REALIZACJA WYMOGÓW MIFID

Transkrypt

1 Załącznik do uchwały nr 1 Zarządu IPOPEMA Asset Management S.A. z dnia 13 czerwca 2014 r. REALIZACJA WYMOGÓW MIFID W IPOPEMA ASSET MANAGEMENT S.A. DOKUMENT INFORMACYJNY Spis treści 1. Ogólne informacje o MiFID Informacja o firmie inwestycyjnej Informacja o instrumentach finansowych Klasyfikacja Klientów...12 a) Klient detaliczny...13 b) Klient profesjonalny...13 c) Uzyskanie statusu Klienta profesjonalnego...14 d) Uzyskanie statusu Klienta detalicznego MiFID a zasady współpracy IPOPEMA Asset Management S.A. z Klientem...14 OŚWIADCZENIE w sprawie traktowania jak Klienta detalicznego...16 OŚWIADCZENIE w sprawie traktowania jak Klienta profesjonalnego...17 IPOPEMA Asset Management S.A. 1

2 1. Ogólne informacje o MiFID MiFID to zespół dyrektyw regulujących rynek instrumentów i produktów finansowych obowiązujących w krajach członkowskich Unii Europejskiej. Prawodawstwo MiFID składa się z trzech aktów prawnych: MiFID I. Dyrektywa 2004/39/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 21 kwietnia 2004 roku w sprawie rynków instrumentów finansowych (MiFID) określająca szczegółowy zakres przepisów, MiFID II. Dyrektywa Komisji 2006/73/WE z 10 sierpnia 2006 roku wprowadzająca środki wykonawcze do dyrektywy 2004/39/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do wymogów organizacyjnych i warunków prowadzenia działalności przez przedsiębiorstwa inwestycyjne oraz pojęć zdefiniowanych na potrzeby tejże dyrektywy (akt wykonawczy). Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1287/2006 z 10 sierpnia 2006 roku wprowadzające środki wykonawcze do dyrektywy 2004/39/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do zobowiązań przedsiębiorstw inwestycyjnych w zakresie prowadzenia rejestrów, sprawozdań z transakcji, przejrzystości rynkowej, dopuszczenia instrumentów finansowych do obrotu oraz pojęć zdefiniowanych na potrzeby tejże dyrektywy (akt wykonawczy). Polskie prawodawstwo inkorporowało postanowienia powyższych aktywów prawnych: Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 24 września 2012 r. w sprawie trybu i warunków postępowania firm inwestycyjnych, banków, o których mowa w art. 70 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, oraz banków powierniczych, Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 24 września 2012 r. w sprawie określenia szczegółowych warunków technicznych i organizacyjnych dla firm inwestycyjnych, banków, o których mowa w art. 70 ust. 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, i banków powierniczych oraz warunków szacowania przez dom maklerski kapitału wewnętrznego. Celem MiFID jest zapewnienie możliwie najwyższej ochrony inwestora na rynku kapitałowym, uczciwej konkurencji w sektorze finansowym, gwarancji przejrzystości działania firmy inwestycyjnej oraz zapewnienie, ze firma inwestycyjna funkcjonuje w najlepszym interesie Klienta. 2. Informacja o firmie inwestycyjnej Nazwa i adres IPOPEMA Asset Management S.A. jest spółką z siedzibą w Warszawie przy ul. Próżnej 9 ( Warszawa), wpisaną do Rejestru Przedsiębiorców prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS Kapitał zakładowy Spółki wynosi złotych i został wpłacony w całości. Spółce nadano numer identyfikacji podatkowej NIP Organ nadzorujący IPOPEMA Asset Management S.A. działa na podstawie licencji udzielonej przez Komisję Papierów Wartościowych i Giełd z dnia 9 października 2001 r. (KPWiG /8479) i jest nadzorowana przez IPOPEMA Asset Management S.A. 2

3 Komisję Nadzoru Finansowego. Pierwsza licencja została udzielona 29 listopada 1996 r. (KPW / ). Z powodu zmian prawnych licencja z 1996 r. została zastąpiona licencją z 2001 r. Sposoby komunikacji Językiem oficjalnym w komunikacji IPOPEMA Asset Management S.A. z Klientami jest język polski. Wszelkie dokumenty i przekazywane informacje sporządzane będą w tym języku. Na wyraźne życzenie Klienta lub potencjalnego Klienta możliwe jest przygotowanie dokumentów i informacji w języku angielskim. IPOPEMA Asset Management S.A. udostępnia następujące sposoby komunikowania się Klientów z jej pracownikami: bezpośrednio, w siedzibie IPOPEMA, pod wskazanym powyżej adresem, listownie, pod wskazanym powyżej adresem, telefonicznie pod nr , faksem pod nr , drogą ową pod adresem: asset@ipopema.pl. Szczegółowe zasady komunikowania się ze Spółką mogą zostać określone w umowie zawartej pomiędzy Klientem a Spółką. Szczegółowe zasady świadczenia usług Następujące kwestie są opisane w umowie o zarządzanie portfelem instrumentów finansowych lub w Regulaminie świadczenia usługi zarządzania portfelem instrumentów finansowych (dalej Regulamin ) dostępnym na stronie internetowej 1. zasady świadczenia usługi zarządzania portfelem instrumentów finansowych, 2. zasady składania skarg i załatwiania ich przez Spółkę, 3. opis ryzyka inwestycyjnego portfela instrumentów finansowych, 4. zasady postępowania Spółki w przypadku zaistnienia konfliktu interesów, o którym mowa w art. 23 ust. 2 ustawy z dn. 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, uregulowane w Polityce zarządzania konfliktami interesów, 5. zakres, częstotliwość i terminy raportów ze świadczenia usługi maklerskiej przekazywanych Klientowi przez Spółkę uregulowane są w umowie o zarządzanie portfelem instrumentów finansowych. Opłaty i prowizje Wszelkie opłaty i prowizje związane z zarządzaniem Portfelem, a w szczególności: opłata za przechowywanie aktywów i wykonywanie operacji na rachunku, pobierane przez bank powiernik koszty prowizji maklerskich za usługi związane z nabywaniem i sprzedażą papierów wartościowych podatki obciążają portfel Klienta. Zakres i sposób naliczania kosztów związanych z usługą zarządzania portfelem przez Spółkę jest wyszczególniony w Regulaminie, a ich wysokość jest wskazana w umowie z Klientem. Jednocześnie Spółka informuje o możliwości wystąpienia kosztów innych niż wskazane w Regulaminie, w tym podatków, związanych z transakcjami zawartymi w związku z oferowaną usługą maklerską, którymi może być obciążony Klient, a które nie są płatne Spółce ani za jej pośrednictwem. IPOPEMA Asset Management S.A. 3

4 Klient ma prawo w każdym momencie zwrócić się do IPOPEMA z prośbą o udostępnienie informacji na temat szczegółowego zestawienia rodzaju i wysokości wszystkich kosztów związanych z oferowaną usługą maklerską, a IPOPEMA jest zobowiązana dokonać prezentacji takiego zestawienia. Przechowywanie instrumentów finansowych IPOPEMA Asset Management S.A. nie prowadzi rachunków papierów wartościowych ani rachunków pieniężnych Klienta. Powyższe rachunki prowadzi dom maklerski lub bank powiernik wybrany przez Klienta w uzgodnieniu z IPOPEMA. Aktywa Klienta znajdujące się na tych rachunkach zabezpieczone są w ramach systemu rekompensat prowadzonego przez Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych ( System rekompensat KDPW ) do równowartości 3000 Euro w 100% oraz 90 % nadwyżki ponad kwotę 3000 Euro, jednak nie więcej niż do kwoty Euro. IPOPEMA jest członkiem obowiązkowego System rekompensat KDPW. Klient upoważniony jest do uzyskania ww. kwoty z systemu rekompensat w przypadku, gdy: zostanie ogłoszona upadłość podmiotu prowadzącego rachunek, zostanie prawomocnie oddalony wniosek o ogłoszenie upadłości ze względu na to, że majątek podmiotu prowadzącego rachunek nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania, Komisja Nadzoru Finansowego stwierdzi, że podmiot prowadzący rachunek z powodów czysto związanych z sytuacją finansową nie jest w stanie wykonać ciążących na nim zobowiązań wynikających z roszczeń inwestorów i nie jest możliwe ich wykonanie w najbliższym czasie. Agenci i pośrednicy IPOPEMA Asset Management S.A. oświadcza, iż nie działa za pośrednictwem agenta firmy inwestycyjnej. Spółka może zawierać umowy z osobami fizycznymi lub prawnymi, których celem jest pośredniczenie w pozyskiwaniu Klientów. Pośrednicy mogą otrzymywać od Spółki wynagrodzenie, którego wysokość określana jest w umowie i może zależeć w szczególności od wartości aktywów Klienta. Zachęty Na zasadzie 8 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 września 2012 r. w sprawie trybu i warunków postępowania firm inwestycyjnych, banków, o których mowa w art. 70 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, oraz banków powierniczych IPOPEMA informuje, że w związku ze świadczeniem usług maklerskich może przyjmować świadczenia niepieniężne inne niż świadczenia niepieniężne przyjmowane od Klienta lub osoby działającej w jego imieniu pod warunkiem, że są one przyjmowane w celu poprawienia jakości usługi zarządzania świadczonej przez IPOPEMA na rzecz Klienta. Najczęściej występujące przypadki otrzymywania przez IPOPEMA świadczeń niepieniężnych, o których mowa powyżej to: 1. dostarczanie przez pośredników rynkowych (brokerów i banki) analiz inwestycyjnych (tzw. research); 2. szkolenia mające na celu umożliwienie pracownikom IPOPEMA zapoznania się z konstrukcją, charakterystyką i zasadami funkcjonowania instrumentów finansowych itp. Na żądanie Klienta IPOPEMA ujawnia szczegółowe, rzetelne i niebudzące wątpliwości informacje o opłatach, prowizjach lub świadczeniach niepieniężnych, w tym o ich istnieniu, charakterze i wysokości lub też sposobie ustalania ich wysokości. Z zakresu działania regulacji ww. 8 Rozporządzenia wyłączone są świadczenia będące drobnymi prezentami i gestami grzecznościowymi. W IPOPEMA obowiązują Zasady otrzymywania przez pracowników IPOPEMA drobnych prezentów i gestów grzecznościowych o charakterze materialnym lub IPOPEMA Asset Management S.A. 4

5 niematerialnym (gift & entertainment policy). Procedura ta stanowi, że z zastrzeżeniem pozostałych jej zapisów, przyjmowanie podarunków w relacjach biznesowych jest dozwolone, o ile nie przekracza limitu w wysokości 400 zł od jednego klienta lub kontrahenta w skali roku. Przyjęcie podarunku, którego wartość przekracza ten limit, wymaga uprzedniej zgody przełożonego danego pracownika oraz niezwłocznego zgłoszenia do Inspektora Nadzoru. 3. Informacja o instrumentach finansowych Ogólny opis instrumentów finansowych ze wskazaniem czynników ryzyka związanych z inwestowaniem w poszczególne kategorie instrumentów finansowych. AKCJE Instrumenty finansowe emitowane przez spółki akcyjne inkorporujące ogół praw akcjonariusza wynikających z tytułu uczestnictwa w danej spółce akcyjnej. Akcje odzwierciedlają udział w kapitale zakładowym emitenta. W obrocie publicznym akcje przyjmują formę zdematerializowaną i występują jako elektroniczne zapisy w systemie informatycznym instytucji rejestrującej. Akcje mogą być imienne lub na okaziciela i występują w postaci fizycznej lub zdematerializowanej. Jedynie akcje na okaziciela występujące w postaci zdematerializowanej mogą być przedmiotem obrotu giełdowego. Zbywalność akcji znajdujących się w obrocie publicznym nie podlega ograniczeniom ani wyłączeniom statutowym danej spółki. Prawa posiadacza akcji dzielą się na majątkowe oraz niemajątkowe. Wśród praw majątkowych należy wyróżnić prawo do udziału w części zysku przeznaczonego do podziału w formie dywidendy, prawo do udziału w masie likwidacyjnej spółki, prawo do zakupu nowych akcji spółki przez realizację praw poboru. Wśród praw o charakterze niemajątkowym wyróżnia się prawo do uczestnictwa w walnym zgromadzeniu spółki z prawem głosu, prawo do zaskarżania uchwał podjętych przez walne zgromadzenie spółki, prawo żądania udzielenia informacji o działalności spółki. IPOPEMA świadczy usługi zarządzania portfelami instrumentów finansowych w zakresie akcji w obrocie zorganizowanym oraz akcji niedopuszczonych do obrotu zorganizowanego. - ryzyko rynkowe - ryzyko branżowe - ryzyko kredytowe - ryzyko ekonomiczne - ryzyko specyfiki spółki akcyjnej - ryzyko ograniczonej płynności WARRANTY SUBSKRYBCYJNE Instrumenty finansowe uprawniające do zapisu lub objęcia akcji spółki z wyłączeniem prawa poboru, emitowane przez spółki akcyjne w związku z warunkowym lub docelowym podwyższeniem kapitału zakładowego. Posiadacze warrantów otrzymują prawo do nabycia akcji z podwyższonego kapitału w określonym terminie i po określonej cenie. Warranty mogą być zarówno imienne, jak i na okaziciela. Warranty na okaziciela mogą stanowić przedmiot odrębnego obrotu, a w przypadku dopuszczenia ich do obrotu publicznego mają postać zdematerializowaną. IPOPEMA Asset Management S.A. 5

6 - ryzyko zmiany cen instrumentu finansowego - ryzyko ograniczonej płynności PRAWA DO AKCJI (PDA) Instrumenty finansowe emitowane przez spółki uprawniające do otrzymania akcji nowej emisji, powstające z chwilą dokonania przydziału akcji i wygasające z chwilą zarejestrowania akcji w depozycie papierów wartościowych albo z dniem uprawomocnienia się postanowienia sądu rejestrowego odmawiającego wpisu podwyższenia kapitału zakładowego do rejestru przedsiębiorców. PDA nie dają praw tożsamych z tymi,które wiążą się z posiadaniem akcji danej spółki akcyjnej. PDA ulegają przekształceniu w akcje po zarejestrowaniu akcji w depozycie papierów wartościowych, a przed pierwszą sesją notowań akcji. Prawa do akcji mogą stanowić przedmiot obrotu na rynku wtórnym. Z chwila rejestracji nowej emisji, akcje notowane są w miejsce PDA. Celem PDA jest skrócenie czasu oczekiwania inwestorów pomiędzy przydziałem akcji nowej emisji, a ich pierwszym notowaniem na rynku regulowanym. - ryzyko zmiany cen instrumentu finansowego - ryzyko rynkowe - ryzyko branżowe - ryzyko kredytowe - ryzyko ekonomiczne - ryzyko specyfiki spółki akcyjnej - ryzyko ograniczonej płynności PRAWA POBORU Instrumenty finansowe uprawniające dotychczasowego akcjonariusza do pierwszeństwa w zakupie akcji nowej emisji, w stosunku do liczby posiadanych akcji w chwili ich przydziału. Prawo poboru uprawnia do objęcia akcji po ściśle określonej cenie a wartość samego prawa jest związana z wartością akcji spółki. Prawa poboru podlegają obrotowi na rynku wtórnym. Prawo poboru umożliwia dotychczasowym akcjonariuszom możliwość zachowania procentowego udziału w akcjonariacie w stosunku do całkowitej sumy kapitału akcyjnego. W przypadku przydziału tego instrumentu w sytuacji, gdy brak jeszcze ściśle określonej ceny emisyjnej nowych akcji, jego wycena opiera się na oczekiwaniach poszczególnych uczestników rynku co do wysokości ceny emisyjnej. - ryzyko zmiany ceny instrumentu - ryzyko ograniczonej płynności w stosunku do akcji KWITY DEPOZYTOWE Instrumenty finansowe wystawiane przez instytucje finansowe z siedzibą w kraju członkowskim OECD inkorporujące prawa analogiczne do praw związanych z instrumentami bazowymi kwitów. Instrumentami bazowymi kwitów depozytowych mogą być akcje, obligacje lub inne instrumenty finansowe. Właściciel kwitu jest uprawniony do: IPOPEMA Asset Management S.A. 6

7 - zamiany kwitu na instrumenty bazowe w określonej proporcji, - korzystania z praw majątkowych stanowiących pożytki instrumentu bazowego lub ich równowartości, - gdy instrumentem bazowym są akcje, ma prawo wydania wiążącej dyspozycji emitentowi co do sposobu głosowania na walnym zgromadzeniu. Konstrukcja kwitów depozytowych sprawia, że są często emitowane w innym kraju niż instrument bazowy przez co umożliwiają inwestycję w zagraniczne instrumenty finansowe.. - ryzyko zmiany ceny instrumentu bazowego - ryzyko ograniczonej płynności instrumentu bazowego - ryzyko wystawcy kwitu depozytowego LISTY ZASTAWNE Instrumenty finansowe emitowane przez banki hipoteczne inkorporujące zobowiązanie banku hipotecznego do spełnienia wobec uprawnionego określonych świadczeń pieniężnych polegających na wypłacie odsetek i wykupie hipotecznych listów zastawnych w sposób i w terminach z góry określonych. Zobowiązania banku z tytułu listu są w całości pokryte wierzytelnościami banku zabezpieczonymi hipotekami (hipoteczne listy zastawne) lub wierzytelnościami poręczonymi, gwarantowanymi lub udzielonymi na rzecz instytucji publicznych i międzynarodowych wymienionych w ustawie o listach zastawnych i bankach hipotecznych (publiczne listy zastawne). - ryzyko zmiany stopy procentowej - ryzyko ograniczonej płynności - ryzyko kredytowe DŁUŻNE INSTRUMENTY FINANSOWE Instrumenty finansowe inkorporujące wierzytelność pieniężną właściciela papieru wobec jego emitenta (wystawcy), płatną w określonym terminie, w szczególności obligacje i bony skarbowe, obligacje komunalne i korporacyjne. - ryzyko zmiany stóp procentowych - ryzyko kredytowe emitenta w zależności od ratingu emitenta i wielkości emisji - ryzyko ograniczonej płynności w zależności od ratingu emitenta i wielkości emisji OBLIGACJE SKARBOWE Instrumenty finansowe, w których Skarb Państwa jako dłużnik właściciela obligacji uprawnia właściciela obligacji do otrzymania świadczeń pieniężnych w formie wykupu i odsetek, o terminie do wykupu nie krótszym niż rok. Skarb Państwa ponosi nieograniczoną odpowiedzialność za spełnienie zobowiązań wobec posiadaczy obligacji. Dochód z obligacji skarbowych może wynikać z odsetek i/lub z dyskonta ceny zakupu: IPOPEMA Asset Management S.A. 7

8 - dla obligacji zerokuponowych dochód wynika wyłącznie z dyskonta, gdzie różnica między ceną emisyjną i ceną nabycia obligacji zerokuponowej stanowi zysk nabywcy, - dla obligacji kuponowych dochód generują odsetki o stałej lub zmiennej stopie procentowej. Obligacje skarbowe mają postać zdematerializowaną i mogą być przedmiotem obrotu na rynku wtórnym. Głównym ośrodkiem obrotu jest rynek międzybankowy. Niektóre typy obligacji podlegają obrotowi na rynku publicznym. Obligacje skarbowe mogą zostać wykupione przez Skarb Państwa przed okresem zapadalności. - ryzyko zmiany stopy procentowej - ryzyko kredytowe BONY SKARBOWE Instrumenty finansowe sprzedawane z dyskontem, o terminie do wykupu krótszym niż rok. W dniu wykupu właściciel bonu otrzymuje jego wartość nominalną, a jego dochód stanowi różnica między wartością nominalną a kosztem zakupu. Skarb Państwa ponosi nieograniczoną odpowiedzialność za spełnienie zobowiązań wobec posiadaczy bonu. Bony skarbowe oferowane są na rynku pierwotnym z dyskontem i wykupywane według wartości nominalnej w terminie zapadalności. Bony skarbowe mają postać zdematerializowaną i stanowią przedmiot obrotu na rynku wtórnym, przede wszystkim na rynku międzybankowym. - ryzyko zmiany stopy procentowej - ryzyko kredytowe OBLIGACJE KOMUNALNE I OBLIGACJE KOMERYCJNE Dłużne instrumenty finansowe emitowane przez jednostki samorządu terytorialnego (obligacje komunalne) lub podmioty prowadzące działalność gospodarczą (obligacje komercyjne), w których emitent (np. spółka akcyjna, gmina) stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela obligacji i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia pieniężnego lub niepieniężnego. Za zobowiązania wynikające z obligacji emitenci odpowiadają całym swoim majątkiem, przy czym możliwe jest zróżnicowanie kolejności zaspokajania roszczeń pomiędzy poszczególnymi rodzajami obligacji. W przypadku tzw. obligacji przychodowych emitent może ograniczyć odpowiedzialność jedynie do kwoty przychodów lub wartości majątku przedsiębiorstwa. Wierzytelności mogą być zabezpieczane w drodze zabezpieczeń rzeczowych i osobowych. Za wyjątkiem obligacji imiennych, dla których mogą być przewidziane ograniczenia zbywalności, obligacje mogą być przedmiotem obrotu na rynku publicznym lub niepublicznym. - ryzyko zmiany stopy procentowej - ryzyko kredytowe emitenta - ryzyko ograniczonej płynności INSTRUMENTY POCHODNE IPOPEMA Asset Management S.A. 8

9 Instrumenty finansowe, których cena rynkowa zależy bezpośrednio bądź pośrednio od ceny instrumentu bazowego tj. innego instrumentu finansowego, jednostki waluty obcej, stopy procentowej czy indeksu giełdowego (np. WIG 20). Instrumenty pochodne służą do zabezpieczenia się przed wystąpieniem odmiennych od zakładanych zmian wyceny instrumentu bazowego oraz do inwestycji w daną klasę aktywów bez konieczności zakupu instrumentów bazowych. Działają w oparciu o mechanizm dźwigni finansowej, który pozwala na zawieranie transakcji o wartości przekraczającej wartość zainwestowanego kapitału. Do najbardziej rozpowszechnionych instrumentów pochodnych zalicza się opcje, kontrakty terminowe, kontrakty swap i warranty. Wyróżnia się instrumenty pochodne wystandaryzowane tj. instrumenty finansowe dostępne dla szerokiego grona inwestorów oferowane na rynku regulowanym, o z góry ustalonych jednakowych warunkach nabywania i zbywania tych instrumentów (np. instrumenty pochodne na indeksy czy obligacje lub waluty) i instrumenty pochodne niestandaryzowane tj. tworzone i negocjowane pomiędzy stronami transakcji w celu zaspokojenia specyficznych potrzeb inwestorów. - ryzyko zmiany cen instrumentu bazowego - ryzyko zmiany ceny instrumentu pochodnego - ryzyko kredytowe kontrahenta (strony przeciwnej w transakcji) - ryzyko rozliczenia w przypadku rozliczania transakcji zakupu lub sprzedaży instrumentów pochodnych, które nie są gwarantowane przez izby rozliczeniowe - ryzyko dźwigni finansowej - ryzyko płynności - ryzyko modelu, czyli ryzyko, że ze względu na stopień skomplikowania danego instrumentu Spółka nie będzie w stanie dokonać jego należytej wyceny lub błędnie oceni wpływ nabytego instrumentu na wartość portfela OPCJE Instrumenty finansowe uprawniające posiadacza opcji do nabycia od wystawcy opcji (opcja kupna) lub sprzedaży (opcja sprzedaży) określonego instrumentu bazowego po cenie z góry ustalonej. Wystawca opcji jest zobowiązany do przeprowadzenia transakcji na żądanie posiadacza opcji, natomiast posiadacz opcji nie jest zobowiązany do żądania uzgodnionej transakcji. Opcje mogą być związane z żądaniem dostawy lub przyjęcia określonego instrumentu bazowego lub z żądaniem zapłaty kwoty różnicy między ceną wykonania opcji a ceną instrumentu bazowego. Opcje występują w tzw. seriach obejmujących wszystkie opcje danego typu mające ten sam termin wykonania. Na wartość opcji wpływa m. in. wysokość stóp procentowych, sprzedaży i wzrostu wartości opcji kupna, czas pozostający do wygaśnięcia opcji, cena instrumentu bazowego, cena po jakiej nabywca opcji kupna może nabyć instrument bazowy opcji lub cena po jakiej nabywca opcji sprzedaży może sprzedać opcje sprzedaży. - ryzyko zmiany ceny opcji - ryzyko zmiany ceny instrumentu bazowego - ryzyko kredytowe kontrahenta (strony przeciwnej w transakcji) - ryzyko ograniczonej płynności opcji - ryzyko dźwigni finansowej w przypadku wystawcy opcji KONTRAKTY TERMINOWE IPOPEMA Asset Management S.A. 9

10 Instrumenty finansowe zobowiązujące strony do zawarcia transakcji zakupu/sprzedaży określonej liczby instrumentu bazowego w z góry ustalonym terminie i po z góry określonej cenie lub dokonania równoważnego rozliczenia pieniężnego między stronami kontraktu. Kontrakt terminowy zobowiązuje obie strony do zawarcia uzgodnionej transakcji. Instrumentami bazowymi dla kontraktów są m.in. akcje, obligacje, indeksy giełdowe i waluty. Kontrakty występują w obrocie w tzw. seriach, obejmujących wszystkie kontrakty mające ten sam termin wygaśnięcia. Kontrakty terminowe dzielą się na kontrakty forward oraz kontrakty futures. Kontrakty forward są niewystandaryzowanymi instrumentami finansowymi. Występują wyłącznie w obrocie pozagiełdowym. Warunki kontraktu forward m.in. jego wielkość, cena, sposób rozliczenia, termin, sposób zabezpieczenia transakcji jest każdorazowo uzgadniany między stronami transakcji. Kontrakty futures są wystandaryzowanymi instrumentami finansowymi tj. rodzaj i jakość towaru, wielkość kontraktu, termin wykonania kontraktu, miejsce dostawy, sposób rozliczenia są z góry ustalone. Cena kontraktu futures jest negocjowana na rynku regulowanym. Warunkiem inwestowania w kontrakty futures jest wniesienie przez obie strony transakcji depozytu zabezpieczającego celem rozliczenia jego zobowiązań względem kontrahenta transakcji. Minimalną wartość depozytu zabezpieczającego dla obrotu dokonywanego na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. ustala Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A. - ryzyko zmiany wartości kontraktu, - ryzyko zmiany cen instrumentu bazowego - ryzyko dźwigni finansowej - ryzyko kredytowe w przypadku kontraktów forward - ryzyko ograniczonej płynności w przypadku kontraktów forward KONTRAKTY SWAP Instrumenty finansowe, na podstawie których strony zobowiązują się do wzajemnej wymiany określonych płatności. Umowy SWAP zawierane są najczęściej za pomocą pośrednika rynkowego, którego zadaniem jest odpowiednie zestawienie stron transakcji SWAP. SWAP walutowy (FX swap) jest umową, której przedmiotem są określone kwoty równoważne, wyrażone w różnych walutach, dokonywane w terminie określonym w umowie, po którego upływie strony zobowiązane są do dokonania wymiany zwrotnej. SWAP stopy procentowej (IRS) polega na wymianie serii płatności odsetkowych od ustalonej umownie kwoty kapitałowej, naliczanych według odmiennej stopy procentowej. SWAP walutowo-procentowy (CIRS) jest transakcją wymiany kwot kapitału i płatności odsetkowych w różnych walutach zabezpieczających ryzyka zmiany stopy procentowej oraz ryzyka kursu walutowego. - ryzyko zmiany ceny instrumentu bazowego - ryzyko kredytowe kontrahenta WARRANTY OPCYJNE Instrumenty finansowe uprawniające nabywcę do zakupu od emitenta (warrant kupna) lub sprzedaży (warrant sprzedaży) w ustalonym terminie instrumentu bazowego, po określonej cenie rozliczenia. Rozliczenie warrantów opcyjnych odbywa się zazwyczaj poprzez rozliczenie pieniężne na kwotę stanowiącą różnicę ceny rozliczenia i wartości instrumentu bazowego w dniu rozliczenia. Instrumentem IPOPEMA Asset Management S.A. 10

11 bazowym warrantów subskrypcyjnych mogą być zarówno występujące w obrocie instrumenty finansowe jak i wskaźniki ekonomiczne, w szczególności indeksy notowań i stopy procentowe. - ryzyko zmiany wartości kontraktu - ryzyko zmiany cen instrumentu bazowego - ryzyko kredytowe kontrahenta CERTYFIKATY INWESTYCYJNE Instrumenty finansowe emitowane przez fundusz inwestycyjny zamknięty stanowiące tytuł uczestnictwa w aktywach funduszu. Wyróżnia się publiczne i niepubliczne certyfikaty inwestycyjne. Certyfikaty publiczne mają postać zdematerializowaną i są notowane na rynku publicznym, gdzie podlegają wycenie rynkowej. Wartość aktywów netto przypadająca na certyfikat inwestycyjny ustalana jest również przez fundusz w drodze wyceny jego aktywów. Właściciel certyfikatu może zrealizować jego wartość przez sprzedaż na rynku wtórnym, sprzedaż emitentowi (o ile ten będzie wykupywał własne certyfikaty) lub otrzymać wypłatę środków przypadających na posiadane certyfikaty w przypadku likwidacji funduszu. Ryzyko związane z inwestycją w certyfikaty inwestycyjne zależy w dużej mierze od polityki i strategii inwestycyjnej przyjętej przez fundusz. - ryzyko zmiany ceny instrumentów finansowych wchodzących w skład funduszu - ryzyko ograniczonej płynności instrumentów finansowych wchodzących w skład funduszu - ryzyko selekcji i koncentracji instrumentów finansowych wchodzących w skład funduszu - ryzyko płynności certyfikatu JEDNOSTKI UCZESTNICTWA W FUNDUSZU OTWARTYM Instrumenty finansowe będące tytułem prawnym do uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym otwartym lub specjalistycznym funduszu inwestycyjnym otwartym. Fundusze inwestycyjne otwarte lub specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarte mogą zbywać nieograniczona liczbę jednostek uczestnictwa i są zobowiązane do ich odkupienia na każde żądanie inwestora. Wartość jednostki uczestnictwa zależy od wartości wszystkich instrumentów finansowych znajdujących się w portfelu inwestycyjnym funduszu, ustalanej przez fundusz w drodze wyceny dokonywanej zazwyczaj każdego dnia roboczego. Jednostki mają zdematerializowaną postać, są zapisem w rejestrze uczestników funduszu. Jednostki nie podlegają obrotowi na rynku wtórnym, mogą być jednak umarzane na żądanie właściciela poprzez fundusz, co wiąże się z wypłatą właścicielowi kwoty stanowiącej wartość umorzonych jednostek na dany dzień. Ryzyko związane z inwestycją w jednostki uczestnictwa zależy w dużej mierze od polityki i strategii inwestycyjnej przyjętej przez fundusz. - ryzyko zmiany ceny instrumentów finansowych wchodzących w skład funduszu - ryzyko ograniczonej płynności instrumentów finansowych wchodzących w skład funduszu - ryzyko selekcji i koncentracji instrumentów finansowych wchodzących w skład funduszu TYTUŁY UCZESTNICTWA EMITOWANE PRZEZ FUNDUSZE ZAGRANICZNE LUB INSTYTUCJE WSPÓLNEGO INWESTOWANE MAJĄCE SIEDZIBĘ ZA GRANICA IPOPEMA Asset Management S.A. 11

12 Instrumenty finansowe emitowane przez podmioty zagraniczne, zgodnie z właściwymi przepisami prawa obcego. Instrumenty reprezentujące prawa majątkowe przysługujące uczestnikom zagranicznych instytucji zbiorowego inwestowania. - ryzyko zmiany ceny instrumentów finansowych wchodzących w skład funduszu - ryzyko ograniczonej płynności instrumentów finansowych wchodzących w skład funduszu - ryzyko selekcji i koncentracji instrumentów finansowych wchodzących w skład funduszu - ryzyko kursu walutowego TYTUŁY UCZESTNICTWA W ZAGRANICZNYM FUNDUSZU ETF (ang. Exchange Traded Fund) Instrumenty finansowe będące tytułem prawnym do uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym notowanym na giełdzie papierów wartościowych, którego celem jest dążenie do odzwierciedlenia zachowania (wyników) danego indeksu rynkowego (akcji, papierów dłużnych, towarowego). Tytuły uczestnictwa funduszu typu ETF mogą być umarzane codziennie. Są notowane na takich samych zasadach analogicznych do akcji. - ryzyko rynkowe - ryzyko branżowe - ryzyko kredytowe - ryzyko ograniczonej płynności - ryzyko błędu naśladowania - ryzyko walutowe ZAGRANICZNE INSTRUMENTY FINANSOWE Inwestycje, których przedmiotem są wskazane powyżej instrumenty finansowe rynków zagranicznych charakteryzują analogiczne czynniki ryzyka. Ponadto inwestycje na rynku zagranicznym wiążą się z dodatkowymi czynnikami ryzyka: - ryzyko kursu walutowego - ryzyko opóźnienia w dostępie do informacji - ryzyko zmian prawnych lub podatkowych w państwach, w których dokonywane są inwestycje 4. Klasyfikacja Klientów Klient korzystający z produktów i usług finansowych musi zostać przyporządkowany do jednej z poniższych kategorii: Klient detaliczny jego obsługa wymaga najwyższego zaangażowania informacyjnego ze strony firmy inwestycyjnej, IPOPEMA Asset Management S.A. 12

13 Klient profesjonalny dyrektywy MiFID zakładają, iż Klient profesjonalny posiada odpowiednie narzędzia, wiedzę i doświadczenie, które pozwalają na samodzielną ocenę ryzyka inwestycyjnego, w związku z tym jego obsługa nie wymaga najwyższego zaangażowania informacyjnego ze strony firmy inwestycyjnej, uprawniony kontrahent o najwęższym poziomie zaangażowania informacyjnego ze strony firmy inwestycyjnej; przyjmuje się, iż są oni w najwyższym stopni poinformowani o rodzajach ryzyka inwestycyjnego i są świadomi tych ryzyk. Zważywszy na przedmiot prowadzonej działalności, IPOPEMA klasyfikuje swoich Klientów jako profesjonalnych lub detalicznych. Konsekwencją nadania Klientowi statusu Klienta profesjonalnego lub detalicznego jest powstanie po stronie firmy inwestycyjnej następujących obowiązków: dokonanie oceny poziomu wiedzy Klienta w zakresie inwestowania w instrumenty finansowe, dokonanie oceny poziomu doświadczenia inwestycyjnego Klienta, uzyskanie od Klienta informacji dotyczących maksymalnego poziomu i rodzaju ryzyka, jakie Klient jest w stanie zaakceptować w ramach realizacji wskazanych celów inwestycyjnych. Na podstawie zgromadzonych informacji o Kliencie, IPOPEMA będzie dokonywać oceny, czy wybrana przez Klienta strategia inwestycyjna jest dla niego odpowiednia, biorąc pod uwagę jego indywidualną sytuację. a) Klient detaliczny Oprócz dokonania oceny poziomu wiedzy Klienta w zakresie inwestowania w instrumenty finansowe oraz jego doświadczenia inwestycyjnego, w przypadku Klienta detalicznego dokonuje się także weryfikacji jego celów inwestycyjnych. b) Klient profesjonalny Zgodnie z nomenklaturą ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, Klientem profesjonalnym jest: a) bank, b) firma inwestycyjna, c) zakład ubezpieczeń, d) fundusz inwestycyjny lub towarzystwo funduszy inwestycyjnych, e) fundusz emerytalny lub towarzystwo emerytalne, f) towarowy dom maklerski, g) podmiot zawierający, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, na własny rachunek transakcje na rynkach kontraktów terminowych, opcji lub innych instrumentów pochodnych albo na rynkach pieniężnych wyłącznie w celu zabezpieczenia pozycji zajętych na tych rynkach, lub działający w tym celu na rachunek innych członków takich rynków, o ile odpowiedzialność za wykonanie zobowiązań wynikających z tych transakcji ponoszą uczestnicy rozliczający tych rynków; h) inna niż wskazane w lit. a-g instytucja finansowa, i) inwestor instytucjonalny inny niż wskazany w lit. a-h prowadzący regulowaną działalność na rynku finansowym, j) podmiot prowadzący poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej działalność równoważną do działalności prowadzonej przez podmioty wskazane w lit. a-i, IPOPEMA Asset Management S.A. 13

14 k) przedsiębiorca spełniający co najmniej dwa z poniższych wymogów, przy czym równowartość kwot wskazanych w euro jest obliczana przy zastosowaniu średniego kursu euro ustalanego przez Narodowy Bank Polski na dzień sporządzenia przez danego przedsiębiorcę sprawozdania finansowego: suma bilansowa tego przedsiębiorcy wynosi co najmniej euro, osiągnięta przez tego przedsiębiorcę wartość przychodów ze sprzedaży wynosi co najmniej euro, kapitał własny lub fundusz własny tego przedsiębiorcy wynosi co najmniej euro, l) jednostka administracji rządowej lub samorządowej, organ publiczny, który zarządza długiem publicznym, bank centralny, Bank Światowy, Międzynarodowy Fundusz Walutowy, Europejski Bank Centralny, Europejski Bank Inwestycyjny lub inna organizacja międzynarodowa pełniąca podobne funkcje, m) inny inwestor instytucjonalny, którego głównym przedmiotem działalności jest inwestowanie w instrumenty finansowe, w tym podmioty zajmujące się sekurytyzacją aktywów lub zawieranie innego rodzaju transakcji finansowych, n) podmiot inny niż wskazane w lit. a - m, który na swój wniosek został przez firmę inwestycyjną uznany za Klienta profesjonalnego. c) Uzyskanie statusu Klienta profesjonalnego Uzyskanie statusu Klienta profesjonalnego wynika z ustawy (por. b) lub ze spełnienia co najmniej dwóch następujących wymogów: a) zawieranie transakcji o wartości stanowiącej równowartość w złotych co najmniej euro każda, na odpowiednim rynku, ze średnią częstotliwością co najmniej 10 transakcji na kwartał w ciągu czterech ostatnich kwartałów, b) wartość portfela instrumentów finansowych podmiotu, łącznie ze środkami pieniężnymi wchodzącymi w jego skład wynosi co najmniej równowartość w złotych euro, c) praca w sektorze finansowym przez co najmniej rok na stanowisku, które wymaga wiedzy zawodowej dotyczącej transakcji w zakresie instrumentów finansowych lub usług maklerskich, które będą świadczone na podstawie umowy o zarządzanie. Warunkiem koniecznym jest również wystąpienie do IPOPEMA na piśmie z wnioskiem o traktowanie jak Klienta profesjonalnego, wg wzoru załączonego poniżej. W przypadku spełniania powyższych kryteriów uznania za Klienta profesjonalnego prosimy o informację oraz przekazanie na piśmie wniosku o nadanie takiej kategorii wraz z odpowiednimi dokumentami. d) Uzyskanie statusu Klienta detalicznego Klient sklasyfikowany jako profesjonalny może ubiegać się o zmianę statusu na Klient detaliczny. Warunkiem uzyskania takiego statusu jest zwrócenie się do IPOPEMA z odpowiednim wnioskiem, wg wzoru załączonego poniżej. 5. MiFID a zasady współpracy IPOPEMA Asset Management S.A. z Klientem IPOPEMA Asset Management S.A. 14

15 Na mocy wewnętrznych procedur IPOPEMA w zakresie współpracy z Klientami, niezależnie od dokonanego rezultatu klasyfikacji (Klient profesjonalny i Klient nieprofesjonalny), dokonujemy weryfikacji profilu ryzyka inwestycyjnego i adekwatności produktu: przed zawarciem umowy z Klientem o zarządzanie portfelem instrumentów finansowych, przed dokonaniem zmiany strategii inwestycyjnej, o ile zmiana ma charakter znaczący i wiąże się ze wzrostem poziomu ryzyka inwestycyjnego, systematycznie, co dwa lata w trakcie współpracy z Klientem. Podstawą analizy są odpowiedzi udzielone przez Klienta na pytania zawarte w Formularzu Poznaj Swojego Klienta. Regulacje MiFID wiążą się z istotnymi zmianami w podejściu firm inwestycyjnych do zasad realizacji zleceń składanych w ramach oferowanej Klientom usługi zarządzania portfelem instrumentów finansowych. W związku z tym, przed nawiązaniem współpracy z Klientem prezentujemy także następujące dokumenty: Polityka działania w najlepiej pojętym interesie Klienta IPOPEMA Asset Management S.A., Lista Zatwierdzonych Domów Maklerskich, Listę Banków o Sprawdzonej Wiarygodności obejmujące podmioty, z którymi współpracujemy w ramach prowadzonej działalności maklerskiej, Polityka Zarządzania Konfliktem Interesów. Ponadto informujemy Państwa, iż zgodnie z przywoływanym już Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 24 września 2012 r. mają Państwo prawo do otrzymywania kopii dokumentów stanowiących potwierdzenie każdej transakcji zawartej na Państwa Portfelu, niezwłocznie po otrzymaniu takich dokumentów przez naszą Spółkę. Jednakże, dopóki nie otrzymamy od Państwa pisemnej informacji wskazującej, że Państwa wolą jest skorzystanie z tego uprawnienia przyjmujemy, iż zasady dotyczące przekazywania Państwu informacji dotyczących Portfela pozostają w brzmieniu ustalonym na gruncie zawartej między nami Umowy. Informacje o dokumencie Nazwa Realizacja wymogów MiFID w IPOPEMA Asset Management S.A. Dokument informacyjny Data i forma przyjęcia Uchwała nr 1 Zarządu IPOPEMA AM S.A. z dnia 13 czerwca 2014 r. Podstawa prawna 10 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 września 2012 r. w sprawie trybu i warunków postępowania firm inwestycyjnych, banków, o których mowa w art. 70 ust. 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, oraz banków powierniczych (Dz.U. 2012, poz. 1078) Poprzednia wersja Wersja przyjęta uchwałą Zarządu z dnia 3 czerwca 2013 r. IPOPEMA Asset Management S.A. ( Spółka ) jest spółką z siedzibą w Warszawie przy ul. Próżnej 9, Warszawa), wpisaną do Rejestru Przedsiębiorców prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS Kapitał zakładowy Spółki wynosi złotych i został wpłacony w całości. Spółce nadano numer identyfikacji podatkowej NIP Spółka prowadzi działalność maklerską na podstawie zezwolenia udzielonego przez Komisję Papierów Wartościowych i Giełd. Spółka podlega nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego. IPOPEMA Asset Management S.A. 15

16 (nazwa Klienta) (adres siedziby) (REGON lub PESEL) (osoba/y uprawiona/e do reprezentacji) (data i miejsce) OŚWIADCZENIE w sprawie traktowania jak Klienta detalicznego Niniejszym oświadczamy, że jesteśmy świadomi warunków niezbędnych do uznania za Klienta profesjonalnego w ramach przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (t.j. Dz. U. z 2014 poz. 94 ze zm.) oraz Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 września 2012 r. w sprawie trybu i warunków postępowania firm inwestycyjnych, banków, o których mowa w art. 70 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, oraz banków powierniczych (Dz. U. z 2012 poz. 1078).oraz konsekwencji tego faktu. Potwierdzamy, iż zapoznaliśmy się z informacją dotyczącą zgodnego z ww. przepisami zakwalifikowania Klienta. do kategorii Klientów profesjonalnych. Chcemy jednak skorzystać z uprawnienia dającego nam możliwość traktowania Klienta jak Klienta detalicznego. Na rzecz i w imieniu Klienta Podpis osoby upoważnionej Podpis osoby upoważnionej W imieniu IPOPEMA Podpis osoby upoważnionej Podpis osoby upoważnionej IPOPEMA Asset Management S.A. 16

17 (nazwa Klienta) (adres siedziby) (REGON lub PESEL) (osoba/y uprawiona/e do reprezentacji) (data i miejsce) OŚWIADCZENIE w sprawie traktowania jak Klienta profesjonalnego Niniejszym oświadczamy, że jesteśmy świadomi warunków niezbędnych do uznania za Klienta profesjonalnego w ramach przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (t.j. Dz. U. z 2014 poz. 94 ze zm.) oraz Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 września 2012 r. w sprawie trybu i warunków postępowania firm inwestycyjnych, banków, o których mowa w art. 70 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, oraz banków powierniczych (Dz. U. z 2012 poz. 1078). Potwierdzamy, iż zapoznaliśmy się z informacją dotyczącą zgodnego z ww. przepisami zakwalifikowania Klienta. do kategorii Klientów detalicznych. Niniejszym oświadczamy, że Klient spełnia warunki uzasadniające traktowanie go jako Klienta profesjonalnego. W związku z powyższym zwracamy się z prośbą o traktowanie nas jak Klienta profesjonalnego. Na rzecz i w imieniu Klienta Podpis osoby upoważnionej Podpis osoby upoważnionej W imieniu IPOPEMA akceptacja / brak akceptacji* Podpis osoby upoważnionej * niepotrzebne skreślić Podpis osoby upoważnionej IPOPEMA Asset Management S.A. 17