SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI

Transkrypt

1 SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI ZESPOŁU SZKÓŁ OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH NR 6 W SOSNOWCU

2 PODSTAWA PRAWNA Szkolny program profilaktyki Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 6 w Sosnowcu kieruje się założeniami, celami i zadaniami zawartymi w: Statucie Szkoły, Deklaracji Praw Człowieka, Konwencji o Prawach Dziecka, Ustawie o postępowaniu w sprawach nieletnich z 26 października 1982r., Rozporządzeniu MEN z dnia 31 stycznia 2002r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. nr10 z 2002r., poz. 96), Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 26 lutego 2002r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2002r. Nr 51, poz. 458), Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (Dz. U. z 2003 r. Nr 26, poz. 226), Rozporządzeniu MEN z dnia 15 stycznia 2001r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-icznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. nr 13 z dnia 23 lutego 2001r., poz. 110), Konstytucji RP,

3 Ustawie z dnia 24 kwietnia 1997r. o przeciwdziałaniu narkomani (Dz. U. nr 75, poz. 468), Ustawie z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. nr 35, poz. 230 z p. zm.), nowelizacja z dnia 12 września 1996r. (Dz. U. nr 127, poz. 593), Ustawie z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty, z późniejszymi zmianami z 21 stycznia, 18 lutego 2000r.i 23 sierpnia 2001r., Ustawie z dnia 19 sierpnia 1994r. o ochronie zdrowia psychicznego(dz. U. nr 111, poz. 535), z późniejszymi zmianami opublikowanymi(dz. U. nr 113, poz. 732), Ustawie z dnia 9 listopada 1995r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 1996r. nr 10, poz. 55, z 1997r. nr 88, poz. 554 i nr 121, poz. 770 oraz z 1999r. nr 96, poz. 1107).

4 CELE Głównym celem realizacji Szkolnego programu profilaktyki jest zapobieganie niedostosowaniu społecznemu uczniów, czyli przeciwdziałanie łamaniu dyscypliny szkolnej (agresji, wagarowaniu, paleniu papierosów, stosowaniu wulgaryzmów, utrudnianiu pracy nauczycielom na lekcjach) i zminimalizowanie skutków negatywnych zachowań uczniów. Cele szczegółowe: - wzrost wiedzy uczniów i ich rodziców na temat w/w zachowań dysfunkcjonalnych, - kształtowanie umiejętności radzenia sobie w sytuacji trudnej i poszukiwania sposobów uzyskania pomocy, - dokonywanie przez uczniów wartościowych i sensownych wyborów, - wzrost częstotliwości pozytywnych zachowań uczniów.

5 ZADANIA 1. Tworzenie bezpiecznej, ciepłej atmosfery w szkole. 2. Wskazywanie pożądanych wzorców postaw i zachowań. 3. Uczenie pozytywnego myślenia. 4. Wzmacnianie poczucia własnej wartości. 5. Uczenie radzenia sobie w sytuacji trudnej. 6. Nauka zachowań asertywnych. 7. Rozwijanie związku z grupą rówieśniczą. 8. Uczenie prawidłowej komunikacji werbalnej i pozawerbalnej. 9. Uczenie odpowiedzialności za własne zachowanie. 10. Kształtowanie postawy tolerancji. 11. Wyrabianie umiejętności wyrażania swoich uczuć oraz empatii. 12. Kształtowanie umiejętności podejmowania pozytywnych decyzji. 13. Uczenie zachowań nacechowanych szacunkiem do osób starszych i niepełnosprawnych

6 UCZESTNICY REALIZACJI PROGRAMU 1 - uczniowie Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 6 w Sosnowcu 2 - rodzice uczniów 3 - dyrektor szkoły 4 - nauczyciele socjoterapeuci 7 - higienistka szkolna 8 - pozostali pracownicy szkoły 9 - pracownicy poradni psychologiczno icznej 10 - policja 11 - sąd 12 - realizatorzy programów profilaktycznych spoza szkoły. Szczegółowy plan profilaktyki stworzony został z myślą o trzech grupach uczniów. Pierwsza grupa to cała społeczność szkolna, w której profilaktykę realizować będą wszyscy nauczyciele w ramach swoich przedmiotów, i wychowawcy klas na godzinach wychowawczych oraz podczas pozalekcyjnych spotkań z uczniami, a także inne osoby zatrudnione w szkole. Druga grupa to grupa podwyższonego ryzyka, w której profilaktykę realizować będzie, w momencie zaistnienia zachowania dysfunkcyjnego, w ramach zajęć prowadzonych na lekcjach wychowawczych, podczas indywidualnych spotkań z uczniami i ich rodzicami. Trzecia grupa to grupa najwyższego ryzyka, którą zajmować się będą specjaliści w swoich dziedzinach (terapeuta ds. uzależnień, psycholog, policja, kurator, itp.). W ramach profilaktyki w szkole prowadzone będą również specjalistyczne programy profilaktyczne realizowane przez nauczycieli tut. szkoły i terapeutów spoza placówki.

7 CZAS TRWANIA REALIZACJI PROGRAMU Szkolny program profilaktyki będzie realizowany w okresie od dnia 1 września 2009r. do dnia 31 sierpnia 2011r.

8 EWALUACJA SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI W celu dokonania ewaluacji Szkolnego programu profilaktyki przeprowadzono w szkole badanie ankietowe 94 uczniów i 12 nauczycieli, rozmowy z wybranymi uczniami i nauczycielami oraz dyskusję na posiedzeniu rady icznej. Wypowiedzi zawarte w ankiecie dla nauczycieli dostarczyły informacji na temat: - występowania na terenie szkoły zachowań dysfunkcyjnych oraz ich częstotliwości, - zakresu wiedzy uczniów dot. szkodliwości picia alkoholu, zażywania narkotyków, palenia papierosów, - występującej w szkole agresji i jej rodzajów, - podatności dzieci na negatywne wpływy rówieśnicze, - skuteczności Szkolnego programu profilaktyki, - proponowanych zagadnień, którymi należałoby się zająć w ramach Szkolnego programu profilaktyki w latach następnych. Informacje uzyskane dzięki ankiecie dla uczniów dotyczą: - dokonanej przez dzieci subiektywnej oceny zakresu ich wiedzy na temat substancji uzależniających, - podatności uczniów na namawianie do zażywania substancji uzależniających, - występujących w szkole przejawów łamania dyscypliny szkolnej (wagarowania, agresji i jej rodzajów, kradzieży, wulgaryzmów), - znajomości sposobów radzenia sobie w sytuacji trudnej. ANALIZA WYNIKÓW ANKIETY DLA NAUCZYCIELI Wśród dysfunkcyjnych zachowań uczniów największy niepokój nauczycieli spowodowały: - występująca z dużą częstotliwością agresja uczniów, przybierająca głównie formę przemocy fizycznej (tylko 2 wychowawców stwierdziło, że w ich klasach agresja nie występuje), - przejawy zachowań agresywnych stosowanych wobec nauczycieli: nieodpowiednie słownictwo, - incydentalnie występujące niszczenie własności szkolnej, - agresja fizyczna i słowna, próby zastraszania, - palenie papierosów w szkole lub w jej najbliższym otoczeniu, głównie przez uczniów klas specjalnych szkoły podstawowej i gimnazjum, - jednostkowe przypadki picia alkoholu przez 2 uczniów z upośledzeniem umysłowym, - częste przypadki utrudniania pracy na lekcjach. -

9 Według nauczycieli uczących w klasach masowych, w aspekcie namawiania do zachowań negatywnych, uczniowie nie ulegają presji grupy rówieśniczej. Natomiast nauczyciele pracujący w klasach specjalnych zauważają taką presję. Ankietowani nauczyciele stwierdzili, że działania objęte Szkolnym programem profilaktyki są skuteczne i należy je kontynuować w latach następnych. Jako dodatkowe zagadnienia do zrealizowania w następnych latach powinniśmy zaplanować zadania związane z kształtowaniem u dzieci poszanowania osób starszych i niepełnosprawnych. ANALIZA WYNIKÓW ANKIETY DLA UCZNIÓW W zakresie tematyki związanej z uzależnieniami, wypowiedzi uczniów przedstawiają się następująco: - większość uczniów twierdzi, że wie dużo na temat palenia papierosów, picia alkoholu, zażywania narkotyków, ale jest również niewielu takich, którzy nie wiedzą na ten temat nic, - żaden z uczniów nie stwierdził obecności narkotyków na terenie szkoły ani faktu zażywania ich przez siebie, - niewielka grupa uczniów przyznaje, że pali papierosy i próbowała alkoholu, - w aspekcie namawiania do palenia, picia i narkotyków, uczniowie najczęściej są namawiani do palenia papierosów, na co wszyscy reagują odmową. Odpowiedzi dzieci na pytania związane z agresją wyglądają następująco: - wszyscy ankietowani zetknęli się na terenie szkoły z agresją, występującą głównie jako bicie, popychanie, wulgarne słownictwo, - prawie połowa odpowiadających była ofiarą w/w zachowań, niewielu uczniów było ofiarą wymuszania, - zauważalna jest również agresja wobec nauczycieli: kłócenie się z nauczycielami, brak reakcji na ich polecenia, nieodpowiednie słownictwo, - większość dzieci jest w stanie powstrzymać się przed stosowaniem agresji i przemocy, a w sytuacji namawiania ich do stosowania agresji odmawiają. Prawie wszyscy ankietowani odpowiedzieli, że w szkole występuje problem wagarów. Niewielka grupa przyznaje się do wagarowania. Nie jest to jednak decyzja podjęta na skutek namawiania przez kolegów. Wśród odpowiedzi dot. kradzieży w szkole, znalazły się jednostkowe odpowiedzi twierdzące. Wszyscy uczniowie wiedzą, do kogo należy zgłosić się w sytuacji trudnej po pomoc.

10 Informacje uzyskane dzięki przeprowadzonym z nauczycielami i uczniami rozmowom oraz dyskusji na posiedzeniu rady icznej stanowią potwierdzenie i uzupełnienie danych otrzymanych w ankietach. PODSUMOWANIE W porównaniu do stanu sprzed roku, obecnie w szkole sytuacja wychowawcza przedstawia się następująco: - w szkole ma miejsce mniej incydentów związanych z fizyczną agresją i przemocą, podniósł się natomiast poziom występowania agresji słownej, - poszerzeniu uległa wiedza uczniów dot. uzależnień, ale nie zmniejszyła się liczba osób palących papierosy, obniżył się wiek zaczynających palić oraz podatność na namawianie do złych zachowań, - nieznacznie zmniejszyła się liczba uczniów wagarujących, którzy jednak opuszczają więcej pojedynczych godzin, - zwiększyła się liczba uczniów pochodzących z rodzin patologicznych i z rodzin o niskim statusie materialnym, - zastosowania dodatkowych środków wychowawczych wymagają uczniowie notorycznie przeszkadzający nauczycielom w prowadzeniu lekcji (występowanie takich zachowań pozostaje na niezmienionym poziomie), - większa grupa uczniów wie, do kogo może zwrócić się w sytuacji trudnej. Na podstawie przeprowadzonej ewaluacji Szkolnego programu profilaktyki, można stwierdzić, że został on oceniony jako skuteczny. W następnych latach ch na terenie ZSO nr 6 należy nadal realizować działania zapobiegające agresji, uzależnieniom, wagarowaniu oraz innym zachowaniom dysfunkcyjnym np. wulgaryzmom, notorycznemu utrudnianiu pracy na lekcjach, które mogą stać się przyczyną zagrożenia niedostosowaniem społecznym. Należy realizować również działania wyrabiające w uczniach szacunek i tolerancję wobec starszych, niepełnosprawnych i mających inne poglądy i przekonania. Działaniom profilaktycznym należy poddawać rodziców naszych uczniów, zwłaszcza opiekunów uczniów klas specjalnych (problem ten był często poruszany podczas rozmów z nauczycielami i dyskusji na posiedzeniu rady icznej). Generalną zasadą stosowaną na terenie całego zespołu szkół będzie obowiązek zapobiegania zagrożeniu niedostosowaniem społecznym uczniów, poprzez natychmiastowe reagowanie wszystkich pracowników szkoły i rodziców na zachowania dysfunkcyjne uczniów.

11 SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI Cele Zadania Formy realizacji zadań Termin realizacji Osoba odpowiedzialna Uwagi ZAPOBIEGANIE AGRESJI I JEJ SKUTKOM - pomoc ofiarom przemocy psychicznej i fizycznej - tworzenie ciepłej, bezpiecznej atmosfery w szkole - wskazywanie pożądanych wzorców zachowań - stosowanie procedur postępowania z uczniem agresywnym - poradnictwo indywidualne i rodzinne - korelacja międzyprzedmiotowa rok rok II półrocze dyrektor szkoły, wychowawcy, nauczyciele,, wychowawcy - kreowanie właściwych wzorców postawuczenie pozytywnego myślenia, empatii, rozumienia norm i wartości - realizacja programów profilaktycznych - spotkanie uczniów z policjantami - pogadanki na lekcjach wychowawczych I półrocze rok nauczyciele nauczyciele,,

12 ZAPOBIEGANIE INNYM PRZEJAWOM ŁAMANIA DYSCYPLINY SZKOLNEJ (wagarowaniu, wulgaryzmom, notorycznemu utrudnianiu pracy na lekcjach) - uczenie wyboru sposobów rozładowywania napięcia - zwiększanie umiejętności radzenia sobie ze złością własną i cudzą - kształtowanie postawy aktywnej, pozytywnej samorealizacji, prawidłowego postrzegania norm i wartości - zapoznanie uczniów i rodziców ze mi procedurami postępowania z uczniem łamiącym dyscyplinę szkolną i stosowanie tych procedur - współpraca z instytucjami powołanymi do realizacji podobnych zadań (poradnia psych.-ped., policja, sąd) - pogadanki w klasach - izacja rodziców (pogadanki na spotkaniach rodziców z wychowawcą, rozmowy indywidualne w szkole i w domach) - integracyjnoprofilaktyczne spotkanie z rodzicami klasy I szkoły podstawowej i gimnazjum - przeprowadzanie rozmów terapeutycznych II półrocze rok wrzesień rok I półrocze wychowawcy,, dyrektor szkoły wychowawcy, wychowawca,, wychowawcy

13 ZAPOBIEGANIE UZALEŻNIE NIOM - rozwijanie inteligencji interpersonalnej i emocjonalnej, kształtowanie umiejętności podnoszenia własnej wartości - uczenie poszanowania osób starszych - kształtowanie umiejętności radzenia sobie ze stresem, z emocjami(złość, gniew), umiejętności odmawiania, wskazanie alternatywnych sposobów zachowań - zmniejszanie ujemnego wpływu uczniów łamiących dyscyplinę szkolną na pozostałych uczniów wzmacniających pozytywne strony ucznia - cykl zajęć na godzinach wychowawczych poświęconych normom społecznym - współpraca z policją (zorganizowanie spotkania policjantów z uczniami) - pogadanki w klasach - pogadanki dla rodziców I półrocze I półrocze II półrocze I półrocze rok wychowawcy wychowawcy higienistka szkolna

14 - dostarczanie uczniom i rodzicom wiedzy dot. środków uzależniających - kształtowanie asertywności (umiejętności odmawiania) - kształtowanie postawy odpowiedzialności za swoje czyny - budowanie pozytywnej samooceny - wskazywanie pozytywnych sposobów spędzania wolnego czasu - projekcja filmu o tematyce uzależnień - spotkanie uczniów z policjantami - realizacja zajęć profilaktycznych dot. uzależnień - stosowanie procedur postępowania z uczniem zagrożonym uzależnieniem - rozmowy indywidualne z uczniami o podwyższonym ryzyku używania substancji uzależniających i z ich rodzicami - rozmowy z uczniami palącymi papierosy, udzielanie im porad - rozmowy z rodzicami uczniów palących papierosy, udzielanie porad - objęcie zajęciami socjoterapeutycznymi rok rok, wychowawcy wychowawcy, - opieka nad dziećmi z rodzin alkoholowych Socjoterapeuci

15 Sosnowiec, dn r. ANEKS DO SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI Od dnia 6 października 2010 roku, realizując zadania profilaktyczne dotyczące uzależnień należy omówić problem tzw. dopalaczy, ze szczególną uwagą na konsekwencje ich używania.