkoleniowe jazdy kartingowe są doskonałym sposobem na przełamanie traumy powypadkowej - mówi Rafał Kiwior. Można śmiało powiedzieć, że jazda gokartem wyrabia umiejętność panowania nad kierownicą, poprawia refleks, uczy podejmowania szybkich decyzji w trudnych sytuacjach. Ponadto osoby uczą się oceny swoich możliwości, umiejętności podejmowania prawidłowych decyzji i dopasowania ich do różnych sytuacji. Doskonalą zdolność przewidywania i odpowiedniego reagowania. Karting doskonale kształtuje osobowość, rozwija charakter i podnosi samoocenę. Osoby uczestniczące w tych szkoleniowych jazdach stają się bardziej odważne, zdyscyplinowane i samodzielne. Zajęcia wpływają na poprawę ogólnej kondycji organizmu i na rozwój koordynacji wzrokowo-ruchowej oraz pozwalają wzmocnić mięśnie kończyn górnych. Dla osób niepełnosprawnych, to również ciekawa forma zajęć terapeutycznych, organizowania czasu wolnego oraz rozwijania zainteresowań. Dla tych osób, którzy chcieliby uprawiać tę dyscyplinę sportu przygotowaliśmy solidną bazę, dzięki której zapewniamy warunki niezbędne do realizacji tego celu. Serdecznie zapraszamy - szczegóły na stronie

10 Najlep 10 2 kwietnia 2015 Nr 7 Gdzie znale W Tarnowie już po raz dwunasty odbędą się Miejskie Targi Edukacyjne w Tarnowie. To Dla gimnazjalistów zbliża się czas ważnych wyborów. Często bowiem bywa tak, że wybór szkoły ponadgimnazjalnej okazuje się wyborem, który wpływa na całe dalsze życie. Warto więc dobrze się zastanowić przed podjęciem decyzji. Najlepiej zrobić to porównując oferty szkół w czasie targów. Zwłaszcza, że w ramach tego wydarzenia swą działalność zaprezentuje wiele instytucji pomagających m.in. w rozwoju zawodowym. wykształcenia i przygotowania zawodowego dla tej grupy młodzieży prezentuje Centrum Kształcenia i Wychowania w Tarnowie. Ponadto podczas targów swoją ofertę prezentują także instytucje wspomagające młodych ludzi w planowaniu Tegoroczne, XII targi, odbędą się w dniach 9 10 kwietnia 2015r. w obiektach Ochotniczych Hufców Pracy, przy ulicy Mościckiego 27. Na targach prezentują się 23 tarnowskie szkoły ponadgimnazjalne, w tym również placówki niepubliczne. - Młodzież zainteresowana podjęciem kształcenia w liceum ogólnokształcącym ma do wyboru oferty z dziesięciu placówek wyjaśnia Adam Potempa, dyrektor Centrum Edukacji i Pracy Młodzieży Tarnów. - Pozostałe szkoły uczą zawodu w technikach lub zasadniczych szkołach zawodowych. Z oferty edukacyjnej może również skorzystać młodzież mająca problemy z nauką i realizacją obowiązku szkolnego - ofertę dającą możliwość uzyskania kariery zawodowej i wyborze trafnych kierunków kształcenia, w tym m.in.: Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Tarnowie, Porad-

11 CMYK Nr 7 2 kwietnia źć dobrą szkołę? iej na targach! wydarzenie to doskonała okazja dla gimnazjalistów, by w jednym miejscu porównać oferty wielu placówek. nia Psychologiczno-Pedagogiczna, Specjalistyczna Poradnia Profilaktyczno-Terapeutyczna oraz organizatorzy - Centrum Edukacji i Pracy Młodzieży OHP w Tarnowie. Dodatkowo oferty Pałacu Młodzieży, Poradni, CKiW OHP oraz Bursy Międzyszkolnej dają możliwość zaprezentowania potrzebnych uczniom form pomocy psychologiczno-pedagogicznej, pozaszkolnej, jak również wskazują możliwość zamieszkania w Tarnowie tym spośród uczniów, którzy mają utrudniony dojazd do szkoły. Przy stoisku Młodzieżowego Biura Pracy pośrednicy pracy przedstawiają oferty dla młodzieży zainteresowanej podjęciem sezonowego, krótkoterminowego zatrudnienia, umożliwiającego łączenie nauki ze zdobywaniem pierwszych zawodowych doświadczeń. Dla zainteresowanych grup gimnazjalistów doradcy zawodowi z Mobilnego Centrum Informacji Zawodowej i Młodzieżowych Centrów Kariery wchodzących w skład CEiPM OHP w Tarnowie organizują w czasie trwania targów zajęcia informacyjno-doradcze: Gimnazjalisto planuj przyszłość już dziś, Moje decyzje moja przyszłość, Jak wybrać zawód, Poznajemy zawody. Można również skorzystać z indywidualnych konsultacji i porad, z zakresie określenia predyspozycji zawodowych, planowania kariery zawodowej, wyboru szkoły, tworzenia indywidualnego planu działania. - Pomocnym w podjęciu ostatecznej decyzji o dalszym kształceniu jest przygotowywany specjalnie na targi i rozdawany bezpłatnie informator z pełną ofertę edukacyjną wszystkich tarnowskich szkół ponadgimnazjalnych dodaje dyrektor Potempa. Informator na nowy rok szkolny 2015/2016, który opracowują pracownicy Wydziału Edukacji Urzędu Miasta Tarnowa będzie także dostępny na Portalu Edukacyjnym Miasta Tarnowa EduNet. Miejskie Targi Edukacyjne to impreza, która posiada już własną tradycję, specyficzny charakter i rzesze zwolenników. Każdorazowo zachwycają coraz bardziej wyszukane, specjalnie przygotowane stoiska, profesjonalna prezentacja i przyjazna atmosfera.

12 12 2 kwietnia 2015 Nr 7 Nawet po wyrzuceniu służą Na terenie Koszyc Wielkich i osiedla Koszyckiego odbyła się akcja zbierania elektrośmieci. Gromadzą się niemal w każdym domu, w każdym gospodarstwie. Kiedy jednak przestają służyć użytkownikom, stają się bezużytecznym sprzętem. Bezużytecznym? Elektrośmieci, bo o nich tu mowa, wbrew pozorom służą nawet po tym, jak kończy się ich działanie. Dzięki ich zbiórce można pozyskać niemałe kwoty m.in. dla działalności klubów sportowych. Jedną z takich zbiórek zorganizował koszycki Klub Sportowy z gminy Tarnów. - Mieszkańcy chętnie włączyli się w akcję, zarówno oddając niepotrzebny sprzęt taki jak stare lodówki, telewizory czy komputery, jak i pomagając w samej zbiórce podaje serwis prasowy gminy. - Do pomocy sportowcom przyłączyła się również miejscowa jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej. Dzięki tak dużemu zainteresowa- niu, podczas zbiórki udało się zgromadzić 3142 kg sprzętu, co w przeliczeniu daje około tysiąca złotych. Całość kwoty zostanie przeznaczona na potrzeby drużyn młodzieżowych KS Koszyce Wielkie. Opr.raz Fot. UG Tarnów Okiem Samorządowca Wójt Gminy Tarnów, Grzegorz Kozioł Wiosenne porządki Tegoroczna łagodna zima i dość wcześnie rozpoczynająca się wiosna sprzyja porządkom. Wielu z państwa wiosenne sprzątanie zapewne rozpoczęło już dwa lub trzy tygodnie temu, bo pogoda zdecydowanie była takim pracom przychylna, tym bardziej, że dość wczesne w tym roku święta tym bardziej nas do tego inspirują. Temat niby błahy, bo cóż można o porządkach pisać, ale patrząc z perspektywy włodarza gminy, również i on może być inspiracją do interesującej refleksji. Przemieszczając się po gminie, z przyjemnością obserwuję mieszkańców porządkujących swoje obejścia. Myślę, że nasz region należy do wyróżniających się w kraju pod względem troski o podwórka i ogrody. Co więcej, wiele osób wychodzi także poza bramy domostw i porządkują chodniki czy rowy melioracyjne przylegające do własnych po- sesji. Gmina również dba o estetykę naszych miejscowości. Osoby zatrudniane w ramach prac społecznie użytecznych, publicznych czy interwencyjnych pod kierunkiem pracowników urzędu sprzątają po zimie, sadzą drzewa oraz kwiaty. A propos kwiatów, to chcę zdementować pogłoski, że zostały one posadzone tylko przed wyborami będziemy je sadzić również w tym roku i następnych latach. Ale zostawmy kwiaty. Niezależnie od tego, co robi gmina, to praca mieszkańców jest znakomitym przykładem solidarności społecznej, troski o wspólne dobro. I to wcale nie jest frazes. Tylko razem dbając o nasze miejscowości możemy być usatysfakcjonowani efektami. Ta świadomość i troska mieszkańców są wyraźnie zauważalne. Ujawniały się one na przykład podczas zebrań wiejskich, kiedy zwracano uwagę na wandalizm widoczny szczególnie w centrach miejscowości, placach zabaw czy innych publicznie dostępnych miejscach. Wprowadzając przed kilku laty pancerne przystanki, częściowo rozwiązaliśmy problem ich dewastacji, szkoda, że wandale przenoszą się w inne miejsca. Nie możemy wszędzie postawić strażnika, ale możemy i o to apeluje również policja być czujni. Tym bardziej, że istnieje możliwość dokonania anonimowego zgłoszenia na policję. Przykro mi o tym pisać, że nie wszyscy rozumieją, że obiekty te mają służyć jak najdłużej i najlepiej wszystkim mieszkańcom. Wydawać by się mogło, że w całości przejęcie przez gminę odpowiedzialności za usuwanie odpadów komunalnych, zakończy problem dzikich wysypisk, bo śmieci po prostu nie będzie się opłacało porzucać byle gdzie. Okazuje się jednak, że stare nawyki trudno wykorzenić i niektórzy z mieszkańców, sprzątając swoje obejścia, nadal wywożą śmieci do lasu czy nad brzeg Dunajca. Dla takich zachowań nie będzie żadnej tolerancji. Jeśli ustalimy sprawców, będziemy ich karać wysokimi mandatami. Dla niektórych częścią wiosennych porządków jest wciąż niestety wypalanie traw. Kiedy przypominam współpracownikom, że trzeba przeprowadzić akcję informacyjną na ten temat, widzę zdziwienie, które można by streścić słowami: ileż można? Okazuje się, że można. Mimo iż rokrocznie akcję informacyjną prowadzą samorządy, leśnicy, straż pożarna i inne instytucje, wciąż jeszcze płoną trawy, co pociąga za sobą koszty akcji ratowniczych, powodując straty w przyrodzie, mieniu, a nawet zagrażając ludzkiemu życiu. Uważam, że i taką bezmyślność należy karać z całą stanowczością i surowością. A po zakończeniu wiosennych porządków, Wszystkim Państwu, Czytelnikom Głosu Tarnowskiego, Mieszkańcom Gminy Tarnów pragnę życzyć prawdziwie radosnych i szczęśliwych Świąt Wielkanocnych. gdzie spotkasz Tarnów Centrum Handlowe Zenit KAUFLAND Supermarket Supermarket Tss: Hala Tuchowska Supermarket Tss: Bazar Hodowlana Supermarket Tss: Dąbrówka Czarna Droga Mrówka Sufigs Park Wodny Tarnów tarnowski Tarnowskie Centrum Kultury Pekao SA I Oddział w Tarnowie Urząd Miasta Tarnowa Urząd Gminy w Tarnowie Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego Szpital Wojewódzki im. św. Łukasza SP ZOZ Komisariat Policji Tarnów Hotel U Jana Hotel Bristol Biblioteka Publiczna Tor Kartingowy SPEED RACE Gemini Park Galeria Tarnowia Krakowska Kościuszki Wałowa Teren Zakładów Azotowych - 3 kioski Carrefour Express - ul. Ks. Indyka Pizzeria Rotunda Restauracja Kasyno Wola Rzędzińska/ Jodłówka Wałki 3 sklepy ABC Cezar Tarnowiec CEZAR Koszyce Wielkie/Małe Ośrodek Zdrowia 2 sklepy EUROMARKET Cezar SOLO Zbylitowska Góra/Zgłobice Sklep Odido Centrum Ośrodek Zdrowia Zakliczyn Pizzeria Rycerska

13 CMYK Nr 7 2 kwietnia

14 14 2 kwietnia 2015 Nr 7 Lewym okiem, czyli felieton Jakuba Kwaśnego Obietnice wyborcze, ile są warte? Może jest za wcześnie, aby dokonywać jakiegokolwiek podsumowania w przypadku wyborów samorządowych, które raptem kilka miesięcy temu miały swój finał w Tarnowie, lecz warto w tym miejscu poczynić pewną refleksję. Choćby ze względu na czekającą nas powtórkę wyborów w okręgu nr 3 (obejmującym Starówkę, Piaskówkę, Klikową i Krzyż), wybory Prezydenta RP oraz wybory parlamentarne. Biżuteria była i będzie ponadczasowa Pierwsza Komunia Święta jest niezwykle ważnym wydarzeniem w życiu każdego dziecka. Rodzice są zaangażowani w organizację, dzieci zaaferowane przygotowaniami, a zaproszeni goście zdezorientowani zakupem prezentów. Co najczęściej dajemy na pamiątkę Pierwszej Komunii? Najważniejszą kwestią w wyborze odpowiedniego prezentu jest odpowiedź na pytanie, jaki prezent byłby najlepszą pamiątką dla dziecka? Jaki zatem prezent zasługuje na określenie odpowiedni? Biżuteria to piękny prezent na komunię zarówno dla chłopca, jak i dla dziewczynki. Zwłaszcza dziewczynki cieszą się, gdy w prezencie komunijnym dostają błyskotki i ozdoby. Nic dziwnego zatem, że od wielu lat znajduje się na wysokiej liście prezentów z okazji Pierwszej Komunii. Co prawda palmę pierwszeństwa musiała oddać modnym elektronicznym gadżetom, takim jak laptop czy konsola do gier, ale wciąż prezent na komunię w postaci łańcuszka lub kolczyków należy do mile widzianych. Wiadomo, że biżuteria na komunię powinna być z drogocennego kruszcu, a więc ze srebra lub ze złota, Złoty łańcuszek i krzyżyk lub medalik to wspaniała pamiątka tego ważnego wydarzenia. Można do niego dołączyć pięknie wydane Pismo Święte i prezent gotowy. Dziewczynki często dostają pamiątkową biżuterię - kolczyki w zestawie z naszyjnikiem czy bransoletkę, jeśli dziewczynka nie przepada za rzucającymi się w oczy ozdobami, można wybrać łańcuszek cieńszy o naturalnym, złotym kolorze. Jaka powinna być biżuteria na prezent z okazji Pierwszej Komunii Świętej? Jak w bogatej ofercie sklepów znaleźć odpowiedni wzór. I najważniejsze: czy zdecydować się na biżuterię srebrną czy złotą? Eksperci twierdzą, że jako prezent na komunię lepiej jest wybrać złotą biżuterię, a to z tego względu, że jest droższa i ma większą wartość rynkową niż srebro. Szukając prezentu wyjątkowego i nie tuzinkowego warto zwrócić uwagę na biżuterię z diamentami. Taki podarunek z certyfikowanymi brylantami stanowi sam w sobie wartość, która będzie nie tylko pamiątką na pokolenia, ale jednocześnie może zastąpić prezent w formie gotówki. Biżuteria była i będzie ponadczasowa. Dla tych, którzy chcą uczcić tą wyjątkową uroczystość prezentem, który pozostanie prawdziwą pamiątką a nie tylko chwilową przyjemnością mogą wybrać biżuterię na każdą kieszeń. Począwszy od delikatnych zestawów ze srebra, które można nabyć już poniżej 50zł poprzez biżuterię ze złota, tu w zależności co wybierzemy należy przygotować się na wydatek min. 100zł. Jeżeli natomiast nasz budżet przewiduje wydatek pow. 500zł można rozejrzeć się za biżuterią z brylantami lub z innymi naturalnymi kamieniami jak np. koral, opal, tanzanit, topaz, szafir, rubin czy szmaragd mówi Barbara Buczek z firmy jubilerskiej,,sezam. Grawerowaniena medaliku również sprawdzi się jako wzruszająca dedykacja, należy jednak pamiętać, że w tym przypadku dysponujemy mniejszą ilością znaków, dlatego też słowa należy dobierać oszczędnie. Możemy dodatkowo pomyśleć bardziej tradycyjnie i ponadczasowo, ofiarując medalik czy krzyżyk lub biżuterię klasyczną, którą dziewczynka może założyć teraz, będąc nastolatką lub nosić w wieku dorosłym. Prezentów z okazji Pierwszej Komunii Świętej jest bardzo dużo, jednak wybór odpowiedniego to nie lada wyzwanie. Na szczęście alternatyw mamy wiele i na pewno któraś z nich przypadnie dziecku do gustu. Bez względu co wybierzemy i za jaką cenę, prezent w formie biżuterii pozostanie pamiątką I Komunii Świętej, do którego wraca się z sympatią przez długie lata. J. Czechowski Na zdjęciach: biżuteria firmy SEZAM Kampania wyborcza rządzi się swoimi prawami mawiał jeden z byłych posłów partii rządzącej. Czy to ma oznaczać, że politykom wszystko wolno? Że mogą oni opowiadać nawet największe bzdury? Licząc, że i tak nikt ich za to nie rozliczy? Uważam, że nie! I każdy w końcu będzie musiał stanąć przed lustrem oraz swoimi wyborcami. Zastanawiam się jednak czy nasi wyborcy są na tyle świadomi aby na bieżąco monitorować wywiązywanie się przez kandydatów z ich obietnic po wyborach. Dla przykładu obietnica stworzenia dwóch tysięcy miejsc pracy w Tarnowie w ciągu dwóch lat. Obiecujący: Roman Ciepiela. Efekt: w listopadzie 2014 r. liczba zarejestrowanych bezrobotnych w Tarnowie wyniosła: 5192, na koniec lutego 2015 r już: Efekt: minus 532. O tyle wzrosła w Tarnowie liczba osób bezrobotnych. Teraz pozostaje Prezydentowi Tarnowa stworzyć nie 2000, a 2532 miejsca pracy. Czy mu się to uda? To pytanie pozostawiam bez odpowiedzi. Kolejny przykład: tańsze bilety komunikacji miejskiej! Obiecujący: Kazimierz Koprowski. Efekt: złożony przez klub radnych SLD projekt obniżenia cen biletów komunikacji miejskiej znajduje się w zamrażalce przewodniczącego Rady Miejskiej. Podczas ostatniej sesji - radni (w przeważającej części z PiS) zdjęli ten punkt z obrad nie dopuszczając do głosowania. Takich przykładów można byłoby mnożyć jak Polska długa i szeroka! Ot chociażby obietnice Platformy Obywatelskiej w zakresie obniżania podatków i wprowadzania ulg dla przedsiębiorców. A tymczasem VAT jak był, tak nadal jest na poziomie podwyższonym 23%, a kwota wolna od podatku ani drgnie. A przecież jest to najlepszy sposób, aby ulżyć tym zarabiającym najmniej, co wprost i tak wpłynie na poprawę koniunktury, a to spowoduje wyższe wpływy do budżetu. Nie rozumieją tego jednak rządowi macherzy, dla których jedynym lekiem jest podnoszenie podatków. Proste rozwiązania bywają dla tęgich umysłów najtrudniejsze. Dlatego próżno szukać wiadomości w mediach, że oto rząd obniży obciążenia podatkowe, albo Prezydent Tarnowa zdecyduje się jednak poprzeć obniżkę cen biletów lub opłat parkingowych. Zamiast tego (ponoć liberalny) rząd podniósł podatek akcyzowy na alkohol i papierosy, a Prezydent Tarnowa proponuje podniesienie cen za abonamenty parkingowe. Jaki będzie tego efekt? Miejmy nadzieję spadek dochodów budżetowych. Tak było w przypadku akcyzy na alkohol i papierosy, której podwyżka spowodowała wzrost ilości produkowanych papierosów i alkoholu w warunkach domowych. Na zdrowie! Tarnów z trzecim szpitalem Przy ul. Lwowskiej otwarto Centrum Diagnostyki Klinicznej. Niestety bez umowy z NFZ. Nowa instytucja medyczna, nazywana tarnowskim trzecim szpitalem, oferować będzie świadczenia zdrowotne w dziedzinie: kardiologii, rehabilitacji, chirurgii, ortopedii, ginekologii i położnictwa, neurochirurgii, analityki i diagnostyki USG oraz RTG. CDK udzielać ma także porad i konsultacji z zakresu psychologii, zdrowego trybu życia i odżywiania. Placówka nie posiada podpisanej umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia. Świadczenia medyczne wykonywane będą odpłatnie informuje tarnowski magistrat. raz/tarnow.pl

15 CMYK Milion na remont Szczeklika Szpital zostanie dostosowany do wymogów XXI wieku. Prezydent Roman Ciepiela podpisał umowę z dyrektorem Specjalistycznego Szpitala im. Edwarda Szczeklika Marcinem Kutą w sprawie przekazania szpitalowi miliona złotych dotacji. To dofinansowanie do zakrojonych na szeroką skalę prac inwestycyjnych. Na terenie szpitala, od strony ul. Starodąbrowskiej powstaje nowy pawilon zabiegowy, który będzie nowym wejściem do szpitala. Pomieści nową izbę przyjęć oraz pracownie diagnostyczne. Na pierwszym piętrze skoncentrowana zostanie diagnostyczno-zabiegowa działalność kardiologii oraz pracownie endoskopowe. Kolejne piętro przeznaczone zostanie na blok operacyjny z salami operacyjnymi, umożliwiający operacje w systemie chirurgii jednego dnia w nowych specjalnościach. Będzie to także budynek węzłowy, który połączy przewiązkami w jedną całość cztery obiekty szpitalne. Stanie się to możliwe dzięki budowie przeszklonych przewiązek komunikacyjnych. - Brak skomunikowania pawilonów szpitalnych to od wielu lat ogromny problem dla pacjentów, którzy zmuszeni są przemieszczać się na badania do pracowni diagnostycznych czy pomiędzy oddziałami w różnych warunkach pogodowych oraz dla rzeszy 900 pracowników podaje tarnowski magistrat. Druga część inwestycji to poprawa warunków funkcjonowania oddziału zakaźnego dzieci. Pomimo dużych prac budowlanych szpital pracuje bez zakłóceń. raz/tarnow.pl Fot. Łukasz Razowski Mord w hotelu! Prokuratura Rejonowa z Brzeska prowadzi postępowanie przeciwko Piotrowi S. podejrzanemu o zabójstwo kobiety. Nawet kara dożywotniego pozbawienia wolności grozi 32- letniemu Piotrowi S. mieszkańcowi powiatu tarnowskiego. Jest on podejrzany o zabójstwo 29- letniej kobiety z powiatu bocheńskiego. Do zdarzenia miało dojść na początku marca w hotelu w Jodłownikach. Według prokuratury Piotr S. w jednym z pokojów zaatakował nożami ofiarę, oraz innego mężczyznę. Po kilkuminutowej szamotaninie zaatakowanemu mężczyźnie udało się zbiec i powiadomić policję - informuje Mieczysław Dzięgiel, prokurator prokuratury okręgowej w Tarnowie. - Natomiast zamkniętej w pokoju kobiecie Piotr S. zadał około sześćdziesiąt uderzeń nożami, powodujących jej zgon. Przybyli na miejsce policjanci, po wywarzeniu drzwi do hotelowego pokoju, zatrzymali napastnika. Piotrowi S. prokurator przedstawił zarzuty zabójstwa kobiety ze szczególnym okrucieństwem oraz spowodo- Nr 7 2 kwietnia wania obrażeń ciała mężczyzny, który powiadomił policję. Zatrzymany przesłuchany w charakterze podejrzanego nie kwestionował swojego sprawstwa odnośnie zarzucanych mu czynów zaznacza prokuratura. Napastnik prawdopodobnie działał z pobudek osobistych - z zamordowaną przez siebie kobietą wcześniej łączyły go bliskie kontakty. Piotr S. trafił do aresztu. Grozi mu kara pozbawienia wolności na czas nie krótszy niż 12 lat, kara 25 lat więzienia lub kara dożywotniego pozbawienia wolności. raz

16 16 2 kwietnia 2015 Nr 7 Ogrzane serca Trzy tysiące młodych zjechało się do Tarnowa, by uczestniczyć w XXX Światowym Dniu Młodzieży. Spotkanie rozpoczęło się o godzinie na Hali Widowiskowo-Sportowej przy ul. Gumniska. Zgromadzoną młodzież modlitwą przywitał Biskup Tarnowski Andrzej Jeż. Do nich również skierował krótkie słowo. Następnie na scenie pojawiła się młoda studentka teologii, pochodząca z Chin, która wygłosiła świadectwo swojej wiary. Chwilę później miało miejsce godzinne uwielbienie Chrystusa, które ze sceny poprowadził Leopold Twardowski wraz z uczestnikami Diecezjalnych Warsztatów Muzycznych. Kolejną częścią ŚDM w wymiarze diecezjalnym była, już tradycyjnie, Droga Krzyżowa ulicami Tarnowa. Zwieńczeniem XXX Światowego Dnia Młodzieży była Msza Święta, która odbyła się w kościele bł. Karoliny w Tarnowie, pod przewodnictwem biskupa Andrzeja, podczas której młodzież, na słowa biskupa, rozgrzała swoje serca, w przenośni i dosłownie. Każdy z uczestników spotkania otrzymał małe serduszko w postaci ogrzewacza do rąk, na którym, w myśl tegorocznego hasła ŚDM, widniał napis: Błogosławieni czystego serca, albowiem oni Boga oglądać będą.. Diecezjalny zjazd młodzieży zakończył się Agapą przygotowaną przez Caritas. Niedziela Palmowa była równocześnie zakończeniem trwającego od piątku Diecezjalnego Forum Młodzieży, w którym uczestniczyło około 550 osób z całej diecezji. Młodzi podczas forum byli goszczeni przez rodziny z 10 tarnowskich parafii. Uczestniczyli oni w warsztatach uwielbieniowych prowadzonych przez Leopolda Twardowskiego i ks. Artura Ważnego, konferencjach dotyczących Światowych Dni Młodzieży i tematu powołania, a także wzięli udział w spotkaniu ewangelizacyjnym, prowadzonym przez zespół Stróże Poranka. Opr. tekstu Angelika Biernat, Fot. Krzysztof Łańka Diecezjalne Biuro Medialne ŚDM w Tarnowie) Strażnicy z nowym szefem Krzysztof Tomasik został nowym komendantem Straży Miejskiej w Tarnowie. Zmiana na stanowisku Komendanta Straży Miejskiej to rezultat akcji ewakuacyjnej, którą musiano podjąć w Tarnowie, a o której pisaliśmy na stronie. Po ocenie działań wszystkich miejskich służb zaangażowanych w akcję komendant Tadeusz Pawlik poprosił o przeniesienie do pracy w Wydziale Bezpieczeństwa Publicznego Urzędu Miasta Tarnowa. Prezydent Roman Ciepiela przychylił się do tej prośby. Krzysztof Tomasik stanowisko obejmie 1 kwietnia. Ze strażą jest związany od 2002 roku. Pracował wówczas w Tarnowie, a po wygranym konkursie na komendanta Straży Miejskiej w Bochni objął to stanowisko w marcu Szkoły nie mają problemu z zapewnieniem im opieki. Na palcach jednej ręki można policzyć średnią liczbę uczniów, którzy w szkołach podstawowych nie uczęszczają na lekcje religii. Taki wniosek można wysnuć z kontroli trzech szkół podstawowych, jakiej dokonali członkowie tarnowskiej rady miasta. Co więcej, zapewnienie im opieki nie stanowi większego problemu. Uczniowie, którzy nie uczęszczają 2007 roku. Wprowadził tam takie innowacje jak patrole rowerowe, żółte kartki dla kierowców popełniających Niewielu uczniów nie chodzi na religie na lekcje religii, w czasie kiedy takie zajęcia się odbywają, muszą być pod opieką. Tarnowskie podstawówki radzą sobie z tym problemem. Zwłaszcza, że uczniów, którzy na te lekcje nie uczęszczają, jest niewielu. - W Szkole Podstawowej nr 9 występują jedynie trzy przypadki, w których uczniowie nie uczęszczają na religie, a dzieci w tym czasie przebywają na świetlicy lub jeżeli jest to możliwe, zajęcia z religii planowane są na początku lub na końcu dnia czytamy w po raz pierwszy wykroczenie, testy segwayów i dronów pod kątem użycia ich w służbie. raz/tarnow.pl pokontrolnym protokole. W Szkole Podstawowej nr 18, jednej z największych szkół w mieście, jedynie dwoje uczniów nie uczęszcza na lekcje religii. W tym czasie dzieci uczęszczają na świetlicę lub do biblioteki. Podobna sytuacja ma miejsce w Szkole Podstawowej nr 3. Na religię nie uczęszcza dwoje uczniów. - W takich sytuacjach lekcja religii planowana jest jako ostatnia lub pierwsza, a dzieci za zgodą rodziców nie uczęszczają na nią lub korzystają z opieki w bibliotece szkoły stwierdzili radni kontrolujący tarnowskie szkoły. raz

17 Nr 7 2 kwietnia W Żabnie królowały lalki Już po raz 30. odbył się Małopolski Przegląd Teatrów Lalkowych o Wielką Nagrodę Zająca Poziomki. Aż dwa dni trwało świętowanie w ramach Małopolskiego Przeglądu Teatrów lakowych, które odbyło się w Żabnie. Prezentacjom konkursowym lalkowych zespołów teatralnych dzieci i młodzieży towarzyszyły rocznicowe wystawy, warsztaty lalkarskie oraz seminarium dla instruktorów teatrów lalkowych Małopolski Przegląd Teatrów Lalkowych otwiera przed młodymi lalkarzami możliwość prezentacji swoich umiejętności oraz spotkań z innym twórcami. W przeglądzie mogą prezentować się teatry lalkowe działające w szkołach podstawowych, gimna- zjach, domach i ośrodkach kultury oraz placówkach edukacyjno - wychowawczych z terenu Małopolski podaje Biuro Prasowe UMWM. Podczas finału tegorocznego konkursu Leszek Zegzda wręczył honorowe odznaczenia Zasłużony dla Kultury Polskiej. Odebrali je: Iwona Kapa, Anna Krakowiak i Jacek Krakowiak instruktorzy teatralni zaangażowani w rozwój teatru lalkowego. Również burmistrz Żabna otrzymał od zarządu województwa list gratulacyjny. Więcej nowoczesnych pociągów Opr. raz Fot. UMWM Na pendolino poczekamy jeszcze kilkanaście miesięcy a tymczasem przez stację kolejową Tarnów przejeżdża coraz więcej nowoczesnych składów. Małopolskie Przewozy Regionalne na trasie z Krakowa do Tarnowa i Krynicy puszcza Acatusy, Podkarpacki Zakład na trasie z Rzeszowa do Krakowa Impulsy, a PKP Intercity zmodernizowane ze środków europejskich składy na trasie Przemyśl-Szczecin. Nowe składy to poprawa komfortu podróżowania, zazwyczaj tabor mogący osiągnąć prędkość 160 km/h, dostosowany do obsługi osób niepełnosprawnych, z wygodnymi ergonomicznymi fotelami, klimatyzacją i wi fi. Do czasu zakończenia remontu trasy kolejowej Kraków-Tarnów-Rzeszów czas przejazdu z Tarnowa do Krakowa czy Rzeszowa wynosi od 1,5 do 2h. Po zakończeniu remontu, pociągi skrócą czas dojazdu do ok minut. Wówczas do Tarnowa dojadą składy Małopolskiej Szybkiej Kolei Aglomeracyjnej a dodatkowo Tarnów i i Rzeszów otrzymają połączenie z Warszawą i Trójmiastem najszybszymi pociągami EIC Premium - pendolino. Czas przejazdu z Tarnowa do Warszawy wyniesie nieco ponad 3 godziny. tarnowski Głos Tarnowski ul. Romanowicza Kraków Redakcja: tel./fax: redakcja@tarnowski.glos24.pl Dział reklamy - zgłoszenia: tel tel./fax: robert@glos24.pl Druk: Drukarnia Kraków Głos Tarnowski. Miesięcznik regionalny. ISSN Wydawca: ABW Graf Group s.c. ul. Romanowicza 4, Kraków. Redaktor naczelny: Tomasz Stępień. Druk: Drukarnia Kraków ul. Romanowicza 4, Kraków. Adres redakcji: Głos Tarnowski, ul. Romanowicza 4, Kraków. Redakcja: tel./fax: , redakcja@tarnowski.glos24.pl, Dział reklamy: tel , tel./fax: , robert@glos24.pl Rozdali tony jabłek Mieszkańcy gminy Tarnów skorzystali z rosyjskiego embarga. Zamiast na rynki rosyjskie, trafiły do mieszkańców gminy Tarnów. Blisko sto ton jabłek i marchwi były do ich dyspozycji. Żywność pozyskano za pośrednictwem Banku Żywności z nadwyżek produkcji, powstałych w związku z embargiem wprowadzonym przez Rosję na żywność z Unii Europejskiej oraz z decyzją Komisji Europejskiej o wsparciu rolników poprzez program rekompensat. Produkty rozdawano bezpośrednio w gminnych miejscowościach. Akcję koordynował Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej. - W akcję rozdawania włączyli się miejscowi sołtysi oraz strażacy z jednostek Ochotniczych Straży Pożarnych poinformowali miejscowi urzędnicy. - Darmowe jabłka i marchew licznie przyciągnęły mieszkańców, których nie zrażała konieczność stania czasem w długiej kolejce. Prawdopodobnie to nie ostatnia akcja tego typu na terenie gminy. Fot. UG Tarnów Redakcja nie zwraca tekstów niezamówionych, oraz zastrzega prawo do ich przeredagowania i skracania. Redakcja nie odpowiada za treść zamieszczanych ogłoszeń. CMYK Rozpowszechnianie materiałów redakcyjnych bez zgody wydawcy jest zabronione.

18 8 2 kwietnia 2015 Nr 7 R E K L A M A