Biorę podwójnie. Kredyt na odległość s.39

Transkrypt

1 s.34 Sztuka alternatywna Chcecie zobaczyć mieszankę tego co najlepsze w polskiej sztuce, muzyce, animacji, literaturze i modzie? Przyjdźcie na Poland Street Festival. Kredyt na odległość s.39 Czy można wziąć kredyt mieszkaniowy w polskim banku, mieszkając w Wielkiej Brytanii? Okazuje się, że tak. I S S N nr 41 (196) 12 października 2007 Biorę podwójnie

2 2 nr 41 (196), 12 października 2007

3 3

4 T BE M A T N U M E R U Ponad połowa Polaków, otrzymująca brytyjski zasiłek na dzieci, pobiera takie samo świadczenie w rodzinnym kraju. iorę podwójnie DOROTA BAWOŁEK Blisko 13 tysięcy rodzin w Polsce otrzymuje tzw. rodzinne z budżetu państwa brytyjskiego Nie nadążamy z pracą, od 2004 roku zatrudniliśmy osiem nowych osób, ale i tak zalegają u nas stosy podań. Nic nie poradzimy, gdyż liczba formularzy z Wielkiej Brytanii wzrosła o 500 procent mówi Agnieszka Zabłocka z Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Gdańsku. Machina świadczeń i benefitów dla Polaków pracujących w Wielkiej Brytanii jest porządnie przegrzana i całkiem możliwe, że niedługo padnie tak można byłoby podsumować sytuację polskich i brytyjskich ośrodków zajmujących się rozpatrywaniem świadczeń rodzinnych dla emigrantów. Powody zbliżającej się katastrofy są dwa: nadmiar pracy wywołany ogromem podań i ewidentne usterki w systemie, które powodują, że prawie co drugim przypadku dochodzi do kumulacji świadczeń rodzinnych. Według danych Brytyjskiego Urzędu Podatkowego HM Inland Revenue and Customs, ich liczba dla Polaków na dzieci mieszkające poza Wielką Brytanią wynosi Jak donosi jeden z brytyjskich dzienników, takie dane wskazują, że gdyby każdy z ok. 14 tysięcy pobierających miał jedno dziecko, to suma świadczeń wysyłanych do rodzin mieszkających w Europie Środkowo-Wschodniej kosztuje brytyjski rząd ok tys. funtów tygodniowo, czyli około milion funtów miesięcznie. Jak kalkuluje dalej Daily Mail, kwota ta odnosi się jedynie do zasiłku rodzinnego, czyli tzw. Child Benefit, a przecież w większości przypadków świadczeniu temu towarzyszy również dodatek socjalny w postaci Tax Credit, który może wynosić kolejne 100 funtów tygodniowo. Brytyjski dziennik podsumowuje wreszcie, że rocznie świadczenia rodzinne wysyłane do rodzin pracowników z Europy Środkowo-Wschodniej kosztują brytyjski system 125 milionów funtów. A wszystko zaczęło się w 2004 roku, gdy Polsce otworzono brytyjski rynek pracy i co za tym idzie, dostęp do świadczeń socjalnych. W 2004 roku praktycznie nie odnotowano podań o zasiłki rodzinne. W miarę jak emigranci oswajali się z nowymi warunkami na Wyspach, obok licznych wad zaczęli odkrywać również zalety brytyjskiego systemu świadczeń socjalnych. Świadczenia nie są dla was! Jeszcze półtora roku temu na ulicach Birmingham, można było usłyszeć sfrustrowanych kierowców autobusów, których angielscy koledzy z pracy uprzejmie informowali, że świadczenia socjalne nie są dla nich. Dziś do rąk wielu polskich kierowców wpada 18 czy 30 funtów (na dwoje dzieci) tygodniowo w postaci świadczeń rodzinnych. Piotr z Bristolu podaje się za pierwszego Polaka w mieście, który stoczył wojnę o zasiłek. Gdy udałem się do Citizen Advice Bureau, prosząc o pomoc w otrzymaniu świadczeń, urzędnicy nie wierzyli, że zasiłek w ogóle mi się należy, zwłaszcza że moja żona i dzieci mieszkają w Polsce. Byłem uparty, bo wiedziałem, że mam rację. Brytyjczycy byli jednak podejrzliwi, bo po raz pierwszy spotkali się z takim przypadkiem. Musiałem przejść szereg kontroli, a nawet wizyt domowych, aż wreszcie przyznano mi świadczenia relacjonuje mężczyzna. Piotr nie żałuje zawziętości z jaką wałczył. Jak tłumaczy, to on otworzył drogę innym Polakom w Bristolu starającym się o przysługujące im dodatki socjalne. Brytyjska hojność Pani Agnieszka Zabłocka, której biuro zajmowało się m.in. sprawą pana Piotra w jego 4 nr 41 (196), 12 października 2007

5 T E M A T N U M E R U rodzinnym mieście Gdańsku, jest jednak mniej zadowolona z lawiny podań, jaka w ostatnim czasie zaczęła napływać do jej urzędu. I choć mieszkając w Polsce, rozumie w pełni ciężkie warunki niektórych rodzin, dla urzędników sprawy tych zasiłków to katorżnicza praca. Dla wielu polskich matek, które zostały w kraju, podczas gdy ich mężowie wyjechali do pracy za granicę, brytyjskie zasiłki rodzinne na dzieci to duży zastrzyk finansowy mówi Agnieszka Zabłocka. Czasami przy większej ilości dzieci, gdy kwota zasiłku jest proporcjonalnie wyższa, gospodarna żona może utrzymać całą rodzinę dodaje urzędniczka. Podkreśla, że m.in. z tego powodu wiele matek posiadających liczne potomstwo przestaje pracować, uważając, że lepiej zająć się wychowaniem pięciorga dzieci, wykorzystując w tym celu angielskie świadczenia, niż iść do pracy za 800 złotych. Decyzja taka nigdy nie mogłaby być podjęta w przypadku polskiego rodzinnego, bo jak mówi pani Agnieszka, ten nie starcza nawet na mleko dla dziecka. Nic więc dziwnego, że zasiłki z zagranicy są dla polskich rodzin niezwykle kuszące i coraz częściej stają się jednym z powodów wyjazdu za granicę. Jak tłumaczy pani Agnieszka, do jej biura coraz częściej dzwonią petenci, pytając, gdzie w Europie są najlepsze świadczenia. Decyzje, gdzie wyjechać do pracy lub może lepiej po zasiłek, opierają właśnie na wysokości świadczeń socjalnych w danym kraju. Do Europy po świadczenia Ten nowy trend mówiący o zasiłku rodzinnym jako o kryterium wyboru kraju przez polskiego emigranta, widać między innymi w województwie podlaskim, gdzie w 2005 roku z ogółu 244 spraw dotyczących świadczeń rodzinnych zza granicy, 19 odnosiło się do zasiłków z Wielkiej Brytanii. We wrześniu 2007 roku z 1288 podań 474 pochodziło z Wysp. Rekordy w ilości podań o świadczenia biją przede wszystkim te regiony Polski, z których wyjechało za granicę najwięcej osób. Do pomorskiego ROPS-u w 2005 roku napłynęły dwa podania. W 2006 roku 498, a od stycznia do chwili obecnej rozpatrzono już 1500 wniosków. Statystyka liczby podań napływających do Dolnośląskiego Ośrodka Polityki Społecznej jest bardzo podobna: 18 w 2005 roku, 227 w 2006 roku, 1035 od stycznia do września tego roku. I chociaż, tak jak w Gdańsku, we Wrocławiu uruchomiono również dodatkowe etaty, nie sposób uniknąć zamieszania w administracji przy tak wielkiej liczbie petentów. Lawina podań Ogrom pracy, z jaką mają do czynienia Regionalne Ośrodki Polityki Społecznej, potwierdzają dane Instytucji Łącznikowej Polskiego Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. W 2004 roku odnotowała ona tylko 7 podań Tygodniowo, na dwoje dzieci mieszkających w Polsce, jedno z rodziców otrzymuje 30 funtów o brytyjskie zasiłki rodzinne, w 2005 roku 202, a w 2006 roku Należy podkreślić, że jest to liczba formularzy (wniosków), które instytucja brytyjska przesłała do polskich instytucji celem sprawdzenia, czy dana rodzina nie pobiera również świadczeń rodzinnych w Polsce. Z informacji pochodzących od urzędników instytucji brytyjskiej wynika, iż wielu Polakom przyznaje się zasiłki bez przesyłania stosownych dokumentów do Polski, zatem dane, które posiadają Anglicy, na pewno nie są faktycznym odzwierciedleniem sytuacji. Jakie są zatem realia pobierania świadczeń rodzinnych zza granicy na dzieci w Polsce? Należy się! Pani Małgorzata mieszka w Gdańsku z dwójką dzieci, 15-letnim synem i 17-letnią córką. Jej mąż pracuje jako kierowca ciężarówki w Stockton upon Tees koło Middlesbrough. Jak mówi kobieta, proces ubiegania się o zasiłek rodzinny nie był skomplikowany i nawet udało się otrzymać rekompensatę za kilka miesięcy, które upłynęły od złożenia podania. Pani Małgosia zarabia w Polce ok złotych miesięcznie. Z tym średnim jak na polskie warunki dochodem, polski zasiłek rodzinny nigdy by jej nie przysługiwał. Świadczenia rodzinne z Anglii spadły więc jak z nieba. Teraz pozwalają jej na posłanie dzieci na dodatkowe zajęcia języka angielskiego i sportowe. Nie są to ogromne kwoty, ale te pieniądze wynagradzają nam rozłąkę, a poza tym nie musimy się liczyć z każdym groszem mówi pani Małgorzata. Na pytanie, czy nie uważa, że niektórym Anglikom wydaje się to nie fair, że funty wysyłane w postaci zasiłków rodzinnych do Polski uciekają bezpowrotnie z Anglii, odpowiada: Mieszkamy w Unii Europejskiej, granice się zacierają i przepływ pieniędzy nie jest dwustronny, ale wielostronny. Teraz zupełnie normalne jest to, że pieniądze zarabiane w jednym kraju wydaje się w drugim. Mąż pani Małgorzaty osiąga rocznie dochód w wysokości ok. 30 tys. funtów. Na córkę i syna w Polsce dostaje dodatkowo 30 funtów tygodniowo, które wysyła do Gdańska. O dobrodziejstwie brytyjskich świadczeń socjalnych przekonała się również inna Polka mieszkająca w Luton Magda. Ta kobieta samotnie wychowująca dziecko, po dwóch latach pracy na Wyspach musiała wrócić do Polski ze względów zdrowotnych. Obecnie pobiera cały pakiet zasiłków: Child Benefit, Child Tax Credit (czyli tzw. rodzinne), Income Support (który przysługuje jej jako bezrobotnej) oraz Housing Benefit i Council Tax Credit jako dofinansowanie do mieszkania. W sumie miesięcznie na jej konto wpływa ok. 700 funtów i chociaż ta dość znaczna kwota może budzić podejrzenia, to w przypadku pani Magdy nie ma w tym jednak nic nielegalnego. Kobieta przed przejściem na bezrobocie regularnie odprowadzała do brytyjskiego Skarbu Państwa podatki i inne opłaty, dlatego teraz ma takie same prawa jak obywatel brytyjski. Polak potrafi A jednak tak klarowna sytuacja, jak w przypadku Małgorzaty i Piotra czy samotnej matki z Luton to rzadkość w przypadku brytyjskich zasiłków dla Polaków. Biorąc pod uwagę jedynie rodzinne, na porządku dziennym dochodzi do defraudacji i różnego rodzaju oszustw spowodowanych umyślnie lub bezwiednie. W województwie świętokrzyskim, gdzie liczba podań o świadczenia z Wielkiej Brytanii wzrosła z 7 w 2005 roku do 675 w 2007 roku, 5

6 T E M A T N U M E R U do nagromadzenia dodatków socjalnych dochodzi w proc. przypadków. Podobnie wygląda sytuacja w województwie podlaskim, gdzie, jak szacują tamtejsi urzędnicy, podwójne pobrania wystąpiły w przypadku około 40 proc. spraw. Jak to się dzieje? Tłumaczeń i usprawiedliwień jest niemalże tyle samo, co przypadków. Piotr Klag z DOPS-u wyjaśnia przyczyny kumulacji w następujący sposób: Na 1280 spraw, które do nas wpłynęły z Anglii, ok. 50 proc. z nich to równoczesne pobieranie zasiłków w tym samym okresie w Polsce i Anglii. Myślę, że wynika to z tego, że angielscy urzędnicy po przyjęciu wniosku wypłacają świadczenie, a dopiero potem pytają, czy jest się do niego uprawnionym w Polsce mówi. Instytucja angielska, informując polską instytucję o pobieraniu zasiłków przez polskiego pracownika, często pisze, że nie wymaga odpowiedzi. Jest to niezrozumiałe, ponieważ w większości przypadków Polska jest pierwszym krajem, który wypłaca świadczenia rodzinne i Anglia nie powinna wypłacać pełnej kwoty, tylko różnicę. Dla porównania w Niemczech równoczesne pobieranie świadczeń to ok.10 proc. przypadków. Urzędnicy niemieccy najpierw zapytują o uprawnienie do zasiłków w Polsce i dopiero po otrzymaniu odpowiedzi wypłacają należne świadczenia. W podobny sposób proceder tłumaczy urzędniczka z Gdańska. W latach 2005 i 2006 brytyjscy urzędnicy zanim przyznawali świadczenia, wysyłali tzw. formularze E411 w celu wymiany informacji o osobie ubiegającej się o zasiłek. Polska strona sprawdzała wówczas, czy taka rodzina nie pobiera polskiego rodzinnego i przesyłała informacje do Wielkiej Brytanii. Niestety, w związku z ogromem podań, tamtejsi urzędnicy skrócili proces przyznawania benefitów do minimum, odkładając na później etap wymiany informacji z Polską. Co na to prawo? Według europejskiego ustawodawstwa o koordynacji świadczeń socjalnych, zasiłek rodzinny można pobierać tylko w jednym kraju. W przypadku, gdy oboje rodzice pracują, można skorzystać z tzw. systemu koordynacji, mówiącego o tym, że kraj małżonka zarabiającego więcej i posiadającego prawo do większych zasiłków, wyrównuje wartość dodatków socjalnych pobranych w kraju małżonka zarabiającego mniej i o mniejszych świadczeniach. W każdym innym przypadku pobieranie podwójnych zasiłków jest nielegalne i będzie karane. Na Pomorzu, gdzie w 30 proc. przypadków dochodzi do podwójnego pobierania, urzędnicy tłumaczą przyczyny kumulacji świadczeń nie jako błąd administracji, ale jako zwykłą ludzką chciwość. Tak robią ludzie zwłaszcza z małych miejscowości, którzy myślą, że urzędnicy w Wielkiej Brytanii nigdy nie dowiedzą się, że pobierają rodzinne również w Polsce mówią urzędnicy z Pomorza. Kiedy osoby takie wzywane są w celu wyjaśnienia sprawy, tłumaczą się nieznajomością prawa lub tym, że nie znają miejsca pobytu mieszkającego w Anglii męża lub żony i nie Każda osoba pobierająca podwójne benefity musi liczyć się z tym, że oszustwo wyjdzie szybko na jaw wiedzą, jakie sprawy są tam przez nich załatwiane. O ile w pierwszym przypadku polscy urzędnicy są w stanie uwierzyć, o tyle tłumaczenie żon i matek, które rzekomo nie wiedzą, gdzie podziewa się i pracuje mąż oraz skąd na ich konto wpływa angielskie rodzinne, jest mniej zrozumiałe. Oszuści zostaną ukarani Agnieszka Zabłocka z Gdańska zapewnia jednak, że każdy oszust i każdy jeden przypadek pobierania podwójnych zasiłków prędzej czy później zostanie wykryty. To przekonanie podziela jej koleżanka ze świętokrzyskiego ROPS-u. Mimo iż cały proces jest skomplikowany, prawda zawsze wyjdzie na jaw. Największe problemy mamy ze ściągnięciem świadczeń rodzinnych pobranych niezależnie w Wielkiej Brytanii. Z uwagi na fakt, że czasem całe rodziny wyjechały na Wyspy, dochodzenie o bezprawnie pobranych dodatkach socjalnych w Polsce trwa kilka miesięcy tłumaczy Iwona Sinkiewicz. W ostateczności, z uwagi na brak kontaktu ze świadczeniobiorcami, kwoty nadpłacone przez Polskę ściągamy z Anglii. Pierwszym sposobem odzyskania pieniędzy utraconych przez polski Skarb Państwa, które zostały niesłusznie wypłacone w postaci zasiłków rodzinnych, jest kontakt z angielską instytucją. Ta ostatnia wypłacając brytyjskie świadczenia, ma za zadanie odciągnąć wartość polskiego rodzinnego z kwoty angielskich zasiłków wypłacanych Polakowi pracującemu na Wyspach. Jeśli taki proces nie jest skuteczny, wówczas do matki z dziećmi, która mieszka w Polsce, wysyła się komornika w celu egzekucji pieniędzy. Niestety obok oszustów, którzy starają się zbić fortunę na świadczeniach, są i tacy Polacy, którzy stali się ofiarami administracyjnego bałaganu i niedoskonałości procedur na jakich opiera się przyznawanie świadczeń rodzinnych. Ofiary rodzinnego Do mnie te pieniądze nie dochodzą mówi pani Bogusia. Ojciec jej dziecka wyjechał do Anglii i tam bez jej wiedzy zaczął pobierać angielskie rodzinne na syna. Po tym, jak polscy urzędnicy odkryli sytuację, pani Bogusi wstrzymano polskie świadczenia. Ojciec dziecka wciąż jednak otrzymuje i zatrzymuje dla siebie angielski zasiłek, a kobiecie rosną odsetki od kwoty, jaką kazano jej zwrócić za okres, w którym bez jej wiedzy doszło do kumulacji dodatków socjalnych. Urząd odpowiedzialny za świadczenia rodzinne w Gdańsku, zobowiązał się rozwiązać sprawę. Pani Bogusia martwi się jednak, że nie dość, iż nie odzyska świadczeń na syna, to jeszcze będzie musiała oddać pobraną wcześniej sumę polskiego zasiłku plus procenty, podczas gdy ojciec dziecka bezkarnie korzysta z angielskich dodatków socjalnych. System to farsa Z podobna wadą systemu koordynacji świadczeń rodzinnych spotkał się pan Henryk. Po kilku latach pobytu i pracy w Anglii, podczas których pobierał zasiłek na rodzinę w Polsce, postanowił wrócić do kraju. Po powrocie uczciwie poinformował odpowiednie instytucje o zmianie swojego miejsca pobytu i pracy, próbując w ten sposób odwołać pobieranie angielskich zasiłków. Jak się okazało, bycie uczciwym w przypadku pana Henryka bardzo się opłacało, bo, pomimo że mężczyzna chciał zrzec się angielskich benefitów, które mu się nie należą, na jego konto wciąż wpływają funty z brytyjskich instytucji. Powód jest podobny jak w przypadku pani Bogusi nieład i bałagan w systemie. Wniosek wydaje się być tragikomiczny tak jak w życiu, podczas gdy jedni na całym zamieszaniu zyskują, ci, którym świadczenia najbardziej się należą, nie mogą ich uzyskać. 6 nr 41 (196), 12 października 2007

7 ???? Wskażemy Państwu sposób na założenie konta bankowego w Wielkiej Brytanii a bankowego Otwarcie konta w naszym banku jest łatwe. W większości przypadków wystarczy tylko jeden dokument potwierdzający tożsamość paszport lub dowód osobisty. Już za 7,95 miesięcznie można korzystać z wielu funkcji konta Silver pozwalających oszczędzić czas i pieniądze. Należą do nich karta debetowa Visa, której można używać we wszystkich placówkach akceptujących karty Visa, całodobowy dostęp do pieniędzy oraz Money Transfer Card umożliwiająca szybkie i bezpieczne przesyłanie pieniędzy do domu. Wystarczy otworzyć konto do 31 października 2007 roku, a nie będziemy pobierać opłaty miesięcznej przez pierwsze 3 miesiące. Od 1 lutego 2008 roku będzie stosowana normalna opłata w wysokości 7,95. Zapraszamy na rozmowę jeszcze dzisiaj. Pracownicy naszych oddziałów pomogą Państwu dołączyć do grona naszych klientów. Brak opłat przez pierwsze 3 miesiące Zapraszamy do naszych oddziałów Oferta jest skierowana do nowych klientów oraz osób posiadających obecnie konta Classic i Cash, które zdecydują się na zmianę rodzaju konta do 31 października 2007 roku. Otwarcie konta jest uzależnione od naszej oceny Państwa sytuacji. Aby złożyć wniosek o otwarcie konta, trzeba mieć ukończone 18 lat. Bank zastrzega sobie prawo do wycofania oferty w dowolnym czasie. 7

8 ???? 8 nr 41 (196), 12 października 2007

9 nr 41 (196) 12 października 2007 S P I S T R E Ś C I fot. Rafphotostudio ZAMIAST WSTĘPU Redaktor naczelna Katarzyna Kopacz Brytyjskie bulwarówki rozpisują się ostatnio o tym, jak przedsiębiorczy goście z Europy Środkowo-Wschodniej nadużywają wszelkiego rodzaju benefitów, należnych mieszkającym na Wyspach. Większość tekstów jest oczywiście przesadzona, a angielscy dziennikarze co najmniej demonizują. Prawda jak zwykle leży pośrodku. Jedni uczciwie pobierają przysługujące im zasiłki, a inni tylko patrzą jak zakombinować. Proszę mi wybaczyć to sformułowanie, ale do Gońca napływają listy z prośbą o radę, co wymyślić, żeby dostać zasiłek? Oczywiście w takich sprawach nie doradzamy. Wręcz odwrotnie odradzamy nieuczciwość. Ta bowiem nigdy nie popłaca. Przekonało się już o tym kilkadziesiąt polskich rodzin, które bezprawnie pobierały tzw. rodzinne w Polsce i Wielkiej Brytanii. Teraz muszą je zwracać nie tylko z wielkim wstydem, ale i z odsetkami! Czy kłamstwo się opłaca? Moim zdaniem, nie. Tych, którzy nie są jednoznacznie przekonani do odpowiedzi na to pytanie, zachęcam do przeczytania naszego tematu numeru! Okazuje się, że przepływ informacji między polskimi a angielskimi urzędnikami jest znakomity i kłamstwo da się wykryć nawet z odległości niemal dwóch tysięcy kilometrów. nr 41 (196) I S S N Sztuka alternatywna Kredyt na odległość 26 Biorę podwójnie PROJEKT OKŁADKI: TOMASZ WALĘCIUK Im bliżej wyborów parlamentarnych 21 października, tym głośniej toczy się w Polsce walka o głosy emigracji. Na Wyspach Brytyjskich jest przecież prawie milion potencjalnych wyborców Polski tygodnik w Londynie ADRES: POLISH TRADE CENTRE 48 Haven Green, Ealing, London W5 2NX, tel info@goniec.com REDAKCJA (EDITORIAL): Katarzyna Kopacz (red. nacz.), kk@goniec.com Michał Szaflarski (zast. red. nacz.), msz@goniec.com tel , redakcja@goniec.com Kamila Cybulska (korekta), kamila@goniec.com Natalia Chomik (korekta) WSPÓŁPRACA: D. Bawołek, A. M. Borkowski, B. Bugała-Miler, K. Bzowska, Ł. Jachimiak, A. Korcz, T. Kozłowski, T. Krotos, A. MacBride, R. Małolepszy, M. Marek, P. Marek, A. Miedziński, M. Mills, P. Podchorodecki, A. Rynkiewicz, P. Sikora, M. Sygnarowicz, J. Skibicka, E. Tomasik, K. Wiciak, SKŁAD I GRAFIKA: Rafał Głowa (red. tech. i admin.www) tel , rg@goniec.com Tomasz Rataj, Tomasz Walęciuk (DTP) dtp@goniec.com MARKETING I REKLAMA (ADVERTISING) tel , fax: , marketing@goniec.com Marta Kaszuba (PR) , marta@goniec.com Urszula Napiórkowska , ula@goniec.com Sylwia Bohatyrewicz , sylwia@goniec.com Karolina Kurkus , karolina@goniec.com Agnieszka Jadwiszczak , aj@goniec.com Mariusz Zdeb , advert1@goniec.com FINANSE: Małgorzata Dryjska , md@goniec.com OBSŁUGA OGŁOSZEŃ DROBNYCH I PRENUMERATY (CLASSIFIED ADS AND SUBSCRIPTION): Katarzyna Szalla-Kalinowska , ksz@goniec.com DYSTRYBUCJA karolina@goniec.com, tel PRZEDSTAWICIELSTWO W BIRMINGHAM: England.pl , , office@england.pl Fot: PAP Archiwum Shutterstock WYDAWCA (PUBLISHER): Goniec Ltd Dyrektor generalny: Mieczysław Cezary Olszewski Dyrektor: Monika Horeczy , monika@goniec.com Nakład: egzemplarzy ISSN Redakcja Gońca Polskiego nie ponosi odpowiedzialności za treść publikowanych ogłoszeń. Redakcja zastrzega sobie prawo odmowy publikacji ogłoszenia bez podania przyczyny Biorę podwójnie 10 Wiadomości z Polski 12 Prosto z Wysp 14 Wiadomości ze świata 16 Informacje lokalne z Wielkiej Brytanii 18 Polonia na Wyspach 20 Britpress 22 Polpress 24 English page 26 Czy młoda Polonia pójdzie do urn? 28 Mind the gap 30 Zjednoczony z muzyką 52 Uciekło coś więcej 32 niż podium Sztuka alternatywna 34 Goniec 36 Nieruchomości Mama 42 na Wyspach Goniec Rozrywka 44 Książka i film 47 dla każdego Polski Londyn 48 Wpadam w słowo 49 Przeżyj to sam 50 Galeria 52 Sport z Polski 54 Sport Wielka Brytania 56 Ogłoszenia 58 drobne 9

10 W I A D O M O Ś C I Z P O L S K I Zamach na ambasadora Druga Nike Myśliwskiego Po ubiegłotygodniowych zamachach polską ambasadę ewakuowano do tzw. zielonej strefy Poprawia się stan ambasadora Polski w Iraku, generała Edwarda Pietrzyka, rannego w zamachu terrorystycznym w Bagdadzie. fot. Mohammed Jalil (PAP) Lekarze ze szpitala w Gryficach poinformowali, że generał jest poddany intensywnej terapii oparzeniowej i oddycha przy pomocy respiratora. Generał Edward Pietrzyk został ambasadorem Polski w Iraku w kwietniu tego roku. Wcześniej był między innymi dowódcą Wojsk Lądowych. Do zamachu na niego doszło w środę 3 października, w bagdadzkiej dzielnicy Karrada. Na trasie przejazdu konwoju ambasadora w centrum Bagdadu eksplodowały trzy ładunki wybuchowe, po czym został on ostrzelany. Trzy pojazdy uległy całkowitemu zniszczeniu. Podczas tego ataku zostało także rannych czterech funkcjonariuszy BOR-u. Jeden z nich, Bartosz Orzechowski, w wyniku odniesionych obrażeń zmarł. Jego pogrzeb odbył się w sobotę 6 października w Zamościu. W uroczystości, obok rodziny zmarłego i licznie przybyłych kolegów z BOR-u, uczestniczył prezydent Lech Kaczyński, który podczas ceremonii na cmentarzu powiedział, że Bartosz Orzechowski zginął śmiercią bohaterską, i że jego śmierć przypomina mu najlepsze tradycje polskiego heroizmu. Prezydent mianował pośmiertnie Orzechowskiego na stopień podporucznika BOR-u oraz nadał mu Krzyż Komandorski Orderu Krzyża Wojskowego za wykazane męstwo i poświęcenie podczas pełnienia obowiązków służbowych w Iraku. Na tym nie koniec niepokojących wieści z Iraku. W poniedziałek 8 października doszło do czterech niewielkich eksplozji w pobliżu Ambasady Polskiej w Bagdadzie. Według irackiej policji, zginęła jedna osoba, pięć zostało rannych. Ofiarą śmiertelną był iracki przechodzień. We wtorek 9 października polska placówka w Iraku została ostatecznie ewakuowana. Teraz będzie znajdować się w tzw. zielonej strefie. (dziennik.pl/gazeta.pl) Wiesław Myśliwski jest pierwszym autorem, który otrzymał dwukrotnie najważniejszy polski laur literacki. Powieść Myśliwskiego Traktat o łuskaniu fasoli zdobyła przyznaną po raz 11. nagrodę Nike. Uroczystość wręczenia statuetki dłuta Gustawa Zemły i czeku na 100 tys. zł odbyła się w ubiegłą niedzielę w Bibliotece Uniwersytetu Warszawskiego. W 1997 r., w pierwszej edycji nagrody Nike, Myśliwski dostał ją za swą poprzednią powieść Widnokrąg. Myśliwskiego nagrodzono w uznaniu dla wielkiej odwagi pisarskiej, z jaką autor»traktatu o łuskaniu fasoli «podejmuje podstawową tematykę egzystencjalną, znajdując dla niej uderzająco Nike po raz drugi została przyznana Wiesławowi Myśliwskiemu prostą, ascetyczną wręcz formę powiedziała przewodnicząca jury, prof. Małgorzata Szpakowska. Traktat jest opowieścią o opowiadaniu o tym, że póki opowiadania, póty życia. Trudno wyobrazić sobie większy hołd dla literatury mówiła. Prawie 400-stronicowy Traktat ma formę monologu. Do starszego człowieka pilnującego domków letniskowych nad zalewem zagląda przyjezdny z miasta, chcący kupić trochę fasoli. Zostaje dłużej, by wysłuchać opowieści stróża o jego życiu. W finałowej siódemce Nike, oprócz Myśliwskiego i Szczygła, znaleźli się: Maria Janion ( Niesamowita Słowiańszczyzna ), Jerzy Pilch ( Moje pierwsze samobójstwo ), Tomasz Różycki ( Kolonie ), Marcin Świetlicki ( Muzyka środka ) i Magdalena Tulli ( Skaza ). (gazetawyborcza.pl) fot. Radek Pietruszka (PAP) 10 nr 41 (196), 12 października 2007

11 W I A D O M O Ś C I Z P O L S K I Stulecie profesora fot. Andrzej Rybczyński (PAP) Profesor Kopaliński był bardzo skrytym człowiekiem, bo unikał wywiadów, nie pokazywał się w TV Po długiej i ciężkiej chorobie nowotworowej, 5 października zmarł Władysław Kopaliński. Wybitny polski leksykograf, tłumacz i wydawca, 14 listopada skończyłby 100 lat. Władysław Kopaliński (właśc. Jan Stefczyk) urodził się 14 listopada 1907 r. w Warszawie. Nielegalnie przez granicę Na przejściu w Świecku (Lubuskie) Straż Graniczna udaremniła próbę nielegalnego przewozu ludzi przez granicę. Litewski kierowca TIR-a przewoził pięcioro Czeczenów i dwóch obywateli fot. Lech Muszyński (PAP) Proceder nielegalnego przewozu ludzi przez polską granicę nasilił się w ostatnich miesiącach Przed wojną skończył Gimnazjum Filologiczne Kreczmara, później na Uniwersytecie Warszawskim studiował filologię klasyczną. Nazwisko Kopaliński należało do nauczycielki, która rozbudziła w nim miłość do literatury. Zaczął używać go jako pseudonimu, aż w końcu zastąpiło mu własne. Jest autorem m.in.: Słownika wyrazów obcych, Słownika mitów i tradycji kultury, Słownika symboli, Encyklopedii drugiej płci,,,słownika wydarzeń, pojęć i legend XX wieku. Na gruncie polskim stworzył własną szkołę pisania słowników hasła nie są suchymi definicjami, często czyta się je jak osobne krótkie formy literackie. Unikał rozgłosu, prawie nie udzielał wywiadów, nie pokazywał się w telewizji. Na promocje swoich książek zapraszał głównie znajomych. W czasach, gdy naukowcy dążą do coraz węższych specjalizacji, Kopaliński szedł pod prąd trudno uwierzyć, że słowniki zawierające miliony haseł, liczące w sumie prawie dziesięć tysięcy stron, opracował jeden człowiek. (dziennik.pl/onet.pl) Azerbejdżanu, niemających dokumentów uprawniających do wjazdu na terytorium Niemiec. Wśród zatrzymanych jest czeczeńska rodzina z trójką dzieci w wieku od dwóch do dziesięciu lat. Cudzoziemcy podróżowali w pustej naczepie TIR-a. Pod zarzutem organizacji przerzutu zatrzymano również obywatela Litwy kierowcę pojazdu. Grozi mu do pięciu lat więzienia. Celem wyjaśnienia wszelkich okoliczności takiej podróży zatrzymano osoby i pozostają one w dyspozycji Lubuskiego Oddziału Straży Granicznej. Prawdopodobnie w przypadku czeczeńskiej rodziny sprawa zakończy się powrotem do jednego ze strzeżonych ośrodków dla cudzoziemców. W ostatnich tygodniach to już kolejny przypadek zatrzymania imigrantów w litewskim tirze. (gazetawyborcza.pl) W SKRÓCIE Udaremniony przemyt 60 kilogramów heroiny o wartości 12 mln zł przechwycili celnicy na przejściu granicznym w Medyce. To jedna z największych prób przemytu heroiny na tym przejściu granicznym. Celnicy zatrzymali do szczegółowej kontroli samochód osobowy marki Peugeot, którym podróżowało dwóch obywateli Holandii. Uwagę funkcjonariuszy zwróciła zbyt mała powierzchnia bagażnika. Okazało się, że narkotyki znajdowały się w specjalnie skonstruowanym schowku pod dnem bagażnika. Za przemyt tak dużej ilości heroiny grozi kara do 15 lat pozbawienia wolności. (dziennik.pl) Stop pedofilii Ministerstwo Sprawiedliwości zapowiedziało, że zajmie się projektem ustawy antypedofilskiej. Zakłada ona między innymi publikację w internecie danych osobowych skazanych za pedofilię. Minister Zbigniew Ziobro, powiedział, że projekt jest obecnie konsultowany w Ministerstwie oraz że niezależnie od kontrowersji związanych z ochroną prywatności pedofilów, ważniejsze jest dobro dzieci. Zbigniew Ziobro oznajmił, że pedofile po wyjściu na wolność często ponownie popełniają przestępstwa tego samego typu. (internia.pl) Ustąp miejsca fot. (PAP) fot. Peter Tschauner (PAP) Zachęcenie do ustępowania miejsca ciężarnym kobietom w tramwajach i autobusach, to główny cel kampanii Podróż męczy nie tylko przyszłą mamę ustąp miejsca dziecku w drodze, zainaugurowanej w Warszawie. Akcja Ustąp miejsca jest skierowana do tych pasażerów komunikacji miejskiej, którzy dotychczas nie ustępowali miejsca siedzącego kobietom w ciąży. Ten problem nie ma płci ani wieku mówiła podczas konferencji prasowej Julia Kubisa z fundacji MaMa, patronującej akcji. (o2.pl) 11

12 P R O S T O Z W Y S P fot. arch. Co tam panie w polityce? MARTA MILLS W polityce wybory... albo i nie! Będą wybory czy nie to pierwsze słowa, które usłyszałam po włączeniu radia ponad dwa tygodnie temu. Drugiego dnia to samo, i trzeciego, i czwartego, i każdego przez kolejne dwa tygodnie. Spekulacje polityków i mediów na temat tego, czy premier Gordon Brown ogłosi wcześniejsze wybory parlamentarne całkowicie zdominowały wydarzenia na scenie politycznej kraju. Po co wcześniej? Teoretycznie obecna kadencja parlamentu może trwać jeszcze 3 lata ostatnie wybory odbyły się w maju 2005 roku jednak każdy premier ma prawo wcześniej ogłosić elekcję. Powody mogą być różne. Na przykład zmiana lidera partii rządzącej (i tym samym premiera) lub dobre notowania w sondażach. W przypadku Browna świat polityki spekulował o możliwości wcześniejszych wyborów od momentu rezygnacji Tony ego Blaira pod koniec czerwca. Powód? Brown który objął stanowisko premiera bez żadnego konkursu nie powinien rządzić narodem, który go nie wybrał. Brown przeczekał jednak pierwsze wołania o elekcję, które ucichły stopniowo, by na nowo odrodzić się w połowie września. Partia Pracy przez kilka tygodni umacniała swoją pozycję w sondażach. Wydawało się, że Brown przekonał wielu, że jest kompetentnym premierem. Dodatkowo lider konserwatystów, David Cameron, przeżywał kryzys autorytetu wśród swoich wyborców i, co gorsza, wśród polityków swojej partii. Nie wspominając już o liberalnych demokratach, którzy według sondaży, jeszcze bardziej oddalili się od pozostałych dwóch partii. W pewnym momencie przewaga Labour Party wynosiła w sondażach aż 8 punktów, co w przypadku wyborów znacznie zwiększyłoby liczbę posłów tej partii w parlamencie. Ani tak, ani nie Problem w tym, ze Brown ani nie potwierdzał spekulacji, ani im nie zaprzeczał. Konferencja Partii Pracy, o której pisałam więcej w Gońcu Polskim dwa tygodnie temu, była pełna dyskusji: będą czy nie będą. W wywiadach premier nie mówił tak i nie mówił nie, tylko że chce get on the job (robić swoją robotę). Utrzymywanie konserwatystów w niepewności wyglądało na dobrą taktykę, ponieważ jadąc w zeszłym tygodniu na doroczną konferencję swojej partii, nie wiedzieli, czy za kilka dni będą musieli przygotowywać się do kampanii wyborczej. Ale może okazać się, że Brown się przeliczył. Cameron kontratakuje Tuż przed konferencją konserwatystów lider partii, Cameron, publicznie nawoływał Browna do zaprzestania gry i zwołania wyborów. Mówił, że jego partia jest gotowa do walki. Było to ryzykowne ze wzgledu na słabą pozycję Camerona i konserwatystów. Zamiast czekać i spekulować, David Cameron fot. archiwum Cameron postanowił działać i postawił na to, że wybory się jednak odbędą. Wykorzystał konferencję swojej partii na ogłoszenie bardzo popularnych wśród wyborców obietnic: podwyższenie progu podatku spadkowego do 1 mln. funtów oraz zniesienie podatku od zakupu nieruchomości kosztującej poniżej 250 tys. funtów (obecnie podatek ten tzw. stamp duty wynosi 1 proc.). Podczas konferencji 3 października, Cameron przemawiał ponad godzinę i niemal bez zaglądania w notatki, co wywarło niemałe wrażenie na tysiącach widzów. Na drugi dzień The Guardian grzmiał na pierwszej stronie: Cameron bounces back, ogłaszając wyniki najnowszego sondażu: obie partie po 38 proc. poparcia. Media mówią, że ta jedna mowa uratowała życie polityczne Camerona (a przynajmniej jego pozycję lidera opozycji). Niepotrzebna wizyta Do tego nieoczekiwanego sukcesu konserwatystów przyczynił się również sam premier Brown. 1 października nieoczekiwanie poleciał na jeden dzień do Iraku. Nie byłoby w tym nic dziwnego, gdyby nie fakt, że był to drugi dzień konferencji konserwatystów (a więc cała uwaga mediów powinna skupiać się na nich). Brown złamał dżentelmeńską umowę zakładającą, że w czasie trwania konferencji jednej partii, druga usuwa się w cień. Konserwatyści nie odpuścili Brownowi i co chwilę oskarżali go o igranie z mediami. Ponadto ogłoszenie przez Browna powrotu 1000 żołnierzy przed świętami, okazało się strzałem do własnej bramki. Konserwatyści ujawnili bowiem, że 500 z nich albo już wróciło z Iraku, albo jeszcze nie wyjechało. Major by nie ogłaszał Spekulacje ogłosi czy nie ogłosi trwały jeszcze w sobotę 6 października. Tego dnia były konserwatywny premier, John Major, dołączył do polityków nawołujących Browna do podjęcia decyzji i zakończenia tej patowej sytuacji. W wywiadzie dla BBC Radio 4 przypomniał, że w przeszłości premierzy, którzy objęli stanowisko w połowie trwania kadencji parlamentu, ogłaszali wybory albo w ciągu tygodnia, albo dopiero po dwóch latach sprawowania władzy, kiedy mogli pokazać, co osiągnęli. Zdaniem Majora, Brown musi dać wyborcom dobry i wiarygodny powód dla wcześniejszych wyborów. W przeciwnym wypadku ryzykuje oskarżenia o oportunizm lub, co gorsza, o ukrywanie czegoś (może rząd wie coś, czego inni nie wiedzą, np. o ekonomii, i dlatego będą wybory?). Ponadto Brown musi wziąć pod uwagę frekwencję w zimny, mokry i ciemny listopadowy wieczór nie byłaby ona wysoka. Jednak nie W końcu 7 października premier oświadczył, że wyborów nie będzie. Na jego ostateczną decyzję musiało złożyć się wiele czynników, ale najprawdopodobniej przeważyły ostatnie sukcesy konserwatystów. Wzmocniony Cameron oskarżył premiera o bycie nieuczciwym wobec wyborców i traktowanie ich jak głupców. Jakkolwiek by nie nazywać wyborców, odetchnęli oni z ulgą, że te o wiele za długie spekulacje w końcu się zakończyły. 12 nr 41 (196), 12 października 2007

13 ???? TWOJE PIENIĄDZE PODRÓŻUJĄ ZA DARMO PRZELEWY Z WIELKIEJ BRYTANII DO POLSKI I Z POWROTEM TERAZ BEZ OP AT Załóż rachunek NatWest Welcome w Wielkiej Brytanii, a będziesz mógł za darmo i bezpiecznie wysyłać oraz odbierać pieniądze pomiędzy NatWest Welcome a dowolnym rachunkiem w PKO BP*. Dzięki temu Ty lub Twoi bliscy będziecie mogli swobodnie dysponować pieniędzmi przesyłanymi do Polski, korzystając z bezpłatnych bankomatów lub płacąc kartą PKO Banku Polskiego za zakupy. PKO Bank Polski - infolinia: lub ** z terenu Polski *** z terenu UK NatWest - polska infolinia: lub *** z terenu UK *minimalna kwota przelewu z rachunku NatWest Welcome na rachunek w PKO BP wynosi 100 GBP; **opłata jak za połączenie lokalne; ***maksymalna opłata za połączenie z naziemnej linii telefonicznej BT wynosi 4 pensy za minutę. 13

14 W I A D O M O Ś C I Z E Ś W I A T A Pokój na Półwyspie Koreańskim? Konflikt na linii Korea - Korea, to najdłuższa wojna współczesnego świata Pojawiła się szansa na zakończenie najdłuższej wojny współczesnego świata. Przywódcy Korei Północnej i Południowej zobowiązali się dążyć do zawarcia traktatu pokojowego. fot. EPA YNA (PAP) Oba państwa koreańskie są w stanie wojny od 1950 roku. Zapowiedź podpisania traktatu to najważniejszy efekt trzydniowej wizyty prezydenta Południa, Roh Moo-hyuna, w Phenianie. Jednak eksperci studzą entuzjazm. W najbliższym czasie nie należy spodziewać się zawarcia traktatu pokojowego. Będzie to raczej zwieńczenie długiego procesu. Korea Południowa od dawna prowadzi politykę małych kroków, stopniowego zbliżania się obu państw. Temu właśnie służy deklaracja, którą podpisali liderzy. Komentatorzy podkreślają również, że w rozmowy będą musiały być zaangażowane wszystkie zainteresowane strony, czyli także USA, Chiny, które przed laty podpisały rozejm kończący wojnę koreańską ( ), a także Rosja i Japonia, które uczestniczą w rozmowach na temat programu atomowego Phenianu. Waszyngton już zapowiedział, że jednym z warunków jego zgody jest całkowita rezygnacja komunistycznej Północy z broni jądrowej. Nie ma jednak wątpliwości, że deklaracja o woli zawarcia pokoju ma wymiar historyczny i jest kolejnym krokiem w stronę zjednoczenia obu Korei. Świadczą o tym choćby jej pozostałe elementy. Roh i północnokoreański dyktator, Kim Dzong II, zobowiązali się także do otwarcia granicy dla regularnego ruchu pociągów towarowych. Chcą też, by na spornych wodach wokół Półwyspu powstała wspólna strefa połowu ryb. Częstsze mają być także spotkania przedstawicieli obu krajów. Zakończony w ubiegłym tygodniu szczyt był dopiero drugim takim spotkaniem w historii, poprzedni odbył się w 2000 roku. (dziennik.pl) Izrael za podziałem Jerozolimy Bliski współpracownik premiera Izraela, Ehuda Olmerta, wicepremier Haim Ramon, oświadczył w ubiegły poniedziałek, iż rząd może poprzeć ideę podziału Jerozolimy. Sprawa Jerozolimy do której roszczenia wysuwają na równi Izraelczycy i Palestyńczycy ma być jednym z głównych tematów kluczowej konferencji bliskowschodniej, organizowanej przez Stany Zjednoczone w listopadzie. W obszernym wywiadzie, nadanym przez izraelskie radio wojskowe w poniedziałek rano, 8 października, wicepremier Ramon powiedział, że w toku prowadzonych ostatnio negocjacji zaproponował przekazanie Palestyńczykom wielu arabskich dzielnic wschodniej Jerozolimy. Palestyńczycy mogliby ustanowić stolicę swego przyszłego państwa w części Jerozolimy należącej do 1967 roku do Jordanii. W zamian powiedział Ramon Izrael miałby zyskać formalne uznanie przez społeczność międzynarodową, w tym kraje arabskie, swej zwierzchności nad żydowską częścią miasta oraz stołecznego charakteru Jerozolimy. Wicepremier ujawnił, że nawet jastrzębie skrajnie konserwatywni politycy w izraelskim rządzie mogliby poprzeć takie ustępstwo Izraela. fot. Orel Cohen (PAP) Roszczenia w sprawie Jerozolimy wysuwają zarówno Izraelczycy, jak i Palestyńczycy Zgodnie z koncepcją zaprezentowaną w radiu przez Ramona, pod kontrolę palestyńską zostałaby przekazana część wschodnia Jerozolimy, gdzie mieszka ok. 170 tysięcy Palestyńczyków. Izrael natomiast nie zrezygnowałby z kontroli nad Wzgórzem Świątynnym centrum kultu zarówno żydów, jak i muzułmanów. (gazeta.pl) 14 nr 41 (196), 12 października 2007

15 W I A D O M O Ś C I Z E Ś W I A T A Al-Kaida atakuje Jeszcze w październiku w Europie może polać się krew ostrzega amerykańska Centralna Agencja Wywiadowcza i alarmuje, że terroryści szykują zamachy samobójcze w Wielkiej Brytanii, Włoszech, Francji i Niemczech. Hiszpania wypowiedziała wojnę fot. Ortestis Panagiotou fot (PAP) fot. Mohamed Messara (PAP) Wielka Brytania, Włochy, Francja i Niemcy mogą być celem kolejnych ataków Al - Kaidy Tysiące osób protestowały w hiszpańskim Kraju Basków i sąsiednim regionie Nawarra przeciwko aresztowaniu czołowych działaczy zakazanej baskijskiej partii politycznej Batasuna. Jedyny lider Batasuny, pozostający na wolności Pernardo Barrena, określił aresztowanie 23 swoich kompanów jako porwanie, oznaczające deklarację wojny Na ulice Bilbao i San Sebastian wyszło po 3 tys. osób Zdaniem CIA, za wszystkim stoi Al-Kaida. CIA przesłała do europejskich stolic, m.in. do Paryża, specjalną notę podaje francuski dziennik Le Monde. Amerykanie ostrzegają, że celem terrorystów we francuskiej stolicy może być opustoszały system kanałów pod miastem. Skąd taki alarm? 11 września czyli w szóstą rocznicę zamachów na Nowy Jork i Waszyngton CIA przechwyciła , który potwierdził przypuszczenia, że terroryści szykują zamach. Nie wiadomo, kto napisał list, ale pewne jest, że miał on trafić do Salaha Gasmiego, jednego z liderów Al-Kaidy w Afryce Północnej. Właśnie tam działa powiązana z siatką Osamy bin Ladena Organizacja Islamskiego Maghrebu. To właśnie ona stoi za wieloma zamachami bombowymi, atakami na siły bezpieczeństwa i porwaniami cudzoziemców. Dlatego Amerykanie radzą, by ostrzeżenia potraktować bardzo poważnie. (dziennik.pl) hiszpańskiego rządu przeciwko baskijskiemu ruchowi niepodległościowemu. Najliczniejsze manifestacje odbyły się w Bilbao i San Sebastian, gdzie na ulice wyszło po 3000 osób. Demonstranci domagali się niepodległości Kraju Basków, niosąc transparenty z napisami walka jest jedyną drogą oraz skandując krytyczne hasła wobec rządu w Madrycie. W stolicy Nawarry, Pampelunie, doszło do starć separatystów z policją, gdy funkcjonariusze usiłowali rozpędzić ok osobową, nielegalną manifestację zwolenników Batasuny. Hiszpańska policja zatrzymała 23 przywódców Batasuny w mieście Segura w Kraju Basków, gdzie zorganizowali nielegalne zebranie. Nakaz aresztowania wydał sędzia Baltasar Garzon, który przed czterema laty doprowadził do delegalizacji partii. Batasuna uważana jest za polityczne ramię zbrojnego ugrupowania ETA, toczącego walkę o niepodległość terytoriów baskijskich w północnej Hiszpanii i południowej Francji. (gazeta.pl) W SKRÓCIE Pościg za 11-latkiem To było prawdziwe zaskoczenie. Bo kto by się spodziewał, że samochód pędzący 160 km/h po autostradzie w stanie Luizjana prowadzi letni chłopiec? Nawet stanowa policja miała problemy, by zatrzymać młodego rajdowca. Rodzice chłopca dostali zarzut nieodpowiedniej opieki nad dzieckiem. Okazało się, że ich synek prowadzi samochód już od pół roku. Woził swojego niepełnosprawnego ojca. Chłopiec usłyszał szereg zarzutów: ucieczka przed policjantem, przekroczenie prędkości, nieodpowiednie korzystanie z pasów ruchu i prowadzenie samochodu bez zezwolenia. (onet.pl) Biała noc w Paryżu Paryż już po raz szósty przeżył tak zwaną Białą noc, poświęconą sztuce współczesnej na ulicach miasta. Półtora miliona osób mogło przechadzać się aż do rana wśród instalacji artystycznych w kilku dzielnicach stolicy Francji. Biała noc przebiegła w Paryżu pod znakiem oryginalnych dzieł plastycznych opartych najczęściej na grze świateł i kolorów. Zewsząd było słychać muzykę, ludzkie głosy i efekty dźwiękowe. To wszystko pobudzało wyobraźnię i tworzyło atmosferę jak z bajki. Nawet dzieci mogły tym razem chodzić po mieście do późnej nocy. (o2.pl) Dzień Kolumba fot. Grzegorz Michałowski (PAP) fot. Mark Leffingwell (PAP) Amerykańska policja aresztowała 83 manifestantów, głównie indiańskich aktywistów, zakłócających przebieg parady z okazji Dnia Krzysztofa Kolumba w Denver w stanie Kolorado. Organizowana w Denver od 100 lat parada posiada ugruntowaną tradycję zamieszek i aresztowań. Rokrocznie dochodzi do konfrontacji wielbicieli Krzysztofa Kolumba, doceniających wpływ jego odkrycia na losy świata, z zagorzałymi wrogami żeglarza, dla których stanowi on uosobienie kilku wieków handlu niewolnikami oraz okrucieństwa wobec rdzennej amerykańskiej ludności. (wp.pl) 15

16 L O K A L N E W I E L K A B R Y T A N I A Brytyjski rząd wspiera integrację fot. Richard Lewis (PAP) Premier Gordon Brown popiera integrację społeczną Rząd premiera Gordona Browna w okresie trzech lat przeznaczy 50 mln funtów na wsparcie władz samorządowych, realizujących rozmaite programy społecznej integracji na Wyspach Brytyjskich. Imigranci otrzymają broszury informacyjne. Z myślą o likwidowaniu lokalnych napięć wywołanych przez napływ imigrantów zostaną utworzone specjalistyczne, lotne ekipy. Szczegóły rządowej inicjatywy ogłosiła minister Hazel Blears, która w rządzie Browna odpowiada za stosunki między różnymi społecznościami. Celem programu jest m.in. przeciwdziałanie radykalizacji młodzieży muzułmańskiej oraz zapobieganie napięciom społecznym w związku z napływem dużej liczby imigrantów z nowych krajów Unii Europejskiej. Nowym rozwiązaniom towarzyszy odmienne od dotychczasowego podejście do problemu. Akcentowana jest integracja różnych społeczności imigrantów z życiem brytyjskim, zamiast umożliwiania im zachowania i kultywowania odrębności. Z tego powodu fundusze będą udostępniane organizacjom działającym na rzecz integracji, a nie reprezentującym tylko jedną grupę etniczną lub religijną. Rząd przygotował też zalecenia dla władz lokalnych, sugerujące im np., by mniej wydawali na tłumaczenia oficjalnych dokumentów na różne języki, a akcentowali potrzebę nauki angielskiego. Specjalistyczne ekipy, które będą działać pod szyldem rządu, zajmą się m. in. mediacją w razie wystąpienia napięć między społecznościami imigrantów, planowaniem rozwoju służb publicznych itd. Broszury informacyjne dla imigrantów pouczą ich o prawach i zwyczajach, m. in. obowiązujących w ruchu drogowym i w innych sytuacjach, np. o zakazie połowu ryb słodkowodnych bez licencji, tradycji tolerancji. (onet.eu) Strajk pocztowców Pracownicy poczty w Wielkiej Brytanii przystąpili w poniedziałek do kolejnego 48-godzinnego strajku, żądając rozwiązania sporów płacowych i restrukturyzacji Królewskiej Poczty. Kierownictwo poczty przez cały weekend (6-7 października), aż do godziny czwartej rano w poniedziałek, prowadziło negocjacje ze związkami zawodowymi. Nie udało się jednak osiągnąć porozumienia i przedstawiciele Związku Zawodowego Pracowników Łączności (Communication Workers Union CWU) odeszli od stołu rozmów. W centrum sporu znalazła się niewystarczająca zdaniem związkowców z CWU oferta płacowa pracodawców, zakładająca podwyżkę uposażeń o 2,5 proc. Pocztowcy protestują też przeciwko planom restrukturyzacji, które pociągną za sobą redukcję zatrudnienia o ok. 40 tys. osób. Brytyjska poczta wyjaśnia, że bez zdecydowanych reform nie przetrwa na zliberalizowanym rynku usług pocztowych. Jednocześnie podkreśla, że CWU zaproponowało,,nierealne i nieosiągalne propozycje. W ocenie brytyjskich mediów, strajk przyniesie Królewskiej Poczcie około 50 mln funtów strat i spowoduje przejście klientów do prywatnej konkurencji, co pociągnie za sobą dalsze długoterminowe straty. (onet.eu) fot. Andy Rain (PAP) Artysta uśmiercił księcia Harry ego Podaruj serce! Kurs funta (Dane z 8 października 2007 r. źródło: NBP/kantory.pl) fot. archiwum Rzeźba zatytułowana,,pomnik upamiętniający poległych, przedstawiająca księcia Harry ego jako żołnierza zabitego w Iraku, ma być główną atrakcją międzynarodowej wystawy sztuki współczesnej,,bridge Art Fair, zaprezentowanej w Londynie w dniach od 11 do 14 października. Twórcą kontrowersyjnej rzeźby jest amerykański artysta Daniel Edwards, który słynie z szokowania swych odbiorców. Średni kurs funta według NBP: 1 GBP = PLN W niedzielę 14 października o godz. 16. w POSK-u odbędzie się aukcja dzieł sztuki najwybitniejszych polskich artystów plastyków na rzecz powstającego w Świdnicy Europejskiego Centrum Przyjaźni Dzieci. Placówka będzie wspomagać dzieci z najbiedniejszych polskich rodzin. Aby zebrać jak najwięcej środków na ten szczytny cel, organizatorzy akcji postanowili zawitać także do Londynu. Przedsięwzięciu zgodziła się patronować pani ambasador RP w Wielkiej Brytanii, Barbara Tuge Erecińska, a także minister kultury i dziedzictwa narodowego, Kazimierz Michał Ujazdowski. Imprezę poprowadzą Kawalerowie Orderu Uśmiechu Marek Michalak i Anna Dymna. Na zakończenie aukcji aktorka wystąpi z programem Nasi przyjaciele ks. Jan Twardowski. kupno sprzedaż Gdańsk Katowice Kraków kupno sprzedaż Poznań Warszawa Wrocław nr 41 (196), 12 października 2007

17 ???? 17

18 L O K A L N E P O L O N I A Wymów: Wroc, a potem love Jeśli Wrocławowi uda się wygrać organizację Expo 2012, odbędzie się ono kilka dni po zakończeniu Euro 2012 Wygląda trochę jak Praga, trochę jak Wiedeń i trochę jak Wenecja. Tymczasem to tylko Wrocław kandydat do Expo Chcą polskich fachowców! fot. Damian Gorczany Polscy inżynierowie nie muszą martwić się o pracę w Wielkiej Brytanii - pracodawcy szukają ich sami Odzyskaj, odśwież, wykorzystaj swoje umiejętności pod takim hasłem odbyło się tegoroczne II Polonijne Forum Inżynierskie w Londynie. Na miejsce spotkania wybrano POSK. Organizatorzy Stowarzyszenie Techników Polskich tegoroczne spotkanie poświęcili niemal w całości utworzeniu Centrum Adaptacji Zawodowej dla polskiej kadry inżynieryjno technicznej w Wielkiej Brytanii. fot. Katarzyna Kopacz Już za dwa miesiące odbędzie się głosowanie nad tym, komu przypadnie organizacja Expo 2012: Wrocławiowi, miastu Yeosu w Korei czy Tanger w Maroku. Dlatego polska delegacja po raz kolejny przyjechała do Londynu, by lobbować na rzecz organizacji tej imprezy właśnie w naszym kraju. Starania polskiego rządu i miasta Wrocław mają bardzo szczególny charakter, bo główną rolę odrywa w nich nie promocja miasta np. w prasie, ale polityczny lobbing. Wynika to z faktu, że decyzje w poszczególnych krajach często podejmuje jedna osoba np. prezydent. W krajach Europy Północnej jest to proces rozpisany pomiędzy Ministerstwa Spraw Zagranicznych, Ministerstwa Gospodarki, a czasem nawet Krajowe Izby Gospodarcze, więc tak naprawdę chodzi o dotarcie do kluczowych osób. Dlatego i tym razem w polskiej ambasadzie zagościli głównie przedstawiciele obcych ambasad, instytucji rządowych i organizacji gospodarczych. Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem i Wrocław wygra rywalizację, Expo pod hasłem Kultura czasu wolnego w gospodarkach świata odbędzie się między 24 czerwca a 24 września 2012 roku. Stolica Dolnego Śląska liczy, że targi Expo odwiedziłoby co najmniej 4,5 miliona gości z około 90 krajów. Katarzyna Kopacz Forum prowadzone było w języku angielskim. Wielu uczestników reprezentowało brytyjskie firmy i organizacje. Podczas trwającej ponad trzy godziny dyskusji zastanawiano się nad zasadnością powstania Centrum Adaptacji Zawodowej. Jak powiedział przewodniczący STP, Krzysztof Ruszczyński, Centrum będzie miejscem, które pomoże w rozpoczęciu kariery na Wyspach. Prof. Ryszard Chmielowiec dodał: Jest ono niezbędne nie tylko dla Polaków, ale także dla strony brytyjskiej. Pozwoli bowiem stworzyć wiarygodną bazę danych potencjalnych pracowników z wykształceniem inżynieryjno technicznym różnych specjalizacji. Dzięki temu angielskie firmy będą mogły szybko i sprawnie dokonać weryfikacji przyszłych zatrudnionych. Jak się okazuje, zapotrzebowanie na polską kadrę inżynieryjną jest bardzo duże. Potwierdziło to przybycie na forum przedstawicieli m.in. Transport for London, którzy zapewniali, że już teraz ich firma zgłasza zapotrzebowanie na polskich fachowców. Agnieszka Serniak Przyjdź do collegu St. Dominic s Sixth Form College organizuje dzień otwarty 13 października w godz. od 9.30 do Ponieważ jest to szkoła katolicka, szczególnie miło widziani są w niej polscy uczniowie, których niestety wciąż jest tylko kilku. Tymczasem St. Dominic s to jeden z najlepszych college ów katolickich w Londynie. Uczniom zapewnia się tutaj możliwość indywidualnego rozwoju, wiele dodatkowych zajęć oraz dobrze wykwalifikowanych nauczycieli. Najlepiej przekonać się jednak o tym podczas dnia otwartego. Mount Park Avenue, Harrow-on-the-Hill, Middlesex, HA1 3HX, tel , stdoms@stdoms.ac.uk, KK Zabawa na szczytny cel Prowadzona przez Polkę, Beatrice Bartlay, agencja 2B Interface organizuje akcję charytatywną na rzecz osób chorych na stwardnienie rozsiane. Impreza Fashion and Fun odbędzie się 24 października w City Bunker na Canary Wharf. Podczas pokazu widzowie zobaczą m.in. profesjonalne modelki sunące po wybiegu wspólnie z VIP-ami z Canary Wharf, prezentujące kolekcję mody polskiej firmy Solar, a także pokazy tańców z lat trzydziestych i czterdziestych, aukcję dóbr podarowanych przez osoby prywatne i firmy zarówno z Polski, jak i Wielkiej Brytanii, która będzie prowadzona przez znanego angielskiego licytatora. Atrakcją wieczoru będzie też koncert znanej wokalistki oraz występ stepujących tancerzy. Całkowity dochód z imprezy zostanie przeznaczony na rzecz osób chorych na stwardnienie rozsiane. Część pieniędzy trafi do brytyjskiego, a część do polskiego stowarzyszenia chorych na tę nieuleczalną chorobę. Akcja ma również na celu promocję Polski i kształtowanie jej pozytywnego wizerunku. Jednym z partnerów medialnych imprezy jest Goniec Polski. Wstęp kosztuje 20 funtów. KK 18 nr 41 (196), 12 października 2007

19 19

20 B R I T P R E S S BRYTYJSKA PRASA O POLAKACH oprac. Katarzyna Polis Polacy są najgorzej opłacaną grupą wśród imigrantów w Wielkiej Brytanii. Padają także ofiarami przestępstw, w tym najtragiczniejszych. 14-latka została brutalnie zamordowana we własnym domu. 26-letnia młoda kobieta padła ofiarą ulicznej strzelaniny. Polacy najgorzej opłacani Daily Mail, 30 września Polscy imigranci są najgorzej opłacaną grupą społeczną spośród 26 narodowych społeczności imigrantów na brytyjskim rynku, a zarazem jedną z najciężej pracujących. Zarabiają średnio 7,30 funta za godzinę i w tygodniu pracują średnio 41,5 godziny wynika z raportu Instytutu Badań nad Polityką Państwa (IPPR). Polacy cenieni są wśród pracodawców za etykę pracy stwierdza raport. Polacy jako grupa pracownicza nie zawsze są zatrudniani zgodnie z kwalifikacjami i często pracują kilka szczebli poniżej faktycznej wiedzy i umiejętności zaznacza. Najlepiej płatną grupą są Amerykanie, zwykle pracujący w bankowości lub wielkim biznesie. Zarabiają średnio 17,10 funta za godzinę, a ich tydzień pracy liczy średnio 42 godziny. Ich przeciętne roczne zarobki szacowane są na 37,250 funtów wobec 21,250 funtów w przypadku średnich zarobków wśród Anglików. Anglicy jako społeczność sytuują się na 13. miejscu pod względem wysokości wynagrodzeń. Zarabiają średnio o około jedną trzecią więcej (średnio 11,40 funta na godzinę) niż Polacy i pracują przeciętnie jedną ósmą krócej niż oni 36,5 godziny w tygodniu. Z raportu wynika też, że imigranci stanowiący w zeszłym roku ok. 10,1 proc. ogółu ludności Wysp wobec 5,8 proc. w 1971 r. są niezbędni w niektórych sektorach gospodarki, np. publicznej służbie zdrowia, które bez ich wkładu napotkałyby na duże trudności. Największy poziom zatrudnienia spośród 26 grup narodowych objętych badaniami występuje wśród Australijczyków (88 proc. w stosunku do ogólnej liczby), a najniższy wśród Somalijczyków (19 proc.). W przypadku społeczności polskiej wynosi 85 proc. i jest jednym z najwyższych. Brutalne morderstwo 14-latki bbc.news.co.uk, 2 października Brytyjska policja prowadzi śledztwo w sprawie brutalnego morderstwa polskiej nastolatki, do którego doszło 1 października w Leeds informuje serwis BBC. Ciało 14-latki znaleziono w jej domu przy Compton Row w Harehills. W związku z jej śmiercią zatrzymano 38-letniego mężczyznę i o rok młodszą kobietę, którzy po przesłuchaniu zostali jednak zwolnieni. W nocy tego samego dnia policja aresztowała 39-latka, który przebywa obecnie w policyjnym areszcie w Leeds. Przeprowadzono również drobiazgowe przeszukanie w domu ofiary. Dotychczasowe śledztwo wykazało, że dziewczyna była sama w domu, kiedy doszło do brutalnego ataku poinformowała West Yorkshire Police. Z bieżących ustaleń wynika, że tego dnia, gdy zamordowano dziewczynkę, jej rodzice byli w pracy, a 9- -letni brat w szkole. Policja na razie nie udzieliła informacji dotyczących motywu morderstwa, jednak według ustaleń mediów, dziewczynka została przed śmiercią zgwałcona. Nastolatka przeprowadziła się do Wielkiej Brytanii trzy miesiące temu wraz ze swoimi rodzicami i 9-letnim bratem. Polka ofiarą strzelaniny London Lite, 3 września 26-letnia Polka, Magda Pniewska, zginęła w strzelaninie w południowym Londynie. Kobieta przypadkowo znalazła się na linii ognia doniósł London Lite, powołując się na rzeczniczkę policji. Według Scotland Yardu, dwaj mężczyźni strzelali do siebie. Policja sprawdza, czy strzelanina ma związek z handlem narkotykami. Ranną w głowę kobietę znaleziono we wtorek 2 października wieczorem i natychmiast przewieziono do szpitala. Po upływie około godziny lekarze stwierdzili zgon. London Lite podkreślił, że bardzo rzadko zdarza się, żeby ktoś przypadkowy znalazł się na linii ognia. Ofiary to zazwyczaj ludzie, do których strzelano, a nie tacy, jak ta kobieta zaznacza dziennik. Świadkowie zajścia twierdzą, że oddajacy strzały byli nastolatkami w wieku lat. Do zdarzenia doszło w dzielnicy New Cross na południowym brzegu Tamizy. Polka wracała pieszo z pracy w pobliskim domu opieki do swojego mieszkania. Ubrana była w służbowy, granatowy uniform. Wiadomo, że mieszkała w okolicy wraz z narzeczonym. Jak zaznacza Lite, śledztwo w sprawie śmierci 26-latki wszczęto natychmiast. Policja zatrzymała trzech mężczyzn i kobietę. Przechwycono także pojazd, z którego strzelano, jednak dotychczas nie znaleziono broni. 20 nr 41 (196), 12 października 2007

21 ???? 21

22 P O L P R E S S PRZEGLĄD POLSKIEJ PRASY oprac. Katarzyna Polis Młodzi ludzie mają w głębokim poważaniu wybory i polityków. Sąsiedzi zza wschodniej granicy traktują Polskę wyłącznie jako przystanek w drodze na Zachód. Niepełnosprawna Polka skorzystała w Szwajcarii z pomocy w odejściu z tego świata. W głębokim poważaniu Newsweek, 1 października Jarosław Kaczyński może zacierać ręce. Przez ostatnie dwa lata skutecznie zniechęcił miliony młodych ludzi do polityki i polityków. Tylko oni mogliby odebrać mu zwycięstwo w nadchodzących wyborach. Ale młodzi ludzie mają je gdzieś donosi Newsweek. Klucz do zwycięstwa w wyborach leży w rękach młodych to banalne stwierdzenie, ale stoi za nim twarda statystyka. 21 października ponad 10 mln uprawnionych do głosowania będzie miało mniej niż 34 lata. To potężna rzesza wyborców ponad jedna trzecia ogółu, która mogłaby zadecydować przy urnach, kto będzie rządził Polską. Wyniki sondażu dla Newsweeka pokazują, że niemal połowa młodych ludzi 43 proc. w wieku od 18 do 25 lat i aż 50 proc. w wieku od 25 do 34 popiera Platformę Obywatelską. To niemal pięć milionów sympatyków. W 2005 r. na PO głosowało niespełna 2,9 mln Polaków. Newsweek postanowił sprawdzić, czy w październiku młode pokolenie będzie decydować o przyszłości Polski. Reporterzy tygodnika rozmawiali z polską młodzieżą w Londynie i w Polsce. Wnioski są niewesołe młodzi mają dość chamstwa, agresji i obłudy polityków. Większość tych, którzy jeszcze nie wyemigrowali, chce wyjechać na studia lub do pracy. Ci, których już w Polsce nie ma, chcą wrócić, ale dopiero wtedy, gdy w Polsce da się normalnie żyć. Za rok, dwa, pięć, może nawet dziesięć lat. Nie w głowie im wybory. Niewidzialni pracownicy Metro, 27 września Tania siła robocza ze Wschodu miała wspomóc polskich pracodawców. Nasi sąsiedzi, choć przyjeżdżają na zaproszenia polskich firm, to po przekroczeniu granicy ślad po nich ginie czytamy w Metrze. Jeszcze do niedawna zatrudnienie obcokrajowca w Polsce było prawdziwym horrorem. Ale po apelach przedsiębiorców, którzy skarżyli się na brak rąk do pracy (w samym budownictwie brakuje 400 tys. osób!), Ministerstwo Pracy postanowiło ograniczyć procedury do minimum. Od 20 lipca uzyskanie wizy i zezwolenia na pracę w przypadku Ukraińców, Białorusinów i Rosjan jest proste. Wystarczy, że pracodawca zgłosi w najbliższym Urzędzie Pracy, że chce zatrudnić obcokrajowca, wypełni formularz i wyśle go do swojego nowego pracownika ze Wschodu. Ten idzie z dokumentem do konsulatu i automatycznie dostaje wizę z trzymiesięcznym pozwoleniem na pracę w Polsce. Konsulat we Lwowie wydał do tej pory ponad 5 tys. pozwoleń dla Ukraińców, którzy deklarowali chęć pracy w Polsce. Większość z nich nie dotarła jednak do pracodawców, którzy pomogli im w przyjeździe. Po przekroczeniu granicy niedoszli pracownicy najprawdopodobniej próbują przedostać się do Europy Zachodniej, gdzie zarobki są nieporównywalnie większe niż w Polsce. Dlatego jeszcze większy problem możemy mieć od Nowego Roku, kiedy wejdziemy do strefy Schengen ostrzega Metro znikną bowiem całkowicie kontrole na granicach z krajami Unii. Zmęczeni życiem Rzeczpospolita, 2 września Po tym jak szwajcarskie gminy Zurych, Stafa i Maur wypędziły Stowarzyszenie Dignitas, oferujące pomoc w samobójstwie, organizacja tuła się po kraju. Jej zmęczeni życiem klienci muszą teraz wypijać śmiertelne dawki pentobarbitalu w przydrożnych hotelach pisze Rzeczpospolita. Ostatnią pacjentką, która skorzystała z pomocy założyciela organizacji, Ludwiga Minellego, była 57- -letnia niepełnosprawna Polka. Zmarła w ostatnią środę września w jego luksusowej willi w miejscowości Forch na obrzeżach Zurychu. Minelli zabił ją we własnym domu po tym, jak oburzeni mieszkańcy malutkiej gminy Stafa nie pozwolili jej wejść do mieszkania, które organizacja wynajmowała tam od końca września. Właśnie tam siedząca na wózku Polka, o której wiadomo tylko tyle, że pochodzi z północnej części kraju, miała umrzeć pisze szwajcarski dziennik Le Matin. Tak jak sześciu innych pacjentów, których Minelli uśmiercił tam od 18 września. W końcu mieszkańcy malowniczego miasteczka mieli dość śmiertelnej turystyki. Najpierw złożyli skargę w sądzie, a potem zablokowali dostęp do lokalu i powiadomili policję. Jeszcze tego samego dnia gmina kazała zmienić zamki w mieszkaniu, a jego właściciel wypowiedział organizacji umowę wynajmu. W następny dzień sąd zakazał Dignitas przeprowadzania w nim wspomaganych samobójstw. 22 nr 41 (196), 12 października 2007

23 23

24 E N G L I S H P A G E Jostling for Power in Poland ANDA MACBRIDE Voters in Britain will again go to the polls, on 21 st October. Will the incumbent leader stay on, or will he be supplanted by a newcomer? This is not Gordon Brown taking on David Cameron. The Polish Prime Minister, Jaroslaw Kaczyński may have to step down, depending on which party wins the general election. Poles will be voting for 460 members of the Sejm, or Parliament, and 100 senators. The election has been called two years ahead of schedule as the government of Law and Justice, run as a tight ship by the identical Kaczyński twins, Lech and Jarosław, the Prime Minister, lost support of the two extreme right-wing, small coalition partners: the League of Polish Families and the Party of Self Defence. Poland has done well economically over the last few years. The GDP increased by an impressive 6.2% in 2006, and should grow even faster this year. Unemployment has fallen. The critics of the government point out that the falling unemployment is not a sign of success - but of failure. A vast army of young Poles unable to find jobs at home has left the country, many of them to come to the UK. No wonder that more jobs are available for those who stayed on. And the good economic run is not a result of the Kaczyńskis rule but due to a favourable trend in the global economy, which has happened on their watch. The twins are also lucky that they have benefited from Poland s accession to the EU in But Law and Justice appeals to those Poles, who are dismayed with some of the quick changes in Poland since the accession, such as the deterioration of social services and the loss of jobs in the once-national industries. The Polish health service is in a particularly parlous state. Doctors have been going on strike. As we go to print, some are even on hunger strike, and more than 5,000 have recently handed in resignations, which has led to a dramatic evacuation of hospitals. Jaroslaw Kaczyński has announced that he will increase by 50% the expenditure on the health service. It is not clear how he intends to pay for such generosity, since he also promises to cut taxes. In the foreign arena, Lech Kaczyński is a eurosceptic who has not been shy to punch above his weight. This appeals to the nationalists, even though many deplore the fact that he makes Poland look like a peripheral trouble-maker. Recently, Kaczyński s main rival, Donald Tusk, the smooth-talking leader of the opposition centre-right Civic Platform, has visited POSK, the Polish Social and Cultural Association in Hammersmith, to seek the support of Poles in Britain. To enthusiastic applause, he announced that his party would create jobs to woo back the emigrants. And the bitter political wrangles of the past few years were seemingly written off at a stroke as - in a radical U-turn which palpably raised the temperature in the packed conference hall, delighting some, and bitterly upsetting others - Tusk announced that he was ready for a coalition with both Law and Justice and with the newly formed Left and Democrats. fot. Jacek Turczyk (PAP) Tusk s Civic Platform also promises to change the taxation regime to encourage investment in Poland by those who had emigrated. Although a Double Taxation Convention was signed between the United Kingdom and Poland in July 2006, a retrospective obligation remains on the Poles who had previously worked in Britain to pay tax in Poland as well, which effectively stops emigrants from returning home. And Civic Platform wants to introduce a simplified linear tax, at perhaps not more than 15% for individuals; an ambitious target and hardly viable, say the critics. For British Poles, such incentives are the key to the vote. Many British Poles are disaffected with politics after a spectacular run of corruption and sleaze in the political arena, and the continuing unemployment - at 12%, still one of the highest in Europe; all reasons why they had left Poland to settle in Britain. There will be twenty polling stations in the UK, with 4 in London alone, but consul Truszkowski is doubtful that many of the Poles in Britain the number he puts at some 850,000 - will vote. In the last election only 2,000 voters turned up, while 6,500 participated in the vote for the EU referendum. However many or few Poles in Britain vote, all their votes will be allocated to the results for central Warsaw. In a recent survey, the two main parties are almost level-pegging at around 35%, with Left and Democrats with some 11%. Poland s voting system is based on proportional representation. With such a split of support, a coalition seems inevitable. On the evidence of the past few years, in spite of Tusk s promises, many voters are sceptical that the insular and xenophobic Law and Justice party will be able to negotiate pragmatically with the reformist Civic Platform, open to encouraging foreign capital into Poland. The vitriolic tone of the campaign of both political heavy weights, characterised by personal invective and puerile jokes, has alienated many voters. Even so, 66% of Poles back home say that they will go to the polling station on the day. And the political atmosphere is heating up. The recent eagerly anticipated TV debate between Prime Minister Jarosław Kaczyński and the former President Aleksander Kwaśniewski, the leader of Left and Democrats, served to weaken Tusk s Civic Platform, as had been intended by both participants. It is difficult to know which way the fickle Polish electorate will swing. Paweł Żarski, who has worked in London as a skilled worker on building sites for a couple of years, says that he won t vote. What s the point? All politicians only look out for themselves. Klara Wesół, 26, who arrived in Britain only six months ago and has been working as an architect, said that she would certainly vote. Even though I now live outside Poland, I feel responsible for the situation in Poland. Klara was going to vote for the Citizens Platform - because they are open to Europe. 24 nr 41 (196), 12 października 2007

25 ???? 25

26 N A S Z E S P R A W Y Czy młoda Polonia ALEKSANDRA KANIEWSKA pójdzie do urn? Im bliżej wyborów parlamentarnych 21 października, tym głośniej toczy się w Polsce walka o głosy emigracji. Na Wyspach Brytyjskich jest przecież prawie milion potencjalnych wyborców. To mogą być pierwsze powojenne wybory za granicą na tak dużą skalę mówią politolodzy. W promowanie politycznej aktywności przy urnach włączył się najpopularniejszy polski polityk na Wyspach Kazimierz Marcinkiewicz Na Wyspach powoli zaczyna się przedwyborcza mobilizacja. Od dwóch tygodni telefony w konsulacie i ambasadzie dzwonią częściej niż zazwyczaj. Odbieramy nawet 100 telefonów dziennie, a i przychodzi tak dużo, że nie jesteśmy w stanie na wszystkie odpowiedzieć mówi Janusz Wach, Konsul Generalny RP w Londynie. Wszyscy pytają, kiedy i jak będzie można wpisać się na listy wyborców dodaje. Emigranci mają czas do 16 października, by zapisać się na listy. Muszą pamiętać, że aby oddać głos w wyborach powinni mieć ważny paszport lub dowód osobisty! Można zarejestrować się osobiście, telefonicznie, drogą ową albo wypełniając specjalny formularz na naszej stronie opowiada Janusz Wach. Ten ostatni sposób umożliwi fot. archiwum każdemu wybranie najbardziej wygodnego punktu wyborczego. Był już testowany i mam nadzieję, że zda egzamin dodaje. Znana jest też już liczba okręgów wyborczych w Wielkiej Brytanii będzie ich aż dwadzieścia. W samym Londynie Polacy będą mogli głosować w czterech punktach wyborczych w siedzibie Ambasady Polskiej, Konsulacie Generalnym, POSK-u na Hammersmith i w Klubie Orła Białego na Balham mówi konsul. Mieszkający na Wyspach emigranci to dla polskich partii prawdziwy kapitał polityczny. W grę może wchodzić nawet do miliona osób, które, jeśli zagłosują, mogą znacząco wpłynąć na wynik wyborów w Warszawie. Bywało już jednak i tak, że część zarejestrowanych osób wcale nie przychodziła na głosowanie dodaje konsul. Głosować czy nie głosować, oto jest pytanie? Stosunek do wyborów dzieli młodą Polonię. Jedni mówią, że nie po to wyjeżdżali z kraju, żeby teraz stać się częścią politycznego spektaklu, inni podkreślają, że głosowanie to po prostu ich obowiązek. Nie wierzę, że emigranci pójdą masowo do urn mówi Krzysztof Gogulski, który przez cztery lata pracował jako kelner w południowo-wschodniej Anglii w Hastings. Zwykli ludzie mają swoje własne, codzienne problemy, a walki polityków na pewno nie spędzają im snu z powiek dodaje. Krzysztof miesiąc temu wrócił z powodów rodzinnych do Polski. Swoją kilkuletnią emigrację wspomina jako zupełne odcięcie się od wydarzeń w kraju. Dwa lata temu, kiedy w Polsce wybierano prezydenta i parlament, razem ze znajomymi w Anglii martwiliśmy się głównie zmianą pracy i mieszkania opowiada. Nawet nie przyszło nam do głowy, żeby szukać gdzieś punktu wyborczego dodaje. Osób takich jak Krzysztof jest niemało. Większość z nich wyjechała z Polski sfrustrowana i niezadowolona. Tutaj w Anglii mają pracę, przyjaciół, zakładają rodziny. Wielu myśli, żeby zostać tu na stałe. Po co mam wracać do kraju, w którym liczą się tylko układy i władza mówi Marta, która dwa lata temu przyjechała do Glasgow z Łodzi. Tutaj może i nie jestem u siebie, ale jest mi dobrze i nie chcę tego zmieniać. Nie będę głosować, bo nie wierzę, żeby w najbliższym czasie cokolwiek zmieniło się w Polsce dodaje. Socjologowie twierdzą, że odcięcie się od wydarzeń w ojczyźnie to wśród emigrantów bardzo częsty przypadek. Jest taka teoria, według której po dwóch latach mieszkania za granicą traci się rzeczywisty, emocjonalny kontakt z własnym krajem. Wtedy 26 nr 41 (196), 12 października 2007

27 właśnie najbardziej spada aktywność polityczna mówi Konrad Maj, psycholog społeczny ze Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej w Warszawie. Zresztą kiedyś dla starej, powojennej emigracji głosowanie było kwestią prestiżową, tak jak czytanie opozycyjnych gazet. To był jeden ze sposobów, w jaki mogła utrzymać kontakt z krajem. Teraz, w dobie tanich lotów i internetu, Polska jest tak blisko, że nikomu nie chce się o niej myśleć dodaje. Patriotyzm, obowiązek czy spotkanie towarzyskie? Wśród tzw. nowej fali emigrantów są też ci, dla których udział w wyborach jest czymś ważnym i naturalnym. Niektórzy z nich głosują w ramach protestu, inni bo chcą, żeby po powrocie do Polski nie czekała na nich ta sama rzeczywistość. Na pewno pójdziemy z żoną zagłosować, bo nigdy nie opuszczaliśmy wyborów, tak w Anglii, jak i w Polsce mówi Piotrek, który w Londynie pracuje w jednym z banków inwestycyjnych. Nie nazwałbym tego patriotyzmem, to po prostu obywatelski obowiązek dodaje. Magda przyjechała do Londynu trzy lata temu. Zaczynała tak jak większość młodych Polaków sprzątała domy, później pracowała w pubie. Teraz może o sobie powiedzieć, że jest jedną z tych, którym się udało. Pracuję w dużej korporacji. Zarabiam nienajgorzej i jestem zadowolona z życia na Wyspach opowiada Magda. Bardzo lubię Londyn i chcę tu jeszcze trochę pomieszkać, ale mój prawdziwy dom jest w Polsce. Jeśli nie pójdę głosować, stracę swój wpływ na to, co się dzieje w kraju dodaje. Niektórzy z młodych Polaków przyznają też, że spotkanie przy urnie może być okazją do przyjemnego spędzenia popołudnia wśród rodaków. Dużo pracujemy i nie zawsze mamy czas, żeby gdzieś razem wyjść mówi Stanisław Małek, analityk, który pracuje w Bank of America na Canary Wharf. Na październikowe wybory wybieramy się w kilkanaście osób i na pewno będzie bardzo wesoło dodaje. Adam Makowski, który również pracuje w banku, przyznaje, że nie wyobraża sobie opuszczenia wyborów. To byłoby oddanie głosów politycznym przeciwnikom! mówi z przekonaniem. Zgłoszenie o wpisanie do spisu wyborców można wnieść ustnie, pisemnie, telefonicznie, telegraficznie, telefaksem lub pocztą elektroniczną. Formularz zgłoszeniowy dostępny jest na stronie internetowej pod adresem: Zgłoszenie powinno zawierać: nazwisko i imiona, imię ojca, datę urodzenia, miejsce zamieszkania (pobytu) wyborcy, numer ważnego polskiego paszportu lub dowodu osobistego, miejsce i datę jego wydania, numer PESEL, adres (jeśli wyborca go posiada). Zgłoszenia można dokonać najpóźniej w 5. dniu przed dniem wyborów. Zgłoszeń w konsulacie można dokonywać pod nr tel , , w godzinach pracy urzędu: pn., wt., śr., pt.: od do 16.30, czw.: od do oraz pod nr faxu: , , Od nas przecież bardzo wiele zależy. Kiedyś wrócimy do kraju i będzie nas interesowało to, jak wygląda system podatkowy, prawo pracy oraz to, kto nas reprezentuje na arenie międzynarodowej dodaje. Psychologowie są zgodni podczas październikowych wyborów na emigracji nie będzie miejsca na sentymenty i rozmowy o patriotyzmie. Młoda Polonia jest teraz bardzo pragmatyczna, wie, że wybory to jedyny sposób, żeby zaprotestować przeciwko sytuacji w kraju, a także ugrać coś dla siebie twierdzi Konrad Maj. Większość z tych ludzi planuje przecież kiedyś powrót do Polski dodaje. Marna frekwencja To właśnie o tych młodych i zbuntowanych emigrantach myślą politycy w Warszawie. Politolodzy twierdzą nawet, że Donald Tusk wystartował w stolicy, bo właśnie za granicą można głosować na polityków z warszawskiej listy. Najmłodsza fala emigracji jest zdecydowanie mniej konserwatywna niż ta, która osiedliła się po wojnie w Anglii. To naturalni wyborcy Platformy Obywatelskiej, która kojarzy się bardziej europejsko i liberalnie mówi Rafał Chwedoruk, politolog z Uniwersytetu Warszawskiego. Tu nawet nie chodzi o program polityczny, choć obietnica abolicji podatkowej, jaką głosi PO, jest dla emigrantów bardzo kusząca. PO wygra z PiS-em z powodów estetycznych, a nie politycznych dodaje politolog. W Londynie spotkał się już z rodakami jeden z liderów LiD-u, Ryszard Kalisz, a dwa dni później Donald Tusk opowiadał emigrantom o programie Platformy. W najbliższych dniach być może do Londynu zawita też i sam premier, jak nieoficjalnie mówią politycy PiS-u. Czy aktywność polityków na Wyspach zachęci emigrantów do głosowania? Nikt nie jest w stanie przewidzieć, czy październikowe wybory naprawdę zainteresują Polaków na obczyźnie mówi Chwedoruk. Dwa lata temu pokazali przecież, że zdecydowanie odcinają się od polskiej polityki dodaje. W wyborach parlamentarnych w Londynie zagłosowało wtedy tylko 2,5 tysiąca osób. Podobną frekwencję odnotowano podczas październikowych wyborów prezydenckich. Wyniki z 2005 roku były fatalne. Na całym świecie w wyborach, poza Polską, wzięło udział zaledwie 37 tys. osób przyznaje Michał Dworczyk, doradca premiera ds. Polonii. Ale teraz, zwłaszcza w Wielkiej Brytanii, głos mają młodzi i aktywni Polacy. Liczymy więc na nich dodaje. W promowanie politycznej aktywności przy urnach włączył się też najpopularniejszy polski polityk na Wyspach Kazimierz Marcinkiewicz. Wierzę, że pomimo stanu wojennego w kampanii wyborczej, emigranci wezmą sprawy w swoje ręce i zagłosują mówi były premier. Tu w Londynie jest teraz kawał dobrej Polski, szkoda by było, żeby ci ludzie nie zadbali o swoją przyszłość dodaje. Do wyborów marsz!???? Młodzi Polacy mieszkający na Wyspach nie chcą głosować. Stowarzyszenie Młode Centrum chce ich przekonać, że warto iść do urn. Katarzyna Kopacz: Stowarzyszenie Młode Centrum postanowiło namawiać przebywających w Wielkiej Brytanii Polaków do głosowania. Dlaczego? Krystian Dziekański: Myślę, że niska frekwencja wyborcza to element szerszego problemu. Polacy coraz bardziej dystansują się od polityki i spraw publicznych. Po części winę za to ponosi stan polskiej polityki, styl jej uprawiania oraz częste przykłady na to, że motywy ludzi, którzy zajmują się nią bynajmniej nie idą w parze z dobrem publicznym. Jesteśmy bardzo dumni z tego, że wywalczyliśmy sobie demokrację, a teraz prawie połowa społeczeństwa dobrowolnie rezygnuje z możliwości wpływania na sprawy publiczne. Młode Centrum zawsze starało się angażować w kwestie dotyczące, nazwijmy to, aktywnego obywatelstwa. Mówiąc w prostych słowach zajmujemy się namawianiem do korzystania z demokracji! W Wielkiej Brytanii po 2004 roku znalazło się wielu ambitnych, wykształconych, przedsiębiorczych Polaków, którzy, mimo iż realizują swoje życiowe plany tutaj, nadal interesują się tym, co dzieje się w Polsce. Chcielibyśmy przekonać ich, żeby oprócz komentowania zechcieli również skorzystać ze swojego prawa głosu. Większość z nas wyjechała ze względów ekonomicznych i nie ma powodu, dla którego mielibyśmy przestać mieć wpływ na wydarzenia w Polsce. Mamy szczęście, że nie musimy bezczynnie czekać na lepsze czasy, że mamy możliwość decydowania o przyszłości Polski. Myśli Pan, że pomogą takie inicjatywy? Podczas ostatnich wyborów, odsetek głosujących na Wyspach był znikomy! Dlatego właśnie trzeba się starać! Jeśli uda nam się namówić chociaż niewielki odsetek naszych rodaków, to i tak warto. Myślę, że jeśli każdemu, kto jest przekonany o tym, że trzeba brać udział w głosowaniu i, chyba przede wszystkim, że warto, uda się zabrać ze sobą kilka osób z najbliższego otoczenia, to już dużo. W naszej akcji stawiamy przede wszystkim na informacje. Chcemy zwłaszcza postawić na tych, którzy chcieliby, a nie wiedzą jak i gdzie. Nasza ulotka zawiera informacje na temat tego, jakie są zasady głosowania za granicą, w jaki sposób można zarejestrować się do głosowania i gdzie można oddać głos. Dlaczego Pana zdaniem, mieszkający i pracujący na Wyspach Polacy są tak zniechęceni do polityki? Stosunek Polaków mieszkających w Wielkiej Brytanii do polityki nie odbiega od polskiej normy. Wszyscy lubią komentować, narzekać... Różnica polega na tym, że to utyskiwanie odbywa się z dużo większej perspektywy. Inaczej patrzy się na protesty pielęgniarek czy akcje CBA, kiedy nas to bezpośrednio nie dotyczy. Z punktu widzenia emigranta znacznie wyraźniej widać też absurdalność polskiej debaty publicznej. Mam nadzieję, że dla wielu z nas doświadczenia z Anglii będą dowodem na to, ze wcale nie musi być tak, jak jest. W kwestii udziału opinii publicznej w kształtowaniu polityki państwa, Brytyjczycy są narodem, od którego moglibyśmy się wiele nauczyć. Liczy Pan na to, że takie akcje nakłonią Polaków do głosowania? Cóż, przynajmniej niektórym odbiorą pretekst do niewzięcia udziału w glosowaniu, bo nie wiedzieli gdzie i jak! 27

28 W Y D A R Z E N I A Mind the Gap! ANDA MACBRIDE W piątek wieczorem na stacji metra Holborn pijany Polak wpadł pod pociąg. Na szczęście pod zaparkowany. fot. Anda MacBride Doktor Tomasz Sołtysiński przyznaje, że każdego tygodnia na pogotowie trafia kilku pijanych Polaków, którzy ulegli wypadkowi Mężczyznę uratowała szybka reakcja pasażerów, którzy widząc, że wpadł on w dziurę pomiędzy pociągiem a peronem, od razu powiadomili obsługę stacji. Gdyby pociąg ruszył, mężczyzna zostałby poszatkowany jak kapusta mówi jeden z pracowników London Underground. Na szczęście inni pasażerowie zauważyli go i podnieśli alarm dodaje. Do akcji włączyła się także pewna Polka, która widząc jak trzech pielęgniarzy niesie bezwładnego (pijanego) mężczyznę, zaoferowała swoją pomoc. Miał bardzo charakterystyczny wąs, a poza tym jego ogólny wygląd pozwolił mi się domyślić, że to rodak opowiada kobieta. Pielęgniarze zapytani przez nią o to, czy aby nie trzeba czegoś przetłumaczyć, od razu chętnie przyjęli pomoc. Okazało się bowiem, że pijany jegomość nie mówi ani trochę po angielsku. Pomoc potrzebna była więc nie tylko pielęgniarzom, ale także lekarzowi ze szpitala. Na prośbę sanitariuszy, kobieta zapytała go o adres, imię i nazwisko. Niestety pijany mężczyzna, który po pierwsze doznał szoku, a po drugie był tak bardzo pijany, że nie mógł sobie nic przypomnieć, dopiero po kilkunastu minutach wydukał, że ma na imię Wojtek i około 50 lat. Pielęgniarze próbowali dowiedzieć się także, czy nie była to próba samobójstwa. Po co bym skakał?! Mam żonę, dwoje dzieci! mówił. Nie róbcie cyrku! Pod pociąg? Jaki pociąg? To niemożliwe bełkotał. Pracownicy pogotowia zaczęli nawet podejrzewać, że na skutek uderzenia w głowę stracił pamięć. Wojtek cały czas powtarzał, że czuje się świetnie i pójdzie do domu. Na pogotowiu dostał zastrzyk przeciw tężcowi. Pytany o to, czy ma na coś alergię, odpowiadał: Tylko na Anglię wspomina Polka. Co gorsza, Wojtek nie pamiętał także, gdzie mieszka. Pielęgniarze nie wiedzieli więc, co z nim zrobić. Nie mamy personelu, który by go pilnował. I łóżka też nie może blokować mówili. Okazało się, że Polak zostanie wypisany do domu, jak tylko zbada go lekarz. W Wielkiej Brytanii nie ma bowiem izby wytrzeźwień pożytecznego wynalazku polskiej komuny. Było więc oczywiste, że jeśli tylko zostanie wypuszczony ze szpitala, znowu wczołga się na ulicę i coś sobie zrobi. Polka wpadła więc na pomysł poprosiła pielęgniarza, żeby był świadkiem, i zaczęła przeglądać zawartość torby Wojtka. Mężczyzna miał sporo gotówki. Kobieta wpisała na formularzu, ile pieniędzy znalazła potem wspólnie z pielęgniarzem postawiła parafkę. Przejęta losem rodaka zdecydowała, że zawiezie mężczyznę do domu. Pytanie tylko gdzie? Okazało się jednak, że na polskiej komórce Wojtka pod hasłem dom widniał polski numer. Kobieta wyszła więc na korytarz i zadzwoniła. Odebrała jego żona. Wytłumaczyłam jej, że mąż jest na pogotowiu, ale wszystko jest w porządku i oddałam słuchawkę Wojtkowi. Kiedy żona Wojtka dowiedziała się, że mąż jest cały i zdrowy, wyjaśniłam, że jej mąż wpadł pod pociąg. Prosiła ją także o adres domowy, bo tylko w ten sposób mogłam odstawić Wojtka do domu - opowiada. Potrzebne było jeszcze tylko badanie. Okazało się, że przeprowadzi je Polak dr Tomasz Sołtysiński, który już od kilku lat pracuje na pogotowiu w University College Hospital na Euston Road. Byłam pełna podziwu dla profesjonalizmu lekarzy i pielęgniarzy, którzy traktowali Wojtka rzeczowo, po ludzku i z ogromną cierpliwością, mimo że problem wynikał całkowicie z jego własnej winy opowiada kobieta. Wojtek dał nam w kość, ale był dżentelmenem. Co rzucił siarczystą wiązankę, to przepraszał dodaje. Dla pracowników pogotowia to nic nowego. W tej pracy często spotykają się z agresją i są ofiarami napaści naćpanych czy pijanych pacjentów. Wojtek miał szczęście, że trafił na tę Polkę. Co tydzień widzę tutaj kilku naszych rodaków. Bo to skraj Soho! Same puby, bary, kluby. Piją, biorą narkotyki i lądują na pogotowiu mówi dr Sołtysiński. Widać, że jest lekarzem pogotowia z powołania. Opowiadał, że jednemu z pijących Polaków chciał nawet pomóc. Mężczyzna był bowiem kilka razy przywożony na pogotowie. Chciałem udzielić mu pomocy. Ale to trudne, bo tacy ludzie nie chcą albo nie potrafią przestać pić. A jak nie przestaną, to długo nie pożyją. Oblicza się, że średnia życia takiego ulicznego pijaka to 42 lata. Jak taki człowiek się upije, to jest na wszystko narażony. A potem muszę chodzić identyfikować zwłoki mówi. Lekarz Sołtysiński dodaje, że kiedyś można było odstawić pijaka na policję, żeby bezpiecznie przespał noc w celi, aż wytrzeźwieje. Niestety teraz to się skończyło, bo w Londynie jest za dużo pijaków. Nietrudno zgadnąć, że wielu z nich to Polacy. Młodzi mężczyźni, którzy często zostawili w kraju rodzinę czy dziewczynę, nie bardzo umieją znaleźć się w obcej kulturze, w dodatku bez znajomości języka. Są tu, żeby zarobić, a nie wydawać. Picie na ulicy to najtańszy sposób na zabicie czasu, który w samotności bardzo się dłuży. Może władze londyńskie powinny rozważyć założenie odpłatnej izby wytrzeźwień z przymusową odwózką z ulicy? Wojtka i wielu innych byłoby stać na zwrot kosztów. Burmistrz Londynu zarobi, a żona Wojtka nie straci męża zastanawia się doktor. W końcu Wojtek, dzięki uprzejmości przypadkowej Polki trafił do domu. Wiem, że nazajutrz nic nie będzie pamiętał. Dlatego zostawiłam mu kartkę, na której napisałam: Wpadłeś wczoraj pod pociąg. Tym razem ci się udało. Nie pij! kończy kobieta. 28 nr 41 (196), 12 października 2007

29 29

30 W Y W I A D Zjednoczony z muzyką CEZARY OLSZEWSKI Grzegorz Nowak jest wybitnym polskim dyrygentem. Po raz kolejny zachwycił brytyjską publiczność podczas koncertu w londyńskim Cadogan Hall. Wykonano na nim m.in. utwory Beethovena oraz Mendelssohna. Z którymi orkiestrami gra się Panu najlepiej? Pracowałem już z bardzo wieloma orkiestrami, wśród których jest wiele wybitnych. Ale moim ostatnim odkryciem jest Royal Philharmonic w Londynie. Znakomicie mi się z nią pracuje. Nagraliśmy już razem dwie płyty i w tym roku mamy jeszcze trzy koncerty w lutym i w kwietniu. Będziemy nagrywać kolejną płytę. Jest to orkiestra na najwyższym światowym poziomie. Są to bardzo mili ludzie, wspaniale muzykujący! Grzegorz Nowak od małego obcował z muzyką - jego ojciec i dziadek grali na organach. To od nich przejął miłość do muzyki Cezary Olszewski: Jak zaczęła się Pańska przygoda z muzyką? Grzegorz Nowak: Ojciec mój był organistą, dziadek również. Jako małe dziecko przesiadywałem często u niego w kościele przy organach. Dla mnie to był bohater człowiek, który potrafił grać na tym instrumencie i wydobywać tyle dźwięków. Sam zawsze wyobrażałem sobie, że, gdy dorosnę, będę organistą. I rzeczywiście kiedy byłem na studiach, przez pewien czas byłem organistą, bo musiałem ten zew krwi z siebie wydobyć i trochę czasu spędzić przy tym instrumencie. Orkiestra jednak jest tym instrumentem, który ma jeszcze więcej kolorów i barw niż organy. Gdy poszedłem na studia, byłem skrzypkiem. Studiowałem jednocześnie także dyrygenturę i kompozycję. Ale dyrygentura zwyciężyła. Teraz, po tylu latach doświadczenia i sukcesów, jak patrzy Pan na swoje pierwsze próby dyrygenckie? To były bardzo pozytywne doświadczenia. Zawsze, gdy żółtodziób próbuje coś zrobić, to te pierwsze kroki są niepewne. Trzeba przyznać, że system szkolenia dyrygentów w Polsce był oparty na dobrych i zdrowych zasadach. Była duża selekcja wśród młodych artystów. Dyrygentura była wykładana tylko na paru uczelniach w Polsce, ale jak już się udało tam dostać, to student miał znakomite warunki szkolenia. Cztery godziny fot. Damian Gorczany w tygodniu indywidualnych lekcji z profesorem dyrygentury i z dwoma pianistami, którzy grali utwory symfoniczne, a raz w tygodniu czterogodzinna próba z zawodową orkiestrą. Takie studia powodują, że student nabiera doświadczenia pod okiem wytrawnego pedagoga i rzeczywiście może być dobrze przygotowany do zawodu. Tego niestety nie można powiedzieć o uczelniach zachodnich, gdzie klasy są zbiorowe. To bardzo duża różnica, bo po skończeniu takich studiów okazuje się, że dyrygenci nigdy nie pracowali z orkiestrą. Co jest najważniejsze w pracy dyrygenta? Są trzy takie główne przykazania: po pierwsze, trzeba studiować partyturę, po drugie, trzeba studiować partyturę i po trzecie, trzeba studiować partyturę. To jest to, nad czym trzeba pracować na bieżąco. Oczywiście jeśli sprawy techniczne ma się w małym palcu. Trzeba z tej partytury wydobyć jak najwięcej szczegółów i właśnie na tym polega różnica miedzy wspaniałym dyrygentem a tym całkiem przeciętnym. A wśród polskich orkiestr? Zdecydowanie moim faworytem jest Sinfonia Varsovia graliśmy razem wiele koncertów zagranicznych i nagraliśmy razem sporo płyt. Jak na polskie warunki jest naprawdę niezwykłą orkiestrą. Jest taka, jak zawodowe orkiestry zachodnie. Muzycy przychodzą przygotowani na próbę, są bardzo skoncentrowani i chętni do pracy nad każdymi szczegółami. Sprawia im wielką radość to, że utwór, który grali już wcześniej, mogą zinterpretować w zupełnie inny sposób. Nie mają takiego podejścia, że już to grali i tak to się gra, tylko za każdym razem, u każdego dyrygenta robią inną interpretację. To ich bardzo cieszy. Pod tym względem są bardzo elastyczni. Przypominam sobie, że nagrywałem z nimi płytę i bałem się, że zabraknie nam czasu. Wtedy wszyscy zostali dwie godziny dłużej! To było po prostu niesamowite i fenomenalne. Takich orkiestr po prostu nie ma. Porównując polskie orkiestry z innymi, europejskimi czy amerykańskimi, jak Pan je lokuje? Orkiestry np. amerykańskie są bardzo rygorystycznie ustawione pod względem związkowym, mają niewiele prób i na dodatek są one bardzo krótkie. Nie byliby w stanie grać koncertów na wysokim poziomie, gdyby nie to, że wcześniej są znakomicie przygotowani. Amerykańskie orkiestry od pierwszej próby z dyrygentem są w stanie zagrać bez błędu wszystko od początku do końca. Muzycy dostają na miesiąc przed koncertem nuty i przygotowują się indywidualnie. Trochę inaczej jest w Polsce. Orkiestry mają regularne zajęcia, np. od poniedziałku do piątku, ale pierwsza próba, tzw. pierwsze czytanie, jest w dosłownym tego słowa znaczeniu pierwszym czytaniem. Muzyk po raz pierwszy otwiera strony z nutami i widzi, co ma grać. Wynika to również z sytuacji ekonomicznej w naszym kraju. Muzyk musi pracować jeszcze w innych miejscach, żeby w ogóle związać koniec z końcem, więc nie jest w stanie poświęcić całego swojego czasu dla jednej orkiestry. Pracuje Pan z wieloma solistami, którego z nich wspomina Pan najlepiej? Zdecydowanie najlepiej wspominam i najchętniej współpracuję z Krystianem Zimermanem. 30 nr 41 (196), 12 października 2007

31 ???? Wynika to z faktu, że bardzo wiele razem graliśmy, a przede wszystkim z jego wspaniałego artyzmu. Jest to artysta na najwyższym światowym poziomie. Jest zawsze świetnie przygotowany, ma wspaniale obmyśloną interpretację. Jego wyobraźnia dźwiękowa jest fenomenalna i kolorystyczna, w związku z czym ma konkretne życzenia, jaką barwą, jakim kolorem ma grać dany instrument, jak to ma się stapiać z fortepianem. Dlatego z największą przyjemnością z nim współpracuję. Jak wygląda Pana dzień, kiedy jest koncert? Zwykle w dzień koncertu jest próba generalna, po czym idę spać, żeby już niczym innym się nie zajmować. Wyłączam się jakby z tego świata. Nie włączam telewizora, radia, nie czytam wiadomości. Chcę się całkowicie zjednoczyć z muzyką, zainspirować orkiestrę i przekazać to publiczności. Jak wygląda praca z orkiestrą, gdy chce się osiągnąć efekt, który chce Pan usłyszeć? Jest to uzależnione od ilości prób i od czasu, który mamy, aby urzeczywistnić interpretację. Im więcej czasu i im lepsza orkiestra, tym więcej detali, które składają się na tę szczególną interpretację, możemy zrealizować. W przypadku małej liczby prób trzeba maksymalnie wykorzystać czas, żeby zrobić te wszystkie niuanse, które chce się wykonać. W gruncie rzeczy polega to na sygnalizowaniu i zrobieniu tych trudnych przejść po to, żeby na koncercie zainspirować orkiestrę i osiągnąć zamierzony rezultat. Można to zrobić tylko ze znakomitymi orkiestrami. Nawet z najlepszą orkiestrą bezpieczniej jest mieć kilka prób, żeby lepiej się przygotować do koncertu. Ma Pan swoich uczniów? Mam dwóch uczniów. Swego czasu byłem profesorem na Uniwersytecie w Ohio. Jeden z nich został na uczelni jako pracownik, a drugi pracuje w Belgii jako dyrygent. Czy jeżdżąc po świecie, zauważył Pan różnicę w podejściu do muzyki i do kompozytorów? Orkiestry w zależności od tradycji i od publiczności mają w swoich repertuarach więcej lub mniej muzyki współczesnej albo prawie wcale jej nie mają. Niestety na koncertach w Londynie jest jej niewiele. Jest tutaj zbyt duża konkurencja w liczbie orkiestr i koncertów, a zdecydowane preferowanie przez publiczność tradycyjnej muzyki romantycznej czy klasycznej. Szkoda, bo to powoduje przesunięcie sztuki muzycznej do formy muzeum muzyki, a jednak gdzie jak gdzie, ale w filharmoniach i w orkiestrach powinno się też prezentować współczesne utwory. Bez tego nie mielibyśmy symfonii Szostakowicza, utworów Bartoka czy twórczości Strawinsky ego. Czym dziś dyrygent Grzegorz Nowak różni się od tego sprzed 20 lat? Człowiek zawsze dojrzewa i ma trochę inne spojrzenie, głębsze. Jest to czymś zupełnie naturalnym. Można patrzeć jak zmienia się moda na wykonywanie starych mistrzów, np. jak kiedyś grało się Bacha, jak gra się go dzisiaj, jak grało się Mozarta 200, 50, 30 lat temu, a jak gra się go dziś. Nigdy nie jest tak, że to, co napisał kompozytor, ma tylko jedna formę. Utwór muzyczny jest dziełem sztuki, które nabiera życia w chwili wykonania, które jest zamknięte w czasie. To samodzielne życie utworu ma początek w chwili rozpoczęcia wykonania, a zakończenie po jego sfinalizowaniu. Jest tyle interpretacji, ile dyrygentów. Często znajduję bardzo ciekawe pomysły czy realizacje. Ale równie często natrafiam na rzeczy, z którymi się całkowicie nie zgadzam. Mimo to warto jest znać wiele interpretacji, choćby po to, aby odrzucić to i tamto, żeby zbudować swoją własną interpretację, która jest może zupełnie inna lub tylko trochę inna. Dużą satysfakcję sprawia mi to, gdy słyszę jak ludzie mówią np. po wczorajszym koncercie że nigdy nie słyszeli tak interpretowanej symfonii, co bardzo im się podobało. To znaczy, że zrobiłem coś innego, ciekawego. A mi się wydaje, że to właśnie kompozytor chciał tak zrobić. 31

32 ???? Wyniki GP Chin 7 października 1. Kimi Raikkonen Ferrari 1:37.58,395 Uciekło coś więcej niż podium 2. Fernando Alonso McLaren + 9, Felipe Massa Ferrari + 12, Sebastian Vettel Toro Rosso + 53, Jenson Button Honda , Vitantonio Liuzzi Toro Rosso , Nick Heidfeld BMW Sauber , David Coulthard Red Bull , Heikki Kovalainen Renault , Mark Webber Red Bull , Giancarlo Fisichella Renault , Alexander Wurz Williams + 1 okr. 13. Jarno Trulli Toyota + 1 okr. 14. Takuma Sato Super Aguri + 1 okr. 15. Rubens Barichello Honda + 1 okr. 16. Nico Rosberg Williams + 2 okr. 17. Sakon Yamamoto Spyker + 3 okr. WYŚCIGU NIE UKOŃCZYLI: Robert Kubica (BMW Sauber), Lewis Hamilton (McLaren), Ralf Schumacher (Toyota), Adrian Sutil (Spyker) i Anthony Davidson (Super Aguri). KLASYFIKACJA KIEROWCÓW W SEZONIE Lewis Hamilton McLaren Fernando Alonso McLaren Kimi Raikkonen Ferrari Felipe Massa Ferrari Nick Heidfeld BMW Sauber Robert Kubica BMW Sauber Heikki Kovalainen Renault Giancarlo Fisichella Renault Nico Rosberg Williams David Coulthard Red Bull Alexander Wurz Williams Jarno Trulli Toyota Mark Webber Red Bull Sebastian Vettel Toro Rosso Jenson Button Honda Ralf Schumacher Toyota Takuma Sato Super Aguri Vitantonio Liuzzi Toro Rosso Adrian Sutil Spyker 1 KLASYFIKACJA KONSTRUKTORÓW W SEZONIE Ferrari BMW Sauber Renault Williams Red Bull Toyota Toro Rosso 8 8. Honda 6 9. Super Aguri 4 32 nr 41 (196), 12 października Spyker 1 Błąd Lewisa Hamiltona oraz zwycięstwo Kimiego Raikkonena na Shanghai International Circuit sprawiły, że walka rozstrzygająca o tytuł mistrza świata w klasyfikacji kierowców rozegra się już za tydzień, podczas finałowego wyścigu sezonu rozgrywanego w Brazylii. fot. Kerim Okten (PAP) Hamilton, który nie ukończył wyścigu ma już tylko cztery punkty przewagi nad drugim w klasyfikacji Alonso i siedem nad Raikkonenem. Oznacza to, że każdy z tych zawodników ma wciąż szansę na tytuł. Tymczasem pozycja Hamiltona była zagrożona jeszcze przed wyścigiem. Na wniosek zespołu Toro Rosso sędziowie zawodów przeanalizowali zachowanie Anglika jadącego za samochodem bezpieczeństwa podczas GP Japonii. W świetle nowych dowodów (amatorski zapis wideo zamieszczony w internecie) postanowiono zbadać kolizję Sebastiana Vettela z Markiem Webberem, do której miał przyczynić się Hamilton. Ostatecznie Anglika nie ukarano, a karę nałożoną na Vettela (przesunięcie o 10 miejsc do tyłu na starcie podczas GP Chin) anulowano. Dramat Kubicy W zmiennych, deszczowo-suchych warunkach Hamilton prowadził przez większość wyścigu, budując nieznaczną przewagę nad Raikkonenem. Jednak Fin zaczął szybko odrabiać straty na przesychającym torze i po trwającej kilka minut walce wyprzedził Anglika. W tym momencie deszczowe opony w McLarenie Hamiltona były już tak zużyte, że zaczynały przypominać slicki (gładkie opony rajdowe przyp. red.), a znajdujący się na trzecim miejscu Alonso odrabiał po kilka sekund na każdym okrążeniu. Zespół do ostatniej chwili zwlekał z postojem, ze względu na nieustabilizowane warunki pogodowe i dopiero na 25 okrążeń przed końcem wyścigu wezwał Hamiltona do boksu. PAWEŁ PODCHORODECKI Wtedy jednak doszło do kuriozalnego incydentu. Na ostatnim zakręcie przed drogą dojazdową do pit-lane, Anglik nie opanował bolidu i wyjechał poza tor. Auto ugrzęzło na szutrze, dla Hamiltona oznaczało to koniec wyścigu. O wyraźnym braku szczęścia może mówić również Robert Kubica. Choć był dopiero dziewiąty w kwalifikacjach, podczas wyścigu pokazał się z jak najlepszej strony. Po starcie uwolnił się od Kovalainena i dość szybko poradził sobie z Webberem. Był również jednym z pierwszych kierowców, którzy na wysychającym torze założyli opony przeznaczone na suchą nawierzchnię. Ryzyko opłaciło się, gdyż wkrótce po odpadnięciu Hamiltona Polak objął prowadzenie w wyścigu. Miał wtedy ponad 3 sekundy przewagi nad Raikkonenem i dalsze 11 nad Alonso, gdy awarii uległa hydraulika, i Robert musiał wycofać się z wyścigu. Jak sam przyznał w wypowiedzi dla jednej z polskich stacji telewizyjnych, uciekło coś więcej niż podium, tym bardziej, że bolid miał wystarczająco dużo paliwa, aby dojechać do mety. Pierwsze punkty Toro Rosso Tymczasem gwiazdą zawodów został dwudziestoletni Sebastian Vettel z Toro Rosso, który zdobył świetne czwarte miejsce. I choć anulowano mu karę nałożoną po kolizji z Webberem, tuż przed niedzielnym wyścigiem dostał drugą. Tym razem za spowalniane Kovalainena podczas kwalifikacji. Przesunięcie Niemca o pięć miejsc do tyłu na starcie nie wpłynęło jednak deprymująco ani na niego, ani na zespół. Dodatkowo jego kolega z teamu, Vitantonio Liuzzi, zajął szóste miejsce na mecie, dzięki czemu Toro Rosso odnotowało najlepszy wynik w krótkiej historii zespołu. W międzyczasie dokonały się pierwsze przetasowania na rynku kierowców. Odejście z Toyoty z końcem tego sezonu zapowiedział już Ralf Schumacher, a Alexander Wurz oficjalnie ogłosił zakończenie kariery. Wszyscy oczekują jednak na decyzję Fernando Alonso odnośnie przyszłorocznych startów w McLarenie. Rozważane przez Hiszpana odejście z zespołu zadecyduje tym samym o kierunku większości transferów.

33 33

34 C I E K A W O S T K I Sztuka alternatywna Chcecie zobaczyć mieszankę tego co najlepsze w polskiej sztuce, muzyce, animacji, literaturze i modzie? Przyjdźcie na Poland Street Underground Festival. Takiej imprezy jeszcze w Londynie nie było! Goniec Polski: Skąd pomysł na Poland Street Festival? Jorg Tittel, główny koordynator festiwalu: Jak zapewne wielu czytelników Gońca wie, Polish Cultural Institute w tym roku zaznaczył znacząco swoją obecność podczas dorocznego Polish Film Festival, którego szósta edycja odbedzie się na przełomie kwietnia i maja 2008 roku w Riverside Studios i BFI Southbank. Tegoroczny festiwal był ogromnym sukcesem, bilety na wszystkie pokazy zostały wyprzedane, a prasa świetnie go oceniła. Ale to nie wszystko. W ciągu roku nasz instytut wspiera bardzo wiele innych polskich wydarzeń kulturalnych nie tylko w Londynie, ale na terenie całej Wielkiej Brytanii. Zauważyliśmy, że wśród tych różnych zdarzeń jest także miejsce na zupełnie inny festiwal na wydarzenie, które pokazywałoby najnowszą i najlepszą polską sztukę cyfrową i multimedialną: od nagrodzonych animacji 3D, do wiodących gier wideo czy przedstawień. Ludzie doskonale znają tak znakomitych polskich twórców filmowych, jak Wajda czy Kieślowski i kompozytorów, takich jak Szopen czy Szymanowski, ale kto wie, że Polska stała się liderem w popularnej rozrywce i może konkurować co najmniej z jakością i kreatywnością takich firm, jak światowi giganci: robiąca filmy animowane Pixars czy gry komputerowe Nintendos? Po pierwsze i najważniejsze, chcemy zanurzyć londyńczyków w całkowicie unikatowym i elektrycznym wszechświecie i pozwolić im bawić się i spędzić natchnioną sobotę na ulicy Poland Street, na której teraz też mieści się nasze biuro. Poland Street Underground Festival odbędzie się w sobotę 13 października, od godz do Vinyl Factory Gallery, 51 Poland Street, London, W1F 7RJ, wstęp wolny. Z chwilą, kiedy Polish Cultural Insitute przeprowadził się na Soho, serca przemysłu rozrywkowego w Wielkiej Brytanii, zaczęła się dla niego nowa era. Ponadto w obecnej chwili Wielka Brytania przechodzi wiele pozytywnych zmian w związku z wciąż rosnącą liczbą przybywających tu Polaków. Mamy więc nadzieję wzbogacić miejscową kulturę naszą artystyczną wrażliwością, poglądem na życie, poczuciem humoru oraz umiejętnością tworzenia czegoś naprawdę niezwykłego i zapadającego w pamięć. Do jakiej widowni planujecie dotrzeć? Wszyscy są mile widziani chcemy zobaczyć tych, którzy są ciekawi nowości i chcą doświadczyć nowych rzeczy. Zapraszamy też tych, którzy są spragnieni dobrej zabawy. Będą jacyś specjalni goście? Będzie Michał Madej, główny projektant gry komputerowej Wiedźmin, który zaprezentuje ją publiczności. Widzowie będą mieli rzadką okazję porozmawiać z człowiekiem, który pracował nad tą grą przez ostatnie pięć lat wspólnie ze swoim zespołem. Będzie też ekscentryczny i bardzo oryginalny zespół Aleks and the Drummer, który to możemy obiecać zrobi niezłe zamieszanie. Ich muzyka brzmi jakby pochodziła z zupełnie innej planety. Widzowie będą także świadkami tego, jak ceniona artystka Iwona Zając będzie tworzyć na ich oczach malowidła ścienne. Jest też wiele innych wydarzeń, których nie chcemy zdradzać, żeby nie psuć niespodzianki tym, którzy przyjdą. KONKURS DLA CZYTELNIKÓW GOŃCA POLSKIEGO! Do wygrania 3 egzemplarze najnowszej polskiej gry komputerowej Wiedźmin na podstawie bestsellera Andrzeja Sapkowskiego. Wystarczy zadzwonić do redakcji Gońca Polskiego w poniedziałek, 15 października o godz. 12:00, pod numer i podać nazwę anglojęzycznej wersji gry. 34 nr 41 (196), 12 października 2007

35 35

36 36 nr 41 (196), 12 października 2007

37 ???? Nieruchomosci dodatek specjalny nr 10 (15), 12 października 2007 Co słychać na rynku brytyjskich nieruchomości? ANDA MACBRIDE Wielka Brytania to kraj narastających podziałów ekonomicznych: pomiędzy bogatszym południem a uboższą północą; pomiędzy wyższymi zarobkami mężczyzn a niższymi kobiet średnio o 17 proc.; pomiędzy tymi, którzy pracują w City i przeciętnie zarabiają po sto tysięcy funtów rocznie a wszystkimi innymi; wreszcie pomiędzy młodymi a starymi. Przepaść finansowa między grupami wiekowymi wynika głównie z tego, że młodzi Brytyjczycy nie są dziś w stanie kupić nawet tego najmniejszego, pierwszego mieszkania. Według opublikowanego właśnie raportu Banku Anglii, osoby z grupy wiekowej lat w ciągu minionej dekady podwoili swój stan majątkowy. Ale grupa młodsza wiekiem stoi pod tym względem w miejscu, a nawet się cofa. Przedstawiciele grupy lat w 1995 roku posiadali średnio 3 tys. funtów, ale 10 lat później już tylko 950 funtów, co po części jest efektem zadłużenia zaciągniętego podczas studiów. To, że stan posiadania grupy starszej wzrósł, wynika niemal wyłącznie z tego, że w tym samym czasie średnia wartość nieruchomości na brytyjskim rynku potroiła się, a to właśnie przedstawiciele tej grupy są właścicielami większości nieruchomości. Postawić nogę na drabinie Wiadomo, że jeżeli na rynek nieruchomości nie ma napływu świeżej krwi, to krwiobieg systemu obumiera. Normalny proces polega na tym, że młodzi kupują małe mieszkanie, czekają kilka lat aż jego cena pójdzie w górę i sprzedają je po to, żeby przy pomocy dodatkowej pożyczki kupić coś większego. Taki oddolny popyt podbija więc wszystkie ceny nieruchomości, od najtańszych i najmniejszych, do większych domów. Mieszkania kupują jeszcze młode pary czy single. Na ogół tylko dlatego mogą sobie na to pozwolić, że pomogli im rodzice w postaci zastrzyku finansowego o średniej wysokości 30 tys. funtów. Proces ten dalej, choć coraz słabiej, nakręca jeszcze koniunkturę. Ale powtarzają się ostrzeżenia, że jest to rodzaj piramidy, która musi w końcu runąć. Rodzice często zaciągają pożyczkę pod wartość własnego, dawno spłaconego domu, żeby przekazać dziecku fundusze na zakup własnego mieszkania. Ale przecież taki zakup nie odzwierciedla prawdziwego popytu opartego na sile nabywczej, tylko opiera się na przelewaniu z jednej nieruchomości w drugą jej papierowej wartości, podbijając przy tym cenę. Zarabiają na tym banki, zyskując nowych dłużników. Coraz większa część zarobków średnio ok. 30 proc. przeznaczona jest obecnie na koszt spłaty hipoteki. Mimo tych problemów wielu nadal przymierza się do kupna, byle tylko postawić nogę na drabinie nieruchomości (jak to się mówi w Wielkiej Brytanii), w nadziei na to, że w dalszym ciągu, jak od kilku stuleci, na dłuższą metę ceny nieruchomości mogą iść tylko w górę, nawet jeśli występują czasem wahnięcia w dół, tak jak w 1989 roku, kiedy ceny na Wyspach spadły o 11 proc., a w samym Londynie o ponad 20 proc. Ceny nie są przystępne. Średnia krajowa 37

38 N I E R U C H O M O Ś C I Inwestycja w apartamenty W dzisiejszych czasach każda kategoryczna wypowiedź o rynku nieruchomości spotyka się z silnymi głosami sprzeciwu. Analitycy podzielili się bowiem w opiniach na temat opłacalności inwestycji w nieruchomości. Jedni twierdzą, że ceny mieszkań stanowczo wyhamowują, inni, że tendencja wzrostowa utrzyma się co najmniej do 2010 roku. Podobnie podzielone są opinie na temat cen apartamentów czy penthousów. Co prawda jest to specyficzny fragment rynku w skali inwestycji deweloperskich stanowi margines. Wiąże się jednak z wysokim prestiżem i opłacalnością. Do tej pory nie doczekaliśmy się dobrej definicji apartamentu. Istnieją jednak pewne cechy, które decydują o tym, czy dane lokum może być nazwane tym mianem. Po pierwsze odpowiedni metraż (powyżej 100 m 2 ) i jakość wykończenia. To jednak nie wszystko. Firmy budujące tego typu mieszkania wychodzą naprzeciw coraz wyższym wymaganiom klientów i podnoszą standard apartamentów o wyposażenie niespotykane dotychczas nawet w najdroższych polskich penthousach. Obecnie apartamenty powinny być położone w najlepszych lokalizacjach, posiadać widok na tereny zielone, ogród zimowy, luksusowe wyposażenie oraz pełną infrastrukturę teletechniczną i elektroniczną zdarza się, że sterowaną przez telefon komórkowy. Często do dyspozycji mieszkańców pozostaje również basen, siłownia czy też spa. Do powszechnych rzeczy należą recepcja, ochrona czy też obsługa concierge. Poprawa warunków płacowych w Polsce i szybko rosnąca liczba ludzi zamożnych sprawiają, że rośnie też siła nabywcza i zapotrzebowanie na tego typu lokale. Klientami firm specjalizujących się w budowaniu apartamentowców są przedstawiciele wyższej kadry zarządzającej, ale również firmy zagraniczne, które traktują taki zakup jako inwestycję i zarazem lokum dla swoich przedstawicieli. Jedną z oryginalnych form apartamentów stanowią bardzo modne ostatnio lofty. Są to luksusowe mieszkania w zaadaptowanych fabrykach, magazynach lub halach przemysłowych. Ceny loftów nie są tak wysokie jak innych penthousów. Ich wyjątkowość polega na tym, że w architekturze często zachowane są elementy konstrukcyjne, świadczące o poprzednim zastosowaniu (np. słupy, schody, wysokie stropy, a nawet elementy maszyn). Standard i jakość wyposażenia schodzą więc na drugi plan, ustępując unikatowości i niepowtarzalnemu klimatowi miejsca. Przy zakupie apartamentu dużą rolę odgrywa fakt, iż takie lokum jest wyznacznikiem prestiżu i pozycji społecznej. Czy istnieje lepszy sposób zamanifestowania swoich możliwości finansowych niż posiadanie mieszkania, którego cena za metr kwadratowy przekracza kilkanaście tysięcy? Jednak przy wyborze apartamentu to nie cena odgrywa główną rolę. Liczy się przede wszystkim standard, lokalizacja i wyjątkowość inwestycji. Deweloperzy chętnie wykorzystują te motywacje potencjalnych klientów i do promocji swych produktów zatrudniają znane twarze mediów, popularnych sportowców czy też słynnych architektów. Moim zdaniem, zgodnie z prawami gospodarki rynkowej, dopóki podaż apartamentów będzie ograniczona, dopóty ich wartość będzie rosła przy wzrastającym zapotrzebowaniu. Decydując się jednak na tak kosztowną inwestycję, należy zwrócić szczególną uwagę na wyjątkowość i standard nabywanego lokum oraz upewnić się, czy nie mamy do czynienia ze zwykłym blokiem z dużymi mieszkaniami. Magdalena Ciechońska Autorka jest doradcą finansowym firmy Money Expert SA wynosi około 200 tys. funtów. Najdrożej jest w Londynie. Przeciętne pierwsze mieszkanie kosztuje tu dziś prawie 300 tys. funtów, niemal trzynastokrotnie więcej niż 23 tys. średni zarobek w stolicy. A tymczasem eksperci ostrzegają, że jeżeli średnie ceny przekraczają trzykrotną wartość rocznych zarobków brutto, to rynek nie jest już stabilny. Jakie są prognozy? Jaka jest prognoza dla rynku brytyjskich nieruchomości w najbliższym czasie? To pytanie, które dręczy dziś wszystkich, a zwłaszcza tych, którzy ciągle jeszcze nie mieszkają na swoim. Ceny nieruchomości spadają w Stanach i chwieją się banki. Podobnie jest na Wyspach, gdzie bank Northern Rock tylko dlatego uniknął krachu, że Bank Anglii wsparł go pożyczką. Niewykluczone, że ceny nieruchomości obniżą się. Na ostatniej aukcji Barnarda Marcusa (brytyjska agencja nieruchomości przyp. red.) więcej nieruchomości niż zwykle nie znalazło nabywcy, a niektóre sprzedały się po niższej cenie, niż ta, za którą kupił je sprzedający kilka lat wcześniej. A mówi się, że trendy najlepiej widać na aukcjach. Trzeba dodać, że brytyjski rynek nieruchomości jest regularnie brany pod lupę. Co kwartał ukazuje się kilka sprawozdań statystycznych, m.in. publikowanych przez sam rząd i przez Urząd Rejestracji Nieruchomości Land Registry, a także przez banki Nationwide i Halifax oraz przez analityków takich firm, jak Hometrack i Rightmove. Nawiasem mówiąc, nie zdarzyło się jeszcze, żeby statystyki ze wszystkich tych źródeł pokrywały się, co może wynikać z odmiennych sposobów zbierania danych. Jak na razie, z pewnością można tylko powiedzieć, że w dalszym ciągu ceny jednak idą w górę. Sierpień był pierwszym miesiącem, w którym nieco się cofnęły, ale nie był to spadek cen nieruchomości, tylko spadek ich przyrostu. Bo według raportu kasy pożyczkowej Nationwide, ceny podskoczyły w ciągu roku o 10,02 proc. w skali krajowej. Jednakże brytyjski rynek nieruchomości jest bardzo zróżnicowany. Na przykład średnie ceny w Aberdeen wzrosły w ciągu ostatniego roku aż o 36 proc., podczas gdy w londyńskiej dzielnicy Brent spadły o 7,8 proc. Lokalizacja, lokalizacja, lokalizacja Trzeba więc myśleć nie tylko o tym, czy kupować, ale także gdzie? Jak powtarzają agenci nieruchomości, powody do kupna są trzy: lokalizacja, lokalizacja, lokalizacja Do tej pory wzrost cen domów zawsze zaczynał się od centralnego Londynu, wachlarzem rozszerzał się na przedmieścia, wchodził w region południowo-wschodni, a potem rozchodził się po całym kraju. Ci, którzy nie zdążyli kupić w Londynie, czasem wpadali na pomysł, żeby kupić coś małego na inwestycję w innym rejonie, a kiedy cena pójdzie w górę, sprzedać i kupić wreszcie coś na własny użytek w stolicy. A ceny nieruchomości w Londynie są wyższe nie bez powodu: tu jest najwięcej miejsc pracy i najwyższe zarobki. Dlatego mówi się, że Londyn jest miastem dla młodych. Mimo że niektórym czasem brzydnie londyński wyścig szczurów, to jednak trzymają się go. Bo co z tego, że w Aberdeen można kupić dom średnio za 174 tys. funtów, jeżeli nie będzie tam dla nas pracy? Ceny w Londynie poszły w górę o 15,75 proc. w ciągu roku według Nationwide albo o ok. 9 proc., jak podają inne źródła. Sporo. Ale w samym Londynie też zachodzi ogromne zróżnicowanie cen. W najbogatszych dzielnicach, takich jak Kensington i Chelsea czy w Westminster, średni dom kosztuje prawie półtora miliona funtów. Jest to najdroższa lokalizacja na świecie. Na drugim miejscu znajduje się księstwo Monaco, a na trzecim Nowy Jork. Ceny podbijają tu oligarchowie rosyjscy czy bogaci Arabowie. Kupują za gotówkę za kwoty, od których kręci się w głowie. W Marylebone, gdzie mieszka Madonna, dwupokojowe mieszkanie kosztuje 1,5 mln funtów, ale za tę cenę można tylko nabyć dzierżawę na 48 lat, po upływie tego okresu wygasają wszelkie prawa nabywcy. Najtaniej jest w Barking i Dagenham. Ceny najszybciej wzrastają w Islington, a najwolniej w Bexley. Mimo złych prognoz rynkowych z drugiej strony Atlantyku i pomimo przewidywań, że wzrośnie koszt pożyczek hipotecznych, eksperci są zgodni: jak długo podstawy gospodarki brytyjskiej są solidne, a na horyzoncie nie ma bezrobocia, rynek nieruchomości powinien się utrzymać. W 2008 roku ceny nadal będą wzrastać ale bardzo umiarkowanie. Jak kupować to dla siebie, bo na pewno nie na inwestycję. Czy kupimy, będzie zależało nie tylko od tego, czy nas na to stać, ale także od tego, jak pewne jest nasze zatrudnienie. 38 nr 41 (196), 12 października 2007

39 N I E R U C H O M O Ś C I Kredyt na odległość EDYTA NIEWIŃSKA Czy można wziąć kredyt mieszkaniowy w polskim banku, mieszkając w Wielkiej Brytanii? Okazuje się, że tak. Coraz więcej banków wychodzi naprzeciw oczekiwaniom Polaków mieszkającym na Wyspach i ułatwia procedury uzyskania kredytu. Obserwujemy coraz większe zainteresowanie zakupem nieruchomości w Polsce ze strony młodej emigracji, która w ostatnich latach opuściła Polskę i osiedliła się w innych krajach, z czego w dużej mierze na Wyspach Brytyjskich. Osoby pracujące w Wielkiej Brytanii uzyskują przeważnie ponadprzeciętne wynagrodzenie w porównaniu z zarobkami w Polsce, co z jednej strony pozwala im na zaoszczędzenie pewnej sumy pieniędzy, ale również sprawia, że posiadają zdolność kredytową na całkiem pokaźny kredyt. Jeszcze do niedawna (3-5 lat temu) problemem tych osób było to, że banki w Polsce nie chciały udzielić im kredytu, ponieważ uważały, że trudno jest zweryfikować dochód uzyskany za granicą. Tak naprawdę to wówczas skala zjawiska była tak nieduża, że bankom po prostu nie chciało się i nie opłacało dostosowywać procedur do takich klientów. W ostatnim czasie dużo się jednak zmieniło w tej kwestii dzięki bardzo dużemu potencjałowi Polaków zarabiających w funtach czy euro. Można już znaleźć banki, które chętnie udzielą kredytu osobie uzyskującej dochód za granicą. Co więcej, są banki, które udzielą kredytu nawet na 100 proc. wartości nieruchomości, tzn. bez własnego wkładu. Ważne jest to, żeby pomóc bankowi w podjęciu pozytywnej decyzji, co oznacza pomoc w weryfikacji uzyskiwanych dochodów. Standardowo bank wymaga zaświadczenia o zatrudnieniu. Zwykle banki akceptują tylko zaświadczenia na swoich drukach, więc pracodawca wypełnia je pod kątem wybranego banku. Banki, które są przygotowane na udzielanie kredytów obcokrajowcom często posiadają druk dotyczący zatrudnienia w języku angielskim, co znacznie ułatwia sprawę. Niektóre zaakceptują dokumenty złożone do wniosku w języku angielskim bez potrzeby tłumaczenia, co ma wpływ na czas i koszty uzyskania kredytu. Wiele banków wymaga również wyciągów bankowych z ostatnich 3 lub 6 miesięcy. Bardzo dobrze, jeżeli wynagrodzenie spływa na rachunek bankowy. Dzięki temu bank może zweryfikować uzyskiwany dochód, widząc wpływy na rachunek. 39

40 N I E R U C H O M O Ś C I Pożyczka a kredyt Wiele osób bardzo często używa zamiennie pojęć pożyczka i kredyt. Są to jednak różne określenia (choć oba stanowią formę zaciągniętego długu) i warto wiedzieć, co je różni. Taka wiedza jest przydatna, zwłaszcza że obecnie kredyt i pożyczka są jednymi z najbardziej popularnych produktów bankowych. Kredyt to forma zarezerwowana wyłącznie dla banków, szczegółowo określona przez ustawę prawo bankowe. Bank nie udziela jednak kredytów ze środków własnych, lecz na ogół wykorzystuje do tego celu środki zdeponowane przez swoich klientów. Umowa kredytowa, która powinna być sporządzona w formie pisemnej, zawsze określa termin zwrotu zaciągniętego kapitału wraz z odsetkami w ściśle określonej formie rat. Umowa kredytu jest odpłatna, a ceną kredytu są tu opłaty, prowizje i odsetki. Środki pieniężne z kredytu nie stają się własnością kredytobiorcy i zawsze muszą zostać zwrócone. Ponadto bank nigdy nie udziela kredytu w formie gotówkowej, a jedynie poprzez zapisanie odpowiedniej kwoty pieniędzy na koncie klienta. I sprawa najistotniejsza: bank udziela kredytu na cel ściśle określony we wniosku kredytowym. W przypadku wykorzystania przez kredytobiorcę środków niezgodnie z zadeklarowanym przeznaczeniem, bank może zażądać ich natychmiastowego zwrotu. Pożyczka w odróżnieniu od kredytu może być udzielona przez osobę fizyczną. Jedynym warunkiem, jaki musi zostać spełniony jest to, że pieniądze muszą być własnością pożyczkodawcy. Umowę pożyczki regulują przepisy kodeksu cywilnego. Zgodnie z jego zapisem umowa taka musi być sporządzona w formie pisemnej dopiero w przypadku, gdy jej kwota jest wyższa niż 500 zł. Jednocześnie nie ma obowiązku określenia ani terminu zwrotu, ani ceny pożyczki, czyli w przeciwieństwie do kredytu może być nieodpłatna. Ponadto kwota pożyczki może zostać przekazana w postaci fizycznej, w gotówce. Dodatkowo pożyczkobiorca może swobodnie dysponować pożyczonymi pieniędzmi, gdyż w momencie ich przyznania stają się one jego własnością. Maciej Potocki Autor jest doradcą finansowym firmy Money Expert SA Apostille to rodzaj zaświadczenia, na podstawie którego dokumenty urzędowe (dokumenty sądowe, dokumenty administracyjne, dokumenty poświadczone notarialne, zaświadczenia urzędowe) wydane na terytorium danego państwa, będącego stroną międzynarodowej konwencji (sporządzonej w Hadze 5 października 1961 r.), są respektowane na terytorium innego państwa będącego stroną tejże konwencji. Jeśli chodzi o szczegóły dotyczące wymaganych dokumentów oraz oferty kredytowej, warto porozmawiać z doradcą. Jest to uzależnione od indywidualnej sytuacji klienta, nieruchomości oraz banku, w którym będziemy starali się o kredyt. Rozpoczynając proces ubiegania się o kredyt, należy zaplanować również czas, jaki będzie potrzebny na jego uzyskanie. W standardowej sytuacji należy przyjąć miesiąc od złożenia wniosku do podpisania umowy kredytowej. Bank zwykle wydaje decyzję kredytową w ciągu jednego lub dwóch tygodni. Aczkolwiek często zdarza się, że stawia dodatkowe warunki co do dokumentów, które chciałby jeszcze zobaczyć przed przygotowaniem umowy, co automatycznie wydłuża czas wydania decyzji. Dodatkowo należy liczyć tydzień czasu na wypłatę kredytu od dnia podpisania aktu notarialnego. Planując proces ubiegania się o kredyt, należy ustalić z doradcą przewidywane terminy spotkań. Proces uzyskania kredytu wiąże się z minimum dwoma spotkaniami. Jest to złożenie wniosku kredytowego musi się odbyć w obecności doradcy, gdyż ten potwierdza to swoim podpisem, oraz podpisanie umowy kredytowej również w obecności doradcy, a w przypadku niektórych banków w oddziale banku. Dodatkowo trzeba uwzględnić wizytę u notariusza (w przypadku zakupu mieszkania), która może być zaplanowana w czasie tej samej wizyty w Polsce, co podpisanie umowy kredytowej. Problem bytności w Polsce może zostać rozwiązany poprzez podpisanie pełnomocnictwa dla osoby, która przebywa w Polsce i może to zrobić za kredytobiorcę. Takie pełnomocnictwo powinno zawierać odpowiednią treść, dlatego banki mają przygotowane swoje druki. Jeżeli pełnomocnictwo jest podpisywane w Polsce, może to być zrobione albo w obecności doradcy kredytowego, który potwierdzi to swoim podpisem, albo w obecności notariusza. Jeżeli nie przewidujemy wizyty w Polsce na podpisanie aktu notarialnego, to konieczne będzie pełnomocnictwo notarialne na zakup nieruchomości. Pełnomocnictwo może zostać również sporządzone w Wielkiej Brytanii przez tutejszego notariusza. Koniecznie musi zostać do niego załączone tzw. apostille. Nieruchomosci Następny dodatek już 9 listopada 40 nr 41 (196), 12 października 2007

41 ???? 41

42 M A M A N A W Y S P A C H Cześć!!! Cześć! Mam na imię Victoria. Zaraz skończę 3 miesiące. Pozdrawiam mamusię, tatusia, obie babcie i prababcię:) Nazywam się Martynka Kostycz. Mam prawie 3 latka. Bardzo lubię bawić się z moim kuzynem Kubusiem. Pozdrawiam babcię Wandę i Marysię oraz dziadzia Marka. Zdjęcia można przesyłać pocztą na adres redakcji: Goniec Polski 48 Haven Green, Ealing London W5 2NX lub mailem na adres: dziecko@goniec.com dziecko@goniec.com skrzynka kontaktowa Droga Redakcjo! Przyjechałam do Anglii na początku października. 8 października zarejestrowałam się w agencji, ale nie pracowałam dla niej, ponieważ dostałam się do McDonalda. Tam wykonywałam pracę przez kolejne 8 miesięcy, dopóki nie dowiedziano się, że jestem w ciąży. Wtedy przestano mi dawać godziny. Poprosiłam o P45, bo wszyscy mi tak radzili. Od maja pracowałam więc dla McDonalda i agencji. Ale niestety w agencji byłam zatrudniona tylko do połowy lipca, gdyż dowiedziano się, że jestem w ciąży i nie proponowano mi pracy, twierdząc, że jej po prostu nie ma. Co mam zrobić. Czy kobieta w ciąży nie jest chroniona na Wyspach? Zgłosiłam się do JobCenter jako bezrobotna, żeby mieć chociaż ubezpieczenie. O jakie dofinansowanie mogę starać się wraz z mężem. Mąż pracuje w Anglii od ponad 1,5 roku. Posiadamy dość drogie mieszkanie, bo wcześniej było nas na nie stać. Na dzień dzisiejszy jest gorzej. Proszę mi poradzić, co mam zrobić i gdzie się zgłosić. Z góry dziękuję. Anita Pani Anito, Dyskryminacja kobiet w ciąży jest niestety powszechnym zjawiskiem na całym świecie, a zwłaszcza w Wielkiej Brytanii. Jeśli potrafisz udowodnić, że agencja nie oferuje Ci pracy z powodu Twojego stanu, możesz złożyć skargę do Trybunału Pracy (Industrial Tribunal in Northern Ireland). Możesz również zwrócić się po poradę do Equal Opportunities Commission, która zajmuje się egzekwowaniem praw ciężarnych kobiet. Numer telefonu na infolinię EOC to Natomiast jeśli chodzi o dofinansowanie do mieszkania, to możesz wystąpić o Housing Benefit i Council Tax Credit. Przy bardzo niskich zarobkach można nawet liczyć na całkowite pokrycie kosztów związanych z utrzymaniem mieszkania. Obydwa zasiłki przyznaje lokalny Housing Benefit Office. Droga Redakcjo! Przebywam w Wielkiej Brtytanii od ponad roku, a pracuję od stycznia 2007 roku. Obecnie jestem w 21 tygodniu ciąży. Chciałabym urodzić dziecko w Polsce. Jakie dokumenty będą mi potrzebne, aby w Polsce nie obciążono mnie kosztami szpitalnymi związanymi z porodem. Czy wystarczy tylko National Insurance Number Card? Czytałam w Waszym magazynie, że bez żadnych konsekwencji można spędzać urlop macierzyński w Polsce. A co jeżeli pobieram Working Tax Credit? Czy muszę wstrzymać ANNA KORCZ jego wpływy, kiedy zdecyduję się na 3-4-miesięczny pobyt w Polsce. Pozdrawiam Asia Droga Asiu, Urlop macierzyński faktycznie możesz spędzić w Polsce, gdyż opieka ubezpieczeniowa dotyczy również świadczeń pieniężnych za okres choroby i macierzyństwa. Jednak w związku z tym, że pobierasz Working Tax Credit, to każdy wyjazd z Wielkiej Brytanii dłuższy niż 8 tygodni musisz zgłosić w Inland Revenue. Jeśli zabierzesz ze sobą Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego (European Health Insurance Card), będziesz miała zagwarantowaną bezpłatną opiekę zdrowotną w obrębie całej Unii Europejskiej. Powinnaś również wystąpić o formularz E112, który będzie uprawniał Cię do bezpłatnego porodu. Możesz to zrobić listownie, dokładnie opisując powód, dla którego chcesz urodzić w Polsce. Musisz również załączyć: orginalny certyfikat MATB1 lub list od położnej, wskazujący na planowaną datę porodu, NHS lub Insurance Number, swoją datę urodzenia, pełen angielski adres oraz datę podróży, adres w Polsce, pod którym masz zamiar mieszkać oraz planowaną datę powrotu. Wyjaśnienie wraz z kompletem dokumentów powinnaś wysłać do Medical Benefits (E- Forms Team), DWP, International Pension Centre, Room TC001, Tyneview Park,Whitley Road, Newcastle upon Tyne, NE98 1BA, z dopiskiem Medical benefits administer the E112 system on behalf of the Department of Health. Dzień dobry. Pracuję w Anglii 1,5 roku na stałym kontrakcie. Zamierzam zajść w ciążę. Chciałabym jednak, aby prowadził mnie lekarz z Polski, gdyż tam planuję poród. Czy mojemu pracodawcy mogę dać przetłumaczone zwolnienie lekarskie od lekarza z Polski, w przypadku gdyby ciąża była zagrożona i nie byłabym w stanie przyjść do pracy? Pozdrawiam serdecznie. Magda Pani Magdo, Obywatele Unii Europejskiej przemieszczający się w obrębie Wspólnoty mają zagwarantowaną bezpłatną opiekę zdrowotną. Aby z niej skorzystać, proszę zabrać ze sobą Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego (European Health Insurance Card) oraz formularz E-112, uprawniający do leczenia lub badań diagnostycznych w czasie ciąży. Zwolnienia lekarskie również powinny być honorowane. Pod warunkiem, że będą wystawione na unijnym formularzu E nr 41 (196), 12 października 2007 GOŃCA POLSKIEGO Dla wszystkich dzieci uwielbiających przygody Scooby Doo,Supermocnych Chłopaków, Dextera i innych bohaterów, mamy super niespodziankę! W każdym tygodniu losujemy 5 komiksów- magazynów (w j.polskim) Scooby Doo i Cartoon Network z prezentem niespodzianką! Wystarczy zadzwonić pod numer Nagrody czekają w naszej redakcji!

43 43

44 R O Z R Y W K A Krzyżówkę z wydania 193 (21/09/2007) prawidłowo rozwiązała Pani Magdalena Wasiluk. Gratulujemy Sponsorem nagrody są Polskie Internetowe Delikatesy w Londynie Smaczek.co.uk. Sudoku Rozwiązywanie SUDOKU nie wymaga wykonywania żadnych matematycznych działań, niezbędna jest natomiast cierpliwość, spostrzegawczość oraz umiejętność logicznego myślenia. Rozwiązywanie SUDOKU polega na wpisaniu do diagramu brakujących cyfr w taki sposób, aby w każdym poziomym rzędzie i w każdej pionowej kolumnie oraz w każdym małym kwadracie 3x3 kratki (o pogrubionych bokach) znalazły się wszystkie cyfry od 1 do 9. Każda z cyfr w rzędzie, w kolumnie czy w małym kwadracie może być wpisana tylko raz. Jan Bartoszek 44 nr 41 (196), 12 października 2007

45 45

46 46 nr 41 (196), 12 października 2007

47 K O N K U R S Przewodniki rowerowe Pascala Przewodniki rowerowe Pascala z serii FAN, pisane są przez rowerzystów codziennych, a skierowane do cyklistów o zróżnicowanym poziomie umiejętności i zapału do jazdy. Zawierają zarówno propozycje spokojnych wycieczek, jak i trudniejszych wypraw w okolicach dużych miast oraz na terenach atrakcyjnych turystycznie. Trasy są rzetelnie opisane, opatrzone kilometrażem i komentarzem oraz podzielone na mikroregiony, z których każdy obejmuje kilka wycieczek o różnym stopniu trudności. Opisy tras wzbogacone są informacjami o zabytkach, ciekawostkach krajobrazowych, przyrodniczych itp., a całość uzupełnia ABC rowerzysty, informacje praktyczne i indeks. DZIEDZICTWO Philip Roth,,Dziedzictwo Philipa Rotha to jego najbardziej osobista książka: intymna, przejmująca swoją szczerością, choć nie pozbawiona humoru opowieść o ostatnich miesiącach życia ojca pisarza. To także retrospektywny obraz powikłanych stosunków między dwiema silnymi osobowościami: ojcem - imigrantem żydowskim ze wschodniej Europy, a synem - zbuntowanym pisarzem amerykańskim; to zapis bolesnych prób szukania wspólnego języka i odkrywania wartości trudnego dziedzictwa; to opowieść o chwilach tragicznych wyborów i nieodwracalnych decyzji. W,,Dziedzictwie autor stawia pytania o sprawy ostateczne, ale nigdy nie traci z pola widzenia codziennego wymiaru ludzkiej egzystencji, pozornie nieistotnych drobiazgów składających się na nasze życie ani wstydliwych aspektów cielesności, przemilczanych zazwyczaj w literaturze. K n s s g n Do wygrania 5 książek Wystarczy zadzwonić pod numer w piątek, godz. 14:00 i podać hasło POLISH BOOKS Nagrody czekają na pierwszych 5-ciu zwycięzców! 47

48 P O L S K I L O N D Y N Poland Street Underground 13 października Instytut Kultury Polskiej niedawno przeniósł swoją siedzibę do najlepszej lokalizacji w Londynie, czyli na Poland Street w samym centrum miasta. Z tej okazji organizuje darmową imprezę pod nazwą Poland Street Underground. Będzie to mieszanka tego, co najlepsze w polskiej sztuce, muzyce, animacji, literaturze i modzie. W programie imprezy znalazły się filmy animowane Tomka Bagińskiego (m.in. nominowana do Oscara Katedra i Sztuka spadania, która zdobyła nagrodę BAFTA, oraz jego film z najdroższej polskiej gry komputerowej Wiedźmin ), koncerty zespołów The Poise Rite, Aleks and the Drummer i The Firm oraz występy DJ-ów: Marcina Czubali, Jacka Sienkiewicza, DJ-a Sssixy, Gigi i Subtone. Podczas imprezy pojawią się też inni artyści: projektanci Tomasz Rygalik, Gosha Black i Magdalena Głowacka, Izabella Kay i Iwona Zając (instalacje i projekcje) oraz Ilona Karwińska ze swoją kolekcją neonów i Janek Simon z instalacją interaktywną Dywan. Tego samego dnia wieczorem rozpocznie się 13-godzinne afer party organizowane przez Polish the Dancefloor (od godz do 10.00, klub Aquarium, Old Street, EC1V9D, metro: Old Street, polishthedancefloor). Sobota 13 października, od godz do Vinyl Factory Gallery, 51 Poland Street, London, W1F 7RJ, metro: Oxford Circus. Wstęp wolny, więcej informacji na stronie www. polishculture.org.uk. Proletaryat 28 października Skill Mega 12 października Koncert hip-hopowego składu, którego producentem jest znany polski raper. Grupa Skill Mega powstała w 2004 roku w Londynie. W jej skład wchodzą raperzy Dan Fresh i Reps, DJ Rod Dixon oraz polski raper O.S.T.R. Zespół regularnie występuje w Wielkiej Brytanii i w Polsce. W maju tego roku ukazała się pierwsza płyta zespołu Normal magic, wydana w legendarnym polskim labelu Asfalt Records. W przygotowaniu jest już materiał na drugi krążek, na którym O.S.T.R. wystąpi również przed mikrofonem. Piątek 12 października, godz Klub Funky Munky, 25 Camberwell Church Street, SE5 8TR, stacja kolejki: Denmark Hill. Wstęp darmowy do godz , później 3. Więcej informacji pod nr tel Radical News 12 października Zespoły Zielone Żabki i Ga-Ga to już legendy polskiej sceny punkowej. Ich założyciel, Mirosław Malec, znany lepiej pod pseudonimem Smalec, przyjeżdża do Londynu z zespołem Radical News. Na koncercie nie zabraknie oczywiście kultowych przebojów Zielonych Żabek i zespołu Ga-Ga oraz utworów z ostatniej płyty Radical Sound System. Jako support wystąpi londyńska kapela Headjam. Piątek 12 października, od godz do Chats Palace Arts Centre, Brooksby s Walk, London E9 6DF, najbliższa stacja: Homerton. Bilety: 7, więcej informacji po nr tel i oraz na stronie Niedziela 28 października, godz Klub Zulus, 640 High Road, Leytonstone, E11 3AA, metro: Leytonstone. Bilety do nabycia na stronie i w dniu koncertu w klubie Zulus, więcej informacji pod numerem tel Konkurs! Legenda polskiego rocka formacja Proletaryat zagra w październiku kilka koncertów w Wielkiej Brytanii i Irlandii. Trasa koncertowa będzie obejmować w Wielkiej Brytanii: Leeds (18.10), Manchester (19.10), Newcastle (21.10), Devon (27.10) i Londyn (28.10). Zespół zagra w składzie: Tomasz Olejnik (wokal), Konrad Jeremus (gitary), Dariusz Kacprzak (bas) i Robert Hajduk (perkusja). Jesteśmy bardzo zadowoleni, że będziemy mogli zagrać dla publiczności, która mieszka na Wyspach komentuje Dariusz Kacprzak. Są to ludzie, którzy 20 lat temu bawili się przy zespole Proletaryat w Jarocinie. Damy z siebie wszystko! dodaje. Grupa Proletaryat powróciła po 7-letniej przerwie studyjnej z nową płytą Recycling, która zaskoczyła krytyków i fanów zupełnie nowym brzmieniem. Według niektórych jest to najlepsza płyta w historii zespołu. Dla naszych Czytelników mamy do wygrania 4 podwójne zaproszenia na ten koncert. Wystarczy zadzwonić w poniedziałek 15 października do redakcji Gońca Polskiego pod numer i podać hasło: Proletaryat. Impreza integracyjna 21 października Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi, Polski Uniwersytet Wirtualny oraz Akademia Języków Obcych i Kultur Narodów organizują Imprezę integracyjną dla swoich studentów i słuchaczy, którzy zapisali się na studia i kursy w Londynie. Dobrą zabawę zapewni koncert znanego łódzkiego zespołu L.Stadt, występ DJ-a, liczne konkursy z nagrodami oraz dodatkowe atrakcje dla uczestników. Niedziela 21 października, godz Klub Zulus, 4 Fulham Street, SW6 3LQ, metro: Putney Bridge. Darmowy wstęp dla studentów WSHE i PUW oraz słuchaczy Akademii, więcej informacji pod nr tel lub na stronie www. londyn.edu.pl. Konkurs! Dla naszych Czytelników mamy do rozlosowania 5 pojedynczych zaproszeń. Wystarczy zadzwonić w piątek 12 października do redakcji Gońca Polskiego pod numer i odpowiedzieć na pytanie: Jak nazywa się zespół występujący w trakcie imprezy? Polska impreza bar-klub Zulus, 4 Fulham High Street, SW6 3LQ, (metro: Putney Bridge), w każdy piątek od godz Info: i na stronie: STAŁE POLSKIE IMPREZY Polska impreza night club Charlie Browns, 242 High Road, Wood Green (metro: Wood Green), w każdy piątek od godz do 4.00, panie wstęp wolny przed Info: , i na stronie Polska impreza Club Q, 475 High Road, Leyton (metro: Leyton, autobus: 69, 97), w każdy piątek i sobotę od godz do Info: , Polskie imprezy Klub Orła Białego, 211 Balham High Road, SW17 7BQ, metro: Balham. Karaoke (czw, 20-23), dyskoteka (pt, 21-2), dyskoteka Złote Przeboje lub występ zespołu (sb, od 20-2). Info: i na stronie 48 nr 41 (196), 12 października 2007 Polska dyskoteka Corks Wine Bar, 28 Binney Street, przy Oxford Street (metro: Bond Street), w każdy wt i czw od godz Info: Polski wieczór z DJ-em pub The Windmill, 50 High Street, Acton (metro: Acton Town), w każdy czwartek, piątek i niedzielę od godz do Info: więcej na

49 F E L I E T O N Wpadam w słowo... ANDA MACBRIDE Przybysz z Polski odnosi często wrażenie, że takich, co nie mieszczą się w normie psychiatrycznej, jest na Wyspach więcej niż gdziekolwiek indziej. Rzeczywiście dużo więcej ludzi, którzy powinni przebywać w zakładzie zamkniętym, chodzi po ulicach Londynu niż Warszawy. Powody są dwa. Po pierwsze, jest dużo osobników z mniej lub bardziej przejściowymi objawami paranoicznymi wywołanymi narkotykami. Po drugie, jest to skutek reformy służby zdrowia, wynikającej z idei tzw. care in community. Ten chybiony pomysł oparty jest na politycznie poprawnej iluzji, że społeczeństwo samo będzie troszczyć się o niepełnosprawnych umysłowo. Prawda jest taka, że przyczyną owej polityki jest wyłącznie skąpstwo rządu bo taniej jest, gdy psychiatric patients chodzą po ulicach, niż zajmują szpitalne łóżka. Wynika z tego dużo złego, nie tylko dla nieszczęsnych chorych, którzy są rzuceni na pastwę losu, ale także dla innych, którzy od czasu do czasu padają ich ofiarą. W języku często oswajamy śmiechem to, czego się boimy. Czy wynika to z tego, iż w naszym zestresowanym społeczeństwie podświadomie lękamy się, że i nas może dotknąć problem psychiatryczny? Statystycznie 16 proc. mieszkańców Wielkiej Brytanii w którymś momencie życia będzie borykać się z depresją albo inną formą choroby umysłowej. Powyżej normy. Ze strachu śmiejemy się z siebie samych. Kiedyś modny był napis umieszczony nad własnym biurkiem: You don t have to be mad to work here, but it helps. Trzeba dodać, że w amerykańskim mad nie oznacza szalony, ale rozgniewany. A praktyczny amerykański aforyzm doradza: Don t get mad, get even. Nie wkurzaj się, lepiej policz się z tym, kto cię sprowokował. Potoczna angielszczyzna ofiaruje nam niezwykle bogaty wachlarz synonimów na określenie stanu anormalności umysłowej, ale trzeba powiedzieć stanowczo, że wyrażenia te nie odnoszą się wcale do ludzi chorych umysłowo, mentally ill, tylko używane są mniej czy bardziej żartobliwie w odniesieniu do osób całkowicie normalnych, które grają nam nieco na nerwach. W Anglii na ogół kocha się ekscentryków, a przynajmniej nie tępi się ich. Na ekscentryka w Ameryce powie się, że jest kooky, a w Anglii loopy, ditsy, loco lub wacky. Wszystkie te określenia są raczej dobroduszne, niż głęboko obraźliwe. A weirdo albo an oddball dziwak to jednak niekoniecznie komplement. A mentalist to określenie młodzieżowe, które oznacza mniej więcej to samo. Powie się o kimś, że nadaje się do loony bin szpitala dla wariatów albo ostrzega się: Men in white coats are coming to take you away (zaraz cię zabiorą faceci w kitlach). Jeżeli ktoś, naszym zdaniem, w poważniejszym stopniu struga wariata, można powiedzieć: He is a screwball, he is a headcase, he is a basket case, he is a nut case/nutter, he is a fruit cake, he is off his head, he is off his rocker, he is off his trolley lub he has a screw loose (ma niedokręconą śrubkę) albo jeżeli facet naprawdę nas wnerwia, zwłaszcza agresywnym zachowaniem: he is a psycho (wym.: sajkoł), ewentualnie he is a sicko. Słowo zwariować można wyrazić na wiele sposobów: to go crazy, to go mental, to go round the bend, to go round the twist, to go nuts, to go doolally, to go ape, to go bonkers, to flip out, to go batty czy to lose your/his/her marbles (nawiązując do zgubienia kulek szklanych w dziecięcej grze w tzw. marbles) albo to lose the plot pogubić się w fabule. Istnieje też dużo sposobów na powiedzenie, że ktoś jest mało inteligentny. Stupid jest mocnym słowem. Lepiej go unikać, bo a nuż się ktoś obrazi, i powiedzieć: Don t be silly, nie wygłupiaj się, co brzmi mniej agresywnie. Jak zawsze, wszystko zależy od akcentu i wyrazu twarzy. Można też rzec obrazowo: He is one sandwich short of a picnic (brakuje mu kanapki do pikniku), he is not playing with a full deck (brakuje mu paru kart w talii) i tak dalej. Jeżeli ktoś chce być dowcipny, to sam może wymyślać dalsze porównania według tej samej formułki: he is a few beers short of a six-pack (brakuje mu piw do pełnego sześciopaku), he is one egg short of an omelette jajek do omletu czy co nam się żywnie podoba. Inne obrazowe powiedzonka to: The light s on but nobody s at home (świeci się, ale nie ma nikogo w domu). Stąd też, jeżeli ktoś znienacka zada nam pytanie: Hello! Anybody at home? nie oznacza to wcale, że interesuje go, kto został u nas w domu, ale raczej daje nam do zrozumienia, że, w jego pojęciu, ma do czynienia z durniem. Ale jeżeli obrazimy się, pokażemy, że nie mamy poczucia humoru. Wszystkie takie powiedzonka to oczywiście tzw. messing about przekomarzanie się, a nie poważne obelgi. Jeżeli ktoś naprawdę przeszedł załamanie nerwowe, nie użylibyśmy żadnego z powyższych niepoważnych zwrotów. Powiemy: He had a nervous breakdown albo bardziej sugestywnie: He cracked up. A jeśli dana osoba jest w delikatnym stanie, po poważnych przejściach emocjonalnych, możemy to przekazać innym, mówiąc znacząco: She is in a bit of a state albo She is not very well (at the moment) I dopiero takie subtelne, eufemistyczne, prawdziwie angielskie niedopowiedzenie pokazuje, że mamy do czynienia z poważną sytuacją. KAZ COURIER transport do/z Polski Profesjonalny service door to door Wszystkie miejscowości w Anglii/Polsce Transport 2 x w tygodniu Paczki, przeprowadzki, motocykle, rowery, sprzęt AGD Tel. Anglia Tel. Polska kewals1@ntlworld.com 49