JĘZYK POLSKI. PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA w Publicznym Gimnazjum im. Wojciecha Siemiona w Kruszewie

Transkrypt

1 JĘZYK POLSKI PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA w Publicznym Gimnazjum im. Wojciecha Siemiona w Kruszewie PSO standardy wymagań Ustalamy w przeciągu semestru: 1. pisemne prace domowe z literatury -w zależności od potrzeb; 2. 2 prace klasowe sprawdzające umiejętności posługiwania się różnymi formami wypowiedzi, określonymi programem klasy / prace twórcze i odtwórcze /; 3. 2 prace kontrolne sprawdzające wiadomości i umiejętności ucznia z zakresu nauki o języku; ćwiczenia ortograficzne / analityczne, utrwalające i sprawdzające/ - według potrzeb klasy; 5. kartkówki / literatura, gramatyka/- w zależności od potrzeb; teksty literackie / poezja, proza / wygłaszane z pamięci. Sposoby informowania uczniów: na pierwszej godzinie lekcyjnej nauczyciel zapoznaje uczniów z PSO, wymagania na poszczególne oceny udostępnione są przez nauczyciela wszystkim uczniom/rodzicom/opiekunom na ich prośbę, oceny są jawne (dla danego ucznia i jego rodziców/opiekunów prawnych), oparte o opracowane kryteria, sprawdziany przechowywane są w szkole do końca danego roku szkolnego. Sposoby informowania rodziców (prawnych opiekunów): wychowawca na pierwszym zebraniu informuje rodziców o WSO, o ocenach cząstkowych i klasyfikacyjnych informuje się rodziców na zebraniach lub w czasie indywidualnych spotkań, rodzice mają wgląd do dziennika elektronicznego, gdzie mogą sprawdzić bieżące oceny swego dziecka, informacja o grożącej ocenie niedostatecznej klasyfikacyjnej jest przekazywana rodzicom zgodnie z procedurą zawartą w Statucie Gimnazjum, przedmiotowy system oceniania jest dostępny na stronie internetowej gimnazjum. Sposoby korygowania niepowodzeń szkolnych i podnoszenia osiągnięć uczniów: uczeń może systematycznie, na bieżąco poprawić ocenę zgodnie z WSO (praca klasowa w ciągu 2 tygodni), w wyjątkowych przypadkach poprawianie może odbywać się za zgodą nauczyciela bezpośrednio przed wystawieniem oceny śródrocznej lub rocznej, 1

2 w wyjątkowych przypadkach losowych uczeń może być zwolniony ze sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej, uczniowie mogą uzupełniać braki z przedmiotu w ramach konsultacji z nauczycielem, obowiązkiem każdego ucznia jest prowadzenie zeszytu przedmiotowego. Na sprawdzenie i omówienie prac wyznacza się następujące limity czasu: 1. literackie prace klasowe i sprawdziany- do dwóch tygodni, 2. dyktanda i kartkówki do tygodnia. Kryteria oceniania prac 1. Zadania krótkiej i rozszerzonej odpowiedzi oceniamy według klucza egzaminacyjnego / odpowiednie schematy punktowania dołączone do PSO jako załączniki: nr 1, nr 2 i nr 3 /. 2. Sprawdziany w formie testów i kartkówki punktujemy i przeliczamy na oceny według wspólnego z innymi przedmiotami przelicznika procentowego / załącznik nr 4 /. 3. Dyktanda oceniamy według ustalonych zasad / załącznik nr 5 /. 4. Teksty wygłaszane z pamięci oceniane są według uzgodnionych kryteriów / załącznik nr 6 /. Przed napisaniem pracy klasowej- z literatury lub z gramatyki- uczniowie powinni zostać zapoznani z kluczem oceniania. Wypowiedzi ustne uczniów oceniane są według ustalonych kryteriów / załącznik nr 7 /. Zakres materiału objętego sprawdzianem lub kartkówką ma być zgodny z zapisami zawartymi w Statucie Szkoły. Dla uczniów ze specyficznymi trudnościami w nauce dostosowano wymagania edukacyjne / załączniki: nr 8, nr 9, nr 10, nr 11 i nr 12 /. KRYTERIA OCENY ZADAŃ KRÓTKIEJ ODPOWIEDZI / KO / * W zadaniach krótkiej odpowiedzi sprawdza się: a/. wybraną cząstkę wiedzy merytorycznej ucznia, b/. umiejętność wyrażenia tej wiedzy w żądanej formie np. : - notka biograficzna, - hasło encyklopedyczne, - rysunek osi czasu, - jednozdaniowy napis na nagrobku, 2

3 - uzupełnienie luki w tekście, - podanie daty jakiegoś wydarzenia, - wymienienie nazwisk jakichś postaci, - wpisanie jednowyrazowej lub jednozdaniowej odpowiedzi... itd. Oceniana jest tylko zgodność odpowiedzi z poleceniem. W ocenie zadania nie bierze się pod uwagę: - kryterium językowego, - kryterium ortograficznego, - kryterium interpunkcyjnego. Punktacja za zadania krótkiej odpowiedzi jest jednoznaczna: - / 0-1 / p., - / 0-2 / p.. UWAGA! Prawidłowa odpowiedź jest punktowana dodatnio. Odpowiedź nieprawidłowa i odpowiedź, w której oprócz treści zgodnych z poleceniem, są także treści niepoprawne, ocenia się zerową punktacją. 3

4 / Załącznik nr 2 / Kryteria oceny zadania rozszerzonej odpowiedzi / RO / Kryteria Zasady przyznawania punktów Punktacja Realizacja tematu Redaguje tekst zgodnie z poleceniem 0-1 Dostosowuje wypowiedź do sytuacji komunikacyjnej 0-1 Kompozycja Zachowuje spójność wypowiedzi 0-1 Język i styl Przestrzega poprawności językowej i stylistycznej. (Poprawnie pod względem znaczeniowym stosuje słownictwo, odmienia wyrazy oraz łączy wyrazy w zdania i zdania pojedyncze w zdania złożone. Nie pojawia się powtarzanie tych samych wyrazów ani struktur składniowych. Uczeń trafnie dobiera środki językowe. Nie stosuje wulgaryzmów, nieuzasadnionych kolokwializmów, wielosłowia, wieloznaczności. Nie miesza stylów, nie nadużywa wyrazów obcych). * Dopuszczalny jeden błąd. 0-1 Ortografia i interpunkcja Przestrzega poprawności ortograficznej i interpunkcyjnej. * Dopuszczalny 1 błąd ortograficzny i 1 błąd interpunkcyjny. Razem:

5 /Zał. nr 3/ Kryteria oceny zadania rozszerzonej odpowiedzi / RO / KRYTERIA OCENY CHARAKTERYSTYKI 1. Treść Oceniane cechy wypowiedzi 4 punkty 3 punkty 2 punkty 1 punkt 0 punktów* ucznia Realizacja tematu Przedstawien ie postacia Prezentacja cech zewnętrznyc ha Prezentacja cech wewnętrznyc h UCZEŃ pisze charakterystykę postaci literackiej wykazującej się daną cechą, zachowując spójność całej wypowiedzi prezentuje postać UCZEŃ pisze charakterystykę postaci literackiej wykazującej się daną cechą, zachowując spójność w przeważając ej części wypo-wiedzi opisuje cechy zewnętrzne przedstawia trafne przykłady zachowania postaci potwierdzające daną cechę UCZEŃ pisze w przeważającej części charakteryst ykę postaci literac-kiej wykazującej się daną cechą prezentuje postać opisuje cechy zewnętrzne przedstawia trafne przykłady zachowania postaci potwierdzaj ącą daną cechę UCZEŃ podejmuje próbę napisania charakteryst yki postaci literac-kiej prezentuje postać opisuje cechy zewnętrzne przedstawia przynajmniej jeden przykład zachowania UCZEŃ charakteryzu je inną postać (nieliteracką ) lub postać lite-racką, która nie wykazuje się daną cechą, lub pisze pracę w innej formie podaje przynajmnie j jedną informację o postaci wymienia przynajmnie j jedną cechę zewnętrzną wskazuje daną cechę jako cechę postaci pośrednio lub bezpośredni o a w zależności od możliwości, jakie stwarza wskazana postać. * Jeżeli uczeń charakteryzuje inną postać lub pisze pracę w innej formie, otrzymuje 0 punktów również w pozostałych kryteriach. 1. Błąd rzeczowy zakłócający logikę wypowiedzi oraz błędy dotyczące rodzajów i gatunków literackich, tytu-łów, imion i nazwisk autorów oraz bohaterów tekstów wskazanych w podstawie programowej powodują obniżenie oceny o jeden poziom. 2. Jeżeli uczeń łączy cechy różnych postaci, otrzymuje 0 punktów za kryterium Treść. 3. W pracy krótszej od wyznaczonej objętości ocena kompozycji, stylu, języka, ortografii i interpunkcji pozo-staje na poziomie 0. 5

6 2. Segmentacja tekstu 1 p. zachowany logiczny tok rozważań, segmentacja konsekwentna i celowa 0 p. brak uporządkowania logicznego, segmentacja przypadkowa lub brak segmentacji 3. Styl 1 p. styl konsekwentny, dostosowany do formy wypowiedzi 0 p. styl niekonsekwentny lub niedostosowany do formy wypowiedzi. 4. Język 2 p. dopuszczalnych 5 błędów (składniowych, leksykalnych, frazeologicznych, fleksyjnych lub sty-listycznych) 1 p. dopuszczalnych 6 błędów (składniowych, leksykalnych, frazeologicznych, fleksyjnych lub sty-listycznych) 0 p. powyżej 6 błędów (składniowych, leksykalnych, frazeologicznych, fleksyjnych lub stylistycz-nych) 5. Ortografia 1 p. dopuszczalne 2 błędy 0 p. powyżej 2 błędów W przypadku uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się 1 p. dopuszczalne 3 błędy 0 p. powyżej 3 błędów 6. Interpunkcja 1 p. dopuszczalne 3 błędy 0 p. powyżej 3 błędów W przypadku uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się 1 p. dopuszczalne 4 błędy 0 p. powyżej 4 błędów KRYTERIA DO ZADANIA ROZSZERZONEJ ODPOWIEDZI (ROZPRAWKI) Poziomy wykonania Treść 4 p. 3 p. 2 p. 1 p. 0 p. * praca odnosi się do problemu sformułowane go w temacie * przedstawia stanowisko autora * zawiera trafną i wnikliwą argumentację * zachowuje logikę wywodu (podkreśloną segmentacją * praca odnosi się do problemu sformułowane go w temacie * przedstawia stanowisko autora * zawiera trafną argumentację * w przeważającej części zachowuje logikę wywodu * praca w przeważającej części odnosi się do problemu sformułowane go w temacie * przedstawia stanowisko autora * zawiera częściowo trafną argumentację * praca jest luźno związana z problemem sformułowany m w temacie * przedstawia stanowisko autora * zawiera próbę argumentacji * praca nie odnosi się do problemu sformułowane go w temacie lub praca nie zawiera argumentacji 6

7 tekstu), w tym formułuje wniosek Cechy uwzględnione na skali: 1. Zgodność z tematem odniesienie do problemu sformułowanego w temacie. 2. Stanowisko autora wobec problemu (sąd wyrażony pośrednio, sąd wyrażony bezpo-średnio postawiona teza lub hipoteza). 3. Trafność i wnikliwość argumentacji. 4. Logika wywodu (błąd rzeczowy zakłócający logikę wywodu powoduje obniżenie oceny o jeden poziom). Segmentacja tekstu 1 p. segmentacja konsekwentna i celowa 0 p. segmentacja przypadkowa lub brak segmentacji Styl 1 p. styl konsekwentny, dostosowany do wywodu argumentacyjnego 0 p. styl niekonsekwentny lub niedostosowany do wywodu argumentacyjnego Język 2 p. dopuszczalnych 5 błędów (składniowych, leksykalnych, frazeologicznych, fleksyj-nych lub stylistycznych) 1 p. dopuszczalnych 6 błędów (składniowych, leksykalnych, frazeologicznych, fleksyj-nych lub stylistycznych) 0 p. powyżej 6 błędów (składniowych, leksykalnych, frazeologicznych, fleksyjnych lub stylistycznych) 7

8 Ortografia 1 p. dopuszczalne 2 błędy 0 p. powyżej 2 błędów W przypadku uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się 1 p. dopuszczalne 3 błędy 0 p. powyżej 3 błędów Interpunkcja 1 p. dopuszczalne 3 błędy 0 p. powyżej 3 błędów W przypadku uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się 1 p. dopuszczalne 4 błędy 0 p. powyżej 4 błędów Uwaga! W pracach zajmujących mniej niż połowę wyznaczonego miejsca przyznaje się punkty wyłącznie za realizację tematu. 8

9 / Załącznik nr 4 / UJEDNOLICONY Z NAUCZYCIELAMI INNYCH PRZEDMIOTÓW SPOSÓB OCENIANIA PUNKTOWANYCH ZADAŃ TESTOWYCH LICZBA PUNKTÓW OCENY % % % % 49-30% 0-29 % - /6/ CELUJĄCY 5 / BARDZO DOBRY / 4 / DOBRY / 3 / DOSTATECZNY / 2 / DOPUSZCZAJĄCY / 1 / NIEDOSTATECZNY 9

10 KRYTERIA OCENIANIA DYKTAND ORTOGRAFICZNYCH / Załącznik nr 5 / Bdb / 5 / - dyktando bez błędów ortograficznych lub nieliczne błędy interpunkcyjne / do 3 / Db / 4 / - dopuszczalny 1 błąd orograficzny - lub do 6 błędów interpunkcyjnych Dst / 3 / - dopuszczalne 2 błędy ortograficzne - lub do 9 błędów interpunkcyjnych Dop / 2 / - dopuszczalne 3 błędy ortograficzne - lub do 12 błędów interpunkcyjnych Ndst / 1 / - więcej niż 4 błędy ortograficzne - wiele różnych błędów interpunkcyjnych KLASYFIKACJA BŁĘDÓW A. Błędy ortograficzne: - pisownia: rz- ż, ó- u, ch- h, - wielkie i małe litery, - łączna i rozłączna pisownia partykuł nie, by- - pisownia samogłosek ę, ą na końcu wyrazów, - pisownia czasowników w czasie przeszłym typu wziął, ujął, - pisownia wyrażeń przyimkowych. B. Błędy interpunkcyjne - niedobór znaków interpunkcyjnych, nadmiar lub niewłaściwe. UWAGA! Trzy błędy interpunkcyjne liczy się jako jeden błąd ortograficzny. Kilkakrotnie powtarzający błąd w tym samym wyrazie lub w wyrazach pokrewnych liczy się tylko raz. * Dopuszcza się różne formy dyktand. 10

11 / Załącznik nr 6 / OCENIANIE INTERPRETACJI GŁOSOWEJ TEKSTÓW WYGŁASZANYCH Z PAMIĘCI A. Płynność wypowiedzi / 0-3 p. /: < pamięciowe opanowanie tekstu, < rozumienie wygłaszanego tekstu, < interpretacja głosowa tekstu. B. Wyrazistość wypowiedzi / 0-3 p. /: < poprawność artykulacyjna, < właściwa intonacja głosowa, < stosowne tempo recytacji. C. Ogólny wyraz artystyczny / 0-2 p./ Na pamięciowe opanowanie tekstu i przygotowanie jego interpretacji głosowej uczeń powinien mieć wyznaczony czas, np. tydzień. < U uczniów z wadami wymowy należy uwzględnić w ocenie wkład pracy dziecka. < Mechaniczne odtworzenie tekstu opanowanego pamięciowo ocenia się co najwyżej na dostateczny. 11

12 / Załącznik nr 7 / KRYTERIA OCENY WYPOWIEDZI USTNYCH JĘZYK POLSKI WYMAGANIA PODSTAWOWE / P / PONADPODSTAWOWE / PP / UCZEŃ Wypowiada się krótko, chaotycznie; Ma problem z odpowiedzią na temat; Nie panuje nad potokiem składniowym; Nie dysponuje dużym zasobem słownictwa; Używa języka odbiegającego od norm; Mówi niewyraźnie, cicho, w sposób niezrozumiały dla odbiorcy; Wypowiada się, starając się zachować wymaganą formę wypowiedzi; Mówi krótko na temat, nie wyczerpuje omawianych zagadnień; Zachowuje poprawny szyk wyrazów, występują błędy składniowe; Dobierając słowa, stara się unikać powtórzeń; Stara się rozwijać umiejętności językowe; Stara się mówić tak, aby nawiązać kontakt z odbiorcą; Wypowiedzi dotyczą zadawanych pytań i poleceń; Mówi na temat; Popełnia nieliczne błędy składniowe; Mówi płynnie, bez powtórzeń; Dba o kulturę języka; Mówi głośno, wyraźnie, nawiązuje kontakt z odbiorcą; Swobodnie posługuje się różnymi formami wypowiedzi; Mówi na temat, wyczerpująco; Buduje zdania poprawne pod względem składniowym; Mówi płynnie, ciekawie, dobierając zróżnicowane słownictwo, stosowne do tematu; Świadomie rozwija swe umiejętności językowe; Mówi głośno, wyraźnie, z odpowiednią intonacją, barwą głosu, we właściwym tempie; W swej wypowiedzi zawiera treści wykraczające poza program; Stosuje różne wypowiedzenia, dostosowując je do sytuacji mówienia; Mówi w sposób oryginalny, ciekawy, przemyślany; Potrafi skupić na sobie uwagę odbiorcy, dzięki sposobowi mówienia; 12

13 DOSTOSOWANIE WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH DLA UCZNIÓW ZE JĘZYK POLSKI SPECYFICZNYMI TRUDNOŚCIAMI W UCZENIU SIĘ. I. Wskazania ogólne: 1. Propozycja dotyczy uczniów o prawidłowej inteligencji, którzy mają specyficzne trudności w nauce czytania i (lub) pisania pomimo stosowania właściwych metod nauczania i wychowywanych w sprzyjających warunkach społeczno kulturowych. 2. Uczeń oceniany według proponowanych kryteriów zobowiązany jest posiadać opinię wydaną przez publiczną lub niepubliczną poradnię psychologiczno pedagogiczną, w tym poradnię specjalistyczną (Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania egzaminów i sprawdzianów w szkołach publicznych z dn.21 marca 2001r - Dz.U. nr29/2001, p.323 wraz ze zmianą z dn.24 kwietnia 2002r Dz.U. nr46/2002, p.433). 3. Świadomy problemu nauczyciel powinien pamiętać, aby: a) Nie stwarzać atmosfery napięcia, lecz dążyć do spokoju i wzajemnego zaufania; b) Rzeczowo wskazywać możliwości poprawienia błędów; c) Dostosowywać zadania do możliwości ucznia; d) Zachęcać do samodzielnej pracy; e) Nagradzać za wkład pracy ucznia i najmniejsze nawet efekty; f) Stale współpracować ze środowiskiem domowym ucznia, a w sytuacji szczególnej także z terapeutą; g) Nawiązać ścisłą współpracę z pedagogiem i psychologiem szkolnym; II. Formy kontroli i oceniania uczniów ze specyficznymi trudnościami w nauce: 1) wypowiedzi ustne 2) Prace pisemne: a) kartkówka b) sprawdzian c) dyktando d) zadanie testowe e) prace domowe f) zadanie otwarte krótkiej lub rozszerzonej odpowiedzi III. Szczegółowe kryteria oceniania uczniów ze specyficznymi trudnościami w nauce: 13

14 * Uczniowie z dysfunkcją powinni być oceniani według kryteriów ustalonych w PSO, z uwzględnieniem dostosowanych specjalnie dla nich rozwiązań organizacyjnych i technicznych. * Czytanie lektur szkolnych lub innych opracowań należy rozłożyć w czasie i pozwalać uczniom na korzystanie z urządzeń fonicznych / tzw. książki mówione. 1. Kryteria oceniania wypowiedzi ustnych: * Wypowiedzi ustne powinny stanowić główną formę sprawdzania poziomu wiedzy ucznia i jego umiejętności (załącznik nr 8 ); 2. Kryteria oceniania kartkówek i sprawdzianów: a) oceniamy tylko merytoryczną zawartość pracy; b) wydłużamy czas pracy o przerwę; c) odczytujemy głośno instrukcję, a w razie potrzeby dodatkowo ją objaśniamy (tylko podczas egzaminu gimnazjalnego) d) poziom graficzny pracy nie wpływa na ocenę; 3. Kryteria oceny dyktand: * Uczeń jest zobowiązany znać zasady ortograficzne. Możemy stosować różne formy dyktand: a) pisanie ze słuchu razem z całą klasą: pracę ucznia z dysfunkcją dzielimy na dwie równe części; jeśli w pierwszej brak błędów, stawiamy ocenę dobrą lub bardzo dobrą. lub cztery błędy dyslektyka liczymy jako jeden. b) stosowanie krótkich dyktand sprawdzających jedną zasadę ( np. wyrazówki) c) stosowanie dyktand z luką zamiast pisania ze słuchu wtedy liczymy dwa błędy dyslektyka jako jeden. d) pisanie z pamięci krótkie teksty; e) stosowanie testu jako formy sprawdzianu zasady ortograficznej; 4. Kryteria oceniania zadań testowych: 14

15 a) umożliwienie zaznaczania odpowiedzi bezpośrednio na arkuszach zadań; b) jeśli jest to możliwe, wydłużenie czasu pracy; 5. Kryteria oceniania prac domowych : a) premiowanie samodzielności wykonania pracy; b) pozwolenie przygotowania części prac domowych (dłuższych form) z wykorzystaniem komputera; c) poziom graficzny pisma nie stanowi podstawy do obniżenia ogólnej oceny (uczeń z dysgrafią ma prawo pisać drukowanymi literami); 6. Kryteria oceniania zadań otwartych : a) Zadania otwarte oceniane są według klucza egzaminacyjnego dla uczniów ze specyficznymi trudnościami w nauce; b) Uczeń z dysgrafią ma prawo pisać drukowanymi literami; c) Można wydłużyć czas pracy ucznia, zgodnie ze wskazaniami w opinii. IV. Załączniki: Kryteria oceny zadań krótkiej odpowiedzi /KO/ dla uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się (załącznik nr 9 ); Kryteria oceny zadań rozszerzonej wypowiedzi / RO/ dla uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się (załączniki nr 10 i nr 11 ). Kryteria oceniania dyktand dla uczniów że specyficznymi trudnościami w uczeniu się / załącznik nr 12 /. 15

16 / Załącznik nr 8 / KRYTERIA OCENY WYPOWIEDZI USTNYCH dla uczniów z dysfunkcjami JĘZYK POLSKI WYMAGANIA PODSTAWOWE / P / PONADPODSTAWOWE / PP / UCZEŃ Wypowiada się krótko, chaotycznie; Ma problem z odpowiedzią na temat; Nie panuje nad potokiem składniowym; Nie dysponuje dużym zasobem słownictwa; Używa języka odbiegającego od norm; Mówi niewyraźnie, cicho, w sposób niezrozumiały dla odbiorcy; Wypowiada się, starając się zachować wymaganą formę wypowiedzi; Mówi krótko na temat, nie wyczerpuje omawianych zagadnień; Zachowuje poprawny szyk wyrazów, występują błędy składniowe; Dobierając słowa, stara się unikać powtórzeń; Stara się rozwijać umiejętności językowe; Stara się mówić tak, aby nawiązać kontakt z odbiorcą; Wypowiedzi dotyczą zadawanych pytań i poleceń; Mówi na temat; Popełnia nieliczne błędy składniowe; Mówi płynnie, bez powtórzeń; Dba o kulturę języka; Mówi głośno, wyraźnie, nawiązuje kontakt z odbiorcą; Swobodnie posługuje się różnymi formami wypowiedzi; Mówi na temat, wyczerpująco; Buduje zdania poprawne pod względem składniowym; Mówi płynnie, ciekawie, dobierając zróżnicowane słownictwo, stosowne do tematu; Świadomie rozwija swe umiejętności językowe; Mówi głośno, wyraźnie, z odpowiednią intonacją, barwą głosu, we właściwym tempie; W swej wypowiedzi zawiera treści wykraczające poza program; Stosuje różne wypowiedzenia, dostosowując je do sytuacji mówienia; Mówi w sposób oryginalny, ciekawy, przemyślany; Potrafi skupić na sobie uwagę odbiorcy, dzięki sposobowi mówienia; 16

17 / Załącznik nr 9 / KRYTERIA OCENY ZADAŃ KRÓTKIEJ ODPOWIEDZI / KO / DLA UCZNIÓW Z DYSFUNKCJAMI Kryteria są takie same jak dla innych uczniów, ponieważ ocenia się tylko zgodność pracy z poleceniem. * W zadaniach krótkiej odpowiedzi sprawdza się: a/. wybraną cząstkę wiedzy merytorycznej ucznia, b/. umiejętność wyrażenia tej wiedzy w żądanej formie np. : - notka biograficzna, - hasło encyklopedyczne, - rysunek osi czasu, - jednozdaniowy napis na nagrobku, - uzupełnienie luki w tekście, - podanie daty jakiegoś wydarzenia, - wymienienie nazwisk jakichś postaci, - wpisanie jednowyrazowej lub jednozdaniowej odpowiedzi... itd. Oceniana jest tylko zgodność odpowiedzi z poleceniem. W ocenie zadania nie bierze się pod uwagę: - kryterium językowego, - kryterium ortograficznego, - kryterium interpunkcyjnego. Punktacja za zadania krótkiej odpowiedzi jest jednoznaczna: - / 0-1 / p., - / 0-2 / p.. UWAGA! Prawidłowa odpowiedź jest punktowana dodatnio. Odpowiedź nieprawidłowa i odpowiedź, w której oprócz treści zgodnych z poleceniem, są także treści niepoprawne, ocenia się zerową punktacją. Kryteria oceny zadania rozszerzonej odpowiedzi / RO / dla uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się / załącznik nr 10 / Dla uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się stosuje się te same zasady oceniania prac stylistycznych, jak w przypadku uczniów bez dysfunkcji. Dopuszczalne 17

18 jest popełnienie większej liczby błędów ortograficznych i interpunkcyjnych ( liczba podana w kryteriach oceny zadania rozszerzonej odpowiedzi). Uwzględnia się dysfunkcje tych uczniów. W przypadku ortografii dostosowuje się wymagania zgodnie z kryteriami oceniania dyktand ortograficznych dla uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się ( załącznik nr 11) W przypadku ucznia słabosłyszącego w zakresie języka, ortografii i interpunkcji stosuje się kryteria cke: Język i styl 3 p tekst w zasadzie poprawny, dopuszczalne 3 błędy (składniowe, leksykalne, frazeologiczne, fleksyjne lub stylistyczne)na każde pół strony ORAZ napisany stylem konsekwentnym, dostosowanym do formy wypowiedzi 2 p tekst w zasadzie poprawny, dopuszczalne 4 błędy (składniowe, leksykalne, frazeologiczne,fleksyjne lub stylistyczne) na każde pół strony 1 p tekst komunikatywny pomimo licznych błędów różnego rodzaju 0 p tekst w większości lub w całości niezrozumiały. Ortografia 1 p. dopuszczalne 4 błędy 0 p powyżej 4 błędów Interpunkcja 1 p dopuszczalne 4 błędy 0 p powyżej 4 błędów. Uwaga: Jeżeli ze względu na poziom językowy pracy nie można ocenić interpunkcji, przyznaje się 0 p. w tej kategorii. 18

19 (Załącznik nr 11) Dostosowanie kryteriów oceniania dyktand ortograficznych dla uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się * Błędy ortograficzne w przypadku uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się to: 1 łamanie zasad pisowni wyrazów z u ó, ż rz, h ch, 2 łamanie zasady pisania wielką literą początku zdania, 3 - łamanie zasady pisania wielką literą nazw własnych. * Jako błędy graficzne w pracach uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się zaliczamy: 1 dodawanie, opuszczanie, przestawianie liter, sylab lub całych wyrazów 2 mylenie liter: 1 o podobnym kształcie (a o, l ł t, n r, m n, u w, e ę, a ą, i j) 2 dużych i małych (z wyjątkiem początku zdania) 3 rzadziej używanych (h H, f F, L F) 4 odpowiedników głosek zbliżonych fonetycznie (b p, d t, w f, g k, dz c, sz s, i y, ę em en, ą om on, ś ź, ć dź) 5 różniących się w położeniu w stosunku do osi pionowej (p b, d b) lub poziomej (m w, n u, b p, d g, p g) 2 ominięcie drobnych elementów graficznych, w tym: 1 oznaczania miękkości nad literami 2 kropek (dż, ż, i, j) 3 ogonków przy literach ą lub ę i kreski (wężyka) przy literach ó, t lub ł 3 błędy dotyczące podziału wyrazu 4 utratę dźwięczności (kóska zam. kózka, proźba zam. prośba). 5 UWAGA! 1. Jeśli dyktando pisane jest ze słuchu razem z całą klasą, to: a/. pracę ucznia z dysfunkcją dzielimy na dwie równe części; jeśli w pierwszej części nie było błędów, to za całą pracę stawiamy ocenę bardzo dobrą lub dobrą, b/. lub- cztery błędy ortograficzne liczymy jako jeden. 2. Jeśli stosujemy dyktando z luką, to: - liczymy dwa błędy ortograficzne jako jeden. 2. Za cztery błędy interpunkcyjne odejmujemy jeden punkt. 3. Kilkakrotnie powtarzający się błąd w tych samych wyrazach lub w wyrazach pokrewnych liczy się tylko raz. DOSTOSOWANIE WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH 19

20 DO POTRZED UCZNIÓW Z DYSFUNKCJAMI JĘZYK POLSKI Symptomy zaburzeń funkcji biorących udział w procesie czytania i pisania Formy, metody i sposoby wymagań edukacyjnych dostosowania JĘZYK POLSKI Objawy zaburzeń funkcji słuchowojęzykowych: - trudności w opanowaniu techniki czytania tj.: głoskowanie, sylabizowanie, przekręcanie wyrazów, domyślanie się, wolne lub nierówne tempo, pauzy, niezwracanie uwagi na interpunkcję - niepełne rozumienie treści tekstów i poleceń - uboższe słownictwo - trudności w pisaniu, szczególnie ze słuchu, liczne błędy, np.: mylenie z-s, d- t, k -g - błędy w zapisywaniu zmiękczeń, głosek i- j - błędy w zapisywaniu głosek nosowych: ą - om, ę em - opuszczanie, dodawanie, przestawianie, podwajanie liter i sylab - błędy gramatyczne w wypowiedziach ustnych i pisemnych - trudności w formułowaniu wypowiedzi pisemnych na określony temat - trudności w uczeniu się ze słuchu na lekcji - trudności w korzystaniu z wykładów, zapamiętywaniu, rozumieniu złożonych poleceń i instrukcji - nie wymagać, by uczeń czytał głośno przy klasie nowy tekst, wskazywać wybrane fragmenty dłuższych tekstów do opracowania w domu i na nich sprawdzać technikę czytania - dawać więcej czasu na czytanie tekstów, poleceń, instrukcji, szczególnie podczas samodzielnej pracy lub sprawdzianów, w miarę potrzeby pomagać w ich odczytaniu - jeśli to możliwe - sprawdziany i kartkówki przygotowywać w formie testów - czytanie lektur szkolnych lub innych opracowań rozłożyć w czasie, pozwalać na korzystanie z tzw. książek,,mówionych - raczej nie angażować do konkursów czytania - uwzględniać trudności w rozumieniu treści, szczególnie podczas samodzielnej pracy z tekstem; dawać więcej czasu, instruować lub zalecać przeczytanie tekstu wcześniej w domu - częściej sprawdzać zeszyty szkolne ucznia, ustalić sposób poprawy błędów, czuwać nad wnikliwą ich poprawą, oceniać poprawność i sposób wykonania prac - dać uczniowi czas na przygotowanie się do pisania dyktanda poprzez podanie mu trudniejszych wyrazów, a nawet wybranych zdań, które wystąpią w dyktandzie; 20

21 Objawy zaburzeń funkcji wzrokowo- przestrzennych, integracji percepcyjno- motorycznej i lateralizacji: - trudności z zapamiętaniem liter alfabetu, mylenie liter podobnych kształtem l-t-ł - mylenie liter zbliżonych kształtem lecz inaczej ułożonych w przestrzeni b-d-g-p, w-m - można stosować teksty dyktand z lukami lub pisanie z pamięci - dyktanda sprawdzające można organizować indywidualnie - błędów nie omawiać wobec całej klasy - w przypadku trudności w redagowaniu wypowiedzi pisemnych, uczyć tworzenia schematów pracy, planowania kompozycji wypowiedzi (wstęp, rozwinięcie, zakończenie) - opuszczanie drobnych elementów graficznych liter / kropki, kreski/ - pomagać w doborze argumentów, jak również odpowiednich wyrażeń i zwrotów - błędy w przepisywaniu i pisaniu z pamięci - nieprawidłowe trzymanie przyborów do pisania - wolne tempo pisania, męczliwość ręki - niekształtne litery, nieprawidłowe łączenia - obniżona czytelność pisma - nieumiejętność zagospodarowania przestrzeni kartki - nie obniżać ocen za błędy ortograficzne i graficzne w wypracowaniach, raczej oceniać ich wartość merytoryczną - podać uczniom jasne kryteria oceny prac pisemnych/ wiedza, dobór argumentów, logika wywodu, treść, styl, kompozycja, zapis-czyli ortografia i interpunkcja / - dawać więcej czasu na prace pisemne; sprawdzać, czy uczeń skończył notatkę z lekcji, w razie potrzeby skracać objętość notatek - przypadku trudności z odczytaniem pracy odpytać ucznia ustnie - pozwalać na wykonywanie prac na komputerze 21

22 - usprawniać zaburzone funkcje poprzez uczestnictwo w zajęciach korekcyjnokompensacyjnych. Symptomy trudności w nauce w przypadku inteligencji niższej niż przeciętna Dostosowanie wymagań edukacyjnych do potrzeb uczniów z dysfunkcjami JĘZYK POLSKI - słabe oceny, pomimo starań i wysiłków ucznia, - zmniejszanie ilości, stopnia trudności i obszerności zadań - trudności w czytaniu i pisaniu ( trudności z kojarzeniem określonych dźwięków (głosek) z odpowiadającymi im symbolami (literami), - dzielenie materiału na mniejsze partie, wyznaczanie czasu na ich opanowanie i odpytywanie - trudności w rozumieniu czytanych treści, - wydłużanie czasu na odpowiedź, przeczytanie lektury - trudności w samodzielnym wypowiadaniu się, - wprowadzanie dodatkowych środków dydaktycznych, np. ilustracje, plansze - trudności w formułowaniu wniosków i sądów, w uogólnianiu, myśleniu symbolicznym (abstrakcyjnym), - odwoływanie się do znanych sytuacji z życia codziennego - niski poziom rozwoju słowno pojęciowego (odpowiada wcześniejszej fazie rozwoju), - formułowanie pytań w formie zdań o prostej konstrukcji, powołujących się na ilustrujące przykłady - ubogie słownictwo, wadliwa struktura gramatyczna wypowiedzi ustnych i pisemnych, - częste podchodzenie do ucznia w trakcie samodzielnej pracy, w celu udzielania dodatkowej pomocy, wyjaśnień - słabsza sprawność manualna (rysunki, pismo mają niski poziom graficzny odpowiadają - zajęcia w ramach zespołu dydaktyczno wyrównawczego, w czasie których należy oprócz wyjaśniania bieżących zagadnień 22

23 wcześniejszej fazie rozwoju), programowych, usprawniać funkcje poznawcze (procesy intelektualne i percepcyjne). - słaba umiejętność stosowania konwencjonalnych sposobów zapamiętywania, - duże problemy z przywoływaniem z pamięci odległych partii materiału (słaba pamięć długotrwała, operacyjna), - trudności z selekcją i wychwyceniem myśli przewodniej w długich tekstach, - wolne tempo procesów umysłowych i działania. - Dla dziecka z inteligencją niższą niż przeciętna, niezbędne są dodatkowe zajęcia prowadzone z wykorzystaniem bogatego materiału poglądowego w zakresie opanowania umiejętności czytania i pisania, a w starszych klasach- opanowania danej partii materiału. Uczeń nie jest bowiem w stanie opanować tych umiejętności tylko dzięki pracy na lekcji i samodzielnej nauce własnej w domu. W związku z powyższym należy: - zezwolić na dokończenie w domu niektórych prac wykonywanych na lekcjach - dyktanda przeprowadzać w miarę możliwości- w wolniejszym tempie, gdyż uczniowie ci często nie nadążają za klasą - potrzeba większej ilości czasu na powtórzenie opracowanego materiału programowego. - Uczeń wiele ćwiczeń usprawniających powinien wykonywać w domu, pod kontrolą rodziców. Opracowały: Ewa Białacka, Iwona Kostaniak, Aleksandra Sadowska 23