Nowe zadania i nowe wyzwania w warunkach deficytu mocy i niedoboru uprawnień do emisji CO2 Jan Noworyta Doradca Zarządu

Transkrypt

1 Rola giełdy na rynku energii elektrycznej. Nowe zadania i nowe wyzwania w warunkach deficytu mocy i niedoboru uprawnień do emisji CO2 Jan Noworyta Doradca Zarządu Warszawa, 25 kwietnia 2008 Międzynarodowa Debata REDUKCJA EMISJI CO2 RESTYTUCJA MOCY

2 Obraz REE (1) W chwili obecnej hurtowy rynek energii podzielony jest na trzy zasadnicze segmenty: rynek kontraktowy udział tego segmentu w całkowitej sprzedaży odbiorcom końcowym ń wyniósł ł ok. 92% w 2007 roku (w tym KDT-y) rynek SPOT (giełda i platformy obrotu) udział tego segmentu w całkowitej sprzedaży odbiorcom końcowym wyniósł ok. 6% w 2007 roku w tym TGE ponad 2% rynek bilansujący udział tego segmentu w całkowitej sprzedaży odbiorcom końcowym wyniósł ok. 3% w 2007 roku 2

3 Obraz REE (2) Siła rynkowa dwóch dominujących grup wystarczająca do stanowienia lokalnych cen. Stałe tendencje do dalszej administracyjnej konsolidacji Grupa 1 (PGE) Grupa 2 (TAURON) Grupa 3 (ENEA) Grupa 4 (ENERGA) 45% 29% 17% 26% 10% 14% 2% 15% Udział w rynku wytwarzania mierzony produkcją Udział w rynku dystrybucji 3

4 Obraz REE (3) - Subsydiowanie skrośne; - Brak przejrzystości kosztowej i cenowej. W Polsce mamy najwyższe opłaty sieciowe i najniższe ceny energii w UE. Jest to sytuacja bardzo niekorzystna z punktu widzenia bezpieczeństwa energetycznego systemu, gdyż czyni nieopłacalnymi niezbędne inwestycje w podsektorze wytwórczym. 4

5 Obraz REE (3) Bilans szczytowej podaży* oraz szczytowego zapotrzebowania na energię elektryczną w Polsce (GW) 32,6 33,2 26,8 27,1 26,0 27,1 26,5 27,9 27,3 28,3 28,6 27,0 26,9 30,5 29,9 29,4 27,5 27,9 27,8 31,9 31,2 27,3 27,3 26,2 26,1 * Moc netto elektrowni i elektrociepłowni systemowych skorygowana o przewidywaną dyspozycyjność, uwzględnia wszystkie planowane inwestycje w krajowe moce wytwórcze. W roku 2008 szczytowa podaż 27 GW odpowiada mocy zainstalowanej ~35 GW. 25, podaż popyt Źródło: PGE 5

6 Obraz REE (4) Wadliwie skonstruowany rynek bilansujący Zamiast pełnienia funkcji rynku technicznego stał się konkurencją dla rynku giełdowego i innych platform obrotu energią. 6

7 Obraz REE (4) Średnie ceny (1)/ różnica TGE - RB (2) dla poszczególnych godzin w okresie od do [zł/mwh]. 260,00 200,00 (1) 140,00 80, ,00 30,00 10,00 (2) RB CROs TGE -10, , ,00-70,00 7

8 Obraz REE (4) Średnie obroty dla poszczególnych godzin w okresie od do [MWh] Zapotrzebowanie w KSE Rynek Bilansujący SPOT (TGE i POEE) 8

9 Obraz REE (5) Przydział uprawnień na II fazę EU ETS Przegrana Polski przed Europejskim Sądem w Luksemburgu czyżby jednak 208,5 mln ton CO 2? POLSKA: 208,5 mln ton - 26,7 % EUROPA: 2080,93 mln ton - 10,5 % 9

10 Obraz REE (5) Przewidywana emisja CO2 w energetyce zawodowej oraz przyznany limit pozwoleń (mln ton CO2) 148,5 152,9 3% rocznie 162,3 157,6 167,2 172,2 132 Proponowany limit pozwoleń dla energetyki zawodowej W latach energetyce brakować będzie pozwoleń na emisję od 21 do 40 mln ton CO2 rocznie. Łączny koszt może sięgnąć 14,4 28,9 mld zł* *Liczony po cenie /tonę, kurs 3,8 PLN/EUR Źródło: PGE 10

11 Obraz REE (5) Ceny EUA i CER na II fazę EU ETS Deutsche Bank podtrzymuje prognozę cen uprawnień do emisji CO 2 w II fazie EU ETS na poziomie 35 EUR/t CO 2 Źródło: Tendances Carbone April 2008, 11

12 Co jest istotnego do zrobienia w obszarze krajowym (1): Cena odniesienia dla kontraktów dwustronnych Wykreowanie rynkowej (wiarygodnej opartej na dużym wolumenie) ceny energii elektrycznej dla różnej długości kontraktów terminowych, będącej ceną odniesienia dla uczestników rynku, wtym także dla podmiotów w skonsolidowanych grupach energetycznych. 12

13 Co jeszcze jest istotnego do zrobienia w obszarze krajowym (2): Zmiany w mechanizmie bilansującym - Likwidacja subsydiowania skrośnego. Mechanizm Bilansujący musi być neutralny finansowo, tzn. przychody z opłat za niezbilansowanie muszą pokrywać koszty związane z zarządzaniem ograniczeniami systemowymi. Niedopuszczalne jest obciążanie tymi kosztami innych firm (i odbiorców końcowych) poprzez dodatkowe opłaty w taryfie przesyłowej. - zmiana zasad płatnościś za generację wymuszoną systemowo (zachęty muszą być wystarczające aby wytwórcy byli zainteresowani świadczeniem tej usługi). - Wprowadzenie odpowiednich mechanizmów zapobiegających wykorzystywania rynku bilansującego jako kolejnego segmentu rynku energii rynek bilansujący tylko rynkiem technicznym 13

14 Co jest istotnego do zrobienia w obszarze polskiej giełdy energii: Centralizacja popytu i podaży w obszarze krajowym... Jedno miejsce = większa płynność Co zrobić? Większa płynność = cena referencyjna Jeden kraj, jedna giełda energii Obowiązek ą zakupu przez giełdęę (przykład włoski przy dużej konsolidacji rynku obowiązek zakupu na jednej giełdzie.) 14

15 Co jest istotnego do zrobienia w obszarze polskiej giełdy energii: Uruchomienie Rynku terminowego konieczność powstania Izby Rozliczeniowej. Odrębnej w stosunku do Giełdy, przenoszącej ryzyko rozliczeń. Uruchomienie Rynku Dnia Bieżącego Umożliwiającego dobilansowanie portfela za pośrednictwem giełdy energii w dniu dostawy. (konieczne zmiany w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki, w Regulaminie Rynku Bilansującego zatwierdzonego przez Prezesa URE, przygotowanie techniczne OSP oraz zmiana w regulaminie TGE. Giełda jest przygotowana technicznie do uruchomienia RDB. 15

16 Docelowy model rynku hurtowego Rynek Terminowy Rynek Dnia Następnego Rynek Dnia Bieżącego Mechanizm Bilansujący Izba rozliczeniowa energetyki Rynek z dostawą fizyczną TGE: standardowe kontrakty OTC: standardowe i niestandardowe kontrakty Rynek instrumentów rozliczanych finansowo TGE: standardowe kontrakty Towarowa Giełda Energii Kontrakty dwustronne OTC Towarowa Giełda Energii Kontrakty dwustronne OTC OSP Lata, miesiące, tygodnie, dni przed terminem dostawy Dzień n-1 Jest jeszcze dużo do zrobienia!!! Termin dostawy energii czas 16

17 Obszar międzynarodowy ę y - uruchomienie w pełni konkurencyjnego rynku regionalnego Co do zrobienia: Rozbudowa połączeń międzysystemowych z sąsiednimi rynkami, Mechanizm Market Coupling (Koncepcja zarządzania ograniczeniami systemowymi dla wymiany międzysystemowej z wykorzystaniem Rynku Dnia Następnego i Rynku Bieżącego giełd energii w regionie), i Wprowadzenia tych samych reżimów czasowych, produktów rynkowych i podobnych zasad bilansowania w całym regionie. 17

18 Sposób na niedobór uprawnień Najważniejsze to zmiana podejścia z fundamentalnego na prorynkowe. Uprawnienia do emisji CO2 są towarem, którym można handlować. Wzorem koncernów energetycznych aktywne uczestniczenie w EU ETS na wszystkich możliwych obszarach: Rynek OTC Rynek giełdowy Transakcje SWAP, SPOT, terminowe finansowe i forward. 18

19 Dziękuję za uwagę! TGE S.A. kontakt: Tel: Fax: