Lepsza edukacja, lepsze perspektywy dla miasta

Transkrypt

1 Warszawa, 12 listopada 2008 r. Lepsza edukacja, lepsze perspektywy dla miasta Zwiększenie oferty edukacyjnej dla dzieci i młodzieŝy, nauczycieli, organizacji pozarządowych, decentralizacja i lepsze zarządzanie oświatą, motywowanie nauczycieli do działań wykraczających poza program, objęcie opieką uczniów wymagających wsparcia, rozwój szkolnictwa zawodowego to główne zadania, jakie realizował stołeczny ratusz w ciągu ostatnich dwóch lat. Wszystkie działania podejmowane od stycznia 2007r. słuŝą osiągnięciu podstawowego celu: wysokiej jakości nauczania w szkołach i placówkach oświatowych i są realizowane w ramach Polityki edukacyjnej m.st. Warszawy w latach , przyjętej przez Radę Warszawy w kwietniu Jest to pierwszy dokument, który precyzuje nie tylko cele, ale teŝ konkretne działania do realizacji w dłuŝszej perspektywie. Polityka realizowana jest w 9 programach strategicznych: Mali warszawiacy, Twórcza szkoła mądra młodzieŝ, Warszawa europejskim miastem edukacji, Warszawska toŝsamość wielokulturowe dziedzictwo, Warszawskie szkoły zawodowe na europejskim poziomie, Warszawiacy uczący się przez całe Ŝycie, Społeczeństwo obywatelskie i samorządne, Edukacja dla wszystkich włączająca i przeciwdziałająca segregacji, Warszawska oświata efektywnie zarządzana. Większe nakłady, nowe inwestycje, decentralizacja W r. znacząco wzrosły nakłady na oświatę. BudŜet Warszawy przeznaczony na cele oświatowe w 2006 r. wynosił 1,93 mld zł, w 2007 r. juŝ nieco ponad 2 mld zł, a w 2008 r. 2,3 mld zł (co stanowi ok. 20% budŝetu stolicy). Rosną wydatki na remonty obiektów oświatowych w 2008 r. miasto na ten cel przeznaczyło ponad 92 mln zł (dla porównania: ,5 mln, w mln zł). Łącznie w latach na remonty w oświacie wydano ponad 154 mln zł. RównieŜ wydatki na inwestycje w oświacie są największe od lat w 2008 r. zostanie wydane 287 mln zł (w mln, mln, mln). Łącznie w latach na inwestycje oświatowe przeznaczono 462 mln zł, co pozwoliło na budowę 12 boisk sportowych, 8 sal gimnastycznych, rozpoczęcie realizacji rządowego programu Orlik (budowa czterech boisk szkolnych). Inwestycje wiąŝą się z powstawaniem w Warszawie nowoczesnych placówek oświatowych i rozwijaniem infrastruktury związanej z rozwojem dzieci i młodzieŝy. JuŜ rozpoczęła się budowa Centrum Nauki Kopernik - nowoczesnego ośrodka popularyzującego naukę i edukację, powołano Warszawskie Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń, integrujące działania na rzecz podnoszenia jakości nauczania, w którym mieści się Warszawski Klub Dyrektora Szkoły, Warszawskie Forum Rodziców i Rad Rodziców oraz siedziba doradców metodycznych. Ponadto powstało Miasteczko Przyrody (wrzesień 2009, ul. Fabryczna), Ośrodek Rewalidacyjno-Wychowawczy dla dzieci głęboko upośledzonych (ul. Bełska) i Centrum Zasobów Dydaktycznych Języka Angielskiego (z siedzibą w Szkole Podstawowej nr 211, ul. Nowy Świat). Rozpoczęto prace nad powołaniem Europejskiego Domu Spotkań MłodzieŜy przy ul. Długiej, który będzie dysponował hostelem z salami szkoleniowymi, co znacząco ułatwi prowadzenie wymiany młodzieŝy (EDSM ma rozpocząć działalność późną jesienią 2009 roku). Nowe obiekty i inicjatywy realizowane były takŝe przez poszczególne dzielnice; m.in. 1

2 w Białołęce powstało Centrum Multimedialne, Praga Południe zapewniła Internet bezprzewodowy w szkołach, wybudowano duŝe przedszkole (ul. Telekiego Ursynów), osiem sal gimnastycznych (w tym dwie w nowej technologii modułowej), trzy przedszkola i jedną pływalnię. Zmodernizowano 4 szkoły podstawowe, jedno liceum ogólnokształcące, jeden zespół szkół, 10 przedszkoli, dwie sale gimnastyczne i 13 boisk. Od 2007 roku następuje stopniowa decentralizacja zadań związanych z zarządzaniem środkami publicznymi - dzielnicom przekazano uprawnienia w zakresie podziału środków budŝetowych, polityki kadrowej, doskonalenia nauczycieli, organizowania letnich akcji wypoczynku. Jednocześnie usprawniono zarządzanie dzięki wprowadzeniu elektronicznego Arkusza Organizacyjnego Szkoły, który pozwala na szybsze scalanie danych o organizacji szkół, uzyskanie wiarygodnych informacji o płacach i strukturze zatrudnienia. Nowatorskie inicjatywy edukacyjne Warszawa chce stymulować aktywność i kreatywność nauczycieli oraz integrację szkoły z otoczeniem. Dlatego teŝ w 2007 r. uruchomiono pierwszą edycję programu Warszawskie Inicjatywy Edukacyjne (WIE), w którym szkoły w formule konkursowej otrzymują wsparcie na realizację nowatorskich pomysłów edukacyjnych i wychowawczych. Do września 2008 odbyły się dwie edycje konkursu, w których przyznano dotacje (kwota dotacji wyniosła łącznie ponad 955 tys. zł) na realizację 218 projektów. Oto przykłady dofinansowanych interesujących projektów: ze szkół specjalnych - MoŜesz ze mną porozmawiać - minimum umiejętności komunikacyjnych w kontakcie z osobą niepełnosprawną dla rówieśników ze szkół masowych, rodzeństwa i społeczności lokalnej ; ze szkół ponadgimnazjalnych Letnia szkoła liderów nauki Poniatówki ; ze szkół zawodowych - SEPI, czyli szkolna edukacja przez Internet czy z przedszkoli Integracja środowisk przedszkoli warszawskich w ramach cyklu działań dydaktyczno-wychowawczych Pokochaj Pluszowego Misia. O dofinansowanie w ramach WIE ubiegały się takŝe szkoły niepubliczne (projekty wsparte kwotą 114 tys. zł w 2008 r.). Uruchomiono równieŝ nowe formy uczenia się języków obcych w szkołach. We współpracy z Ambasadą USA w zakresie wczesnoszkolnej edukacji językowej powołano Centrum Zasobów Dydaktycznych Języka Angielskiego (od początku 2008 r.). W Centrum są gromadzone pomoce dydaktyczne dla nauczycieli, organizowane lekcje otwarte, warsztaty i seminaria. Zorganizowano równieŝ bezpłatne kursy językowe dla nauczycieli innych przedmiotów, zwłaszcza realizujących wymianę międzynarodową młodzieŝy. Powołano po raz pierwszy punkty nauczania języka ukraińskiego (w Szkołach Podstawowych nr 34 i 158) oraz klasę bilingualną z językiem rosyjskim (w LO im. Gen. Lisa-Kuli). Od 2008 r. Biuro Edukacji UM we współpracy z Uniwersytetem Warszawskimi organizuje dla nauczycieli uczących dzieci obcokrajowców studia podyplomowe na Wydziale Polonistyki UW z nauczania języka polskiego jako obcego. Przeprowadzono równieŝ badania dotyczące efektywności nauczania języka niemieckiego w gimnazjach, prezentując stopień przygotowania do obowiązkowego egzaminu z języka obcego po gimnazjum (wnioski z badań są wykorzystywane w szkoleniach dla nauczycieli prowadzonych w Warszawskim Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń). 2

3 Oferta dla uczniów W 2007 r. uruchomiono program Uczeń zdolny - we wszystkich typach szkół organizowane są międzyszkolne zajęcia dla uczniów uzdolnionych i zainteresowanych (tygodniowo 2200 godzin zajęć). Program realizowany we współpracy z: uczelniami wykłady i ćwiczenia laboratoryjne dla uczniów, akademickimi organizacjami letnie obozy naukowe, letnie szkoły fizyki podczas akcji Lato w mieście, nauczycielami mistrzami przedmiotu - zajęcia pozalekcyjne. Warszawa organizuje teŝ wakacyjne zajęcia o charakterze edukacyjnym, między innymi Letnią Szkołę Fizyki (od 2007) i Letnią Szkołę Obywatelską (od 2008). W 2008 r. w ramach Lata w mieście 13 tysięcy uczniów skorzystało z 144 punktów dziennego pobytu i 167 punktów zajęć specjalistycznych. W 2008 r. po raz pierwszy zostały przyznane stypendia prezydenta m.st. Warszawy Sapere Auso za wybitne osiągnięcia w nauce. Roczne stypendia (w wysokości i zł) przyznano 128 uczniom publicznych i niepublicznych szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Samorządy dzielnicowe opracowują własne programy wsparcia utalentowanych uczniów. Dzięki tym wszystkim działaniom rośnie liczba uczniów olimpijczyków: w 2007 było ich 75 (4 laureatów międzynarodowych), w 2008 r. juŝ 92 (w tym 8 laureatów międzynarodowych).. nauczycieli.. We wrześniu br. powołano pierwszą w Warszawie samorządową placówkę doskonalenia nauczycieli - Warszawskie Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń. W ramach centrum ponad stu doradców metodycznych prowadzi szkolenia, warsztaty i konsultacje dla nauczycieli. Oferta szkoleniowa trafia do większości nauczycieli, szczególnie do tych, którzy do tej pory mało aktywnie podnosili swoje kwalifikacje (powołano koordynatorów dzielnicowych docierających z informacją o szkoleniach do szkół). Nauczyciele wspierani są takŝe finansowo. Przeciętna pensja warszawskiego nauczyciela jest wyŝsza od średniej płacy nauczyciela w kraju o ok. 15% i wynosi obecnie 3557 zł brutto. W ostatnim roku na podwyŝki dla nauczycieli Warszawa przekazała 90 mln zł średnio na jeden etat było to 291 zł miesięcznie. W płacy warszawskiego nauczyciela około 700 zł stanowią róŝne dodatki (motywacyjny, funkcyjny). W 2007 roku wydano na nie ponad 210 mln zł. System dodatków ma zachęcić nauczycieli do twórczej i aktywnej pracy. Przeciętna płaca nauczycieli sukcesywnie rosła: w 2006 r. wynosiła 3105 zł, w zł, w zł. Podobnie zwiększała się przeciętna płaca administracji placówek oświatowych: w zł, w zł, w zł. niepublicznych placówek i organizacji pozarządowych Od września br. nauczyciele i dyrektorzy z niepublicznych placówek mogą korzystać z otwartych form doskonalenia organizowanych w Warszawskim Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń. Od 2006 roku Warszawa odnotowała czterokrotny wzrost udziału organizacji pozarządowych w projektach edukacyjnych - z 26 w 2006 r. do 101 w 2008 r. Znacząco zwiększyła się równieŝ wysokość dotacji na realizację projektów edukacyjnych i wychowawczych - w 2006 r. Biuro Edukacji przekazało na takie cele 850 tys. zł, w tys., w 2008 aŝ zł. Dodatkowo dofinansowano programy realizowane przez organizacje pozarządowe w ramach letniej akcji (w 2008 r. 9 organizacji otrzymało dotację w wysokości zł). 3

4 Stworzono nowe formy współpracy i komunikacji, między innymi powstała Warszawska Gazeta Szkolna dystrybuowana we wszystkich szkołach, powołano Warszawskie Forum Rodziców i Rad Rodziców, Warszawskie Forum Oświatowe, MłodzieŜowe Rady Dzielnic. Liczba realizowanych projektów wzrosła z 35 projektów w 2006 r., 112 projektów 2007 r. do 178 w 2008 roku. Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu Warszawa dba o zapewnienie równych szans edukacyjnych. W roku szkolnym 2006/2007 r. powołano zespoły wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, które uzupełniają pracę specjalistów prowadzoną w przedszkolach i zapewniają specjalistyczną pomoc dla rodziców dzieci w wieku do 6 lat - zarówno psychologiczną, pedagogiczną, terapeutyczną, logopedyczną, jak i rehabilitacyjną. Zespoły opracowują indywidualny program terapii, kierują do właściwej placówki, objaśniają jego perspektywy rozwojowe. W sześciu dzielnicach powołano centra ds. dzieci ze specyficznymi potrzebami edukacyjnymi (w 2008 r. jest to projekt pilotaŝowy, w następnych latach takie centra będą tworzone w kolejnych dzielnicach). W 2008 r. zwiększono o 34 etaty zatrudnienie specjalistów w poradniach pedagogicznopsychologicznych. Organizowane są kursy zawodowe dla zagroŝonych niedostosowaniem społecznym uczniów, powstały: ośrodek dla dzieci głęboko upośledzonych (ul. Bełska), który jest pierwszą tego typu placówką w Warszawie i najprawdopodobniej pierwszą w Polsce prowadzoną przez samorząd, klasy dla głuchych uczniów w ogólnodostępnych szkołach zawodowych (z nowymi zawodami np. kosmetyczki czy fototechnika), pierwszy stołeczny oddział dla uczniów niewidomych (ul. Karolkowa). Powołano dwa MłodzieŜowe Ośrodki Socjoterapii (ul. Podmokła i ul. Ossowska). Dostępne przedszkola, pełna gotowość do obniŝenia wieku szkolnego W Warszawie przedszkola przyjmują coraz więcej dzieci, a wskaźnik uprzedszkolnienia stolicy w 2008 r. był najwyŝszy w kraju i wynosił ok. 94%. Zgodnie z Wieloletnim Planem Inwestycyjnym do 2012 r. powstanie 13 nowych placówek przedszkolnych i rozpocznie się budowa kolejnych 10 (przewidywana wartość inwestycji: 148 mln zł). W 2008 r. wprowadzono elektroniczny system wspomagania zapisów do przedszkoli, co umoŝliwiło ujednolicenie kryteriów naboru, usprawnienie organizacyjne oraz lepsze wykorzystanie miejsc. Ponadto uelastycznione zostały godziny pracy przedszkoli (trzy przedszkola pracują do godz ), uzupełniono ofertę zajęć przedszkolnych: 16 form realizowanych przez organizacje pozarządowe i propozycje 12 placówek edukacji pozaszkolnej. Warszawa będzie przygotowana do wprowadzenia reformy obniŝenia wieku szkolnego. W roku szkolnym 2009/2010 szkoły będą przygotowane do przyjęcia sześciolatków. Wszystkie stołeczne szkoły podstawowe w Warszawie mają świetlice i stołówki. Biuro Edukacji przygotowuje informator dla rodziców, dyrektorzy szkół organizują spotkania. Odbudowa szkolnictwa zawodowego Warszawa podjęła działania na rzecz dostosowania szkolnictwa zawodowego do potrzeb rynku pracy. W tym celu uruchomiono szkolenia z doradztwa zawodowego dla dyrektorów i nauczycieli gimnazjów, powołano doradcę metodycznego, który wspiera nauczycieli w pomocy uczniom w wyborze zawodu, wydano informator o technikach i zasadniczych szkołach zawodowych, nawiązano ścisłą współpracę z Politechniką Warszawską i pracodawcami (uczniowie uczestniczą w zajęciach laboratoryjnych na uczelni). Szkoły zawodowe rozpoczęły projekty z partnerami zagranicznymi (np. Zespół Szkół Samochodowych przy ul. Włościańskiej współpracuje z francuską szkołą z Issy-les-Moulineaux). Szkoły 4

5 zawodowe wystąpiły z wnioskami o dofinansowanie projektów edukacyjnych do Europejskiego Funduszu Społecznego (konkurs w trakcie rozstrzygania). W efekcie podjętych działań przybywa uczniów szkół zawodowych: w roku 2005/06 do techników przyjęto 15,5% uczniów gimnazjów, do zasadniczych szkół zawodowych 6,1%, w 2008/09 do techników zgłosiło się 22,5% uczniów, a do zasadniczych szkół zawodowych 6,0%. W Pałacu MłodzieŜy powołano Centrum Informacji MłodzieŜowej, pracuje w nim doradca zawodowy. Bezpieczna i przyjazna szkoła Warszawa chce zapewnić bezpieczeństwo w placówkach edukacyjnych. W tym celu w 2007 r. uruchomiono program Bezpieczeństwo w szkole, który ma podnieść kompetencje dyrektorów szkół w zakresie zarządzania sytuacjami kryzysowymi, a takŝe upowszechniać mediacyjne techniki rozwiązywania konfliktów pomiędzy uczniami i nawiązanie lepszej współpracy pomiędzy szkołą i rodzicami uczniów. W ramach programu prowadzone są takie działania jak: szkolenia dyrektorów wszystkich szkół warszawskich z zakresu zarządzania sytuacjami kryzysowymi i udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej, upowszechnianie wśród dyrektorów poradnika szybkiego reagowania w sytuacjach kryzysowych, tworzenie grupy szybkiego reagowania kryzysowego, szkolenia z mediacji rówieśniczych, współpraca z rodzicami, w tym z Warszawskim Forum Rodziców i Rad Rodziców. Od 2008 r. realizowany jest równieŝ projekt Bezpieczne place zabaw, polegający na uruchomieniu szkoleń dla dyrektorów szkół podstawowych i przedszkoli w zakresie organizowania i utrzymania placów zabaw odpowiadających nie tylko wymogom bezpieczeństwa, ale takŝe umoŝliwiającym rozwój psychoruchowy dzieci. W szkołach wprowadzono równieŝ inicjatywy mające na celu poprawę warunków pracy uczniów, między innymi konkurs Lekki tornister na najlepsze rozwiązania problemu cięŝkich tornistrów (od 2007); prowadzona jest społeczna kampania Wiem, co jem (upowszechnienie wzorcowych jadłospisów, tygodniowe jadłospisy na stronach internetowych szkół, szkolenia dla intendentów stołówek). Efektywniejsza współpraca Szkoły coraz częściej i szerzej współpracują w ramach programów finansowanych przez Unię Europejską (Comenius, Leonardo da Vinci) i programach dwustronnych, takich jak Deutsch-Polnisches Jugendwerk czy program Funduszu Polsko-Litewskiego. Co waŝne, w programach tych uczestniczą równieŝ szkoły zawodowe. Warszawa podpisała umowę o współpracy edukacyjnej z władzami oświatowymi Kijowa i podjęła współpracę z władzami oświatowymi Tel-Awiwu. Obejmują one projekty realizowane przez szkoły (wymiana młodzieŝy, projekty realizowane przy uŝyciu Internetu), wymianę doświadczeń związanych z zarządzaniem oświatą, doskonaleniem zawodowym nauczycieli i mierzeniem jakości pracy szkół. Warszawa współpracuje z Politechniką Warszawską i Uniwersytetem Warszawskim, organizując zajęcia popularyzujące naukę dla uczniów (wykłady, pokazy w laboratoriach, ćwiczenia). Od 2007 r. miasto wspiera organizacyjnie Festiwal Nauki i Piknik Naukowy. We wrześniu 2008 roku w 365 lekcjach Festiwalu Nauki uczestniczyło uczniów szkół podstawowych i gimnazjów, a popołudniowych wykładów wysłuchało ponad 2500 licealistów. W ramach współpracy z Uniwersytetem Warszawskim 5

6 zorganizowano Letni uniwersytet nauczycieli polonistów, w którym wzięło udział 140 polonistów z warszawskich szkół. W 2007/2008 do systemu elektronicznej rekrutacji do szkół ponadgimnazjalnych dołączyły ze swoją ofertą (na zasadzie dobrowolności) szkoły niepubliczne i szkoły z ościennych powiatów. Po raz pierwszy w 2008 r. Biuro Edukacji uzupełniło rankingi najlepszych szkół, konstruowanych do tej pory na podstawie najwyŝszych wyników w nauczaniu, o takie kryteria jak na przykład realizacja ciekawych programów w szkole. 6