KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH. Wniosek ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

Transkrypt

1 KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH Bruksela, dnia KOM(2006) 684 wersja ostateczna 2006/0236 (COD) Wniosek ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY zakazujące wprowadzania do obrotu, przywozu do Wspólnoty i wywozu ze Wspólnoty futra z kotów i psów oraz produktów zawierających takie futro (przedstawiona przez Komisję) {SEK(2006) 1448} {SEK(2006) 1449} PL PL

2 UZASADNIENIE 1. KONTEKST WNIOSKU Podstawa i cele wniosku Niniejszy wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ma na celu zakazanie wprowadzania do obrotu, przywozu do Wspólnoty i wywozu ze Wspólnoty futra z kotów i psów oraz produktów z takiego futra. Ustala on ponadto wymogi informacyjne mające na celu zapewnienie, że informacje dotyczące nowych metod wykrywania będą udostępniane Komisji i wymieniane pomiędzy państwami członkowskimi mając na uwadze ewentualne ustanowienie na poziomie UE wspólnych metodyk wykrywania służących do identyfikacji gatunków, z których pochodzą futra i produkty futrzarskie przywożone lub wprowadzane do obrotu. Zakazy mają zastąpić istniejące różnorodne środki ustanowione w kilku państwach członkowskich, służące do wykonania zakazu produkcji i/lub handlu futrem z kotów i psów oraz mające na celu zapobieganie zakłóceniom funkcjonowania rynku wewnętrznego, a tym samym zapewnienie swobodnego przepływu futer i produktów futrzarskich w ujęciu ogólnym. Przepisy projektu rozporządzenia mają również na celu zapewnienie, że futro z kotów i psów oraz produkty zawierające takie futro (futro używane jest również jako podbicie lub ozdoba w ubraniach lub w zabawkach) produkowane poza Wspólnotą nie mogą być przywożone do niej lub nie mogą być wywożone poza Wspólnotę. Istnieją dowody, że futro z kotów i psów oraz produkty zawierające takie futro są obecnie wprowadzane do UE i są przedmiotem handlu na jej terenie, niezgłoszone jako takie, choć trudno jest ilościowo określić część, jaką stanowi futro z kotów i psów w całkowitych wielkościach dotyczących ogólnego handlu futrami. Dostępne dowody wskazują, że większość tych produktów pochodzi z krajów trzecich, gdyż w państwach członkowskich nie ma tradycji hodowania kotów i psów do celów produkcji futra. Od kilku lat konsumenci są zaniepokojeni tym, że mogliby kupić futro lub produkty futrzarskie wykonane z kotów i psów. Ponieważ zwierzęta te uważane są za towarzyszy człowieka, ich futro lub produkty futrzarskie ogólnie nie są akceptowane z powodów etycznych. Komisja oraz państwa członkowskie otrzymali w ciągu ostatnich lat ogromną ilość listów i petycji w kwestii handlu futrem z kotów i psów, wyrażających głębokie oburzenie i odrazę konsumentów, polityków i obywateli wobec handlu futrem z kotów i psów lub produktami z takiego futra. Uczucia te wywołały przedstawione w Internecie i transmitowane w telewizji sceny pokazujące, jak koty i psy są wykorzystywane do produkcji futra i traktowane w Azji. Materiał filmowy pokazuje okrutny sposób, w jaki zwierzęta są zabijane lub żywcem obdzierane ze skóry. PL 2 PL

3 Niepokoje konsumentów częściowo wyjaśnia fakt, że nie mogą oni łatwo rozróżnić futra z kotów i psów od innych rodzajów futra lub materiału syntetycznego wykonanego w celu imitowania futra. Ponieważ futro z kotów i psów jest ponadto mniej kosztowne niż inne rodzaje futra i może być używane jako substytut droższych rodzajów futra, istnieje bodziec do nieuczciwych lub oszukańczych praktyk w wykorzystywaniu produktów futrzarskich, w tym również oszukańczego lub wprowadzającego w błąd etykietowania oraz innych praktyk mających na celu zatajenie prawdziwego rodzaju lub pochodzenia produktu. W wyniku obaw wyrażonych przez konsumentów i obywateli, kilka państw członkowskich przyjęło (albo jest w trakcie przyjmowania lub badania) ustawodawstwo mające na celu ograniczenie lub zakazanie działalności gospodarczej związanej z produkcją futra z kotów i psów. Krajowi ustawodawcy stawiają czoła temu problemowi za pomocą różnych środków, począwszy od zakazu hodowli kotów i psów do celów produkcji futra, a skończywszy na zakazie produkcji i/lub przywozu futra otrzymywanego z tych zwierząt lub wymogach etykietowania. W niektórych przypadkach ograniczenia dotyczą kotów i psów, podczas gdy w innych obejmują one również inne zwierzęta domowe. Rosnąca świadomość wśród społeczeństwa i jego nacisk na krajowych ustawodawców mogą doprowadzić do dalszych inicjatyw ustawodawczych w państwach członkowskich, mających na celu zareagowanie na powszechne zaniepokojenie wywołane udostępnianiem informacji i danych dotyczących zabijania do celów produkcji futra zwierząt będących towarzyszami człowieka. W piętnastu państwach członkowskich obowiązuje ustawodawstwo, którego celem jest ograniczenie produkcji futra z kotów i psów lub handlu produktami zawierającymi takie futro. Choć wydaje się, że we wszystkich państwach członkowskich istnieje ogólne porozumienie co do niedopuszczalności handlu i przywozu futra z kotów i psów oraz produktów z takiego futra do Wspólnoty, współistnienie różnych instrumentów ustawodawczych, z których wszystkie mają na celu zaradzenie temu samemu problemowi, oznacza, że przedsiębiorstwa handlowe muszą sprostać różnym wymogom prawnym w poszczególnych państwach członkowskich, w których pragną handlować, bądź do których pragną importować lub eksportować. W rezultacie, wewnętrzny rynek futer może być podzielony, ponieważ: a) współistnienie różnych wymogów prawnych uniemożliwia normalnym rodzajom futra legalnie przywiezionym do Wspólnoty, lub wyprodukowanym we Wspólnocie swobodny obrót w obrębie jej granic, przy czym wewnątrzwspólnotowe przepływy handlowe podlegają szeregowi różnych ograniczeń egzekwowanych na poziomie krajowym; PL 3 PL

4 b) przedsiębiorstwa handlowe muszą dostosować swoje praktyki handlowe do różnych przepisów obowiązujących w każdym państwie członkowskim, ponosząc tym samym dodatkowe koszty spowodowane, na przykład, koniecznością zdobycia określonej wiedzy prawnej lub potrzebą zapewnienia zgodności z wymogami etykietowania; c) konsumenci produktów futrzarskich w ujęciu ogólnym są zniechęceni do kupowania poza granicami z powodu niepewności co do obowiązujących ram prawnych w kraju innym niż ich własny. Niepewność taka działa jak czynnik odstraszający u konsumentów, którzy chcą uniknąć zakupu futra z kotów lub psów lub przyczynić się w jakikolwiek sposób do takiego handlu. Traktat nie pozwala Wspólnocie ustanawiać prawa na podstawie względów etycznych. Niektóre państwa członkowskie, z drugiej strony, uwzględniły te kwestię przy ustanawianiu prawa w sprawach takich, jak obecna. Traktat przyznaje jednak Wspólnocie prawo do przyjmowania środków mających na celu zapobieganie zakłóceniom, które mogą wpływać na funkcjonowanie rynku wewnętrznego. Handel futrami ze zwierząt futerkowych jest legalnym handlem na podstawie prawodawstwa wspólnotowego. Przeszkodom dotyczącym takiego handlu należy więc przeciwdziałać. Z przyjętego orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości wynika, że gdy istnieją różnice między przepisami ustawowymi, wykonawczymi lub administracyjnymi państw członkowskich, które są takie, iż stanowią przeszkodę dla podstawowych swobód, a przez to mają bezpośredni wpływ na funkcjonowanie rynku wewnętrznego, uzasadnione są wspólnotowe środki mające na celu zapobieganie takim przeszkodom. Jak orzekł Trybunał w swoim wyroku z 14 grudnia 2004 r. w sprawie C-434/02 (Arnold André), w przypadku istnienia przeszkód w handlu lub gdy istnieje prawdopodobieństwo, że przeszkody takie wystąpią w przyszłości z powodu tego, iż państwa członkowskie w stosunku do jakiegoś produktu lub jakiejś kategorii produktów podjęły rozbieżne środki lub są w trakcie podejmowania takich środków, które zapewniają różny poziom ochrony, utrudniając w ten sposób swobodny przepływ danego produktu lub danych produktów we Wspólnocie, art. 95 WE upoważnia ustawodawcę wspólnotowego do działania w drodze przyjęcia odpowiednich środków, z poszanowaniem zarówno ust. 3 tego artykułu, jak i zasad prawnych wymienionych w Traktacie bądź wypracowanych przez orzecznictwo, w tym w szczególności zasady proporcjonalności. W zależności od okoliczności, te odpowiednie środki mogą polegać na [...] zakazaniu tymczasowo lub ostatecznie sprzedaży pewnego produktu lub pewnych produktów. PL 4 PL

5 Biorąc również pod uwagę rosnącą świadomość i zaniepokojenie społeczeństwa obecnością futra z kotów i psów na rynku futer i produktów futrzarskich prawdopodobne jest, że może pojawić się więcej przeszkód dla swobodnego przepływu tych produktów wskutek przyjęcia w państwach członkowskich nowych zasad mających na celu zapobieganie wprowadzaniu do obrotu futra z kotów i psów. Ujednolicenie różnych obowiązujących zakazów i/lub środków ograniczających jest najłatwiejszym i najlżejszym sposobem zapobiegania zakłóceniom rynku futer ze zwierząt futerkowych. Dowody udostępnione Komisji prowadzą do wniosku, że ogromna większość obecnych we Wspólnocie produktów z futra z kotów i psów pochodzi z krajów trzecich. Zatem ustanowieniu zakazu handlu musi towarzyszyć równoważny zakaz przywozu tych produktów do Wspólnoty. Zakaz przywozu, wzmacniając zakaz handlu wewnątrzwspólnotowego, odpowiada również na wyrażane przez unijnych konsumentów etyczne obawy co do możliwego wprowadzania do Wspólnoty futra ze zwierząt hodowanych i zabijanych w sposób niehumanitarny. Zakaz wywozu powinien zapewnić, że futro z kotów i psów oraz produkty zawierające takie futro nie będą produkowane we Wspólnocie do celów eksportowych. Kontekst ogólny Istnieje silne polityczne żądanie zakazu handlu futrem z kotów i psów lub produktami z takiego futra. Państwa członkowskie kilkakrotnie zwracały się do Komisji o podjęcie inicjatywy w sprawie zakazu handlu we Wspólnocie futrem z kotów i psów lub produktami zawierającymi takie futro. W grudniu 2003 r. Parlament Europejski przyjął deklarację w sprawie zakazu handlu futrem z kotów i psów żądającą, aby Komisja, na podstawie uprawnień dotyczących rynku wewnętrznego, sporządziła rozporządzenie zakazujące przywozu, wywozu, sprzedaży i produkcji futra z kotów i psów oraz skór, tak aby przywrócić zaufanie unijnych konsumentów i detalistów oraz powstrzymać ten handel. Rada Ministrów ds. Rolnictwa, na posiedzeniu w listopadzie 2003 r. i ponownie w maju 2005 r., przeważającą większością wezwała do podjęcia inicjatywy na poziomie Wspólnoty, mającej na celu powstrzymanie handlu futrem z kotów i psów oraz produktami z takiego futra. Podkreśliła ona, że zakaz na poziomie Wspólnoty będzie skuteczniejszy niż krajowe zakazy, które nie mogą być skuteczne. Niektóre państwa członkowskie wprowadziły już zakaz handlu futrem z kotów i psów. PL 5 PL

6 Spójność z innymi politykami i celami Unii Proponowane zakazy są zgodne z normalnymi praktykami hodowlanymi we Wspólnocie i są bez uszczerbku dla innych wspólnotowych przepisów obowiązujących w sektorze rolniczym. Zakazując wprowadzania do obrotu produktów, którym sprzeciwia się większość konsumentów i obywateli, niniejszy wniosek pomaga przywrócić zaufanie konsumentów do dopuszczalności produktów, których wprowadzanie do obrotu jest regulowane na poziomie Wspólnoty. Ponadto, w odniesieniu do zakazu przywozu, jest on również zgodny z art. XX lit. a) Układu ogólnego w sprawie taryf celnych i handlu (GATT), na podstawie którego przyjęcie lub stosowanie przez dowolną umawiającą się stronę środków niezbędnych do ochrony moralności publicznej jest dozwolone pod warunkiem, że środki takie nie są stosowane w sposób, który stanowiłby arbitralną lub nieuzasadnioną dyskryminację. W swoim kontekście przyjęcie zakazu wewnątrzwspólnotowego handlu zapewnia zgodność z wymogami GATT. 2. KONSULTACJE Z ZAINTERESOWANYMI STRONAMI ORAZ OCENA WPŁYWU Konsultacje z zainteresowanymi stronami Podczas Rady Ministrów ds. Rolnictwa w listopadzie 2003 r. i w maju 2005 r. państwa członkowskie wyraziły wolę dotyczącą zakazu handlu futrem z kotów i psów, wskazując, że krajowe zakazy handlu nie są tak skuteczne, jak inicjatywa na poziomie Wspólnoty. Kilku członków Parlamentu Europejskiego prowadziło aktywną kampanię na rzecz inicjatywy wspólnotowej. W ciągu ostatnich lat napłynęła do Komisji ogromna ilość listów od zaniepokojonych obywateli wyrażających głębokie oburzenie i odrazę wobec takiego handlu. Komisja kontaktowała się z Międzynarodową Federacją Handlu Futrami, która podkreśliła, że jej członkowie, którzy przeważnie prowadzą działalność w wyższym segmencie rynku, nie handlują futrem z kotów i psów, przyznając jednocześnie, że handel futrem z kotów i psów jest trudny do wykrycia. Federacja wyraziła również swoje obawy co do możliwych dalszych inicjatyw zmierzających do zakazania wprowadzania futer w ujęciu ogólnym do obrotu w UE, gdyż zakłóciłoby to zupełnie jej handel. Zakres niniejszego wniosku i jego uzasadnienie stanowią reakcję na takie niepokoje. PL 6 PL

7 Gromadzenie i wykorzystanie wiedzy specjalistycznej Dane dotyczące handlu futrami pochodzą z EUROSTATu i przedstawiają następujące wielkości CAŁKOWITY PRZYWÓZ FUTER SUROWYCH W UE 25 (tony) Rok Całkowity przywóz z Chin Główne źródło ,5 22,1 Norwegia 383, ,9 39,3 Kanada 288,7 CAŁKOWITY PRZYWÓZ FUTER GARBOWANYCH W UE 25 (tony) Rok Całkowity przywóz z Chin Główne źródło ,4 531,5 Chiny ,8 1295,6 Chiny CAŁKOWITY PRZYWÓZ ARTYKUŁÓW ODZIEŻOWYCH, DODATKÓW DO UBIORÓW I POZOSTAŁYCH ARTYKUŁÓW ZE SKÓR FUTERKOWYCH według kodu 4303 W UE 25 (tony) Rok Całkowity przywóz z Chin Główne źródło ,5 890,2 Chiny , Chiny Z powodów podanych powyżej, nie ma dostępnych oficjalnych danych na temat handlu futrem z kotów i psów. Do państw członkowskich skierowano kwestionariusz mający na celu zebranie informacji na temat istniejącego i mającego pojawić się w przyszłości ustawodawstwa w tej sprawie oraz na temat metod wykrywania używanych do stosowania krajowych zakazów (z wynikami można zapoznać się w dokumencie dotyczącym oceny wpływu). PL 7 PL

8 Ocena wpływu Ustalone opcje polityki były następujące: Brak działania Opcja ta nie wpływa na obecną sytuację, a zatem nie zapobiega istniejącym przeszkodom w funkcjonowaniu wewnętrznego rynku produktów futrzarskich. Nie uwzględnia ona też możliwego wystąpienia dalszych zakłóceń tego rynku z powodu przyszłego przyjęcia nowych środków ustawodawczych przez różne państwa członkowskie. Rosnące zaniepokojenie społeczne związane z wprowadzaniem na rynek wewnętrzny futra z kotów i psów lub produktów z takiego futra, na tle powszechnego uczucia odrazy do takich produktów, również pozostałoby nieuwzględnione. Krajowe zakazy i inne przyjęte na poziomie krajowym środki ograniczające w odniesieniu do handlu futrem z kotów i psów nie są w stanie rozwiać obaw konsumentów. Zakaz handlu, przywozu i wywozu futra z kotów i psów oraz zawierających je produktów Opcja ta dotyczyłaby bezpośrednio istoty problemu, który jest rozwiązywany za pomocą szeregu różnych instrumentów na poziomie państw członkowskich (niepożądana obecność futra z kotów i psów na rynku futer i produktów futrzarskich), eliminując tym samym wymóg, aby podmioty handlujące futrami i produktami futrzarskimi dostosowywały swoje zachowanie handlowe do różnych warunków istniejących w poszczególnych państwach członkowskich. Jednocześnie, opcja ta odpowiadałaby na społeczne oczekiwania, aby futro z kotów i psów lub produkty z takiego futra nie były już dłużej przywożone i/lub wprowadzane na rynek wewnętrzny. Pozwoli ona nie dopuścić do zniechęcenia konsumentów do kupowania futer lub produktów futrzarskich z powodu braku pewności, że kupują futra ze zwierząt tradycyjnie hodowanych jako zwierzęta futerkowe. Dostępnych jest jedynie bardzo niewiele danych dotyczących przywozu futra z kotów i psów lub produktów zawierających takie futro, choć na podstawie niepotwierdzonych informacji można przyjąć, że produkty takie stanowią marginalną część całkowitej ilości futer i produktów futrzarskich będących przedmiotem handlu lub przywozu do Wspólnoty. Dlatego niemożliwe jest dokładne ilościowe określenie skutków zakazu, który zabraniałby handlu i przywozu takich produktów. PL 8 PL

9 Z tego powodu można by również przyjąć, że stosowanie proponowanego zakazu prawdopodobnie nie wpłynie niekorzystnie na wielkość handlu futrami i produktami futrzarskimi otrzymywanymi ze zwierząt normalnie hodowanych do produkcji futra. Oczywiście, stwierdzenie to nie dotyczy handlu futrem z kotów i psów oraz produktami zawierającymi takie futro, które nie są zgłoszone jako takie, zważywszy że tego rodzaju handel jest niezgodny z prawem w wielu państwach członkowskich. Samoregulacja Istnieją już programy dobrowolnego etykietowania, które mają na celu identyfikację gatunku, od którego pochodzi futro. Inicjatywy te zostały poparte przez stowarzyszenia przedsiębiorstw handlu futrami we Włoszech, Niemczech, Norwegii i Zjednoczonym Królestwie. We wrześniu 2003 r. Międzynarodowa Federacja Handlu Futrami federacja stowarzyszeń i organizacji handlowych reprezentująca wszystkie sektory handlu futrami w 30 krajach na całym świecie 1 przedstawiła nową inicjatywę etykietowania mającą na celu poprawę informacji konsumenckiej. Etykieta ta zawiera naukową nazwę łacińską, a także nazwę gatunku w lokalnym języku i/lub tłumaczenie na język angielski. Program został zatwierdzony we Włoszech przez Włoską Organizację ds. Normalizacji 2 (UNI). Program etykietowania jest stosowany głównie do futer wysokiej jakości. Z uwagi na szczególny charakter handlu, podmioty wykorzystujące futro z kotów i psów lub produkty zawierające takie futro nie biorą zwykle udziału w programach dobrowolnego etykietowania. Ponadto, również istniejące systemy nie zawsze obejmują etykietowanie futer, które są używane jako ozdoba, podbicie lub zabawki. Programy dobrowolnego etykietowania nie zapewniają satysfakcjonującej odpowiedzi na oszukańcze etykietowanie lub niedozwolony handel i okazały się w rzeczywistości bezużyteczne w zapobieganiu wprowadzania futra z kotów i psów do Wspólnoty. Konsumenci obawiają się, że zakupią futro z kotów lub psów, nawet jeśli produkt ma etykietę, gdyż publikowano w gazetach i nadawano w telewizji doniesienia o tym, jak sprzedawane jest futro z kotów i psów fałszywie opisane nazwą innego gatunku lub wymyślną nazwą. 1 2 Na stronie internetowej: Norma UNI PL 9 PL

10 Program obowiązkowego etykietowania Opcja ta wiązałaby się z ustanowieniem wymogu obowiązkowego etykietowania dla wszystkich futer i produktów zawierających futro, zgodnie z którym wszystkie takie produkty muszą być etykietowane w sposób, który pozwala na identyfikację gatunku, z którego otrzymano futro (lub składnik futra). Taki ogólny wymóg nakładałby znaczny ciężar na wszystkie podmioty handlujące futrami (w tym również tych, którzy nie handlują futrem z kotów i psów), nieproporcjonalny do rezultatu, do którego się dąży, gdyż futro z kotów i psów stanowi tylko niewielką część futer sprzedawanych na europejskim rynku. Obowiązkowe etykietowanie może okazać się szczególnie uciążliwe i kosztowne w przypadku drobnych i/lub niskiej wartości produktów zawierających futro, gdzie sama obecność niewielkiego składnika w postaci futra uruchamiałaby obowiązek ustalenia pochodzenia użytego futra. 3. ASPEKTY PRAWNE WNIOSKU Krótki opis proponowanych działań Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady, którego dotyczy wniosek, zakazuje wprowadzania do obrotu, przywozu i wywozu futra z kotów i psów oraz produktów zawierających takie futro oraz nakłada na państwa członkowskie obowiązek informowania się nawzajem o metodach analitycznych służących identyfikacji futra z kotów i psów. Podstawa prawna Wniosek oparty jest na art. 95 i 133 traktatu. Sporządzając niniejszy wniosek Komisja wzięła należycie pod uwagę orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości, w którym Trybunał ustanowił warunki odwoływania się do art. 95 (wyroki: Arnold André z 14 grudnia 2004 r., C-434/02, pkt 34 oraz Swedish Match, C-210/03, pkt 33; British American Tobacco i Imperial Tobacco, C-491/01 z 10 grudnia 2002 r., pkt 60 i 61; C-66/04 z grudnia 2005 r., pkt 41 oraz C-154/04 i C-155/04 (Alliance for Natural Health), pkt 32). Ponieważ wniosek ma na celu również zakazanie przywozu i wywozu produktów, o których mowa, spoza Wspólnoty, konieczne jest także odwołanie się do przepisów art Wniosek ma w rzeczywistości podwójny aspekt, gdyż dąży jednocześnie do dwóch różnych celów (zakazu wewnątrzwspólnotowego handlu oraz zakazu przywozu i wywozu), które są nierozdzielnie powiązane, przy czym żaden nie jest wtórny i pośredni w stosunku do drugiego. Procedury ustanowione dla przyjęcia prawodawstwa wspólnotowego na podstawie, odpowiednio, art. 95 i 133 nie są ze sobą niezgodne. PL 10 PL

11 Zasada pomocniczości Wniosek ma na celu ujednolicenie przepisów prawnych dotyczących handlu futrem z kotów i psów lub produktami z takiego futra. To ujednolicenie na poziomie Wspólnoty jest konieczne, aby nie dopuścić do zakłóceń na rynku futer produkowanych ze zwierząt futerkowych we Wspólnocie. Wynik taki mógłby być uzyskany tylko za pomocą środków podjętych na poziomie Wspólnoty. Krajowe środki, w tym całkowite zakazy, z definicji obowiązujące tylko w częściach rynku wewnętrznego, okazały się nieskuteczne i powodują fragmentację rynku futer. Państwa członkowskie wyraziły swój pogląd, że zakaz handlu futrem z kotów i psów oraz zawierającymi je produktami na poziomie Wspólnoty jest niezbędny, gdyż krajowe zakazy nie są tak skuteczne. Państwa członkowskie, które wprowadziły już krajowy zakaz wskazały, że jednolity zakaz na poziomie Wspólnoty jest niezbędny do tego, aby zakazać wprowadzania futra z kotów i psów na rynek wewnętrzny. Wniosek jest zgodny z zasadą pomocniczości. Zasada proporcjonalności Wniosek jest zgodny z zasadą proporcjonalności z następujących względów: Etykietowanie futer i produktów futrzarskich nie jest alternatywą dla zakazu handlu futrem z kotów i psów oraz produktami z takiego futra. Etykietowanie takie nie może całkowicie rozwiać obaw konsumentów dotyczących tego, że koty i psy mogą być zabijane do celów produkcji futer i że w związku z tym, w przypadku fałszywego lub wprowadzającego w błąd etykietowania, mogliby kupić futro z kotów i psów. Ponadto, na obecnym etapie, opcja ustanowienia ogólnego wymogu obowiązkowego etykietowania dla wszystkich futer i produktów futrzarskich nałożyłaby na przemysł dodatkowy i nieproporcjonalny ciężar. Choć ciężar taki byłby niewątpliwie możliwością nadającą się do rozważenia, gdyby trzeba było zbadać bardziej horyzontalne podejście do handlu futrami, wydaje się on nieodpowiedni w obecnym przypadku, gdyż problemem, który należy rozwiązać jest (powszechnie uznawana za niepożądaną) obecność na rynku futer otrzymywanych z gatunków zwierząt będących towarzyszami człowieka, takich jak koty i psy. Ponadto, proponuje się, aby przewidzieć ograniczoną możliwość odstępstw od ogólnego zakazu w przypadku futra z kotów i psów oraz produktów zawierających takie futro, jeżeli można zapewnić, że pochodzą one od kotów i psów, które nie były hodowane lub zabite do produkcji futra, i jeżeli są one opisane jako takie, jak również w przypadku futer wprowadzonych do Wspólnoty lub wywożonych ze Wspólnoty do osobistego użytku. W tych okolicznościach zakaz dotyczący tego rodzaju futer jest najmniej uciążliwym środkiem, jaki ma być podjęty. PL 11 PL

12 Wybór instrumentów Proponowany instrument: rozporządzenie. Daje ono korzyści polegające na tym, że ma ogólne i jednolite zastosowanie, wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich w tym samym dniu, bez dodatkowego administracyjnego obciążenia, jakie stwarza krajowa ustawa wymagając transpozycji. Jedynie jeśli jest to konieczne dla jednolitego stosowania rozporządzenia, w ramach procedury komitologii można ustanowić wspólne zasady dotyczące metod analitycznych, które mają być zastosowane do celów kontroli. Inne sposoby nie byłyby wystarczające. Dyrektywa wymaga krajowych środków wdrażania i zwiększa ryzyko rozbieżnego zastosowania. Wykonanie zakazu spoczywa na państwach członkowskich, natomiast mają one swobodę w zakresie sposobu zapewnienia, że futro z kotów i psów oraz produkty z takiego futra nie będą dłużej wprowadzane do obrotu, przywożone i wywożone oraz opracowania metod egzekwowania zakazu. Wykonanie zakazu Wykonanie zakazu, którego dotyczy wniosek, wymaga dostępności i udoskonalenia metod analitycznych służących do odróżniania futra z kotów i psów od futra innych gatunków (zwłaszcza lisów i wilków). Ponieważ większość futer z kotów i psów jest produkowana i przetwarzana w krajach trzecich i wprowadzana do Wspólnoty jako część odzieży lub zabawek, metody analityczne muszą pozwalać na identyfikację futra z kotów i psów również wtedy, gdy zostało ono poddane obróbce (np. barwieniu, gdyż barwienie może zniszczyć naturalną strukturę futra, a nawet zniszczyć DNA). Obecnie istnieje kilka metod dostępnych i zgłoszonych jako będące w użyciu przez właściwe organy tych państw członkowskich, w których zakaz handlu, przywozu i wywozu już obowiązuje. Metodami dającymi najbardziej wiarygodne wyniki zgodnie z ocenami dostarczonymi przez organy państw członkowskich są: mikroskopia, badanie DNA oraz spektrometria masowa MALDI-TOF. Metody te zapewniają różne stopnie wiarygodności. W szczególności, spektrometria masowa MALDI-TOF umożliwia na ogół wykrycie futra z domowego kota i psa, a ostatnie wyniki sugerują, że prawdopodobnie dotyczy to również futra poddanego obróbce. W UE istnieje obecnie przynajmniej jedno laboratorium oferujące komercyjnie tę analizę futra. Komisję poinformowano, że technologia niezbędna do wykonywania spektrometrii masowej MALDI-TOF jest dostępna w kilku laboratoriach w państwach członkowskich. Z chwilą, gdy obowiązywał będzie ogólnounijny zakaz, inne laboratoria byłyby więc zdolne do przeprowadzania tej analizy, gdyby opracowały niezbędną bazę danych. PL 12 PL

13 Pomimo stosowania obecnie różnych technik do wykrywania futra z kotów i psów, wejście w życie ogólnounijnego zakazu powinno doprowadzić w przyszłości do pozytywnego efektu w postaci zastosowania przez państwa członkowskie wspólnego podejścia do wykonania zakazu. Dlatego stosownym jest, aby informacje dotyczące takich technik były wymieniane między państwami członkowskimi i udostępniane Komisji, tak aby organy wykonawcze miały stale aktualne informacje o innowacjach w tej dziedzinie. 4. WPŁYW NA BUDŻET Wniosek nie ma wpływu finansowego na budżet Wspólnoty. 5. DODATKOWE INFORMACJE Klauzula przeglądu/weryfikacji/wygaśnięcia Wniosek nie zawiera żadnej z tych klauzul. Tabela korelacji Nie dotyczy. Europejski Obszar Gospodarczy Akt prawny, którego dotyczy wniosek, ma znaczenie dla EOG i w związku z tym jego zakres powinien być rozszerzony na Europejski Obszar Gospodarczy. PL 13 PL

14 2006/0236 (COD) Wniosek ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY zakazujące wprowadzania do obrotu, przywozu do Wspólnoty i wywozu ze Wspólnoty futra z kotów i psów oraz produktów zawierających takie futro (Tekst mający znaczenie dla EOG) PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ, uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 95 i 133, uwzględniając wniosek Komisji 3, uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego 4, działając zgodnie z procedurą ustanowioną w art. 251 traktatu 5, a także mając na uwadze, co następuje: (1) Istnieją dowody obecności we Wspólnocie nieetykietowanego futra z kotów i psów oraz produktów zawierających takie futro. Wskutek tego konsumenci stali się zaniepokojeni tym, że mogliby kupić futro z kotów i psów oraz produkty zawierające takie futro. W dniu 18 grudnia 2003 r. Parlament Europejski przyjął deklarację wyrażającą obawy dotyczące tego handlu i żądającą jego wstrzymania, tak aby przywrócić zaufanie europejskich konsumentów i detalistów. Jak odzwierciedlają to konkluzje Prezydencji dotyczące Wspólnotowego planu działań na rzecz ochrony i dobrostanu zwierząt na lata , potrzeba przyjęcia możliwie jak najszybciej zasad dotyczących handlu futrem z kotów i psów została podkreślona podczas posiedzenia Rady ds. Rolnictwa i Rybołówstwa 19 czerwca 2006 r. (2) W odpowiedzi na niepokój konsumentów kilka państw członkowskich przyjęło ustawodawstwo mające na celu uniemożliwienie produkcji i sprzedaży futra z kotów i psów. (3) Istnieją różnice między przepisami państw członkowskich regulującymi handel, przywóz, produkcję i etykietowanie futer i produktów futrzarskich, mającymi na celu niedopuszczenie do wprowadzania do obrotu futra z kotów i psów lub wykorzystywania ich w inny sposób do celów komercyjnych. Podczas gdy niektóre Dz.U. C,, s.. Dz.U. C,, s.. Dz.U. C,, s.. Dokument Rady 10811/06 z 22 czerwca 2006 r. PL 14 PL

15 państwa członkowskie przyjęły całkowity zakaz produkcji futra z kotów i psów poprzez zakazanie hodowli lub uboju takich zwierząt do celów produkcji futer, inne wprowadziły ograniczenia produkcji lub przywozu futer i produktów zawierających takie futra. W niektórych państwach członkowskich wprowadzone zostały wymogi etykietowania. Rosnąca świadomość problemu wśród obywateli może skłonić więcej państw członkowskich do przyjęcia dalszych środków ograniczających na poziomie krajowym. (4) W rezultacie, podmioty handlujące futrami, zwłaszcza te, sprzedające futra, których gatunek pochodzenia nie jest podany i nie jest łatwo rozpoznawalny lub kupujące produkty zawierające takie futra stają wobec ryzyka, że dane produkty nie mogą być przedmiotem legalnego handlu w jednym lub kilku państwach członkowskich lub że handel w jednym lub kilku państwach członkowskich podlega dodatkowym wymogom mającym na celu niedopuszczenie do używania futra z kotów i psów. (5) Różnice między krajowymi środkami w odniesieniu do futra z kotów i psów stanowią bariery dla handlu futrami w ujęciu ogólnym. Środki te utrudniają płynne działanie rynku wewnętrznego, gdyż istnienie różnych wymogów prawnych hamuje ogólnie produkcję futer i sprawia, że swobodny obrót na terenie Wspólnoty futer legalnie przywiezionych lub wyprodukowanych we Wspólnocie staje się trudniejszy. Zróżnicowane wymogi prawne w różnych państwach członkowskich prowadzą do dodatkowych ciężarów i kosztów dla przedsiębiorstw handlowych. (6) Ponadto, zwykli konsumenci produktów futrzarskich są zniechęceni do kupowania w innych państwach członkowskich z powodu niepewności co do obowiązujących tam ram prawnych. (7) Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu powinny więc ułatwić wprowadzanie do obrotu futer i produktów futrzarskich uzyskiwanych z gatunków innych niż koty i psy oraz zapobiec zakłóceniom na rynku wewnętrznym futer i produktów futrzarskich w ujęciu ogólnym. (8) Aby zapobiec obecnej fragmentacji rynku wewnętrznego futer i produktów futrzarskich konieczne jest ujednolicenie, najbardziej skutecznym i proporcjonalnym instrumentem przeciwdziałania barierom dla handlu wynikającym z rozbieżnych krajowych wymogów byłby zakaz wprowadzania do obrotu we Wspólnocie oraz przywozu i wywozu futra z kotów i psów oraz produktów zawierających takie futro. (9) Dla osiągnięcia tego samego rezultatu wymóg etykietowania nie byłby odpowiedni, gdyż nieproporcjonalnie obciążałby wszystkie podmioty handlujące futrami bez względu na to, czy zajmują się futrem z kotów i psów, czy nie. Byłby on ponadto nieproporcjonalnie kosztowny w przypadkach, w których futro stanowi niewielką część produktu. (10) We Wspólnocie nie ma tradycji hodowania kotów i psów do celów produkcji futer, ani też tradycji wytwarzania futer z przywożonego futra z kotów i psów. Wydaje się faktycznie, że większość obecnych we Wspólnocie produktów z futra z kotów i psów pochodzi z krajów trzecich. Zatem, aby zakaz wewnątrzwspólnotowego handlu był skuteczniejszy, powinien mu towarzyszyć zakaz przywozu tych produktów do Wspólnoty. Taki zakaz przywozu byłby również odpowiedzią na wyrażane przez PL 15 PL

16 obywateli niepokoje etyczne dotyczące możliwego wprowadzania do Wspólnoty futra z kotów i psów, zwłaszcza iż są oznaki wskazujące, że zwierzęta te mogą być hodowane i zabijane w sposób niehumanitarny. (11) Zakaz wywozu powinien zapewnić, że futro z kotów i psów oraz produkty zawierające takie futro nie będą produkowane we Wspólnocie na eksport. (12) Jednakże, właściwe jest zapewnienie możliwości odstępstwa od ogólnego zakazu wprowadzania do obrotu, przywozu do Wspólnoty lub wywozu ze Wspólnoty futra z kotów i psów oraz produktów zawierających takie futro, jeżeli można zapewnić, że pochodzą one od kotów i psów, które nie były hodowane lub zabite w celu produkcji futra i jeżeli są one opisane jako takie i dlatego nie będą mieć jakiegokolwiek negatywnego wpływu na zaufanie konsumentów do futer i produktów futrzarskich. Ponadto właściwe jest zapewnienie możliwości odstąpienia od zakazu, jeżeli futra są wprowadzane do Wspólnoty lub wywożone ze Wspólnoty wyłącznie do użytku osobistego i dlatego można uznać, że nie zakłócają prawidłowego działania rynku wewnętrznego. (13) Środki zakazujące wykorzystywania kotów i psów do produkcji futer powinny być stosowane jednolicie w całej Wspólnocie. Jednakże, techniki stosowane obecnie do identyfikacji futra z kotów i psów, takie jak badanie DNA, mikroskopia i spektrometria masowa MALDI-TOF, różnią się w poszczególnych państwach członkowskich. Należy zatem udostępnić Komisji informacje dotyczące tych technik, tak aby organy wykonawcze miały stale aktualne informacje o innowacjach w tej dziedzinie i można było ocenić możliwość zalecenia jednolitej techniki. (14) Środki niezbędne do wykonania niniejszego rozporządzenia powinny zostać przyjęte zgodnie z decyzją Rady 1999/468/WE z dnia 28 czerwca 1999 r. ustanawiającą warunki wykonywania uprawnień wykonawczych przyznanych Komisji 7. W szczególności konieczne jest odwołanie się do nowej procedury regulacyjnej połączonej z prawem kontroli w przypadku środków o zasięgu ogólnym, mających na celu zmianę innych niż istotne elementów niniejszego rozporządzenia, polegających między innymi na wykreśleniu takich elementów lub uzupełnieniu rozporządzenia o nowe elementy tego rodzaju. (15) Państwa członkowskie powinny ustanowić zasady dotyczące kar mających zastosowanie do naruszeń przepisów niniejszego rozporządzenia oraz zapewnić ich wdrożenie. Kary te muszą być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające. (16) Ponieważ cel środków, które mają być podjęte, a mianowicie niedopuszczenie zakłóceń w funkcjonowaniu rynku wewnętrznego poprzez ujednolicenie na poziomie Wspólnoty krajowych zakazów dotyczących handlu futrem z kotów i psów oraz produktami zawierającymi takie futro nie może być w wystarczającym stopniu osiągnięty przez państwa członkowskie a zatem może być lepiej osiągnięty na poziomie Wspólnoty, Wspólnota może przyjąć środki zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 traktatu. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym 7 Dz.U. L 184 z , s. 23, zmieniona decyzją Rady 2006/512/WE z dnia 17 lipca 2006 r., Dz.U. L 200 z , str. 11. PL 16 PL

17 artykule, niniejsze rozporządzenie nie wychodzi poza zakres niezbędny dla osiągnięcia wymienionych celów. PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE: Artykuł 1 Zakazy Zakazuje się wprowadzania do obrotu, przywozu do Wspólnoty lub wywozu ze Wspólnoty futra z kotów i psów oraz produktów zawierających takie futro. Artykuł 2 Definicje Do celów niniejszego rozporządzenia stosują się następujące definicje: kot oznacza zwierzę gatunku felis catus; pies oznacza zwierzę gatunku canis familiaris. Artykuł 3 Metody identyfikacji gatunku pochodzenia futra Państwa członkowskie informują Komisję o metodach analitycznych stosowanych w celu identyfikacji gatunku pochodzenia futra do dnia [30 marca 2009 r.] a następnie co roku nie później niż do [30 marca]. Artykuł 4 Uprawnienia wykonawcze Zgodnie z procedurą wymienioną w art. 5 ust. 2 mogą zostać przyjęte następujące przepisy: 1. przepisy dotyczące stosowania metod analitycznych do identyfikacji gatunku pochodzenia futra; PL 17 PL

18 2. przepisy, które stanowią odstępstwo od zakazów przewidzianych w art. 1 dla takiego futra lub produktów zawierających takie futro, które są opisane jako pochodzące od kotów lub psów, które nie były hodowane lub zabite do celów produkcji futra lub które są przedmiotami osobistymi lub domowymi wprowadzanymi do Wspólnoty lub wywożonymi z niej. Artykuł 5 Komitet 1. Komisja wspomagana jest przez Stały Komitet ds. Łańcucha Żywnościowego i Zdrowia Zwierząt (zwany dalej Komitetem ). 2. W przypadku odesłania do niniejszego ustępu zastosowanie mają art. 5a ust. 1 do 4 i art. 7 decyzji 1999/468/WE, przy uwzględnieniu przepisów jej art Komitet przyjmuje swój regulamin. Artykuł 6 Kary Państwa członkowskie ustanawiają zasady dotyczące kar mających zastosowanie do naruszeń niniejszego rozporządzenia oraz podejmują wszelkie środki niezbędne do zapewnienia ich wykonania. Przewidziane kary muszą być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające. Państwa członkowskie powiadamiają o tych przepisach Komisję najpóźniej do dnia [dd/mm/rrrr] oraz powiadamiają ją bezzwłocznie o wszelkiej następnej zmianie mającej na nie wpływ. Artykuł 7 Wejście w życie i stosowanie Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej. Stosuje się od [1 stycznia 2008 r.]. Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich Sporządzono w Brukseli, W imieniu Parlamentu Europejskiego Przewodniczący W imieniu Rady Przewodniczący PL 18 PL