Recenzja. Ocena strony fornialnej rozprawy

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Recenzja. Ocena strony fornialnej rozprawy"

Aleksander Sikorski
8 lat temu
Przeglądów:

1 i PRODZIEKAN \ -karskiego I] ds. N;uki i Stopni Naukowych^ Recenzja Prof, drhab. n. med. MichatNowicki rozprawy doktorskiej Pani mgr inz. Agnieszki Mackowskiej-K^dziory pod tytulem,,ocena wphywu autorskiej metody dietoterapii metabolicznej na parametry antropometryczne oraz wybrane parametry biochemiczne u osob z zaburzeniami gospodarki lipidowej i w^glowodanowej" wykonanej pod kierunkiem Pani Prof. dr. hab. Anny Jableckiej Kierownika Zakiadu Farmakologii Klinicznej Katedry Kardiologii Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu Przedlozona do oceny rozprawa na stopien doktora nauk medycznych dotyczy istotnych zagadnien zwi^zanych z wplywem sposobu zywienia na potencjalne ryzyko rozwoju roznych stanow patologicznych, do ktorych nalez^ m.in. choroba wiencowa serca, niewydolnosc serca, nadcisnienie tetnicze, cukrzyca. Niebezpieczeristwo ich wystqpienia wzrasta ze zwiekszeniem masy ciala i zawartosci tkanki tluszczowej a przyczyn^ przynajmniej polowy zachorowan jest wadliwe zywienie oraz nieodpowiednia jakosc zdrowotna zywnosci. Nierzadko, podioze tych chorob stanowi otylosc nalezqca obecnie do najbardziej rozpowszechnionych chorob cywilizacyjnych o powaznych konsekwencjach zdrowotnych. Ustalenie terapii dostosowanej do potrzeb indywidualnych chorych jest trudne i niekiedy diugotrwale, zwlaszcza w aspekcie zmieniaj^cych sie poglqdow na temat sposobu zywienia i zaleceri wyznaczajqcych cele terapeutyczne wdrazanych diet. Opracowanie zatem przez Pani^ mgr inz. Agnieszke Mackowska-Kedziore autorskiej metody dietoterapii metabolicznej i podjecie badan zmierzaj^cych do oceny jej wplywu na wybrane parametry osob z zaburzeniami gospodarki lipidowej i weglowodanowej jest w pelni uzasadnione. Ocena strony fornialnej rozprawy Praca doktorska liczy 173 strony, charakteryzuje sie ukladem typowym dla prac oryginalnych, obejmujacym wykaz zastosowanych skrotow z ich rozwinieciem, wstep i przedstawienie celu pracy, opis badania obejmujacy krotk^ charakterystyke populacji osob poddanych obserwacji oraz metody jej prowadzenia, lacznie z kryteriami wl^czenia i wylaczenia pacjentow do/z badania. W opisie zastosowanych metod ujeto dokladne przedstawienie programu zastosowanej dietoterapii oraz metody analizy statystycznej. Mqj niedosyt budzi zbyt enigmatyczne potraktowanie opisu grupy badanej oraz samych skladnikow opracowanego sposobu zywienia. Dalej uwzgledniono przedstawienie wynikow, dyskusje, wnioski, streszczenia w jezyku polskim i angielskim, spisy tabel (52) i rycin (36) oraz wykaz pismiennictwa.

gospodarki lipidowej i w^glowodanowej" wykonanej pod kierunkiem Pani Prof. dr. hab. Anny Jableckiej Ki

2 Na przeprowadzenie badan uzyskano zgode Komisji Bioetycznej Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu (Uchwala nr 877/14). Praca zostala podzielona na 11 rozdzialow oraz wiele podrozdzialow, ktorych tresc odpowiada tematom okreslonym w ich tytulach. Wstep napisany w oparciu o przeglad odpowiednio dobranych pozycji pismiennictwa dobrze wprowadza czytelnika w zagadnienia bedace przedmiotem badari i uzasadnia jej zalozenia. Z punktu widzenia recenzenta podkreslenia wymaga zamieszczenie we wstepie interesujacych podrozdzialow charakteryzujacych roznorodne zalecenia dietetyczne obowiazujace w hiperglikemii, hiperlipidemii i otylosci, jak rowniez dokonanie przegladu aktualnych wytycznych zywieniowych wymaganych w roznych krajach. Praca zostala napisana w sposob przejrzysty, dobra polszczyzna, starannie pod wzgledem edytorskim. Dokladna lektura omawianej pracy doktorskiej nasuwa kilka uwag. Podczas jej przygotowania nie dolozono nalezytej starannosci, aby uniknac takich bledow, jak np.: niezgodnosc liczb umieszczonych w tekscie i tabeli (strona 52 - porownanie zawartosci tluszczu miedzy wizyta II a I: tekst p<0,0001, tabela p<0,00001; strona podobna obserwacja w odniesieniu do stezenia cholesterolu calkowitego, jego frakcji LDL, a takze trojglicerydow; podobne uchybienia znajduja sie na stronach 57, 58, 60, 64, 66, 82, 83, 94, 109). Pismiennictwo liczy 152 pozycje, w tym 4 strony internetowe. Obejmuje ono 15 pozycji pochodzacych z lat , 42 - z lat , 51 - z lat a 40 zostalo opublikowane w latach Ta skrupulatna analiza wskazuje na wykorzystanie w dysertacji glownie prac pochodzacych z ostatnich dziewieciu lat. Pismiennictwo zostalo odpowiednio dobrane do tematu rozprawy doktorskiej oraz dokladnie opracowane. Uwagi dotycz^ce tej czesci pracy to: 1) brak konsekwencji w pisowni tytulow czasopism - zamienne uzywanie pelnej nazwy lub skrotu; 2) brak daty wejscia w odniesieniu do czterech pozycji uwzgledniajacych strony internetowe; 3) brak podania stron (pozycje 133, 150); 4) brak w tekscie pozycji 58, 63; 5) niepotrzebne powtarzanie tych samych pozycji pismiennictwa w kolejnych zdaniach np. na stronie 15 pozycja 20 zostala umieszczona cztery razy. Wymienione uwagi natury redakcyjnej w niczym nie umniejszaja walorow merytorycznych pracy.

Wstep napisany w oparciu o przeglad odpowiednio dobranych pozycji pismiennictwa dobrze wprowadza czytelnika w zagadnienia bedace przedmiotem badari i uzasadnia jej zalozenia.

3 Ocena merytoryczna Pani mgr Agnieszka Mackowiak-Kedziora w sposob swiadczacy o duzej wiedzy z zakresu swoich zainteresowan badawczych dobrze wywiazaia sie z zadania wlasciwego przedstawienia zastanych pogladow na temat zagadnieri zwiazanych zarowno z potrzebami zywieniowymi czlowieka, uwzgledniajac znaczenie bialek, lipidow, weglowodanow oraz substancji bioaktywnych, jak rowniez z czynnikami ryzyka rozwoju chorob ukladu sercowonaczyniowego. Poswieciia uwage obowiazujacym zaleceniom postepowania dietetycznego w wybranych stanach patologicznych (hiperglikemii, hiperlipidemii i otylosci), przedstawiajac rowniez charakterystyke szesciu popularnych rodzajow diet z krytyczna ich analiza. Nie pominela przegladu aktualnych wytycznych zywieniowych dla siedmiu panstw, w tym Polski. Po przeczytaniu wstepu pracy, w tym jego ostatniego podrozdzialu uzasadniajacego podjecie badan, czytelnik nie ma watpliwosci, iz konieczna jest weryfikacja dotychczasowych zalecen zywieniowych w prewencji i leczeniu otylosci oraz zaburzen metabolicznych a opracowana przez Doktorantke metoda dietoterapii metabolicznej dobrze wpisuje sie w ten trend. W aspekcie wykonawczym praca zasluguje na uznanie. Pani mgr Agnieszka Mackowiak-Kedziora przedstawila plan sposobu zywienia zblizony w zatozeniach do Harwardzkiej Piramidy Zywienia, stanowiacy odmiane diety niskoweglowodanowej ze zbilansowana, ustalona indywidualnie podaza bialka oraz zbilansowana podaza tluszczu, ktorego celem jest dostarczenie wszystkich niezbednych substancji odzywczych, istotnego zarowno w prewencji zaburzen metabolicznych, jak i korzystnie korygujacego zaburzenia istniejace. Jako jeden z nielicznych uwzglednia on chronometrie przemian metabolicznych czlowieka. Doktorantka przeprowadzila ocene jego skutecznosci w zaleznosci od czasu stosowania, plci pacjenta, jego masy ciala, a takze wyjsciowych stezen glukozy i parametrow gospodarki lipidowej. Weryfikacja dotyczyla porownania wplywu dietoterapii krotko- i dlugoterminowej na wymienione wyzej parametry u pacjentow, ktorzy w latach zglosili sie do Gabinetu Dietetyki i Dietoterapii w Lesznie z problemem nadwagi, otylosci i/lub zaburzeniami metabolicznymi. Sposrod 200 osob poddanych wstepnej ocenie, 188 bylo kontrolowanych po 30 dniach stosowania autorskiej diety metabolicznej, a 76 rowniez po 6 miesiacach. Podczas kazdej wizyty wykonywano pomiary antropometryczne masy ciala, zawartosci tluszczu, obwodu brzucha oraz obliczano wskaznik BMI. W czasie pierwszej wizyty na podstawie badania podmiotowego, analizy antropometrycznej oraz badan biochemicznych (udostepnianych przez pacjentow a wykonywanych w akredytowanych laboratoriach diagnostycznych) Doktorantka proponowala indywidualnie opracowana diete,

czynnikami ryzyka rozwoju chorob ukladu sercowonaczyniowego.

4 ktorej zasady stosowania kazdy otrzymywal dokladnie rozpisane. Kontrowersyjnym moze bye poslugiwanie sie wynikami badari wykonanych przez rozne medyczne laboratoria diagnostyczne, jak rowniez brak weryfikacji zgodnosci deklaracji pacjentow z ich postepowaniem. Dane zgromadzone w wynikach badan dobrze zaplanowanych przez Doktorantke pod opieka^ niezwykle doswiadczonego w tym obszarze Promotora, wskazaly na korzystne zmiany parametrow antropometrycznych i biochemicznych, osi^gaj^cych wartosci referencyjne, juz pod wplywem 30 dni stosowania autorskiej dietoterapii metabolicznej. Dalsze jej utrzymywanie stabilizowalo ich wartosci. Wartym zauwazenia jest fakt proporcjonalnej zaleznosci miedzy stopniem uzyskiwania poprawy a nasileniem pocz^tkowego odchylenia parametrow od wartosci prawidlowych. Im bylo ono wieksze, tym obserwowano korzystniejsze zmiany. W czesci poswieconej omowieniu obserwacji wlasnych Doktorantka w sposob inteligentny i rzeczowy przeprowadzila dyskusje ze znanymi z pismiennictwa faktami. Wyniki badan zakonczone slusznymi wnioskami dostarczaj^ cennych informacji i wskazowek do prowadzenia dalszych badan z wykorzystaniem wiekszych grup pacjentow, porownuj^cych rozne indywidualne wskazania terapeutyczne, co niew^tpliwie przyczyni si$ do optymalizacji profilaktyki i zwiekszenia skutecznosci niefarmakologicznego postepowania w leczeniu chorob uktadu sercowo-naczyniowego. Nalezy podkreslic, iz prowadzenie tego typu badan wymaga od obserwatora umiejetnosci analizy danych, formuiowania na ich podstawie stosownych zaleceh, wnikliwosci, cierpliwosci oraz sprawnosci w nawi^zania kontaktu i wspolpracy z pacjentami. Mgr Agnieszka Mackowska-Kedziora posiada wszystkie wymienione cechy, ponadto jako osoba spoza naukowego srodowiska akademickiego potrafila zainteresowac swoim projektem czlonkow Rady Wydzialu Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, w tym wybitnych przedstawicieli klinicystow praktykow, ktorzy obdarzyli Kandydatke zaufaniem i umozliwili realizacje zamierzen. Celem pelniejszego opracowania tematu Doktorantka nawiqzala takze kontakt z przedstawicielami American Heart Association. Godnym zauwazenia jest takze dorobek naukowy Doktorantki obejmujacy dwie prace opublikowane w 2014 roku w czasopismach Forum zaburzen metabolicznych (Zmiany trendow swiatowych wytycznych zywieniowych w profilaktyce chorob uktadu sercowonaczyniowego) i Farmacji Wspolczesnej (Czy konieczna jest modyfikacja zalecen zywieniowych w zespole metabolicznym (zespot X)?), w ktorych Pani mgr Agnieszka Mackowska-Kedziora jest pierwszym autorem oraz prac? pochodza^ z 2015 roku, ktora

Dane zgromadzone w wynikach badan dobrze zaplanowanych przez Doktorantke pod opieka^ niezwykle doswiadczonego w tym obszarze Promotora, wskazaly na korzystne zmiany parametrow antropometrycznych i

5 ukazaia sie w czasopismie Oxidative Medicine and Cellular Longevity (Key roles of glutamine pathways in reprogramming the cancer metabolism) o wspolczynniku wptywu 3,516. Podsumowanie recenzji Prac doktorskq oceniam pozytywnie ze wzgl^du na duze znaczenie poznawcze i praktyczne wzbogacaj^ce wiedz^ z dziedziny nauk medycznych, jak rowniez nauk o zdrowiu. Sposob przeprowadzonych obserwacji, rzeczowa dyskusja i przedstawione wyniki swiadcz^ o dojrzalosci naukowej Doktorantki oraz mozliwosciach samodzielnego prowadzenia badan. Praca odpowiada w petni wymogom stawianym wobec rozpraw doktorskich. Wnosz^ do Wysokiej Rady Wydzialu Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu o dopuszczenie Pani mgr Agnieszki Mackowskiejziory do dalszych etapow przewodu doktorskiego. Wroclaw, r. Unlwereytet Medyjfczny we Wrodawiu KATEDRAIZAKUD FARMAKQLOGIIKLINICZNEJ rownik prof, dr hab. An iavviela-ho]ertska

Sposob przeprowadzonych obserwacji, rzeczowa dyskusja i przedstawione wyniki swiadcz^ o dojrzalosci naukowej Doktorantki oraz mozliwosciach samodzielnego prowadzenia badan.

Podobne dokumenty

Dr hab. n. med. Beata Czarnecka, Prof. U.M. Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego. w Poznaniu

Dr hab. n. med. Beata Czarnecka, Prof. U.M. Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Ocena rozprawy doktorskiej lek. stom. Agaty Trzcionki pt.: "Wybrane potrzeby stomatologiczne u pacjentów