ROLA ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH W KSZTAŁTOWANIU SPOŁECZNEJ ODPOWIEDZIALNOŚCI

Transkrypt

1 Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej Ośrodek Regionalny w Gdańsku ul. Gdyńskich Kosynierów 11, Gdańsk Tel: (58) , Fax: (58) ROLA ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH W KSZTAŁTOWANIU SPOŁECZNEJ ODPOWIEDZIALNOŚCI BYDGOSZCZ, r.

2 Niniejsza broszura dostarcza podstawowych informacji o dobrowolnej Normie Międzynarodowej ISO Wytyczne ds. Społecznej Odpowiedzialności, która zawiera wytyczne dotyczące odpowiedzialności społecznej organizacji. Jest wstępem do ukazania wszelkiego rodzaju organizacjom, zarówno w sektorze publicznym jak i prywatnym, że wprowadzenie normy ISO jest sposobem na uzyskanie korzyści wynikających z prowadzenia działalności w sposób społecznie odpowiedzialny. Od 01 listopada 2010 jesteśmy bogatsi o dokument wypracowany przez Międzynarodową Organizację Normalizacyjną. Jest nią norma, a właściwie przewodnik, dotyczący społecznej odpowiedzialności. Jest to dokument ze wszech miar wyjątkowy. Został wypracowany przez sześć lat przez grupę 450 ekspertów i obserwatorów z 99 krajów oraz 42 organizacji międzynarodowych i regionalnych zaangażowanych w różne aspekty odpowiedzialności społecznej. Praca nad dokumentem, który odnosi się do tak wrażliwych kwestii jak m.in. prawa człowieka, etyka, prawa pracownicze nie była łatwym zadaniem, a mimo to przedstawicielom różnych kultur, religii i poglądów politycznych udało się porozumieć i wypracować dokument o charakterze uniwersalnym. Głównym zadaniem twórców było stworzenie praktycznego narzędzia, które wspierałoby organizację we wdrażaniu zasad społecznej odpowiedzialności. Ponadto należało usystematyzować wiedzę oraz wprowadzić jednoznacznie rozumiane definicje. Ważne, że dokument został tak zaprojektowany, że może być stosowany nie tylko przez firmy, ale także przez instytucje rządowe i pozarządowe. Jak podkreślił Rob Steel, sekretarz generalny ISO, działania w sposób społecznie odpowiedzialny nie należy traktować jako alternatywy, ale jako wymagania światowego społeczeństwa. ISO nie jest pierwszą inicjatywą na rzecz społecznej odpowiedzialności, ale jest pierwszą, która jest wynikiem międzynarodowego konsensusu, którego podstawą były wiedza i doświadczenie szerokiej rzeszy interesariuszy przedstawicieli biznesu, rządów, świata pracy, organizacji pozarządowych zarówno z krajów rozwiniętych jak i rozwijających się.

3 Należy podkreślić, że dokument nie jest podstawą certyfikacji. Jak zauważa Liliana Annam, która reprezentowała Polskę w pracach nad normą : Fakt, że norma nie jest certyfikowana uważam z jej zaletę. Biorąc pod uwagę obecną praktykę, rynek potrzebuje elastycznych wytycznych, które jest w stanie zaaplikować. Certyfikowalna norma, wyrażająca w sztywny sposób zasady postępowania w tak złożonej materii jaką jest społeczna odpowiedzialność organizacji nie znalazłaby dzisiaj zastosowania. Wprowadzenie normy poddawanej certyfikacji jest możliwe w przyszłości gdy organizacje zbiorą doświadczenia związane z ISO Przy stosowaniu niniejszej Normy Międzynarodowej wskazanym jest, by organizacja wzięła pod uwagę różnorodność społeczną, środowiskową, kulturową oraz polityczną, jak również różnice warunków ekonomicznych, przy jednoczesnej zgodności z międzynarodowymi normami zachowania 2 Zazwyczaj wyróżnia się dwa podstawowe motywy wprowadzania koncepcji odpowiedzialności społecznej organizacji: - tworzenie nowych szans oraz zwiększanie korzyści, - lepsze kontrolowanie ryzyka występowania zagrożeń. 1 PKN, ISO, Ministerstwo Gospodarki 2 ISO 26000:2010: Rozdział 1 - Zakres, Par. 3

4 Zależności pomiędzy organizacją, społecznością a interesariuszami w odniesieniu do normy ISO Zbiorcze zestawienie najistotniejszych obszarów CSR wraz z obszarami funkcjonalnymi i realizowanymi w nich zadaniach

5 źródło: opracowanie na podstawie założeń normy ISO i wybranych pól diagnozy społecznych aspektów wewnętrznych procesów przedsiębiorstwa (A. Paliwoda Matiolanska: Odpowiedzialność społeczna w procesie zarządzania przedsiębiorstwem, Wyd. CH Beck, Warszawa 2009,str.109) Czym nie jest ISO 26000? Zakres ISO wyjaśnia między innymi, to ograniczenie: Niniejsza norma międzynarodowa nie jest norma zarządzania systemowego. Nie została opracowana na potrzeby certyfikacji czy też użytku regulacyjnego bądź umownego. Jakakolwiek oferta w celu certyfikacji lub poświadczenia roszczenia w odniesieniu do ISO byłaby wprowadzeniem w błąd co do intencji oraz nadużyciem Normy Międzynarodowej. Jako Norma Międzynarodowa nie zawiera ona wymagań, jakiekolwiek tego typu certyfikacje nie będą dowodem na zgodność z Norma Międzynarodową ISO 26000:2010: Rozdział 4.1 Zasady społecznej Odpowiedzialności, str. 10, Par. 3 4 Tekst zaczerpnięty z ISO 26000:2010, opracowanej za zgodą Międzynarodowej Organizacji Normalizacyjnej ISO. Normę tę można uzyskać od któregokolwiek z członków ISO oraz pobrać ze strony internetowej Centralnego Sekretariatu ISO pod adresem: Prawa autorskie zachowuje ISO.

6 W związku z powyższym do ISO nie powinno się odwoływać w umowach bądź regulacjach państwowych oraz - ponieważ nie zawiera wymagań - nie powinno być wykorzystywane do oceny i certyfikacji. Ocena powinna obejmować kwestie ISO (np. w jakim stopniu wskazówki są stosowane w konkretnym przypadku) i w ten sposób transponować je w dające się określić wymagania. Szczególnie małe i średnie organizacje powinny być tego świadome, ponieważ jednostka certyfikująca może zaoferować ocenę i Certyfikat ISO lub dołączać ISO do innych pakietów certyfikacyjnych, co stanowi oczywiste nadużycie wytycznych normy. Co dokładnie zawiera ISO 26000? ISO zajmuje się siedmioma kluczowymi obszarami odpowiedzialności społecznej, definiowanymi przez tę normę i przedstawionymi w poniższym wykresie. Cyfry odpowiadają działom w tekście normy. Hollistic approach podejście holistyczne Interdependence współzależność Organization organizacja *cyfry odpowiadają poszczególnym działom w ISO 26000

7 6.3.Prawa człowieka 6.4.Zarządzanie zasobami ludzkimi 6.5.Środowisko naturalne 6.6.Uczciwe praktyki biznesowe 6.7.Sprawy konsumenckie 6.8.Zaangażowanie i rozwój społeczności 5 Zarys ISO Tytuł działu > Numer działu > Opis zawartości działu Zakres>Dział 1> 5

8 Określa zakres ISO 26000, wskazuje pewne ograniczenia i wyjątki Słowniczek>Dział 2> Określa i dostarcza definicji kluczowych pojęć mających podstawowe znaczenie dla zrozumienia odpowiedzialności społecznej i dla korzystania z ISO Zrozumienie odpowiedzialności społecznej>dział 3> Opisuje ważne czynniki i uwarunkowania które miały wpływ na rozwój odpowiedzialności społecznej i które w dalszym ciągu wpływają na jej kształt i stosowanie. Opisuje też samą ideę odpowiedzialności społecznej co ona oznacza i w jaki sposób znajduje zastosowanie w organizacji. Paragraf zawiera wytyczne dla małych i średnich organizacji w zakresie stosowania ISO Zasady odpowiedzialności społecznej>dział 4> Wprowadza i wyjaśnia zasady odpowiedzialności społecznej Uznanie odpowiedzialności społecznej i zaangażowanie interesariuszy>dział 5> Zajmuje się dwoma aspektami odpowiedzialności społecznej: uznania przez organizację tej odpowiedzialności, oraz jej identyfikacji z interesariuszami i zaangażowania tych ostatnich. Dostarcza wytycznych w zakresie relacji organizacji z jej interesariuszami i społeczeństwem, rozpoznania kluczowych obszarów i zagadnień odpowiedzialności społecznej, oraz sfery oddziaływania organizacji. Wytyczne w sprawie kluczowych obszarów odpowiedzialności społecznej>dział 6 > Wyjaśnia kluczowe obszary i związane z nimi zagadnienia związane z odpowiedzialnością społeczną. Dla każdego kluczowego obszaru został przedstawiony jego zakres, związek z odpowiedzialnością społeczną, powiązane z nim zasady i uwarunkowania, oraz działania i oczekiwania.

9 Wytyczne w sprawie wprowadzania odpowiedzialności społecznej w organizacji>dział 7> Dostarcza wytycznych w zakresie wprowadzania idei odpowiedzialności społecznej w życie w danej organizacji. Zawiera wytyczne dotyczące: zrozumienia odpowiedzialności społecznej organizacji, włączenia odpowiedzialności społecznej w strukturę organizacji, komunikacji związanej z odpowiedzialnością społeczną, polepszania wiarygodności organizacji w kwestiach dotyczących odpowiedzialności społecznej, monitorowania postępu i wyników, oraz oceny dobrowolnych inicjatyw na rzecz odpowiedzialności społecznej. Przykłady narzędzi i dobrowolnych inicjatyw na rzecz odpowiedzialności społecznej>dodatek A> Prezentuje otwarty katalog narzędzi i dobrowolnych inicjatyw związanych z odpowiedzialnością społeczną, które odnoszą się do zagadnień z jednego lub więcej kluczowych obszarów lub dotyczą wprowadzania odpowiedzialności społecznej w organizacji. Skróty>Dodatek B> Zawiera objaśnienia skrótów użytych w ISO Bibliografia>> Zawiera odniesienia do przepisów międzynarodowych i norm ISO przytaczanych w ISO jako materiał źródłowy. Kluczowe obszary i zagadnienia omawiane w ISO >Kluczowe obszary i zagadnienia omawiane w dziale: Obszar kluczowy: Zarządzanie organizacją 6.2 Obszar kluczowy: Prawa człowieka 6.3 Zagadnienie 1: Należyta staranności Zagadnienie 2: Zagrożenia dla praw człowieka Zagadnienie 3: Unikanie współsprawstwa Zagadnienie 4: Rozpatrywanie skarg Zagadnienie 5: Dyskryminacja i grupy szczególnie wrażliwe 6.3.7

10 Zagadnienie 6: Prawa obywatelskie i polityczne Zagadnienie 7: Prawa ekonomiczne, społeczne i kulturalne Zagadnienie 8: Fundamentalne zasady i prawa w miejscu pracy Obszar kluczowy: Zarządzanie zasobami ludzkimi 6.4 Zagadnienie 1: Zatrudnienie i stosunek pracy Zagadnienie 2: Warunki pracy i ochrona socjalna Zagadnienie 3: Dialog społeczny Zagadnienie 4: Bezpieczeństwo i higiena pracy Zagadnienie 5: Rozwój i szkolenie w miejscu pracy Obszar kluczowy: Środowisko naturalne 6.5 Zagadnienie 1: Zapobieganie zanieczyszczeniu Zagadnienie 2: Zrównoważone korzystanie z zasobów Zagadnienie 3: Przeciwdziałanie i przystosowanie do zmian klimatycznych Zagadnienie 4: Ochrona środowiska, bioróżnorodności i przywrócenie naturalnych siedlisk Obszar kluczowy: Uczciwe praktyki biznesowe 6.6 Zagadnienie 1: Przeciwdziałanie korupcji Zagadnienie 2: Odpowiedzialne zaangażowanie polityczne Zagadnienie 3: Uczciwa konkurencja Zagadnienie 4: Promocja odpowiedzialności społecznej w łańcuchu wartości Zagadnienie 5: Poszanowanie praw własności Obszar kluczowy: Sprawy konsumenckie 6.7

11 Zagadnienie 1: Uczciwy marketing, rzetelna informacja, uczciwe wzorce umów Zagadnienie 2: Ochrona zdrowia i bezpieczeństwa konsumentów Zagadnienie 3: Zrównoważona konsumpcja Zagadnienie 4: Obsługa i wsparcie konsumenta, załatwianie skarg i rozwiązywanie sporów Zagadnienie 5: Ochrona prywatności i danych osobowych konsumentów Zagadnienie 6: Dostęp do niezbędnych usług Zagadnienie 7: Edukacja i świadomość Obszar kluczowy: Zaangażowanie i rozwój społeczności 6.8 Zagadnienie 1: Zaangażowanie społeczności Zagadnienie 2: Edukacja i kultura Zagadnienie 3: Tworzenie miejsc pracy i rozwój umiejętności Zagadnienie 4: Rozwój i dostęp do technologii Zagadnienie 5: Tworzenie bogactwa i dochodów Zagadnienie 6: Zdrowie Zagadnienie 7: Inwestycje społeczne 6.8.9

12 Schematyczne podsumowanie ISO Poniższy graf przedstawia podsumowanie ISO i ma na celu wsparcie organizacji w zrozumieniu wzajemnych relacji między poszczególnymi działami normy. W jaki sposób organizacja wdraża ISO 26000? Po zapoznaniu się z charakterystyką odpowiedzialności społecznej i jej związku ze zrównoważonym, trwałym rozwojem ( Dział 3 ) zaleca się, aby organizacja dokonała przeglądu zasad odpowiedzialności społecznej opisanych w Dziale 4. Stosując odpowiedzialność społeczną, organizacje powinny przestrzegać tych zasad i stosować je, w koniunkcji ze szczegółowymi zasadami odnoszącymi się do każdego z kluczowych obszarów (Dział 6). Przed analizą kluczowych obszarów i zagadnień odpowiedzialności społecznej, jak również związanych z nimi zasad i oczekiwań (Dział 6) organizacja powinna zastanowić się nad dwoma podstawowymi aspektami odpowiedzialności społecznej uznania tej odpowiedzialności w swojej sferze wpływów oraz identyfikacji z interesariuszami i ich zaangażowania ( Dział 5 ).

13 Kiedy podstawy zostaną już poznane, a kluczowe obszary i zagadnienia odpowiedzialności społecznej zidentyfikowane, organizacja powinna dążyć do uwzględniania odpowiedzialności społecznej w swoich działaniach i procesie decyzyjnym, korzystając z wytycznych zawartych w Dziale 7. Wchodzą tu w grę procesy takie jak: uczynienie odpowiedzialności społecznej integralną częścią zasad wedle których funkcjonuje organizacja, podjęcie wewnętrznych i zewnętrznych rozmów na temat odpowiedzialności społecznej, regularny przegląd efektów działań i praktyk związanych z odpowiedzialnością społeczną. Dalsze wytyczne dotyczące kluczowych obszarów i sposobów wdrażania odpowiedzialności społecznej można znaleźć w materiale źródłowym (Bibliografia) oraz przeglądzie narzędzi i dobrowolnych inicjatyw (których przykłady, zebrane na całym globie, zawiera Dodatek A). Przy wdrażaniu i praktykowaniu odpowiedzialności społecznej, naczelnym celem organizacji powinno być zmaksymalizowanie swojego wkładu w zrównoważony, trwały rozwój. 6 Dlaczego odpowiedzialność społeczna jest ważna? Na całym świecie wśród organizacji i związanych z nimi interesariuszy wzrasta świadomość potrzeby i korzyści płynących ze społecznie odpowiedzialnej działalności. Celem odpowiedzialności społecznej jest przysłużenie się trwałemu rozwojowi świata. Wyniki osiągane przez daną organizację, w porównaniu z wpływem, jaki ma ona na społeczeństwo i środowisko w którym działa, stały się kluczowym elementem oceny jej całościowej efektywności i zdolności do kontynuowania działalności. Częściowo jest to odzwierciedleniem rosnącej świadomości potrzeby zapewnienia ludzkości zdrowych ekosystemów, równości społecznej oraz dobrych rządów i zarządzania. Na dłuższą metę, działalność wszystkich organizacji jest zależna od istnienia czystego, nieskażonego środowiska naturalnego. Organizacje podlegają ściślejszej i surowszej kontroli ze strony różnych związanych z nimi interesariuszy. Sama odpowiedzialność społeczna została zdefiniowana jako odpowiedzialność organizacji za wpływ jej decyzji i działań na społeczeństwo i środowisko, 6 Opracowane na podstawie tłumaczenia normy ISO wykonanego w ramach projektu "CSR - wspólna sprawa"

14 poprzez przejrzyste i etyczne zachowanie, które: przyczynia się do zrównoważonego rozwoju, włączając zdrowie i dobrobyt społeczeństwa, uwzględnia oczekiwania interesariuszy (osób lub grup, które są zainteresowane decyzjami lub działaniami organizacji), jest zgodne z mającym zastosowanie prawem i spójne z międzynarodowymi normami zachowania, jest wprowadzone w całej organizacji i praktykowane w jej działaniach w obrębie jej strefy wpływów. 7 Korzyści, jakie organizacje mogą osiągnąć z zachowania społecznie odpowiedzialnego są następujące: Większa motywacja oraz wydajność pracy pracowników Wzrost znaczenia marki oraz zaufania, które prowadzą do większego uznania w oczach klientów oraz dostawców, a co za tym idzie większego sukcesu w działalności Zwiększenie uznania jako funkcjonującego publicznie w społeczeństwie zakłada badanie intencji klientów, przedstawicieli lokalnych społeczności, banków i innych cennych kontaktów Potwierdzenie zobowiązania, ponieważ zachowania społecznie odpowiedzialne nie jest drogą na skróty do sukcesu a inwestycją, która może opłacić się w dłużej perspektywie Zwiększenie akceptacji lokalnej społeczności, ponieważ zachowania społecznie odpowiedzialne pomagają organizacji w szybszej adaptacji d o potrzeb swojego środowiska, w tym swoich klientów. 7

15 Zasady społecznej odpowiedzialności Podstawowymi zasadami społecznej odpowiedzialności organizacji są odpowiedzialność, przejrzystość, etyczne zachowanie jak również komunikacja wśród ludzi, grup oraz organizacji, które mają swój interes w organizacje NGO. Odpowiedzialność Odpowiedzialność oznacza, że organizacje NGO są gotowe wziąć na siebie odpowiedzialność za wpływ, jaki mogą wywrzeć na swoje otoczenie. Właściciel lub manager powinien być w stanie wyjaśnić i uzasadnić podejmowane przez siebie decyzje. Odpowiedzialność jest ważna w sytuacjach, gdy decyzje dotyczą klientów, pracowników, dostawców, sąsiadów lub lokalnej społeczności w istotnych aspektach gospodarczych, społecznych i środowiskowych. Odpowiedzialność to także gotowość i zdolność do zmian i poprawy błędnych decyzji, wzięcie odpowiedzialności za powstałą szkodę oraz przedsięwzięcie środków zapobiegawczych. Pomaga to organizacjom w podejmowaniu decyzji zrozumiałych dla innych i jest sposobem zwiększenia swojej wiarygodności i poprawy reputacji. Przykładowo, organizacja może pokazać swoją odpowiedzialność odpowiadając: władzom, wyjaśniając przyczyny wypadków przy pracy oraz podejmując następnie środki poprawy na zarzuty, że pracujący dla niego personel wylał ścieki na obszar zielony klientom proszącym o wyjaśnienie ostatnich zmian w polityce cenowej firmy. Przejrzystość Przejrzystość oznacza udostępnienie informacji o decyzjach organizacji oraz działaniach związanych z odpowiednimi społecznymi, gospodarczymi oraz środowiskowymi aspektami ich funkcjonowania. Tego rodzaju informacje mogą być dostępne ad hoc, ale podmioty mogą ocenić czy istnieje uzasadniony i silny interes w bardziej regularnym przepływie tego typu informacji do swoich

16 klientów, partnerów, pracowników, innych osób czy organizacji ze swojego środowiska pracy. Przykłady: warsztat samochodowy informuje o liczbie uczniów, jakich przyjmuje do siebie co roku organizacja dzieli się z pracownikami głównymi wynikami ostatnich badań satysfakcji ośrodek dziennej opieki dla dzieci udziela informacji o składnikach oraz kaloriach zawartych w posiłkach. Etyczne zachowanie Organizacja powinna zachowywać się etycznie, tzn. wszelkie decyzje powinny być podejmowane i wykonywane w sposób uczciwy, rzetelny i wiarygodny, bez przyjmowania nielegalnych korzyści lub konfliktu interesów. Dotyczy to także działalności gospodarczej organizacji, jak również troski o ludzi i środowisko. Etyczne postępowanie to także osobiste wartości i poczucie odpowiedzialności właściciela-managera, jak gotowość do traktowania innych osób jak równych sobie, w sposób godny, dotrzymywanie słowa, pomoc innym. Jedynie regularne i ciągłe praktykowanie etycznego zachowania w codziennym życiu zaskutkuje wzajemnością i zaufaniem tak, że odbiorcy takich zachowań etycznych sami będą takie postawy przyjmować. Przykłady: Unikanie wszelkiego typu korupcji, jak łapówki za przyspieszenie procedur czy przy uchylaniu się od płacenia podatków, wręczanie lub przyjmowanie prezentów jedynie o niewielkiej wartości i to nie w sposób regularny, ograniczenie i określenie rodzaju akceptowalnych propozycji rozrywek, decyzja o rezygnacji z funkcjonowania w krajach, gdzie nie są

17 przestrzeganie normy Międzynarodowej Organizacji Pracy (ILO) Uczciwa konkurencja: szczególnie na poziomie lokalnym wiarygodne praktyki handlowe stanowią podstawę sukcesu dla środowiska biznesowego, np. niewprowadzanie umyślne konkurencji w błąd. Możliwe korzyści to między innymi: Klienci i dostawcy mogą woleć etyczne firmy, szczególnie w przypadku gdy mają one podobna pozycję Pracownicy mogą być lojalni wobec pracodawcy nawet w trudnych gospodarczo momentach Członkowie w społeczności mogą udzielić wsparcia przedsiębiorstwu znajdującemu się w trudnej sytuacji, w odpowiedzi na otrzymaną od niego pomoc. Networking Aktywny networking staje się ważną zasadą sukcesu organizacji w celu zapewnienia komunikacji oraz rozwiązywania możliwych konfliktów w lepszy sposób. Organizacje powinny określić, kto jest zainteresowany podejmowanymi przez nie decyzjami i prowadzoną działalnością, tak aby mogły zrozumieć jego możliwy wpływ oraz to w jaki sposób z nim postępować. Nie powinno się to ograniczać do klientów i dostawców, jako że każda działalność zależy od wydajnej infrastruktury oraz społecznej sieci kontaktów. Inne osoby bądź grupy także mogą mieć prawa, roszczenia lub szczególne interesy, które mogą wpływać na codzienną pracę organizacji te również powinny być przez nie brane pod uwagę. Każda organizacja powinna uważać siebie za część a nie odrębny podmiot odpowiadający lokalnej czy regionalnej strukturze, w zależności od swojej wielkości i możliwości. Networking dla małych i średnich organizacji może być opisany w różnych obszarach działalności.

18 Sieci bazujące na klientach Każda organizacja potrzebuje klientów. Dlatego też koniecznym jest zrozumienie ich potrzeb i wartości. Organizacje powinny być o tym poinformowane, podtrzymywać kontakt z grupami i stowarzyszeniami, w których działalność są zaangażowani ich klienci. Może to być zróżnicowane jeśli organizacja jest dostawcą dla klientów przemysłowych, bądź gdy zaangażowany jest bardziej na lokalnym czy regionalnym rynku i użytkowniku końcowym. Osobiste sieci kontaktów organizacje kształtowane są przede wszystkim przez osobę właściciela/założyciela. W wielu przypadkach prywatne i zawodowe działania są ze sobą połączone. Osobiste sieci kontaktów wraz z lokalnymi stowarzyszeniami stanowią ważną platformę wymiany pomysłów. Wiele problemów z życia codziennego może być rozwiązanych jedynie poprzez wspólne wysiłki podejmowane w atmosferze zaufania. Budowanie takiej sieci kontaktów obejmuje w takim stopniu klub piłkarski jak i lokalne grupy biznesowe, gdzie jako że wszyscy się znają sieć budowana jest na wzajemnym zaufaniu. Społeczne sieci kontaktów Przedsiębiorstwa są częścią społeczności, np. sąsiedzi i grupy zielonych monitorują wszelkie możliwe zmiany czy szkody, gdy stwierdzą możliwy wpływ organizacji na tę sytuację. Interesy organizacji mogą być silnie naznaczone przez społeczne sieci kontaktów. Aktywne zaangażowanie w publiczną debatę poprawia sytuację i pomaga znaleźć odpowiednie rozwiązania i kompromisy. Ze względu na starzejące się zachodnie społeczeństwo, koniecznie jest podjęcie wspólnych wysiłków w celu poprawy rozwoju zawodowego pracowników oraz studentów. Organizacje mogą skorzystać na bliskiej współpracy ze szkołami oraz uczelniami i uzyskać lepiej przygotowanych pracowników. Stwarza to wiele możliwości organizacji dla poprawy ich publicznego postrzegania, mają one także tym samym dostęp do nowych pomysłów i technologii.

19 Istnieje kilka kluczowych elementów, które powinny być wzięte pod uwagę w sposobie budowania takich sieci: komunikacja w sieci oparta jest na osobistym interesie wymiany pomysłów budowanie sieci to więcej niż marketing implikuje ono zobowiązanie do zrozumienia partnerów oraz adekwatną odpowiedź w kierunku rozwiązania konkretnego problemu Networking to nie jest pojedyncze działanie wymaga ono ciągłości. Okazanie zaangażowania stanowi główny aspekt w budowaniu zaufania do wymiany informacji oraz wspólnych działań. Zdolność organizacji do budowania sieci kontaktów bazuje na osobowości jego organu nadzorującego. Prowadzi to w wielu przypadkach do nieformalnego i bardziej osobistego działania, jak na przykład: Dni otwarte Udział w rozmowach okrągłego stołu Warsztaty dla uczniów i studentów Fora i informacje internetowe Internetowe prezentacje przedsiębiorstwa. 8 Grzegorz Piskalski, dyrektor CentrumCSR.PL przedstawiał rolę organizacji pozarządowych w CSR (Społeczna Odpowiedzialność Biznesu). Podkreślił, że: organizacjom pozarządowym próbującym działać w obszarze CSR brakuje wiedzy i pomysłów. (organizacje nie potrafią zdecydować w co warto się zaangażować); podejmując współpracę z biznesem organizacje muszą pamiętać jakie wartości są dla nich kluczowe, a w obliczu zacierania się granic pomiędzy 8

20 sektorami muszą być świadome kogo reprezentują społeczeństwo obywatelskie czy może biznes; nie da się naprawić świata z biznesem organizacje wyrastają ze społeczeństwa i są tak silne na ile mają silne poparcie społeczne Ze świata Skauting dziewcząt, Czerwony Krzyż, kościoły parafialne i inne organizacje pożytku publicznego stają się w USA liderami w dziedzinie zarządzania. W dwóch sferach strategii i skutecznego nadzoru realizują w praktyce to, o czym większość amerykańskich firm tylko dyskutuje. A w najistotniejszej sferze motywowania i pobudzania wydajności pracowników wykorzystujących wiedzę są prawdziwymi pionierami: wypracowują taktyki i praktyczne rozwiązania, których firmy dopiero będą się uczyć. Wielkim wyzwaniem, któremu będą musieli stawić czoła amerykańscy menedżerowie, jest takie zarządzanie pracownikami wykorzystującymi wiedzę, by stworzyć im warunki do maksymalnej efektywności. Organizacje pożytku publicznego pokazują nam, jak to zrobić. Wymagania są następujące: jasno określona misja, uważny przydział funkcji oraz ciągłe uczenie się i nauczanie, zarządzanie poprzez cele i samokontrolę, wysokie oczekiwania, ale i wysoka odpowiedzialność oraz systematyczna ocena sposobu wykonywania pracy i jej efektów. Transformacja charakteru pracy wolontariuszy to także wyraźne ostrzeżenie dla firm. Uczestnicy prowadzonych bardzo różnych przedsiębiorstwach: bankach, towarzystwach ubezpieczeniowych, dużych sieciach handlu detalicznego, liniach lotniczych, koncernach komputerowych, firmach deweloperskich i wielu innych. Duża grupa tych menedżerów pracuje jednak również w charakterze wolontariuszy w organizacjach pożytku publicznego. Kiedy zadajemy im pytanie, dlaczego to robią, zdecydowanie zbyt często słyszymy tę samą odpowiedź: ponieważ w mojej fi rmie nie ma zbyt wielu wyzwań, za mało jest osiągnięć i odpowiedzialności, a poza tym nie dostrzegam tam żadnej misji, tylko pragmatyzm. 9 9 Peter F. Drucker HBRP nr 41/42 lipiec-sierpień 2006 Czego firmy mogą nauczyć się od organizacji pożytku publicznego?

21 Opracował Daniel Osuch