SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI I SPOŁECZNA SZKOŁA PODSTAWOWA W GORZOWIE WLKP.

Transkrypt

1 SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI I SPOŁECZNA SZKOŁA PODSTAWOWA W GORZOWIE WLKP. 1

2 I. WSTĘP Profilaktyka w szerokim rozumieniu odnosi się do podejmowania działań, które mają na uwadze chronienie człowieka, zapobieganie i reagowanie na niepożądane zjawiska negatywnie wpływające na jego rozwój i zachowanie. Szkoła to instytucja, której zadaniem jest także wyposażenie ucznia w wiedzę i umiejętności niezbędne w budowaniu dojrzałej osobowości oraz umiejętne stosowanie norm społecznych i systemu wartości. Temu ma właśnie służyć Szkolny Program Profilaktyki, który będzie oparty na profilaktyce pierwszorzędowej. Jej celem jest ochrona dziecka, ucznia, wychowanka przed zakłóceniami rozwoju, czyli przed podejmowaniem zachowań hamujących lub niszczących rozwój, określanych jako zachowania ryzykowne. Naturalnym dążeniem człowieka jest czynić świat wokół siebie bezpiecznym i uporządkowanym. Tak samo naturalnym dążeniem każdego nauczyciela jest zapewnienie bezpieczeństwa swoim wychowankom, a także uczynienie środowiska, w którym przebywa szkoły miejscem, gdzie czuje się pewnie i nic mu nie zagraża. Tym celom służą opracowywane i wdrażane w placówkach oświatowych programy profilaktyki, a jednym z nich jest niniejszy program profilaktyki naszej szkoły. Szkolny Program Profilaktyki I Społecznej Szkoły Podstawowej został dostosowany do potrzeb rozwojowych jej uczniów oraz środowiska lokalnego. W naszej szkole istnieją następujące czynniki chroniące : 1. Silna więź emocjonalna z rodzicami. 2. Stała opieka sprawowana przez kompetentną osobę dorosłą. 3. Uzdolnienia uczniów umożliwiające osiąganie bardzo dobrych i dobrych wyników w nauce. 4. Bogata oferta zajęć pozalekcyjnych rozwijających zainteresowania. Oraz czynniki ryzyka: 2

3 1. Brak umiejętności społecznych. 2. Presja grupy rówieśniczej. 3. Patologie w środowisku lokalnym. 4. Niewykorzystywanie w praktyce wiedzy zdobytej w szkole. 5. Wpływ mediów. 6. Poczucie bezkarności. 7. Ubóstwo materialne. 8. Brak umiejętności radzenia sobie z problemami okresu dojrzewania. 9. Problemy emocjonalne. II. ZAŁOŻENIA PROGRAMU Program powstał w oparciu o analizę dokumentów szkolnych, diagnozę środowiska i potrzeby szkoły. Nadrzędnym jego celem jest propagowanie zdrowego stylu życia, zapobieganie uzależnieniom, agresji, wyrobienie właściwych postaw i zachowań oraz wsparcie uczniów z problemami edukacyjnymi, wychowawczymi lub wynikającymi ze środowiska rodzinnego. Realizatorami programu są wszyscy pracownicy szkoły wykonujący zadania zgodnie ze swoimi kompetencjami, zaś odbiorcami uczniowie, nauczyciele i rodzice. Główne kierunki działań będą odnosiły się do następujących obszarów: - bezpieczeństwo w szkole i poza jej terenem, - kreowanie zdrowego stylu życia, - zapobieganie zachowaniom agresywnym i niwelowanie przemocy rówieśniczej oraz wandalizmu wśród uczniów, - wsparcie ucznia z problemami edukacyjnymi i społecznymi. W trakcie roku szkolnego program będzie modyfikowany i uzupełniany o działania, które zostaną uznane za potrzebne, ciekawe czy wskazane. 3

4 III. CELE 1. Zapewnienie uczniom bezpieczeństwa w czasie pobytu w szkole. 2. Tworzenie warunków do kształtowania zachowań sprzyjających zdrowiu i bezpieczeństwu uczniów na drodze i w szkole. 3. Uwrażliwienie uczniów na zagrożenia związane z drogą do i ze szkoły. 4. Zapoznawanie uczniów z sytuacjami stwarzającymi zagrożenia oraz ze sposobami podejmowania właściwych działań w takich sytuacjach. 5. Podnoszenie poziomu znajomości przepisów i regulaminów szkolnych odnoszących się do zasad bezpieczeństwa. 6. Propagowanie zdrowego trybu życia. 7. Pogłębianie wiedzy o realizacji zachowań i postaw prozdrowotnych. 8. Uświadamianie konsekwencji stosowania różnych form używek. 9. Kształtowanie postawy świadomego i umiejętnego korzystania z mass-mediów. 10. Wspieranie rodziców i nauczycieli w kształtowaniu ważnych umiejętności wychowawczych oraz informowanie ich o sposobach zapobiegania uzależnieniom. 11. Uświadamianie uczniom, czym jest agresja i przemoc oraz jak sobie z nimi radzić. 12. Wdrażanie działań na rzecz ograniczania agresji i przemocy, kształtowanie umiejętności asertywnych. 13. Budzenie poczucia odpowiedzialności za siebie i drugiego człowieka. 14. Wzbudzanie empatii, tolerancji, zachowań prospołecznych. 15. Przedstawienie zasad i reguł współżycia w klasie i szkole. 16. Integrowanie społeczności klasowej i szkolnej. 17. Kształtowanie umiejętności właściwego komunikowania się. 18. Diagnozowanie i monitorowanie problemów uczniów występujących w środowisku szkolnym i rodzinnym. 19. Zapobieganie niepowodzeniom szkolnym. 20. Uświadamianie poczucia własnej wartości oraz wiary we własne siły. 4

5 21. Otoczenie opieką i wsparciem uczniów z rodzin znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej lub życiowej. 22. Kształtowanie w uczniach poczucia własnej wartości oraz motywowanie do podejmowania różnych form aktywności zaspokajających ich potrzeby psychiczne, fizyczne, emocjonalne, społeczne i duchowe. 23. Integrowanie środowiska szkolnego i rodzinnego uczniów w celu budowania wzajemnego zaufania. IV. ZADANIA 1. Gromadzenie informacji na temat planowanych działań. 2. Opracowanie harmonogramu działań profilaktycznych. 3. Wyznaczenie obszarów do diagnozy. 4. Opracowanie narzędzi do diagnozy. 5. Współpraca z rodzicami i instytucjami wspierającymi rozwój dzieci młodzieży. 6. Przygotowanie nauczycieli do efektywnej pomocy uczniom w sytuacjach trudnych, ryzykownych i zagrażających ich zdrowiu. V. FORMY I METODY Działania zawarte w Szkolnym Programie Profilaktyki będą realizowane poprzez: - programy informacyjno-edukacyjne, - programy profilaktyczne, - w ramach godzin do dyspozycji wychowawcy klasy, - na zajęciach sportowych, pozalekcyjnych, - w ramach uroczystości klasowych, szkolnych, - podczas specjalistycznych zajęć indywidualnych i grupowych. W realizacji programu będą wykorzystywane następują metody: - aktywizujące jednostkę i środowisko, - impresyjne i ekspresyjne, 5

6 - podające, - problemowe. VI. PRZEWIDYWANE EFEKTY OBSZAR 1. Bezpieczeństwo w szkole i poza jej terenem. Uczeń: - czuje się bezpiecznie w szkole, - zna zasady bezpiecznego poruszania się po szkole i w jej okolicy oraz stosuje je w praktyce, - w drodze do i ze szkoły zachowuje szczególną ostrożność w pobliżu dróg, przestrzegając przepisów ruchu drogowego, - zgłasza wszelkie zagrożenia występujące na terenie szkoły wychowawcy, innemu nauczycielowi lub pedagogowi, - zachowuje się zgodnie z obowiązującymi w szkole regulaminami, - zna i stosuje opracowane procedury postępowania w sytuacjach zagrożenia, - prawidłowo reaguje w sytuacjach zagrożenia. Nauczyciel: - zapewnia bezpieczeństwo w szkole poprzez sumienne dyżurowanie, - współpracuje z instytucjami specjalistycznymi, - reaguje na nieodpowiednie, niebezpieczne zachowania uczniów, - zna i stosuje opracowane procedury postępowania w sytuacjach zagrożenia. Rodzic: - współpracuje ze szkołą w niwelowaniu zagrożeń, - rozmawia z dzieckiem na temat bezpieczeństwa w szkole i poza nią. OBSZAR 2. Dostarczanie rzetelnej i adekwatnej do grup wiekowych wiedzy 6

7 o zagrożeniach dla zdrowia fizycznego i psychicznego, profilaktyka uzależnień. Uczeń: - znając negatywne konsekwencje korzystania z używek, świadomie wybiera postawę wolną od nałogów, - dzięki zdobytej wiedzy o negatywnych skutkach nieodpowiedniego korzystania z massmediów, z rozwagą używa Internetu i telewizji, - chętnie i aktywnie uczestniczy w promocji zdrowego trybu życia, - zna i stosuje zasady zdrowego stylu życia, - dba o higienę osobistą, - zna różne sposoby spędzania z czasu wolnego i korzysta z nich, - zna skutki prawne związane z naruszeniem przepisów ustawy o zapobieganiu narkomanii. Nauczyciel: - monitorowanie potrzeb uczniów Udzielanie wsparcia w sytuacjach kryzysowych, - zna sposoby zapobiegania uzależnieniom i swoją wiedzą dzieli się z uczniami, - współpracuje z pedagogiem i rodzicami, - promuje zdrowy tryb życia i odpowiedzialne decyzje. Rodzic: - pogłębianie wiadomości rodziców na temat różnego rodzaju uzależnień. - korzysta ze wsparcia odpowiednich instytucji specjalistycznych, - wspiera rozwój dziecka poprzez przestrzeganie zasad zdrowego trybu życia, - współpracuje z wychowawcą i pedagogiem szkolnym. OBSZAR 3. Zapobieganie zachowaniom agresywnym i propagowanie zachowań akceptowanych społecznie. Uczeń: 7

8 - organizowanie zajęć informacyjnych i edukacyjnych na temat: czym jest agresja i przemoc, umiejętność zachowania się w sytuacji zagrożenia, - kształtowanie systemów wartości akceptowanych społecznie, - kształtowanie umiejętności kontrolowania własnej złości i agresywnych zachowań, trening zastępowania agresji, - rozładowanie negatywnej energii, Nauczyciel: - doskonalenie umiejętności rozwiązywania problemów edukacja nauczycieli, - uświadomienie problemów, jakie mają uczniowie, - rozwiązywanie zdiagnozowanych problemów. Rodzic: - uwrażliwienie na problem agresji i przemocy wśród dzieci edukacja rodziców, - uwrażliwienie na akty przemocy w środowisku, - rozmawia ze swoim dzieckiem o jego problemach i zachowaniu, - wyciąga odpowiednie konsekwencje w przypadku niewłaściwego zachowania dziecka. OBSZAR 4. Wsparcie ucznia z problemami edukacyjnymi i społecznymi. Uczeń: - integracja zespołów klasowych, - kształtowanie poczucia własnej niepowtarzalności i odpowiedzialności za podejmowane przez siebie decyzje, - ma poczucie własnej wartości i potrafi dokonać samooceny swojej pracy, - zna swoje obowiązki szkolne i realizuje je, - umie rozmawiać o swoich problemach i wie, do kogo się z nimi zwrócić, - osiąga lepsze wyniki w nauce, - rozwija swoje zainteresowania w czasie zajęć pozalekcyjnych. 8

9 Nauczyciel: - ciągłe wzajemne poznawanie się, - diagnoza i sposoby rozwiązywania konfliktów, - podejmuje działania mające na celu objęcie opieką dzieci zaniedbanych środowiskowo, - zna środowisko rodzinne ucznia, - wspiera rozwój dziecka, - indywidualnie podchodzi do problemów ucznia. Rodzic: - posiada wiedzę o instytucjach specjalistycznych i korzysta z ich wsparcia, - motywuje dziecko do nauki i wspiera je w rozwijaniu zainteresowań, - współpracuje z nauczycielami i pedagogiem szkolnym. OBSZAR 5. Promowanie aktywnego spędzania czasu wolnego. Uczeń: - uświadomienie potrzeby aktywnego spędzania czasu wolnego, - promocja szkolnych i pozaszkolnych form spędzania czasu wolnego, - współpraca z ośrodkami kultury i innymi instytucjami w środowisku, - zachęcanie do rozwijania własnych zainteresowań, - przeciwdziałanie negatywnym postawą wobec nauki, - propagowanie kultury fizycznej i turystyki. Nauczyciel: - uświadomienie potrzeby zagospodarowania czasu wolnego dzieciom. 9

10 Rodzic: - uświadomienie potrzeby aktywnego spędzania czasu wolnego przez dzieci, - współpraca w propagowaniu kultury fizycznej i turystyki. EWALUACJA Celem ewaluacji jest pozyskanie informacji, które pozwolą ocenić przydatność, efektywność i skuteczność zaplanowanych celów i podjętych działań zawartych w programie. Ocena ta będzie dokonywana na bieżąco poprzez: - analizę zapisów w dziennikach i innych dokumentach szkolnych, - analizę wytworów prac, - karty wycieczek, - gazetki szkolne, - rozmowy z pedagogiem szkolnym, - obserwację zachowań uczniów na co dzień, - ocenę zaangażowania uczniów w proponowanych działaniach, - informację zwrotną uczestników działań, - analizę wyników ankiet dotyczących wybranych zagadnień, - badanie ilości uczniów, u których stwierdzono pozytywne efekty oddziaływań profilaktycznych, Ewaluacja będzie dokonywana w trakcie realizacji programu profilaktyki oraz po zakończeniu poszczególnych zadań. 10