Loctite i Teroson w serwisie samochodowym

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Loctite i Teroson w serwisie samochodowym"

Transkrypt

1 Dodatki techniczne dostępne w wersji elektronicznej na Spis treści Produkty firm i Teroson w serwisie samochodowym Kompendium praktycznej wiedzy Autor: mgr inż. Stefan Myszkowski Dodatek techniczny do WIADOMOŚCI Inter Cars SA nr 44/Lipiec Zabezpieczanie połączeń gwintowych Przyczyny luzowania się połączeń gwintowych 1.2. Samoodkręcanie się połączeń gwintowych 1.3. Typowe zabezpieczenia połączeń gwintowych 1.4. Zabezpieczenie połączeń gwintowych z wykorzystaniem klejów 1.5. Dobór kleju do zabezpieczania połączeń gwintowych 1.6. Nanoszenie kleju na połączenia gwintowe 1.7. Śruby i nakrętki powlekane wstępnie klejem 2. Uszczelnianie gwintów rurowych 9 3. Uszczelnianie powierzchni Trudności z zapewnieniem szczelności połączonym powierzchniom 3.2. Uszczelnianie powierzchni kołnierzy sztywnych, uszczelkami dociskowymi 3.3. Uszczelnianie powierzchni kołnierzy sztywnych uszczelką anaerobową 3.4. Uszczelnianie powierzchni kołnierzy elastycznych, uszczelką silikonową 3.5. Doszczelnianie powierzchni kołnierzy sztywnych, uszczelnionych uszczelkami dociskowymi 4. Kleje do szyb samochodowych Poduszki powietrzne a szyba przednia 4.2. Rodzaje klejów do szyb 4.3. Kontrola wytrzymałości kleju do szyb 4.4. Czas gotowości do jazdy i czas całkowitego utwardzenia kleju do szyb 4.5. Informacje o czasie gotowości do jazdy na etykietach klejów do szyb

2 Produkty firm i Teroson w serwisie samochodowym Od autora 1. Zabezpieczanie połączeń gwintowych Szanowni czytelnicy, od najmłodszych lat towarzyszę rajdom samochodowym. W połowie lat osiemdziesiątych, na samochodach rajdowych zespołu fabrycznego FSO Sport pojawiły się reklamy firmy. Poniżej dowód - Polonez 2000, załogi Janusz Szerla/ Marek Oziębło, na trasie Rajdu Zimowego w Również w samochodach serwisowych, głównie zagranicznych zespołów, widziałem produkty firmy. Zadawałem sobie wówczas pytanie, do czego służą? Podpytywałem serwisantów - często nie byli zbyt rozmowni. Dopiero na początku lat dziewięćdziesiątych, wizyta pracowników tej firmy na Politechnice Wrocławskiej, pozwoliła mi bliżej poznać te produkty. Producenci samochodów starają się, aby ich produkt był niezawodny, nie wyciekały z niego płyny eksploatacyjne, a jednocześnie bezpieczny. Byłoby to trudne do zrealizowania bez produktów firm i Teroson, marek należących do koncernu Henkel (tak, to ten, który również produkuje proszki do prania), dlatego coraz więcej technologii firm i Teroson jest stosowanych w pojazdach. Chcę je Państwu trochę przybliżyć. Stosowanie środków obu firm jest wskazane, a często konieczne, podczas napraw w serwisie, aby spełnić wymagania technologii napraw producenta pojazdu. Niektóre z nich mogą jednak stwarzać serwisom problemy (np. demontaż części), szczególnie, jeśli pracownicy ich nie znają. Ze swojego doświadczenia dodam, że wykorzystując środki obu firm można naprawić różne elementy (skleić, zregenerować), unikając ich wymiany na nowe. Aby to uczynić z sukcesem, trzeba najpierw dobrać odpowiedni produkt, co nie zawsze jest łatwe. Polecam odwiedziny strony internetowej lekturę materiałów informacyjnych oraz uczestnictwo w szkoleniach o produktach i Teroson organizowanych przez Inter Cars - byłem, warto. Dziękuję za pomoc przy przygotowaniu tego materiału Pani Annie Zgódce i Panu Radosławowi Salamonikowi z firmy Henkel Polska. Stefan Myszkowski stefan.myszkowski@skk.auto.pl Zdjęcie na okładce Przyczyny luzowania się połączeń gwintowych To następstwo nieuniknionych procesów zachodzących w połączeniach gwintowych, błędów konstrukcyjnych lub obsługowych. Na rys.1 są widoczne kołnierze 1 i 2 skręcone śrubą z nakrętką. Śruba jest obciążona siłą F S (suma siły wywołanej dokręceniem śruby i siły zewnętrznej obciążającej śrubę). Jeśli chropowatość kołnierza 2 będzie nadmierna, to wskutek nacisku powierzchniowego podkładki pod nakrętką, kołnierz 2 osiądzie o wartość A. Również jeśli materiał kołnierza 2 będzie miał za mała wytrzymałość na ściskanie, to nacisk powierzchniowy podkładki pod nakrętką, spowoduje, że materiał pod nakrętką, po upływie jakiegoś czasu, osiądzie o wartość A (rys.1) - nazywamy to pełzaniem materiału. W każdym z obu przypadków, nastąpi zmniejszenie naprężenia wstępnego w śrubie (to tak, jakbyśmy trochę rozkręcili połączenie gwintowe), co zwiększa ryzyko samoodkręcania się połączenia gwintowego - patrz podrozdział 1.2. Rys.1 Na zjawisko samoodkręcania się połączeń gwintowych narażone są np. kołnierze uszczelnione uszczelką (rys.2). Po ich skręceniu, siłą F S rozciągająca śrubę jest równoważona przez siły F U, z którymi uszczelka naciska na kołnierze. Jednak z upływem czasu sprężystość uszczelki maleje (mówimy o tzw. relaksacji naprężeń), co powoduje jej osiadanie, oznaczone na rys.2 jako przesunięcie kołnierza o wielkość B. W konsekwencji maleje siła F S rozciągająca śrubę, co zwiększa ryzyko samoodkręcania się połączenia gwintowego. Kolejną przyczyną sprzyjającą samoodkręcaniu się połączeń 2 Dodatek techniczny

3 Produkty firm i Teroson w serwisie samochodowym Rys.2 gwintowych jest trwałe wydłużanie się śrub pod wpływem przyłożonego obciążenia. Zawsze obciążenie śruby siłą osiową powoduje jej wydłużanie się. Jeśli następuję to w tzw. zakresie sprężystym, to po odjęciu siły wydłużenie zanika. Jeśli jednak przyłożona siła powoduje również odkształcenie plastyczne śruby, to po odjęciu siły, odkształcenie sprężyste zaniknie, ale plastyczne trwale pozostanie. Zobaczmy to na przykładzie śruby 1 (rys.3), która łączy elementy 2 i 3. Po dokręceniu, na śrubę 1 działa siła F D1, która śrubę rozciąga (rys.3a). Początkowo śruba 1 ma długość L 1. Jeśli śruba dodatkowo zostanie obciążona siłą F O, w osi śruby, wówczas wydłuży się do wartości L 2 (rys.3b). Elementy 1 i 2 będą się mogły nawet od siebie oddalić w kierunku osi śruby, co przesadnie pokazuje rysunek (rys.3b). Jeśli jednak suma sił F D1 i F O, oprócz odkształcenia sprężystego, spowoduje również odkształcenie plastyczne, to po odjęciu siły F O, pozostanie odkształcenie plastyczne (rys.3c). Śruba będzie miała wówczas długość L3, mniejszą od długości L 2 (gdy działały siły F D1 i F O ) ale większa od długości początkowej śruby L1 (gdy tylko działała siła F D1 ). Większa długość śruby spowoduje, że elementy 2 i 3 będą dociskane z mniejszą siłą F D2, co zwiększa ryzyko wzajemnych przemieszczeń obu elementów oraz samoodkręcania się połączenia gwintowego. Dodam dla wyjaśnienia, że dokręcanie śrub za duża wartością momentu obrotowego może spowodować ich Rys.4 odkształcenie plastyczne, już w fazie dokręcania lub spowodować, że nastąpi to gdy złącze gwintowe zostanie obciążone siłą, dla której zostało obliczone, przy której odkształcenie plastycznie nie powinno wystąpić Samoodkręcanie się połączeń gwintowych Dokręcone połączenie gwintowe: śruba (rys.3) lub śruba z nakrętką (rys.4), pracuje jak sprężyna - ściska ze sobą wszystkie łączone elementy siłą F S (rys.4). Powoduje ona, że siły tarcia występujące na gwincie, pod łbem śruby i pod nakrętką oraz pomiędzy powierzchniami łączonych elementów, zabezpieczają połączenie gwintowe przed samoodkręcaniem się. Jeśli wartość siły F S maleje, np. z powodów podanych na rys.1, 2 i 3, wówczas maleją również siły tarcia, które utrzymują połączenie gwintowe w stanie skręcenia. Gdy połączenie gwintowe jest poddane zmiennym obciążeniom wzdłużnym, poprzecznym (kierunek A, rys.4), drganiom, lub zmianom temperatury, istotnym dla materiałów połączenia, sprzyja to samoodkręcaniu się połączenia gwintowego (obrót O, rys.4). Samoodkręcanie się nakrętki powoduje dalszy spadek siły osiowej F S, co sprzyja jej dalszemu samoodkręcaniu się. Z tych powodów, konieczne jest zabezpieczanie połączeń gwintowych przed samoodkręcaniem się. Rys.3 Dodatek techniczny 3

4 Produkty firm i Teroson w serwisie samochodowym 1.3. Typowe zabezpieczenia połączeń gwintowych Rys.5 (Źródło: ) Rys.6 (Źródło: ) Rys.7 (Źródło: ) Zabezpieczenie podatne. Zasada działania tych zabezpieczeń polega na zwiększeniu sprężystości połączenia gwintowego, w celu utrzymania w nim siły wzdłużnej, mimo np. wydłużania się śruby. W tym celu stosuje się podkładki stożkowe lub sprężyste (rys.5). Zabezpieczenie to nie jest jednak skuteczne, gdy występują obciążenia zmienne w kierunku prostopadłym do osi śruby. Zabezpieczenie elementów gwintowanych przed wypadaniem. Te zabezpieczenia pozwalają na niewielkie poluzowanie się złącza, ale nie pozwalają na rozpadnięcie się połączenia. W ten sposób zabezpieczają Np. podkładki zaginane (rys.6) i zawleczki (rys.7). Zabezpieczenie połączeń gwintowych przez samoodkręcaniem się. Ta metoda zabezpiecza połączenie przez zwiększenie sił tarcia występujących w połączeniu. Można to uzyskać z wykorzystaniem: dwóch nakrętek (rys.8) - wadą tego rozwiązania jest większy koszt, wymiary i masa połączenia, ale zaletą dostępność rozwiązania; nakrętki z wkładką nylonową (rys.9) - są to nakrętki jednorazowe; podkładki z kołnierzem zębatym; śruby z kołnierzem żebrowym. Nowoczesnym i skutecznym środkiem do zabezpieczania połączeń gwintowych przed samoodkręcaniem się, są kleje, jeśli pozwalają na to warunki pracy złącza gwintowego, np. temperatura Zabezpieczenie połączeń gwintowych z wykorzystaniem klejów Rys.8 (Źródło: ) Rys.9 (Źródło: ) Firma, oferuje do zabezpieczania połączeń gwintowych kleje jednoskładnikowe, płynne lub półstałe z grupy produktów anaerobowych (rys.10). Po naniesieniu na gwint i skręceniu połączenia gwintowego, klej do zabezpieczania gwintów wypełnia przestrzenie pomiędzy zwojami gwintu (rys.11) i rozpoczyna się proces jego utwardzania. Kleje z grupy anaerobowych: utwardzają się w temperaturze pokojowej; proces utwardzania rozpoczyna się po wyeliminowaniu kontaktu z tlenem; rolę katalizatora w procesie utwardzania spełnia metal (miedź, stal), którego obecność sprzyja procesowi polimeryzacji. W przypadku klejów do gwintów, po wypełnieniu przestrzeni pomiędzy zwojami gwintów i wniknięciu w najdrobniejsze szczeliny, dzięki cesze kapilarności, klej pozbawiony kontaktu z tlenem i stykający się z metalem, zaczyna się utwardzać. Utwardzony klej zakleszcza się w mikronierównościach obu łączonych części. 4 Dodatek techniczny

5 Produkty firm i Teroson w serwisie samochodowym Rys.10 (Źródło: ) Kleje z grupy anaerobowych cechują się: wysoką wytrzymałością na ścinanie; odpornością na temperatury, w zakresie od -55 do 230 O C; krótkim czasem utwardzania; działaniem uszczelniającym, przy doskonałej odporności chemicznej; odpornością na drgania. Skuteczność zabezpieczenia połączeń gwintowych przed samoodkręcaniem się, z wykorzystaniem różnych środków zabezpieczających, przedstawia rys.12. Widać na nim, że zabezpieczenie klejem połączenia gwintowego, podczas próby mającej na celu spowodowanie samoodkręcania się złącza gwintowego, czyli zmniejszenie siły naprężenia wstępnego śruby, pozwala przez cały czas tej próby, utrzymać stałą wartość siły naprężenia wstępnego śruby, bliską wartości uzyskanej po dokręceniu połączenia gwintowego. Niektóre z płynnych klejów, jeszcze w stanie płynnym, ułatwiają dokręcanie połączeń gwintowych, ponieważ wartość współczynnika tarcia między zwojami gwintu jest porównywalna z wartością współczynnika tarcia dla gwintów pokrytych olejem. Rys.11 (Źródło: ) Rys.12 Porównanie przebiegu luzowania się połączeń gwintowych, przez określenie zmiany siły napięcia wstępnego połączenia gwintowego, w zależności od ilości cykli obciążenia połączenia gwintowego (obciążenie udarowe i drgania, działające prostopadłe do osi śruby). Za 100% przyjęto siłę napięcia wstępnego, bezpośrednio po skręceniu złącza. Badania zostały wykonane na urządzeniu badawczym firmy. (Źródło: ) 1.5. Dobór kleju do zabezpieczania połączeń gwintowych Dla danego połączenia i warunków pracy, należy dobrać odpowiedni produkt. Nie zawsze jest to łatwe, ze względu na ich różnorodność w ofercie firmy. Najłatwiejsza sytuacja jest wówczas, jeśli w fabrycznej dokumentacji serwisowej jest podane oznaczenie kleju, który należy zastosować. Często, nawet jeśli ją posiadamy, to są w niej podane oznaczenia producenta samochodu, których nie ma w katalogu firmy. Wątpliwości mamy też jeśli np. chcemy klejem zastąpić tradycyjne zabezpieczenie. W obu przypadkach konieczny jest samodzielny dobór środka - pomocne mogą być w nim wskazówki zamieszczone poniżej oraz informacje z tabeli 1. W przypadku wątpliwości, wskazany jest kontakt z osobami z krajowego przedstawicielstwa firmy. Postać kleju. Większość klejów jest oferowana w konsystencji płynnej. Dwa w konsystencji półstałej, w sztyfcie (rys.10). Kleje w konsystencji płynnej różnią się od siebie lepkościami. Gdy zależy nam, aby klej miał szczególnie dobre własności kapilarne, aby wypełniał możliwie małe szczeliny, wówczas należy wybrać klej o możliwie małej lepkości, np. 270, 2400 lub 2700 (dane dostępne w materiałach firmy ). Klej w postaci płynnej, po miejscowym nałożeniu, rozpływa się po zwojach gwintu. Niestety ma tendencję do ściekania z gwintu. Tej wady nie mają kleje w konsystencji półstałej. Łatwiej jest wkręcać śrubę nim pokrytą np. w kierunku pio- Dodatek techniczny 5

6 Produkty firm i Teroson w serwisie samochodowym Rys.13 (Źródło: ) Rys.14 (Źródło: ) nowym lub pokryć kilka śrub klejem, przed montażem, bez obawy, że klej ścieknie. Niedogodnością jest dłuższy czas nanoszenie na gwint kleju w konsystencji półstałej (nierozpływa się po gwincie). Zakres temperatur pracy. Dla większości produktów jest on taki sam - od -55 do +150 C. Kilka klejów skutecznie zabezpiecza również przy wyższych temperaturach - patrz tabela 1. Rozmiar gwintu. Dla każdego kleju podany jest maksymalny rozmiar gwintu, do którego zabezpieczenie jest skuteczne, oraz możliwy będzie jego demontaż. Wytrzymałość kleju. Orientacyjnie są używane określenia: niska, średnia i wysoka. Bardziej dokładną informacją jest wartość momentu obrotowego, która przy odkręcaniu zerwie zabezpieczenie klejem śruby M10 (po zerwaniu zabezpieczenia, możliwe jest dalsze odkręcanie). Widać z danych w tabeli 1, że kleje (po związaniu), cechuje różna wytrzymałość. Klej 243 (rys.13), który w ocenie firmy ma uniwersalne zastosowanie, cechuje średnia wytrzymałość. Gdy zależy nam na silniejszym zabezpieczeniu połączenia gwintowego (złącze poddane jest silniejszemu działaniu czynników, które sprzyjają samoodkręcaniu się) lub połączenie przeznaczone jest tylko wyjątkowo do demontażu, zalecone jest użycie np. kleju 270. Pamiętać jednak należy, że wraz ze wzrostem wytrzymałości kleju, rośnie trudność późniejszego demontażu połączenia gwintowego. Materiał łączonych elementów gwintowanych. Szybkość utwardzania się kleju anaerobowego zależy od rodzaju materiału, z którym styka się klej. Jeśli materiałem śruby jest zwykła stal lub mosiądz, to klej anaerobowy utwardza się najszybciej. Jeśli natomiast śruba: wykonana jest ze stali wysokostopowej, nierdzewnej; pokryta jest cynkiem, chromem, warstwą tlenków lub powłoką anodową; to proces utwardzania może przebiegać wolniej, a więc, trzeba będzie dłużej czekać, na osiągnięcie przez klej pełnej wytrzymałości. Szybkość utwardzania większości klejów, np. 243, 248, 268, jest podobna dla różnych materiałów. Są jednak takie, np. 222, który w kontakcie ze stalą szlachetną utwardza się znacznie wolniej. Jeśli śruba jest wykonana ze zwykłej stali, to już po ok. 15 min 222 utwardzi się na tyle, że nie odkręcimy jej ręką. Jeśli jednak śruba będzie wykonana ze stali szlachetnej, to nastąpi to dopiero po ok. 360 min. Jeśli śruba jest wykonana z materiału, który nie sprzyja procesowi utwardzenia kleju, wówczas dla skrócenia czasu utwardzania można zastosować klej zalecany do tego typu materiałów, np. 270 i Oczywiście powyższe informacje odnoszą się również do materiału, w którym jest wykonany gwintowany otwór. Czas, po którym ręką nie można rozkręcić połączenia gwintowego. Konieczne jest już użycie do tego celu narzędzi. Ten czas jest zależny od materiału, z którym styka się klej. Przykładowo: dla śruby ze stali zwykłej lub szlachetnej i kleju 243, ten czas wynosi 10 min; dla śruby ze stali zwykłej i kleju 248 ten czas wynosi 10 min, ale dla tego samego kleju i śruby ze stali szlachetnej ten czas wynosi 20 min. Czas uzyskania pełnej wytrzymałości. Przykładowo, w temperaturze 22 O C dla klejów: 243 i 2400, ten czas wynosi 2 h; 270 i 2700, ten czas wynosi 3 h; 222, ten czas wynosi 6 h. Odporność na smar i olej. Najlepiej jeśli, klej jest nanoszony na czystą (bez korozji) i odtłuszczoną powierzchnię gwintu. Jednak w praktyce warsztatowej trudno czasami spełnić ten warunek. Z tego powodu takie kleje jak: 243, 270 lub 278 tolerują, powierzchnia gwintu, które nie są dokładnie odtłuszczone. Odporność na substancje chemiczne. Kleje anaerobowe wykazują odporność na większość cieczy i gazów używanych w przemyśle (w sprawie szczegółowej informacji o odporności, proszę o kontakt z firmą ), dlatego połączenia gwintowe zabezpieczone klejem są szczelne w stosunku do większości z nich. Są również szczelne w stosunku do wilgoci, czyli zapobiegają korozji złącza. Łatwość demontażu połączenia gwintowego. Miarą 6 Dodatek techniczny

7 Produkty firm i Teroson w serwisie samochodowym Produkt Postać/kolor płynna / fioletowy płynna / niebieski półstała / niebieski półstała / czerwony płynna / zielony płynna / zielony płynna / niebieski płynna / zielony płynna / zielony Rozmiar gwintu Orientacyjna wytrzymałość / moment obrotowy zrywający zabezpieczenie, dla śruby M10 Tabela 1 Kleje firmy do zabezpieczania połączeń gwintowych Zakres temperatury pracy Cechy szczególne do M36 niska / 6Nm -55 do +150 C demontaż przy użyciu zwykłych narzędzi; do zabezpieczania śrub regulacyjnych i wkręcanych w materiały o niskiej wytrzymałości, np. aluminium czy mosiądz; do M36 średnia / 26Nm -55 do +180 C demontaż przy użyciu zwykłych narzędzi; skuteczny przy zabezpieczaniu większości połączeń gwintowych, wykonanych z różnych materiałów; skuteczny również przy niedokładnie odtłuszczonych gwintach; do M50 średnia / 17Nm -55 do +150 C demontaż przy użyciu zwykłych narzędzi; nie skapuje, nie spływa skuteczny przy zabezpieczaniu większości połączeń gwintowych, wykonanych z różnych materiałów; do M50 wysoka / 17Nm -55 do +150 C demontaż możliwy po podgrzaniu do temperatury 250 C; nie skapuje, nie spływa do montażu śrub lub nakrętek, które nie powinny się poluzować, oraz takich, które tylko wyjątkowo są przeznaczone do demontażu; do M20 wysoka / 33Nm -55 do +180 C demontaż możliwy po podgrzaniu do temperatury 250 C; do montażu śrub lub nakrętek, które nie powinny się poluzować, oraz takich, które tylko wyjątkowo są przeznaczone do demontażu; zalecany do zabezpieczania gwintów, wykonanych ze stali nierdzewnej, aluminium, z pokryciem galwanicznym warstwy wierzchniej lub pokrytych powłokami niezawierającymi chromu; skuteczny również przy niedokładnie odtłuszczonych gwintach; do M36 wysoka / 42Nm -55 do +200 C do montażu śrub lub nakrętek, które nie powinny się poluzować, oraz takich, które tylko wyjątkowo są przeznaczone do demontażu; skuteczny również przy niedokładnie odtłuszczonych gwintach; do M36 średnia / 20Nm -55 do +150 C demontaż przy użyciu zwykłych narzędzi; bardzo dobra odporność chemiczna utwardzonego produktu; spełnia zaostrzone wymagania w zakresie wpływu na zdrowie i bezpieczeństwo pracy; do M20 wysoka / 20Nm -55 do +150 C demontaż możliwy po podgrzaniu do temperatury 250 C; bardzo dobra odporność chemiczna utwardzonego produktu; do montażu śrub lub nakrętek, które nie powinny się poluzować, oraz takich, które tylko wyjątkowo są przeznaczone do demontażu; spełnia zaostrzone wymagania w zakresie wpływu na zdrowie i bezpieczeństwo pracy; do M20 wysoka / 38Nm -55 do +150 C do montażu śrub lub nakrętek, które nie powinny się poluzować, oraz takich, które tylko wyjątkowo są przeznaczone do demontażu; może być stosowany do zabezpieczania gwintów wykonanych różnych metali, a szczególnie ze stali nierdzewnej, cynkowanych oraz chromowanych; łatwości demontażu jest orientacyjna wytrzymałość kleju. Połączenia zabezpieczone klejem o niskiej lub średniej wytrzymałości, można demontować bez dodatkowych zabiegów, z użyciem zwykłych narzędzi. Połączenia zabezpieczone klejem o wysokiej wytrzymałości, trzeba przed demontażem podgrzać do temperatury ok. 250 C, aby klej uległ destrukcji - wówczas demontaż jest możliwy. Powyższe należy uwzględnić dobierając klej, gdyż nie każde miejsce można bezpiecznie podgrzać. Zastosowanie dedykowane. Przykładowo 222 jest zalecany do zabezpieczania śrub regulacyjnych i wkręcanych w materiały o niskiej wytrzymałości, np. aluminium czy mosiądz. W przypadku kleju 2700 podkreślana jest jego szczególna odporność termiczna i chemiczna. zabezpieczania połączeń gwintowych, który toleruje niedokładnie odtłuszczone powierzchnie, np. 243, 270 lub 278. Na gwint śruby wkręcanej w otwór przelotowy, gwintowany (rys.15a), na odcinku przewidywanego skręcenia, nanosimy kilka kropel kleju w postaci płynnej. Śrubę trzymamy poziomo. Klej rozpłynie się po gwincie, a po wkręceniu w otwór (rys.15b) wypełni szczelinę pomiędzy oboma gwintami Nanoszenie kleju na połączenia gwintowe Przed naniesieniem kleju, gwint czyścimy z korozji oraz staramy się go możliwie maksymalnie odtłuścić. Firma zaleca użycie w tym celu odtłuszczacza Jeśli nie jesteśmy tego w stanie osiągnąć, należy użyć kleju do Rys.15 Nanoszenie płynnego kleju na śrubę wkręcaną do otworu przelotowego, gwintowanego - patrz podrozdział (Źródło: ) Dodatek techniczny 7

8 Produkty firm i Teroson w serwisie samochodowym Rys.16 Nanoszenie płynnego kleju na śrubę lub szpilkę, na którą będzie nakręcona nakrętka- patrz podrozdział (Źródło: ) Rys.18 Nanoszenie kleju w postaci półstałej na gwint śruby - patrz podrozdział (Źródło: ) Jeśli na śrubę lub szpilkę będzie nakręcana nakrętka (rys.16), to na odcinku przewidywanego skręcenia z nakrętką, na gwint śruby, nanosimy kilka kropel kleju w postaci płynnej. Jeśli śruby lub szpilki są wkręcane w otwory nieprzelotowe, gwintowane, to klej w postaci płynnej wprowadzamy na dno otworu (rys.17a). Jeśli bowiem klejem zostałby pokryty gwint śruby lub szpilki, to przy ich wkręcaniu w otwór nieprzelotowy, powietrze wytłaczane przez wkręcaną śrubę zepchnie część kleju z gwintu, co obniży siłę zabezpieczenia. Na dno otworu należy wprowadzić taką ilość kleju (rys.17b), aby przy wkręcaniu śruby lub szpilki została ona wytłoczona wzdłuż gwintu i pokryła go na przewidywanej długości skręcenia. Aby zmniejszyć ilość kleju wprowadzanego na dno otworu nieprzelotowego, można umieścić tam gumowy korek, który wypełni dno otworu. Jeśli stosujemy klej w postaci półstałej, w sztyfcie (rys.18), to na przewidywanej długości skręcenia nanosimy go na gwint śruby, wykonując ruchy prostopadłe do linii gwintu. Jeśli kleje są stosowane w temperaturze poniżej 5 C, zaleca się użycie aktywatorów lub 7649, które wspomogą proces utwardzania. Nanosimy je na gwint przed naniesieniem kleju. Oboma aktywatorami, niezależnie od temperatury, można pokrywać również gwinty śrub wykonanych z tych materiałów lub pokrytych takimi pokryciami, w obecności których proces utwardzania kleju przebiega wolniej. Ze względu na sposób utwardzania kleju anaerobowego do zabezpieczania połączeń gwintowanych, może on dowolnie długo być przechowywany w opakowaniu, bez ryzyka, że stwardnieje, bowiem jak już wiemy (podrozdział 1.4.) warunkami do rozpoczęcia utwardzania jest brak kontaktu z tlenem i kontakt z metalem Śruby i nakrętki wstępnie powlekane klejem Czasami kupując nową śrubę lub nakrętkę, jej gwint, na całej długości lub tylko części, jest pokryty suchą w dotyku powłoką (rys.19). Znajdują się w niej mikrokapsułki z utwardzaczem. Przy montażu połączenia gwintowego ulegają one zgnieceniu. Uwolniony utwardzacz reaguje chemicznie z drugim składnikiem kleju, naniesionym fabrycznie na gwint, w postaci powłoki. Powstały klej, po utwardzeniu, zabezpiecza i uszczelnia połączenie. Zabezpieczenie połączenia gwintowego, nanoszone w postaci suchej powłoki na nową śrubę czy nakrętkę, to dla producenta samochodu gwarancja użycia właściwego środka, w prawidłowy sposób, a dla mechanika ułatwienie pracy. W tym miejscu zwrócę jednak uwagę, że dla niektórych śrub, wymóg każdorazowego stosowania nowych śrub, może wynikać z faktu, że są one dokręcane do granicy plastyczności. Podczas eksploatacji mogą odkształcić się plastycznie a po powtórnym dokręcaniu mogą już nie gwarantować bezpieczeństwa połączenia. Rys.17 Nanoszenie płynnego kleju na śrubę wkręcaną do otworu nieprzelotowego, gwintowanego - patrz podrozdział (Źródło: ) Rys.19 (Źródło: ) 8 Dodatek techniczny

9 Produkty firm i Teroson w serwisie samochodowym 2. Uszczelnianie gwintów rurowych W ciężarówkach, pojazdach specjalnych czy w serwisie samochodowym są wykorzystywane instalacje rurowe (rys.20). Płyną nimi płyny lub gazy. Tradycyjnie połączenia gwintowe tych elementów są uszczelnianie z wykorzystaniem: niezastygających mieszanin olejów i wypełniaczy (np. pakuły zwilżone minią ołowianą rozrobioną pokostem); uszczelniaczy na bazie rozpuszczalników; taśm teflonowych samouszczelniających się połączeń gwintowych. Nowocześniejszą i lepszą w wielu zastosowaniach metodą uszczelniania (nie wszystkich) jest wykorzystanie uszczelniaczy anaerobowych, które oferuje firma. Po wypełnieniu szczeliny pomiędzy gwintami i utwardzeniu (rys.21) powstaje nierozpuszczalne i szczelne wypełnienie gwintu. Ten typ uszczelniacza posiada następujące zalety (wybrane): w stanie płynnym, podczas montażu, pełni rolę środka smarnego; połączenie jest szczelne, niezależnie od momentu dokręcenia, dzięki czemu łączonych elementów nie trzeba dokręcać do oporu ; jeśli przykładowo skręcamy rurkę 1 (rys.22) i kolanko 2, tak można obrócić kolanko względem rurki, aby połączyć je z kolejnym elementem instalacji; uszczelnia aż do granicy pęknięcia rury; nawet po wielu latach połączenie można łatwo rozkręcić; nie utwardzają się poza złączem, więc nadmiar uszczelniacza można łatwo usunąć. Uszczelniacz anaerobowy ma też kilka wad: nie może być wykorzystywany w instalacjach, którymi płynie tlen lub środki silnie utleniające; nie może pracować w temperaturach powyżej 200 O C; nie zaleca się ich stosowania do uszczelniania gwintów o rozmiarze większym niż 3. W tabeli 2 są zestawione uszczelniacze do połączeń rurowych oferowane przez firmę. Rys.20 (Źródło: ) Rys.21 (Źródło: ) Rys.22 (Źródło: ) Tabela 2 Uszczelniacze firmy do gwintów rurowych Produkt Postać/kolor płynna / brązowy Rozmiar gwintu Orientacyjna wytrzymałość Zakres temperatury pracy Cechy szczególne do 3/4 średnia -55 do +150 C dedykowany do uszczelniania i zabezpieczania gwintów o małych średnicach, w układach hydraulicznych i pneumatycznych oraz w małych połączeniach gwintowanych; żel / zółty do 3 średnia -55 do +150 C uszczelniacz ogólnego stosowania metalowych gwintów rurowych; oba łączone elementy muszą być metalowe; natychmiast uszczelnia instalacje niskociśnieniowe; odporny na paliwa, oleje, oleje hydrauliczne i płyny chłodnicze; dobrze sprawdza się w instalacjach klimatyzacyjnych; zabezpiecza złącza przed luzowaniem się pod wpływem drgań; Dodatek techniczny 9

10 Produkty firm i Teroson w serwisie samochodowym 3. Uszczelnianie powierzchni 3.1. Trudności z zapewnieniem szczelności połączonym powierzchniom Jeśli przyjrzymy się powierzchni w skali mikro, to okaże się, że nawet najlepiej obrobiona jest nierówna - nazywamy to chropowatością (rys.23a). Drugim rodzajem błędu powierzchni jest falistość (rys.23b). Podobnie jak fala na morzu, to powtarzające wzniesienia i zagłębienia materiału. Trzecim rodzajem błędu powierzchni jest błąd kształtu, czyli odchyłka kształtu rzeczywistego od idealnego kształtu teoretycznego. Jednym z takim błędów, istotnych ze względu na zachowanie szczelności, jest odchyłka płaskości (rys.23c). Rys.24. Kierunkowość struktury powierzchni, przykładowo: a) po obróbce frezem walcowym; b) po obróbce frezem czołowym Uszczelnianie powierzchni kołnierzy sztywnych, uszczelkami dociskowymi Materiał uszczelnienia. Są bardzo różne: papier (przeważnie specjalnie impregnowany), skóra, fibra, tworzywa sztuczne, guma, metale i inne. Uszczelki posiadają kształty dobierane do uszczelnianego połączenia (rys.25). Rys.23. Rodzaje tzw. błędów powierzchni: a) chropowatość; b) falistość; c) błąd kształtu, np. płaskości. Jeśli rzeczywistą płaszczyznę 2 ułożymy na teoretycznie idealnie płaskiej płaszczyźnie 1 (w praktyce warsztatowej jest to płyta traserska lub płyta grubego szkła), to okaże się, że rzeczywista płaszczyzna nie jest idealnie płaska - cechuje ją zawsze określony błąd płaskości A. Wszystkie wspomniane błędy: chropowatość, falistość, i błąd kształtu sumują się. Wartości każdego z nich nie może przekroczyć określonej przez konstruktora wartości, ponieważ jest to jeden z warunków uzyskania szczelności połączenia. Ponadto, zależnie od sposobu produkcji (rzadko) np. odlewania, lub sposobu obróbki mechanicznej (głównie), mówimy o tzw. kierunkowości struktury powierzchni. Są to charakterystyczne ślady na powierzchni, które pozostawia określona metoda produkcji lub obróbki mechanicznej (charakterystyczne ślady, które pozostawia po sobie narzędzie skrawające) - patrz rys.24. Od wszystkich wymienionych powyżej czynników, które dotyczą powierzchni, a także od: rodzaju uszczelnianego czynnika i jego cech (gaz, płyn, lepkość dla płynów, zdolność do przenikania przez materiały dla gazów, aktywności chemicznej); temperatury pracy; wartości ciśnienia i jego zmienności; obciążenia połączenia siłami zewnętrznymi; częstotliwości koniecznego demontażu; zależy dobór rodzaju sposobu uszczelnienia. Nie jest to łatwe. Rys.25. Uszczelki dociskowe - różnorodność materiałów i kształtów. (Źródło: ) Cechy uszczelnianych połączeń. Aby nastąpiło uszczelnienie, uszczelka musi być ściśnięta pomiędzy uszczelnianymi kołnierzami. W reakcji, również ona naciska na ściskane kołnierze. Kołnierze muszą być w stanie przenieść to obciążenie, dlatego mówimy o kołnierzach sztywnych. Kołnierze w rzeczywistości odkształcają się, ale w zakresie, który nie pogorszy szczelności połączenia. Uszczelki dociskowe nie zwiększają sztywności połączenia. Dla uszczelki dociskowej musi być przewidziana określona szczelina. Przy konstrukcjach, w których po połączeniu np. Rys.26. Uszczelka dociskowa, np. płaska, nie zawsze jest w stanie zapewnić szczelność połączenia łączonych kołnierzy 1 i 2, bowiem materiał uszczelki może nie być w stanie wypełnić niektórych nierówności 3 kołnierza. Zjawisko to narasta, jeśli: zmniejszył się docisk uszczelnianych kołnierzy, uszczelka jest już zestarzała (utraciła elastyczność) lub powierzchnie kołnierzy są porysowane. (Źródło: ) 10 Dodatek techniczny

11 Produkty firm i Teroson w serwisie samochodowym Rys.27. Stopniowa utrata sprężystości przez uszczelkę powoduje spadek siły, z którą kołnierze połączenia są do niej dociskane (rys.a i b). Pomiędzy uszczelką a kołnierzami może nawet powstać przerwa (rys.c). Patrz podrozdział (Źródło: ) dwóch elementów, konieczne jest zachowanie wymiaru z małym zakresem tolerancji, mierzonego pomiędzy połączonymi elementami, np. odległości pomiędzy osiami dwóch otworów, z których każdy jest położony w innym elemencie, uszczelka dociskowa pomiędzy tymi elementami nie może być stosowana. W trakcie produkcji lub kolejnych montaży, nie zapewni ona powtarzalności takiego wymiaru, z wymaganą małą tolerancją. Uszczelka dociskowa może zapewnić szczelność, jeśli po ściśnięciu wypełnia wszystkie nierówności powierzchni (rys.26). Z tego powodu powierzchnia kołnierzy musi być odpowiednio gładka, wykonana w małą tolerancją błędu płaskości. W innym wypadku nie zostanie uzyskana oczekiwana szczelność. Ściśnięcie uszczelki pomiędzy kołnierzami (rys.27a) powoduje, że wraz z upływem czasu maleję sprężystość uszczelki (rys.27b). W konsekwencji może nastąpić częściowa utrata szczelności, a połączenia gwintowe będą miały większą skłonność do samoodkręcania się (patrz rys.2). W skrajnym przypadku, może pojawić się szczelina pomierzy kołnierzami a uszczelnieniem (rys.27c), a więc całkowita utrata szczelności. Zmniejszenie siły, z którą ściskana jest uszczelka, może również spowodować, że ciśnienie wypchnie uszczelkę z pomiędzy kołnierzy (rys.28). Innym problemem w połączeniach kołnierzowych uszczelnianych uszczelką dociskową, jest to, że największe siły docisku uszczelki występują bezpośrednio pod łbami śrub (rys.29), natomiast pomiędzy nimi siły te są mniejsze, co może być przyczyną deformacji kołnierzy, a w konsekwencji nieszczelności. Tej deformacji sprzyjają również: różny współczynnik rozszerzalności cieplnej materiału kołnierzy, obciążenia zewnętrzne złącza i drgania. Demontaż uszczelnienia. Nie stanowi problemu. Wyjątkiem może być tylko sytuacja, gdy część uszczelki przywrze do kołnierza - wówczas trzeba go usunąć mechanicznie. Montaż i kontrola uszczelnianego połączenia. Jeśli uszczelka jest prawidłowo wykonana, np. pasuje na rozstaw otworów mocujących, otwory w uszczelce pokrywają się z kanałami w kołnierzach, wówczas nie stanowi on Rys.29. Deformacja kołnierzy, uszczelnianych uszczelką płaską. (Źródło: ) problemu. Zaletą uszczelki dociskowej jest natychmiastowe uszczelnienie po połączeniu kołnierzy. Po jakimś okresie czasu pracy uszczelnienia, konieczna jest ponowna kontrola dokręcenia śrub Uszczelnianie powierzchni kołnierzy sztywnych uszczelką anaerobową Materiał uszczelnienia. Uszczelniacz polimerowy, z grupy produktów anaerobowych. Nakładany jest w postaci płynnej, a rolę uszczelki spełnia po procesie utwardzania, który przebiega analogicznie jak proces utwardzania klejów do śrub - patrz podrozdział Cechy uszczelnianych połączeń. Badania wykazują, że nawet przy najlepiej obrobionych w warunkach produkcji seryjnej powierzchniach uszczelnianych kołnierzy (koszty!), rzeczywisty styk metalu z metalem, nie jest większy niż 25 do 35 %. Płynny uszczelniacz anaerobowy, pomiędzy oboma uszczelnianymi kołnierzami, wypełnia całkowicie nierówności powierzchni. Uszczelniacz anaerobowy, ze względu na sposób utwardzania, może uszczelniać tylko kołnierze metalowe. Kołnierze, przeznaczone do uszczelniania uszczelką anaerobową, posiadają następujące cechy: śruby mocujące kołnierze, mają niewielki rozstaw - 1, rys.31; uszczelniacz jest prawie niewidoczny pomiędzy kołnierzami - 2, rys.31; kołnierze są usztywnione żebrami - 3, rys.31, również w sąsiedztwie otworów na śruby, od strony wewnętrznej kołnierzy (brak rysunku); Rys.28. Ciśnienie działające na uszczelkę, niedostatecznie ściskaną pomiędzy kołnierzami (a), może spowodować jej wypchnięcie z pomiędzy uszczelnianych kołnierzy (b). (Źródło: ) Rys.30. Wypełnienie nierówności powierzchni łączonych kołnierzy, przez uszczelniacz anaerobowy. (Źródło: ) Dodatek techniczny 11

12 Produkty firm i Teroson w serwisie samochodowym kołnierze mają dużą szerokość; krawędzie kołnierzy nie są wykańczane ani fazką ani łukiem - rys.32a, co jest charakterystyczne dla kołnierzy uszczelnianych silikonem; uszczelniane powierzchnie cechuje wysoka jakość obróbki i małe odchyłki kształtu, dla zachowania dopuszczalnej wielkości szczeliny pomiędzy kołnierzami; powierzchnie obu kołnierzy, są swoim lustrzanym odbiciem - rys.32b; w jednym z kołnierzy, mogą być osadzone kołki ustalające - 4 na rys.31 i rys.32c. Uszczelniane kołnierze muszą cechować się dużą sztywnością, gdyż szczelina pomiędzy nimi, zależnie od rodzaju uszczelniacza anaerobowego, nie może być większa niż 0,1 do 0,25 mm - patrz tabela 3. Uszczelniacz anaerobowy, po utwardzeniu, zwiększa sztywność łączonych kołnierzy. Ponieważ kołnierze uszczelniane uszczelniaczem anaerobowym stykają się bezpośrednio ze sobą, dlatego nie osiadają w trakcie eksploatacji. Ten rodzaj uszczelniacza może być stosowany wówczas, gdy po połączeniu dwóch elementów, wartość jakiegoś wymiaru, z małym zakresem tolerancji, mierzonego pomiędzy połączonymi elementami np. średnica gniazda pod łożyska ślizgowe (jedna połowa gniazda jest wykonana w jednym łączonym elemencie, a druga połowa w drugim łączonym elemencie - patrz rys.33) musi być zachowana, zarówno podczas produkcji jak i po kolejnych montażach w warunkach serwisu. Demontaż uszczelnienia. Dla ułatwienia demontażu uszczelnienia anaerobowego, w jednym z kołnierzy wykonane jest wgłębienie (rys.34) lub jeden z kołnierzy posiada nadlew (rys.35). Demontaż połączenia kołnierzy uszczelnionego uszczelniaczem anaerobowym, rozpoczynamy od odkręcenia wszystkich śrub. Następnie, z pomocą śrubokręta włożonego we wgłębienie (rys.34) lub opartego o nadlew (rys.35), tworzymy dźwignię. Siła uzyskana dzięki dźwigni, rozrywa uszczelnienie anaerobowe na całym obwodzie kołnierza. Wybór uszczelniacza. Oferta uszczelniaczy anaerobowych jest ujęta w tabeli 3. W razie wątpliwości sugeruję kontakt z przedstawicielami firmy. Montaż i kontrola uszczelnianego połączenia. Jeśli demontowane było połączenie już wcześniej uszczelniane, to przy pomocy produktu 7200, plastikowej względnie drewnianej skrobaczki i ściereczki, należy usunąć resztki uszczelki anaerobowej. Po naniesieniu 7200, należy go pozostawić na 10 min, aby rozpuścił uszczelkę. Niezależnie od tego czy uszczelniamy połączenie nowych części, czy uprzednio rozdzielonych, bezpośrednio przed naniesieniem uszczelniacza, obie uszczelniane powierzchnie odłuszczamy zmywaczem Uszczelniacz nanosimy bezpośrednio z opakowania, ściegiem (rys.36), tylko na jedną z uszczelnianych powierzchni. Ścieg uszczelniacza układamy na środku kołnierza (rys.36). Jest również metoda nanoszenia uszczelniacza anaero- bowego wałkiem, która pozwala nanieść cienką i równą warstwę uszczelniacza na powierzchnię (nie omawiam jej w tym opracowaniu). Jeśli otwory śrub, które łączą uszczelniane kołnierze są przelotowe i istnieje ryzyko, że uszczelniany czynnik (gaz, ciecz) może przeniknąć wzdłuż gwintu, ponieważ otwór przelotowy wnika do przestrzeni wypełnionej tym czynnikiem, to ścieg uszczelniacza układamy wokół otworów śrub (rys.37a). Gdy nie ma ryzyka wystąpienia nieszczelności, ponieważ Rys.31. Połączenie kołnierzy dwóch części obudowy skrzyni biegów, uszczelnione uszczelką anaerobową - patrz podrozdział (Źródło: ) Rys.32. Cechy kołnierzy sztywnych, wskazujące na ich przygotowanie do uszczelniania uszczelniaczami anaerobowymi - patrz podrozdział (Źródło: ) Rys.33. Płyta dolna bloku silnika, z gniazdami półpanewek głównych wału korbowego - przykład elementu uszczelnianego uszczelniaczem anaerobowym. (Źródło: ) 12 Dodatek techniczny

13 Produkty firm i Teroson w serwisie samochodowym Tabela 3 Oferta uszczelniaczy anaerobowych firmy do uszczelniania powierzchni kołnierzy sztywnych Produkt Kolor Szerokość uszczelnianej szczeliny Zakres temperatury pracy różowy do 0,25mm -55 do +200 O C doskonała odporność na olej, wodę i glikol; zwiększa sztywność złączy kołnierzowych; średnio demontowalny; Cechy szczególne czerwony do 0,25mm -55 do +150 O C doskonała odporność na olej, wodę i glikol; o konsystencji żelowej; doskonale nadaje się do aplikacji sufitowych oraz na powierzchniach pionowych (nie ścieka); daje natychmiastowe uszczelnienie, przy niskim ciśnieniu średnio demontowalny; czerwony do 0,25mm -55 do +150 O C doskonała odporność na olej, wodę i glikol; posiada własności fluorescencyjne; elastyczny w wysokiej temperaturze; bardzo dobra siła adhezji (siła łącząca uszczelniacz z uszczelnianą powierzchnią), z aluminium i stopami pochodnymi; skuteczny również przy niedokładnie odtłuszczonych powierzchniach; średnio demontowalny; zielony do 0,1mm -55 do +150 O C doskonała odporność na olej, wodę i glikol; wolno utwardzający się uszczelniacz, który umożliwia dłuższe pozycjonowanie łączonych kołnierzy, dlatego zalecany jest do uszczelniania dużych kołnierzy metalowych, których montaż może potrwać nawet kilka godzin; łatwo demontowalny; pomarańczowy do 0,1mm -55 do +150 O C doskonała odporność na olej, wodę i glikol; posiada własności fluorescencyjne; szybko utwardzający się uszczelniacz, do złączy kołnierzowych o małej powierzchni; średnio demontowalny; Rys.34. Rozdzielanie kołnierzy uszczelnionych uszczelniaczem anaerobowym, śrubokrętem włożonym do wgłębienia w jednym z kołnierzy. (Źródło: ) śruby łączące kołnierze nie mają kontaktu z uszczelnianym czynnikiem, wówczas ścieg uszczelniacza można ułożyć tylko po jednej stronie otworów śrub, po której, po skręceniu połączenia, będzie znajdował się uszczelniany czynnik (rys.37b). Po zetknięciu ze sobą uszczelnianych powierzchni, pokrytych uszczelniaczem anaerobowym, należy je niezwłocznie względem siebie ustawić (jeśli nie ma kołków ustalających) i dokręcić, bowiem z chwilą: odcięcia kontaktu uszczelniacza anaerobowego z tlenem z powietrza; w kontakcie z metalem; rozpoczyna się utwardzanie uszczelniacza. Uszczelniacze anaerobowe utwardzają się w czasie od kilku minut do kilku godzin, co zależy od: rodzaju wybranego uszczelniacza (uszczelniacze do uszczelniania dużych powierzchni kołnierzy, utwardzają się kilka godzin); rodzaju metalu uszczelnianych kołnierzy (analogicznie jak w przypadku klejów do śrub) Połączenie uszczelniane uszczelniaczem anaerobowym nie wymaga dokręcania w trakcie eksploatacji. Rys.36. (Źródło: ) Rys.35. Rozdzielanie kołnierzy uszczelnionych uszczelniaczem anaerobowym, śrubokrętem opartym o nadlew na jednym z kołnierzy. (Źródło: ) Rys.37. Układanie ściegu uszczelniacza: a) wokół otworu na śrubę łączącą kołnierze; b) z jednej strony otworu na śrubę łączącą kołnierze Patrz podrozdział (Źródło: ) Dodatek techniczny 13

14 Produkty firm i Teroson w serwisie samochodowym 3.4. Uszczelnianie powierzchni kołnierzy elastycznych, uszczelką silikonową Materiał uszczelnienia. Uszczelniacz silikonowy, to uszczelniacz nakładany w postaci pasty, który po procesie polimeryzacji może pełnić rolę uszczelki. Polimeryzacja przebiega w temperaturze otoczenia, przez reakcję z wilgocią otoczenia. Aby w danym miejscu uszczelniacza nastąpiła polimeryzacja, muszą w to miejsce wniknąć cząsteczki wody, dlatego szybkość polimeryzacji silikonu zależy od wilgotności względnej powietrza. Proces polimeryzacji silikonu postępuje od strony zewnętrznej do wnętrza. Uszczelka silikonowa, która z zewnątrz, w dotyku ręką, jest sucha, w środku może być jeszcze niezpolimeryzowana. Ze względu na mechanizm polimeryzacji, jej głębokość ogranicza się do mm. Uszczelniacz silikonowy cechują: doskonała odporność cieplna, zależna od rodzaju uszczelniacza; elastyczność, wytrzymałość i znaczna wydłużalność; dobra odporność chemiczna na różne rodzaje płynów i gazów; doskonałe wypełnianie szczelin. Cechy uszczelnianych połączeń. Łączone kołnierze może cechować mniejsza sztywność, niż kołnierzy przewidzianych do uszczelniania uszczelkami stałymi lub anaerobowymi. Z tego powodu kołnierze oraz całe elementy może cechować: konstrukcja cienkościenna, z małą ilością lub bez żeber usztywniających; większy rozstaw śrub mocujących kołnierze. Powierzchnie kołnierzy mogą się cechować niższą jakością obróbki oraz dużą tolerancją wykonania. Szczelina pomiędzy uszczelnianymi kołnierzami, może mieć szerokość od prawie niewidocznej (styk metal-metal), do maksymalnie 1 mm (rys.38). Uszczelniacz silikonowy po polimeryzacji: nie zwiększa sztywności połączenia; umożliwia niewielkie względne ruchy łączonych elementów; nie osiada, dlatego zapewnia śrubom łączącym stałe naprężenie. Uszczelką silikonową można uszczelniać połączenia pomiędzy elementami z tych samych lub różnych materiałów, oraz produkowanych w ten sam lub różny sposób - przykładowo: dwa odlewane elementy metalowe; odlewany element metalowy i wytłoczka z blachy stalowej; odlewany element metalowy i element z tworzywa sztucznego. Cechą charakterystyczną kołnierzy przeznaczonych do uszczelniania uszczelniaczem silikonowym jest to, że kołnierz jednego z niech, od strony wewnętrznej, jest wykończony: Tabela 4 Oferta uszczelniaczy silikonowych firmy do uszczelniania powierzchni kołnierzy elastycznych Produkt Kolor Szerokość uszczelnianej szczeliny Zakres temperatury pracy Cechy szczególne szary do 1mm -55 do +200 O C osiąga suchość w dotyku ręką po 30min; po 24 godzinach polimeryzuje na głębokość 2,5mm; do złącz kołnierzowych mających stały kontakt z wodą i glikolem; może być stosowanych do części metalowych, lakierowanych i wykonanych z tworzyw sztucznych; nie powoduje korozji; czarny do 1mm -55 do +200 O C osiąga suchość w dotyku ręką po 40min; po 24 godzinach polimeryzuje na głębokość 2,75mm; do złącz kołnierzowych mających stały kontakt z olejem; zalecany do uszczelniania większych szczelin; może być stosowanych do części metalowych, lakierowanych i wykonanych z tworzyw sztucznych; słaby zapach, nie powoduje korozji; miedziany do 1mm -55 do +350 O C osiąga suchość w dotyku ręką po 40min; po 24 godzinach polimeryzuje na głębokość 2,5mm; do złączy kołnierzowych pracujących w wysokich temperaturach, np. dla wysilonych silników; może być stosowanych do części metalowych, lakierowanych i wykonanych z tworzyw sztucznych; słaby zapach, nie powoduje korozji; niebieski do 1mm -55 do +250 O C osiąga suchość w dotyku ręką po 60min; po 24 godzinach polimeryzuje na głębokość 2,5mm; elastyczny uszczelniacz silikonowy do złącz kołnierzowych o różnym kształcie i wielkości, pracujących w różnych warunkach; może być stosowanych do części metalowych, lakierowanych i wykonanych z tworzyw sztucznych; czarny do 1mm -55 do +200 O C osiąga suchość w dotyku ręką po 30min; po 24 godzinach polimeryzuje na głębokość 1mm; umożliwia szybko uzyskanie szczelności; może być stosowanych do części metalowych, lakierowanych i wykonanych z tworzyw sztucznych; długotrwale zachowuje swoje własności; nie powoduje korozji; nie zawiera substancji niebezpiecznych; 14 Dodatek techniczny

15 Produkty firm i Teroson w serwisie samochodowym Rys.38. Szczelina pomiędzy kołnierzami uszczelnionymi silikonem, może mieć różną wielkość, również wzdłuż obwodu połączenia. (Źródło: ) Rys.39. Kołnierz odlewanej miski olejowej, przewidziany do uszczelnienia silikonem, wykończony od strony wewnętrznej fazką - rys.a. Wymiary fazki przedstawia rys.b. Rys.40. Kołnierz odlewanej miski olejowej, przewidziany do uszczelnienia silikonem, wykończony od strony wewnętrznej łukiem - rys.a. Wymiary łuku o promieniu r przedstawia rys.b. fazką (odlewy) - rys.39; łukiem (odlewy lub wytłoczki) - rys.40. W przestrzeniach utworzonych przez fazkę lub łuk, zbiera się nadmiar uszczelniacza silikonowego, tak by nie dostał się on do uszczelnianej przestrzeni. Również w tym celu, na środku jednego z kołnierzy może być wykonany tzw. rowek retencyjny (bez rysunku). Demontaż uszczelnienia. Jest podobny do demontażu połączenia uszczelnianego uszczelniaczem anaerobowym, ale należy uwzględnić to, że silikon jest elastyczny. Przebieg rozdzielania kołnierza uszczelnionego uszczelniaczem silikonowym, przedstawia rys.41. Wybór uszczelniacza. Oferta uszczelniaczy anaerobowych jest ujęta w tabeli 4. Proszę w kolumnie Cechy szczególne, zwrócić uwagę na: czas, po którym dany uszczelniacz silikonowy jest suchy w dotyku ręką (to nie oznacza, że uległ polimeryzacji w całym przekroju); głębokość polimeryzacji po 24 godzinach (ten czas daje orientacyjną informację o czasie koniecznym do polimeryzacji uszczelki w jej całym przekroju). W razie wątpliwości sugeruję kontakt z przedstawicielami firmy. Montaż i kontrola uszczelnianego połączenia. Jeśli demontowane było połączenie już wcześniej uszczelniane silikonem, to należy mechanicznie usunąć pozostałości uszczelki. Niezależnie od tego czy uszczelniamy połączenie nowych części, czy uprzednio rozłączonych, bezpośrednio przed naniesieniem uszczelniacza, obie uszczelniane powierzchnie odłuszczamy zmywaczem Podobnie jak w przypadku uszczelek anaerobowych, uszczelniacz nanosimy ciągłym ściegiem (bez przerw), na jeden z kołnierzy. Ilość nanoszonego materiału musi być taka, aby mogła wypełnić nieszczelności pomiędzy łączonymi elementami. Ponieważ proces polimeryzacji silikonu rozpoczyna się bezpośrednio po nałożeniu uszczelniacza, dlatego uszczelniane kołnierze należy połączyć i skręcić bezpośrednio po nałożeniu uszczelniacza (do 3 minut). Ścieg uszczel- Rys.41. Demontaż kołnierza uszczelnionego silikonem, na przykładzie miski olejowej: a) wkładamy szpachelkę pomiędzy uszczelniane kołnierze, blisko miejsca, w którym znajduje sie wgłębienie lub nadlew na kołnierzu i uderzeniami młotka rozcinamy uszczelkę na możliwie długim odcinku obwodu (uszczelka powinna być rozcięta również w miejscu wgłębienia lub nadlewu na kołnierzu); b) wykorzystując wgłębienie lub nadlew, z pomocą dźwigni wykonanej śrubokrętem rozdzielamy łączone kołnierze; c) nożem przecinamy uszczelkę silikonową na całym obwodzie. Na każdym etapie prac uważamy, by któraś z rozdzielanych części, np. miska olejowa, nie upadła na podłogę (odlew aluminiowy może łatwo pęknąć). (Źródło: ) Dodatek techniczny 15

16 Produkty firm i Teroson w serwisie samochodowym niacza silikonowego układamy wokół otworów, według tych samych zasad, jak dla uszczelniacza anaerobowego (rys.37). Uszczelniacz silikonowy, po całkowitej polimeryzacji: zapewnia pełną wytrzymałość mechaniczną (szczelność połączeń) i odporność chemiczną, ale nabywa tych cech w wystarczającym stopniu, już po krótszym czasie, po którym uszczelnione połączenie może być eksploatowane (czas ten trudno jednoznacznie określić; zależy od użytego uszczelniacza, warunków pracy i wymiarów uszczelnienia). nie osiada, a więc nie wymaga dokręcania w trakcie eksploatacji. Do doszczelniania uszczelek metalowych jest dedykowany uszczelniacz anaerobowy Dla niemetalowych uszczelek stałych przeznaczony jest uszczelniacz 5922 (rys.42) lub 5923 (rys.44). Ich charakterystyka techniczna jest ujęta w tabeli 5. Uszczelkę z doszczelniaczem montujemy w następujący sposób nakładamy uszczelniacz na jedną stronę uszczelki; uszczelkę montujemy na powierzchni złącza; uszczelniacz nakładamy na drugą stronę uszczelki; złącze montujemy w czasie zależnym od rodzaju uszczelniacza (dla uszczelniacza anaerobowego, musi to nastąpić niezwłocznie po połączeniu kołnierzy) Doszczelnianie powierzchni kołnierzy sztywnych, uszczelnionych uszczelkami dociskowymi Doszczelnienie, to dodatkowe uszczelnienie, z wykorzystaniem uszczelniacza, stosowane razem z uszczelką dociskową, która jest przewidziana dla określonego połączenia. Zastosowanie doszczelnienia jest możliwe w stosunku do kołnierzy sztywnych, uszczelnianych uszczelkami dociskowymi. Doszczelnienie może być stosowane podczas montażu, aby zapobiec przesuwaniu się uszczelki, szczególnie na powierzchniach pionowych (rys.42). Użycie dodatkowego uszczelniacza jest również wskazane lub konieczne, jeśli; stosowana uszczelka dociskowa, nawet nowa, nie zapewnia całkowitej szczelności połączenia (małe wycieki lub tzw. pocenie się uszczelki); powierzchnie kołnierzy są porysowane lub zostały uszkodzone wskutek korozji; będzie użyta ponownie już raz montowana uszczelka (nie może być pęknięta), co może spowodować, że połączenie nie będzie tak szczelne jak przy jej pierwszym użyciu, gdy była nowa. Rys.42. Doszczelniacz jest pomocny przy pozycjonowaniu uszczelki. (Źródło: ) Rys.43. Uszczelniacz anaerobowy 5203, wykorzystywany do doszczelniania uszczelek metalowych. Po rozdzieleniu uszczelnianych kołnierzy, łatwo go usunąć z uszczelnianej powierzchni, w postaci cienkiego filmu. (Źródło: ) Rys.44. Doszczelnienie uszczelki niemetalowej, uszczelniaczem Nie utwardza się on, ale pozostaje stale plastyczny. (Źródło: ) Tabela 5 Oferta uszczelniaczy firmy do doszczelniania uszczelek dociskowych Produkt Kolor Zakres temperatury pracy Cechy szczególne czerwony -55 do +150 O C płynny uszczelniacz anaerobowy do doszczelniania i pozycjonowania uszczelek metalowych kołnierzy sztywnych (utwardza się na powierzchniach metalowych); maksymalna szerokość szczeliny 0,125mm; po doszczelnieniu, złącze praktycznie niezwłocznie zapewnia szczelność; doszczelnione kołnierze są łatwe w demontażu; utwardzony uszczelniacz można łatwo oderwać od powierzchni kołnierza; czarny -54 do +204 O C pasta do pozycjonowania i doszczelniania uszczelek; doskonała odporność na olej, wodę i glikol; poprawia właściwości uszczelniające starych i nowych gotowych uszczelek (z papieru, korka i filcu); wolno wysycha, co pozwala na wydłużony montaż; po odparowaniu rozpuszczalnika tworzy elastyczną i nietwardniejącą warstwę; złącze zapewnia szczelność po ok.4 godzinach; brązowy -54 do +204 O C pasta do uszczelniania złączy kołnierzowych lub do nakładania na gotowe uszczelki uciskowe, dla ich doszczelnienia; doskonała odporność na olej, wodę i glikol; pasta o niskiej lepkości (do nakładania pędzlem); wolno wysycha, co pozwala na wydłużony montaż; pasta stale plastyczna; preferowana do połączeń wymagających częstego demontażu; złącze zapewnia szczelność po ok.4 godzinach; 16 Dodatek techniczny

17 Produkty firm i Teroson w serwisie samochodowym 4. Kleje do szyb samochodowych 4.1. Poduszki powietrzne a szyba przednia Z chwilą aktywacji poduszek powietrznych rozpoczyna się ich napełnianie gazem (powstaje w wyniku eksplozji ładunku wybuchowego). Powiększa się ich objętość, ale jeszcze nie opierają się one o szybę przednią (rys.45a). Po napełnieniu poduszek powietrznych, w każdą z nich uderza głowa i górna część ciała osoby podróżującej odpowiednio na fotelu kierowcy lub pasażera, wskutek czego poduszki powietrzne są dociskane do szyby przedniej (rys.45b). Szyba ulega popękaniu, ale nie może odkleić się od nadwozia na dłuższym odcinku obwodu, niż określa to amerykański standard FMVSS 208/212 - patrz rozdział Obciążenie przedniej szyby, przez napełnioną poduszkę powietrzną, zależy również od jej wielkości. Poduszki powietrzne, po napełnieniu, naciskają na deskę rozdzielczą i szybę przednią. Pełnowymiarowe poduszki powietrzne, tzw. full size airbag, stosowane w samochodach amerykańskich, w większym stopniu obciążają szybę przednią niż deskę rozdzielczą. Natomiast mniejsze poduszki powietrzne, montowane w samochodach europejskich, odwrotnie - w większym stopniu obciążają deskę rozdzielczą niż szybę przednią Rodzaje klejów do szyb W ofercie firmy Teroson są dwa rodzaje klejów do szyb: jednoskładnikowe poliuretanowe - Terostat 8596, 8597 HMLC, 8599 HMLC i 9097 PL HMLC; dwuskładnikowy poliuretanowy - Terostat K HMLC. Czynnikiem, pod wpływem którego klej jednoskładnikowy poliuretanowy utwardza się (polimeryzuje), jest para wodna z powietrza. Aby polimeryzacja postępowała od strony zewnętrznej spoiny do jej wnętrza (rys.46a), para wodna musi najpierw wniknąć na określoną głębokość w spoinę, co trwa. Dopiero potem może rozpocząć się utwardzanie tej warstwy kleju, do której dotarła para wodna. Z tego powodu, jednoskładnikowy klej poliuretanowy utwardza się stopniowo, warstwami, od strony zewnętrznej do wewnętrznej (rys.46a). W trakcie utwardzania kleju jednoskładnikowego, zewnętrzna część spoiny, tzw. naskórek, jest już prawie lub całkowicie utwardzona, podczas gdy w środku spoiny proces utwardzania jeszcze się nie rozpoczął lub trwa. Szybkość utwardzania kleju jednoskładnikowego poliuretanowego zależy od temperatury i wilgotności powietrza. Standardowymi warunkami, w których ta prędkość jest Rys.45. Współpraca poduszek powietrznych i szyby przedniej: a) poduszki powietrzne w fazie napełniania, jeszcze nie opierają się o szybę przednią; b) napełnione poduszki powietrzne, dociskane do szyby przedniej. W samochodzie były zajęte oba przednie miejsca. (Źródło: Euro NCAP) określana, są: temperatura otoczenia 23 O C; wilgotność względna powietrza 50%. W tych warunkach szybkość utwardzania kleju jednoskładnikowego poliuretanowego wynosi od 3 do 4 mm na 24 godziny. Im niższa jest temperatura otoczenia (zakładamy, że taka sama jest również temperatura kleju), tym wolniej przebiegają reakcje utwardzania kleju. Przykładowo, obniżenie temperatury z 23 O C do 10 O C powoduje zmniejszenie szybkości utwardzania o ok.30%. Podobnie, gdy powietrze jest zbyt suche (wilgotność powietrza jest niska), czas utwardzania się wydłuża, bowiem wówczas mała jest zawartość w powietrzu pary wodnej, niezbędnej do procesu utwardzania. Drugi z klejów - dwuskładnikowy poliuretanowy (2, rys.47), składa się z dwóch składników A i B (2, rys.47). Do chwili użycia kleju, są one oddzielnych pojemnikach. Przed użyciem kleju zbiorniki są łączone. Podczas wyciskania składnika A kleju, miesza się on ze składnikiem B kleju. Od tej chwili rozpoczyna się reakcja utwardzania (polimeryzacji), w następstwie reakcji pomiędzy oboma składnikami kleju. Proces utwardzania postępuje w takim samym stopniu, w całej objętości spoiny, co obrazuje przekrój spoiny na rys.46b - spoina utwardza się w takim samym stopniu od strony zewnętrznej jak i w środku. Rys.46. Przebieg utwardzania kleju: a) jednoskładnikowego; b) dwuskładnikowego. Rysunek przedstawia przekrój warstwy kleju, pomiędzy szybą a blachą nadwozia. Dodatek techniczny 17

18 Produkty firm i Teroson w serwisie samochodowym Rys.48. Test zderzeniowy czołowy, określony przez amerykański standard FMVSS 208/212. Rys.47. Utwardzanie kleju jednoskładnikowego (3) i dwuskładnikowego (1), Terostat K HMLC (2), wraz z upływem czasu. Różnice w szybkości utwardzania obu rodzajów kleju są widoczne szczególnie w pierwszych minutach tego procesu (4). (Źródło: Teroson) Przedstawione różnice w sposobie utwardzania się kleju jedno- i dwuskładnikowego, przekładają się na różnice w szybkości utwardzania się kleju. Stopień utwardzenia kleju, czyli ilość kleju w spoinie, która utwardziła się: dla kleju jednoskładnikowego (3, rys.47) - od chwili nałożenia kleju z opakowania, rośnie ze stała, ale niewielka prędkością; dla kleju dwuskładnikowego (1, rys.47) - od chwili zmieszania składników kleju rośnie z dużą prędkością (4, rys.47), dzięki czemu już po ok. 5 godzinach, 90% kleju jest utwardzone (pozostałe 10% utwardza się powoli). Mimo dużej szybkości utwardzania, omawiany klej Terostat K HMLC (2, rys.47), można od chwili zmieszania do 30 min, nakładać a szybę ustawiać w otworze okiennym. Przebieg utwardzania kleju dwuskładnikowego powoduje, że jest on szczególnie polecany do wklejania dużych szyb przednich autobusów, samochodów ciężarowych i maszyn rolniczych Kontrola wytrzymałości kleju do szyb Do kontroli zachowania się wklejanych szyb przednich, w trakcie wypadku, został opracowany amerykański standard FMVSS 208/212. Ma on zastosowanie do samochodów osobowych, lekkich ciężarowych i autobusów. Badaniu są poddawane samochody z zarówno jedną jak i z dwoma poduszkami powietrznymi. W teście zderzeniowym czołowym, który ten standard wykorzystuje (rys.48), samochód jadący z prędkością ok. 50km/h (38mph) uderza całą szerokością części przedniej nadwozia (j.ang. - head on ) w przeszkodę nieodkształcalną. Podczas tego testu, całość energii jest więc pochłaniana przez deformację przodu samochodu, na całej jego szerokości. Po teście jest oceniane zachowanie się szyby przedniej i kleju mocującego ją do nadwozia. W Europie nie ma specjalnego testu, który służy tylko ocenie zachowania się wklejanych szyb przednich, w trakcie wypadku, ale np. TÜV przeprowadza badania samochodów europejskich, wyposażonych w pełnowymiarowe poduszki powietrzne, tzw. full size airbag, zgodnie z procedurą amerykańskiego standardu FMVSS 208/212. Powstaje jednak wątpliwość, czy taka ocena odpowiada warunkom ruchu samochodów w Europie? W Europie, organizacja Euro NCAP ocenia samochody pod względem ich bezpieczeństwa, w wielu kategoriach. Samochody oceniane są przykładowo, w kilku rodzajach zderzeń, np. czołowym, bocznym, dla których są przeprowadzane oddzielne testy zderzeniowe. Końcowa ocena samochodu przez organizację Euro NCAP uwzględnia wszystkie wykonane testy. Jednym z testów, jest również test zderzeniowy czołowy opracowany przez organizację Euro NCAP. W jego trakcie, samochód jadący z prędkością 64km/h uderza w przeszkodę odkształcalną (tak jakby samochód uderzył w tył stojącego samochodu), fragmentem przodu nadwozia o szerokości 40% szerokości przodu nadwozia samochodu (w j.ang. - 40% overlap) - patrz rys.49. Wyższa prędkość samochodu, użycie przeszkody odkształcalnej oraz uderzenie przez testowany samochód tylko fragmentem części przedniej, to wynik analiz wypadków w Europie. Kierowcy europejscy jeżdżą szybciej niż w USA, uderzają przeważnie w inne pojazdy, a nie np. w domy, a przed uderzeniem starają się je omijać, dlatego uderzają tylko fragmentem części przedniej. Firma Teroson postanowiła więc sprawdzać zachowanie się wklejanych szyb przednich, w teście zderzeniowym czołowym wg norm organizacji Euro NCAP, który symuluje wypadki tego typu w Europie. Który z testów stawia wklejonej przedniej szybie wyższe wymagania? Różnica pomiędzy testami leży w energii kinetycznej samochodów w obu testach. Jak pamiętamy z fizyki wartość energii kinetycznej poruszającego się pojazdu, obliczamy z wzoru: 18 Dodatek techniczny

19 Produkty firm i Teroson w serwisie samochodowym Na zakończenie tego podrozdziału dodam, że w obu testach manekiny symulujące kierowcę i pasażera (j.ang. - dummy ) są zapięte w pasy bezpieczeństwa. Oba testy wykonywane z manekinami niezapiętymi w pasy bezpieczeństwa, zawsze kończyły się wynikiem negatywnym. Było to spowodowane nadmiernym obciążeniem szyby przedniej, przez głowy kierowcy i pasażera, które w nie uderzały. Rys.49. Test zderzeniowy czołowy, wg norm organizacji Euro NCAP. w którym: E K - energia kinetyczna poruszającego się samochodu (w dżulach) [J] m - masa samochodu [kg] V - prędkość samochodu [m/s] Widać z wzoru, że energia kinetyczna pojazdu, którą musi pochłonąć przednia część nadwozia w chwili uderzenia czołowego, rośnie z prędkością jazdy do kwadratu. W teście wykonywanym zgodnie z wymaganiami standardu FMVSS - 208/212 (rys.48), samochód o masie1000 kg, jadący z prędkością 50 km/h, posiada energię kinetyczną 96,45 kj. Tę energię, z chwilą uderzenia w przeszkodę, przednia część nadwozia pochłania całą swoją szerokością. W teście zderzeniowym czołowym (rys.49), wg norm organizacji Euro NCAP, taki sam samochód, o masie 1000 kg, jedzie z prędkością 64 km/h, a więc jego energia kinetyczna wynosi 158,03 kj. Jednak tę energię, z chwilą uderzenia w przeszkodę (wprawdzie odkształcalną), pochłania tylko fragment przedniej części nadwozia o szerokości 40 % szerokości przodu nadwozia samochodu. Jest to równoznaczne z sytuacją, gdyby cała przednia część nadwozia samochodu, musiała pochłonąć energii kinetycznej. Po tej analizie widać, że trudniejszy dla kleju mocującego szybę, jak i jej samej jest test zderzeniowy czołowy (rys.49), wg norm organizacji Euro NCAP. W jego trakcie część konstrukcji przedniej części nadwozia pochłania większą ilość energii. Większe są siły działające na pasażerów samochodu a więc za pośrednictwem poduszek powietrznych również na szybę przednią Czas gotowości do jazdy i czas całkowitego utwardzenia kleju do szyb Z klejami do szyb samochodowych są związane dwa czasy, wymienione w tytule. Pierwszy z nich - czas gotowości do jazdy (j.ang. - Drive Away Time ) lub bezpieczny czas gotowości do jazdy (j.ang. - Safe Drive Away Time ) - to najkrótszy czas, liczony od chwili zakończenia wklejania szyby, po którym wytrzymałość kleju, pozwala na pozytywną ocenę zachowania się wklejonej szyby przedniej w określonym teście zderzeniowym czołowym (są one omówione w podrozdziale 4.3.). Ten czas jest wyznaczany przy dotrzymaniu wszystkich warunków koniecznych dla prawidłowego utwardzania się klejów do szyb. Czasy gotowości do jazdy wyznaczone w testach: teście zderzeniowym czołowym, określonym przez amerykański standard FMVSS 208/212; teście zderzeniowym czołowym, wg norm organizacji Euro NCAP mają różną wartość. Dłuższy jest zawsze czas gotowości do jazdy wyznaczony w teście zderzeniowym czołowym opartym o normy europejskie Czas gotowości do jazdy pozwala na określenie serwisowi czasu, po którym samochód ze świeżo wklejoną z szybą, może opuścić serwis, a klej gwarantuje poziom bezpieczeństwa dla kierowcy i pasażera przednich foteli, wymagany przepisami. To jednak od pracownika serwisu zależy czy uwzględni czas gotowości do jazdy : wyznaczony na podstawie bardziej liberalnego standardu amerykańskiego, jeśli producent kleju podaje tylko ten jeden? wyznaczony w bardziej surowym europejskim teście zderzeniowym, jeśli producent kleju podaje również jego wartość? Po upływie czasu gotowości do jazdy : klej jednoskładnikowy ma tylko częściowo utwardzony naskórek (rys.46a); klej dwuskładnikowy jest utwardzony w całym przekroju, ale w niewielkim stopniu (rys.46b); Drugi z czasów wymienionych w tytule - czas całkowitego utwardzenia kleju do szyb, to czas liczony od momentu zakończenia wklejania szyby do czasu całkowitego utwardzenia się kleju w całej objętości. Jest on liczony w godzinach (kleje dwuskładnikowe) lub dniach (kleje jednoskładnikowe). Dodatek techniczny 19

20 Produkty firm i Teroson w serwisie samochodowym 4.5. Informacje o czasie gotowości do jazdy na etykietach klejów do szyb Zobaczmy dwa przykłady. Na etykiecie kleju Terostat 8599 HMLC (rys.50) firma Teroson informuje, że czas gotowości do jazdy, zarówno dla samochodów bez jak i z poduszkami powietrznymi (2) wynosi 15 min. Napis 50km/h 100% head on jest dla nas informacją, ze ten czas został potwierdzony w teście zderzeniowym czołowym, zgodnym z amerykańskim standardem FMVSS 208/212. Znak TÜV (1) informuje, że organizacja TÜV potwierdza informacje podawane o produkcie. W szczegółowych informacjach firma Teroson podaje, że organizacja TÜV potwierdza, swoją praktyką bazującą na wykonanych ekspertyzach, oraz testem zderzeniowym czołowym, zgodnym z amerykańskim standardem FMVSS 208/212, samochodu z dwoma pełnowymiarowymi poduszkami powietrznymi i manekinami przypiętymi pasami, podany czas gotowości do jazdy. Firma Teroson, na etykiecie kleju Terostat 8597 HMLC (rys.51),dla samochodu z poduszkami powietrznymi (1) podaje dwie wartości czas gotowości do jazdy. Czas 1 godziny (2), został potwierdzony w teście zderzeniowym czołowym, zgodnym z amerykańskim standardem FMVSS 208/212, o czy informuje napis 50 km/h 100% head on (3). W szczegółowych informacjach firma Teroson podaje, że organizacja TÜV potwierdza, swoją praktyką bazującą na wykonanych ekspertyzach, oraz wykonanym testem zderzeniowym czołowym, zgodnym z amerykańskim standardem FMVSS 208/212, podany cza gotowości do jazdy (4). Dłuższy czas gotowości do jazdy, który wynosi 4 godziny (5) został potwierdzony w teście zderzeniowym czołowym, wg norm organizacji Euro NCAP, o czym informuje napis 64 km/h 40% Overlap (6). Podobnie tu organizacja TÜV potwierdza podany czas gotowości do jazdy (7). Proszę zauważyć, że dla jednego kleju są podane dwa czasy gotowości do jazdy, ale wyznaczone w różnych testach zderzeniowych. Rys.51. Informacje na etykiecie kleju do szyb Terostat 8597 HMLC, o czasach gotowości do jazdy - patrz podrozdział Jakie wnioski na koniec? Jeśli producent podaje czas gotowości do jazdy proszę się jednocześnie pytać, którym teście zderzeniowym został on potwierdzony. Może to zabrzmi dziwnie, ale ponieważ zarówno w naszym kraju jak i w Europie jeździ się szybciej niż w USA, więc sugeruje, aby serwisy wklejające szyby kierowały się dłuższym czasem gotowości do jazdy, którego wartość została potwierdzona w teście zderzeniowym czołowym, wg norm organizacji Euro NCAP. Jeśli pracownicy serwisu wiedzą, że w pomieszczeniu, w którym pracują lub klej utwardza się po zamontowaniu szyby, temperatura jest niższa niż 23 O C lub wilgotność względna jest niższa niż 50%, wówczas należy wydłużyć czas gotowości do jazdy. Przykładowo, jeśli temperatura w miejscu pracy wynosi od 12 do 16 O C, wówczas producent kleju zaleca wydłużyć ten czas dwukrotnie. Jeśli temperatura otoczenia jest niższa niż 5 O C, wówczas samochód w wklejoną szybą, nie powinien opuszczać serwisu, do momentu utwardzenie kleju, ponieważ w temperaturach poniżej 5 O C prędkość utwardzania kleju jest praktycznie zerowa. Klej mocujący szybę, może zostać wówczas przez długi okres nieutwardzony. Jeśli używamy kleju jednoskładnikowego, to przy wysokich temperaturach otoczenia nie jest zalecane, aby samochód ze świeżo wklejoną szybą opuszczał serwis. Wówczas część zewnętrza warstwy kleju wprawdzie szybko się utwardza, ale w środku warstwy kleju, jego nieutwardzona część ma obniżona lepkość, co obniża wytrzymałość całej warstwy kleju. Czas gotowości do jazdy zawsze odnosi się do sytuacji, gdy kierowca i pasażer, używają pasów bezpieczeństwa. Poduszki powietrzne nie chronią osób, które nie używają pasów bezpieczeństwa. Rys.50. Informacje na etykiecie kleju do szyb Terostat 8599 HMLC, o czasie gotowości do jazdy - patrz podrozdział Dodatek techniczny

Kleje i uszczelniacze

Kleje i uszczelniacze Kleje i uszczelniacze P.P.H.U. KAR-BET Katarzyna Karnowska Ul. Sportowa 39 86-105 Świecie Produkty marki FORCH 1. Klej do szyb K105 klej do szyb samochodowych wysokomodułowy nie przewodzący (10-6 Siemens)

Bardziej szczegółowo

Pulsar fix, 5g, przeźroczysty. Pulsar lok mocny, 3g

Pulsar fix, 5g, przeźroczysty. Pulsar lok mocny, 3g Pulsar fix, 5g, przeźroczysty Kod Kleimy: plr1013ooo5k151y Pojemność: 5g Cechy: Bardzo płynny, błyskawiczny Kolor po utwardzeniu: przeźroczysty Cena netto: 4,14 PLN Klej błyskawiczny cyjanoakrylowy (CA),

Bardziej szczegółowo

KARTA PRODUKTU "RC 69"

KARTA PRODUKTU RC 69 KARTA PRODUKTU "RC 69" CX-80 RC69 OPIS PRODUKTU CX-80 RC69 jest jednoskładnikowym, anaerobowym szczeliwem do rur o średnio niskiej wytrzymałości. RC69 utwardza się przy braku powietrza, pomiędzy ciasno

Bardziej szczegółowo

KARTA PRODUKTU "RC 74 CX-80 RC74

KARTA PRODUKTU RC 74 CX-80 RC74 KARTA PRODUKTU "RC 74 CX-80 RC74 OPIS PRODUKTU CX-80 RC74 jest jedno składnikowym, anaerobowym, uszczelniaczem powierzchni płaskich o średnio niskiej wytrzymałości. CX-80 RC74 jest tiksotropowym produktem,

Bardziej szczegółowo

Powłoki Zintegrowane zabezpieczenie gwintu

Powłoki Zintegrowane zabezpieczenie gwintu Powłoki Zintegrowane zabezpieczenie gwintu Powłoki Zintegrowane zabezpieczenie gwintu Zintegrowane zabezpieczenie gwintu Wysoka skuteczność zabezpieczenia Zintegrowane zabezpieczenie gwintu Zabezpieczenie

Bardziej szczegółowo

Przygotowanie powierzchni do procesu klejenia MILAR

Przygotowanie powierzchni do procesu klejenia MILAR Przygotowanie powierzchni do procesu klejenia Warszawa 26.01.2016 MILAR Paweł Kowalski Wiązania tworzące spoinę uszkodzenia kohezyjne ------------------------------------------------------------------------------------

Bardziej szczegółowo

wymiary [mm] zestawu 2,90 1,78 20

wymiary [mm] zestawu 2,90 1,78 20 / / / Uszczelki Uszczelki przeznaczone do połączeń gwintowych. Standardowo wykonane z gumy NBR. Dostępne również z takich materiałów jak viton, EPDM, teflon, miedź. Szczególny rodzaj uszczelki do połączeń

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Z MATERIAŁÓW KONSTRUKCYJNYCH I EKSPLOATACYJNYCH

INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Z MATERIAŁÓW KONSTRUKCYJNYCH I EKSPLOATACYJNYCH INSTYTUT MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH Politechnika Śląska w Gliwicach INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Z MATERIAŁÓW KONSTRUKCYJNYCH I EKSPLOATACYJNYCH MATERIAŁY REGENERACYJNE Opracował: Dr inż.

Bardziej szczegółowo

Niezawodność w pracy. rozwiązania dla mechanicznych napraw pojazdów

Niezawodność w pracy. rozwiązania dla mechanicznych napraw pojazdów Niezawodność w pracy rozwiązania dla mechanicznych napraw pojazdów Rozwiązania dla silnika, skrzyni biegów i osi Aplikacje w silniku Pokrywa zaworu Sztywna / odlana 8 Świece żarowe Loctite 8065 Szpilki

Bardziej szczegółowo

Łącznika pompa-silnik instrukcja montażu

Łącznika pompa-silnik instrukcja montażu D-807 Rheine 1010 PL 1 z 6 Łącznik aluminiowy jest elementem łączącym silnik elektryczny z pompą hydrauliczną. Łączniki pompa-silnik, w zależności od rozmiaru, mogą być wykonane z aluminium, żeliwa szarego,

Bardziej szczegółowo

PIERŚCIENIE ZACISKOWE

PIERŚCIENIE ZACISKOWE -2- Spis treści 1.1 WINFLEX typ T TL TL2... 3 1.2 WINFLEX Typ T TL NPE... 4 1.3 WINFLEX typ BSAT BSATL BSATL2... 5 1.4 WINFLEX typ CPF z bębnem hamulcowym... 6 1.5 WINFLEX typ TDF z tarczą hamulcową...

Bardziej szczegółowo

RZECZPOSPOLITAPOLSKA(12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11)

RZECZPOSPOLITAPOLSKA(12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) RZECZPOSPOLITAPOLSKA(12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 163949 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 287186 Urząd Patentowy (22) Data zgłoszenia: 03.10.1990 Rzeczypospolitej Polskiej (51) IntCl5: F16K 1/48 F16K

Bardziej szczegółowo

Łożyska wieńcowe PSL Montaż i konserwacja

Łożyska wieńcowe PSL Montaż i konserwacja Łożyska wieńcowe PSL Montaż i konserwacja ZABEZPIECZENIE, PAKOWANIE, TRANSPORT I SKŁADOWANIE Przed pakowaniem łożyska wieńcowe są zabezpieczane płynnym środkiem konserwującym zapewniającym ochronę przed

Bardziej szczegółowo

Kołnierze API 6A. API 6A TYP 6B 13,8 MPa (2000 psi) API 6A TYP 6B 20,7 MPa (3000 psi) API 6A TYP 6B 34,5 MPa (5000 psi) R S OD BC K P T N H

Kołnierze API 6A. API 6A TYP 6B 13,8 MPa (2000 psi) API 6A TYP 6B 20,7 MPa (3000 psi) API 6A TYP 6B 34,5 MPa (5000 psi) R S OD BC K P T N H Złącza typu HAMMER LUG, złącza obrotowe HAMMER LUG, łączniki i kształtki rurowe HAMMER LUG, zawory HAMMER LUG patrz dział HAMMER LUG - złącza i armatura. Oprócz złączy HAMMER LUG w instalacjach naftowych

Bardziej szczegółowo

Sięgnij w pierwszej kolejności po Krylex

Sięgnij w pierwszej kolejności po Krylex Quality Brands by Sięgnij w pierwszej kolejności po Krylex Profesjonalny asortyment klejów I uszczelniaczy przemysłowych Specyfikacja wybranych produktów Quality Brands by Kleje cyjanoakrylowe (szybkowiążące)

Bardziej szczegółowo

KARTA PRODUKTU "RC 38"

KARTA PRODUKTU RC 38 KARTA PRODUKTU "RC 38" CX-80 RC38 OPIS PRODUKTU CX-80 RC38 jest jedno składnikową, anaerobową mieszanką o najwyższej wytrzymałości. CX-80 RC38 wiąże pod wpływem ścisłego kontaktu z metalem i brakiem dostępu

Bardziej szczegółowo

Q = 0,005xDxB. Q - ilość smaru [g] D - średnica zewnętrzna łożyska [mm] B - szerokość łożyska [mm]

Q = 0,005xDxB. Q - ilość smaru [g] D - średnica zewnętrzna łożyska [mm] B - szerokość łożyska [mm] 4. SMAROWANIE ŁOŻYSK Właściwe smarowanie łożysk ma bezpośredni wpływ na trwałość łożysk. Smar tworzy nośną warstewkę smarową pomiędzy elementem tocznym a pierścieniem łożyska która zapobiega bezpośredniemu

Bardziej szczegółowo

Innowacyjne rozwiązania dla silników elektrycznych

Innowacyjne rozwiązania dla silników elektrycznych 1. 2. 3. 10. 4. 9. 5. 8. 6. 7. 2 1. Osiągnięcie wytrzymałości roboczej po upływie 3-80 min (w zależności od wybranego produktupatrz Tabela Doboru Produktów) AC Zwiększenie wytrzymałości mechanicznej nawet

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA MONTAŻU I UŻYTKOWANIA SYSTEMU KELLAN SPIDER PL

INSTRUKCJA MONTAŻU I UŻYTKOWANIA SYSTEMU KELLAN SPIDER PL INSTRUKCJA MONTAŻU I UŻYTKOWANIA SYSTEMU KELLAN SPIDER PL 1 SPIS TREŚCI Elementy systemu str3 Grubość szkła. str4 Przygotowanie szkła str4 Przygotowanie okuć.. Przygotowanie rotuli do zamontowania na szkle.

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Z MATERIAŁÓW KONSTRUKCYJNYCH I EKSPLOATACYJNYCH

INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Z MATERIAŁÓW KONSTRUKCYJNYCH I EKSPLOATACYJNYCH INSTYTUT MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH Politechnika Śląska w Gliwicach INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Z MATERIAŁÓW KONSTRUKCYJNYCH I EKSPLOATACYJNYCH BADANIE USZCZELEK PŁASKICH Opracował: Dr

Bardziej szczegółowo

Połączenia śrubowe. Kombinacja połączeń ciernych i zaciskowych.

Połączenia śrubowe. Kombinacja połączeń ciernych i zaciskowych. Informacje ogólne o połączeniach śrubowych Informacje ogólne o połączeniach śrubowych Połączenia śrubowe dzielimy na cierne, zaciskowe lub stanowiące kombinację tych dwóch. Połączenie cierne wymaga zastosowania

Bardziej szczegółowo

NAF-Triball Zawory kulowe PN DN

NAF-Triball Zawory kulowe PN DN NAF-Triball Zawory kulowe PN 16-40 DN 10-100 Wydanie 10/02 NAF-Triball DN 10-100 PN 16-40 A8 Przeznaczenie: do cieczy, gazów, pary wodnej Charakterystyka: Zawory kulowe, pełnoprzelotowe do zastosowań jako

Bardziej szczegółowo

PODWÓJNE ZABEZPIECZENIE

PODWÓJNE ZABEZPIECZENIE PL PODWÓJNE ZABEZPIECZENIE ! 3! 3 PODWÓJNE ZABEZPIECZENIE SYSTEM MOCOWANIA PODWÓJNE ZABEZPIECZENIE Większość tradycyjnych metod zabezpieczania połączeń gwintowych przed poluzowaniem i odkręcaniem, wykorzystuje

Bardziej szczegółowo

Kleje błyskawiczne Loctite Odkryj portfolio naszych produktów oraz najnowsze innowacyjne rozwiązania

Kleje błyskawiczne Loctite Odkryj portfolio naszych produktów oraz najnowsze innowacyjne rozwiązania Kleje błyskawiczne Loctite Odkryj portfolio naszych produktów oraz najnowsze innowacyjne rozwiązania Innowacyjne kleje błyskawiczne Loctite Na przestrzeni ostatnich dziesięcioleci produkty Loctite jako

Bardziej szczegółowo

Sika sikaflex 11 FC, 300ml, szary. Sika Anchorfix 2 - kotwa chemiczna, 300ml

Sika sikaflex 11 FC, 300ml, szary. Sika Anchorfix 2 - kotwa chemiczna, 300ml Sika sikaflex 11 FC, 300ml, szary Kod Kleimy: ska1112o300k337y Cechy: kolor szary, zawsze elastyczny uniwersalny klej,uszczelniacz Cena netto: 25,51 PLN Sikaflex -11 FC+ jest elastycznym jednoskładnikowym,

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA TECHNICZNA WERYFIKACJI I REGULACJI REGULATORA CIŚNIENIA RP/G 05 S

INSTRUKCJA TECHNICZNA WERYFIKACJI I REGULACJI REGULATORA CIŚNIENIA RP/G 05 S INSTRUKCJA TECHNICZNA WERYFIKACJI I REGULACJI Przedstawione w niniejszej instrukcji procedury obsługowo-naprawcze powinny być realizowane po każdych 40.000 km przejechanych na paliwie gazowym (jeżeli to

Bardziej szczegółowo

Nakrętka zaciskowa KTR

Nakrętka zaciskowa KTR 1 z 7 wytwarza duży nacisk na śrubie poprzez dokręcenie śrub dociskowych nakrętki przy użyciu stosunkowo małego momentu dokręcania. Spis treści 1 Dane techniczne 2 2 Wskazówki 2 2.1 Wskazówki ogólne 2

Bardziej szczegółowo

Temat 2 (2 godziny) : Próba statyczna ściskania metali

Temat 2 (2 godziny) : Próba statyczna ściskania metali Temat 2 (2 godziny) : Próba statyczna ściskania metali 2.1. Wstęp Próba statyczna ściskania jest podstawowym sposobem badania materiałów kruchych takich jak żeliwo czy beton, które mają znacznie lepsze

Bardziej szczegółowo

10.9 1. POŁĄCZENIA ŚRUBOWE 1.1 ASORTYMENT I WŁAŚCIWOŚCI ŁĄCZNIKÓW. Konstrukcje Metalowe Laboratorium

10.9 1. POŁĄCZENIA ŚRUBOWE 1.1 ASORTYMENT I WŁAŚCIWOŚCI ŁĄCZNIKÓW. Konstrukcje Metalowe Laboratorium 1. POŁĄCZENIA ŚRUBOWE 1.1 ASORTYMENT I WŁAŚCIWOŚCI ŁĄCZNIKÓW Średnice śrub: M10, M12, M16, M20, M24, M27, M30 Klasy właściwości mechanicznych śrub: 3.6, 4.6, 4.8, 5.6, 5.8, 6.6, 8.8, 10.9, 12.9 10.9 śruby

Bardziej szczegółowo

przyłącza do rury z oplotem z taśm stalowych

przyłącza do rury z oplotem z taśm stalowych 1.0 Spis treści 1.0 Wprowadzenie 1.1 Uwagi ogólne 1.2 Rodzaje rur 1.3 Przyłącza 2.0 Przygotowanie końca rury 2.1 Wyprostowanie końca rury 2.2 Usunięcie płaszcza PE 2.3 Obcięcie przeciwzwoju 2.4 Osadzenie

Bardziej szczegółowo

Wkręty samowiercące Bezpośrednie połączenia gwintowane

Wkręty samowiercące Bezpośrednie połączenia gwintowane Wkręty samowiercące Bezpośrednie połączenia gwintowane Bossard wkręty samowiercące Bezpośrednie połączenia gwintowane Racjonalny montaż / demontaż Różnorodne zastosowanie Bossard wkręty samowiercące końcówki

Bardziej szczegółowo

Instrukcja obsługi i konserwacji zasuw nożowych do podsadzki hydraulicznej typ ZW-4/RZ. Spis treści 1. PRZEZNACZENIE PRZECIWWSKAZANIA...

Instrukcja obsługi i konserwacji zasuw nożowych do podsadzki hydraulicznej typ ZW-4/RZ. Spis treści 1. PRZEZNACZENIE PRZECIWWSKAZANIA... Instrukcja obsługi i konserwacji zasuw nożowych do podsadzki hydraulicznej typ ZW-4/RZ Spis treści 1. PRZEZNACZENIE...2 2. PRZECIWWSKAZANIA...2 3. MAGAZYNOWANIE...2 4. OPIS BUDOWY...2 5. MONTAŻ ZASUWY...2

Bardziej szczegółowo

Przepustnica typ 57 L

Przepustnica typ 57 L AGRU-FRANK Polska Sp. z o.o. * ul. Bukowskiego 5 * 5-4 Wrocław Tel./Fax: +4 7 4 4 7 * www.agru-frank.pl WORLDWIDE COMPETENCE IN PLASTICS Materiał obudowy PDCPD Materiał dysku PP PVDF Uszczelnienia (do

Bardziej szczegółowo

Materiały Reaktorowe. Właściwości mechaniczne

Materiały Reaktorowe. Właściwości mechaniczne Materiały Reaktorowe Właściwości mechaniczne Naprężenie i odkształcenie F A 0 l i l 0 l 0 l l 0 a. naprężenie rozciągające b. naprężenie ściskające c. naprężenie ścinające d. Naprężenie torsyjne Naprężenie

Bardziej szczegółowo

Dane użytkowe dla łączników kołnierzowych AF, IF, OF, TF

Dane użytkowe dla łączników kołnierzowych AF, IF, OF, TF Dane użytkowe dla łączników kołnierzowych AF, IF, OF, TF Korpus złączki (5 Nakrętka 6-kt. (10 Podkładka (9 Podkładka spręż. (8 Komora uszczeln. (11 Pierścień uszczeln. (4 Podkładka (3 Pierścień zacisk.

Bardziej szczegółowo

ARTS & HOBBY CENTRUM. Kleje UV i akcesoria lipiec 2013

ARTS & HOBBY CENTRUM. Kleje UV i akcesoria lipiec 2013 Kleje UV i akcesoria lipiec 2013 Klej Pulsar UV 3g. to jednoskładnikowy akrylowy klej konstrukcyjny do klejenia szkła ze szkłem, szkła z metalem, szkła z innymi twardymi materiałami. Tworzy cienkie i idealnie

Bardziej szczegółowo

Zalecenia firmy Dow Corning w odniesieniu do wklejania pakietów szybowych w konstrukcje okien i drzwi wykonanych z PCV, aluminium i drewna.

Zalecenia firmy Dow Corning w odniesieniu do wklejania pakietów szybowych w konstrukcje okien i drzwi wykonanych z PCV, aluminium i drewna. Zalecenia firmy Dow Corning w odniesieniu do wklejania pakietów szybowych w konstrukcje okien i drzwi wykonanych z PCV, aluminium i drewna. Profesjonalne szczeliwa Dow Corning umożliwiają wklejanie pakietów

Bardziej szczegółowo

Opis. Zastosowanie. Karta Techniczna

Opis. Zastosowanie. Karta Techniczna Karta Techniczna Uszczelniacz jednoskładnikowy, niskomodułowy o szerokim zastosowaniu Opis NAISEAL POLYMER jest uniwersalnym materiałem uszczelniającym, niskomodułowy o wysokiej wydajności na bazie polimerów

Bardziej szczegółowo

I. Wstępne obliczenia

I. Wstępne obliczenia I. Wstępne obliczenia Dla złącza gwintowego narażonego na rozciąganie ze skręcaniem: 0,65 0,85 Przyjmuję 0,70 4 0,7 0,7 0,7 A- pole powierzchni przekroju poprzecznego rdzenia śruby 1,9 2,9 Q=6,3kN 13,546

Bardziej szczegółowo

Politechnika Białostocka INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH

Politechnika Białostocka INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Politechnika Białostocka Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Temat ćwiczenia: Zwykła próba rozciągania stali Numer ćwiczenia: 1 Laboratorium z przedmiotu:

Bardziej szczegółowo

Łańcuch uszczelniający Uszczelnienie ciśnieniowe Max ciśnienie 0,25 MPa

Łańcuch uszczelniający Uszczelnienie ciśnieniowe Max ciśnienie 0,25 MPa Kod strony: XC211120 Łańcuch uszczelniający Uszczelnienie ciśnieniowe Max ciśnienie 0,25 MPa Zakres średnic: fi 45 mm wzwyż Max cisnienie pracy: 0,25 MPa (0,5 MPa) Materiał stali: Stal ocynkowana, 1.4307,

Bardziej szczegółowo

Kompensatory stalowe. Produkcja. Strona 1 z 76

Kompensatory stalowe. Produkcja. Strona 1 z 76 Strona 1 z 76 Kompensatory stalowe Jeśli potencjalne odkształcenia termiczne lub mechaniczne nie mogą być zaabsorbowane przez system rurociągów, istnieje konieczność stosowania kompensatorów. Nie przestrzeganie

Bardziej szczegółowo

DIN Gwint o zarysie trilobularnym

DIN Gwint o zarysie trilobularnym DIN 7500 Gwint o zarysie trilobularnym DIN 7500 Śruba samoformująca gwint Oszczędne konstrukcje Zwiększona wytrzymałość złącza Gwint metryczny Wysoka odporność na wibracje! Trilobular jest zastrzezonym

Bardziej szczegółowo

Dylatacje. Podręcznik A3. Ogniochronne zabezpieczenie szczelin dylatacyjnych

Dylatacje. Podręcznik A3. Ogniochronne zabezpieczenie szczelin dylatacyjnych Podręcznik A3 Dylatacje Ogniochronne zabezpieczenie szczelin dylatacyjnych W większości obiektów budowlanych stosowane są szczeliny dylatacyjne. Szczeliny te muszą przejąć naprężenia wynikające ze zmian

Bardziej szczegółowo

Naprężenia i odkształcenia spawalnicze

Naprężenia i odkształcenia spawalnicze Naprężenia i odkształcenia spawalnicze Cieplno-mechaniczne właściwości metali i stopów Parametrami, które określają stan mechaniczny metalu w różnych temperaturach, są: - moduł sprężystości podłużnej E,

Bardziej szczegółowo

Szyby czołowe Wklejanie szyb / Naprawy szyb

Szyby czołowe Wklejanie szyb / Naprawy szyb Szyby czołowe Wklejanie szyb / Naprawy szyb Wklejanie szyb Zgodne z najwyższymi standardami bezpieczeństwa Szyba czołowa stanowi bardzo ważny element struktury nadwozia pojazdu. Szyby czołowe zwiększają

Bardziej szczegółowo

PVC-U PP PP / PVDF 2)

PVC-U PP PP / PVDF 2) AGRU-FRANK Polska Sp. z o.o. * ul. Bukowskiego 53 * 52-48 Wrocław Tel./Fax: +48 7 364 43 7 * www.agru-frank.pl WORLDWIDE COMPETENCE IN PLASTICS Materiał obudowy/dysku ) PVC-U PP PP / PVDF 2) Uszczelnienia

Bardziej szczegółowo

WYSOKIE CIŚNIENIA - wyposażenie UHP

WYSOKIE CIŚNIENIA - wyposażenie UHP Specjalnie zaprojektowane szybkozłącza do bardzo wysokich ciśnień. uża różnorodność szybkozłączy umożliwia wykorzystanie ich nawet do najbardziej wymagających zastosowań. wykonane są ze stali utwardzanej,

Bardziej szczegółowo

NIERDZEWNA STAL SZLACHETNA UNIWERSALNE

NIERDZEWNA STAL SZLACHETNA UNIWERSALNE NIERDZEWNA SAL SZLACHENA UNIWERSALNE SPAX oferuje naobszerniejszy asortyment wkrętów ze stali nierdzewnej. Wystarczy wybrać model i rozmiar, który jest dla Państwa najlepszy. Nie wszystkie stale nierdzewne

Bardziej szczegółowo

iglidur W300 Długodystansowy

iglidur W300 Długodystansowy Długodystansowy Asortyment Materiał charakteryzuje duża odporność na zużycie, nawet w niesprzyjających warunkach i z chropowatymi wałami. Ze wszystkich materiałów iglidur, ten jest najbardziej odporny

Bardziej szczegółowo

PL 219451 B1. UNIWERSYTET WARSZAWSKI, Warszawa, PL 30.09.2013 BUP 20/13 30.04.2015 WUP 04/15. PIOTR WASYLCZYK, Warszawa, PL RZECZPOSPOLITA POLSKA

PL 219451 B1. UNIWERSYTET WARSZAWSKI, Warszawa, PL 30.09.2013 BUP 20/13 30.04.2015 WUP 04/15. PIOTR WASYLCZYK, Warszawa, PL RZECZPOSPOLITA POLSKA PL 219451 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 219451 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 398538 (22) Data zgłoszenia: 21.03.2012 (51) Int.Cl.

Bardziej szczegółowo

Dobór materiałów konstrukcyjnych cz. 9

Dobór materiałów konstrukcyjnych cz. 9 Dobór materiałów konstrukcyjnych cz. 9 dr inż. Hanna Smoleńska Katedra Inżynierii Materiałowej i Spajania Wydział Mechaniczny, Politechnika Gdańska Materiały edukacyjne Materiały na uszczelki Ashby M.F.:

Bardziej szczegółowo

iglidur J Na najwyższych i na najniższych obrotach

iglidur J Na najwyższych i na najniższych obrotach Na najwyższych i na najniższych obrotach Asortyment Łożyska ślizgowe z są zaprojektowane tak, aby uzyskać jak najniższe współczynniki tarcia bez smarowania i ograniczenie drgań ciernych. Ze względu na

Bardziej szczegółowo

Dylatacje. Dylatacje Ogniochronne zabezpieczenie szczelin dylatacyjnych

Dylatacje. Dylatacje Ogniochronne zabezpieczenie szczelin dylatacyjnych Dylatacje Ogniochronne zabezpieczenie szczelin dylatacyjnych 58 Do zamknięcia szczelin dylatacyjnych, w celu zapobiegania rozprzestrzenianiu się ognia i dymu doskonale nadają się następujące masy ogniochronne

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA NAWIERCANIA RUROCIĄGÓW PRZY POMOCY PRZYRZĄDU DO NAWIERCANIA HAWLE NR. KAT. 5800PL

INSTRUKCJA NAWIERCANIA RUROCIĄGÓW PRZY POMOCY PRZYRZĄDU DO NAWIERCANIA HAWLE NR. KAT. 5800PL INSTRUKCJA NAWIERCANIA RUROCIĄGÓW PRZY POMOCY PRZYRZĄDU DO NAWIERCANIA HAWLE NR. KAT. 5800PL 1 SPIS TREŚCI: 1. PRZYRZĄDY DO NAWIERCANIA 2. INSTRUKCJA NAWIERCANIA ZA POMOCĄ PRZYRZĄDU DO NAWIERCANIA HAWLE

Bardziej szczegółowo

Politechnika Poznańska Wydział Inżynierii Zarządzania. Wprowadzenie do techniki tarcie ćwiczenia

Politechnika Poznańska Wydział Inżynierii Zarządzania. Wprowadzenie do techniki tarcie ćwiczenia Politechnika Poznańska Wydział Inżynierii Zarządzania Wprowadzenie do techniki tarcie ćwiczenia Model Charlesa Coulomb a (1785) Charles Coulomb (1736 1806) pierwszy pełny matematyczny opis, (tzw. elastyczne

Bardziej szczegółowo

Terofoam AFS Dwuskładnikowa Pianka Wygłuszająca

Terofoam AFS Dwuskładnikowa Pianka Wygłuszająca Terofoam AFS Dwuskładnikowa Pianka Wygłuszająca Dwuskładnikowa pianka wygłuszająca, wypełniająca wolne przestrzenie Baza: Poliuretan Wydanie: 25.07.2005 Charakterystyka: Terofoam AFS Dwuskładnikowa Pianka

Bardziej szczegółowo

PIERŚCIENIE ROZPRĘŻNO - ZACISKOWE SST

PIERŚCIENIE ROZPRĘŻNO - ZACISKOWE SST -2- Spis treści 1.1 Pierścienie rozprężno-zaciskowe typ RfN 7012 SST wykonanie ze stali.. 3 1.2 Pierścienie rozprężno-zaciskowe typ RfN 7061 SST wykonanie ze stali.. 4 1.3 Pierścienie rozprężno-zaciskowe

Bardziej szczegółowo

Instrukcja obsługi i konserwacji zraszacza

Instrukcja obsługi i konserwacji zraszacza Instrukcja obsługi i konserwacji zraszacza Typ: ZN23-3D oraz ZN23-3W ZN40-3D oraz ZN40-3W ZN45-3D oraz ZN45-3W PERROT TD025_pl.doc Strona 1 / 13 Spis treści 1. Informacje ogólne 2. Ogólne zasady bezpieczeństwa

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA

INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA ŁĄCZNIKI AMORTYZACYJNE Nr kat. 9222; 9223 INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA 11-2018 1/9 SPIS TREŚCI 1 OPIS TECHNICZNY... 3 1.1 NAZWA I CECHY WYROBU... 3 1.2 PRZEZNACZENIE... 3 1.3 CHARAKTERYSTYKA

Bardziej szczegółowo

Olejowskazy, korki odpowietrzające

Olejowskazy, korki odpowietrzające Olejowskazy, korki odpowietrzające 1123 K0443 Wskaźniki poziomu oleju H H1 Forma A bez termometra B Forma B z termometrem B Korpus z tworzywa termoplastycznego poliamid. Pierścień uszczelniający O i uszczelka

Bardziej szczegółowo

Montaż śrub kotwiących HPM

Montaż śrub kotwiących HPM Identyfikacja produktów Śruby kotwiące HPM są dostępne w standardowych rozmiarach (16, 20, 24, 30, oraz 39) analogicznie do rozmiaru gwintu typu M śruby. Model śruby kotwiącej można rozpoznać po nazwie

Bardziej szczegółowo

wielozakresowy łącznik z funkcją zabezpieczenia przed przesunięciem do różnych rodzajów rur Strona E 2/1 Instrukcja montażu Strona E 2/2

wielozakresowy łącznik z funkcją zabezpieczenia przed przesunięciem do różnych rodzajów rur Strona E 2/1 Instrukcja montażu Strona E 2/2 AWE-SYNOFEX wielozakresowy łącznik z funkcją zabezpieczenia przed przesunięciem do różnych rodzajów rur Strona E 2 AWE-SYNOFEX wielozakresowy łącznik z funkcją zabezpieczenia przed przesunięciem do różnych

Bardziej szczegółowo

Dodatek do instrukcji montażu i obsługi

Dodatek do instrukcji montażu i obsługi Technika napędowa \ Automatyka napędowa \ Integracja systemu \ Serwis *22866981_0416* Dodatek do instrukcji montażu i obsługi SEW-EURODRIVE GmbH & Co KG P.O. Box 3023 76642 Bruchsal/Germany Phone +49 7251

Bardziej szczegółowo

NPK. Pompy jednostopniowe normowe ZAOPATRZENIE W WODĘ POMPY JEDNOSTOPNIOWE PRZEZNACZENIE ZASTOSOWANIE ZAKRES UŻYTKOWANIA CECHY KONSTRUKCYJNE

NPK. Pompy jednostopniowe normowe ZAOPATRZENIE W WODĘ POMPY JEDNOSTOPNIOWE PRZEZNACZENIE ZASTOSOWANIE ZAKRES UŻYTKOWANIA CECHY KONSTRUKCYJNE NPK Pompy jednostopniowe normowe PRZEZNACZENIE Pompy NPK przeznaczone są do tłoczenia cieczy rzadkich, czystych i nieagresywnych bez cząstek stałych i włóknistych o temperaturze nie przekraczającej 140

Bardziej szczegółowo

Armatura & Szybkozłącza

Armatura & Szybkozłącza Armatura & Szybkozłącza Mafy redukcyjne Mufy Nyple obustronne Nyple przedłużające Nyple redukcyjne olana orki Trójniki Suttner złącza obrotowe ST-44 (Swivel) Mosmatic złącza obrotowe (Swivel) Adaptery

Bardziej szczegółowo

PIERŚCIENIE ROZPRĘŻNO ZACISKOWE PREMIUM

PIERŚCIENIE ROZPRĘŻNO ZACISKOWE PREMIUM -2- Spis treści 1.1 Pierścienie rozprężno-zaciskowe RfN 7013 - ogólna charakterystyka... 3 1.2 Pierścienie rozprężno-zaciskowe typ RfN 7013.0 - Tabela wymiarowa... 4 1.3 Pierścienie rozprężno-zaciskowe

Bardziej szczegółowo

PL B1. GS-HYDRO SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ, Gdynia, PL BUP 15/15

PL B1. GS-HYDRO SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ, Gdynia, PL BUP 15/15 PL 222766 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 222766 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 406832 (51) Int.Cl. F16L 19/02 (2006.01) F16L 33/22 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej

Bardziej szczegółowo

ARTS & HOBBY CENTRUM. Kleje UV i akcesoria lipiec 2013

ARTS & HOBBY CENTRUM. Kleje UV i akcesoria lipiec 2013 Kleje UV i akcesoria lipiec 2013 Klej Pulsar UV 3g. to jednoskładnikowy akrylowy klej konstrukcyjny do klejenia szkła ze szkłem, szkła z metalem, szkła z innymi twardymi materiałami. Tworzy cienkie i idealnie

Bardziej szczegółowo

Instrukcja obsługi montaż / konserwacja napędu pneumatycznego serii AP/APM

Instrukcja obsługi montaż / konserwacja napędu pneumatycznego serii AP/APM Wstęp Należy zapoznać się z tą instrukcją i zachować ją do prac konserwacyjnych i naprawczych. Elementy napędu podlegają zużyciu, dlatego należy je kontrolować i w razie konieczności wymieniać na nowe.

Bardziej szczegółowo

5053H ,5 5051H ,0

5053H ,5 5051H ,0 Hydrant nadziemny H4 sztywny, PN 16 Cechy konstrukcyjne Norma: EN 14384 Zbadany przez: CNBOP Max. ciśnienie robocze: 16 bar Standardowa głębokość zabudowy Rd: 1,50 m (dostępne także 1,25 m i 1,00 m) Współczynnik

Bardziej szczegółowo

Do mocowania: Konstrukcji stalowych Szyn Konsol Podpór Tras kablowych Maszyn Schodów Bram Fasad Futryn Regałów

Do mocowania: Konstrukcji stalowych Szyn Konsol Podpór Tras kablowych Maszyn Schodów Bram Fasad Futryn Regałów 108 MOCOWANIA DO DUŻYCH OBCIĄŻEŃ/KOTWY STALOWE FAZ II Sprawdzona miliony razy: najbardziej wytrzymała kotwa sworzniowa w swojej klasie. INFORMACJE OGÓLNE FAZ II, stal ocynkowana FAZ II A4, stal nierdzewna

Bardziej szczegółowo

OGÓLNE ZALECENIA MONTAŻOWE

OGÓLNE ZALECENIA MONTAŻOWE OGÓLNE ZALECENIA MONTAŻOWE System profili izolowanych termicznie: Seria VERANDA typ E Materiały zawarte w prezentacji mają charakter informacyjny. 1. Przygotowanie miejsca montażu: Miejsce montażu konstrukcji

Bardziej szczegółowo

Dostępne są dwie wersje prowadzenia: prowadnice w tulejach z brązu spiekanego oraz toczne z łożyskami kulkowymi.

Dostępne są dwie wersje prowadzenia: prowadnice w tulejach z brązu spiekanego oraz toczne z łożyskami kulkowymi. Siłowniki dwutłokowe serii QX > Siłowniki dwutłokowe serii QX Podwójnego działania, magnetyczne, z prowadzeniem Ø0x2, 6x2, 20x2, 25x2, 32x2 mm Duża siła Precyzyjny ruch Zintegrowane prowadzenie QXB: łożyska

Bardziej szczegółowo

OGÓLNE WYTYCZNE MAGAZYNOWANIA, TRANSPORTU, MONTAŻU I EKSPLOATACJI TELESKOPOWYCH KSZTAŁTEK KOŁNIERZOWYCH HAWLE-VARIO

OGÓLNE WYTYCZNE MAGAZYNOWANIA, TRANSPORTU, MONTAŻU I EKSPLOATACJI TELESKOPOWYCH KSZTAŁTEK KOŁNIERZOWYCH HAWLE-VARIO OGÓLNE WYTYCZNE MAGAZYNOWANIA, TRANSPORTU, MONTAŻU I EKSPLOATACJI TELESKOPOWYCH KSZTAŁTEK KOŁNIERZOWYCH HAWLE-VARIO Wytyczne dotyczą teleskopowych kształtek kołnierzowych HAWLE-VARIO o nr kat. 8010 i 8011

Bardziej szczegółowo

Hydroizolacja plaskiego dachu za pomoca ciekłej membrany poliuretanowej

Hydroizolacja plaskiego dachu za pomoca ciekłej membrany poliuretanowej Hydroizolacja plaskiego dachu za pomoca ciekłej membrany poliuretanowej Α) HYDROIZOLACJA PLASKIEGO DACHU ZA POMOCA CIEKŁEJ MEMBRANY POLIURETANOWEJ 5 3 4 2 1 1. PŁYTA BETONOWA 2. INKLINACYJNA ZAPRAWA CEMENTOWA

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH

INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH INSTYTUT MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH Politechnika Śląska w Gliwicach INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH BADANIE ZACHOWANIA SIĘ MATERIAŁÓW PODCZAS ŚCISKANIA Instrukcja przeznaczona jest dla studentów

Bardziej szczegółowo

Fizyczne właściwości materiałów rolniczych

Fizyczne właściwości materiałów rolniczych Fizyczne właściwości materiałów rolniczych Właściwości mechaniczne TRiL 1 rok Stefan Cenkowski (UoM Canada) Marek Markowski Katedra Inżynierii Systemów WNT UWM Podstawowe koncepcje reologii Reologia nauka

Bardziej szczegółowo

Normowe pompy klasyczne

Normowe pompy klasyczne PRZEZNACZENIE Pompy przeznaczone są do tłoczenia cieczy rzadkich, czystych i nieagresywnych bez cząstek stałych i włóknistych o temperaturze nie przekraczającej 140 C. Pompowane ciecze nie mogą posiadać

Bardziej szczegółowo

TERMOFORMOWANIE OTWORÓW

TERMOFORMOWANIE OTWORÓW TERMOFORMOWANIE OTWORÓW WIERTŁA TERMOFORMUJĄCE UNIKALNA GEOMETRIA POLEROWANA POWIERZCHNIA SPECJALNY GATUNEK WĘGLIKA LEPSZE FORMOWANIE I USUWANIE MATERIAŁU LEPSZE ODPROWADZENIE CIEPŁA WIĘKSZA WYDAJNOŚĆ

Bardziej szczegółowo

KATALOG PRODUKTÓW Sam zdecyduj co chcesz uszczelnić

KATALOG PRODUKTÓW Sam zdecyduj co chcesz uszczelnić KATALOG PRODUKTÓW 2014 Sam zdecyduj co chcesz uszczelnić ŁÓDŹ 2014 1 SPIS TREŚCI 1. Uszczelki mikroporowate samoprzylepne EPDM 2. Uszczelki porowate EPDM 3. Uszczelki lite EPDM 4. Płyty mikroporowate EPDM

Bardziej szczegółowo

Koła i zestawy kołowe z oponami pneumatycznymi

Koła i zestawy kołowe z oponami pneumatycznymi Koła i zestawy kołowe z oponami pneumatycznymi 190 we innovate mobility www.blickle.com Spis treści P L LS Seria Strona P 180-490 mm 50-525 kg 192/193 194 L-P 200-20 mm 75-250 kg LS-P 400-415 mm 350-525

Bardziej szczegółowo

Karta Techniczna Spectral UNDER 355 Dwuskładnikowy podkład akrylowy PRODUKTY POWIĄZANE. Spectral SOLV 855

Karta Techniczna Spectral UNDER 355 Dwuskładnikowy podkład akrylowy PRODUKTY POWIĄZANE. Spectral SOLV 855 UNDER 355 Dwuskładnikowy podkład akrylowy UNDER 355 PLAST 775 PLAST 825 EXTRA 755 EXTRA 745 PRODUKTY POWIĄZANE Podkład akrylowy szary Utwardzacz Rozcieńczalnik do wyrobów akrylowych standardowy, szybki,

Bardziej szczegółowo

Złączki zaciskowe z żeliwa ciągliwego

Złączki zaciskowe z żeliwa ciągliwego Złączki zaciskowe z żeliwa Typ A Typ I Złączki zaciskowe do rur stalowych marki Gebo przeznaczone są do ciągłej eksploatacji, tworzą połączenia sztywne, tzn. są odporne na rozciąganie i ściskanie, dopuszczalna

Bardziej szczegółowo

NPB. Pompy jednostopniowe normowe ZAOPATRZENIE W WODĘ POMPY JEDNOSTOPNIOWE PRZEZNACZENIE ZASTOSOWANIE ZAKRES UŻYTKOWANIA CECHY KONSTRUKCYJNE

NPB. Pompy jednostopniowe normowe ZAOPATRZENIE W WODĘ POMPY JEDNOSTOPNIOWE PRZEZNACZENIE ZASTOSOWANIE ZAKRES UŻYTKOWANIA CECHY KONSTRUKCYJNE NPB Pompy jednostopniowe normowe PRZEZNACZENIE Normowe pompy blokowe NPB w wykonaniu standardowym przeznaczone są do pompowania wody czystej o temperaturze nie przekraczającej 140 C. Stosowane do cieczy

Bardziej szczegółowo

iglidur X Technologie zaawansowane

iglidur X Technologie zaawansowane Technologie zaawansowane Asortyment Materiał najlepiej charakteryzuje kombinacja wysokiej odporności temperaturowej z wytrzymałością na ściskanie, jak również wysoka odporność chemiczna. jest przeznaczony

Bardziej szczegółowo

5140H4 czerwony / H4B niebieski / H4 czerwony / H4B niebieski / 5003

5140H4 czerwony / H4B niebieski / H4 czerwony / H4B niebieski / 5003 Nierdzewny hydrant nadziemny H4 sztywny, PN 16 Cechy konstrukcyjne Norma: EN 14384 Zbadany przez: CNBOP Max. ciśnienie robocze: 16 bar Standardowa głębokość zabudowy Rd: 1,50 m (dostępne także 1,25 m i

Bardziej szczegółowo

Zabezpieczanie połączeń gwintowych

Zabezpieczanie połączeń gwintowych Naprawy mechaniczne Zabezpieczanie połączeń gwintowych Zabezpieczanie elementów mocujących przed drganiami i obciążeniami udarowymi Połączenia śrubowe to najważniejsze rozłączne połączenia stosowane do

Bardziej szczegółowo

AlfaFusion Technologia stosowana w produkcji płytowych wymienników ciepła

AlfaFusion Technologia stosowana w produkcji płytowych wymienników ciepła AlfaFusion Technologia stosowana w produkcji płytowych wymienników ciepła AlfaNova to płytowy wymiennik ciepła wyprodukowany w technologii AlfaFusion i wykonany ze stali kwasoodpornej. Urządzenie charakteryzuje

Bardziej szczegółowo

Tuleje wciągane... 975 Tuleje wciskane... 995 Nakrętki łożyskowe... 1007

Tuleje wciągane... 975 Tuleje wciskane... 995 Nakrętki łożyskowe... 1007 Akcesoria łożyskowe Tuleje wciągane... 975 Tuleje wciskane... 995 Nakrętki łożyskowe... 1007 973 Tuleje wciągane Warianty wykonania... 976 Wykonanie podstawowe... 976 Wykonania do montażu i demontażu

Bardziej szczegółowo

iglidur M250 Solidny i wytrzymały

iglidur M250 Solidny i wytrzymały Solidny i wytrzymały Asortyment Samosmarujące łożyska ślizgowe wykonane z są definiowane przez ich odporność na uderzenia, tłumienie drgań i odporność na zużycie. Są doskonałe w zastosowaniach, gdzie konieczne

Bardziej szczegółowo

Olejowskazy, Korki odpowietrzające

Olejowskazy, Korki odpowietrzające Olejowskazy, Korki odpowietrzające 885 Zestawienie produktów Olejowskazy, Korki odpowietrzające Wskaźniki poziomu oleju K0443 Korki magnetyczne K0452 Wskaźniki poziomu oleju K0444 Strona 888 Korki magnetyczne

Bardziej szczegółowo

Instrukcja obsługi. Model

Instrukcja obsługi. Model Instrukcja obsługi Model 113.53 Ciśnieniomierze do pomiaru ciśnienia gazów i cieczy chemicznie obojętnych na stopy miedzi w miejscach narażonych na wstrząsy i wibracje Instrukcja obsługi modelu 113.53

Bardziej szczegółowo

Wymiana paska rozrządu Škoda Superb 2.0

Wymiana paska rozrządu Škoda Superb 2.0 Wymiana paska rozrządu Škoda Superb 0 data aktualizacji: 2017.05.10 rys. 7 Autodata światowy lider informacji technicznych dla wtórnego rynku motoryzacyjnego tworzy i dostarcza produkty, które znajdują

Bardziej szczegółowo

matowy, półpołysk 12 miesięcy w oryginalnych opakowaniach, w suchych pomieszczeniach w temperaturze 10 35 C

matowy, półpołysk 12 miesięcy w oryginalnych opakowaniach, w suchych pomieszczeniach w temperaturze 10 35 C VULMKORIZ-R RF PRZYJAZNE ŚRODOWISKU ROZCIEŃCZALNE W WODZIE DLA ŚRODOWISKA NATURALNEGO NIESZKODLIWE DLA ZDROWIA Opis produktu: to jednoskładnikowa, wodorozcieńczalna farba antykorozyjna do pokryć dachowych,

Bardziej szczegółowo

Łożyska toczne główne rodzaje, charakterystyczne cechy

Łożyska toczne główne rodzaje, charakterystyczne cechy Łożyska toczne główne rodzaje, charakterystyczne cechy Łożysko - co to jest? 2 ożyska - klasyfikacja 3 Łożyska ślizgowe - podstawowe rodzaje 4 asada działania Łożyska hydrodynamiczne Sposób realizacji

Bardziej szczegółowo

Dokumentacja techniczno-ruchowa Seria DF

Dokumentacja techniczno-ruchowa Seria DF Przekładnie, Motoreduktory, Silniki Elektryczne Dokumentacja techniczno-ruchowa Seria DF Przekładnie walcowe o osiach równoległych 19 Schemat przekładni 22 1. Korpus 2. Pierścień zabezpieczający 3. Łożysko

Bardziej szczegółowo

UNIWERSALNE SYSTEMY POŁĄCZEŃ, SYSTEMY NAPRAWCZE ORAZ OPASKI DO NAWIERCANIA POD CIŚNIENIEM, do rurociągów o dużych średnicach

UNIWERSALNE SYSTEMY POŁĄCZEŃ, SYSTEMY NAPRAWCZE ORAZ OPASKI DO NAWIERCANIA POD CIŚNIENIEM, do rurociągów o dużych średnicach UNIWERSALNE SYSTEMY POŁĄCZEŃ, SYSTEMY NAPRAWCZE ORAZ OPASKI DO NAWIERCANIA P CIŚNIENIEM, do rurociągów o dużych średnicach Strona R 2 Łączniki niskociśnieniowe Multigrip, z zabezpieczeniem przed przesunięciem,

Bardziej szczegółowo

OGÓLNE WARUNKI MONTAŻU

OGÓLNE WARUNKI MONTAŻU Łączenie proste jak drut OGÓLNE WARUNKI MONTAŻU Łączone końce rur powinny być nieuszkodzone i nieporysowane. Rury i kształtki nie mogą być zanieczyszczone piachem, błotem, kamieniami czy też innymi materiałami.

Bardziej szczegółowo