Polski Komitet Normalizacyjny

Transkrypt

1 Polski Komitet Normalizacyjny RAPORT ROCZNY

2 2

3 Historia PKN 1923 Komitet Techniczny ds. Normalizacji Wyrobów Przemys³owych powstaje przy Ministerstwie Handlu i Przemys³u Polski Komitet Krajowy Elektrotechniki (utworzony w ramach Stowarzyszenia Elektryków Polskich SEP) zostaje cz³onkiem IEC Polski Komitet Normalizacyjny (P.K.N.) zostaje powo³any, a Polska Norma (PN) wprowadzona jako oficjalny dokument do dobrowolnego stosowania Pierwsza PN zostaje opublikowana Polski Komitet Normalizacyjny (PKN) wznawia dzia³alnoœæ po wojnie PKN zostaje cz³onkiem za³o ycielem ISO Ustawa o Polskim Komitecie Normalizacyjnym wprowadza normy obowi¹zkowe Polski Komitet Krajowy Elektrotechniki zostaje w³¹czony do PKN PKN staje siê centralnym organem administracji pañstwowej odpowiedzialnym za normalizacjê Ustawa o normalizacji potwierdza status PKN jako centralnego organu administracji pañstwowej PKN rozpoczyna wspó³pracê z EKG/ONZ PKN i G³ówny Urz¹d Miar zostaj¹ po³¹czone w Polski Komitet Normalizacji i Miar (PKNiM) Polski Komitet Normalizacji, Miar i Jakoœci (PKNMiJ) powstaje z mocy Ustawy o jakoœci wyrobów i us³ug PKNMiJ zostaje afiliantem CEN i CENELEC Pierwsze dwie PN-EN ustanowione Na mocy przepisów Ustawy o normalizacji z dnia 3 kwietnia 1993, PKNMiJ zostaje rozwi¹zany, a Polski Komitet Normalizacyjny (PKN) reaktywowany. Ustawa wprowadza nowoczesny system normalizacji w Polsce, oparty na europejskim, w³¹cznie z dobrowolnym statusem norm PKN i Instytut ¹cznoœci podpisuj¹ Memorandum of Understanding (MoU) z ETSI PKN wprowadza dobrowolny znak zgodnoœci z Polsk¹ Norm¹ Krajowy Punkt Informacyjny WTO/TBT zostaje utworzony w PKN PKN zostaje cz³onkiem konsorcjum PERINORM Nowa Ustawa o normalizacji z dnia 12 wrzeœnia 2002 uchwalona przez Sejm. PKN wystêpuje o przyznanie pe³nego cz³onkostwa w CEN i CENELEC Nowa Ustawa o normalizacji wchodzi w ycie nowy status PKN system normalizacji w pe³ni zgodny z europejskim. Nowe MoU z ETSI zostaje podpisane przez PKN PKN zostaje cz³onkiem CEN i CENELEC z dniem 1 stycznia. 3

4 SPIS TREŒCI List Prezesa Polskiego Komitetu Normalizacyjnego... 5 List Przewodnicz¹cego Rady Normalizacyjnej przy PKN... 7 Sk³ad Rady Normalizacyjnej przy PKN... 8 System normalizacyjny... 9 Opracowywanie Polskich Norm Dzia³alnoœæ wydawnicza Us³ugi informacyjne Sprzeda norm i innych produktów normalizacyjnych Wspó³praca miêdzynarodowa Dzia³alnoœæ szkoleniowa Finansowanie dzia³alnoœci normalizacyjnej

5 Warszawa, 2004 r. Szanowni Pañstwo, Mam przyjemnoœæ przedstawiæ Pañstwu raport roczny Polskiego Komitetu Normalizacyjnego za rok Pod wieloma wzglêdami by³ to rok prze³omowy w historii tej zas³u onej dla polskiej normalizacji instytucji. By³ to pierwszy rok funkcjonowania PKN pod rz¹dami nowej ustawy z 12 wrzeœnia 2002 roku o normalizacji, rok w którym PKN sukcesem zakoñczy³ starania o cz³onkostwo w europejskich organizacjach normalizacyjnych CEN i CENELEC. Zgodnie z ustaw¹ o normalizacji w tym roku, po raz pierwszy wybrano Radê Normalizacyjn¹, która nastêpnie przeprowadzi³a postêpowanie konkursowe i wy³oni³a dwóch kandydatów na prezesa PKN. 6 paÿdziernika 2003 roku mia³em zaszczyt otrzymaæ z r¹k premiera RP nominacjê na 5-letni¹ kadencjê. Pocz¹tek by³ bardzo pracowity dla wszystkich pracowników PKN. Finalizowaliœmy dzia- ³ania przygotowuj¹ce PKN do cz³onkostwa w CEN i CENELEC. Od ponad 10 lat PKN by³ afiliantem tych organizacji. Teraz, po latach starañ i pomyœlnie zakoñczonych miêdzynarodowych audytach, realizowa³o siê nasze d¹ enie, mieliœmy staæ siê pe³noprawnym cz³onkiem europejskiej rodziny normalizacyjnej. By³ to jeden z warunków cz³onkostwa Polski w Unii Europejskiej. Taka jest ranga normalizacji w zjednoczonej Europie. Mnie osobiœcie koniec minionego roku, a dok³adnie 2 grudnia 2003 na zawsze pozostanie w pamiêci. Data ta wi¹ e siê ze wzruszaj¹c¹ uroczystoœci¹. Podczas posiedzenia Rady Administracyjnej (AG) CEN, w szczególnej atmosferze mia³em zaszczyt i przyjemnoœæ podpisaæ Kodeks CEN (Code for CEN). Podstawowym zadaniem CEN i CENELEC jest opracowywanie, przyjmowanie i rozpowszechnianie norm europejskich oraz innych dokumentów normalizacyjnych. Tym samym wiêc PKN w³¹cza siê aktywnie w nurt normalizacji europejskiej. Ma to ogromne znaczenie dla pomyœlnego rozwoju polskiej gospodarki i jest bezpoœrednio zwi¹zane z konkurencyjnoœci¹ polskich przedsiêbiorstw, a w konsekwencji wytwarzanych przez nie towarów i oferowanych us³ug na jednolitym rynku europejskim. Wprawdzie normy s¹ dobrowolnymi regu³ami postêpowania, uzgodnionymi w otwarty i przejrzysty sposób przez wszystkich zainteresowanych, ale nie wolno zapominaæ, e w dzisiejszym œwiecie trudno wyobraziæ sobie ycie bez norm, a ich stosowanie z ca³¹ pewnoœci¹ chroni obywateli i to zarówno producentów jak i konsumentów, pobudza rozwój rynku i liberalizuje handel. Przede wszystkim jednak wzmacnia konkurencyjnoœæ. Proces dostosowywania Polskich Norm do norm europejskich by³ ogromnym wyzwaniem dla Polskiego Komitetu Normalizacyjnego. W 2003 roku zatwierdzone Polskie Normy zamknê³y siê liczb¹ 3055, w tym by³o 2837 Polskich Norm wprowadzaj¹cych normy europejskie, natomiast liczba norm zharmonizowanych wprowadzonych do Polskich Norm wynios³a Pod tymi liczbami kryje siê ogrom pracy ca³ego zespo³u PKN. 5

6 Mamy pe³ne prawo do satysfakcji, jednoczeœnie zdajemy sobie sprawê z wyj¹tkowej szansy, jaka w zwi¹zku z cz³onkostwem w CEN i CENELEC otwiera siê przed PKN, ale mamy tak e œwiadomoœæ czekaj¹cych nas obowi¹zków i nowych zadañ. Jestem jednak przekonany, e tak zaanga owany, profesjonalny zespó³, tym wyzwaniom sprosta. XXI wiek to czas dynamicznego rozwoju technik informacyjno-technicznych, PKN aktywnie uczestniczy w tworzeniu norm z tej dziedziny zarówno w strukturach miêdzynarodowych, europejskich, jak równie w skali krajowej. W obszarze telekomunikacji aktywnie wspó³pracujemy z Europejskim Instytutem Norm Telekomunikacyjnych ETSI. Na mocy podpisanego z ETSI porozumienia PKN pe³ni rolê Krajowej Organizacji Normalizacyjnej ETSI. Do pe³nego obrazu miêdzynarodowych kontaktów Polskiego Komitetu Normalizacyjnego nale y wspomnieæ, e jesteœmy równie cz³onkiem ISO (Miêdzynarodowa Organizacja Normalizacyjna) i IEC (Miêdzynarodowa Komisja Elektrotechniczna). Ponadto PKN bierze udzia³ w pracach Zespo³u Roboczego ds. Polityki w dziedzinie Harmonizacji Technicznej i Normalizacji Europejskiej Komisji Gospodarczej ONZ (EKG/ONZ). Rok 2003 zamyka pewien etap, stanowi swego rodzaju cezurê, wyznacza pocz¹tek nowej ery w historii PKN. Pe³noprawne cz³onkostwo w europejskich organizacjach normalizacyjnych to nie tylko wprowadzanie nowych norm europejskich do Polskich Norm oraz wprowadzanie brakuj¹cych norm z dotychczasowego dorobku CEN i CENELEC, to tak e, uczestnictwo PKN w sferze organizacji na szczeblu krajowym, a przede wszystkim, uczestnictwo w dzia³alnoœci normalizacyjnej na szczeblu europejskim. W 2004 roku Polski Komitet Normalizacyjny obchodzi jubileusz 80-lecia. Z dum¹ i satysfakcj¹ myœlimy o bogatej tradycji polskiej normalizacji, o dzia³alnoœci kilku pokoleñ Polaków zwi¹zanych z t¹ dziedzin¹. Dziêki nowej ustawie uchwalonej przez Parlament 12 wrzeœnia 2002 roku, dostosowuj¹cej nasz system normalizacyjny do systemu funkcjonuj¹cego w europejskim obszarze gospodarczym, krajowy system normalizacji sta³ siê w pe³ni kompatybilny z zasadami obowi¹zuj¹cymi w normalizacji europejskiej. Niezbêdne s¹ jednak dalsze intensywne dzia³ania maj¹ce na celu zwiêkszenie œwiadomoœci spo³eczeñstwa co do znaczenia norm dla jego pomyœlnego rozwoju. Temu celowi s³u yæ bêd¹ kampanie promocyjne realizowane przy pomocy partnerów PKN z Niemiec, Francji i Austrii, w ramach programu pomocowego PHARE 2001 oraz na podstawie porozumieñ dwustronnych. Zjednoczona, wspólna Europa, Europa wielu ojczyzn, to tak e Europa podobnych standardów i systemów normalizacyjnych. Po to by móc aktywnie w³¹czyæ siê w procesy ekonomiczno- -handlowe, by skutecznie konkurowaæ na wspólnym europejskim rynku, musimy dostosowywaæ, harmonizowaæ nasze systemy normalizacyjne. Na tym polu PKN wykona³ benedyktyñsk¹ pracê. Jej efekty, ju wkrótce, miejmy nadzieje, przynios¹ wymierne korzyœci gospodarcze. Z wyrazami szacunku dr Janusz Szymañski Prezes PKN 6

7 Warszawa, 2004 r. Szanowni Pañstwo, Rok 2003 by³ dla cz³onków Rady Normalizacyjnej przy Polskim Komitecie Normalizacyjnym pierwszym rokiem dzia³alnoœci. Wybrana, w wyniku og³oszonych 25 marca 2003 przez Prezesa PKN wyborów, swoje pierwsze posiedzenie Rada odby³a 30 czerwca, a nastêpnie (drug¹ jego czêœæ) 14 lipca Przed nowo wybran¹ Rad¹ stanê³y wa ne zadania. Sprawny przebieg procesów dostosowawczych, zwi¹zanych z przyst¹pieniem PKN do europejskich organizacji normalizacyjnych CEN i CENELEC, wymaga³ szybkich i sprawnych dzia³añ, tak e od cz³onków Rady. Pierwszym, istotnym posuniêciem Rady by³o, zgodnie z ustaw¹ z dnia 12 wrzeœnia 2002 r. o normalizacji natychmiastowe podjêcie dzia³añ zwi¹zanych z organizacj¹ i przeprowadzeniem konkursu na Prezesa PKN. Efektem tych dzia³añ by³o podjêcie 24 wrzeœnia 2003 r. uchwa³y o dokonaniu wyboru dwóch kandydatów na to stanowisko i przedstawienie ich prezesowi Rady Ministrów w celu dokonania wyboru. 2 paÿdziernika 2003 roku premier Leszek Miller powo³a³ na 5-letni¹ kadencjê, na stanowisko prezesa PKN dra Janusza Szymañskiego. Ju pierwsze miesi¹ce funkcjonowania PKN pod nowym kierownictwem zdaj¹ siê potwierdzaæ przekonanie, e konkurs spe³ni³ oczekiwania, a nominacja jest bardzo trafna. Dynamiczne, zgodne z precyzyjnym harmonogramem dzia³ania prezesa Janusza Szymañskiego zaowocowa³y ju pierwszymi sukcesami, jakimi niew¹tpliwie jest pomyœlne zakoñczenie audytów i pe³ne cz³onkostwo PKN w CEN i CENELEC z dniem 1 stycznia 2004 roku. Zaistnienie PKN w europejskiej rodzinie normalizacyjnej wi¹ e siê bezpoœrednio z cz³onkostwem Polski w Unii Europejskiej i otwiera now¹, jak e istotn¹ kartê w historii polskiej normalizacji. W imieniu Rady Normalizacyjnej przy PKN wyra am przekonanie, e wiedza, doœwiadczenie i zapa³ Prezesa oraz wysokie kwalifikacje i zaanga owanie Pracowników PKN dobrze rokuj¹ na tej drodze i stanowi¹ dobry prognostyk mocnej pozycji PKN w europejskich strukturach normalizacyjnych, zw³aszcza w przededniu wejœcia, ale i po wejœciu Polski do Unii Europejskiej. Z wyrazami szacunku Prof. dr hab. in. Stanis³aw Tkaczyk Przewodnicz¹cy Rady Normalizacyjnej przy PKN 7

8 Sk³ad Rady Normalizacyjnej przy Polskim Komitecie Normalizacyjnym PREZYDIUM RADY NORMALIZACYJNEJ Przewodnicz¹cy Rady prof. dr hab. in. Stanis³aw TKACZYK Wiceprzewodnicz¹cy Rady prof. dr hab. in. Olgierd HRYNIEWICZ mgr in. Wojciech MAJ mgr in. Andrzej SZALEWICZ prof. dr hab. Janusz SZYMBORSKI CZ ONKOWIE mgr in. Zdobys³aw ADAMSKI mgr in. Krzysztof T. BORKOWSKI prof. Andrzej M. BRANDT mgr in. Stanis³awa CIBORSKA mgr in. Andrzej CZEKAJ mgr Pawe³ DRABCZYÑSKI dr Dariusz DREWNIAK in. Piotr GONDEK dr in. Wies³aw GÓRSKI mgr in. Wojciech KIBLER mgr in. Krystyna KO AKOWSKA mgr in. Danuta KOZ OWSKA dr Wojciech LESZEK mgr Gustaw PIETRZYK mgr Jacek RÓ YCKI prof. dr hab. Zdzis³aw SZYJEWSKI prof. dr in. Krzysztof SZYMAÑSKI mgr in. Marek WILCZYÑSKI prof. dr hab. in. Zygfryd WITKIEWICZ dr in. Stanis³aw ZIELENIEWSKI 8

9 1 SYSTEM NORMALIZACYJNY 1 stycznia 2003 r. wesz³a w ycie ustawa z dnia 12 wrzeœnia 2002 r. o normalizacji (Dz.U. Nr 169, poz. 1386), która okreœli³a podstawowe cele, zasady, organizacjê i finansowanie normalizacji. Podstawowymi zasadami normalizacji s¹: jawnoœæ i powszechna dostêpnoœæ, uwzglêdnianie interesu publicznego, dobrowolnoœæ uczestnictwa w procesie opracowywania i stosowania norm, zapewnienie mo liwoœci uczestnictwa wszystkim zainteresowanym w procesie opracowywania norm, konsens jako podstawa procesu uzgadniania treœci norm, niezale noœæ od administracji publicznej oraz jakiejkolwiek grupy interesów, jednolitoœæ i spójnoœæ postanowieñ norm, wykorzystywanie sprawdzonych osi¹gniêæ nauki i techniki, zgodnoœæ z zasadami normalizacji europejskiej i miêdzynarodowej. NORMALIZACJA w POLSCE Zarz¹d (Prezes + 2 zastêpców prezesa) Rada Normalizacyjna PKN KT KT KT KOMITETY TECHNICZNE Organizacyjnymi elementami systemu normalizacji w Polsce od 1 stycznia 2003 r. s¹: 1.1 Polski Komitet Normalizacyjny (PKN) krajowa jednostka normalizacyjna, jednostka bud etowa, której g³ównymi zadaniami s¹: okreœlanie stanu i kierunków rozwoju dzia³alnoœci normalizacyjnej, organizowanie i nadzorowanie dzia³añ zwi¹zanych z opracowywaniem i rozpowszechnianiem Polskich Norm i innych dokumentów normalizacyjnych, zatwierdzanie i wycofywanie Polskich Norm i innych dokumentów normalizacyjnych, reprezentowanie Rzeczypospolitej Polskiej w miêdzynarodowych i regionalnych organizacjach normalizacyjnych, uczestnictwo w ich pracach oraz wystêpowanie za granic¹ w sprawach dotycz¹cych normalizacji, 9

10 inicjowanie i organizowanie pracy komitetów technicznych, organizowanie i prowadzenie dzia³alnoœci szkoleniowej, wydawniczej, promocyjnej i informacyjnej dotycz¹cej normalizacji i dziedzin pokrewnych, opiniowanie projektów aktów wykonawczych zwi¹zanych z normalizacj¹, uczestnictwo w krajowym systemie notyfikacji norm i aktów prawnych. W strukturze organizacyjnej PKN wed³ug stanu na r. by³y nastêpuj¹ce komórki organizacyjne: Pion ogólny Wydzia³ Kadr, P³ac i Szkolenia (WKS), Wydzia³ Prawny (WPR), Wydzia³ Audytu Wewnêtrznego (WAW), Wydzia³ Wspó³pracy Miêdzynarodowej (WWM), Wydzia³ Finansowy (WFN), Wydzia³ Administracyjno-Gospodarczy (WAG), Wydzia³ Organizacji i Informatyki (WOI), Wydzia³ Spraw Obronnych (WSO) oraz samodzielne stanowiska pracy: Rzecznik prasowy (SRP), Pe³nomocnik Prezesa do spraw Ochrony Informacji Niejawnych (PON), Pe³nomocnik Administratora Danych Osobowych (PAD), Samodzielne Stanowisko do spraw Bezpieczeñstwa i Higieny Pracy oraz Ochrony Przeciwpo arowej (SBP), Samodzielne Stanowisko do spraw Koordynacji Zamówieñ Publicznych (KZP). Pion normalizacji Wydzia³ Koordynacji i Metodyki (WKM), Wydzia³ Kontroli Norm (WKN), Zespó³ Budownictwa (ZBD), Zespó³ Chemii, Rolnictwa i ywnoœci (ZCR), Zespó³ Elektryki (ZEL), Zespó³ Hutnictwa i Górnictwa (ZHG), Zespó³ Informatyki i Telekomunikacji (ZIT), Zespó³ Mechaniki (ZMC), Zespó³ Przemys³u Lekkiego (ZPL), Zespó³ Zagadnieñ Ogólnych, Ochrony Zdrowia i Œrodowiska (ZOŒ). Pion wydawnictw i us³ug Wydzia³ Wydawnictw Normalizacyjnych (WWN), Wydzia³ Marketingu i Sprzeda y (WMS), Oœrodek Informacji Normalizacyjnej (OIN). 10

11 Zatrudnienie w PKN w ostatnich latach utrzymuje siê na jednakowym poziomie. W 2003 r. wynios³o 317 etatów, w tym 149 etatów w zespo³ach normalizacyjnych. Struktura zatrudnienia w PKN wg wykszta³cenia 30,45% 1,79% 67,76% wy sze œrednie podstawowe 1.2 Komitety techniczne zgodnie z art. 27, ust. 2 ustawy z dnia 12 wrzeœnia 2002 r. o normalizacji normalizacyjne komisje problemowe (NKP) przekszta³ci³y siê w komitety techniczne (KT) kolegialne organy robocze realizuj¹ce cele normalizacji krajowej poprzez opracowywanie Polskich Norm i innych dokumentów normalizacyjnych w okreœlonych zakresach tematycznych, skupiaj¹ce specjalistów delegowanych przez organy administracji rz¹dowej, organizacje: gospodarcze, pracodawców, konsumenckie, zawodowe i naukowo-techniczne, szkó³ wy szych i nauki oraz pracowników PKN. Liczba komitetów technicznych w 2003 r. w stosunku do liczby normalizacyjnych komisji problemowych dzia³aj¹cych do koñca 2002 r. nie uleg³a zmianie. Natomiast w 2003 r. PKN przej¹³ prowadzenie kolejnych dziewiêciu sekretariatów KT. Instytucje prowadz¹ce sekretariaty rezygnuj¹ z ich dalszego prowadzenia ze wzglêdu na z³¹ sytuacjê finansow¹. Tablica 1. Komitety techniczne (do 2002 r. normalizacyjne komisje problemowe) Zespo³y normalizacyjne koordynuj¹ce dzia³alnoœæ KT Liczba KT Liczba sekretariatów prowadzonych w PKN Liczba KT Liczba sekretariatów prowadzonych w PKN Liczba KT Liczba sekretariatów prowadzonych w PKN Liczba KT Liczba sekretariatów prowadzonych w PKN ZBD ZCR ZEL ZIT ZHG ZPL ZMC ZOŒ WSO Razem

12 W komitetach technicznych pracuje ogó³em oko³o ekspertów. W 2003 r., zgodnie z art. 23 ust. 2 ustawy z dnia 12 wrzeœnia 2002 r. o normalizacji zosta³a dokonana weryfikacja ekspertów, a jej efektem by³o zmniejszenie siê o 4,7 % liczby osób pracuj¹cych w KT. 11,8% 1,0% 12,1% Dziedziny KT Budow nictw o Chemia, rolnictwo i ywnoœæ Elektrotechnika 19,6% 19,1% IT Hutnictwo i górnictwo Przemys³ Lekki 5,2% 11,0% 5,9% 14,3% Mechanika Ochrona zdrowia i œrodowiska Obrona Najwiêcej polskich ekspertów pracuje w sektorach, w których Polska prowadzi najwiêksz¹ wymianê towarow¹ z krajami Unii Europejskiej. 1.3 Rada Normalizacyjna kolegialny organ opiniodawczo-doradczy PKN. W sk³ad Rady Normalizacyjnej wchodzi 25 osób: 5 przedstawicieli organów administracji rz¹dowej, 5 przedstawicieli ogólnopolskich organizacji gospodarczych, 4 przedstawicieli organizacji pracodawców, 2 przedstawicieli krajowych i regionalnych organizacji, których celem statutowym jest ochrona interesów konsumentów, 4 przedstawicieli ogólnopolskich organizacji zawodowych i naukowo-technicznych oraz 5 przedstawicieli szkó³ wy szych i nauki. RADA NORMALIZACYJNA U YTKOWNICY 2 ORGANIZACJE ZAWODOWE TECHNICZNE NAUKOWE 4 ADMINISTRACJA RZ DOWA 5 RADA 25 osób ORGANIZACJE PRACODAWCÓW 4 ORGANIZACJE GOSPODARCZE 5 WY SZE UCZELNIE INSTYTUTY N-B 5 Kadencja cz³onków Rady Normalizacyjnej trwa 4 lata. Rada akceptuje coroczne sprawozdania z dzia³alnoœci PKN sk³adane przez Prezesa PKN. 12

13 Do zadañ Rady nale y tak e wydawanie opinii, w szczególnoœci dotycz¹cych: 1) stanu i kierunków rozwoju normalizacji, 2) wniosków o powo³anie i odwo³anie komitetów technicznych, 3) przepisów wewnêtrznych PKN dotycz¹cych opracowywania dokumentów normalizacyjnych, 4) projektów dokumentów normalizacyjnych, w których opracowywaniu uczestniczy PKN, na zasadach okreœlonych w przepisach wewnêtrznych PKN. Ponadto do kompetencji Rady Normalizacyjnej nale y: sk³adanie wniosku o powo³anie i odwo³anie Prezesa, organizowanie konkursu na stanowisko prezesa PKN. Wybory do Rady Normalizacyjnej odby³y siê w czerwcu 2003 r. W sk³ad Rady weszli: przedstawiciele administracji rz¹dowej: mgr in. Zdobys³aw Adamski przedstawiciel MON dr Dariusz Drewniak przedstawiciel MNiI mgr in. Danuta Koz³owska przedstawicielka MRiRW mgr in. Wojciech Maj przedstawiciel MGPiPS mgr Gustaw Pietrzyk przedstawiciel MSWiA przedstawiciele ogólnopolskich organizacji gospodarczych: mgr in. Stanis³awa Ciborska przedstawicielka Krajowej Rady Przetwórstwa Spirytusu in. Piotr Gondek przedstawiciel Krajowej Izby Gospodarczej mgr in. Wojciech Kibler przedstawiciel Izby Energetyki Przemys³owej prof. dr in. Krzysztof Szymañski przedstawiciel Polskiej Izby Przemys³owo Handlowej Budownictwa prof. dr in. Stanis³aw Tkaczyk reprezentant Krajowej Izby Opakowañ przedstawiciele ogólnopolskich organizacji pracodawców: mgr in. Krzysztof T. Borkowski reprezentant Business Centre Club Zwi¹zek Pracodawców mgr Pawe³ Drabczyñski reprezentant Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych dr Wojciech Leszek reprezentant Polskiej Organizacji Przemys³u i Handlu Naftowego mgr Jacek Ró ycki reprezentant Konfederacji Pracodawców Polskich przedstawiciele krajowych lub regionalnych organizacji, których celem statutowym jest ochrona interesów konsumentów (u ytkownicy): prof. dr hab. Janusz Szymborski reprezentant Stowarzyszenia na rzecz Dzieciñstwa Wolnego od Tytoniu mgr in. Marek Wilczyñski reprezentant Federacji Konsumentów 13

14 przedstawiciele ogólnopolskich organizacji zawodowych i naukowo-technicznych: mgr in. Andrzej Czekaj reprezentant Stowarzyszenia In ynierów Mechaników Polskich mgr in. Krystyna Ko³akowska reprezentantka Polskiego Towarzystwa Logistycznego mgr in. Andrzej Szalewicz reprezentant Stowarzyszenia Elektryków Polskich prof. dr hab. Zdzis³aw Szyjewski reprezentant Polskiego Towarzystwa Informatycznego przedstawiciele szkó³ wy szych i nauki: prof. Andrzej M. Brandt - reprezentant PW Komitetu In ynierii L¹dowej i Wodnej PAN dr in. Wies³aw Górski reprezentant Wojskowego Oœrodka Badawczo-Rozwojowego S³u by Materia³ów Pêdnych i Smarów prof. dr hab. in. Olgierd Hryniewicz reprezentant PAN Wydzia³ Nauk Technicznych prof. dr hab. in. Zygfryd Witkiewicz reprezentant Akademii Œwiêtokrzyskiej dr in. Stanis³aw Zieleniewski reprezentant Instytutu Techniki Budowlanej. W 2003 r. odby³y siê trzy posiedzenia plenarne Polskiego Komitetu Normalizacyjnego pe³ni¹cego obowi¹zki Rady Normalizacyjnej, a po wyborach do Rady Normalizacyjnej przeprowadzono trzy posiedzenia Rady. W trybie korespondencyjnym Rada opiniowa³a projekty Polskich Norm na etapie ankiety powszechnej. Rada wy³oni³a tak e komisjê do przeprowadzenia konkursu na stanowisko prezesa PKN. Rada po zapoznaniu siê z wynikami konkursu dokona³a wyboru dwóch kandydatów, którzy uzyskali najwiêksz¹ liczbê punktów p. dr J. Szymañski uzyska³ 14 punktów oraz p. mgr in. J. Marcinek uzyska³ 8 punktów na 15 mo liwych do uzyskania. Obie kandydatury Rada przedstawi³a Prezesowi Rady Ministrów. W dniu 6 paÿdziernika 2003 r. Premier powo³a³ dr Janusza Szymañskiego na stanowisko Prezesa PKN. 14

15 2. OPRACOWYWANIE POLSKICH NORM 2.1 Programowanie prac normalizacyjnych W 2003 r. zrealizowano ogó³em tematów normalizacyjnych, w tym 90,1 % stanowi³y wprowadzenia norm europejskich do PN. Liczba zrealizowanych w 2002 r. tematów normalizacyjnych by³a rekordowo wysoka, poniewa PK w zwi¹zku z akcesj¹ do CEN i CENELEC by³ zmuszony wprowadziæ do Polskich Norm co najmniej 80 % norm europejskich. By³a to sytuacja nadzwyczajna i mo liwa do realizacji tylko po zastosowaniu metody uznania, czyli wprowadzania norm europejskich do PN w jêzyku orygina³u. Spadek liczby zrealizowanych w 2003 r. tematów normalizacyjnych o 40 % w stosunku do roku poprzedniego obrazuje powrót do warunków normalnej pracy PKN, dyktowanych tempem prac m.in. w europejskich organizacjach normalizacyjnych. Takie samo zjawisko obrazuje liczba zatwierdzonych w 2003 r. Polskich Norm. Tablica 2. Liczba realizowanych tematów normalizacyjnych Tematy dotycz¹ce Wprowadzania norm europejskich Wprowadzania norm miêdzynarodowych Opracowania PN w³asnych Razem Ukszta³towana przez kilka kolejnych lat struktura rodzajów opracowañ w programach jest wyrazem konsekwentnej realizacji g³ównego celu polityki PKN w zakresie uzyskania cz³onkostwa CEN i CENELEC. Struktura realizowanych w 2003 r. tematów normalizacyjnych (w %) 6,2% 3,7% 90,1% Wprow adzania norm europejskich Wprow adzania norm miêdzynarodowych Opracowywania PN w³asnych 15

16 2.2 Zatwierdzanie Polskich Norm Zgodnie z ustaw¹ z dnia 12 wrzeœnia 2002 r. o normalizacji od 1 stycznia 2003 r. Prezes PKN zatwierdza Polskie Normy opracowane przez komitety techniczne i na wniosek KT. (Do koñca 2002 r. Polskie Normy by³y ustanawiane na mocy uchwa³ Polskiego Komitetu Normalizacyjnego.) W 2003 r. kontynuowano wprowadzanie do Polskich Norm norm europejskich metod¹ uznania w jêzyku orygina³u. Liczbê zatwierdzonych PN prezentuj¹ poni sze tabele. Tablica 3. Liczba zatwierdzonych Polskich Norm 2003 r. w sektorach koordynowanych przez poszczególne Zespo³y Normalizacyjne Polskie Normy Zespo³y Normalizacyjne WSO ZBD ZCR ZEL ZHG ZIT ZMC ZOŒ ZPL Razem PN-EN, PN-ETS (ENV, HD, CR, ETSI EN) W tym: uznanie (1 653) PN-ISO, PN-ISO/IEC, PN-IEC PN (w³asne) Razem Tablica 4. Liczba zatwierdzonych w 2003 r. Polskich Norm wprowadzaj¹cych normy europejskie wg dziedzin tematycznych 2003 rok Tematyka ¹cznie w tym: przyjête metod¹ uznania t³umaczenia Budownictwo Chemia, rolnictwo i ywnoœæ Elektryka Hutnictwo i górnictwo Informatyka i telekomunikacja Mechanika Ochrona zdrowia, œrodowiska i zagadnienia ogólne Przemys³ lekki Obronnoœæ Razem Dodaj¹c poprawki do norm europejskich (17) razem zatwierdzono PN wdra aj¹cych normy europejskie. 16

17 Tablica 5. Liczba zatwierdzonych Polskich Norm w poszczególnych dziedzinach Tematyka Budownictwo Chemia, rolnictwo i ywnoœæ Elektryka Hutnictwo i górnictwo Informatyka i telekomunikacja Mechanika Obronnoœæ Ochrona zdrowia, œrodowiska i zagadnienia ogólne Przemys³ lekki Razem Struktura zatwierdzonych PN w 2003 r. (w %) Budownictwo Chemia, rolnictwo i ywnoœæ 5,6% 7,8% 1,0% 7,0% 15,5% Elektryka Hutnictwo i górnictwo IT 25,6% 19,8% Mechanika Ochrona zdrowia i œrodowiska 9,1% 8,6% Przemys³ lekki Obronnoœæ 17

18 Lp. Nr dyrektywy Miejsce opublikowania polskiej implementacji Tablica 6. Stan wdro eñ norm europejskich zharmonizowanych z dyrektywami nowego podejœcia do Polskich Norm Akronim Skrócony tytu³ polski Liczba ENZ wed³ug publikacji w OJ C Liczba ENZ (EN, ETS, ENV, HD) wdro onych do PN Razem W tym PN przet³umaczone /23/EWG Nr 49/2003, poz /404/EWG Nr 98/2003, poz /378/EWG Nr 115/2003, poz /106/EWG LVD SPV TOYS Urz¹dzenia elektryczne niskonapiêciowe Proste zbiorniki ciœnieniowe Bezpieczeñstwo zabawek Wyroby budowlane Nr 209/2002, poz /336/EWG Nr 90/2003, poz /686/EWG Nr 80/2003, poz /384/EWG Nr 4/2004, poz /385/EWG Nr 4/2003, poz. 45 CPD EMC PPE NAWI AIMD Kompatybilnoœæ elektromagnetyczna Œrodki ochrony indywidualnej Nieautomatyczne urz¹dzenia wagowe Aktywne wszczepialne urz¹dzenia medyczne

19 /396/EWG Nr 91/2003, poz /42/EWG Nr 97/2003, poz /15/EWG Nr 117/2002, poz /42/EWG GAD Urz¹dzenia spalaj¹ce paliwa gazowe Sprawnoœæ wodnych kot³ów grzewczych na paliwa ciek³e lub gazowe BED Materia³y wybuchowe do u ytku cywilnego EXPLOSIVES Urz¹dzenia medyczne Nr 4/2003, poz /9/WE Nr 143/2003, poz /25/WE Nr 91/2003 poz /62/WE Nr 63/2001 poz /16/WE MDD Urz¹dzenia i systemy zabezpieczaj¹ce przeznaczone do u ytku w atmosferach potencjalnie wybuchowych ATEX RCD PPW odzie rekreacyjne Opakowania i odpady opakowaniowe Urz¹dzenia dÿwigowe Nr 117/2003, poz LIFTS /48/WE System szybkiej kolei transeuropejskiej HSR

20 /57/WE Nr 219/2003, poz EEF Efektywnoœæ energetyczna urz¹dzeñ ch³odniczych /98/WE Wyposa enie morskie /23/WE MED. Urz¹dzenia ciœnieniowe Nr 99/2003, poz /37/WE PED Bezpieczeñstwo maszyn Nr 91/2003, poz /79/WE Nr 4/2003, poz /5/WE Nr 176/2002, poz /9/WE Nr 15/2004 poz /14/WE Nr 138/2003 poz /55/WE Nr 79/2003 poz. 714 MAD IVDD Urz¹dzenia do diagnostyki in vitro Urz¹dzenia koñcowe radiowe i telekomunikacyjne RTTE PCT NEE EEB Urz¹dzenia linowe do transportu osób Emisja ha³asu do œrodowiska Efektywnoœæ energetyczna zap³onników Razem

21 3 DZIA ALNOŒÆ WYDAWNICZA 3.1 Publikowanie Polskich Norm W 2003 r. skierowano do druku 4419 nowych norm PN. Przygotowano do druku PN w plikach postscript, w plikach.pdf, w plikach.pdf lub.rdo po zeskanowaniu orygina³ów norm EN lub z zapisu elektronicznego CEN. Zapis wszystkich tych norm zosta³ wprowadzony do systemu DocuTech do wykorzystania w druku na ¹danie Liczba opublikowanych nowych tytu³ów Polskich Norm i zmian do PN Wydawnictwa w³asne PKN W 2003 r. wykonano prace wydawnicze, w wyniku których ukaza³y siê nastêpuj¹ce publikacje w³asne PKN: Miesiêcznik naukowo-techniczny Normalizacja z suplementem Wiadomoœci PKN 12 numerów (ka dy w nak³adzie 1750 egz.); SI Guide. Miêdzynarodowy uk³ad jednostek miar (nak³ad 2000 egz.); Zarz¹dzanie œrodowiskowe. Komentarz do norm serii ISO druk na ¹danie (DocuTech) na potrzeby sprzeda y (dotychczasowy nak³ad 325 egz); ISO 9001 dla ma³ych firm. Metody postêpowania. Poradnik Komitetu ISO/TC 176 (nak³ad egz.); Katalog Polskich Norm 2003 t. I-II (nak³ad egz.) uzupe³niony dodatkami Aktualizacja 1 i 2; Specyfikacja Techniczna ISO/TS Zarz¹dzanie œrodowiskowe Ocena cyklu ycia Format dokumentowania danych druk na ¹danie (DocuTech) na potrzeby sprzeda y (dotychczasowy nak³ad 75 egz); 21

22 Specyfikacja techniczna ISO/TS16949 Systemy zarz¹dzania jakoœci¹ Szczegó³owe wymagania do stosowania ISO 9001:2000 w przemyœle motoryzacyjnym w produkcji seryjnej oraz w produkcji czêœci zamiennych druk na ¹danie (DocuTech) na potrzeby sprzeda y (dotychczasowy nak³ad 355 egz); Raport techniczny ISO/IEC TR Technika informatyczna Wytyczne do zarz¹dzania bezpieczeñstwem systemów informatycznych. Czêœæ 2: Zarz¹dzanie i planowanie bezpieczeñstwa systemów informatycznych druk na ¹danie (DocuTech) na potrzeby sprzeda y (dotychczasowy nak³ad 156 egz.); Raport techniczny ISO/IEC TR Technika informatyczna Wytyczne do zarz¹dzania bezpieczeñstwem systemów informatycznych. Czêœæ 3: Techniki zarz¹dzania bezpieczeñstwem systemów informatycznych druk na ¹danie (DocuTech) na potrzeby sprzeda y (dotychczasowy nak³ad 125 egz.); Raport techniczny ISO/TR Zarz¹dzanie œrodowiskowe Ocena cyklu ycia Przyk³ady zastosowania ISO do okreœlania celi i zakresu oraz analizy zbioru druk na ¹danie (DocuTech) na potrzeby sprzeda y, (dotychczasowy nak³ad 127 egz.); Informator PKN 1/2003 Zespó³ Elektryki Polskiego Komitetu Normalizacyjnego (nak³ad 520 egz.), artyku³y zosta³y zamieszczone równie na stronach intra- i internetowej PKN; Broszura PKN Fakty i liczby nak³ad 50 egz. (w PKN wykonano równie projekt obwoluty do 50 egz. CD-ROM z wersj¹ w jêz. angielskim PKN. Facts and Figures). Ponadto zosta³y opracowane redakcyjnie i przygotowane w formie elektronicznej do wykorzystania w druku i w intra lub internecie t³umaczenia nastêpuj¹cych dokumentów do u ytku wewnêtrznego w pracach normalizacyjnych: Dyrektywy ISO/IEC cz. 1 i 2:2001 Przepisy wewnêtrzne CEN/CENELEC cz. 2:2002 Na potrzeby promocyjne zosta³ zamówiony projekt logo PKN 80-lat z mo liwoœci¹ modyfikacji do wykorzystania z okazji kolejnych rocznic PKN. 22

23 4 US UGI INFORMACYJNE Us³ugi informacyjne PKN by³y œwiadczone klientom bezp³atnie w czytelniach lub przez telefon w przypadku prostych informacji i odp³atnie w formie sprzeda y informacji specjalistycznej (np. wykazy tematyczne, aktualizacja norm). Dzia³alnoœæ informacyjna by³a prowadzona przez PKN w Warszawie, odzi i Katowicach oraz za poœrednictwem czterech punktów informacji normalizacyjnej (PIN) autoryzowanych przez PKN, usytuowanych w Gdañsku, Krakowie, Poznaniu i Wroc³awiu. W 2003 r. mo na by³o zauwa yæ nastêpuj¹ce zjawiska: nast¹pi³ znaczny wzrost liczby dokumentów udostêpnianych w czytelniach, nast¹pi³ spadek zainteresowania p³atnymi us³ugami informacyjnymi, zaobserwowano wzrost liczby prostych informacji telefonicznych, znacznie spad³a sprzeda projektów PN skierowanych do ankiety powszechnej, poniewa od 2003 r. sprzeda y projektów PN dokonuje siê wy³¹cznie w czasie trwania ankiety powszechnej projektu, a nie jak poprzednio do czasu ukazania siê drukiem zatwierdzonej PN. Tablica 7. Bezp³atne us³ugi informacyjne Us³ugi Korzystanie z czytelni norm: liczba czytelników liczba udostêpnionych dokumentów œrednia liczba dokumentów udostêpnionych jednej osobie 4,9 4,6 4,1 4,1 Proste informacje telefoniczne Tablica 8. P³atne us³ugi informacyjne (w tys. z³otych) Us³ugi Informacja specjalistyczna Fragmenty bazy danych Polskich Norm oraz aktualizacja baz klientów Kopie PrPN do ankiety powszechnej Razem

24 P³atne us³ugi informacyjne (w %) 37,6% Informacja specjalistyczna 12,9% 49,5% Fragmenty bazy danych PN oraz aktualizacja baz klientów Kopie PrPN do ankiety powszechnej 5 SPRZEDA NORM I INNYCH PRODUKTÓW NORMALIZACYJNYCH PKN prowadzi³ sprzeda polskich i zagranicznych norm i innych wydawnictw normalizacyjnych oraz licencji na eksploatacjê niematerialnych praw PKN dotycz¹cych znaku zgodnoœci z PN. Sprzeda ta prowadzona by³a przez PKN w Warszawie, Katowicach i odzi, a tak e w autoryzowanej przez PKN sieci punktów informacji normalizacyjnej (Gdañsk, Kraków, Poznañ, Wroc³aw) i punktów sprzeda y norm (Gliwice, Lublin, Szczecin). 5.1 Polskie Normy i wydawnictwa w³asne W latach odnotowano dynamiczny wzrost sprzeda y Polskich Norm. W 2002 roku wprowadzono now¹ politykê cenow¹ Polskich Norm, czego efektem by³ wzrost wartoœci sprzedanych norm o 40 % i jednoczeœnie spadek liczby sprzedanych egzemplarzy. W 2003 r. sprzedano ³¹cznie 200 tys. sztuk wydawnictw PKN na kwotê tys. z³, w tym: 177 tys. sztuk Polskich Norm na kwotê tys. z³. Od 2000 r. wprowadzono sprzeda Polskich Norm tak e w prenumeracie. W 2000 r. z tej formy skorzysta³o 27 klientów, w 2001 r. 79, w 2002 r. 77, a w 2003 r Liczba sprzedanych egzemplarzy wydawnictw PKN, w tym Polskich Norm (w tys. sztuk) Wydawnictwa PKN Polskie Normy 24

25 5.2 Normy miêdzynarodowe i zagraniczne Sprzeda norm miêdzynarodowych i zagranicznych by³a prowadzona wy³¹cznie przez PKN, wg cen katalogowych wydawcy danej normy. Oprócz norm sprzedawane by³y tak e inne wydawnictwa normalizacyjne, takie jak katalogi, komentarze i przepisy techniczne. Stanowi³y one jednak niewielki procent ca³ej sprzeda y. Znaczny procent sprzeda y norm niemieckich, brytyjskich i francuskich stanowi³y wprowadzenia norm europejskich. W 2003 r. podpisano kolejne umowy na sprzeda norm zagranicznych z wykorzystaniem formy elektronicznej. ¹cznie sprzedano egzemplarzy zagranicznych produktów normalizacyjnych na wartoœæ 1 043,9 tys. z³. Wartoœæ sprzeda y zagranicznych produktów normalizacyjnych w 2003 r. (w tys. z³) ,3 300, ,3 189, ,6 8,8 38,1 0 Amerykañskie Miêdzynarodowe Niemieckie Europejskie Francuskie Brytyjskie Inne Systematycznie od 1999 r. odnotowuje siê iloœciowy, a co za tym idzie, tak e wartoœciowy spadek sprzeda y norm miêdzynarodowych i zagranicznych, jako wynik coraz wiêkszej liczby wprowadzanych norm EN, ISO i IEC do zbioru Polskich Norm. Wartoœæ sprzeda y w latach przedstawiono w tablicy nr 9. Tablica 9. Wartoœæ sprzeda y norm miêdzynarodowych i zagranicznych (w tys. z³) Lata Wartoœæ sprzeda y

26 Udzia³ iloœciowy sprzeda y norm zagranicznych w wolumenie ca³kowitej sprzeda y norm by³ niewielki, ale z uwagi na wysokie ceny stosunkowo wysoki by³ udzia³ wartoœciowy. W 2000 r. 37 %, w 2001 r. 23 %, w 2002 r. 18 %, w 2003 r. 13 % wartoœci wystawionych faktur. 40 Udzia³ iloœci sprzedanych norm zagranicznych w wolumenie ca³kowitej iloœci sprzedanych norm (w %) 37% 23% 18% 13% Niematerialne prawa PKN znak zgodnoœci z Polsk¹ Norm¹ Znak zgodnoœci z Polsk¹ Norm¹ jest w³asnoœci¹ PKN. Wyrób spe³niaj¹cy wymagania PN mo e byæ oznakowany Znakiem zgodnoœci z PN jedynie na podstawie certyfikatu zgodnoœci wydawanego przez akredytowan¹ jednostkê certyfikuj¹c¹ wyroby (JCW). Certyfikat jest wydawany producentowi lub importerowi wyrobu. Prawo wydawania certyfikatów JCW otrzymuje po zawarciu z PKN odpowiedniej umowy licencyjnej. Certyfikat jest wydawany na trzy lata z mo liwoœci¹ dalszego przed³u enia. Z tytu³u stosowania certyfikatu i znaku zgodnoœci z PN producent wnosi odpowiednie op³aty na rzecz PKN zarz¹dzaj¹cego systemem znaku. Szczegó³owe dane w tym zakresie przedstawiono w poni szej tablicy. Tablica 10. Liczba licencji, wydanych certyfikatów i uniewa nionych certyfikatów Wyszczególnienie ¹cznie od 1995 r. Liczba licencji 1 15 Liczba wydanych certyfikatów Liczba uniewa nionych certyfikatów W 2003 r. przygotowano i przyjêto wszystkie niezbêdne akty prawne PKN okreœlaj¹ce procedurê certyfikacji na znak zgodnoœci z PN. 26

27 6 WSPÓ PRACA MIÊDZYNARODOWA W 2003 r. PKN prowadzi³ wspó³pracê z nastêpuj¹cymi organizacjami i instytucjami miêdzynarodowymi i europejskimi: Miêdzynarodow¹ Organizacj¹ Normalizacyjn¹ ISO (cz³onek za³o yciel od 1947 r.), Miêdzynarodow¹ Komisj¹ Elektrotechniczn¹ IEC (cz³onek od 1923 r.), Europejskim Komitetem Normalizacyjnym CEN (w tym z Europejskim Komitetem ds. Normalizacji elaza i Stali ECISS) (afiliant od 1991 r.), Europejskim Komitetem Normalizacyjnym Elektrotechniki CENELEC (afiliant od 1991 r.), Europejskim Instytutem Norm Telekomunikacyjnych ETSI (ETSI/NSO od 1994 r.), Zespo³em Roboczym ds. Polityki w dziedzinie Harmonizacji Technicznej i Normalizacji Europejskiej Komisji Gospodarczej ONZ EKG/ONZ, Grup¹ Wy szych Urzêdników do spraw Normalizacji i Oceny Zgodnoœci SOGS przy DG Przedsiêbiorstwo Komisji Europejskiej (od 2000 r.), Œwiatow¹ Organizacj¹ Handlu / Porozumieniem w sprawie Barier Technicznych w Handlu (WTO/TBT) (punkt informacyjny), Amerykañskim Towarzystwem ds. Badañ i Materia³ów (ASTM) (wymiana informacji). Jako cz³onek ISO i IEC PKN uczestniczy³ w pracach organów roboczych tych organizacji jako cz³onek czynny P-member lub bierny O-member ). Jako afiliant CEN i CENELEC PKN uczestniczy³ w posiedzeniach organów roboczych w charakterze obserwatora. W CENELEC nie mia³ prawa uczestniczyæ w pracach grup roboczych. Podczas Zgromadzenia Ogólnego ETSI, w dniu 25 marca 2003 r. zosta³o podpisane nowe porozumienie (Memorandum of Understanding MoU) miêdzy PKN a ETSI. Koniecznoœæ podpisania nowego porozumienia wynika³a z postanowieñ nowej ustawy z dnia 12 wrzeœnia 2002 r. o normalizacji. Zgodnie z tym porozumieniem PKN pe³ni rolê Krajowej Jednostki Normalizacyjnej ETSI (ETSI/NSO). PKN nie uczestniczy w pracach organów roboczych ETSI, natomiast prowadzi ankietê projektów norm europejskich opracowywanych przez ETSI oraz wprowadza te normy do zbioru Polskich Norm. W latach PKN prowadzi³ sekretariaty dwóch komitetów technicznych ISO: TC 98 i TC 195, trzech podkomitetów: TC 34/SC 3, TC 98/SC 2, TC 107/SC 7 oraz jednego komitetu technicznego IEC: TC 27. PKN uczestniczy³ w programie pomocy zagranicznej PHARE 2001 Certyfikacja i normy Faza III PL W czêœci twinningowej zrealizowano 24 misje ekspertów z konsorcjum AFNOR/DIN/ON, w czêœci inwestycyjnej przygotowano dokumentacjê zakresu zadañ na us³ugi i specyfikacjê techniczn¹ na sprzêt. Wspó³pracê dwustronn¹ PKN prowadzi³ z Austriackim Instytutem Normalizacyjnym (ON), Czeskim Instytutem Normalizacji (ÈSNI), S³owackim Instytutem Normalizacji (SUTN), Niemieckim Krajowym Komitetem Elektryki (DKE). W ramach wspó³pracy odbywa³y siê wzajemne wizyty przedstawicieli tych organizacji, a kluczowym momentem by³o podpisanie w listopadzie 2003 r. Porozumienia o wspó³pracy miêdzy PKN a ON. 27

28 Tablica 11. Uczestnictwo PKN w pracach komitetów technicznych (TC) i podkomitetów (SC) miêdzynarodowych oraz europejskich organizacji normalizacyjnych 1) Organizacja Forma cz³onkostwa Liczba TC+SC / udzia³ procentowy** ISO* IEC CEN CENELEC P O P O % 53 % 39 % 38% % 36 % 48 % 48% % 54 % 49 % 48% % 44 % 48 % 48% % 35 % 29 % 28% *** 32,5 % 34 % 35 % 32% 1) Uczestnictwo w posiedzeniach w 2003 r.: ISO w 25 posiedzeniach bra³o udzia³ 48 przedstawicieli PKN IEC w 21 posiedzeniach bra³o udzia³ 32 przedstawicieli PKN CEN w 15 posiedzeniach bra³o udzia³ 16 przedstawicieli PKN CENELEC w 4 posiedzeniach bra³o udzia³ 5 przedstawicieli PKN * Wspólny Komitet Techniczny ISO/IEC JTC1 ujêto w danych dotycz¹cych ISO ** udzia³ procentowy w stosunku do liczby aktywnych TC+S.C. *** w tym CCAF 28

29 Udzia³ procentowy PKN w pracach komitetów technicznych (TC) i podkomitetów (SC) miêdzynarodowych i europejskich organizacji normalizacyjnych 60% 50% 40% 30% 20% ISO* "P" IEC "P" CEN CENELEC 10% 0% W 2003 r. PKN otrzyma³ dokumenty robocze ISO, dokumentów roboczych IEC, dokumenty CEN (w tym projektów norm EN) oraz 770 dokumentów CENELEC (w tym 562 projekty EN). S¹ to liczby podobne jak w latach ubieg³ych. Statystyka wype³niania przez PKN obowi¹zków cz³onka P w komitetach technicznych ISO 5,0% 4,5% 4,0% 3,5% 3,0% 2,5% 2,0% 1,5% 1,0% 0,5% 0,0% 4,70% 2,90% 1,40% % nieudzielonych odpowiedzi lub udzielonych po terminie W zakresie wype³niania tych obowi¹zków PKN plasuje siê w pierwszej dziesi¹tce krajowych jednostek normalizacyjnych cz³onków ISO. Pomimo spadku uczestnictwa w pracach ISO i IEC o ok. 10 % w stosunku do lat , obserwuje siê poprawê jakoœci tego uczestnictwa. 29

30 7 DZIA ALNOŒÆ SZKOLENIOWA Prowadzono nastêpuj¹ce rodzaje dzia³alnoœci: szkolenia na potrzeby w³asne organizowane g³ównie dla pracowników PKN, którzy brali udzia³ w szkoleniach specjalistycznych, podnosili swoje kwalifikacje w zakresie znajomoœci jêzyków obcych, obs³ugi programów komputerowych oraz studiowali na uczelniach wy szych i studiach podyplomowych; us³ugi szkoleniowe dla osób spoza Biura Komitetu. Zorganizowano m.in. nastêpuj¹ce kursy: Informacja normalizacyjna w nowoczesnej firmie Normalizacja w przedsiêbiorstwie Podstawy normalizacji Normy zharmonizowane z dyrektywami nowego podejœcia Jednolity rynek europejski harmonizacja prawa, normalizacja i ocena zgodnoœci Wyk³adowcami na tych kursach byli przede wszystkim pracownicy Komitetu. W 2003 r. skoncentrowano siê g³ównie na organizacji szkoleñ wewnêtrznych w zwi¹zku z bliskim cz³onkostwem PKN w CEN i CENELEC oraz wynikaj¹cymi z cz³onkostwa obowi¹zkami. W miesi¹cu grudniu 2003 r. zorganizowano jednodniowe szkolenie nt. obowi¹zków komitetów technicznych PKN wynikaj¹cych z cz³onkostwa w CEN i CENELEC od 1 stycznia 2004 r. W szkoleniu uczestniczyli przewodnicz¹cy, zastêpcy przewodnicz¹cych, sekretarze i eksperci KT, ogó³em ok. 270 osób. Zestawienie przedstawiaj¹ce liczbê osób przeszkolonych zaprezentowano w poni szej tablicy. Tablica 12. Liczba osób przeszkolonych Rodzaj szkolenia Razem Szkolenia zewnêtrzne Szkolenia wewnêtrzne Razem

31 Liczba osób przeszkolonych Szkolenia zewnêtrzne Szkolenia wewnêtrzne 8 FINANSOWANIE DZIA ALNOŒCI NORMALIZACYJNEJ Wydatki PKN na dzia³alnoœæ normalizacyjn¹ finansowane s¹ przede wszystkim z bud etu pañstwa, ale znacz¹c¹ rolê odgrywaj¹ w tym równie œrodki specjalne. Wp³ywy osi¹gane przez PKN za udzielanie informacji normalizacyjnej, sprzeda norm i innych produktów normalizacyjnych, szkolenia normalizacyjne, dobrowolne wp³aty jednostek gospodarczych itp. w coraz wiêkszej czêœci pokrywaj¹ wydatki. Tablica 13. Finanse PKN (w tys. z³) Wyszczególnienie Wp³ywy osi¹gniête przez PKN (z wy³¹czeniem wp³aty do bud etu ze œrodków specjalnych) w tym: dobrowolne wp³aty jednostek gospodarczych Wydatki PKN ogó³em w tym: sfinansowane œrodkami bud etu pañstwa Procentowy udzia³ wp³ywów w wydatkach ogó³em (poz. 1 : poz. 2) 100 % 18,5 % 17,6 % 25,2 % 30,0% 31

32 Procentowy udzia³ w³asnych przychodów w wydatkach ogólnych 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% Wypracowane przez PKN œrodki specjalne pozwoli³y w 2003 r. na zrealizowanie bardzo wa - nych dla dzia³alnoœci normalizacyjnej zadañ inwestycyjnych na ogóln¹ kwotê ok. 3,5 mln z³. Przede wszystkim dokonano zakupów sprzêtu komputerowego (21 komputerów przenoœnych, 50 komputerów osobistych, 2 serwery do zarz¹dzania sieci¹ komputerów osobistych) i peryferiów, oprogramowanie, w tym oprogramowanie antywirusowe, zmodyfikowano system NORMA. Zakupiono tak e dwie maszyny do druku na ¹danie POD. Zrealizowane zadania ze œrodków specjalnych mia³y na celu przygotowanie PKN do wype³niania roli cz³onka CEN i CENELEC, zgodnie z warunkiem 6, który okreœla³, e cz³onek CEN i CENELEC musi posiadaæ odpowiedni¹ strukturê telekomunikacyjn¹ i informatyczn¹ umo liwiaj¹c¹ wspó³dzia³anie z odpowiednimi agendami CEN/CENELEC. Gdyby nie wypracowane œrodki specjalne zadania zwi¹zane ze spe³nieniem warunków cz³onkowskich CEN/CENELEC musia³yby byæ sfinansowane ze œrodków bud etu pañstwa. 32

33 33

34 Polski Komitet Normalizacyjny ul. Œwiêtokrzyska 14, Warszawa 32