Badanie losów zawodowych absolwentów Uniwersytetu Rzeszowskiego z rocznika 2009/2010 po roku od zakończenia studiów

Transkrypt

1 Starszy Referent Administracyjny Badanie losów zawodowych absolwentów Uniwersytetu Rzeszowskiego z rocznika 2009/2010 po roku od zakończenia studiów Biuro Karier Uniwersytetu Rzeszowskiego Budynek A1, pok. 011 ul. Rejtana 16 C Rzeszów Grudzień 2012

2 Raport powstał w wyniku wspólnej pracy pracowników Biura Karier Uniwersytetu Rzeszowskiego oraz pracowników Instytutu Socjologii Uniwersytetu Rzeszowskiego. Konsultacje metodologiczne: dr Krzysztof Malicki dr Sławomir Wilk mgr Janusz Halik mgr Magdalena Pokrzywa Zbieranie i wprowadzanie danych: mgr Paweł Dubis, kierownik Biura Karier mgr Ewa Halik mgr Karolina Klęba mgr Ewelina Niedziałek Prowadzenie badania, analiza danych wraz z opracowaniem raportu: mgr Ewa Halik Dziękujemy wszystkim studentom i absolwentom za wyrażenie zgody na udział w badaniach. Dzięki Waszej pomocy możemy rozwijać Nasz Uniwersytet. Dziękujemy także wszystkim osobom, które wspierają Biuro Karier Uniwersytetu Rzeszowskiego w prowadzeniu badań i w codziennej działalności. Wasze wsparcie jest dla nas bardzo cenne. UWAGA! KOPIOWANIE BEZ PODANIA ŹRÓDŁA ZABRONIONE 2

3 SPIS TREŚCI BIURO KARIER INDEKS NAZW I SKRÓTÓW STOSOWANYCH W RAPORCIE... 5 WSTĘP... 6 STRESZCZENIE WYNIKÓW BADANIA METODOLOGIA Pojęcia Cel badania Problematyka badawcza badania po ponad roku od zakończenia studiów Kwestionariusz Próba badawcza Przebieg badania WYNIKI BADANIA LOSÓW ZAWODOWYCH ABSOLWENTÓW STUDIÓW PIERWSZEGO STOPNIA Charakterystyka absolwentów studiów pierwszego stopnia Status społeczno-zawodowy badanych Kontynuowanie nauki na studiach wyższych Kształcenie na Uniwersytecie Rzeszowskim a kompetencje badanych Ponowny wybór ukończonego kierunku studiów oraz rekomendowanie studiów Kierunki migracji zawodowej Podnoszenie kwalifikacji Osoby podejmujące zatrudnienie Osoby prowadzące działalność gospodarczą Osoby bezrobotne WYNIKI BADANIA LOSÓW ZAWODOWYCH ABSOLWENTÓW STUDIÓW DRUGIEGO STOPNIA Charakterystyka absolwentów studiów drugiego stopnia Status społeczno-zawodowy badanych Kontynuowanie nauki na studiach wyższych Kształcenie na Uniwersytecie Rzeszowskim a kompetencje badanych Ponowny wybór ukończonego kierunku studiów oraz rekomendowanie studiów Kierunki migracji zawodowej

4 3.7 Podnoszenie kwalifikacji Osoby podejmujące zatrudnienie Osoby prowadzące działalność gospodarczą Osoby bezrobotne ANEKS TABELE A1-A SPIS TABEL SPIS WYKRESÓW BIBLIOGRAFIA

5 INDEKS NAZW I SKRÓTÓW STOSOWANYCH W RAPORCIE CAWI (ang. Computer Assisted Web Interviewing) wywiad wspomagany komputerowo przy pomocy strony www. Jest to technika badawcza w badaniach ilościowych, w której respondent jest proszony o wypełnienie ankiety w formie elektronicznej. CATI (ang. Computer Assisted Telephone Interviewing) wywiad telefoniczny wspomagany komputerowo. Jest to technika badawcza stosowana w badaniach ilościowych, w której respondent udziela wywiadu przez telefon a ankieter zaznacza w systemie jego odpowiedzi. Fala badania jednorazowa wysyłka kwestionariusz ankiety za pośrednictwem Internetu. System CATI-SUPPORT - oprogramowanie wspomagające przeprowadzanie badań ankietowych. W zależności od wymagań może być wykorzystany do realizowania badań prowadzonych rożnymi metodami. Ustawa o szkolnictwie wyższym Ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164, poz. 1365, z późn. zm.) z nowelizacją z dnia 1 października 2012 r. 5

6 WSTĘP Szanowni Państwo Niniejszy raport przedstawia wyniki badania pn. Losy zawodowe absolwentów Uniwersytetu Rzeszowskiego rocznik 2009/2010 (drugi etap badania przeprowadzonego wśród absolwentów Uniwersytetu Rzeszowskiego po ponad roku od zakończenia studiów), zrealizowanego przez Zespół Biura Karier Uniwersytetu Rzeszowskiego. Badanie ma charakter pilotażowy i obejmuje absolwentów wszystkich wydziałów Uczelni oprócz Wydziału Biologiczno Rolniczego oraz Wydziału Filologicznego. Z wymienionych powyżej wydziałów na udział w badaniu wyraziło zgodę łącznie 6 osób: 4 osoby z Wydziału Biologiczno Rolniczego oraz 2 osoby z Wydziału Filologicznego. Zbyt niska liczba respondentów wykluczyła możliwość prowadzenia badania losów wśród absolwentów ww. wydziałów. W zrealizowanym pilotażu Biuro Karier Uniwersytetu Rzeszowskiego zbadało absolwentów z rocznika 2009/2010, którzy obronili pracę licencjacką lub magisterską do końca 2010 r. Badanie skierowano do absolwentów wszystkich kierunków i stopni (studia I stopnia, studia II stopnia oraz jednolite studia magisterskie) oraz form studiów (studia stacjonarne i niestacjonarne), którzy wyrazili zgodę na uczestnictwo w badaniu, podczas uzyskiwania wpisu w karcie obiegowej. Do tej grupy absolwentów wysłano zaproszenie w formie elektronicznej do udziału w badaniu oraz zindywidualizowany link do ankiety po ponad roku od zakończenia studiów. Należy podkreślić, iż badanie ma charakter poufny, a zebrane dane posłużyły wyłącznie do utworzenia zbiorczych zestawień statystycznych. Przedmiotem badania jest przebieg karier zawodowych absolwentów Uniwersytetu Rzeszowskiego, w celu dostarczenia informacji pozwalających na dostosowanie programów kształcenia na poszczególnych kierunkach do aktualnych potrzeb rynku pracy. Zapraszamy do lektury raportu Zespół Biura Karier Uniwersytetu Rzeszowskiego 6

7 STRESZCZENIE WYNIKÓW BADANIA W badaniu losów zawodowych absolwentów Uniwersytetu Rzeszowskiego rocznika 2009/2010 po ponad roku od zakończenia studiów wzięło udział ogółem studentów pierwszego i drugiego stopnia. Badania trwały od kwietnia do sierpnia 2012 roku i prowadzone były w pracowni CATI w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Rzeszowskiego, utworzonej w ramach projektu UR nowoczesność i przyszłość regionu, współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Absolwenci studiów pierwszego stopnia W badaniu wzięło udział 679 osób (77,0% kobiet i 23,0% mężczyzn). 80,7% badanych zamieszkuje województwo podkarpackie. Za granicą mieszka 16 absolwentów studiów pierwszego stopnia najliczniejsza grupa w Wielkiej Brytanii (5 osób). Biorąc pod uwagę status społeczno-zawodowy respondenci: - podejmują pracę najemną (42,1%), - prowadzą własną działalność gospodarczą (2,7%), - studiują i nie pracują (46,7%), - nie pracują i nie uczą się (8,5%). Osoby pracujące najemnie stanowiły ponad połowę wśród badanych absolwentów kierunków: pielęgniarstwo, położnictwo oraz pedagogika. Działalność gospodarczą prowadzą absolwenci kierunków: wychowanie fizyczne (6 osób), turystyka i rekreacja (4 osoby), fizjoterapia (4 osoby), edukacja artystyczna w zakresie sztuki plastycznej (1 osoba) oraz matematyka (1 osoba). Osoby kontynuujące naukę stanowiły ponad połowę wśród badanych absolwentów kierunków: socjologia, historia, grafika, ekonomia oraz edukacja artystyczna w zakresie sztuki muzycznej. 81,1% respondentów aktywnych ekonomicznie łączyło pracę najemną ze studiami. 81,9% badanych po ukończeniu studiów pierwszego stopnia kontynuuje naukę na Uniwersytecie Rzeszowskim. 7

8 Zdaniem absolwentów studia na Uniwersytecie Rzeszowskim w największym stopniu przyczyniły się do wzrostu: - świadomości o potrzebie dokształcania się, - samodzielności w wykonywaniu zdań, - umiejętności organizacji pracy własnej, - umiejętność pracy w zespole, - umiejętność skutecznego komunikowania się. Tylko 35,3% badanych polecałoby swoim znajomym kierunek studiów, który sami ukończyli. Jednocześnie studia na Uniwersytecie Rzeszowskim swoim znajomym rekomendowałoby 60,6% absolwentów. 59,3% badanych po ukończeniu studiów poszukiwało pracy poza Podkarpaciem najczęściej w województwach: małopolskim, mazowieckim, lubelskim oraz dolnośląskim. 3/4 badanych absolwentów podnosi swoje kwalifikacje. Wśród osób odpowiadających na blok o pracy najemnej najwięcej było absolwentów kierunków: pedagogika, ekonomia oraz turystyka i rekreacja. Połowa badanych wykonuje pracę niezwiązaną z kierunkiem studiów. Osoby, które prowadzą działalność gospodarczą firmę założyli najczęściej po zakończeniu studiów. Powodem założenia własnej firmy była przede wszystkim chęć pracy na swoim. Największa grupa osób bezrobotnych pozostawała bez zatrudnienia do 1 miesiąca (28 osób). Ponad połowa badanych nie jest zarejestrowana w urzędzie pracy. Absolwenci studiów drugiego stopnia W badaniu wzięło udział 766 osób (68,9% kobiet i 31,3% mężczyzn). 77,6% badanych zamieszkuje województwo podkarpackie, 13,0% małopolskie, po 2,8% lubelskie i mazowieckie. 25 respondentów przebywa poza granicami Polski. Najliczniejsza grupa w Wielkiej Brytanii (10 osób). Biorąc pod uwagę status społeczno-zawodowy respondenci: 8

9 - podejmują pracę najemną (72,3%), - prowadzą własną działalność gospodarczą (6,5%), - studiują i nie pracują (3,1%), - nie pracują i nie uczą się (18,0%). Osoby pracujące najemnie stanowiły ponad połowę wśród badanych absolwentów kierunków: socjologia, położnictwo, prawo, pedagogika, wychowanie fizyczne, fizjoterapia oraz turystyka i rekreacja. 14,0% absolwentów studiów drugiego stopnia równocześnie pracuje i kontynuuje naukę na studiach wyższych. Zdaniem absolwentów studia na Uniwersytecie Rzeszowskim w największym stopniu przyczyniły się do wzrostu: - świadomości o potrzebie dokształcania się, - samodzielności w wykonywaniu zdań, - umiejętności organizacji pracy własnej, - umiejętność motywowania się do osiągnięcia wyznaczonych celów, - umiejętność pracy w zespole, - umiejętność skutecznego komunikowania się. Studia na Uniwersytecie Rzeszowskim swoim znajomym rekomendowałoby 60,0% absolwentów. 38,2% badanych po ukończeniu studiów poszukiwało pracy poza Podkarpaciem najczęściej w województwach: małopolskim, mazowieckim, lubelskim, świętokrzyskim, dolnośląskim oraz śląskim. 64,3% respondentów po zakończeniu studiów nadal podnosi swoje kwalifikacje. Wśród osób podejmujących pracę najemną najwięcej absolwentów ukończyło kierunek: wychowanie fizyczne, prawo oraz pedagogika. Praca najemna, którą wykonują badani jest dla 70,9% z nich związana z ukończonym kierunkiem studiów. Największa grupa osób, które zdecydowały się założyć własną firmę to absolwenci dwóch kierunków: wychowanie fizyczne oraz fizjoterapia. Badani określali najczęściej, iż głównym powodem założenia własnej firmy były trudności ze znalezieniem pracy (10 osób), chęć pracy na swoim (8 osób) oraz możliwość zrealizowania własnych pomysłów (8 osób). 9

10 Niemal połowa absolwentów studiów drugiego stopnia pozostaje zez zatrudnienia więcej niż 1 rok. Niespełna ¼ badanych nie rejestruje się w urzędzie pracy. 10

11 1. METODOLOGIA 1.1 Pojęcia Absolwent Główny Urząd Statystyczny w raporcie Szkoły Wyższe i ich finanse w 2010 r. (Warszawa 2011, s.11) definiuje absolwenta szkół wyższych jako osobę, która uzyskała dyplom stwierdzający ukończenie studiów wyższych i - po obronie pracy uzyskała tytuł zawodowy magistra (po studiach magisterskich jednolitych lub drugiego stopnia/uzupełniających), inżyniera lub licencjata (po studiach pierwszego stopnia/zawodowych). W niniejszym raporcie termin absolwent studiów I stopnia oznacza osobę, która uzyskała dyplom potwierdzający ukończenie studiów wyższych i uzyskała tytuł inżyniera lub licencjata do roku, natomiast absolwent studiów II stopnia oznacza osobę, która uzyskała dyplom potwierdzający ukończenie studiów wyższych i uzyskała tytuł magistra do roku. Losy zawodowe absolwentów Losy zawodowe absolwentów w niniejszym opracowaniu zasadniczo utożsamiane są z karierą zawodową, która definiowana jest jako wielowymiarowy, indywidualny scenariusz przebiegu życia zawodowego, obejmujący różne aspekty aktywności: zawodowy, psychologiczny, społeczny i życiowy (tzw. związany z rozpatrywaniem życia zawodowego w perspektywie życia jednostki) 1.W badaniu uwzględniono aspekt zawodowy oraz aspekt społeczny. Kompetencje zawodowe/umiejętności Termin kompetencje oznacza dyspozycje w zakresie wiedzy, umiejętności i postaw, które pozwalają realizować zadania zawodowe na odpowiednim poziomie. 1 M. Suchar, Modele karier. Przewidywanie kolejnego kroku, Warszawa 2010, s

12 Można je rozwijać i kształcić 2. W raporcie wydzielono kompetencje bazowe (poznawcze, społeczne i osobiste) oraz wykonawcze (biznesowe, firmowe, menadżerskie) 3. Aktywność zawodowa i ekonomiczna W odniesieniu do zbiorowości osób badanych, w której występują zarówno osoby pracujące, uczące się, jak i bezrobotne w celu opisania statusu na rynku pracy przyjęto podział wykorzystywany w Badaniach Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL) ze względu na aktywność ekonomiczną. Zgodnie z definicją stosowaną w BAEL osoby aktywne ekonomiczne to osoby w wieku 15 lat i więcej, które pracują, są bezrobotne, a także bierne zawodowo (np. uczą się) Cel badania Głównym celem badania pilotażowego jest diagnoza sytuacji absolwentów Uniwersytetu Rzeszowskiego z rocznika 2009/2010 na rynku pracy oraz ich ocena kształcenia na Uniwersytecie Rzeszowskim w 2012 roku (po ponad roku od zakończenia studiów). W ramach celu głównego sformułowano następujące cele szczegółowe: 1. Określenie liczby absolwentów Uniwersytetu Rzeszowskiego, którzy są aktywni ekonomicznie. 2. Dostarczenie informacji władzom Uniwersytetu Rzeszowskiego na temat obszarów kształcenia/działalności Uniwersytetu Rzeszowskiego, które należy zweryfikować. 2 G. Filipowicz, Zarządzanie kompetencjami zawodowymi, Warszawa 2004, s Tamże, s (stan na dzień ) 12

13 1.3 Problematyka badawcza badania po ponad roku od zakończenia studiów Problematyka dotycząca wszystkich absolwentów Jak absolwenci UR oceniają ukończony kierunek pod względem możliwości znalezienia zatrudnienia i rozwoju swoich umiejętności/kompetencji (Motywy wyboru kierunku. Czy ukończony kierunek studiów jest godny polecenia znajomym? Czy wybraliby jeszcze raz ten sam kierunek? Jak oceniają szanse na zatrudnienie po ukończeniu danego kierunku z perspektywy czasu?)? Czego zdaniem absolwentów UR zabrakło podczas kształcenia na UR a co byłoby istotne z punktu widzenia poszukiwania pracy? Jaki procent absolwentów UR: pracuje, nie pracuje, kontynuuje naukę, prowadzi własną działalność gospodarczą i z jakich kierunków rekrutują się osoby należące do tych kategorii? W jakich województwach absolwenci UR poszukują pracy? Czy absolwenci UR po ukończeniu studiów podnoszą swoje kwalifikacje? Problematyka dotycząca osób podejmujących pracę najemną i prowadzących własną działalność gospodarczą W ilu miejscach pracowali absolwenci UR od momentu zakończenia studiów do udziału w badaniu? Jak absolwenci UR oceniają pracę, w której aktualnie pracują? (Jak długo absolwenci poszukiwali pierwszej pracy? Czy praca jest związana z kierunkiem studiów? Forma zatrudnienia, stanowisko, branża, wysokość zarobków netto, województwo)? Czy kobiety częściej niż mężczyźni zakładają własną działalność gospodarczą? (Czy częściej firmę zakładają osoby ze studiów stacjonarnych, czy niestacjonarnych? W jakim momencie założyli firmę? Jakie były powody założenia firmy? Czy działalność firmy jest związana z kierunkiem studiów badanych absolwentów? W jakim województwie funkcjonują firmy? W jakiej branży działają nowo otwarte firmy?)? Czy przy zakładaniu działalności gospodarczej absolwenci UR korzystają ze wsparcia finansowego? (Źródła wsparcia finansowego). 13

14 Problematyka dotycząca osób bezrobotnych Jak długo absolwenci UR pozostają bez pracy? (Czy kobiety są częściej bezrobotne niż mężczyźni? Czy badani bezrobotni są zarejestrowani w powiatowym urzędzie pracy?) Czy aktualnie bezrobotni absolwenci Uniwersytetu Rzeszowskiego podejmowali jakąkolwiek pracę po zakończeniu studiów? Czy badani absolwenci Uniwersytetu Rzeszowskiego pozostający bez pracy poszukują pracy? Jeśli nie, to dlaczego? Jakie działania podejmują w celu znalezienia pracy? Jak określają swoją aktywność w poszukiwaniu pracy? Po ukończeniu jakich kierunków absolwenci UR najczęściej pozostają bez zatrudnienia? Czy absolwenci UR poszukiwali pracy w innych województwach i za granicą? Problematyka dotycząca osób podejmujących naukę Jakie były motywy kontynuowania kształcenia przez absolwentów UR? Jaki rodzaj studiów wybierali absolwenci UR (licencjackie, magisterskie, doktoranckie, podyplomowe)? Czy absolwenci Uniwersytetu Rzeszowskiego kontynuują kształcenie na tym samym kierunku, czy wybierają nowy kierunek studiów? Absolwenci jakich kierunków najczęściej podejmują dalsze kształcenie? Czy absolwenci Uniwersytetu Rzeszowskiego podejmują naukę na UR czy na innej uczelni? 1.4 Opis metody i techniki badawczej Wśród szkół wyższych, które mają dłuższą praktykę w badaniu losów swoich absolwentów najczęściej stosuje się badania panelowe. Badanie losów zawodowych absolwentów Uniwersytetu Rzeszowskiego nie jest stricte badaniem panelowym, ponieważ nie spełnia wymogu zastępowalności jednostki badawczej. Badanie może się ograniczyć tylko do osób, które wyraziły zgodę na udział w badaniu. Jeśli osoba, która wyraziła zgodę na udział w badaniu nie wypełni ankiety, nie można znaleźć respondenta, który będzie spełniał określone parametry przede wszystkim ukończony w danym roku kierunek studiów. 14

15 Dane zbierano przy pomocy ankiety internetowej CAWI (Computer Assisted Web Interwieving). Wśród zalet tej techniki należy wymienić przede wszystkim: - możliwość skierowania ankiety do wybranej grupy, - respondent może w dogodnej dla siebie chwili wypełnić ankietę, - odpowiedzi są zapisywane w bazie danych i nie ma potrzeby wprowadzania ich do systemu, - niskie koszty, ponieważ nie zatrudnia się ankieterów do badań terenowych. Natomiast wśród wad techniki CAWI należy wymienić: - niską zwrotność ankiet, zależną od dobrej woli osoby zaproszonej do udziału w badaniu, - problemy techniczne, związane z posiadaniem przez respondentów różnego oprogramowania i przerwami w dostawie Internetu, - możliwością skierowania badania tylko do osób, które posiadają adresy owe, - błędy w bazie owej spowodowane trudnością w odczytaniu podanego adresu. W celu zwiększenia skuteczności badań prowadzonych za pomocą techniki CAWI wykorzystano możliwości pracowni do badań telefonicznych, która znajduje się w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Rzeszowskiego. Przy użyciu modułu badań CATI (Computer Assisted Telephone Interwieving) kontaktowano się z respondentami, którzy nie odpowiedzieli na ankietę, z prośbą o uaktualnienie adresu owego. 1.5 Kwestionariusz Ankieta przygotowana dla absolwentów, którzy ukończyli Uniwersytet Rzeszowski w 2010 roku składała się z części ogólnej i 3 modułów tematycznych, odnoszących się do aktywności zawodowej respondentów. Cześć ogólną wypełniały wszystkie osoby biorące udział w badaniu. Pytania w niej zawarte koncentrowały się na: ocenie ukończonego w 2010 roku kierunku studiów; wskazaniu braków w kształceniu; określeniu sytuacji zawodowej badanych; migracjach społecznozawodowych oraz podnoszeniu kwalifikacji przez absolwentów. 15

16 Pierwszy moduł skierowano do osób pracujących. W tej części badani udzielali odpowiedzi na pytania o ilość miejsc pracy, w których pracowali od momentu zakończenia studiów. Określali, czy ich obecna praca jest związana z ukończonym kierunkiem studiów. Pytano ich także o stanowisko jakie zajmują, branżę w której pracują oraz wysokość wynagrodzenia. Na pytania drugiego modułu odpowiadały osoby, które prowadzą własną działalność gospodarczą. Przedsiębiorcy byli pytani o moment założenia firmy, zbieżność profilu działalności z uzyskanym wykształceniem, lokalizację firmy ze względu na województwo oraz wykorzystanie wsparcia finansowego. Trzeci moduł dedykowany był dla osób, które nie pracowały w trakcie trwania badań. Zapytano je o długość pozostawania bez pracy oraz ich aktywność w poszukiwaniu pracy. Przed przystąpieniem do realizacji badania przeprowadzono pilotaż kwestionariusza papierowego oraz ankiety elektronicznej. 1.6 Próba badawcza W badaniu założono udział wszystkich osób, które po ukończeniu studiów w 2010 roku wyraziły zgodę na udział w badaniu losów zawodowych absolwentów po roku, trzech i po pięciu latach, tj osób. W wyniku weryfikacji adresów owych baza respondentów zmniejszyła się do osób. Obowiązek prowadzenia badania wynikający z ustawy o szkolnictwie wyższym wprowadza badania po 3 i 5 latach. Zdecydowano się jednak na rozpoczęcie badań wśród absolwentów Uniwersytetu Rzeszowskiego już po roku od zakończenia studiów, ze względu na potrzebę weryfikacji efektywności kształcenia w obliczu dynamicznych zmian zachodzących zarówno w szkolnictwie wyższym jak i na rynku pracy. Nieobligatoryjność udziału w badaniu niesie za sobą istotne konsekwencje dla reprezentatywności badania a co za tym idzie możliwości wnioskowania z próby na zbiorowość generalną. W badaniu biorą udział absolwenci kierunków, które nie posiadają wymaganej liczby osób, do tego by uznać badanie za reprezentatywne. Nie wyklucza się ich z badania ze względu na potrzebę gromadzenia informacji co dzieje się z absolwentami po ukończeniu studiów. W związku z powyższym należy ostroż- 16

17 nie formułować wnioski i rekomendacje dla poszczególnych kierunków, pamiętając o wyżej wymienionych ograniczeniach. 1.7 Przebieg badania Prace organizacyjne: zakupiono domenę internetową na potrzeby Badania losów zawodowych absolwentów Uniwersytetu Rzeszowskiego, ze względu na fakt, iż absolwenci pozostawili do kontaktu głównie numery telefonów komórkowych zdecydowano o założeniu konta u operatora telefonii internetowej VoIP, który oferował najkorzystniejsze ceny. Okres realizacji badania: kwiecień sierpień 2012 roku. Wykorzystywany system: CATI-SUPPORT z modułem badań telefonicznych CATI (Computer Assisted Telephone Interviewing) oraz modułem badań internetowych CAWI (Computer Assisted Web Interviewing). Miejsce: Pracownia CATI w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Rzeszowskiego, wyposażona w ramach projektu UR nowoczesność i przyszłość regionu, współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 17

18 Rysunek 1. Przebieg badania wśród absolwentów rocznika 2009/2010 po ponad roku od zakończenia studiów Pierwsza fala badania CAWI Rozesłanie pierwszego zaproszenia do badania z linkiem do ankiety internetowej CAWI do osób, które wyraziły zgodę na udział w badaniu i pozostawiły swoje adresy owe osób (łącznie osoby z I i II stopnia) Ustwienie dwóch przypomnień z ponownym zaproszeniem do udziału w badaniu, do osób, które nie odpowiedziały na pierwsze zaproszenie Ankiety wypełniło 850 osób Weryfikacja adresów Kontrola skrzynki owej pod względem wiadomości zwrotnych i weryfikacja poprawności zapisu adresów owych Przygotowanie bazy skorygowanych adresów Druga fala badania CAWI Rozesłanie pierwszego zaproszenia do udziału w badaniu z linkiem do ankiety internetowej CAWI do osób, u których stwierdzono błędne adresy osób Ustawienie 2 przypomnień do udziału w badaniu Ankiety wypełniło 72 osoby Telefoniczna weryfikacja adresów przy użyciu Systemu CATI-SUPPORT Telefoniczny kontakt z osobami, które nie odpowiedziały na pierwszą i drugą falę badań CAWI (trzy razy z jedną osobą) Aktualizacja adresów owych Rozesłanie 963 ankiet internetowych CAWI na nowe adresy Ankiety wypełniło 523 osoby 18

19 2. WYNIKI BADANIA LOSÓW ZAWODOWYCH ABSOLWENTÓW STUDIÓW PIERWSZEGO STOPNIA 2.1 Charakterystyka absolwentów studiów pierwszego stopnia Tabela 1. Absolwenci studiów pierwszego stopnia ze względu na płeć Liczebność Procent Kobieta ,0 Mężczyzna , ,0 W badaniu losów zawodowych absolwentów Uniwersytetu Rzeszowskiego z rocznika 2009/2010 wzięło udział 679 osób, które ukończyły studia pierwszego stopnia, wśród których 77% stanowiły kobiety. Tabela 2. Absolwenci studiów pierwszego stopnia ze względu na wiek Jaki jest Pana(i) wiek? Liczebność Procent Od 22 do 24 lat ,0 Od 25 do 27 lat ,9 Od 28 do 31 lat 12 1,8 32 lata i więcej 9 1, ,0 Ze względu na wiek absolwentów studiów pierwszego stopnia najliczniejszą grupę stanowiły osoby do 24 roku życia 557 osób, tj. 82% wszystkich badanych. Drugą pod względem liczebności kategorię stanowiły osoby w wieku od 25 do 27 lat 101 osób, tj. 14,9%. W pilotażowym badaniu losów zawodowych absolwentów Uniwersytetu Rzeszowskiego, którzy ukończyli studia pierwszego stopnia w 2010 roku najliczniej reprezentowani byli absolwenci wydziałów: Wychowania Fizycznego i Pedagogiczno- Artystycznego. Są to dwa wydziały, na których studia z tytułem licencjata w 2010 roku ukończyło najwięcej osób. Ze względu na procentowy udział badanych w liczbie absolwentów największy odsetek zwrotów ankiety zanotowano na kierunkach 5 : pedagogika (39,1%), ekonomia (38,4%), wychowanie fizyczne (35,5% ), socjologia (34,0% ), turystyka i rekreacja (33,9%), biotechnologia (32,2%), fizjoterapia (31,3%). Należy zauważyć, iż spośród wyżej wymienionych kierunków socjologia, biotechno- 5 Procenty liczony w odniesieniu do wszystkich absolwentów pierwszego stopnia danego kierunku z 2010 roku 19

20 logia oraz fizjoterapia pod względem liczebności osób biorących udział w badaniu uzyskały znacznie niższe wartości od pozostałych kierunków. Tabela 3. Absolwenci studiów pierwszego stopnia pod względem ogólnej liczby absolwentów rocznika 2009/2010 oraz ich udziału w badaniu po ponad roku od zakończenia studiów Liczba absolwentów stu- studiów pierw- Absolwenci Liczba absolwentów studiów Liczba ab- biorących Odsetek osób Wydziały i kierunki, na których kształcenie diów pierwszego stopnia którzy wzięli szego stopnia, pierwszego solwentów udział w badaniu z liczby pierwszego stopnia stopnia 2009/2010 ukończyli badani w 2009/2010; udział w badaniu po ponad 2009/2010;studia ogółem* absolwentów 2010 roku. studia niestacjonarne* roku stacjonarne* 2009/2010 Wydział Ekonomii ,4 Ekonomia ,4 Wydział Matematyczno- Przyrodniczy ,4 Matematyka ,4 Edukacja technicznoinformatyczna ,7 Wydział Medyczny ,9 Fizjoterapia ,3 Pielęgniarstwo ,9 Położnictwo ,2 Wydział Pedagogiczno- Artystyczny ,4 Pedagogika ,1 Edukacja artystyczna w zakresie sztuki muzycznej ,5 Wydział Prawa i Administracji ,3 Europeistyka ,3 Wydział Socjologiczno- Historyczny ,4 Archeologia ,0 Historia ,7 Politologia ,5 Socjologia ,0 Wydział Sztuki ,1 Edukacja artystyczna w zakresie sztuki plastycznej ,7 Grafika ,2 Wydział Wychowania Fizycznego ,5 Turystyka i rekreacja ,9 Wychowanie fizyczne ,5 Zamiejscowy Wydział Biotechnologii ,2 Biotechnologia ,2 Międzywydziałowy Instytut Filozofii ,3 Filozofia , ,1 * Stan na r. wg sprawozdania GUS S-10 20

21 Przeprowadzonych badań nie można uznać za reprezentatywne statystycznie. Należy jednak podkreślić, że dostarczają one wiedzy oglądowej, która może być przydatna np. przy modyfikacji siatek studiów na poszczególnych kierunkach. Zdecydowana większość badanych ukończyła studia stacjonarne (84,4%), zaś 15,6% studia niestacjonarne. Prawie wszyscy absolwenci pierwszego stopnia z 2010 roku, którzy wzięli udział w badaniu deklarowali, iż ich miejscem zamieszkania jest Polska 97,6%. Najczęściej badani zamieszkiwali w województwie podkarpackim (80,7%), następnie małopolskim (8,7%), lubelskim (3,8%)oraz mazowieckim (1,6%). Tabela 4. Absolwenci studiów pierwszego stopnia ze względu na kraj zamieszkania Gdzie Pan(i) obecnie mieszka? Liczebność Procent W Polsce ,6 Za granicą 16 2, ,0 Tabela 5. Absolwenci studiów pierwszego stopnia ze względu na zamieszkałe województwo W jakim województwie Pan(i) Liczebność Procent obecnie mieszka? dolnośląskie 2 0,3 lubelskie 26 3,8 lubuskie 1 0,1 łódzkie 2 0,3 małopolskie 59 8,7 mazowieckie 11 1,6 podkarpackie ,7 podlaskie 1 0,1 pomorskie 1 0,1 śląskie 4 0,6 świętokrzyskie 7 1,0 wielkopolskie 1 0, ,6 Systemowe braki danych 16 2, ,0 Respondenci, którzy zadeklarowali zamieszkanie za granicą (2,4% - 16 osób) najliczniej zamieszkiwali wielką Brytanię (5 osób), Belgię (2 osoby), Danię (2 osoby) oraz Hiszpanię (2 osoby). W Austrii, Francji, Niemczech, Szwajcarii oraz na Ukrainie zamieszkiwało po jednej osobie. 21

22 Tabela 6. Absolwenci studiów pierwszego stopnia ze względu na kraj zamieszkania inny niż Polska Proszę podać nazwę Państwa, w którym aktualnie Pan(i) mieszka Liczebność Austria 1 Belgia 2 Dania 2 Francja 1 Hiszpania 2 Niemcy 1 Szwajcaria 1 Ukraina 1 Wielka Brytania 5 16 Do osób, które w trakcie badania mieszkały poza granicami Polski skierowano pytanie dotyczące planów powrotu do Polski w najbliższych 6 miesiącach. Spośród badanych 7 osób nie planuje powrotu do Polski, zaś 5 osób nie udzieliło jednoznacznej odpowiedzi na postawione pytanie. Powrót do Polski w ciągu najbliższych 6 miesięcy planuje 4 respondentów. Tabela 7. Absolwenci studiów pierwszego stopnia przebywający poza Polską ze względu na plany powrotu do Polski Czy w perspektywie najbliższych 6 miesięcy planuje Pan(i) przyjazd do Polski na stałe? Liczebność Procent Tak 4 0,6 Nie 7 1,0 Trudno powiedzieć 5 0,7 16 2,4 Systemowe braki danych , ,0 22

23 2.2 Status społeczno-zawodowy badanych Tabela 8. Absolwenci studiów pierwszego stopnia ze względu na status społeczno-zawodowy i płeć Jaki jest Pana(i) obecny status społeczno-zawodowy? Kobieta Mężczyzna Liczebność Pracuję najemnie % z 42,1 42,3 42,1 Liczebność Prowadzę działalność gospodarczą % z 1,5 6,4 2,7 Liczebność Studiuję % z 48,6 40,4 46,7 Jestem osobą bezrobotną Liczebność % z 7,8 10,9 8,5 Liczebność % z 100,0 100,0 100,0 Absolwenci studiów pierwszego stopnia z roku 2010 w trakcie badania w większości kontynuowali naukę na studiach wyższych (46,7%). Pracę najemną wykonywało 42,1% respondentów. Pozostawanie bez zatrudnienia zadeklarowało 8,5% badanych. Na prowadzenie własnej działalności gospodarczej zdecydowało się 2,7% ankietowanych. Pilotażowe badanie losów zawodowych absolwentów rocznika 2010 pozwoliło na rozpoznanie sytuacji badanych na rynku pracy. Analizując wyniki badania dla poszczególnych kierunków, osoby pracujące najemnie stanowiły ponad połowę wśród absolwentów pielęgniarstwa, położnictwa, pedagogiki, filozofii oraz edukacji techniczno-informatycznej. Natomiast osoby kontynuujące naukę stanowiły ponad połowę respondentów na socjologii, historii, grafice, ekonomii oraz edukacji artystycznej w zakresie sztuki muzycznej (Wykres. 1). Osoby, które podjęły decyzję o założeniu własnej działalności gospodarczej to absolwenci wychowania fizycznego (6 osób), turystyki i rekreacji (4 osoby), fizjoterapii (4 osoby), edukacji artystycznej w zakresie sztuki plastycznej (1 osoba) oraz matematyki (1 osoba). Po zdiagnozowaniu obecnej sytuacji na rynku pracy do badanych skierowano pytanie dotyczące kontynuowania nauki na studiach wyższych. Okazało się, iż 23

24 spośród osób podejmujących zatrudnienie duża grupa jednocześnie podnosi swoje umiejętności i kwalifikacje na studiach. Wykres 1. Absolwenci studiów pierwszego stopnia ze względu na kierunek i status społecznozawodowy (w liczebnościach) Biotechnologia N= Edukacja art. w zakr. sztuki muzycznej N= Edukacja art. w zakr. sztuki plastycznej N= Edukacja techniczno-informatyczna N=2 2 0 Ekonomia N= Europeistyka N= Filozofia N= Fizjoterapia N= Grafika N= Historia N= Matematyka N= Pedagogika N= Pielęgniarstwo N= Politologia N= Położnictwo N= Socjologia N= Turystyka i rekreacja N= Wychowanie fizyczne N= Pracuję najemnie Studiuję Prowadzę własną działalność gospodarczą Jestem osobą bezrobotną 24

25 2.3 Kontynuowanie nauki na studiach wyższych W celu sprawdzenia, czy respondenci łączą pracę i naukę zadano pytanie o kontynuowanie studiów. Analiza ze względu na status społeczno-zawodowy wskazuje, iż zdecydowana większość badanych, którzy pracują (81,1%) po ukończeniu studiów pierwszego stopnia kontynuuje. Ponad połowa właścicieli firm także dokształca się na studiach. Tabela 9. Absolwenci studiów pierwszego stopnia ze względu na chęć kontynuowania studiów oraz status społeczno-zawodowy Czy kontynuuje Pan(i) naukę na studiach wyższych? Tak Pracuję najemnie Prowadzę własną działalność gospodarczą Studiuję Jestem osobą bezrobotną Liczebność % 81,1 55,6 100,0 0,0 82,3 Nie Liczebność % 18,9 44,4 0,0 100,0 17,7 Liczebność % 100,0 100,0 100,0 100,00 100,0 Spośród 559 osób, które kontynuują naukę w szkołach wyższych, zdecydowana większość (81,9%) nadal studiuje na Uniwersytecie Rzeszowskim (Tabela A1 w Aneksie). Osoby, które kontynuują studia najczęściej pogłębiają wiedzę na tym samym kierunku w ramach studiów drugiego stopnia (Tabela A2 w Aneksie). Studia na nowym kierunku podjęło 36 osób. Wśród nich największa liczba respondentów rozpoczęła studiowanie na nowym kierunku na Uniwersytecie Rzeszowskim na studiach drugiego stopnia (Tabela A3 w Aneksie). Osoby podejmujące kształcenie na nowym kierunku najczęściej wybierały ekonomię (Tabela A4 w Aneksie). Kontynuacja studiów wynikała przede wszystkim z chęci zwiększenia swoich szans na znalezienie dobrej pracy oraz chęci podniesienia swoich kwalifikacji. Badani kierowali się także potrzebą realizacji swoich zainteresowań i pasji. Prawie co dziesiąta osoba udzielająca odpowiedzi na to pytanie stwierdziła, iż kontynuowanie nauki jest sposobem na uniknięcie bezrobocia (Tabela 10). 25

26 Tabela 10. Absolwenci studiów pierwszego stopnia ze względu na przyczyny kontynuowania studiów Jakie były przyczyny podjęcia przez Pana(nią) studiów? Kontynuowanie nauki jest sposobem na uniknięcie bezrobocia Chcę zwiększyć swoje szanse na znalezienie dobrej pracy Liczebność Odpowiedzi Procent Procent obserwacji 28 9,1 15, ,3 62,5 Chcę podnieść swoje kwalifikacje ,4 60,9 Taki wymóg postawił mi pracodawca 2 0,6 1,1 Chcę realizować swoje zainteresowania i pasje 50 16,2 27,2 Inna przyczyna, jaka? Proszę wpisać 1 0,3 0,5 W pytaniu możliwy był wybór więcej niż jednej odpowiedzi, N= Kształcenie na Uniwersytecie Rzeszowskim a kompetencje badanych Osoby kończące studia pierwszego stopnia w 2010 roku nie zostały objęte zmianami jakie niosą za sobą Krajowe Ramy Kwalifikacji (KRK). Do badania włączono tę kwestię do badania ze względu na fakt, iż wyniki mogą wspomóc projektowanie zmian mających na celu efektywniejsze kształcenie i wspomaganie rozwoju zawodowego studentów Uniwersytetu Rzeszowskiego. Kompetencje poznawcze Tabela 11. Ocena wpływu kształcenia na Uniwersytecie Rzeszowskim na kompetencje poznawcze absolwentów pierwszego stopnia Kreatywność Świadomość potrzeby ciągłego dokształcania się Myślenie analityczne Myślenie syntetyczne Czy studia ukończone w 2010 roku na Uniwersytecie Rzeszowskim przyczyniły się do rozwoju Pana(i) umiejętności/kompetencji poznawczych? Zdecydowanie tak Raczej tak Raczej nie Trudno powiedzieć Zdecydowanie nie * Liczebność % 17,4 39,0 26,6 13,8 3,2 100,0 Liczebność % 29,3 38,6 20,9 7,9 3,3 100,0 Liczebność % 9,9 35,7 31,9 17,4 5,2 100,0 Liczebność % 7,1 32,5 40,6 16 3,8 100,0 * Procentowanie do liczby ważnych odpowiedzi 26

27 Odpowiadając na pytanie dotyczące swoich kompetencji poznawczych badani stwierdzili, iż studia na Uniwersytecie Rzeszowskim w największym stopniu przyczyniły się do wzrostu ich świadomości o potrzebie ciągłego dokształcania się (67,9% łącznie zliczone odpowiedzi Zdecydowanie tak i Raczej tak). Z udzielonych odpowiedzi wynika, że studiowanie najsłabiej wpłynęło na myślenie syntetyczne absolwentów. Kompetencje osobiste Tabela 12. Ocena wpływu kształcenia na Uniwersytecie Rzeszowskim na kompetencje osobiste absolwentów studiów pierwszego stopnia Umiejętność organizacji pracy własnej Określanie priorytetów zadań Samodzielność w wykonywaniu zadań Umiejętność radzenia sobie ze stresem Asertywność Przedsiębiorczość Czy studia ukończone w 2010 roku na Uniwersytecie Rzeszowskim przyczyniły się do rozwoju Pana(i) umiejętności/kompetencji osobistych? Umiejętność radzenia sobie z sytuacjami problemowymi Zdecydowanie tak Raczej tak Raczej nie Trudno powiedzieć Zdecydowanie nie * Liczebność % 8,9 43,7 31,5 13,6 2,3 100,0 Liczebność % 21,8 48,6 19 8,3 2,3 100,0 Liczebność % 12,6 46,5 28,4 9,3 3,3 100,0 Liczebność % 24,3 47,1 20,5 5,7 2,4 100,0 Liczebność % 11,2 29,3 31,6 20, ,0 Liczebność % 12,1 37,4 31,3 15,9 3,3 100,0 Liczebność % 9,6 29,2 30,6 23,9 6,7 100,0 Umiejętność motywowania się do Liczebność osiągnięcia wyznaczonych celów % 19,4 38,9 27,3 10,2 4,2 100,0 * Procentowanie do liczby ważnych odpowiedzi Ocena wpływ kształcenia na Uniwersytecie Rzeszowskim na rozwój kompetencji osobistych absolwentów kształtuje się w następujący sposób: studia w największym stopniu wpłynęły pozytywnie (zliczone łącznie odpowiedzi Zdecydowanie tak i Raczej tak) na umiejętności/kompetencje związane z samodzielnością w wykonywaniu zadań (71,4%) oraz umiejętnością organizacji pracy (70,4%). Badani najsłabiej 27

28 oceniali wpływ studiów na rozwój swoich kompetencji osobistych w obszarze przedsiębiorczości i umiejętności radzenia sobie ze stresem. Kompetencje społeczne Tabela 13. Ocena wpływu kształcenia na Uniwersytecie Rzeszowskim na kompetencje społeczne absolwentów studiów pierwszego stopnia Czy studia ukończone w 2010 roku na Uniwersytecie Rzeszowskim przyczyniły się do rozwoju Pana(i) umiejętności/kompetencji społecznych? Umiejętność argumentowania swojego zdania Zdecydowanie tak Raczej tak Raczej nie Trudno powiedzieć Zdecydowanie nie * Liczebność % 14,8 44,9 25,5 12 2,8 100,0 Umiejętność skutecznego komunikowania się Umiejętność pracy w zespole Umiejętność negocjowania Liczebność % 16, ,7 9,3 2,8 100,0 Liczebność % 24,7 47,4 17,7 8,4 1,9 100,0 Liczebność % 13 42,3 29,8 10,7 4,2 100,0 Umiejętność prezentacji konkretnego zagadnienia Liczebność % 14,8 52,8 23,6 6 2,8 100,0 * Procentowanie do liczby ważnych odpowiedzi Największy pozytywny wpływ studiowania na swoje kompetencje badani zadeklarowali w odniesieniu do umiejętności pracy w zespole (72,1%) oraz umiejętności skutecznego komunikowania się (70,3%). 28

29 Kompetencje specjalistyczno-techniczne Tabela 14. Ocena wpływu kształcenia na Uniwersytecie Rzeszowskim na kompetencje specjalistyczno-techniczne absolwentów studiów pierwszego stopnia Czy studia ukończone w 2010 roku na Uniwersytecie Rzeszowskim przyczyniły się do rozwoju Pana(i) poniższych umiejętności/kompetencji specjalistycznotechnicznych (firmowych)? Używanie języka obcego w mowie i w piśmie (aktywne) Rozumienie wypowiedzi i czytanie w języku obcym (pasywne) Specjalistyczne umiejętności zawodowe Zdecydowanie tak Raczej tak Raczej nie Trudno powiedzieć Zdecydowanie nie * Liczebność % 3,8 19,4 18,5 32,2 26,1 100,0 Liczebność % 3,3 22,7 20,9 28,4 24,6 100,0 Liczebność % 8,4 36,7 30,2 19,1 5,6 100,0 Obsługa komputera Liczebność % 8 31,5 21,1 22,1 17,4 100,0 Znajomość specjalistycznego oprogramowania Liczebność % 3,3 19,8 17, ,4 100,0 * Procentowanie do liczby ważnych odpowiedzi Absolwenci Uniwersytetu Rzeszowskiego najsłabiej oceniali wpływ studiowania na swoje kompetencje specjalistyczno-techniczne. Należy jednak wziąć pod uwagę, iż nie na każdym kierunku odbywają się zajęcia w specjalistycznych pracowniach wyposażonych w specjalistyczny sprzęt i oprogramowanie. Brak wpływu studiów na aktywne i pasywne umiejętności posługiwania się językiem obcym zadeklarowała w obu przypadkach ponad połowa badanych. 29

30 2.5 Ponowny wybór ukończonego kierunku studiów oraz rekomendowanie studiów Tabela 15. Ocena kształcenia na kierunku i na Uniwersytecie Rzeszowskim z perspektywy czasu zdaniem absolwentów studiów pierwszego stopnia Proszę ocenić każde ze stwierdzeń na skali od Zdecydowanie tak do Zdecydowanie nie Wybrał(a)bym jeszcze raz ten sam kierunek studiów Po moim kierunku można pracować w wielu miejscach pracy Absolwenci mojego kierunku nie mają problemów ze znalezieniem pracy Pracodawcy cenią absolwentów z kierunku, który ukończyłem(am) Polecił(a)bym znajomym kierunek studiów, który ukończyłem(am) Polecił(a)bym znajomym studia na Uniwersytecie Rzeszowskim Liczebność Zdecydowanie tak Raczej tak Raczej nie Trudno powiedzieć Zdecydowanie nie * % 19,0 29,4 16,3 23,5 11,8 100,0 Liczebność % 9,7 34,6 18,9 24,4 12,4 100,0 Liczebność % 1,4 6,9 31,8 23,5 36,4 100,0 Liczebność % 1,4 8,7 47,2 21,1 21,6 100,0 Liczebność % 9,2 26,1 24,3 22,5 17,9 100,0 Liczebność * Procentowanie do liczby ważnych odpowiedzi % 20,2 40,4 19,7 13,3 6,4 100,0 Absolwentów zapytano także, czy z perspektywy czasu wybraliby ponownie ten sam kierunek studiów. Wśród osób, które ukończyły studia pierwszego stopnia prawie połowa wybrałaby ponownie ukończony w 2010 roku kierunek studiów. Zdaniem większości absolwentów, inni abiturienci tego samego kierunku mają problemy ze znalezieniem pracy (59,9%). Badani w większej części nie potrafili się jednoznacznie odnieść do twierdzenia, że pracodawcy cenią absolwentów z ukończonych przez nich kierunków. Tylko 35,3% badanych polecałoby swoim znajomym kierunek studiów, który sami ukończyli. Natomiast studia na Uniwersytecie Rzeszowskim swoim znajomym rekomendowałoby 60,6% absolwentów. 30

31 Tabela 16. Braki w programie studiów zdaniem absolwentów studiów pierwszego stopnia Czego Pan(i) zdaniem zabrakło w programie Odpowiedzi Procent studiów a co pomogłoby Panu(i) lepiej poradzić sobie na rynku Liczebność Procent obserwacji pracy? Wiedzy teoretycznej 12 1,8 5,4 Umiejętności praktycznych ,4 73,3 Szkoleń z umiejętności miękkich (np. komunikacja, negocjacje, asertywność, itp.) Szkoleń z zakładania działalności gospodarczej 65 9,8 29, ,9 32,6 Szkoleń z pisania CV i listów motywacyjnych 46 6,9 20,8 Spotkań z pracodawcami zatrudniającymi absolwentów po konkretnym kierunku Rzetelnych informacji o perspektywie zatrudnienia po konkretnym kierunku ,8 71, ,6 58,8 Czegoś innego, czego? Proszę wpisać 18 2,7 8,1 W pytaniu możliwy był wybór więcej niż jednej odpowiedzi, N=221 Absolwenci studiów pierwszego stopnia po ponad roku od zakończenia edukacji wskazali braki w kształceniu na Uniwersytecie, które ich zdaniem znacząco obniżyły ich szanse na rynku pracy. Najczęściej udzielano odpowiedzi, iż zabrakło umiejętności praktycznych, spotkań z pracodawcami zatrudniającymi absolwentów po konkretnym kierunku oraz rzetelnych informacji o perspektywach zatrudnienia po ukończeniu konkretnego kierunku studiów. 2.6 Kierunki migracji zawodowej W celu określenia kierunku migracji zawodowych absolwentów Uniwersytetu Rzeszowskiego, zadano im pytanie czy po ukończeniu studiów poszukiwali pracy w innych województwach. Spośród 221 osób, które nie kontynuowały studiów 40,7% odpowiedziała twierdząco. Najczęściej pracy poza Podkarpaciem poszukiwano w województwach: małopolskim, mazowieckim, lubelskim oraz dolnośląskim. 31

32 Tabela 17. Absolwenci studiów pierwszego stopnia ze względu na poszukiwanie pracy poza województwem podkarpackim i płeć Czy po ukończeniu studiów poszukiwał(a) Pan(i) pracy poza województwem podkarpackim? Kobieta Mężczyzna Liczebność Tak % 41,8 38,1 40,7 Nie Liczebność % 58,2 61,9 59,3 Liczebność % 100,0 100,0 100,0 Tabela 18. Województwa, w których absolwenci studiów pierwszego stopnia poszukiwali pracy W jakich województwach poszukiwał(a) Pan(i) pracy? Liczebność Odpowiedzi Procent Procent obserwacji dolnośląskie 8 6,8 8,9 kujawsko-pomorskie 2 1,7 2,2 lubelskie 17 14,5 18,9 lubuskie 2 1,7 2,2 łódzkie 1 0,9 1,1 małopolskie 53 45,3 58,9 mazowieckie 22 18,8 24,4 opolskie 1 0,9 1,1 śląskie 3 2,6 3,3 świętokrzyskie 5 4,3 5,6 wielkopolskie 2 1,7 2,2 zachodniopomorskie 1 0,9 1,1 W pytaniu możliwy był wybór więcej niż jednej odpowiedzi, N= Podnoszenie kwalifikacji Zdecydowana większość respondentów, do których skierowano pytanie dotyczące dalszego podnoszenia kwalifikacji zawodowych stwierdziła, iż po zakończeniu studiów podejmuje kroki w celu podniesienia swoich kwalifikacji (75,1%). Najliczniejsza grupa badanych, którzy podnoszą swoje kwalifikacje deklaruje, iż odbywa się to przez ich samodzielną aktywność. Kolejnymi formami zdobywania wiedzy i umiejętności, na które wskazywali ankietowani były studia podyplomowe oraz kursy zawodowe. 32

33 Tabela 19. Podnoszenie kwalifikacji przez absolwentów studiów pierwszego stopnia Czy po zakończeniu studiów nadal podnosi Pan(i) swoje kwalifikacje? Kobieta Mężczyzna Tak Nie Liczebność % 77,8 68,3 75,1 Liczebność % 22,2 31,7 24,9 Liczebność % 100,0 100,0 100,0 Tabela 20. Działania podejmowane w celu podnoszenia kwalifikacji przez absolwentów studiów pierwszego stopnia Jakie konkretnie działania po ukończeniu studiów podjął(ęła) Pan(i) w celu podniesienia swoich kwalifikacji? Liczebność Odpowiedzi Procent Procent obserwacji Podjęcie studiów podyplomowych 58 20,5 34,9 Uczestnictwo w kursach językowych 31 11,0 18,7 Uczestnictwo w kursach zawodowych 56 19,8 33,7 Uczestnictwo w szkoleniach miękkich (np. komunikacja, asertywność, negocjacje, itp.) 24 8,5 14,5 Samodokształcanie 74 26,1 44,6 Inne działania 40 14,1 24,1 W pytaniu możliwy był wybór więcej niż jednej odpowiedzi, N= Osoby podejmujące zatrudnienie Na pytania tego bloku odpowiadały osoby, które w trakcie badania pracowały najemnie lub uczestniczyły w stażu. Liczba wszystkich absolwentów studiów pierwszego stopnia, którzy podejmowali pracę zarobkową wynosiła 286 osób, spośród których 168 osób nadal kontynuuje naukę na Uniwersytecie Rzeszowskim. Te osoby zostały wyłączone z dalszego wypełniania ankiety, mając na celu uniknięcie dwukrotnego badania respondentów (po ukończeniu studiów pierwszego i drugiego stopnia). Fakt, iż osoby te nadal studiują na Uniwersytecie Rzeszowskim powoduje, iż zostaną one przesunięte do badania absolwentów studiów drugiego stopnia. Liczba osób, która udzielała odpowiedzi na pytania tego bloku wyniosła 118, co stanowi ona 100% respondentów. 33

34 Tabela 21. Absolwenci studiów pierwszego stopnia pracujący najemnie ze względu na ukończony kierunek studiów oraz płeć Osoby pracujące najemnie ze względu na ukończony kierunek studiów i płeć Kobieta Mężczyzna Edukacja artystyczna w zakresie sztuki plastycznej Ekonomia Europeistyka Fizjoterapia Historia Matematyka Pedagogika Pielęgniarstwo Politologia Położnictwo Socjologia Turystyka i rekreacja Wychowanie fizyczne Liczebność % 1,1 6,5 2,5 Liczebność % 13,8 15,6 14,4 Liczebność % 11,5 3,2 9,3 Liczebność % 8,0 3,2 6,8 Liczebność % 2,3 0,0 1,7 Liczebność % 1,1 3,2 1,7 Liczebność % 33,3 19,4 29,7 Liczebność % 8,0 3,2 6,8 Liczebność % 3,4 6,5 4,2 Liczebność % 1,1 0,0 0,8 Liczebność % 3,4 6,5 4,2 Liczebność % 10,3 22,6 13,6 Liczebność % 2,3 9,7 4,2 Liczebność % 100,0 100,0 100,0 Wśród 118 osób pracujących, które wypełniały blok dotyczący pracy najemnej najliczniej reprezentowane są kierunki: pedagogika, ekonomia oraz turystyka i rekreacja. 34

35 Tabela 22. Absolwenci studiów pierwszego stopnia pracujący najemnie ze względu na ilość miejsc pracy oraz płeć Czy praca, którą Pan(i) aktualnie wykonuje jest pierwszą pracą po ukończeniu studiów? Tak Nie, jest to druga praca Nie, jest to trzecia praca Nie, jest to czwarta praca Nie, jest to piąta praca lub kolejna Kobieta Mężczyzna Liczebność % 51,7 32,3 46,6 Liczebność % 29,9 48,4 34,7 Liczebność % 12,6 9,7 11,9 Liczebność % 3,4 9,7 5,1 Liczebność % 2,3 0,0 1,7 Liczebność % 100,0 100,0 100,0 Prawie połowa badanych, którzy ukończyli studia pierwszego stopnia i udzielali odpowiedzi na pytania tego bloku, w trakcie badania wykonywali swoją pierwszą pracę po ukończeniu studiów. Dla 34,7% respondentów była to druga praca, natomiast dla 11,9% była to trzecia praca od zakończenia studiów w 2010 roku. Absolwenci studiów pierwszego stopnia, którzy nie kontynuują nauki na Uniwersytecie Rzeszowskim i pracują najemnie najczęściej pracowali już w trakcie studiów, dzięki czemu nie borykali się z problemem poszukiwania zatrudnienia tuż po ukończeniu studiów. Do miesiąca czasu od ukończenia studiów pracy poszukiwało 21,2% badanych, zaś od dwóch do sześciu miesięcy 22,0%. Wśród badanych niewielki odsetek osób poszukiwał pracy od 7 do 9 miesięcy (6,8%) i od 10 do 12 miesięcy (4,2%). Po ponad roku od zakończenia studiów na pierwszym stopniu pracę znalazło 7,6% badanych. 35

36 Tabela 23. Absolwenci studiów pierwszego stopnia pracujący najemnie ze względu na czas poszukiwania pracy oraz płeć Ile czasu zajęło Panu(i) znalezienie pierwszej pracy po ukończeniu studiów? Do 1 miesiąca Od 2 do 6 miesięcy Kobieta Mężczyzna Liczebność % 23,0 16,1 21,2 Liczebność % 18,4 32,3 22,0 Od 7 do 9 miesięcy Od 10 do 12 miesięcy Ponad 1 rok Pracowałem(am) już w trakcie studiów Liczebność % 6,9 6,5 6,8 Liczebność % 4,6 3,2 4,2 Liczebność % 8,0 6,5 7,6 Liczebność % 39,1 35,5 38,1 Liczebność % 100,0 100,0 100,0 Wśród 118 pracujących osób najbardziej popularną formą zatrudnienia w trakcie badania była umowa na czas określony. Posiadało ją 33,1% badanych. Nieco mniej 29,7% wskazało, iż posiada umowę na czas nieokreślony. Pracę na podstawie umów cywilnoprawnych świadczyło łącznie 22,8% respondentów. Pozostałe formy zatrudnienia przedstawiono w Tabeli nr