Edukacja regionalna na Dolnym Âlàsku

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Edukacja regionalna na Dolnym Âlàsku"

Transkrypt

1 Edukacja regionalna na Dolnym Âlàsku WIES AWA PIOTROWSKA, ZBIGNIEW NAWARA, JERZY ZAKRZEWSKI Praca wyró niona I nagrodà w konkursie Historia lokalna i regionalna w zreformowanej szkole, og oszonym w numerze 2/2002 WiadomoÊci Historycznych. Kompleksowo i po nowatorsku prezentuje zagadnienie kszta cenia w duchu patriotyzmu ma ych ojczyzn. Program: Wroc aw i Dolny Âlàsk naszym wspólnym dobrem ZA O ENIA Program Edukacja regionalna Wroc aw i Dolny Âlàsk naszym wspólnym dobrem przeznaczony jest do nauczania w gimnazjum. Obejmuje Êcie k edukacyjnà: edukacja regionalna, okreêlonà przez Rozporzàdzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 lutego 1999 roku w sprawie podstawy programowej kszta cenia ogólnego. Program edukacja regionalna stanowiç mo e wa ny element programu wychowawczego szko y. Przekazywanie dziedzictwa kulturowego odbywajàce si przede wszystkim poprzez wspólne poznanie i przyj cie warto- Êci tkwiàcych w bezpoêrednim, przyrodniczym i spo ecznym otoczeniu cz owieka wp ynie na kszta towanie osobowoêci m odych ludzi. Przedstawienie spuêcizny przodków musi odbywaç si poprzez poznanie najbli szego Êrodowiska, jego odmiennoêci i unikatowoêci co pozwoli na unikni cie uniformizacji i jest naturalnà samoobronà przed niebezpieczeƒstwem unifikacji. JednoczeÊnie mo e byç szansà na poznanie tej spuêcizny poprzez porównanie innych kultur (szczególnie regionów oêciennych) w dobie jednoczàcej si Europy. Dlatego te program ten jest tak skonstruowany, e stara si pogodziç postawy regionalizmu z postawami uniwersalizmu. Proponowany program b dzie wieloaspektowym procesem nabywania wiedzy, kszta tujàcym zachowanie i postawy uczniów, dajàcym im w konsekwencji mo liwoêç emocjonalnego zwiàzku ze swoim miastem i najbli szà okolicà. Program zapewnia powiàzanie procesu dydaktycznego z yciem codziennym uczniów i stwarza szanse na integracj wiedzy pokoleƒ przy wykorzystaniu pozaszkolnych êróde informacji i wiedzy (muzea, biblioteki itp.). Proces ten zostanie skutecznie wzmocniony i utrwalony wielokierunkowymi dzia aniami wychowawczymi i naukowymi. UWAGI METODYCZNE A. Proponowana liczba godzin Program ten powinien byç realizowany w gimnazjum w wymiarze 2 godzin w ciàgu trzech lat nauczania. Optymalnym rozwiàzaniem by oby podzielenie go na dwie cz Êci. W I cz Êci dwuletniego kursu (klasa II) po- Êwi conej zagadnieniom Êrodowiska przyrodniczego i spo eczno-gospodarczego regionu proponujemy 32 godziny lekcyjne podzielone na szeêç modu ów tematycznych. Natomiast w cz Êci II (klasa III) przewidujemy przeprowadzenie równie 32 godzin lekcyjnych (podzielonych na szeêç modu ów tematycznych). Poszczególne has a programowe w tej cz Êci nie sà jednoznaczne z tematem lekcji (nauczyciel sam decyduje o rozk adzie materia- u) z racji bardzo wielowàtkowego i rozleg ego zagadnienia. 36 WIADOMOÂCI HISTORYCZNE 1/2003

2 Program wype nia minimum programowe Êcie ki regionalnej przewidzianej dla III etapu edukacyjnego. Edukacja regionalna przeznaczona jest zarówno dla uczniów zdolnych, ambitnych i twórczych, jak te tych, którzy majà trudnoêci w uczeniu si. Wynika to z proponowanych metod nauczania wymagajàcych od uczniów aktywnoêci, wykorzystania w trakcie zaj ç wiedzy z ycia codziennego i w asnych doêwiadczeƒ. B. Cele programu Nadrz dnym celem programu Edukacja regionalna Wroc aw i Dolny Âlàsk naszym wspólnym dobrem jest ukszta towanie w uczniach poczucia w asnej to samoêci regionalnej jako postawy zaanga owania si w funkcjonowanie w asnego Êrodowiska i autentycznego otwarcia si na inne spo eczno- Êci i kultury. Program ma wyposa yç ucznia w wiedz o w asnym mieêcie i regionie w powiàzaniu z rzeczywistoêcià paƒstwowà i mi dzynarodowà. Wiedza b dzie wielop aszczyznowa. Dotyczyç b dzie: Êrodowiska geograficzno-przyrodniczego, zagadnieƒ gospodarczych, demograficznych, etnograficznych, kulturowych, spo ecznych i historycznych. Istotnym elementem wiedzy, w która zostanie wyposa ony uczeƒ koƒczàcy kurs edukacji regionalnej b dzie tradycja i to zarówno na szczeblu rodzinnym, jak i regionalnym. Wa nym celem naszego programu jest równie to, e kszta tuje on u ucznia tzw. to samoêç pluralistycznà. M ody cz owiek poznajàc w asne miejsce na Ziemi, w asny region na wielu p aszczyznach uczy si trafniej odczytywaç i interpretowaç zachowanie innych, uczy si szanowaç ich odmiennoêç. C. Metody i Êrodki dydaktyczne Proces edukacyjny na szczeblu gimnazjum przy nauczaniu wiedzy o regionie uwzgl dnia aktywne uczestnictwo uczniów na lekcjach. Rozwijanie umiej tnoêci poznawczych i zainteresowaƒ stanowi podstawowy cel programu Edukacja regionalna Wroc aw i Dolny Âlàsk naszym wspólnym dobrem i stwarza mo liwoêci wzmocnienia emocjonalnego zwiàzku z najbli szà okolicà i miastem. Program zak ada w miar mo liwoêci uczniów, wykorzystanie w procesie poznania pamiàtek rodzinnych i wspomnieƒ seniorów rodzin dotyczàcych szczególnie powojennej historii miasta i regionu. Sporzàdzenie i pos ugiwanie si taêmà chronologicznà, przygotowanie wszelkich planów miasta (plan zabytków, plan pomników, plan oêrodków naukowych itp.) wzmocni proces nauczania i pozwoli na lepszà integracj wiedzy. Szczególnie wa nà rol edukacyjnà spe niaç b dà wycieczki, podczas których zostanà wykorzystane wspomniane wczeêniej plany oraz inne êród a informacji inspirujàce do stawiania pytaƒ i udzielania odpowiedzi. Preferowane metody pracy w nauczaniu edukacji regionalnej to przede wszystkim zaj cia praktyczne, pokaz, prezentacja, pogadanka, praca z ksià kà i mapa. Uczestnictwo w wydarzeniach politycznych, kulturalnych miasta i regionu oraz prasowy przeglàd wydarzeƒ we Wroc awiu i na Âlàsku b dà jednà z wielu form aktywnoêci ucznia. Aspekt wychowawczy programu edukacji regionalnej zak ada inspirowanie uczniów do podj cia opieki nad opuszczonymi grobami na wroc awskich cmentarzach i miejscach pami ci oraz do prowadzenia dzia alnoêci dokumentacyjnej tj. spisywania wspomnieƒ starszych mieszkaƒców Wroc awia oraz w miar mo liwoêci by ych mieszkaƒców miasta (Niemców) lub fotografowania i filmowania szczególnych, wyjàtkowych wydarzeƒ z ycia osiedla lub miasta. W procesie nauczania preferowane b dzie aktywne uczestnictwo ucznia w zdobywaniu wiedzy. WartoÊciowanie êróde informacji oraz rozumienie zwiàzków przyczynowo-skutkowych zmusi do myêlenia i pobudzi emocje utrwalajàce poczucie wspólnoty i przynale noêci do konkretnego, swojego miejsca na Ziemi. 1/2003 WIADOMOÂCI HISTORYCZNE 37

3 Tab. 1. Modu y tematyczne w I cz Êci programu (kl. II) Numery jednostek Tytu dzia u Liczba godzin tematycznych 1 Po o enie, obszar, granice i mieszkaƒcy Zró nicowanie Êrodowiska geograficznego LudnoÊç Wroc awia i Dolnego Âlàska Gospodarka Wroc awia i Wroc aw i Dolny Âlàsk w Europie Ochrona Êrodowiska naturalnego Wroc awia i 5 D. Struktura materia u nauczania w I cz Êci programu (kl. II) I. Po o enie, obszar, granice i mieszkaƒcy Dolnego Âlàska Temat 1. Po o enie, obszar, granice i mieszkaƒcy Cel lekcji: okreêlenie po o enia Dolnego Âlàska w Polsce i Europie. porównuje poj cia kraina geograficzna, kraina historyczna, region, wskazuje Dolny Âlàsk na mapie hipsometrycznej i administracyjnej Polski, okreêla po o enie Dolnego Âlàska w Polsce i Europie, wymienia i wskazuje paƒstwa graniczàce z Dolnym Âlàskiem, wymienia i wskazuje regiony graniczàce z Dolnym Âlàskiem, dokonuje porównania wielkoêci powierzchni Dolnego Âlàska z innymi regionami Polski i Europy (zw aszcza z nim graniczàcymi), podaje przyk ady tradycji regionalnej jako konglomeratu wielu kultur nap ywowych, wykazuje zró nicowanie narodowoêciowe ludnoêci na Dolnym Âlàsku. II. Zró nicowanie Êrodowiska geograficznego Temat 2. Zró nicowanie Êrodowiska geograficznego Cel lekcji: wykazanie zró nicowania Êrodowiska geograficznego wskazuje na mapie hipsometrycznej obszary nizinne i górskie Dolnego Âlàska, wymienia i wskazuje na mapie hipsometrycznej podprowincje i makroregiony wchodzàce w sk ad Dolnego Âlàska, opisuje procesy kszta tujàce rzeêb powierzchni na Dolnym Âlàsku, podaje przyk ady Êwiadczàce o zró nicowaniu Êrodowiska geograficznego Dolnego Âlàska, porównuje Êrodowisko geograficzne Dolnego Âlàska z regionami z nim graniczàcymi, opisuje cechy Êrodowiska geograficzne w rejonie zamieszkania. Temat 3. Procesy kszta tujàce krajobraz Dolnego Âlàska w czwartorz dzie. Cel lekcji: przedstawienie wp ywu zlodowaceƒ oraz procesów geologicznych postglacjalnych, jak równie dzia alnoêci cz owieka na rzeêb i krajobraz odczytuje na mapie geologicznej nazwy g ównych jednostek tektonicznych na obszarze Dolnego Âlàska, wyjaênia wp yw làdolodu skandynawskiego na rzeêb Dolnego Âlàska, opisuje cechy rzeêby staroglacjalnej, wyjaênia wp yw zlodowaceƒ górskich na rzeêb Karkonoszy, podaje przyk ady wspó czesnej rzeêbotwórczej dzia alnoêci cz owieka na Dolnym Âlàsku, 38 WIADOMOÂCI HISTORYCZNE 1/2003

4 porównuje wspó czesny krajobraz Dolnego Âlàska z krajobrazem regionów oêciennych. Temat 4. Surowce mineralne Cel lekcji: przedstawienie rozmieszczenie zasobów mineralnych na Dolnym Âlàsku. przedstawia, korzystajàc z mapy tematycznej, rozmieszczenie surowców mineralnych na Dolnym Âlàsku, przedstawia mo liwoêci wykorzystania zasobów mineralnych na Dolnym Âlàsku, odró nia z o a perspektywiczne od z ó eksploatowanych. Temat 5. Cechy klimatu Wroc awia i Dolnego Cel lekcji: okreêlenie czynników wp ywajàcych i cech klimatu Wroc awia i opisuje na podstawie map klimatycznych czynniki kszta tujàce pogod i klimat we Wroc awiu i na Dolnym Âlàsku, porównuje klimat Dolnego Âlàska z klimatem regionów oêciennych, opisuje cechy mikroklimatu odczytuje i opisuje cechy klimatu na podstawie diagramów klimatycznych, wyjaênia regionalne zró nicowanie klimatu na Dolnym Âlàsku. Temat 6. Sieç wodna Cel lekcji: wykazanie wp ywu rzeêby terenu, rozwoju geologicznego w czwartorz dzie i warunków klimatycznych na sieç wodnà wskazuje na mapie najwa niejsze rzeki regionu, wskazuje na mapie jeziora Dolnego Âlàska, wymienia cieki wodne oraz najwa niejsze zbiorniki charakteryzuje sieç hydrograficznà Dolnego Âlàska, wymienia rodzaje wód podziemnych oraz miejsce ich wyst powania na Dolnym Âlàsku. Temat 7. Ârodowisko przyrodnicze i krajobraz Sudetów. Cel lekcji: poznanie krajobrazu gór starych oraz zwiàzków mi dzy rzeêbà terenu a budowà geologicznà. ró nicuje Sudety i Przedgórze Sudeckie, opisuje po o enie Sudetów jako gór po o- onych na granicy trzech paƒstw, dokonuje podzia u Sudetów i Przedgórza na makroregiony, mezoregiony i wa niejsze mikroregiony, wskazuje na mapie g ówne i charakterystyczne pasma górskie, wykazuje na przyk adach wp yw budowy geologicznej na rzeêb terenu, wykazuje zró nicowanie klimatyczne Sudetów i Przedgórza Sudeckiego, wymienia i opisuje pi tra roêlinne wyst pujàce w Sudetach, wpisuje krajobrazowe zró nicowanie poszczególnych pasm i wyjaênia przyczyny tego zjawiska. Temat 8. Ârodowisko przyrodnicze i krajobraz Niziny Âlàskiej. Cel lekcji: przedstawienie cech krajobrazu nizinnego uformowanego dzia alnoêcià wczesnych zlodowaceƒ. wskazuje na mapie granice Niziny Âlàskiej, dokonuje podzia u i wskazuje na mapie hipsometrycznej makroregiony, mezoregiony Niziny Âlàskiej, okreêla po o enie Wroc awia na obszarze Pradoliny Odry i Równiny Wroc awskiej, przedstawia charakterystyczne cechy krajobrazu Niziny Âlàskiej jako obszaru o rzeêbie staroglacjalnej, wykazuje zwiàzek mi dzy Êrodowiskiem przyrodniczym a gospodarkà terenu. 1/2003 WIADOMOÂCI HISTORYCZNE 39

5 III. LudnoÊç Wroc awia i Dolnego Âlàska Temat 9. Podzia administracyjny Wroc awia i Cel lekcji: wyjaênienie potrzeby podzia u terytorium Wroc awia i regionu na jednostki administracyjne. podaje jednostki podzia u administracyjnego Wroc awia i Dolnego Âlàska, wskazuje na mapie jednostki podzia u administracyjnego Dolnego Âlàska, wskazuje na planie jednostki podzia u administracyjnego opisuje przyczyny i najwa niejsze etapy reform administracyjnych obejmujàcych Wroc aw i Dolny Âlàsk, korzystajàc z danych statystycznych podaje podstawowe informacje o wybranych, charakterystycznych dla regionu jednostkach podzia u administracyjnego. Temat 10. Mieszkaƒcy Wroc awia i Dolnego Cel lekcji: poznanie przestrzennego zró nicowania liczby ludnoêci we Wroc awiu i w regionie oraz g ównych procesów urbanizacji. opisuje na podstawie mapy tematycznej aktualne rozmieszczenie ludnoêci na Dolnym Âlàsku i porównuje je z rozmieszczeniem ludnoêci w innych regionach Polski oraz terenach przygranicznych, wyjaênia przyczyny nierównomiernego rozmieszczenia ludnoêci, oblicza g stoêç zaludnienia Dolnego Âlàska na jednostk powierzchni i porównuje jà z podobnymi danymi regionów oêciennych i ca ego kraju, oblicza g stoêç zaludnienia Wroc awia na jednostk powierzchni i porównuje jà z podobnymi danymi du ych miast kraju i regionów oêciennych, podaje przyk ady funkcji pe nionych przez miasta i wsie dolnoêlàskie, wyjaênia przyczyny migracji ludnoêci Wroc awia i Dolnego Âlàska, omawia pochodzenie ludnoêci Wroc awia i Temat 11. Struktura zatrudnienia ludnoêci Wroc awia i Cel lekcji: wyjaênia zmiany w strukturze zatrudnienia we Wroc awiu i na Dolnym Âlàsku w zwiàzku z przemianami zachodzàcymi w gospodarce. porównuje struktur zatrudnienia we Wroc awiu i na Dolnym Âlàsku ze strukturà zatrudnienia w Polsce i regionach oêciennych, omawia struktur spo ecznà Wroc awia i na Dolnym Âlàsku, analizuje zmiany w wielkoêci bezrobocia we Wroc awiu i na Dolnym Âlàsku i jego przyczyny, wskazuje dzia ania mogàce zapobiec bezrobociu we Wroc awiu i na Dolnym Âlàsku, wskazuje kierunki zmian w strukturze zatrudnienia we Wroc awiu i na Dolnym Âlàsku, ocenia mo liwoêci wspó pracy z regionami oêciennymi w kontekêcie przemian na rynku pracy. IV. Gospodarka Wroc awia i Temat 12. Gospodarka surowcowa Dolnego Cel lekcji: przedstawienie rozmieszczenia eksploatowanych surowców mineralnych i ich znaczenie dla rozwoju przemys u w regionie. wymienia surowce wyst pujàce na Dolnym Âlàsku, omawia przy mapie rozmieszczenie surowców mineralnych, ocenia udzia produkcji przemys u wydobywczego Dolnego Âlàska w Polsce oraz porównuje jego wielkoêç z regionami oêciennymi na podstawie danych statystycznych. 40 WIADOMOÂCI HISTORYCZNE 1/2003

6 wykazuje zwiàzki mi dzy bazà surowcowà a rozmieszczeniem i wielkoêcià produkcji przemys u wydobywczego, omawia przy mapie lokalizacj, na obszarze Dolnego Âlàska, wielkich elektrowni cieplnych i wodnych oraz wymienia czynniki ich lokalizacji, wskazuje potrzeb racjonalnego wykorzystania surowców. Temat 13. Rozmieszczenie przemys u we Wroc awiu i na Dolnym Âlàsku. Cel lekcji: przedstawienie czynników warunkujàcych rozmieszczenie przemys u we Wroc awiu i na Dolnym Âlàsku. wymienia warunki rozwoju przemys u we Wroc awiu i w regionie, omawia struktur ga ziowà przemys u we Wroc awiu i na Dolnym Âlàsku oraz porównuje jà ze strukturà przemys u kraju i oêciennych regionów, omawia struktur przestrzennà przemys u we Wroc awiu i na Dolnym Âlàsku oraz porównuje jà ze strukturà przemys u kraju i oêciennych regionów, wskazuje na mapie gospodarczej okr gi przemys owe obecne na obszarze Dolnego Âlàska i wskazuje czynniki ich rozwoju, analizuje zagro enie ekologiczne zwiàzane z rozwojem przemys u na Dolnym Âlàsku i w regionach oêciennych. Temat 14. Przemys we Wroc awiu i na Dolnym Âlàsku w dobie przemian gospodarczych. Cel lekcji: przedstawienie problemów zwiàzanych z restrukturyzacjà przemys u we Wroc awiu i na Dolnym Âlàsku. omawia przekszta cenia w asnoêciowe w gospodarce Wroc awia i Dolnego Âlàska, porównuje przedsi biorstwa wroc awskie i Dolnego Âlàska obecne na gie dzie papierów wartoêciowych z firmami dzia ajàcymi na terenie innych regionów, analizuje miejsce i rol ma ych i Êrednich przedsi biorstw Wroc awia i na Dolnym Âlàsku w wytwarzaniu dochodów, ocenia przemiany we Wroc awiu i w regionie zwiàzane z restrukturyzacjà przemys u. Temat 15: Produkcja rolna na Dolnym Âlàsku. Cel lekcji: wykazanie wp ywu warunków naturalnych na rozwój rolnictwa na Dolnym Âlàsku. wykazuje zró nicowanie warunków naturalnych poszczególnych cz Êci Dolnego Âlàska wp ywajàcych na rozwój rolnictwa, przedstawia struktur u ytkowania ziemi i porównuje jà z danymi dotyczàcymi kraju i terenów oêciennych, wskazuje i wyjaênia zró nicowanie typów rolnictwa na Dolnym Âlàsku, omawia z wykorzystaniem mapy rozmieszczenie produkcji rolnej, wymienia g ówne roêliny uprawne w regionie, wymienia g ówne zwierz ta hodowlane w regionie, analizuje zagro enie ekologiczne zwiàzane z produkcjà rolnà na Dolnym Âlàsku i w regionach oêciennych. Temat 16. Wspó czesne problemy rolnictwa na Dolnym Âlàsku. Cel lekcji: wyjaênienie przemian zachodzàcych w rolnictwie w kontekêcie dostosowania go do rolnictwa w Unii Europejskiej. wyjaênia zmiany zachodzàce w strukturze upraw na Dolnym Âlàsku, omawia przemiany w u ytkowaniu gruntów na Dolnym Âlàsku, wyjaênia przemiany struktury produkcji rolnej na Dolnym Âlàsku, wskazuje na przemiany w sektorze dzia alnoêci pozarolniczej na wsi na Dolnym Âlàsku, wymienia czynniki lokalizacji przemys u spo ywczego, wskazuje kierunki rozwoju rolnictwa w kontekêcie dostosowania go do rolnictwa w Unii Europejskiej. 1/2003 WIADOMOÂCI HISTORYCZNE 41

7 Z zagadnieƒ dydaktycznych Temat 17. Lasy Wroc awia i Cel lekcji: ocena znaczenia lasów dla Êrodowiska przyrodniczego i gospodarki regionu. przedstawia rozmieszczenie kompleksów leênych na Dolnym Âlàsku, ocenia sk ad gatunkowy drzew i struktur wiekowà lasów wyst pujàcych w regionie, odró nia typy lasów wyst pujàcych na obszarze Dolnego Âlàska, omawia lesistoêç Dolnego Âlàska oraz porównuje jej wielkoêç z lesistoêcià regionów oêciennych i kraju, wyjaênia gospodarcze znaczenie lasów na Dolnym Âlàsku, przedstawia rozmieszczenie parków miejskich i kompleksów leênych we Wroc awiu, omawia zagro enia zwiàzane z gospodarka leênà na Dolnym Âlàsku i regionach oêciennych. Temat 18. Gospodarka wodna na Dolnym Âlàsku. Cel lekcji: wskazanie mo liwoêci gospodarczego wykorzystania wód wyst pujàcych w regionie. wskazuje obszary nadwy ek i niedoborów wody na Dolnym Âlàsku, wyjaênia przyczyny nierównomiernego wyst powania zasobów wodnych, wskazuje na mapie zbiorniki retencyjne i wyjaênia ich znaczenie, analizuje znaczenie rybo ówstwa Êródlàdowego w gospodarce Dolnego Âlàska, wykazuje koniecznoêç ochrony zasobów wodnych oraz wspó pracy w tym zakresie z regionami oêciennymi. Temat 19. Odra najwi ksza rzeka Wroc awia. Cel lekcji: przedstawienie roli i znaczenia Odry w funkcjonowaniu Êrodowiska i gospodarce Wroc awia. wskazuje przebieg Odry w obr bie opisuje Êrodowisko przyrodnicze doliny Odry w granicach miasta wymienia obiekty hydrotechniczne na terenie miasta, opisuje rol tych obiektów, analizuje znaczenie rzeki dla gospodarki Wroc awia. Temat 20. Transport i komunikacja we Wroc awiu i na Dolnym Âlàsku. Cel lekcji: przedstawienie roli i znaczenia sieci transportowych i komunikacyjnych dla rozwoju gospodarczego Wroc awia i regionu. ocenia po o enie Wroc awia i Dolnego Âlàska w Polsce i Europie ze wzgl du na rozwój transportu i komunikacji, wyjaênia zró nicowanie g stoêci sieci transportowej na Dolnym Âlàsku i porównuje jà z odpowiednimi danymi dotyczàcymi Polski i regionów oêciennych, opisuje uk ad sieci komunikacji drogowej, kolejowej, rzecznej i lotniczej na Dolnym Âlàsku, wskazuje na mapie najwi ksze w z y transportu i komunikacji, opisuje uk ad sieci komunikacyjnej we przedstawia propozycje rozwiàzania problemów komunikacyjnych we Wroc awiu w oparciu o przyk ady z miast po o onych w oêciennych regionach. Temat 21. Infrastruktura spo eczna we Wroc awiu i na Dolnym Âlàsku. Cel lekcji: przedstawienie roli zagospodarowania infrastrukturalnego jako elementu scalajàcego region oraz wa nego czynnika wp ywajàcego na rozwój gospodarczy Wroc awia i korzystajàc z ró nych êróde informacji ocenia poziom szkolnictwa gimnazjalnego i Êredniego we Wroc awiu i na Dolnym Âlàsku, opisuje rozmieszczenie placówek szkolnictwa wy szego na Dolnym Âlàsku, 42 WIADOMOÂCI HISTORYCZNE 1/2003

8 wskazuje najwa niejsze placówki kulturalne Wroc awia i Dolnego Âlàska oraz wyja- Ênia ich wp yw na spo eczeƒstwo regionu, wyjaênia zachodzàce w regionie przemiany handlu detalicznego we Wroc awiu i na Dolnym Âlàsku, w oparciu o dost pne êród a ocenia aktualny stan ochrony zdrowia we Wroc awiu i na Dolnym Âlàsku w porównaniu z krajem i regionami oêciennymi. Temat 22. Wroc aw jako wielkie centrum turystyczno-krajoznawcze. Cel lekcji: ocenienie mo liwoêci rozwoju turystyki we Wroc awiu jako stolicy Dolnego Âlàska wykorzystujàc walory Êrodowiska przyrodniczego i walory krajoznawcze. ocenia stopieƒ wykorzystania Êrodowiska przyrodniczego do rozwoju turystyki we Wroc awiu, wymienia najwa niejsze walory krajoznawcze przedstawia dotychczasowy stan zagospodarowania turystycznego we Wroc awiu, wykazuje perspektywy rozwoju turystyki we Wroc awiu, wykazuje koniecznoêç ochrony niektórych walorów turystycznych Wroc awia. Temat 23. Walory turystyczne i wypoczynkowe Cel lekcji: przedstawienie wybitnych walorów turystycznych i wypoczynkowych w regionie. opisuje walory turystyczne Dolnego Âlàska, wykazujàc ich unikatowoêç w skali kraju, opisuje walory turystyczne Dolnego Âlàska, wykazujàc ich odr bnoêç w skali kraju i odmiennoêç w porównaniu z regionami oêciennymi, ocenia atrakcyjnoêç turystycznà Dolnego Âlàska i porównuje jà z atrakcyjnoêcià regionów oêciennych, przedstawia korzyêci dla gospodarki regionalnej z rozwoju turystyki. 1/2003 Temat 24. Karkonosze, Góry Sto owe i Masyw Ânie nika jako przyk adowe górskie obszary turystyczne Cel lekcji: ocenienie mo liwoêci rozwoju turystyki na obszarach górskich Dolnego Âlàska wykorzystujàc walory Êrodowiska przyrodniczego i walory krajoznawcze. ocenia stopieƒ wykorzystania Êrodowiska przyrodniczego do rozwoju turystyki w g ównych pasmach Sudetów, przedstawia dotychczasowy stan zagospodarowania turystycznego w wymienionych pasmach górskich, przedstawia zagro enia Êrodowiska przyrodniczego i obiektów architektury, wykazuje perspektywy rozwoju turystyki w wymienionych pasmach górskich, wykazuje koniecznoêç ochrony walorów turystycznych tych obszarów. Temat 25. Dolina Baryczy i Bory DolnoÊlàskie jako przyk adowe nizinne obszary turystyczne Cel lekcji: ocenienie mo liwoêci rozwoju turystyki na obszarach nizinnych Dolnego Âlàska wykorzystujàc walory Êrodowiska przyrodniczego i walory krajoznawcze. ocenia stopieƒ wykorzystania Êrodowiska przyrodniczego do rozwoju turystyki na obszarach nizinnych Dolnego Âlàska, przedstawia dotychczasowy stan zagospodarowania turystycznego w wymienionych terenach, przedstawia zagro enia Êrodowiska przyrodniczego i obiektów architektury, wykazuje perspektywy rozwoju turystyki na wymienionych obszarach, wykazuje koniecznoêç ochrony walorów turystycznych tych obszarów. V. Wroc aw i Dolny Âlàsk w Europie. Temat 26. Kontakty zagraniczne Wroc awia i Cel lekcji: przedstawienie form wspó pracy Wroc awia i Dolnego Âlàska z oêciennymi regionami znajdujàcymi si w innych krajach. WIADOMOÂCI HISTORYCZNE 43

9 44 przedstawia formy wspó pracy Dolnego Âlàska z sàsiadujàcymi regionami, przedstawia formy wspó pracy Wroc awia z miastami z sàsiadujàcych regionów, wskazuje euroregiony na terenach przygranicznych, wyjaênia cele tworzenia euroregionów, przedstawia przyk ady wspó pracy w ramach euroregionów. Temat 27. Ochrona przyrody Dolnego Âlàska jako element ochrony przyrody europejskiej. Cel lekcji: wykazanie koniecznoêci wspó pracy ponadregionalnej w celu ochrony przyrody. wymienia prawne podstawy ochrony przyrody na Dolnym Âlàsku oraz porównuje je z podobnymi aktami w regionach oêciennych, podaje przyk ady ochrony zasobów o ywionych i nieo ywionych na Dolnym Âlàsku, wyjaênia koniecznoêç ochrony przyrody w uj ciu ponadregionalnym i europejskim, wykazuje zwiàzek mi dzy ochronà przyrody a atrakcyjnoêcià turystycznà regionu. VI. Ochrona Êrodowiska Wroc awia i Temat 28. Degradacja Êrodowiska Wroc awia i Cel lekcji: przedstawienie na przyk adach niekorzystnych zmian zachodzàcych w Êrodowisku Wroc awia i Dolnego Âlàska pod wp ywem dzia alnoêci cz owieka. wskazuje obszary Wroc awia szczególnie zagro one degradacjà Êrodowiska, okreêla na wybranych przyk adach przyczyny degradacji Êrodowiska, przedstawia zagro enia Êrodowiska przyrodniczego i obiektów architektury, wskazuje dzia ania mogàce zniwelowaç niekorzystny wp yw dzia alnoêci cz owieka na Êrodowisko opisuje i wskazuje na mapie przyk ady degradacji z obszaru Temat 29. Formy ochrony Êrodowiska miasta Wroc awia. Cel lekcji: wskazanie koniecznoêci ochrony zasobów przyrody Wroc awia oraz przedstawienie form ochrony Êrodowiska z obszaru miasta. wskazuje koniecznoêç ochrony zasobów przyrody wymienia prawne formy ochrony Êrodowiska z obszaru podaje przyk ady gatunków roêlin i zwierzàt prawnie chronionych wyst pujàcych we Wroc awiu, podaje przyk ady pomników przyrody wyst pujàcych we Wroc awiu oraz ich lokalizacj, okreêla na przyk adzie rol u ytków ekologicznych w Êrodowisku przyrodniczym wyjaênia zasoby krajoznawcze i przyrodnicze Parku Krajobrazowego Dolina Bystrzycy. Temat 30. Wybrane rezerwaty przyrody Dolnego Cel lekcji: przedstawienie najwa niejszych rezerwatów przyrody wymienia najbli sze miejscu zamieszkania rezerwaty przyrody, wskazuje na mapie wybrane (reprezentatywne) rezerwaty Dolnego Âlàska, wyjaênia cele tworzenia rezerwatów, analizuje mo liwoêci perspektywicznego rozwoju rezerwatów na Dolnym Âlàsku. Temat 31. Wybrane parki krajobrazowe Cel lekcji: przedstawienie najwa niejszych parków krajobrazowych Dolnego Âlàska jako obszarów wyró niajàcych nasz region w kraju. wymienia parki krajobrazowe Dolnego Âlàska, wskazuje na mapie parki krajobrazowe Dolnego Âlàska, WIADOMOÂCI HISTORYCZNE 1/2003

10 wyjaênia cele tworzenia parków krajobrazowych, analizuje mo liwoêci wykorzystania parków krajobrazowych na Dolnym Âlàsku do promocji regionu w Europie. Temat 32: Parki narodowe Cel lekcji: przedstawienie parków narodowych Dolnego Âlàska jako obszarów wyró niajàcych nasz region w skali kraju. wymienia parki narodowe Dolnego Âlàska, wskazuje na mapie parki narodowe Dolnego Âlàska, wyjaênia cele tworzenia parków narodowych, wskazuje najistotniejsze elementy Êrodowiska przyrodniczego w/w parków narodowych, ocenia mo liwoêci wykorzystania parków narodowych na Dolnym Âlàsku do wspó pracy z regionami oêciennymi. TREÂCI PROGRAMOWE W I CZ ÂCI PROGRAMU (KL. II) I. Po o enie, obszar, granice i mieszkaƒcy I. 1. Terytorium Dolnego Âlàska w uj ciu historycznym, geograficznym i regionalnym. I WielkoÊç terytorium I a. Powierzchnia Dolnego Âlàska na tle innych regionów w Polsce i Europie. I Mieszkaƒcy I a. Liczba mieszkaƒców Dolneg I b. MniejszoÊci narodowe na Dolnym Âlàsku. I c. Tradycje regionalne mieszkaƒców I Granice I a. Paƒstwa graniczàce z Dolnym Âlàskiem. I b. Regiony graniczàce z Dolnym Âlàskiem. I c. Po o enie matematyczno-geograficzne. I d. Konsekwencje po o enia. II. Zró nicowanie Êrodowiska geograficznego II. 2. Zró nicowanie Êrodowiska geograficznego II Zró nicowanie ukszta towania powierzchni Ziemi na Dolnym Âlàsku. II a Krainy geograficzne. II b. Nazwy w asne krain geograficznych, prowincji i podprowincji. II. 3. Procesy kszta tujàce krajobraz Dolnego Âlàska w czwartorz dzie. II Przesz oêç geologiczna Dolnego II a. Jednostki tektoniczne na Dolnym Âlàsku. II Zlodowacenia plejstoceƒskie. II a. Rzeêba staroglacjalna. II Zlodowacenia górskie. II a. Rzeêba polodowcowa w górach. II Rzeêbotwórcza dzia alnoêç cz owieka. II. 4. Surowce mineralne II Zasoby mineralne. II a. Z o a eksploatowane. II b. Z o a perspektywiczne. II. 5. Cechy klimatu Wroc awia i Dolnego II Czynniki pogodotwórcze. II Czynniki klimatotwórcze. II Mikroklimat Wroc awia. II a. Mikroklimat osiedla Nowy Dwór. II Regionalne zró nicowanie klimatu. II. 6. Sieç wodna II. 6.1 Wody II a. Rzeki Wroc awia i II b. Jeziora Wroc awia i II c. Wody podziemne. II. 7. Ârodowisko przyrodnicze i krajobraz Sudetów. II Granice Sudetów i Przedgórza Sudeckiego. 1/2003 WIADOMOÂCI HISTORYCZNE 45

11 II a. Krainy graniczàce z Sudetami i Przedgórzem. II Zró nicowanie geologiczne. II a. Nazwy w asne krain. II b. Nazwy w asne makroregionów i mezoregionów. II Zró nicowanie krajobrazowe. II. 8. Ârodowisko przyrodnicze i krajobraz Niziny Âlàskiej. II Granice Niziny Âlàskiej. II a. Krainy graniczàce z Nizinà Âlàskà. II Nazwy w asne makroregionów i mezoregionów. II Dzia alnoêç gospodarcza. II a. Krajobrazy przekszta cone. III. LudnoÊç Wroc awia i Dolnego Âlàska III. 9. Podzia administracyjny Wroc awia i III Jednostki podzia u administracyjnego. III Reformy administracyjne. III. 10. Mieszkaƒcy Wroc awia i Dolnego III Mieszkaƒcy Wroc awia. III a. Liczba ludnoêci. III b. G stoêç na 1 km 2. III Mieszkaƒcy III a. Liczba ludnoêci. III b. G stoêç na 1 km 2. III Struktura p ci i wieku. III Rozmieszczenie ludnoêci. III a.migracje ludnoêci. III b.pochodzenie ludnoêci. III c. Procesy urbanizacji. III d.funkcje miast. III. 11. Struktura zatrudnienia ludnoêci Wroc awia i III Struktura zatrudnienia. III a.rynek pracy III b.bezrobocie. III Struktura spo eczna. IV. Gospodarka Wroc awia i IV. 12. IV Gospodarka surowcowa Dolnego Zasoby naturalne i mineralne. IV a. Przemys wydobywczy. IV b. Rozmieszczenie oêrodków przemys u wydobywczego. IV. 13. Rozmieszczenie przemys u we Wroc awiu i na Dolnym Âlàsku. IV Ga zie przemys u. IV Rozmieszczenie przemys u. IV a. Okr gi i oêrodki przemys owe. IV Zagro enie ekologiczne zwiàzane z przemys em. IV. 14. Przemys we Wroc awiu i na Dolnym Âlàsku w dobie przemian gospodarczych. IV Restrukturyzacja przemys u na Dolnym Âlàsku. IV a.przedsi biorstwa gie dowe. IV Ma e i Êrednie przedsi biorstwa we Wroc awiu. IV. 15. Produkcja rolna na Dolnym Âlàsku. IV Warunki naturalne. IV Struktura u ytków rolnych. IV a.roêliny uprawne. IV b.struktura upraw. IV Zwierz ta hodowlane. IV Zró nicowanie typów rolnictwa. IV Zagro enie ekologiczne zwiàzane z rolnictwem. IV. 16. Wspó czesne problemy rolnictwa na Dolnym Âlàsku. IV Dzia alnoêç pozarolnicza. IV Przemys spo ywczy. IV Rolnictwo regionalne na tle rolnictwa Unii Europejskiej. IV. 17. Lasy Wroc awia i IV Rozmieszczenie kompleksów le- Ênych. IV a. Struktura gatunkowa drzew. IV b. Struktura wiekowa drzew. IV LesistoÊç IV Parki miejskie Wroc awia. IV. 18. Gospodarka wodna na Dolnym Âlàsku. IV Zasoby wodne IV a. Obszary nadwy ek wody. IV b. Obszary niedoborów wody. IV Zbiorniki retencyjne. IV Rybo ówstwo Êródlàdowe. IV Ochrona wody. 46 WIADOMOÂCI HISTORYCZNE 1/2003

12 IV. 19. IV IV IV. 20. IV IV IV IV IV. 21. IV IV IV IV IV IV. 22. IV IV IV IV IV. 23. IV IV IV IV. 24. IV. 25. Odra najwa niejsza rzeka Wroc awia. Dolina Odry. Obiekty hydrotechniczne. Transport i komunikacja. Konsekwencje po o enia geograficznego. Rodzaje transportu. Zró nicowanie g stoêci sieci transportu. W z y transportu i komunikacji. Infrastruktura spo eczna. Szkolnictwo gimnazjalne i Êrednie. Szkolnictwo wy sze. Placówki kultury. Handel detaliczny. Ochrona zdrowia. Wroc aw jako centrum turystyczno-krajoznawcze. Walory krajoznawcze. Zagospodarowanie turystyczne. Zagro enia Êrodowiska i architektury. Ochrona walorów turystycznych. Walory turystyczne i wypoczynkowe UnikatowoÊç i odmiennoêç walorów. AtrakcyjnoÊç turystyczna. KorzyÊci dla gospodarki. Karkonosze, Góry Sto owe i Masyw Ânie nika jako przyk adowe górskie obszary turystyczne Dolnego Dolina Baryczy i Bory DolnoÊlàskie jako przyk adowe nizinne obszary turystyczne V Akty prawne dotyczàce ochrony przyrody w Polsce i Unii Europejskiej. V Zasoby przyrody na Dolnym Âlàsku. V a. Zasoby o ywione. V b. Zasoby nieo ywione. VI. Ochrona Êrodowiska Wroc awia i Dolnego VI. 28. VI VI VI. 29. VI Degradacja Êrodowiska Wroc awia i Obszary zagro one degradacjà. Przyczyny degradacji. Formy ochrony Êrodowiska miasta Wroc awia. Prawne formy ochrony przyrody we Wroc awiu. VI a. Pomniki przyrody. VI b.gatunki chronione zwierzàt. VI c. Gatunki chronione roêlin. VI d.u ytki ekologiczne. VI e. Park Krajobrazowy. VI. 30. Wybrane rezerwaty przyrody. VI Rezerwat Przyrody acha Jelcz. VI Rezerwat Przyrody Wàwóz MyÊliborski. VI Rezerwat Przyrody Torfowisko Pod Zieleƒcem. VI. 31. Wybrane parki krajobrazowe. VI Park Krajobrazowy Dolina Jezierzycy. VI Âl aƒski Park Krajobrazowy VI Rudawski Park Krajobrazowy. VI. 32. Parki narodowe VI Karkonoski Park Narodowy. VI Sto owogórski Park Narodowy. V. Wroc aw i Dolny Âlàsk w Europie. V. 26. Kontakty zagraniczne Wroc awia i V Formy wspó pracy. V a. Miasta partnerskie. V b. Euroregiony. V. 27. Ochrona przyrody Dolnego Âlàska jako element ochrony przyrody europejskiej. 1/2003 E. Wymagania programowe w I cz Êci programu (kl. II) I. Po o enie, obszar, granice i mieszkaƒcy podaç powierzchni Dolnego Âlàska, odczytaç na mapie wspó rz dne geograficzne kraƒcowych punktów Dolnego Âlàska, WIADOMOÂCI HISTORYCZNE 47

13 48 odczytaç na mapie politycznej nazwy paƒstw graniczàcych z Dolnym Âlàskiem, odczytaç na mapie fizycznej nazwy krain geograficznych graniczàcych z Dolnym Âlàskiem, porównaç powierzchni Dolnego Âlàska z powierzchniami innych regionów Polski i regionów oêciennych po o onych poza granicami kraju. wyjaêniç przyczyny zmian przynale noêci Dolnego Âlàska w XX w., przedstawiç konsekwencje po o enia Dolnego Âlàska w Polsce i Europie, wymieniç mniejszoêci narodowe obecne na Dolnym Âlàsku, wymieniç tradycje regionalne wyst pujàce na Dolnym Âlàsku. II. Zró nicowanie Êrodowiska geograficznego wskazaç na mapie hipsometrycznej obszary nizinne i górskie Dolnego Âlàska, wymieniç i wskazaç na mapie prowincje i podprowincje wchodzàce w sk ad Dolnego Âlàska, odczytaç na mapie geologicznej nazwy g ównych jednostek tektonicznych na obszarze Dolnego Âlàska, wskazaç na mapie granice zasi gu làdolodu skandynawskiego na Dolnym Âlàsku, wymieniç sk adniki krajobrazu staroglacjalnego, podaç przyk ady wspó czesnej rzeêbotwórczej dzia alnoêci cz owieka na Dolnym Âlàsku, wskazaç na mapie tematycznej rozmieszczenie surowców mineralnych na Dolnym Âlàsku, odczytaç cechy klimatu Wroc awia i Dolnego Âlàska na podstawie diagramów klimatycznych, wymieniç czynniki wp ywajàce na mikroklimat wskazaç na mapie najwa niejsze systemy rzeczne Dolnego Âlàska, wskazaç na mapie jeziora Dolnego Âlàska, wymieniç cieki wodne oraz najwa niejsze zbiorniki wodne wymieniç rodzaje wód podziemnych oraz miejsce ich wyst powania na Dolnym Âlàsku. wymagania poziomu podstawowego, oprócz przedstawiç przyk ady Êwiadczàce o zró nicowaniu Êrodowiska geograficznego Dolnego Âlàska, porównaç Êrodowisko geograficzne Dolnego Âlàska ze Êrodowiskiem geograficznym regionów oêciennych, opisaç cechy rzeêby staroglacjalnej, wyjaêniç wp yw zlodowaceƒ górskich na rzeêb Karkonoszy, przedstawiç mo liwoêci wykorzystania zasobów mineralnych na Dolnym Âlàsku, odró niç z o a perspektywiczne od z ó eksploatowanych na Dolnym Âlàsku, opisaç na podstawie map klimatycznych czynniki kszta tujàce pogod i klimat we Wroc awiu i na Dolnym Âlàsku, wyjaêniç regionalne zró nicowanie klimatu na Dolnym Âlàsku, porównaç klimat Dolnego Âlàska z klimatem regionów oêciennych, opisaç cechy mikroklimatu swojego osiedla (Nowego Dworu), opisaç sieç hydrograficznà Sudety i Przedgórze Sudeckie odró niç Sudety od ich Przedgórza, opisaç po o enie Sudetów jako gór zlokalizowanych na obszarze trzech paƒstw, dokonaç podzia u Sudetów i Przedgórza na makroregiony, mezoregiony i wa niejsze mikroregiony, wskazaç na mapie hipsometrycznej g ówne i charakterystyczne pasma górskie Sudetów, wymieniç nazwy er i okresów geologicznych, w których wystàpi y ruchy górotwórcze wypi trzajàce pasma Sudetów, WIADOMOÂCI HISTORYCZNE 1/2003

14 wymieniç pi tra roêlinne Sudetów. wykazaç na przyk adach wp yw budowy geologicznej na rzeêb terenu, wykazaç zró nicowanie klimatyczne Sudetów i Przedgórza Sudeckiego, scharakteryzowaç pi tra roêlinne Sudetów, opisaç krajobrazowe zró nicowanie poszczególnych pasm i wyjaêniç przyczyny tego zjawiska. Nizina Âlàska wskazaç na mapie granice Niziny Âlàskiej, wymieniç i wskazaç na mapie krainy geograficzne graniczàce z Nizinà Âlàskà, dokonaç podzia u i wskazaç na mapie makroregiony i mezoregiony Niziny Âlàskiej, okreêliç po o enie Wroc awia na obszarze Pradoliny Odry i Równiny Wroc awskiej. opisaç charakterystyczne cechy krajobrazu Niziny Âlàskiej jako obszaru o rzeêbie staroglacjalnej, wykazaç zwiàzek mi dzy Êrodowiskiem przyrodniczym a gospodarkà terenu. III. LudnoÊç Wroc awia i podaç jednostki podzia u administracyjnego Wroc awia i Dolnego Âlàska, wskazaç na mapie jednostki podzia u administracyjnego Dolnego Âlàska, wskazaç na planie miasta jednostki podzia u administracyjnego podaç liczb ludnoêci we Wroc awiu i na Dolnym Âlàsku, obliczaç g stoêç zaludnienia Dolnego Âlàska na jednostk powierzchni i porównaç jà z podobnymi danymi regionów oêciennych i ca ego kraju. 1/2003 obliczaç g stoêç zaludnienia Wroc awia na jednostk powierzchni i porównaç jà z podobnymi danymi du ych miast kraju i regionów oêciennych, odczytaç na piramidzie p ci i wieku liczb osób reprezentujàcych dany rocznik, umiejscowiç na mapie konturowej wa niejsze miasta Dolnego Âlàska, podaç przyk ady funkcji pe nionych przez miasta i wsie dolnoêlàskie, porównaç struktur zatrudnienia we Wroc awiu i na Dolnym Âlàsku ze strukturà zatrudnienia w Polsce i regionach oêciennych. opisaç przyczyny i najwa niejsze etapy reform administracyjnych obejmujàcych Wroc aw i Dolny Âlàsk, opisaç na podstawie mapy tematycznej aktualne rozmieszczenie ludnoêci na Dolnym Âlàsku i porównaç je z rozmieszczeniem ludnoêci w innych regionach Polski oraz terenach przygranicznych, wyjaêniç przyczyny nierównomiernego rozmieszczenia ludnoêci na Dolnym Âlàsku, wyjaêniç przyczyny migracji ludnoêci Wroc awia i Dolnego Âlàska, omówiç pochodzenie ludnoêci Wroc awia i Dolnego Âlàska, omówiç struktur spo ecznà Wroc awia i Dolnego Âlàska, opisaç zmiany w wielkoêci bezrobocia we Wroc awiu i na Dolnym Âlàsku i jego przyczyny, wskazaç dzia ania mogàce zapobiec bezrobociu we Wroc awiu i na Dolnym Âlàsku, oceniç mo liwoêci wspó pracy z regionami oêciennymi w kontekêcie przemian na rynku pracy. IV. Gospodarka Wroc awia i wymieniç surowce naturalne i mineralne wyst pujàce na Dolnym Âlàsku, WIADOMOÂCI HISTORYCZNE 49

15 przedstawiç na mapie gospodarczej rozmieszczenie surowców mineralnych i naturalnych na Dolnym Âlàsku, podaç przyk ady ga zi przemys u wydobywczego z obszaru Dolnego Âlàska, wskazaç na mapie gospodarczej oêrodki przemys u wydobywczego obecne na obszarze Dolnego Âlàska, wskazaç na mapie gospodarczej wielkie elektrownie cieplne i wodne Dolnego Âlàska, wymieniç czynniki lokalizacji elektrowni cieplnych i wodnych, wymieniç ga zie przemys u rozwijajàce si we Wroc awiu, przedstawiç struktur u ytków rolnych na Dolnym Âlàsku i porównaç jà z danymi dotyczàcymi kraju i terenów oêciennych, wymieniç g ówne roêliny uprawne w regionie, wymieniç g ówne zwierz ta hodowlane w regionie, wymieniç czynniki lokalizacji przemys u spo ywczego, przedstawiç struktur gatunkowà i struktur wiekowà drzew tworzàcych lasy na Dolnym Âlàsku, nazwaç i wskazaç na mapie wa niejsze kompleksy leêne Dolnego Âlàska, odró niç typy lasów wyst pujàce na obszarze Dolnego Âlàska, przedstawiç rozmieszczenie parków miejskich i kompleksów leênych we Wroc awiu, wskazaç na mapie obszary nadwy ek i niedoborów wody na Dolnym Âlàsku, wskazaç na mapie przebieg Odry w obr bie wymieniç elementy Êrodowiska przyrodniczego doliny Odry w granicach miasta wymieniç obiekty hydrotechniczne wybudowane na Odrze w granicach miasta wymieniç rodzaje Êrodków transportu i komunikacji wykorzystywanych na Dolnym Âlàsku, wskazaç na mapie najwa niejsze w z y transportu i komunikacji drogowej, kolejowej, rzecznej oraz lotniczej na Dolnym Âlàsku, wskazaç na planie miasta najwi ksze w z y transportu i komunikacji przedstawiç dane liczbowe dotyczàce szkolnictwa gimnazjalnego i Êredniego przedstawiç rozmieszczenie placówek szkolnictwa wy szego na Dolnym Âlàsku, wskazaç najwa niejsze placówki kulturalne Wroc awia i oceniç udzia produkcji przemys u wydobywczego Dolnego Âlàska w Polsce, wykazaç zwiàzki mi dzy bazà surowcowà a rozmieszczeniem i wielkoêcià produkcji przemys u wydobywczego, wskazaç potrzeb racjonalnego wykorzystania surowców mineralnych, wymieniç warunki rozwoju przemys u we Wroc awiu, omówiç struktur ga ziowà przemys u we Wroc awiu i na Dolnym Âlàsku, omówiç struktur przestrzennà przemys u we Wroc awiu i na Dolnym Âlàsku, opisaç zagro enia ekologiczne zwiàzane z rozwojem przemys u na Dolnym Âlàsku i w regionach oêciennych, wykazaç zró nicowanie warunków naturalnych poszczególnych cz Êci Dolnego Âlàska wp ywajàcych na rozwój rolnictwa, wskazaç i wyjaêniç zró nicowanie typów rolnictwa na Dolnym Âlàsku, opisaç zagro enia ekologiczne zwiàzane z produkcjà rolnà na Dolnym Âlàsku i w regionach oêciennych, przedstawiç zmiany zachodzàce w strukturze upraw na Dolnym Âlàsku, omówiç przemiany w u ytkowaniu gruntów na Dolnym Âlàsku, przedstawiç przemiany zachodzàce w sektorze dzia alnoêci pozarolniczej wsi dolno- Êlàskiej, wskazaç kierunki rozwoju rolnictwa w kontekêcie dostosowania go do rolnictwa w Unii Europejskiej, omówiç lesistoêç Dolnego Âlàska oraz porównaç jej wielkoêç z lesistoêcià regionów oêciennych i kraju, 50 WIADOMOÂCI HISTORYCZNE 1/2003

16 wyjaêniç gospodarcze znaczenie lasów na Dolnym Âlàsku, przedstawiç zagro enia zwiàzane z gospodarkà leênà na Dolnym Âlàsku i regionach oêciennych, wyjaêniç przyczyny nierównomiernego wyst powania zasobów wodnych na Dolnym Âlàsku, wskazaç na mapie zbiorniki retencyjne i wyjaêniç ich znaczenie, przedstawiç znaczenie rybo ówstwa Êródlàdowego w gospodarce Dolnego Âlàska, opisaç znaczenie rzeki Odry dla gospodarki opisaç rol obiektów hydrotechnicznych wybudowanych na Odrze w obr bie wykazaç koniecznoêç ochrony zasobów wodnych oraz wspó pracy w tym zakresie z regionami oêciennymi, oceniç po o enie Wroc awia i Dolnego Âlàska w Polsce i Europie ze wzgl du na rozwój transportu i komunikacji, wyjaêniç zró nicowanie g stoêci sieci transportowej na Dolnym Âlàsku i porównaç jà z odpowiednimi danymi dotyczàcymi Polski i regionów oêciennych, przedstawiç propozycje rozwiàzania problemów komunikacyjnych we Wroc awiu w oparciu o przyk ady z miast po o onych w oêciennych regionach, wyjaêniç zachodzàce w regionie przemiany handlu detalicznego we Wroc awiu i na Dolnym Âlàsku, oceniç, w oparciu o dost pne êród a, aktualny stan ochrony zdrowia we Wroc awiu i na Dolnym Âlàsku w porównaniu z krajem i regionami oêciennymi, wyjaêniç wp yw placówek kulturalnych Wroc awia i Dolnego Âlàska na spo eczeƒstwo regionu. Walory turystyczne i wypoczynkowe Dolnego Âlàska wymieniç najwa niejsze walory krajoznawcze wskazaç na planie Wroc awia walory krajoznawcze o najwy szej randze, wskazaç potrzeb ochrony walorów krajoznawczych podaç przyk ady walorów turystycznych Dolnego Âlàska, wykazujàc ich unikatowoêç w skali kraju, wymieniç walory krajoznawcze decydujàce o atrakcyjnoêci turystycznej Karkonoszy, Gór Sto owych i Masywu Ânie nika, przedstawiç przyk ady zagospodarowania turystycznego Karkonoszy, Gór Sto owych i Masywu Ânie nika, wymieniç walory krajoznawcze decydujàce o atrakcyjnoêci turystycznej Doliny Baryczy i Borów DolnoÊlàskich przyk adowych obszarów nizinnych Dolnego Âlàska, przedstawiç przyk ady zagospodarowania turystycznego Doliny Baryczy i Borów DolnoÊlàskich. przedstawiç dotychczasowy stan zagospodarowania turystycznego we Wroc awiu, oceniç stopieƒ wykorzystania Êrodowiska przyrodniczego terenów podmiejskich Wroc awia dla rozwoju turystyki wypoczynkowej, przedstawiç perspektywy rozwoju turystyki we Wroc awiu, oceniç atrakcyjnoêç turystycznà Dolnego Âlàska i porównaç jà z atrakcyjnoêcià turystycznà regionów oêciennych, przedstawiç korzyêci dla gospodarki regionalnej wyp ywajàce z rozwoju turystyki, oceniç na przyk adzie Karkonoszy, Gór Sto owych i Masywu Ânie nika stopieƒ wykorzystania Êrodowiska przyrodniczego Sudetów dla rozwoju turystyki, przedstawiç zagro enia obiektów architektury i Êrodowiska przyrodniczego Karkonoszy, Gór Sto owych i Masywu Ânie nika, wykazaç koniecznoêç ochrony walorów turystycznych Karkonoszy, Gór Sto owych i Masywu Ânie nika, 1/2003 WIADOMOÂCI HISTORYCZNE 51

17 oceniç stopieƒ wykorzystania Êrodowiska przyrodniczego dla rozwoju turystyki w Dolinie Baryczy i Borach DolnoÊlàskich przyk adowych obszarach nizinnych Dolnego Âlàska, Przedstawiç zagro enia obiektów architektury i Êrodowiska przyrodniczego Doliny Baryczy i Borów DolnoÊlàskich, Wykazaç koniecznoêç ochrony walorów turystycznych Doliny Baryczy i Borów DolnoÊlàskich. V. Wroc aw i Dolny Âlàsk w Europie. wskazaç na mapie i nazwaç euroregiony na terenach przygranicznych, wyjaêniç cele tworzenia euroregionów, przedstawiç przyk ady wspó pracy w ramach euroregionów, podaç przyk ady ochrony zasobów o ywionych i nieo ywionych w wybranych euroregionach. przedstawiç formy wspó pracy Dolnego Âlàska z sàsiadujàcymi regionami, przedstawiç formy wspó pracy Wroc awia z miastami z sàsiadujàcych regionów, wymieniç prawne podstawy ochrony przyrody na Dolnym Âlàsku oraz porównaç je z podobnymi aktami w regionach oêciennych, wyjaêniç koniecznoêç ochrony przyrody w uj ciu ponadregionalnym i europejskim. VI. Ochrona Êrodowiska Wroc awia i Dolne go wskazaç na planie miasta obszary Wroc awia szczególnie zagro one degradacjà Êrodowiska, wymieniç czynniki wp ywajàce na degradacj Êrodowiska wskazaç na mapie przyk ady degradacji Êrodowiska z obszaru Dolnego Âlàska, wskazaç koniecznoêç ochrony zasobów przyrody wymieniç prawne formy ochrony Êrodowiska z obszaru podaç przyk ady gatunków roêlin i zwierzàt prawnie chronionych wyst pujàcych we Wroc awiu, podaç przyk ady pomników przyrody wyst pujàcych we Wroc awiu oraz ich lokalizacj, wymieniç walory krajoznawcze i przyrodnicze Parku Krajobrazowego Dolina Bystrzycy, wymieniç najbli sze miejscu zamieszkania rezerwaty przyrody, wskazaç na mapie wybrane (reprezentatywne) rezerwaty Dolnego Âlàska; acha Jelcz, Wàwóz MyÊliborski, Torfowisko pod Zieleƒcem, wymieniç elementy Êrodowiska przyrodniczego podlegajàce ochronie w rezerwatach: acha Jelcz, Wàwóz MyÊliborski, Torfowisko pod Zieleƒcem, wymieniç parki krajobrazowe Dolnego Âlàska, wskazaç na mapie parki krajobrazowe Dolnego Âlàska, wymieniç elementy Êrodowiska przyrodniczego wybranych (reprezentatywnych) parków krajobrazowych: Park Krajobrazowy Dolina Jezierzycy, Âl aƒski P. K., Rudawski P. K., wymieniç parki narodowe Dolnego Âlàska, wskazaç na mapie parki narodowe Dolnego Âlàska, wymieniç najistotniejsze elementy Êrodowiska przyrodniczego Karkonoskiego Parku Narodowego i Parku Narodowego Gór Sto owych. wskazaç dzia ania mogàce zniwelowaç niekorzystny wp yw dzia alnoêci cz owieka na Êrodowisko 52 WIADOMOÂCI HISTORYCZNE 1/2003

18 opisaç przyczyny kl ski ekologicznej sudeckich lasów, opisaç wp yw kopalni odkrywkowych na Êrodowisko Dolnego Âlàska, okreêliç na konkretnym przyk adzie rol u ytków ekologicznych w Êrodowisku przyrodniczym Wroc awia u ytek ekologiczny acha Farna, wyjaêniç cele tworzenia rezerwatów przyrody, przedstawiç mo liwoêci perspektywicznego rozwoju rezerwatów na Dolnym Âlàsku, wyjaêniç cele tworzenia parków krajobrazowych, przedstawiç mo liwoêci wykorzystania parków krajobrazowych na Dolnym Âlàsku do promocji regionu w Europie, wyjaêniç cele tworzenia parków narodowych, oceniç mo liwoêci wykorzystania parków narodowych na Dolnym Âlàsku do wspó pracy z regionami oêciennymi. F. Struktura materia u nauczania w II cz Êci programu (kl. III) I. Âlàsk i Wroc aw za Piastów. I. 1. Âlàsk w dobie plemiennej. I. 2. Warunki przyrodnicze i geograficzne. I. 3. Podzia regionu, poczàtki osadnictwa. I. 4. Sàsiedzi i warunki komunikacyjne. I. 5. Zanim powsta o miasto. I. 6. Nazwa Âlàsk i Wroc aw w nauce i legendzie. I. 7. Miasto na wyspach. Tab. 2 Modu y tematyczne w II cz Êci programu (kl. III) Numer dzia u I II III 1/2003 IV V VI Tytu dzia u Âlàsk i Wroc aw za Piastów W Monarchii Czeskiej Pod panowaniem Habsburgów We w adaniu pruskim Wroc aw po II wojnie Êwiatowej Wroc aw wczoraj, dziê i jutro I. 8. Kalendarium wydarzeƒ gospodarczych, politycznych i kulturalnych (do 1335 r.): 1000 r. za o enie biskupstwa, 1017 r. wojna polsko niemiecka, Boles aw Chrobry w grodzie wroc awskim 1018 r. pokój w Budziszynie, 1039 r. najazd czeski i zabór Âlàska, 1050 r. odzyskanie Âlàska przez paƒstwo polskie, 1109 r. wojna Boles awa Krzywoustego z Henrykiem V, bitwa na Psim Polu, 1138 r. rozbicie dzielnicowe ksià ta piastowscy na Âlàsku, dzia alnoêç Piotra W osta, kolonie tkackie, 1241 r. bitwa na polu legnickim Êmierç Henryka Pobo nego, lokacja miasta, wytyczenie rynku 1259 r. Wroc aw stolicà ksi stwa wroc awskiego, 1263 r. lokacja nowego miasta, 1267 r. powstanie szko y miejskiej Âw. Marii Magdaleny, 1291 r. w àczenie O awy w obr b miasta, 1293 r. powstanie szko y miejskiej Âw. El biety, 1299 r. poczàtki rozbudowy warownego systemu miasta, r. Henryk VI ostatni Piast wroc awski, r. Jan Nankier biskupem wroc awskim, 1335 r. Traktat Wyszehradzki czasowa rezygnacja Kazimierza Wielkiego ze II. W monarchii czeskiej. II. 1. Polskie próby odzyskania II. 2. Stosunki wyznaniowe we Wroc awiu. II. 3. Reformacja we Wroc awiu. II. 4. Kalendarium wydarzeƒ gospodarczych, politycznych i kulturalnych ( r.): 1348 r. Kazimierz Wielki u bram miasta w czasie wojny polsko-czeskiej za- WIADOMOÂCI HISTORYCZNE 53

19 koƒczonej pokojem w Namys owie (1354 r.), 1350 r. zjazd monarchów Kazimierza Wielkiego i Karola IV, budowa nowych murów miejskich, 1404 r. pertraktacje o odzyskanie Âlàska dla Polski (zjazd monarchów W adys awa Jagie y i Wac awa IV), 1441 r. W adys aw Warneƒczyk wydaje przywilej handlowy dla 1466 r. II Pokój Toruƒski otwarcie wodnej drogi na Ba tyk, 1469 r. wjazd króla w gierskiego Macieja Korwina do 1474 r. atak Kazimierza Jagielloƒczyka na Wroc aw, 1501 r. wjazd Kazimierza Jagielloƒczyka do r. - rzàdy Zygmunta Jagielloƒczyka, 1505 r. próba za o enia Uniwersytetu Wroc awskiego, 1521 r. dzia alnoêç Jana Hessa we Wroc awiu, 1523 r. pierwsze nabo eƒstwo ewangelickie w koêciele Marii Magdaleny, 1526 r. Wroc aw oêrodkiem polskiej ksià ki reformacyjnej, 1526 r. Êmierç Ludwika Jagielloƒczyka. III. Pod panowaniem Habsburgów. III. 1. Wroc aw jako oêrodek kultury i nauki. III. 2. Historia Uniwersytetu Wroc awskiego. III. 3. Kalendarium wydarzeƒ gospodarczych, politycznych i kulturalnych ( r.): 1533 r. zakaz eksportu z Polski na Âlàsk utrudnieniem dla miasta, 1541 r. interwencja u cesarza w sprawie cofni cia zakazu z 1533r., r. pierwsze talary wroc awskie, r. wojna trzydziestoletnia, walka o neutralnoêç, 1620 r. pokój praski i ograniczenie przywilejów miasta, 1633 r. przystàpienie miasta do zwiàzku szwedzko brandenbursko saksoƒskiego w celu obrony protestantyzmu, 1644 r. otwarcie kolegium jezuickiego, 1648 r. pokój westfalski prosperita Wroc aw stolicà najbogatszej prowincji habsburskiej, 1655 r. problemy z handlem z Polskà, 1658 r. nap yw ró nowierców z Polski na Âlàsk (przewa nie Arian), 1702 r. powstanie Akademii Jezuickiej Leopoldiny, 1716 r. przywilej na wydawanie polskiej gazety dla Karola Bachlera, 1732 r. powstanie wydawnictwa Jakub Korn. IV. We w adaniu pruskim. IV. 1. Zdobycie Âlàska i Wroc awia przez Prusy. IV. 2. Rzàdy pruskie we Wroc awiu. IV. 3. Polonia we Wroc awiu w XIX i XX w. IV. 4. Wroc aw miastem przemys u XIX XX w. IV. 5. Rozbudowa miasta. IV. 6. Nazizm we Wroc awiu. IV. 7. Festung Breslau. IV. 3. Kalendarium wydarzeƒ gospodarczych, politycznych i kulturalnych ( r.): 1741 r. zaj cie Wroc awia przez Fryderyka II, likwidacja wszystkich swobód miasta, 1742 r. pokój z Austrià, 1753 r. wojna celna z Austrià, r. wojna siedmioletnia, 1763 r. pruski plan odbudowy miasta, 1773 r. zakaz grzebania zmar ych w obr bie miasta, 1785 r. regulacja rozlewiska Odry, 1806 r. obl enie Wroc awia przez wojska napoleoƒskie, 54 WIADOMOÂCI HISTORYCZNE 1/2003

20 1/ r. zdobycie miasta przez Francuzów, kontrybucja, burzenie murów miejskich, 1808 r. wyjêcie Francuzów z miasta, zwi kszenie obszaru miasta, 1811 r. utworzenie Uniwersytetu Wroc awskiego i Biblioteki Uniwersyteckiej, 1825 r. I posiedzenie Sejmiku Âlàskiego, 1871 r. miasto otrzymuje od Francji kontrybucj wojennà, 1904 r. bezpoêrednie po àczenie kolejowe z Warszawà, 1910 r. otwarcie Politechniki, 1920 r. utworzenie polskiego konsulatu we Wroc awiu, 1928 r. poszerzenie obszaru miasta m.in. Nowy Dwór w àczono w stref miejskà, 1933 r. rekordowe bezrobocie we Wroc awiu, 1939 r. usuni cie polskich studentów z Uniwersytetu, 1945 r. ofensywa radziecka, nap yw ludnoêci z poza miasta, Wroc aw liczy ok. 1 mln. mieszkaƒców, Wroc aw twierdza, 6. V. 1945r. bezwarunkowa kapitulacja miasta. V. Wroc aw po II wojnie Êwiatowej. V. 1. Zniszczenia i odbudowa miasta. V. 2. Nauka i kultura we Wroc awiu. V. 3. Wroc awska SolidarnoÊç. V. 4. Etniczne oblicze Wroc awia. V. 5. Wroc aw i Âlàsk w Europie. V. 6. Kalendarium wydarzeƒ gospodar czych, politycznych i kulturalnych (od 1945 r.): 9 V 1945 r. w adze polskie we Wroc awiu, 12 VI 1945 r. Nasz Wroc aw pierwsze czasopismo, 24 VI 1945 r. dekret o utworzeniu Politechniki i Uniwersytetu, 21 VII 1946 r. powstanie wydawnictwa i biblioteki im. Ossoliƒskich we Wroc awiu, 29 IX 1946 r. otwarcie rozg oêni Polskiego Radia, odbudowa katedry wroc awskiej, 21 VI 1948 r. otwarcie wystawy Ziem Odzyskanych VIII 1948 r. Kongres Intelektualistów, r. odbudowa ratusza, 2 V 1956 r. powstanie Towarzystwa Mi oêników 1960 r. I Festiwal Teatralny, 1965 r. XX Lat Ziem Zachodnich wystawa. VI. Wroc aw wczoraj, dziê i jutro. VI. 1. Nauka i kultura Wroc awia i VI. 2. Problem budownictwa i komunikacji. VI. 3. Narodziny SolidarnoÊci, pomaraƒczowa alternatywa, wybory z 1989 r., odrodzenie idei samorzàdu (system w adzy lokalnej),. VI. 4. Wyzwania przysz oêci: przywrócenie eglugi na Odrze, budowa obwodnicy miejskiej, rozbudowa portu lotniczego, ochrona Êrodowiska, zapobieganie kl skom powodzi, EXPO 2010, wspó praca regionalna i zagraniczna, budowanie to samoêci miasta Wroc awskoêç. G. Wymagania programowe I. Âlàsk i Wroc aw za Piastów. wyjaêniç poj cia: region, Âlàsk, pochodzenie nazwy pokazaç na mapie rozmieszczenie plemion Êlàskich, wymieniç Êlàskich w adców z rodu Piastów, wyjaêniç podstawowe poj cia architektoniczne (portal, nawa itp.), pokazaç na mapie najstarszà cz Êç miasta, wymieniç i umiejscowiç zabytki z tego okresu. WIADOMOÂCI HISTORYCZNE 55

WYMAGANIA EDUKACYJNE GEOGRAFIA Wiking Kl 3

WYMAGANIA EDUKACYJNE GEOGRAFIA Wiking Kl 3 WYMAGANIA EDUKACYJNE GEOGRAFIA Wiking Kl 3 Poziom wymagań koniecznych- ocena dopuszczająca Poziom wymagań podstawowych (całość)- ocena dostateczna Poziom wymagań rozszerzających- ocena dobra Poziom wymagań

Bardziej szczegółowo

PRZYRODA RODZAJE MAP

PRZYRODA RODZAJE MAP SCENARIUSZ LEKCJI PRZEDMIOT: PRZYRODA TEMAT: RODZAJE MAP AUTOR SCENARIUSZA: mgr Katarzyna Borkowska OPRACOWANIE ELEKTRONICZNO GRAFICZNE : mgr Beata Rusin TEMAT LEKCJI RODZAJE MAP CZAS REALIZACJI 2 x 45

Bardziej szczegółowo

3 Wymagania edukacyjne

3 Wymagania edukacyjne Wymagania edukacyjne 21 3 Wymagania edukacyjne Wymagania edukacyjne przygotowano w formie zestawienia wiadomoêci i umiej tnoêci, które uczeƒ powinien opanowaç po omówieniu poszczególnych tematów podr cznika.

Bardziej szczegółowo

Geografia - KLASA III. Dział I

Geografia - KLASA III. Dział I Geografia - KLASA III Dział I Dział II 1. Rodzaje i rozwój usług w Polsce - klasyfikuję usługi - określam rolę usług jako III sektora gospodarki - opisuję znaczenie usług we współczesnej gospodarce - wykazuję

Bardziej szczegółowo

NAUCZYCIELSKI PLAN DYDAKTYCZNY PRZEDMIOT: OCHRONA I KSZTAŁTOWANIE KRAJOBRAZU NR PROGRAMU: 321(07)/T, TU, SP/MEN/2007.02.08

NAUCZYCIELSKI PLAN DYDAKTYCZNY PRZEDMIOT: OCHRONA I KSZTAŁTOWANIE KRAJOBRAZU NR PROGRAMU: 321(07)/T, TU, SP/MEN/2007.02.08 NAUCZYCIELSKI PLAN DYDAKTYCZNY PRZEDMIOT: OCHRONA I KSZTAŁTOWANIE KRAJOBRAZU NR PROGRAMU: 321(07)/T, TU, SP/MEN/2007.02.08 MODUŁ, DZIAŁ, TEMAT ZAKRES TREŚCI Podstawowe wiadomości o krajobrazie (20 godz.)

Bardziej szczegółowo

Wynikowy plan dydaktyczny nauczania geografii w liceum klasa III Program podstawowy: - nr. dopuszczenia DKW-4015-41/01 Podręcznik:

Wynikowy plan dydaktyczny nauczania geografii w liceum klasa III Program podstawowy: - nr. dopuszczenia DKW-4015-41/01 Podręcznik: 1 Wynikowy plan dydaktyczny nauczania geografii w liceum klasa III Program podstawowy: - nr. dopuszczenia DKW-4015-41/01 Podręcznik: Człowiek gospodarzem Ziemi P.Wład; wyd. ORTUS [Opracowała mgr Anna Karolak

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne Bliżej Geografii Gimnazjum część 3

Wymagania edukacyjne Bliżej Geografii Gimnazjum część 3 Wymagania edukacyjne Bliżej Geografii Gimnazjum część 3 Tematy lekcji Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca DZIAŁ 1. EUROPA. RELACJE PRZYRODA CZŁOWIEK 1. Stary

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN ZADANIA KONKURENCJI CASE STUDY V OGOLNOPOLSKIEGO KONKURSU BEST EGINEERING COMPETITION 2011

REGULAMIN ZADANIA KONKURENCJI CASE STUDY V OGOLNOPOLSKIEGO KONKURSU BEST EGINEERING COMPETITION 2011 REGULAMIN ZADANIA KONKURENCJI CASE STUDY V OGOLNOPOLSKIEGO KONKURSU BEST EGINEERING COMPETITION 2011 Cel zadania: Zaplanować 20-letni plan rozwoju energetyki elektrycznej w Polsce uwzględniając obecny

Bardziej szczegółowo

LEKCJA Z WYKORZYSTANIEM TECHNOLOGII KOMPUTEROWEJ I INFORMATYCZNEJ. Polski

LEKCJA Z WYKORZYSTANIEM TECHNOLOGII KOMPUTEROWEJ I INFORMATYCZNEJ. Polski LEKCJA Z WYKORZYSTANIEM TECHNOLOGII KOMPUTEROWEJ I INFORMATYCZNEJ Surowce mineralne Polski Scenariusz lekcji geografii w gimnazjum Jak na lekcji geografii korzystaç z Excela, animacji na p ycie CD i Internetu?

Bardziej szczegółowo

I. Zró nicowanie Êrodowiska przyrodniczego

I. Zró nicowanie Êrodowiska przyrodniczego 16 Wymagania edukacyjne konieczny podstawowy rozszerzajàcy dope niajàcy 1. Poło enie, granice i obszar Uczeƒ: wyjaênia terminy: terytorium làdowe, powietrzne, wody terytorialne porównuje wielkoêç terytorium

Bardziej szczegółowo

Współfinansowanie V osi priorytetowej Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko ochrona przyrody i kształtowanie postaw ekologicznych

Współfinansowanie V osi priorytetowej Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko ochrona przyrody i kształtowanie postaw ekologicznych PROGRAM PRIORYTETOWY Tytuł programu: Współfinansowanie V osi priorytetowej Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko ochrona przyrody i kształtowanie postaw ekologicznych Część 1) Dla potencjalnych

Bardziej szczegółowo

GEOGRAFIA KL. II. Dział Wymagania konieczne i podstawowe Wymagania rozszerzające Wymagania dopełniające. Położenie i środowisko przyrodnicze Polski

GEOGRAFIA KL. II. Dział Wymagania konieczne i podstawowe Wymagania rozszerzające Wymagania dopełniające. Położenie i środowisko przyrodnicze Polski GEOGRAFIA KL. II Dział Wymagania konieczne i podstawowe Wymagania rozszerzające Wymagania dopełniające Położenie i środowisko przyrodnicze Polski 1.Wskazać na mapie województwa Polski i nazwać ich stolice.

Bardziej szczegółowo

Program ekologicznego w Gimnazjum w Zamieniu opracowała Beata Walas nauczyciel biologii i chemii

Program ekologicznego w Gimnazjum w Zamieniu opracowała Beata Walas nauczyciel biologii i chemii Program ekologicznego w Gimnazjum w Zamieniu opracowała Beata Walas nauczyciel biologii i chemii WSTĘP Kształtowanie właściwego stosunku do przyrody, wyrabianie nawyków umiejętnego jej chronienia, wymaga

Bardziej szczegółowo

KRAJOBRAZY PRZEKSZTAŁCONE PRZEZ CZŁOWIEKA

KRAJOBRAZY PRZEKSZTAŁCONE PRZEZ CZŁOWIEKA SCE.58/2 27/15 Tarnów, dnia 30 marca 2016 r. III MIĘDZYPOWIATOWY KONKURS PRZYRODNICZY DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH POD HASŁEM: KRAJOBRAZY PRZEKSZTAŁCONE PRZEZ CZŁOWIEKA PATRONAT HONOROWY: BURMISTRZ RYGLIC DYREKTOR

Bardziej szczegółowo

światowej na podstawie mapy podaje cechy podziału wyjaśnia wpływ ustroju politycznego na rozwój administracyjnego Polski

światowej na podstawie mapy podaje cechy podziału wyjaśnia wpływ ustroju politycznego na rozwój administracyjnego Polski Temat (rozumiany jako lekcja w podręczniku) 1. System władzy i podział administracyjny kraju 2. Zmiany liczby ludności Polski 3. Rozmieszczenie ludności Dział: ZAGADNIENIA LUDNOŚCIOWE Wymagania edukacyjne

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne z geografii dla uczniów klasy III I semestr podręcznik Planeta Nowa 3

Wymagania edukacyjne z geografii dla uczniów klasy III I semestr podręcznik Planeta Nowa 3 Wymagania edukacyjne z geografii dla uczniów klasy III I semestr podręcznik Planeta Nowa 3 Na ocenę dostateczną uczeń powinien opanować następujące zagadnienia z działów: 1. Środowisko przyrodnicze Polski

Bardziej szczegółowo

Edukacja leśna społeczeństwa w Lasach Państwowych. Barbara Czołnik

Edukacja leśna społeczeństwa w Lasach Państwowych. Barbara Czołnik Edukacja leśna społeczeństwa w Lasach Państwowych Barbara Czołnik Edukacja leśna społeczeństwa w Lasach Państwowych rozwijana jest już od 33 lat 1983 r. otwarcie pierwszej wystawy stałej Muzeum Leśnictwa

Bardziej szczegółowo

FIZJOGRAFIA URBANISTYCZNA

FIZJOGRAFIA URBANISTYCZNA FIZJOGRAFIA URBANISTYCZNA 5/6 III Źródła informacji o środowisku. Opracowanie ekofizjograficzne jak zacząć? 26/27 III Struktura i funkcjonowanie środowiska 16/17 IV Stan i zagroŝenia środowiska 23/24 IV

Bardziej szczegółowo

Projekt: Dla Kwisy dla Natury - przygotowanie małej infrastruktury turystycznej służącej zabezpieczeniu rzeki Kwisy przed nadmierną presją turystów

Projekt: Dla Kwisy dla Natury - przygotowanie małej infrastruktury turystycznej służącej zabezpieczeniu rzeki Kwisy przed nadmierną presją turystów Projekt: Dla Kwisy dla Natury - przygotowanie małej infrastruktury turystycznej służącej zabezpieczeniu rzeki Kwisy przed nadmierną presją turystów Projekt pt. Dla Kwisy dla Natury przygotowanie małej

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z GEOGRAFII II KLASA

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z GEOGRAFII II KLASA WYMAGANIA EDUKACYJNE Z GEOGRAFII II KLASA dopuszczający dostateczny dobry bardzo dobry celujący Uczeń Położenie i środowisko przyrodnicze Polski podaje wielkość powierzchni Polski, granice Polski z jej

Bardziej szczegółowo

Zagadnienia na egzamin licencjacki studentów kierunku TURYSTYKA l REKREACJA

Zagadnienia na egzamin licencjacki studentów kierunku TURYSTYKA l REKREACJA Zagadnienia na egzamin licencjacki studentów kierunku TURYSTYKA l REKREACJA 1. Przedstaw zarys dziejów turystyki oraz podaj klasyfikacj zjawisk turystycznych. Wymie czynniki warunkuj ce rozwój turystyki

Bardziej szczegółowo

Kliknij, aby dodać tytuł prezentacji

Kliknij, aby dodać tytuł prezentacji Wsparcie kształcenia zawodowego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego na lata 2014-2020. Kliknij, aby dodać tytuł prezentacji Żyrardów, 31 maja 2016 r. Departament Rozwoju

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR X/143/2015 RADY MIEJSKIEJ WAŁBRZYCHA. z dnia 27 sierpnia 2015 r. w sprawie utworzenia Zakładu Aktywności Zawodowej Victoria w Wałbrzychu

UCHWAŁA NR X/143/2015 RADY MIEJSKIEJ WAŁBRZYCHA. z dnia 27 sierpnia 2015 r. w sprawie utworzenia Zakładu Aktywności Zawodowej Victoria w Wałbrzychu UCHWAŁA NR X/143/2015 RADY MIEJSKIEJ WAŁBRZYCHA z dnia 27 sierpnia 2015 r. w sprawie utworzenia Zakładu Aktywności Zawodowej Victoria w Wałbrzychu Na podstawie art. 18 ust 2 pkt 9 lit. h ustawy z dnia

Bardziej szczegółowo

Strategia Rozwoju Gminy Mogilno na lata 2015-2025 - Konsultacje społeczne

Strategia Rozwoju Gminy Mogilno na lata 2015-2025 - Konsultacje społeczne Strategia Rozwoju Gminy Mogilno na lata 2015-2025 - Konsultacje społeczne Szanowni Państwo, w związku prowadzeniem prac nad opracowaniem Strategii Rozwoju Gminy Mogilno na lata 2015-2025, zwracamy się

Bardziej szczegółowo

Idea i Projekt Sieci Najciekawszych Wsi

Idea i Projekt Sieci Najciekawszych Wsi Idea i Projekt Sieci Najciekawszych Wsi INSPIRACJA: Sieci Najpiękniejszych Wsi Francja, Walonia, Włochy, Quebek, Japonia, Hiszpania, Rumunia, Saksonia) INSPIRACJA: SIEĆ NAJPIĘKNIEJSZYCH WSI Francji Ochrona

Bardziej szczegółowo

MAPY RYZYKA POWODZIOWEGO

MAPY RYZYKA POWODZIOWEGO MAPY RYZYKA POWODZIOWEGO dr inż. Agata Włodarczyk Dyrektywa 2007/60/WE z dnia 23 października 2007 r. w sprawie oceny ryzyka powodziowego i zarządzania nim Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. o zmianie ustawy

Bardziej szczegółowo

ROCZNY PLAN PRACY DYDAKTYCZNO WYCHOWAWCZEJ ŚWIETLICY SZKOLNEJ Gimnazjum w Poraju na rok szkolny 2004/2005

ROCZNY PLAN PRACY DYDAKTYCZNO WYCHOWAWCZEJ ŚWIETLICY SZKOLNEJ Gimnazjum w Poraju na rok szkolny 2004/2005 ROCZNY PLAN PRACY DYDAKTYCZNO WYCHOWAWCZEJ ŚWIETLICY SZKOLNEJ Gimnazjum w Poraju na rok szkolny 2004/2005 CELE GŁÓWNE Organizacja pracy w nowym roku szkolnym ZADANIA SZCZEGÓŁOWE Przygotowanie obiektu METODY

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne z geografii dla uczniów klasy III I semestr podręcznik Planeta Nowa 3

Wymagania edukacyjne z geografii dla uczniów klasy III I semestr podręcznik Planeta Nowa 3 Wymagania edukacyjne z geografii dla uczniów klasy III I semestr podręcznik Planeta Nowa 3 Na ocenę dobrą uczeń powinien opanować następujące zagadnienia z działów: 1. Środowisko przyrodnicze Polski 1.1.Klimat

Bardziej szczegółowo

2 Wymagania edukacyjne

2 Wymagania edukacyjne Wymagania edukacyjne 11 2 Wymagania edukacyjne Wymagania edukacyjne przygotowano w formie zestawienia wiadomoêci i umiej tnoêci, które uczeƒ powinien opanowaç po omówieniu poszczególnych tematów podr cznika.

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne Puls Ziemi 3

Wymagania edukacyjne Puls Ziemi 3 Dział program u Położen ie oraz środowi sko przyrod nicze Lp. Wymagania edukacyjne Puls Ziemi 3 Temat lekcji 1. Położenie i granice Poziom wymagań konieczny podstawowy rozszerzający dopełniający wykraczający

Bardziej szczegółowo

GEOGRAFIA WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE STOPNIE SZKOLNE

GEOGRAFIA WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE STOPNIE SZKOLNE GEOGRAFIA WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE STOPNIE SZKOLNE klasa DRUGA (opracowanie na podstawie programu nauczania Świat bez tajemnic Wydawnictwa Szkolnego PWN) Ocena: dopuszczający. UCZEŃ: Wskazuje

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne z geografii dla uczniów klasy III I semestr podręcznik Planeta Nowa 3

Wymagania edukacyjne z geografii dla uczniów klasy III I semestr podręcznik Planeta Nowa 3 Wymagania edukacyjne z geografii dla uczniów klasy III I semestr podręcznik Planeta Nowa 3 Na ocenę dopuszczającą uczeń powinien opanować następujące zagadnienia z działów: 1. Środowisko przyrodnicze Polski

Bardziej szczegółowo

Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2014/2015

Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2014/2015 Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki Karta przedmiotu Wydział Inżynierii Środowiska obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2014/2015 Kierunek studiów: Gospodarka przestrzenna

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z HISTORII DLA KLAS IV VI

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z HISTORII DLA KLAS IV VI PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z HISTORII DLA KLAS IV VI SPIS TREŚCI: 1. Cel oceny 2. Formy oceniania 3. Ogólne kryteria oceniania uczniów z historii 4. Zasady poprawiania ocen 5. Ustalenia końcowe 6. Kontrakt

Bardziej szczegółowo

www.naszanatura2000.pl

www.naszanatura2000.pl 1 Biuro Projektu Stowarzyszenie Tilia ul. Przysiecka 13, 87-100 Toruń Tel./fax: 6 67 60 8 e-mail: tilia@tilia.org.pl www.tilia.org.pl Szkoła Leśna na Barbarce www.szkola-lesna.torun.pl www.naszanatura2000.pl

Bardziej szczegółowo

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PPRZSTRZENNEGO GMINY KOŚCIAN

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PPRZSTRZENNEGO GMINY KOŚCIAN ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PPRZSTRZENNEGO GMINY KOŚCIAN - tekst ujednolicony - CZĘŚĆ B KIERUNKI POLITYKA PRZESTRZENNA 2001 rok zmiana Studium 2008r. zmiana Studium luty 2010r.

Bardziej szczegółowo

Generalny Dyrektor Ochrony rodowiska. Art.32 ust. 1. Art. 35 ust. 5. Art. 38. Art. 26. Art 27 ust. 3. Art. 27a

Generalny Dyrektor Ochrony rodowiska. Art.32 ust. 1. Art. 35 ust. 5. Art. 38. Art. 26. Art 27 ust. 3. Art. 27a Najwa niejsze kompetencje organów, które odpowiadaj za powo anie i funkcjonowanie sieci obszarów Natura 2000 w Polsce oraz ustalaj ce te kompetencje artyku y ustawy o ochronie przyrody Organ Generalny

Bardziej szczegółowo

Piotr Błędowski Instytut Gospodarstwa Społecznego Szkoła Główna Handlowa. Warszawa, 18.11.2010 r.

Piotr Błędowski Instytut Gospodarstwa Społecznego Szkoła Główna Handlowa. Warszawa, 18.11.2010 r. Zadania polityki pomocy społecznej i polityki rynku pracy w zwalczaniu wykluczenia społecznego Piotr Błędowski Instytut Gospodarstwa Społecznego Szkoła Główna Handlowa Warszawa, 18.11.2010 r. Piotr B dowski2010

Bardziej szczegółowo

Program wychowania do Ŝycia w rodzinie do klas V VI

Program wychowania do Ŝycia w rodzinie do klas V VI Program wychowania do Ŝycia w rodzinie do klas V VI I Wstęp Celem programu pt. Wychowanie do Ŝycia w rodzinie jest przedstawienie całościowego spojrzenia na seksualność człowieka. Obejmuje ono nie tylko

Bardziej szczegółowo

W ramach trzeciej edycji Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki ruszają trzy moduły konkursowe:

W ramach trzeciej edycji Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki ruszają trzy moduły konkursowe: W ramach trzeciej edycji Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki ruszają trzy moduły konkursowe: 1. Moduł badawczy 1. konkurs o finansowanie projektów badawczych obejmujących badania naukowe dotyczące

Bardziej szczegółowo

Geografia - Klasa 2 Dział 1 Położenie oraz środowisko przyrodnicze Polski 1. Położenie i granice Polski - określam położenie Polski w Europie i na

Geografia - Klasa 2 Dział 1 Położenie oraz środowisko przyrodnicze Polski 1. Położenie i granice Polski - określam położenie Polski w Europie i na Geografia - Klasa 2 Dział 1 Położenie oraz środowisko przyrodnicze Polski 1. Położenie i granice Polski - określam położenie Polski w Europie i na świecie - wskazuję paostwa sąsiadujące i podaję długości

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA PROGRAMOWE W KLASIE II.

WYMAGANIA PROGRAMOWE W KLASIE II. L WYMAGANIA OGAMOWE W LASIE II. WYMAGANIA OGAMOWE ATEGOIA ELU OZIOM WYMAGAŃ 1. odać wielkość powierzchni olski. A 2. Określić współrzędne krańcowych punktów olski. 3. Wykorzystać mapy polityczną i hipsometryczną

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA PROGRAMOWE W KLASIE II GEOGRAFIA

WYMAGANIA PROGRAMOWE W KLASIE II GEOGRAFIA I Dział:Społeczeństwo WYMAGANIA PROGRAMOWE W KLASIE II GEOGRAFIA -uczeń rozumie termin geografia ekonomiczna, współczynnik przyrostu naturalnego, piramida wieku, naród, język urzędowy, migracja, urbanizacja,

Bardziej szczegółowo

MISJA LGD: Tworzenie i umacnianie partnerstwa na rzecz poprawy jakości życia mieszkańców oraz rozwoju i promocji obszaru objętego działaniem LGD

MISJA LGD: Tworzenie i umacnianie partnerstwa na rzecz poprawy jakości życia mieszkańców oraz rozwoju i promocji obszaru objętego działaniem LGD Tabela 10. Drzewo celów i przedsięwzięć LSR dla LGD Zielony Pierścień (modyfikacja) Źródło: Opracowanie własne. WIZJA: Obszar działania LGD Zielony Pierścień najatrakcyjniejszym i najbardziej rozpoznawalnym

Bardziej szczegółowo

Gaz łupkowy w województwie pomorskim

Gaz łupkowy w województwie pomorskim Gaz łupkowy w województwie pomorskim 1 Prezentacja wyników badania Samorządów, partnerów Samorządu Województwa Pomorskiego oraz koncesjonariuszy Charakterystyka grup 2 18% 82% Samorządy Partnerzy SWP n=63

Bardziej szczegółowo

Społecznie odpowiedzialni. Strategie społecznej odpowiedzialności w województwie opolskim

Społecznie odpowiedzialni. Strategie społecznej odpowiedzialności w województwie opolskim III Spotkanie Grupy Sterującej Ewaluacją I Monitoringiem Społecznie odpowiedzialni. Strategie społecznej odpowiedzialności w województwie opolskim Badanie w ramach projektu pn. Opolskie Obserwatorium Terytorialne

Bardziej szczegółowo

Strategia rozwoju kariery zawodowej - Twój scenariusz (program nagrania).

Strategia rozwoju kariery zawodowej - Twój scenariusz (program nagrania). Strategia rozwoju kariery zawodowej - Twój scenariusz (program nagrania). W momencie gdy jesteś studentem lub świeżym absolwentem to znajdujesz się w dobrym momencie, aby rozpocząć planowanie swojej ścieżki

Bardziej szczegółowo

ENETOSH Standard kompetencji dla instruktorów i trenerów ds. bezpieczeństwa i ochrony zdrowia

ENETOSH Standard kompetencji dla instruktorów i trenerów ds. bezpieczeństwa i ochrony zdrowia ENETOSH Standard kompetencji dla instruktorów i trenerów ds. bezpieczeństwa i ochrony zdrowia Pole kompetencji Bezpieczeństwo i higiena pracy Level: 6 Credit: Umiejętności Wiedza 1 Stawia pytania odnośnie

Bardziej szczegółowo

Strategia Rozwoju Lokalnego Gminy Brzeziny na lata 2015-2022 Analiza SWOT

Strategia Rozwoju Lokalnego Gminy Brzeziny na lata 2015-2022 Analiza SWOT Strategia Rozwoju Lokalnego Gminy Brzeziny na lata 2015-2022 Analiza SWOT Fundacja Instytut Studiów Obywatelskich Obywatele24.pl ul. Białoskórnicza 3/1 50-134 Wrocław kontakt@obywatele24.pl www.obywatele24.pl

Bardziej szczegółowo

Temat lekcji: Bakterie a wirusy.

Temat lekcji: Bakterie a wirusy. Anna Tomicka Scenariusz lekcji biologii Dział: Różnorodność organizmów. Klasa: I b Temat lekcji: Bakterie a wirusy. 1.Cele lekcji: Cel ogólny: Uczeń: omawia budowę komórki bakterii oraz wirusów, wyjaśnia

Bardziej szczegółowo

Prezentacja dotycząca sytuacji kobiet w regionie Kalabria (Włochy)

Prezentacja dotycząca sytuacji kobiet w regionie Kalabria (Włochy) Prezentacja dotycząca sytuacji kobiet w regionie Kalabria (Włochy) Położone w głębi lądu obszary Kalabrii znacznie się wyludniają. Zjawisko to dotyczy całego regionu. Do lat 50. XX wieku przyrost naturalny

Bardziej szczegółowo

DZISIAJ PRZEDSZKOLAKI JUTRO JUŻ PIERWSZAKI

DZISIAJ PRZEDSZKOLAKI JUTRO JUŻ PIERWSZAKI Publiczna Szkoła Podstawowa nr 14 im. A. Mickiewicza 45 720 Opole ul. Sz. Koszyka 21 tel./fax.: (077) 4743191 DZISIAJ PRZEDSZKOLAKI JUTRO JUŻ PIERWSZAKI program współpracy szkolno - przedszkolnej Magdalena

Bardziej szczegółowo

Przedmiotowy system oceniania z geografii kl. II

Przedmiotowy system oceniania z geografii kl. II WYMAGANIA EDUKACYJNE Z GEOGRAFII DLA KLASY II GIMNAZJUM Europa kontynent, na którym mieszkasz dopuszczający dostateczny dobry bardzo dobry celujący Europę, wybrane elementy linii brzegowej Europy oraz

Bardziej szczegółowo

KRAJOWY REJESTR SĄDOWY. Stan na dzień 13.02.2016 godz. 18:23:31 Numer KRS: 0000359889

KRAJOWY REJESTR SĄDOWY. Stan na dzień 13.02.2016 godz. 18:23:31 Numer KRS: 0000359889 Strona 1 z 5 CENTRALNA INFORMACJA KRAJOWEGO REJESTRU SĄDOWEGO KRAJOWY REJESTR SĄDOWY Stan na dzień 13.02.2016 godz. 18:23:31 Numer KRS: 0000359889 Informacja odpowiadająca odpisowi aktualnemu Z REJESTRU

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne na poszczególne stopnie z geografii.

Wymagania edukacyjne na poszczególne stopnie z geografii. Wymagania edukacyjne na poszczególne stopnie z geografii. KLASA III SEMESTR I Ocena dopuszczająca umiejętność podania przykładów wpływu człowieka na środowisko przyrodnicze; dostrzeganie i nazywanie podstawowych

Bardziej szczegółowo

w klasie pierwszej gimnazjum Nr lekcji Sugerowany temat lekcji Jednostki tematyczne w podręczniku Planeta Nowa 1 Dział: Podstawy geografii

w klasie pierwszej gimnazjum Nr lekcji Sugerowany temat lekcji Jednostki tematyczne w podręczniku Planeta Nowa 1 Dział: Podstawy geografii Propozycja rozkładu materiału nauczania w podziale na poszczególne jednostki lekcyjne (tematy) do podręcznika Planeta Nowa 1 przy 1 godzinie geografii w tygodniu w klasie pierwszej gimnazjum. Nr lekcji

Bardziej szczegółowo

SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA EDUKACYJNE Z GEOGRAFII DLA KLASY VII ROK SZKOLNY 2017/2018

SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA EDUKACYJNE Z GEOGRAFII DLA KLASY VII ROK SZKOLNY 2017/2018 SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA EDUKACYJNE Z GEOGRAFII DLA KLASY VII ROK SZKOLNY 2017/2018 Tematy lekcji Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca Dział 1 (dodatkowy) Podstawy

Bardziej szczegółowo

Kielce, dnia 8 czerwca 2016 r. Poz. 1798 UCHWAŁA NR XXVIII/167/16 RADY MIEJSKIEJ W KUNOWIE. z dnia 31 maja 2016 r.

Kielce, dnia 8 czerwca 2016 r. Poz. 1798 UCHWAŁA NR XXVIII/167/16 RADY MIEJSKIEJ W KUNOWIE. z dnia 31 maja 2016 r. DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO Kielce, dnia 8 czerwca 2016 r. Poz. 1798 UCHWAŁA NR XXVIII/167/16 RADY MIEJSKIEJ W KUNOWIE z dnia 31 maja 2016 r. w sprawie zatwierdzenia Lokalnego Programu

Bardziej szczegółowo

Uczeń potrafi. Rozkład materiału klasa III gimnazjum ODKRYWAMY ŚWIAT, CZĘŚĆ 3. 1. Polskie naj... Gdzie leży Polska?

Uczeń potrafi. Rozkład materiału klasa III gimnazjum ODKRYWAMY ŚWIAT, CZĘŚĆ 3. 1. Polskie naj... Gdzie leży Polska? Rozkład materiału klasa III gimnazjum ODKRYWAMY ŚWIAT, CZĘŚĆ 3 Temat Uczeń potrafi 1. Polskie naj... Gdzie leży Polska? 2. Jak zbudowana jest Polska? - przeszłość geologiczna. 3. Polska z lotu ptaka -

Bardziej szczegółowo

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2014/2015

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2014/2015 Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Karta przedmiotu obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2014/201 Wydział Prawa, Administracji i Stosunków Międzynarodowych

Bardziej szczegółowo

Kwestionariusz dotyczący działań podejmowanych w szkołach w obszarze wyboru i zaopatrzenia uczniów w podręczniki szkolne

Kwestionariusz dotyczący działań podejmowanych w szkołach w obszarze wyboru i zaopatrzenia uczniów w podręczniki szkolne Wzór kwestionariusza Kwestionariusz dotyczący działań podejmowanych w szkołach w obszarze wyboru i zaopatrzenia uczniów w podręczniki szkolne Poniższa lista pytań zawiera wszystkie pytania jakie mogą pojawić

Bardziej szczegółowo

- 70% wg starych zasad i 30% wg nowych zasad dla osób, które. - 55% wg starych zasad i 45% wg nowych zasad dla osób, które

- 70% wg starych zasad i 30% wg nowych zasad dla osób, które. - 55% wg starych zasad i 45% wg nowych zasad dla osób, które Oddział Powiatowy ZNP w Gostyninie Uprawnienia emerytalne nauczycieli po 1 stycznia 2013r. W związku napływającymi pytaniami od nauczycieli do Oddziału Powiatowego ZNP w Gostyninie w sprawie uprawnień

Bardziej szczegółowo

rozpoznaje rośliny zwierzęta Ŝyjące takich środowiskach przyrod-niczych, jak park, las, pole upraw ne, sad i ogród (dzia i ł a ka) a,

rozpoznaje rośliny zwierzęta Ŝyjące takich środowiskach przyrod-niczych, jak park, las, pole upraw ne, sad i ogród (dzia i ł a ka) a, Podstawa programowa jest w polskim systemie oświaty kluczowym dokumentem określającym cele i treści nauczania, umiejętności uczniów oraz zadania wychowawcze szkoły, które są uwzględniane odpowiednio w

Bardziej szczegółowo

Organizacja awansu zawodowego nauczycieli W ZESPOLE SZKÓŁ Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI W GŁOGOWIE

Organizacja awansu zawodowego nauczycieli W ZESPOLE SZKÓŁ Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI W GŁOGOWIE Organizacja awansu zawodowego nauczycieli W ZESPOLE SZKÓŁ Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI W GŁOGOWIE I. POSTANOWIENIA OGÓLNE 1 1. Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa bez bliższego określenia o : 1) Szkole

Bardziej szczegółowo

Założenia VII edycji programu edukacyjnego Trzymaj Formę! Oddział Promocji Zdrowia i Oświaty Zdrowotnej WSSE Gorzów Wlkp.

Założenia VII edycji programu edukacyjnego Trzymaj Formę! Oddział Promocji Zdrowia i Oświaty Zdrowotnej WSSE Gorzów Wlkp. Założenia VII edycji programu edukacyjnego Trzymaj Formę! Oddział Promocji Zdrowia i Oświaty Zdrowotnej WSSE Gorzów Wlkp. Cel programu Zwiększenie świadomości dotyczącej wpływu żywienia i aktywności fizycznej

Bardziej szczegółowo

NAUCZYCIELE PRZYRODY. Zespó Szkó w Lubczy oraz Samorz dowe Centrum Edukacji w Tarnowie zapraszaj do udzia u w konkursie wiedzy przyrodniczej pt.

NAUCZYCIELE PRZYRODY. Zespó Szkó w Lubczy oraz Samorz dowe Centrum Edukacji w Tarnowie zapraszaj do udzia u w konkursie wiedzy przyrodniczej pt. NAUCZYCIELE PRZYRODY Nasz znak: SCE.58/2-12/13 Zespó Szkó w Lubczy oraz Samorz dowe Centrum Edukacji w Tarnowie zapraszaj do udzia u w konkursie wiedzy przyrodniczej pt. Formy Ochrony Przyrody. Konkurs

Bardziej szczegółowo

Dziennik Ustaw Nr 89 5994 Poz. 827 i 828 ROZPORZÑDZENIE MINISTRA FINANSÓW. z dnia 14 maja 2003 r.

Dziennik Ustaw Nr 89 5994 Poz. 827 i 828 ROZPORZÑDZENIE MINISTRA FINANSÓW. z dnia 14 maja 2003 r. Dziennik Ustaw Nr 89 5994 Poz. 827 i 828 827 ROZPORZÑDZENIE MINISTRA FINANSÓW z dnia 14 maja 2003 r. zmieniajàce rozporzàdzenie w sprawie okreêlenia wzoru bankowego dokumentu p atniczego sk adek, do których

Bardziej szczegółowo

KRAJOWY REJESTR SĄDOWY. Stan na dzień 26.05.2016 godz. 05:18:33 Numer KRS: 0000371379

KRAJOWY REJESTR SĄDOWY. Stan na dzień 26.05.2016 godz. 05:18:33 Numer KRS: 0000371379 Strona 1 z 6 CENTRALNA INFORMACJA KRAJOWEGO REJESTRU SĄDOWEGO KRAJOWY REJESTR SĄDOWY Stan na dzień 26.05.2016 godz. 05:18:33 Numer KRS: 0000371379 Informacja odpowiadająca odpisowi aktualnemu Z REJESTRU

Bardziej szczegółowo

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2012/2013

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2012/2013 Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Karta przedmiotu Wydział Nauk o Bezpieczeństwie obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2012/2013 Kierunek studiów: Bezpieczeństwo

Bardziej szczegółowo

Temat: Odpowiedzialny i zdrowy styl życia.

Temat: Odpowiedzialny i zdrowy styl życia. PROJEKT EDUKACYJNY DLA UCZNIÓW SZKOŁY PODSTAWOWEJ Temat: Odpowiedzialny i zdrowy styl życia. WSTĘP: Wewnątrzszkolny projekt przyrodniczy Odpowiedzialny i zdrowy styl życia powstał, aby połączyć w jeden

Bardziej szczegółowo

uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w szkole podstawowej w formie studiów podyplomowych,dla

uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w szkole podstawowej w formie studiów podyplomowych,dla Page 1 of 6 Wrocław: Zorganizowanie i przeprowadzenie róŝnych form doskonalenia zawodowego dla nauczycieli z terenu województwa dolnośląskiego. Numer ogłoszenia: 114995-2011; data zamieszczenia: 14.04.2011

Bardziej szczegółowo

Z mamą i tatą w szkole

Z mamą i tatą w szkole Z mamą i tatą w szkole Program autorski adresowany do rodziców uczniów Szkoły Podstawowej w Myślachowicach. Autorzy programu: Agnieszka Godyń Monika Wentrys Myślachowice 2004 1 WSTĘP Rodzic nie może tylko

Bardziej szczegółowo

Edukacja ekologiczna

Edukacja ekologiczna Edukacja ekologiczna Urząd Gminy w Bolimowie od listopada 2008 roku do czerwca 2009 roku realizuje program edukacji ekologicznej pn. Integracja mieszkańców gminy Bolimów wokół działań służących ochronie

Bardziej szczegółowo

KARTA PRZEDMIOTU. 12. PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA 3 Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia (symbol)

KARTA PRZEDMIOTU. 12. PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA 3 Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia (symbol) KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU: GEOGRAFIA POLITYCZNA 2. KIERUNEK: POLITOLOGIA 3. POZIOM STUDIÓW: I STOPNIA 4. ROK/ SEMESTR STUDIÓW: I/1 5. LICZBA PUNKTÓW ECTS: 2 6. LICZBA GODZIN: 30 CA 7. TYP PRZEDMIOTU

Bardziej szczegółowo

Uchwała Nr 474/2015 Zarządu Województwa Wielkopolskiego z dnia 30 kwietnia 2015 r.

Uchwała Nr 474/2015 Zarządu Województwa Wielkopolskiego z dnia 30 kwietnia 2015 r. Uchwała Nr 474/2015 Zarządu Województwa Wielkopolskiego z dnia 30 kwietnia 2015 r. w sprawie: zmiany planu finansowego Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Poznaniu na 2015 r. Na podstawie art.

Bardziej szczegółowo

2)... 10)... 4)... 12)... 6)... 14)... 8)... 16)... (za dwie prawidłowe odpowiedzi 1 p.) 4 p.

2)... 10)... 4)... 12)... 6)... 14)... 8)... 16)... (za dwie prawidłowe odpowiedzi 1 p.) 4 p. SPRAWDZIAN NR II WERSJA A Dział: Krainy geograficzne Polski 1. Na mapie konturowej cyframi zaznaczono wybrane krainy geograficzne Polski. Napisz poniżej nazwy krain geograficznych oznaczonych numerami

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne z geografii - Gimnazjum klasa II

Wymagania edukacyjne z geografii - Gimnazjum klasa II Wymagania edukacyjne z geografii - Gimnazjum klasa II Dział Położenie i środowisko przyrodnicze Polski wskazać Polskę na mapie Europy; wskazać swoje województwo na mapie administracyjnej; nazwać i określić

Bardziej szczegółowo

MUP.PK.III.SG.371-74/08 Lublin, dnia 30.05.2008 r.

MUP.PK.III.SG.371-74/08 Lublin, dnia 30.05.2008 r. MUP.PK.III.SG.371-74/08 Lublin, dnia 30.05.2008 r. Zaproszenie do składania informacji dotyczących organizacji szkolenia Spawanie metodą 111 (ręczne spawanie łukowe) i spawanie metodą 311 (spawanie acetylenowo-tlenowe)

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYRODY KLASA CZWARTA, PIĄTA I SZÓSTA

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYRODY KLASA CZWARTA, PIĄTA I SZÓSTA PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYRODY KLASA CZWARTA, PIĄTA I SZÓSTA PROGRAM: Przyrodo, witaj! WSiP, PODRĘCZNIK, ZESZYT UCZNIA, ZESZYT ĆWICZEŃ (tylko klasa piąta) Przyrodo, witaj! E.Błaszczyk, E.Kłos

Bardziej szczegółowo

SPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA DLA PRZETARGU NIEOGRANICZONEGO CZĘŚĆ II OFERTA PRZETARGOWA

SPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA DLA PRZETARGU NIEOGRANICZONEGO CZĘŚĆ II OFERTA PRZETARGOWA Powiat Wrocławski z siedzibą władz przy ul. Kościuszki 131, 50-440 Wrocław, tel/fax. 48 71 72 21 740 SPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA DLA PRZETARGU NIEOGRANICZONEGO CZĘŚĆ II OFERTA PRZETARGOWA

Bardziej szczegółowo

OPIS JEDNOSTKI Produkcja pszczelarska

OPIS JEDNOSTKI Produkcja pszczelarska OPIS JEDNOSTKI Produkcja pszczelarska Wypełniany tylko w czasie wizyty wstępnej lub celem zidentyfikowania zmian opisu jednostki Nazwy i adresy uczestników przedsięwzięcia INFORMACJE OGÓLNE WŁAŚCICIEL

Bardziej szczegółowo

Przedmiotowy system oceniania Bliżej Geografii Gimnazjum część 2

Przedmiotowy system oceniania Bliżej Geografii Gimnazjum część 2 Przedmiotowy system oceniania Bliżej Geografii Gimnazjum część 2 Tematy lekcji Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca DZIAŁ 1. POŁOŻENIE I ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE

Bardziej szczegółowo

Dział Temat lekcji Przewidywane osiągnięcia uczniów w zakresie podstawowym. Przewidywane osiągnięcia uczniów w zakresie rozszerzonym

Dział Temat lekcji Przewidywane osiągnięcia uczniów w zakresie podstawowym. Przewidywane osiągnięcia uczniów w zakresie rozszerzonym 1 Wynikowy plan dydaktyczny nauczania geografii w liceum klasa III Program rozszerzony: - nr. dopuszczenia DKOS-4015-77/02 Podręcznik: Polska J. Wójcik, H. Staniów, P. Staniów; wyd. PPWK [Opracowała mgr

Bardziej szczegółowo

LISTA DANYCH DOTYCZĄCYCH TERENU

LISTA DANYCH DOTYCZĄCYCH TERENU LISTA DANYCH DOTYCZĄCYCH TERENU Położenie Powierzchnia nieruchomości Informacje dotyczące nieruchomości Nazwa lokalizacji Miasto / Gmina Powiat Województwo Maksymalna dostępna powierzchnia (w jednym kawałku)

Bardziej szczegółowo

Wymagania programowe na stopnie szkolne z geografii w klasie III wg programu nauczania geografii dla gimnazjum Planeta Nowa 3 wyd.

Wymagania programowe na stopnie szkolne z geografii w klasie III wg programu nauczania geografii dla gimnazjum Planeta Nowa 3 wyd. Wymagania programowe na stopnie szkolne z geografii w klasie III wg programu nauczania geografii dla gimnazjum Planeta Nowa 3 wyd. Nowa Era Dział programu I. Środowisko przyrodnicze Materiał nauczania

Bardziej szczegółowo

-odczytad na mapie politycznej nazwy paostw graniczących z Polską. -odczytad na mapie współrzędne geograficzne kraocowych punktów Polski

-odczytad na mapie politycznej nazwy paostw graniczących z Polską. -odczytad na mapie współrzędne geograficzne kraocowych punktów Polski WYMAGANIA KL.3 POLSKA W EUROPIE I ŚWIECIE -podad powierzchnie Polski w km2 -odczytad na mapie politycznej nazwy paostw graniczących z Polską -określid na mapie hipsometrycznej położenie Polski w Europie

Bardziej szczegółowo

Koncepcja rozwiązania zania komunikacyjnego dworca autobusowego przy Dworcu Wschodnim w Warszawie wraz z jego analizą funkcjonalno-ruchow.

Koncepcja rozwiązania zania komunikacyjnego dworca autobusowego przy Dworcu Wschodnim w Warszawie wraz z jego analizą funkcjonalno-ruchow. Koncepcja rozwiązania zania komunikacyjnego dworca autobusowego przy Dworcu Wschodnim w Warszawie wraz z jego analizą funkcjonalno-ruchow ruchową Koncepcja rozwiązania zania komunikacyjnego dworca autobusowego

Bardziej szczegółowo

URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE

URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE 31-223 Kraków, ul. Kazimierza Wyki 3 e-mail:sekretariatuskrk@stat.gov.pl tel. 12 415 60 11 Internet: http://www.stat.gov.pl/krak Informacja sygnalna - Nr 1 Data opracowania

Bardziej szczegółowo

Ramowa Dyrektywa Wodna

Ramowa Dyrektywa Wodna RZGW_broszura8A5 11/27/08 20:45 Page 1 Ramowa Dyrektywa Wodna W trosce o wod w pytaniach i odpowiedziach Regionalny Zarzàd Gospodarki Wodnej w Krakowie Sfinansowano ze Êrodków Narodowego Funduszu Ochrony

Bardziej szczegółowo

USTAWA. z dnia 6 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw 1)

USTAWA. z dnia 6 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw 1) Dziennik Ustaw Nr 237 13670 Poz. 1654 1654 USTAWA z dnia 6 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw 1) Art. 1. W ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U.

Bardziej szczegółowo

Regulamin realizacji projektu edukacyjnego w Gimnazjum w Niechobrzu.

Regulamin realizacji projektu edukacyjnego w Gimnazjum w Niechobrzu. Załącznik nr 3 do Statutu Zespołu Szkół w Niechobrzu Regulamin realizacji projektu edukacyjnego w Gimnazjum w Niechobrzu. Uchwała Rady Pedagogicznej z dnia 25. listopada 2010r. 1 1. Dyrektor szkoły jest

Bardziej szczegółowo

Podstawa programowa kształcenia ogólnego informatyki w gimnazjum

Podstawa programowa kształcenia ogólnego informatyki w gimnazjum 1 Podstawa programowa kształcenia ogólnego informatyki w gimnazjum Obowiązująca podstawa programowa nauczania informatyki w gimnazjum, w odniesieniu do propozycji realizacji tych zagadnień w podręcznikach

Bardziej szczegółowo

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2014/2015

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2014/2015 Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Karta przedmiotu obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2014/2015 Wydział Psychologii i Nauk Humanistycznych Kierunek studiów:

Bardziej szczegółowo

Monitorowanie polityki rozwoju - zadania obserwatoriów

Monitorowanie polityki rozwoju - zadania obserwatoriów Departament Koordynacji Strategii i Polityk Rozwoju Monitorowanie polityki rozwoju - zadania obserwatoriów Agnieszka Dawydzik Dyrektor Departamentu Koordynacji Strategii i Polityk Rozwoju Opole, 10 grudnia

Bardziej szczegółowo

Temat lekcji:rynek pracy w Polsce

Temat lekcji:rynek pracy w Polsce Scenariusz opracowała: Violetta Nawrot Scenariusz lekcji z geografii opracowany na podstawie podręcznika dla zasadniczych szkół zawodowych Geografia z ochroną i kształtowaniem środowiska Głównym założeniem

Bardziej szczegółowo

NADLEŚNICTWO LWÓWEK ŚLĄSKI

NADLEŚNICTWO LWÓWEK ŚLĄSKI NADLEŚNICTWO LWÓWEK ŚLĄSKI ul. Obrońców Pokoju 2, 59-600 Lwówek Śląski Tel. 075 782 33 80; Faks 075 782 47 86 www.wroclaw.lasy.gov.pl e-mail: biuro.lwowek@wroclaw.lasy.gov.pl Osoba do kontaktów: Marek

Bardziej szczegółowo

Wiek produkcyjny ( M : 18-65 lat i K : 18-60 lat )

Wiek produkcyjny ( M : 18-65 lat i K : 18-60 lat ) DANE DEMOGRAFICZNE Na koniec 2008 roku w powiecie zamieszkiwało 115 078 osób w tym : y 59 933 ( 52,1 % ) męŝczyźni: 55 145 Większość mieszkanek powiatu zamieszkuje w miastach ( 79 085 osób ogółem ) y 41

Bardziej szczegółowo

ZASADY REKRUTACJI DO ZESPOŁU SZKÓŁ SAMOCHODOWYCH. IM. GEN. STEFANA ROWECKIEGO "GROTA" W GLIWICACH, na rok szkolny 2015/2016

ZASADY REKRUTACJI DO ZESPOŁU SZKÓŁ SAMOCHODOWYCH. IM. GEN. STEFANA ROWECKIEGO GROTA W GLIWICACH, na rok szkolny 2015/2016 REKRUTACJA 2015/2016 ZASADY REKRUTACJI DO ZESPOŁU SZKÓŁ SAMOCHODOWYCH IM. GEN. STEFANA ROWECKIEGO "GROTA" W GLIWICACH, na rok szkolny 2015/2016 Oferta edukacyjna w roku 2015: Dla absolwentów Technikum

Bardziej szczegółowo

PLANUJEMY FUNDUSZE EUROPEJSKIE

PLANUJEMY FUNDUSZE EUROPEJSKIE PLANUJEMY FUNDUSZE EUROPEJSKIE Druga połowa 2013 r. to czas intensywnej pracy instytucji zaangażowanych w przygotowanie systemu wdrażania funduszy europejskich w latach 2014 2020. Podczas wakacji opracowano

Bardziej szczegółowo

PLAN PRACY WYCHOWAWCY

PLAN PRACY WYCHOWAWCY Agnieszka Stolarska Zespół Szkół im. Jana Kochanowskiego wczęstochowie PLAN YCHOWAWCY Zagadnienia ujęte w planie: I. ZESPOŁU KLASOWEGO 1. Zapoznanie się z zespołem klasowym. 2. Prawa i obowiązki ucznia

Bardziej szczegółowo