Przedmiotowy System Oceniania z ETYKI. klasy I-VI

Transkrypt

1 PUBLICZNA SZKOŁA PODSTAWOWA NR 3W OBORNIKACH ŚLĄSKICH Przedmiotowy System Oceniania z ETYKI klasy I-VI ROK SZKOLNY 2014/2015 Opracowanie: Zdzisława Zając- nauczyciel etyki

2 Podstawą działań etycznych jest dobro człowieka jako jednostki i w relacjach międzyludzkich. Fernando Savater określił działanie etyczne jako wynikające z perspektywy osobistej którą każdy osobnik przyjmuje, zastanawiając się, co jest lepsze dla jego dobra w danym momencie, a jednocześnie nie próbuje przekonać innych, że taki właśnie wybór - jego wybór - uczyni życie wszystkich ludzi lepszym i szczęśliwszym. Można powiedzieć, że w etyce najważniejsze jest życie w zgodzie z samym sobą i posiadanie inteligentnej odwagi konsekwentnego działania tu i teraz (Fernando Savater, Polityka dla syna, tekst za wyd. 14, Barcelona 1998, przekł. K. Adamska,[w:] Gazeta Wyborcza, 5 lipca 2003, str. 20). Przedmiotowy System Oceniania z etyki zawiera cele, standardy i kryteria oceniania pracy ucznia. I. Cele kształcenia -Wymagania ogólne (zgodne z podstawą programową) 1. Kształtowanie refleksyjnej postawy wobec człowieka, jego natury, powinności moralnych oraz wobec różnych sytuacji życiowych. 2. Przygotowanie do rozpoznawania podstawowych wartości. 3. Dostrzeganie różnorodności postaw i zachowań ludzi. 4. Wyrażanie opinii i wartościowanie zjawisk społecznych na poziomie społeczności szkolnej i społeczności lokalnej. 3. Dostrzeganie różnorodności postaw i zachowań ludzi. 4. Wyrażanie opinii i wartościowanie zjawisk społecznych na poziomie społeczności szkolnej i społeczności lokalnej. B. Wymagania szczegółowe. 1. Rozbudzanie i kształtowanie wrażliwości moralnej, społecznej i estetycznej. 2. Przygotowanie do wzbogaconego o własne refleksje obcowania z filozofią jako umiłowania mądrości i drogą do lepszego poznania prawdy. 3. Pomaganie w zgłębianiu istoty różnych wartości. 4. Pomoc w dostrzeganiu praktycznych konsekwencji wcielania wartości w życie w odniesieniu do samego siebie, do innych, do społeczności i do całego świata.

3 5. Pogłębianie zrozumienia, motywacji i odpowiedzialności w związku z dokonywaniem pozytywnych wyborów jednostkowych i społecznych. 6. Inspirowanie do wyboru własnych wartości. 7. Zachęcanie do bliższego i głębszego poznania samego siebie. 8. Pomoc w odkrywaniu własnej tożsamości. 9. Pomoc w uzyskiwaniu możliwie najlepszych odpowiedzi na podstawowe pytania, np. o sens ludzkiego życia, jak powinno się postępować. 10. Rozwijanie umiejętności dostrzegania powiązań pomiędzy własnym doświadczeniem a myśleniem. 11. Budzenie i rozwijanie własnych zainteresowań. 12. Rozwijanie poczucia odpowiedzialności za słowo i czyny. 13. Czytanie ze zrozumieniem tekstów. 14. Rozwijanie narzędzi językowo-myślowych: formułowanie pytań, stosowanie wyjaśnień, rozróżnianie pojęć, dostrzeganie powiązań między pojęciami, porównywanie, klasyfikowanie, wnioskowanie, argumentowanie, uzasadnianie, posługiwanie się przykładami, badanie konsekwencji, wykrywanie sprzeczności i błędów w rozumowaniu własnym i cudzym. 15. Rozwijanie umiejętności prowadzenia dialogu. 16. Kształtowanie postawy tolerancji i otwartości wobec drugiego człowieka. 17. Budowanie zaufania wobec własnego umysłu. 18. Dostrzeganie popełnianych błędów jako czynnika pomocnego w drodze do doskonalszego myślenia. II.Treści programowe i wymagania szczegółowe kl I-III 1.Prawa i obowiązki 2 Równe prawa niezależnie od tego, gdzie się urodzili, jak wyglądają, jaką religię wyznają, jaki mają status materialny; 3) ukazywanie uczniom konieczności doskonalenia samego siebie; 4.Busola życia, czyli niezawodny system wartości - wspieranie uczniów w poszukiwaniu wartości; 5.Słowa, które ranią prawdomówność 6. Poszanowanie cudzej własności a kradzież 7.Prawda a kłamstwo godność człowieka

4 8. Poczucie własnej wartości - szacunek dla siebie i innych 9.Przyjaźń i wrogość Uczeń kończący klasę I: przestrzega reguł obowiązujących w społeczności dziecięcej (współpracuje w zabawach i w sytuacjach zadaniowych) oraz w świecie dorosłych (grzecznie zwraca się do innych, ustępuje osobom starszym miejsca w autobusie, podaje upuszczony przedmiot itp.); wie, że nie można dążyć do zaspokojenia swoich pragnień kosztem innych; nie niszczy otoczenia; zdaje sobie sprawę z tego, jak ważna jest prawdomówność, stara się przeciwstawiać kłamstwu i obmowie; wie, że nie wolno zabierać cudzej własności bez pozwolenia, pamięta o oddawaniu pożyczonych rzeczy i nie niszczy ich; niesie pomoc potrzebującym, także w sytuacjach codziennych; wie, że ludzie żyją w różnych warunkach i dlatego nie należy chwalić się bogactwem ani dokuczać dzieciom, które wychowują się w trudniejszych warunkach. Uczeń kończący klasę III: rozumie, że ludzie mają równe prawa, niezależnie od tego, gdzie się urodzili, jak wyglądają, jaką religię wyznają, jaki mają status materialny; okazuje szacunek osobom starszym; zastanawia się na tym, na co ma wpływ, na czym mu zależy, do czego może dążyć, nie krzywdząc innych; stara się nieść pomoc potrzebującym; wie, na czym polega prawdomówności jak ważna jest odwaga przeciwstawiania się kłamstwu i obmowie; potrafi z tej perspektywy oceniać zachowania bohaterów baśni, opowiadań, legend, komiksów; wie, że nie można zabierać cudzej własności i stara się tego przestrzegać; wie, że należy naprawić wyrządzoną szkodę; dostrzega, kiedy postaci z baśni, opowiadań, legend, komiksów nie przestrzegają reguły nie kradnij ; starannie dobiera przyjaciół i pielęgnuje przyjaźnie w miarę swoich możliwości; wie, że jest częścią przyrody, chroni ją i szanuje; nie niszczy swojego otoczenia. III. Treści nauczania i umiejętności wymagania szczegółowe -Kl. IV-VI 1. Wstęp co to jest etyka?

5 2. Poznawanie siebie, dostrzeganie cech indywidualnych własnych i najbliższych osób. 3. Wyjaśnianie prawdziwego znaczenia własnych zachowań oraz ich przyczyn i konsekwencji. 4. Człowiek jako osoba, godność człowieka. 5. Przyjmowanie odpowiedzialności za siebie. 6. Prawa i obowiązki, zasady i reguły postępowania, w tym także w ruchu drogowym. 7. Uczestnictwo w grupie, porozumiewanie się z innymi. 8. Wolność i jej różne rozumienie, autorytety i wzory osobowe. 9. Praca i jej wartość dla człowieka. 10. W świecie wartości: pokój, szacunek, szczęście, pokora, uczciwość, jedność. 11.Uzasadnianie opinii, wydawanie sądów, kryteria ocen, między innymi w odniesieniu do zjawisk społecznych na poziomie małej grupy, społeczności szkolnej i społeczności lokalnej. 12. Problematyka wybranych zagadnień bioetycznych i związanych z ochroną środowiska.

6 IV. Przewidywane osiągnięcia uczniów Zakończenie realizacji kompleksowego programu nauczania etyki powinno zaowocować następującymi kompetencjami ucznia: Wrażliwość na kwestie moralne i etyczne. Rozumienie znaczenia wartości w życiu, odróżnianie wartości uniwersalnych od wartości innych niż etyczne. Gotowość do budowania własnego systemu wartości na fundamencie wiedzy uzyskanej na lekcjach etyki. Gotowość do chronienia wartości poprzez aktywne życie, włączanie się w różne działania, jak też inicjowanie własnych na rzecz np. środowiska, obrony słabych i pokrzywdzonych. Gotowość do aktywnego przeciwstawiania się wszelkim przejawom zła, takim jak niesprawiedliwość, dyskryminacja itp. Rozumienie pojęć z zakresu etyki i prawidłowe posługiwanie się nimi. Umiejętność podejmowania właściwych decyzji w oparciu o posiadaną wiedzę, wyniesioną z lekcji etyki oraz nie unikanie odpowiedzialności za swoje decyzje, czyny i ich następstwa. Otwartość, dociekliwość, ciekawość świata przy zachowaniu stanowiska zdroworozsądkowego, zagwarantowanego uważną percepcją oraz logicznym, krytycznym myśleniem, a także samodzielnością w tworzeniu sądów i opinii. Rozumienie wartości i wyjątkowości własnej kultury, przy poszanowaniu dla innych kultur, religii czy światopoglądów. Rozumienie konieczności nieustannego doskonalenia się etycznego, moralnego, pracy nad samodyscypliną i ogólnym rozwojem prezentację mini projektu itp.

7 V. Procedury osiągania celów Z powyższego ogólnego przeglądu treści nauczania można się już zorientować, że koncepcja tu przyjęta opiera się na powtarzalności tematów na coraz to wyższym poziomie, co doskonale służy utrwalaniu i uwewnętrznianiu ważnych przekazów. Punktem wyjścia jest zawsze JA CZŁOWIEK bardzo bliskie i zrozumiałe dla każdego zarówno na wcześniejszym etapie rozwoju, gdy egoizm i egocentryzm wpisują się niejako w sposób naturalny w tę fazę rozwojową, jak i później, gdy zaczyna się krystalizować własna osobowość, światopogląd, buduje się indywidualizm i formuje tożsamość młodego człowieka, czyli to, co w nim jedyne, wyjątkowe i niepowtarzalne. W związku z tym następnie przechodzi się od spraw najbliższych typu moje uczucia, moja wola, moja wiedza, zdolności itp. do najbliższego otoczenia jak rodzina i przyjaciele, środowisko ludzi i środowisko przyrodnicze, do planu najdalszego światowego, a więc ujęć globalnych, ogólnych, wreszcie od konkretnych do abstrakcyjnych i uniwersalnych. JA CZŁOWIEK" stanowi zatem pewne nienaruszalne centrum, z którego wychodzi się zataczając nieustannie coraz to szersze spiralne kręgi na kolejnych etapach edukacyjnych. Kilkakrotnie zostało wspomniane i mocno podkreślone, iż na początku nauczania etyki celem zasadniczym do osiągnięcia nie jest metodyczne, naukowe wyuczenie etyki, ale zaledwie położenie pewnych fundamentów, zapoczątkowanie formowania wrażliwości, świadomości istnienia pewnych zagadnień i problemów, kształtowania postaw. Biorąc pod uwagę wiek dzieci należy zatem mieć na uwadze przede wszystkim to, że lekcje etyki powinny odbywać się na zasadzie zabawy, przebiegać w przyjemnej, bezstresowej atmosferze (stąd tak ważna rola humoru!). Nauczyciel powinien pracować usilnie nad stworzeniem mocnych więzi wzajemnego porozumienia, zaufania i sympatii, gdyż stanowią one warunki konieczne udanego nauczania etyki w szkole podstawowej. Formy pracy oraz przebieg lekcji w szkole podstawowej zostały omówione na przykładach, natomiast poza metodami tradycyjnymi, jak na przykład metoda podawcza (opowieść, bajka filozoficzna), czy zmienny rytm pracy (części: narracyjna, rytmiczna, aktywna), najlepsze dla uczniów są zawsze metody aktywizujące, jak burza mózgów, małe inscenizacje sytuacji, ćwiczenia decyzyjne, praca w grupach i gry symulacyjne (np. rozprawa sądowa ), mapa pojęć, projekt, otwarta dyskusja (bardzo trudna, ale uczniowie stopniowo uczą się zasad i kultury dyskutowania: słuchania innych, cierpliwego czekania na swoją kolej, formułowania wypowiedzi z prostym uzasadnieniem, poszukiwania przekonywającej argumentacji), prezentację mini projektu itp.

8 VI. Zasady oceniania Podsumowaniem udziału w zajęciach z etyki jest ocena wyrażona w skali cyfrowej. Natomiast umiejętności, które związane są ze sferą wychowawczą znajdują swoje odzwierciedlenie w ocenie z zachowania. Ocenie podlegają rezultaty zastosowanych metod pracy na zajęciach. Do pomiaru osiągnięć ucznia mogą służyć następujące formy pracy: - udział w dyskusji, rozmowie nauczającej, - projekt indywidualny bądź zbiorowy, - wypowiedź ustna ukazująca zrozumienie pojęć bądź problemu, - prace graficzne: plakat, rysunek, kolaż, makieta, komiks, - udział w inscenizacji, - wypowiedzi pisemne, - praca z tekstem w aspekcie rozumienia i analizy tekstu - drama Co podlega ocenie: aktywne uczestniczenie w lekcji, wypowiedzi ustne, wypowiedzi pisemne, przygotowanie materiałów do lekcji, przygotowanie argumentów do dyskusji, prowadzenie zeszytu, prace domowe, sprawdziany, prace dodatkowe. Wymagania na ocenę: celującą samodzielne przygotowanie prezentacji/projektu, wzorowe prowadzenie zeszytu, aktywny udział we wszystkich lekcjach, posługiwanie się ze zrozumieniem elementarnymi pojęciami z zakresu etyki, systematyczne przygotowanie do lekcji, wyciąganie wniosków podejmowanie zadań dodatkowych, samodzielne inicjowanie pewnych działań, jak na przykład zaproponowanie i opracowanie tematu związanego z omawianym zagadnieniem.

9 bardzo dobrą systematyczne przygotowanie do lekcji, czynny udział w zajęciach/dyskusjach, posługiwanie się ze zrozumieniem elementarnymi pojęciami z zakresu etyki/filozofii, wzorowe prowadzenie zeszytu, odrobione prace domowe, dobrą systematyczne przygotowanie do lekcji, częsty udział w dyskusjach, rozumienie elementarnych pojęć z zakresu etyki/filozofii, dobrze prowadzony zeszyt, odrobione prace domowe, dostateczną rozumienie omawianych zagadnień, sporadyczny udział w dyskusjach, prowadzenie zeszytu, dopuszczającą bierny udział w lekcjach, prowadzenie zeszytu, niedostateczną niespełnienie powyższych warunków. Poza powyższymi ocenami stosowane są również plusy, głównie za aktywność na lekcji i niektóre prace domowe, oraz minusy za nieprzygotowanie do lekcji, brak pracy domowej lub niepodjęcie działań obowiązkowych poleconych przez nauczyciela (trzy plusy stanowią ocenę bardzo dobrą, zaś trzy minusy - ocenę niedostateczną). Jak poprawić ocenę semestralną/roczną? Uczeń musi uzupełnić zaległe prace, zaliczyć sprawdziany lub poprosić o wyznaczenie prac dodatkowych i odrobić je w terminie ustalonym przez nauczyciela.

10