OTRZYMYWANIE SOLI MAGNEZU Z ODPADÓW POCHODZĄCYCH Z PROCESU POZYSKIWANIA WYSOKOJAKOŚCIOWYCH KONCENTRATÓW CYNKU
|
|
- Martyna Laskowska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 OTRZYMYWANIE SOLI MAGNEZU Z ODPADÓW POCHODZĄCYCH Z PROCESU POZYSKIWANIA WYSOKOJAKOŚCIOWYCH KONCENTRATÓW CYNKU WASTE FROM PROCESSING OF HIGH QUALITY ZINC CONCENTRATES AS A SOURCE OF MAGNESIUM SALTS Andrzej Jarosiński, Lucyna Madejska Instytut Chemii i Technologii Nieorganicznej Politechniki Krakowskiej, Ul. Warszawska 24, Kraków, ajar@chemia.pk.edu.pl ABSTRACT Winning of high quality of zinc concentrates is connected with chemical treatment by sulfuric acid solution and removal of generated gypsum by flotation. In this work obtaining of some magnesium salts from solutions deriving from this process was presented. The several stages of the process including preliminary heavy metals removal, concentration of solutions and crystallization. The obtained products fulfill requirements for fertilizer substances. Key words: leachate,struvite, epsomite, precipitation 1. Wprowadzenie Ze względów technologiczno-ekologicznych obserwuje się wzrost zapotrzebowania na wysokojakościowe koncentraty cynku tj. na koncentraty o obniżonej zawartości magnezu i wapnia. Obecność tych składników w procesie elektrolitycznego otrzymywania cynku jest niepożądana, ponieważ prowadzi do pogorszenia jakości wytwarzanego cynku oraz wskaźników techniczno-ekonomicznych procesu. W tym celu nie tylko w warunkach krajowych, ale również w świecie wprowadza się dodatkowe etapy procesu do pozyskiwania wysokojakościowych koncentratów cynku. Obejmują one obróbkę chemiczną selektywnego koncentratu cynku roztworami kwasu siarkowego oraz flotację odgipsowującą. W toku obróbki chemicznej powstają roztworyługi pofiltracyjne zawierające nie tylko jony magnezu i wapnia, ale także metali ciężkich. Zasadniczą wadą takiego sposobu pozyskiwania koncentratu cynku jest generowanie ługów pofiltracyjnych, które wraz z odpadami flotacyjnymi kierowane są na staw osadowy. Drogą do zmniejszenia ujemnych skutków ekologicznych jest więc stosowanie czystszych technologii obejmujących w tym przypadku zagospodarowanie ługów pofiltracyjnych i odpadów stałych. Taka koncepcja technologiczna powinna cechować się możliwością realizacji procesu przy zmiennych proporcjach otrzymywanych produktów. W ramach prac realizowanych przez zespół pracowników Instytutu Chemii i Technologii Nieorganicznej Politechniki Krakowskiej prowadzone są badania nad kompleksową metodą pozyskiwania wysokojakościowych koncentratów cynku z jednoczesnym zagospodarowaniem produktów ubocznych i odpadowych. W pracy tej skoncentrowano się na możliwościach wykorzystania ługów pofiltracyjnych, pochodzących z obróbki chemicznej selektywnego koncentratu cynku roztworami kwasu siarkowego, do wytwarzania związków magnezu w postaci przydatnej dla celów nawozowych. W przeprowadzonych badaniach wykazano, że po wstępnym usunięciu metali ciężkich z ługów, można otrzymać magnezowe nawozy mineralne takie, jak: siarczan oraz fosforan lub fosforan magnezowoamonowy zwany struwitem. 2. Materiały i metody Do badań stosowano roztwór odpadowy poflotacyjny pochodzący z ZG Trzebionka w Trzebini o następującym składzie początkowym: Mg: 1100 mg/dm 3, Zn: 0,932 mg/dm 3, Cd: 1,82 mg/dm 3, Pb: 4,17 mg/dm 3. W celu pozbycia się z roztworu odpadowego niepożądanych metali tj. Zn, Pb, Fe, Cd przeprowadzono ich strącanie roztworem
2 108 Ca(OH) 2 o odpowiednim stężeniu ( optymalnie 0,5% CaO). Strącanie przeprowadzano w zakresie ph od 8 do 8,5, kontrolując stężenie jonów wodorowych przy pomocy przyrządu wielofunkcyjnego firmy ELMETRON CX W badaniach wykorzystano ponadto odczynniki chemiczne takie jak: H 3 PO 4, H 2 SO 4, NH 3 H 2 O, NaOH, Na 2 HPO 4, MgO, CaO wszystkie o czystości cz.d.a. produkcji POCh, z których sporządzano następnie roztwory o pożądanych stężeniach lub dodawano do roztworu w postaci substancji stałej ( dotyczy MgO). Charakterystykę otrzymanych stałych produktów reakcji przeprowadzono stosując metodę dyfrakcji rentgenowskiej, spektroskopię absorpcyjną w podczerwieni (FTIR). Skład roztworów analizowano metodą absorpcyjnej spektrometrii atomowej (AAS) oraz dodatkowo metodą miareczkową w przypadku oznaczania jonów magnezu. Serie badań przeprowadzano na próbkach roztworu odpadowego o objętości 100 cm 3 każda. Wszystkie eksperymenty przeprowadzano w temperaturze otoczenia, w reaktorze szklanym zaopatrzonym w mieszadło mechaniczne. Do zadanej objętości roztworu początkowego dozowano stechiometryczne ilości odczynników strącających tj. H 3 PO 4 w celu otrzymania fosforanu magnezu oraz H 3 PO 4 i NH 3 H 2 O w celu uzyskania struwitu. Korekty ph dokonywano przy pomocy roztworu NaOH o stężeniu 2,0 mol/dm 3. W przypadku otrzymywania MgSO 4 do roztworu początkowego dodawano MgO oraz H 2 SO 4 w ilościach stechiometrycznych. Otrzymane produkty stałe oddzielano od roztworu macierzystego metodą filtracji próżniowej, suszono w temperaturze pokojowej ( MgSO 4 7H 2 O) lub 50 o C w przypadku fosforanów. 3.Wyniki badań i dyskusja 3.1. Otrzymywanie epsomitu MgSO 4 7H 2 O Z roztworu początkowego o stężeniu magnezu 1100 mg/dm 3 przy użyciu roztworu Ca(OH) 2 wytrącano pozostałe metale w postaci wodorotlenków przy ph równym 8,15.. W tych warunkach otrzymywano roztwór siarczanu magnezu.. Następnie do roztworu wprowadzano tlenek magnezu oraz odpowiednią ilość kwasu siarkowego, aby uzyskać roztwór o stężeniu 45% MgSO 4. Proces ten realizowano w temperaturze 70 o C. Krystalizacja odbywała się przez schładzanie roztworu do temperatury otoczenia..z roztworu krystalizował 7 hydrat siarczanu magnezu MgSO 4 7H 2 O (epsomit). Dyfraktogram uzyskanego produktu przedstawiono na rysunku 1. Dodatkowo przeprowadzono krystalizację siarczanu magnezu z roztworu tej soli bez rozpuszczania tlenku magnezu w temperaturze otoczenia (odparowanie wody).stwierdzono, że w tym przypadku czystość uzyskanego produktu ulega zdecydowanej poprawie, jeśli krystalizacja tego związku odbywa się wolno i w dłuższym okresie czasu ( kilka dni). Intensywność [cps] Theta [ o ] Rys. 1. Dyfraktogram epsomitu krystalizującego z roztworu
3 109 W otrzymanych produktach zawartość siarczanu magnezu wynosiła 99,0% MgSO 4. 7H 2 O a udział substancji nierozpuszczalnych kształtował się na poziomie 0,1% (Kowalski et.al., 2003). Produkt ten zawierał poniżej 0,05% Pb oraz 0,001% Cd,co jest zgodne z wymaganiami zawartymi w dyrektywach Unii Europejskiej Otrzymywanie MgHPO 4 3H 2 O Pierwszy etap procesu otrzymywania fosforanu magnezu z roztworów pochodzących z obróbki kwasem siarkowym koncentratu cynku był analogiczny, jak w przypadku otrzymywania siarczanu magnezu. Po wstępnym usunięciu jonów metali z roztworu początkowego przeprowadzono strącanie fosforanu magnezu, wprowadzając do układu stężony roztworu kwasu fosforowego w takich ilościach, aby osiągnąć ph równe 2,1. Następnie roztwór neutralizowano do wartości ph 7,5, dozując do układu reakcyjnego roztwór NaOH o stężeniu 2 mol/dm 3. W tych warunkach następuje strącanie wodorofosforanu magnezu (rys.2) Intensywność [cps] Theta [ o ] Rys. 2. Dyfraktogram 3 hydratu wodorofosforanu magnezu Z powyższego rysunku wynika, że otrzymany produkt nie zawiera zanieczyszczeń w większych ilościach. Poziom zanieczyszczeń w tym produkcie był zbliżony do wartości uzyskanych dla epsomitu. Przebieg reakcji strącania wodorofosforanu magnezu z roztworu ilustruje poniższe równanie (1): Mg 2+ + H n PO 4 n H 2 O MgHPO 4 3 H 2 O + (n-1) H 2 O (1) Dodatkowo przeprowadzono badania tego produktu metodą spektroskopii absorpcyjnej w podczerwieni potwierdziły obecność tylko wodorofosforanu magnezu (rys.3).
4 110 Rys. 3. Widmo absorpcyjne w podczerwieni 3 hydratu wodorofosforanu magnezu 3.3. Otrzymywanie struwitu MgNH 4 PO 4 6H 2 O Struwit stanowił obiekt zainteresowania wielu badaczy od wielu lat w związku z jego potencjałem fosforo- i azoto-nośnym. Liczne roztwory poprodukcyjne (ścieki) zawierające wymienione biogeny stwarzały problemy w transporcie rurociągowym ze względu na zarastanie przewodów kryształami struwitu. Ponadto po wprowadzeniu takich roztworów do zamkniętych akwenów należało się liczyć z wystąpieniem wzmożonej eutrofizacji. Ta złożona sól amonowo-magnezowa znana jest jako wysokogatunkowy nawóz wieloskładnikowy, który jest dla roślin źródłem fosforu, azotu i magnezu. Jest ona szczególnie przydatna w ogrodnictwie i leśnictwie. Ze względu na jej niską rozpuszczalność zalicza się do nawozów o spowolnionym działaniu, które polega na systematycznym uwalnianiu składników pokarmowych do gleby, skąd prawie w całości pobierane są przez rośliny. Dodatkową zaletą struwitu jest to, że nie powoduje on uszkodzenia rośliny nawet po przedawkowaniu. Na proces wytrącania struwitu z roztworu wywiera wpływ szereg czynników takich jak ph, stężenie jonów Mg 2+ 3-, PO 4 i NH + 4, a także obecność innych jonów stanowiących zanieczyszczenia np. Ca 2+, Na +, 2- SO 4 (Warmadewanthi, 2009). Rekomendowany zakres ph dla reakcji wytrącania struwitu to 8,0-10,7; a optymalny to 8-9 (Ohlinger et al., 1998; Stratful et al.,2002). Wybrany zakres ph jest związany z 3- rozpuszczalnością PO 4 oraz obecnością azotu w formie amonowej w roztworze (Doyle et al., 2002). Jeśli stosunki molowe [Mg 2+ ] : [NH + 4 ] : [PO 3-4 ] ulegają zmianie w zakresie od stechiometrycznego 1:1:1 do 2,5:15:1 to zmienia się także wydajność procesu wiązania jonów fosforanowych w formie struwitu oraz stopień czystości uzyskanego produktu. Dla optymalnego ph 9 wydajność usuwania jonów fosforanowych wynosiła 92,5% przy jednocześnie uzyskiwanym struwicie wysokiej czystości (Warmadewanthi,2009). W przypadku gdy wartość ph roztworu przekracza 10 obok struwitu krystalizuje także 8 hydrat ortofosforanu magnezu (bobieryt) Mg 3 (PO 4 ) 2 8 H 2 O. 6 hydrat fosforanu amonu i magnezu (struwit) łatwo krystalizuje z roztworów, jeśli ph roztworu przekracza wartość 8,5 ( najlepiej z zakresu ph od 9 do 10),
5 111 a dużą wydajność strącania struwitu zapewniają odpowiednie stosunki molowe PO 4 : NH 4 : Mg z zakresu od 1:1:1 do 0,2:1:0,7 (Le Corre et al., 2005; Saidou et al., 2009; Doyle et al., 2002; Babić- Ivancić et al., 2006). Przedmiotem badań w tej serii pomiarów był roztwór siarczanu magnezu o składzie podobnym do roztworów używanych do otrzymywania poprzednich soli. Tok postępowania przy oczyszczaniu roztworu również był analogiczny. Kierując się przesłankami literaturowymi do roztworu wprowadzano jony amonowe oraz kwas fosforowy w ilościach stechiometrycznych ([Mg 2+ ] : [NH + 4 ] : [PO 3-4 ] 1:1:1). Reakcja strącania struwitu przebiegała zgodnie z równaniem (2): Mg 2+ + NH H n PO 4 n H 2 O MgNH 4 PO 4 6 H 2 O + nh + (2) 3000 Intensywność [cps] Theta [ o ] Rys. 4. Dyfraktogram 6 hydratu fosforanu amonu i magnezu ( struwitu). Otrzymany produkt w postaci białego, drobnokrystalicznego osadu po przesączeniu i wysuszeniu został zidentyfikowany metodą dyfrakcji rentgenowskiej jako 6 hydrat fosforanu amonu i magnezu (struwit).wynik analizy przedstawiono na rysunku 4. W produkcie nie stwierdzono obecności metali ciężkich, występujących w roztworze początkowym. 4. Podsumowanie Zagospodarowanie odpadów pochodzących z procesu pozyskiwania wysokojakościowych koncentratów cynku i ołowiu stanowi problem natury ekonomicznej i środowiskowej. Propozycje przedstawione w niniejszym opracowaniu dotyczą przeprowadzenia składników odpadowych roztworów, po uprzednim usunięciu metali ciężkich, w formę siarczanów lub fosforanów magnezu, alternatywnie wzbogaconych w składnik amonowy. Wszystkie te rozwiązania mają na uwadze wykorzystanie uzyskanych produktów do celów nawozowych. W tabeli 1 przedstawiono przykłady nawozów magnezowych występujących na rynku krajowym, których producentami są ZCh Police, GZNF Fosfory w Gdańsku oraz Siarkopol w Tarnobrzegu.
6 112 Tabela 1. Porównanie składu różnych nawozów magnezowych L.p. Nazwa nawozu % MgO Forma Mg Inne składniki 1. Polimagi i Polifoska MgCO 3 N,P,K 2. Superfosfat prosty, magnezowany 6 MgSO 4 i in. 15% P 2 O 5 3. Fosmag 5 MgSO 4 i in. 14% P 2 O 5 4. Patenkali- kalimagnezja 10 MgSO 4 55% K 2 SO hydrat siarczanu magnezu 29 MgSO 4 H 2 O 6.* 7 hydrat siarczanu magnezu- epsomit 16 MgSO 4 7H 2 O 7.* 3 hydrat wodorofosforanu magnezu 23 MgHPO 4 3 H 2 O 41% P 2 O 5 8.* Struwit 16 MgNH 4 PO 4 6 H 2 O N, P * - pozycje oznaczone symbolem są związkami wytworzonymi z odpadów poprodukcyjnych Z porównania składu różnych form nawozów magnezowych wynika, że zarówno epsomit, jak struwit i wodorofosforan magnezu zawierają w swym składzie odpowiednio 16%, 16% i 23% MgO. i spełniają wymagania stawiane nawozom mineralnym. Ponadto otrzymane sole fosforanowe dostarczają obok magnezu także innych pożądanych składników tj. fosforu i dodatkowo azotu (struwit). Można zatem z powodzeniem zaproponować wzbogacenie oferty w dziedzinie nawozów magnezowych o siarczany i fosforany magnezu, pochodzące z przetwórstwa odpadów pochodzących z procesu pozyskiwania wysokojakościowych koncentratów cynku i ołowiu. Reasumując należy stwierdzić, że istnieją realne szanse gospodarczego wykorzystania odpadowych roztworów pochodzących z procesu pozyskiwania wysokojakościowych koncentratów cynku. Praca wykonana w ramach grantu MNiSZW nr 1251/HO3/2006/30. DOYLE J.D., et al.; 2002, Struvite formation and the fouling propensity of different materials. Water Res., vol. 36, KOWALSKI Z., et al; 2003, Koncepcja wykorzystania roztworów z odmagnesowania blendy w ZG. Trzebionka S.A. do produkcji siarczanu magnezu. Gospodarka Surowcami Mineralnymi, vol.19, OHLINGER K.N., et al.; 1998, Predicting struvite formation in digestion Water Res., vol. 32, nr 12, SAIDOU H., et al.; 2009, Struvite precipitation by the dissolved CO 2 degasification technique: Impact of the airflow rate and ph. Chemosphere, vol. 74, STRATFUL I., et al.; 2001, Conditions influencing the precipitation of magnesium ammonium phosphate. Water Res., vol. 35, nr 17, WARMADEWANTHI J.C. LIU, 2009, Recovery of phosphate and ammonium as struvite from semiconductor wastewater. Sep. and Pur. Techn., vol. 64, LITERATURA BABIĆ- IVANCIĆ V., et al.; 2006, Kinetics of struvite to newberyite transformation in the precipitation system MgCl 2 - NH 4 H 2 PO 4 - NaOH-H 2 O. Water Res., vol. 40, LE CORRE K. S., et al.; 2005, Impact of calcium on struvite crystal size, shape and purity.j. Cryst. Growth, vol. 283,
Instalacji odmagnezowania blendy flotacyjnej w Dziale Przeróbki Mechanicznej Olkusz Pomorzany ZGH Bolesław S.A.
Instalacji odmagnezowania blendy flotacyjnej w Dziale Przeróbki Mechanicznej Olkusz Pomorzany ZGH Bolesław S.A. AMK Kraków SA al. Jana Pawła II 41; 31-864 Kraków Tel. 12 647 66 38 www.amk@amk.krakow.pl;
Bardziej szczegółowoZadanie 2. (1 pkt) Uzupełnij tabelę, wpisując wzory sumaryczne tlenków w odpowiednie kolumny. CrO CO 2 Fe 2 O 3 BaO SO 3 NO Cu 2 O
Test maturalny Chemia ogólna i nieorganiczna Zadanie 1. (1 pkt) Uzupełnij zdania. Pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 16 znajduje się w.... grupie i. okresie układu okresowego pierwiastków chemicznych,
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 921
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 921 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 9 Data wydania: 03 czerwca 2016 r. Nazwa i adres: AB 921 OKRĘGOWA
Bardziej szczegółowo2.4. ZADANIA STECHIOMETRIA. 1. Ile moli stanowi:
2.4. ZADANIA 1. Ile moli stanowi: STECHIOMETRIA a/ 52 g CaCO 3 b/ 2,5 tony Fe(OH) 3 2. Ile g stanowi: a/ 4,5 mmol ZnSO 4 b/ 10 kmol wody 3. Obl. % skład Fe 2 (SO 4 ) 3 6H 2 O 4. Obl. % zawartość tlenu
Bardziej szczegółowoRÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW.
RÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW. Zagadnienia: Zjawisko dysocjacji: stała i stopień dysocjacji Elektrolity słabe i mocne Efekt wspólnego jonu Reakcje strącania osadów Iloczyn rozpuszczalności Odczynnik
Bardziej szczegółowoJak obliczyć skład pożywki w oparciu o analizę wody - zalecenia
Samodzielna Pracownia Analiz Chemicznych Laboratorium Analiz Gleby i Roślin Jak obliczyć skład pożywki w oparciu o analizę wody zalecenia Autorzy: dr Waldemar Kowalczyk, mgr Anna Felczyńska Opracowanie
Bardziej szczegółowo(12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (13) B1
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 162995 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 283854 (22) Data zgłoszenia: 16.02.1990 (51) IntCl5: C05D 9/02 C05G
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 277
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 277 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 15 Data wydania: 16 lutego 2018 r. Nazwa i adres AB 277 OKRĘGOWA
Bardziej szczegółowoSposób otrzymywania kompozytów tlenkowych CuO SiO 2 z odpadowych roztworów pogalwanicznych siarczanu (VI) miedzi (II) i krzemianu sodu
PL 213470 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 213470 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 390326 (22) Data zgłoszenia: 01.02.2010 (51) Int.Cl.
Bardziej szczegółowoFragmenty Działu 5 z Tomu 1 REAKCJE W ROZTWORACH WODNYCH
Fragmenty Działu 5 z Tomu 1 REAKCJE W ROZTWORACH WODNYCH Podstawy dysocjacji elektrolitycznej. Zadanie 485 (1 pkt.) V/2006/A2 Dysocjacja kwasu ortofosforowego(v) przebiega w roztworach wodnych trójstopniowo:
Bardziej szczegółowoKWASY I WODOROTLENKI. 1. Poprawne nazwy kwasów H 2 S, H 2 SO 4, HNO 3, to:
KWASY I WODOROTLENKI 1. Poprawne nazwy kwasów H 2 S, H 2 SO 4, HNO 3, to: 1. kwas siarkowy (IV), kwas siarkowy (VI), kwas azotowy, 2. kwas siarkowy (VI), kwas siarkowy (IV), kwas azotowy (V), 3. kwas siarkowodorowy,
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 277
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 277 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 13 Data wydania: 09 maja 2016 r. Nazwa i adres AB 277 OKRĘGOWA
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 25 lutego 2015 r. Poz. 257 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 6 lutego 2015 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 25 lutego 2015 r. Poz. 257 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 6 lutego 2015 r. 2), 3) w sprawie komunalnych osadów ściekowych Na podstawie
Bardziej szczegółowoLaboratorium Ochrony Środowiska
ALWERNIA S. A. ul. K. Olszewskiego 25 32-566 Alwernia OFERTA LABORATORIUM Nasze laboratorium funkcjonuje w ramach firmy Alwernia S.A. Jesteśmy dostawcą usług badawczych w zakresie pomiarów czynników szkodliwych
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 13 lipca 2010 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych. (Dz. U. z dnia 29 lipca 2010 r.
Dz.U.10.137.924 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 13 lipca 2010 r. 2), 3) w sprawie komunalnych osadów ściekowych (Dz. U. z dnia 29 lipca 2010 r.) Na podstawie art. 43 ust. 7 ustawy z dnia 27
Bardziej szczegółowoWYKRYWANIE ZANIECZYSZCZEŃ WODY POWIERZA I GLEBY
WYKRYWANIE ZANIECZYSZCZEŃ WODY POWIERZA I GLEBY Instrukcja przygotowana w Pracowni Dydaktyki Chemii Zakładu Fizykochemii Roztworów. 1. Zanieczyszczenie wody. Polska nie należy do krajów posiadających znaczne
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 13 lipca 2010 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych2), 3)
Dziennik Ustaw Nr 137 11129 Poz. 924 924 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 13 lipca 2010 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych2), 3) Na podstawie art. 43 ust. 7 ustawy z dnia 27 kwietnia
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 4. Oczyszczanie ścieków ze związków fosforu
ĆWICZENIE 4 Oczyszczanie ścieków ze związków fosforu 1. Wprowadzenie Zbyt wysokie stężenia fosforu w wodach powierzchniowych stojących, spiętrzonych lub wolno płynących prowadzą do zwiększonego przyrostu
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1186
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1186 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 7 Data wydania: 20 stycznia 2016 r. Nazwa i adres organizacji
Bardziej szczegółowoWprowadzenie. Justyna CZAJKOWSKA
Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska nr 55, 2012: 85 (Prz. Nauk. Inż. Kszt. Środ. 55, 2012) Scientific Review Engineering and Environmental Sciences No 55, 2012: 85 (Sci. Rev. Eng. Env.
Bardziej szczegółowoKuratorium Oświaty w Lublinie ZESTAW ZADAŃ KONKURSOWYCH Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2016/2017 ETAP TRZECI
Kuratorium Oświaty w Lublinie.. Imię i nazwisko ucznia Pełna nazwa szkoły Liczba punktów ZESTAW ZADAŃ KONKURSOWYCH Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2016/2017 ETAP TRZECI Instrukcja dla ucznia
Bardziej szczegółowoOFERTA NA WYKONYWANIE BADAŃ LABORATORYJNYCH
OFERTA NA WYKONYWANIE BADAŃ LABORATORYJNYCH Pomiary czynników szkodliwych i uciążliwych na stanowiskach pracy powietrze - czynniki chemiczne pyły hałas Analizy nawozów Analizy wody i ścieków Analizy produktów
Bardziej szczegółowoWpływ niektórych czynników na skład chemiczny ziarna pszenicy jarej
NR 218/219 BIULETYN INSTYTUTU HODOWLI I AKLIMATYZACJI ROŚLIN 21 SZYMON DZIAMBA IZABELLA JACKOWSKA 1 Katedra Szczegółowej Uprawy Roślin 1 Katedra Chemii Akademia Rolnicza w Lublinie Wpływ niektórych czynników
Bardziej szczegółowoVIII Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2015/2016
III Podkarpacki Konkurs Chemiczny 015/016 ETAP I 1.11.015 r. Godz. 10.00-1.00 Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 (10 pkt) 1. Kierunek której reakcji nie zmieni się pod wpływem
Bardziej szczegółowoNawożenie warzyw w uprawie polowej. Dr Kazimierz Felczyński Instytut Ogrodnictwa Skierniewice
Nawożenie warzyw w uprawie polowej Dr Kazimierz Felczyński Instytut Ogrodnictwa Skierniewice Roślinom do prawidłowego wzrostu i rozwoju niezbędne są pierwiastki chemiczne pobrane z gleby i powietrza, nazywane
Bardziej szczegółowoPODSTAWY STECHIOMETRII
PODSTAWY STECHIOMETRII 1. Obliczyć bezwzględne masy atomów, których względne masy atomowe wynoszą: a) 7, b) 35. 2. Obliczyć masę próbki wody zawierającej 3,01 10 24 cząsteczek. 3. Która z wymienionych
Bardziej szczegółowoWYKAZ ODPADÓW PODDAWANYCH UNIESZKODLIWIENIU LUB ODZYSKOWI
WYKAZ ODPADÓW PODDAWANYCH UNIESZKODLIWIENIU LUB ODZYSKOWI KOD ODPADU RODZAJ ODPADU 02 02 Odpady z przygotowania i przetwórstwa produktów spożywczych pochodzenia zwierzęcego 02 02 01 Odpady z mycia i przygotowania
Bardziej szczegółowoZagadnienia z chemii na egzamin wstępny kierunek Technik Farmaceutyczny Szkoła Policealna im. J. Romanowskiej
Zagadnienia z chemii na egzamin wstępny kierunek Technik Farmaceutyczny Szkoła Policealna im. J. Romanowskiej 1) Podstawowe prawa i pojęcia chemiczne 2) Roztwory (zadania rachunkowe zbiór zadań Pazdro
Bardziej szczegółowoZagospodarowanie pofermentu z biogazowni rolniczej
Zagospodarowanie pofermentu z biogazowni rolniczej ERANET: SE Bioemethane. Small but efficient Cost and Energy Efficient Biomethane Production. Biogazownie mogą być zarówno źródłem energii odnawialnej
Bardziej szczegółowoa) Sole kwasu chlorowodorowego (solnego) to... b) Sole kwasu siarkowego (VI) to... c) Sole kwasu azotowego (V) to... d) Sole kwasu węglowego to...
Karta pracy nr 73 Budowa i nazwy soli. 1. Porównaj wzory sumaryczne soli. FeCl 2 Al(NO 3 ) 3 K 2 CO 3 Cu 3 (PO 4 ) 2 K 2 SO 4 Ca(NO 3 ) 2 CaCO 3 KNO 3 PbSO 4 AlCl 3 Fe 2 (CO 3 ) 3 Fe 2 (SO 4 ) 3 AlPO 4
Bardziej szczegółowoZAPYTANIE DOTYCZĄCE TREŚCI SIWZ do postępowania nr ZP 16/WILiŚ/2009, CRZP 617/002/D/09
Politechnika Gdańska Wydział InŜynierii Lądowej i Środowiska Gdańsk, dnia 27.07.2009r. ZAPYTANIE DOTYCZĄCE TREŚCI SIWZ do postępowania nr ZP 16/WILiŚ/2009, CRZP 617/002/D/09 Dotyczy: postępowania o udzielenie
Bardziej szczegółowoOpracowanie składu pożywek nawozowych w oparciu o jakość wody
INSTYTUT OGRODNICTWA SKIERNIEWICE Opracowanie składu pożywek nawozowych w oparciu o jakość wody Autorzy: dr Jacek Dyśko, dr Waldemar Kowalczyk Opracowanie przygotowane w ramach zadania 4.5: Monitorowanie
Bardziej szczegółowoVI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2013/2014
VI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 01/01 ETAP I 1.11.01 r. Godz. 10.00-1.00 KOPKCh Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 1. Znając liczbę masową pierwiastka można określić liczbę:
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 277
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 277 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 4, Data wydania: 25 września 2009 r. Nazwa i adres organizacji
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA WROCŁAWSKA INSTYTUT TECHNOLOGII NIEORGANICZNEJ I NAWOZÓW MINERALNYCH. Ćwiczenie nr 6. Adam Pawełczyk
POLITECHNIKA WROCŁAWSKA INSTYTUT TECHNOLOGII NIEORGANICZNEJ I NAWOZÓW MINERALNYCH Ćwiczenie nr 6 Adam Pawełczyk Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych USUWANIE SUBSTANCJI POŻYWKOWYCH ZE ŚCIEKÓW PRZEMYSŁOWYCH
Bardziej szczegółowoChemia nieorganiczna Zadanie Poziom: podstawowy
Zadanie 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 (Nazwisko i imię) Punkty Razem pkt % Chemia nieorganiczna Zadanie 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 Poziom: podstawowy Punkty Zadanie 1. (1 pkt.) W podanym
Bardziej szczegółowoTEST NA EGZAMIN POPRAWKOWY Z CHEMII DLA UCZNIA KLASY II GIMNAZJUM
TEST NA EGZAMIN PPRAWKWY Z CHEMII DLA UCZNIA KLASY II GIMNAZJUM I. Część pisemna: 1. Które z poniższych stwierdzeń jest fałszywe? a.) Kwasy są to związki chemiczne zbudowane z wodoru i reszty kwasowej.
Bardziej szczegółowoIX Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2016/2017. ETAP I r. Godz Zadanie 1 (11 pkt)
IX Podkarpacki Konkurs Chemiczny 016/017 ETAP I 10.11.016 r. Godz. 10.00-1.00 Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. KOPKCh Zadanie 1 (1) 1. Liczba elektronów walencyjnych w atomach bromu
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wstęp... 9
Spis treści Wstęp... 9 1. Szkło i sprzęt laboratoryjny 1.1. Szkła laboratoryjne własności, skład chemiczny, podział, zastosowanie.. 11 1.2. Wybrane szkło laboratoryjne... 13 1.3. Szkło miarowe... 14 1.4.
Bardziej szczegółowoOFERTA NA WYKONYWANIE BADAŃ LABORATORYJNYCH
OFERTA NA WYKONYWANIE BADAŃ LABORATORYJNYCH Pomiary czynników szkodliwych i uciąŝliwych na stanowiskach pracy powietrze - czynniki chemiczne pyły hałas Analizy nawozów Analizy wody i ścieków Analizy produktów
Bardziej szczegółowoTEST PRZYROSTU KOMPETENCJI Z CHEMII DLA KLAS II
TEST PRZYROSTU KOMPETENCJI Z CHEMII DLA KLAS II Czas trwania testu 120 minut Informacje 1. Proszę sprawdzić czy arkusz zawiera 10 stron. Ewentualny brak należy zgłosić nauczycielowi. 2. Proszę rozwiązać
Bardziej szczegółowoOdpady ciekłe z zakładowej regeneracji srebra inne niż wymienione w 09 01 06. 29 10 01 09* Kwas siarkowy. 30 10 01 22*
Odpady 01 06 01 01* Kwas siarkawy i siarkowy. 02 06 01 02* Kwas chlorowodorowy. 03 06 01 04* Kwas fosforowy i fosforawy. 04 06 01 06* Inne kwasy. 05 06 02 01* Wodorotlenek wapniowy. 06 06 02 03* Wodorotlenek
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 950
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 950 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 3, Data wydania: 5 maja 2011 r. Nazwa i adres INSTYTUT PODSTAW
Bardziej szczegółowoElektrochemia - szereg elektrochemiczny metali. Zadania
Elektrochemia - szereg elektrochemiczny metali Zadania Czym jest szereg elektrochemiczny metali? Szereg elektrochemiczny metali jest to zestawienie metali według wzrastających potencjałów normalnych. Wartości
Bardziej szczegółowoWARUNKI OTRZYMYWANIA SPOIWA GIPSOWEGO Z PRODUKTU ODPADOWEGO POCHODZĄCEGO Z PROCESU POZYSKIWANIA KONCENTRATU CYNKU
ANDRZEJ JAROSIŃSKI, SYLWESTER ŻELAZNY, ANNA K. NOWAK WARUNKI OTRZYMYWANIA SPOIWA GIPSOWEGO Z PRODUKTU ODPADOWEGO POCHODZĄCEGO Z PROCESU POZYSKIWANIA KONCENTRATU CYNKU CONDITIONS OF GYPSUM BINDER PRODUCTION
Bardziej szczegółowoNauka Przyroda Technologie
Nauka Przyroda Technologie ISSN 1897-7820 http://www.npt.up-poznan.net Dział: Melioracje i Inżynieria Środowiska Copyright Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu 2011 Tom 5 Zeszyt 4 AMELIA
Bardziej szczegółowoOFERTA. mgr Agnieszka Miśko tel. (091) tel. kom
NA WYKONYWANIE BADAŃ OFERTA POMIARY CZYNNIKÓW SZKODLIWYCH I UCIĄŻLIWYCH NA STANOWISKACH PRACY ANALIZA WÓD, ŚCIEKÓW I OSADÓW ŚCIEKOWYCH EMISJI IMISJI Osoby do kontaktu: mgr Agnieszka Miśko tel. (091) 3174105
Bardziej szczegółowoWŁAŚCIWOŚCI NIEKTÓRYCH PIERWIASTKÓW I ICH ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH
WŁAŚCIWOŚCI NIEKTÓRYCH PIERWIASTKÓW I ICH ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH PODZIAŁ ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH Tlenki (kwasowe, zasadowe, amfoteryczne, obojętne) Związki niemetali Kwasy (tlenowe, beztlenowe) Wodorotlenki
Bardziej szczegółowoZwiązki nieorganiczne
strona 1/8 Związki nieorganiczne Dorota Lewandowska, Anna Warchoł, Lidia Wasyłyszyn Treść podstawy programowej: Typy związków nieorganicznych: kwasy, zasady, wodorotlenki, dysocjacja jonowa, odczyn roztworu,
Bardziej szczegółowoZadanie 1. [ 3 pkt.] Uzupełnij zdania, wpisując brakującą informację z odpowiednimi jednostkami.
Zadanie 1. [ 3 pkt.] Uzupełnij zdania, wpisując brakującą informację z odpowiednimi jednostkami. I. Gęstość propanu w warunkach normalnych wynosi II. Jeżeli stężenie procentowe nasyconego roztworu pewnej
Bardziej szczegółowo5. RÓWNOWAGI JONOWE W UKŁADACH HETEROGENICZNYCH CIAŁO STAŁE - CIECZ
5. RÓWNOWAGI JONOWE W UKŁADACH HETEROGENICZNYCH CIAŁO STAŁE - CIECZ Proces rozpuszczania trudno rozpuszczalnych elektrolitów można przedstawić ogólnie w postaci równania A m B n (stały) m A n+ + n B m-
Bardziej szczegółowoX Konkurs Chemii Nieorganicznej i Ogólnej rok szkolny 2011/12
ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO X Konkurs Chemii Nieorganicznej i Ogólnej rok szkolny 2011/12 Imię i nazwisko Szkoła Klasa Nauczyciel Uzyskane punkty Zadanie 1. (10
Bardziej szczegółowoRSM+S z Puław NAWÓZ XXI WIEKU
RSM+S z Puław NAWÓZ XXI WIEKU Puławy 2012 Zasobność gleb w siarkę Prawie 60% gleb w Polsce jest ubogich w siarkę. Niedobór siarki ogranicza zawartość i jakość białka i tłuszczu, ogranicza gromadzenie się
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 3: Analiza jakościowa nawozów mineralnych. NAWOZY FOSFOROWE i POTASOWE
ĆWICZENIE 3: Analiza jakościowa nawozów mineralnych NAWOZY FOSFOROWE i POTASOWE NAWOZY FOSFOROWE produkowane są z apatytów i fosforytów, których podstawowym składnikiem jest fosforan wapnia. Złoża surowców
Bardziej szczegółowoOFERTA POMIARY CZYNNIKÓW SZKODLIWYCH NA STANOWISKACH PRACY ANALIZA WÓD I ŚCIEKÓW
NA WYKONYWANIE BADAŃ OFERTA POMIARY CZYNNIKÓW SZKODLIWYCH NA STANOWISKACH PRACY ANALIZA WÓD I ŚCIEKÓW EMISJI IMISJI Osoby do kontaktu: mgr Agnieszka Miśko tel. (091) 317-41-05 tel. kom. 519-501-625 agnieszka.misko@grupaazoty.com
Bardziej szczegółowoTECHNOLOGIA CHEMICZNA JAKO NAUKA STOSOWANA GENEZA NOWEGO PROCESU TECHNOLOGICZNEGO CHEMICZNA KONCEPCJA PROCESU
PODSTAWY TECHNOLOGII OGÓŁNEJ wykład 1 TECHNOLOGIA CHEMICZNA JAKO NAUKA STOSOWANA GENEZA NOWEGO PROCESU TECHNOLOGICZNEGO CHEMICZNA KONCEPCJA PROCESU Technologia chemiczna - definicja Technologia chemiczna
Bardziej szczegółowoĆWICZENIA LABORATORYJNE WYKRYWANIE WYBRANYCH ANIONÓW I KATIONÓW.
ĆWICZENIA LABORATORYJNE WYKRYWANIE WYBRANYCH ANIONÓW I KATIONÓW. Chemia analityczna jest działem chemii zajmującym się ustalaniem składu jakościowego i ilościowego badanych substancji chemicznych. Analiza
Bardziej szczegółowoXIV Konkurs Chemiczny dla uczniów gimnazjum województwa świętokrzyskiego. II Etap - 18 stycznia 2016
XIV Konkurs Chemiczny dla uczniów gimnazjum województwa świętokrzyskiego II Etap - 18 stycznia 2016 Nazwisko i imię ucznia: Liczba uzyskanych punktów: Drogi Uczniu, przeczytaj uważnie instrukcję i postaraj
Bardziej szczegółowoWOJEWÓDZKI KONKURS CHEMICZNY
Pieczątka szkoły Kod ucznia Liczba punktów WOJEWÓDZKI KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW DOTYCHCZASOWYCH GIMNAZJÓW W ROKU SZKOLNYM 2018/2019 30.10.2018 r. 1. Test konkursowy zawiera 22 zadania. Są to zadania
Bardziej szczegółowo(54) Sposób odzyskiwania odpadów z procesu wytwarzania dwutlenku tytanu metodą siarczanową. (74) Pełnomocnik:
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 178525 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia 304612 (22) Data zgłoszenia: 10.08.1994 (51) IntCl6: C01C 1/242 C01B
Bardziej szczegółowoDysocjacja elektrolityczna, przewodność elektryczna roztworów
tester woda destylowana tester Ćwiczenie 1a woda wodociągowa tester 5% roztwór cukru tester 0,1 M HCl tester 0,1 M CH 3 COOH tester 0,1 M tester 0,1 M NH 4 OH tester 0,1 M NaCl Dysocjacja elektrolityczna,
Bardziej szczegółowoKLASA II Dział 6. WODOROTLENKI A ZASADY
KLASA II Dział 6. WODOROTLENKI A ZASADY Wymagania na ocenę dopuszczającą dostateczną dobrą bardzo dobrą definiuje wskaźnik; wyjaśnia pojęcie: wodorotlenek; wskazuje metale aktywne i mniej aktywne; wymienia
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 787
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 787 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 10 Data wydania: 13 listopada 2018 r. AB 787 Nazwa i adres
Bardziej szczegółowoZalecenia nawozowe dla chryzantemy wielkokwiatowej uprawianej w pojemnikach na stołach zalewowych
INSTYTUT OGRODNICTWA ZAKŁAD UPRAWY I NAWOŻENIAROSLIN OGRODNICZYCH Pracownia Uprawy i Nawożenia Roślin Ozdobnych 96-100 Skierniewice, ul. Rybickiego 15/17 tel./fax: 46 845547 e-mail: Jacek.Nowak@inhort.pl
Bardziej szczegółowo1. Regulamin bezpieczeństwa i higieny pracy... 10 2. Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach... 12 Literatura... 12
Spis treści III. Wstęp... 9 III. Zasady porządkowe w pracowni technologicznej... 10 1. Regulamin bezpieczeństwa i higieny pracy... 10 2. Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach... 12 Literatura... 12 III. Wskaźniki
Bardziej szczegółowoSTĘŻENIE JONÓW WODOROWYCH. DYSOCJACJA JONOWA. REAKTYWNOŚĆ METALI
Ćwiczenie 8 Semestr 2 STĘŻENIE JONÓW WODOROWYCH. DYSOCJACJA JONOWA. REAKTYWNOŚĆ METALI Obowiązujące zagadnienia: Stężenie jonów wodorowych: ph, poh, iloczyn jonowy wody, obliczenia rachunkowe, wskaźniki
Bardziej szczegółowoPrecypitometria przykłady zadań
Precypitometria przykłady zadań 1. Moneta srebrna o masie 05000 g i zawartości 9000% srebra jest analizowana metodą Volharda. Jakie powinno być graniczne stężenie molowe roztworu KSCN aby w miareczkowaniu
Bardziej szczegółowoObliczanie stężeń roztworów
Obliczanie stężeń roztworów 1. Ile mililitrów stężonego, ok. 2,2mol/l (M) roztworu NaOH należy pobrać, aby przygotować 800ml roztworu o stężeniu ok. 0,2 mol/l [ M ]? {ok. 72,7ml 73ml } 2. Oblicz, jaką
Bardziej szczegółowoTest kompetencji z chemii do liceum. Grupa A.
Test kompetencji z chemii do liceum. Grupa A. 1. Atomy to: A- niepodzielne cząstki pierwiastka B- ujemne cząstki materii C- dodatnie cząstki materii D- najmniejsze cząstki pierwiastka, zachowujące jego
Bardziej szczegółowoMetody chemiczne w analizie biogeochemicznej środowiska. (Materiał pomocniczy do zajęć laboratoryjnych)
Metody chemiczne w analizie biogeochemicznej środowiska. (Materiał pomocniczy do zajęć laboratoryjnych) Metody instrumentalne podział ze względu na uzyskane informację. 1. Analiza struktury; XRD (dyfrakcja
Bardziej szczegółowo2. Podczas spalania 2 objętości pewnego gazu z 4 objętościami H 2 otrzymano 1 objętość N 2 i 4 objętości H 2O. Jaki gaz uległ spalaniu?
1. Oblicz, ilu moli HCl należy użyć, aby poniższe związki przeprowadzić w sole: a) 0,2 mola KOH b) 3 mole NH 3 H 2O c) 0,2 mola Ca(OH) 2 d) 0,5 mola Al(OH) 3 2. Podczas spalania 2 objętości pewnego gazu
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 817
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 817 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 10 Data wydania: 26 września 2016 r. Nazwa i adres OCZYSZCZALNIA
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 817
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 817 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 9 Data wydania: 6 sierpnia 2015 r. Nazwa i adres OCZYSZCZALNIA
Bardziej szczegółowoCHEMICZNA ANALIZA JAKOŚCI WYSUSZONYCH OSADÓW ŚCIEKOWYCH ORAZ STAŁYCH PRODUKTÓW ZGAZOWANIA
Proceedings of ECOpole DOI: 10.2429/proc.2014.8(1)041 2014;8(1) Sebastian WERLE 1 i Mariusz DUDZIAK 2 CHEMICZNA ANALIZA JAKOŚCI WYSUSZONYCH OSADÓW ŚCIEKOWYCH ORAZ STAŁYCH PRODUKTÓW ZGAZOWANIA CHEMICAL
Bardziej szczegółowoSaletra amonowa. Skład: Azotu (N) 34%: Magnez (Mg) 0,2%
Saletra amonowa Azotu (N) 34%: Magnez (Mg) 0,2% Nawóz granulowany, klasa ziarnistości 1-3,15 mm. Saletra amonowa jest uniwersalnym nawozem azotowym. Można ją stosować pod wszystkie rośliny i na wszystkich
Bardziej szczegółowoSynteza Cu(CH 3 COO) 2 H 2 O oraz (NH 4 ) 2 Ni(SO 4 ) 2 6H 2 O
ĆWICZENIE 2 Synteza Cu(CH 3 COO) 2 H 2 O oraz (NH 4 ) 2 Ni(SO 4 ) 2 6H 2 O 1. Zakres materiału Podstawowe czynności w laboratorium chemicznym (ogrzewanie substancji, filtracja, ważenie substancji, itp.).
Bardziej szczegółowoNumer sprawy SDOO/DOT/32/2016 Słupia Wielka,
Numer sprawy SDOO/DOT//06 Słupia Wielka, 06-0-0 Szanowni Wykonawcy Dotyczy postępowania przetargowego na zakup (dostawę) nawozów Zamawiający informuje, że na podstawie art. 8 ust 4 ustawy Prawo zamówień
Bardziej szczegółowoCHEMIA. Wymagania szczegółowe. Wymagania ogólne
CHEMIA Wymagania ogólne Wymagania szczegółowe Uczeń: zapisuje konfiguracje elektronowe atomów pierwiastków do Z = 36 i jonów o podanym ładunku, uwzględniając rozmieszczenie elektronów na podpowłokach [
Bardziej szczegółowoNAWOZY WIELOSKŁADNIKOWE - OD SUROWCA DO PRODUKTU. Arkadiusz Jur LUVENA S.A. Luboń
NAWOZY WIELOSKŁADNIKOWE - OD SUROWCA DO PRODUKTU Arkadiusz Jur LUVENA S.A. Luboń 17.12.2014 SUROWCE STOSOWANE W PRODUKCJI NAWOZÓW FOSFOROWYCH FOSFORYT Ca3(PO4)2: - POCHODZENIE: Maroko, Izrael, Algieria,
Bardziej szczegółowoWYKAZ METOD BADAWCZYCH WBJ-2 (osady ściekowe, szlamy, gleby)
L.p. Badany obiekt 1 Gleby ph Oznaczany składnik lub parametr badawcza potencjometryczna Sposób wykonania (nr instrukcji operacyjnej, nr normy itp.) Wymaganie prawne (informacja o metodzie referencyjnej)
Bardziej szczegółowoMAŁOPOLSKI KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW
MAŁOPOLSKI KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW Etap I (szkolny) 22 października 2013 roku Materiały dla nauczycieli Rozwiązania zadań wraz z punktacją Uwagi ogólne: - Za prawidłowe rozwiązanie zadań rachunkowych
Bardziej szczegółowoPrzedmowa do wydania trzeciego 11 Wstęp Ogólna charakterystyka nawozów mineralnych Wprowadzenie Kryteria podziału nawozów
Przedmowa do wydania trzeciego 11 Wstęp 13 1. Ogólna charakterystyka nawozów mineralnych 14 1.1. Wprowadzenie 14 1.2. Kryteria podziału nawozów mineralnych 14 1.3. Cechy nawozów mineralnych 17 2. Nawozy
Bardziej szczegółowoXXIII KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY 2015/2016
IMIĘ I NAZWISKO PUNKTACJA SZKOŁA KLASA NAZWISKO NAUCZYCIELA CHEMII I LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE Inowrocław 21 maja 2016 Im. Jana Kasprowicza INOWROCŁAW XXIII KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY
Bardziej szczegółowoPowstawanie żelazianu(vi) sodu przebiega zgodnie z równaniem: Ponieważ termiczny rozkład kwasu borowego(iii) zachodzi zgodnie z równaniem:
Zad. 1 Ponieważ reakcja jest egzoenergetyczna (ujemne ciepło reakcji) to wzrost temperatury spowoduje przesunięcie równowagi w lewo, zatem mieszanina przyjmie intensywniejszą barwę. Układ będzie przeciwdziałał
Bardziej szczegółowoCENNIK USŁUG ANALITYCZNYCH
CENNIK USŁUG ANALITYCZNYCH I DZIAŁ KONTROLI JAKOŚCI WYKAZ CZYNNOŚCI Cena netto (PLN) Analiza kwasu siarkowego Przygotowanie próby, rejestracja, uśrednianie, wyrównanie temperatury 9,00 Oznaczenie zawartości
Bardziej szczegółowoBIOCHEMICZNE ZAPOTRZEBOWANIE TLENU
BIOCHEMICZNE ZAPOTRZEBOWANIE TLENU W procesach samooczyszczania wód zanieczyszczonych związkami organicznymi zachodzą procesy utleniania materii organicznej przy współudziale mikroorganizmów tlenowych.
Bardziej szczegółowoXIX Wojewódzki Konkurs MŁODY CHEMIK I etap
Katowice, 05.11.2007 XIX Wojewódzki Konkurs MŁODY CHEMIK I etap ZADANIE I. TEST. (20 punktów) W kaŝdym pytaniu tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa. 1. NieuwaŜny eksperymentator postawił obok siebie dwie
Bardziej szczegółowo(12) OPIS PATENTOWY. (54)Nawóz dolistny na bazie siarczanu magnezowego, zawierający substancje mikroodżywcze i sposób wytwarzania nawozu dolistnego
RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (21) Numer zgłoszenia: 334116 (22) Data zgłoszenia: 30.06.1999 (19) PL (11)189293 (13)B1 (51 ) IntCl7 C05D 5/00 C05D
Bardziej szczegółowoREAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE WYBRANYCH KATIONÓW
REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE WYBRANYCH KATIONÓW Chemia analityczna jest działem chemii zajmującym się ustalaniem składu jakościowego i ilościowego badanych substancji chemicznych. Analiza jakościowa bada
Bardziej szczegółowoZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 933
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 933 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 13 Data wydania: 9 lipca 2018 r. Nazwa i adres: ZAKŁADY CHEMICZNE
Bardziej szczegółowog % ,3%
PODSTAWOWE PRAWA I POJĘCIA CHEMICZNE. STECHIOMETRIA 1. Obliczyć ile moli stanowi: a) 2,5 g Na; b) 54 g Cl 2 ; c) 16,5 g N 2 O 5 ; d) 160 g CuSO 4 5H 2 O? 2. Jaka jest masa: a) 2,4 mola Na; b) 0,25 mola
Bardziej szczegółowoPL B BUP 09/16
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 231745 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 409847 (51) Int.Cl. C01B 21/48 (2006.01) C01F 5/24 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22)
Bardziej szczegółowoDz.U. 199 Nr 72 poz. 813
Kancelaria Sejmu s. 1/1 Dz.U. 199 Nr 72 poz. 813 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA OCHRONY ŚRODOWISKA, ZASOBÓW NATURALNYCH I LEŚNICTWA z dnia 11 sierpnia 1999 r. w sprawie warunków, jakie muszą być spełnione przy
Bardziej szczegółowoPCA Zakres akredytacji Nr AB 180 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZE. Nr AB 180
ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 180 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 16 Data wydania: 23 lipca 2018 r. Nazwa 1 adres: PCA POLSKIE
Bardziej szczegółowoimię i nazwisko, nazwa szkoły, miejscowość Zadania I etapu Konkursu Chemicznego Trzech Wydziałów PŁ V edycja
Zadanie 1 (2 pkt.) Zmieszano 80 cm 3 roztworu CH3COOH o stężeniu 5% wag. i gęstości 1,006 g/cm 3 oraz 70 cm 3 roztworu CH3COOK o stężeniu 0,5 mol/dm 3. Obliczyć ph powstałego roztworu. Jak zmieni się ph
Bardziej szczegółowoZADANIA Z KONKURSU POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ (RÓWNOWAGI W ROZTWORZE) Opracował: Kuba Skrzeczkowski (Liceum Akademickie w ZS UMK w Toruniu)
ZADANIA Z KONKURSU POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ (RÓWNOWAGI W ROZTWORZE) Opracował: Kuba Skrzeczkowski (Liceum Akademickie w ZS UMK w Toruniu) Za poprawne rozwiązanie zestawu można uzyskać 528 punktów. Zadanie
Bardziej szczegółowoGłówne zagadnienia: - mol, stechiometria reakcji, pisanie równań reakcji w sposób jonowy - stężenia, przygotowywanie roztworów - ph - reakcje redoks
Główne zagadnienia: - mol, stechiometria reakcji, pisanie równań reakcji w sposób jonowy - stężenia, przygotowywanie roztworów - ph - reakcje redoks 1. Która z próbek o takich samych masach zawiera najwięcej
Bardziej szczegółowoSole. 2. Zaznacz reszty kwasowe w poniższych solach oraz wartościowości reszt kwasowych: CaBr 2 Na 2 SO 4
Sole 1. Podkreśl poprawne uzupełnienia zdań: Sole to związki, które dysocjują w wodzie na kationy/aniony metali oraz kationy/ aniony reszt kwasowych. W temperaturze pokojowej mają stały/ ciekły stan skupienia
Bardziej szczegółowoOBLICZANIE WYNIKÓW ANALIZ I
OBLICZANIE WYNIKÓW ANALIZ I 1. Ile gramów zasady sodowej zawiera próbka roztworu, jeżeli na jej zmiareczkowanie zużywa się średnio 53,24ml roztworu HCl o stężeniu 0,1015mol/l? M (NaOH) - 40,00 2. Ile gramów
Bardziej szczegółowoRóżne sposoby fertygacji truskawki. Od technologii do pieniędzy..
Różne sposoby fertygacji truskawki Od technologii do pieniędzy.. Jarosław Barszczewski Yara Poland Specialities 605 545212 jaroslaw.barszczewski@yara.com YARA Poland zawsze wspiera producentów Wsparcie
Bardziej szczegółowo