Rynek Pracy. Biuletyn Informacyjny Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Katowicach. u Najgorsze już za nami u Nowa fala spółdzielczości

Transkrypt

1 Rynek Pracy Nr 4/2010 ISSN EGZEMPLARZ BEZPŁATNY Biletyn Informacyjny Wojewódzkiego Urzęd Pracy w Katowicach Najgorsze jż za nami Nowa fala spółdzielczości Wyrównać szanse Zielone światło Niemiec i Astrii

2 W skrócie Liczba bezrobotnych zarejestrowanych oraz stopa bezrobocia wedłg województw Mniej środków z Fndsz Pracy W przyszłym rok rzędy pracy będą miały mniej pieniędzy dla bezrobotnych, bowiem rząd obniży wydatki na aktywizację z 7 mld zł w tym rok do 3,2 mld zł w przyszłym. Przewidje się, że na dotacje na otwarcie własnej działalności gospodarczej przeznaczona będzie kwota 200,7 mln zł (w tym rok 1,2 mld zł). Podobna redkcja jest zaplanowana w refndacji dla firm na pokrycie kosztów, jakie poniosły na wyposażenie i doposażenie miejsc pracy zatrdnionych przez nich bezrobotnych. Zamiast 751 mln zł dostępnych w 2010 r., w przyszłym rok ma to być niespełna 150 mln zł. Zmniejszone zostaną wydatki na staże (z 1,7 mld zł w tym rok do 590,9 mln zł w przyszłym) i na szkolenia (z 325,1 mln zł do 81,6 mln zł). Mniej pieniędzy będzie także na roboty pbliczne, a kwota na ten cel zmaleje z 516,3 mln zł do 150,6 mln zł, oraz na prace interwencyjne z 341 mln do 150 mln zł. Źródło: Gazeta Prawna MARIUSZ MAMET/MAC MAP Nowa siedziba pnkt informacyjnego EFS 5 listopada oddano do żytk nowy pnkt informacyjny EFS w Wojewódzkim Urzędzie Pracy w Katowicach. Przestronne pomieszczenia na parterze bdynk i dogodna lokalizacja (l. Kościszki 30) łatwią dostęp np. osobom niepełnosprawnym. Zwiększono liczbę stanowisk, gdzie można zyskać informacje o możliwościach dział w projektach oferjących bezpłatne szkolenia oraz dowiedzieć się, jak zyskać dotację na własną działalność gospodarczą lb poznać zasady aplikowania o środki z EFS. Wydzielono także stanowiska do przyjmowania wniosków. Do dyspozycji klientów oddano dwa infokioski z dostępem do stron internetowych dotyczących EFS. Planowane jest również dostępnienie wyszkiwarki projektów oraz dzielanie porad dotyczących wypełniania wniosków o płatność. Pnkt dziela informacji pod nmerem telefon: W okresie styczeń-październik 2010 r. dzielono 1408 porad bezpośrednich, 6508 telefonicznych oraz 651 odpowiedzi na pytania za pośrednictwem poczty elektronicznej. Źródło: WUP w Katowicach Wsparcie dla niepełnosprawnych Osoba niepełnosprawna (z orzeczonym miarkowanym lb znacznym stopniem niepełnosprawności), zarejestrowana jako bezrobotna albo poszkjąca pracy, może otrzymać dofinansowanie z PFRON na założenie własnej działalności gospodarczej, rolniczej lb na wkład do spółdzielni socjalnej. Kwota nie może być wyższa niż piętnastokrotność przeciętnego wynagrodzenia, czyli ok. 48 tys. zł. Przygotowany wniosek i biznesplan przyszłego przedsięwzięcia trzeba złożyć w powiatowym rzędzie pracy, właściwym ze względ na miejsce zamieszkania. Z dotacji skorzystać mogą także osoby, które wcześniej zakładały działalność gospodarczą lb przystępowały do spółdzielni socjalnej, pod warnkiem, że płynął rok od zaprzestania jej prowadzenia lb od stania członkostwa. Źródło: WUP w Katowicach FOT. WUP 2 Rynek Pracy 4/2010

3 Wprowadzenie t FOT. TOMASZ JODŁOWSKI Mieczysław Płaneta Dyrektor Wojewódzkiego Urzęd Pracy w Katowicach Gotowi do działania Sktki kryzys gospodarczego w mijającym rok odczli wszyscy, zarówno pracodawcy, jak i pracownicy. I choć obecnie bezrobocie trzymje się na stabilnym poziomie, to zatrdnienie zwiększa się tylko nieznacznie. Konieczne są zatem działania, które w szybki i efektywny sposób pozwolą na włączenie bezrobotnych w szeregi pracjących, a jednocześnie zwalczą przyczyny bezrobocia. Jedną z najbardziej efektywnych metod jest spółdzielczość socjalna. Ta wciąż jeszcze mało znana forma pomocy to ogromna szansa dla osób zagrożonych wyklczeniem społecznym. Idea spółdzielczości polega bowiem na stworzeni przyjaznego miejsca pracy, tak aby pracować mogły osoby, które mają nikłe szanse na znalezienie odpowiedniego angaż w warnkach otwartego rynk pracy. Osoby bez kwalifikacji, czyli miejętności wykonywania jakiegokolwiek zawod, oraz bez doświadczenia zawodowego stanowią ciągle niepokojąco wysoki procent wśród wszystkich zarejestrowanych w rzędach pracy na Śląsk. Najskteczniejszą formą wsparcia są dla nich projekty systemowe, realizowane przez wojewódzkie i powiatowe rzędy pracy, współfinansowane ze środków EFS. Uczestnicy mogą skorzystać z słg doradców zawodowych i wziąć dział w szkoleniach zawodowych dających im kwalifikacje dostosowane do aktalnych wymogów rynk pracy. Mimo iż od kilk lat dostrzegalny jest wzrost zapotrzebowania na wykwalifikowanych pracowników, to systematycznie spada liczba młodzieży podejmjącej kształcenie zawodowe. Dodatkowo sytację pogarszają brak spójności między obecnym systemem kształcenia a zapotrzebowaniem pracodawców oraz emigracja polskich fachowców na Zachód. Zaradzić ma tem prowadzony od przyszłego rok projekt Mam zawód, mam pracę w regionie. Dostosowanie oferty edkacyjnej do potrzeb regionalnego rynk pracy oraz współpraca szkół z pracodawcami ma wzmocnić pozycję przyszłych absolwentów na rynk pracy. Walka z bezrobociem wymaga również pracy i zaangażowania od samych zainteresowanych znalezieniem zatrdnienia. A jednym ze sposobów jest prowadzenie własnej działalności gospodarczej. Wśród zalet tej formy zatrdnienia wymienić można realizację pasji oraz godzenie życia zawodowego z prywatnym. W nowym rok życzę Państw odwagi w podejmowani decyzji oraz zachęcam do zmian, które zwiększą szanse na znalezienie pracy. Warto poszerzać swoje kwalifikacje poprzez dział w krsach czy szkoleniach oraz być na bieżąco z wymaganiami stawianymi przez współczesny rynek pracy. To metoda nie tylko na samodoskonalenie, ale i droga do osiągnięcia cel, jakim może być awans zawodowy. Skces zawodowy w dżej mierze zależy od nas samych. W nmerze: Gość Rynk Pracy 4 Najgorsze jż za nami Ponowne przyspieszenie polskiej gospodarki daje nadzieję, że nie doświadczymy tak niekorzystnych zmian jak przed rokiem mówi Czesława Ostrowska, wiceminister pracy i polityki społecznej Trendy 6 Zielone światło Niemiec i Astrii 1 maja 2011 r. znikną ograniczenia w dostępie do niemieckiego i astriackiego rynk pracy dla Polaków 8 Nowa fala spółdzielczości Dla osób wyklczonych społecznie ta forma działalności gospodarczej to często jedyna szansa na ponowną integrację ze społeczeństwem EFS 10 Praca na swoim Przedstawione historie czestników projekt pokazją, że warto być przedsiębiorczym i zacząć działać 12 Wzmocnić szkolnictwo zawodowe Przykłady projektów realizowanych w ramach PO KL, próbjących zaradzić problemom szkolnictwa zawodowego 14 Śląski rynek pracy Uzyskane informacje mają pomóc w podejmowani działań zmierzających do rozwiązania występjących aktalnie problemów Dobre praktyki 18 Wyrównać szanse Najskteczniejszą formą wsparcia dla osób nieposiadających kwalifikacji lb doświadczenia zawodowego są projekty systemowe, realizowane przez powiatowe rzędy pracy Wydarzenia 21 Sposób na recesję Podczas wyjazd stdyjnego w Gijon złożono szereg wizyt w instytcjach dzielających wsparcia regionalnym przedsiębiorcom Monitoring 22 Wyważony optymizm Wzrost liczby bezrobotnych w październik spowodowany był przede wszystkim rejestracją osób powracających do bezrobocia po zakończeni prac sezonowych Na okładce: Anna Szymaniec, czestniczka projekt Promocja przedsiębiorczości w województwie śląskim Rynek Pracy Biletyn Informacyjny Wojewódzkiego Urzęd Pracy w Katowicach Wydawca: Wojewódzki Urząd Pracy w Katowicach, l. Kościszki 30, Katowice Kontakt: Aleksandra Skalec, Biro Prasowe WUP w Katowicach, tel , mail: askalec@wp-katowice.pl, Realizacja: Smartlink Sp. z o.o., l. Mickiewicza 3/10, Poznań, biro@smartlink.pl, Redakcja: Jerzy Gontarz, Iwona Gtowska Projekt i skład: Alina Merha Drk: Interak Rynek Pracy 4/2010 3

4 Gość Rynk Pracy Najgorsze jż za Zadania państwa w zakresie promocji zatrdnienia, łagodzenia sktków bezrobocia oraz aktywizacji zawodowej są realizowane na podstawie trzyletniego Krajowego Plan Działań na rzecz Zatrdnienia mówi Czesława Ostrowska, wiceminister pracy i polityki społecznej. Od września stopa bezrobocia, po sezonowym spadk w okresie letnim, ponownie zaczęła rosnąć. Jakie są przewidywania na koniec rok? Sytacja na rynk pracy w Polsce, po krytycznym rok 2009 r., kiedy to sktki kryzys gospodarczego były najbardziej odczwalne, zaczęła się stabilizować. Ponowne przyspieszenie polskiej gospodarki daje nadzieję, że nie doświadczymy tak niekorzystnych zmian jak przed rokiem. Pozytywnym zjawiskiem jest zwiększenie się liczby ofert pracy. A możliwość zatrdnienia pracowników sbsydiowanych również mogła przyczynić się do spadk bezrobocia, jak i pomóc pracodawcom w przetrwani trdnego czas. Ostrożnie szacjemy, że pod koniec tego rok w ewidencji bezrobotnych znajdować się będzie ok. 1,9 mln osób, a wskaźnik bezrobocia może tylko nieznacznie przekroczyć 12%. Warto przypomnieć, że w 2009 r. zaktywizowano ponad 697 tys. osób, a w tym rok tylko w okresie styczeń-wrzesień aktywnymi programami rynk pracy objęto jż 631,6 tys. osób. Kiedy sytacja na rynk pracy zacznie się zdecydowanie poprawiać? Trdno przewidzieć, jak będzie wyglądać sytacja w rok przyszłym. Zmniejszenie środków na finansowanie aktywnych form przeciwdziałania bezroboci nie będzie sprzyjało poprawie sytacji osób bezrobotnych. Z drgiej jednak strony, dane ministerstwa finansów wskazją, że kryzys finansowy dobiegnie końca, co pozwoli na ograniczenie wydatków ze środków pblicznych. Oczywiście, w trakcie rok będzie możliwe zwiększenie wydatków Fndsz Pracy z przesnięć dokonywanych w ramach oszczędności oraz z nieplanowanych przychodów, np. pochodzących z prywatyzacji. Jednak istotna poprawa na rynk pracy jest możliwa tylko przy bardzo wyraźnym ożywieni gospodarczym. Jeżeli wzrost PKB w 2011 r. wyniesie 3,5%, to prawdopodobne jest osiągnięcie wskaźnika bezrobocia na poziomie między 10,5% a 11%. Czy na spadek stopy bezrobocia wpływ będzie mieć otwarcie 1 maja 2011 r. niemieckiego i astriackiego rynk pracy dla Polaków? Jeszcze przed akcesją Polski do UE polscy pracownicy byli stosnkowo liczni na niemieckim rynk pracy. Jednak po 2004 r. zainteresowanie niemieckim rynkiem pracy sezonowej stopniowo się zmniejszało i w biegłym rok ok. 180 tys. osób podjęto tam pracę. Niemieckie ośrodki badawcze szacją, że liczba migrantów zarobkowych obywateli z 8 nowych państw członkowskich do 15 starych wzrośnie do ok. 3,9 mln w rok Trdno natomiast określić, jaki dział w tej pli będą mieć Polacy oraz jaki odsetek z nich trafi na niemiecki, względnie astriacki rynek pracy. Można przyjąć, że otwarcie od maja tych rynków nie spowodje znaczącego wzrost wyjazdów zarobkowych naszych obywateli. Zatem nie będzie mieć to wpływ na krajowy poziom stopy bezrobocia. Na jakie działania poprawiające sytację na rynk pracy położony będzie szczególny nacisk w przyszłym rok? FOT. MPiPS 4 Rynek Pracy 4/2010

5 Gość Rynk Pracy t nami Ogromne znaczenie dla zwiększenia zatrdnienia i szans na rynk pracy ma edkacja oraz proces czenia się lb zpełniania kwalifikacji Zadania państwa w zakresie promocji zatrdnienia, łagodzenia sktków bezrobocia oraz aktywizacji zawodowej są realizowane na podstawie trzyletniego, przyjętego przez Radę Ministrów, Krajowego Plan Działań na rzecz Zatrdnienia W dokmencie dostrzeżono, jakie znaczenie dla zwiększenia zatrdnienia i szans na rynk pracy ma edkacja oraz proces czenia się lb zpełniania kwalifikacji. Na tego typ działania położony będzie szczególny nacisk. W kontekście rozwoj gospodarki opartej na wiedzy przewidje się wspieranie kapitał ldzkiego w przedsiębiorstwach. W ramach tego zadania 350 tys. pracowników, w tym 70 tys. w wiek 50+ zyska szanse na podniesienie swoich kwalifikacji. Wspieranie rozwoj kształcenia stawicznego pozwoli na nabywanie nowych kwalifikacji i kompetencji, co przyczyni się do zwiększenia zdolności podjęcia pracy, jej trzymania bądź zmiany. A przedsiębiorstwa otrzymają bardziej wykwalifikowany personel. W ramach KPDZ realizowane są również działania słżące kompleksowem wspierani osób pozostających bez zatrdnienia, w tym m.in. programy aktywizacji zawodowej oraz zwiększające mobilność geograficzną osób bezrobotnych. W cel podniesienia jakości związanej z obsłgą rynk pracy dostosowje się mechanizmy podział środków z Fndsz Pracy do wyzwań rynk. Przewidje się, iż przyczyni się to do zwiększenia efektywności wydatkowania pieniędzy na realizację programów na rzecz promocji zatrdnienia, łagodzenia sktków bezrobocia i aktywizację zawodową. W dalszym ciąg prowadzone są prace związane z rozwojem słg EURES, które przyczyniają się do zwiększenia mobilności zawodowej w ramach eropejskiego rynk pracy. Dżą wagę przykłada się do doskonalenia miejętności i warnków pracy pracowników powiatowych i wojewódzkich rzędów pracy, dostarczając im narzędzi do pracy z osobami bezrobotnymi, zapewniając szkolenia oraz powszechniając informacje i materiały na temat poradnictwa zawodowego, pośrednictwa pracy oraz klbów pracy. Obecnie w resorcie pracy trwają prace nad zmianą przepisów, możliwiającą przyznanie stats bezrobotnego osobie, która napotkawszy na bariery w prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, msi zdecydować się na jej zawieszenie. Wystarczy, że takie osoby zgłoszą się do rzęd pracy. Jakie grpy bezrobotnych będą szczególnie objęte wsparciem w przyszłym rok? Szczególny nacisk położono na działania mające wyrównać szanse na rynk pracy w grpie 50+, wspieranie zatrdnienia kobiet i osób pragnących godzić obowiązki rodzinne z zawodowymi, aktywizację zawodową młodzieży, mieszkańców wsi i obszarów oddalonych od centrów oraz przeciwdziałanie wyklczeni społecznem. Ze względ na trdną sytację osób niepełnosprawnych przewidziano realizację inicjatyw mających wzmocnić ich potencjał zawodowy. Bardzo ważne jest, aby osoby, które z powod swoich dysfnkcji mają problemy ze znalezieniem pracy, były przygotowane do wykonywania obowiązków zawodowych. Zdobycie określonych miejętności pozwoli na ich zatrdnienie i samodzielną pracę. A dodatkowe sbsydiowane zatrdnienia osób niepełnosprawnych ma zwiększyć motywację pracodawców do ich zatrdnienia. W biegłym rok wprowadzone zostały dopłaty do kredytów hipotecznych zaciągniętych przez bezrobotnych. Czy ta forma pomocy będzie kontynowana? Do 26 października br. wydatkowano z Fndsz Pracy środki w wysokości 5,7 mln zł. Finansowanie tego instrment kończy się jednak w 2011 r. i obecnie nie są prowadzone prace nad przedłżeniem czas finansowania. Rozmawiała Joanna Pieńczykowska MARIUSZ MAMET/MAC MAP Rynek Pracy 4/2010 5

6 Trendy Zielone światło Niemiec i Astrii Czy czeka nas nowa fala emigracji? Przekonamy się o tym jż niedłgo. 1 maja 2011 r. znikną ograniczenia w dostępie do niemieckiego i astriackiego rynk pracy dla Polaków. FOT. JERZY GONTARZ tej pory każda osoba chcąca praco- w Astrii czy Niemczech m- Dować siała starać się o zyskanie pozwolenia. W Niemczech instytcją odpowiedzialną za wydawanie pozwoleń na pracę jest Federalna Agencja Pracy (FAP). FAP przeprowadza tzw. badanie rynk pracy, które sprawdza, czy w niemieckich rejestrach osób bezrobotnych są kandydaci o poszkiwanych kwalifikacjach. Jeżeli tak jest, FAP może wstrzymać pozwolenie. Pierwszeństwo mają obywatele niemieccy, mieszkańcy krajów starej Unii, a także Malty i Cypr. Pewne łatwienia dotyczą wykwalifikowanych specjalistów głównie inżynierów, specjalistów bdowy maszyn, elektrotechników i specjalistów z branży IT. W tym przypadk badanie rynk pracy nie jest koniecznością, a zyskanie pozwolenia to formalność. Legalne zatrdnienie w Niemczech można również podejmować na podstawie mów dwstronnych, które dotyczą pracowników sezonowych, pracowników-gości (stażystów), pomocy domowych, wakacyjnej pracy stdentów czy pracy przy imprezach objazdowych. W Astrii formalności jest więcej niż w przypadk Niemiec. Kraj ten nie wprowadził mów dwstronnych, trdniej jest t także założyć własną działalność gospodarczą. Praca po sąsiedzk Wedłg dyrektyw nijnych, państwa członkowskie, które nie otworzyły całkowicie rynk pracy, mszą to zrobić nie później niż z dniem 1 maja 2011 r. Mija wtedy siedmioletni okres przejściowy. Zniesienie ograniczeń na niemieckim i astriackim rynk pracy dotyczy wszystkich obywateli państw wschodniej Eropy, które przystąpiły do UE w 2004 r. W praktyce ograniczenia nie przeszkodziły jednak wiel Polakom w znalezieni pracy naszych sąsiadów. Jak pokazją dane Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, mimo istniejących trdnień kraje te cieszyły się dżym zainteresowaniem. Niemcy w 2009 r. były, obok Wielkiej Brytanii i Holandii, jednym z głównych kiernków zamierzonych emigracji zarobkowych. Z danych posiadanych przez MPiPS wynika, że w biegłym rok wydano ok. 187,8 tys. zezwoleń na pracę obywatelom polskim w Niemczech, z czego ok. 183,5 tys. pracownikom sezonowym. Na koniec ltego 2010 r. legalnie zatrdnionych było 11,67 tys. obywateli polskich, co w porównani z analogicznym okresem biegłego rok oznacza nieznaczny wzrost (na podstawie danych Urzęd ds. Zatrdnienia (AMS) w Astrii). AMS wskazje w tym kon- 6 Rynek Pracy 4/2010

7 Trendy t tekście, że na przestrzeni ostatnich lat, tzn. od moment rozszerzenia UE w maj 2004 r. do chwili obecnej, liczba pracowników z Polski stale rośnie. W 2009 r. wydano w Astrii ok. 15,6 tys. zezwoleń na pracę obywatelom polskim podsmowje Barbara Polańska-Siła, Menedżer EURES, Departament Rynk Pracy, MPiPS. Jej zdaniem, trdno dzisiaj ocenić, jaki będzie poziom migracji i nawet jeżeli nastąpi jej wzrost, to nie należy się spodziewać wielkiej fali wyjazdów. Odmiennego zdania są ekonomiści bank BNP Paribas, którzy prognozją, że w ciąg czterech lat z krajów Eropy Środkowo-Wschodniej wyjedzie do Niemiec aż 900 tys. osób, z czego nawet pół miliona z Polski. Otwarcie niemieckiego rynk pracy zaowocje większą podażą siły roboczej i wzrostem poziom zatrdnienia, a sktkiem będzie przyrost niemieckiego PKB o 0,3-0,6 pkt. proc. w porównani z poziomem sprzed jego otwarcia. Migracyjne za i przeciw Rynki pracy w Niemczech i w Astrii jż od dawna przyciągają naszą rodzimą siłę roboczą. Zdaniem ekonomistów sytacja ekonomiczna w tych krajach będzie się jeszcze poprawiać. Astriacki rynek pracy może pochwalić się najniższą stopą bezrobocia, która w październik wyniosła 4,3%, także w Niemczech ostatnio zanotowano jej spadek do 6,8%. Największymi attami tych krajów jest ich bliskie sąsiedztwo i oczywiście wysokie zarobki. Niemieccy i astriaccy pracodawcy znani są ze swojej solidności. W Niemczech w niektórych gałęziach przemysł godziny pracy zostały ograniczone do 35 tygodniowo przy 30 dniach wolnych od pracy. Decydjąc się na wyjazd, trzeba jednak pamiętać o ograniczeniach. Jak podkreślają znawcy rynk pracy, głównym problemem w znalezieni pracy może być język. Polacy do tej pory chętnie jeździli do Wielkiej Brytanii i Irlandii, bo tam, aby zdobyć pracę, wystarczało znać język angielski w zakresie podstawowym. Wyjeżdżającym Polakom przyda się również wiedza o tym, które gałęzie gospodarki rozwijają się najszybciej i potrzebją nowych pracowników. W Niemczech wciąż brakje inżynierów i informatyków, a około 70% przedsiębiorstw skarży się na brak wykwalifikowanych specjalistów, których Polska może im zapewnić. Dżą liczbę miejsc pracy oferje niemiecki przemysł słgowy, pracę znajdą również opieknki do dzieci, pielęgniarki i osoby starsze. Jż teraz można zaobserwować zwiększone zainteresowanie wśród niemieckich pracodawców i agencji pośrednictwa pracy. Niemieccy pracodawcy chcą się dowiedzieć, jak wygląda procedra złożenia oferty w ramach sieci EURES, aby odpowiednio wcześnie przygotować się do ewentalnego zatrdnienia polskich pracowników. Faktyczną skalę emigracji zarobkowej poznamy w przyszłym rok. W tej chwili jedno jest pewne, coraz silniejsze są nasze związki z Unią Eropejską, a otwarcie granic w Niemczech i Astrii stanowi tego potwierdzenie. Agnieszka Pietkiewicz FOT. WUP Aleksandra Kopczyk doradca EURES, WUP w Katowicach: Choć wiele osób twierdzi, że czeka nas kolejna fala emigracji podobna do tej sprzed 6 lat na Wyspy Brytyjskie moim zdaniem to twierdzenie mocno przesadzone. Na rynk niemieckim brakje kilkdziesięci tysięcy specjalistów, przede wszystkim informatyków i inżynierów. Są też deficyty bdowlańców, pracowników z branży medycznej (w tym opieknek osób starszych). Jednakże osoby zainteresowane podjęciem pracy i posiadające odpowiednie kwalifikacje mogły pomimo ograniczeń podejmować legalne zatrdnienie. Barierą może okazać się brak znajomości języka niemieckiego lb odpowiedniego doświadczenia. Bardziej prawdopodobny scenarisz zmian związanych z otwarciem niemieckiego i astriackiego rynk pracy dotyczy Polaków zatrdnionych w szarej strefie, którzy zechcą zalegalizować swoją pracę, aby móc w pełni korzystać z przysłgjących im praw. FOT. IAB dr Timo Baas z Instytt Badania Zatrdnienia w Federalnej Agencji Pracy [Institt für Arbeitsmarkt- nd Berfsforschng (IAB) der Bndesagentr für Arbeit (BA)] w Norymberdze, Niemcy: W badaniach dla Fndacji Friedricha Eberta bdjemy trzy scenarisze, które pozwolą w przybliżeni podać liczbę Polaków dających się do pracy w Niemczech. Nie wiemy jednak, jak będzie przedstawiał się rozwój ekonomiczny w innych krajach, takich jak Wielka Brytania czy Irlandia, które również przyjmją Polaków do pracy, scenarisze te nie są zatem pewne. Prognozjemy, że liczba obywateli polskich pracjących w EU-15 (tzn. w krajach tworzących Unię Eropejską przed akcesją nowych członków w 2004 r.) wzrośnie do 2020 r. z 1,458 mln do 2,321 mln osób. W tzw. wysokim scenarisz oczekjemy, że dział Niemiec pośród innych państw UE dających zatrdnienie Polakom wyniesie 61%, w scenarisz średnim będzie to około 45%, a w niskim 23% czyli tak, jak teraz. Odpowiada to 526 tys. osobom w scenarisz pierwszym, 388 tys. w drgim i 198 tys. w trzecim w przeciąg dekady. Rynek Pracy 4/2010 7

8 Trendy To, co wydaje się trdne lb wręcz niemożliwe do osiągnięcia w pojedynkę, dla kilk osób staje się jż proste. Takie myślenie przynosi wymierne korzyści także w sferze biznes, a powstające coraz częściej spółdzielnie socjalne stają się szansą dla ldzi zagrożonych wyklczeniem społecznym. Nowa fala spółdzielczości Pierwsze spółdzielnie socjalne powstały we Włoszech na początk lat 90. biegłego wiek. Tamtejsze władze doszły do wniosk, że lepiej jest wspomóc osoby bezrobotne, dając im możliwość rozpoczęcia działalności gospodarczej, niż ciągle wypłacać zasiłki z tytł pozostawania bez pracy. Fala spółdzielczości socjalnej dotarła również do Polski. Nowa forma, choć jeszcze mało znana, jest ogromną szansą, m.in. dla osób bezrobotnych, niepełnosprawnych, chodźców, byłych więźniów i innych osób zagrożonych wyklczeniem. Idea spółdzielczości polega bowiem na tworzeni przyjaznego miejsca pracy, które podtrzymje więzi społeczne. Spółdzielnia może być założona przez co najmniej 5 osób, przy tym przynajmniej połowa powinna zaliczać się do grpy zagrożonych wyklczeniem społecznym. Spółdzielnie socjalne to ogromna szansa dla osób zagrożonych wyklczeniem społecznym Wciąż mało znane W 2007 r. Departament Pomocy i Integracji Społecznej w Ministerstwie Pracy i Polityki Socjalnej opblikował Raport Oceny Stan Spółdzielczości Socjalnej. Okazało się, że w Krajowym Rejestrze Sądowym zarejestrowanych było 99 spółdzielni socjalnych, a w województwie śląskim zaledwie 12. Ich liczba świadczyła o brak odpowiedniej promocji idei spółdzielczości socjalnej i powszechniania wiedzy z jej zakres. Na Śląsk istniała zaledwie jedna instytcja wspierająca spółdzielczość socjalną: Regionalny Ośrodek Wsparcia Spółdzielczości Socjalnej PUP w Rdzie Śląskiej. W ostatnim czasie powstało jednak kilka projektów, które zyskały dofinansowanie na tworzenie spółdzielni bądź promowanie idei spółdzielczości socjalnej. Spółdzielnia socjalna to jedna z najbardziej efektywnych metod pracy na rzecz poprawy sytacji w dziedzinie zatrdnienia. Spółdzielnie takie, działając na poziomie lokalnym, integrją zawodowo i społecznie osoby zagrożone wyklczeniem, które nie miałyby szans na podjęcie odpowiedniego zatrdnienia w warnkach otwartego rynk pracy. Potrzebne są więc intensywne działania informacyjno-promocyjne, aby zwiększyć liczbę nowych spółdzielni oraz zachęcić do korzystania z słg i prodktów oferowanych przez spółdzielnie jż istniejące. Możliwości takie stwarza zwłaszcza realizacja projektów współfinansowanych z Eropejskiego Fndsz Społecznego w ramach działania 6.2 Program Operacyjnego Kapitał Ldzki przekonje Jakb Zawadzki, kierownik Zespoł ds. Promocji i Informacji WUP w Katowicach. Jeden z projektów realizje firma Pro-Inwest s.c. z Katowic. W 2008 r. w myśl zasady przez ldzi, dla ldzi postanowiliśmy dać odbiorcom naszych działań szansę wybor nowej drogi życia poprzez możliwość zakładania spółdzielni socjalnych mówi o początkach projekt Małgorzata Dobrowolska, współwłaścicielka firmy. Okazało się jednak, że wiedza na temat tego, czym są spółdzielnie socjalne jest bardzo mała i konieczne było wzmocnienie działań informacyjno-edkacyjnych. W ramach projekt Spółdzielnie socjalne na Śląsk. Promocja i powszechnianie idei przedsiębiorczości społecznej firma Pro-Inwest zorganizowała w wybranych miastach województwa cykl 20 sympozjów z działem ekspertów w zakresie spółdzielczości socjalnej. Wsparciem zostało objętych 400 instytcji ekonomii społecznej, m.in. organizacje pozarządowe, spółdzielnie socjalne, spółdzielnie pracy, instytcje rynk pracy takie jak agencje zatrdnienia, instytcje szkoleniowe, powiatowe rzędy pracy, hfce pracy, związki zawodowe oraz instytcje pomocy i integracji społecznej, np. ośrodki pomocy społecznej i domy dziecka. Efektem tych działań było stworzenie profesjonalnego informatora Spółdzielnie socjalne od A do Z i edkacyjnego film Vademecm Spółdzielni Socjalnej. Dla nich też szansa Projektodawcy byli jednak zainteresowani nie tylko promocją idei spółdzielczości, ale realną pomocą osobom, które pozostają na marginesie życia zawodowego i społecznego. Zdecydowali się więc na realizację kolejnego projekt Spółdzielnie socjalne szansą dla osób w szczególnej sytacji, którego celem jest aktywizacja kobiet osadzonych w zakładzie karnym poprzez zdobycie wiedzy i wykształcenie miejętności niezbędnych w spółdzielczości socjalnej. Uczestniczki biorą dział w szkoleniach obejmjących: trening miejętności społecznych, reglacje prawne spółdzielczości socjalnej, finanse i księgowość spółdzielni socjalnej, zarządzanie podmiotem spółdzielczym, czestniczą także w krsie kompterowym i zajęciach z poradnictwa zawodowego, prawnego oraz psychologicznego. Zajęcia cieszą się dżym zainte- Spółdzielnia socjalna (zgodnie z stawą z 27 kwietnia 2006 r. o spółdzielniach socjalnych) działa jak przedsiębiorstwo, ale może korzystać z licznych preferencji: jednorazowych dotacji (ze środków Fndsz Pracy), zwolnień od podatk dochodowego, kwartalnej refndacji składek płaconych na bezpieczenie społeczne oraz zwolnień z opłat rejestracyjnych. Mogą ją założyć: osoby bezrobotne (zgodnie z stawą z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrdnienia i instytcjach rynk pracy) osoby, o których mowa w art. 1 st. 2 pkt. 1-4,6,7 stawy z 13 czerwca 2003 r. o zatrdnieni socjalnym, m.in. zależnieni od alkohol lb narkotyków po zakończeni program psychoterapii, zwalniani z zakładów karnych itd. osoby niepełnosprawne w rozmieni stawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrdniani osób niepełnosprawnych. 8 Rynek Pracy 4/2010

9 Trendy t FOT. WOJCIECH BIEGUN (3x) W ramach projekt Spółdzielnie socjalne na Śląsk. Promocja i powszechnianie idei przedsiębiorczości społecznej zorganizowano sympozja, wydano informator, powstał film edkacyjny resowaniem dzięki nim kobiety doskonalą swoje miejętności interpersonalne i kontrolę własnych emocji, a także zwiększają pewność siebie i podnoszą motywację do podejmowania inicjatyw przedsiębiorczych. Otrzymaliśmy informację, że obecnie kilka kobiet zainteresowanych jest założeniem spółdzielni socjalnej. Wykazją chęć do prowadzenia działalności m.in. w zakresie słg związanych z opieką i rehabilitacją osób starszych oraz niepełnosprawnych, słg cateringowych i organizacji przyjęć okolicznościowych, słg krawieckich, fryzjerskich i kosmetycznych. Powstały cztery obszerne i kompleksowo opracowane biznesplany. Pomagamy czestniczkom w przygotowani wszystkich niezbędnych dokmentów do założenia spółdzielni socjalnej dodaje Anna Kania, pracownik firmy Pro-Inwest. Projekt rozpoczął się 1 lipca 2009 r. i potrwa do 30 czerwca 2011 r. Z zaplanowanych 6 edycji, trwających około 3,5 miesiąca każda, odbyły się jż cztery. Zajęcia prowadzone są w 10-osobowych grpach. Przy realizacji projekt biorą dział doświadczeni psycholodzy, prawnik, trenerzy, doradcy zawodowi, liderzy klbów pracy oraz szkoleniowcy krsów kwalifikacyjnych. Dla osób niepełnosprawnych, dłgotrwale bezrobotnych czy przebywających w zakładach karnych, ta forma działalności gospodarczej to często jedyna szansa na ponowną integrację ze społeczeństwem. Początkjący spółdzielcy przyznają jednak, że aby dobrze skorzystać z tej szansy, trzeba ciężko pracować. Dla czestników najtrdniejszym momentem jest samodzielnienie się firmy po zakończeni projekt, kiedy trzeba poradzić sobie choćby z konkrencją na rynk. Członkowie spółdzielni mszą wtedy dowodnić, że są w stanie stworzyć dobrze prosperjącą firmę. Agnieszka Pietkiewicz Rynek Pracy 4/2010 9

10 EFS Być spełnionym zawodowo, zadowolonym z pracy i niezależnym finansowo to marzenie, które przy odrobinie odwagi i determinacji można spełnić. Historie kolejnych czestników projekt Promocja przedsiębiorczości w województwie śląskim w ramach działania 6.2 PO KL, pokazją że najlepszym sposobem na to jest własna działalność gospodarcza. Praca na swoim Całkowita odpowiedzialność za firmę i samodzielne wytyczanie kiernków jej rozwoj pozwala na spełnienie zawodowe. Będąc szefem nie trzeba się martwić o pracę, omija nas stres związany ze zmianami kadrowymi lb cięciami w firmie. Własna działalność możliwia także dostosowanie pracy do życia prywatnego. Szczególnie istotne jest to w przypadk kobiet postawionych często przed wyborem między pracą zawodową a wychowywaniem dzieci mówi Palina Cis, kierownik projekt. Prowadzenie własnej działalności ma wiele zalet. Taka praca możliwia rozwój osobisty i realizację własnych pasji, a przedstawione sylwetki czestników projekt i ich historie pokazją, że warto być przedsiębiorczym i zacząć działać. Wiek moim attem Badania pokazją, że osoby przed 25 i po 45 rok życia mają największe trdności ze znalezieniem pracy, ponieważ pracodawcy często przy wyborze pracownika kierją się stereotypami na temat wiek. A przecież zarówno brak doświadczenia młodego pracownika, jak i doświadczenie osoby w wiek średnim mogą być attem. Jacek Czerniecki znajdje się w tej drgiej grpie i wcale nie waża, że jest mniej cenny na rynk pracy od młodszej konkrencji. Od kilknast lat specjalizje się w słgach analitycznych, a własną działalność planje oprzeć na zarządzani nierchomościami. Jego mocną stroną jest rzetelna znajomość rynk oraz nastawienie na zmiany, które dyktją obecne czasy. Z wagi na spore doświadczenie podejmje też bardziej przemyślane, a co za tym idzie trafione decyzje. Ważne, aby świadomić ldziom w średnim wiek, że nigdy nie jest za późno na zmianę i podjęcie decyzji o własnym biznesie. Rozglądałem się za dotacjami, a ponieważ byłem bezrobotny, trafiłem do rzęd pracy w Dąbrowie Górniczej. Akrat ogłaszali nabór do projekt Jak najkrócej bez pracy. Dziś biorę dział w szkoleniach z zakres prowadzenia własnej firmy opowiada. Historia Marii Swadźby, przedszkolanki, która po 50 rok życia założyła własną placówkę wychowawczą, również przekonje, że osoby w średnim wiek są bardzo cenne na rynk pracy z wagi na swoje doświadczenie. Okazało się, że na emerytrę jeszcze za wcześnie, a osobom takim jak ja trdno znaleźć zatrdnienie. Wiedziałam, że mszę coś zrobić z wolnym czasem, którego teraz miałam w nadmiarze. Gdy zobaczyłam ogłoszenie o naborze kobiet do projekt w rzędzie pracy w Łaziskach, bez namysł postanowiłam dowiedzieć się czegoś więcej. Pomysł na biznes był oczywisty. Przedszkole, bo to kocham i znam się na tej pracy opowiada o swoich początkach. Przed założeniem firmy czestniczyła w szkoleniach z przedsiębiorczości, co sprawiło, że poczła się pewniej w przepisach, księgowości i zagadnieniach z zakres prowadzenia firmy. Do tej pory była wychowawcą i w tym czła się pewnie, ale obawiała się, czy poradzi sobie z finansami. Dziś prowadzi własne przedszkole Piccolo w Orzesz, w którym dzieci czą się języków obcych, a zajęcia odbywają się niej w dom, co stwarza ciepłą i rodzinną atmosferę. Kiedy Tomasz Pośpiech, młody mieszkaniec Roszkowa, zaczynał myśleć o założeni własnej firmy miał 18 lat. Wydawałoby się, że otrzymanie dotacji na otwarcie działalności przez osobę w tak młodym wiek i bez żadnego doświadczenia jest niemożliwe. Postanowiłem zawalczyć o dotację, chociaż nie wierzyłem, że mi się da. Właśnie dlatego, że jestem młody i nie mam doświadczenia. Obawiałem się, że komisja mi nie zafa, a konkrencja będzie tak dża, że nie będę miał siły przebicia opowiada. Jednak złożył wniosek do Górnośląskiej Agencji Rozwoj Regionalnego w Katowicach, w ramach projekt Biznesklasa, jak się okazało pokonał konkrencję, bo spośród 600 złożonych wniosków dotację przyznano także jem. Byłem mocno przekonany o tym, czego chcę. Miałem szansę niezależnić się i zacząć planować swoją przyszłość. Oczywiście, spotkałem się z mnóstwem pytań w jaki sposób mam zamiar pogodzić nakę i czekającą mnie matrę z prowadzeniem biznes. Jednak moja działalność odbywa się głównie przez internet, dlatego mam nadzieję, że sobie poradzę. Naczyciele po- FOT. WUP (3x) Tomasz Pośpiech mimo młodego wiek prowadzi własny sklep internetowy, a przygotowania do matry łączy z pracą zawodową 10 Rynek Pracy 4/2010

11 EFS t Anna Szymaniec zrealizowała swoje marzenie o własnej firmie zajmjącej się rehabilitacją dzieci stdiach marzyłam o firmie. Od tego czas płynęło 11 lat wspomina Anna. Mimo początkowej niepewności postawiła na swoje doświadczenie i wiedzę, by zawalczyć o dział w projekcie. Złożyła biznesplan do GARR i zyskała ponad 38 tys. zł dotacji, które przeznaczy na remont gabinet, zakp sprzęt do rehabilitacji oraz stworzenie strony internetowej z profesjonalnym poradnikiem dla rodziców. Dzięki dotacji wierzyła w siebie, ponieważ msiała pokonać konkrencję. Szkolenia w ramach projekt przekonały mnie, że jestem w stanie poradzić sobie ze wszystkim. Dostałam skrzydeł i optymistycznie patrzę w przyszłość. Moja rodzina z pewnością na tym skorzysta. W dodatk własny biznes to elastyczne godziny pracy, Prowadzenie własnej działalności ma wiele zalet taka praca możliwia rozwój osobisty i realizację własnych pasji a przy trójce dzieci to dże dogodnienie podsmowje pani Anna. Maria Swadźba przekonje, że osoby w średnim wiek są bardzo cenne na rynk pracy z wagi na swoje doświadczenie czątkowo podchodzili do mojego pomysł z rezerwą, podobnie jak rodzina i znajomi. Dopiero jak dostałem się na szkolenie, wiara we mnie zaczęła rosnąć dodaje. Udział w projekcie wymagał od niego szczególnej determinacji, gdyż szkolenia msiał pogodzić z naką w licem. Nie poddał się jednak i wytrwale dążył do cel. Opłaciło się. W wiek 18 lat prowadzi swój własny sklep internetowy ze zdalnie sterowanymi modelami samolotów. Przygotowania do matry łączy z pracą zawodową, co jest ogromnym wyzwaniem, ale jednocześnie czy dyscypliny i odpowiedzialności. Jego młody wiek i brak doświadczenia okazały się attem, gdyż wiążą się ze świeżym spojrzeniem i silną chęcią działania. Przedsiębiorcza mama Anna Szymaniec, absolwentka AWF w Katowicach na wydziale fizjoterapii i 36- letnia mama trójki dzieci jest od niedawna posiadaczką własnej firmy zajmjącej się rehabilitacją dzieci metodą NDT-Bobath. Cieszy mnie, że mogę pomagać malchom w ich prawidłowym rozwoj. To bardzo odpowiedzialny zawód, więc odkąd pamiętam inwestowałam w edkację. Jż na Ty też możesz zyskać dotację Aby stać się niezależnym przedsiębiorcą, wystarczy dobry pomysł i wytrwałość. Wsparcie z działania 6.2 to idealne wyjście dla osób bezsktecznie szkających zatrdnienia i myślących o prowadzeni swojej działalności gospodarczej. Daje ono równe szanse różnym grpom społecznym: młodym ldziom bez doświadczenia, osobom po 45 rok życia, jak i kobietom, które pragną łączyć życie zawodowe z macierzyństwem. Każdy ma szansę na kierowanie własną firmą, by stać się dzięki tem człowiekiem spełnionym i zadowolonym z pracy. Wszelkie informacje dotyczące projekt dostępne są na stronie internetowej Dodatkowo rchomiono nowy Pnkt Informacyjny Eropejskiego Fndsz Społecznego (pokój 2 na parterze bdynk WUP w Katowicach, l. Kościszki 30, telefon: ), gdzie w komfortowych warnkach można poznać zasady aplikowania o środki z EFS, dowiedzieć się, jakie są możliwości dział w projektach oferjących bezpłatne szkolenia oraz jak zyskać dotację na własny biznes. Magdalena Mróz Rynek Pracy 4/

12 EFS Wzmocnić szkolni W ostatnich latach wzrosło zapotrzebowanie na wykwalifikowanych pracowników w zawodach o wąskim profil. Sytację pogarsza emigracja polskich fachowców na Zachód oraz wedłg specjalistów rynk pracy brak spójności między obecnym systemem kształcenia a zapotrzebowaniem pracodawców. Zmiany w systemie szkolnictwa zawodowego na początk lat 90-tych, w tym likwidacja przyzakładowych szkół zawodowych, spowodowały mocne osłabienie strktry kształcenia zawodowego, łączącego teorię zawod z praktyką. Reforma ta w dżym stopni przyczyniła się do brak wykwalifikowanych pracowników. Dotkliwie odczwają to aktalnie śląscy przedsiębiorcy poszkjący osób z wykształceniem zawodowym na poziomie zasadniczym lb średnim, głównie w zawodach związanych z branżą bdowlaną, elektryczną i elektromechaniczną oraz obsłgą maszyn i rządzeń. Problemem tego typ szkół jest brak środków na nowocześnienie warsztatów szkolnych poprzez zakp nowinek technologicznych. Niewystarczająca współpraca między szkołami i przedsiębiorstwami, czyli potencjalnymi pracodawcami, powodje z kolei niedostosowanie kształcenia zawodowego do potrzeb rynk pracy. Brakje również kompleksowej informacji o po- Uczestnicy projekt Mam zawód mam pracę mogą skorzystać z porad doradcy zawodowego, aby świadomić sobie posiadane predyspozycje i sprofilować własną ścieżkę zawodową cel wzmocnienie zdolności czniów do przyszłego zatrdnienia w charakterze wykwalifikowanego pracownika bądź wskazania dróg do założenia własnego przedsiębiorstwa. Oferowane w ramach projekt wsparcie to 30-godzinny program pozalekcyjnych zajęć dydaktycznych Krs Przedsiębiorczości, który podzielono na dwa modły szkoleniowe. Modł pracownik obejmje zajęcia dotyczące: identyfikacji preferencji i możliwości zawodowych, planowania własnej ścieżki kariery zawodowej, kształtowania własnego wizernk (atoprezentacja), zarządzania sobą (m.in. motywowanie), przygotowania się do szkania pracy (np. rozmowa kwalifikacyjna) oraz informacji o prawach i obowiązkach pracownika. Z kolei modł przedsiębiorca porsza równie istotne zagadnienia, takie jak: identyfikacja potrzeb i nisz na rynk (pomysł na własną firmę), planowanie rozwoj oraz zarządzanie i zakładanie firmy, a także prawa i obowiązki przedsiębiorcy. Uczniowie mają również możliwość skorzystania z porad doradcy zawodowego, zarówno na początk, jak i na końc program, aby świadomić im posiadane predyspozycje i sprofilować ich dalszą ścieżkę zawodową. Wiedza, jaką zdobędą czestnicy w trakcie szkoleń, pozwoli na wybór ścieżki zawodowej, która im najbardziej odpowiada. Szkolenia realizowane w ramach modł pracownik przygotowją czestnika do pełnienia takiej właśnie roli w firmie. Natomiast modł pracodawca możliwia zapoznanie się z tematyką związaną z zarządzaniem firmą od moment jej rejestracji, aż do pełnego rozkwit wyjaśnia Arkadisz Wawreczko, asystent kierownika projekt. Pomysłodawcy wykorzystją w realizacji projekt nowe technologie łącząc tradycyjne, bezpośrednie naczanie z e-learningiem (tzw. blended learning). Zajęcia odbywają się w małych, 15-osobowych grpach i prowadzone są przez ekspertów- -praktyków z danych dziedzin oraz naczycieli akademickich GWSP. W ramach dwóch edycji projekt wsparciem zostanie objętych łącznie 300 czniów chorzowskich techników. Zakończeniem krs są symlowane targi pracy, aby możliwić czniom podsmowanie zdobytej wiedzy i miejętności praktycznych. Cały projekt zakończy się konferencją podsmowjącą, która odbędzie się w siedzibie szkoły w Chorzowie. Nowa inicjatywa Zaplanowany na przyszły rok projekt Mam zawód, mam pracę w regionie również wychodzi naprzeciw problemom szkolnictwa zawodowego. Beneficjentem jest Samorząd Województwa Śląskiego i Wydział trzebach rynk pracy, pblikacji oraz poradników metodycznych dla naczycieli praktycznej naki zawod. Próbjąc zaradzić tym problemom, na Śląsk realizowane są projekty w ramach Program Operacyjnego Kapitał Ldzki (PO KL) w poddziałani 9.2 Podniesienie atrakcyjności i jakości szkolnictwa zawodowego. FOT. EUROPEAN COMMUNITY Mam zawód mam pracę Realizowana obecnie przez Górnośląską Wyższą Szkołę Przedsiębiorczości im. Karola Godli w Chorzowie drga jż edycja projekt Mam zawód mam pracę ma na 12 Rynek Pracy 4/2010

13 EFS t ctwo zawodowe Eropejskiego Fndsz Społecznego Urzęd Marszałkowskiego w partnerstwie z Kratorim Oświaty w Katowicach oraz 36 powiatami i miastami na prawach powiat. Jego pomysłodawcy dostrzegają potencjał w szkołach zawodowych, patrjąc w ich modernizacji szansę na polepszenie sytacji na rynk pracy dla młodych ldzi. Adresowany jest on do czniów z klas II i III techników i 3-letnich zasadniczych szkół zawodowych oraz I i II klas 2-letnich zasadniczych szkół zawodowych, czących się na kiernkach zbieżnych z obszarami specjalizacji technologicznej, określonymi w Regionalnej Strategii Innowacji (łącznie ok. 340 szkół). Realizacja w trybie systemowym pozwoli na dział także tych szkół, dla których barierą jest konieczność wniesienia wkład własnego. W odróżnieni od projektów konkrsowych jest on nastawiony na wieloaspektowe wsparcie i modernizację kształcenia zawodowego m.in. poprzez rchomienie gier symlacyjnych mających bdować aktywną postawę przedsiębiorczą. W pierwszym etapie przeprowadzone będzie doradztwo grpowe, aby zdiagnozować problemy młodzieży w zakresie zdobywania wiedzy, miejętności zawodowych, poszkiwania pracy oraz bycia aktywnym na rynk pracy. Następnie, podczas doradztwa indywidalnego zostanie przeprowadzona diagnoza każdego czestnika. Dzięki tem doradca zawodowy będzie mógł dopasować odpowiedni pakiet wsparcia dla każdego cznia i tworzyć Indywidalną Ścieżkę Rozwoj Zawodowego. W pakiecie znajdą się: dodatkowe zajęcia Pomysłodawcy projekt Mam zawód, mam pracę w regionie dostrzegają potencjał w szkołach zawodowych, patrjąc w ich modernizacji szansę na polepszenie sytacji na rynk pracy pozalekcyjne, które pomogą wyrównać dysproporcje w edkacji, krsy certyfikowane, m.in. CAD, ECDL, SEP, CISCO, prawo jazdy kat. B, spawanie, projektowanie i zarządzanie stronami, obsłga Linxa, kosztorysowanie, obsłga kas fiskalnych, programów księgowych, e-biznes oraz staże i praktyki zawodowe. Planowane jest rchomienie nowych specjalności i kiernków kształcenia, wyposażenie szkół w nowoczesne materiały dydaktyczne oraz doposażenie pracowni w technikach zgodnie z zapotrzebowaniem wynikającym z rozwoj technologicznego region. Przeprowadzone będą działania informacyjne i promocyjne, aby zachęcić czniów do podnoszenia kwalifikacji zawodowych, a pracodawców do współpracy ze szkołami. Dodatkowo powstanie baza pracodawców współpracjących ze szkołami, aby możliwe było dalsze odbywanie praktyk/staży czniowskich, jak również zwiększenie liczby współpracjących ze szkołami pracodawców (planowany jest 10% ich wzrost). Przewidziane są również targi edkacyjne, konferencje oraz spotkania z rodzicami mające na cel podniesienie świadomości dotyczącej problematyki kształcenia zawodowego i potrzeb lokalnego rynk pracy. Projekt zakłada stworzenie Programów Rozwoj Szkolnictwa Zawodowego w powiatach, na podstawie których zostanie opracowana Strategia Rozwoj Szkolnictwa Zawodowego Województwa Śląskiego. Wprowadzenie nowych kiernków kształcenia oraz modyfikacja programów naczania na kiernkach istniejących pozwolą na dostosowanie oferty edkacyjnej do potrzeb lokalnego i regionalnego rynk pracy. Natomiast współpraca szkół i placówek prowadzących kształcenie zawodowe z pracodawcami i instytcjami rynk pracy podniesie kwalifikacje zawodowe przyszłych absolwentów i wzmocni ich pozycję na rynk pracy. Magdalena Mróz Rynek Pracy 4/

14 EFS Śląski rynek pracy Poznanie aktalnej sytacji na regionalnym rynk pracy, analiza dotychczasowych tendencji oraz prognozy pozwalające prowadzić skteczną politykę zatrdnieniową to główne zadania systemowego projekt badawczego Program monitorowania regionalnego rynk pracy, zrealizowanego przez WUP w Katowicach w ramach poddziałania Program Operacyjnego Kapitał Ldzki (PO KL). podstawie badań kończących pro- przeprowadzonych w lipc Najekt, i sierpni 2010 r., którymi objęte zostało całe województwo, sporządzone zostały trzy raporty: Kompetencje zawodowe na śląskim rynk pracy, Sytacja kobiet na śląskim rynk pracy, Mobilność zawodowa, społeczna i przestrzenna a potrzeby gospodarki regionalnej. Uzyskane informacje mają pomóc władzom samorządowym i instytcjom rynk pracy w podejmowani działań zmierzających do rozwiązania występjących aktalnie problemów. Najbardziej aktywne zawodowo są osoby w wiek lat niemal 80% z nich pracje Najważniejsze liczby Z badań wynika, iż kryzys gospodarczy w najmniejszym stopni dotknął firmy mieszczące się w Katowickiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej oraz te, które operją w dziedzinie nowych technologii. Z kolei najbardziej dotkniętą kryzysem branżą jest przemysł (prodkcja stali, motoryzacja, włókiennictwo), a szczególnie firmy opierające swoją działalność na eksporcie. Największe zatrdnienie występje w handl hrtowym i detalicznym (17,4%), słgach (15,4%), przetwórstwie przemysłowym (11%), bdownictwie (10,3%) oraz górnictwie i wydobyci (10%). W województwie śląskim 80% osób w wiek prodkcyjnym posiada przynajmniej jeden zawód wyczony. Najliczniejszą grpę stanowią robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i rządzeń, następną co do liczebności przedstawiciele zawodów tworzących średni personel techniczny, a trzecią specjaliści nak ekonomicznych, prawnych, społecznych, kltry i administracji. Najwięcej mieszkańców posiada wykształcenie średnie (38%). Najbardziej aktywne zawodowo są osoby w wiek lat (niemal 80% pracje) oraz z wyższym wykształceniem (ponad 80%). Natomiast bierni zawodowo występją najczęściej w grpie osób w wiek 45+ i wśród posiadających wykształcenie podstawowe. Niemal 60% niepracjących nie poszkje aktywnie pracy, najwięcej w podregionie tyskim, gliwickim oraz bytomskim. Co trzecia osoba aktalnie pracjąca zmieniała kwalifikacje zawodowe, a tylko co piąta niepracjąca. Najczęściej zmieniały je osoby w przedziale wiekowym lat, posiadające wykształcenie zasadnicze zawodowe oraz średnie, częściej byli to mężczyźni niż kobiety. Najwięcej osób zmieniało zawód w podregionie sosnowieckim, najmniej w rybnickim. Motywację do przekwalifikowania stanowią głównie wyższe zarobki lb brak pracy w wyczonym zawodzie. Wśród osób, które nie przekwalifikowały się, najczęściej wymienianym powodem jest brak motywacji (blisko 44%), wiedzy o dostępnych szkoleniach czy krsach zawodowych, lb niedostatek środków finansowych. Pracownicy z wyższym wykształceniem dość rzadko przekwalifikowją się, ponieważ ich sytacja zawodowa jest stabilniejsza. Idealny pracownik, czyli jaki? Mimo kryzys stale poszkiwani są pracownicy na regionalnym rynk pracy, najbardziej ci z doświadczeniem zawodowym i wykształceniem technicznym wyższym, średnim lb zawodowym. Największe trdności ze znalezieniem pracowników występją w branży bdowlanej oraz transporcie i telekomnikacji. Cenieni są specjaliści z prawnieniami w branży prodkcyjnej, potrafiący obsłgiwać nowoczesne maszyny, krawcowe i szwaczki oraz pracownicy w słgach. Najmniej ofert pracy FOT. IRENEUSZ OSTAPCZUK kierowanych jest do osób najsłabiej wykształconych, a także absolwentów wyższych stdiów hmanistycznych. Niestety, wymagania pracodawców rozmijają się z tym, co mogą zaoferować pracownicy. Osoby starające się o pracę często cechje brak miejętności praktycznych i doświadczenia zawodowego. Niewystarczające są również ich zdolności interpersonalne, takie jak samodzielność czy kreatywność. Pracodawcy wśród głównych powodów niepowodzenia w znalezieni odpowiednich pracowników podają brak osób o odpowiednich kwalifikacjach i kompetencjach, małe zainteresowanie przez kandydatów pracą na danym stanowisk oraz ich postawy roszczeniowe. Zdaniem pracodawców, obecny 14 Rynek Pracy 4/2010

15 EFS t Najbardziej poszkiwani są mechanicy maszyn i rządzeń, górnicy i pracownicy bdowlani oraz kierowcy i operatorzy maszyn system kształcenia jest niedopasowany do wymagań rynk pracy, a absolwentom brakje praktycznego przygotowania do wykonywania swojego zawod, co stanowi jedną z głównych przyczyn odrzcania ich podań o pracę. Wśród najbardziej pożądanych kompetencji pracowników wymieniano specjalistyczną wiedzę, doświadczenie i wykształcenie techniczne. Dodatkowo, idealny pracownik powinien być osobą kreatywną, mieć dżą motywację do pracy, potrafić szybko adaptować się do zmian w zakładzie i na rynk pracy. Natomiast pracownicy ważają, że obecnie rynek pracy jest rynkiem pracodawców, którzy mogą dyktować warnki, m.in. proponować niższe wynagrodzenia czy mowy o pracę na czas określony. Chętnie też zatrdniają tzw. tanią siłę roboczą: pracowników tymczasowych, stażystów (posiadających minimalne wymagania finansowe) oraz pracowników na mowy zlecenia czy o dzieło. W wiel firmach kryzys jest pretekstem do pogorszenia warnków zatrdnienia. Szczególnie trdna sytacja dotyczy osób po 50. rok życia, absolwentów szkół oraz osób o najniższym wykształceni. Badania wykazały, że brakje osób o specjalności: robotnik obróbki metali, mechanik maszyn i rządzeń, górnik, brakje też pracowników bdowlanych oraz kierowców i operatorów maszyn. FOT. JERZY GONTARZ Edkacja z problemami Zachodzące przemiany społeczno-gospodarcze spowodowały, że tradycyjny model kariery, polegający na rozwijani i wykonywani raz wyczonej profesji, zaczyna powoli zanikać. Aby dostosować się do potrzeb rynk pracy, wymagane jest szybkie zdobywanie nowych kwalifikacji. Należy zwrócić wagę, że planowanie kariery zawodowej powinno zacząć się jż w gimnazjm, winno się także zwiększyć dostępność do doradztwa zawodowego dorosłym pracjącym, aby możliwić im przekwalifikowanie. W województwie śląskim działa 75 czelni, w tym 27 pblicznych i 48 niepblicznych. Mimo że czelnie współpracją z gospodarką lokalną celem dopasowania oferty edkacyjnej do potrzeb rynk pracy, od trzech lat dostrzegalne jest zmniejszanie się liczby stdentów. Głównym problemem absolwentów jest brak doświadczenia, nie potrafią oniprzełożyć posiadanej wiedzy teoretycznej na konkretne działania danego przedsiębiorstwa. Na szczęście coraz więcej młodych osób podejmje praktyki zawodowe w trakcie stdiów. Brakje również osób wszechstronnych, które łączyłyby wiedzę z różnych dziedzin np. technicznej i ekonomicznej celem realizacji jednego zadania. Dostrzegalny jest kryzys kształcenia zawodowego na poziomie szkół ponadgimnazjalnych. Systematycznie spada liczba młodzieży podejmjącej ten typ kształcenia na rzecz ogólnokształcącego. Do głównych barier w rozwoj kształcenia zawodowego zalicza się: niski prestiż tego typ szkół, przestarzałe i niedostosowane do wymagań gospodarki i pracodawców programy kształcenia, a także problemy kadrowe i trdności w organizacji praktycznej naki zawod. Niedocenianie kształcenia zawodowego wymaga działań promocyjnych, świadamiających młodzieży i ich rodzicom, jakie są aktalne i przyszłe potrzeby kadrowe. Warto wykorzystać środki eropejskie na wdrażanie nowych programów, szkolenie kadry, modernizowanie wyposażenia laboratoriów i warsztatów oraz finansowanie naczania we współpracy z zakładami pracy. Konieczne jest także zrównoważenie wiedzy teoretycznej i praktycznej, współpraca z przedsiębiorcami w cel odpowiedniego przygotowania programów naczania oraz zainteresowanie środowiska biznes działem w praktycznej nace zawod. Tylko specjaliści-praktycy gwarantować mogą skteczność tego typ naczania. Szkolenia i kształcenie dorosłych Potrzeby szkoleniowe pracodawców skpiają się wokół kiernków związanych ze sprzedażą, marketingiem i PR, dotyczą Rynek Pracy 4/

16 EFS także rachnkowości, księgowości, bankowości i bezpieczeń oraz doskonalenia technik kompterowych i obsłgi sprzęt IT. Pracownicy tymczasem wolą brać dział w krsach naki języków obcych, podnoszą miejętności obsłgi komptera oraz kompetencje w zakresie rozwoj osobistego i zarządzania karierą zawodową. Na poziomie regionalnym niezbędne jest wspieranie system kształcenia dorosłych i kierowanie ofert w większym stopni do małych miast, gdzie bezrobocie jest większe. Należy także rozwinąć doradztwo zawodowe, które prowadzone przez cały okres kształcenia, zapewni właściwy wybór rodzaj szkolenia. Systematyczne analizowanie trendów w rozwoj lokalnej gospodarki pozwoli przygotować krsy dostosowane do aktalnych i przyszłych potrzeb przedsiębiorstw. Konieczne jest również oferowanie szkoleń kończących się zyskaniem certyfikatów, formalnie potwierdzających nabycie wiedzy oczekiwanej przez pracodawców. Kobiety na śląskim rynk pracy We wrześni w województwie śląskim zarejestrowanych było 94 tys. bezrobotnych kobiet i wciąż jest to dominjąca grpa wśród osób bez pracy. Kobiety są lepiej wykształcone niż mężczyźni, pracją przeważnie w zawodach wiążących się z ochroną zdrowia, edkacją oraz pośrednictwem finansowym. Większość zatrdniona jest na pełen etat na czas nieokreślony, niewiele z nich decydje się na prowadzenie własnego biznes. Najlepiej radzą sobie kobiety z wykształceniem wyższym i policealnym. Bezrobocie dotyka głównie pań w wiek lata i lata. Wśród przyczyn trdności znalezienia pracy najczęściej wymieniane są: brak odpowiednich ofert, niesprzyjająca sytacja rodzinna, młody wiek oraz niechęć do podejmowania pracy. To ostatnie dotyczy głównie kobiet, które bierność zawodową wyniosły z dom rodzinnego. Zatrdniani kobiet nie sprzyja stereotypowe pojmowanie ich możliwości zawodowych. Panie wśród głównych powodów traty pracy, oprócz redkcji etatów, najczęściej wskazywały rlop macierzyński lb wychowawczy. Młode kobiety i matki małych dzieci mają większy problem ze znalezieniem pracy i łatwiej ją tracą. Część z nich krótko po powrocie z rlop jest zwalniana lb nie przedłża się im mów, a część msi pogodzić się ze zmianą stanowiska lb obniżeniem wynagrodzenia. W opinii pracodawców do głównych czynników obniżających wartość kobiety-pracownika należą właśnie rlopy macierzyńskie i mniejsza dyspozycyjność. Tymczasem panie wykazją się w pracy zaangażowaniem i skrplatnością, cechje je odporność na stres i chętnie podnoszą swoje kwalifikacje nawet kosztem późniejszego założenia rodziny. z przemianami na wsi, która przestaje być nastawiona wyłącznie na prodkowanie żywności, a staje się także miejscem rekreacji i wypełnia inne fnkcje społecznokltrowe (coraz częściej zamieszkją ttaj na stałe osoby pracjące w mieście). Jak rozwiązywać problemy? Poznanie sytacji kobiet w różnych fazach życia zawodowego, zamieszkałych na wsi i w mieście, o zróżnicowanym statsie wykształcenia pozwala na przygotowanie działań zmierzających do likwidacji stereotypowego postrzegania roli kobiety w życi społecznym. Zapewnienie kobietom możliwości połączenia życia rodzinnego i zawodowego powinno być jednym z priorytetów. Część z tych problemów może zostać rozwiązana przez jednostki samorząd terytorialnego, pracodawców, instytcje rynk pracy oraz organizacje pozarządowe. Władze samorządowe mogą podejmować działania polegające na wyróżniani firm przyjaznych matkom, dzielani im pierwszeństwa w biegani się FOT. ARCHIWUM Konieczna jest współpraca z przedsiębiorcami w cel odpowiedniego przygotowania programów naczania oraz zainteresowanie środowiska biznes działem w praktycznej nace zawod Także sytacja kobiet w wiek 50+ jest bardzo trdna, gdyż pracodawcy niechętnie zatrdniają takie osoby ze względ na ich niską wydajność i brak dopasowania do młodego zespoł. Szczególnym problemem jest aktywizacja kobiet na obszarach wiejskich lb tzw. peryferyjnych, do których w województwie śląskim można zaliczyć powiaty: częstochowski, żywiecki, bielski, cieszyński i kłobcki. Szansą może być dla nich rozwój sektora słg wiążący się o środki na rozwój lb zachęcać do tworzenia żłobków czy przedszkoli w miejscach pracy, na które można zyskać dofinansowanie. Od pracodawców kobiety oczekją większej elastyczności, jeśli chodzi o godziny pracy, możliwości pracy w niepełnym wymiarze godzin czy podejmowania pracy przez telefon lb internet. Pożądana jest również zgoda pracodawcy na dokształcanie się pracownic w godzinach pracy. 16 Rynek Pracy 4/2010

17 EFS t Młode kobiety i matki małych dzieci mają większy problem ze znalezieniem pracy i łatwiej ją tracą Należy podjąć także działania informacyjne, aby podnieść świadomość kobiet przystępjących do wybor zawod, co pomoże im niknąć konieczności przekwalifikowania się lb chroni je przed zasileniem szeregów bezrobotnych. Kobietom bezrobotnym, biernym zawodowo, mniej zmotywowanym w poszkiwani pracy, w istotny sposób mogą pomóc organizacje pozarządowe. Ważne, aby pomoc była zindywidalizowana i zależniona od sytacji życiowej bezrobotnych oraz czas trwania bezrobocia. Działania mszą wykraczać poza edkację i informowanie, i zmierzać do tworzenia różnych form opieki nad dziećmi, dofinansowania programów likwidjących dysproporcje na rynk pracy wynikające z różnic płci, dotowania szkoleń zawodowych dla kobiet oraz programów informjących o sktkach wczesnej dezaktywizacji zawodowej i dłgotrwałych przerw wpracy. Co z tą mobilnością? Przystąpienie Polski do UE spowodowało m.in. łatwiejszy dostęp do eropejskich rynków pracy i większą mobilność Polaków. Na podjęcie decyzji o wyjeździe wpływ mają niski poziom wynagrodzeń, nieodpowiednie warnki pracy oraz brak FOT. TOMASZ KUTKIEWICZ perspektyw rozwoj zawodowego. Dane GUS pokazją tendencję rosnącą migracji zagranicznej mieszkańców województwa śląskiego (w 2004 r. wyjechały 1204 osoby, a w 2009 r. liczba ta była jż ponad dwkrotnie wyższa 2715 osób) oraz spadek liczby osób powracających (w 2004 r. z zagranicy wróciło 6213 osób, a w 2009 r osób, przy czym większość powracających stanowiły kobiety). Emigrowano najczęściej do Wielkiej Brytanii, a także do Holandii i Niemiec. Do emigrantów i osób powracających należą głównie ldzie młodzi, w wiek lat, oraz osoby z wykształceniem średnim. Działania podejmowane na szczebl regionalnym i lokalnym, które mają zachęcać do reemigracji do województwa śląskiego, powinny zostać świadomie zaplanowane. Ważnym elementem jest właściwa informacja o warnkach życia w województwie, obejmjąca m.in.: koszty wynajm mieszkań, ceny nierchomości i grntów, ceny mediów i żywności, rozmieszczenie infrastrktry społecznej, zwłaszcza żłobków, przedszkoli i szkół. Wsparciem dla osób powracających z emigracji będą także łatwienia w rejestracji działalności gospodarczej oraz możliwość dział w projektach PO KL. Wypromowanie szacnk dla zyskanego wykształcenia oraz wspieranie możliwości wykorzystania pozyskanych kompetencji w Polsce mogą przyczynić się do reemigracji młodych ldzi, którzy za granicą często pracją poniżej swoich kwalifikacji. W przypadk migracji wewnątrzkrajowych do głównych powodów wyjazdów należą dże bezrobocie w miejsc stałego zamieszkania oraz względy osobiste. Bardziej mobilni są mężczyźni, osoby najmłodsze (poniżej 30. rok życia), stan wolnego oraz obecnie pracjące. Najbardziej mobilni są mieszkańcy podregion częstochowskiego, gliwickiego, bytomskiego i rybnickiego, a najmniej sosnowieckiego i tyskiego. Zmiana miejsca zamieszkania jest czasami jedyną szansą na znalezienie pracy. Jednocześnie dla mieszkańców województwa śląskiego czymś oczywistym jest pokonywanie dżych odległości pomiędzy miejscem pracy a domem. Wiele osób dojeżdża po 30, 50, a nawet 100 km, najczęściej do Katowic. Chęć dojazdów do pracy jest coraz większa, najłatwiej jest się na to zdecydować młodym osobom poszkjącym pierwszej pracy. Najmniej skłonne do pokonywania większych odległości do miejsca zatrdnienia są osoby bezrobotne, z najniższym wykształceniem. Aby sktecznie stymlować mobilność wewnętrzną mieszkańców, władze lokalne powinny wspierać połączenia komnikacyjne pomiędzy sąsiadjącymi ze sobą podregionami, co możliwi łatwiejszy dojazd do i z pracy. Dodatkowo samorządy mogą wprowadzić zniżki na bilety miesięczne bądź dotacje, aby koszt przejazd nie stanowił głównej bariery w podjęci pracy w innym miejsc. Co dalej? Poza promowaniem kształcenia stawicznego i wspieraniem system kształcenia dorosłych warto względnić potrzeby i oczekiwania pracodawców. Dotyczy to zarówno konieczności stałego czestnictwa pracodawców w procesie dostosowywania profili edkacyjnych szkół do potrzeb rynk pracy, jak i tworzenia programów szkoleniowych na ich potrzeby. Odrębny problem to brak prospołecznej postawy pracodawców. Ich głos w sprawach takich jak zatrdnianie młodzieży czy kobiet po przerwie macierzyńskiej oraz podnoszenie kwalifikacji zatrdnionych ma klczowe znaczenie w dialog partnerów społecznych. Wszystkie materiały i opracowania, jakie powstały w ramach projekt, są dostępne na stronie internetowej WUP Iwona Gtowska Rynek Pracy 4/

18 Dobre praktyki Bezrobocie w ogromnym stopni dotyka osoby nieposiadające kwalifikacji i doświadczenia zawodowego. Najczęściej są to ldzie młodzi do 25. rok życia oraz w wiek 50+, których kwalifikacje są niewystarczające bądź legły dezaktalizacji. Wyrównać szanse Pod koniec października w województwie śląskim zarejestrowanych było bezrobotnych bez żadnych kwalifikacji i osób bez doświadczenia zawodowego. Z danych opracowanych przez Obserwatorim Rynk Pracy WUP w Katowicach wynika, że w stosnk do rok biegłego nastąpił nieznaczny wzrost bezrobocia wśród wymienionych grp. Liczby te pozostają wysokie i wciąż niepokoją. Bezrobotne osoby, które nie posiadają miejętności wykonywania jakiegokolwiek zawod poświadczonego dyplomem, świadectwem czy zaświadczeniem instytcji szkoleniowej, stanowią aż 25,9% wszystkich zarejestrowanych w rzędach pracy na Śląsk. Procent osób bez doświadczenia zawodowego jest podobny i wynosi 27,9%. Do tej ostatniej grpy zaliczają się również te osoby, które wykonywały jakąś pracę, bądź prowadziły własną działalność gospodarczą, ale nie dłżej niż przez okres 6 miesięcy. Przeprowadzone badania pokazją, że problemem brak kwalifikacji i doświadczenia dotknięte są w większym stopni bezrobotne kobiety. Najskteczniejszą formą wsparcia tych osób są projekty systemowe realizowane przez wojewódzkie i powiatowe rzędy pracy, współfinansowane ze środków EFS w ramach poddziałania Poprawa zdolności do zatrdnienia oraz podnoszenie poziom aktywności zawodowej osób bezrobotnych PO KL. FOT. ALEKSANDRA PRUDŁO (5x) Jrajskie perspektywy Wedłg danych z września tego rok w Powiatowym Urzędzie Pracy w Zawierci zarejestrowanych było 1468 bezrobotnych (w tym 861 kobiet) bez kwalifikacji zawodowych. Stanowi to blisko 20% wszystkich osób pozostających bez zatrdnienia. Jednocześnie w grpie tej jedną trzecią stanowią ldzie do 25. rok życia. Jeszcze wyższy wskaźnik dostrzegalny jest w przypadk osób bez doświadczenia zawodowego (30% ogół), w której to grpie ponad połowa (54,3%) wśród wszystkich bezrobotnych to osoby młode. Położenie terytorialne oraz warnkowania gospodarcze powodją, iż od lat jednym z największych problemów społecznych w powiecie zawierciańskim jest skala bezrobocia. Likwidacja wiel miejsc pracy przy jednoczesnym oddaleni od głównych ośrodków przemysłowych Śląska powodje, iż liczba osób pozostających bez zatrdnienia stale trzymje się na bardzo wysokim poziomie, czyniąc nasz powiat jednym z wiodących pod względem bezrobocia w całym województwie mówi Jacek Olczak, koordynator projekt Jrajskie perspektywy. W projekcie zaplanowano objęcie 1302 beneficjentów różnymi formami wsparcia. Możliwy jest dział jednego czestnika w kilk różnych formach, takich jak szkolenie i otrzymanie jednorazowych środków na rozpoczęcie działalności gospodarczej. Specjalnego znaczenia nabierają jednak indywidalne plany działania jako ścieżka dostosowana do potrzeb poszczególnych bezrobotnych. 18 Rynek Pracy 4/2010

19 Dobre praktyki t Bądź aktywny zawodowo Aby wspomóc osoby bezrobotne znajdjące się w szczególnej sytacji na rynk pracy, Powiatowy Urząd Pracy w Częstochowie od 2008 r. realizje projekt Bądź aktywny zawodowo. W efekcie znacząco poprawiła się sytacja wiel osób aż 40% beneficjentów podjęło pracę. Koordynatorka projekt przyznaje, że osobom bez doświadczenia czy kwalifikacji najtrdniej jest znaleźć pracę, bo pracodawcy jż na starcie oczekją od pracowników konkretnych miejętności. Osoby młode, bez doświadczenia zawodowego i kwalifikacji, jak również osoby o zdezaktalizowanych kwalifikacjach mają dże problemy ze znalezieniem pracy. Pracodawcy zainteresowani są zatrdnieniem osób posiadających określone prawnienia i miejętności oraz dysponjących stażem pracy wyjaśnia Jadwiga Dabioch, koordynatorka projekt. Głównym celem realizowanego projekt, który jest odpowiedzią na zapotrzebowanie zgłaszane zarówno przez pracodawców, jak i bezrobotnych, jest doprowadzenie do podjęcia pracy. Uczestnicy korzystają z słg doradców zawodowych i pośredników pracy, biorą dział w warsztatach aktywizjących oraz w szkoleniach zawodowych przystosowjących ich kwalifikacje do aktalnych wymogów rynk pracy. Natomiast pracodawcy deklarją zatrdnienie stażystów na mowę o pracę po odbyci nich staż. Udzielane wsparcie finansowe w postaci jednorazowych środków na rozpoczęcie działalności gospodarczej pozwala na zrealizowanie własnych planów biznesowych. Krok w stronę pracy Osoby dłgotrwale bezrobotne, nieposiadające kwalifikacji, bez doświadczenia zawodowego, z niskim poziomem wykształcenia oraz w wiek 50+ to wciąż spora grpa wśród bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Katowicach. Brak miejętności porszania się po rynk pracy oraz pływający czas powodją, że ich szanse na znalezienie pracy maleją. W konsekwencji spada ich samoocena, aktywność życiowa oraz społecznozawodowa, a niechęć przechodzi w zobojętnienie. W odpowiedzi na te problemy powstał projekt Aktywność krok w stronę pracy, realizowany od 2008 r. Na każdy rok kalendarzowy zostaje przygotowany odrębny wniosek o dofinansowanie, zawierający określony bdżet, planowaną liczbę czestników oraz zakładane rezltaty realizacji. W tym rok projektem zostanie objętych 695 osób, w tym 50 osób niepełnosprawnych, 259 osób powyżej 50 rok życia, 100 osób w wiek lata i 100 osób dłgotrwale bezrobotnych tłmaczy Karolina Sfin, koordynatorka projekt. Od 2008 r. spośród beneficjentów objętych programem pracę podjęło 977 osób, Rynek Pracy 4/

20 Dobre praktyki Zainwestj w siebie Krej rzeczywistość zainwestj w siebie to z kolei projekt realizowany od 1 stycznia 2008 r. do 31 grdnia 2013 r. przez Powiatowy Urząd Pracy w Cieszynie. Osoby bezrobotne poprzez dział w projekcie znacznie zwiększają swoje szanse na rynk pracy poprzez nabycie lb podniesienie kwalifikacji oraz zdobycie doświadczenia zawodowego. Projekt możliwia także podjęcie samozatrdnienia mówi Joanna Zeman, koordynatorka projekt. Do tej pory ponad 1500 osób bezrobotnych skorzystało z następjących form wsparcia: poradnictwo zawodowe i pośrednictwo pracy, szkolenia zawodowe, staże, przygotowanie zawodowe w miejsc pracy, dotacje na rozpoczęcie działalności gospodarczej oraz szkolenie z zakres przedsiębiorczości. Uczestnicy w zależności od potrzeb zdobywają różne certyfikaty i prawnienia, m.in. elektroenergetyczne, Eropejski Certyfikat Umiejętności Kompterowych, Ato Cad 2D i 3D. Organizowane są też krsy zawodowe, w których można zdobyć kwalifikacje z zakres księgowości w małej i średniej firmie wraz z obsłgą programów kompterowych, wyszkolić się na kcharza małej gastronomii czy florystę. Można również wziąć dział w krsach języka angielskiego. co oznacza efektywność 57%, w tym własną działalność gospodarczą rozpoczęło 290 czestników. FOT. ŁUKASZ GŁOWALA FOT. PUP CIESZYN Idziemy naprzód Idziemy naprzód aktywizacja bezrobotnych w powiecie lblinieckim to projekt Powiatowego Urzęd Pracy w Lblińc, który sktecznie aktywizje bezrobotnych. Jednym z pozytywnych sktków realizacji przedsięwzięcia jest wspieranie lokalnego rynk pracy, na którym przeważają mikroprzedsiębiorcy. W okresie 3 lat w projekcie wzięło dział 746 osób, w tym przeszkolonych zostało 348, a w stażach czestniczyło 217 (niektóre osoby brały dział w projekcie dwkrotnie). Szczególnie dżym zainteresowaniem cieszy się wsparcie finansowe na rozpoczęcie działalności gospodarczej. Na rezltaty i efekty trzeba będzie poczekać do zakończenia przeprowadzanej właśnie ewalacji zewnętrznej. Jednak jż można stwierdzić, że 186 osób otworzyło własną firmę, a 165 osób podjęło zatrdnienie w wynik czestnictwa w szkoleniach i stażach. Przeprowadzone badania ankietowe potwierdziły słszność realizacji projekt dodaje Aleksandra Siek, koordynatorka program. Korzyści, jakie zyskją czestnicy, są związane głównie z rozwojem osobistych kompetencji, takich jak: podniesienie poziom samooceny, wzrost zafania we własne możliwości, a przede wszystkim chęć do dalszego kształcenia się. Pytania o dłższe szkolenia lb przedłżenie staż, zadawane przez beneficjentów, świadczą o potrzebie realizacji takiego projekt. Znajdź właściwy kiernek W Powiatowym Urzędzie Pracy w Pszczynie większość osób znajdjących się w rejestrze to osoby młode do 25. rok życia, dłgotrwale bezrobotne, bez kwalifikacji i doświadczenia zawodowego. Ich głównym problemem jest nie tylko brak odpowiednich kwalifikacji, ale także odpowiedniego kiernkowania. Dlatego projekt Znajdź właściwy kiernek ma pomóc w określeni własnego profil zawodowego. Osoby te borykają się przede wszystkim z brakiem pewności siebie, brakiem miejętności przedstawienia własnej osoby w kontaktach z przyszłymi pracodawcami, a także czją się zagbione na wymagającym rynk pracy podkreśla Adam Manowski, koordynator projekt. W ramach projekt przewidziano pośrednictwo pracy, poradnictwo zawodowe oraz staże w zakładach pracy. Dzięki tem beneficjenci zostaną wyposażeni w miejętność samodzielnego porszania się po rynk pracy, zyskają lb podniosą swoje kwalifikacje zawodowe, a poprzez dział w stażach zdobędą niezbędne w znalezieni pracy doświadczenie zawodowe. Przewidziano również działania dla przyszłych przedsiębiorców, które będą polegały na doradztwie oraz szkoleni w zakresie przedsiębiorczości. Dostarczą potrzebnej wiedzy i niezbędnych miejętności do prowadzenia własnej działalności, a dotacja na jej rchomienie otworzy szansę łatwiejszego start przyszłej firmy. Przykłady projektów realizowanych przez rzędy pracy w województwie śląskim pokazją, że realna pomoc osobom zależy od wiel czynników. Uczestnicy zdobywają potrzebne doświadczenie i kwalifikacje, ale też zyskją wyższą samoocenę i wiarę we własne możliwości. Najważniejsze, aby formy wsparcia dostosowane zostały do indywidalnych potrzeb każdej z bezrobotnych osób. Agnieszka Pietkiewicz 20 Rynek Pracy 4/2010