DYSOCJACJE, czyli dlaczego nie pamiętasz?
|
|
- Tomasz Kania
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Artykuł pobrano ze strony eioba.pl DYSOCJACJE, czyli dlaczego nie pamiętasz? Widzisz u siebie zaburzenia pamięci? Zastanawiasz się co się dzieje? Pracujesz na co dzień z pacjentami? W artukule przybliżam pojęcie zaburzeń pamięci na tle psychicznym. Dysocjacje, czyli zaburzenia pamięci na tle emocjonalnym Wprowadzenie: Miłośnicy polskiego kina z pewnością przypominają sobie scenę z filmu: C. K. Dezerterzy, gdzie kilkakrotnie pytany o dane osobowe żołnierz konsekwentnie odpowiada: Ich weis nicht. W sposób świadomy symulował amnezję. Był to jego sposób radzenia sobie z sytuacją przesłuchania. Zdarza się jednak, że poddany silnemu stresowi człowiek doświadcza zaburzeń pamięci, a nawet tożsamości na skutek działania blokady poznawczej. Informacje uznawane za zagrażające stają się niedostępne jego świadomości. Przykładem może być poniższa historia mężczyzny: Burt Tate, czterdziestodwuletni kucharz w małomiasteczkowej jadłodajni szybkiej obsługi, zwrócił na siebie uwagę lokalnej policji z powodu burzliwej kłótni z innym mężczyzną w lokalu. Przesłuchiwany przez policję podał się za Burta Tate`a, twierdząc, że pojawił się w mieście przed kilkoma tygodniami. Nie przedstawił jednak żadnego dowodu swej tożsamości, ani nie potrafił powiedzieć, gdzie do tej pory mieszkał i pracował. Nie wniesiono oskarżenia i nie trafił do aresztu, ale poproszono go, by w asyście policji udał się do szpitala w celu przeprowadzenia badań. Burt się zgodził. Badanie fizyczne nie wykazało żadnych śladów urazu głowy ani innych nieprawidłowości somatycznych, nic też nie wskazywało na nadużywanie alkoholu ani narkotyków. Orientował się w obecnym czasie i miejscu, ale nie pamiętał niczego sprzed przyjazdu do miasta. Nie przejmował się też zbytnio tą całkowitą utratą pamięci. Zatrzymano go w szpitalu na nocną obserwację i rano wypuszczono. W tym czasie policja wszczęła procedurę poszukiwania osób zaginionych i odkryła, że Burt odpowiada opisowi Eugeniusza Sandersa, mieszkańca miasta oddalonego o około 100 mil, który zginął przed miesiącem. Sprowadzono więc żonę Sandersa, która potwierdziła prawdziwą tożsamość Burta. Ten wyraźnie zaniepokojony zapewnił, że jej nie poznaje. Przed swym zniknięciem Eugeniusz Sanders, mężczyzna w średnim wieku, kierownik w dużym przedsiębiorstwie produkcyjnym, miał sporo kłopotów. Liczne stresujące problemy w pracy, w tym odmowa oczekiwanego awansu, rezygnacja jego pracowników na kluczowych stanowiskach, niewykonanie przez kierowany przez niego dział zadań produkcyjnych, nasilona krytyka zwierzchników wszystko to w krótkim czasie zaburzyło jego spokój. Stał się milczący i przygnębiony w domu, zaczął krytykować żonę i dzieci. Na dwa dni przed zniknięciem miał gwałtowną sprzeczkę ze swym osiemnastoletnim synem, który okrzyknął ojca niedołęgą i wybiegł z domu, by zamieszkać u przyjaciół (Carson, R., Butcher, J., Mineka, S., 2006 za: Spitzer i in., 1989, s ). Dostrzegasz u siebie zaburzenia pamięci? Zastanawiasz się co się z Tobą dzieje? Powyższe studium osoby zaczerpnięte zostało z amerykańskiej literatury. Tak jak mało jest badań w tej dziedzinie, tak też w moim odbiorze stosunkowo niewiele, na pewno za mało, poświęca się jej uwagi w toku kształcenia profesjonalistów. W tym kontekście być może niniejszy artykuł będzie również pomocny, inspirujący dla moich kolegów, psychoterapeutów. Stanowi próbę odpowiedzi na pytanie co jest istotą zaburzeń pamięci na tle emocjonalnym. Dotyka także tematu zagrożeń związanych z nieprofesjonalną diagnozą i interwencją psychoterapeutyczną. 1. Pojęcie zaburzenia dysocjacyjnego:
2 Ludzie rutynowo pamiętają i spostrzegają to, czego nie pamiętają i nie spostrzegają świadomie. Jest to utajona pamięć i utajona percepcja. Te codzienne automatyzmy, dysocjacje same w sobie nie są patologicznym zjawiskiem. To mechanizm adaptacyjny człowieka, który umożliwia pełnienie wielu funkcji życiowych. Z zaburzeniem do czynienia mamy wtedy, gdy części niedostępne świadomości zaczynają wpływać na człowieka, który zaczyna tracić integracyjną kontrolę. W zaburzeniach dysocjacyjnych zamiast unikać niepożądanych, stresujących sytuacji uciekając w chorobę, tak jak w przypadku zaburzeń somatoformicznych, pacjent nie dopuszcza myśli o nich. Dzięki blokadzie poznawczej, określanej często jako wyparcie, informacje uważane za zagrażające stają się niedostępne. W skrajnych przypadkach osoba przyjmuje nową tożsamość. 2. Rodzaje zaburzeń dysocjacyjnych: Wyodrębnić można następujące rodzaje zaburzeń dysocjacyjnych (wg DSM IV) amnezja dysocjacyjna i fuga: Amnezja dysocjacyjna (F44.0 wg ICD 10), określana też jako psychogenna, to niezdolność do przypomnienia sobie czegoś. Informacje osobistej treści spoczywają poniżej poziomu świadomości. Wyodrębnia się następujące rodzaje amnezji psychogennej: zlokalizowana, pacjent nie pamięta pierwszych godzin po wydarzeniu traumatycznym; selektywna, pacjent zapomina tylko wybrane wydarzenia z danego okresu; całościowa, pacjent zapomina całą historię swojego życia; ciągła, pacjent nie pamięta niczego poza określonymi momentami z przeszłości. Ostatnie dwa występują niezwykle rzadko. Omawiając zaburzenia pamięci o podłożu emocjonalnym pokreślić należy, że amnezja dysocjacyjna obejmuje tylko szczególny rodzaj pamięci pamięć epizodyczną, inaczej autobiograficzną. Odnosi się ona do przeżytych wydarzeń człowieka. Inne formy pamięci: pamięć semantyczna (język, koncepcje); pamięć proceduralna (konkretne czynności); pamięć wyobrażeniowa (percepcja); pamięć krótkotrwała funkcjonują prawidłowo. Odróżnia ją to od zaburzeń pamięci o charakterze organicznym, gdzie obok zaburzeń pamięci autobiograficznej pojawiają się również w/w. Szczególnym rodzajem amnezji może być fuga (F44.1 wg ICD 10) (od fr. fugue ucieczka), gdzie dana osoba nie tylko nie pamięta, ale również oddala się od środowiska, często częściowo lub całkowicie przyjmując nową tożsamość. Jednostka wydaje się normalna i potrafi angażować się w różne działania, które charakterystyczne są dla nowego stylu życia, odmiennego od odrzuconego. dysocjacyjne zaburzenie tożsamości: Określane było dawniej jako osobowość wieloraka. Pacjent ma dwa lub więcej systemów tożsamości, które charakteryzują się odrębnymi procesami emocjonalnymi i poznawczymi. Osobowość pierwotna określana jest jako osobowość gospodarza. Tożsamości wyrażają odrzucane części pierwotnej jaźni, dlatego są uderzająco różne od osobowości pierwotnej. Na przykład u osoby pierwotnie uległej jej tożsamość druga może wyrażać się agresywnością i autonomią. Odmienne tożsamości nie stanowią odrębnych osobowości. To fałszywe, fragmentaryczne części jednej osoby. Ciekawe jest to, że odmienne tożsamości wiedzą o istnieniu osobowości gospodarza i o sobie nawzajem. Osobowość gospodarza natomiast nie ma prawa wiedzieć o innych tożsamościach. Wyodrębnia się przypadki wzajemnej jednokierunkowej amnezji. Tożsamość, która wie o wszystkim i zgodzi się na współpracę może być cennym konsultantem psychoterapeuty. Najczęstsze role różnych, dodatkowych
3 tożsamości to: dziecko, obrońca, oskarżyciel, przedstawiciel płci przeciwnej. W ostatnich latach dysocjacyjne zaburzenia tożsamości (F44.81 inne zaburzenia dysocjacyjne, osobowość mnoga wg ICD 10) diagnozuje się częściej. Może to wynikać też z akceptacji tej diagnozy przez sceptycznych do tej pory klinicystów. Przeważają zaburzenia dysocjacyjne u kobiet. Być może ze względu na częste przypadki nadużyć seksualnych wobec nich w dzieciństwie. Jednak w/w interpretacja genezy zaburzeń budzi w środowisku kontrowersje. Przeciwnicy poglądu, że za dysocjacyjne zaburzenie tożsamości odpowiadają wyparte urazy dziecięce komentują, że ludzka pamięć o minionych wydarzeniach jest konstruktywna. W dużym stopniu podlega modyfikacjom wynikającym z doświadczeń następujących po. Historia urazów obejmuje nie tylko wydarzenia z czasu dzieciństwa, ale także osobiste interpretacje, upiększenia i wypaczenia tych wydarzeń z perspektywy obecnych zdarzeń, osiągnięć, zachowań i związków. Aby zapobiec niebezpieczeństwu indukcji Pole i Brown (1996) zwracają uwagę na szczególną rolę kompetencji: intelektualnej (wiedza psychoterapeuty n/t procesów psychologicznych zachodzących w obliczu nadużyć: funkcjonowanie pamięci, teorie rozwoju, rozumienie pułapek wnioskowania na podstawie obserwacji, apelowanie do samokrytycyzmu w zakresie koncepcji przypadku); emocjonalnej (niewskazane jest stawianie się w roli obrońcy pacjenta szukającego kary na złych rodzicach); proceduralnej. Rekomendują konsultacje u innych specjalistów. Kontrowersje związane z diagnozą dysocjacyjnych zaburzeń tożsamości podyktowane są również możliwościami nadużyć, symulacji np. przez osoby oskarżone w celu uniknięcia kary. W tym kontekście wspomnieć należy jednak, że wyobrębnia się różne obrazy mózgu pod względem fizjologicznym, poznawczym, zależnie od tego z jaką tożsamością mamy do czynienia, co nie jest możliwe do udawania. zaburzenia depersonalizacyjne: Są bardzo powszechne, zwłaszcza wśród dorastających, młodych ludzi. Charakteryzują się uczuciem utraty siebie, nagłej odmiany, tak w zakresie psychicznym, jak fizycznym. Powiązane jest z tym uczucie derealizacji: świat zewnętrzny, rzeczywisty spostrzegany jest jako zaburzony, inny, nienamacalny, niestabilny. Wcześniej spostrzegany był prawidłowo realnie, nastąpił proces derealizacji. Czasem pacjent relacjonuje doświadczenie wyjścia poza ciało. Ma wrażenie unoszenia się nad ciałem, obserwowania go z góry. Mogą temu towarzyszyć wizyty na innych planetach, w innym mieście. Zaburzenie to może być skutkiem ostrego stresu wynikającego, np. z choroby zakaźnej, wypadku, innego traumatycznego wydarzenia. Osoby poza epizodami zwykle funkcjonują normalnie. Badania (Simeon i in., 1997) sugerują, że na zaburzenia depersonalizacyjne (F48.1 zespół depresonalizacji derealizacji wg ICD 10) są podatne osobowości niestabilne, uległe, obciążone licznymi problemami, urazami z dzieciństwa: unikająca, borderline, obsesyjno kompulsyjna. Czasem uczucia depersonalizacji mogą być wczesnym przejawem dekompensacji, rozwoju psychoz schizofrenicznch. Zaburzenia depersonalizacyjne są oporne wobec terapii. 3. Przyczyny i leczenie dysocjacyjnych zaburzeń tożsamości: (Omówiony zostaje tylko ten rodzaj zaburzeń ze względu na niedostatek badań.) Ross (1997) wyodrębnia następujące czynniki ryzyka:
4 nadużycia w dzieciństwie: z powodu braku zasobów lub dróg ucieczki dziecko tworzy stabilne wewnętrznie postaci, które zawsze są dostępne ofiarowując więź, bezpieczeństwo i troskę; zaniedbywanie dziecka: chodzi o uraz związany z pozostawieniem dziecka samemu sobie, bez opieki na dłuższy czas (w skrajnych przypadkach zamykanie w szafie, piwnicy); udawanie: w celu zwrócenia na siebie uwagi przedstawicieli opieki zdrowotnej; jatrogennność: powstają na skutek niekompetentnego leczenia mylnie zdiagnozowanych zaburzeń innych typów, najczęściej: dwubiegunowych, zespołu stresu pourazowego, mieszanych objawów. przyczyny biologiczne: Nie znaleziono przekonywujących dowodów na genetyczne podłoże zaburzeń dysocjacyjnych; przyczyny psychospołeczne: Dysocjacyjne zaburzenie tożsamości jest typem pourazowego zaburzenia dysocjacyjnego. Następuje rozwój częściowo niezależnych podsystemów. Te odmienne tożsamości służą funkcjom przystosowawczym u jednostek, które doświadczały jako dziecko urazów. Ross (1997) dysocjacyjne zaburzenie tożsamości określa w następujący sposób: Jest to mała dziewczynka, która sobie wyobraża, że nadużycia dokonuje się na kimś innym. Stwierdzenie, że dysocjacyjne zaburzenie tożsamości jest spowodowane urazami, w tym seksualnymi, budzi jednak kontrowersje ze względu na niebezpieczeństwo zasugerowania, zbudowania fałszywych wspomnień przez niekompetentnego psychoterapeutę. Dodać należy, iż dysocjacyjne zaburzenie tożsamości dotknąć może osobę, która nie miała dziecięcych urazów. Wśród czynników wzmacniających tendencje dysocjacyjne wyodrębnia się wysoką podatność na hipnozę; wysoką podatność do osobistego zaabsorbowania, do fantazji; przyczyny społeczno kulturowe: Ludzie mogą tworzyć osobowości dla złagodzenia presji kulturowej. Dysocjacyjne zaburzenie tożsamości może być kulturowo uwarunkowaną reakcją adaptacyjną. Jego występowanie będzie uzależnione od stopnia akceptacji takich zjawisk jako normalnych, uprawnionych w danej kulturze. Głównym celem psychoterapii dysocjacyjnego zaburzenia tożsamości jest integracja. Można ją rozumieć jako zespolenie się z osobowością pierwotną oddzielonych tożsamości. Biorąc jednak pod uwagę fakt, że są one często destrukcyjne rozsądnym celem psychoterapii byłoby nie pojawienie się tych tożsamości bądź zredukowanie kontroli nad zachowaniem osoby pierwotnej. Kuft (1993) zaproponował trójstopniowy model psychoterapii (wzbogacony później pracą Horevitz i Loewenstein (1994)): stopień I: stabilizacja: psychoterapeuta i klient uzgadniają wspólne rozumienie problemu, uzgadniają reguły dotyczące relacji terapeutycznej, zaufania. Skupiają się na rozwijaniu sposobów zapobiegania w obliczu stresu dalszej fragmentacji (rozdzielania tożsamości); stopień II: przepracowanie urazu i zburzenie dysocjacyjnej obrony: jest to faza określana w terapii jako krytyczna. Zawiera w sobie 3 podstawowe zadania: zadanie 1: klient musi skutecznie radzić sobie z amnezją, tendencją do wchodzenia do innych stanów tożsamości;
5 zadanie 2: klient musi skonfrontować się z urazowymi, rozszczepieniowymi wspomnieniami i włączyć je do wydarzeń z prawdziwego życia, do obrazu Ja ; zadanie 3: klient musi odnaleźć powiązania pomiędzy oddzielnymi, pozornie samodzielnymi stanami tożsamości; stopień III: terapia pointegracyjna: koncentruje się głównie na pracy w zakresie kompensacji, powstałych w przeciągu wielu lat pseudoprzystosowawczych strategii dysocjacyjnych. Tematem są umiejętności pacjenta potrzebne dla jego dobrego, nowego funkcjonowania. Warto wspomnieć, iż często smutek spowodowany utratą niosącego ulgę, choć kosztownego, przystosowania, utrudnia ten aspekt psychoterapii. Podsumowanie: Zaburzenia pamięci mogą być spowodowane różnymi czynnikami, w tym zmianami organicznymi centralnego układu nerwowego. Dla amnezji na tle emocjonalnym charakterystyczne jest m.in. to, że zaburzona zostaje tylko sprawność pamięci autobiograficznej. Zaburzenia dysocjacyjne są szczególną, angażującą nieświadome procesy, formą obrony jednostki przed stresem. To proces rozdzielenia, w którym część doświadczenia Ja i świata staje się formą autonomiczną i niedostępną dla świadomości i kontroli osobowości głównej. Człowiek może częściowo lub nawet całkowicie stać się niezdolnym do przypomnienia sobie lub rozpoznawania minionych doświadczeń, funkcjonować w oparciu o odrębne systemy tożsamości bądź doświadczać siebie lub świata zewnętrznego jako zdezrealizowanego. Wśród licznych przyczyn dysocjacyjnych zaburzeń tożsamości wyodrębnia się urazy z dzieciństwa. Budzi ono jednak szereg kontrowersji ze względu na możliwość sugestii. Badania dotyczące leczenia zaburzeń dysocjacyjnych koncentrują się głównie dysocjacyjnych zaburzeniach tożsamości. Proponuje się model psychoterapii, którego celem byłaby wewnętrzna integracja. Literatura: Carson, R., Butcher, J., Mineka, S. (2006) Psychologia zaburzeń. Tom I. Rozdz. 7. GWP Wciórka, J., Pużyński, S. Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD-10. Opisy kliniczne i wskazówki diagnostyczne. Kraków - Warszawa, Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne "Vesalius", IPiN, Fundacja Zdrowia Publicznego, WHO Collaborating Centre for Research and Treining in Mental Health Autor: Psychoterapeuta Włocławek Artykuł pobrano ze strony eioba.pl
Pamięć i uczenie się Zaburzenia pamięci
Pamięć i uczenie się Zaburzenia pamięci W 9 Definicja: amnezja pourazowa tzn. występująca po urazie mózgu. dr Łukasz Michalczyk Pamięć utajona urazy głowy urazy głowy zapalenie mózgu wirus opryszczki prostej
Bardziej szczegółowoWYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH STACJONARNYCH PSYCHIATRYCZNYCH ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI
Załączniki do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia29 kwietnia 2011 r. Załącznik nr 1 WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH STACJONARNYCH PSYCHIATRYCZNYCH ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI
Bardziej szczegółowoDostrzegalne zmiany u pacjenta na tym etapie terapii winny manifestować się tym, że pacjent :
CARE BROK sp. z o.o Szkoła Specjalistów Psychoterapii Uzależnień i Instruktorów Terapii Uzależnień O7-306 Brok ul. Warszawska 25 tel.: 793 607 437 lub 603 801 442 mail.: care@brok.edu.pl www.brok.edu.pl
Bardziej szczegółowoLeczenie zdrowia psychicznego zorientowane na traumę. Warszawa 2019
Leczenie zdrowia psychicznego zorientowane na traumę Warszawa 2019 Znając wpływ traumy na życie ludzi Przestajemy się pytać: - Co jej jest? I pytamy się: - Co jej się stało? To się dzieje Gdy żołnierz,
Bardziej szczegółowoOPIS PRZEDMIOTU / MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS)
OPIS PRZEDMIOTU / MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) 1. Nazwa przedmiotu / modułu w języku polskim Psychologia rozwojowa i psychopatologia małego dziecka 2. Nazwa przedmiotu / modułu w języku angielskim Developmental
Bardziej szczegółowoLiczba godzin Punkty ECTS Sposób zaliczenia
Wydział: Psychologia Nazwa kierunku kształcenia: Psychologia Rodzaj przedmiotu: podstawowy Opiekun: prof. dr hab. Andrzej Jakubik Poziom studiów (I lub II stopnia): Jednolite magisterskie Tryb studiów:
Bardziej szczegółowoPROGRAM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH Z PSYCHOLOGII KLINICZNEJ 1
Załącznik nr 1 do Uchwały nr 164 A/09 Senatu WUM z dnia 30 listopada 2009 r. PROGRAM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH Z PSYCHOLOGII KLINICZNEJ 1 I. ZAŁOŻENIA ORGANIZACYJNO-PROGRAMOWE ZAKRES WIEDZY TEORETYCZNEJ 1.
Bardziej szczegółowoCzy kryzys ma sens? Psycholog Konsultant dowódcy ds. profilaktyki psychologicznej Magdalena Michalak - Mierczak
Czy kryzys ma sens? Psycholog Konsultant dowódcy ds. profilaktyki psychologicznej Magdalena Michalak - Mierczak Definicja kryzysu Kryzys jest odczuwaniem lub doświadczaniem wydarzenia, bądź sytuacji, jako
Bardziej szczegółowoLEKCJA 1 DEFINICJE I KONCEPCJE STRESU
LEKCJA 1 DEFINICJE I KONCEPCJE STRESU Pojęcie stresu wprowadzone zostało przez Hansa Hugona Selve`a, który u podłoża wielu chorób somatycznych upatrywał niezdolność człowieka do radzenia sobie ze stresem.
Bardziej szczegółowoS YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Psychologia kliniczna
S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Kod modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Nazwa modułu Psychologia kliniczna Obowiązkowy Lekarsko-Stomatologiczny
Bardziej szczegółowoWYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH AMBULATORYJNYCH LECZENIA UZALEŻNIEŃ ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI
Projekt z dnia 28.11.2014 r. WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH AMBULATORYJNYCH LECZENIA UZALEŻNIEŃ ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI Załącznik nr 7 Lp. Profil lub rodzaj komórki organizacyjnej
Bardziej szczegółowoPROGRAM SZKOLENIA: PSYCHOSPOŁECZNE UWARUNKOWANIA ROZWOJU DZIECI I MŁODZIEZY PSYCHOLOGIA ROZWOJOWA, KSZTAŁTOWANIE SIĘ OSOBOWOŚCI
PROGRAM SZKOLENIA: PSYCHOSPOŁECZNE UWARUNKOWANIA ROZWOJU DZIECI I MŁODZIEZY Tematy szkolenia PSYCHOLOGIA ROZWOJOWA, KSZTAŁTOWANIE SIĘ OSOBOWOŚCI Wykład 2 godz. - Podejście do rozwoju psychicznego w kontekście
Bardziej szczegółowoWykaz świadczeń gwarantowanych realizowanych w warunkach ambulatoryjnych leczenia uzależnień oraz warunki realizacji tych świadczeń
Załącznik nr 7 Wykaz świadczeń gwarantowanych realizowanych w warunkach ambulatoryjnych leczenia uzależnień oraz warunki realizacji tych świadczeń L.p. Nazwa świadczenia gwarantowanego Warunki realizacji
Bardziej szczegółowoJarosław Kaczmarek Poradnia Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i Młodzieży SPSPZOZ w Słupsku
Jarosław Kaczmarek Poradnia Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i Młodzieży SPSPZOZ w Słupsku 1 Zaburzenia konwersyjne dwukrotnie częściej dotykają kobiet, a w przypadku dzieci i młodzieży nawet dziesięciokrotnie
Bardziej szczegółowoPamięć i uczenie się Zaburzenia pamięci
Egzamin TEN SLAJD JUŻ ZNAMY 1. Warunkiem przystąpienia do egzaminu: zaliczenie ćwiczeń. 2. Egzamin: test 60 pytań (wyboru: a,b,c,d i otwarte) treść: ćwiczenia i wykłady minimum 50% punktów punkty uzyskane
Bardziej szczegółowoŚmierć. Psycholog Konsultant dowódcy ds. profilaktyki psychologicznej Magdalena Michalak - Mierczak
Śmierć Psycholog Konsultant dowódcy ds. profilaktyki psychologicznej Magdalena Michalak - Mierczak Śmierć to temat, który niemal wszystkich fascynuje, ale znacznie bardziej przeraża. Boimy się i dlatego
Bardziej szczegółowoSYLABUS/ OPIS PRZEDMIOTU. Instytut Psychologii/Uniwersytet Medyczny, Katedra i Klinika Psychiatrii 4. Kod przedmiotu/modułu
1. Nazwa przedmiotu w języku polskim SYLABUS/ OPIS PRZEDMIOTU Psychopatologia - aspekt medyczny 2. Nazwa przedmiotu w języku angielskim Psychopathology - medical perspective 3. Jednostka prowadząca przedmiot
Bardziej szczegółowoZjazd I sesja wyjazdowa trening interpersonalny 57 h. Zjazd II sesja wyjazdowa trening intrapsychiczny 58 h
S t r o n a 1 Studiium Psychoterapiiii Uzalleżniień Harmonogram szkolleniia edycjja 2010/2011 II SEMESTR Zjazd I sesja wyjazdowa trening interpersonalny 57 h Zjazd II sesja wyjazdowa trening intrapsychiczny
Bardziej szczegółowoWYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH STACJONARNYCH PSYCHIATRYCZNYCH ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI
Załączniki do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 2014 r. (poz. ) Załącznik nr 1 WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH STACJONARNYCH PSYCHIATRYCZNYCH ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI Lp.
Bardziej szczegółowoZjazd I sesja wyjazdowa trening interpersonalny 57 h. Zjazd II sesja wyjazdowa trening intrapsychiczny 58 h
S t r o n a 1 Studiium Psychoterapiiii Uzalleżniień Harmonogram szkolleniia edycjja 2013/2014 II SEMESTR Zjazd I sesja wyjazdowa trening interpersonalny 57 h Zjazd II sesja wyjazdowa trening intrapsychiczny
Bardziej szczegółowoOPIS MODUŁU KSZTAŁCENIA
Załącznik nr 9 do Zarządzenia Rektora ATH Nr 514/2011/2012z dnia 14 grudnia 2011 r. Druk DNiSS nr PK_IIIF OPIS MODUŁU KSZTAŁCENIA NAZWA PRZEDMIOTU/MODUŁU KSZTAŁCENIA:. Podstawy Kod przedmiotu: 104 Rodzaj
Bardziej szczegółowoDepresja a uzależnienia. Maciej Plichtowski Specjalista psychiatra Specjalista psychoterapii uzależnień
Depresja a uzależnienia Maciej Plichtowski Specjalista psychiatra Specjalista psychoterapii uzależnień Alkoholizm w chorobach afektywnych Badania NIMH* (1990) (uzależnienie + nadużywanie) Badania II Kliniki
Bardziej szczegółowoZagadnienia na egzamin magisterski Rekrutacja 2015/2016 Rok akademicki 2019/2020
Spis treści Zagadnienia ogólne na egzamin magisterski... 2 Zagadnienia specjalistyczne na egzamin magisterski... 4 specjalność: PSYCHOLOGIA PRACY, ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA... 4 specjalność: PSYCHOLOGIA
Bardziej szczegółowoJednostka dydaktyczna 1: Analiza problemów psycho-społecznych
Jednostka dydaktyczna 1: Analiza problemów psycho-społecznych W tej jednostce dydaktycznej poznasz najbardziej powszechne problemy osób z nabytą niepełnosprawnością i ich rodzin. Nie znajdziesz tutaj rozwiązań,
Bardziej szczegółowoWIEDZA. Zna reguły uruchamiania niespecyficznych i specyficznych oddziaływań leczących.
Załącznik nr 7 do zarządzenia nr 12 Rektora UJ z 15 lutego 2012 r. Opis zakładanych efektów kształcenia na studiach podyplomowych Nazwa studiów: Podstawy Psychoterapii Typ studiów: doskonalące Symbol Efekty
Bardziej szczegółowoDIAGNOZA I CO DALEJ? Hanna Wiśniewska-Śliwińska
DIAGNOZA I CO DALEJ? Hanna Wiśniewska-Śliwińska KRYZYS stan dezorganizacji, w którym ludzie doświadczają frustracji ważnych celów życiowych lub naruszenia cyklów życiowych, a także zawodności metod
Bardziej szczegółowoRodzice dzieci z ASD Radości i rozterki
Rodzice dzieci z ASD Radości i rozterki O D M I E N N O Ś Ć W F U N K C J O N O WA N I U R O D Z I N Y D Z I E C K A Z E S P E K T R U M A U T Y Z M U O D R O D Z I N P O S I A D A J Ą C Y C H Z D R O
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK DYDAKTYCZNY I PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA KIERUNKU LEKARSKIM ROK AKADEMICKI 2016/2017
PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY I PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA KIERUNKU LEKARSKIM ROK AKADEMICKI 2016/2017 1. NAZWA PRZEDMIOTU : Problemy psychiatryczne w pytaniach i odpowiedziach 2. NAZWA JEDNOSTKI
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wykaz skrótów... 11. CZĘŚĆ PIERWSZA Elementy psychologii ogólnej dla sędziów i prokuratorów
Wykaz skrótów................................................. 11 Wstęp.......................................................... 13 CZĘŚĆ PIERWSZA Elementy psychologii ogólnej dla sędziów i prokuratorów
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia... w sprawie ramowego programu nauczania w zakresie psychoterapii. (Dz. U...r.)
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia... w sprawie ramowego programu nauczania w zakresie psychoterapii (Dz. U....r.) Na podstawie art. 8 pkt 2 ustawy z dnia o niektórych zawodach medycznych (Dz. U.
Bardziej szczegółowoKsiążkę dedykuję mojemu Ojcu i Przyjacielowi psychologowi Jerzemu Imielskiemu
Książkę dedykuję mojemu Ojcu i Przyjacielowi psychologowi Jerzemu Imielskiemu Redakcja i korekta: Magdalena Ziarkiewicz Projekt okładki: Katarzyna Juras Copyright 2010 Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa
Bardziej szczegółowoPatrycja Kurowska-Kowalczyk
Patrycja Kurowska-Kowalczyk Tło demograficzne zjawiska rozwodu Demograficzne dane statystyczne pokazują w ostatnich latach utrzymanie liczby rozwodów w Polsce na poziomie około 60 66 tysięcy: 2007 rok
Bardziej szczegółowoPsychologia kliniczna i zdrowia Program studiów jednolitych dla licencjatów i magistrów tryb niestacjonarny
Psychologia kliniczna i zdrowia Program studiów jednolitych dla licencjatów i magistrów tryb niestacjonarny Program ogólny Rodzaj zajęć Liczba modułów Liczba godzin Rok Moduł wspólny ogólnoszkolny a 1
Bardziej szczegółowoPROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2015/2016 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY
PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2015/2016 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY 1. NAZWA PRZEDMIOTU : Psychiatria w pytaniach i odpowiedziach. 2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek
Bardziej szczegółowoPsychologia kliniczna i psychoterapia
Psychologia kliniczna i psychoterapia Nazwa przedmiotu Psychologia kliniczna i psychoterapia Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Medyczny, Instytut Fizjoterapii, Kod przedmiotu Studia Kierunek
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE KOŃCOWE. z wykonania zadania publicznego. w okresie od 01.02 do 31.12
SPRAWOZDANIE KOŃCOWE z wykonania zadania publicznego Terapia i rehabilitacja osób uzależnionych od alkoholu i członków ich rodzin z terenu Gminy Andrychów (tytuł zadania publicznego) w okresie od 01.02
Bardziej szczegółowoOPIS PRZEDMIOTU. Instytut Psychologii, Katedra Psychologii Klinicznej Kierunek. Mgr Ewa Wyrzykowska
OPIS PRZEDMIOTU Nazwa przedmiotu Kod przedmiotu Psychologia kliniczna dorosłego Wydział Wydział Pedagogiki i Psychologii Instytut/Katedra Instytut Psychologii, Katedra Psychologii Klinicznej Kierunek psychologia
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 6. Lp. Profil oraz rodzaj komórki organizacyjnej Warunki realizacji świadczenia gwarantowanego
Załącznik nr 6 WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH AMBULATORYJNYCH PSYCHIATRYCZNYCH I LECZENIA ŚRODOWISKOWEGO (DOMOWEGO) ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI Lp. Profil oraz rodzaj komórki
Bardziej szczegółowoKrakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2012/2013
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Karta przedmiotu obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2012/2013 Wydział Psychologii i Nauk Humanistycznych Kierunek studiów:
Bardziej szczegółowoS YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Psychologia
YL AB U MODUŁ U ( PRZDMIOTU) I nforma cje ogólne Kod modułu BPsych Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów pecjalność Poziom studiów Forma studiów Rok studiów Nazwa modułu Psychologia Obowiązkowy Wydział
Bardziej szczegółowoSYLABUS/ OPIS PRZEDMIOTU
1. Nazwa przedmiotu w języku polskim SYLABUS/ OPIS PRZEDMIOTU Zajęcia terenowe - kontakt ze sprawcą przemocy domowej. Moduł 106: Diagnoza i terapia osób, które doznały interpersonalnej traumy w dzieciństwie
Bardziej szczegółowoAlkohol w rodzinie zaburzone więzi
Konferencja szkoleniowa dla nauczycieli i pedagogów Życie z FAS Alkohol w rodzinie zaburzone więzi Beata Stebnicka Fundacja FASTRYGA Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Zabrzu Zaburzenia więzi Nie ma takiego
Bardziej szczegółowoPsychologia kształtowania i modyfikacji zachowania Program studiów jednolitych dla licencjatów i magistrów tryb niestacjonarny
Psychologia kształtowania i modyfikacji zachowania Program studiów jednolitych dla licencjatów i magistrów tryb niestacjonarny Program ogólny Rodzaj zajęć Liczba modułów Liczba godzin Rok Moduł wspólny
Bardziej szczegółowoPROGRAM LECZENIA W OŚRODKU PSYCHOTERAPII UZALEŻNIEŃ I WSPÓŁUZALEŻNIENIA KCTU
PROGRAM LECZENIA W OŚRODKU PSYCHOTERAPII UZALEŻNIEŃ I WSPÓŁUZALEŻNIENIA KCTU PROCES DIAGNOSTYCZNY I KONSULTACJA SPECJALISTY PSYCHOTERAPII/TERAPII UZALEŻNIEŃ > wstępna diagnoza nozologiczna > analiza kontekstu
Bardziej szczegółowoPodhalańska Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Targu
Wygenerowano: 217-1-3 8:58:2.191656, A-2-16-17 Podhalańska Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Targu Informacje ogólne Nazwa Psychologia Status Obowiązkowy Wydział / Instytut Instytut Nauk Technicznych
Bardziej szczegółowoWYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH AMBULATORYJNYCH LECZENIA UZALEŻNIEŃ ORAZ WARUNKI REALIZACJI TYCH ŚWIADCZEŃ
Załącznik nr 3 WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH AMBULATORYJNYCH LECZENIA UZALEŻNIEŃ ORAZ WARUNKI REALIZACJI TYCH ŚWIADCZEŃ Lp. Nazwa świadczenia gwarantowanego Warunki realizacji
Bardziej szczegółowoPsychologia - opis przedmiotu
Psychologia - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Psychologia Kod przedmiotu 14.4-WP-PielP-CHOL-Sk-S14_pNadGenUY423 Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek Pielęgniarstwo Profil
Bardziej szczegółowoMETODY I STRATEGIE PSYCHOTERAPII INTEGRACYJNEJ
METODY I STRATEGIE PSYCHOTERAPII INTEGRACYJNEJ Pełna oferta warszatów specjalistycznych Instytutu Psychologii Zdrowia Warsztat A STRATEGIE PSYCHOTERAPEUTYCZNEJ TRANSFORMACJI DESTRUKCYJNYCH SCHEMATÓW OSOBISTYCH
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 6 do Uchwały nr 18/2012/2013 Senatu Akademickiego Ignatianum dnia 21 maja 2013 r.
Specjalności w ramach studiów na kierunku psychologia studia jednolite magisterskie Program kształcenia przewiduje dwie specjalności do wyboru przez studentów począwszy od 6 semestru (3 roku studiów).
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOT: PSYCHIATRIA
PRZEDMIOT: PSYCHIATRIA I. Informacje ogólne Jednostka organizacyjna Nazwa przedmiotu Kod przedmiotu Język wykładowy Rodzaj przedmiotu kształcenia (obowiązkowy/fakultatywny) Poziom modułu kształcenia (np.
Bardziej szczegółowoZAKRES PRZEDMIOTOWY PROGRAMU SZKOLENIOWEGO
Załącznik nr 1 ZAKRES PRZEDMIOTOWY PROGRAMU SZKOLENIOWEGO I Program szkolenia w zakresie podstawowych umiejętności udzielania profesjonalnej pomocy psychologicznej obejmuje: 1) Trening interpersonalny
Bardziej szczegółowoOpis modułu kształcenia
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nysie Instytut Zdrowia Publicznego Opis modułu kształcenia Nazwa modułu (przedmiotu) Psychologia Kod podmiotu Kierunek studiów Ratownictwo medyczne Profil kształcenia
Bardziej szczegółowoSYLABUS/ OPIS PRZEDMIOTU
1. Nazwa przedmiotu w języku polskim SYLABUS/ OPIS PRZEDMIOTU Psychologia radzenia sobie ze stresem 2. Nazwa przedmiotu w języku angielskim Psychology of coping with stress 3. Jednostka prowadząca przedmiot
Bardziej szczegółowoPsychiatria z uwzględnieniem problemów ludzi starszych Pielęgniarstwo
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nysie Instytut Pielęgniarstwa Nazwa modułu (przedmiotu) Kierunek studiów Profil kształcenia Poziom studiów Forma studiów Semestr studiów Tryb zaliczenia przedmiotu Formy
Bardziej szczegółowoKrakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2014/2015
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Karta przedmiotu obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 201/2015 WydziałPsychologii i Nauk Humanistycznych Kierunek studiów:
Bardziej szczegółowoPoradnia Psychologiczno-Pedagogiczna ul. Dr. Józefa Rostka 16 41-902 Bytom tel; 032 2819405, 032 2819406
Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna ul. Dr. Józefa Rostka 16 41-902 Bytom tel; 032 2819405, 032 2819406 mgr Zuzanna Krząkała- psycholog Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Bytomiu Uzależnienie od gier
Bardziej szczegółowoLeczenie w domu pacjenta - praca w Zespole Leczenia Środowiskowego
Leczenie w domu pacjenta - praca w Zespole Leczenia Środowiskowego Zespół Leczenia Środowiskowego Wieliczka Paweł Sacha specjalista psychiatra Idea psychiatrycznego leczenia środowiskowego, a codzienna
Bardziej szczegółowoPLAN STUDIÓW. Seminaria. Wykłady. Psychologia ogólna Egzamin. Technologie informatyczne w pracy naukowej Zaliczenie z oceną
Nazwa kierunku: Psychologia zdrowia Poziom: jednolite studia magisterskie Cykl kształcenia: 2019/2020 do 2023/2024 PLAN STUDIÓW ROK: I (19/20) Nazwa modułu/ przedmiotu Psychologia ogólna 5 70 40 30 Egzamin
Bardziej szczegółowoPsychologia kryzysu Wykład III Kryzys jako sytuacja stresowa. Michał Ziarko Poznań 2018/2019
Psychologia kryzysu Wykład III Kryzys jako sytuacja stresowa Michał Ziarko Poznań 2018/2019 Zmaganie się z krytycznymi wydarzeniami życiowymi w ujęciu interackycjnym Stres jako interakcja ujęcie fenomenologiczno
Bardziej szczegółowoKrakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2015/2016
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Karta przedmiotu obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 015/016 WydziałPsychologii i Nauk Humanistycznych Kierunek studiów:
Bardziej szczegółowoStandard interwencji kryzysowej. Praca ze standardem
Standard interwencji kryzysowej Praca ze standardem KTO PYTA, KTO ODPOWIADA? Standard opisuje drogę formalnego opanowania kryzysu FORMALNE VS. NATURALNE OPANOWANIE KRYZYSU Definicja propozycja zmian Obecna
Bardziej szczegółowoSprawcy i ofiary. Psychodynamika rozszczepienia sprawca-ofiara. Warszawa 13 lipca 2012. www.franz-ruppert.de
Sprawcy i ofiary Psychodynamika rozszczepienia sprawca-ofiara Warszawa 13 lipca 2012 Tłumaczenie z oryginału niemieckiego: Zenon Mazurczak www.franz-ruppert.de (c) Prof. Dr. Franz Ruppert 1 Sprawca i ofiara
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 6. Porada lekarska diagnostyczna
Załącznik nr 6 Wykaz świadczeń gwarantowanych realizowanych w warunkach ambulatoryjnych psychiatrycznych i leczenia środowiskowego (domowego) oraz warunki realizacji tych świadczeń L.p. Nazwa świadczenia
Bardziej szczegółowoPsychologiczne problemy kwalifikacji pacjenta do przeszczepienia nerki.
Zakład Nauczania Anestezjologii i Intensywnej Terapii, Wydział Nauk o Zdrowiu, WUM Klinika Chirurgii Ogólnej i Transplantacyjnej, SKDJ Psychologiczne problemy kwalifikacji pacjenta do przeszczepienia nerki.
Bardziej szczegółowoNazwa studiów: SZCZEGÓŁOWE PROBLEMY PSYCHOTERAPII Typ studiów: doskonalące WIEDZA. Zna współczesne warianty integracji teorii psychoterapii.
Załącznik nr 7 do zarządzenia nr 12 Rektora UJ z 15 lutego 2012 r. Opis zakładanych efektów kształcenia na studiach podyplomowych Nazwa studiów: SZCZEGÓŁOWE PROBLEMY PSYCHOTERAPII Typ studiów: doskonalące
Bardziej szczegółowoPsychologia w indywidualnej organizacji toku studiów
Psychologia w indywidualnej organizacji toku studiów Studia niestacjonarne jednolite magisterskie Psychologia kliniczna i zdrowia NAZWA MODUŁU i ELEMENTY SKŁADOWE LICZBA GODZIN PUNKTY ECTS ROK SEMESTR
Bardziej szczegółowozaburzenia zachowania (F00 odpowiadające świadczeniu gwarantowanemu (ICD 10) Zaburzenia psychiczne i F99);
Dziennik Ustaw 51 Poz. 1386 Załącznik nr 6 WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH AMBULATORYJNYCH PSYCHIATRYCZNYCH I LECZENIA ŚRODOWISKOWEGO (DOMOWEGO) ORAZ WARUNKI REALIZACJI TYCH ŚWIADCZEŃ
Bardziej szczegółowoZdrowotnych odpowiadające świadczeniu gwarantowanemu. Kody Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów. chorobę lub stany podobne (Z03).
Dziennik Ustaw 5 Poz. 1386 Załączniki do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 6 listopada 2013 r. (poz. 1386) Załącznik nr 1 WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH STACJONARNYCH PSYCHIATRYCZNYCH
Bardziej szczegółowoWstęp. Przedmowa. 2o Psychologia rozwoju człowieka 63
Wstęp Przedmowa n 1. Cele, założenia i zastosowanie psychologii 13 1.1. Analiza zachowania i doznawania jako zadanie psychologii 14 1.2. Psychologia jako dziedzina badań 16 1.2.1. Cele badań naukowych
Bardziej szczegółowodr n. med. Swetłana Mróz mgr Joanna Pęska
dr n. med. Swetłana Mróz mgr Joanna Pęska Diagnoza psychologiczna. Rozmowy wspierające. Psychoedukacja. Rehabilitacja funkcjonowania procesów poznawczych. Organizacja spotkań informacyjno edukacyjnych.
Bardziej szczegółowoSEKSUOLOGIA, PSYCHOTERAPIA I RELAKSACJA
SEKSUOLOGIA, PSYCHOTERAPIA I RELAKSACJA 1. Metryczka Nazwa Wydziału: Program kształcenia: II Wydział Lekarski z Oddziałem Nauczania w Języku Angielskim oraz Oddziałem Fizjoterapii Studia medyczne, jednolite,
Bardziej szczegółowoMilena Pyra Samodzielny Publiczny Dziecięcy Szpital Kliniczny
Milena Pyra Samodzielny Publiczny Dziecięcy Szpital Kliniczny 1. Stres jako reakcja na wymagania stawiane organizmowi 2. Stres jako układ warunków stanowiących obciążenie człowieka 3. Stres jako specyficzny
Bardziej szczegółowoPielęgniarstwo Pierwszego stopnia Praktyczny. Znajomość zagadnień z zakresu anatomii, fizjologii, psychologii, farmakologii.
Nazwa jednostki prowadzącej kierunek: Nazwa kierunku: Poziom kształcenia: Profil kształcenia: Moduły wprowadzające/wymagania wstępne: Nazwa modułu / przedmiotu (przedmiot lub grupa przedmiotów) Osoby prowadzące:
Bardziej szczegółowoPROJEKT SOCJALNY UZALEŻNIENIOM. Realizatorzy: Anna Osiewicz Aleksandra Zaborska Joanna Krzemińska Alicja Kowalska Joanna Trytek
PROJEKT SOCJALNY UZALEŻNIENIOM Realizatorzy: Anna Osiewicz Aleksandra Zaborska Joanna Krzemińska Alicja Kowalska Joanna Trytek 1. Opis problemu Rodzina winna zaspokajać potrzeby fizjologiczne jak i psychologiczne
Bardziej szczegółowoGrupy psychoedukacyjno-wsparciowe oraz indywidualne wsparcie psychologiczno-terapeutyczne dla rozwodzących się rodziców
Grupy psychoedukacyjno-wsparciowe oraz indywidualne wsparcie psychologiczno-terapeutyczne dla rozwodzących się rodziców Karolina Budzik psycholog, psychoterapeuta, seksuolog kliniczny ul. Oleandrów 6,
Bardziej szczegółowoŻałoba i strata. Paulina Wróbel Instytut Psychologii UJ
Żałoba i strata Paulina Wróbel Instytut Psychologii UJ Żałoba Proces psychologicznej, społecznej i somatycznej reakcji, będącej odpowiedzią na utratę i jej konsekwencje. Spełnia prawie wszystkie kryteria
Bardziej szczegółowoProgram działania Punktu Konsultacyjnego w Gminie Siechnice
Program działania Punktu Konsultacyjnego w Gminie Siechnice Opis zadania 1. Nazwa zadania Punkt Konsultacyjny Gminy Siechnice 2. Miejsce wykonywania zadania: Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, 55 011 Siechnice,
Bardziej szczegółowoS YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne
S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Kod modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Rok studiów Nazwa modułu Wieloczynnikowe problemy uzależnień
Bardziej szczegółowoS YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Psychiatria
YL AB U MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Kod modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów pecjalność Poziom studiów Forma studiów Rok studiów Nazwa modułu Psychiatria Obowiązkowy Wydział
Bardziej szczegółowoWIEDZA. Zna podstawowe zagadnienia etyczne w psychoterapii i ich tło społeczne.
Nazwa studiów: SZCZEGÓŁOWE PROBLEMY PSYCHOTERAPII Typ studiów: doskonalące Symbol Efekty kształcenia dla studiów podyplomowych WIEDZA K_W01 Zna podstawowe zagadnienia etyczne w psychoterapii i ich tło
Bardziej szczegółowoAneks do Programu Wychowawczo Profilaktycznego Szkoły Podstawowej im. Jana Długosza w Piekarach opracowany na podstawie
Aneks do Programu Wychowawczo Profilaktycznego Szkoły Podstawowej im. Jana Długosza w Piekarach opracowany na podstawie Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 22 stycznia 2018 r. zmieniającego
Bardziej szczegółowoPsychologia zdrowia i choroby S T R E S I R A D Z E N I E S O B I E Z E S T R E S E M
Psychologia zdrowia i choroby S T R E S I R A D Z E N I E S O B I E Z E S T R E S E M Skala zdarzeń życiowych (Holmes i Rahe, 1967) 150 punktów kryzys życiowy 300 punktów bardzo poważny kryzys życiowy
Bardziej szczegółowoUzależnienie od słodyczy
Uzależnienie od słodyczy NA PRZYKŁADZIE WŁASNYM AUTORKI ARTYKUŁU Uzależnienia behawioralne - z czym to się je? Założę się, że każdy z nas zna ze swojego bliższego bądź dalszego otoczenia przykład osoby
Bardziej szczegółowoPrzedmiot: Podstawy psychologii
Przedmiot: Podstawy psychologii I. Informacje ogólne Jednostka organizacyjna Nazwa przedmiotu Kod przedmiotu Język wykładowy Rodzaj modułu kształcenia (obowiązkowy/fakultatywny) Poziom modułu kształcenia
Bardziej szczegółowoSzanse i ryzyka Psycholog - Edna Palm
Rodzeństwo dzieci niepełnosprawnych Szanse i ryzyka Psycholog - Edna Palm Tłumaczenie: Psycholog - Dorota Fedorowska (Fundacja EDUCO) Czynniki obciążające rodziny posiadające niepełnosprawne dziecko Obciążenie
Bardziej szczegółowoWIEDZA K_W01 Zna podstawowe zagadnienia etyczne w psychoterapii i ich tło społeczne. K_W02 Zna podstawowe rozporządzenia dotyczące etyki w
WIEDZA K_W01 Zna podstawowe zagadnienia etyczne w psychoterapii i ich tło społeczne. K_W02 Zna podstawowe rozporządzenia dotyczące etyki w towarzystwach profesjonalnych. K_W03 Zna akty prawne regulujące
Bardziej szczegółowoSYLABUS/OPIS PRZEDMIOTU. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Psychologii,
SYLABUS/OPIS PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu/ moduł (w języku polskim) Wybrane aspekty terapii zaburzeń seksualnych./ Moduł 109..: Psychologia miłości. 2. Nazwa przedmiotu w języku angielskim Selected aspects
Bardziej szczegółowoWarunki realizacji świadczenia gwarantowanego
Załącznik nr 6 WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH AMBULATORYJNYCH PSYCHIATRYCZNYCH I LECZENIA ŚRODOWISKOWEGO (DOMOWEGO) ORAZ WARUNKI REALIZACJI TYCH ŚWIADCZEŃ Lp. Nazwa świadczenia
Bardziej szczegółowoCZYNNIKI SPRZYJAJĄCE NAWIĄZYWANIU I PODTRZYMYWANIU POZYTYWNYCH RELACJI WYCHOWAWCY KLASY Z RODZICAMI UCZNIÓW
CZYNNIKI SPRZYJAJĄCE NAWIĄZYWANIU I PODTRZYMYWANIU POZYTYWNYCH RELACJI WYCHOWAWCY KLASY Z RODZICAMI UCZNIÓW (materiał nr 1) 1. Podmiotowe traktowanie wszystkich rodziców (bezpośredni kontakt z każdym z
Bardziej szczegółowoPsychologia kliniczna
Psychologia Studia niestacjonarne jednolite magisterskie Psychologia kliniczna NAZWA MODUŁU i ELEMENTY SKŁADOWE LICZBA GODZIN PUNKTY ECTS ROK SEMESTR STATUS MODUŁU Moduł ogólny Filozofia 18 Logika 6 I
Bardziej szczegółowoS YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Lekarsko-Stomatologiczny (WLS)
S YL AB US MDUŁ U ( PRZEDMITU) I nforma cje ogólne Nazwa modułu: Psychologia kliniczna Rodzaj modułu/przedmiotu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność - Poziom studiów obowiązkowy Lekarsko-Stomatologiczny
Bardziej szczegółowoDorota Molek-Winiarska, Katedra Zarządzania Kadrami
Dr Dorota Dr Molek-Winiarska Dorota Molek-Winiarska, Katedra Zarządzania Kadrami Katedra Zarządzania Kadrami CZYM JEST STRES? Czym jest stres? BODŹCEM wywołuje określone emocje; REAKCJĄ na zaburzenie równowagi
Bardziej szczegółowoS YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Psychiatria i pielęgniarstwo psychiatryczne
S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) Załącznik Nr 3 do Uchwały Nr 14/2012 Kod PNS modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Nazwa modułu I nforma cje ogólne Psychiatria i pielęgniarstwo psychiatryczne
Bardziej szczegółowoSYLABUS/OPIS PRZEDMIOTU
SYLABUS/OPIS PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu/ moduł (w języku polskim) Pierwszy kontakt z klientem - wywiad kliniczny./ Moduł 103.: Psychoterapia między teorią a praktyką 2. Nazwa przedmiotu w języku angielskim
Bardziej szczegółowoSYLABUS/OPIS PRZEDMIOTU
SYLABUS/OPIS PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu/ moduł (w języku polskim) Terapia krótkoterminowa./ Moduł 103.: Psychoterapia - miedzy teorią a praktyką 2. Nazwa przedmiotu w języku angielskim Brief therapy
Bardziej szczegółowoTriest - sukces deinstytucjonalizacji i opieki środowiskowej?
WHO Collaborating Centre for Research and Training in Mental Health, Triest, Italy (od 1987) Triest - sukces deinstytucjonalizacji i opieki środowiskowej? Marek Balicki Wolskie Centrum Zdrowia Psychicznego
Bardziej szczegółowoPromocja zdrowia i edukacja prozdrowotna
Promocja zdrowia i edukacja prozdrowotna Kształcenie w zakresie podstaw promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej Zdrowie, promocja zdrowia, edukacja zdrowotna, zapobieganie chorobom. Historia promocji zdrowia.
Bardziej szczegółowoMiędzynarodowa Klasyfikacja Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia ICF a diagnoza funkcjonalna
Międzynarodowa Klasyfikacja Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia ICF a diagnoza funkcjonalna mgr Aneta Żurek zurek@womczest.edu.pl Podstawowe kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w roku
Bardziej szczegółowoS YL AB US MODUŁ U ( PRZE D MI OTU) I nforma cje ogólne. Nazwa modułu: Psychologia
YL AB U MODUŁ U ( PRZE D MI OTU) I nforma cje ogólne Rodzaj modułu/przedmiotu Wydział PUM Kierunek studiów pecjalność Poziom studiów Forma studiów Rok, semestr studiów np. rok 1, semestr (I i II) Liczba
Bardziej szczegółowo