WODZOWIE GENERAŁOWIE I ŻOŁNIERZE WOJSKA POLSKIEGO

Transkrypt

1 ZDZISŁAW BITNER RYSZARD BRATKOWSKI WODZOWIE GENERAŁOWIE I ŻOŁNIERZE WOJSKA POLSKIEGO czyli postacie na polskich znakach pocztowych PŁOCK 2012

2 Copyright by Zdzisław Bitner & Ryszard Bratkowski Wszelkie prawa zastrzeżone. Przedruk lub kopiowanie całości albo fragmentów możliwe tylko za zgodą autorów. Na okładce: Seria WODZOWIE z 7 IX 1944 r. Zn.: 339 Romuald Traugutt, 340 Tadeusz Kościuszko, 341 Jan Henryk Dąbrowski druk: Zakład Typograficzny w Lublinie Wydanie prywatne autorów opracowania zrzeszonych w: POLSKIM ZWIĄZKU FILATELISTÓW Koło Filatelistów Nr 190 ul. Kazimierza Wielkiego PŁOCK /Dom Technika PKN ORLEN/ 2

3 Zamiast wstępu Niniejszy zeszyt tematyczny jest częścią opracowania pt.: SŁOWNIK POSTACI W FILATELISTYCE POLSKIEJ czyli postacie na polskich znakach pocztowych Opracowanie obejmuje ok not biograficznych osób historycznych i żyjących, których: portrety, podobizny, sylwetki, pomniki lub nazwiska przedstawione zostały na polskich znakach pocztowych tj. znaczkach, kartach i kopertach pocztowych, stemplach okolicznościowych, frankaturze mechanicznej oraz nalepkach polecenia tzw. erkach, od odzyskania przez Polskę Niepodległości w 1918 r. do końca 2010 r. Opracowanie nie obejmuje osób przedstawionych na znakach pocztowych poczt obcych, miejskich, samorządowych, wojskowych, lokalnych, okupacyjnych, plebiscytowych, powstańczych, obozów jenieckich, Wolnego Miasta Gdańska, Litwy Środkowej, Portu Gdańsk, na znaczkach: placówek pocztowych poza granicami kraju, wydań rządu na emigracji, dopłaty oraz na rysunkach kopert FDC. Dotychczas wydano w postaci zeszytów tematycznych: CHRZEŚCIJAŃSTWO czyli postacie na polskich znakach pocztowych SPORTOWCY czyli postacie na polskich znakach pocztowych POCZET KRÓLÓW I KSIĄŻĄT POLSKICH I OBCYCH czyli postacie na polskich znakach pocztowych NAUKA i TECHNIKA czyli postacie na polskich znakach pocztowych KULTURA i SZTUKA czyli postacie na polskich znakach pocztowych ŻOŁNIERZE LEGIONÓW POLSKICH czyli postacie na polskich znakach pocztowych Materiał wyjściowy stanowiły dane, opisy i charakterystyki zawarte w n/w opracowaniach: PZP Polskie Znaki Pocztowe - praca zbiorowa w 5. tomach, wyd. Państwowe Przedsiębiorstwo Filatelistyczne Ruch KSZP Katalog Specjalizowany Znaków Pocztowych Ziem Polskich praca zbiorowa w 4-ch częściach, wyd. Krajowa Agencja Wydawnicza FISCHER Katalog Polskich Znaków Pocztowych, tom I i II ; KPSO Katalog Polskich Stempli Okolicznościowych - opracowany przez Andrzeja Myślickiego w 16- tu zeszytach do roku 1989, wyd. KAW RSO Rejestr Stempli Okolicznościowych opracowany przez Ryszarda Bratkowskiego i Zdzisława Szałkowskiego i wydawany w Warszawskim Biuletynie Filatelistyczny w postaci wkładek do nr 5 6/2006, 1 5/2007 r. Od nr 6/2007 rozpoczęto wydawanie wkładek obejmujących stemple okolicznościowe od 1996 do 2000 roku. PFM Polskie Frankatury Mechaniczne, Podręcznik Katalog Inwentarz - opracowane przez Tadeusza Hampla w 3. tomach, wydane nakładem Zarządu Głównego PZF IKNP Ilustrowany Katalogu Okolicznościowych Nalepek Polecenia - opracowanie Henryka Bartkowiaka, wydane przez Ogólnopolski Klub ZNAKI POLECENIA. Opracowanie zawiera polskie nalepki polecenia z nazwami instytucji resortu łączności. Dodatkowo korzystano z informacji publikowanych w wydawnictwach: - FILATELISTA miesięcznik Zarządu Głównego PZF, - POCZTA POLSKA tygodnik Centralnego Zarządu Poczty Polskiej, - ŚWIĘTY GABRIEL Informator Klubu Zbieraczy Znaków o Tematyce Religijnej, - FILATELISTYKA miesięcznik , Wydawnictwo Miszczak i Wincewicz. 3

4 Objaśnienie znaków po których następuje numer znaczka, całostki, stempla oraz frankatury mechanicznej: Zn. znaczek pocztowy. pzn. przywieszka do znaczka, na której przedstawiona została dana osoba. Bl. bloczek ze znaczkiem (znaczkami) Ck koperta pocztowa (z dodatkowym il. - jeśli postać występuje na ilustracji). Cp karta pocztowa (z dodatkowym il. - jeśli postać występuje na ilustracji). St. KPSO: stempel okolicznościowy wg numeracji stempli w KPSO. St. RSO: stempel okolicznościowy wg numeracji stempli w R S O. St. w przypadku stempli nie ujętych w KPSO czy w RSO, podano datę jego stosowania (dd-mm-rrrr) i nazwę urzędu pocztowego. Fm. frankatura mechaniczna wg numeracji stosowanej w PFM. R nalepka polecenia tzw. erka od czerwonej litery R - /rekomendowany/ numeracja wg IKNP, w przypadku nalepek nie ujętych w IKNP, podano datę jego stosowania (mm-rrrr) i nazwę urzędu pocztowego. FDC koperta Pierwszego Dnia Obiegu /First Day Cover/, + znak plus użyty po numeracji znaczka, całostki lub nazwie placówki informuje, że na znaku przedstawiono więcej niż jedną osobę. XI/1964 wg katalogu FISCHER tom I informacja, że znaczki po wydrukowaniu nie zostały dopuszczone do obiegu, liczby oznaczają miesiąc i rok planowanej emisji. ilustr. ilustracja na karcie lub kopercie pocztowej (n) [nazwisko] - postać tylko na podstawie nazwiska umieszczonego na znaku, mimo braku podobizny tej osoby. (s) [skład] - postać - członek zespołu lub drużyny, która odniosła sukces sportowy i o którym informował napis lub sytuacja na znaczku. ( ) odsyłacze są użyte w przypadkach: - dla zachowania poprawnej pisowni nazwisk, szczególnie dwuczłonowych, w odróżnieniu od pisowni przyjętej powszechnie lub zwyczajowo. Za wykładnię przyjęto zapis wg Encyklopedii Popularnej PWN wyd. 10. tomowe z lat dla wskazania osób z nazwiska, których portrety (podobizny) przedstawiono na znaczkach - reprodukcji dzieła malarstwa a tożsamość nie wynikała z tytułu (nazwy) obrazu. Podając tytuł (nazwę) obrazu, odsyłaczem wskazano nazwisko namalowanej osoby. - w innych przypadkach, gdy zachodziła taka potrzeba. dot. dotyczy znaku pocztowego. Okres życia danej osoby podano według zapisu: ( ) - rok urodzenia i rok śmierci (ur. ) - rok urodzenia osoby żyjącej (~ ) - przybliżony rok urodzenia i dokładny rok śmierci (1211/ ) - urodzony pomiędzy latami i dokładny rok śmierci (przed 990-po 1030) - urodzony przed rokiem, zmarły po roku (?-1939) - rok urodzenia nieustalony (?) - lata życia nieustalone 4

5 WYKAZ SKRÓTÓW A. Czerwona Armia Czerwona AK Armia Krajowa AL Armia Ludowa baon batalion BBWR Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem COP Centralny Okręg Przemysłowy d-ca dowódca dot. dotyczy DP dywizja piechoty dr med. doktor medycyny gen. GL generał Gwardia Ludowa Ilustr. ilustracja karty inż. inżynier IO Igrzyska Olimpijskie KC KL Komitet Centralny Konzentrationslager [niem.] - obóz koncentracyjny (zagłady) komandor ppor. komandor podporucznik (w wojskach lądowych - major) Komenda Nacz. Komenda Naczelna komp. kompania kpt. kapitan KPRP Komunistyczna Partia Robotnicza Polski L. P. Legiony Polskie LWP Ludowe Wojsko Polskie mjr dypl. major dyplomowany OM TUR Organizacja Młodzieżowa Towarzystwa Uniwersytetów Ludowych ONZ Organizacja Narodów Zjednoczonych OZN Obóz Zjednoczenia Narodowego plut. plutonowy podchor. podchorąży POW Polska Organizacja Wojskowa pp pułk piechoty ppor. podporucznik ppor. rez. podporucznik rezerwy ppłk podpułkownik płk pułkownik PPR Polska Partia Robotnicza PPS Polska Partia Socjalistyczna pseud. pseudonim pseud. leg. pseudonim legionowy PSZ Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie PZPR Polska Zjednoczona Partia Robotnicza RP st. SD Rzeczpospolita Polska starszy Stronnictwo Demokratyczne UPA Ukraińska Armia Powstańcza wachmistrz wachmistrz (w wojskach lądowych - sierżant) WP Wojsko Polskie. WRON Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego z-ca zastępca ZSRR Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich ZWZ-AK Związek Walki Zbrojnej Armia Krajowa 5

6 A ADAMIEC Augustyn (?), powstaniec, uczestnik bitwy o Mysłowice w II Powstaniu Śląskim w 1920 r. Zn /Bl. 40 Cp 488+ Uwaga dot. Zn. i Cp: na znaczku i karcie reprodukcja fotografii uczestników II Powstania Śląskiego. Zdjęcie wykonano r. przed bitwą o Mysłowice. Z przedstawionych na zdjęciu 24 osób, w 1971 r. redakcja katowickiego Wieczoru ustaliła tożsamość 19 powstańców. W pierwszym górnym rzędzie są widoczni: Skibirzepa Piotr, Badura, Edward, Gelus, NN (osoba o nieustalonej tożsamości), Draga Paweł, NN, Kosmala Piotr i Gigla Karol, w drugim od góry rzędzie: Malik Jan, NN, Olesiński, Piotr, Panek Paweł, Kosma Stefan i Burek Fryderyk, w trzecim rzędzie siedzą: Buchta Jan, Kowalski Teofil, Adamiec Augustyn, Zioła Karol i NN; siedzą na ziemi: Świerkot, NN, Cyba Franciszek, Witas Stefan oraz Habryka Paweł. (wg J. Skwara, Ludzie z powstańczego znaczka, Filatelista 1972 nr 13 s. 291). ANDERS Władysław ( ), generał, polityk, od 1918 w WP, w 1939 B BACZYŃSKI Krzysztof Kamil ( ), pseud. Jan Bugaj, poeta, plutonowy podchorąży AK - Szare Szeregi, poległ w Powstaniu Warszawskim. Zn (n) St. KPSO: (n); BADURA Edward (?), powstaniec, uczestnik bitwy o Mysłowice w II Powstaniu Śląskim w 1920 r. Zn /Bl. 40 ( Adamiec A.) Cp 488+ ( Adamiec A.) d-ca Nowogródzkiej Brygady Kawalerii, od 1941 d-ca Armii Polskiej w ZSRR, a po jej wyjściu na Bliski Wschód w d-ca Armii Polskiej na Wschodzie, d-ca 2. Korpusu Polskiego. Zn. 3055; 3814 (n) Cp 1428 St. RSO: 76/97 St Szczecin 1 ARCIMOWICZ Walerian ( ), pułkownik WP, filatelista - działacz, w 1945 współzałożyciel Łódzkiego Towarzystwa Filatelistów, redagował kącik filatelistyczny w lokalnej gazecie. Fm 3572 ARCISZEWSKI Tomasz ( ), (pseud. leg. Stanisław), w Legionach Polskich, polityk, działacz socjalistyczny PPS, minister Poczt i Telegrafów, premier rządu RP na emigracji. Zn BAJAN Jerzy ( ), pilot sportowy i wojskowy, pułkownik WP, z G. Pokrzywką, zwycięzcy zawodów lotniczych Challange w 1934, pilot w Polskich Siłach Powietrznych w Anglii. Zn (n)/bl. 73+ ( Rogalski St.) St. KPSO: (s); (s); Uwaga dot. St.: Zawody Challenge w 1934 roku zapowiadały znaczki Zn

7 BALA Stanisław (ur. 1922), pseud. Giza, ppor. AK, powstańczy operator, z ulicy Zielnej filmował kamerą 16 mm atak powstańców na PAST-ę (Polską Akcyjną Spółkę Telefoniczną), wraz ze starszym bratem Władysławem i siostrą Haliną pracowali w Wydziale Propagandy Komendy Głównej AK, obecnie mieszka w Kalifornii (USA). Cp 1437 Uwaga dot. Cp 1437: na zn. opłaty fotografia Stanisława Bali Gizy wykonana przez Eugeniusza Lokajskiego dnia 20 VIII 1944 r. BANDURSKI Władysław ( ), biskup, generał, pisarz, duszpasterz 1 Brygady Legionów Polskich i wojsk gen. Żeligowskiego na Litwie Środkowej. Cp 88 il. 22+ Uwaga dot. Cp 88 il. 22+: Ilustr.: Komendant J. Piłsudski i ks. biskup Bandurski w Lasku Polskim - czerwiec Lasek Polski - to pozycja obronna w czasie walk pod Kostiuchnówką na Wołyniu /16 r. BARTOSZ Wojciech GŁOWACKI Wojciech BECK Józef ( ), dyplomata, polityk, płk dypl. artylerii WP; oficer artylerii Legionów, członek POW, adiutant J. Piłsudskiego; w zamachu majowym 1926 r. - po stronie J. Piłsudskiego; szef gabinetu ministra spraw wojsk.; minister spraw zagranicznych, internowany w Rumunii gdzie zmarł (gruźlica). Cp BELINA-PRAŻMOWSKI PRAŻMOWSKI Władysław BELWEDERCZYCY - litografia Francois de Villane a. Zn ( Pankiewicz K.; Krosnowski W.; Kobylański W.; Świętosławski A.) Uwaga dot. Zn. 3789: wieczorem grupa 24 spiskowców, złożona głównie z młodych inteligentów, pod dowództwem Ludwika Nabielaka - dziennikarza i poety oraz Seweryna Goszczyńskiego, rozpoczęła Powstanie napadem na Belweder - siedzibę Wielkiego Księcia Konstantego, rosyjskiego dowódcy armii polskiej. BEM Józef Zachariasz ( ), inżynier wojskowy, strateg, wynalazki z dziedzin wojskowości i cywilnych, generał wojsk polskich, węgierskich i tureckich. Zn. 237; 451+; 532; 3333 St. KPSO: ; (n); ; ; ; ; (n) St. RSO: 8/94; 503/94 (n); 245/97 Fm (n); (n); (n); 2626 (n); 2737 (n); 2847 (n); (n), 2862 (n). BENIOWSKI Maurycy August (~ ), szlachcic pochodzenia węgierskiego lub słowackiego; żołnierz, podróżnik, konfederat barski; w 1773 podbił Madagaskar, władca wyspy, zginął w walce z Francuzami; liczne pamiętniki; poemat J. Słowackiego - Beniowski (1841). St. KPSO: (n) - statek s/s Beniowski Fm (n). BERBECKI Leon Piotr ( ), po służbie w armii rosyjskiej, oficer Legionów Polskich, d-ca 5 pp, generał WP, d-ca dywizji w wojnie polskorosyjskiej 1920, od 1928 inspektor armii, od 1939 w stanie spoczynku. Cp 88 il. 15+ ( Sosnkowski K.) 7

8 Fm (n) - ulica w Gliwicach BERLING Zygmunt ( ), (pseud. leg. Żuk), żołnierz Legionów Polskich, od 1918 w WP na różnych stanowiskach, generał WP, w 1943 współorganizator i dowódca 1. Dywizji Piechoty im. T. Kościuszki powstałej w Związku Radzieckim. Zn St. KPSO: ; BIEGA Bolesław (Jan) (?), pseud. Pałąk - ranny w rękę, plutonowy podchorąży AK i Alicja Treutler, postanowili się pobrać w trakcie walk Powstania Warszawskiego, ślubu udzielił ks. Wiktor Potrzebski dn. 13 VIII 1944 r. Cp 1437 il. Uwaga dot. Cp 1437 il.: Ilustr.: rysunek ołówkiem nieznanego autora, znane są też zdjęcia ślubu wykonane przez Seweryna Kruszyńskiego i Eugeniusza Lokajskiego. BIEGAŃSKI Łukasz ( ), kapitan, adiutant naczelnika Tadeusza Kościuszki, uczestnik bitwy pod Racławicami w Zn ( Kościuszko T.) BIELECKI Bronisław (? ), mjr pilot, z załogą samolotu AN-2, ppor. pil. J. Słowińskim i st sierż. St. Parzychem, dn wykonał lot pocztowy szlakiem walk 1 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego Warszawa na trasie Dęblin Warszawa. St. KPSO: (n). BILEWSKI Józef (do Baran), ( ), lekkoatleta, olimpijczyk IO Amsterdam 1928, kpt. artylerii WP, działacz sportowy, zginął w Katyniu. 8 Cp 692 il.+ (n) Uwaga dot. Cp 692: na kartce wydanej z okazji Dnia Olimpijczyka , w części ilustracyjnej, wymieniono 29 nazwisk polskich olimpijczyków którzy zginęli w latach : J. Baran-Bilewski, K. Bocheński, A. Cejzik, Cz. Cyraniak-Kajnar, B. Czech, H. Dobrzański, J. Jaworski, R. Kantor, Wł. Karaś, K. Karpiński, Z. Kawecki, J. Kusociński, E. Lokajski, L. Lubicz-Nycz, A. Maszewski, St. Motyka, J. Noji, T. Sokołowski, L. Sperling, T. Stankiewicz, U. Stępińska, K. Szosland, I. Szrajbman, H. Szlązak (Ślązak), St. Urban, J. Wrzosek, J. Zalewski, T. Ziółkowski, F. Żuber. BITTNER Sławomir Maciej ( ), (pseud. Maciek), podharcmistrz w Szarych Szeregach, podporucznik AK, uczestnik akcji pod Arsenałem, d-ca kompanii w baonie Zośka, w lutym aresztowany i rozstrzelany przez Niemców. St. RSO: 27/97 BOCHEŃSKI Kazimierz ( ?), pływak, olimpijczyk IO Berlin 1936, ppor. rez. WP, zaginął w 1939, więzień Starobielska (?). Cp 692 il.+ (n) ( Bilewski J.) BOERNER Ignacy ( ), pseud. leg. Emil, oficer Legionów Polskich i POW, pułkownik WP, działacz polityczny, minister Poczt i Telegrafów. Cp 985 St Zduńska Wola 1 (n) BOHUSZ-SZYSZKO Zygmunt ( ), w armii rosyjskiej, w Legionach Polskich, od 1918 w WP, generał WP, w 1940 organizator i d- ca Samodzielnej Brygady Strzelców

9 Podhalańskich w walkach o Narwik (Norwegia). Zn BOŃCZA-KARWACKI Zygmunt KARWACKI Zygmunt BORATYŃSKI Wacław ( ), artysta grafik-malarz, projektant 24 znaczków i 32 kart pocztowych; uczestnik wojny obronnej, śmiertelnie ranny w walce z Niemcami pod Lwowem. Cp 908 St Gostyń Pozn. 1 (n); Gostyń Pozn. 1; Gostyń Pozn. 1 BORELOWSKI Marcin Maciej ( ), pseud. Lelewel, rewolucjonista i powstaniec 1863, naczelnik wojenny woj. lubelskiego i podlaskiego, zginął pod Batorzem (Galicja). St. KPSO: (n); (n). BÓR-KOMOROWSKI Tadeusz KOMOROWSKI Tadeusz BRANICKI Franciszek Ksawery ( ), hetman wielki koronny, przeciwnik reform Sejmu Czteroletniego, współtwórca konfederacji targowickiej. Zn /Bl. 98 Uwaga dot. Zn. 3182, Bl. 98: na znaczku/bloczku reprodukcja obrazu J. Matejki Konstytucja 3 Maja. Artysta przedstawił na nim szereg postaci historycznych, wśród których specjaliści rozpoznali aż 33 osoby (alfabetycznie): F.K. Branicki, P.K. Brzostowski i J.L. Chreptowicz - reformatorzy społeczni, książę A.K. Czartoryski, A.St. Czetwertyński, J. Dekert, Dorota - księżniczka Kurlandzka, T. Gorzeński - biskup, E. Krakowska - przyjaciółka króla, H. Kołłątaj i J.M. (Klemens) Dworzaczek-Hofbauer - księża, J. Kiliński, K.J. Konopka, T. Kościuszko, St. Kublicki i A. Linowski - posłowie na Sejm Czteroletni, St. Małachowski, St. Mokronowski - generał, J.U. Niemcewicz, Scipione Piattoli - ksiądz doradca króla, J. Poniatowski, I. Potocki, K. Nestor Sapiecha, król Stanisław August, St. Staszic, J. Stępkowski, J. Suchorzewski, W. Turski - biskup, A. Tyzenhauz, M. Zabiełło - poseł litewski z Inflant, I. Zakrzewski, A. Zamojski oraz A. Złotnicki (wg Matejko - obrazy olejne - katalog, Warszawa 1993). BRONIEWSKI Stanisław ( ), pseud. St. Orsza, harcmistrz, Naczelnik Głównej Kwatery Szarych Szeregów, ppor. AK, d-ca Akcji pod Arsenałem warszawskim. St Warszawa 1; Warszawa 1 Uwaga dot. Akcji pod Arsenałem : akcja zbrojna Grup Szturmowych Szarych Szeregów przeprowadzona r. Celem było uwolnienie Jana Bytnara Rudego, aresztowanego przez Niemców i przewożonego samochodem - więźniarką. D- ca akcji - St. Broniewski; d-ca grupy Atak - T. Zawadzki, żołnierze: M. Bittner, A. Dawidowski, J. Gawin, E. Koecher, T. Krzyżewicz, H. Lenk, J. Rodowicz i 6 innych; d-ca grupy Ubezpieczenie - Wł. Cieplak, żołnierze: K. Okolski, F. Pendelski i 11 innych. BRONIEWSKI Władysław ( ), pseud. leg. Orlik, żołnierz Legionów Polskich - 4 pp, walczył w wojnie polsko-rosyjskiej 1920 i w II wojnie światowej , poeta, tłumacz. Zn. 1833; 2633/Bl. 72 (n) Ck 51 Cp 913 (n) St. KPSO: (n) St Świdnik k. Lublina (n) 9

10 BUCHTA Jan (?), powstaniec, uczestnik bitwy o Mysłowice w II Powstaniu Śląskim w 1920 r. Zn /Bl. 40 ( Adamiec A.) Cp 488+ ( Adamiec A.) BUCZEK Marian ( ), od 1915 oficer Legionów Polskich, ppor., działacz ruchu robotniczego - PPS, KPRP, po wyjściu z więzienia, zginął pod Ożarowem k. Warszawy w walce z Niemcami. Zn Fm (n); 1499-C (n); 1630 (n) BUREK Fryderyk (?), powstaniec, uczestnik bitwy o Mysłowice w II Powstaniu Śląskim w 1920 r. Zn /Bl. 40 ( Adamiec A.) Cp 488+ ( Adamiec A.) C CEJZIK Antoni ( ), lekkoatleta - wieloboista, do 1923 start w barwach Rosji i ZSRR, olimpijczyk IO: Paryż 1924 i Amsterdam 1928, trener, żołnierz kampanii wrześniowej, poległ k. Zaborowa. Cp 692 il.+ (n) ( Bilewski J.) CHŁAPOWSKI Dezydery Adam ( ), generał, uczestnik kampanii napoleońskich i Powstania Listopadowego , działacz gospodarczy (podręczniki) i kulturalny (pamiętniki). St. KPSO: St. RSO: 172/97 CHŁOPICKI Józef Grzegorz ( ), generał, od 1797 w Legionach 10 BURZYŃSKI Zbigniew ( ), pilot balonowy, kpt. WP, dwukrotny zdobywca Pucharu Gordon Benetta, w 1933 z F. Hynkiem i w 1935 z W. Wysockim. Zn (n); (n); 2587/Bl. 71 ( Hynek F.) BUSZA Ignacy ( ), uczestnik Powstania Wielkopolskiego 1918/19 i wojny polsko-rosyjskiej w 1920, kapitan WP. St. RSO: 4/95 BYTNAR Jan ( ), pseud. Rudy, harcmistrz w Szarych Szeregach, ppor. AK, uczestnik wielu akcji sabotażowych i bojowych, aresztowany i torturowany, odbity z rąk Niemców w akcji pod Arsenałem, zmarł w wyniku tortur. St. KPSO: Polskich we Włoszech; dyktator w powstaniu listopadowym 1830/31. Fm (n). CHMIELIŃSKI (Chmieleński) Zygmunt ( ), do 1861 oficer w wojsku rosyjskim; dowódca w powstaniu styczniowym 1863, szef sztabu gen. J. Hauke-Bosaka; ujęty przez wojska carskie i rozstrzelany. St. KPSO: (n). CHMIELOWSKI Adam św. ( ), brat Albert, Hilary Bernard, zakonnik, malarz, uczestnik Powstania Styczniowego 1863, zakładał przytułki dla bezdomnych, beatyfikowany w 1983, kanonizowany w 1989 r. Zn. 421; 430; Bl. 10+; 443; 3169;

11 St. KPSO: St Libiąż 1 Fm 3580 Uwaga dot. Zn : na dwuznaczkowej serii z blokiem, emisji Kraków - Europejskie Miasto Kultury , w specyficznym korowodzie przedstawiono wybrane i ważne dla miasta postacie: Zn. 3678: A. Chmielowski, J. Dietl, królowa Jadwiga, Jan Paweł II, król Kazimierz Wielki, M. Kopernik, K. Penderecki oraz J. Turowicz. CHODKIEWICZ Jan Karol ( ), wielki hetman polny litewski, wojewoda wileński. Zn CHRUŚCIEL Antoni ( ), (pseud. Monter, i inne), 1914 w armii austriackiej, od 1918 w WP na różnych stanowiskach, od 1940 w ścisłym dowództwie ZWZ-AK, w Powstaniu Warszawskim faktyczny d-ca całości sił powstańczych, generał brygady, następnie w oflagu, później na emigracji, w 2004 prochy sprowadzono do Polski. Cp 1407 Uwaga dot. Cp 1407: na zn. opłaty dzwon Monter z podobizną generała zawieszony w 2004 r. w centralnej części Muru Pamięci Muzeum Powstania Warszawskiego. CIEPLAK Władysław ( ), pseud. Giewont, Mały, harcmistrz w Szarych Szeregach, porucznik AK, uczestnik Akcji pod Arsenałem, w Powstaniu Warszawskim w batalionie Zośka. St. RSO: 27/95 CIEŚLIKOWSKI Zbigniew (ur. 1924), oficer WP, wyróżniony podziękowaniem Naczelnego D-cy WP za udział w forsowaniu Odry w kwietniu 1945, znany i ceniony warszawski filatelista, sędzia i wystawca. Cp 875 il.+ (n) - nazwisko na podziękowaniu; 877 il.+ (n) - nadawca listu wojskowego. CYBA Franciszek (?), powstaniec, uczestnik bitwy o Mysłowice w II Powstaniu Śląskim w 1920 r. Zn /Bl. 40 ( Adamiec A.) Cp 488+ ( Adamiec A.) CYGAŃSKI Maksymilian ( ), starszy asystent pocztowy, walczył w obronie Poczty Polskiej w Gdańsku, rozstrzelany 5 X 1939 r. na Zaspie przez Niemców wraz z 39 obrońcami. St Śrem 1 CYMS Paweł ( ), działacz narodowy w Wielkopolsce i na Śląsku, współorganizator powstania wielkopolskiego i III śląskiego, kapitan WP. St. KPSO: CYRANIAK Czesław, pseud. sportowy - KAJNAR, ( ), bokser, olimpijczyk IO Berlin 1936, mierniczy, podporucznik WP, zginął we wrześniu, w walkach nad Bzurą. Cp 692 il.+ (n) ( Bilewski J.) CZARNIECKI Stefan ( ), hetman kijowski, wojewoda ruski, hetman polny koronny. Zn Cp 959 il (n); St. KPSO: (n); (n); (n); ; (n). St. RSO: 128/94 St Miedzyrzecz (n); 11

12 Wieleń n. Notecią (n); Poznań 1 Fm (n). Uwaga dot. Cp 959 il.: We fragmencie hymnu J. Wybickiego błąd:- jest CZARNECKI zamiast CZARNIECKI. Uwaga dot. Cp 1398: na zn. opłaty obraz J. Matejki Śluby Jana Kazimierza z 1893 r. Na obrazie malarz przedstawił konkretne postacie historyczne: czytający słowa przysięgi abp lwowski - Jan Tarnowski, klęczy - król Jan Kazimierz, za plecami męża - królowa Maria Ludwika, z szablą w ręku wojewoda kijowski Stefan Czarniecki, z prawej: z laską marszałek wielki koronny Jerzy Lubomierski, z buławą hetman koronny Stanisław Lanckoroński, klęczy hetman wielki koronny Stanisław Rewera Potocki, husarz z chorągwią książę Krzysztof Zbaraski(?), z lewej oparty o ołtarz wojewoda leszczycki Jan Leszczyński (wg Matejko - obrazy olejne - katalog, Warszawa 1993). CZARNOCKI Wacław ( ), (pseud. leg. Denhoff, Szembek), działacz niepodległościowy, poeta, oficer Legionów Polskich i POW, uczestnik wojny polsko-rosyjskiej w 1920 r. Cp 88 il. 31+ ( Kasprzycki T.) CZARTORYSKI Adam Kazimierz ( ), książę, polityk, pisarz, krytyk literacki i teatralny; generał ziem podolskich, poseł na Sejm Czteroletni; mąż Izabeli. Zn /Bl. 98 ( Branicki F. K.) CZECH Bronisław ( ), narciarz, 3-krotny uczestnik IO: St. Moritz 1928, Lake Placid 1932 i Garmich-Partenkirchen 1936, taternik, ratownik górski, uczestnik wojny obronnej 1939, zginął w KL Auschwitz (Oświęcim). Zn. 858a-b + (n) Cp 692 il.+ (n) ( Bilewski J.) St. KPSO: (n); (n); (n); (n); (n); (n); (n); (n); (n) Uwaga dot. Zn. i St.: dla upamiętnienia polskich sportowców zamordowanych w czasie II wojny światowej, od 1946 roku organizowane są coroczne zawody narciarskie Memoriał B. Czecha i H. Marusarzówny. CZEKANOWSKI Aleksander Piotr ( ), geolog i geograf, prace badawcze w rejonie jeziora Bajkał, uczestnik powstania 1863, zesłany na Syberię. Zn CZERNICKI Xawery ( ), kontradmirał, inż. budownictwa okrętowego, w 1918 z armii rosyjskiej do Polskiej Marynarki Wojennej, szef Służby Technicznej Flotylli Wiślanej, od 1926 szef Administracji Marynarki Wojennej, inicjator budowy Stoczni Marynarki Wojennej, zginął w Katyniu. St Gdynia 1 CZERSKI Jan ( ), zesłaniec za udział w Powstaniu Styczniowym 1863, geolog, paleontolog i geograf, badacz Syberii, jego imieniem nazwano dwa pasma górskie. Zn St. RSO: 54/92 CZUMA Walerian ( ), żołnierz II Brygady Legionów Polskich, generał WP, w 1939 dowodził obroną Warszawy, po klęsce wrześniowej w niewoli, potem na emigracji. Zn

13 D DAWIDOWSKI Maciej Aleksy ( ), (pseud. Alek, Kopernicki), podharcmistrz w Szarych Szeregach, sierżant pchor. AK, śmiertelnie ranny w akcji pod Arsenałem. St. KPSO: DĄBAL Tomasz ( ), (pseud. Tomasz Chłopski, T. Ordon), żołnierz Legionów Polskich, działacz ruchu ludowego PSL, a od 1920 w Komunistycznej Partii Robotniczej Polski, zginął w ZSRR. St. KPSO: ; (n) DĄBEK Stanisław ( ), pułkownik, z armii austriackiej, od 1918 w WP, w 1939 r. d-ca Lądowej Obrony Wybrzeża. Zn DĄBROWSKI Florian ( ), major, działacz polityczny, uczestnik Powstania Listopadowego 1830/31 i Wiosny Ludów w Wielkopolsce w St. RSO: 118/98 DĄBROWSKI Franciszek ( ), kapitan WP, w 1939 zastępca dowódcy obrony Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte w Gdańsku. Zn DĄBROWSKI Jan Henryk ( ), generał, twórca Legionów Polskich we Włoszech w 1797, uczestnik kampanii napoleońskich Zn. 319+; 341; 3316; 3351 (n); 3400(n); 3463 (n); Cp 623 (n) - wymieniony w Mazurku Dąbrowskiego - dziś hymnie Polski St. RSO: 52/96+; 139/97, 168/97; 174/97+ St Poznań 9 (n); Kargowa (n) Fm. 314 (n); (n); 1008-A (n); 1129 (n); 1362 (n); 1403 (n); 1487 (n); (n); 1969 (n); (n); 3402 (n); 3534 (n); 3691 (n); 3713 (n); 3720 (n); 4179 (n). R. XI Poznań 9 DĄBROWSKI Jarosław ( ), (pseud. Łokietek), działacz rewolucyjnodemokratyczny, generał i wódz sił zbrojnych Komuny Paryskiej w 1871 r. Zn. 401(n); 547; 1168; 1569(n); Cp 940 St. KPSO: (n); (n); (n); (n); (n). St Warszawa 49 (n) Uwaga dot. Zn 547: na znaczku poświęconym gen. Jarosławowi Dąbrowskiemu - uczestnikowi Komuny Paryskiej, omyłkowo przedstawiono podobiznę pianisty i kompozytora Henryka Dąbrowskiego (wg Cezary Rudziński, Pół wieku w Filateliście, Filatelista nr 2/2006 s. 65). DEMBIŃSKI Henryk ( ), inż. wojskowy, strateg, wynalazca, generał, uczestnik kampanii napoleońskich w , z-ca wodza naczelnego w Powstaniu Listopadowym 1830/31, walczył w rewolucji węgierskiej 1848/49 r. Zn DENHOFF-CZARNOCKI Wacław CZARNOCKI Wacław DICMANN Arend (?-1627), polski admirał, d-ca polskiej floty w zwycięskiej bitwie morskiej z eskadrą okrętów szwedzkich stoczonej w 1627 r. na redzie Gdańska, pod Oliwą, zginął w 13

14 bitwie na okręcie Święty Jerzy. St Kielce DŁUGOSZ Jan (ojciec) (?-1444), starosta krakowski, walczył pod Grunwaldem, ojciec Jana - historyka. Zn ( Władysław Jagiełło) DŁUGOSZOWSKI Bolesław Ignacy Florian ( ), (pseud. leg. Wieniawa), generał WP, oficer Legionów Polskich - beliniak, i adiutant i jeden z najbliższych Piłsudskiemu osób, po jego śmierci w dyplomacji, popełnił samobójstwo. Cp 88 il. 8+ ( Prażmowski Wł.); il. 27+ ( Fleszar A.) DOBRZAŃSKI Henryk ( ), od 1914 w Legionach Polskich, major WP, jeździec, zdobywca Pucharu Narodów w Nicei (wraz z A. Królikiewiczem, K. Szoslandem i K. Rómmelem), olimpijczyk IO Amsterdam 1928, w 1939 po kampanii wrześniowej utworzył, pod pseud. Hubal, oddział partyzancki tzw. Oddział Wydzielony WP walczący z Niemcami na Kielecczyźnie. Cp 692 il.+ (n) ( Bilewski J.) DOMARAT z Kobylan herbu Grzymała (~1380-~1440), kasztelan biecki, marszałek nadworny, walczy w pierwszym szeregu chorągwi krakowskiej w bitwie pod Grunwaldem, zaufany doradca Władysława Jagiełły. Zn ( Władysław Jagiełło) DOMEYKO (Domejko) Ignacy ( ), inżynier, górnik, mineralog i geolog, uczestnik Powstania Listopadowego 1830/31, od 1838 w Chile, prof. Uniwersytetu w Santiago, w 1996 zespół postulatorów z Santiago podjął starania o rozpoczęcie procesu beatyfikacyjnego. Zn. 2140; 3832 St. KPSO: St Warszawa 1 (n) do FDC DOWBOR-MUŚNICKI Józef ( ), generał, w organizator i dowódca I Korpusu Polskiego w Rosji, od 1919 naczelny d-ca wojsk Powstania Wielkopolskiego. Cp 1030; 1485 St Zbąszyń 1 DRAGA Paweł (?), powstaniec, uczestnik bitwy o Mysłowice w II Powstaniu Śląskim w 1920 r. Zn /Bl. 40 ( Adamiec A.) Cp 488+ ( Adamiec A.) DRESZER Gustaw Stefan ( ), (pseud. leg. Orlicz), generał WP, w wojsku rosyjskim, dezerteruje ze szwadronem do Legionów Polskich - do ułanów Beliny, następnie d-ca baonu w 1 pp, w 1926 podczas przewrotu majowego - d-ca wojsk marszałka Piłsudskiego, od 1936 Inspektor Obrony Powietrznej Państwa, zginął w katastrofie lotniczej. Cp 88 il. 8+ ( Prażmowski Wł.) DRZEWIECKI Jerzy ( ), pilot sportowy, konstruktor lotniczy, współtwórca samolotów RWD - 17 odmian, w Pol. Siłach Powietrznych w Anglii, później na emigracji, skrót RWD pochodzi od pierwszych liter nazwisk konstruktorów: Rogalski, Wigura, Drzewiecki. Zn (n) Cp 1285 il. Uwaga dot. RWD: Typy samolotów RWD przedstawiono na: Zn. 259; 269; 2405, 2406, 2658, 2659, Bl.73 St. KPSO: , , , St. RSO: 92/99 ( Rogalski St., Wigura St.) 14

15 DUBISKI Aleksander ( ), dr med., dyrektor szpitala w Ostrowie, kpt. WP, zamordowany przez Niemców. St. KPSO: DUBOIS Stanisław ( ), działacz socjalistyczny, uczestnik III Powstania Śląskiego, żołnierz w kampanii wrześniowej 1939, redaktor Robotnika, współtwórca OM TUR, zginął w obozie KL Auschwitz (Oświęcim). Zn Fm (n); 2874 (n); 3087 (n). E EMIL-BOERNER Ignacy BOERNER Ignacy F FERIC Mirosław ( ), as myśliwski / 3 zestrzeleń, porucznik pilot, kronikarz polskiego lotniczego Dywizjonu 303 w Anglii. St. KPSO: St Ostrów Wlkp. 1 FIELDORF August Emil ( ), (pseud. Nil), w 1914 w 1. Brygadzie Legionów Polskich, 1918 w WP na różnych stanowiskach, walczył w wojnie obronnej 1939, dotarł do armii polskiej na Zachodzie, w 1940 przerzucony do kraju do ZWZ-AK, od 1942 dowództwie Kedywu, zastępca d-cy AK, w 1945 aresztowany, w 1950 powtórnie aresztowany przez UB, stracony w Cp 1474 FILIPOWICZ Julian ( ), (pseud. Pobóg, Róg), żołnierz Legionów Polskich i POW, generał WP, w 1939 d- ca Wołyńskiej Brygady Kawalerii - DUDZIENIEC-KRAK Stefan KRAK Stefan DWERNICKI Józef ( ), generał, od 1809 w wojsku Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego, uczestnik kampanii napoleońskich, walczył w powstaniu listopadowym 1830/31; później na emigracji; w 1848 r. wrócił do Galicji. Fm (n). bitwa pod Mokrą (pow. Kłobuck), po klęsce wrześniowej w konspiracji ZWZ- AK. Zn FIRLEJ Piotr (?-1553), hetman wielki koronny, wojewoda lubelski i ruski, założył Janowiec, Lubartów i Lewartów. St. RSO: 59/90 FISZER Stanisław ( ), adiutant i najbardziej zaufany oficer T. Kościuszki, późniejszy generał, w rzeczywistości nie uczestniczył w bitwie pod Racławicami. Zn ( Kościuszko T.) FLESZAR Albin Jan ( ), (pseud. leg. Satyr), oficer 1. Brygady Legionów Polskich, major, d-ca VI batalionu, później 7 pp (V i VI baon), zwątpił w politykę legionową - targnął się na swoje życie. 15

16 Cp 88 il.: 5+ ( Piątek K.); 27+ Uwaga dot. Cp 88 il. 27: na ilustr.: W okopach VI baonu pod Kostiuchnówką - czerwiec Za J. Piłsudskim idą: A. Fleszar - d-ca 7 pp (V i VI baon) i B. Wieniawa- Długoszowski. Znany także opis: W okopach 4 p.p. pod Rudką Miryńską na Wołyniu - sierpień opis błędny - czwartacy płk B. Roji nosili rogatywki, a nie tzw. maciejówki jak w I Brygadzie. G GAERTIG Tadeusz ( ), (pseud. leg. Skarga), w 1914 dezerter z a. niemieckiej do Legionów Polskich, d-ca plutonu, następnie szwadronu, od 1920 w dowództwie Obozu Warownego - Toruń, major WP, w do rezerwy. Cp 88 il. 8+ ( Prażmowski Wł.) GARCZYŃSKI Stefan (z Koszowa) ( ), uczestnik Powstania Listopadowego 1830/31, poeta, liryki powstańcze, przyjaciel Mickiewicza. St. RSO: 310/98 GAWIN Jerzy ( ), (pseud. Słoń), podharcmistrz w Szarych Szeregach, porucznik AK, uczestnik akcji pod Arsenałem, w Powstaniu Warszawskim w batalionie Zośka. St. RSO: 27/98 GĄSIOROWSKI Janusz Tadeusz ( ), oficer armii austriackiej, później w Legionach i POW, od 1918 w WP, generał, w 1939 d-ca 7 DP, po klęsce w niewoli niemieckiej i na emigracji, prace z dziedziny wojsk. Cp 88 il. 31+ ( Kasprzycki T.) FOIK Marian ( ), lekkoatletasprinter, srebrny medal na IO Tokio 1964 w sztafecie 4x100 m., dwukrotny srebrny medalista ME w m. i sztafeta 4x100, pułkownik WP. Zn (s) ( Dudziak M.) FRANKOWSKI Leon ( ), działacz lewicy czerwonych w powstaniu styczniowym 1863, wzięty do niewoli i stracony, brat Jana i Stanisława działaczy powstańczych. St. KPSO: (n). GELUS? (?), powstaniec, uczestnik bitwy o Mysłowice w II Powstaniu Śląskim w 1920 r. Zn /Bl. 40 ( Adamiec A.) Cp 488+ ( Adamiec A.) GIGLA Karol (?), powstaniec, uczestnik bitwy o Mysłowice w II Powstaniu Śląskim w 1920 r. Zn /Bl. 40 ( Adamiec A.) Cp 488+ ( Adamiec A.) GŁOWACKI (Bartos, Bartosz) Wojciech (~ ), chłop, bohater Powstania Kościuszkowskiego w 1794 r. Zn Cp 900 il. St. KPSO: St. RSO: 52/92; 713/94 St Racławice; Racławice (n); Wrocław 1; Tomaszów Lub. 1 (n) Uwaga dot. Zn. 740 i Cp 900 il.: fragment Panoramy Racławickiej W. Kossaka i J. Styki. Wojciech Bartosz nakrywa czapką zapał armaty, za nim, na drugim planie, Świstacki Stanisław. Inny fragment Panoramy został przedstawiony na Zn ( Kościuszko T.). 16

17 (wg Jan Poniatowski, Panorama Racławicka - przewodnik, Wrocław 1990). GŁÓDŹ Sławoj Leszek (ur. 1945), 2008 abp metropolita gdański, biskup ordynariusz diecezji warszawskopraskiej, biskup polowy WP, gen. dywizji. St Gdańsk 5 (n) GŁUCHOWSKI Janusz Julian ( ), (pseud. leg. Janusz), oficer Legionów Polskich, następnie w WP, generał, wiceminister spraw wojskowych, w w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie, pozostał na emigracji. Cp 88 il. 1+ ( Prażmowski Wł.) GŁUCHOWSKI Ryszard (?), (pseud. Jaworzak), żołnierz - kanonier z 568 plutonu Żbik - Szarych Szeregów w Powstaniu Warszawskim, ranny 10 sierpnia 1944 roku. Zn Uwaga dot. Zn. 2785: Zdjęcie wyk. przez Polowego Sprawozdawcę Wojennego Joachima Joachimczyka dn. 10 sierpnia 1944 r. przy ul. Chmielnej 55. Kadr ze zdjęcia posłużył do projektu znaczka (wg Stanisław F. Ozimek, Poczta odnaleziona na reducie Warszawskiego Alkazaru Filatelista 2004 nr 9 s ) także: skarb, Fotografia przedstaw. sanitariuszki... GNYŚ Władysław ( ), polski pilot myśliwski, służba od 1931, w ppor. w 121. eskadrze myśliwców, 1 IX 39 pierwszy zestrzelił dwa niemieckie bombowce, we Francji - zestrzelił jeden niemiecki bombowiec, w Anglii w 302 Dywizjon, ppłk WP, zestrzelony w 1944, uciekł z niewoli, po wojnie osiadł w Kanadzie. St Gniezno 1 GÓRA Tadeusz ( ), pilot samolotowy, śmigłowcowy i szybowcowy, gen. brygady WP, wyróżniony medalami: Tańskiego , Lilienthala FAI Zn (n) St. KPSO: (n) St Świdnik k. Lublina+ (n); Świdnik k. Lublina 5; Świdnik k. Lublina 5 GÓRECKI Przemysław Mieczysław ( ), (pseud. Kuropatwa), harcmistrz - Szare Szeregi, ppor. AK, komendant tajnej organizacji harcerzy - Zawisza i Powstańczej Poczty Polowej, po wojnie na emigracji, lekarz, ekspert ONZ chorób tropikalnych. St Warszawa 1 GRAŻYŃSKI Michał ( ), działacz polityczny, historyk, organizator Polskiej Organizacji Wojskowej na Górnym Śląsku, uczestnik Powstań Śląskich, po 1939 w Wlk Brytanii. Fm (n). GROT-ROWECKI Stefan ROWECKI Stefan GRUDZIŃSKI Michał (?-1968), ppłk pilot, dn. 23.V.1965 dokonał przewozu poczty śmigłowcem Mi-4 na trasie Kielce - Skaryszew; zginął śmiercią lotnika. St. KPSO: (n). GRZMOT-SKOTNICKI Stanisław SKOTNICKI Stanisław GUDERSKI Konrad ( ), (pseud. Konrad), podporucznik rez. WP, w 1939 dowódca obrony Poczty Polskiej w Gdańsku, zginął w czasie walk. Cp

18 H HABRYKA Paweł (?), powstaniec, uczestnik bitwy o Mysłowice w II Powstaniu Śląskim w 1920 r. Zn /Bl. 40 ( Adamiec A.) Cp 488 ( Adamiec A.) HALLER de Hallenburg Józef ( ), polityk, generał, 1914 komendant Legionu Wschodniego, d-ca 2. Brygady Legionów Polskich, 1918/19 naczelny d- ca Armii Polskiej we Francji, od 1939 na emigracji. St. RSO: 209/95 St Puck 1; Puck 1 Fm (n). HANKA-KULESZA Stefan KULESZA Stefan HAUKE BOSAK Józef Ludwik herbu Bosak ( ), generał, po dymisji z armii rosyjskiej, w 1863 mianowany generałem przez Rząd Narodowy; dowódca w powstaniu, po 1864 na emigracji, działacz emigracyjny; w armii francuskiej walczył z Prusami, poległ w bitwie pod Dijon. St. KPSO: (n). HELDUT-TARNASIEWICZ Edmund TARNASIEWICZ Edmund HERLING-GRUDZIŃSKI Gustaw ( ), pisarz, krytyk literacki, publicysta; więzień stalinowskich łagrów, następnie żołnierz 2 Korpusu Polskiego, walczy pod Monte Cassino; współpracownik paryskiej Kultury. St Kielce Kielce 1 HERMASZEWSKI Mirosław (ur. 1941), pilot wojskowy, generał, pierwszy polski kosmonauta, w kosmosie od , lot statkiem Sojuz 30 i pobyt na stacji orbitalnej Salut 6. Zn ; 2416a-2417a (bez daty); 2511 (n); Bl.66+ Cp 1310 St. KPSO: ; ; ; ; St Warszawa 1 (n); Poznań 1 Fm 2080 HERWIN-PIĄTEK Kazimierz PIĄTEK Kazimierz HORYD Władysław ( ), (pseud. Przerwic), d-ca III okręgu POW w Siedlcach, walczył w wojnie polskorosyjskiej, kapitan WP, publicysta, starszy brat Zygmunta. Cp 88 il. 31+ ( Kasprzycki T.) HORYD Zygmunt ( ), oficer Legionów Polskich, ranny pod Kostiuchnówką (na Wołyniu), uciekł z niewoli, komandor ppor., od 1924 w Marynarce Wojennej, poległ w obronie Kępy Oksywskiej, młodszy brat Władysława (często z nim mylony). HYNEK Franciszek ( ), żołnierz Legionów Polskich, wojskowy pilot balonowy, mjr WP, 2-krotny zdobywca Pucharu Gordon Bennetta: z Z. Burzyńskim w 1933 i z W. Pomaskim w 1934, działacz sportowy, zginął w katastrofie balonu. Zn (n); 2587+/Bl.71 St. KPSO: (n); (n) St Kolbudy (n) 18

19 Uwaga dot. zawodów o Puchar Gordon Bennetta: międzynarodowe zawody balonowe organizowane corocznie od 1906 do wybuchu II wojny świat.; Polacy wygrali zawody: w kpt. F. Hynek i por. Z. Burzyński; w kpt. F. Hynek i por. J JABŁONOWSKI Stanisław Jan ( ), wojewoda ruski, hetman wielki koronny, kasztelan krakowski, uczestnik wielu wojen, w tym pod Wiedniem. Zn w Bl. 79 ( Jan Sobieski) JABŁOŃSKI Antoni ( ), (pseud. leg. Zdzisław), pułkownik, oficer Legionów Polskich, poległ w wojnie polsko-rosyjskiej w 1920 na Ukrainie. Cp 88 il. 1+ ( Prażmowski Wł.) JAKOWICKI Władysław ( ), lekarz, oficer Legionów Polskich, rektor Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, w 1939 wywieziony w głąb ZSRR, zaginął bez wieści. Cp 88 il. 6+ ( Rydz-Śmigły E.) JAKUB SKARBEK z Góry (?-1438), herbu Awdaniec, w 1410 dowódca chorągwi Awdańców pod Grunwaldem, poseł królewski. Zn ( Władysław Jagiełło) JAN III SOBIESKI ( ), od 1674 król polski, wcześniej wielki hetman koronny, wybitny wódz, walczył z Kozakami, Tatarami, Szwecją, Moskwą i Turcją. Zn. 5; 206; 213; 245; 262+ ; 272+; 317; 387; 831; 2599; ; 2734+/Bl.79; 3644 ; 3793 Ck 72 il.; 109 Cp 68 il. 2; il. 2; Z. Pomaski; w kpt. Z. Burzyński i por. W. Wysocki; w 1938 kpt. A. Janusz. i inż. F. Janik. Po wznowieniu zawodów w 1983 zwyciężyła załoga polska - S. Makne i I. Cieślak. St. KPSO: ; ; ; ; ; ; ; ; St. RSO: 102/96 St Zabrze 1; Kraków 1 (n) R. VI Oława 1 Uwaga dot. Zn. 2734/Bl.79: na znaczku 2734 obraz Jana Matejki Sobieski pod Wiedniem (na Zn. 262 i 272 tylko część centralna). Malarz przedstawił szereg postaci historycznych, od lewej strony: hetmani - M. H. Sieniawski i St. J. Jabłonowski; A. Miączyński; M. Matczyński - siedzący z szablą w dłoni; elektorzy - Jan Jerzy III (saski) i Maksymilian Emanuel (bawarski); ojciec Marco d Aviano (Marek z Aviano); kanonik Jan Denhoff otrzymujący od Jana III Sobieskiego list do papieża; królewicz Jakub Sobieski; następnie Karol V Lotaryński; kardynał Wilczek, komendant obrony Wiednia Ernest Starhemberg oraz marszałek H. A. Lubomirski. wg: Matejko - obrazy olejne - katalog Warszawa 1993 JANISZEWSKI Zygmunt ( ), żołnierz Legionów Polskich w , matematyk, prof. UW, podstawy matematyki, teorie mnogości. Zn JANKOWSKI Zenon (ur. 1937), pułkownik, pilot WP, dubler kosmonauty majora Mirosława Hermaszewskiego w programie Interkosmos. Zn. XXIII-XXIV/1978 r. 19

20 JANUSZ Antoni (1902-?), ppłk pilot samolotowy i balonowy, wraz z inż. F. Janikiem zdobywca Pucharu Gordon Bennetta w 1938 r. Zn (n)/bl. 71 ( Hynek F.) JARUZELSKI Wojciech (ur. 1923), generał WP, żołnierz Armii Polskiej w ZSRR, działacz partyjny, polityczny i państwowy, minister Obrony Narodowej, I sekretarz KC PZPR, przewodniczący WRON, w prezydent PRL i III RP. pzn w Bl. 88+ Cp 950 il.+ (n) St. KPSO: (n). JASTRZĘBOWSKI Wojciech Bogumił ( ), żołnierz w Powstaniu Listopadowym 1830/31, botanik, leśnik, meteorolog, prof. Instytutu Agronomicznego na Marymoncie, pierwszy użył nazwy ergonomia w Zn JAWORSKI Józef ( ), lekkoatleta - średniodystansowiec, olimpijczyk IO: Paryż 1924 i Amsterdam 1928, architekt, ppor. rez., poległ w obronie portu wojskowego na Oksywiu. Cp 692 il.+ (n) ( Bilewski J.) JĘDRZEJEWICZ Janusz ( ), oficer Legionów Polskich i POW, polityk, pedagog minister Wyznań Religijnych i Oświecenia K KACZKOWSKI Karol ( ), naczelny lekarz armii polskiej w Powstaniu Listopadowym 1830/31, generał, działacz społeczny, prof. UW, prace głównie z higieny. Zn Publicznego, premier, od 1939 na emigracji, brat Wacława. Cp 88 il. 31+ ( Kasprzycki T.) JĘDRZEJEWICZ Wacław ( ), (pseud. leg. Ordon), oficer Legionów Polskich i POW, polityk, generał, minister Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, założyciel i prezes Instytutu J. Piłsudskiego w Nowym Jorku, brat Janusza. Cp 88 il. 31+ ( Kasprzycki T.) JOSELEWICZ Berek (Dow Baer) ( ), polski kupiec pochodz. żydowskiego, pułkownik wojska polskiego, podczas insurekcji kościuszkowskiej w 1794 tworzy Pułk Lekkokonny Starozakonny; później w Legionach J.H. Dąbrowskiego we Włoszech, d-ca w wielu bitwach napoleońskich, kawaler Virtuti Militari; w armii Księstwa Warszawskiego d-ca szwadronu, zginął w potyczce pod Kockiem. Zn obraz J. Kossaka JÓŹWIAK Franciszek ( ), (pseud. Franek, Wit, Witold), generał, żołnierz Legionów Polskich, działacz lewicowego ruchu robotniczego, organizator ruchu oporu GL i AL. Zn Cp 740 il. St. KPSO: ; KACZOROWSKI Ryszard ( ), żołnierz Armii Polskiej w ZSRR - gen. Andersa, walczy pod Monte Cassino, ostatni prezydent RP na Uchodźstwie, w 1990 przekazał polskie insygnia władzy prezydenckiej Lechowi 20

21 Wałęsie, zginął 10 kwietnia w katastrofie samolotu w Smoleńsku. Zn Cp 1555 KALINOWSKI Józef św. ( ), inż. wojskowy, budowniczy linii kolejowych, uczestnik Powstania Styczniowego z 1863, skazany na śmierć zamienioną na 10 lat katorgi, w 1877 wstąpił do karmelitów bosych - Rafał, beatyfikowany w 1983, kanonizowany w 1991 r. St. KPSO: St. RSO: 323/99 - pomnik przed kościołem St Wadowice 1+, KALINOWSKI Mieczysław ( ), porucznik 1. Dywizji Piechoty im. T. Kościuszki w ZSRR, zginął w bitwie pod Lenino (12-13 X 1943). Zn. 680 KALIŃSKI Emil ( ), oficer Legionów Polskich, pułkownik WP, inżynier, minister Poczt i Telegrafów. Zn KARASZEWICZ-TOKARZEWSKI TOKARZEWSKI Michał KARAŚ Władysław ( ), strzelec sportowy, brązowy medalista IO Berlin 1936 (kbk sportowy na 50 m), od 1914 w Legionach Polskich, ranny, ucieka z niewoli, major WP, po kampanii wrześniowej w ZWZ-AK, rozstrzelany przez Niemców w Magdalence k. Warszawy. Cp 692 il.+ (n) ( Bilewski J.) KARWACKI Zygmunt Karol ( ), (pseud. leg. Bończa), oficer Legionów Polskich, podporucznik, poległ w bitwie pod Kostiuchnówką na Wołyniu (4-7 VII 1916). Cp 88 il. 1+ ( Prażmowski Wł.) KASPRZYCKI Tadeusz ( ), (pseud. leg. Zbigniew), oficer Legionów Polskich, komendant POW, generał, od 1935 minister spraw wojskowych, w 1939 internowany w Rumunii, po wojnie na emigracji. Cp 88 il.: 5+ ( Piątek K.); 6+ ( Rydz -Śmigły E.), 31+ Uwaga dot. Cp 88 il. 31: na ilustr.: Oficerowie POW na ćwiczeniach w Zielonce k. Warszawy w kwietniu Od lewej siedzą: Janusz Jędrzejewicz, Janusz Gąsiorowski, Jan Opieliński- Zdanowicz (Wojsznar), Wacław Jędrzejewicz, Bogusław Miedziński, Tadeusz Kasprzycki - ówczesny komendant POW, Józef Piłsudski, od lewej stoją: Wacław Denhoff-Czarnocki, Karol Krzewski- Lilienfeld, Władysław Horyd i Henryk Krok- Paszkowski (wg T. Nałęcz, Polska Organizacja Wojskowa, Wrocław 1984). KAWECKI-GOZDAWA Zdzisław ( ), jeździec, srebrny medal drużynowy na IO Berlin 1936 we Wszechstronnym Konkursie Konia Wierzchowego, rotmistrz WP, zginął w Katyniu. Zn (s) Cp 692 il.+ (n) ( Bilewski J.) Uwaga dot. Zn. 1025: na IO Berlin 1936 srebrny medal zdobył zespół: Z. Kawecki, S. Kulesza i H. Roycewicz - oficerowie WP. KERNER Eugeniusz (1903-?), (pseud. Kazimierz), d-ca 204 pułku Brygady Świętokrzyskiej NSZ, po wojnie aresztowany. St Kielce 1 21

22 KICKI Ludwik ( ), generał w armii Księstwa Warszawskiego, adiutant księcia J. Poniatowskiego, adiutant rosyjskiego księcia Konstantego, uczestnik powstania listopadowego 1830/31, zginął w bitwie pod Ostrołęką. Fm (n). KIELICH Henryk (? ), kpt. pilot z Nadwiślańskiej Jednostki im. Czwartaków AL, dn r. dokonał przewozu poczty śmigłowcem Mi-4 na trasie Cisna Warszawa. St. KPSO: (n). KIERSZNIEWSKA Grażyna ( ), harcerka Chorągwi Lubelskiej, żołnierz ZWZ, aresztowana przez Gestapo i rozstrzelana w Zamojskiej Rotundzie. St. KPSO: KILIŃSKI Jan ( ), jeden z przywódców Powstania Kościuszkowskiego 1794 w Warszawie, mianowany pułkownikiem, mistrz szewski. Zn. 742; 768; 3182+/Bl.98 ( Branicki F. K.); 815 (n) - statek Cp 874 il. (n) - 4 DP im. J. Kilińskiego St. KPSO: (n); (n). Fm A (n); 1124 (n); 1678 (n); 1867 (n); 3260 (n). KLEEBERG Franciszek ( ), generał, oficer Legionów Polskich, w 1939 d-ca Grupy Operacyjnej Polesie, w wojnie obronnej stoczył ostatnią bitwę pod Kockiem (2-6 X 1939), zmarł w niewoli. Zn.3070; Cp 771 St. KPSO: ; (n). St. RSO: 229/98 KMICIC-SKRZYŃSKI Ludwik SKRZYŃSKI Ludwik KOBYLAŃSKI Wincenty (~1809-?), uczestnik Powstania Listopadowego, spiskowiec z grupy atakującej Belweder wieczorem r., później oficer, wyemigrował do Francji. Zn ( Belwederczycy) KOECHER Eugeniusz ( ), (pseud. Kołczan), podharcmistrz - Szare Szeregi, ppor. AK, uczestnik akcji pod Arsenałem, w Powstaniu Warszawskim d-ca plutonu kompanii Rudy w batalionie Zośka. St Warszawa 1 KOMOROWSKI Tadeusz ( ), (pseud. Korczak, Bór), szef ekipy i zawodnik - jeździec IO Paryż 1924, generał WP, w Komendant Główny AK, wydał rozkaz rozpoczęcia Powstania Warszawskiego. Zn Fm (n); 4193 (n). KONIECZNY Włodzimierz Fryderyk ( ), porucznik, poeta legionowy, twórca statuetki ofiarowanej J. Piłsudskiemu na imieniny przez 5 pp, poległ w bitwie pod Kostiuchnówką - Polską Górą. Cp 88 il. 18+ Uwaga dot. Cp 88 il. 18: na ilustr.: Komendant J. Piłsudski w okopach rezerwowych pod Kobczami na Wołyniu - październik J. Piłsudski w rozmowie ze stojącym por. W. Koniecznym (wg P. Hubiak, Belina i jego ułani, Kraków 2002). KONOPKA Kazimierz Józef ( ), działacz Kuźnicy Kołłątajowskiej, 22

23 jakobin polski, służył w Legionach Dąbrowskiego. Zn /Bl.98 ( Branicki F. K.) KOPAŃSKI Stanisław ( ), generał, inżynier, od 1918 w WP, w 1940 r. organizator i dowódca Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich walczącej m.in. w obronie Tobruku. Zn KORCZYŃSKI Grzegorz ( ), (właśc. Stefan Kilanowicz, pseud. Grzegorz), generał, działacz lewicowego ruchu rewolucyjnego, uczestnik walk w Hiszpanii, od 1942 w kraju w GL i AL, po wojnie w MON. Zn. XXV/1989 KORFANTY Wojciech ( ), polityk, działacz narodowy i polityczny na Śląsku, jeden z przywódców trzech Powstań Śląskich. Zn St. KPSO: ; St Katowice 1; Zabrze 1 (zm. data) KOSIARZ Edmund ( ), komandor por. Marynarki Wojennej; redaktor naczelny Przeglądu Morskiego, pracownik naukowy Wojskowego Instytutu Historycznego; pisarz marynista, kilkanaście książek poświęconych zmaganiom w czasie II wojny światowej. St Ostrowiec Świętokrz. KOSIŃSKI Antoni ( ), (pseud. Amilkar), generał, uczestnik Powstania Kościuszkowskiego St. RSO: 167/97 KOSMA Stefan (?), powstaniec, uczestnik bitwy o Mysłowice w II Powstaniu Śląskim w 1920 r. Zn /Bl. 40 ( Adamiec A.) Cp 488+ ( Adamiec A.) KOSMALA Piotr (?), powstaniec, uczestnik bitwy o Mysłowice w II Powstaniu Śląskim w 1920 r. Zn /Bl. 40 ( Adamiec A.) Cp 488+ ( Adamiec A.) KOŚCIUSZKO Tadeusz ( ), inż. wojskowy - liczne fortyfikacje, generał, uczestnik wojny o wolność Stanów Zjednoczonych, Naczelnik Sił Zbrojnych Narodowych w powstaniu 1794 r. Zn. 250+; 305+; 319+; 340; 359; 361; 363; 491; Bl. 11+; 740 (n); 741+ ; 742 (n); 1093; ; 1875; 2257; 2259 w Bl. 52+; 2489; (n) - balon; 2819+; 3182+/Bl. 98 ( Branicki F. K.); 3335 (n); 3351; (n) - góra ; 4090/Bl Uwaga dot. Zn. 741: na znaczku centralna część obrazu J. Matejki Kościuszko pod Racławicami. Artysta przedstawił na nim szereg postaci historycznych, od lewej: H. Kołłątaj - na koniu, G. Taszycki - z szablą w dłoni, T. Kościuszko i gen. A. Madaliński - obaj na koniach, kosynier A. Świstacki - z wyciągniętą ręką - przy ramce znaczka (wg H. Blak, Kościuszko pod Racławicami, Warszawa 1983). Uwaga dot. Zn 2819: fragment Panoramy racławickiej W. Kossaka i J. Styki. Malarze przedstawili od lewej: gen. G. Taszyckiego - z szablą na tle kosynierów, kpt. K. Nideckiego - na lewym skrzydle maszerującej kompanii, na koniach: T. Kościuszkę i jego sztab - gen. A. Madalińskiego, kpt. Ł. Biegańskiego oraz St. Fiszera. Inny fragment Panoramy został przedstawiono na Zn. 740 (wg Jan Poniatowski, Panorama Racławicka - przewodnik, Wrocław 1990). 23