Rynek kapitałowy w Polsce. Warszawa, październik 2015 r.

Transkrypt

1 Rynek kapitałowy w Polsce Warszawa, październik 215 r.

2 Rynki kapitałowe w Europie Udział w obrotach na rynku akcji (%) Rynek 214 IH 215 BATS Chi-X Europe 19,55 22,2 London Stock Exchange Group 2,74 19,1 Euronext 14,62 14,6 Deutsche Börse 11 1,91 Turquoise 8,48 7,65 BME (Spanish Exchanges) 8,25 7,23 SIX Swiss Exchange 5,97 7,16 NASDAQ Nordics & Baltics 5,41 5,23 Borsa Istanbul 2,95 2,89 Oslo Børs 1,11,95 Equiduct,45,5 GPW,49,37 CEESEG - Vienna,15,23 Athens Exchange,27,16 CEESEG - Budapest,6,6 CEESEG - Prague,6,5 Bucharest Stock Exchange,1,1 Ljubljana,6,3 Bulgarian Stock Exchange,3,1 Bratislava Stock Exchange,1 GPW CEE MTF Udział w rynku instrumentów pochodnych (%) Liczba kontraktów Liczba kontraktów Rynek 214 IH 215 EUREX 75,74 79,43 Euronext 9,82 8,32 NASDAQ OMX Nordic 6,98 6,36 Spanish Exchanges (BME) 4,22 3,39 ATHEX Derivatives Market 1,74 1,43 Oslo Børs,89,66 GPW,54,37 Budapest Stock Exchange,7,4 Source: FESE, Electronic Order Book Polski rynek kapitałowy wciąż jest bardzo mały w porównaniu z rozwiniętymi giełdami w Europie. Region CEE odpowiada za niecały procent obrotów na europejskich rynkach akcji, zaś sama GPW za,37 proc. Source: FESE, Electronic Order Book 2

3 GPW vs. najważniejsze rynki kapitałowe w Europie (1) Kapitalizacja giełd (mln EUR) Euronext Deutsche Börse SIX Swiss Exchange NASDAQ Nordics & Baltics BME (Spanish Exchanges) Oslo Børs Borsa Istanbul Warsaw Stock Exchange Liczba spółek BME (Spanish Exchanges) Euronext Warsaw Stock Exchange NASDAQ Nordics & Baltics Deutsche Börse SIX Swiss Exchange Borsa Istanbul Oslo Børs Źródło: FESE, 3 września 215 3

4 GPW vs. najważniejsze rynki kapitałowe w Europie (2) Wartość obrotów (mln EUR) Euronext Deutsche Börse SIX Swiss Exchange BME (Spanish Exchanges) NASDAQ Nordics & Baltics Borsa Istanbul Oslo Børs Warsaw Stock Exchange Liczba debiutów (I-IX 215) NASDAQ Nordics & Baltics Euronext Warsaw Stock Exchange 1 BME (Spanish Exchanges) Deutsche Börse Oslo Børs Borsa Istanbul SIX Swiss Exchange Źródło: FESE, 3 września 215 4

5 Rynki kapitałowe w Europie: kapitalizacja giełd vs. PKB Źródło: Komisja Europejska, 215 5

6 Trendy na GPW w Warszawie (1) Wartość obrotów na Rynku Głównym (mln PLN) Wolumen obrotów na rynku terminowym (szt.) Średnie dzienne obroty na Rynku Głównym (mln PLN) Patrząc na dane dotyczące obrotów na GPW obserwujemy stagnację na przestrzeni ostatnich 5 lat. Wyraźnie spada natomiast wolumen obrotów na rynku terminowym. Wprowadzenie FTT drastycznie zmniejszy niewielkie (w skali europejskiej) obroty i wolumeny transakcji na rynku pochodnych. Źródło: GPW 6

7 Trendy na GPW w Warszawie (2) Wartość IPO (mln PLN) Wartość SPO (mln PLN) Giełda jest jednym z kluczowych mechanizmów finansowania rozwoju przedsiębiorstw. W latach wartość pozyskanych z GPW środków wyniosła blisko 7 mld PLN, z czego z ofert pierwotnych (nowe spółki) firmy pozyskały 33,8 mld PLN, a przedsiębiorstwa już notowane pozyskały blisko 36 md PLN. Słabnąca pozycja rynku kapitałowego powoduje zmniejszenie roli tego relatywnie taniego mechanizmu finansowania przedsiębiorstw spółki z rynku pozyskują coraz mniej funduszy. Dalsze osłabienie roli rynku kapitałowego wyeliminuje jedno z istotnych źródeł finansowania rozwoju gospodarki, w tym zwłaszcza młodych, innowacyjnych spółek, nie mających szans na bankowe kredyty. Źródło: GPW 7

8 Aktywność UE w zakresie projektów legislacyjnych W obszarze rynku finansowego projekty legislacyjne i nowe regulacje obejmują wszystkie aspekty jego funkcjonowania, dotyczące: Instytucji infrastruktury post-transakcyjnej: CCP EMIR, MIFID/MIFIR, rozporządzenie nt. zasad uporządkowanej likwidacji i restrukturyzacji CCP (Legislation on the recovery and resolution of central counterparties); CSD CSDR (Regulation on improving securities settlement in the European Union and on central securities depositories (CSDs); repozytoria transakcji EMIR; agencje nadające kody LEI FSB Recommendation (A Global Legal Entity Identifier for Financial Markets). Organizatorów obrotu i firm inwestycyjnych: MIFID II/MIFIR, SSR. Instytucji kredytowych: CRD/CRR, unia bankowa w tym zasady uporządkowanej likwidacji i restrukturyzacji banków (Recovery and Resolution for Banks). Zarządzających aktywami: AIFMD, UCITS V, MMF. Skutek: Wzrost kosztów funkcjonowania instytucji infrastruktury rynków finansowych, prowadzący do zmniejszenia profilu ryzyka (wyższe wymogi kapitałowe i ostrożnościowe). Pełne otwarcie na konkurencję, skala działalności kluczowa dla generowania przyszłych zysków. Instytucje infrastruktury post-transakcyjnej stają się kluczowe dla zapewnienia stabilności systemów finansowych. Nowa inicjatywa KE UNIA RYNKÓW KAPITAŁOWYCH Planowany termin: 219 8

9 Unijne regulacje konieczność dostosowań W ciągu ostatnich kilkunastu miesięcy Grupa KDPW otrzymała dwie bardzo istotne decyzje organów nadzorczych, które potwierdzają zgodność jej usług z Rozporządzeniem EMIR: autoryzacja izby rozliczeniowej KDPW_CCP (decyzja KNF na podstawie opinii międzynarodowego Kolegium); rejestracja Repozytorium Transakcji w KDPW (KDPW_TR) (decyzja ESMA). W trakcie realizacji: Rozszerzenie autoryzacji KDPW_CCP o rozliczenia w EUR; Przygotowanie do autoryzacji KDPW jako CSD na gruncie CSDR (decyzja KNF). Autoryzacje i rejestracja korzyści dla rynku: Zwiększenie transparentności i bezpieczeństwa rynku instytucji infrastruktury. Podniesienie wiarygodności i zaufania do polskiego rynku przez inwestorów zagranicznych. Uzyskanie międzynarodowego paszportu do świadczenia usług na terenie UE. Brak wdrożenia odpowiednich usług na krajowym rynku (np. repozytorium, izba rozliczeniowa, rozliczanie derywatów OTC) wymusiłby konieczność korzystania z oferty zagranicznych podmiotów: Usługi dostosowane do specyfiki polskiego rynku (dostęp, wymogi wobec uczestników, koszty, komplementarność usług w ramach grupy); Redukcja ryzyk: kredytowego i systemowego, związanych z zawieraniem i rozliczaniem transakcji pochodnych rynku pozagiełdowego. 9

10 Struktura oszczędności gospodarstw domowych w Polsce 1

11 Oszczędności gospodarstw domowych w UE vs. PL Akcje i obligacje 5% 1% Gotówka i depozyty bankowe 33% 72% Ubezpieczenia i fundusze emerytalne* 11% 35% % 1% 2% 3% 4% 5% 6% 7% 8% Źródło: Komisja Europejska, NBP, za 212 * Bez OFE 11

12 Struktura inwestorów na rynkach GPW (1) Liczba rachunków papierów wartościowych Serie Struktura inwestorów - akcje RG (%) 12% 1% 8% 22% 33% 34% 37% 6% 5% 26% 19% 12% 4% 2% 41% 47% 51% 28% % I H215 instytucjonalni 22% 33% 34% 37% indywidualni 5% 26% 19% 12% zagraniczni 28% 41% 47% 51% Struktura inwestorów - akcje RG - dane wartościowo (mln PLN) I H215 zagraniczni indywidualni instytucjonalni

13 Struktura inwestorów na rynkach GPW (2) 12 1 Struktura inwestorów - obligacje (%) I H II H214 I H215 instytucjonalni indywidualni zagraniczni 1 Struktura inwestorów - obligacje - dane wartościowo (mln PLN) I H 214 II H214 I H215 zagraniczni indywidualni instytucjonalni Struktura inwestorów - kontrakty (%) I H215 instytucjonalni indywidualni zagraniczni Struktura inwestorów - kontrakty - dane wartościowo (szt) I H215 zagraniczni indywidualni instytucjonalni

14 Wnioski (1) Polski rynek kapitałowy wciąż jest bardzo mały w porównaniu z rozwiniętymi giełdami w Europie. Region CEE odpowiada za niecały procent obrotów na europejskich rynkach akcji, zaś sama GPW za,37 proc. Polski rynek od kilku lat już jest pogrążony w stagnacji o czym świadczą relatywnie niskie obroty, spadające wolumeny obrotu na rynku terminowym, spadająca wartość IPO i SPO narzędzi finansowania rozwoju gospodarczego. Dalsze osłabienie giełdy spowoduje obniżenie płynności, co potęguje ryzyko kryzysu i spekulacyjnych ataków międzynarodowych grup finansowych, grożąc stabilności i bezpieczeństwu systemu finansowego państwa. Ograniczenie finansowania przedsiębiorstw przez rynek kapitałowy spowoduje, że będą się one opierały na finansowaniu poprzez banki, w większości należące do zagranicznych grup kapitałowych, a nie rodzimym kapitale. Rynek kapitałowy obciążony jest dodatkowymi kosztami wynikającymi z wprowadzania równolegle wielu przepisów na poziomie Unii Europejskiej, obejmujących praktycznie wszystkie jego segmenty. Część z nich wymusza przeprowadzenie europejskich autoryzacji i rejestracji usług, co również generuje dodatkowe koszty. Polacy wciąż mało aktywnie uczestniczą w rynku kapitałowym. Dominującą pozycją w strukturze oszczędności obywateli są depozyty bankowe. Dalsze osłabienie rynku spowoduje jeszcze mniejszy ich udział w obrotach na GPW. W porównaniu ze średnią unijną Polacy dwukrotnie mniej oszczędności lokują w akcjach i obligacjach. Komisja Europejska szacuje, że po wprowadzeniu podatku FTT nastąpi ok. 15% spadek obrotów na rynku akcji i 9% na rynku derywatów w skali europejskiej. Efekt FTT w Polsce byłby znacznie bardziej niekorzystny: biorąc pod uwagę strukturę polskiego rynku kapitałowego (ponad 5% obrotu w Polsce jest generowane przez instytucje zagraniczne) szacuje się, w zależności od scenariusza, ok. 25% - 5% spadek obrotów na rynku akcji i 8% na rynku derywatów. 14

15 Wnioski (2) Podatek FTT obowiązuje tylko w 3 z 28 krajów Unii Europejskiej. Gigantycznie wzrosną koszty zawierania transakcji na polskiej giełdzie od kilkuset nawet do ponad tysiąca procent. Spowoduje to natychmiastowy transfer kapitału z polskiego rynku na rynki zagraniczne, przez co polskie firmy poszukujące relatywnie taniego kapitału na rozwój zwłaszcza małe i średnie, decydujące o sile naszej gospodarki nie będą w stanie zdobyć finansowania na dalszą ekspansję i tworzenie nowych miejsc pracy. Alternatywą zostanie rynek bankowy, co spowoduje jeszcze większe uzależnienie gospodarki od sektora bankowego, a w konsekwencji gospodarka będzie bardziej podatna na kryzysy bankowe. Polska to największa w Europie Środkowo-Wschodniej rzesza inwestorów indywidualnych, lokujących swoje oszczędności bezpośrednio lub za pośrednictwem TFI w akcjach polskich firm notowanych na giełdzie. Wprowadzenie podatku FTT spowoduje odpływ polskich inwestorów indywidualnych na zagraniczne rynki i finansowane rozwoju przedsiębiorstw w innych krajach polskimi oszczędnościami. Krach giełdowy może zagrażać stabilności spółek notowanych na GPW (ponad 9), zatrudniających ok. 8 tys. osób, a także zwiększyć ryzyko wrogich przejęć polskich firm np. przez zagraniczną konkurencję. Wpływy z podatku FTT są relatywnie niskie w stosunku do potencjalnych kosztów. Podatek może wręcz negatywnie oddziaływać na budżet państwa, bo potencjalne osłabienie wzrostu gospodarczego, będące efektem tego podatku, może zredukować wpływy z innych danin (podatków CIT, VAT). Istnieje obawa, że instytucje finansowe przerzucą dodatkowe koszty na finalnych konsumentów (wyższe prowizje maklerskie, większe opłaty za przeprowadzenie emisji akcji). 15

16 Osoby opiniotwórcze Paweł Tamborski Prezes Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie pawel.tamborski@gpw.pl, tel Wiesław Rozłucki Prezes Rady Giełdy, były wieloletni Prezes GPW wieslaw.rozlucki@gmail.com Iwona Sroka Prezes Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych oraz KDPW_CCP iwona.sroka@kdpw.pl, tel Waldemar Markiewicz Prezes Izby Domów Maklerskich waldemar.markiewicz@db.com, tel Mirosław Kachniewski Prezes Stowarzyszenia Emitentów Giełdowych mkachniewski@seg.org.pl, tel Marcin Dyl - Prezes Izby Zarządzających Funduszami i Aktywami mdyl@izfa.pl, tel Jarosław Dominiak Prezes Stowarzyszenia Inwestorów Indywidualnych jdominiak@sii.org.pl, tel

17