ZAŁĄCZNIK PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE ŚWIDWIŃSKIM NA LATA I. Zagadnienia ogólne.

Transkrypt

1 UCHWAŁA Nr X/41/03 Rady Powiatu w Świdwinie z dnia 12 listopada 2003 r. w sprawie uchwalenia programu działań na rzecz osób niepełnosprawnych w Powiecie Świdwińskim na lata Na podstawie art. 12 pkt 11 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Tekst jednolity z 2001 r. Dz. U. Nr 142 poz z 2002 r. Nr 23, poz. 220, Nr 62, poz. 558, Nr 113, poz. 984, Nr 200, poz oraz Nr 214, poz. 1806) oraz art. 35a ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. Nr 123, poz. 776, Nr 160, poz z 1998 r. Nr 99, poz. 628, Nr 106, poz. 668, Nr 137, poz. 887, Nr 156, poz. 1019, Nr 162, poz. 1118, Nr 162, poz z 1999 r. Nr 49, poz. 486, Nr 90, poz. 1001, Nr 95, poz. 1101, Nr 111, poz z 2000 r. Nr 48, poz. 550, Nr 119, poz z 2001 r. Nr 39, poz. 459, Nr 100, poz. 1080, Nr 125, poz. 1368, Nr 129, poz. 1444, Nr 154, poz. 1792, Nr 154, poz z 2002 r. Nr 169, poz. 1387, Nr 200, poz. 1679, Nr 200, poz. 1683, Nr 241, poz oraz z 2003 r. Nr 7, poz. 79, Nr 90, poz. 844) po zasięgnięciu opinii Powiatowej Społecznej Rady ds. Osób Niepełnosprawnych uchwala się, co następuje: 1 Uchwala się "Program działań na rzecz osób niepełnosprawnych w Powiecie Świdwińskim na lata ", stanowiący załącznik do niniejszej uchwały. 2 Koordynowanie realizacji uchwały powierza się Dyrektorowi Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie. 3 Nadzór nad wykonaniem uchwały powierza się Powiatowej Społecznej Radzie ds. Osób Niepełnosprawnych. 4 Uchwała wchodzi w Ŝycie z dniem podjęcia. ZAŁĄCZNIK PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE ŚWIDWIŃSKIM NA LATA I. Zagadnienia ogólne.

2 W kaŝdym społeczeństwie funkcjonuje pewna grupa osób, która z przyczyn dziedzicznych, wrodzonych, w wyniku choroby, wypadków czy teŝ nieprawidłowych warunków Ŝycia nie ma pełnej sprawności fizycznej lub psychicznej. Osoby te określa się mianem "ludzie niepełnosprawni" rozumiejąc niepełnosprawność jako czasowe lub trwałe obniŝenie sprawności psychofizycznych funkcji organizmu. Sprawą najwaŝniejszą jest zapobieganie izolacji i marginalizacji tych osób, a takŝe ich rodzin, z najbliŝszym otoczeniem społecznym. Działania na rzecz osób niepełnosprawnych powinny obejmować wszechstronną ich aktywizację, między innymi poprzez likwidację wszelkiego typu barier ograniczających samodzielność. W chwili obecnej głównym źródłem finansowania wszelkich działań na rzecz środowiska osób niepełnosprawnych jest Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Podstawowym celem działania PFRON jest wyrównywanie szans oraz poprawa warunków Ŝycia społecznego i zawodowego osób niepełnosprawnych przez dofinansowanie ich rehabilitacji zawodowej, społecznej i leczniczej. Zadania te realizowane są bezpośrednio przez PFRON i jednostki samorządowe. Sprawy osób niepełnosprawnych reguluje w naszym kraju szereg aktów prawnych, są to między innymi: - Konstytucja RP, - Karta Praw Osób Niepełnosprawnych przyjęta uchwałą Sejmu z 1 sierpnia 1987r. (MP z 1997r. Nr 50, poz. 475), - Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 1997 r. Nr 123, poz. 776 ostatnia zmiana Dz. U. z 2003 r. Nr 7, poz. 79). Prawa osób niepełnosprawnych: 1.Prawo dostępu do dóbr i usług umoŝliwiających pełne uczestnictwo w Ŝyciu społecznym - art. 32 Konstytucji RP, 2.Prawo dostępu do leczenia i opieki medycznej, wczesnej diagnostyki, rehabilitacji i edukacji leczniczej, a takŝe świadczeń zdrowotnych uwzględniających rodzaj i stopień niepełnosprawności w tym do zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze, sprzęt rehabilitacyjny - art. 68 ust. 1 Konstytucji RP, ustawa o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, ustawa o ochronie zdrowia psychicznego, 3.Prawo do rehabilitacji mającej na celu adaptację społeczną - ustawa o rehabilitacji społecznej i zawodowej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 26 sierpnia 1998r. w sprawie warsztatów terapii zajęciowej,

3 4.Prawo do nauki w szkołach wspólnie ze swymi pełnosprawnymi rówieśnikami, jak równieŝ do korzystania ze szkolnictwa specjalnego lub edukacji indywidualnej - art. 70 Konstytucji, ustawa z 7 września 1991 r. o systemie oświaty, ustawa z dnia 19 sierpnia 1994r. o ochronie zdrowia psychicznego, 5.Prawo do pomocy psychologicznej, pedagogicznej i innej pomocy specjalistycznej umoŝliwiającej rozwój, zdobycie lub podniesienie kwalifikacji ogólnych i zawodowych Zarządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 11 czerwca 1993r. oraz z 25 maja 1993r., preambuła ustawy o ochronie zdrowia psychicznego, 6.Prawo do pracy na otwartym rynku pracy zgodnie z kwalifikacjami, wykształceniem i moŝliwościami oraz do korzystania z doradztwa zawodowego i pośrednictwa, a gdy stan zdrowia tego wymaga - prawo do pracy w warunkach dostosowanych do potrzeb osób niepełnosprawnych - art. 24 i 65 Konstytucji RP, Kodeks Pracy, ustawa z 14 grudnia 1994 o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu, ustawa z dnia 27 sierpnia 1997r. o rehabilitacji zawodowej..., 7.Prawo do Ŝycia w środowisku wolnym od barier funkcjonalnych, w tym: dostępu do urzędów, punktów wyborczych i obiektów uŝyteczności publicznej, swobodnego przemieszczania się i powszechnego korzystania ze środków transportu, dostępu do informacji, moŝliwości komunikacji międzyludzkiej - art. 62 ust. 1 Konstytucji, ordynacje wyborcze, ustawa z 7 lipca 1994r. Prawo budowlane, ustawa z 7 lipca 1994r. o zagospodarowaniu przestrzennym, ustawa z 20 czerwca 1997r. Prawo o ruchu drogowym, ustawa z 21 lipca 2000r. Prawo telekomunikacyjne, ustawa z 15 listopada 1984r. Prawo przewozowe. 8.Prawo do pełnego uczestnictwa w Ŝyciu publicznym, społecznym, kulturalnym, artystycznym, sportowym oraz rekreacji i turystyce odpowiednio do swych zainteresowań i potrzeb - art. 32 i 73 Konstytucji, ustawa z dnia 25 października 1991r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, ustawa z 27 czerwca 1997r. o bibliotekach, ustawa z 18 stycznia 1996r. o kulturze fizycznej. Zadania samorządu powiatowego wynikające z ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych: - udzielanie poŝyczek na rozpoczęcie działalności gospodarczej lub rolniczej, - umarzanie poŝyczek na rozpoczęcie działalności gospodarczej lub rolniczej po spełnieniu warunków ustawowych, - dofinansowanie do wysokości 50 % oprocentowania kredytu bankowego

4 zaciągniętego na kontynuowanie działalności gospodarczej lub rolniczej, - tworzenie lub likwidowanie specjalistycznych ośrodków szkolenioworehabilitacyjnych lub zlecanie zadań określonych dla tych ośrodków innym podmiotom, - powoływanie i odwoływanie powiatowego zespołu ds. orzekania o stopniu niepełnosprawności, - zwrot kosztów poniesionych w związku z organizacją nowych i przystosowaniem istniejących stanowisk pracy, - zwrot kosztów wynagrodzenia wraz ze składką ZUS, - zwrot kosztów wraz z wynagrodzeniem wypłacanym osobom niepełnosprawnym pracodawcom zatrudniającym do 24 pracowników, - zwrot kosztów szkoleń osób niepełnosprawnych, - opracowywanie powiatowych programów działań na rzecz osób niepełnosprawnych w zakresie rehabilitacji społecznej, rehabilitacji zawodowej i zatrudniania, przestrzegania praw osób niepełnosprawnych oraz współpracy w tym zakresie z instytucjami rządowymi i samorządowymi, - podejmowanie działań zmierzających do ograniczania skutków niepełnosprawności, - współpraca z organizacjami pozarządowymi, - dofinansowanie: uczestnictwa osób niepełnosprawnych i opiekunów w turnusach rehabilitacyjnych, sportu, kultury, rekreacji i turystyki, zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny i przedmioty ortopedyczne, likwidacji barier architektonicznych, urbanistycznych, transportowych w komunikowaniu się i technicznych, budowy, rozbudowy i modernizacji obiektów słuŝących rehabilitacji, - finansowanie w części lub w całości kosztów tworzenia lub działania warsztatów terapii zajęciowej, - pośrednictwo pracy i poradnictwo zawodowe, szkolenie i przekwalifikowanie, - współpraca z organami rentowymi, - Rada Powiatu w formie uchwały określa zadania, na które przeznacza środki finansowe, - podejmowanie innych działań na rzecz pomocy osobom niepełnosprawnym. II. Cele operacyjne programu. Zasadniczymi celami wprowadzenia niniejszego programu są: 1.Integrowanie środowiska osób niepełnosprawnych. 2.Promowanie szkolnictwa integracyjnego. 3.Wszechstronna aktywizacja młodzieŝy niepełnosprawnej poprzez terapię zajęciową.

5 4.Tworzenie warunków przyjaznych dla osób niepełnosprawnych poprzez likwidowanie barier architektonicznych i w komunikowaniu się. 5.Informowanie społeczności lokalnej o problemach osób niepełnosprawnych. 6.Utworzenie centrum informacji dla osób niepełnosprawnych. 7.Szkolenia z zakresu przysługujących osobom niepełnosprawnym ulg i uprawnień. 8.Szkolenia z zakresu języka migowego. III Rehabilitacja społeczna. Do zadań, które wykonuje samorząd powiatowy w tym zakresie naleŝy: 1. Zorganizowanie i zapewnienie funkcjonowania warsztatów terapii zajęciowej. Na terenie powiatu będzie działał jeden Warsztat Terapii Zajęciowej przy Domu Pomocy Społecznej w Modrzewcu. 2. Organizowanie turnusów rehabilitacyjnych i ich dofinansowanie ze środków PFRON - u. W programie turnusu zawarte są elementy wypoczynku połączone z rehabilitacją leczniczą oraz działalnością kulturalno-oświatową. Wysokość dofinansowania uzaleŝniona jest od stopnia niepełnosprawności oraz wysokości dochodu na jednego członka rodziny osoby niepełnosprawnej. W roku 2002 dofinansowaniem objęto 63 osoby dorosłe oraz 26 dzieci, na co wydatkowano kwotę: ,00 zł w przypadku dzieci, ,00 zł dorośli. Łącznie na dofinansowanie turnusów rehabilitacyjnych w roku 2002 przeznaczono kwotę ,00 zł. Potrzeby są jednak duŝo większe, analiza sytuacji w tym względzie pozwala sądzić, Ŝe tą formą rehabilitacji zainteresowanych jest ponad 150 osób rocznie. 3. UmoŜliwienie dofinansowania zaopatrzenia w sprzęt ortopedyczny z obowiązującą zasadą, Ŝe moŝe go otrzymać osoba, która ma przyznany zwrot limitu przez Narodowy Fundusz Zdrowia. W roku 2002 przeznaczono: - na 17 wniosków złoŝonych przez osoby dorosłe - kwotę ,00 zł - dla dzieci i młodzieŝy niepełnosprawnej kwotę ,00 zł. Łącznie na ten cel przeznaczono kwotę w wysokości ,00 zł. Potrzeby w zakresie nabywania sprzętu ortopedycznego są o wiele wyŝsze. 4. Likwidacja barier architektonicznych. W roku ubiegłym osoby niepełnosprawne złoŝyły 12 wniosków na likwidację takich barier. Z braku środków nie zostały one jednak rozpatrzone. Z oceny stanu dostępności obiektów uŝyteczności publicznej dla osób niepełnosprawnych wynika, Ŝe jest on równieŝ niezadowalający. Bariery architektoniczne trzeba zlikwidować w budynkach Urzędów Gmin - są to

6 obiekty uŝyteczności publicznej często odwiedzane przez niepełnosprawnych, problem ten nie dotyczy jedynie budynku Starostwa Powiatowego w Świdwinie. W samym mieście Świdwin sytuacja w tym względzie wygląda nieco lepiej ale koniecznością jest poprawa dostępności do budynku Powiatowego Urzędu Pracy, Urzędu Miasta i Gminy, Urzędu Pocztowego, aptek, większości sklepów. Ustawa z dnia 17 grudnia 2001r. o zmianie ustawy o pomocy społecznej nakłada na samorząd powiatowy zadania z zakresu likwidacji barier architektonicznych, urbanistycznych oraz w komunikowaniu się. 5. Samorząd powiatu w ramach zadań z zakresu administracji rządowej prowadzi Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności, którego zadaniem jest wydawanie: - orzeczeń o stopniu niepełnosprawności, - postanowień w sprawie przyznawania zasiłków pielęgnacyjnych dla dzieci, - legitymacji dla osób niepełnosprawnych. Zespół rozpatruje rocznie ok wniosków w sprawie orzeczenia o niepełnosprawności. Rehabilitacja zawodowa. Przez rehabilitację zawodową naleŝy rozumieć stwarzanie moŝliwości i pełnego uczestnictwa w Ŝyciu zawodowym osób niepełnosprawnych między innymi poprzez: - dofinansowanie, tworzenie i przystosowanie stanowisk pracy dla tych osób, - udzielanie poŝyczek na rozpoczęcie działalności gospodarczej lub rolniczej, - dofinansowania do oprocentowania kredytów bankowych, - dofinansowanie edukacji i szkolenia zawodowego, - świadczenie usług pośrednictwa pracy i doradztwa zawodowego. Wykaz organizacji pozarządowych działających na rzecz osób niepełnosprawnych w Powiecie Świdwińskim 1. Stowarzyszenie PROMYK 2. Stowarzyszenie Wspierania Samorządności Lokalnej "Nasza Gmina". 3. Stowarzyszenie Wspierania Rodzin w Rąbinie. 4. Stowarzyszenie MERKURY. 5. Towarzystwo Przyjaciół Dzieci Oddział Okręgowy w Koszalinie. IV. Cele strategiczne programu

7 1.Organizowanie imprez kulturalno oświatowych, sportowych, a takŝe spotkań i szkoleń dla osób niepełnosprawnych i ich rodzin. 2. Wydawanie biuletynu informacyjnego dla osób niepełnosprawnych, który pełniłby funkcję swoistego poradnika. Zawierać on będzie wszystkie aktualne informacje dla osób niepełnosprawnych. Będzie to zbiór informacji dotyczących istniejących form pomocy i moŝliwości korzystania ze świadczeń w ramach pomocy medycznej, społecznej, instytucjonalnej, prawnej, programów PFRON, Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych oraz organizacji pozarządowych i fundacji. Będzie on takŝe zawierał podstawowe informacje o organizacjach działających na naszym terenie i wolontariuszach oraz podstawowe wiadomości o systemach pomocy niepełnosprawnym we wspólnocie europejskiej. Biuletyn będzie rozdawany bezpłatnie osobom niepełnosprawnym, instytucjom pomocy społecznej, pracodawcom osób niepełnosprawnych i organizacjom zainteresowanym niesieniem pomocy. Biuletyn zostanie opracowany i wykonany przez pracowników PCPR i Powiatowego Urzędu Pracy i wydany po zaakceptowaniu przez Zarząd Powiatu. Będzie on całkowicie sfinansowany ze środków PFRON u. 3. Ograniczenie negatywnych konsekwencji niepełnosprawności. Działanie w tym zakresie będzie polegać na wzmacnianiu potencjału środowiska lokalnego do przeciwdziałania skutkom choroby i inwalidztwa osób niepełnosprawnych poprzez: - zapewnienie niezbędnej opieki medycznej, - zapewnienie dostępności do profesjonalnych usług rehabilitacji leczniczej, - poprawę stanu wyposaŝenia w urządzenia techniczne i aparaturę medyczną niezbędną do rehabilitacji fizycznej, - usprawnienie systemu rehabilitacji w środowisku wiejskim (rehabilitacja fizyczna, psychiczna, społeczna i zawodowa), - prowadzenie profilaktyki i oświaty zdrowotnej, - opieka nad ludźmi niepełnosprawnymi samotnymi i starszymi. 4. Rehabilitacja społeczna, która wyraŝa się w: - zapewnieniu osobom niepełnosprawnym uczestnictwa w turnusach rehabilitacyjnych jako jednej z podstawowych form rehabilitacji społecznej, - utworzenie Warsztatu Terapii Zajęciowej przy Domu Pomocy Społecznej w Modrzewcu. Zachodzi pilna potrzeba zorganizowania tego typu placówki. Warsztaty będą pobudzać aktywność społeczną osoby niepełnosprawnej, wyrabiać samodzielność w Ŝyciu społecznym, kształtować postawy i zachowania integracyjne. Miejsce realizacji: Dom Pomocy Społecznej w Modrzewcu.

8 Sposób realizacji: Warsztaty Terapii Zajęciowej zorganizowane będą jako placówka pobytu dziennego, czas trwania zajęć 7 godz. dziennie, 35 tygodniowo, 30 uczestników, zajęcia prowadzone w kilku pracowniach w zaleŝności od potrzeb i zainteresowań niepełnosprawnych. Przewidywany koszt utworzenia: Koszty zorganizowania zł. Finansowanie: PFRON, Starostwo Powiatowe. 5. Likwidacja barier architektonicznych i transportowych. W tym zakresie będzie tworzenie otoczenie przyjazne osobom o róŝnym charakterze niepełnosprawności poprzez likwidację w ich środowisku barier architektonicznych, urbanistycznych, transportowych, barier w komunikowaniu się oraz barier społecznych Likwidacja barier architektonicznych w następujących miejscach: 1. Siedziba Powiatowego Urzędu Pracy, Urzędu Miasta Świdwin i Urzędu Gminy Świdwin. 2. Domy Pomocy Społecznej w Modrzewcu i Krzecku. 3. Siedziby Urzędów Gmin na terenie powiatu. 4. Ośrodki Pomocy Społecznej z terenu powiatu. 5. Dom Wczasów Dziecięcych w Połczynie Zdroju. 6. Szkoła nr 2 w Świdwinie, Publiczne Gimnazjum w Świdwinie, Przedszkole nr 1 w Świdwinie, Gimnazjum w Rąbinie. 7. Placówki oświatowe i opieki zdrowotnej w Połczynie Zdroju. 6. WyposaŜenie obiektów słuŝących rehabilitacji osób niepełnosprawnych w sprzęt rehabilitacyjny. 1. Placówka Wsparcia Dziennego w Rąbinie. 2. Placówka Wsparcia Dziennego w Połczynie Zdroju. 3. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Świdwinie. 4. Przedszkola nr 1 i 3 w Świdwinie. 7.Aktywizacja zawodowa osób niepełnosprawnych. - udzielanie osobom niepełnosprawnym poŝyczek na rozpoczęcie działalności gospodarczej albo rolniczej. - dofinansowanie do oprocentowania kredytu bankowego zaciągniętego na kontynuowanie prowadzonej działalności gospodarczej albo własne lub dzierŝawione gospodarstwo rolne. - dofinansowanie szkoleń mających na celu podnoszenie kwalifikacji zawodowych osób niepełnosprawnych. 8. Edukacja osób niepełnosprawnych. - dalszy rozwój szkół specjalnych dla dzieci upośledzonych umysłowo,

9 - tworzenie oddziałów specjalnych w przedszkolach, szkołach podstawowych, gimnazjach i szkołach ponadpodstawowych na miarę potrzeb, - sprawowanie opieki nad dziećmi przez poradnie psychologicznopedagogiczne, 9. Dofinansowania do przedmiotów ortopedycznych, środków pomocniczych i leczniczych środków technicznych. - wykonywanie przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie zadań z zakresu pomocy społecznej w zakresie zwrotu kosztów zakupu lub udzielania dofinansowania przy zakupie przedmiotów ortopedycznych, środków pomocniczych i leczniczych środków technicznych, - prowadzenie kampanii informacyjnych w tym zakresie. 10. Inspirowanie nowych rozwiązań w zakresie problematyki osób niepełnosprawnych. - stworzenie rzetelnego systemu informacji o społeczności osób niepełnosprawnych w powiecie, - doskonalenie kadr pomocy społecznej z terenu powiatu w zakresie pomocy osobom niepełnosprawnym, - doradztwo metodyczne dla pracowników socjalnych, - pomoc pracownikom instytucji pomocy społecznej w zdobywaniu i uzupełnianiu wykształcenia, - zapoznawanie pracowników z rozwiązaniami stosowanymi w Unii Europejskiej z zakresu pomocy osobom niepełnosprawnym. VI. Wnioski końcowe Analiza opracowanego programu pozwala na sformułowanie następujących wniosków: 1.Osoby niepełnosprawne w powiecie stanowią liczną zbiorowość. 2.Zbiorowość osób niepełnosprawnych jest statystycznie starsza, znacznie gorzej wykształcona, znacznie mniej mobilna zawodowo i uboŝsza od ogółu mieszkańców powiatu. 3.Osoby niepełnosprawne stanowią grupę wewnętrznie zróŝnicowaną z punktu widzenia stopnia i rodzajów niepełnosprawności, miejsca zamieszkania, wieku, wykształcenia, sytuacji na rynku pracy i innych cech społecznodemograficznych. 4.Dla większości osób niepełnosprawnych i ich rodzin, trudna sytuacja materialna, w połączeniu z niewielkimi moŝliwościami jej zmiany w oparciu o osobistą zaradność i aktywność, stanowi barierę nie do pokonania w samodzielnym zaspokojeniu wielu potrzeb i rozwiązaniu problemów.

10 5.W Powiecie Świdwińskim duŝa większość osób będących niepełnosprawnymi korzysta ze świadczeń ZUS i KRUS i pomoc finansowa nie jest im konieczna. 6. Skuteczność działań w pomaganiu niepełnosprawnym zaleŝy od właściwej diagnozy zarówno skali jak i teŝ rodzaju problemów, których rozwiązanie wymaga interwencji. 7.Pełne rozpoznanie sytuacji osób niepełnosprawnych jest z wielu powodów utrudnione. 8.Powodzenie działań samorządu powiatowego w realizacji zadań, jakie nakładają ustawy zaleŝy od otrzymanych środków finansowych.