Ocena stanu sanitarnego i sytuacji epidemiologicznej w powiecie świebodzińskim za rok 2013 RAPORT

Transkrypt

1 Ocena stanu sanitarnego i sytuacji epidemiologicznej za rok 2013 RAPORT

2 Powiat Świebodziński Opracowano w Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Świebodzinie Zespół autorski Arleta Miśkiewicz, Anna Graczyk, Agnieszka Kowol, Marzanna Piechowicz, Monika Nowicka, Mirosław Rozalski, Elżbieta Ampulska, Janina Rosalska, Natalia Kucharska, Dorota Kimsa, Ewa Plichta Projekt, skład, łamanie tekstu, opracowanie graficzne Zbigniew Madajczak - 1 -

3 Wstęp. Ocena sytuacji epidemiologicznej na terenie powiatu świebodzińskiego. Epidemiologia chorób zakaźnych Szczepienia... Stan sanitarno - techniczny podmiotów leczniczych... Warunki zdrowotne środowiska bytowania mieszkańców powiatu.... Stan sanitarno-porządkowy miast i terenów wiejskich.... Zaopatrzenie ludności w wodę do spożycia..... Kąpieliska śródlądowe... Noclegownie dla osób bezdomnych... Stan sanitarny obiektów żywnościowo-żywieniowych... Warunki higieniczno-sanitarne środowiska pracy... Nadzór nad środkami zastępczymi.. Warunki sanitarne w szkołach i innych placówkach oświatowowychowawczych Działalność w ramach zapobiegawczego nadzoru sanitarnego... Promocja zdrowia i oświata zdrowotna... Działalność kontrolno-represyjna

4 Szanowni Państwo! Przedkładam Państwu ocenę stanu sanitarnego i sytuacji epidemiologicznej w 2013 roku. Działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej na terenie powiatu w 2013 roku w szczególności ukierunkowane były na promowanie zdrowego stylu życia, czuwanie nad bezpieczeństwem zdrowotnym żywności i żywienia oraz wody, zapobieganie powstawaniu chorób, w tym chorób zakaźnych i zawodowych, poprzez sprawowanie zapobiegawczego i bieżącego nadzoru sanitarnego oraz prowadzenie działalności przeciwepidemicznej na terenie powiatu świebodzińskiego. Systematycznie prowadzono działania profilaktyczne i edukacyjne w zakresie zapobiegania występowaniu chorób zakaźnych i cywilizacyjnych. W przedłożonym Państwu dokumencie opisano podstawowe aspekty sytuacji epidemiologicznej w powiecie w zakresie chorób zakaźnych oraz wyniki realizacji zamierzeń i planu pracy na 2013r., ze wskazaniem jednocześnie kierunków dalszych koniecznych działań mogących spowodować uzyskanie poprawy w tym zakresie. Przeprowadzona analiza wyników działań nadzorowych na terenie powiatu wskazuje, że stan bezpieczeństwa sanitarnego jest stabilny. Nadal jednak stwierdza się negatywne zjawiska w sferze sanitarno-higienicznej oraz epidemiologicznej, co świadczy o konieczności kontynuowania stałego systematycznego nadzoru obejmującego działania prewencyjne, monitoringowe i naprawcze. Dziękuję, za współpracę organom samorządowym, inspekcjom i strażom. Współpraca ta w znaczący sposób wpływa na zwiększenie efektywności działań podejmowanych przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w zakresie zdrowia publicznego na terenie powiatu. Jestem przekonana, że przedstawiony raport dotyczący stanu epidemiologicznego i sanitarnego w powiecie da Państwu pewność, że Państwowa Inspekcja Sanitarna pełni swoje zadania w sposób profesjonalny i rzetelny, zapewniając nam wszystkim bezpieczeństwo sanitarne. Ocena stanu sanitarnego zostaje przekazana Staroście Świebodzińskiemu oraz Radzie Powiatu w celu zapoznania się i wykorzystania, jako ważny materiał pomocniczy w podejmowaniu decyzji na rzecz dalszej poprawy warunków życia i bezpieczeństwa mieszkańców powiatu świebodzińskiego

5 Tekst oceny został udostępniony na naszej stronie internetowej z poważaniem Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świebodzinie Arleta Miśkiewicz - 4 -

6 OCENA SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ NA TERENIE POWIATU ŚWIEBODZIŃSKIEGO Zadania w zakresie epidemiologii realizowane są w ramach takich obszarów jak : nadzór epidemiologiczny nad chorobami zakaźnymi, monitorowanie sytuacji epidemiologicznej w zakresie ich występowania oraz podejmowanie działań przeciwepidemicznych, monitorowanie sytuacji epidemiologicznej w podmiotach leczniczych, planowanie i koordynacja działań związanych z realizacją szczepień ochronnych, a także działalność informacyjna. W ramach zapobiegania oraz zwalczania chorób zakaźnych wszczynane były dochodzenia epidemiologiczne w kierunku chorób zakaźnych mające na celu unieszkodliwienie źródła zakażenia, a także przecięcie dróg szerzenia się zakażenia. W 2013 roku podtrzymywano współpracę w zakresie nadzoru epidemiologicznego nad chorobami zakaźnymi i zakażeniami z innymi służbami głównie Inspekcją Weterynaryjną, pielęgniarkami epidemiologicznymi. Zapadalność na choroby zakaźne w latach Jednostki chorobowe 2010 rok 2011 rok 2012 rok 2013 rok Liczba zachorow ań Wskaźnik zapadalności Liczba zachorowań Wskaźnik zapadalnoś ci Liczba zachorowań Wskaźnik zapadalności Liczba zachorowa ń Wskaźnik zapadalności Salmonelloza (zatruciepokarmowe) 8 14, , , ,7 Biegunka ogółem 46 8, , , ,1 biegunka u dzieci do lat , , , ,2 płonica 12 21, , , ,3 róża 4 7,14 4 7,15 3 5,3 2 3,5 borelioza 14 24, , , ,2 styczność i narażenie na wściekliznę -szczepienia 7 12,49 2 3,58 4 7,1 4 7,1 ospa wietrzna , , , ,3 różyczka 54 96, , , ,6 WZW typu B ,36 3 5,3 3 5,3 6 10,7 9 16, ,4 6 10,6 WZW typu C 4 7,2 5 9,0 9 15,9 5 8,8 WZW typu C ogółem 6 10, , ,4 6 10,6 świnka 14 24,98 4 7, ,7 5 8,8 bakteryjne zapalenie opon inne i nie określone ,79 2 3,6 0 3 Grypa - ogółem 32 57, , , ,3 Grypa wywołana wirusem AH1N1 1 1, Gruźlica 2 3,57 4 7, , ,7 Wskaźnik zapadalności obliczony wg wzoru: liczba zachorowań / liczba mieszkańców x100.tys wzrost wskaźnika zapadalności spadek wskaźnika zapadalności - 5 -

7 Liczba zachorowań Ocena stanu sanitarnego i sytuacji epidemiologicznej Liczba mieszkańców powiatu z podziałem na płeć. Powiat Ogółem Mężczyźni Kobiety Świebodzin według GUS stan na dzień r. W 2013r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świebodzinie zarejestrował 522 zachorowania na choroby zakaźne, co dało zapadalność 922,4/100tys mieszkańców. W tym hospitalizowanych było 35 osób. W 2012r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świebodzinie zarejestrował 546 zachorowań na choroby zakaźne, co dało zapadalność 961,7/100tys mieszkańców. W województwie lubuskim w 2013 roku odnotowano zachorowań na choroby zakaźne co dało zapadalność 1286,9. Liczba zachorowań na choroby zakaźne w latach Lata EPIDEMIOLOGIA CHORÓB ZAKAŹNYCH CHOROBY SZERZĄCE SIĘ DROGA POKARMOWĄ Salmonellozy W 2013 roku zarejestrowano 10 zachorowań na Salmonellozę, co stanowi taką samą liczbę zachorowań w porównaniu do roku Zachorowania przebiegały indywidualnie, nie wystąpiło ognisko zbiorowego zatrucia wywołane pałeczkami Salmonella. Wyższą zapadalność na salmonellozy notuje się wśród mieszkańców miast

8 Zapadalność Liczba zachorowań Ocena stanu sanitarnego i sytuacji epidemiologicznej Liczba zachorowań na Salmonellozy z uwzględnieniem struktury zachorowań w ciągu roku w latach I II III IV V VI VII VIII IX X XI XIIraze m 2010 rok rok rok rok Miesiące Wszystkie zachorowania zgłoszone, rozpoznano w oparciu o wynik badania bakteriologicznego: - u 9 osób czynnikiem etiologicznym były pałeczki Salmonella enteritidis - u 1 osób czynnikiem etiologicznym były pałeczki Salmonella typhimurium Zapadalność na zachorowania spowodowane pałeczkami salmonella od kilku lat na terenie powiatu jest mniejsza niż w kraju i województwie. Wskaźnik zapadalności w 2013r. wynosił 17,7 natomiast w kraju 19,17. Zapadalność na zachorowania wywołane pałeczkami Salmonella, województwie lubuskim i Polsce w latach Powiat Świebodziński Województwo Lubuskie Polska

9 Dur brzuszny i paradury. Od wielu lat nie notowano na terenie województwa lubuskiego zachorowań na dur brzuszny i dury rzekome. Na terenie powiatu świebodzińskiego zarejestrowanych jest 3 stałych nosicieli pałeczek duru i durów rzekomych. Średnia wieku tych nosicieli wynosi 85 lat. Wirusowe zapalenie wątroby typu A. Nie zarejestrowano przypadków zachorowań od kilku lat. Niska zapadalność powoduje zmniejszenie uodpornienia populacji, co powinno skłaniać do prowadzenia szczepień przeciwko tej chorobie szczególnie wśród osób zatrudnionych przy obrocie i produkcji środkami spożywczymi oraz planujących podróże do krajów egzotycznych i o niskich standardach higienicznych. Mała ilość zachorowań świadczy także o poprawie warunków i nawyków higienicznych przy produkcji, przygotowywaniu i serwowaniu żywności. Rocznie w Polsce notuje się poniżej 100 zachorowań rocznie. Zatrucie toksyną botulinowa. W 2013 roku podobnie jak w latach poprzednich nie zanotowano w powiecie zatrucia toksyną botulinową (jadem kiełbasianym). W województwie lubuskim w 2013 roku zanotowano 1 zatrucie jadem kiełbasianym. W Polsce w 2013r. zarejestrowano 24 przypadki botulizmu (w 2012 roku 22). Inne zatrucia pokarmowe ogółem nieokreślone. Poza przypadkami salmonellozy zgłoszono także zachorowania przebiegające z objawami nieżytu żołądkowo jelitowego o nieustalonej etiologii. Przypadki te zostały zarejestrowane jako wirusowe zakażenia jelitowe nie określone (3 zachorowania) oraz wirusowe zakażenia jelitowe wywołane przez rotawirusy ( 14 zachorowań) w tym aż 10 osób było hospitalizowanych, a także biegunki i zapalenia o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu żołądkowo jelitowym BNO (77 zachorowań) w tym 12 przypadków biegunek u dzieci do lat 2. W większości tych zachorowań nie został określony laboratoryjnie czynnik chorobotwórczy. Zapadalność na biegunki spowodowane czynnikiem prawdopodobnie o zakaźnym pochodzeniu na terenie powiatu świebodzińskiego w latach biegunki ogółem biegunki u dzieci do lat

10 Liczba zachorowań Liczba zachorowań Ocena stanu sanitarnego i sytuacji epidemiologicznej Czerwonka bakteryjna nie zanotowano zachorowań na terenie powiatu, w całym województwie lubuskim odnotowano 2 zachorowania. W Polsce w 2013 roku zarejestrowano 19 zachorowań ( zap.0.05), natomiast w roku zachorowań ( zap.0,03). W 2013r nie zarejestrowano zatruć spowodowanych spożyciem grzybów. W latach poprzednich także w powiecie takich zatruć nie odnotowano. W województwie lubuskim natomiast w 2013r odnotowano 3 przypadki zatruć grzybami natomiast w całym kraju 47 (zap.0,12) Lata GRYPA W roku 2013 zarejestrowano 3455 zachorowań na grypę. Nastąpił znaczny wzrost zgłoszeń zarejestrowanych zachorowań w porównaniu z rokiem ubiegłym. Zgłoszone zachorowania na grypę w latach z uwzględnieniem zachorowań w różnych grupach wiekowych i więcej razem Wiek (ukończone lata)

11 Z zebranych danych wynika, że w 2013 roku znaczna liczba zachorowań podobnie jak w latach poprzednich wystąpiła wśród osób w wieku lat. (1899 osób). Zachorowania na grypę w poszczególnych miesiącach Rok 2012 rok 2013 Styczeń Luty Marzec Kwiecień Maj Czerwiec Lipiec Sierpień Wrzesień Październik Listopad Grudzień Zapadalność na grypę, w województwie lubuskim i w Polsce w 2013 roku. zapadalność kraj województwo powiat powiat województwo kraj zapadalność 6105, ,2 Zapadalność w 2013 roku wyniosła 6105,3 przy liczbie zarejestrowanych zachorowań Prowadzony jest nadzór nad grypą w ramach programu SENTINEL, który ma za zadanie pozyskiwanie określonych danych na temat aktywności wirusów grypy na danym terenie w danej populacji, które obejmują informacje epidemiologiczne oraz dane wirusologiczne. Na podstawie zebranych informacji możliwa jest ocena sytuacji epidemiologicznowirusologicznej w danym kraju

12 Zapadalność Ocena stanu sanitarnego i sytuacji epidemiologicznej Raz w tygodniu przesyłany jest meldunek dotyczących danych epidemiologicznych przekazanych przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. W programie udział bierze jedna Praktyka Lekarza Rodzinnego z terenu powiatu świebodzińskiego. GRUŹLICA Od 2009 roku zgłaszanie zachorowań na gruźlicę i prowadzenie rejestru w województwie Lubuskim zostały przejęte przez Państwową Inspekcję Sanitarną (PIS). W związku z powyższym w 2013 r. w PSSE w Świebodzinie zarejestrowano 10 zachorowań (zapadalność 17,7) mniej niż w 2012 roku 12 przypadków rozpoznanej gruźlicy tj. gruźlicy potwierdzonej mikroskopowym badaniem z posiewem bakteriologicznym. Objęto nadzorem epidemiologicznym 37 osób z kontaktu domowego. Większą liczbę zachorowań zarejestrowano wśród mężczyzn ( 8 osób). ZACHOROWANIA I ZAKAŻENIA SZERZACE SIĘ DROGĄ KRWI NARUSZENIA CIĄGŁOŚCI TKANEK Wirusowe zapalenie wątroby typu B Dzięki szeroko zakrojonej działalności oświatowo-profilaktycznej, systematycznemu podnoszeniu poziomu higieny w placówkach służby zdrowia oraz popularyzacji szczepień ochronnych przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B od kilku lat notuje się na terenie powiatu świebodzińskiego pojedyncze przypadki zachorowań na WZW typ B. W 2013 roku zarejestrowano 3 zachorowania na WZW typu B. Zarejestrowane przypadki dotyczyły dwóch mężczyzn i jednej kobiety : Żadna z zarejestrowanych osób nie była szczepiona przeciw WZW typu B. Zachorowania dotyczyły osób w przedziale wiekowym od 30 do 56 lat. Zapadalność na WZW typu B w porównaniu do województwa lubuskiego i Polski w latach Powiat Świebodziński Województwo Lubuskie Polska Zapadalność na WZW typu B kształtuje się na poziomie wyższym niż w województwie i kraju. W porównaniu do lat ubiegłych zachorowalność utrzymuje się na stałym poziomie

13 Wirusowe zapalenie wątroby typu C Aktualnie spośród wirusów pierwotnie hepatotropowych wirus zapalenia wątroby typu C stanowi największy problem epidemiologiczny. Składa się na to szereg elementów, z których na pierwszym miejscu należy wymienić przebieg kliniczny i skrytość procesu chorobowego w porównaniu z innymi wirusowymi zapaleniami wątroby. Rzadkie ujawnianie się ostrej fazy zakażenia HCV powoduje trudności w rozpoznaniu choroby, w związku z czym często wirusowe zapalenie wątroby typu C rozpoznawane jest w okresie zmian przewlekłych, które w konsekwencji mogą prowadzić do marskości i raka pierwotnego wątroby. Do zakażenia wirusem typu C dochodzi poprzez naruszenie ciągłości tkanek zarówno w celach medycznych jak i niemedycznych np. w czasie zabiegów operacyjnych i stomatologicznych, zabiegów endoskopowych, w czasie wykonywania tatuażu, przekłuwania uszu. W 2013 roku zarejestrowano 6 zachorowań. W porównaniu z 2012 rokiem liczba zachorowań spadła. Ilość zachorowań na WZW typu C w latach rok 2010 rok 2011 rok 2012 rok WZW typu C Zachorowania dotyczyły jednego mężczyzny i pięciu kobiet. Ze względu na środowisko zamieszkania większą grupę stanowili mieszkańcy miast. Rozkład zachorowań na WZW C w 2013 r. ze względu na środowisko zamieszkania. 2 4 Miasto Wieś

14 Zachorowania Zapadalność Ocena stanu sanitarnego i sytuacji epidemiologicznej Z przeprowadzonych wywiadów epidemiologicznych można wywnioskować iż zakażenia te mogły mieć związek z: - transfuzją krwi - 3 osoby - po przebytych zabiegach operacyjnych 5 osób Brak szczepionki przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu C uniemożliwia podniesienie odporności populacji. Zapadalność na wirusowe zapalenie wątroby typu C, województwie lubuskim i w Polsce w latach ,77 16,08 16,13 19,4 13,83 14,5 Powiat Świebodziński Województwo Lubuskie 10 10,71 10,6 Polska 5 5,09 5,71 5,68 6, Uzyskane dane wskazują, że wskaźnik zapadalności w Polsce na WZW typu C stale rośnie. W powiecie świebodzińskim wskaźnik zapadalności (10,6) jest w roku 2013 r. niższy niż w województwie lubuskim (14,5). Dane uzyskane o zachorowaniach w powiecie pozwalają stwierdzić, że zapadalność jest znacznie większa wśród mężczyzn niż kobiet ( wykres nr 10) oraz u mieszkańców miast. (wykres nr 11). Zachorowania na WZW C ze względu na płeć kobiety mężczyźni Ze względu na środowisko w 2012r.większą grupę wśród zakażonych stanowili mieszkańcy wsi, natomiast w roku 2013 byli to mieszkańcy miasta

15 Zapadalność Ocena stanu sanitarnego i sytuacji epidemiologicznej Zachorowania na WZW C ze względu na miejsce zamieszania. 2 Miasto 4 Wieś Zachorowania na AIDS i zakażenia HIV Na terenie powiatu świebodzińskiego w 2013 roku nie zarejestrowano nowo wykrytych zakażeń wirusem HIV. Liczba zakażeń HIV w latach ,5 3 1,5 2 0,5 1 0 Liczba nowowykrytych zakażeń HIV 2009 rok rok rok rok rok 0 Zakażenia bezobjawowe HIV na terenie powiatu świebodzińskiego, w województwie i Polsce w latach ,35 5, ,67 2,88 3,12 1,94 1,81,98 2,2 0,89 0, Powiat Świebodziński Województwo Lubuskie Polska Na podstawie zarejestrowanych zakażeń HIV w latach można zauważyć, iż zapadalność w kraju stale rośnie

16 Liczba zachorowań Ocena stanu sanitarnego i sytuacji epidemiologicznej Od wdrożenia badań w 1985 r. do 30 listopada 2013 r. (przy uwzględnieniu korekt i uaktualnień danych, w tym eliminacji podwójnie zarejestrowanych zgłoszeń) stwierdzono zakażenie HIV u obywateli Polski, wśród ogółu zarejestrowanych zakażonych było co najmniej w związku z używaniem narkotyków, zakażonych poprzez kontakt heteroseksualny oraz 1939 poprzez kontakt seksualny pomiędzy mężczyznami. Ogółem odnotowano 3022 zachorowania na AIDS; chorych zmarło. ZACHOROWANIA NA CHOROBY ODZWIERZĘCE Borelioza. W 2013 roku chorobę z Lyme rozpoznano u 25 osób. Wszystkie zarejestrowane przypadki przebiegały z objawami charakterystycznymi dla boreliozy ale o różnym stopniu nasilenia. Zakażenia zostały potwierdzone badaniami serologicznymi. Wyższą zapadalność zanotowano wśród kobiet (15 osób) oraz u osób mieszkających na wsi. Jedna z zarejestrowanych w 2013 r. osób, z którymi przeprowadzono wywiad epidemiologiczny była narażona zawodowo. Wykres nr 15: Zachorowania na boreliozę na terenie powiatu świebodzińskiego w latach , porównanie zapadalności wśród mieszkańców wsi i miasta rok 2010 rok 2011 rok 2012 rok 2013 rok ogółem Miasto Wieś ogółem Miasto Wieś Styczność i narażenie na wściekliznę - podjęte szczepienia. W ciągu roku 2013 przyjęto zgłoszenia pokąsania przez zwierzęta 15 osób (w 2017r. 17 osób). W 12 przypadkach były to pogryzienia przez psy w 2 przypadkach pogryzienie przez nieznane zwierzę, w 1 przypadku pogryzienie przez kota. W 4 przypadkach podjęto szczepienia przeciwko wściekliźnie, wszystkie te osoby otrzymały po 5 dawek szczepionki p/wściekliźnie. Nie zgłoszono zakażeń wścieklizną wśród ludzi

17 Zachorowania Liczba zachoro wań Ocena stanu sanitarnego i sytuacji epidemiologicznej Różyczka Zarejestrowano 96 zachorowań. W roku 2013 nastąpił wzrost zachorowań w stosunku do ilości zarejestrowanych w poprzednim roku 25 zachorowań o 284%. 6 osób spośród wszystkich chorych było zaszczepionych jedną dawką szczepionki, natomiast 2 osoby były zaszczepione 2 dawkami szczepionki. Rok Ilość zachorowań Liczba zachorowań na różyczkę z podziałem na grupy wiekowe i płeć w 2013r.w powiecie Świebodzińskim. Różyczka < mężczyźni kobiety razem Na terenie powiatu jak i Polski wzrosło młodych mężczyzn. występowanie zachorowań na różyczkę wśród Zapadalność na różyczkę w latach Powiat Świebodziński Województwo Lubuskie Polska ,62 210,6 169,6 96,36 100,11 44,1 19, ,1 11,14 16,25 11,

18 Liczba zachorowań Ocena stanu sanitarnego i sytuacji epidemiologicznej Zachorowania na różyczkę w latach z uwzględnieniem występowania zachorowań w poszczególnych miesiącach roku I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 2010 rok rok rok rok Miesiące PODSUMOWANIE I WNIOSKI: rok zaznaczył się wzrostem zachorowań na: - salmonellę, odnotowano10 zachorowań ( w roku ubiegłym było to 9 zachorowań), w porównaniu z rokiem ubiegłym nastąpił wzrost zachorowań o 10%, - biegunek dzieci do lat 2 zarejestrowano 77 zachorowań o 30,5% więcej, - boreliozę zanotowano 25 zachorowań w poprzednim roku 16,wzrost o 56,3%, - WZW ogółem zarejestrowano 14 zachorowań - wzrost o 16,7%, - różyczka zarejestrowano 96 zachorowań natomiast w roku poprzednim 25 zachorowań nastąpił wzrost o 284%. W 2013 roku zanotowano spadek zachorowań: - na ospę wietrzną, zarejestrowano 235 zachorowań w porównaniu z rokiem ubiegłym nastąpił spadek o 23,8%, - płonicę, zarejestrowano 16 zachorowań natomiast w roku poprzednim 38 zachorowań, nastąpił spadek o 137,5%, - świnkę ( nagminne zapalenie przyusznic) o 50%. 2. Nie zarejestrowano zachorowań podobnie jak w latach ubiegłych, na :dur brzuszny, dur rzekomy, czerwonkę, jersiniozę, odrę, tężec, ostre nagminne porażenie dziecięce, błonicę, wirusowe zapalenie mózgu, salmonellozy pozajelitowe, wściekliznę

19 SZCZEPIENIA Państwowi Powiatowi Inspektorzy Sanitarni realizują Program Szczepień Ochronnych ustalany corocznie na podstawie badań stanu uodpornienia populacji oraz w zależności od aktualnej sytuacji epidemiologicznej chorób zakaźnych w kraju i na świecie. Szczepienia ochronne prowadzone są na terenie powiatu w praktykach i zespołach lekarzy rodzinnych, w stacji dializ, w oddziale neonatologicznym szpitala oraz w ośrodku dla osób uzależnionych. Ilość placówek objętych nadzorem oraz ilość działających w nich punktów szczepień: A. NZOZ 13 B. Nowy Szpital w Świebodzinie (w tym 1 oddział neonatologiczny, w placówce nadzorowane są również szczepienia przeciwko tężcowi w Szpitalnym Oddziale Ratunkowym) C. SPZOZ 3 D. Praktyki Lekarzy Rodzinnych 3 E. inne placówki 5 Razem: 25 placówek Nadzór nad realizacją obowiązkowego Programu Szczepień Ochronnych podczas bieżących kontroli szczególną uwagę zwracano na stan uodpornienia dzieci i młodzieży w podległych placówkach, terminowość wezwań do szczepień oraz na kwalifikację do szczepień obowiązkowych osób narażonych w sposób szczególny na zakażenie. W 2013 roku z powodu wstrzymania w obrocie oraz stosowania na terenie całego kraju szczepionki przeciwko błonicy, tężcowi oraz krztuścowi - DTP określonej serii sprawdzano zabezpieczenie tych szczepionek w placówkach wykonujących szczepienia ochronne. W podległych placówkach szczególną uwagę zwracano na sposób prowadzenia dokumentacji dotyczącej szczepień ochronnych (czytelne wpisy, podpisy osób

20 wykonujących szczepienia ochronne oraz kwalifikujących dzieci do szczepień), a także na przechowywanie kart uodpornienia. Sprawdzano zaopatrzenie w środki dezynfekcyjne oraz zwracano uwagę na daty ważności preparatów wchodzących w skład zestawu przeciwwstrząsowego. w 2013 roku nie prowadzono postępowań administracyjnych w stosunku do osób, które nie dopełniły obowiązku uodpornienia się przeciwko chorobom zakaźnym. Według informacji zawartych w kartach uodpornienia przechowywanych przez lekarzy składających sprawozdania za IV kwartał 2013 roku, na terenie powiatu świebodzińskiego obowiązkowym szczepieniom ochronnym nie poddało się 6 osób. Stwierdzono, że 4 dzieci nie zostało uodpornionych przeciwko gruźlicy oraz wirusowemu zapaleniu wątroby typu B w Oddziale Neonatologicznym, gdyż rodzice nie wyrazili zgody na szczepienia. Ustalono, że opiekunowie prawni tych dzieci zostaną powiadomieni przez lekarzy sprawujących profilaktyczną opiekę zdrowotną o obowiązku poddania dzieci szczepieniom. Pracownicy placówek realizujących szczepienia ochronne edukują rodziców w zakresie szczepień, przedstawiają korzyści oraz ryzyko związane z tą metodą zapobiegania chorobom zakaźnym. W przypadku uporczywego uchylania się przez nich od obowiązku poddania dzieci szczepieniom zostanie wszczęte postępowanie administracyjno egzekucyjne. W dalszym ciągu bez kompletu szczepień ochronnych pozostają dzieci i młodzież nie zaopcjowane do lekarzy rodzinnych, karty uodpornienia tych dzieci znajdują się w archiwach poszczególnych placówek. W roku 2013 nie wystawiano decyzji, postanowień, tytułów wykonawczych oraz grzywien w tym zakresie. Niepożądane Odczyny Poszczepienne W 2013 roku odnotowano 3 niepożądane odczyny poszczepienne 2 po szczepieniu BCG oraz 1 po otrzymaniu preparatów szczepionkowych DTP, polio Imovax oraz Hib. INFANRIX DTPa, natomiast w 2012 roku odnotowano 2 niepożądane odczyny poszczepienne 1 po szczepieniu BCG, 1 po uodpornieniu szczepionką INFANRIX DTPa. Odczyny zakwalifikowano jako łagodne, zostały zgłoszony terminowo na druku Formularz Zgłoszenia Niepożądanego Odczynu Poszczepiennego. Po opracowaniu przesłano kopię druku do Lubuskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Gorzowie Wlkp., Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Preparatów Biobójczych Wydział Monitorowania Niepożądanych Produktów Leczniczych w Warszawie oraz do Zakładu Epidemiologii Państwowego Zakładu Higieny w Warszawie. Stan techniczny punktów szczepień podobnie jak w latach ubiegłych nie stwierdzono braków sprzętu do wykonywania szczepień ochronnych, wszystkie placówki zaopatrzone były w odpowiednią ilość strzykawek oraz igieł jednorazowego użytku. w roku 2013 w podległych placówkach nie stwierdzono braku środków dezynfekcyjnych, ich ilość była zadowalająca wykaz stosowanych środków znajduje się w każdym protokole z kontroli

21 odpady poszczepienne gromadzone są w miejscu ich powstawania, w pojemnikach wyściełanych folią, odpady ostre w pojemnikach twardo ściennych. Każda placówka, w której powstają odpady medyczne jest w posiadaniu umowy na odbiór odpadów do utylizacji z przedsiębiorstwem zajmującym się tego typu usługami. Do czasu odbioru, odpady przechowywane są w pomieszczeniu porządkowym lub osobnym pomieszczeniu przeznaczonym do przechowywania odpadów medycznych. w 2013 roku podczas kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w prowadzeniu dokumentacji szczepień ochronnych. Karty uodpornienia dzieci i młodzieży podlegającej do szczepień w NZOZ, Praktykach Lekarzy Rodzinnych przechowywane są w specjalnie do tego celu przeznaczonych szafach, z podziałem na kartotekę ABC, mniejsze ilości kart szczepień przechowywane są w skrzyniach, skoroszytach i teczkach z podziałem na poszczególne roczniki. Placówki zaopatrzone są w rejestry rozchodu i przychodu kart uodpornienia oraz preparatów szczepionkowych zalecanych i obowiązkowych, rejestr pomiaru temperatury w urządzeniu chłodniczym, rejestr niepożądanych odczynów poszczepiennych oraz procedury mycia rąk, dezynfekcji rąk, postępowania po ekspozycji, sprzątania i dezynfekcji pomieszczeń, postępowania z odpadami medycznymi, postępowania w przypadku skażenia materiałem biologicznym oraz postępowania na wypadek awarii urządzeń chłodniczych. Łańcuch chłodniczy podczas transportu szczepionek, przechowywanie szczepionek Szczepionki w Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Świebodzinie wydawane są w III środę oraz w III czwartek każdego miesiąca oraz w zależności od potrzeb. Preparaty szczepionkowe pobierane są przez osoby upoważnione do odbioru szczepionek (pielęgniarki, lekarze) z punktów szczepień zgodnie z liczbą dzieci zaplanowanych do szczepień w danym miesiącu. Szczepionki przenoszone lub przewożone są w termosach, termotorbach na wkładach lodowych. W 2013 roku szczególną uwagę zwracano na warunki przechowywania preparatów szczepionkowych w dni robocze oraz wolne od pracy w punktach szczepień. W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami wydano 15 zaleceń pokontrolnych, które dotyczyły zaopatrzenia urządzeń chłodniczych, w których przechowywane są preparaty szczepionkowe w legalizowany przyrząd umożliwiający całodobową kontrolę oraz rejestrację temperatury w urządzeniach chłodniczych w celu zachowania łańcucha chłodniczego. W 2013 roku w 2 podmiotach leczniczych zainstalowano ww. przyrząd, w pozostałych placówkach przedłużono termin wykonania zaleceń. Do momentu zainstalowania urządzeń preparaty szczepionkowe przechowywane są w lodówkach zaopatrzonych w termometr. Temperatura odnotowywana jest w rejestrze pomiaru temperatury w urządzeniach chłodniczych. W 2013 roku w trakcie kontroli nie stwierdzono braku termometrów w lodówkach oraz braku rejestru pomiaru, nie stwierdzono również gromadzenia nadmiernej ilości szczepionek w punktach szczepień

22 PODSUMOWANIE I WNIOSKI: Z analizy porównawczej wynika, iż w stosunku do ubiegłego roku na jednakowym poziomie utrzymuje się odsetek uodpornienia noworodków szczepionką BCG (przeciwko gruźlicy), odsetek dzieci uodpornionych przeciwko DTP+polio+Hib (błonica, tężec, krztusiec, polio, Haemophilus typ B) w 2 roku życia, odsetek dzieci zaszczepionych w 6 roku życia przeciwko DTPa+polio oraz odsetek osób uodpornionych przeciwko Td w 19 roku życia. Na podobnym poziomie utrzymuje się również szczepienie dzieci przeciwko zakażeniom Sreptococcuspneumoniae w 2013 roku uodporniono 141 osób. Wykres nr 27:Uodpornienie dzieci przeciwko BCG na terenie powiatu świebodzińskiego w latach ,00% 99,80% 99,60% 99,40% 99,20% 99,00% Rok 2009Rok 2010Rok 2011Rok 2012Rok 2013 Procent Wykres nr 28: Uodpornienie dzieci w 2 roku życia DTP+polio+Hib na terenie powiatu świebodzińskiego w latach ,00% 60,00% 50,00% 40,00% 30,00% 20,00% 10,00% 0,00% 40,96% 58,70% 33,44% 65,92% 64,46% 35,54% 39,72% 59,93% 57,82% 41,84% Rok 2009 Rok 2010 Rok 2011 Rok 2012 Rok 2013 Procent III dawka Procent IV dawka. Wykres nr 29: Uodpornienie dzieci w 6 roku życia przeciwko DTPa+palio na terenie powiatu świebodzińskiego w latach Uodpornienie dzieci w 6 roku życia p. DTPa+polio 100,00% 99,00% 98,00% 97,00% 96,00% 95,00% 99,09% 97,79% 96,67% 96,79% 96,78% Rok 2009 Rok 2010 Rok 2011 Rok 2012 Rok Procent

23 Uodpornienie dzieci w 19 roku życia przeciwko błonicy tężcowi na terenie powiatu świebodzińskiego w latach ,50% 98,00% 97,50% 97,00% 96,50% 98,25% 97,51% 97,39% 97,31% 97,20% Rok 2009 Rok 2010 Rok 2011 Rok 2012 Rok 2013 Liczba zaszczepionych przeciwko zakażeniom Streptococcuspneumoniae na terenie powiatu świebodzińskiego w latach Rok 2009 Rok 2010 Rok 2011 Rok 2012 Rok 2013 Liczba W stosunku do lat ubiegłych wzrosło uodpornienie dzieci przeciwko odrze, śwince i różyczce w 2 roku życia, a także wzrósł odsetek dzieci uodpornionych dzieci przeciwko odrze, śwince i różyczce w 10 roku życia. W stosunku do ubiegłego roku wzrosła liczba osób uodpornionych przeciwko grypie w 2012 roku uodporniono 660 osób, w 2013 roku szczepieniom poddały się 782 osoby. Uodpornienie dzieci w 2 roku życia przeciwko odrze, śwince i różyczce terenie powiatu świebodzińskiego w latach ,00% 95,50% 95,00% 94,50% 95,80% 95,75% Procent 94,00% 93,50% 94,64% 94,46% 94,40% Rok 2009 Rok 2010 Rok 2011 Rok 2012 Rok

24 Uodpornienie dzieci w 10 roku życia przeciwko odrze, śwince i różyczce na terenie powiatu świebodzińskiego w latach Procent Rok Rok Rok Rok 93,00% 94,00% 95,00% 96,00% 97,00% 98,00% 99,00%100,00% Szczepienia zalecane: grypa na terenie powiatu świebodzińskiego w latach Szczepienia zalecane: grypa Rok 2009 Rok 2010 Rok 2011 Rok 2012 Rok 2013 W stosunku do ubiegłego roku nieznacznie zmniejszył się odsetek dzieci uodpornionych przeciwko DTP+polio+Hib (błonica, tężec, krztusiec, polio, Haemophilus typ B) w 1 roku życia, III dawki szczepionki otrzymało 63,19 % dzieci (w 2012 roku 67,48%, w 2011 roku 65,31%; w 2010 roku 65,98%, w 2009 roku 63,39%). W 2013 roku nieznacznie zmniejszył się również odsetek młodzieży uodpornionej przeciwko Td w 14 roku życia, zaszczepiono 98,73% (w 2012 roku - 99,47%, 2011 roku 98,66%, 2010 roku 99,34%, w 2009 roku 99,07%). Przyczyną był wzrost zachorowań na choroby zakaźne (ospa wietrzna) oraz infekcje górnych dróg oddechowych w IV kwartale roku, a także nie zgłaszanie się dzieci do szczepień

25 Uodpornienie dzieci w 1 roku życia p. DTP+polio+Hib na terenie powiatu świebodzińskiego w latach Rok ,19% Rok ,48% Rok 2011 Rok ,31% 65,98% Procent Rok ,03% 60,00% 61,00% 62,00% 63,00% 64,00% 65,00% 66,00% 67,00% 68,00% Uodpornienie dzieci w 14 roku życia przeciwko błonicy i tężcowi na terenie powiatu świebodzińskiego w latach Uodpornienie dzieci w 14 roku życia przeciwko błonicy i tężcowi 99,60% 99,40% 99,20% 99,00% 98,80% 98,60% 98,40% 98,20% 99,34% 99,47% 99,07% 98,66% 98,73% Rok 2009 Rok 2010 Rok 2011 Rok 2012 Rok 2013 Procent W dalszym ciągu należy podejmować działania zmierzające do poprawienia zgłaszalności osób wzywanych do szczepień ochronnych oraz terminowości wykonywanych szczepień, a także zwiększenia ilości wykonywanych szczepień zalecanych np. szczepienia dziewcząt przeciwko ludzkiemu wirusowi brodawczaka. Na terenie powiatu podobnie jak w roku ubiegłym samorządy nie podejmowały akcji dotyczących zapewnienia szczepień zalecanych wśród ludności

26 STAN SANITARNO TECHNICZNY PODMIOTÓW LECZNICZYCH Na terenie powiatu świebodzińskiego Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świebodzinie w 2013 roku nadzorował ogółem 106 podmiotów leczniczych oraz praktyk zawodowych. - podmioty lecznicze wykonujące stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne: 3 szpitale, w tym 1 na wsi, 1 inne: Ośrodek dla Osób Uzależnionych SPZOZ, Nowy Dworek, filia Jordanowo i Glińsk podmioty lecznicze wykonujące ambulatoryjne świadczenia zdrowotne inne niż szpitalne: 21 przychodni/ośrodków/poradni/ praktyk lekarzy rodzinnych, w tym 8 na wsi, 1 medyczne laboratorium diagnostyczne, 3 zakłady rehabilitacji leczniczej, w tym 1 na wsi, 6 innych obiektów (Stacja Dializ, zespoły wyjazdowe, punkty pobrań materiału biologicznego do badań diagnostycznych) - działalność lecznicza wykonywana przez praktykę zawodową: 2 indywidualne praktyki lekarskie, 11 indywidualnych specjalistycznych praktyk lekarskich, w tym 1 na wsi, 2 grupowe praktyki lekarskie, 13 indywidualnych praktyk lekarzy dentystów, w tym 4 na wsi 23 indywidualne specjalistyczne praktyki lekarzy stomatologów w tym 2 na wsi, 5 grupowych praktyk lekarzy stomatologów, 12 indywidualnych praktyk pielęgniarek i położnych, w tym 1 na wsi 1 grupowa praktyka pielęgniarek i położnych, 3 inne obiekty świadczące usługi medyczne W 2013 r. przeprowadzono w nich 118 kontroli sanitarnych, wydano 22 decyzje administracyjne ( 10 decyzji administracyjnych merytorycznych nakazujących usunięcie nieprawidłowości, 11 - decyzji zmieniających termin wykonania obowiązków, 1 decyzję umarzającą wykonanie obowiązków) oraz 10 decyzji opłatowych. Wydano również 14 zaleceń pokontrolnych. W 2013 r. pion epidemiologii wydał w drodze decyzji administracyjnej 15 opinii potwierdzających spełnienie wymagań odpowiednich do rodzaju wykonywanej działalności leczniczej oraz zakresu udzielanych świadczeń zdrowotnych dotyczących w szczególności warunków ogólno przestrzennych, sanitarnych i instalacyjnych

27 PODSUMOWANIE I WNIOSKI: W roku 2013 r. nałożono jeden mandat karny, ze względu na stwierdzony podczas przeprowadzonej kontroli przeterminowany środek do dezynfekcji narzędzi wielokrotnego użytku oraz niesterylne pakiety z narzędziami wielokrotnego użytku. Poza tym, w pozostałych podmiotach leczniczych i praktykach zawodowych podobnie jak w latach ubiegłych ( ) nie stwierdzono szczególnych uchybień w zakresie przestrzegania aseptyki i antyseptyki, oceny procedur sterylizacyjnych z uwzględnieniem przyjętych rozwiązań zaopatrzenia w materiały sterylne, prawidłowości przygotowania do sterylizacji, skuteczności procesów sterylizacyjnych oraz właściwego postępowania ze sprzętem medycznym po sterylizacji oraz oceny procedur dezynfekcyjnych z uwzględnieniem prawidłowości doboru środków dezynfekcyjnych, przygotowania roztworów i sposobu przechowywania preparatów stężonych. W kontrolowanych pomieszczeniach przychodni, praktyk lekarskich i pielęgniarskich w roku 2013 czystość bieżąca była zachowana i nie budziła zastrzeżeń, w związku z powyższym nie nałożono mandatów karnych. Na przełomie lat nastąpiła poprawa w zakresie przestrzegania czystości bieżącej. W wyniku przeprowadzonych kontroli stwierdzono głównie uchybienia, które dotyczyły złego stanu sanitarno-technicznego: m.in. powierzchni ścian, podłóg, sufitu, brodzików i mebli. W związku ze stwierdzonymi uchybieniami PPIS w Świebodzinie wystosował odpowiednie decyzje administracyjne oraz doraźne zalecenia nakazujące poprawę stanu sanitarno-technicznego pomieszczeń i urządzeń. W 2013 r. wydano 10 decyzji administracyjnych nakazujących poprawę stanu sanitarno-technicznego pomieszczeń i urządzeń, o 3 więcej niż w latach ubiegłych ( ). Najwięcej decyzji administracyjnych PPIS w Świebodzinie wydał na poprawę stanu sanitarno-technicznego pomieszczeń i urządzeń szpitali. Porównując stan techniczny pomieszczeń oddziałów i poradni Szpitala LORO (sale chorych, łazienki, pokoje zabiegowe, brudowniki i pomieszczenia gospodarcze) z rokiem 2012 można stwierdzić iż uległ on poprawie. Wszystkie stwierdzane podczas przeprowadzanych kontroli w LORO nieprawidłowości były na bieżąco usuwane lub realizowane w krótkim terminie. Wojewódzki Szpital Specjalistyczny dla Nerwowo i Psychicznie Chorych SPZOZ w Ciborzu posiada opracowany program dostosowawczy, według którego przeprowadzane są wszelkie prace modernizacyjne w związku z dostosowaniem pomieszczeń i urządzeń oddziału do wymogów zawartych w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 26 czerwca 2012 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą. Pomimo przeprowadzanych prac modernizacyjnych w dalszym ciągu część oddziałów jest w złym stanie sanitarno-technicznym i nie spełnia wymogów zawartych w ww. rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 26 czerwca 2012r. W latach Szpital przeprowadził obszerne prace termomodernizacyjne dwóch oddziałów w budynku nr 59 oddz. III i w budynku nr 48 oddz. XV, mające na celu

28 Liczba decyzji Ocena stanu sanitarnego i sytuacji epidemiologicznej dostosowanie podmiotu leczniczego do wymogów zawartych w ww. rozporządzeniu Ministra Zdrowia dnia 26 czerwca 2012 r. W roku 2013 PPIS w Świebodzinie wystawił na Nowy Szpital w Świebodzinie 4 decyzje administracyjne nakazujące usunięcie nieprawidłowości sanitarno-technicznych, o dwie więcej niż w latach ubiegłych (2012 r i 2011 r.). W związku ze zwiększoną liczbą wydanych decyzji administracyjnych nałożonych na Nowy Szpital w Świebodzinie można stwierdzić iż stan sanitarno-techniczny pomieszczeń ww. podmiotu leczniczego uległ pogorszeniu. W 2013 r. wydano mniej zaleceń pokontrolnych w stosunku do roku ubiegłego. W 2012 r. większość zaleceń pokontrolnych dotyczyła braku prowadzonej dokumentacji w obszarze realizacji działań zapobiegających się szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych. Wszystkie nieprawidłowości ujęte w zaleceniach zostały usunięte. Liczba wydanych decyzji nakazujących poprawę stanu sanitarno-technicznego pomieszczeń i urządzeń w obiektach służby zdrowia na terenie powiatu świebodzińskiego w latach Rok 2008 Rok 2009 Rok 2010 Rok 2011 Rok 2012 Rok

29 WARUNKI ZDROWOTNE ŚRODOWISKA BYTOWANIA MIESZKAŃCÓW POWIATU STAN SANITARNO-PORZĄDKOWY MIAST I TERENÓW WIEJSKICH Stan sanitarno porządkowy miast i terenów wiejskich powiatu świebodzińskiego w ostatnich latach ulega ciągłej poprawie, ale nadal jest zróżnicowany w poszczególnych miejscowościach. Na terenie powiatu w 2013r. tak, jak w latach ubiegłych odnotowuje się stałą poprawę warunków bytowania mieszkańców. Gospodarze miast i wsi w sposób szczególnie zintensyfikowany przeprowadzają działania mające na celu między innymi poprawę np.: struktury sieci zbiorowego zaopatrzenia miejscowości w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi, gospodarki nieczystościami stałymi oraz płynnymi jak również stanu sanitarno porządkowego obiektów użyteczności publicznej i miejsc ogólnodostępnych dla ludności. W strukturze sieci zbiorowego zaopatrzenia w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi w 2013r., analogicznie do lat poprzednich nastąpiły zmiany polegające na zmniejszeniu się liczby urządzeń wodociągowych o małej produkcji wody w wyniku przyłączenia ich do większych jednostek wodociągowych, poprawie technologii uzdatniania wody. Nadal brak jest awaryjnych źródeł wody, w sytuacjach awaryjnych wykorzystuje się cysterny do dystrybucji wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. W dalszym ciągu istotnym dla gmin problemem w zakresie gospodarki nieczystościami stałymi i płynnymi jest zapewnienie w niektórych miejscowościach pełnej ewidencji i kontroli zbiorników bezodpływowych do gromadzenia nieczystości płynnych, przeprowadzania zabiegów deratyzacji. Stan sanitarno porządkowy miejsc ogólnodostępnych oraz ulic, parkingów i dróg nie budził większych zastrzeżeń, jednak nadal nie rozwiązano problemów dotyczących zanieczyszczania miejsc ogólnodostępnych przez zwierzęta domowe. W związku ze zmianą od 1 lipca 2013 r. ustawowych obowiązków w zakresie utrzymania czystości i porządku w gminach, w II półroczu ub.r. nasilono nadzór nad gospodarką odpadami stałymi. Na terenie powiatu świebodzińskiego nie stwierdzono rażących naruszeń w tej sprawie. Wszystkie Gminy w określonym ustawowo terminie opracowały i wdrożyły regulaminy utrzymania czystości i porządku oraz zapewniły umowy na odbiór odpadów z terenu gminy. ZAOPATRZENIE LUDNOŚCI W WODĘ PRZEZNACZONĄ DO SPOŻYCIA Głównym celem prowadzonego nadzoru sanitarnego nad jakością wody przeznaczonej do spożycia jest ochrona zdrowia konsumentów i zapewnienie użytkownikom wodociągów wody o prawidłowych parametrach fizykochemicznych, organoleptycznych i mikrobiologicznych. Woda dostarczana do odbiorców poprzez urządzenia zbiorowego zaopatrzenia oceniana jest na podstawie wyników badań laboratoryjnych w oparciu o wymogi

30 zawarte w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi ( Dz. U. Nr 61, poz. 417 z późn. zm. ) Przy opracowaniu niniejszej oceny wykorzystano wyniki badań wykonanych w ramach prowadzonego nadzoru sanitarnego nad jakością wody przez Powiatową Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Świebodzinie oraz wyniki badań wykonanych w ramach kontroli wewnętrznej prowadzonej przez przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne. Głównym celem nadzoru sanitarnego jest zapewnienie konsumentom i użytkownikom wody o odpowiedniej jakości zdrowotnej. Woda stanowi podstawowy składnik niezbędny do funkcjonowania organizmu człowieka. Jednakże może ona stanowić potencjalne źródło zanieczyszczeń chemicznych jak i mikrobiologicznych. W Polsce wymaganie jakie są stawiane wodzie przeznaczonej do spożycia regulują przepisy prawne tj. Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi oraz ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków. Na obszarze powiatu świebodzińskiego wszystkie wodociągi produkujące wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi są zaopatrywane z ujęć podziemnych, czwarto i trzeciorzędowych. Wszystkie ujęcia mają wyznaczoną, zagospodarowaną oraz zabezpieczoną strefę ochrony bezpośredniej. W powiecie świebodzińskim Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świebodzinie nadzoruje 63 wodociągi z których 45 to wodociągi publiczne,które zarządzane są przez przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne, pozostałe wodociągi w ilości 18 są to wodociągi lokalne czyli takie, których podmiotem zaopatrującym w wodę nie jest przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne (wodociągi lokalne w ośrodkach wypoczynkowych, szpitalach oraz innych miejscach służących dla użyteczności publicznej.) Wodociągi publiczne w poszczególnych gminach na terenie powiatu świebodzińskiego Ilość wodociągów publicznych w poszczególnych gminach Świebodzin Zbąszynek Łagów Lubrza Skąpe Szczaniec

31 Wykaz przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych zaopatrujących ludność powiatu w wodę : Zakład Wodociągów, Kanalizacji i Usług Komunalnych Sp. z o.o w Świebodzinie, ul. Młyńska 37 Samorządowy Zakład Budżetowy,ul.3-go Maja 5, Lubrza-gmina Lubrza Zakład Usług Komunalnych w Szczańcu, Szczaniec 73 Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Gronowie, Łagów Samorządowy Zakład Gospodarki Komunalnej w Skąpem, Skąpe 49 Samorządowy Zakład Usług Komunalnych w Zbąszynku, ul. PCK 2, Zbąszynek Procent zwodociągowania poszczególnych gmin: Gmina Świebodzin - 99% zwodociągowania Gmina Skąpe - 99% zwodociągowania. Gmina Lubrza - 98 % zwodociągowania Gmina Szczaniec - zwodociągowana jest w całości. Gmina Zbąszynek - zwodociągowana w 98% Gmina Łagów - zwodociągowana w 94%. Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Świebodzinie w roku 2013 objęła nadzorem sanitarnym 63 urządzenia dostarczające wodę do spożycia dla ludzi. W 2013r. przeprowadzono 57 kontroli stanu sanitarno-technicznego ujęć wody i pobrano do badań laboratoryjnych 216 próbek wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Zasadniczym źródłem zaopatrzenia ludności w wodę do spożycia na terenie powiatu świebodzińskiego są wody pochodzące z ujęć podziemnych. W większości są to wody znajdujące się w czwartorzędowym, plejstoceńskim poziomie wodonośnym, zawarte w przepuszczalnych żwirach i piaskach, które ujmuje się poprzez studnie wiercone. Studnie te charakteryzują się dużą czystością i stabilnością składu. Liczba ludności ogółem na terenie powiatu świebodzińskiego wynosiła osób (dane statystyczne na dzień r.).w roku 2013 z wody o kontrolowanej jakości korzystało osób (plus około 2000 osób przejezdnych). W roku 2013 korzystało z wody o niekwestionowanej jakości osób. (plus 1700 osób przejezdnych). Lista wskaźników jakości wody, wśród których stwierdzono stężenia nie odpowiadające normatywom. pod względem mikrobiologicznym : bakterie grupy coli, E.coli pod względem fizykochemicznym : mangan, utlenialność KMNO 4 mangan żelazo mętność

32 W analizowanym okresie stwierdzono kwestionowaną jakość wody przeznaczoną do spożycia w niżej opisanych miejscowościach w poszczególnych gminach: Gmina Świebodzin: o Wodociąg miejski w Świebodzinie mangan, mętność, barwa, żelazo o Wodociąg lokalny OW Nowy Dworek mangan, utlenialność KMNO 4 Gmina Łagów: o Wodociąg wiejski w Toporowie - bakterie grupy coli Gmina Skąpe: o Wodociąg wiejski w Radoszynie - mangan o Obóz ZHP Zielona Góra w Niesulicach mętność,mangan,żelazo Gmina Lubrza: o nie kwestionowana jakość wody Gmina Zbąszynek: o Wodociąg wiejski w miejscowości Samsonki bakterie grupy coli (woda zdatna po przegotowaniu) o Wodociąg wiejski w miejscowości Nowy Gościniec bakterie grupy coli (woda zdatna po przegotowaniu) Gmina Szczaniec : o Wodociąg wiejski w miejscowości Kiełcze - bakterie grupy coli (brak przydatności wody) o Wodociąg wiejski w Ojerzycach - bakterie grupy coli (brak przydatności wody) o Wodociąg wiejski w Myszęcinie bakterie grupy coli (woda zdatna po przegotowaniu) W badanych próbkach wody w roku 2013 parametry dla których stwierdzono wartości nie odpowiadające normatywom pod względem mikrobiologicznym to: bakterie grupy coli oraz E.coli pod względem fizykochemicznym najczęściej kwestionowanym wskaźnikiem był parametr: mangan, żelazo. Stwierdzone przekroczenia parametrów mikrobiologicznych miały charakter krótkotrwały i nie spowodowały one bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia ludzi. Woda o zawyżonych parametrach fizykochemicznych mogła charakteryzować się zmianą smaku i zapachu oraz powodować powstawanie przebarwień na urządzeniach sanitarnych i pranej bieliźnie. W analizowanym okresie nie odnotowano chorób i zatruć wodozależnych. W roku 2013 wydano ogółem 11 decyzji administracyjnych oraz 1 zalecenie (fizykochemia) w celu uzyskania poprawy jakości wody przeznaczonej do spożycia. Wydano 2 decyzje stwierdzające brak przydatności wody do spożycia. Awaryjne zaopatrzenie w wodę w miejscowościach zwodociągowanych. Kwestię istotną dla stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu świebodzińskiego stanowi zabezpieczenie awaryjnych źródeł zaopatrzenia w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi lub zapasu wody na wypadek wystąpienia sytuacji awaryjnych

33 W sytuacjach awaryjnych znajdują się dwie cysterny wykorzystywane do zaopatrzenia ludzi w wodę przeznaczoną do spożycia w sytuacji awaryjnej, których właścicielem jest Starostwo Powiatowe w Świebodzinie. Jedna cysterna znajduje się w miejscowości Świebodzin a druga w miejscowości Zbąszynek. W cysternach dwa razy w roku prowadzona jest dezynfekcja oraz pobierana próbka wody. Na terenie powiatu świebodzińskiego nie znajduje się żadna studnia publiczna. W związku z tym należy uznać, że zabezpieczenie awaryjne w razie skażenia mikrobiologicznego wody lub awarii ujęć na terenie powiatu świebodzińskiego ze względu na brak studni publicznych oraz zbyt małą ilość cystern jest niezadowalające. W roku 2013 wydano 9 decyzji administracyjnych merytorycznych nakazujących usunięcie nieprawidłowości sanitarno technicznych dotyczących pomieszczeń hydroforni, urządzeń i instalacji wodociągowych. Liczba decyzji dotyczących stanu technicznego urządzeń i instalacji wodociągowych gmin powiatu świebodzińskiego Rok 2011 Rok 2012 Rok Decyzje - stan sanitarno-techniczny PODSUMOWANIE I WNIOSKI W porównaniu do roku poprzedniego ilość wodociągów dostarczających wodę o kwestionowanej jakości zwiększyła się. W roku 2013r. wydano 2 decyzje o braku przydatności wody do spożycia (w roku 2012 nie wydano decyzji stwierdzającej brak przydatności wody do spożycia). W roku 2013r. wydano 9 decyzji i 1 zalecenie o warunkowej przydatności wody do spożycia w celu uzyskania poprawy jakości wody pod względem fizykochemicznym i bakteriologicznym (w roku 2012 wydano 6 decyzji). Stan sanitarno-techniczny ujęć wody w porównaniu do roku 2012 uległ polepszeniu. W roku 2013 wydano 9 decyzji nakazujących poprawę stanu sanitarno-technicznego ujęć wody przeznaczonej do spożycia natomiast w 2012 roku wydano 15 decyzji. Najczęściej kwestionowanymi wskaźnikami mikrobiologicznymi były: bakterie grupy coli, fizykochemicznymi był: mangan,żelazo. W 2013 r. nie stwierdzono chorób i zatruć wodo zależnych na terenie powiatu świebodzińskiego

34 Dzięki działaniu PPIS w Świebodzinie ludność naszego powiatu mogła czuć się bezpieczna, po wykryciu jakichkolwiek nieprawidłowości w jakości wody natychmiastowo podjęto kroki aby jakość wody nie zagrażała zdrowiu mieszkańców powyższych miejscowości. Wydano komunikaty, oceny jakości wody o braku lub o warunkowej przydatności wody do spożycia, które były rozwieszane na tablicach ogłoszeń oraz rozdawane dla mieszkańców. PPIS wydawał decyzję w której nakazywał podmiotom odpowiedzialnym za jakość wody doprowadzenie jej do odpowiedniej jakości. W razie braku przydatności pobierano jak najszybciej po działaniach naprawczych próbki wody do badań zarówno z hydroforni, z sieci jak i z cysterny do gromadzenia wody. Wszystkie informacje o nieprawidłowej jakości wody były natychmiastowo przekazywane dla wójtów/burmistrzów, Powiatowego Centrum Zarządzania Kryzysowego w Starostwie Powiatowym w Świebodzinie, inspekcji weterynaryjnej. Przeprowadzano natychmiastowo kontrole stanu sanitarno-technicznego w tych wodociągach aby ustalić przyczynę zanieczyszczenia. W roku 2013r. na terenie nadzorowanym przez PPIS w Świebodzinie nie stwierdzono przypadków chorób i zatruć wodo zależnych. W roku 2013 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świebodzinie wraz ze Starostą Świebodzińskim w ramach posiedzenia Powiatowego Zespołu Zarządzania Kryzysowego zorganizowali spotkanie szkoleniowe z wójtami, z przedstawicielami przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych, Powiatowym Inspektorem Nadzoru Budowlanego oraz Powiatowym Inspektorem Weterynarii. Na powyższym spotkaniu zostały omówione obowiązki przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych w oparciu o ustawę o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzeniu ścieków i rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Ponadto omówiono procedury postępowania w sytuacjach awaryjnych i procedury uruchamiania i dezynfekcji cysterny do transportu wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi

35 KĄPIELSKA SRÓDLĄDOWE Na terenie powiatu świebodzińskiego nie zorganizowano w 2013 r. kąpielisk spełniających wymogi ustawy z dnia 18 lipca 2001r. - Prawo (Dz. U. z 2012r. poz. 145). W sezonie letnim 2013 objęto nadzorem 18 miejsc wykorzystywanych do kąpieli. Próbki wody z miejsc wykorzystywanych do kąpieli pobierano w ramach kontroli wewnętrznych zlecanych przez organizatorów. Jakość wody w miejscach wykorzystywanych do kąpieli spełniała wymagania mikrobiologiczne określone w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 8 kwietnia 2011r. w sprawie prowadzenia nadzoru nad jakością wody w kąpielisku i miejscu wykorzystywanym do kąpieli (Dz. U. 2011r.Nr 86 poz. 478). W trakcie bieżącej oceny wizualnej nie stwierdzono zakwitów sinic oraz obecności innych zanieczyszczeń (materiały smoliste, szkło, guma, inne odpady). Organizatorzy miejsca wykorzystywanego do kąpieli zapewnili tablice informacyjne usytuowane w obrębie plaży, zgodnie z obowiązującymi aktami prawnymi. W sezonie letnim pobrano dwukrotnie do analiz mikrobiologicznych, w ramach kontroli wewnętrznej prowadzonej przez organizatorów, próbki wody (przed rozpoczęciem sezonu oraz w trakcie trwania sezonu kąpielowego) ogółem 35 (w 2011r.- 34,w 2012r- 33) próbki wody. Próbki wody pobrano w punktach wyznaczonych w obrębie miejsca wykorzystywanego do kąpieli (prawa i lewa strona) o największym zagęszczeniu osób korzystających z kąpieli. Skontrolowane plaże pod względem stanu sanitarnego nie budziły zastrzeżeń. Przy ośrodkach wypoczynkowych jak: Kormoran w Niesulicach, Mundi-Recra w Łagowie, Leśnik w Łagowie, Nowy Dworek w Nowym Dworku, Dzierżoniów w Lubrzy zapewnione były toalety ogólnodostępne, oraz natryski, które codziennie były sprzątane i dezynfekowane. Na plażach nadzorowanych przez Gminę Lubrza, Skąpe ustawione były kabiny sanitarne. Na wszystkich plażach były zapewnione kosze na odpady komunalne, które były opróżniane codziennie przez organizatorów, tablice informujące o bieżącej ocenie wody. Miejsca wykorzystywane do kąpieli nadzorowane w 2013 roku. Tabela nr 3: Nadzorowane miejsca wykorzystywane do kapieli w 2013 roku. Lp. 1 Nazwa m-ca wyk. do kąpieli/akwen Jezioro Paklicko O.W. Nowy Dworek Organizator Data badania Ocena bieżąca Uwagi Nowy Dworek Ośrodek- Wypoczynkowy s.c.tomasz Bińczycki, Dorota Bińczycka ul. Świerkowa 7, Świebodzin Woda przydatna do rekreacji i uprawiania sportów wodnych Wydano ocenę jakości wody dot. MWK dnia dnia Jezioro Niesłysz Baza obozowa ZHP Świdnica Niesulice Komenda Hufca "ZHP w Świdnicy" ul. Lelewela 18, Świdnica Woda przydatna do rekreacji i uprawiania sportów wodnych Wydano ocenę jakości wody dot. MWK dnia dnia Jezioro Łagowskie O.W. Leśnik Nadleśnictwo Świebodzin ul. Wojska Polskiego 3, Świebodzin Woda przydatna do rekreacji i uprawiania sportów wodnych Wydano ocenę jakości wody dot. MWK dnia

36 Lp. 4 Nazwa m-ca wyk. do kąpieli/akwen Jezioro Łagowskie O.W. Mundi-Recra Organizator Data badania Ocena bieżąca Uwagi Ośrodek Wypoczynkowy "Mundi - Recra" ul.1-go Lutego 2A Łagów Woda przydatna do rekreacji i uprawiania sportów wodnych dnia Wydano ocenę jakości wody dot. MWK dnia dnia Jezioro Goszcza Plaża Gminna w Lubrzy, gm. Lubrza Urząd Gminy Lubrza ul. Świebodzińska Lubrza Woda przydatna do rekreacji i uprawiania sportów wodnych Wydano ocenę jakości wody dot. MWK dnia dnia Jezioro Goszcza Plaża Gminna w Nowej Wiosce, gm. Lubrza Urząd Gminy Lubrza ul. Świebodzińska Lubrza Woda przydatna do rekreacji i uprawiania sportów wodnych Wydano ocenę jakości wody dot. MWK dnia dnia Jezioro Lubie Plaża Gminna przy ośrodku wypoczynkowym Dzierżoniów w Lubrzy Urząd Gminy Lubrza ul. Świebodzińska Lubrza Woda przydatna do rekreacji i uprawiania sportów wodnych Wydano ocenę jakości wody dot. MWK dnia dnia Jezioro Niesłysz Plaża Gminna w Przełazach, gm. Lubrza Urząd Gminy Lubrza ul. Świebodzińska Lubrza Woda przydatna do rekreacji i uprawiania sportów wodnych Wydano ocenę jakości wody dot. MWK dnia dnia Jezioro Niesłysz Plaża Gminna w Krzeczkowie, gm. Lubrza Urząd Gminy Lubrza ul. Świebodzińska Lubrza Woda przydatna do rekreacji i uprawiania sportów wodnych Wydano ocenę jakości wody dot. MWK dnia dnia Jezioro Niesłysz Plaża Gminna (O.W. Lago) w Niesulicach Urząd Gminy Skąpe Skąpe Woda przydatna do rekreacji i uprawiania sportów wodnych Wydano ocenę jakości wody dot. MWK dnia dnia Jezioro Ciborze Plaża Gminna w Ciborzu Urząd Gminy Skąpe Skąpe Woda przydatna do rekreacji i uprawiania sportów wodnych Wydano ocenę jakości wody dot. MWK dnia dnia Jezioro Niesłysz Plaża Gminna na terenie Ośrodka Wypoczynkowego KWP Urząd Gminy Skąpe Skąpe Woda przydatna do rekreacji i uprawiania sportów wodnych Wydano ocenę jakości wody dot. MWK dnia dnia

37 Lp Nazwa m-ca wyk. do kąpieli/akwen Jezioro Trzeboch Plaża Gminna Łąkie Jezioro Niesłysz Niesulice Baza Obozowa "ZHP Wrocław" Jezioro Niesłysz Ośrodek Wypoczynkowy "KORMORAN" Niesulice 17 E, Skąpe Jezioro Niesłysz Lubuskie Centrum Szkolenia i Promocji Agawa Jezioro Niesłysz plaża gminna przy O.W ADA w Niesulicach Jezioro Niesłysz Niesulice Baza Obozowa "ZHP Zielona Góra Organizator Data badania Ocena bieżąca Uwagi Urząd Gminy Skąpe Skąpe Chorągiew Dolnośląska ZHP Hufiec Wrocław ul. Nowa 6, Wrocław "Olimp" Sp.z o.o. ul. Wojska Polskiego Świebodzin Lubuskie Centrum Szkolenia i Promocji Agawa Sp. z o.o Przełazy 22, Lubrza Urząd Gminy Lubrza ul. Świebodzińska Lubrza Chorągiew Ziemi Lubuskiej ZHP ul. Boh. Westerplatte Zielona Góra Woda przydatna do rekreacji i uprawiania sportów wodnych Woda przydatna do rekreacji i uprawiania sportów wodnych Woda przydatna do rekreacji i uprawiania sportów wodnych Woda przydatna do rekreacji i uprawiania sportów wodnych Woda przydatna do rekreacji i uprawiania sportów wodnych Woda przydatna do rekreacji i uprawiania sportów wodnych Wydano ocenę jakości wody dot. MWK dnia dnia Wydano ocenę jakości wody dot. MWK dnia dnia Wydano ocenę jakości wody dot. MWK dnia dnia Wydano ocenę jakości wody dot. MWK dnia Wydano ocenę jakości wody dot. MWK dnia dnia Wydano ocenę jakości wody dot. MWK dnia

38 NOCLEGOWNIE DLA OSÓB BEZDOMNYCH W roku 2013 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Świebodzinie objął nadzorem sanitarnym schroniska i inne obiekty przeznaczonych dla osób bezdomnych. Przeprowadził 4 kontrole w tym 1 kontrolę sprawdzającą. Na terenie powiatu świebodzińskiego znajdują się: Baza Noclegownia przeznaczona dla osób bezdomnych Szczaniec 73, Szczaniec, Schroniska dla osób bezdomnych przy ul. Żaków 3, Świebodzin. Dom noclegowy dla osób bezdomnych Żelechów 36, Łagów Placówki te dysponują ogółem ok. 28 miejscami noclegowymi dla potrzebujących., w okresie zimowym i ostrych mrozów. Dla osób przebywających w tych obiektach zapewnione są pokoje, sanitariaty. Pokoje wyposażone są w łóżka, szafy, stoły i krzesła. Zapewniona jest bielizna pościelowa tj. kołdry, poduszki, koce, powłoczki. Zapewniono środki czystości. W trakcie prowadzonych w noclegowniach kontroli sanitarnych, stwierdzano zachowanie bieżącej czystości oraz dostateczne zaopatrzenie w środki czystości i preparaty dezynfekcyjne. O stan sanitarny tych obiektów, dbali mieszkańcy noclegowni - we własnym zakresie sprzątający pokoje, łazienki, WC, korytarze i piorący bieliznę. Opieka medyczna zapewniana jest w miejscowych przychodniach. W obiektach tych zapewniona jest bieżąca zimna i ciepła woda oraz ogrzewanie. Nieczystości płynne odprowadzane są do sieci kanalizacyjnej, a odpady komunalne gromadzone są w pojemnikach i odbierane przez wyspecjalizowane firmy. Przeprowadzona kontrola wykazała nieprawidłowości w zakresie złego stanu sanitarno- porządkowego, które dotyczył pomieszczenia gdzie nocowali bezdomni, kuchennego, sanitarno-higienicznego, korytarza komunikacyjnego, pościeli. W związku z tym nałożono mandat karny na kwotę 100 zł. Przeprowadzona kontrola sprawdzająca wykazała usunięcie ww. nieprawidłowości. Przeprowadzone kontrole ww. obiektach wykazały również zły stan sanitarnotechniczny w związku z tym wydano dwa zalecenia, które dotyczyły złego stanu sanitarnotechnicznego powierzchni ścian i sufitu, podłogi, stolarki okiennej i drzwiowej, mebli, armatury sanitarnej w pomieszczeniu kuchennym i sanitarnym. Braku oznakowania na temat zakazu palenia, sygnałów alarmowych, instrukcji w razie pożaru, telefonów alarmowych oraz planu ewakuacyjnego jak i też braku wentylacji we wszystkich pomieszczeniach, także WC; W związku z tym wydano zalecenia z terminem realizacji do dnia 31 grudnia 2013r. i 30 września 2014r. PODSUMOWANIE I WNIOSKI W roku 2013 w zakresie Higieny Komunalnej: - wykonano 636 kontroli sanitarnych w tym pobrania próbek 246 (216 próbek wody przeznaczonej do spożycia w tym 2 próbki z cysterny, 30 próbek wody z basenów), - wydano 14 decyzji nakazujących, głównie dot. poprawy stanu sanitarno-technicznego w obiektach użyteczności publicznej oraz 16 decyzji opłatowych - 30 łącznie decyzji, - wydano 11 decyzji na nieprawidłową jakość wody do spożycia, 9 decyzji na zły stan sanitarno-techniczny ujęcia wodociągowego oraz 18 decyzji opłatowych 38 łącznie decyzje,

39 - ponadto za stwierdzone nieprawidłowości nałożono10 mandatów karnych na łączną kwotę 1200 zł głównie za niezachowanie należytych warunków sanitarno-higienicznych w zakładach. Co obrazuje poniższy wykres w rozbiciu na poszczególne gminy Świebodzin Lubrza Skąpe Łagów Szczaniec Zbąszynek Ilość nałożonych mandatów karnych za stwierdzone nieprawidłowości Ilość wydanych decyzji nakazujących poprawę jakości wody do spożycia Ilość wydanych decyzji nakazujących poprawę stanu sanitarno-technicznego Ilość wydanych zaleceń na poprawę stanu sanitarno-technicznego, procedury Ilość działań represyjnych w 2013r. w obiektach użyteczności publicznej przez PPIS w Świebodzinie z podziałem na Gminy Ilość nałożonych mandatów karnych Kwota Ilość wydanych decyzji Ilość wydanych decyzji Ilość wydanych zaleceń na Gmina za stwierdzone nałożonych nakazujących nakazujących poprawę stanu nieprawidłowości mandatów poprawę jakości poprawę stanu sanitarnotechnicznego, sanitarnohigieniczne karnych wody do spożycia sanitarnotechnicznego procedury Świebodzin Lubrza Skąpe Łagów Szczaniec Zbąszynek Zdecydowana większość obiektów użyteczności publicznej tj: :hotele, motele, ośrodki wypoczynkowe, zakłady fryzjerskie, kosmetyczne i odnowy biologicznej jest systematycznie odnawiana i modernizowana. Ma to związek z dużą konkurencyjnością na rynku. Zaznacza się też sukcesywne rozszerzanie zakresu świadczonych usług, co skutkuje zmianą zaszeregowania w ewidencji. Stan sanitarno-higieniczny większości zakładów utrzymany jest na zadowalającym poziomie co może świadczyć o większej świadomości podmiotów prowadzących działalność nt. zagrożeń wynikających z nieprawidłowej dezynfekcji,

40 sterylizacji czy dbania o higienę w ww. obiektach, choć zdarza się zastać zaniedbania wymagające działań represyjnych. Stan sanitarny w opisanych grupach obiektów użyteczności publicznej jest stabilny, w dużej liczbie oceniany jako dobry. STAN SANITARNY OBIEKTÓW ŻYWNOŚCIOWO ŻYWIENIOWYCH Głównym celem działania Sekcji Higieny Żywności Żywienia i Przedmiotów Użytku jest zapewnienie odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa zdrowotnego żywności produkowanej i wprowadzanej do obrotu na terenie powiatu świebodzińskiego. Zadanie to realizowano poprzez prowadzenie urzędowych kontroli w zakresie spełnienia obowiązujących wymagań sanitarnych i zdrowotnych określonych zakładów oraz pobieranie próbek środków spożywczych, przedmiotów użytku do badań laboratoryjnych w określonych kierunkach, celem sprawdzenia ich zgodności z przepisami prawa żywnościowego. Liczba zakładów żywnościowych znajdujących się w ewidencji PPIS w Świebodzinie na przestrzeni lat Rok Przyrost/Zmniejszenie Lp. Rodzaje obiektów Zakłady produkcji żywności (piekarnie, ciastkarnie, wytwórnie lodów i automaty do lodów) Zakłady obrotu żywnością (sklepy spożywcze, hurtownie, kioski spożywcze i inne obiekty obrotu żywnością) Zakłady żywienia zbiorowego typu otwartego, w tym zakłady małej gastronomii Zakłady żywienia zbiorowego typu zamkniętego (stołówki w domach wczasowych, bloki żywienia w szpitalach i domach opieki społecznej, stołówki szkolne, przedszkolne w domach dziecka, internatach, w zakładach specjalnych i wychowawczych, usług cateringowych i inne), Miejsca obrotu przedmiotami użytku i kosmetyków Ogólna liczba zakładów Środki transportu żywności (skontrolowane, dla których nie prowadzi się stałej ewidencji)

41 W 2013 roku w ewidencji zarejestrowano 618 obiektów, w tym 590 zakładów żywnościowo-żywieniowych tj. 13 zakładów produkcyjnych, 337- zakładów obrotu żywnością, 160- zakładów żywienia zbiorowego otwartego, 80 - żywienia zbiorowego zamkniętego i 13 zakładów obrotu materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością i obrotu kosmetykami. Ponadto zarejestrowano 15 środków transportu. W roku 2013 łącznie skontrolowano 312 obiektów, co stanowi 51,74% znajdujących w się w rejestrze zakładów będących pod nadzorem PPIS w Świebodzinie. W sumie przeprowadzono w tych obiektach 495 kontroli. Na przestrzeni lat odnotowano stały wzrost liczby miejsc obrotu żywnością, który obecnie wynosi ok. 55,70% i w stosunku do wszystkich obiektów znajdujących się pod nadzorem PPIS w Świebodzinie jest najwyższy. Stały wzrost zaobserwowano, także w grupie obiektów żywienia zbiorowego otwartego, zwłaszcza dot. punktów gastronomicznych, który wynosi ok. 26,44%. Natomiast w grupie zakładów produkcyjnych odnotowuje się regularny spadek ich liczby, który obecnie wynosi 2,14% ogółu zakładów żywnościowych. Na przestrzeni lat zaobserwowano ogólny wzrost ilości miejsc obrotu przedmiotami użytku i kosmetykami, który obecnie wynosi 2,14 %. Na terenie powiatu świebodzińskiego w roku 2013 nadzorem objęto 3 bloki żywienia w szpitalach tj.: I. Kuchenki oddziałowe (18 na 18 oddziałach znajdujących się w różnych budynkach) i jadalnie na oddziałach - Wojewódzki Szpital dla Psychicznie i Nerwowo Chorych Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Ciborzu, Skąpe. Żywieniem pacjentów zajmuje się zewnętrzna firma cateringowa, która dzierżawi kuchnię znajdującą się na terenie szpitala w Ciborzu. Posiłki do poszczególnych kuchenek oddziałowych przewożone są specjalistycznym środkiem transportu. Ilość żywionych dziennie pacjentów: ok. 600 osób, dla których zapewnia się 3 posiłki dziennie (śniadanie, obiad i kolacja). II.Kuchenki oddziałowe (4 kuchenki na 4 oddziałach) oraz jeden aneks kuchenny, w którym sporadycznie przygotowuje się mieszanki mleczne dla noworodków Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej NOWY SZPITAL w ŚWIEBODZINIE, ul. Młyńska 6, Świebodzin. Żywieniem pacjentów zajmuje się zewnętrzna firma cateringowa, która dowozi posiłki własnym specjalistycznym środkiem transportu z kuchni znajdującej się poza terenem powiatu tj. w Zielonej Górze. Ilość żywionych dziennie pacjentów: ok. 80 osób dorosłych, dla których zapewniono 3 posiłki: śniadanie, obiad i kolacja (przy diecie cukrzycowej i oddz. ZOL podawane są dodatkowo II- śniadania i podwieczorki). Ponadto przy oddziale położniczym w wydzielonym pomieszczeniu (w razie konieczności), podgrzewane są przez pielęgniarki gotowe mieszanki mleczne dla noworodków. III.Kuchenki oddziałowe (4 kuchenki na 4 oddziałach) - Lubuski Ośrodek Rehabilitacyjno - Ortopedyczny im. dr L. Wierusza SP ZOZ w Świebodzinie, przy ul. Zamkowej 1. Żywieniem pacjentów zajmuje się również zewnętrzna firma cateringowa, która dowozi posiłki własnym środkiem transportu z kuchni znajdującej się poza terenem powiatu. Ilość żywionych dziennie pacjentów: ok. 90 osób, w tym ok. 10 dzieci

42 W 2013 roku skontrolowano wszystkie ww. kuchenki. Łącznie przeprowadzono w nich 5 kontroli, w tym 3 dot. oceny stanu sanitarnego na podstawie arkusza przeznaczonego dla żywienia zbiorowego zamkniętego. Wszystkie uzyskały ogólną ocenę jako zgodne z wymaganiami. Natomiast w jednym bloku żywienia stwierdzono, iż personel firmy świadczącej usługi caeringowe w szpitalu w zakresie żywienia nie jest odpowiednio przeszkolony i nie przestrzega odpowiednich zasad dobrej praktyki higienicznej. Za stwierdzone nieprawidłowości na osobę odpowiedzialną ukarano grzywnę w drodze mandatu karnego w kwocie 200,- zł.. W związku z tym przeprowadzono kontrolę sprawdzającą, w wyniku której stwierdzono poprawę i wykazano, iż pracownik został przeszkolony, co do sposobu postępowania w zakresie opracowanych dla obiektu instrukcji stanowiskowych GHP, dot. wykonywanych przez niego czynności. Przeprowadzono również 1 kontrolę sprawdzającą, w związku z wydanymi decyzjami zawierającymi nakazy usunięcie nieprawidłowości sanitarno-technicznych, w wyniku których stwierdzono, iż większość z nich została wykonana. W sumie wydano w tej grupie obiektów 1 decyzję administracyjną dot. zmiany terminu wykonania pozostałych obowiązków określonych w decyzji nakazującej, w której nowy termin wyznaczono do końca 2014 roku. Najczęściej powtarzające się nieprawidłowości w ww. zakładach dotyczyły: - nie zapewnienia odpowiedniego miejsca i warunków dla przechowywanego sprzętu i środków używanych do sprzątania, mycia i dezynfekcji; - braku zapewnienia punktów wodnych do czerpania wody przeznaczonej do mycia i dezynfekcji pomieszczeń kuchenek. Dokonane kontrole w 2013 roku wykazały również, iż we wszystkich zakładach zapewniono stosownie do zakresu prowadzonej działalności dokumentację z zakresu GHP/GMP i systemu HACCP oraz prowadzone są na bieżąco zapisy w rejestrach, które potwierdzają ich wdrożenie. Można uznać również, że nastąpiła poprawa w zakresie stanu sanitarno-technicznego pomieszczeń tych zakładów oraz wyposażenia będącego w kontakcie z żywnością. OCENA OBIEKTÓW ŻYWNOŚCI I ŻYWIENIA ZLOKALIZOWANYCH NA SZLAKACH I TRASACH TURYSTYCZNYCH Na terenie powiatu świebodzińskiego w 2013 roku nadzorem objęto 81 obiektów żywnościowo-żywieniowych położonych głównie w gminach (Łagów, Skąpe, Lubrza i Świebodzin) na terenie, których znajdują się miejscowości o charakterze wypoczynkowym i turystycznym

43 Ilość obiektów żywności i żywienia zlokalizowanych w miejscowościach wypoczynkowych i turystycznych na terenie powiatu świebodzińskiego Ilość obiektów żywności i żywienia zlokalizowanych w miejscowościach wypoczynkowych i turystycznych na terenie powiatu świebodzińskiego Gmina Miejscowości Ilość obiektów Gmina Łagów Łagów 36 Gmina Lubrza Lubrza 11 Przełazy 6 Krzeczkowo/Tyczyno 3 Nowa Wioska 3 Gmina Skąpe Niesulice 16 Gmina Świebodzin Wilkowo 3 Nowy Dworek 3 Razem obiektów: 81 W roku 2013 w sumie skontrolowano 44 zakłady, przeprowadzając w nich 51 kontroli sanitarnych. Kontrole przeprowadzono w następujących rodzajach zakładów: - sklepy spożywcze - 5 kontroli; - zakłady żywienia zbiorowego otwartego (restauracje, bary, kawiarnie) 9 kontroli; - zakłady żywienia zbiorowego otwartego (Punkty gastronomiczne, w tym smażalnie i pijalnie) 17 kontroli; - stołówki przy ośrodkach wypoczynkowych 9 kontroli; - stołówki przy obozach / koloniach (w tym 4 - zwiesiły działalność) -7 kontroli - punkty sprzedaży lodów -1 kontrola; - kioski 1 kontrola; - inne zakłady żywienia -1kontrola. - inne obiekty obrotu żywnością -1 kontrola. Kontrole sanitarne przeprowadzono w następujących zakresach: - 28 dot. oceny stanu sanitarnego obiektów zlokalizowanych na trasach i w miejscowościach turystycznych oraz oceny zgodności z wymaganiami zdrowotnymi żywności i żywienia w tych obiektach; - 2 dot. oceny prawidłowości i skuteczności procesów mycia i dezynfekcji naczyń, sprzętu i rąk personelu; Przeprowadzone ww. kontrole tematyczne nie wykazały nieprawidłowości w tych zakresach dot. oceny zakładu wg. arkuszy przeznaczonych dla zakładów żywienia zbiorowego, z których wszystkie uzyskały ogólną ocenę jako zgodne z wymaganiami. Ponadto w 2013 roku przeprowadzono kontrole w 17 obiektach zlokalizowanych przy trasach turystycznych (DK2 i A-2) przebiegających od Poznania w kierunku Świecka obejmujących miejscowości Myszęcin, Świebodzin, Wilkowo, Mostki, Bucze, Poźrzadło oraz Rogoziniec tj. w:

44 - 9 zakładach żywienia zbiorowego otwartego; - 6 sklepach spożywczych; - 2 punktach sprzedaży środków spożywczych przy stacjach paliw. Łącznie przeprowadzono w nich 23 kontrole sanitarne w tym: - 15 kontroli na podstawie arkusza przeznaczonego dla ww. zakładów które, oceniono jako zgodne z wymaganiami; - 2 kontrole interwencyjne, wszystkie dot. wniesionych zgłoszeń od klientów dot. w jednym przypadku obecności szkodników (much), która w związku z przeprowadzoną kontrolą została potwierdzona oraz druga dot. serwowania żywności złej jakości zdrowotnej tj. serwowania napojów po upływie terminu przydatności do spożycia, po dokonaniu kontroli interwencja została uznana za niezasadną; - 6 kontroli sprawdzających, z których 2 dot. sprawdzenia wykonania obowiązków wynikających z decyzji nakazujących poprawę stanu sanitarno technicznego obiektów, które zostały wykonane, 3 dot. rekontroli wykonania decyzji zakazujących i 1 dot. wydanej decyzji DDD oraz po nałożeniu mandatów karnych. W wyniku ww. kontroli wydano 6 decyzji administracyjnych tj.: - 2 decyzje nakazujące, w związku ze stwierdzonymi uchybieniami sanitarnotechnicznymi; - 3 decyzje zakazujące, z których 1 dot. zakazu przygotowywania potraw od surowca do gotowego dania oraz 2 dot. wprowadzania do obrotu (używania do przygotowywania dań) środków spożywczych po upływie terminu przydatności do spożycia; - 1 decyzja dot. przeprowadzenia zabiegów DDD, w związku ze stwierdzeniem obecności w pomieszczeniach zakładu szkodników (much). W związku z nieprawidłowościami sanitarno-higienicznymi nałożono 4 mandaty karne na łączną kwotę 1.300,00 zł. W wyniku rekontroli stwierdzono wykonanie wszystkich ww. decyzji, doraźnych zaleceń pokontrolnych oraz poprawę stanu sanitarno-higienicznego i technicznego w tych zakładach. OCENA JAKOŚCI WPROWADZANEJ DO OBROTU ŻYWNOŚCI, MATERIAŁÓW I WYROBÓW DO KONTAKTU Z ŻYWNOŚCIĄ ORAZ KOSMETYKÓW W ramach prowadzonego nadzoru sanitarnego nad obiektami żywnościowo żywieniowymi oraz obrotu wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością i kosmetykami w 2013 roku, zrealizowano roczny plan pobierania próbek. Tabela nr 24: Roczny plan pobierania próbek. Środki spożywcze Wyroby przeznaczone do kontaktu z żywnością Kosmetyki Pobrane Zdyskwalifikowane Pobrane Zdyskwalifikowane Pobrane Zdyskwalifikowane Ponadto pobrano 6 próbek wymazów sanitarnych, w związku z podejrzeniem spowodowania zatrucia pokarmowego. Uzyskane wyniki świadczyły o braku należytej

45 higieny osobistej oraz o nieskutecznym procesie mycia i dezynfekcji naczyń w zakładzie. W związku z powyższym nałożono mandat karny na kwotę 350 zł. Do badań laboratoryjnych w kierunku mikrobiologii i fizykochemii w ramach urzędowej kontroli żywności i monitoringu 132próbki zostały zbadane przez akredytowane laboratorium Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gorzowie Wlkp.. Ponadto 14 próbek przesłano do badań laboratoryjnych w kierunku napromieniania żywności oraz pozostałości pestycydów do Wojewódzkiej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Warszawie W wyniku przeprowadzonych badań laboratoryjnych ww. próbek 1 próbka mięsa drobiowego tj. Ćwiartka tylna tuszki kurczęcej świeża kl.a została zakwestionowana - ze względu z uwagi na zanieczyszczenie pałeczkami Salmonella Tshiongwe. W związku z powyższym podjęto natychmiastowe działania, mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa zdrowotnego. PODSUMOWANIE I WNIOSKI W roku 2013 łącznie skontrolowano 312 obiektów żywnościowych, co stanowi 51.74% znajdujących w się w rejestrze zakładów będących pod nadzorem PPIS w Świebodzinie. W sumie przeprowadzono w tych obiektach 495 kontroli. W roku 2013 zaplanowano 239 kontroli sanitarnych, z których wykonano 163, co stanowi 68,20 % wykonania planu. Ponadto przeprowadzono 326 kontroli nieplanowanych, w tym 75 to kontrole sprawdzające, pozostałe dotyczyły podejmowanych zadań w zakresie funkcjonowania systemu RASFF i RAPEX, a także składanych przez przedsiębiorców wniosków, głównie w sprawie uzyskania decyzji PPIS zatwierdzających zakład oraz wpis do rejestru zakładów lub o dokonanie zmian w zakresie rozszerzenia prowadzonej działalności. Kontrole poza przyjętym harmonogramem na rok 2013 dotyczyły również wniesionych przez konsumentów spraw interwencyjnych, głównie w zakresie nieprzestrzegania należytych warunków sanitarno-higienicznych w zakładach żywnościowożywieniowych oraz co do jakości zdrowotnej żywności wprowadzanej do obrotu, a także postępowania z żywnością w tych zakładach. W wyniku podejmowanych działań represyjnych, w związku z nieprawidłowościami wykazanymi podczas dokonanych czynności kontrolnych, stwierdzono poprawę warunków sanitarno-technicznych i higienicznych w tych zakładach. W dalszym ciągu prowadzono wzmożony nadzór nad zakładami produkcyjnymi, marketami, żywienia zbiorowego zamkniętego oraz miejscami obrotu i przedsiębiorcami wprowadzającymi przez internet suplementy diety. Szczególnym nadzorem w roku 2013 objęto również obiekty żywnościowożywieniowe położone w miejscowościach wypoczynku letniego oraz w obiektach zlokalizowanych przy trasach turystycznych przebiegających na nadzorowanym terenie. W sumie przeprowadzono w tych obiektach 74 kontrole, w wyniku których uznano, iż w większości stan sanitarno-techniczny nie budzi zastrzeżeń, w związku z czym nie wydano decyzji administracyjnych. Natomiast wykazano nieprawidłowości dotyczące bieżącego stanu sanitarno-higienicznego. Jednak nałożone za ww. nieprawidłowości grzywny w drodze mandatów karnych i przeprowadzone rekontrole tych zakładów, wykazały poprawę ich stanu oraz usunięcie stwierdzonych wcześniej nieprawidłowości

46 W roku sprawozdawczym najwięcej nieprawidłowości wykazywano w obiektach obrotu środkami spożywczymi tj. głównie sklepach spożywczych znajdujących się w niewielkich miejscowościach oraz zakładów małej gastronomii ze względu na małe ich powierzchnie lub trudności finansowe przedsiębiorców. W związku z tym w kolejnym roku zostaną te obiekty objęte wzmożonym nadzorem. Oprócz działalności kontrolno - represyjnej czynnie brano udział w organizowanych dla mieszkańców powiatu imprezach masowych oraz uczestniczono w działalności edukacyjnej dzieci i młodzieży szkolnej. Na przestrzeni roku w przypadku wydanych decyzji administracyjnych nakazujących, można zaobserwować coroczny ich spadek, co oznacza stopniową poprawę stanu sanitarno-technicznego skontrolowanych zakładów. Ilość wydanych decyzji administracyjnych nakazujących poprawę stanu sanitarno technicznego zakładów w latach Liczba wydanych decyzji Ponadto w roku 2013 wydano 107 decyzji opłatowych oraz nałożono 46 mandatów karnych na łączną kwotę ,-zł

47 Ilość mandatów karnych nałożonych w latach Liczba nałożonych mandatów karnych Na przestrzeni lat odnotowany jest wyraźny spadek liczby nakładanych mandatów karnych na przedsiębiorców działających na nadzorowanym terenie. Nałożone mandaty karne dotyczyły najczęściej nieprzestrzegania należytych warunków sanitarnohigienicznych oraz czystości bieżącej w zakładach, a także niezachowania higieny przez personel przy produkcji i w obrocie żywnością. W 2013 roku na wnioski przedsiębiorców i po dokonanych kontrolach sanitarnych zatwierdzenie PPIS oraz wpis do rejestru zakładów uzyskało 67 obiektów. Ilość wydanych decyzji zatwierdzających w latach Ilość wydanych decyzji zatwierdzających Dokonując porównania pod względem ilości wydanych decyzji zatwierdzających na przestrzeni lat zaobserwowano, iż najmniej decyzji wydano w 2011 r. Natomiast w latach 2010, 2012 i 2013r. liczba wydawanych decyzji zatwierdzających jest identyczna

48 Do priorytetowych zadań sekcji należała realizacja przyjętego planu pobierania próbek na rok 2013, który został zrealizowany w 100 %. W dalszym ciągu zwracano uwagę na jakość przygotowywanych posiłków w zakładach żywienia zbiorowego zamkniętego, głównie w stołówkach szkolnych, przedszkolnych i blokach żywienia w szpitalach. W większości nie budziły one zastrzeżeń, jednak przypominano osobom odpowiedzialnym o konieczności prawidłowego konstruowania jadłospisów, zgodnie z normami i zaleceniami racjonalnego żywienia. WARUNKI HIGIENICZNO-SANITARNE ŚRODOWISKA PRACY W stałym nadzorze PSSE w Świebodzinie znajdują się 122 zakłady zatrudniające pracowników. W 2013 r. kontrole przeprowadzono w 74 zakładach pracy, zatrudniających pracowników. Struktura zatrudnienia w nadzorowanych zakładach Liczba zakładów 10 0 do pow. 250 Liczba zatrudnionych W 2013 roku przeprowadzono 91 wizytacji zakładów pracy. Wydano 17 decyzji związanych ze sprawowanym nadzorem sanitarnym (57 obowiązków). 13 decyzji dotyczyło poprawy warunków pracy (wykonania właściwych pomieszczeń higienicznosanitarnych). Liczba skontrolowanych zakładów w gminach Świebodzin Zbąszynek Szczaniec Łagów Skąpe Lubrza

49 W przypadkach stwierdzonych uchybień, które mogły w ocenie kontrolującego być usunięte w terminie krótszym niż zakończenie postępowania administracyjnego wydawano zalecenia. Wydano 8 zaleceń dotyczących: sporządzenia instrukcji stanowiskowych (2 zalecenia), uzupełnienia oceny ryzyka zawodowego, sporządzenia spisu stosowanych substancji chemicznych, wykonania pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy(3 zalecenia), wyposażenia jadalni w szafki śniadaniowe. Wszystkie zalecenia zostały wykonane. Wydano 1 upomnienie, natomiast nie wydawano postanowień o nałożeniu grzywny w celu przymuszenia, gdyż pracodawca wykonał nałożony obowiązek. Większość zakładów objętych nadzorem są to zakłady małe, zatrudniające do 50 pracowników, 32 zakłady zatrudnia powyżej 50 pracowników. Dominujące branże: zakłady produkcji mebli oraz mebli tapicerowanych, szwalnie, zakłady branży metalowej (konstrukcje stalowe, produkcja pieców do obróbki termicznej, produkcja rowerów), zakłady obróbki drewna, obiekty służby zdrowia. Najczęściej występującym czynnikiem szkodliwym w środowisku pracy jest hałas. Wy-stępuje on powyżej wartości dopuszczalnych szczególnie w zakładach meblarskich, branży drzewnej i branży metalowej z uwagi na trudności z wyciszeniem maszyn, szczególnie starych. Zakup nowych, cichszych maszyn wiąże się z dużymi nakładami finansowymi i nie zawsze jest możliwy do realizacji. Pracownicy narażeni na hałas stosują dobrane ochronniki słuchu. Pracodawcy, w związku z wcześniejszymi decyzjami nakazującymi obniżenie hałasu, zlecili wykonanie analiz możliwości wyciszenia hałaśliwych maszyn. Z przedstawionych opracowań wynika, że nie jest to technicznie możliwe lub ekonomicznie uzasadnione (maszyny do obróbki drewna). Producenci części maszyn (kosiarki do trawy, piły mechaniczne, szlifierki kątowe, itp.) nakazują w instrukcjach stosowanie ochron osobistych słuchu. Ponadto opracowane zostały przez pracodawców programy działań technicznych i organizacyjnych mających na celu ograniczenie hałasu. Zakłady stwarzające szczególne duże zagrożenie dla zdrowia: Szczególnie duże zagrożenie dla zdrowia występują w zakładach branży drzewnej (produkcja mebli oraz wyrobów z drewna), gdzie zatrudnionych jest ogółem 2796 osób (2 820 w 2012 r.), w tym 1001 pracujących w przekroczeniach hałasu (342 w 2012 r.). Przekroczenia hałasu wynikają z charakteru prowadzonej działalności. W stosunku do roku 2012 w ww. zakładach nastąpiło znaczne zwiększenie ilości pracowników narażonych na ponadnormatywny hałas o 659 osób, co spowodowane zostało nie uwzględnieniem w zeszłorocznym sprawozdaniu wyników pomiarów hałasu wykonanych w grudniu 2012 r., których wyniki były brane pod uwagę w trakcie kontroli w 2013 r. Pracownicy narażeni na hałas stosują dobrane ochronniki słuchu. Pracodawcy zlecili wykonanie analiz możliwości ograniczenia hałasu. Z analiz wynika, że nie jest to technicznie możliwe. Pomiary środowiska pracy aktualne. Choroby zawodowe nie występowały. W 2013 r. nie wydawano decyzji dotyczących ograniczenia czynników szkodliwych. CHOROBY ZAWODOWE W 2013 r. stwierdzono 3 przypadki chorób zawodowych (wydano 2 decyzje). Jedna decyzja o stwierdzeniu choroby zawodowej została wydana w 2012 r. i na skutek odwołania pracodawcy utrzymana w mocy przez WSSE w Gorzowie Wlkp. w 2013 r. W porównaniu do 2 lat ubiegłych liczba chorób zawodowych pozostaje na porównywalnym poziome

50 Liczba stwierdzonych chorób zawodowych w powiecie Świebodzin w latach Numer 2011 r 2012 r 2013 r. choroby liczba liczba liczba zawodowej przypadków przypadków przypadków Razem: Choroby zawodowe stwierdzono u rolnika (borelioza - poz. 26) nauczyciela (przewlekłe choroby narządu głosu spowodowane nadmiernym wysiłkiem głosowym, trwającym co najmniej 15 lat - niedowład mięśni wewnętrznych krtani z wrzecionowatą niedomykalnością fonacyjną głośni i trwałą dysfonią poz. 15.3) oraz pracownika zatrudnionego w zakładzie przetwórstwa mięsa na różnych stanowiskach związanych z nadmiernym obciążeniem nadgarstków (przewlekłe choroby obwodowego układu nerwowego wywołane sposobem wykonywania pracy - zespół cieśni w obrębie nadgarstka poz. 20.1). W stwierdzonych przypadkach działania inspekcji sanitarnej mają niewielki wpływ na powstawanie tych chorób. Na powstawanie chorób zakaźnych największy wpływ mają przypadkowe kontakty pracowników z owadami przenoszącymi boreliozę (kleszcze), oraz predyspozycje indywidualne w przypadku zespołu cieśni w obrębie nadgarstka i chorób narządu głosu. W chwili obecnej nie ma skutecznej szczepionki na boreliozę. Nie stwierdzono chorób zawodowych słuchu, ani zatruć ostrych i przewlekłych środkami chemicznymi. Można więc stwierdzić, że prowadzone działania profilaktyczne w kontrolowanych zakładach, które polegają na wydawaniu decyzji dotyczących obniżenia stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, kontroli badań i pomiarów czynników szkodliwych, żądania wyposażenia pracowników we właściwie dobrane indywidualne ochrony osobiste, kontroli oznakowania stref zagrożonych czynnikami szkodliwymi, kontroli badań profilaktycznych pracowników, przynoszą efekty w postaci zmniejszenia ilości chorób zawodowych spowodowanych czynnikami szkodliwymi dla zdrowia w środowisku pracy. NADZÓR NAD CZYNNIKAMI RAKOTWÓRCZYMI Narażenie na czynniki rakotwórcze stwierdzono w 5 zakładach (3 szpitalach i 4 zakładach przemysłowych). W służbie zdrowia narażenie na czynniki o działaniu rakotwórczym występuje u pracowników zatrudnionych przy stosowaniu epoksyetanu do dezynfekcji, w pracowniach rentgenowskich, przy wykonywaniu zabiegów z użyciem pola wysokiej częstotliwości. Na czynniki rakotwórcze narażonych jest 20 osób. Przekroczeń na stanowiskach, gdzie wykonywane są pomiary środowiska pracy, nie stwierdzono. W stosunku do 2012 r

51 (narażonych 18 osób) stwierdza się nieznaczne zwiększenie ilości osób narażonych na czynniki rakotwórcze, co spowodowane zostało zmianami kadrowymi. W przemyśle, narażenie na czynniki rakotwórcze występuje przy obróbce drewna twardego (przemysł meblarski, stolarstwo usługowe), przy pracach spawalniczych z wykorzystaniem blach chromoniklowych oraz przy wykładaniu matami pieców do obróbki cieplnej. Ogółem narażonych w 2013 r. było 19 osób. Przeprowadzone badania i pomiary nie wykazały przekroczeń NDS czynników rakotwórczych. Eliminacja czynników rakotwórczych w ww. przemysłach nie jest w zasadzie możliwa z uwagi na profil produkcji. W 2013 r. narażonych na czynniki rakotwórcze były ogółem 39 osób. NADZÓR NAD SUBSTANCJAMI CHEMICZNYMI I ICH MIESZANINAMI. W 2013 r. nadzorem nad wprowadzającymi do obrotu substancje i mieszaniny chemiczne objęto 11 podmiotów (większe hurtownie i sklepy), przeprowadzono 13 kontroli. Stwierdzono 1 uchybienie polegające na oznakowaniu opakowania w języku obcym. Wydano 1 zalecenie, które zostało wykonane. Przeprowadzono 38 kontroli w 38 zakładach, pod kątem stosowania niebezpiecznych substancji chemicznych i ich mieszanin. Substancje i mieszaniny chemiczne używane są do: - malowania elementów drewnianych i metalowych (farby, rozpuszczalniki wysoce łatwo-palne, szkodliwe), - klejenia elementów drewnianych (kleje łatwopalne, szkodliwe), - w procesie obróbki cieplno-chemicznej metali (używane mieszaniny bardzo toksyczne, toksyczne i szkodliwe), - do procesu sterylizacji tlenkiem etylenu. Kontrolowano oceny ryzyka zawodowego zostały uwzględnione wymogi wynikające z 3 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 30 grudnia 2004 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych (Dz. U. nr 11, poz. 86). Uchybienia stwierdzono w 9 zakładach. W ramach nadzoru nad stosującymi substancje i mieszaniny chemiczne kontrolowano pracodawców pod kątem posiadania spisu substancji, posiadania aktualnych kart charakterystyki, dostępności instrukcji stanowiskowych. Uchybienia dotyczyły braku spisu stosowanych substancji chemicznych, niewłaściwego przechowywania substancji chemicznych, braku instrukcji stanowiskowych uwzględniających informację o substancjach chemicznych, braku kart charakterystyki

52 Pomiary środowiska pracy wykonane w kontrolowanych zakładach nie wykazały przekroczeń. W 2013 r. skontrolowano 3 podmioty zajmujące się dystrybucją prekursorów kat 3. Prze-prowadzono 3 kontrole w hurtowniach materiałów budowlanych wprowadzających do obrotu prekursory wyłącznie kategorii 3 (aceton, birol, nitrol, rozpuszczalnik nitro). Uchybień nie stwierdzono. Karty charakterystyki aktualne, prawidłowe, oznakowanie opakowań prawidłowe. Dystrybutorów prekursorów kat. 2 nie stwierdzono. Na terenie działalności Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Świebodzinie nie ma podmiotów gospodarczych zajmujących się na skalę przemysłową wytwarzaniem prekursorów narkotyków ani podmiotów odpowiedzialnych za pierwsze wprowadzenie do obrotu produktu biobójczego. PODSUMOWANIE I WNIOSKI - stan sanitarny większości kontrolowanych zakładów na terenie działalności Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Świebodzinie należy uznać za zadowalający. Nie stwierdzono szczególnie rażących zaniedbań stanu sanitarno-higienicznego zakładów pracy (poza wyżej wymienionymi). Najczęściej występującym czynnikiem szkodliwym w środowisku pracy jest hałas. Występuje on powyżej wartości dopuszczalnych, szczególnie w zakładach branży meblarskiej i drzewnej z uwagi na trudności z wyciszeniem maszyn, szczególnie starych. Zakup nowych maszyn wiąże się z dużymi nakładami finansowymi i nie zawsze jest możliwy do realizacji. Pracownicy narażeni na hałas stosują we wszystkich przypadkach dobrane ochronniki słuchu. Pracodawcy opracowali programy działań technicznych i organizacyjnych mających na celu ograniczenia hałasu, - w porównaniu z 2012 r. znacznie zwiększyła się ogólna liczba pracowników pracujących w przekroczeniach najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych w środowisku pracy (głównie hałasu) o 731 osób z uwagi na znaczne zwiększenie zatrudnienia w zakładzie produkcji mebli, - stwierdzono 3 przypadki chorób zawodowych u 3 osób, - na koniec roku 2013 nie stwierdzono przypadku przekroczenia najwyższego dopuszczalnego stężenia czynników rakotwórczych. Eliminacja stosowania czynników rakotwórczych w istniejących zakładach nie jest możliwa z uwagi na profil prowadzonej działalności. - kontrole substancji chemicznych i ich mieszanin wykazały uchybienia w 9 zakładach i dotyczyły braku spisu stosowanych substancji chemicznych, niewłaściwego przechowywania substancji chemicznych, braku instrukcji stanowiskowych uwzględniających informację o substancjach chemicznych, braku kart charakterystyki, - nie stwierdzono nieprawidłowości przy dystrybucji i stosowaniu prekursorów kat 2 i 3, - nie wycofywano z obrotu produktów biobójczych

53 NADZÓR NAD ŚRODKIAMI ZASTĘPCZYMI W ramach aktualnie obowiązujących przepisów prawa tj. ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej w roku 2013 prowadzono nadzór nad środkami zastępczymi popularnie zwanymi dopalaczami. Nadzór sprawowany był głównie przez piony Higieny Żywności Żywienia i Przedmiotów Użytku, Higieny Pracy oraz Promocji Zdrowia i Oświaty Zdrowotnej. Na terenie powiatu świebodzińskiego nie ujawniono działalności w zakresie wprowadzania do obrotu i produkcji środków zastępczych. Nie podejmowano współpracy z władzami samorządowymi. Natomiast podejmowano działania w związku z otrzymanymi informacjami od służb celnych w sprawie ujawnienia. próby wprowadzenia do obrotu środków zastępczych i m.in. dot. osoby zamieszkałej na terenie powiatu świebodzińskiego. Ponadto podjęto współpracę z Komendantem Powiatowej Policji w Świebodzinie w celu ustalenia i potwierdzenia danych osoby wskazanej w aktach. Ww. osoba złożyła pisemne oświadczenie, że produkty, które zamówiła od wskazanej firmy przez internet zostały zakupione wyłącznie na użytek własny i nie prowadzi działalności związanej z ich dystrybucją. W roku 2013 przeprowadzono także kontrolę w związku z wniesioną interwencją w sprawie podejrzanej substancji - produktu w postaci białego proszku używanego przez uczniów. Wg wnoszącego prośbę o interwencję produkt może być niedozwolony dla dzieci i stwarzać zagrożenie. W/w produkty oraz papierosy elektroniczne zakupione były w sklepie w Świebodzinie. Podczas kontroli we wskazanym sklepie nie stwierdzono w obrocie środków zastępczych i innych niedozwolonych artykułów. Natomiast stwierdzono, że produkty te to wyroby tytoniowe, Ponadto stwierdzono, iż w obiekcie znajdują się w sprzedaży papierosy elektroniczne. Nie wykazano nieprawidłowości w zakresie ich znakowania, a produkty jakie wprowadzano do obrotu nie stwarzały niebezpieczeństwa dla użytkownika. Zwrócono jednak uwagę prowadzącemu działalność na zakaz sprzedaży wyrobów tytoniowych dla nieletnich. W 2013 r. lekarze prowadzący działalność na terenie powiatu nie zgłosili podejrzeń zatruć i zatruć środkami zastępczymi. Infolinia uruchomiona przez GIS ( ) udziela informacji dotyczących substancji psychoaktywnych. Umożliwia zgłaszanie przypadków wprowadzania do obrotu substancji niedozwolonych środków zastępczych. Biorąc pod uwagę skalę zagrożenia wynikającego z przyjmowania szczególnie przez młodzież nowych narkotyków prowadzone są stale na terenie powiatu działania edukacyjne wśród młodzieży i ich rodziców, poprzez organizowanie spotkań, prelekcji i dystrybucji materiałów edukacyjnych, szczególnie w ramach kampanii Bezpieczne wakacje i Bezpieczne ferie

54 WARUNKI SANITARNE W SZKOŁACH I INNYC PLACÓWKACH OŚWIATOWO-WYCHOWAWCZYCH W roku 2013 w zakresie higieny dzieci i młodzieży objęto nadzorem: - 79 obiektów, z których skontrolowano 68 obiektów (stałe placówki nauczania, wychowania oraz opieki, gabinety profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej w szkołach) do których uczęszczało 9140 dzieci i młodzieży; - 10 placówek zimowego wypoczynku dzieci i młodzieży z których skorzystało 1711 uczestników; - 34 placówki letniego wypoczynku dzieci i młodzieży, z których skorzystało 2072 uczestników. Na rok 2013 zaplanowano 65 kontroli sanitarnych w zakresie HDM, wykonano 144 kontrole, w tym: - 48 kontroli bieżących (kompleksowych, planowanych) - 4 kontrole w związku z wnioskiem o wydanie opinii sanitarnej - 44 kontrole miejsc wypoczynku zimowego i letniego, -21 kontroli tematycznych (dot. obciążenia uczniów tornistrami/plecakami w klasach I-VI szkół podstawowych; dostosowania mebli edukacyjnych do zasad ergonomii), - 18 kontroli sprawdzających, - 7 kontroli interwencyjnych, - 2,,inne kontrole w związku z otrzymanym pismem dotyczącym przecieków w pomieszczeniach szkoły (złe warunki atmosferyczne) oraz w związku z otrzymanym pismem dot. zaadaptowania pomieszczenia gospodarczego na warsztat do zajęć praktycznych dla uczniów. Działalność pionu higieny dzieci i młodzieży ma na celu zapewnienie bezpiecznych warunków nauki i pobytu dzieci i młodzieży w placówkach oświatowo-wychowawczych oraz letniego i zimowego wypoczynku. Charakterystyka placówek W latach nie funkcjonowały na terenie powiatu placówki z brakiem wodociągów oraz zewnętrznymi ustępami. Brak podłączenia do sieci kanalizacyjnej stwierdzono w 6 placówkach, czyli o 6 mniej niż w roku ubiegłym tj.: 4 przedszkolach

55 Liczba placówek Ocena stanu sanitarnego i sytuacji epidemiologicznej i 2 szkołach podstawowych (2 placówki na terenie gminy Skąpe, 1 placówka na terenie gminy Szczaniec, 3 placówki na terenie gminy Zbąszynek). W roku 2013 niezachowanie standardów dostępności do urządzeń sanitarnych stwierdzono w 2 gimnazjach (1 gimnazjum na terenie gminy Świebodzin i 1 gimnazjum na terenie gminy Zbąszynek), wydano 1 wystąpienie pisemne. Nadal na terenie powiatu świebodzińskiego funkcjonują 2 placówki, w których nie ma zapewnionego dostępu do ciepłej bieżącej wody w sanitariatach przy każdej umywalce tj. 1 ośrodek kultury na terenie gminy Szczaniec, w którym nie ma w ogóle zapewnionego dostępu do ciepłej bieżącej wody oraz 1 szkoła podstawowa na terenie gminy Świebodzin, gdzie dostęp do ciepłej bieżącej wody w 2 sanitariatach uczniowie mają zapewniony tylko przy jednej umywalce.na jedną placówkę wydano w 2013 roku decyzję o zmianie terminu wykonania nakazów. W roku 2012 zbyt duże zagęszczenie w salach lekcyjnych stwierdzono w 2 placówkach (w sali komputerowej zbyt duże zagęszczenie oraz brak zachowanej odległości między sąsiadującymi monitorami). W roku 2013 nadal w jednej placówce na terenie gminy Łagów jest zbyt duże zagęszczenie w sali komputerowej. Decyzja merytoryczna nakazująca usunięcie nieprawidłowości była w 2013r. prolongowana. Zagęszczenie w klasach na tereniepowiatu jest bardzo zróżnicowane, uwarunkowane ilością szkół na terenie gmin oraz liczbą ludności. Placówki nauczania, wychowania i opieki (w tym gabinety profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej w szkołach) oraz placówki wypoczynku nadzorowane przez PPIS w Świebodzinie w latach Stałe placówki nauczania i Placówki zimowego wychowania wypoczynku dzieci i młodzieży Placówki letniego wypoczynku dzieci i młodzieży

56 Niepubliczne oraz publiczne placówki nauczania, wychowania i opiek (w tym gabinety profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej w szkołach oraz placówki pracy pozaszkolnej) na terenie poszczególnych gmin. Gminy Świebodzin Zbąszynek Skąpe Łagów Szczaniec Lubrza W roku 2013 nadzorem objęto dodatkowo 3 gabinety profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej funkcjonujące w szkołach. Zlikwidowane zostały 1 klub dziecięcy oraz 2 szkoły policealne. W roku 2012 wydano 23 decyzje administracyjne (w tym 13 zmieniających termin wykonania nakazów), 6 zaleceń pisemnych i 6 wystąpień pokontrolnych nakazujących poprawę warunków higieniczno-sanitarnych w placówkach oświatowych i placówkach letniego wypoczynku dzieci i młodzieży. W roku 2013 natomiast wydano 24 decyzje administracyjne (w tym 10 merytorycznych, 11 zmieniających termin wykonania nakazów oraz 3 decyzje o umorzeniu), 1 zalecenie pisemne oraz 30 wystąpień pokontrolnych tj.: Przedszkola- 2 decyzje administracyjne (w tym 1 zmieniająca termin), 8 wystąpień pokontrolnych, Szkoły podstawowe- 8 decyzji administracyjnych ( w tym 4 zmieniające termin), 14 wystąpień pokontrolnych, 1 zalecenie pisemne, Gimnazja- 2 decyzje administracyjne (w tym 1 zmieniająca termin), 4 wystąpienia pokontrolne, Zespoły szkół- 5 decyzji administracyjnych (w tym 4 zmieniające termin), 2 wystąpienia pokontrolne, Internaty, bursy- 2 decyzje administracyjne ( w tym 1 zmieniająca termin), 1 wystąpienie pokontrolne, Gabinety profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej w szkołach- 2 decyzje administracyjne,

57 Placówki letniego wypoczynku dzieci i młodzieży- 3 decyzje o umorzeniu, 1 wystąpienie pokontrolne. Uchybienia stwierdzane w trakcie kontroli w związku z którymi wydawano decyzje administracyjne (w tym prolongaty) oraz zalecenia dotyczyły: - ciągów komunikacyjnych w budynkach- zły stan sanitarno-techniczny powierzchni ścian, sufitów, parapetów, podłogi, nieczynne oraz niezopatrzone w osłony punkty świetlne; - sal lekcyjnych oraz innych sal zajęć dla dzieci i młodzieży- zły stan sanitarno-techniczny powierzchni ścian i sufitów, powierzchni podłogi, parapetów, nieczynne oraz niezaopatrzone w osłony punkty świetlne, niewystarczająca wentylacja; - pomieszczeń higieniczno-sanitarnych- zły stan sanitarno-techniczny powierzchni ścian i sufitów, drzwi, ościeżnic przy drzwiach, stolarki okiennej, pionu kanalizacji sanitarnej, kaloryferów, wyposażenia (armatury sanitarnej), kratek odpływowych, brak dostępu do ciepłej bieżącej wody przy wszystkich umywalkach, niezabezpieczone otwory wentylacyjne; - warunków do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego (sala gimnastyczna, sala rekreacyjno-zastępcza, szatnie, siłownia, magazynki do przechowywania sprzętu sportowego)- zły stan sanitarno-techniczny powierzchni podłóg, ścian, sufitów, stolarki okiennej, parapetów, drzwi, gniazda elektrycznego, osłony wentylatora, ościeżnic przy drzwiach, brak odpowiedniej wentylacji, niezabezpieczone punkty świetlne-nieosłonięte, niezabezpieczone grzejniki centralnego ogrzewania, niezabezpieczone otwory wentylacyjne, nieczynne punkty świetlne; - pracowni komputerowych- zły stan sanitarno-techniczny powierzchni ścian, parapetów, brak prawidłowej odległości między sąsiadującymi monitorami; - gabinetów profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej w szkołach- zły stan sanitarnotechniczny wyposażenia, ścian, sufitów, podłogi, listew przypodłogowych, nieprawidłowego połączenia ścian z podłogą (uniemożliwiającego mycie i dezynfekcję), brak odrębnego miejsca do przechowywania środków dezynfekcyjnych; - szatni przeznaczonej dla uczniów- zły stan sanitarno-techniczny powierzchni ścian, podłóg, nieczynne punkty świetlne; - pokoi mieszkalnych w bursie- zły stan sanitarno-techniczny powierzchni ścian, nieczynne oraz niezaopatrzone w osłony punkty świetlne; W 2013 roku wyegzekwowano 8 decyzji administracyjnych, w tym 6 z lat ubiegłych

58 PODSUMOWANIE I WNIOSKI W wyniku przeprowadzanych kontroli sanitarnych w placówkach oświatowowychowawczych można zauważyć, że stan sanitarno-higieniczny oraz sanitarno-techniczny ulega poprawie. Przeprowadzane są bieżące remonty sal dydaktycznych, bloków żywieniowych, bloków sportowych oraz zapleczy sanitarnych. Pomimo zauważalnej poprawy w placówkach nadal można stwierdzić uchybienia sanitarno-techniczne. Według oświadczeń Dyrektorów szkół i przedszkoli brak jest wystarczających środków finansowych w stosunku do potrzeb, co uniemożliwia zapewnienie właściwych standardów sanitarno-technicznych w placówkach. Dwie placówki (szkoła podstawowa na terenie gminy Świebodzin i dom kultury na terenie gminy Szczaniec) wciąż mają problem z zapewnieniem dostępu do ciepłej bieżącej wody we wszystkich pomieszczeniach sanitarnych przy wszystkich umywalkach. W dalszym ciągu w szkołach przeważają sale rekreacyjno-zastępcze, a nie gimnastyczne pełnowymiarowe. Część placówek oświatowo-wychowawczych nie jest podłączonych do sieci kanalizacyjnej. W roku 2013r. wydano taką samą liczbę decyzji merytorycznych, jak w roku ubiegłym tj. 10. W roku 2012 wydano 13 decyzji prolongujących natomiast w roku 2013 wydano ich 11. W 2013 roku wyegzekwowano 8 decyzji merytorycznych, w tym 6 z lat ubiegłych. W roku 2013 stwierdzono o 2,4% więcej przekroczeń wagi plecaków/tornistrów niż w roku Nadal na terenie powiatu świebodzińskiego istnieją placówki, gdzie w ogóle nie zapewnia się uczniom możliwości pozostawienia części podręczników i przyborów szkolnych w szkole lub taką możliwość mają jedynie uczniowie z niektórych oddziałów tj.: Gmina Świebodzin: 2 szkoły podstawowe, 2 gimnazja; Gmina Zbąszynek: 1 szkoła podstawowa, 1 gimnazjum i 1 szkoła ponadgimnazjalna; Gmina Łagów: 1 szkoła podstawowa funkcjonująca w zespole i 1 gimnazjum funkcjonujące w zespole. Meble szkolne niedostosowane do wzrostu uczniów/przedszkolaków w roku 2012 stwierdzono u 10,9% spośród wszystkich ocenionych osób, w roku 2013 u 14,5% spośródwszystkich ocenionych osób. Można zatem zauważyć pogorszenie pod względem dostosowania mebli edukacyjnych do wymagań ergonomii. Nadal brak jest wystarczającej ilości gabinetów profilaktyki zdrowotnej, ponadto profilaktyczna opieka zdrowotna nad uczniami prowadzono jest w wielu placówkach jedynie przez kilka godzin w tygodniu. Dyrektorzy szkół i przedszkoli wciąż borykają się z takimi problemami zdrowotnymi wśród dzieci jak wszawica, glistnica. W roku 2013 możemy zauważyć poprawę warunków sanitarnych panujących w obiektach, w których organizowany był wypoczynek letni. Uchybienia stwierdzono w 35,7% spośród wszystkich skontrolowanych obiektów co stanowi o 2,8% mniej niż w 2012 roku. W przypadku wypoczynku zimowego w roku 2012 uchybienia stwierdzono w 42,8% skontrolowanych miejsc wypoczynku, w roku 2013 natomiast uchybienia stwierdzono w 60% skontrolowanych miejsc wypoczynku. W roku 2014 należy zwiększyć nadzór nad obiektami, w których w roku 2013 stwierdzono uchybienia sanitarno-techniczne, nieprawidłowości dotyczące niedostosowania mebli edukacyjnych do zasad ergonomii oraz przekroczenia wagi tornistrów

59 DZIAŁALNOŚĆ W RAMACH ZAPOBIEGAWCZEGO NADZORU SANITARNEGO Działalność zapobiegawczego nadzoru sanitarnego dotyczyła zakresu określonego w art. 3 ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2011 r. Nr 212, poz z późn. zm.). Działania ww. komórki organizacyjnej są podejmowane na wniosek organów administracji samorządowej lub inwestorów i mają na celu zapewnienie właściwego stanu sanitarno-higienicznego w realizowanych obiektach, takich jak placówki ochrony zdrowia, obiekty żywieniowe i żywnościowe, zakłady pracy oraz wyeliminowanie zagrożeń i uciążliwości zrealizowanych obiektów dla zdrowia ludzi zamieszkałych w ich sąsiedztwie bądź przebywających w ich otoczeniu. Ilość rozpatrzonych wniosków kształtuje się następująco: - uzgodnienie zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania dotyczącej projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oraz studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania - 3 opinie, - projekty miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz studiów jak wyżej - 2 opinie, - zapytania o konieczności przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko i sporządzenia raportu oddziaływaniu na środowisko i jego zakresie - 26 opinii, w tym w 16 przypadkach wnoszono o przeprowadzenie oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko i o nałożenie na inwestora obowiązku opracowania raportu i określono zakres jego zawartości, - środowiskowe uwarunkowania - 4 uzgodnień warunków realizacji inwestycji przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach przedsięwzięć, - projekty budowlane - 5 opinii, - dopuszczenie do użytkowania obiektów budowlanych 19 opinii (w tym 10 pozytywnych, 5 z zastrzeżeniami i 4 negatywne). Opinie negatywne, wydane w trakcie dopuszczenia obiektów budowlanych do użytkowania dotyczyły wykonania robót budowlanych niezgodnie z projektami budowlanymi lub sporządzenia dokumentacji projektowej w sposób niezgodny z obowiązującymi przepisami dotyczącymi zapewnienia właściwego oświetlenia światłem dziennym pomieszczeń stałej pracy. Przedsięwzięciem wpływającym zasadniczo na stan sanitarny powiatu był III etap budowy kanalizacji sanitarnej grawitacyjno-tłocznej w Szczańcu. Ponadto w połowie 2013 r,. oddano do użytku odcinek drogi ekspresowej S3 od Sulechowa do Międzyrzecza, co przyczyniło się do znacznego zmniejszenia ruchu ciężkich pojazdów przez miejscowości położone przy drodze krajowej nr 3. W zakresie inwestycji w służbie zdrowia w 2013 r. zaopiniowano 1 program dostosowania pomieszczeń szpitala na terenie Ciborza do wymogów art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej. Nie uczestniczono w dopuszczeniu obiektów służby zdrowia do użytkowania

60 Liczba uzgodnień i inwestycji w latach Rodzaj działalności Liczba uzgodnionych miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego i studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania Liczba uzgodnionych przedsięwzięć przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach Liczba uzgodnionych projektów budowlanych inwestycji Rok Liczba inwestycji dopuszczonych do użytkowania PODSUMOWANIE I WNIOSKI Z poszczególnych działań w zakresie zapobiegawczego nadzoru sanitarnego wynika, że w ostatnim okresie spadła liczba uzgodnień przedsięwzięć w zakresie środowiskowych uwarunkowań, liczba uzgodnień projektów budowlanych inwestycji oraz liczba uzgodnionych miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Działania inwestycyjne na terenie powiatu nie stworzyły istotnych zagrożeń sanitarnych dla mieszkańców. Ścisła współpraca Państwowej Inspekcji Sanitarnej z organami samorządowymi i innymi inspekcjami eliminowała inwestycje nie w pełni chroniące mieszkańców i środowisko. Realizacje inwestycji w większości przypadków zgodne były z opracowaniami projektowymi. Stosowane urządzenia technologiczne i rozwiązania projektowe stwarzają użytkownikom lepsze warunki pobytu i większe bezpieczeństwo zdrowotne. PROMOCJA ZDROWIA I OŚWIATA ZDROWOTNA Zadania realizowane przez pion Promocji Zdrowia i Oświaty Zdrowotnej w roku Wszystkie zadania podejmowane w zakresie promocji zdrowia wynikają i są zgodne z założeniami Narodowego Programu Zdrowia i wytycznych Światowej Organizacji Zdrowia. Podejmowane działania dostosowane są do potrzeb zdrowotnych środowiska lokalnego powiatu Świebodzińskiego. Realizacja zadań w zakresie promocji zdrowia i oświaty zdrowotnej w 2013 roku polegała na realizacji i koordynowaniu interwencji programowych i nieprogramowych. Podejmowane działania dotyczące poszczególnych interwencji opierały się na realizacji zadań wynikających z wcześniej ustalonych harmonogramów. Realizowane działania dotyczyły przede wszystkim profilaktyki chorób zakaźnych, zapobiegania nowotworom, profilaktyki nadwagi i otyłości, oraz profilaktyki uzależnień, szczególnie zdrowotnych następstw palenia tytoniu

61 Realizacja zadań odbywała się po przez: - inicjowanie, wdrażanie i koordynowanie programów edukacyjnych, - organizowanie szkoleń i narad, - dystrybucję materiałów edukacyjnych, - nagłośnienie problematyki zdrowotnej w lokalnych mediach, - nadzorowanie działalności oświatowo zdrowotnej. Placówki, w których przedstawiciele Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Świebodzinie prowadzili nadzór z zakresu Promocji Zdrowia i Oświaty Zdrowotnej to: - Placówki nauczania i wychowania 68 Łączna liczba wizytacji przeprowadzona w w/w placówkach w 2013 roku 68 Ponadto przeprowadzono 1 szkolenie i 78 narad. Uczestnikami powyższych działań byli: - Szkolni koordynatorzy programów, - Dyrektorzy Szkół, - Pielęgniarki Środowiska Szkolnego, - Pedagodzy Szkolni, - Przedstawiciele Starostwa Powiatowego w Świebodzinie, - Przedstawiciele Szpitala w Świebodzinie, - Przedstawiciele Urzędów Gmin. W 2013 roku pion promocji zdrowia i oświaty zdrowotnej nadzorował działalność 61 placówek oświatowo wychowawczych. W nadzorowanych placówkach przeprowadzono łącznie 68 wizytacje. Celem wizytacji była ocena sposobu realizacji interwencji programowych oraz diagnoza przedsięwzięć prozdrowotnych. Wizytacje w podległych placówkach w latach 2010r. 2013r rok 2011 rok 2012 rok 2013 rok 0 Wizytacje Liczba przeprowadzonych wizytacji w latach 2010r r. Lp. Formy działalności w zakresie PZ 2010 rok 2011 rok 2012 rok 2013 rok 1. Wizytacje

62 Ponadto w 2013 roku przeprowadzono: - 78 narady z inauguracji programów i organizacji działań edukacyjnych, - 1 szkolenie. Narady i szkolenia przeprowadzony w latach 2010r. 2013r Narady Szkolenia rok 2011 rok 2012 rok 2013 Liczba narad i szkoleń przeprowadzanych w latach 2010r r. Lp. Formy działalności w 2010 rok 2011 rok 2012 rok 2013 rok zakresie PZ 1. Narady Szkolenia W roku 2013 realizowano następujące programy profilaktyczne: