ZASADY PROWADZENIA EWIDENCJI NIEBEZPIECZNYCH SUBSTANCJI CHEMICZNYCH ORAZ TWORZENIA CENTRALNEJ BAZY DANYCH NIEBEZPIECZNYCH SUBSTANCJI CHEMICZNYCH

Transkrypt

1 SZTAB GENERALNY WOJSKA POLSKIEGO SZEFOSTWO OBRONY PRZED BRONIĄ MASOWEGO RAŻENIA ZASADY PROWADZENIA EWIDENCJI NIEBEZPIECZNYCH SUBSTANCJI CHEMICZNYCH ORAZ TWORZENIA CENTRALNEJ BAZY DANYCH NIEBEZPIECZNYCH SUBSTANCJI CHEMICZNYCH WARSZAWA 2011

2 SPIS TREŚCI 1. INFORMACJE OGÓLNE ZASADY PROWADZENIA EWIDENCJI NIEBEZPIECZNYCH SUBSTANCJI CHEMICZNYCH ZASADY TWORZENIA CENTRALNEJ BAZY DANYCH NIEBEZPIECZNYCH SUBSTANCJI CHEMICZNYCH ZAŁĄCZNIKI...10

3 1. INFORMACJE OGÓLNE Centralna Baza Danych (CBD) Niebezpiecznych Substancji Chemicznych (NSCh) prowadzona jest w Centralnym Ośrodku Analizy Skażeń na podstawie Rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 9 maja 2011 roku w sprawie przestrzegania przepisów o ochronie środowiska w komórkach i jednostkach organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej albo przez niego nadzorowanych (Dz. U. z 2011 r. nr 105, poz. 617). 2. ZASADY PROWADZENIA EWIDENCJI NIEBEZPIECZNYCH SUBSTANCJI CHEMICZNYCH 2.1 Obowiązkowi zgłaszania NSCh do CBD podlegają, substancje i preparaty niebezpieczne zakupione w handlu lub otrzymane z jednostek zaopatrzenia, oznakowane zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniające i uchylające dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 oraz Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 5 marca 2009 r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych oraz niektórych preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 53 z 2009r. poz. 439). 2.2 Substancje lub preparaty służące utrzymaniu higieny osobistej (kosmetyki) lub czystości (np. środki piorące) będące NSCh w rozumieniu Ustawy z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach (Dz. U. nr 63 z 2011r. poz. 322) ujmuje się w CBD, jeżeli ich jednostkowa ilość w danym miejscu przechowywania (magazynie, budynku mieszkalnym) przekracza 25 kilogramów (0,025 Mg) brutto. 2.3 Dla substancji i preparatów płynnych podawać masę wynikającą z ich ciężaru właściwego. 2.4 W Centralnej Bazie Danych uwzględnia się następujące kategorie NSCh, substancji i preparatów: 1) o właściwościach wybuchowych; 2) o właściwościach utleniających; 3) skrajnie łatwopalnych; 4) wysoce łatwopalnych; 5) łatwopalnych;

4 6) bardzo toksycznych; 7) toksycznych; 8) szkodliwych; 9) żrących; 10) drażniących; 11) uczulających; 12) rakotwórczych; 13) mutagennych; 14) działających szkodliwie na rozrodczość; 15) niebezpiecznych dla środowiska. 2.5 W Centralnej Bazie Danych nie uwzględnia się: 1) substancji i mieszanin stanowiących źródła promieniotwórcze, w zakresie określonym w odrębnych przepisach; 2) odpadów w rozumieniu przepisów o odpadach; 3) substancji i mieszanin w postaci gotowych produktów przeznaczonych dla końcowego użytkownika, będących: produktami leczniczymi w rozumieniu przepisów prawa farmaceutycznego; środkami spożywczymi w rozumieniu przepisów o bezpieczeństwie żywności i żywienia; amunicją w rozumieniu przepisów o broni i amunicji oraz materiałów wybuchowych; paszami w rozumieniu przepisów o paszach; środkami ochrony roślin w rozumieniu przepisów o ochronie roślin. 4) substancji ropopochodnych (benzyn, olejów napędowych, itp.); 5) substancji przechowywanych w butlach gazowych; 6) substancji i preparatów przeznaczonych do celów badawczych lub laboratoryjnych; 7) substancji i preparatów niebezpiecznych dla środowiska takich jak: środki pozoracji pola walki; środki testujące do sprawdzania szczelności i dopasowania masek przeciwgazowych; środki dezaktywacyjne i odkażające, itp.

5 2.6 Przy prowadzeniu ewidencji niebezpiecznych substancji chemicznych, stosuje się piktogramy wskazujące rodzaj zagrożenia na podstawie Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniające i uchylające dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 (załącznik 1) i znaki ostrzegawcze oraz napisy określające ich znaczenie i symbole na podstawie Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 5 marca 2009r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych oraz niektórych preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 53, poz. 439) (załącznik 2). Zastosowanie mają także zwroty P wskazujące środki ostrożności przy posługiwaniu się niebezpieczną substancją chemiczną obowiązujące na podstawie Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniające i uchylające dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 (załącznik 3) i S określające warunki bezpiecznego stosowania substancji niebezpiecznej lub preparatu niebezpiecznego obowiązujące na podstawie Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 5 marca 2009r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych oraz niektórych preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 53, poz. 439) (załącznik 4). Dla określenia rodzaju zagrożenia stosuje się zwroty H wskazujące rodzaj zagrożenia obowiązujące na podstawie Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniające i uchylające dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 (załącznik 5) i R wskazujące rodzaj zagrożenia obowiązujące na podstawie Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 2 września 2003r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 171, poz. 1666) ( załącznik 6).

6 3. ZASADY TWORZENIA CENTRALNEJ BAZY DANYCH NIEBEZPIECZNYCH SUBSTANCJI CHEMICZNYCH 3.1 Informacje dla Centralnej Bazy Danych Niebezpiecznych Substancji Chemicznych według stanu na dzień 31 grudnia roku poprzedniego należy opracować w formie pisemnej (wg tabeli, której układ przedstawia załącznik 7) i elektronicznej w programie Microsoft Office EXCEL. Tak opracowane informacje należy przesyłać zgodnie ze schematem przekazywania informacji (dane opracowane w wersji elektronicznej pocztą elektroniczną w sieci MIL WAN, a w razie braku dostępu do sieci MIL-WAN na nośniku CD) zawartym w załączniku 8 w następujących terminach: 1) do dnia 31 stycznia danego roku: Jednostki podległe Szefowi Inspektoratu Wojskowej Służby Zdrowia oraz samodzielne publiczne ZOZ utworzone przez MON; Uczelnie wojskowe, jednostki organizacyjne bezpośrednio podporządkowane Dyrektorowi Departamentu Polityki Zbrojeniowej, jednostki organizacyjne bezpośrednio podporządkowane Dyrektorowi Departamentu Spraw Socjalnych, Inspektorat Wsparcia SZ oraz jednostki i instytucje bezpośrednio mu podporządkowane (w tym WOG i Zarządy Infrastruktury RZI, WZI, SZI), jednostki organizacyjne bezpośrednio podporządkowane Dyrektorowi Departamentu Wychowania i Promocji Obronności, Wojskowe Centrum Metrologii, Wojskowa Agencja Mieszkaniowa i jednostki przez nią nadzorowane, Agencja Mienia Wojskowego i jednostki przez nią nadzorowane, jednostki podporządkowane Szefowi Wojskowej Inspekcji Gospodarki Energetycznej, jednostki podporządkowane Szefowi Dozoru Technicznego przesyłają do Ośrodka Analizy Skażeń Inspektoratu Wsparcia SZ; Jednostki wojskowe podległe Dowódcom Związków Taktycznych (równorzędnym) do jednostek nadrzędnych, podległych dowódcom Rodzajów Sił Zbrojnych; Dowódcy (szefowie, komendanci, kierownicy) jednostek organizacyjnych będący użytkownikami nieruchomości wojskowych

7 do Ośrodków Analizy Skażeń Rodzajów Sił Zbrojnych/Ośrodka Analizy Skażeń Inspektoratu Wsparcia SZ; Dowódcy (szefowie, komendanci, kierownicy) jednostek organizacyjnych wykonujący funkcję administratorów nieruchomości wojskowych (z wyjątkiem podporządkowanych pod Inspektorat Wsparcia SZ) do Dowódców (szefów, komendantów, kierowników) jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej pełniący funkcje zarządców nieruchomości (z wyjątkiem podporządkowanych pod Inspektorat Wsparcia SZ). 2) do dnia 15 lutego danego roku: Komórki i jednostki organizacyjne Ministerstwa Obrony Narodowej do Departamentu Administracyjnego MON; Jednostki wojskowe, zakłady, instytucje podległe pod Dowództwo Garnizonu Warszawa do Dowództwa Garnizonu Warszawa; Jednostki wojskowe, zakłady, instytucje podległe pod Dowództwo Wojsk Lądowych do Ośrodka Analizy Skażeń Wojsk Lądowych; Jednostki wojskowe, zakłady, instytucje podległe pod Dowództwo Sił Powietrznych do Ośrodka Analizy Skażeń Centrum Operacji Powietrznych; Jednostki wojskowe, zakłady, instytucje podległe pod Dowództwo Marynarki Wojennej do Ośrodka Analizy Skażeń Marynarki Wojennej; Jednostki wojskowe, zakłady, instytucje podległe pod Dowództwo Wojsk Specjalnych do Dowództwa Wojsk Specjalnych; Jednostki wojskowe, zakłady, instytucje podległe pod Komendę Główną Żandarmerii Wojskowej do Komendy Głównej Żandarmerii Wojskowej. 3) do dnia 1 marca danego roku: Departament Administracyjny MON, Ośrodek Analizy Skażeń Inspektoratu Wsparcia SZ, Inspektorat Wojskowej Służby Zdrowia, Dowództwo Garnizonu Warszawa, Dowództwo Operacyjne Sił Zbrojnych, Ośrodki Analizy Skażeń Rodzajów Sił Zbrojnych, Dowództwo Wojsk Specjalnych, Komenda Główna ŻW, Dowódcy

8 (szefowie, komendanci, kierownicy) jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej pełniący funkcję zarządców nieruchomości (z wyjątkiem podporządkowanych pod Inspektorat Wsparcia SZ) do Centralnego Ośrodka Analizy Skażeń. 4) do 10 kwietnia danego roku: Centralny Ośrodek Analizy Skażeń do Szefostwa Obrony Przed Bronią Masowego Rażenia, a także do Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych (na uprzednio złożony przez tą instytucję wniosek). 3.2 Jednostka organizacyjna resortu obrony narodowej, w której w ciągu ubiegłego roku nie były wykorzystywane ani przechowywane NSCh zobowiązana jest do przesłania informacji o tym fakcie w formie pisemnej w terminach wymienionych w punkcie 3.1 ppkt. od 1 do 3 zgodnie ze schematem przekazywania informacji (załącznik 8). 3.3 Przy wypełnianiu tabeli o której mowa w pkt. 3.1 w części dotyczącej informacji na temat posiadanych NSCh w poszczególnych rubrykach umieszcza się: 1) liczbę porządkową; 2) piktogramy wskazujące poziom zagrożenia oraz zwroty,,p i,,h (na podstawie Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniające i uchylające dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1907/2006), lub znaki ostrzegawcze oraz zwroty R i S (na podstawie Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 5 marca 2009r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych oraz niektórych preparatów chemicznych Dz. U. Nr 53, poz. 439.) określające odpowiednio właściwości, rodzaj zagrożenia oraz środki ostrożności (warunki bezpiecznego stosowania) danej NSCh, zgodnie z wykazami znajdującymi się w załącznikach 1-6 do zasad prowadzenia ewidencji niebezpiecznych substancji chemicznych stosuje się przyjmując następującą kolejność klasyfikacji danej NSCh: właściwości, rodzaj zagrożenia, środki ostrożności (warunki bezpiecznego stosowania); 3) nazwę NSCh;

9 4) nr substancji CAS lub WE; 5) ilość posiadanej NSCh według stanu na dzień 31 grudnia poprzedniego roku (w Mg); 6) maksymalną ilość danej NSCh magazynowanej w trakcie poprzedniego roku (w Mg); 7) nazwę jednostki organizacyjnej przechowującej daną NSCh; 8) adres jednostki organizacyjnej przechowującej daną NSCh; 9) współrzędne miejsca przechowywania NSCh (geograficzne lub prostokątne według siatki UTM) z uwzględnieniem, że przy ilości powyżej 100kg współrzędne geograficzne miejsca przechowywania NSCh należy podać z dokładnością do dziesiętnych sekund; 10) rodzaj zbiorników, pojemność i sposób przechowywania NSCh wraz z określeniem czy dana NSCh jest przechowywana na terenie otwartym czy w pomieszczeniach. UWAGA! Informacje o zwrotach,,p i,,h (na podstawie Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniające i uchylające dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1907/2006) oraz R i S (na podstawie Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 5 marca 2009r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych oraz niektórych preparatów chemicznych Dz. U. Nr 53, poz. 439.) należy wprowadzać w oparciu o zapisy znajdujące się w Karcie Charakterystyki danej NSCh, stosując w pierwszej kolejności zwroty łączone, a następnie w miarę konieczności uzupełniać odpowiednimi pojedynczymi zwrotami. W przypadku kiedy producenci nie podają jednocześnie na opakowaniu znaków ostrzegawczych oraz zwrotów,,p i,,h oraz R i S, ewidencjonowaniu podlegają wszystkie NSCh oznakowane przynajmniej: znakiem ostrzegawczym, znakiem ostrzegawczym i jednym zwrotem, znakiem ostrzegawczym i dwoma zwrotami, jednym zwrotem.

10 W przypadku stwierdzenia posiadania substancji, które nie są oznakowane, a ze wstępnych informacji wynika, że mogą być niebezpieczne należy wykonać czynności prowadzące do ich zidentyfikowania, podając nazwę zapisaną na opakowaniu lub wynikającą z identyfikacji. Identyfikacji nie prowadzimy, jeżeli miałaby ona zagrażać zdrowiu lub bezpieczeństwu, meldując o tym fakcie właściwemu przełożonemu. 3.4 Udostępnianie informacji zawartych w bazie danych NSCh następuje po złożeniu przez zainteresowaną instytucję lub komórkę pisemnego wniosku do Dowódcy Centralnego Ośrodka Analizy Skażeń, z uwzględnieniem zasad ochrony informacji niejawnych. 4. ZAŁĄCZNIKI 4.1 Załączniki dotyczące Zasad prowadzenia ewidencji Niebezpiecznych Substancji Chemicznych: - Załącznik Nr 1 - Piktogramy wskazujące rodzaj zagrożenia; - Załącznik Nr 2 - Wzory znaków ostrzegawczych oraz napisy określające ich znaczenie i symbole; - Załącznik Nr 3 - Wykaz zwrotów wskazujących środki ostrożności; - Załącznik Nr 4 - Zwroty określające warunki bezpiecznego stosowania substancji niebezpiecznej lub preparatu niebezpiecznego oraz ich numery i dodatkowe zwroty określające warunki bezpiecznego stosowania środków ochrony roślin oraz ich numery; - Załącznik Nr 5 - Wykaz zwrotów wskazujących rodzaj zagrożenia, dodatkowych informacji dotyczących zagrożenia i dodatkowych elementów etykiety; - Załącznik Nr 6 - Zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia oraz ich numery. 4.2 Załączniki dotyczące Zasad tworzenia Centralnej Bazy Danych Niebezpiecznych Substancji Chemicznych: - Załącznik Nr 7 - Stan posiadania niebezpiecznych substancji chemicznych; - Załącznik Nr 8 - Schemat przekazywania i monitorowania

11 informacji dotyczących CBD NSCh; - Załącznik Nr 9 - Adresy jednostek organizacyjnych odpowiedzialnych za gromadzenie i przesyłanie informacji dotyczących CBD NSCh; - Załącznik Nr 10 - Wykaz aktów prawnych.

12 PIKTOGRAMY WSKAZUJĄCE RODZAJ ZAGROŻENIA Załącznik 1 Wyciąg z ROZPORZĄDZENIA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (WE) nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniające i uchylające dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1907/2006. Piktogramy mają czarny symbol na białym tle z czerwonym obramowaniem, na tyle szerokim, aby było wyraźnie widoczne. Piktogramy wskazujące rodzaj zagrożenia powinny mieć kształt kwadratu ustawionego na wierzchołku. Oznaczenie GHS Przepisy wynikające z Rozporządzenia Parlamentu EU nr 1272 Rodzaj materiału w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin (od r. dla substancjiod r. dla mieszanin (preparatów)) Uwagi Zagrożenie Kod GHS Oznaczenie Materiały i przedmioty wybuchowe Wybuch masowy Rozrzut Pożar i małe zagrożenie wybuchem i rozrzutem Małe zagrożenie wybuchem w przypadku zapalenia Materiał wybuchowy mało wrażliwy Przedmioty wybuchowe skrajnie niewrażliwe Wybuchowy GHS01 Gazy palne Skrajnie łatwopalny GHS02 Gazy niepalne nietrujące Butla z gazem GHS04

13 Gazy trujące Trujące GHS06 Ciecz zapalna Skrajnie łatwopalny GHS02 Materiał stały zapalny Materiał samoreaktywny Materiał wybuchowy stały odczulony Materiał samozapalny Materiały, które w kontakcie z wodą wydzielają gazy palne * * * * * * * * * * * * Materiały utleniające Utleniający GHS03 Nadtlenki Organiczne * * * Materiały trujące Trujące GHS06 Materiały żrące Żrące GHS05 Materiały szkodliwe dla środowiska Niebezpieczny dla środowiska GHS09

14 Materiały o pozostałych zagrożeniach w transporcie Materiały szkodliwe Ostrzeżenie GHS07 Materiały drażniące Ostrzeżenie GHS07 Materiały działające szkodliwie na zdrowie Działanie na zdrowie GHS08 Objaśnienia : * - oznaczenia zgodnie z pozostałymi właściwościami. W tabeli pominięto materiały zakaźne i promieniotwórcze z uwagi na konieczność spełnienia dodatkowych wymagań podczas ich składowania.

15 Załącznik 2 WZORY ZNAKÓW OSTRZEGAWCZYCH ORAZ NAPISY OKREŚLAJĄCE ICH ZNACZENIE I SYMBOLE Wyciąg z Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 5 marca 2009r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych oraz niektórych preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 53 z 2009r. poz. 439). Piktogramy powinny być koloru czarnego na żółto-pomarańczowym tle. W napisach określających znaczenie znaku ostrzegawczego można pominąć wyraz "produkt" i określić znaczenie znaku napisami typu: skrajnie łatwopalny, wybuchowy, bardzo toksyczny. Rodzaj materiału Oznaczenia dotychczasowe Uwagi Zagrożenie Kod literowy Znak Materiały i przedmioty wybuchowe Wybuch masowy Rozrzut Pożar i małe zagrożenie wybuchem i rozrzutem Małe zagrożenie wybuchem w przypadku zapalenia Materiał wybuchowy mało wrażliwy Przedmioty wybuchowe skrajnie niewrażliwe Wybuchowy E Gazy palne Łatwopalny F+ (F) Gazy niepalne nietrujące A Gazy trujące Trujący T

16 Ciecz zapalna Łatwopalny F+ (F) Materiał stały zapalny * Materiał * * * samoreaktywny Materiał wybuchowy stały odczulony * * * Materiał samozapalny Materiały, które w kontakcie z wodą wydzielają gazy palne * * * * * * Materiały utleniające Utleniający O Nadtlenki Organiczne * * * Materiały trujące Toksyczny T+ (T) Materiały żrące Żrący C Materiały szkodliwe dla środowiska Niebezpieczny dla środowiska N Materiały o pozostałych zagrożeniach w transporcie

17 Materiały szkodliwe Szkodliwy Xn Materiały drażniące Drażniący Xi Materiały działające szkodliwie na zdrowie * * * Objaśnienia : * - oznaczenia zgodnie z pozostałymi właściwościami, nie jest wymagany piktogram. W tabeli pominięto materiały zakaźne i promieniotwórcze z uwagi na konieczność spełnienia dodatkowych wymagań podczas ich składowania.

18 WYKAZ ZWROTÓW WSKAZUJĄCYCH ŚRODKI OSTROŻNOŚCI Załącznik 3 Wyciąg z ROZPORZĄDZENIA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (WE) nr 1272/2008z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniające i uchylające dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 Zwroty wskazujące środki ostrożności ogólne P101 W razie konieczności zasięgnięcia porady lekarza należy pokazać pojemnik lub etykietę. P102 Chronić przed dziećmi. P103 Przed użyciem przeczytać etykietę. Zwroty wskazujące środki ostrożności zapobieganie P201 Przed użyciem zapoznać się ze specjalnymi środkami ostrożności. P202 Nie używać przed zapoznaniem się i zrozumieniem wszystkich środków bezpieczeństwa. P210 Przechowywać z dala od źródeł ciepła/iskrzenia/otwartego ognia/gorących powierzchni. Palenie wzbronione. P211 Nie rozpylać nad otwartym ogniem lub innym źródłem zapłonu. P220 Trzymać/przechowywać z dala od odzieży/ /materiałów zapalnych. P221 Zastosować wszelkie środki ostrożności w celu uniknięcia mieszania z innymi materiałami zapalnymi P222 Nie dopuszczać do kontaktu z powietrzem. P223 Chronić przed wszelkim kontaktem z wodą z powodu gwałtownej reakcji i możliwości wystąpienia błyskawicznego pożaru. P230 Przechowywać produkt zwilżony P231 Używać w atmosferze obojętnego gazu. P232 Chronić przed wilgocią. P233 Przechowywać pojemnik szczelnie zamknięty. P234 Przechowywać wyłącznie w oryginalnym pojemniku. P235 Przechowywać w chłodnym miejscu. P240 Uziemić/połączyć pojemnik i sprzęt odbiorczy. P241 Używać elektrycznego / wentylującego/oświetleniowego / / przeciwwybuchowego sprzętu. P242 Używać wyłącznie nieiskrzących narzędzi. P243 Przedsięwziąć środki ostrożności zapobiegające statycznemu rozładowaniu. P244 Chronić zawory redukcyjne przed tłuszczem i olejem. P250 Nie poddawać szlifowaniu/wstrząsom/ /tarciu. P251 Pojemnik pod ciśnieniem. Nie przekłuwać ani nie spalać, nawet po zużyciu. P260 Nie wdychać pyłu/dymu/gazu/mgły/par/rozpylonej cieczy. P261 Unikać wdychania pyłu/dymu/gazu/mgły/par/rozpylonej cieczy. P262 Nie wprowadzać do oczu, na skórę lub na odzież. P263 Unikać kontaktu w czasie ciąży/karmienia piersią. P264 Dokładnie umyć po użyciu. P270 Nie jeść, nie pić i nie palić podczas używania produktu.

19 P271 Stosować wyłącznie na zewnątrz lub w dobrze wentylowanym pomieszczeniu. P272 Zanieczyszczonej odzieży ochronnej nie wynosić poza miejsce pracy. P273 Unikać uwolnienia do środowiska. P280 Stosować rękawice ochronne/odzież ochronną/ochronę oczu/ochronę twarzy. P281 Stosować wymagane środki ochrony indywidualnej. P282 Nosić rękawice izolujące od zimna/maski na twarz/ochronę oczu. P283 Nosić odzież ognioodporną/płomienioodporną/opóźniającą zapalenie. P284 Stosować indywidualne środki ochrony dróg oddechowych. P285 W przypadku niedostatecznej wentylacji stosować indywidualne środki ochrony dróg oddechowych. P23 +P232 Używać w atmosferze obojętnego gazu. Chronić przed wilgocią. P235+P410 Przechowywać w chłodnym miejscu. Chronić przed światłem słonecznym. Zwroty wskazujące środki ostrożności reagowanie P301 W przypadku połknięcia: P302 W przypadku kontaktu ze skórą: P303 W przypadku kontaktu ze skórą (lub z włosami): P304 W przypadku dostania się do dróg oddechowych: P305 W przypadku dostania się do oczu: P306 W przypadku kontaktu z odzieżą: P307 W przypadku narażenia: P308 W przypadku narażenia lub styczności: P309 W przypadku narażenia lub złego samopoczucia: P310 Natychmiast skontaktować się z ośrodkiem zatruć lub lekarzem. P311 Skontaktować się z ośrodkiem zatruć lub lekarzem. P312 W przypadku złego samopoczucia skontaktować się z ośrodkiem zatruć lub z lekarzem. P313 Zasięgnąć porady/zgłosić się pod opiekę lekarza. P314 W przypadku złego samopoczucia zasięgnąć porady/zgłosić się pod opiekę lekarza. P315 Natychmiast zasięgnąć porady/zgłosić się pod opiekę lekarza. P320 Pilnie zastosować określone leczenie (patrz na etykiecie). P321 Zastosować określone leczenie (patrz na etykiecie). P322 Środki szczególne (patrz na etykiecie). P330 Wypłukać usta. P331 Nie wywoływać wymiotów. P332 W przypadku wystąpienia podrażnienia skóry: P333 W przypadku wystąpienia podrażnienia skóry lub wysypki: P334 Zanurzyć w zimnej wodzie/owinąć mokrym bandażem. P335 Nie związaną pozostałość strzepnąć ze skóry. P336 Rozmrozić oszronione obszary letnią wodą. Nie trzeć oszronionego obszaru. P337 W przypadku utrzymywania się działania drażniącego na oczy: P338 Wyjąć soczewki kontaktowe, jeżeli są i można je łatwo usunąć. Nadal płukać.

20 P340 P341 P342 P350 P351 P352 P353 P360 P361 P362 P363 P370 P371 P372 P373 P374 P375 P376 P377 Wyprowadzić lub wynieść poszkodowanego na świeże powietrze i zapewnić warunki do odpoczynku w pozycji umożliwiającej swobodne oddychanie. W przypadku trudności z oddychaniem, wyprowadzić lub wynieść poszkodowanego na świeże powietrze i zapewnić warunki do odpoczynku w pozycji umożliwiającej swobodne oddychanie. W przypadku wystąpienia objawów ze strony układu oddechowego: Delikatnie umyć dużą ilością wody z mydłem. Ostrożnie płukać wodą przez kilka minut. Umyć dużą ilością wody z mydłem. Spłukać skórę pod strumieniem wody/prysznicem. Natychmiast spłukać zanieczyszczoną odzież i skórę dużą ilością wody przed zdjęciem odzieży. Natychmiast usunąć/zdjąć całą zanieczyszczoną odzież. Zanieczyszczoną odzież zdjąć i wyprać przed ponownym użyciem. Wyprać zanieczyszczoną odzież przed ponownym użyciem. W przypadku pożaru: W przypadku poważnego pożaru i dużych ilości: Ryzyko wybuchu w razie pożaru. NIE gasić pożaru, jeżeli ogień dosięgnie materiały wybuchowe Gasić pożar z rozsądnej odległości z zachowaniem zwykłych środków ostrożności. Z powodu ryzyka wybuchu gasić pożar z odległości. Jeżeli jest to bezpieczne zahamować wyciek. W przypadku płonięcia wyciekającego gazu: Nie gasić, jeżeli nie można bezpiecznie zahamować wycieku. Użyć do gaszenia. Ewakuować teren. Wyeliminować wszystkie źródła zapłonu, jeżeli jest to bezpieczne. Usunąć wyciek, aby zapobiec szkodom materialnym. P378 P380 P381 P390 P391 Zebrać wyciek. P301+P310 W przypadku połknięcia natychmiast skontaktować się z ośrodkiem zatruć lub z lekarzem. P301 +P312 W przypadku połknięcia, w przypadku złego samopoczucia skontaktować się z ośrodkiem zatruć lub z lekarzem. P301+P330 + P331 P302+P334 P302+P350 P302+P352 P303+P361 + P353 P304+P340 W przypadku połknięcia: wypłukać usta. Nie wywoływać wymiotów. W przypadku kontaktu ze skórą: Zanurzyć w zimnej wodzie/owinąć mokrym bandażem. W przypadku dostania się na skórę: Delikatnie umyć dużą ilością wody z mydłem. W przypadku kontaktu ze skórą: Umyć dużą ilością wody z mydłem. W przypadku kontaktu ze skórą (lub z włosami): Natychmiast usunąć/zdjąć całą zanieczyszczoną odzież. Spłukać skórę pod strumieniem wody/prysznicem. W przypadku dostania się do dróg oddechowych: wyprowadzić lub wynieść poszkodowanego na świeże powietrze i zapewnić warunki do odpoczynku w pozycji umożliwiającej swobodne oddychanie.

21 P304+P341 W przypadku dostania się do dróg oddechowych: W przypadku trudności z oddychaniem, wyprowadzić lub wynieść poszkodowanego na świeże powietrze i zapewnić warunki do odpoczynku w pozycji umożliwiającej swobodne oddychanie. P305+P351 + P338 W przypadku dostania się do oczu: Ostrożnie płukać wodą przez kilka minut. Wyjąć soczewki kontaktowe, jeżeli są i można je łatwo usunąć. Nadal płukać. P306+P360 W przypadku kontaktu z odzieżą: natychmiast spłukać zanieczyszczoną odzież i skórę dużą ilością wody przed zdjęciem odzieży. P307+P311 W przypadku narażenia: Skontaktować się z ośrodkiem zatruć lub z lekarzem. P308+P313 W przypadku narażenia lub styczności: Zasięgnąć porady/zgłosić się pod opiekę lekarza. P309+P311 W przypadku narażenia lub złego samopoczucia: Skontaktować się z ośrodkiem zatruć lub z lekarzem. P332+P313 W przypadku wystąpienia podrażnienia skóry: Zasięgnąć P333+P313 P335+P334 P337+P313 P342+P311 P370+P376 P370+P378 P370+P380 P370+P380 + P375 P371+P380 + P375 porady/zgłosić się pod opiekę lekarza. W przypadku wystąpienia podrażnienia skóry lub wysypki: Zasięgnąć porady/zgłosić się pod opiekę lekarza. Nie związaną pozostałość strzepnąć ze skóry. Zanurzyć w zimnej wodzie/owinąć mokrym bandażem. W przypadku utrzymywania się działania drażniącego na oczy: Zasięgnąć porady/zgłosić się pod opiekę lekarza. W przypadku wystąpienia objawów ze strony układu oddechowego: Skontaktować się z ośrodkiem zatruć lub z lekarzem. W przypadku pożaru: Jeżeli jest to bezpieczne zahamować wyciek. W przypadku pożaru: Użyć do gaszenia. W przypadku pożaru: Ewakuować teren. W przypadku pożaru: Ewakuować teren. Z powodu ryzyka wybuchu gasić pożar z odległości. W przypadku poważnego pożaru i dużych ilości: Ewakuować teren. Z powodu ryzyka wybuchu gasić pożar z odległości. Zwroty wskazujące środki ostrożności przechowywanie P401 Przechowywać P402 Przechowywać w suchym miejscu. P403 Przechowywać w dobrze wentylowanym miejscu. P404 Przechowywać w zamkniętym pojemniku. P405 Przechowywać pod zamknięciem. P406- Przechowywać w pojemniku odpornym na korozję / o odpornej powłoce wewnętrznej. P407 Zachować szczelinę powietrzną pomiędzy stosami/paletami. P410 Chronić przed światłem słonecznym. P411 Przechowywać w temperaturze nieprzekraczającej. o C/ o F. P412 Nie wystawiać na działanie temperatury przekraczającej 50 o C/122 o F. P413- Przechowywać luzem masy przekraczające.. kg/ funtów w temperaturze nieprzekraczającej.. o C/ o F. P420 Przechowywać z dala od innych materiałów.

22 P422 Zawartość przechowywać w P402+P404- Przechowywać w suchym miejscu. Przechowywać w zamkniętym pojemniku. P403+P233- Przechowywać w dobrze wentylowanym miejscu. Przechowywać pojemnik szczelnie zamknięty. P403+P235- Przechowywać w dobrze wentylowanym miejscu. Przechowywać w chłodnym miejscu. P410+P403- Chronić przed światłem słonecznym. Przechowywać w dobrze wentylowanym miejscu. P410+P412- Chronić przed światłem słonecznym. Nie wystawiać na działanie temperatury przekraczającej 50 o C /122 o F. P411+P235- Przechowywać w temperaturze nieprzekraczającej.. o C / o F. Przechowywać w chłodnym miejscu. P501 Zawartość/pojemnik usuwać do..

23 Załącznik 4 ZWROTY OKREŚLAJĄCE WARUNKI BEZPIECZNEGO STOSOWANIA SUBSTANCJI NIEBEZPIECZNEJ LUB PREPARATU NIEBEZPIECZNEGO ORAZ ICH NUMERY I DODATKOWE ZWROTY OKREŚLAJĄCE WARUNKI BEZPIECZNEGO STOSOWANIA ŚRODKÓW OCHRONY ROŚLIN ORAZ ICH NUMERY Wyciąg z Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 5 marca 2009r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych oraz niektórych preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 53 z 2009r. poz. 439) S1 S2 S3 S4 S5 S6 S7 S8 S9 S12 S13 S14 S15 S16 S17 S18 S20 S21 S22 S23 S24 S25 S26 S27 S28 S29 S30 S33 S35 S36 S37 S38 Przechowywać pod zamknięciem. Chronić przed dziećmi. Przechowywać w chłodnym miejscu. Nie przechowywać w pomieszczeniach mieszkalnych. Przechowywać w... (cieczy wskazanej przez producenta). Przechowywać w atmosferze... (obojętnego gazu wskazanego przez producenta). Przechowywać pojemnik szczelnie zamknięty. Przechowywać pojemnik w suchym pomieszczeniu. Przechowywać pojemnik w miejscu dobrze wentylowanym. Nie przechowywać pojemnika szczelnie zamkniętego. Nie przechowywać razem z żywnością, napojami i paszami dla zwierząt. Nie przechowywać razem z... (materiałami określonymi przez producenta). Przechowywać z dala od źródeł ciepła. Nie przechowywać w pobliżu źródeł zapłonu - nie palić tytoniu. Nie przechowywać razem z materiałami zapalnymi. Zachować ostrożność w trakcie otwierania i manipulacji z pojemnikiem. Nie jeść i nie pić podczas stosowania produktu. Nie palić tytoniu podczas stosowania produktu. Nie wdychać pyłu. Nie wdychać gazu/dymu/pary/rozpylonej cieczy (rodzaj określi producent). Unikać zanieczyszczenia skóry. Unikać zanieczyszczenia oczu. Zanieczyszczone oczy przemyć natychmiast dużą ilością wody i zasięgnąć porady lekarza. Natychmiast zdjąć całą zanieczyszczoną odzież. Zanieczyszczoną skórę natychmiast przemyć dużą ilością... (cieczy określonej przez producenta). Nie wprowadzać do kanalizacji. Nigdy nie dodawać wody do tego produktu. Zastosować środki ostrożności zapobiegające wyładowaniom elektrostatycznym. Usuwać produkt i jego opakowanie w sposób bezpieczny. Nosić odpowiednią odzież ochronną. Nosić odpowiednie rękawice ochronne. W przypadku niedostatecznej wentylacji stosować odpowiednie indywidualne środki ochrony dróg oddechowych.

24 S39 S40 S41 S42 S43 S45 S46 S47 S48 S49 S50 S51 S52 S53 S56 S57 S59 S60 S61 S62 S63 S64 Nosić okulary lub ochronę twarzy. Czyścić podłogę i wszystkie inne obiekty zanieczyszczone tym produktem... (środkiem wskazanym przez producenta). Nie wdychać dymów powstających w wyniku pożaru lub wybuchu. Podczas fumigacji/rozpylania/natryskiwania stosować odpowiednie środki ochrony dróg oddechowych (rodzaj określi producent). W przypadku pożaru używać... (podać rodzaj sprzętu przeciwpożarowego; jeżeli woda zwiększa zagrożenie, dodać: nigdy nie używać wody ). W przypadku awarii lub jeżeli źle się poczujesz, niezwłocznie zasięgnij porady lekarza - jeżeli to możliwe, pokaż etykietę. W razie połknięcia niezwłocznie zasięgnij porady lekarza - pokaż opakowanie lub etykietę. Przechowywać w temperaturze nieprzekraczającej... C (określi producent). Przechowywać produkt zwilżony (właściwy materiał określi producent). Przechowywać wyłącznie w oryginalnym opakowaniu. Nie mieszać z... (określi producent). Stosować wyłącznie w dobrze wentylowanych pomieszczeniach. Nie zaleca się nanoszenia na duże płaszczyzny wewnątrz pomieszczeń. Unikać narażenia - przed użyciem zapoznać się z instrukcją. Zużyty produkt oraz opakowanie dostarczyć na składowisko odpadów niebezpiecznych. Używać odpowiednich pojemników zapobiegających skażeniu środowiska. Przestrzegać wskazówek producenta lub dostawcy dotyczących odzysku lub wtórnego wykorzystania. Produkt i opakowanie usuwać jako odpad niebezpieczny. Unikać zrzutów do środowiska. Postępować zgodnie z instrukcją lub kartą charakterystyki. W razie połknięcia nie wywoływać wymiotów: niezwłocznie zasięgnąć porady lekarza i pokazać opakowanie lub etykietę. W przypadku zatrucia drogą oddechową wyprowadzić lub wynieść poszkodowanego na świeże powietrze i zapewnić warunki do odpoczynku. W przypadku połknięcia wypłukać usta wodą - nigdy nie stosować u osób nieprzytomnych. Łączone zwroty określające warunki bezpiecznego stosowania S1/2 Przechowywać pod zamknięciem i chronić przed dziećmi. S3/7 Przechowywać pojemnik szczelnie zamknięty w chłodnym miejscu. S3/9/14 Przechowywać w chłodnym, dobrze wentylowanym miejscu, z dala od... (materiału wskazanego przez producenta). S3/9/14/49 Przechowywać wyłącznie w oryginalnym opakowaniu, w chłodnym, dobrze wentylowanym miejscu; nie przechowywać razem z... (materiałami wskazanymi przez producenta). S3/9/49 Przechowywać wyłącznie w oryginalnym opakowaniu w chłodnym, dobrze wentylowanym miejscu. S3/14 Przechowywać w chłodnym miejscu; nie przechowywać razem z... (materiałami wskazanymi przez producenta).

25 S7/8 Przechowywać pojemnik szczelnie zamknięty w suchym pomieszczeniu. S7/9 Przechowywać pojemnik szczelnie zamknięty w pomieszczeniu dobrze wentylowanym. S7/47 Przechowywać pojemnik szczelnie zamknięty w temperaturze nieprzekraczającej... C (określi producent). S20/21 Nie jeść i nie pić oraz nie palić tytoniu podczas stosowania produktu. S24/25 Unikać zanieczyszczenia skóry i oczu. S27/28 W przypadku zanieczyszczenia skóry natychmiast zdjąć całą zanieczyszczoną odzież i przemyć zanieczyszczoną skórę dużą ilością...(rodzaj cieczy określi producent). S29/35 Nie wprowadzać do kanalizacji, a produkt i opakowanie usuwać w sposób bezpieczny. S29/56 Nie wprowadzać do kanalizacji, a zużyty produkt i opakowanie dostarczyć na składowisko odpadów niebezpiecznych. S36/37 Nosić odpowiednią odzież ochronną i odpowiednie rękawice ochronne. S36/37/39 Nosić odpowiednią odzież ochronną, odpowiednie rękawice ochronne i okulary lub ochronę twarzy. S36/39 Nosić odpowiednią odzież ochronną i okulary lub ochronę twarzy. S37/39 Nosić odpowiednie rękawice ochronne i okulary lub ochronę twarzy. S47/49 Przechowywać wyłącznie w oryginalnym opakowaniu w temperaturze nieprzekraczającej... C (określi producent).

26 WYKAZ ZWROTÓW WSKAZUJĄCYCH RODZAJ ZAGROŻENIA, DODATKOWYCH INFORMACJI DOTYCZĄCYCH ZAGROŻENIA I DODATKOWYCH ELEMENTÓW ETYKIETY Załącznik 5 Wyciąg z Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniające i uchylające dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1907/2006. Zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia dla zagrożeń fizycznych H200 Materiały wybuchowe niestabilne. H201 Materiał wybuchowy; zagrożenie wybuchem masowym. H202 Materiał wybuchowy, poważne zagrożenie rozrzutem. H203 Materiał wybuchowy; zagrożenie pożarem, wybuchem lub rozrzutem. H204 Zagrożenie pożarem lub rozrzutem. H205 Może wybuchać masowo w przypadku pożaru. H220 Skrajnie łatwopalny gaz. H221 Gaz łatwopalny. H222 Skrajnie łatwopalny aerozol. H223 Aerozol łatwopalny. H224 Skrajnie łatwopalna ciecz i pary. H225 Wysoce łatwopalna ciecz i pary. H226 Łatwopalna ciecz i pary. H228 Substancja stała łatwopalna. H240 Ogrzanie grozi wybuchem. H241 Ogrzanie może spowodować pożar lub wybuch. H242 Ogrzanie może spowodować pożar. H250 Zapala się samorzutnie w przypadku wystawienia na działanie powietrza. H251 Substancja samonagrzewająca się: może się zapalić. H252 Substancja samonagrzewająca się w dużych ilościach; może się zapalić. H260 W kontakcie z wodą uwalniają łatwopalne gazy, które mogą ulegać samozapaleniu. H261 W kontakcie z wodą uwalnia łatwopalne gazy. H270 Może spowodować lub intensyfikować pożar; utleniacz. H271 Może spowodować pożar lub wybuch; silny utleniacz. H272 Może intensyfikować pożar; utleniacz. H280 Zawiera gaz pod ciśnieniem; ogrzanie grozi wybuchem. H281 Zawiera schłodzony gaz; może spowodować oparzenia kriogeniczne lub obrażenia. H290 Może powodować korozję metali. H300 Połknięcie grozi śmiercią. H301 Działa toksycznie po połknięciu. H302 Działa szkodliwie po połknięciu. H304 Połknięcie i dostanie się przez drogi oddechowe może grozić śmiercią. H310 Grozi śmiercią w kontakcie ze skórą. H311 Działa toksycznie w kontakcie ze skórą. H312 Działa szkodliwie w kontakcie ze skórą. H314 Powoduje poważne oparzenia skóry oraz uszkodzenia oczu. H315 Działa drażniąco na skórę.

27 H317 H318 H319 H330 H331 H332 H334 H335 H336 H340 H341 H350 H351 H360 H361 H362 H370 H371 H372 H373 H400 H410 H411 H412 H413 Może powodować reakcję alergiczną skóry. Powoduje poważne uszkodzenie oczu. Działa drażniąco na oczy. Wdychanie grozi śmiercią. Działa toksycznie w następstwie wdychania. Działa szkodliwie w następstwie wdychania. Może powodować objawy alergii lub astmy lub trudności w oddychaniu w następstwie wdychania. Może powodować podrażnienie dróg oddechowych. Może wywoływać uczucie senności lub zawroty głowy. Może powodować wady genetyczne <podać drogę narażenia, jeżeli definitywnie udowodniono, że inna droga narażenia nie powoduje zagrożenia. Podejrzewa się, że powoduje wady genetyczne (podać drogę narażenia, jeżeli definitywnie udowodniono, że inna droga narażenia nie powoduje zagrożenia). Może powodować raka (podać drogę narażenia, jeżeli definitywnie udowodniono, że inna droga narażenia nie powoduje zagrożenia). Podejrzewa się, że powoduje raka (podać drogę narażenia, jeżeli definitywnie udowodniono, że inna droga narażenia nie powoduje zagrożenia). Może działać szkodliwie na płodność lub na dziecko w łonie matki (podać szczególny skutek, jeżeli jest znany) (podać drogę narażenia, jeżeli definitywnie udowodniono, że inne drogi narażenia nie stwarzają zagrożenia). Podejrzewa się, że działa szkodliwie na płodność lub na dziecko w łonie matki (podać szczególny skutek, jeżeli jest znany) (podać drogę narażenia, jeżeli definitywnie udowodniono, że inne drogi narażenia nie stwarzają zagrożenia). Może działać szkodliwie na dzieci karmione piersią. Powoduje uszkodzenie narządów (podać szczególny skutek, jeśli jest znany) (podać drogę narażenia, jeżeli udowodniono, że inne drogi narażenia nie stwarzają zagrożenia). Może powodować uszkodzenie narządów (podać wszystkie znane narządy, których to dotyczy) (podać drogę narażenia, jeżeli udowodniono, że inne drogi narażenia nie stwarzają zagrożenia). Powoduje uszkodzenie narządów (podać wszystkie znane narządy, których to dotyczy) poprzez długotrwałe lub powtarzane narażenie (podać drogę narażenia, jeżeli udowodniono, że inne drogi narażenia nie stwarzają zagrożenia). Może powodować uszkodzenie narządów (podać wszystkie znane narządy, których to dotyczy) poprzez długotrwałe lub narażenie powtarzane (podać drogę narażenia, jeśli udowodniono, że inne drogi narażenia nie stwarzają zagrożenia). Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne. Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne, powodując długotrwałe skutki. Działa toksycznie na organizmy wodne, powodując długotrwałe skutki. Działa szkodliwie na organizmy wodne, powodując długotrwałe skutki. Może powodować długotrwałe szkodliwe skutki dla organizmów wodnych.

28 Informacje uzupełniające o zagrożeniach (właściwości fizyczne) EUH 001 Produkt wybuchowy w stanie suchym. EUH006 Produkt wybuchowy z dostępem lub bez dostępu powietrza. EUH014 Reaguje gwałtownie z wodą. EUH018 Podczas stosowania mogą powstawać łatwopalne lub wybuchowe mieszaniny parz powietrzem. EUH019 Może tworzyć wybuchowe nadtlenki. EUH044 Zagrożenie wybuchem po ogrzaniu w zamkniętym pojemniku. EUH029 W kontakcie z wodą uwalnia toksyczne gazy. EUH031 W kontakcie z kwasami uwalnia toksyczne gazy. EUH032 W kontakcie z kwasami uwalnia bardzo toksyczne gazy. EUH066 Powtarzające się narażenie może powodować wysuszanie lub pękanie skóry. EUH070 Działa toksycznie w kontakcie z oczami. EUH071 Działa żrąco na drogi oddechowe. EUH059 Stwarza zagrożenie dla warstwy ozonowej. Uzupełniające elementy etykiety/informacje o niektórych substancjach lub mieszaninach EUH 201/201A Zawiera ołów. Nie należy stosować na powierzchniach, które mogą być gryzione lub ssane przez dzieci. Uwaga! Zawiera ołów. EUH 202 Cyjano - akrylany. Niebezpieczeństwo. Skleja skórę i powieki w ciągu kilku sekund. Chronić przed dziećmi. EUH 203 Zawiera chrom (VI). Może powodować wystąpienie reakcji alergicznej. EUH 204 Zawiera izocyjaniany. Może powodować wystąpienie reakcji alergicznej. EUH 205 Zawiera składniki epoksydowe. Może powodować wystąpienie reakcji alergicznej. EUH 206 Uwaga! Nie stosować razem z innymi produktami. Może wydzielać niebezpieczne gazy (chlor). EUH 207 Uwaga! Zawiera kadm. Podczas stosowania wydziela niebezpieczne pary. Zapoznaj się z informacją dostarczoną przez producenta. Przestrzegaj instrukcji bezpiecznego stosowania. EUH 208- Zawiera (nazwa substancji uczulającej). Może powodować wystąpienie reakcji alergicznej. EUH 209/209A Podczas stosowania może przekształcić się w substancję wysoce łatwopalną. Podczas stosowania może przekształcić się w substancję łatwopalną. EUH 210 EUH 401 Karta charakterystyki dostępna na żądanie. W celu uniknięcia zagrożeń dla zdrowia ludzi i środowiska, należy postępować zgodnie z instrukcją użycia.

29 ZWROTY WSKAZUJĄCE RODZAJ ZAGROŻENIA ORAZ ICH NUMERY Załącznik 6 Wyciąg z Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 2 września 2003r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 171 z 2003r. poz. 1666) wraz z późniejszymi zmianami zawartymi w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 5 marca 2009r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 43 z 2009r. poz.353). R1 R2 R3 R4 R5 R6 R7 R8 R9 R10 R11 R12 R14 R15 R16 R17 R18 R19 R20 R21 R22 R23 R24 R25 R26 R27 R28 R29 R30 R31 R32 R33 R34 R35 R36 R37 Produkt wybuchowy w stanie suchym. Zagrożenie wybuchem wskutek uderzenia, tarcia, kontaktu z ogniem lub innymi źródłami zapłonu. Skrajne zagrożenie wybuchem wskutek uderzenia, tarcia, kontaktu z ogniem lub innymi źródłami zapłonu. Tworzy łatwo wybuchające związki metaliczne. Ogrzanie grozi wybuchem. Produkt wybuchowy z dostępem i bez dostępu powietrza. Może spowodować pożar. Kontakt z materiałami zapalnymi może spowodować pożar. Grozi wybuchem po zmieszaniu z materiałem zapalnym. Produkt łatwopalny. Produkt wysoce łatwopalny. Produkt skrajnie łatwopalny. Reaguje gwałtownie z wodą. W kontakcie z wodą uwalnia skrajnie łatwopalne gazy. Produkt wybuchowy po zmieszaniu z substancjami utleniającymi. Samorzutnie zapala się w powietrzu. Podczas stosowania mogą powstawać łatwopalne lub wybuchowe mieszaniny par z powietrzem. Może tworzyć wybuchowe nadtlenki. Działa szkodliwie przez drogi oddechowe. Działa szkodliwie w kontakcie ze skórą. Działa szkodliwie po połknięciu. Działa toksycznie przez drogi oddechowe. Działa toksycznie w kontakcie ze skórą. Działa toksycznie po połknięciu. Działa bardzo toksycznie przez drogi oddechowe. Działa bardzo toksycznie w kontakcie ze skórą. Działa bardzo toksycznie po połknięciu. W kontakcie z wodą uwalnia toksyczne gazy. Podczas stosowania może stać się wysoce łatwopalny. W kontakcie z kwasami uwalnia toksyczne gazy. W kontakcie z kwasami uwalnia bardzo toksyczne gazy. Niebezpieczeństwo kumulacji w organizmie. Powoduje oparzenia. Powoduje poważne oparzenia. Działa drażniąco na oczy. Działa drażniąco na drogi oddechowe.

30 R38 R39 R40 R41 R42 R43 R44 R45 R46 R48 R49 R50 R51 R52 R53 R54 R55 R56 R57 R58 R59 R60 R61 R62 R63 R64 R65 R66 R67 R68 Działa drażniąco na skórę. Zagraża powstaniem bardzo poważnych nieodwracalnych zmian w stanie zdrowia. Ograniczone dowody działania rakotwórczego. Ryzyko poważnego uszkodzenia oczu. Może powodować uczulenie w następstwie narażenia drogą oddechową. Może powodować uczulenie w kontakcie ze skórą. Zagrożenie wybuchem po ogrzaniu w zamkniętym pojemniku. Może powodować raka. Może powodować dziedziczne wady genetyczne. Stwarza poważne zagrożenie zdrowia w następstwie długotrwałego narażenia. Może powodować raka w następstwie narażenia drogą oddechową. Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne. Działa toksycznie na organizmy wodne. Działa szkodliwie na organizmy wodne. Może powodować długo utrzymujące się niekorzystne zmiany w środowisku wodnym. Działa toksycznie na rośliny. Działa toksycznie na zwierzęta. Działa toksycznie na organizmy glebowe. Działa toksycznie na pszczoły. Może powodować długo utrzymujące się niekorzystne zmiany w środowisku. Stwarza zagrożenie dla warstwy ozonowej. Może upośledzać płodność. Może działać szkodliwie na dziecko w łonie matki. Możliwe ryzyko upośledzenia płodności. Możliwe ryzyko szkodliwego działania na dziecko w łonie matki. Może oddziaływać szkodliwie na dzieci karmione piersią. Działa szkodliwie; może powodować uszkodzenie płuc w przypadku połknięcia. Powtarzające się narażenie może powodować wysuszanie lub pękanie skóry. Pary mogą wywoływać uczucie senności i zawroty głowy. Możliwe ryzyko powstania nieodwracalnych zmian w stanie zdrowia.

31 ŁĄCZONE ZWROTY WSKAZUJĄCE RODZAJ ZAGROŻENIA R14/15 Reaguje gwałtownie z wodą uwalniając skrajnie łatwo palne gazy. R15/29 W kontakcie z wodą uwalnia skrajnie łatwo palne, toksyczne gazy. R20/21 Działa szkodliwie przez drogi oddechowe i w kontakcie ze skórą. R20/22 Działa szkodliwie przez drogi oddechowe i po połknięciu. R20/21/22 - Działa szkodliwie przez drogi oddechowe, w kontakcie ze skórą i po połknięciu. R21/22 Działa szkodliwie w kontakcie ze skórą i po połknięciu. R23/24 Działa toksycznie przez drogi oddechowe i w kontakcie ze skórą. R23/25 Działa toksycznie przez drogi oddechowe i po połknięciu. R23/24/25 Działa toksycznie przez drogi oddechowe, w kontakcie ze skórą i po połknięciu. R24/25 Działa toksycznie w kontakcie ze skórą i po połknięciu. R26/27 Działa bardzo toksycznie przez drogi oddechowe i w kontakcie ze skórą. R26/28 Działa bardzo toksycznie przez drogi oddechowe i po połknięciu. R26/27/28 Działa bardzo toksycznie przez drogi oddechowe, w kontakcie ze skórą i po połknięciu. R27/28 Działa bardzo toksycznie w kontakcie ze skórą i po połknięciu. R36/37 Działa drażniąco na oczy i drogi oddechowe. R36/38 Działa drażniąco na oczy i skórę. R36/37/38 Działa drażniąco na oczy, drogi oddechowe i skórę. R37/38 Działa drażniąco na drogi oddechowe i skórę. R39/23 Działa toksycznie przez drogi oddechowe; zagraża powstaniem bardzo poważnych nieodwracalnych zmian w stanie zdrowia. R39/24 Działa toksycznie w kontakcie ze skórą; zagraża powstaniem bardzo poważnych nieodwracalnych zmian w stanie zdrowia. R39/25 Działa toksycznie po połknięciu; zagraża powstaniem bardzo poważnych nieodwracalnych zmian w stanie zdrowia. R39/23/24 R39/23/25 R39/24/25 R39/23/24/25 Działa toksycznie przez drogi oddechowe i w kontakcie ze skórą; zagraża powstaniem bardzo poważnych nieodwracalnych zmian w stanie zdrowia. Działa toksycznie przez drogi oddechowe i po połknięciu; zagraża powstaniem bardzo poważnych nieodwracalnych zmian w stanie zdrowia. Działa toksycznie w kontakcie ze skórą i po połknięciu; zagraża powstaniem bardzo poważnych nieodwracalnych zmian w stanie zdrowia. Działa toksycznie przez drogi oddechowe, w kontakcie ze skórą i po połknięciu; zagraża powstaniem bardzo poważnych nieodwracalnych zmian w stanie zdrowia. R39/26 Działa bardzo toksycznie przez drogi oddechowe; zagraża powstaniem bardzo poważnych nieodwracalnych zmian w stanie zdrowia. R39/27 Działa bardzo toksycznie w kontakcie ze skórą; zagraża powstaniem bardzo poważnych nieodwracalnych zmian w stanie zdrowia. R39/28 Działa bardzo toksycznie po połknięciu; zagraża powstaniem bardzo poważnych nieodwracalnych zmian w stanie zdrowia.

32 R39/26/27 R39/26/28 R39/27/28 R39/26/27/28 Działa bardzo toksycznie przez drogi oddechowe i w kontakcie ze skórą; zagraża powstaniem bardzo poważnych nieodwracalnych zmian w stanie zdrowia. Działa bardzo toksycznie przez drogi oddechowe i po połknięciu; zagraża powstaniem bardzo poważnych nieodwracalnych zmian w stanie zdrowia. Działa bardzo toksycznie w przypadku kontaktu ze skórą i po połknięciu; zagraża powstaniem bardzo poważnych nieodwracalnych zmian w stanie zdrowia. Działa bardzo toksycznie przez drogi oddechowe, w kontakcie ze skórą i po połknięciu; zagraża powstaniem bardzo poważnych nieodwracalnych zmian w stanie zdrowia. R42/43 Może powodować uczulenie w następstwie narażenia drogą oddechową i w kontakcie ze skórą. R48/20 Działa szkodliwie przez drogi oddechowe; stwarza poważne zagrożenie zdrowia w następstwie długotrwałego narażenia. R48/21 Działa szkodliwie w kontakcie ze skórą; stwarza poważne zagrożenie zdrowia w następstwie długotrwałego narażenia. R48/22 Działa szkodliwie po połknięciu; stwarza poważne zagrożenie zdrowia w następstwie długotrwałego narażenia. R48/20/21 R48/20/22 R48/21/22 - R48/20/21/22 Działa szkodliwie przez drogi oddechowe i w kontakcie ze skórą; stwarza poważne zagrożenie zdrowia w następstwie długotrwałego narażenia. Działa szkodliwie przez drogi oddechowe i po połknięciu; stwarza poważne zagrożenie zdrowia w następstwie długotrwałego narażenia. Działa szkodliwie w kontakcie ze skórą i po połknięciu; stwarza poważne zagrożenie zdrowia w następstwie długotrwałego narażenia. Działa szkodliwie przez drogi oddechowe, w kontakcie ze skórą i po połknięciu; stwarza poważne zagrożenie zdrowia w następstwie długotrwałego narażenia. R48/23 Działa toksycznie przez drogi oddechowe; stwarza poważne zagrożenie zdrowia w następstwie długotrwałego narażenia. R48/24 Działa toksycznie w kontakcie ze skórą; stwarza poważne zagrożenie zdrowia w następstwie długotrwałego narażenia. R48/25 Działa toksycznie po połknięciu; stwarza poważne zagrożenie zdrowia w następstwie długotrwałego narażenia. R48/23/24 R48/23/25 R48/24/25 R48/23/24/25 Działa toksycznie przez drogi oddechowe i w kontakcie ze skórą; stwarza poważne zagrożenie zdrowia w następstwie długotrwałego narażenia. Działa toksycznie przez drogi oddechowe i po połknięciu; stwarza poważne zagrożenie zdrowia w następstwie długotrwałego narażenia. Działa toksycznie w kontakcie ze skórą i po połknięciu; stwarza poważne zagrożenie zdrowia w następstwie długotrwałego narażenia. Działa toksycznie przez drogi oddechowe, w kontakcie ze skórą i po połknięciu; stwarza poważne zagrożenie zdrowia w następstwie długotrwałego narażenia.