Wykład 14. Technika GPS

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Wykład 14. Technika GPS"

Transkrypt

1 Wykład 14 Technika GPS

2 Historia GPS Z teoretycznego punktu widzenia 1. W roku 1964, I. Smith opatentował pracę: Satelity emitują kod czasowy i fale radiowe, Na powierzchni ziemi odbiornik odbiera opóźnienie czasowe emitowanej fali co tworzy linie hiperboliczne pozycji, R. Easton podał uzupełnienie punktu drugiego dla przypadku gdy jest więcej niż dwa satelity. 2. W 1972 roku, grupa C. Counselmana z MIT przedstawiła wyniki pierwszych pomiarów interferometrycznych do Apollo 16. Pierwszy geodezyjny odbiornik GPS Różnicowy pomiar pseudo odległości. "GPS dla początkującychi" 2

3 3. W 1978 roku, grupa naukowców z MIT, wykorzystując VLBI, udowodniła, że jest możliwym uzyskanie dokładności milimetrowych. Z fazowych pomiarów GPS, W tym samy roku, grupa ta przedstawiła szczegółowy projekt systemu satelitarnego, który w istocie jest obecnym systemem GPS. 4. W 1979, grupa z MIT przedstawiła opracowanie dotyczące codeless technique. Na rynku pojawiły się odbiorniki dwu częstotliwościowe umożliwiające pomiary geodezyjne z dużą dokładnością. "GPS dla początkującychi" 3

4 Co to jest GPS? The Navstar Global Positioning System (GPS) jest nawigacyjnym systemem satelitarnym skonstruowanym przez amerykański Departament Obrony (US Department of Defence) w celu zapewniania możliwości wyznaczenia pozycji, prędkości (poruszającego się obiektu) i czasu w jednolitym systemie odniesienia w dowolnym punkcie globu ziemskiego, w dowolnym momencie i niezależnie od warunków atmosferycznych. "GPS dla początkującychi" 4

5 Segmenty systemu GPS "GPS dla początkującychi" 5

6 Segment kosmiczny GPS 24 satelity 12 godzin, orbita geosynchroniczna Wysokość km Blok I, Blok II, Blok IIR Zegar atomowy zapewnia dokładność systemu spread spectrum signal - less subject to intentional jamming Transmisja sygnału na dwóch częstotliwościach (mikrofale): L MHz L MHz "GPS dla początkującychi" 6

7 Sygnały emitowane przez satelity Każdy z satelitów emituje dwa typy kodów: Kod wojskowy, Kod cywilny, ponadto retransmituje informacje efemerydalne dotyczące położenia satelity w przestrzeni, informacje identyfikacyjne satelity i systemu. Satelity GPS emitują sygnały na dwóch różnych częstotliwościach zwanych L1 i L2: L1 = około 19 cm L2 = około 24 cm Z zasad fizyki wiadomo, że fale radiowe z tego zakresu nie ulegają ani ugięciu ani absorpcji w atmosferze ziemskiej i rozchodzą się prostoliniowo. "GPS dla początkującychi" 7

8 Satelity GPS emitują dwa typy kodu binarnego kod C/A (clear access or coarse acquisition), kod P. Dodatkowo każdy z satelitów retransmituje na obydwu częstotliwościach: informacje efemerydalne dotyczące położenia satelity w przestrzeni, informacje o satelicie i systemie GPS. Jeśli przyjrzeć się z bliska takiemu kodowi to zobaczymy ciąg zer i jedynek pojawiających się bez specjalnego porządku. Ponieważ kolejność zer i jedynek wydaje się być przypadkowa, kody te zwane są kodami pseudo przypadkowymi (pseudo-random codes). "GPS dla początkującychi" 8

9 Informacje efemerydalne "GPS dla początkującychi" 9

10 Trzy składniki systemu GPS Segment kosmiczny Segment kontrolny Segment użytkowników "GPS dla początkującychi" 10

11 Segment kosmiczny GPS Dwie częstotliwości umożliwiają eliminację wpływu atmosfery główne źródło błędów Modulacja za pomocą dwóch typów pseudo kodów coarse acquisition code, C/A precise code, P Informacje o satelitach L2 (efemerydy) satellite identification number PRN codes 4-8 satelity mogą być zaobserwowane w dowolnym punkcie globu ziemskiego na wysokości 15 o ponad horyzontem L1 "GPS dla początkującychi" 11

12 Segment kosmiczny GPS Kod C/A umożliwia dostęp do standardowego sposobu wyznaczania pozycji (SPS) Dokładność pozycji około 10m, Kod P umożliwia dokładne wyznaczenie pozycji (PPS) Kod C/A daje przybliżoną pozycję, która jest niezbędna do wyznaczeń precyzyjnych z użyciem kodu P. "GPS dla początkującychi" 12

13 Segment kontrolny GPS Segment kontrolny składa się z ze stacji głównej, stacji obserwujących satelity GPS i naziemnych stacji kontrolnych stations track the GPS satellites predict satellite orbits satellite clock corrections computed updated in the data message every hour Stacja główna - Colorado Oblicza orbity satelitów i poprawki zegarów z danych uzyskanych ze stacji obserwujących Wyniki obliczeń przesyłane są do naziemnych stacji kontrolnych, z których są emitowane do satelitów co 12 godzin "GPS dla początkującychi" 13

14 Segment kontrolny GPS "GPS dla początkującychi" 14

15 Segment użytkownika "GPS dla początkującychi" 15

16 Zasada wyznaczania pozycji w systemie GPS "GPS dla początkującychi" 16

17 Geometryczna ilustracja wyznaczania pozycji "GPS dla początkującychi" 17

18 Zasada wyznaczania pozycji w systemie GPS Dwa układy odniesienia: Czas, układ współrzędnych "GPS dla początkującychi" 18

19 Zasada pomiaru odległości od satelity (metoda kodowa) Odległość = prędkość x czas Oznacza to, że jeśli samochód porusza się z prędkością 80 km/godz to po trzech godzinach przejedzie drogę 240 km Odległość między odbiornikiem GPS a satelitą liczona jest również z tego równania Fale radiowe poruszają się znacznie szybciej niż samochód a mianowicie z prędkością około kilometrów na sekundę Tak, więc jeśli pomnożymy czas, jaki potrzebują fale radiowe na pokonanie drogi od satelity do odbiornika przez prędkość rozchodzenia się fal to otrzymamy poszukiwaną odległość "GPS dla początkującychi" 19

20 Zasada pomiaru czasu (metoda kodowa) Satelita i odbiornik generują w tych samych momentach czasu takie same sygnały sygnał od satelity do odbiornika musi przebyć drogę około km dlatego też nie pokrywa się z sygnałem generowanym przez odbiornik i jest przesunięty względem niego o około 0.07 sekundy Wielkość przesunięcia jest dokładnie czasem, jaki potrzebuje fala na przebycie drogi między satelitą a anteną odbiornika. "GPS dla początkującychi" 20

21 Pomiary fazowe W fazowych pomiarach GPS mierzona odległość wyrażana jest przez pewną całkowitą liczbę N pełnych długości fali plus końcówka, czyli część długości fali Końcówka ta, zwana w fachowym żargonie fazą, jest mierzona przez geodezyjne odbiorniki GPS "GPS dla początkującychi" 21

22 Przypuśćmy, że nasz odbiornik pomierzył końcówkę równą 3/4 długości fali L1 Ponieważ fala L1 ma długość około 19 centymetrów, czyli pomierzona faza wynosi około 150 milimetrów. Geodezyjne odbiorniki GPS są w stanie pomierzyć fazę z dokładnością 1-2 % czyli końcówka 150 milimetrów jest wyznaczona z dokładnością plus minus kilku milimetrów Odbiornik GPS bez problemu umie pomierzyć końcówkę, natomiast główną trudnością tej metody jest wyznaczenie całkowitej liczby pełnych długości fal (integer cycle ambiguity). "GPS dla początkującychi" 22

23 Metoda absolutna i względna wyznaczanie pozycji Jeśli ktokolwiek używa pojedynczego odbiornika do wyznaczenia pozycji statku, samolotu lub pojedynczego punktu na powierzchni ziemi to taki sposób wyznaczania pozycji zwany jest metodą absolutną lub metodą pojedynczego punktu W pomiarach geodezyjnych należy stosować, co najmniej dwa odbiorniki gdyż pozycja jest wyznaczana metodą różnicową "GPS dla początkującychi" 23

24 Technologie pomiarów GPS Pomiary statyczne Pomiary kinematyczne "GPS dla początkującychi" 24

25 Pomiary statyczne "GPS dla początkującychi" 25

26 Pomiary statyczne Technologia dająca najwyższe dokładności Instrumenty (co najmniej dwa) w czasie pomiaru (sesji) nieruchome Uzyskany materiał poddawany jest obróbce po zakończeniu prac (post processing) Długość sesji obserwacyjnej Zależy od wymaganej dokładności Przeznaczenia sieci Odległości między punktami Z doświadczeń wynika, że W przypadku sieci lokalnych: min W przypadku sieci krajowej: 1-2 dni W przypadku sieci geodynamicznych regionalnych: 4-6 dni "GPS dla początkującychi" 26

27 Pomiary kinematyczne Jeden odbiornik stacjonarny (nieruchomy) Jeden lub wiele odbiorników ruchomych Wyniki otrzymuje się w czasie rzeczywistym (real time positionig) np. co 5 sek, albo zebrany materiał opracowywany jest po zakończeniu pomiarów (post processing) Podczas sesji niezbędna jest ciągła łączność z satelitami "GPS dla początkującychi" 27

28 Pomiary kinematyczne Metoda stop and go Odbiornik ruchomy wykonuje pomiary przez 1-2 min na kolejnych stanowiskach, W czasie całej sesji pomiarowej konieczna jest nieprzerwana łączność z co najmniej 4 satelitami Metoda pseudo-static Polega na dwukrotnym pomiarze GPS na każdym punkcie. Nie wymaga nieprzerwanej łączności z satelitami Metoda fast/rapid static Jednokrotny pomiar na każdym punkcie bez potrzeby śledzenia satelitów w całej sesji Wymaga odbiorników dwuczęstotliwościowych Czas obserwacji około 20 8 min, w zależności od liczby widzianych satelitów "GPS dla początkującychi" 28

29 Dyferencjalne pomiary GPS Differential transmitter DGPS corrections DGPS reference receiver "GPS dla początkującychi" 29

30 Dyferencjalne pomiary GPS (DGPS differential GPS) Technologia DGPS opiera się na pomiarach kodowych w czasie rzeczywistym, ostatnio również na pomiarach fazowych z post processing DGPS wykorzystuje fakt, że wpływ błędów ośrodka (jonosfery, troposfery) w danej chwili, na stacji bazowej i pomiarowej są prawie takie same Stacja bazowa jest umieszczana na punkcie o znanych współrzędnych i na bieżąco wyznacza pozycję z pomiarów GPS Różnice między znanymi współrzędnymi stacji bazowej a wyznaczanymi z pomiarów GPS są traktowane jako poprawki "GPS dla początkującychi" 30

31 Błędy systemu GPS Błędy związane z satelitami GPS Błędy związane z propagacją sygnału GPS atmosferze Błędy związane z odbiornikami GPS "GPS dla początkującychi" 31

32 1. Błędy związane z satelitami GPS Błędy efemeryd Błędy zegara Efekt relatywistyczny 2. Błędy związane z propagacją sygnału GPS atmosferze Refrakcja jonosferyczna Refrakcja troposferyczna Zjawisko wielotorowości 3. Błędy związane z odbiornikami GPS Błędy zegara odbiornika Receiver position Błędy centrum geometrycznego anteny "GPS dla początkującychi" 32

33 Sposoby eliminacji błędów 1. Wprowadzanie odpowiednich poprawek 2. Stosowanie odpowiedniej metody pomiaru (pomiary względne) 3. Wybór odpowiedniego odbiornika GPS (dobra antena, unikanie wielotorowości) "GPS dla początkującychi" 33

34 Błędy mierzonej odległości Błędy zegara satelity są wyposażone w super dokładne zegary atomowe, ale nawet i one nie są idealnymi urządzeniami i w czasie ich pracy mogą powstać bardzo małe systematyczne błędy. Jeśli najmniejszy błąd systematyczny zostanie wykryty to wówczas taki zegar jest przestawiany na poprawny czas albo do transmitowanych informacji o satelicie dodawana jest informacja o poprawce do zegara. Błędy orbitalne Bezpośrednio po odebraniu sygnałów od satelity z przestrzennego wcięcia liniowego otrzymujemy położenie punktu na powierzchni Ziemi (real-time position). W tej sytuacji wykorzystujemy oczywiście ekstrapolowaną orbitę, która różni się mniej lub więcej od rzeczywistej orbity. Tak więc w naszym liniowym wcięciu współrzędne stałych punktów (satelitów) są obarczone błędami. Dlatego też nasza wyznaczona pozycja też będzie obarczona błędami z tego tytułu. "GPS dla początkującychi" 34

35 Opóźnienia wywołane przez troposferę Po przebyciu jonosfery sygnał napotyka na troposferę, która sięga do 10 km nad powierzchnię Ziemi. W tej to warstwie kształtują się zjawiska atmosferyczne Ziemi. Woda obecna w tej warstwie w postaci chmur i pary wodnej wywołuje zjawisko zwane refrakcją. Na szczęście błąd z tego tytułu w znacznej części może być usunięty na drodze rachunkowej. "GPS dla początkującychi" 35

36 Opóźnienia wywołane przez jonosferę Jonosfera jest to warstwa składająca się z elektrycznie naładowanych cząstek i rozciąga się od około 70 km do 1000 km nad powierzchnią Ziemi Sygnał wysłany od satelity na swej drodze napotyka jonosferę, przez którą zostaje zmuszony do zwolnienia Znacznie lepszym sposobem eliminacji opóźnień wywołanych jonosferą jest wysłanie sygnału na dwóch różnych częstotliwościach L1 i L2. Stwierdzono, że jonosfera opóźnia znacznie bardziej sygnał wysłany na niższej częstotliwości (L2) niż sygnał przenoszony na częstotliwości wyższej a mianowicie (L1). Różnica opóźnień sygnałów na częstotliwości (L1) i (L2) daje się przeliczyć na opóźnienie (czas) wywołane jonosferą. "GPS dla początkującychi" 36

37 Dokładność pomiarów GPS? 10 m 1 m 1 cm 1 mm "GPS dla początkującychi" 37

38 Geodezyjne pomiary GPS Przy planowaniu geodezyjnych sieci GPS należy rozważyć: Rozmieszczenie punktów sieci i liczbę dostępnych satelitów, Liczbę odbiorników, Typy odbiorników, Aspekty ekonomiczne, Opracowanie wyników jakie programy zostaną utyte, i czy zapewnią właściwe opracowanie wyników, Warunki atmosferyczne. Sesja (kampania) pomiarowa Opracowanie zgromadzonego materiału "GPS dla początkującychi" 38

39 Wymagane w geodezji dokładności pomiarów GPS Dokładność pomiaru odległości Błąd względny pomiaru odległości Rodzaj pomiarów A 0.5 cm 0.1 ppm Podstawowa sieć geodezyjna, badanie deformacji skorupy ziemskiej w skali regionalnej B 0.8 cm 1 ppm Precyzyjne pomiary inżynierskie, badanie deformacji skorupy ziemskiej w skali lokalnej C 1.0 cm 10 ppm Pomiary inżynierskie, pomiary terenów miejskich i wiejskich "GPS dla początkującychi" 39

40 Co w sieci geodezyjnej mierzy GPS? Podstawowym elementem, jaki jest mierzony w geodezyjnej sieci metodą GPS jest odległość w przestrzeni trójwymiarowej miedzy punktami, często w potocznym żargonie zwana trójwymiarowym wektorem, Sieć jest jednoznacznie zdefiniowana, jeśli wszystkie niezbędne odległości między punktami sieci są pomierzone. W celu poprawnego wyrównania sieci, wykrycia ewentualnych błędów grubych i oceny dokładności uzyskanych wyników konieczna jest pewna liczba wektorów nadliczbowych, co przy planowaniu pomiaru sieci musi być uwzględnione. "GPS dla początkującychi" 40

41 Obserwacje nadliczbowe Zaufanie do uzyskanych wyników (współrzędnych nowych punktów) zależy od liczby obserwacji nadliczbowych Punkty leżące w granicach 5 km powinny być wzajemnie powiązane Należy unikać długich łańcuchów nie posiadających bocznych nawiązań Co trzeci punkt powinien mieć zaobserwowane co najmniej trzy wektory W sieciach wydłużonych powinniśmy mieć jak najwięcej obserwacji nadliczbowych, lecz jest to trudne do osiągnięcia w praktyce Jako zasadę przyjmuje się, że każdy punkt powinien być zdefiniowany przez dwa niezależne wektory. "GPS dla początkującychi" 41

42 Zależne i niezależne wektory Trzy odbiorniki GPS obserwujące jednocześnie na trzech punktach dostarczają dwa niezależne i jeden zależny wektor Cztery odbiorniki GPS obserwujące jednocześnie na czterech punktach dostarczają trzy niezależne i trzy zależne wektory Zależny wektor jest kombinacją obserwacji niezależnych wektorów i nie wnosi do procesu wyznaczania punktów żadnych nowych informacji. Sesja z trzema odbiornikami wektor zależny wektor niezależny Sesja z czterema odbiornikami "GPS dla początkującychi" 42

43 Konstrukcje geometryczne Szereg odbiorników GPS umożliwia jednoczesną obserwację figur zamkniętych zwanych oczkami "GPS dla początkującychi" 43

44 Konstrukcje geometryczne Pomiary metodą biegunową "GPS dla początkującychi" 44

45 Nie jednoczesne (synchroniczne) oczka "GPS dla początkującychi" 45

46 Wybór miejsca stabilizacji W zasadzie punkt może być tam gdzie życzy sobie klient, chociaż należy pamiętać, że planując pomiary GPS na punktach nowo zakładanej sieci nie musimy zwracać uwagi na zachowanie widoczności pomiędzy kolejnymi punktami pomiarowymi, Jedynym wymogiem dotyczącym poprawnego odbioru sygnału wysyłanego przez satelity GPS jest czysty horyzont wokół stanowiska pomiarowego, Wynika to z faktu, że sygnał ten jest podobny do promieniowania słonecznego i to, co przesłania promieniowanie słoneczne również przesłania sygnały systemu GPS, Dla pomiarów GPS należy wybierać punkty terenowe, na których horyzont jest czysty powyżej 15 stopni, Jeśli jednak nie jest możliwe znalezienie takiego miejsca, możemy prowadzić obserwacje z częściowo zakrytym horyzontem, odpowiednio planując okna obserwacyjne i wydłużając czas obserwacji. Obserwacji nie należy prowadzić w bezpośrednim sąsiedztwie przeszkody. Na fakt przesłonięcia horyzontu nakłada się również zjawisko wielotorowości. "GPS dla początkującychi" 46

47 Wielotorowość Brak w horyzoncie istotnych przeszkód terenowych nie gwarantuje wysokiej jakości obserwacji GPS, jeśli na punkcie występuje zjawisko interferencji. Interferencja sygnałów GPS zwana wielotorowością jest spowodowana jednoczesnym odbiorem przez instrument bezpośredniego sygnału od satelity i sygnałów odbitych W zasadzie dosyć trudno ocenić występowanie lub brak wielotorowości podczas wywiadu terenowego. Zjawisko to można zaobserwować w trakcie wykonywania obserwacji na miejscu i podczas dalszego ich opracowywania. Aby uniknąć, wielotorowości należy zwracać uwagę w czasie wywiadu na występowanie ewentualnych powierzchni metalowych takich jak paraboliczne anteny radiowe, długie ogrodzenia z blachy falistej. "GPS dla początkującychi" 47

GEOMATYKA program podstawowy. dr inż. Paweł Strzeliński Katedra Urządzania Lasu Wydział Leśny UP w Poznaniu

GEOMATYKA program podstawowy. dr inż. Paweł Strzeliński Katedra Urządzania Lasu Wydział Leśny UP w Poznaniu GEOMATYKA program podstawowy 2017 dr inż. Paweł Strzeliński Katedra Urządzania Lasu Wydział Leśny UP w Poznaniu Wyznaczenie pozycji anteny odbiornika może odbywać się w dwojaki sposób: na zasadzie pomiarów

Bardziej szczegółowo

Janusz Śledziński. Technologie pomiarów GPS

Janusz Śledziński. Technologie pomiarów GPS Janusz Śledziński Technologie pomiarów GPS GPS jest globalnym wojskowym systemem satelitarnym, a jego głównym użytkownikiem są siły zbrojne USA. Udostępniono go również cywilom, ale z pewnymi dość istotnymi

Bardziej szczegółowo

Podstawowe pojęcia związane z pomiarami satelitarnymi w systemie ASG-EUPOS

Podstawowe pojęcia związane z pomiarami satelitarnymi w systemie ASG-EUPOS GŁÓWNY URZĄD GEODEZJI I KARTOGRAFII Departament Geodezji, Kartografii i Systemów Informacji Geograficznej Podstawowe pojęcia związane z pomiarami satelitarnymi w systemie ASG-EUPOS Szymon Wajda główny

Bardziej szczegółowo

Differential GPS. Zasada działania. dr inż. Stefan Jankowski

Differential GPS. Zasada działania. dr inż. Stefan Jankowski Differential GPS Zasada działania dr inż. Stefan Jankowski s.jankowski@am.szczecin.pl DGPS koncepcja Podczas testów GPS na początku lat 80-tych wykazano, że błędy pozycji w dwóch blisko odbiornikach były

Bardziej szczegółowo

Precyzyjne pozycjonowanie w oparciu o GNSS

Precyzyjne pozycjonowanie w oparciu o GNSS Precyzyjne pozycjonowanie w oparciu o GNSS Załącznik nr 2 Rozdział 1 Techniki precyzyjnego pozycjonowania w oparciu o GNSS 1. Podczas wykonywania pomiarów geodezyjnych metodą precyzyjnego pozycjonowania

Bardziej szczegółowo

Ultra szybkie pozycjonowanie GNSS z zastosowaniem systemów GPS, GALILEO, EGNOS i WAAS

Ultra szybkie pozycjonowanie GNSS z zastosowaniem systemów GPS, GALILEO, EGNOS i WAAS Ultra szybkie pozycjonowanie GNSS z zastosowaniem systemów GPS, GALILEO, EGNOS i WAAS Jacek Paziewski Paweł Wielgosz Katarzyna Stępniak Katedra Astronomii i Geodynamiki Uniwersytet Warmińsko Mazurski w

Bardziej szczegółowo

OPRACOWANIE DANYCH GPS CZĘŚĆ I WPROWADZENIE DO GPS

OPRACOWANIE DANYCH GPS CZĘŚĆ I WPROWADZENIE DO GPS OPRACOWANIE DANYCH GPS CZĘŚĆ I WPROWADZENIE DO GPS Bernard Kontny Katedra Geodezji i Fotogrametrii Akademia Rolnicza we Wrocławiu ZAGADNIENIA Ogólny opis systemu GPS Struktura sygnału Pomiar kodowy i fazowy

Bardziej szczegółowo

WSPÓŁCZESNE TECHNIKI I DANE OBSERWACYJNE

WSPÓŁCZESNE TECHNIKI I DANE OBSERWACYJNE WSPÓŁCZESNE TECHNIKI I DANE OBSERWACYJNE TECHNIKI OBSERWACYJNE Obserwacje: - kierunkowe - odległości - prędkości OBSERWACJE KIERUNKOWE FOTOGRAFIA Metody fotograficzne używane były w 1964 do 1975. Dzięki

Bardziej szczegółowo

GNSS ROZWÓJ SATELITARNYCH METOD OBSERWACJI W GEODEZJI

GNSS ROZWÓJ SATELITARNYCH METOD OBSERWACJI W GEODEZJI GNSS ROZWÓJ SATELITARNYCH METOD OBSERWACJI W GEODEZJI Dr inż. Marcin Szołucha Historia nawigacji satelitarnej 1940 W USA rozpoczęto prace nad systemem nawigacji dalekiego zasięgu- LORAN (Long Range Navigation);

Bardziej szczegółowo

SATELITARNE TECHNIKI POMIAROWE WYKŁAD 4

SATELITARNE TECHNIKI POMIAROWE WYKŁAD 4 SATELITARNE TECHNIKI POMIAROWE WYKŁAD 4 1 K. Czarnecki, Geodezja współczesna w zarysie, Wiedza i Życie/Gall, Warszawa 2000/Katowice 2010. 2 Można skorzystać z niepełnej analogii do pomiarów naziemnymi

Bardziej szczegółowo

SATELITARNE TECHNIKI POMIAROWE WYKŁAD 6

SATELITARNE TECHNIKI POMIAROWE WYKŁAD 6 SATELITARNE TECHNIKI POMIAROWE WYKŁAD 6 1 K. Czarnecki, Geodezja współczesna w zarysie, Wiedza i Życie/Gall, Warszawa 2000/Katowice 2010. 2 Równanie pseudoodległości odległość geometryczna satelity s s

Bardziej szczegółowo

Typowe konfiguracje odbiorników geodezyjnych GPS. dr hab. inż. Paweł Zalewski Akademia Morska w Szczecinie

Typowe konfiguracje odbiorników geodezyjnych GPS. dr hab. inż. Paweł Zalewski Akademia Morska w Szczecinie Typowe konfiguracje odbiorników geodezyjnych GPS dr hab. inż. Paweł Zalewski Akademia Morska w Szczecinie 1) RTK (Real Time Kinematics) Wymaga dwóch pracujących jednocześnie odbiorników oraz łącza radiowego

Bardziej szczegółowo

Systemy nawigacji satelitarnej. Przemysław Bartczak

Systemy nawigacji satelitarnej. Przemysław Bartczak Systemy nawigacji satelitarnej Przemysław Bartczak Systemy nawigacji satelitarnej powinny spełniać następujące wymagania: system umożliwia określenie pozycji naziemnego użytkownika w każdym momencie, w

Bardziej szczegółowo

SATELITARNE TECHNIKI POMIAROWE WYKŁAD 5

SATELITARNE TECHNIKI POMIAROWE WYKŁAD 5 SATELITARNE TECHNIKI POMIAROWE WYKŁAD 5 1 K. Czarnecki, Geodezja współczesna w zarysie, Wiedza i Życie/Gall, Warszawa 2000/Katowice 2010. 2 Obserwacje fazowe satelitów GPS są tym rodzajem pomiarów, który

Bardziej szczegółowo

Nawigacja satelitarna

Nawigacja satelitarna Paweł Kułakowski Nawigacja satelitarna Nawigacja satelitarna Plan wykładu : 1. Zadania systemów nawigacyjnych. Zasady wyznaczania pozycji 3. System GPS Navstar - architektura - zasady działania - dokładność

Bardziej szczegółowo

Systemy nawigacji satelitarnej. Przemysław Bartczak

Systemy nawigacji satelitarnej. Przemysław Bartczak Systemy nawigacji satelitarnej Przemysław Bartczak Zniekształcenia i zakłócenia Założenia twórców systemu GPS było, żeby pozycja użytkownika była z dokładnością 400-500 m. Tymczasem po uruchomieniu systemu

Bardziej szczegółowo

Powierzchniowe systemy GNSS

Powierzchniowe systemy GNSS Systemy GNSS w pomiarach geodezyjnych 1/58 Powierzchniowe systemy GNSS Jarosław Bosy Instytut Geodezji i Geoinformatyki Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu e-mail: jaroslaw.bosy@up.wroc.pl Systemy GNSS

Bardziej szczegółowo

GPS Global Positioning System budowa systemu

GPS Global Positioning System budowa systemu GPS Global Positioning System budowa systemu 1 Budowa systemu System GPS tworzą trzy segmenty: Kosmiczny konstelacja sztucznych satelitów Ziemi nadających informacje nawigacyjne, Kontrolny stacje nadzorujące

Bardziej szczegółowo

ZAŁOŻENIA I STAN AKTUALNY REALIZACJI

ZAŁOŻENIA I STAN AKTUALNY REALIZACJI ZAŁOŻENIA I STAN AKTUALNY REALIZACJI PROJEKTU ASG+ Figurski M., Bosy J., Krankowski A., Bogusz J., Kontny B., Wielgosz P. Realizacja grantu badawczo-rozwojowego własnego pt.: "Budowa modułów wspomagania

Bardziej szczegółowo

SATELITARNE TECHNIKI POMIAROWE WYKŁAD 12

SATELITARNE TECHNIKI POMIAROWE WYKŁAD 12 SATELITARNE TECHNIKI POMIAROWE WYKŁAD 12 1 Redukcje obserwacji GPS i zaawansowane pakiety programów redukcyjnych Etapy procesu redukcji obserwacji GPS Procesy obliczeniowe prowadzące od zbiorów obserwacji

Bardziej szczegółowo

Wykorzystanie nowoczesnych technologii w zarządzaniu drogami wojewódzkimi na przykładzie systemu zarządzania opartego na technologii GPS-GPRS.

Wykorzystanie nowoczesnych technologii w zarządzaniu drogami wojewódzkimi na przykładzie systemu zarządzania opartego na technologii GPS-GPRS. Planowanie inwestycji drogowych w Małopolsce w latach 2007-2013 Wykorzystanie nowoczesnych technologii w zarządzaniu drogami wojewódzkimi na przykładzie systemu zarządzania opartego na technologii GPS-GPRS.

Bardziej szczegółowo

O technologii pomiarów GPS RTK (Real Time Kinematic)

O technologii pomiarów GPS RTK (Real Time Kinematic) 1. Wstęp O technologii pomiarów GPS RTK (Real Time Kinematic) Pomiar RTK to na dzień dzisiejszy najnowocześniejsza na świecie technologia dokładnych pomiarów uzyskiwanych w czasie rzeczywistym bez wykonywania

Bardziej szczegółowo

1. Wstęp. 2. Budowa i zasada działania Łukasz Kowalewski

1. Wstęp. 2. Budowa i zasada działania Łukasz Kowalewski 01.06.2012 Łukasz Kowalewski 1. Wstęp GPS NAVSTAR (ang. Global Positioning System NAVigation Signal Timing And Ranging) Układ Nawigacji Satelitarnej Określania Czasu i Odległości. Zaprojektowany i stworzony

Bardziej szczegółowo

Globalny Nawigacyjny System Satelitarny GLONASS. dr inż. Paweł Zalewski

Globalny Nawigacyjny System Satelitarny GLONASS. dr inż. Paweł Zalewski Globalny Nawigacyjny System Satelitarny GLONASS dr inż. Paweł Zalewski Wprowadzenie System GLONASS (Global Navigation Satellite System lub Globalnaja Nawigacjonnaja Sputnikowaja Sistiema) został zaprojektowany

Bardziej szczegółowo

Ograniczenia GPS. błędy spowodowane zmiennością opóźnień: jonosferycznego i troposferycznego, niedokładności efemeryd, błędy zegara satelity,

Ograniczenia GPS. błędy spowodowane zmiennością opóźnień: jonosferycznego i troposferycznego, niedokładności efemeryd, błędy zegara satelity, DGPS 1 Ograniczenia GPS Wiele ograniczeń występujących przy stosowaniu odbiorników GPS usuniętych może być poprzez wykonywanie pomiarów metodami różnicowymi. Ich realizacja może polegać na: wprowadzaniu

Bardziej szczegółowo

Moduły ultraszybkiego pozycjonowania GNSS

Moduły ultraszybkiego pozycjonowania GNSS BUDOWA MODUŁÓW WSPOMAGANIA SERWISÓW CZASU RZECZYWISTEGO SYSTEMU ASG-EUPOS Projekt rozwojowy MNiSW nr NR09-0010-10/2010 Moduły ultraszybkiego pozycjonowania GNSS Paweł Wielgosz Jacek Paziewski Katarzyna

Bardziej szczegółowo

Sieciowe Pozycjonowanie RTK używając Virtual Reference Stations (VRS)

Sieciowe Pozycjonowanie RTK używając Virtual Reference Stations (VRS) Sieciowe Pozycjonowanie RTK używając Virtual Reference Stations (VRS) Mgr inż. Robert Dudek GEOTRONICS KRAKÓW GSI Japan - 21st of June 1999 Wprowadzenie u Dlaczego Sieci stacji referencyjnych GPS? u Pomysł

Bardziej szczegółowo

Global Positioning System (GPS)

Global Positioning System (GPS) Global Positioning System (GPS) Ograniczenia dokładności odbiorników systemu GPS Satellite GPS Antenna Hard Surface 1 Błędy pozycji Niezależne od zasady działania systemu Metodyczne wynikające z zasady

Bardziej szczegółowo

WYZNACZANIE WYSOKOŚCI Z WYKORZYSTANIEM NIWELACJI SATELITARNEJ

WYZNACZANIE WYSOKOŚCI Z WYKORZYSTANIEM NIWELACJI SATELITARNEJ WYZNACZANIE WYSOKOŚCI Z WYKORZYSTANIEM NIWELACJI SATELITARNEJ Karol DAWIDOWICZ Jacek LAMPARSKI Krzysztof ŚWIĄTEK Instytut Geodezji UWM w Olsztynie XX Jubileuszowa Jesienna Szkoła Geodezji, 16-18.09.2007

Bardziej szczegółowo

Pomiary statyczne GNSS i serwisy postprocessingu: POZGEO, POZGEO D i POZGEO DF

Pomiary statyczne GNSS i serwisy postprocessingu: POZGEO, POZGEO D i POZGEO DF GŁÓWNY URZĄD GEODEZJI I KARTOGRAFII Departament Geodezji, Kartografii i Systemów Informacji Geograficznej Pomiary statyczne GNSS i serwisy postprocessingu: POZGEO, POZGEO D i POZGEO DF Marcin Ryczywolski

Bardziej szczegółowo

Pomiary statyczne GNSS i serwisy postprocessingu: POZGEO, POZGEO D i POZGEO DF

Pomiary statyczne GNSS i serwisy postprocessingu: POZGEO, POZGEO D i POZGEO DF GŁÓWNY URZĄD GEODEZJI I KARTOGRAFII Departament Geodezji, Kartografii i Systemów Informacji Geograficznej Pomiary statyczne GNSS i serwisy postprocessingu: POZGEO, POZGEO D i POZGEO DF Szymon Wajda główny

Bardziej szczegółowo

Patrycja Kryj Ogólne zasady funkcjonowania Globalnego Systemu Pozycyjnego GPS. Acta Scientifica Academiae Ostroviensis nr 30, 19-32

Patrycja Kryj Ogólne zasady funkcjonowania Globalnego Systemu Pozycyjnego GPS. Acta Scientifica Academiae Ostroviensis nr 30, 19-32 Patrycja Kryj Ogólne zasady funkcjonowania Globalnego Systemu Pozycyjnego GPS Acta Scientifica Academiae Ostroviensis nr 30, 19-32 2008 Ogólne Zasady Funkcjonowania Globalnego Systemu Pozycyjnego GPS 19

Bardziej szczegółowo

PRZETWARZANIE TRIMBLE HD-GNSS

PRZETWARZANIE TRIMBLE HD-GNSS PRZETWARZANIE TRIMBLE HD-GNSS BIAŁA KSIĘGA TRIMBLE SURVEY DIVISION WESTMINSTER, COLORADO, USA Wrzesień 2012 STRESZCZENIE Przetwarzanie kodowe GNSS uległo znacznej poprawie w porównaniu z pierwszymi algorytmami

Bardziej szczegółowo

(c) KSIS Politechnika Poznanska

(c) KSIS Politechnika Poznanska Wykład 5 Lokalizacja satelitarna 1 1 Katedra Sterowania i Inżynierii Systemów, Politechnika Poznańska 6 listopada 2011 Satelitarny system pozycjonowania wprowadzenie Charakterystyka systemu GPS NAVSTAR

Bardziej szczegółowo

Temat: Geodezyjne pomiary sytuacyjne w budownictwie inwentaryzacja powykonawcza fragmentów obiektów budowlanych. Str. 1.Sprawozdanie techniczne 2-3

Temat: Geodezyjne pomiary sytuacyjne w budownictwie inwentaryzacja powykonawcza fragmentów obiektów budowlanych. Str. 1.Sprawozdanie techniczne 2-3 Rok akademicki 2011/2012 Grupa BD1 LP3 Środa 10.15-13.00 Katedra Geodezji im. Kaspra WEIGLA ĆWICZENIE nr 2 Temat: Geodezyjne pomiary sytuacyjne w budownictwie inwentaryzacja powykonawcza fragmentów obiektów

Bardziej szczegółowo

Geodezja i Kartografia I stopień (I stopień / II stopień) ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny)

Geodezja i Kartografia I stopień (I stopień / II stopień) ogólnoakademicki (ogólno akademicki / praktyczny) Załącznik nr 7 do Zarządzenia Rektora nr 10/12 z dnia 21 lutego 2012r. KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Systemy pozycjonowania i nawigacji Nazwa modułu w języku angielskim Navigation

Bardziej szczegółowo

Techniki różnicowe o podwyższonej dokładności pomiarów

Techniki różnicowe o podwyższonej dokładności pomiarów Techniki różnicowe o podwyższonej dokładności pomiarów Adam Ciećko, Bartłomiej Oszczak adam.ciecko@uwm.edu.pl bartek@uw.pl Zastosowanie nowoczesnych satelitarnych metod pozycjonowania i nawigacji w rolnictwie

Bardziej szczegółowo

Przegląd metod zwiększania precyzji danych GPS. Mariusz Kacprzak

Przegląd metod zwiększania precyzji danych GPS. Mariusz Kacprzak Przegląd metod zwiększania precyzji danych GPS Mariusz Kacprzak Plan prezentacji: 1) Omówienie podstaw funkcjonowania GPS 2) Zasada wyznaczenie pozycji w GPS 3) Błędy wyznaczania pozycji 4) Sposoby korekcji

Bardziej szczegółowo

Pomiary różnicowe GNSS i serwisy czasu rzeczywistego: NAWGEO, KODGIS, NAWGIS

Pomiary różnicowe GNSS i serwisy czasu rzeczywistego: NAWGEO, KODGIS, NAWGIS GŁÓWNY URZĄD GEODEZJI I KARTOGRAFII Departament Geodezji, Kartografii i Systemów Informacji Geograficznej Pomiary różnicowe GNSS i serwisy czasu rzeczywistego: NAWGEO, KODGIS, NAWGIS Szymon Wajda główny

Bardziej szczegółowo

Czy da się zastosować teorię względności do celów praktycznych?

Czy da się zastosować teorię względności do celów praktycznych? Czy da się zastosować teorię względności do celów praktycznych? Witold Chmielowiec Centrum Fizyki Teoretycznej PAN IX Festiwal Nauki 24 września 2005 Mapa Ogólna Teoria Względności Szczególna Teoria Względności

Bardziej szczegółowo

PORÓWNANIE PARAMETRÓW RUCHU PŁYT TEKTONICZNYCH WYZNACZONYCH NA PODSTAWIE STACJI WYKONUJĄCYCH POMIARY TECHNIKĄ LASEROWĄ I TECHNIKĄ DORIS

PORÓWNANIE PARAMETRÓW RUCHU PŁYT TEKTONICZNYCH WYZNACZONYCH NA PODSTAWIE STACJI WYKONUJĄCYCH POMIARY TECHNIKĄ LASEROWĄ I TECHNIKĄ DORIS PORÓWNANIE PARAMETRÓW RUCHU PŁYT TEKTONICZNYCH WYZNACZONYCH NA PODSTAWIE STACJI WYKONUJĄCYCH POMIARY TECHNIKĄ LASEROWĄ I TECHNIKĄ DORIS Katarzyna Kraszewska, Marcin Jagoda, Miłosława Rutkowska STRESZCZENIE

Bardziej szczegółowo

Systemy pozycjonowania i nawigacji Navigation and positioning systems

Systemy pozycjonowania i nawigacji Navigation and positioning systems KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Nazwa modułu Nazwa modułu w języku angielskim Obowiązuje od roku akademickiego 2015/2016 Systemy pozycjonowania i nawigacji Navigation and positioning systems

Bardziej szczegółowo

Systemy i Sieci Radiowe

Systemy i Sieci Radiowe Systemy i Sieci Radiowe Wykład 4 Media transmisyjne część Program wykładu Widmo sygnałów w. cz. Modele i tryby propagacji Anteny Charakterystyka kanału radiowego zjawiska propagacyjne 1 Transmisja radiowa

Bardziej szczegółowo

Propagacja fal radiowych

Propagacja fal radiowych Propagacja fal radiowych Parametry fali radiowej Podstawowym parametrem fali jest jej częstotliwość czyli liczba pełnych cykli w ciągu 1 sekundy, wyrażany jest w Hz Widmo (spektrum) fal elektromagnetycznych

Bardziej szczegółowo

Przeznaczenie, architektura, sygnały i serwisy satelitarnego systemu GPS. dr hab. inż. Paweł Zalewski Akademia Morska w Szczecinie

Przeznaczenie, architektura, sygnały i serwisy satelitarnego systemu GPS. dr hab. inż. Paweł Zalewski Akademia Morska w Szczecinie Przeznaczenie, architektura, sygnały i serwisy satelitarnego systemu GPS dr hab. inż. Paweł Zalewski Akademia Morska w Szczecinie Przeznaczenie i zastosowania GPS: Pełna nazwa systemu to NAVSTAR GPS od

Bardziej szczegółowo

Systemy satelitarne wykorzystywane w nawigacji

Systemy satelitarne wykorzystywane w nawigacji Systemy satelitarne wykorzystywane w nawigacji Transit System TRANSIT był pierwszym systemem satelitarnym o zasięgu globalnym. Navy Navigation Satellite System NNSS, stworzony i rozwijany w latach 1958-1962

Bardziej szczegółowo

Zasada pracy różnicowego GPS - DGPS. dr inż. Paweł Zalewski

Zasada pracy różnicowego GPS - DGPS. dr inż. Paweł Zalewski Zasada pracy różnicowego GPS - DGPS dr inż. Paweł Zalewski Sformułowanie problemu W systemie GPS wykorzystywane są sygnały pomiaru czasu (timing signals) przynajmniej z trzech satelitów w celu ustalenia

Bardziej szczegółowo

ODORYMETRIA. Joanna Kośmider. Ćwiczenia laboratoryjne i obliczenia. Część I ĆWICZENIA LABORATORYJNE. Ćwiczenie 1 POMIARY EMISJI ODORANTÓW

ODORYMETRIA. Joanna Kośmider. Ćwiczenia laboratoryjne i obliczenia. Część I ĆWICZENIA LABORATORYJNE. Ćwiczenie 1 POMIARY EMISJI ODORANTÓW Joanna Kośmider ODORYMETRIA Ćwiczenia laboratoryjne i obliczenia Część I ĆWICZENIA LABORATORYJNE Ćwiczenie 1 POMIARY EMISJI ODORANTÓW Ćwiczenie 2 PROGNOZOWANIE ZASIĘGU ZAPACHOWEJ UCIĄŻLIWOŚCI EMITORÓW

Bardziej szczegółowo

Systemy przyszłościowe. Global Navigation Satellite System Globalny System Nawigacji Satelitarnej

Systemy przyszłościowe. Global Navigation Satellite System Globalny System Nawigacji Satelitarnej Systemy przyszłościowe Global Navigation Satellite System Globalny System Nawigacji Satelitarnej 1 GNSS Dlaczego GNSS? Istniejące systemy satelitarne przeznaczone są do zastosowań wojskowych. Nie mają

Bardziej szczegółowo

SATELITARNE TECHNIKI POMIAROWE WYKŁAD 9

SATELITARNE TECHNIKI POMIAROWE WYKŁAD 9 SATELITARNE TECHNIKI POMIAROWE WYKŁAD 9 1 K. Czarnecki, Geodezja współczesna w zarysie, Wiedza i Życie/Gall, Warszawa 2000/Katowice 2010. 2 3 W zależności od celu, jakiemu wyniki pomiarów mają służyć,

Bardziej szczegółowo

Spis treści PRZEDMOWA DO WYDANIA PIERWSZEGO...

Spis treści PRZEDMOWA DO WYDANIA PIERWSZEGO... Spis treści PRZEDMOWA DO WYDANIA PIERWSZEGO....................... XI 1. WPROWADZENIE DO GEODEZJI WYŻSZEJ..................... 1 Z historii geodezji........................................ 1 1.1. Kształt

Bardziej szczegółowo

4π 2 M = E e sin E G neu = sin z. i cos A i sin z i sin A i cos z i 1

4π 2 M = E e sin E G neu = sin z. i cos A i sin z i sin A i cos z i 1 1 Z jaką prędkością porusza się satelita na orbicie geostacjonarnej? 2 Wiedząc, że doba gwiazdowa na planecie X (stała grawitacyjna µ = 500 000 km 3 /s 2 ) trwa 24 godziny, oblicz promień orbity satelity

Bardziej szczegółowo

Źródła błędów w pomiarach GNSS (na podstawie Bosy J., 2005) dr inż. Paweł Zalewski Akademia Morska w Szczecinie

Źródła błędów w pomiarach GNSS (na podstawie Bosy J., 2005) dr inż. Paweł Zalewski Akademia Morska w Szczecinie Źródła błędów w pomiarach GNSS (na podstawie Bosy J., 2005) dr inż. Paweł Zalewski Akademia Morska w Szczecinie Źródła błędów w pomiarach GNSS: Błędy wyznaczania pozycji w systemach zaliczanych do GNSS

Bardziej szczegółowo

Standard techniczny określający zasady i dokładności pomiarów geodezyjnych dla zakładania wielofunkcyjnych znaków regulacji osi toru Ig-7

Standard techniczny określający zasady i dokładności pomiarów geodezyjnych dla zakładania wielofunkcyjnych znaków regulacji osi toru Ig-7 Załącznik do zarządzenia Nr 27/2012 Zarządu PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. z dnia 19 listopada 2012 r. Standard techniczny określający zasady i dokładności pomiarów geodezyjnych dla zakładania wielofunkcyjnych

Bardziej szczegółowo

Pomiary GPS RTK (Real Time Kinematic)

Pomiary GPS RTK (Real Time Kinematic) Geomatyka RTK Pomiary GPS RTK (Real Time Kinematic) Metoda pomiaru kinetycznego RTK jest metodą różnicową stosującą poprawkę na przesunięcie fazowe GPS do wyliczenia współrzędnych z centymetrową dokładnością.

Bardziej szczegółowo

SATELITARNE TECHNIKI POMIAROWE WYKŁAD 8

SATELITARNE TECHNIKI POMIAROWE WYKŁAD 8 SATELITARNE TECHNIKI POMIAROWE WYKŁAD 8 1 J. Lamparski, Navstar GPS: od teorii do praktyki, Wyd. UW-M, Olsztyn 2001. K. Czarnecki, Geodezja współczesna w zarysie, Wiedza i Życie/Gall, Warszawa 2000/Katowice

Bardziej szczegółowo

Pomiary różnicowe GNSS i serwisy czasu rzeczywistego: NAWGEO, KODGIS, NAWGIS. Artur Oruba specjalista administrator systemu ASG-EUPOS

Pomiary różnicowe GNSS i serwisy czasu rzeczywistego: NAWGEO, KODGIS, NAWGIS. Artur Oruba specjalista administrator systemu ASG-EUPOS Pomiary różnicowe GNSS i serwisy czasu rzeczywistego: NAWGEO, KODGIS, NAWGIS Artur Oruba specjalista administrator systemu ASG-EUPOS Plan prezentacji Techniki DGNSS/ RTK/RTN Przygotowanie do pomiarów Specyfikacja

Bardziej szczegółowo

System nawigacji satelitarnej GPS, część 2 Budowa systemu i struktura sygnałów

System nawigacji satelitarnej GPS, część 2 Budowa systemu i struktura sygnałów System nawigacji satelitarnej GPS, część 2 Budowa systemu i struktura sygnałów Osoby, które choćby przez chwilę korzystały z typowego nawigacyjnego odbiornika GPS wiedzą, że posługiwanie się nim jest bardzo

Bardziej szczegółowo

Serwisy postprocessingu POZGEO i POZGEO D

Serwisy postprocessingu POZGEO i POZGEO D GŁÓWNY URZĄD GEODEZJI I KARTOGRAFII Departament Geodezji, Kartografii i Systemów Informacji Geograficznej Serwisy postprocessingu POZGEO i POZGEO D Marcin Ryczywolski specjalista Szkolenie Służby Geodezyjnej

Bardziej szczegółowo

Pomiary różnicowe GNSS i serwisy czasu rzeczywistego: NAWGEO, KODGIS, NAWGIS

Pomiary różnicowe GNSS i serwisy czasu rzeczywistego: NAWGEO, KODGIS, NAWGIS Pomiary różnicowe GNSS i serwisy czasu rzeczywistego: NAWGEO, KODGIS, NAWGIS Artur Oruba specjalista administrator systemu ASG-EUPOS Plan prezentacji Techniki DGNSS/ RTK/RTN Przygotowanie do pomiarów Specyfikacja

Bardziej szczegółowo

WIELOFUNKCYJNY SYSTEM PRECYZYJNEGO POZYCJONOWANIA SATELITARNEGO ASG-EUPOS

WIELOFUNKCYJNY SYSTEM PRECYZYJNEGO POZYCJONOWANIA SATELITARNEGO ASG-EUPOS GŁÓWNY URZĄD GEODEZJI I KARTOGRAFII DEPARTAMENT GEODEZJI KARTOGRAFII I SYSTEMÓW INFORMACJI GEOGRAFICZNEJ WIELOFUNKCYJNY SYSTEM PRECYZYJNEGO POZYCJONOWANIA SATELITARNEGO ASG-EUPOS SATELITARNE TECHNIKI POMIAROWE

Bardziej szczegółowo

POZGEO-2 - moduł ultraszybkiego pozycjonowania w ramach projektu ASG+

POZGEO-2 - moduł ultraszybkiego pozycjonowania w ramach projektu ASG+ BUDOWA MODUŁÓW WSPOMAGANIA SERWISÓW CZASU RZECZYWISTEGO SYSTEMU ASG-EUPOS Projekt rozwojowy MNiSW nr NR09-0010-10/2010 POZGEO-2 - moduł ultraszybkiego pozycjonowania w ramach projektu ASG+ P. Wielgosz,

Bardziej szczegółowo

Wykorzystanie systemu EGNOS w nawigacji lotniczej w aspekcie uruchomienia serwisu Safety-of-Life

Wykorzystanie systemu EGNOS w nawigacji lotniczej w aspekcie uruchomienia serwisu Safety-of-Life UNIWERSYTET WARMIŃSKO-MAZURSKI w Olsztynie Wydział Geodezji i Gospodarki Przestrzennej Katedra Geodezji Satelitarnej i Nawigacji Wyższa Szkoła Oficerska Sił Powietrznych w Dęblinie Wykorzystanie systemu

Bardziej szczegółowo

System informacji przestrzennej w Komendzie Miejskiej w Gdańsku. Rysunek 1. Centrum monitoringu w Komendzie Miejskiej Policji w Gdańsku.

System informacji przestrzennej w Komendzie Miejskiej w Gdańsku. Rysunek 1. Centrum monitoringu w Komendzie Miejskiej Policji w Gdańsku. System informacji przestrzennej w Komendzie Miejskiej w Gdańsku. W Gdańsku tworzony jest obecnie miejski System Informacji Przestrzennej, który będzie stanowił podstawę m.in. Systemu Ratownictwa Miejskiego

Bardziej szczegółowo

WYBRANE ELEMENTY GEOFIZYKI

WYBRANE ELEMENTY GEOFIZYKI WYBRANE ELEMENTY GEOFIZYKI Ćwiczenie 3: Wyznaczanie współczynników TEC (Total Electron Content) i ZTD (Zenith Total Delay) z obserwacji GNSS. prof. dr hab. inż. Janusz Bogusz Zakład Geodezji Satelitarnej

Bardziej szczegółowo

Naziemne systemy nawigacyjne. Wykorzystywane w nawigacji

Naziemne systemy nawigacyjne. Wykorzystywane w nawigacji Naziemne systemy nawigacyjne Wykorzystywane w nawigacji Systemy wykorzystujące radionamiary (CONSOL) Stacja systemu Consol składała się z trzech masztów antenowych umieszczonych w jednej linii w odległości

Bardziej szczegółowo

Przyswojenie wiedzy na temat serwisów systemu GPS i charakterystyk z nimi związanych

Przyswojenie wiedzy na temat serwisów systemu GPS i charakterystyk z nimi związanych C C2 C C C5 C6 C7 C8 C9 C0 C C2 C C C5 C6 C7 C8 C9 I. KARTA PRZEDMIOTU. Nazwa przedmiotu: SATELITARNE SYSTEMY NAWIGACYJNE 2. Kod przedmiotu: Vd. Jednostka prowadząca: Wydział Nawigacji i Uzbrojenia Okrętowego.

Bardziej szczegółowo

System 1200 Newsletter Nr 54 Sieci RTK - Przykłady studialne

System 1200 Newsletter Nr 54 Sieci RTK - Przykłady studialne NEWSLETTERY SIECI RTK - PRZYPOMNIENIE Niniejszy numer Newslettera kończy trzyczęściową serię dotyczącą sieci RTK. Zanim zagłębimy się w szczegóły tego numeru przypomnimy tematy dwóch poprzednich numerów.

Bardziej szczegółowo

SYSTEMY INFORMACJI PRZESTRZENNEJ

SYSTEMY INFORMACJI PRZESTRZENNEJ SYSTEMY INFORMACJI PRZESTRZENNEJ 2014-2015 program rozszerzony dr inż. Paweł Strzeliński Katedra Urządzania Lasu Wydział Leśny UP w Poznaniu Wyznaczenie pozycji anteny odbiornika może odbywać się w dwojaki

Bardziej szczegółowo

Analiza dokładności modeli centrów fazowych anten odbiorników GPS dla potrzeb niwelacji satelitarnej

Analiza dokładności modeli centrów fazowych anten odbiorników GPS dla potrzeb niwelacji satelitarnej Analiza dokładności modeli centrów fazowych anten odbiorników GPS dla potrzeb niwelacji satelitarnej Konferencja Komisji Geodezji Satelitarnej Komitetu Badań Kosmicznych i Satelitarnych PAN Satelitarne

Bardziej szczegółowo

GPSz2 WYKŁAD 15 SZCZEGÓŁOWA WYSOKOŚCIOWA OSNOWA GEODEZYJNA

GPSz2 WYKŁAD 15 SZCZEGÓŁOWA WYSOKOŚCIOWA OSNOWA GEODEZYJNA GPSz2 WYKŁAD 15 SZCZEGÓŁOWA WYSOKOŚCIOWA OSNOWA GEODEZYJNA 1 STANDARD TECHNICZNY ZAŁACZNIK NR 1 DO ROZPORZĄDZENIA 2 3 4 5 TO TZW. POŚREDNIE WYMAGANIA DOKŁADNOŚCIOWE 6 Przy niwelacji w druku dziennika pomiaru

Bardziej szczegółowo

AKTUALNY STAN REALIZACJI PROJEKTU ASG+

AKTUALNY STAN REALIZACJI PROJEKTU ASG+ AKTUALNY STAN REALIZACJI PROJEKTU ASG+ Figurski Mariusz Centrum Geomatyki Stosowanej WAT Wydział Inżynierii Lądowej i Geodezji WAT Realizacja grantu badawczo-rozwojowego własnego pt.: "Budowa modułów wspomagania

Bardziej szczegółowo

TEMATYKA PRAC DYPLOMOWYCH MAGISTERSKICH STUDIA STACJONARNE DRUGIEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2012/2013

TEMATYKA PRAC DYPLOMOWYCH MAGISTERSKICH STUDIA STACJONARNE DRUGIEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2012/2013 STUDIA STACJONARNE DRUGIEGO STOPNIA ROK AKADEMICKI 2012/2013 Instytut Geodezji GEODEZJA GOSPODARCZA PROMOTOR Dr hab. Zofia Rzepecka, prof. UWM Dr inż. Dariusz Gościewski Analiza możliwości wyznaczenia

Bardziej szczegółowo

Wykorzystanie sieci ASG EUPOS w zadaniach związanych z realizacją systemu odniesień przestrzennych

Wykorzystanie sieci ASG EUPOS w zadaniach związanych z realizacją systemu odniesień przestrzennych Wykorzystanie sieci ASG EUPOS w zadaniach związanych z realizacją systemu odniesień przestrzennych Marcin Ryczywolski 1, Tomasz Liwosz 2 1 Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Departament Geodezji, Kartografii

Bardziej szczegółowo

Dokładność pozycji. dr inż. Stefan Jankowski

Dokładność pozycji. dr inż. Stefan Jankowski Dokładność pozycji dr inż. Stefan Jankowski s.jankowski@am.szczecin.pl Nawigacja Nawigacja jest gałęzią nauki zajmującą się prowadzeniem statku bezpieczną i optymalną drogą. Znajomość nawigacji umożliwia

Bardziej szczegółowo

Podstawy Geomatyki. Wykład III Systemy GNSS

Podstawy Geomatyki. Wykład III Systemy GNSS Podstawy Geomatyki Wykład III Systemy GNSS NAVSTAR GPS Najnowocześniejszy z satelitarnych systemów nawigacyjnych, satelitarny system nawigacyjny Navstar(NavigationalSatelliteTime and Ranging) znany pod

Bardziej szczegółowo

GPSz 2 WYKŁAD 4 OSNOWY SZCZEGÓŁOWE ZAKŁADANE TECHNOLOGIĄ GNSS ORAZ OSNOWY ZINTEGROWANE - ZASADY OGÓLNE

GPSz 2 WYKŁAD 4 OSNOWY SZCZEGÓŁOWE ZAKŁADANE TECHNOLOGIĄ GNSS ORAZ OSNOWY ZINTEGROWANE - ZASADY OGÓLNE GPSz 2 WYKŁAD 4 OSNOWY SZCZEGÓŁOWE ZAKŁADANE TECHNOLOGIĄ GNSS ORAZ OSNOWY ZINTEGROWANE - ZASADY OGÓLNE NIEKTÓRE ZMIANY I NOWOŚCI WYNIKAJĄCE Z NOWEGO ROZPORZĄDZENIA W SPRAWIE OSNÓW wprowadzenie do obiegu

Bardziej szczegółowo

przygtowała: Anna Stępniak, II rok DU Geoinformacji

przygtowała: Anna Stępniak, II rok DU Geoinformacji przygtowała: Anna Stępniak, II rok DU Geoinformacji system nawigacji składa się z satelitów umieszczonych na orbitach okołoziemskich, kontrolnych stacji naziemnych oraz odbiorników satelity wysyłają sygnał

Bardziej szczegółowo

Sieci Satelitarne. Tomasz Kaszuba 2013 kaszubat@pjwstk.edu.pl

Sieci Satelitarne. Tomasz Kaszuba 2013 kaszubat@pjwstk.edu.pl Sieci Satelitarne Tomasz Kaszuba 2013 kaszubat@pjwstk.edu.pl Elementy systemu Moduł naziemny terminale abonenckie (ruchome lub stacjonarne), stacje bazowe (szkieletowa sieć naziemna), stacje kontrolne.

Bardziej szczegółowo

SATELITARNE TECHNIKI POMIAROWE WYKŁAD 10

SATELITARNE TECHNIKI POMIAROWE WYKŁAD 10 SATELITARNE TECHNIKI POMIAROWE WYKŁAD 10 1 Źródła błędów w pomiarach GNSS Błędy wyznaczania pozycji w systemach zaliczanych do GNSS można podzielić na następujące grupy: 1. Błędy pozycji satelitów. 2.

Bardziej szczegółowo

Kinematyka relatywistyczna

Kinematyka relatywistyczna Kinematyka relatywistyczna Fizyka I (B+C) Wykład VI: Prędkość światła historia pomiarów doświadczenie Michelsona-Morleya prędkość graniczna Teoria względności Einsteina Dylatacja czasu Prędkość światła

Bardziej szczegółowo

GPSz2 WYKŁAD 9 10 STANDARDY TECHNICZNE DOTYCZĄCE OSNÓW POMIAROWYCH ORAZ POMIARÓW SYTUACYJNO-WYSOKOŚCIOWYCH I ICH INTERPRETACJA

GPSz2 WYKŁAD 9 10 STANDARDY TECHNICZNE DOTYCZĄCE OSNÓW POMIAROWYCH ORAZ POMIARÓW SYTUACYJNO-WYSOKOŚCIOWYCH I ICH INTERPRETACJA GPSz2 WYKŁAD 9 10 STANDARDY TECHNICZNE DOTYCZĄCE OSNÓW POMIAROWYCH ORAZ POMIARÓW SYTUACYJNO-WYSOKOŚCIOWYCH I ICH INTERPRETACJA 1 STANDARDY DOTYCZACE POMIARÓW SYT. WYS. (W TYM OSNÓW POMIAROWYCH: SYTUACYJNYCH

Bardziej szczegółowo

Systemy satelitarne Paweł Kułakowski

Systemy satelitarne Paweł Kułakowski Systemy satelitarne Paweł Kułakowski Kwestie organizacyjne Prowadzący wykłady: Paweł Kułakowski D5 pokój 122, telefon: 617 39 67 e-mail: kulakowski@kt.agh.edu.pl Wykłady: czwartki godz. 12:30 14:00 Laboratorium

Bardziej szczegółowo

Kinematyka relatywistyczna

Kinematyka relatywistyczna Kinematyka relatywistyczna Fizyka I (B+C) Wykład V: Prędkość światła historia pomiarów doświadczenie Michelsona-Morleya prędkość graniczna Teoria względności Einsteina Dylatacja czasu Prędkość światła

Bardziej szczegółowo

GEOMATYKA program podstawowy. dr inż. Paweł Strzeliński Katedra Urządzania Lasu Wydział Leśny UP w Poznaniu

GEOMATYKA program podstawowy. dr inż. Paweł Strzeliński Katedra Urządzania Lasu Wydział Leśny UP w Poznaniu GEOMATYKA program podstawowy 2017 dr inż. Paweł Strzeliński Katedra Urządzania Lasu Wydział Leśny UP w Poznaniu W 1968 roku Departament Obrony USA podjął decyzję o połączeniu istniejących programów, w

Bardziej szczegółowo

R E C E N Z J A. rozprawy doktorskiej mgr inż. Jakuba Kality pt: Analysis of factors that influence the quality of precise point positioning method

R E C E N Z J A. rozprawy doktorskiej mgr inż. Jakuba Kality pt: Analysis of factors that influence the quality of precise point positioning method dr hab. inż. Ryszard Szpnuar Politechnika Warszawska Katedra Geodezji i Astronomii Geodezyjnej R E C E N Z J A rozprawy doktorskiej mgr inż. Jakuba Kality pt: Analysis of factors that influence the quality

Bardziej szczegółowo

Globalny Nawigacyjny System Satelitarny GPS. dr inż. Paweł Zalewski

Globalny Nawigacyjny System Satelitarny GPS. dr inż. Paweł Zalewski Globalny Nawigacyjny System Satelitarny GPS dr inż. Paweł Zalewski Wprowadzenie GPS jest nawigacyjnym systemem satelitarnym zaprojektowanym w celu dostarczenia bieżącej informacji o pozycji, prędkości

Bardziej szczegółowo

ciężkości. Długości celowych d są wtedy jednakowe. Do wstępnych i przybliżonych analiz dokładności można wykorzystywać wzór: m P [cm] = ± 0,14 m α

ciężkości. Długości celowych d są wtedy jednakowe. Do wstępnych i przybliżonych analiz dokładności można wykorzystywać wzór: m P [cm] = ± 0,14 m α ciężkości. Długości celowych d są wtedy jednakowe. Do wstępnych i przybliżonych analiz dokładności można wykorzystywać wzór: m [cm] = ±,4 m α [cc] d [km] * (9.5) β d 9.7. Zadanie Hansena β d Rys. 9.7.

Bardziej szczegółowo

Wykorzystanie systemu ASG-EUPOS do wykonania prac geodezyjnych i kartograficznych

Wykorzystanie systemu ASG-EUPOS do wykonania prac geodezyjnych i kartograficznych GŁÓWNY URZĄD GEODEZJI I KARTOGRAFII DEPARTAMENT GEODEZJI KARTOGRAFII I SYSTEMÓW INFORMACJI GEOGRAFICZNEJ Wykorzystanie systemu ASG-EUPOS do wykonania prac geodezyjnych i kartograficznych Opracowanie: Ryszard

Bardziej szczegółowo

Ustawienia trybu pomiarów statycznych (Static) w oprogramowaniu Spectrum Survey Field dla odbiornika Sokkia GRX-1

Ustawienia trybu pomiarów statycznych (Static) w oprogramowaniu Spectrum Survey Field dla odbiornika Sokkia GRX-1 Ustawienia trybu pomiarów statycznych (Static) w oprogramowaniu Spectrum Survey Field dla odbiornika Sokkia GRX-1 (Opracowanie: I.Romanyszyn) Czynność Wyświetlacz 1. Włączamy odbiornik. Czekamy na załadowanie

Bardziej szczegółowo

URZĄD MIASTA OLSZTYNA WYDZIAŁ GEODEZJI I GOSPODARKI NIERUCHOMOŚCIAMI MIEJSKI OŚRODEK DOKUMENTACJI GEODEZYJNEJ I KARTOGRAFICZNEJ

URZĄD MIASTA OLSZTYNA WYDZIAŁ GEODEZJI I GOSPODARKI NIERUCHOMOŚCIAMI MIEJSKI OŚRODEK DOKUMENTACJI GEODEZYJNEJ I KARTOGRAFICZNEJ URZĄD MIASTA OLSZTYNA WYDZIAŁ GEODEZJI I GOSPODARKI NIERUCHOMOŚCIAMI MIEJSKI OŚRODEK DOKUMENTACJI GEODEZYJNEJ I KARTOGRAFICZNEJ Kontrola wyników pomiarów GNSS wykonywanych techniką RTK i RTN w oparciu

Bardziej szczegółowo

Aplikacje Systemów. Nawigacja inercyjna. Gdańsk, 2016

Aplikacje Systemów. Nawigacja inercyjna. Gdańsk, 2016 Aplikacje Systemów Wbudowanych Nawigacja inercyjna Gdańsk, 2016 Klasyfikacja systemów inercyjnych 2 Nawigacja inercyjna Podstawowymi blokami, wchodzącymi w skład systemów nawigacji inercyjnej (INS ang.

Bardziej szczegółowo

Szkice polowe i dzienniki pomiarowe

Szkice polowe i dzienniki pomiarowe Szkice polowe i dzienniki pomiarowe Autor: Stefan Roszkowski, inspektor wojewódzki Wojewódzka Inspekcja Geodezyjna i Kartograficzna 29 ust. 4 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji

Bardziej szczegółowo

GLOBALNE SYSTEMY NAWIGACJI SATELITARNEJ

GLOBALNE SYSTEMY NAWIGACJI SATELITARNEJ GLOBALNE SYSTEMY NAWIGACJI SATELITARNEJ 27 Władysław Góral GLOBALNE SYSTEMY NAWIGACJI SATELITARNEJ Wprowadzenie W roku 2007 mija 50 lat od wprowadzenia na orbitę okołoziemską pierwszego sztucznego satelity.

Bardziej szczegółowo

1.1. Kształt Ziemi. Powierzchnie odniesienia. Naukowe i praktyczne zadania geodezji. Podział geodezji wyższej... 18

1.1. Kształt Ziemi. Powierzchnie odniesienia. Naukowe i praktyczne zadania geodezji. Podział geodezji wyższej... 18 : Przedmowa...... 11 1. WPROWADZENIE DO GEODEZJI WYŻSZEJ Z historii geodezji... 13 1.1. Kształt Ziemi. Powierzchnie odniesienia. Naukowe i praktyczne zadania geodezji. Podział geodezji wyższej... 18 1.2.

Bardziej szczegółowo

Fal podłużna. Polaryzacja fali podłużnej

Fal podłużna. Polaryzacja fali podłużnej Fala dźwiękowa Podział fal Fala oznacza energię wypełniającą pewien obszar w przestrzeni. Wyróżniamy trzy główne rodzaje fal: Mechaniczne najbardziej znane, typowe przykłady to fale na wodzie czy fale

Bardziej szczegółowo

3. WYNIKI POMIARÓW Z WYKORZYSTANIEM ULTRADŹWIĘKÓW.

3. WYNIKI POMIARÓW Z WYKORZYSTANIEM ULTRADŹWIĘKÓW. 3. WYNIKI POMIARÓW Z WYKORZYSTANIEM ULTRADŹWIĘKÓW. Przy rozchodzeniu się fal dźwiękowych może dochodzić do częściowego lub całkowitego odbicia oraz przenikania fali przez granice ośrodków. Przeszkody napotykane

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM Z FIZYKI Ć W I C Z E N I E N R 2 ULTRADZWIĘKOWE FALE STOJACE - WYZNACZANIE DŁUGOŚCI FAL

LABORATORIUM Z FIZYKI Ć W I C Z E N I E N R 2 ULTRADZWIĘKOWE FALE STOJACE - WYZNACZANIE DŁUGOŚCI FAL Projekt Plan rozwoju Politechniki Częstochowskiej współfinansowany ze środków UNII EUROPEJSKIEJ w ramach EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO Numer Projektu: POKL.4.1.1--59/8 INSTYTUT FIZYKI WYDZIAŁ INŻYNIERII

Bardziej szczegółowo

Dalmierze elektromagnetyczne

Dalmierze elektromagnetyczne Dalmierze elektromagnetyczne Dalmierze elektromagnetyczne klasyfikacja i zasada działania Klasyfikacja dalmierzy może być dokonywana przy założeniu rozmaitych kryteriów. Zazwyczaj przyjmuje się dwa. 1.

Bardziej szczegółowo