Metar veritasstr. 18. Urzędnik na służbie. Japońska sztuka zarządzania. Fenomen Expo Silesia

Transkrypt

1 Strefa magazyn katowickiej specjalnej strefy ekonomicznej wrzesień 2009I issn In vino Metar veritasstr. 18 Urzędnik na służbie Wywiad z Józefem Sebestą, Marszałkiem Województwa Opolskiego. str. 6 Japońska sztuka zarządzania Lean i Kaizen skuteczne narzędzia walki z kryzysem str. 25 Fenomen Expo Silesia Rozmowa z Tomaszem Raczyńskim, prezesem Expo Silesia str. 28

2 Wywiad z Józefem Sebestą, Marszałkiem Województwa Opolskiego. str. 6 Lean i Kaizen skuteczne narzędzia walki z kryzysem str. 25 Rozmowa z Tomaszem Raczyńskim, prezesem Expo Silesia str. 28 edytorial spis treści KATOWICKA SPECJALNA STREFA EKONOMICZNA S.A. Prezes Zarządu: Piotr Wojaczek Wiceprezes, Zastępca Prezesa: Andrzej Pasek Biuro Zarządu: Katowice, ul. Wojewódzka 42 tel. (032) , , , , fax: (032) ksse@ksse.com.pl, PODSTREFA TYSKA Wiceprezes: Ewa Stachura-Pordzik Tychy, ul. Fabryczna 2 tel. (032) , fax: (032) tychy@ksse.com.pl Drodzy czytelnicy, Wakacje dobiegły końca i mimo odczuwalnych spadków temperatur rozpoczyna się najgorętszy okres w roku. Wrzesień tradycyjnie kojarzy się ze zwiększonymi zamówieniami, większym obrotem, a co za tym idzie również lepszym samopoczuciem, które ostatnimi czasy jest tym silniejsze, że poparte pozytywnymi danymi na temat gospodarki polskiej i światowej. Stany Zjednoczone widzą koniec kryzysu, kraje Unii Europejskiej dzielnie walczą, a Polska okazuje się wyspą, którą dotknęło jedynie spowolnienie gospodarcze, a nie kryzys. Ostatnie dwa miesiące przyniosły również wiele pozytywnych wydarzeń politycznych. Jerzy Buzek został wybrany Przewodniczącym Parlamentu Europejskiego, a wybór Barroso na Przewodniczącego Komisji Europejskiej daje nam spore nadzieje na objęcie kolejnej ważnej funkcji. Dwa miesiące od ostatniego wydania Strefy to również wiele zmian dla samego magazynu. Zmienił się zespół redakcyjny, szata graficzna, przybyło nieco więcej treści. Jednak nie zmieniło się najważniejsze. To jest nadal Wasz magazyn, którego najważniejszym zadaniem jest dostarczanie aktualnych informacji z życia Strefy. Po raz pierwszy, zatem witamy Was na łamach odmienionej Strefy i życzymy przyjemnej lektury. Zespół redakcyjny Media Meritum PODSTREFA GLIWICKA Wiceprezes: Jerzy Łoik Gliwice, ul. S. Wyszyńskiego 11/307 tel. (032) , gliwice@ksse.com.pl PODSTREFA SOSNOWIECKO-DĄBROWSKA Wiceprezes: Mirosław Bubel Sosnowiec, ul. Modrzejowska 32B (wejście od ul. Małachowskiego) tel. (032) , tel./fax: (032) sosnowiec@ksse.com.pl PODSTREFA JASTRZĘBSKO-ŻORSKA Wiceprezes: Andrzej Zabiegliński Żory, Al. Wojska Polskiego 4 tel. (032) , tel./fax: (032) zory@ksse.com.pl Magazyn Strefa Informator Inwestorów KSSE Dwumiesięcznik. Nr ISSN Wydawca: Andrzej Pasek, Piotr Urzędnik na służbie Wojaczek, KSSE S.A. Wydanie internetowe: Produkcja: S t r e f a MAGAZYN KATOWICKIEJ SPECJALNEJ STREFY EKONOMICZNEJ S.A. wrzesień 2009 ISSN Japońska sztuka zarządzania IN VINO METAR VERITASstr. 18 Fenomen Expo Silesia Media Meritum Redaktor Prowadzący: Wojciech Leśny wojciech.lesny@mediameritum.pl Dyrektor Artystyczny: Sławomir Sawko slawomir.sawko@mediameritum.pl info@mediameritum.pl, Druk: Epigraf s.c. epigraf@epigraf.com.pl, 2 Edytorial 4 Kronika 5 Kalendarium strefa vip 6 Urzędnik na służbie Wywiad z Józefem Sebestą, Marszałkiem Województwa Opolskiego strefa gospodarki 11 Strefy niezmiennie atrakcyjne Wywiad z wiceministrem gospodarki Rafałem Baniakiem strefa felietonu 14 Buzek szefem Europy strefa stref 16 Dobra marka w dobrym towarzystwie Rozmowa z Choji Arakawa, prezesem zarządu Makita Sp. z o.o. strefa stref 18 In vino Metar veritas Ile wspólnego może mieć producent maszyn górniczych z winnicą? strefa wiedzy 22 Cięcie kosztów po japońsku Lean i Kaizen skuteczne narzędzia walki z kryzysem strefa wiedzy 26 Komunikuj się skutecznie Komunikacja w czasach recesji strefa rozmowy 28 Fenomen na skalę europejską Rozmowa z Tomaszem Raczyńskim, prezesem Expo Silesia strefa klubowa 32 Edytorial 33 Jesienna Rapsodia Kwintesencja jesieni w szkle 34 Dialog dzięki grafice Milena Kozłowska i Marzena Płaszczyca w tyskiej galerii Stref Art 2 wrzesień

3 Wyniki KSSE za pierwsze półrocze 2009 roku kronika Chwilowe spowolnienie Ostatnie kilka lat były dla Katowickiej SSE wyjątkowo dobre. W latach wydano w sumie 70 zezwoleń na prowadzenie działalności gospodarczej. Był to wynik najlepszy nie tylko w historii KSSE, ale w historii wszystkich stref ekonomicznych w Polsce. W roku 2005 i 2008 Katowicka Specjalna Strefa Ekonomiczna pozyskała odpowiednio 22 i 24 nowe projekty inwestycyjne. Oczywistym wydaje się więc, że w czasach kryzysu gospodarczego nie jest możliwe utrzymanie tak wysokiego tempa rozwoju. Polska prezentuje się wyjątkowo dobrze na tle innych krajów Europejskich, jednak spadający eksport, słabnący popyt wewnętrzny i ograniczony dostęp do kredytów powodują, iż potencjalni przedsiębiorcy ostrożnie podchodzą do planowania nowych inwestycji Ilość nowych inwestycji w KSSE w ostatnich latach Zaproszenie na konferencję kalendarium Restrukturyzacja w kryzysie Katowicka Specjalna Strefa Ekonomiczna S.A.,Pricewaterhouse Coopers oraz White & Case organizują specjalnie dla zarządów firm z KSSE konferencję Restrukturyzacja w kryzysie. Gotowi na powrót koniunktury? Celem konferencji jest podzielenie się doświadczeniami na temat skutecznych działań restrukturyzacyjnych. Działania te z jednej strony pozwolą zniwelować negatywne skutki kryzysu, a z drugiej umożliwią wykorzystanie obecnej sytuacji gospodarczej do dokonania niezbędnych zmian prowadzących do zbudowania silnej przewagi konkurencyjnej na rynku. Konferencja odbędzie się 5 października w Sali Turkusowej Hotelu Qubus, ul. Uniwersytecka 13. Misja Gospodarcza do stanu Kolorado Śląsk za oceanem O randze konferencji może świadczyć chociażby poziom jej organizatorów. PricewaterhouseCoopers jest wiodącą globalną organizacją świadczącą profesjonalne usługi doradcze. Korzysta z wiedzy i kwalifikacji ponad pracowników w 153 krajach. W Polsce PricewaterhouseCoopers zatrudnia zespół ponad 1100 specjalistów i kadry wspierającej w sześciu miastach: w Gdańsku, Krakowie, Poznaniu, Wrocławiu, Katowicach i Warszawie. Natomiast White & Case jest jedną z największych międzynarodowych firm prawniczych o zasięgu globalnym działających w Polsce. W ciągu szesnastu lat obecności na rynku polskim uczestniczyli w najważniejszych transakcjach i przedsięwzięciach gospodarczych realizowanych w naszym kraju. Dziś jest jedną z największych firm prawniczych w Polsce. Więcej informacji na temat konferencji znaleźć można na oraz pod numerami telefonów: (032) lub (0) W I półroczu 2009 roku KSSE S.A. wydało 4 nowe zezwolenia. Firmy zadeklarowały, iż zainwestują co najmniej 76 mln. zł i zatrudnią ponad 370 pracowników. Zarząd Strefy prowadzi rozmowy z kilkoma inwestorami, część projektów inwestycyjnych rozpocznie się jeszcze w tym roku, natomiast pozostałe w latach następnych. Wszystko wskazuje na to, że powoli kończy się kryzys w światowej gospodarce, co pozwala wnioskować, że w niedługim czasie Katowicka Specjalna Strefa Ekonomiczna wróci do przyzwoitego poziomu nowych projektów inwestycyjnych rocznie. Poza tradycyjnymi sektorami jak motoryzacyjny, KSSE stawia przede wszystkim na sektor usług, lokując w istniejących i powstających w czterech miejscach Katowic biurowcach firmy z sektora BPO (centra usługowe, np. księgowe, rozliczeniowe i informatyczne). Majowe rokowania Zarząd Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej S.A. 25 maja na posiedzeniu zatwierdził wyniki rokowań dotyczących spółki MCS. MCS sp. z o.o. z siedzibą w Żorach przy ul. Strażackiej 43, otrzymała zezwolenie na prowadzenie działalności gospodarczej na terenie KSSE. Także HABERKORN ULMER POLSKA sp. z o.o. z siedzibą w Wodzisławiu Śląskim przy ul. Młodzieżowej 67 uzyskało zezwolenie na prowadzenie działalności w Strefie. Decyzja zapadła na posiedzeniu 19 maja. Konferencja Realia funkcjonowania w SSE w czasach kryzysu Kryzys w Strefach? raz kolejny 9 czerwca Katowicka Specjalna Strefa Ekonomiczna zorganizowała konferencję dla inwestorów strefowych pt.: Realia funkcjo- Po nowania w SSE w czasach kryzysu Przegląd najnowszych regulacji prawnych i stanowisk organów skarbowych. Tradycyjnie Pani Teresa Korycińska z Departamentu Instrumentów Wsparcia Ministerstwa Gospodarki przedstawiła uczestnikom konferencji najnowsze zmiany w regulacjach prawnych dotyczących SSE. Z kolei Mirosław Pachucki z Katowickiej Strefy mówił przeanalizował rodzący wiele pytań temat rozliczania straty z działalności strefowej. Partnerem konferencji był Ernst & Young, których reprezentanci Agnieszka Tałasiewicz, Agnieszka Skręt-Bednarz i Adam Allen mówili między innymi o sytuacji firm strefowych w dobie kryzysu gospodarczego, a także poruszali kwestie maksymalizacji korzyści z ulg podatkowych oferowanych przez strefę. Prezentacje prelegentów dostępne są na stronie Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej W dniach od 19 do 25 października roku planowana jest misja gospodarcza do amerykańskiego stanu Kolorado. Wyjazd zorganizowano z inicjatywy i we współpracy z Wydziałem Promocji i Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Waszyngtonie. Misji przewodzić będzie Piotr Uszok, Prezydent Miasta Katowic oraz Przewodniczący Zarządu Górnośląskiego Związku Metropolitalnego. W przedsięwzięciu udział brać będzie Piotr Wojaczek, Prezes Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej oraz Prof. Jerzy Denver w Kolorado jest jednym z najprężniej rozwijających się miast USA Rutkowski, Prorektor ds. Współpracy Międzynarodowej Politechniki Śląskiej. W ramach programu wyjazdu przewidywany jest cykl seminariów biznesowych w Denver, Boulder i Colorado Springs, dzięki którym uczestnicy misji będą mieli okazję spotkać się z firmami amerykańskimi zainteresowanymi współpracą z Polską, a szczególnie z aglomeracją górnośląską. Przewidywane są również indywidualne spotkania pomiędzy firmami z Polski i USA. 4 wrzesień

4 strefa vip Urzę dnik na służbie Od niemal 3 lat jest marszałkiem Opolszczyzny, a za jego rządów ilość inwestycji wzrosła ponad dwukrotnie. Skąd tak duże zainteresowanie regionem i dobre wyniki, tłumaczy Józef Sebesta, Marszałek Województwa Opolskiego. Strefa: Według danych statystycznych rok 2006, czyli czas objęcia przez Pana urzędu, jest dla Opolszczyzny przełomowy. Od tego czasu ilość inwestycji zaczęła się podwajać. Z czego to wynika? Józef Sebesta: Z ciężkiej pracy i, niestety, także z niechlubnej historii naszego województwa. Po reformie administracyjnej padliśmy ofiarą wielu poważnych afer w samorządach. Miało to bezpośredni wpływ na postrzeganie regionu przez inwestorów, którzy nie widzieli możliwości przejrzystego funkcjonowania w biznesie. Poza tym samorządy nie zabiegały specjalnie o inwestora. Przed wyborami w 2006 roku bardzo dużo pracy miały prokuratury. Natomiast wybory faktycznie pokazały, że obywatele mają dość takiego zarządzania ich regionem. To był sprzeciw wobec dotychczasowej samowoli i chęć zmiany, pragnienie rozwoju. Stąd tak spory mandat dla osób związanych z Platformą Obywatelską, dla której rozwój gospodarki czy w skali globalnej, czy też regionalnej jest tak istotny. Również dla mnie gospodarka, a raczej postawienie na biznes, od zawsze były priorytetowe. Sam w końcu z biznesu się wywodzę. Znam jego bolączki i wiedziałem, co można zmienić w funkcjonowaniu tego urzędu, aby doprowadzić do zwiększenia aktywności inwestycyjnej na Opolszczyźnie. Od czego Pan zaczął? Rozmowy, rozmowy i jeszcze raz rozmowy. Po pierwsze z poszczególnymi przedstawicielami władz gminnych. Okazało się, że jest wielu samorządowców, dla których pozyskiwanie inwestorów na terenie ich gmin jest pożądane i bardzo ważne. Dzięki tym rozmowom dowiedziałem się także, iż mimo dobrej woli nie zawsze szła za tym wystarczająca wiedza i doświadczenie. Temu w pierwszej kolejności musieliśmy zaradzić. Bardzo ważną rolę odegrało i nadal odgrywa Opolskie Centrum Rozwoju Gospodarki. Po drugie rozmowy z lokalnymi biznesmenami. Również oni wykazali chęć dalszego rozwoju, a co za tym idzie zwiększenia inwestycji. Jednak lokalny biznes trzy lata temu to było wciąż 6 wrzesień

5 za mało. Musieliśmy postarać się o duże inwestycje spoza województwa. Stąd częste wyjazdy na konferencje, targi, czy we wszelkie inne miejsca, gdzie mogliśmy znaleźć osoby zainteresowane rozwojem swojej działalności w naszym województwie. Ponadto Opolszczyzna ma również swój własny potencjał i o tym nie zapominamy. Jednak wiąże się to ze specyfiką funkcjonowania lokalnej społeczności. Na 400 tysięcy osób w wieku produkcyjnym aż 130 tysięcy to osoby, które znalazły zatrudnienie w Niemczech i Czechach. Stąd pomysł na wdrożenie programu Opolskie tutaj zostaję, który ma na celu zatrzymać mieszkańców Opolszczyzny i skłonić do powrotu tych, którzy wyjechali. Z czym najszybciej daliście sobie radę? Gminy szybko zaczęły nadrabiać wcześniej wspomniany brak wiedzy i umiejętności. Duże zaangażowanie wójtów i burmistrzów bezwzględnie przyniosło efekty. Samorządowcy pracowali i pracują poza godzinami swojego urzędowania. Widać w tym prawdziwe poświęcenie oraz zmianę filozofii samego urzędowania. Na Opolszczyźnie nie piastuje się funkcji, tylko służy obywatelom. To bardzo ważna różnica. Doceniają to także inwestorzy widząc, że mają spore wsparcie. Działania Opolskiego Centrum Rozwoju Gospodarki także wywarło duży wpływ zarówno na podniesienie umiejętności urzędników, jak i ich zaangażowanie. Wraz z OCRG wprowadziliśmy autorski program Gmina Atrakcyjna Dla Inwestora, który już zyskał uznanie innych województw. Dzięki programowi poszczególne gminy zostają poddane szczegółowej ocenie warunków dla prowadzenia na jej terenie biznesu. To stanowi ważną informację dla inwestora. Co sprawia najwięcej kłopotów? Największym problemem było ustalenie planów zagospodarowania. Uznałem wtedy, że abyśmy jako województwo byli konkurencyjni, nasza oferta musi być możliwie jak najszersza. Stąd pomysł, aby każda gmina przeznaczyła pod ewentualne inwestycje hektarów ziemi. W przypadku większych miast hektarów to absolutne strefa vip od początku stawiałem na zrównoważoną politykę rozwoju całego województwa Kto jest kim? Józef sebesta Od urodzenia związany z Kędzierzynem-Koźlem, gdzie mieszka do dziś. Jest żonaty, ma dwoje dorosłych dzieci córkę i syna. Ukończył studia na Politechnice Wrocławskiej ze stopniem magistra inżyniera. Życie zawodowe poświęcił pracy w przemyśle. Pracę rozpoczął w 1969 roku w Zakładach Azotowych w Kędzierzynie Koźlu i tam pracował do 1999 roku (z przerwą w latach , kiedy był kierownikiem utrzymania ruchu w Hucie Katowice). W Zakładach Azotowych stopniowo awansował od kierownika wydziału aż do prezesa zarządu, którym został w 1994 roku. W latach był prezesem zarządu Gliwickiego Przedsiębiorstwa Wózków Podnośnikowych S.A. Do swoich największych sukcesów zalicza zrealizowanie bogatego programu inwestycyjno-modernizacyjnego w Zakładach Azotowych w latach 90-tych. W samorządzie pracował w latach , zasiadając jako radny w Sejmiku Województwa Opolskiego I kadencji, tworząc tym samym podstawy rozwoju samorządu regionalnego w Polsce. Pracował m.in. w Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego Sejmiku. Jest radnym województwa opolskiego III kadencji. W pracy ceni kreatywność, uczciwość i odpowiedzialność. Zasada, jaką kieruje się w życiu mówi, że człowieka rozpoznaje się z twarzy twarzy więc stracić nie można. Wolny czas spędza na lekturze literatury historycznej, szczególnie tej dotyczącej historii wojen. Interesuje się także kosmologią i astronomią oraz żeglarstwem śródlądowym. Pełniąc funkcję marszałka chce przyspieszyć rozwój regionu poprzez pełne zagospodarowanie środków finansowych ze wszystkich możliwych źródeł; dąży także do zwiększenia inwestycji w regionie, zwłaszcza poprzez nowe przedsięwzięcia gospodarcze. minimum. Tyle, że Województwo Opolskie to w większej części tereny rolnicze. A terenami tymi zarządza Agencja Nieruchomości Rolnej. Gdyby ANR chętnie zbywała zarządzane przez siebie tereny, istnienie tej instytucji szybko straciłoby sens. Zatem od początku w kontaktach z Agencją natrafialiśmy na poważne trudności. Wyszedłem więc z propozycją zmiany ustawy o zagospodarowaniu ziemi do Ministerstwa Gospodarki. Chodzi o to, aby Agencja nie przedłużała rolnikom dzierżaw terenów na wiele lat, a w przypadku wygaśnięcia takiej dzierżawy pierwszeństwo w wykupie miały gminy. Całe szczęście te propozycje zostały zaakceptowane i sytuacja nieco się poprawiła. Do dzisiaj jednak przedsiębiorcom i samorządowcom doskwiera inna rzecz - ustawa o zamówieniach publicznych. Obecna konstrukcja prawa niestety nie działa na rzecz możliwości szybkiego przeprowadzenia pewnych inwestycji. Ustawa bardzo wydłuża procesy związane z wyłonieniem zwycięzcy. Niestety na zmiany musimy jednak jeszcze poczekać. Podobnie jest z rozwiązaniami prawnymi dotyczącymi finansowania samorządów. Tu wiele jeszcze trzeba poprawić. Pozostaje także kwestia partnerstwa publiczno-prywatnego. W naszym kraju nie ma rozwiązań ustawowych, które takie partnerstwo stymulowałoby i wzmacniało (mimo wejścia w życie nowej ustawy). Mimo losu wspomnianych trudności Opolszczyzna jednak arytmetycznie zwiększa ilość inwestycji. Co sprawia, że biznes lgnie do tego regionu? Słusznie ujęte, gdy mówi pan do regionu, a nie w jakieś konkretne miejsce w regionie. Od początku stawiałem na zrównoważoną politykę rozwoju całego województwa. Jak widać nie możemy się pochwalić jednym dominującym ośrodkiem skupiającym znaczącą część nakładów inwestycyjnych. Mazowsze ma swoją Warszawę, Dolny Śląsk ma swój Wrocław, na Górnym prym wiedzie Górnośląski Okręg przemysłowy, 8 wrzesień

6 a w województwie opolskim gminy traktowane są na równi i mamy już pierwsze tego efekty. Po pierwsze nastąpiła poprawa całej infrastruktury drogowej w województwie, a po drugie trwa zdrowe współzawodnictwo poszczególnych gmin w walce o inwestora. Czym jeszcze województwo może przekonać do siebie biznes? Na Opolszczyźnie każdy inwestor znajdzie dla siebie miejsce i nie jest istotne, czy mówimy o potężnym biznesie, czy o nieco mniejszym. Infrastruktura komunikacyjna jest dobrze rozwinięta.przez środek regionu przemyka autostrada A4, a wcześniej wspomniane inwestycje w transport drogowy zdecydowanie ułatwiają przemieszczanie się w dowolną część województwa. Na naszym terenie działają wyższe uczelnie, które zapewniają wykwalifikowaną kadrę pracowniczą. Inwestorzy doceniają również dobry klimat strefa vip Specjalne Strefy Ekonomiczne to magnez, zwłaszcza dla dużych inwestorów opolskie centrum Rozwoju Gospodarki O Opolskim Centrum Rozwoju Gospodarki, które zostało powołane uchwałą Sejmiku Województwa Opolskiego w 2007 opowiada Arkadiusz Tkocz, dyrektor OCRG. Celem powstania nowej jednostki było połączenie w jednym ośrodku wszystkich dotychczasowych rozproszonych działań w regionie, inspirujących i wspierających zmiany strukturalne w dziedzinie gospodarki. Są to działania związane z udzielaniem wsparcia Unii Europejskiej dla przedsiębiorców w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Opolskiego, jak i działania związane ze wsparciem biznesu w zakresie wsparcia szeroko rozumianej przedsiębiorczości. współpracy z samorządem. Potrafimy też korzystać z narzędzi prawnych i administracyjnych, które skłaniają do zainwestowania właśnie tutaj. Przykładem tego są chociażby Specjalne Strefy Ekonomiczne. Mimo, iż nie mamy własnej opolskiej, z powodzeniem działają tu trzy inne Wałbrzyska, Tarnowska i oczywiście Katowicka. Z tą ostatnią związana jest chyba najbardziej medialna inwestycja, jaką chciał na naszym terenie rozpocząć Mercedes. Jednak do tej inwestycji nie doszło. Czy nie mamy czasem do czynienia z porażką? To prawda, że Mercedes ostatecznie wybrał inwestycję na Węgrzech. Jednak również prawdą jest, że dziś z tego powodu zarząd Daimler AG nie tryska Arkadiusz Tkocz Dyrektor OCRG Naszym zadaniem jest rozwój przedsiębiorczości i innowacji. Stąd też w naszych ramach działa Centrum Obsługi Inwestora, posiadające bogatą bazę danych o ofertach inwestycyjnych w regionie, pomagające wszystkim firmom i osobom, które chciałyby w województwie opolskim zainwestować. COI było i jest od samego początku powstania OCRG głównym partnerem w rozmowach z większością inwestorów, którzy już ulokowali swe inwestycje na terenie Województwa Opolskiego lub zamierzają to uczynić. Od samego początku istnienia naszego Centrum, traktujemy priorytetowo bezpośredni, stały kontakt z przedsiębiorcami. Dziesiątki spotkań informacyjnych, szkoleń i konferencji zorganizowanych na terenie całego województwa, w ramach których uczestniczyło blisko tysiąc osób, to tylko niektóre przykłady naszych działań. Równie ważna jest organizacja i obsługa wizyt potencjalnych inwestorów zainteresowanych lokalizowaniem nowych inwestycji na Opolszczyźnie. Staramy się wykorzystywać każde możliwe narzędzie do pozyskania nowych inwestycji. Stąd tak silne starania o poszerzenie działalności ościennych Specjalnych Stref Ekonomicznych na nasze województwo. optymizmem, biorąc pod uwagę sytuację ekonomiczną w tym kraju. Także prawdą jest, że opolska część Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej znalazła się na końcowej liście trzech branych pod uwagę lokalizacji. Ten fakt to informacja o bardzo wysokim poziomie przygotowanej oferty, co nie przeszło bez echa w świecie biznesu. A to już można nazwać sukcesem. Jaką rolę odgrywają w województwie Specjalne Strefy Ekonomiczne? To magnez, zwłaszcza dla dużych inwestorów, i nie ukrywam, że pokładam w Strefach spore nadzieje na takie inwestycje. Mercedes w KSSE to było tylko preludium. Zaraz potem rozstrzygnięty został przetarg na korzyść grupy Kronos w Strzelcach Opolskich. Wartość tej inwestycji to 450 mln zł. Co ważne, nieustannie otrzymujemy kolejne zapytania ofertowe. Rozmawiał Wojciech Leśny strefa gospodarki Wywiad z wiceministrem gospodarki Rafałem Baniakiem Strefy niezmiennie atrakcyjne Strefa: Niedawno opublikowaliście Państwo Informacja o realizacji ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych. Jakie wnioski wypływają z tego raportu? Rafał Baniak: Z przyjętej przez Radę Ministrów informacji na temat funkcjonowania sse w 2008 roku, wynika, że ten instrument pomocy publicznej nie traci na znaczeniu i w dalszym ciągu się rozwija, nie tracąc na atrakcyjności. W ubiegłym roku powierzchnia sse zwiększyła się o prawie 900 ha, a przedsiębiorcy zainwestowali około 10 mld zł. Dzięki temu liczba miejsc pracy w strefach wzrosła o prawie 14 proc. Zatem ocena funkcjonowania sse w roku 2008 r. jest jak najbardziej pozytywna. 10 wrzesień

7 strefa gospodarki Strefa: Czy przy pozytywnych aspektach działalności sse można wskazać także jakieś minusy? RB: Strefy funkcjonują w naszym kraju od ponad 10 lat i cały czas ewoluowały. Początkowo były prostym instrumentem wakacji podatkowych, obecnie przyjęły m.in. formę parków przemysłowych. Skupiają one już nie tylko przedsiębiorców korzystających z limitowanego kredytu podatkowego, ale są miejscem inwestowania dla podmiotów korzystających z różnych form pomocy publicznej. Dzięki temu sse są zachętą dla inwestora przy podejmowaniu decyzji o lokalizacji swojego projektu. Mam nadzieję, że już wkrótce w niektórych strefach powstaną inwestycyjne struktury klastrowe, wiążące inwestora oraz jego kooperantów z regionem. Dlatego należałoby rozważyć modyfikację przepisów strefowych i wprowadzić rozwiązania, które będą pozytywnie wpływały na tworzenie klastrów w oparciu o projekty inwestycyjne realizowane w sse. Słupska Kto jest kim? Rafał Baniak U kończył studia na Wydziale Ekonomii i Stosunków Międzynarodowych Akademii Ekonomicznej w Krakowie. Od 2002 był doradcą ministra gospodarki, w okresie od 14 maja 2004 do 17 listopada 2005 pełnił funkcję podsekretarza stanu w Ministerstwie Polityki Społecznej. W 2006 został dyrektorem w Polskiej Konfederacji Pracodawców Polskich Lewiatan. 17 grudnia 2007 objął stanowisko podsekretarza stanu w Ministerstwie Gospodarki. Pomorska Łódzka Kostrzyńsko-Słubicka Starachowicka Legnicka świadczy o funkcjonalności tego narzędzia. Czy na podstawie dotychczasowej praktyki Ministerstwo Gospodarki modyfikuje istotę funkcjonowania sse, aby usprawnić firmom inwestycje? RB: Instrument sse jest ciągle modyfikowany, a inspiracją do zmian są sygnały pochodzące między innymi od spółek zarządzających. Mają one bliski kontakt z przedsiębiorcami, więc mo- Strefa: Przedłużenie działalności do 2020 roku nitorują ich oczekiwania i zastrzeżenia. Modyfikacje przepisów strefowych, co pokazują chociażby coroczne informacje o funkcjonowaniu sse, przeprowadzane są wtedy, gdy konieczna jest interwencja ustawodawcy. W ramach pracy resortu staramy się przeprowadzać zmiany, które są korzystne dla przedsiębiorców oraz pozytywnie wpływają na klimat inwestycyjny w Polsce. Nowelizacja ustawy, która jest jeszcze w fazie prac rządowych, ma na celu wprowadzenie regulacji ułatwia- Kamiennogórska Warmińsko-Mazurska Wałbrzyska Katowicka obszar planowany na koniec 2009 roku Krakowski Park Technologiczny Suwalska Tarnobrzeska Euro-Park Mielec obszar obecny Rozwój specjalnych stref ekonomicznych w Polsce (dane w hektarach) Strefa Zatrudnienie Liczba ważnych zezwoleń Zrealizowane inwestycje (w mln zł) Ogółem Nowe miejsca pracy Utrzymane miejsca pracy 1 Kamiennogórska , Katowicka , Kostrzyńsko-Słubicka , Krakowska , Legnicka , Łódzka , Mielecka , Pomorska , Słupska , Starachowicka , Suwalska , Tarnobrzeska , Wałbrzyska , Warmińsko-Mazurska , , Razem 12 wrzesień 2009 jących przedsiębiorcom przetrwanie trudnego okresu. Decyzja dotycząca przedłużenia funkcjonowanie sse do roku 2020 wynika z atrakcyjności tego instrumentu i coraz częściej jego uzupełniającej roli dla innych form wsparcia. Zauważyliśmy, że powiązanie możliwości udzielenia zwolnienia podatkowego i pomocy w formie grantu na podstawie programu wieloletniego czy funduszy strukturalnych, pozwala o wiele skuteczniej przyciągać nowe inwestycje, szczególnie te duże. Z tego punktu widzenia instrument sse jest rozwiązaniem bardzo korzystnym, wpisującym się w zasady udzielania pomocy publicznej w Unii Europejskiej. Strefa: Czy po roku 2020 działalność sse w Polsce będzie wygaszana, czy w bliższej i dalszej perspektywie możliwe i projektowane są inne formy wsparcia lub rozwiązań administracyjnych i prawnych, które pozostawałyby w zgodzie z unijnymi restrykcjami? Czy są takie rozwiązania w innych krajach? RB: Strefy przyczyniły się do powstania dużych skupisk przemysłowych w różnych regionach Polski, co jest niewątpliwie zjawiskiem wyjątkowym w tej części Europy. Spółki zarządzające spełniły oczekiwania, jakie sformułowano przy ich tworzeniu w latach 90. i nie wydaje się, aby ich funkcjonowanie po roku 2020 było zagrożone. Jednak to, czy będą nadal obowiązywać ulgi podatkowe, będzie zależało od rozwoju sytuacji w innych krajach UE. Oczekujemy, że przedsiębiorstwa znajdą swoje nowe miejsce stosownie do wyzwań, chociażby w tworzeniu warunków do rozwoju parków przemysłowych, wspierania powstawania klastrów i uzbrajania nowych terenów. W mojej ocenie spółki zarządzające będą mogły przenosić efekt strefowy na tereny do tej pory nie objęte ich granicami. Nie wydaje mi się, aby po roku 2020 na terenie Unii Europejskiej zostały wprowadzone inne niż do tej pory formuły wsparcia inwestycji. Granty czy zwolnienia podatkowe funkcjonują już od początku istnienia wspólnot europejskich, a zmianom ulegać mogą jedynie priorytety i kierunki udzielanego wsparcia. Zauważalny jest trend, wynikający chociażby z dokumentów Komisji Europejskiej, aby pomoc publiczna została skierowana bardziej z celów regionalnych na horyzontalne, a wsparcie kierowane było do firm o profilu badawczo-rozwojowym. Realizacja zmierzająca do osiągnięcia celów strategii lizbońskiej, może zmienić kierunki wsparcia, a nie ich formy. W tym sensie nie widzę przeszkód do funkcjonowania sse także po roku

8 strefa felietonu Buzek szefem Europy Polacy zasłużyli na sukces. W ostatnich latach cały naród trzymał kciuki przez telewizorami za Małysza skandując: Adaś leć! W czerwcu podobna atmosfera towarzyszyła wyborowi Polaka na stanowisko przewodniczącego Parlamentu Europejskiego. Premier Donald Tusk przyznał, że siedział przed telewizorem i trzymał kciuki tak samo jak wtedy, gdy Adam Małysz skakał po złoto. Nie zdradził, czy wołał: Jurek leć! TADEUSZ GAŃCZARCZYK* J erzy Buzek wykonał doskonały, daleki i pewny skok, wzorowo oceniony aż przez 555 z 713 głosujących eurodeputowanych. Polak pewnie został szefem Parlamentu Europejskiego! Warto było oglądać jednego z nas, fetowanego przez reprezentantów pół miliarda mieszkańców starej i nowej Europy. Stało się coś bardzo ważnego w dziejach naszego kraju. Mówienie przez polityków różnych partii, że jest to stanowisko nic nieznaczące, jest niedorzeczne. Gdyby Buzek wywodził się z ich partii, to z pewnością biliby wtedy w tarabany, a zachwytów nie byłoby końca. Myślę, że co by nie mówić o roli przewodniczącego PE, jakby nie podważać wagi tego stanowiska obejmowanego na zaledwie pół kadencji, to sam fakt wyboru Polaka na szefa Europy musi być powodem do dumy. Czy Buzek czuł, jak wielu Polaków, w tym premier Tusk, trzymali za niego kciuki? Przyznał tylko, że zdaje sobie doskonale sprawę z tego, iż Polacy pokładają w nim spore nadzieje. Niektórzy nawet nieuzasadnione. Bo, czy ten wybór zmieni coś w Polsce? Odpowiedź jest krótka: nie. Buzek nie jest bowiem od załatwiania polskich spraw w europarlamencie. Takie myślenie jest błędne i bezsensowne. Ważne, aby wszyscy rodacy uświadomili sobie, że głównym zadaniem przewodniczącego Buzka jest wzmocnienie Europy. Oprócz porównania wyboru Buzka do skoku Małysza, całej operacji polskiej dyplomacji towarzyszył także hazard na najwyższych szczeblach. Trzej politycy założyli się o to, czy Jerzy Buzek będzie szefem europarlamentu. Eugeniusz Kłopotek z PSL przegrał szampana, którego musi sprezentować ministrowi Radosławowi Sikorskiemu. Jeśli to nie będzie musujące wino, a na pewno nie będzie, to kłopot Kłopotka oznacza, że wyda kilkaset złotych. Natomiast poseł Marek Wikiński stracił z powodu Buzka całą pensję. Wygrał ją premier. Poseł SLD potwierdził, że musiał skrócić rodzinny urlop nad polskim morzem (choć to czasami wychodzi na dobre) i z honorem ma zamiar oddać jedną swoją pensję na cel charytatywny, według wskazań Kancelarii Premiera. Straci ok. 7 tysięcy złotych. Ciekawe czy podczas Turnieju Czterech Skoczni premier też robi takie zakłady... Trzymam mocno kciuki za Buzka. Jestem pewien, że nie jestem w tym osamotniony. Sam Buzek powiedział, że obejmuje urząd, o którym nawet nie marzył. Ma szanse objawić swoje talenty, a niestety polityczni wyjadacze oceniali je w przeszłości wręcz bezlitośnie. To sympatyczny amator, początkowo całkowita marionetka w rękach Krzaklewskiego. Bez jego zgody nie potrafił mianować wicewojewody kpił Jarosław Kaczyński, lider PiS w Alfabecie braci Kaczyńskich. Mimo takich ocen Buzek był jedynym premierem, który w nowej Polsce przetrwał całą czteroletnią kadencję Sejmu. Długo udawało mu się nie tylko spinać wyjątkowo egzotyczny zestaw ugrupowań rządzących: związkowców i liberałów z konglomeratem odcieni AWS. I w tak niesamowitej konfiguracji jego gabinet zdołał przeprowadzić cztery gigantyczne reformy: edukacji, zdrowia, samorządową i emerytalną. Żadna nie została w tamtej formie kontynuowana, więc nie wiadomo jak je oceniać. Zapisy z tamtych czasów dowodzą, że sam Buzek nie czuł się najlepiej w nowym, rozpolitykowanym środowisku. Według jednej z anegdot z pierwszych dni urzędowania, kiedy późnym wieczorem był zmęczony, położył się na dywanie obok biurka w swym gabinecie, bo nie przyszło mu do głowy, że jako szef rządu może mieć za ścianą specjalny pokój do wypoczynku... A jeszcze kilka dni wcześniej, gdy już wiedział, że obejmie tekę premiera i kierowca wiózł go ulicami stolicy do Sejmu, mijając kancelarię premiera, zauważył O, to Pana nowe miejsce pracy. Zdziwiony Buzek miał zapytać, co to za gmach? To siedziba premiera! odparł zaskoczony szofer.. Ta nieporadność w oczach jednych budziła sporą sympatię, u innych irytację. Podczas listopadowych uroczystości pod Grobem Nieznanego Żołnierza Buzek zasłabł. Zawieziono go do szpitala, i okazało się, że powodem niedyspozycji był... głód. Premier zapominał o posiłkach. Podobno głód poczuł także w trakcie kościelnych uroczystości. Asystent, którego poprosił o cokolwiek do zjedzenia, przyniósł obraną pomarańczę owiniętą w chusteczkę. Premier, udając, że chusteczką wyciera usta, powoli posilał się owocem. Premier Buzek najlepiej czuł się podczas wielogodzinnych debat, dyskusji i negocjacji. To był i jest jego prawdziwy żywioł. Gdy wymęczeni adwersarze padali ze zmęczenia, sami rezygnowali z kolejnych roszczeń. To taki typ naukowca, który chce wszystko poznać i zrozumieć. Najlepiej ze wszystkich zna szczegółowe zapisy dokumentów opowiada jeden ze współpracowników. Przyznać jednak trzeba, że Buzek sprawnie radził sobie z mediami. Do historii przeszedł legendarny już tekst, którym Buzek często zbywał dziennikarzy przy niewygodnych pytaniach: - Proszę państwa, ja z państwem bardzo chętnie porozmawiam. Ale teraz spieszę się na głosowanie. Politycy zarówno PiS jak i PO mówią o Buzku, że jest geniuszem socjotechniki. Ludwik Dorn, były polityk PiS, określił jego technikę masowaniem rozmówcy, a miało to polegać na tym, że każdego dokładnie wysłuchał, można powiedzieć z przejęciem, a na koniec spokojnie mówił To ważne! Zajmę się tym. Bardzo dziękuję, że zwróciłeś mi na to uwagę! Rozmówca wychodził rozanielony. A potem dochodziło do rozmowy z osobą o zupełnie przeciwnych poglądach, i na koniec słyszał to samo To niezwykle istotne! Cieszę się, że zwróciłeś mi na to uwagę!. Warto przytoczyć jeszcze jedno zdarzenie z życia roztargnionego naukowca Buzka. Kiedy wrócił do cywila pojechał do Wielkiej Brytanii na zaproszenie Normana Davisa. Przez bramki na lotnisku Okęcie przeszedł bez przeszkód, ale na Heathrow okazało się, że Buzek nie wziął ze sobą paszportu. Polacy nawet o dokument nie prosili, Brytyjczycy zażądali. Konieczna była interwencja dyplomatów i w końcu angielscy funkcjonariusze zrozumieli, że były premier polskiego rządu mógł się zapomnieć... Wydaje mi się, że wielu z takim bagażem nieprzychylnych opinii na zawsze zmieniłoby zawód i uciekli z polityki. A Buzek nie tylko przetrwał, ale dokonał imponującego comebacku. I na pewno nie zrobi nam w Brukseli wstydu. Bo jak mówił kiedyś Jarosław Sellin: - To jeden z nielicznych polityków, którzy autentycznie lubią ludzi. Świadczy o tym najlepszy w kraju rezultat Jerzego Buzka w czerwcowych wyborach do europarlamentu ponad 300 tysięcy głosów.. Przewodniczący Buzek przekonuje, że prace europarlamentu nie są nudne. I chce nimi zainteresować szersze grono. W jaki sposób? Przez pokazanie tego, co w Parlamencie Europejskim naprawdę jest ciekawe. A jego zdaniem interesujące są spotkania w komisjach, które warto by było transmitować. Telewizje są zaskoczone, zdezorientowane i udają, że takiego tematu nie było. Ciekawe czy będziemy oglądać europejskie gadające głowy? Prawa człowieka będą dla mnie priorytetem zapowiedział po wyborze na stanowisko przewodniczącego. Podkreślił symboliczny wymiar wyboru przedstawiciela z Europy Środkowo- Wschodniej. Tak zmienia się Europa. Traktuję ten wybór jako wyraz hołdu dla milionów obywateli naszych krajów, którzy nie poddali się reżimowi. Nawet były konkurent Buzka w chadeckiej frakcji, Włoch Mario Mauro, który ostatecznie zrezygnował z ubiegania się o stanowisko przewodniczącego PE, powiedział, że wybór Buzka jest wyborem dla dobra przyszłości Unii. A był taki moment, że nawet polscy politycy uważali, że będzie niemożliwe zrównoważenie wpływów Rzymu Z Włochami i tak nie wygramy, bo Berlusconi ma więcej modelek w kampanii tłumaczył Paweł Graś. A jednak udało się, mimo że Jacek Saryusz-Wolski bił się w piersi, że w tych negocjacjach nie obalono ani jednej butelki wina. O modelki media nie pytały. W tym roku Jerzy Buzek mówił na łamach Strefy, że Specjalne Strefy Ekonomiczne rozwijają się w Polsce bardzo dobrze. Jeśli więc Katowicka Strefa jest w rankingach uznawana za najlepszą, to ten fakt mówi sam za siebie. (...) Jestem dumny, jako Ślązak, że mamy taką Strefę. Buzek z ewangelicką cierpliwością i konsekwencją dzień po dniu, miesiąc po miesiącu odbudowywał swoją pozycję. Dziś stał się najlepiej postrzeganym polskim politykiem, szefem zjednoczonej Europy, z szansami nawet na przyszłą prezydenturę. Bo coraz więcej osób przekonuje, że dla niego przewodniczenie PE to nie finał kariery, to tylko kolejny etap. I jak to zrobił, że wyborcy zapomnieli, że to ten sam Buzek-sympatyczny amator? *Autor jest dziennikarzem miesięcznika Nowy Przemysł. 14 wrzesień

9 strefa stref vip Rozmowa z Choji Arakawa, prezesem zarządu Makita Sp. z o.o. Dobra marka w dobrym towarzystwie Strefa: Makita to najlepiej kojarzona marka elektronarzędzi. Czemu zawdzięcza tak wysoką pozycję na rynku? Choji Arakawa: Stoi za nami prawie 100 lat doświadczenia. To pozwala nam wychodzić naprzeciw potrzebom Klientów. To sprawia, że nasz produkt jest najbardziej zaawansowany technicznie i niezawodny. Nie bez znaczenia jest również szeroka sieć dystrybucyjna oparta o wypróbowanych, profesjonalnych dilerów. Bardzo ważny jest również dla naszych klientów szeroko dostępny serwis posprzedażowy. Myślę, że cechy te zdecydowały o zdobyciu zaufania użytkowników i pozycji lidera na rynku. W jaki sposób udało się japońskiej firmie zasymilować z rynkiem polskim? Na początku nie było łatwo, trzeba było praktycznie od zera budować wizerunek marki. Jednak dzięki szerokiej gamie wysokiej jakości produktów szybko zaczęliśmy zdobywać grono wiernych klientów. Docieraliśmy i docieramy, poprzez sieć naszych dystrybutorów, bezpośrednio do użytkowników i staramy się, aby nasze produkty same, swą jakością, do siebie przekonywały. Ta strategia szybko się przyjęła na polskim rynku i pozwoliła na trwałe zaistnieć w świadomości użytkowników. Myślę, że japońskie pochodzenie naszych produktów jedynie pomagało w przekonaniu do siebie klientów. Jaką rolę w rozwoju firmy odegrała Katowicka Strefa Ekonomiczna w Polsce? Niewątpliwie perspektywiczne korzyści wynikające z funkcjonowania w KSSE przyczyniły się do rozwoju firmy. To ułatwiło naszą działalność logistyczną, polepszyło jakość usług i pozwoliło na zwiększenie zatrudnienia. Nie bez znaczenia jest również sąsiedztwo. Dynamiczne i znane firmy w najbliższej okolicy na pewno sprawiają, że czujemy się komfortowo w prestiżowym towarzystwie. Najważniejsze daty Nowa siedziba firmy mieści się w Bielsku-Białej przy ul. Bestwińskiej 103 historia firmy To niemal wiek doświadczeń w produkcji silników elektrycznych i światowy lider w produkcji profesjonalnych elektronarzędzi. Obecnie Makita to notowana na giełdzie spółka akcyjna, firma o zasięgu międzynarodowym i czołowy producent elektronarzędzi profesjonalnych. Firma posiada fabryki w Japonii, Chinach, Wlk. Jak firma radzi sobie w czasie spowolnienia gospodarczego? Polska mniej niż inne kraje z regionu odczuwa skutki recesji w gospodarce globalnej. Odpowiednie przygotowanie firmy w czasie hossy pozwala na łagodniejsze i bardziej elastyczne reagowanie na spowolnienie gospodarki. Nasi odbiorcy wyjątkowo dobrze dostosowali się do bieżącej sytuacji. To pozwala nam optymistycznie patrzeć w przyszłość, choć w otoczeniu rynkowym widać pewną nerwowość spowodowaną problemami, szczególnie w budownictwie mieszkaniowym mln zł Tyle wyniosła ostatnia inwestycja Makity Brytanii, Niemczech, Kanadzie, Stanach Zjednoczonych i Brazylii. Przedstawicielstwo MAKITA Sp. z o.o. w Polsce działa od początku 1995 roku z siedzibą w Bielsko-Białej zapewniając dystrybucję na terenie całego kraju poprzez sieć punktów dilerskich, natomiast ponad 200 punktów serwisowych dba o stan techniczny narzędzi. Zakończyliście Państwo właśnie ogromną inwestycję. Co dalej? Trudno mówić o planach inwestycyjnych, zaraz po zakończeniu największej inwestycji w historii naszego oddziału w Polsce. Jednak zawsze staramy się patrzeć daleko do przodu. Już w fazie projektowania naszego nowego Centrum Logistycznego, zaplanowaliśmy jego rozbudowę w przyszłości i na taką ewentualność jesteśmy przygotowani. Póki co na powierzchni ponad 1,6 ha powstało hala i pomieszczenia biurowe przekraczające swoją wielkością 5 tys. m2. Całość inwestycji pochłonęła ponad 20 mln zł. Zwiększyliśmy także zatrudnienie i na pewno nie jest to nasze ostatnie słowo. Mosaburo Makita zakłada w Nagoji w Japonii zakład uzwajania wirników silników elektrycznych. Początki to również sprzedaż i naprawa instalacji oświetleniowych, silników i transformatorów Powstaje pierwsze elektronarzędzie, przenośny ręczny strug do drewna o symbolu Makita wprowadza na rynek pierwsze elektronarzędzie z akumulatorem wiertarka 6500-D. 16 wrzesień

10 strefa stref Ile wspólnego może mieć producent maszyn górniczych z winnicą? przykład firmy Metar pokazuje, że bardzo wiele! In vino Metar veritas Paweł Kałdonek, założyciel a obecnie wiceprezes firmy Metar, kiedy rozpoczynał własną działalność gospodarczą miał zamiar jedynie dorobić do emerytury. Dziś w Polsce nie ma kopalni węgla kamiennego, która nie korzystałaby z maszyn produkowanych przez Metar. WOJCIECH LEŚNY Wszystko zaczęło się w 1996 roku. Paradoksalnie początek związany był z zakończeniem kariery zawodowej. Wtedy przeszedłem na emeryturę wspomina Paweł Kałdonek. Nadal jednak czułem się w pełni sił i jak się okazało nie przeceniłem swoich możliwości. 50 lat na karku to idealny wiek. Człowiek nadal dysponuje chęciami do pracy, a przy okazji posiada już ogromne doświadczenie zawodowe. Tak właśnie było ze mną. Od garażu do metrażu Po przepracowaniu w różnych kopalniach 25 lat i po przejściu większości szczebli kariery zawodowej w górnictwie Kałdonek przeszedł na emerytu- 18 wrzesień

11 strefa stref rę. Wtedy z żoną postanowili wykorzystać zdobytą przez lata wiedzę na temat górnictwa, a zwłaszcza maszyn. Na rynku przeważali producenci amerykańscy, zachodnioeuropejscy, a z naszych okolic Czesi. Kałdonkowie zajęli się dystrybucją maszyn naszych południowych sąsiadów. Były dość solidne i miały atrakcyjną cenę, co zapewniało zbyt wspomina Paweł Kałdonek. Jednak z czasem firma zaczęła się rozrastać. Samo pośrednictwo już nie wystarczało dwa lata po założeniu firmy. Zajęliśmy się więc serwisowaniem maszyn na miejscu. Zakup pierwszych tokarek, zatrudnienie nowych pracowników, przeznaczenie garażu pod warsztat. W ten sposób firma z handlowej przekształciła się także w usługową wspomina. Prawdziwy przełom jednak dopiero miał nastąpić. Kluczowe decyzje W 2000 roku Metar nadal był jedynie ogniwem w sprzedaży. Nie kupowali towaru bezpośrednio od producenta. Oczywiście zwiększenie zysków firmy uzależnione było od ominięcia pośredników. Postanowiłem rozpocząć bezpośrednie rozmowy z czeskim producentem mówi Paweł Kałdonek. Pojechałem do Czech wraz z młodszym synem Arturem, który już wtedy wykazywał zainteresowanie naszą działalnością. Z goryczą wspominam, sposób w jaki nas przyjęto, a tym bardziej efekty rozmów. Niestety producent nie był w ogóle zainteresowany współpracą z nami. Zaraz po wyjściu z gmachu firmy mój syn uśmiechnął się i powiedział Tato, zróbmy swoje. W ten sposób doszło do całkowitej rewolucji w funkcjonowaniu firmy. Z po- Ubiegłoroczne zbiory z południowych stoków, przy których mieści się hala firmy, dał aż 80 litrów półwytrawnej czerwonej ambrozji. Wiceprezes zapewnia, że tegoroczne zbiory zapowiadają się wyśmienicie, a wino, które z nich powstanie, będzie jeszcze lepsze. Każdy gość Metaru może liczyć na drobny poczęstunek. skał Metar na działalność na terenie KSSE zakładało wartość inwestycji na poziomie 900 tys. zł i zwiększenie zatrudnienia do 14 pracowników. Dziś Metar zatrudnia ponad 40 osób, a wartość zainwestowanych środków to ponad 2 mln zł. Wiertarka hydrauliczna firmy Metar JEST POPULARNYM WYPOSAŻENIEM POLSKICH KOPALNI średnika w handlu i serwisanta mieliśmy stać się producentem. Jednak, aby do tego mogło dojść konieczne było przeprowadzenie poważnych inwestycji. Nie wystarczał już garaż, potrzebna była hala produkcyjna. Mieliśmy wtedy wolnostojący domek, w którym mieściła się część administracyjna firmy oraz część zajmująca się handlem. Wynajęliśmy także w Zabrzu kilka pomieszczeń pod produkcję. Szybko jednak doszliśmy do wniosku, że koszty jakie ponosimy na wynajem równie dobrze moglibyśmy spożytkować na inwestycję we własne zabudowania wspomina Kałdonek. W ten sposób rozpoczęły się poszukiwania odpowiedniego terenu pod inwestycję. W życiu nie przypuszczałbym, że zostanę jednym z inwestorów Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Myślałem, że Metar jest na to za mały. Szczęśliwym trafem jednak doszło do spotkania z Jerzym Łoikiem, Wiceprezesem Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej szefem Podstrefy Gliwickiej. Okazało się, że oferta KSSE jest na tyle szeroka, iż zapewni także mojej firmie odpowiednie miejsce. W ten sposób od rozpoczęcia rozmów, do zakończenia inwestycji minęły niecałe dwa lata i już w 2003 roku Metar produkował pełną parą. Zezwolenie, które uzy- Zmiany pokoleniowe Już w fazie inwestycji doszło do zmiany pokoleniowej na stanowisku prezesa. Moje miejsce zajął młodszy syn, Artur. Jeszcze zdając maturę był bardzo zaangażowanym pracownikiem i znał firmę od podszewki mówi Paweł Kałdonek. Zresztą dzięki jego odwadze zdecydowaliśmy się wejść na wyższy szczebel rozwoju firmy poprzez otwarcie linii produkcyjnych. Nie ukrywam, że syn zaimponował mi bezwzględnym zaangażowaniem w pracę dla Metaru i nie było działu, którego nie poznałby dokładnie pracując w nim. Nawet dzisiaj, kiedy jest prezesem zdarza mu się ubrać roboczy drelich i próbować nowe rozwiązania na hali produkcyjnej. Metar to dzisiaj spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w której funkcjonują cztery główne działy: produkcyjny, administracyjny, marketingowy i biuro projektowe. Firma korzysta także z outsourcingu. Sami nie prowadzimy księgowości przyznaje wiceprezes. Oczywiście próbowaliśmy, ale okazało się, że niepotrzebnie zwiększamy koszty dodaje. Również outsourcing sprawdza się w samej produkcji. Firma zleca na zewnątrz utwardzanie i cynkowanie części podzespołów maszyn. O sukcesie firmy jednak zdecydowali odbiorcy. Nie ma kopalni węgla kamiennego w kraju, która nie korzystałaby z naszych produktów mówi z dumą Kałdonek. Na tak duże zaufanie kontrahentów złożyły się trzy sprawy: najwyższa jakość produktów, konkurencyjna cena mln zł Tyle do Dziś Metar zainwestował w KSSE i szybki serwis sprzętu. Jednak aby spełnić takie wymagania klientów potrzeba czegoś więcej niż znajomość rynku. Sukces jak wino Wiceprezes Metaru przyznaje, że znajomość rynku w którym się funkcjonuje jest podstawą. Jednak konieczne są inne predyspozycje do osiągnięcia sukcesu. Najlepiej definiuje je mała winnica, która mieści się na tyłach hali produkcyjnej. Moja miłość do wina i czerpanie radości z powolnego wzrostu winorośli, dalej Kto jest kim? Paweł Kałdonek Rodowity Zabrzanin. Mąż i dumny ojciec dwóch dorosłych synów. Starszy jest uznanym architektem. Młodszy Artur współtworzył sukces firmy, a obecnie jest jej prezesem. Paweł Kałdonek przepracował w kopalniach węgla kamiennego na Śląsku ponad 25 lat. W 1996 roku przeszedł na emeryturę, aby założyć firmę Metar, która obecnie zatrudnia 40 pracowników i nadal się rozwija. Z zamiłowania producent wina. zbiorów, a potem oczekiwanie na dobry trunek jest podobne do sposobu, w jaki prowadzimy do dzisiaj firmę opowiada wiceprezes Paweł Kałdonek. Grunt to cierpliwość, i konsekwencja w działaniu poparta wiedzą i chęcią rozwoju. Wino im starsze tym lepsze. Podobnie jest z pracownikami. Zatrudniamy ludzi, którzy już przeszli na emeryturę, jednak nadal są w pełni sił. Bez ich doświadczenia nie byłoby mowy o wysokiej jakości produktu dodaje. Zatem prawda o Metarze kryje się w winie. 20 wrzesień

12 strefa wiedzy Lean i Kaizen, czyli Cięcie kosztów po japońsku W czasach kryzysu firmy decydują się na drastyczne cięcia kosztów. Odbija się to na morale pracowników lub jakości produktów. Jednak wystarczy zdać sobie sprawę z potencjału drzemiącego we własnych procesach produkcyjnych. Pomoże w tym wprowadzenie Kaizen i Lean Manufacturing. Joanna Cisek-Dąbrowska, Michał Gadek* Definicja Lean manufacturing została sformułowana przez naukowców z MIT (J. P. Womack, D. T. Jones) jako wynik kilkuletnich badań w firmach produkcyjnych Azji, Europy i Ameryki. Okazało się, że firmy japońskie, a zwłaszcza Toyota wykształciły odrębny system zarządzania produkcją, który pozwolił im produkować więcej wykorzystując coraz mniej ludzkiego wysiłku, urządzeń, czasu i miejsca w porównaniu do firm europejskich i amerykańskich. Filozofię tą nazwano Lean Manufacturing, czyli odchudzone wytwarzanie. Koncentruje się ona na eliminacji strat, czyli wszystkiego co podnosi i generuje koszty produkcji bez dodawania wartości produktu widzianej oczami klienta. Pozwala to przedsiębiorstwom skoncentrować się na procesach, za które klient nie chce płacić. Wszystkie takie działania zostały określone jako marnotrawstwo (jap. MUDA) i podzielone na siedem głównych obszarów: nadprodukcja, zapasy, transport, zbędny ruch, oczekiwanie, braki i zbędne operacje. Obecnie coraz częściej zauważana jest również ósma strata bardzo znacząca niewykorzystanie potencjału i pomysłowości pracowników. Od czego zacząć? Zanim zabierzemy się za eliminowanie strat i tworzenie struktur odpowiedzialnych za wdrażanie Lean, musimy najpierw właściwie zidentyfikować miejsca powstawania i wartość strat. Okazuje się, że w bardzo wielu firmach, realizuje się projekty doskonalenia nie w tych miejscach gdzie trzeba. Przy tym inwestuje się czas i środki, a nie otrzymuje się pożądanych rezultatów. W konsekwencji działania te są często marginalizowane przez zarządy firm ze względu na niską efektywność. Podstawą każdego działania związanego z Lean jest mapa strumienia wartości (VSM) rzeczywistego procesu produkcyjnego, a nie sporządzona w oparciu o dane technologiczne. Dobrze przygotowana mapa wskazuje konkretne miejsca powstawania strat, natomiast nie daje jeszcze konkretnego rozwiązania, jak te straty eliminować. Do tego celu wykorzystywanych jest szereg narzędzi i metod (5S, SMED, TPM, TQM, Kanban, JIT i wiele innych), każde wykorzystywane w innym obszarze działalności przedsiębiorstwa. Niestety samo wdrożenie tych narzędzi nie gwarantuje nam jeszcze sukcesu, okazuje się bowiem, że potrzeba czegoś więcej, co spowoduje dobre przyjęcie tych metod w organizacji i trwałość uzyskanych przy ich pomocy korzyści. Tym magicznym pierwiastkiem jest Kaizen. Dobra zmiana Kaizen (Kai zmiana, zen dobry) to filozofia drobnych zmian, których celem jest nie tylko ulepszanie zachodzących procesów, czy eliminacja strat, ale również tworzenie kultury organizacyjnej zaangażowania wszystkich pracowników w proces zmian. W efekcie organizacja uzyskuje duże większe korzyści niż tylko eliminacja strat czy ulepszenie procesu. Kaizen sprawia że potencjał umysłowy pracowników jest wykorzystywany w każdym aspekcie życia organizacji. Proces angażowania pracowników najniższego szczebla przynosi większe korzyści niż wdrażanie dużych innowacji bez ich zaangażowania, gdyż są one wtedy bardziej kosztowne i często nie przynoszą zakładanych efektów. 22 wrzesień

13 strefa wiedzy Aby Kaizen przyniósł wymierne korzyści musimy odrzucić dotychczasowy porządek i skoncentrować się nad możliwościami zmian. Istotne jest, aby wprowadzając zmiany szukać rozwiązania najprostszego, a nie najlepszego i najdroższego. Firmy często wierzą, że skuteczne są tylko supernowoczesne i drogie rozwiązania, tymczasem Kaizen stawia na prostotę, bo tylko takie rozwiązania można wprowadzać często, angażując pracowników najniższego szczebla. Powinniśmy również motywować pracowników, aby wprowadzając usprawnienia angażowali innych, wykorzystując tym samym potencjał umysłowy grupy, a poszukując obszaru do zmian, szukali obszarów stwarzających problemy w myśl zasady problemy to możliwości. Kaizen koncentruje się na miejscu p o w s t a w a n i a problemu, dlatego kluczowe jest jego prawidłowe rozpoznanie. Często wykorzystuje się metodę 5xWhy czyli wiercenia dziury w brzuchu za pomocą pytań, aż do odkrycia pierwotnej przyczyny. Nie ma uniwersalnej metody wdrażania Kaizen, gdyż wszystko zależy od specyfiki danej firmy, charakteru procesu, a także zasobności portfela. Przede wszystkim Kaizen to nie jest program wykonywany od-do, realizowany na małym fragmencie obszaru firmy to kultura funkcjonowania organizacji, dlatego musi objąć absolutnie wszystkie procesy i obszary działalności firmy, nie tylko wytwórcze i jakościowe, ale również procesy zarządcze, takie jak finanse, logistykę czy proces projektowania wyrobu i procesu. Obecnie zdecydowana większość dużych firm (szczególnie korporacyjnych) i praktycznie wszystkie z sektora automotive posiadają struktury Lean, jednak często nie odnoszą one na tym polu sukcesów. To z kolei bywa spowodowane brakiem silnego wsparcia zarządu firmy dla przeprowadzanych zmian, a także brakiem skutecznej metody dystrybucji filozofii Kaizen na średni i niższy szczebel organizacji. Kaizen tak! Tylko jak? W krótkim artykule nie da się zawrzeć wszystkich problemów, przed jakimi stoją organizacje wdrażające lub planujące wdrożenie Kaizen. Należy jednak w y m i e n i ć kilka zagadnień, których zaniedbanie może spowodować, że Kaizen stanie się tylko kwiatkiem do butonierki. Pierwsza sprawa to przygotowanie struktury firmy na wdrożenie Kaizen, przez stworzenie wyodrębnionej komórki organizacyjnej lub przynajmniej stanowiska koordynatora odpowiedzialnego za Kaizen. Niezwykle ważne jest umieszczenie tego zespołu lub osoby we właściwy miejscu w organizacji, a najlepiej, gdy taka osoba raportuje bezpośrednio do dyrektora zakładu. Umieszczenie jej zbyt nisko w organizacji, np. w dziale produkcji lub technicznym, spowoduje, że obszar działania zostanie znacznie ograniczony, często sprowadzony do roli inżynierii procesu, a przecież istotą i warunkiem skuteczności Kaizen jest jego powszechność w organizacji. Równie ważne jest wyposażenie grupy Kaizen we właściwe narzędzia pracy i odpowiednią wiedzę. Niektóre firmy zatrudniają wykwalifikowanych specjalistów Lean/Kaizen, którzy następnie kompletują zespół z wewnętrznych zasobów firmy i przekazują im wiedzę w trakcie szkoleń wewnętrznych oraz warsztatów. Inne firmy preferują współpracę z kon- sultan- ta mi zewnętrznymi, co jest popularne szczególnie w firmach, które nie miały styczności z Kaizen. W takim przypadku koordynatorem Kaizen zostaje osoba o dużym doświadczeniu i znajomości procesów firmy, która jest szkolona przez konsultantów, a następnie rozpoczyna samodzielne działania pod ich nadzorem. Niezależnie od wybranej metody, w początkowej fazie wdrożenia koordynatorzy Kaizen muszą mieć duży wpływ na strategię całej firmy, ponieważ na tym etapie kluczowe jest przyjęcie filozofii Kaizen przez zarząd firmy. Co ciekawe, na tym etapie wdrożenie z wykorzystaniem zewnętrznych konsultantów bywa skuteczniejsze, może dlatego, że bardziej słuchamy się tych, którym więcej płacimy Kolejnym problemem jest nieskuteczne przekazywanie kultury Kaizen na średni i niższy szczebel organizacji. Pierwszą przyczyną jest oczywiście brak faktycznego zaangażowania zarządu we wdrażanie filozofii Kaizen, często objawiające się w działaniach pozornych, podczas gdy decyzje strategiczne są sprzeczne z Lean i Kaizen. Drugą przyczyną jest brak właściwej fizycznej organizacji zakładu, miejsca pracy, a nawet biura, czyli wdrożonej metody 5S. Firmy bardzo często zaniedbują 5S, co w konsekwencji prowadzi do nieskuteczności działań. Nie można skutecznie wprowadzać zmian w bałaganie, bo to doprowadzi do spadku motywacji pracowników zaangażowanych w Kaizen. Ostatnią ważną przyczyną jest brak promowania działań Kaizen. Nie można oczekiwać, że pracownicy, którzy nie mieli styczności z Kaizen, nagle zaczną realizować samodzielne projekty, dlatego firma powinna przygotować długoterminową strategię szkolenia i promocji. Dobrze jest podzielić wdrożenie na trzy poziomy. W pierwszym warsztaty Kaizen są realizowane jako duże projekty (np. zmiana layoutu części zakładu, 5S, SMED), wyznaczane przez zarząd firmy. Poziom ten służy zwiększeniu wiedzy o Kaizen (przez uczestnictwo), motywację (przez pokazanie efektów) oraz przygotowanie do działań o mniejszej skali. Drugi poziom to realizacja projektów średniej wielkości; Nadal są one prowadzone przez koordynatorów Kaizen, jednak cele są wyznaczane na średnim i niż- opracowanie i realizację programów szkoleniowych z zakresu lean manufacturing oraz zarządzania zespołem pracowniczym; warsztaty szkoleniowe oraz kilkudniowe treningi umiejętności menedżerskich w salach szkoleniowych KSSE S.A. oraz wyjazdowe; coaching menedżerski. Słowniczek Centrum Rozwoju Kadr przy KSSE S.A. realizowało szkolenia dla m.in. Delphi Polska Automotive System Sp.z o.o., Tenneco Automotive Eastern Europe Sp. z o.o., BOS Automotive Products Polska S.A. 5S Metoda i filozofia doskonałej organizacji, czystości i porządku. Do doskonałości prowadzi nas 5 kroków: Selekcja, Systematyka, Sprzątanie,Standaryzacja i Samodyscyplina SMED (Single Minute Exchange of Die) Metoda zmniejszenia czasu przezbrojenia maszyn (do jednostkowej liczby minut) TPM (Total Preventive Maintenance) Metoda zapobiegania awarii maszyny, przez włączenie operatorów do działań utrzymania ruchu TQM (Total Quality Management) Dążenie do doskonałej jakości we wszystkich fazach procesu produkcyjnego, nie tylko wyrobu finalnego JIT (Just In Time) System wytwarzania, który produkuje dokładnie to, czego chce klient, kiedy chce i w ilości, jakiej potrzebuje APU (Autonomus Production Unit) Mini zakład realizujący wydzielone procesy produkcyjne często gniazdo lub grupa gniazd produkcyjnych QRQC (Quick Response Quality Concern / Control) Forma zarządzania bieżącymi problemami, realizowana w formie grupy zadaniowej, często przypisanej do APU szym szczeblu organizacji. Dobrym narzędziem wspomagającym ten etap, jest podział zarządzania średniego szczebla na tzw. mini-zakłady (APU, QRQC), co pozwoli w przyszłości zdecentralizować organizację warsztatów Kaizen, jednocześnie pozwala na lepszą identyfikację problemów do rozwiązania. Ostatni poziom to włączenie pracowników najniższego szczebla nie tylko do uczestnictwa, ale również do generowania i realizacji pomysłów. Na tym etapie skuteczny jest dobry program pomysłów pracowniczych, Centrum Rozwoju Kadr przy KSSE S.A. oferuje: powiązany nie tylko z finansową gratyfikacją rozwiązań, ale również możliwością realizacji usprawnień w czasie pracy. Oczywiście docelowo wszystkie poziomy funkcjonują równolegle, realizując projekty w różnej skali. Zaufaj specjalistom Lean Manufactoring i Kaizen to wspaniała filozofia organizacji pracy, która przynosi wymierne korzyści zarówno finansowe, jak i w morale kadry pracowniczej. Trzeba jednak zdawać sobie sprawę, że jej realizacja w praktyce jest procesem ciągłym. Kompleksowe podejście i wytrwała praca na różnych szczeblach organizacji na pewno przyniesie oczekiwane efekty. Radzimy jednak korzystać z doradztwa i usług firm, które już z sukcesami wdrażały takie programy. Koszty okażą się minimalne w porównaniu z korzyściami. *Materiał został przygotowany przez Centrum Rozwoju Kadr przy Katowickiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej S.A. Jeśli artykuł Państwa zainteresował prosimy o kontakt: Centrum Rozwoju Kadr przy KSSE S.A. tel. (032) tychy@ksse.com.pl 24 wrzesień

14 strefa wiedzy Komunikuj się skutecznie! Na budowie zapytano trzech murarzy, czym się zajmują. Pierwszy odpowiedział, że układa cegły na zaprawę murarską. Drugi, że buduje mur. Natomiast trzeci, że stawia wspaniały gmach, który będzie podziwiany przez kolejne pokolenia. Co zrobić, aby w Twojej firmie pracownicy nie układali cegieł i nie stawiali murów? mi, jednak w przypadku tego drugiego odnotowujemy zdecydowanie większą skuteczność. Siła słowa pisanego Słowo mówione niestety jest ulotne, a co najgorsze, podobnie jak w zabawie w głuchy telefon, bardzo podatne jest na przekłamania. Tak powstają plotki, wszelkie pogłoski. W kryzysowych sytuacjach taki jasny i silny przekaz zapewni jedynie słowo pisane. Skorzystaj z wiedzy specjalistów Sama wiedza na temat rodzajów komunikacji i kanałów nie będzie wystarczającą gwarancją dobrej komunikacji chociażby spowolnienie, jest szukanie oszczędności. Na krótką metę zasada jest jak najbardziej słuszna, jednak w dalszej perspektywie, jeśli cięcia są zbyt duże, może odbić się to bardzo negatywnie na kondycji zakładu. Od czego zaczyna się ciąć koszty? Zazwyczaj od tych działów, Odpowiedź kryje się w samym tytule. Jednak czym jest skuteczne komunikowanie i w jaki sposób wdrożyć je w firmie? Zacznijmy od definicji. Komunikacja pochodzi od łacińskiego słowa communicare i znaczy tyle, co dzielić się. To nic innego jak dzielenie się informacją, co wymaga zarówno słuchania, jak i mówienia, bądź też użycia symboli. O ile definicja jest oczywista, o tyle w żaden sposób nie mówi nam nic o skuteczności użycia komunikacji wewnątrz firmy. Tutaj musimy sięgnąć po kolejną definicję tym razem komunikacji wewnętrznej. Wyróżniamy jej trzy rodzaje: komunikacja wspólna, której zadaniem jest wywołanie poczucia dumy i przynależności do firmy; kaskadowa, która odpowiada za przekazywanie informacji o bieżących i dalekosiężnych zadaniach; osobista, która motywuje z dnia na dzień. Dopiero teraz widzimy do czego może służyć nam komunikacja, jednak czy jej dobre zastosowanie w firmie jest naprawdę potrzebne? Po co ta komunikacja? Trzy wyżej wymienione rodzaje komunikacji w pełni określają także nasze potrzeby w stosunku do pracowników. Po pierwsze zależy nam na dobrze wykonanych zadaniach. Nie osiągniemy tego celu, jeśli w jasny sposób nie przekażemy naszych oczekiwań pracownikowi, a jeśli to konieczne także sposobu w jaki owe zadanie ma być wykonane. Przekazywanie takich informacji nazywamy komunikacją kaskadową, gdzie komunikat zawsze płynie odgórnie, aby dotrzeć do adresata odpowiedzialnego za realizacje danych zadań. Kolejny rodzaj komunikacji komunikacja osobista jest równie ważna jak kaskadowa. Na nic nawet najprzejrzystszy komunikat wobec podwładnego, jeśli nie ma w nim za grosz motywacji do działania. Oczywiście występuje tutaj zależność pomiędzy pracodawcą, który wypłaca pensję, a pracownikiem, który pensje otrzymuje, jednak wcale nie musi to oznaczać dobrze wykonywanych obowiązków. Zawsze można pracować dokładniej, szybciej, z większym zaangażowaniem i nie musi to zależeć od wysokości pensji. Ważna jest motywacja, dzięki której pracownik spojrzy nieco dalej, niż na swój portfel. Trzecim elementem jest komunikacja wspólna, bez której firma, czy instytucja jest tylko zbieraniną obcych sobie osób, które oddzielnie wykonują zadania odgórnie zlecone. W każdej firmie podstawą jest harmonijne i skoordynowane działanie całego zespołu. Aby zmienić zbieraninę w zgrany zespół musimy stworzyć wspólny mianownik, który scali grupę. Oczywistym jest, że wspólnotę będzie określać przynależność do firmy czy instytucji, jednak prawdziwy sukces osiągniemy dopiero wtedy, gdy pracownik będzie przekonany o wyjątkowości organizacji, dla której pracuje. Staje zatem przed nami zadanie scalenia pracowników w zgraną grupę, odpowiednie ich zmotywowanie oraz klarowne wyjaśnienie jakie są nasze oczekiwania. Jeśli nam się powiedzie firma, czy instytucja, za którą jesteśmy odpowiedzialni będzie funkcjonować jak dobrze naoliwiona maszyna, a problemy okażą się łatwe do rozwiązania. Jak to osiągnąć? Musimy wobec tego wybrać odpowiednie kanały przekazania tych informacji. Dzielimy je na dwa podstawowe rodzaje bezpośrednie oraz pośrednie, czyli takie, w których posługujemy się dostępnymi nośnikami. Podstawową formą dla komunikacji kaskadowej jest kanał bezpośredni. Mogą to być spotkania zespołów lub duże zebrania, na których załoga ma okazję zarówno słuchać, jak i zadawać pytania przełożonym. Nie bez znaczenia jest bezpośredni kontakt z pracownikiem twarzą w twarz. Z kolei komunikacja osobista, której zadaniem jest motywacja może z powodzeniem odbywać się zarówno w sposób bezpośredni, jak i pośredni. Składa się na nią system przyznawania nagród, który jeśli jest wystarczająco atrakcyjny i w przejrzysty sposób zbudowany, skutecznie motywuje pracowników. Oczywiście system ten nie musi wiązać się z dużymi kosztami firmy. Czasami wystarczy karnet na basen, pochwała kierownika podczas zebrania załogi i wzmianka na tablicy ogłoszeń. Taki system z pewnością zadziała, jeśli pracownicy odczuwają silną więź z firmą, a taka może wystąpić, jeśli zadbamy o najważniejszy rodzaj komunikacji komunikację wspólną. Tutaj kanały przekazywania informacji są najszersze, a na ostateczny sukces pracuje cała kadra kierownicza. Komunikacja wspólna powinna odbywać się zarówno kanałami bezpośrednimi, jak i pośredni- które są największą zmorą każdego kierownictwa. Plotka burzy ład w firmie i rodzi konflikty. Jak się przed nią obronić? Tu z pomocą przychodzi komunikacja poprzez kanały pośrednie. Są to biuletyny i magazyny firmowe, plakaty, ulotki, czy newslettery przesyłane pracownikom. Mam to na piśmie - często mówmy, gdy potwierdzamy ważność danego stwierdzenia. Nie inaczej patrzą na to nasi pracownicy. Jest to tym bardziej ważne, iż na co dzień bombardowani jesteśmy przez media informacjami o kryzysie. To wzmaga niepokój pracowników, rodzi okazje do powstawania plotek. Tylko jasny i wystarczająco silny przekaz na temat firmy może rozwiać wątpliwości pracowników i zdementować w firmie. Każda instytucja powinna posiadać przemyślaną i dobrze zaplanowaną politykę informacyjną. Najlepiej, gdy oprzemy się na celach, jakie chcemy osiągnąć i dopiero wtedy sięgniemy po adekwatne narzędzia. Komórką odpowiedzialną za wykorzystanie narzędzi powinien być dział PR. Jednak nie każda firma tworzy takie działy często przekazując część obowiązków PR działowi marketingu. W tej sytuacji dobrym rozwiązaniem może okazać się skorzystanie z usług firmy zewnętrznej. To wcale nie musi okazać się drogim przedsięwzięciem. Nie popełniaj błędów Najczęstszą reakcją kierownictwa firm, gdy pojawia się kryzys, lub które nie generują widocznych zysków, a jedynie wydatki. Zatem na pierwszy ogień idzie marketing i PR. Tłumaczenie, że dzięki komunikacji, którą zazwyczaj zajmuje się dział PR, firma jest odpowiednio postrzegana zarówno wewnątrz przez pracowników, jak i na zewnątrz przez naszych kontrahentów, nie ma znaczenia. Po kwartale efekty są widoczne. Wzrasta płynność finansowa. Jednak po pół roku załoga zaczyna szukać innej pracy, a kontrahenci już nie uważają naszej firmy za tak dobrą. Dlaczego? Bo nie zadbaliśmy o poziom komunikacji, a na odbudowanie zaufania wewnątrz firmy i wokół niej potrzeba wiele czasu. 26 wrzesień

15 Expo Silesia strefa Rozmowy Fenomen na skalę Europejską Strefa: Twierdzi Pan, że Expo Silesia to fenomen na targowej mapie Polski. Dlaczego? Tomasz Raczyński: Expo Silesia jest fenomenem nie tylko na polskiej mapie, ale na mapach tej części kontynentu. Uważam, że przede wszystkim wynika on z lokalizacji. Nie ma miejsca targowego w Polsce, które byłoby tak świetnie skomunikowane, położone w obszarze o tak wysokim zagęszczeniu mieszkańców i doskonałej infrastrukturze. Dla każdego wystawcy są to elementy o dużym znaczeniu, równie ważnym, jak hala wystawiennicza czy infrastruktura konferencyjna, którą dysponuje Expo Silesia. Kto jest kim? Tomasz Raczyński Prezes Zarządu Kolporter EXPO Odpowiedzialny za działania operacyjne, rozwój, kształtowanie i realizację strategii rynkowej firmy. Absolwent Politechniki Krakowskiej oraz Language Link Limited School of English w Londynie. W Kolporter EXPO od lutego 2006, początkowo jako doradca ds. Strategii i Rozwoju Grupy Kapitałowej. Wcześniej pracował jako wiceprezes zarządu Targów Kielce, a przez okres dwóch lat ( ) pełnił jednocześnie funkcję dyrektora Centrum Biznesu Exbud oraz prezesa Targów Kielce. Hobby: narciarstwo, jazda na górskim rowerze, podróże, teatr, literatura beletrystyczna. Czy te elementy przekładają się na ilość wystawców? Niewątpliwie. Proszę zwrócić uwagę na okres, w jakim wykonaliśmy pierwszą część inwestycji i na liczbę imprez targowych w Expo Silesia. Pierwszy etap zakończyliśmy w styczniu 2008 roku. Powstało 13,5 tys. m2 powierzchni w nowoczesnym klimatyzowanym pawilonie, wyposażonym we wszystkie potrzebne wystawcom media, wybudowano ponad 20 tys. m2 powierzchni zewnętrznego terenu wystawienniczego również w pełni przygotowanego dla wystawców, parkingi na 1000 samochodów i sale konferencyjne o maksymalnej pojemności 400 osób, z możliwością dowolnej aranżacji i podziału na mniejsze moduły; taka konfiguracja centrum pozwoli na realizację dużych konferencji i kongresów oraz bankietów i wydarzeń typu event. To wszystko funkcjonuje od nieco ponad półtorej roku, a w samym 2008 roku zorganizowaliśmy 28 imprez targowych, w tym o randze międzynarodowej aż 10. Liczba imprez z roku na rok wzrasta, a frekwencja na każdej wystawie również jest coraz wyższa. Pierwszy etap inwestycji rozpoczęliście pod koniec 2006 roku. Nieco ponad rok na realizację takiej inwestycji to niezwykle krótki okres. Jak Expo Silesii się to udało? Znowu ciśnie się na usta słowo fenomen. Fenomenalne było wsparcie ze strony władz Sosnowca i Dąbrowy Górniczej, które dostrzegły w projekcie szansę na własny rozwój. Wyegzekwowanie najszybszych możliwych terminów realizacji procedur urzędniczych, świetny klimat expo silesia w liczbach ,5 ogromne sale konferencyjne miesięcy tyle trwała realizacja pierwszego etapu inwestycji tys. m 2 głównej hali Expo 36 imprez targowych w 2009 roku materiał: Kolporter EXPO 28 wrzesień

16 inwestycyjny i zaangażowanie samorządu w nasz projekt, to niewątpliwie wielka zasługa prezydentów obu miast. strefa rozmowy Na Śląsku nadal żywy jest obraz tragedii jaka miała miejsce podczas targów w Katowicach. Czy Expo Silesia wyciągnęła wnioski z tej smutnej historii? Już w fazie przygotowania projektów położyliśmy ogromny nacisk na bezpieczeństwo naszej infrastruktury. Zaręczam, że obiekty Expo Silesia to jedne z najbezpieczniejszych, jeśli nie najbezpieczniejsze w Polsce. Zapewniam nie grozi nam powtórka z historii. Dowodem może być zaufanie, jakim od początku działalności obiektu obdarzyli nas hodowcy gołębi. Od targów gołębi rozpoczęliśmy działalność, odbyły się już ich dwie edycje. A już dziś mamy wiele rezerwacji na styczniowe targi EXPOGołębie Impreza będzie tym ciekawsza, że odbędzie się Expo Silesia jest fenomenem nie tylko na polskiej mapie, ale na mapach tej części kontynentu. w randze targów międzyn a r o d o w y c h, po raz pierwszy wspólnie z Europejską Wystawą Gołębi. Jeśli byłyby jakiekolwiek wątpliwości co do bezpieczeństwa nie wyobrażam sobie, aby Ci wystawcy tak chętnie deklarowali uczestnictwo. Pierwszy etap inwestycyjny za nami. Co dalej? Czeka nas realizacja drugiego etapu, dzięki któremu łączna ilość powierzchni wystawienniczych osiągnie ponad 43,5 tys. m2. Wybudowana zostanie m.in. hala UFO obiekt bardzo ciekawy i atrakcyjny dla wystawców. Nie zapominamy także o wystawach szczególnych pod względem technicznym. Powstanie hala z poniesioną kopułą, która da możliwości wystawienia ogromnych, wysokich maszyn. A budując program imprez nadal przy tym będziemy ciężko pracować nad urozmaiceniem naszej oferty. Strefa KLUBOWA Wizualizacja expo silesia po zakończeniu inwestycji DIALOG DZIĘKI GRAFICE s. IV materiał: Kolporter EXPO jesienna RAPSODIA Z FINLANDIĄ W TLE S. iii 30 wrzesień 2009

17 Strefa KLUBOWA Milena Kozłowska i Marzena Płaszczyca w tyskiej galerii Strefart Dialog dzięki grafice Obie młode i piękne Milena, obecnie studentka V roku grafiki warsztatowej ASP w Katowicach i Marzena absolwentka grafiki projektowej ASP w Poznaniu prezentowały swoje prace 26 czerwca br., podczas wernisażu w tyskiej galerii, której kulturalnym patronem jest Katowicka Specjalna Strefa Ekonomiczna S.A. Artystki realizują się twórczo poprzez różne techniki graficzne i każda z nich na swój, indywidualny sposób próbuje dotrzeć do odbiorcy. Milena za pomocą ekspresyjnej kreski tworzy za każdym razem rodzaj nowego organicznego bytu. Abstrakcyjnie potraktowana tutaj biologia, inspirowana jest tematami związanymi z ludzkim ciałem, żywym organizmem, przyrodą. Doszukuję się analogii między mikro i makro światem. Intrygują mnie schematy w przyrodzie tłumaczy Milena Kozłowska. Jak światy na siebie nachodzą, istnieją jeden w drugim. I wszystko można sobie wyobrazić, zilustrować, starać się sobie wytłumaczyć. Robię grafiki, ponieważ mogę w bezpieczny sposób przyczyniać się do powstawania pewnej materii dodaje. Za pomocą techniki suchej igły, sitodruku czy linorytu (zamiast dłuta używa innych nietypowych dla klasycznej grafiki narzędzi) Milena Kozłowska tworzy rodzaj pomostu pomiędzy tradycyjnym warsztatem artysty grafika a grafiką współczesną, która wykorzystuje coraz to nowsze techniki cyfrowe, w kierunku których niejednokrotnie młoda artystka podąża. Dla Marzeny Płaszczycy najbar- dziej fascynujący wydaje się być sam proces twórczy od projektu, przez zrobienie matrycy, do momentu wykonania odbitki ryciny, która staje się w jej przypadku obrazem, relacją zdarzeń, refleksją nad otaczającą rzeczywistością. Dzięki temu, mamy do czynienia ze swoistym strumieniem świadomości przekutym na obraz graficzny. Prace wykonuję w technice linorytu. Jest to jedna z technik druku wypukłego wyjaśnia Marzena Płaszczyca. Zajmuję się tą techniką ponad 10 lat. Lubię duży format, pozwala na rozmach i ekspresję. Wymaga dużo pracy i zaangażowania. Po wykonaniu odbitki przyjemnie jest odkrywać efekt długotrwałej pracy. Mówiąc ogólnie prace przedstawiają chaos. Jest to zlepek przemyśleń, przepływu informacji, zapamiętanych obrazów, rozmów, spotkań... Powołując się na opinie znawców tematu - trudno dzisiaj właściwie mówić o podziale grafiki na techniki tradycyjne i współczesne. Kategoria ta, bardziej dotyczy sposobu myślenia twórcy, obraz może być, niezależnie od wybranej techniki, współczesny lub tradycyjny. Jak jest w przypadku prac obu pań, można się jeszcze osobiście przekonać, ponieważ wystawę do końca września można obejrzeć w galerii Strefart, przy ul. Fabrycznej 2 w Tychach, siedzibie Podstrefy Tyskiej. Oprac. Mirella Czaplińska Milena Kozłowska W latach chodziła do szkoły plastycznej w Zabrzu. W tym czasie brała udział w warsztatach plastycznych oraz w Międzynarodowym Festiwalu Rysowania w Zabrzu, gdzie zajęła pierwsze miejsce. Malowanie dawało jej przyjemność więc zdecydowała się na studia artystyczne, które dają lepsze warunki rozwoju. Jak mówi: rozumiałam, że za pomocą sztuki mogę poruszać różne tematy albo po prostu wyrażać swoje emocje. Poznałam różne techniki graficzne. Stosuje druk wypukły, sitodruk, czasem suchą igłę. Jednak swoje dążenia prowadzi w stronę: nie zamykania sie w technice czy arkuszu papieru. Najpierw musi pojawić sie pomysł lub spostrzeżenie. Dopiero wtedy stara się dobrać odpowiednie materiały aby zrealizować dany temat. Brała udział w wystawie Dialog z cyfrowym cieniem 2 w Górnośląskim Centrum Kultury w Katowicach.( instalacja+video). Na obecnej wystawie zaprezentowała prace o charakterze przyrodniczym. Marzena Płaszczyca Absolwentka PLSP w Katowicach i Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu, wydziału grafiki komunikacji wizualnej. Obecnie pracuje w studiu graficznym Motor Studio w Krakowie. Wystawy zbiorowe Biennale Grafiki Studenckiej Galerii Miejskiej Arsenał w Poznaniu Meskal, Nowowiejskiego, Poznań Biennale Grafiki Studenckiej Galerii Miejskiej Arsenał, Poznań Nominacja do Grand Prix od Biennale Grafiki Studenckiej AGRAFA, Rondo Sztuki, Katowice Galeria Debiut, CK Zamek, Poznań festiwal Twórczości Kobiet No Women No Art, Klubokawiarnia Meskal Wystawa w Rumunii ASP Cluj Napoca 34 IV

18 Już w październiku wystawa prac Tomasza Zakrzewskiego w tyskiej galerii StrefArt