Kózkowate (Coleoptera, Cerambycidae) koron drzew w d¹browach krotoszyñskich na podstawie od³owów do pu³apek Moericke go

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Kózkowate (Coleoptera, Cerambycidae) koron drzew w d¹browach krotoszyñskich na podstawie od³owów do pu³apek Moericke go"

Transkrypt

1 DOI: /v Leœne Prace Badawcze (Forest Research Papers), 2009, Vol. 70 (4): ORYGINALNA PRACA NAUKOWA Jacek Hilszczañski, Rados³aw Plewa 1 Kózkowate (Coleoptera, Cerambycidae) koron drzew w d¹browach krotoszyñskich na podstawie od³owów do pu³apek Moericke go Longhorn beetles (Coleoptera, Cerambycidae) collected in Moericke traps in oak canopies of Krotoszyn forests Abstract. The effectiveness of yellow pan traps for investigation of Cerambycidae population in oak canopies was examined. The traps located in the canopies collected 23 species of Cerambycidae, mainly flower visiting species in the subfamilies Lepturinae and Cerambycinae. Some species (i.e. Cortodera humeralis, Grammoptera ustulata, Phymatodes rufipes) were collected only in the traps, whereas others (Anoplodera sexguttata, A. rufipes, Alosterna. tabacicolor and Stenurella nigra) which were frequently observed on the ground of the forest, were collected in the traps only sporadically. Investigations with yellow pan traps were made in one season in two types of forest : managed and treated with insecticides against oak defoliators and in a managed protected buffer zone of reserve. A possible negative effect of treatments was detected only on C. humeralis. Apart from species collected during the experiment with yellow traps an additional 9 species of Cerambycidae were reared or collected in the same area between Key words: yellow pan traps, Wielkopolsko-Kujawska Lowland 1. Wstêp Liczne gatunki owadów spêdzaj¹ wiêkszoœæ ycia w koronach drzew, co wyraÿnie zaznacza siê nie tylko w lasach tropikalnych, ale tak e w strefie klimatu umiarkowanego. Pomimo to ci¹gle dostrzega siê niedostatek badañ, zw³aszcza w naszej strefie klimatycznej nad ró norodnoœci¹, ekologi¹, wymaganiami œrodowiskowymi oraz wp³ywem gospodarki leœnej na zgrupowania stawonogów zamieszkuj¹cych korony drzew (Floren et Schmidl 2008). Jedn¹ z metod pomagaj¹c¹ w tych badaniach s¹ od³owy do ró nego rodzaju pu³apek samo- ³ownych. Badania nad chrz¹szczami z wykorzystaniem pu³apek samo³ownych w koronach drzew prowadzone s¹ od koñca lat osiemdziesi¹tych XX wieku (Hutcheson 1990; 1991; Faulds et Crabtree 1995). Konstrukcje obecnie stosowanych pu³apek s¹ podobne jak w stacjonarnych pu³apkach typu Malaise, opracowanych przez Szwedów (Malaise 1937). Wykorzystywali je, z pewnymi modyfikacjami, póÿniejsi badacze: Townes (1972), Vance i in. (2003) i Newell (2008). W Polsce pierwsze badania z wykorzystaniem pu³apek samo³ownych do od³owu owadów, w tym chrz¹szczy w koronach drzew, prowadzono w drzewostanach sosnowych (Bañkowska 1993). Jedn¹ z wielu rodzin chrz¹szczy zamieszkuj¹cych strefê koron s¹ kózkowate (Cerambycidae). Jest to dobrze poznana rodzina owadów, jednak stan wiedzy na temat wielu gatunków pozostaje wci¹ niezadowalaj¹cy, dotyczy to zw³aszcza gatunków zamieszkuj¹cych ma³o dostêpne dla badaczy œrodowiska, np. górne warstwy drzewostanu. W Polsce chrz¹szcze nale ¹ce do rodziny kózkowatych od³awiano w koronach sosen za pomoc¹ ó³tych misek (pu³apki Moericke go) (Hilszczañski 1995). Wykazano odmiennoœæ zgrupowañ kózkowatych zasiedlaj¹cych korony drzew w porównaniu do zgrupowañ obserwowanych na dnie lasu. Badania owadów 1 Instytut Badawczy Leœnictwa, Zak³ad Ochrony Lasu, Sêkocin Stary, ul Braci Leœnej 3, , Raszyn, Polska Fax ; J.Hilszczanski@ibles.waw.pl

2 396 J. Hilszczañski et R. Plewa / Leœne Prace Badawcze, 2009, Vol. 70 (4): zasiedlaj¹cych górne warstwy drzewostanu okaza³y siê tak e przydatne do oceny wp³ywu zabiegów zwalczania owadów liœcio ernych na faunê owadów po ytecznych z punktu widzenia ochrony lasu (Hilszczañski 1998). Celem niniejszych badañ by³o sprawdzenie skutecznoœci pu³apek Moericke go do od³owu kózkowatych w koronach dêbów. Dodatkowo podjêto próbê oceny jakoœciowego i iloœciowego sk³adu zgrupowañ Cerambycidae zasiedlaj¹cych korony w gospodarczych drzewostanach dêbowych traktowanych insektycydami w porównaniu do nietraktowanych drzewostanów gospodarczych na obszarze otuliny rezerwatu czêœciowego. 2. Teren i metodyka badañ Badania przeprowadzono w 2008 r. na terenie Leœnictwa Smoszew w Nadleœnictwie Krotoszyn, po³o onym na Nizinie Wielkopolsko-Kujawskiej (UTM: XT72). Do badañ u yto 27 ó³tych misek o œrednicy 23 cm (pu³apka typu Moericke), z czego 9 zainstalowano w drzewostanie gospodarczym w otulinie rezerwatu czêœciowego Smoszew, a pozosta³e w drzewostanie gospodarczym poddawanym zabiegom zwalczania owadów liœcio ernych. Zabiegi przeciwko szkodnikom foliofagicznym (Tortrix viridana L. i Operophtera spp.) wykonywane by³y w maju, w latach co kilka lat, a w latach corocznie. W latach u ywano preparatu Foray, a wczeœniej: Mimic, Alfazot, Thuricide, Ekotech, Dimilin i Decis. W drzewostanie w otulinie rezerwatu dominowa³y dêby: Quercus robur L. i Q. petraea (Matt.) Liebl. IiIIklasy bonitacji, w wieku ok. 150 lat, w dolnym piêtrze wystêpowa³ grab pospolity Carpinus betulus L. w wieku ok. 100 lat. Zwarcie drzewostanów by³o umiarkowane, a zadrzewienie wynosi³o oko³o 1,0. Drzewostany gospodarcze zlokalizowane by³y w odleg³oœci ok. 500 m od otuliny rezerwatu, charakteryzowa³y siê podobnym sk³adem gatunkowym, bonitacj¹ i wiekiem oraz nieco ni szym zwarciem i zadrzewieniem (ok. 0,6). Pojedynczo w obu drzewostanach wystêpowa³y: œwierk pospolity Picea abies (L.) H. Karst., buk zwyczajny Fagus sylvatica L., wi¹z Ulmus spp. i olsza czarna Alnus glutinosa (L.) Gaertn. Oba drzewostany znajdowa³y siê na siedlisku Lœw. W 2008 r. wywieszono w drzewostanach pu³apki. Pu³apki zlokalizowane zosta³y w miejscach nas³onecznionych, w warstwie koron, na wysokoœci od 15 do 25 m i w odleg³oœci ok. 150 m jedna od drugiej. Wype³nione by³y w ok. 1/3 objêtoœci roztworem glikolu z wod¹ z dodatkiem detergentu. Pu³apki zawieszone zosta³y 14 IV, a kontrole przeprowadzono w trzech terminach: 28 V, 19 VI oraz 22 VII. Od³owione kózkowate zosta³y oznaczone do gatunku. Uk³ad systematyczny gatunków przyjêto za Danilevskym (2008). Przeprowadzono analizê statystyczn¹ (ANOVA) wyników od³owów kózkowatych w celu sprawdzenia ró nic pomiêdzy porównywanymi drzewostanami. Zastosowano pakiet STATISTICA. W trakcie pobytów na terenie Nadleœnictwa Krotoszyn w latach pobierano tak e materia³ do hodowli, prowadzono od³owy i obserwacje kózkowatych na materiale lêgowym oraz na kwiatach na terenie leœnictw Smoszew i Soko³ówka. W sierpniu i wrzeœniu 2008 roku przeprowadzono tak e od³owy do 3 tzw. pu³apek piwnych, czyli butelek typu pet (1,5 l) z wyciêtym w górnej czêœci z boku otworem (7 7 cm), zawieraj¹cych sfermentowane piwo z dodatkiem cukru i soli. Zebrane okazy zosta³y zdeponowane w zbiorze Instytutu Badawczego Leœnictwa w Sêkocinie Starym. 4. Wyniki i dyskusja Sk³ad gatunkowy i liczebnoœæ zgrupowañ Cerambycidae W okresie od 14 IV do 22 VII, do 27 pu³apek, tzn. w ci¹gu 2673 pu³apko-dni, od³owiono ³¹cznie 195 osobników Cerambycidae, nale ¹cych do 23 gatunków (tab. 1). Liczba od³owionych kózkowatych wyraÿnie wskazuje na wiêksze zagêszczenie tych chrz¹szczy w otulinie rezerwatu (ryc. 1), natomiast sk³ad gatunkowy od³owionych Cerambycidae w przypadku obu drzewostanów jest bardzo podobny (tab. 1). Najwiêcej osobników w strefie koron pojawi³o siê w pierwszym i drugim okresie kontrolnym (do 19 czerwca). Od³owy w tym czasie kszta³towa³y siê na poziomie 2,6 osobnika Cerambycidae na dobê. W nastêpnym okresie liczba ta wyraÿnie spad³a (koniec czerwca i lipiec). Najmniej imagines od³awia³o siê pod koniec okresu wegetacyjnego, poni ej jednego osobnika na dobê (ryc. 2). W pu³apki od³awia³y siê g³ównie gatunki z podrodziny Lepturinae i czêœæ z Cerambycinae. Du a liczba od³awianych w kwietniu i maju imagines zwi¹zana jest z kwitnieniem dêbów, np. w tym czasie czêœæ antofilnych gatunków kózkowatych (Cortodera humeralis, Phymatodes rufipes, Grammoptera spp.) penetruje korony drzew w poszukiwaniu pokarmu. Analiza wariancji (p<0,05) wyraÿnie wskazuje, e dwa gatunki, C. humeralis i Pseudovadonia livida wp³ywaj¹ na ró nice w od³owach kózkowatych pomiêdzy badanymi drzewostanami (tab. 2, ryc. 1). Ró nice te zwi¹zane s¹ z liczniejszym wystêpowaniem tych antofilnych gatunków w otulinie rezerwatu. Istotna ró nica w liczbie od³owio-

3 J. Hilszczañski et R. Plewa / Leœne Prace Badawcze, 2009, Vol. 70 (4): Tabela 1. Liczby osobników poszczególnych gatunków Cerambycidae od³owionych do ó³tych misek w otulinie rezerwatu Smoszew (R) i w drzewostanie gospodarczym (G) Table 1. Cerambycids collected in yellow pan traps in the reserve buffer zone Smoszew (R) and in a managed forest (G) Termin zbioru Date Razem Podrodzina/gatunek % Total Subfamily/species 28 V 19 VI 22 VII R/G R/G R/G R/G R/G Lepturinae Cortodera femorata (F.) -/- 1/- -/- 1/- 0,83/- Cortodera humeralis (Schall.) 56/20 16/3 -/- 72/23 59,50/31,08 Grammoptera abdominalis (Steph.) 8/4 2/3 -/- 10/7 8,26/9,46 Grammoptera ruficornis (F.) 1/5 -/- -/- 1/5 0,83/6,76 Grammoptera ustulata (Schall.) 2/6 7/6 -/- 9/12 7,44/16,22 Alosterna tabacicolor (De Geer) -/1 1/1 -/- 1/2 0,83/2,70 Pseudovadonia livida (F.) -/- -/- 5/- 5/- 4,13/- Anoplodera rufipes (Schall.) 1/- -/1 -/- 1/1 0,83/1,35 Anoplodera sexguttata (F.) -/- 1/- -/- 1/- 0,83/- Stictoleptura scutellata (F.) -/- -/- 1/- 1/- 0,83/- Stenurella melanura (L.) -/- -/- 2/3 2/3 1,65/4,05 Stenurella nigra (L.) -/- -/- 1/- 1/- 0,83/- Necydalinae Necydalis major L. -/- -/- -/3 -/3 -/4,05 Cerambycinae Axinopalpis gracilis (Kryn.) -/- -/1 -/- -/1 -/1,35 Molorchus minor (L.) 1/1 1/- -/2 2/3 1,65/4,05 Phymatodes (Phymatodes) testaceus (L.) -/- -/- 1/- 1/- 0,83/- Phymatodes (Phymatodellus) rufipes (F.) 6/3 3/2 -/- 9/5 7,44/6,76 Phymatodes (Poecilium) alni (L.) 1/- -/- -/- 1/- 0,83/- Xylotrechus antilope (Schönh.) -/- -/- -/1 -/1 -/1,35 Lamiinae Leiopus linnei Wallin, Nylander et -/- 1/2 1/1 2/3 1,65/4,05 Kvamme Exocentrus adspersus (Muls.) -/- 1/- -/- 1/- 0,83/- Saperda scalaris (L.) -/- -/1 -/1 -/2 -/2,70 Oberea linearis (L.) -/- -/3 -/- -/3 -/4,05 Suma /Total 76/40 34/23 11/11 121/74 100/100 Cerambycidae R G Cortodera humeralis R G œrednia mean œrednia ± b³¹d stand. mean ± std error œrednia ± odch. stand mean ± std deviation Rycina 1. Liczebnoœæ Cerambycidae i C. humeralis w otulinie rezerwatu Smoszew (R) i w drzewostanie gospodarczym (G) Figure 1. Abundance of Cerambycidae and C. humeralis in the Smoszew reserve buffer zone (R) and in a managed forest (G)

4 398 J. Hilszczañski et R. Plewa / Leœne Prace Badawcze, 2009, Vol. 70 (4): Tabela 2. Wyniki analizy wariancji dla taksonów Cerambycidae od³owionych w koronach otuliny rezerwatu Smoszew oraz drzewostanów gospodarczych Table 2. Summary of ANOVA results for Cerambycidae collected in the crown layer of the Smoszew reserve buffer zone and managed forest Zmienna Variable df MS SS df MS F p Cerambycidae 1 522, , , , , C. humeralis 1 271, , , , , P. livida 1 1,8519 4, , , , Rycina 2. Œrednia liczba osobników (N) Cerambycidae od³owionych na dobê na jedn¹ pu³apkê w trzech terminach kontroli w otulinie rezerwatu Smoszew (R) i w drzewostanie gospodarczym (G) Figure 2. Daily average number (N) of Cerambycidae adults collected per yellow pan trap in three control periods in the Smoszew reserve buffer zone (R) and a managed forest (G) nych osobników C. humeralis pomiêdzy otulin¹ rezerwatu i drzewostanem gospodarczym najbardziej widoczna jest w pierwszym okresie od³owów (ryc. 2). Imagines C. humeralis, zw³aszcza w okresie kwitnienia dêbów, koncentruj¹ siê w koronach drzew i praktycznie nie s¹ spotykane na dnie lasu. Istnieje prawdopodobieñstwo, e wykonywane w maju zabiegi zwalczania owadów liœcio ernych, przede wszystkim te z wykorzystaniem nieselektywnych preparatów kontaktowych, mog³y mieæ wp³yw na œmiertelnoœæ postaci dojrza³ych tego gatunku. Potwierdzeniem takiego wp³ywu by³yby bezpoœrednie obserwacje œmiertelnoœci owadów po zabiegach. Przy niskiej liczbie zastosowanych pu³apek nie mo na jednak wykluczyæ wp³ywu innych czynników na liczebnoœæ od³owionych kózkowatych, np. ró nic w umiejscowieniu i nas³onecznieniu poszczególnych pu³apek. Do pu³apek, pomimo efektu wabi¹cego dla gatunków antofilnych, od³awia³y siê nieliczne osobniki gatunków takich jak: Anoplodera sexguttata, A. rufipes, Alosterna tabacicolor czy Stenurella nigra, pospolitych lub czêstych na dnie lasu na kwiatach roœlin z rodziny baldaszkowatych. Œwiadczy to o zdecydowanym preferowaniu przez te gatunki ni szych warstw drzewostanu. Do pu³apek od³owiono tak e gatunki, które w stadium dojrza³ym w ogóle nie pobieraj¹ pokarmu lub pobieraj¹ pokarm inny ni py³ek, np. m³od¹ korowinê dêbow¹ czy liœcie. Nale ¹ tu gatunki z podrodziny Lamiinae i czêœæ gatunków nale ¹cych do Cerambycinae. Obecnoœæ osobników tych gatunków w pu³apkach jest raczej przypadkowa. Mo na jednak za³o yæ, e zastosowanie innego rodzaju pu³apek, np. barierowych lub typu Sante (Newell 2008) znacznie zwiêkszy³oby skutecznoœæ od³owu w odniesieniu do tej grupy kózkowatych. Porównuj¹c niniejsze badania z podobnymi wykonanymi w ubogich drzewostanach sosnowych (Hilszczañski 1995), widaæ wyraÿnie wiêksze zró nicowanie gatunkowe fauny koron dêbów. Zwi¹zane jest to z ogólnie liczniejszym zgrupowaniem kózkowatych zasiedlaj¹cych dêby, zapewne tak e z wiekiem drzewostanu oraz obecnoœci¹ w drzewostanie innych drzew i krzewów. Badania nad chrz¹szczami saproksylicznymi w koronach drzew, wykonywane przy wykorzystaniu ró nych pu³apek wolnowisz¹cych wskazuj¹, e s¹ one dobrym narzêdziem do oceny populacji owadów saproksylicznych, np. pod wzglêdem wymagañ œrodowiskowych, gdy charakterystyka od³owionych owadów wyraÿnie koresponduje z charakterem otoczenia (iloœæ drewna, drzewa martwe, ywe, nas³onecznienie, gatunki drzew itp.) (Sverdrup-Thygeson et Birkemoe 2008). Przegl¹d wybranych gatunków Kózkowate od³owione w ó³te miski Cortodera humeralis (Schall.) Gatunek doœæ rzadko spotykany. Znany g³ównie ze œrodkowej i po³udniowej Polski. Larwa rozwijaæ siê mo e w spêkaniach korowiny w partii odziomkowej lub p³ytko w glebie pod mchem. Imagines pojawiaj¹ siê bardzo wczeœnie i pobieraj¹ pokarm w postaci py³ku z ró nych gatunków drzew liœciastych (Burakowski et al. 1990). Z uzyskanych wyników widaæ, e gatunek ten w badanych drzewostanach jest bardzo liczny w strefie koron, gdzie imagines przeprowadzaj¹ er uzupe³niaj¹cy na kwiatostanach dêbu. W trakcie lustracji drzewo-

5 J. Hilszczañski et R. Plewa / Leœne Prace Badawcze, 2009, Vol. 70 (4): stanów pod k¹tem wystêpowania kózkowatych na dnie drzewostanu nie uda³o siê zaobserwowaæ ani jednego osobnika C. humeralis. Grammoptera ustulata (Schall.) Gatunek bardzo rzadko spotykany, czêstszy jedynie na po³udniu i miejscami w œrodkowej Polsce. Uznawany za relikt lasów pierwotnych (Gutowski 2004). Imagines penetruj¹ górne partie drzewostanów w poszukiwaniu pokarmu i materia³u lêgowego. Czêœciej schodz¹ do dna lasu ni poprzedni gatunek, korzystaj¹c z py³ku kwiatowego g³ogów lub baldaszkowatych (Umbelliferae). Dotychczasowe stwierdzenia tego gatunku na Nizinie Wielkopolsko-Kujawskiej mia³y miejsce w latach piêædziesi¹tych i dziewiêædziesi¹tych XX wieku (Œliwiñski et Lessaer 1970; Najbar 1998). Stictoleptura scutellata (F.) Gatunek w Polsce znany g³ównie z po³udnia kraju i z terenów wy ynnych, na ni u sporadycznie po³awiany. Pierwsze dane z Niziny Wielkopolsko-Kujawskiej pochodz¹ sprzed II wojny œwiatowej (Burakowski et al. 1990), a ostatnie z agowskiego Parku Krajobrazowego (Luterek et al. 2002). Niedawno stwierdzony tak e na Pojezierzu Pomorskim w okolicach Elbl¹ga w dziupli bukowej podczas badañ chrz¹szczy saproksylofilnych (Byk et Byk 2004). Prawdopodobnie zasiêg tego gatunku w Polsce pokrywa siê z zasiêgiem buka zwyczajnego. Larwy tego gatunku rozwijaj¹ siê g³ównie w martwych czêœciach ywych drzew. Imagines s¹ konsumentami py³ku kwiatowego. Anoplodera rufipes (Schall.) Gatunek wykazywany w³aœciwie z terenu ca³ego kraju, z wyj¹tkiem wy szych terenów górskich. Dok³adny rozwój stadiów przedimaginalnych dotychczas nie jest poznany, ale przypuszcza siê, e gatunek jest zwi¹zany z drzewami liœciastymi (Burakowski et al. 1990). Imagines od ywiaj¹ siê py³kiem roœlin baldaszkowatych, spotykano je tak e na kwiatostanach dêbowych. Wystêpuje lokalnie i zazwyczaj pojedynczo. W Krotoszynie obserwowany doœæ czêsto na dnie drzewostanu. Jest to drugie pewne stanowisko na Nizinie Wielkopolsko-Kujawskiej zanotowane od ponad pó³ wieku. Anoplodera sexguttata (F.) Gatunek rzadziej spotykany od poprzedniego. Na terenie kraju znany z pojedynczych stanowisk. Imagines wystêpuj¹ w œwietlistych drzewostanach dêbowych i bukowych. Rozwój larw przebiega w zmursza³ym drewnie dêbów (Burakowski et al. 1990). Imagines od ywiaj¹ siê py³kiem ró nych roœlin leœnych, w tym tak e baldaszkowatych. Przeprowadzone badania wskazuj¹, e gatunek preferuje dno lasu, gdzie doœæ licznie wystêpowa³ na baldaszkowatych, natomiast w koronach drzew od³awiany by³ pojedynczo. Jedyne stanowiska tego gatunku na Nizinie Wielkopolsko-Kujawskiej to Dziewicza Góra ko³o Poznania (Tomalak 1984), a tak e Uroczysko Warta (Zieliñski 2003). Necydalis major L. Gatunek znajdowany na terenie ca³ego kraju, ale niezbyt licznie. Larwy rozwijaj¹ siê w twardzieli drewna liœciastego, dr¹ ¹c pod³u ne chodniki. Podczas badañ, liczne erowiska stwierdzono na grabie pospolitym. Imagines odwiedzaj¹ kwiaty, dlatego prawdopodobnie mog³y byæ wabione do ó³tych misek. Axinopalpis gracilis (Kryn.) Gatunek bardzo rzadko spotykany i po³awiany. Zwi¹zane jest to z trybem ycia, najczêœciej w koronach drzew. Ostatnie stwierdzenia w Polsce to: Nizina Wielkopolsko-Kujawska (Królik 1992; Najbar 1998; Majewski et Czerwiñski 1999; Ja³oszyñski et al. 2005; Mokrzycki et al. 2008), Wy yna Ma³opolska i Nizina Mazowiecka (Mi³kowski 2002) oraz Beskid Wschodni (Trzeciak 2005; Olbrycht et al. 2006). Pozosta³e dane pochodz¹ sprzed ponad 50 lat (Burakowski et al. 1990). Wed³ug powy szych danych literaturowych A. gracilis preferuje samotne dêby lub ich ma³e izolowane grupy, a tak e silnie przerzedzone, nas³onecznione d¹browy. W Leœnictwie Smoszew zosta³ od³owiony w zwartym drzewostanie w czêœci gospodarczej, co œwiadczy o zdecydowanym preferowaniu w takich warunkach nas³onecznionej górnej strefy drzewostanu. Phymatodes (Phymatodellus) rufipes (F.) Gatunek ten nale y do wielkich rzadkoœci w Polsce, doniesienia z terenu Niziny Wielkopolsko-Kujawskiej pochodz¹ z pocz¹tku XX wieku (Burakowski et al. 1990). Wed³ug Gutowskiego (2004) przypuszczalnie wymar³y na terenie kraju. W 2004 roku znaleziony na Wy ynie Ma³opolskiej w Bia³obrzegach k. Radomia (We³nicki, w przygotowaniu), a nastêpnie tak e w Puszczy Kozienickiej (Mi³kowski et al. 2008). Larwy tego gatunku rozwijaj¹ siê w cienkich, g³ównie dêbowych, ga³¹zkach w koronach drzew. Wed³ug niniejszych badañ najliczniejszy pojaw tego gatunku przypada na maj, kiedy kwitn¹ dêby, czyli dostêpna jest baza pokarmowa dla imagines. Leœnictwo Smoszew w Nadleœnictwie Krotoszyn jest drugim po Bia³obrzegach stanowiskiem jego pewnego wystêpowania w Polsce. Oberea linearis (L.) Gatunek znany prawie z ca³ego kraju. Miejscami liczniejszy i systematycznie ³owiony. W Leœnictwie Smoszew, z powodu braku leszczyny zwyczajnej (Corylus avellana L.), jego g³ównej roœliny ywicielskiej, na terenie badañ, warunki do rozwoju znajduje prawdopo-

6 400 J. Hilszczañski et R. Plewa / Leœne Prace Badawcze, 2009, Vol. 70 (4): dobnie na grabie pospolitym. O. linearis zasiedla m³ode pêdy, nie przynosz¹c znacz¹cych strat dla drzewostanów. Postacie doskona³e s¹ bardzo lotne, st¹d ich obecnoœæ wysoko w koronach drzew. Leiopus linnei Wallin, Nylander et Kvamme Gatunek ostatnio wydzielony, jako bliÿniaczy, z L. nebulosus (L.) (Wallin et al. 2009). W materia³ach od³owionych do ó³tych misek (5 samic) oraz wyhodowanych z ga³êzi dêbowych (Soko³ówka, 20 osobników ex cult. V VI 2007) wszystkie osobniki Leiopus sp. nale a³y do gatunku L. linnei. Kózkowate pozyskane w trakcie hodowli, lustracji terenowych lub do pu³apek z przynêt¹ piwn¹ Prionus coriarius (L.) Imago od³owiono na liœciu dêbu (Jasne Pole, 1 exx. VII 2009; leg. R. Plewa). Rhagium (Megarhagium) sycophanta (Schrank) Imago od³owiono na pniaku dêbowym (Smoszew, 1 exx. 07 VI 2006; leg. J. Hilszczañski). Tetropium gabrieli Weise Wyhodowany z modrzewia europejskiego (Soko³ówka, 2 exx. V 2007; leg. J. Hilszczañski). Pyrrhidium sanguineum (L.) Imagines od³owiono na œciêtym pniaku dêbowym (Chwaliszew, 6 exx. V 2009; leg. R. Plewa). Anaglyptus mysticus (L.) Wyhodowany z czêœci obwodowej przesuszonego, martwego graba o œrednicy ok. 30 cm (Soko³ówka, 3 exx. 10 I 2009; leg. J. Hilszczañski), silnie zasiedlonego na ca³ym przekroju przez N. major. Plagionotus detritus (L.) Obserwowany na pniach zamar³ych dêbów, wyhodowany z ga³êzi dêbowych (Soko³ówka, 3 exx. 8 III 2006, ex cult. V 2006; leg. J. Hilszczañski). Od³owiony tak e do pu³apek piwnych (Smoszew, 10 exx. 23 VII 10 X 2008). Gatunek rozwijaj¹cy siê g³ównie na strza³ach dêbowych, zw³aszcza charakteryzuj¹cych siê grub¹ korowin¹. Obecnoœæ w pu³apkach zapachowych œwiadczy o wabieniu imagines przez fermentuj¹ce, s³odzone piwo. Do pu³apek piwnych, oprócz P. detritus, od³owi³ siê jeszcze tylko jeden gatunek kózkowatych X. antilope (2 exx.). Chlorophorus herbstii (Brahm) Znaleziony w pu³apce barierowej typu IBL-2 (Soko³ówka, 1ex. VI 2007; leg. J. Hilszczañski). W badanym terenie rozwija siê prawdopodobnie na leszczynie zwyczajnej. Clytus tropicus (Panz.) Od³owiony na s¹gach dêbowych (Soko³ówka, 8 exx. 10 VI 2008; leg. J. Hilszczañski). Gatunek ten na Nizinie Wielkopolsko-Kujawskiej zosta³ stwierdzony przed I wojn¹ œwiatow¹ oraz w 1959 roku (na podstawie jednego okazu od³owionego przez T. Sawkiewicza) i od tego czasu nie by³ wykazywany (Œliwiñski et Lessaer 1970). Exocentrus punctipennis Muls. et Guill. Wyhodowany z cienkich, martwych ga³¹zek wi¹zu Ulmus sp. zebranych 08 III 2006 (Soko³ówka, 1 exx. V 2006; leg. J. Hilszczañski). 5. Wnioski a) Pu³apki Moericke ego z powodzeniem mog¹ byæ wykorzystywane do oceny sk³adu gatunkowego i liczebnoœci populacji antofilnych gatunków kózkowatych zamieszkuj¹cych korony dêbów. b) Pomimo wabi¹cych w³aœciwoœci ó³tych misek, czêœæ antofilnych gatunków kózkowatych wystêpuj¹cych w drzewostanach dêbowych, lecz zwi¹zanych z dnem lasu tylko sporadycznie, by³a od³awiana w pu³apki rozmieszczone w koronach drzew. c) Zabiegi chemicznego ograniczania fitofagów zwi¹zanych z dêbami mog¹ wp³ywaæ na populacje niektórych gatunków kózkowatych (np. C. humeralis) wystêpuj¹cych w koronach drzew. Podziêkowania Pragniemy z³o yæ serdeczne podziêkowania dr. in. Tomaszowi Jab³oñskiemu za udostêpnienie zebranych materia³ów oraz pomoc w statystycznej analizie wyników; Wojciechowi Janiszewskiemu i dr. in. Tomaszowi Jaworskiemu za pomoc w pracach terenowych; pracownikom Nadleœnictwa Krotoszyn za pomoc i umo liwienie prowadzenia badañ w urokliwych lasach krotoszyñskich. Literatura Bañkowska R Species composition and structure of pine forest fauna in Poland. Introduction. Fragmenta Fauninstica, 36(1): Burakowski B., Mroczkowski M., Stefañska J Chrz¹szcze Coleoptera, Cerambycidae i Bruchidae. Katalog fauny Polski. Warszawa, PWN, XXIII, 15, 312 ss.

7 J. Hilszczañski et R. Plewa / Leœne Prace Badawcze, 2009, Vol. 70 (4): Byk A., Byk S Chrz¹szcze saproksylofilne próchnowisk rezerwatu Dêby w Krukach Pas³êckich. Parki Narodowe i Rezerwaty Przyrody, 23(4): Danilevsky M.L Systematic list of Longhorn Beetles (Coleoptera, Cerambycoidea) of Europe. ( cerambycidae.net/). Dostêp z dnia Faulds W., Crabtree R A system for using a Malaise trap in the forest canopy. New Zealand Entomologist, 18: Floren A., Schmidl J. (eds) Canopy Arthropod Research in Europe. Basic and applied studies from the high frontier. Bioform, 576 ss. Gutowski J.M Kózkowate (Cerambycidae). [w:] Fauna Polski charakterystyka i wykaz gatunków (W. Bogdanowicz, E. Chudzicka, I. Pilipiuk i E. Skibiñska, red.). Warszawa, Muzeum i Instytut Zoologii PAN, Warszawa, 1: 49 53, Hilszczañski J Badania nad kózkowatymi (Coleoptera, Cerambycidae) zwi¹zanymi z warstw¹ koron drzewostanów sosnowych, przy u yciu pu³apek Moericke go. Wiadomoœci Entomologiczne, 14(4): Hilszczañski J. 1998: The effect of Pesticides Applied Aerially to forest Stands on Four Species of Native Hymenopterous Parasitoids. Proc. Population Dynamics, Impacts, and Integrated Management of Forest Defoliating Insects. USDA Forest Service General Technical Report, NE-247: Hutcheson J. A Characterisation of terrestrial insect communities using quantified, Malaise trapped Coleoptera. Ecological Entomology, 15(2): Hutcheson J. A Malaise trap collection jar: a cheap simple modification. New Zealand Entomologist, 14: Ja³oszyñski P., Konwerski Sz., Majewski T., Mi³kowski M., Ruta R., uk K Nowe stanowiska przekrasków (Coleoptera: Cleridae) w Polsce. Wiadomoœci Entomologiczne, 24(4): Królik R Nowe stanowisko Axinopalpis gracilis (Krynicki, 1832) (Coleoptera, Cerambycidae) w Polsce. Wiadomoœci Entomologiczne, 11: 60. Majewski T., Czerwiñski S Nowe stanowisko, uwagi o biologii i opis poczwarki Axinopalpis gracilis (Krynicki, 1832) (Coleoptera: Cerambycidae). Wiadomoœci Entomologiczne, 17(3 4): Malaise R A new insect-trap. Entomologisk Tidskrift, 58: Mi³kowski M Wystêpowanie Axinopalpis gracilis (Krynicki, 1832) (Coleoptera: Cerambycidae) na Równinie Radomskiej. Wiadomoœci Entomologiczne, 20(3 4): Mi³kowski M., Pi¹tek W., Tatur-Dytkowski J Nowe dla Puszczy Kozienickiej i rzadko spotykane gatunki Cerambycidae (Coleoptera). Wiadomoœci Entomologiczne, 27(1): Mokrzycki T., Byk A., Borowski J Rzadkie i reliktowe saproksyliczne chrz¹szcze (Coleoptera) starych dêbów Rogaliñskiego Parku Krajobrazowego. Parki Narodowe i Rezerwaty Przyrody, 27(4): Najbar B Kózkowate (Coleoptera, Cerambycidae) Ziemi Lubuskiej. Przegl¹d Przyrodniczy, 9, 4: Newell P Pileated woodpeckers (Dryocopus pileatus) and saproxylic beetles in partial cut and uncut bottomland hardwood forests. Praca doktorska, University of New Brunswick, 96 ss. Olbrycht T., Bury J., Babula P Kózkowate (Coleoptera, Cerambycidae) okolic añcuta. Zeszyty Naukowe Po³udniowo-Wschodniego Oddzia³u Polskiego Towarzystwa In ynierii Ekologicznej z siedzib¹ w Rzeszowie i Polskiego Towarzystwa Gleboznawczego Oddzia³ w Rzeszowie, 7: Sverdrup-Thygeson A., Birkemoe T What window traps can tell us: effects of placement, forest openness and beetle reproduction in retention trees. Journal of Insect Conservation, 13(2): Œliwiñski Z., Lessaer M Materia³y do poznania kózek Polski (Coleoptera, Cerambycidae) ze szczególnym uwzglêdnieniem Bieszczadów Zachodnich. Rocznik Muzeum Górnoœl¹skiego w Bytomiu, Ser. Przyroda, 5: Tomalak M Zgrupowania kózkowatych i kornikowatych (Coleoptera; Cerambycidae, Scolytidae) w siedliskowych typach lasu Dziewiczej Góry. Badania Fizjograficzne nad Polsk¹ Zachodni¹, Seria C Zoologia, 34: Townes H A lightweight malaise trap. Entomological News, 83: Trzeciak A Nowe stanowisko Axinopalpis gracilis (Krynicki, 1832) (Coleoptera: Cerambycidae) w Polsce. Wiadomoœci Entomologiczne, 24(1): 53. Wallin H., Nylander U., Kvamme T Two sibling species of Leiopus Audinet-Serville, 1835 (Coleoptera: Cerambycidae) from Europe: L. nebulosus (Linnaeus, 1758) and L. linnei sp. nov. Zootaxa, 2010: Vance C. C., Kirby K. R., Malcolm J. R., Smith S. M Community composition of longhorned beetles (Coleoptera: Cerambycidae) in the canopy and understory of sugar maple and white pine stands in south-central Ontario. Environmental Entomology, 32(5): Praca zosta³a z³o ona r. i po recenzjach przyjêta r. 2009, Instytut Badawczy Leœnictwa

Nowe dla Puszczy Kozienickiej i rzadko spotykane gatunki Cerambycidae (Coleoptera)

Nowe dla Puszczy Kozienickiej i rzadko spotykane gatunki Cerambycidae (Coleoptera) Wiad. entomol. 27 (1): 17-22 Poznań 2008 Nowe dla Puszczy Kozienickiej i rzadko spotykane gatunki Cerambycidae (Coleoptera) Rare and new long horn beetles (Coleoptera: Cerambycidae) in the Kozienice Forest

Bardziej szczegółowo

Materiały do poznania kózkowatych (Coleoptera: Cerambycidae) Borów Zielonogórskich

Materiały do poznania kózkowatych (Coleoptera: Cerambycidae) Borów Zielonogórskich Acta entomologica silesiana Vol. 23 (online 004): 1 6 ISSN 1230-7777, ISSN 2353-1703 (online) Bytom, April 8, 2015 Materiały do poznania kózkowatych (Coleoptera: Cerambycidae) Borów Zielonogórskich Marcin

Bardziej szczegółowo

Kózkowate (Coleoptera: Cerambycidae) południowej części Załęczańskiego Parku Krajobrazowego

Kózkowate (Coleoptera: Cerambycidae) południowej części Załęczańskiego Parku Krajobrazowego Acta entomologica silesiana Vol. 19, 2011: 79 84 ISSN 1230-7777 Bytom, December 30, 2011 Kózkowate (Coleoptera: Cerambycidae) południowej części Załęczańskiego Parku Krajobrazowego Le c h Ka r p i ń s

Bardziej szczegółowo

Kwietnica okaza³a Protaetia speciosissima (Scopoli, 1786) (Coleoptera: Scarabaeidae) chroniony gatunek saproksyliczny drzewostanów dêbowych w Polsce

Kwietnica okaza³a Protaetia speciosissima (Scopoli, 1786) (Coleoptera: Scarabaeidae) chroniony gatunek saproksyliczny drzewostanów dêbowych w Polsce DOI: 1.2478/frp-214-21 ORYGINALNA PRACA NAUKOWA Leœne Prace Badawcze (Forest Research Papers), Wrzesieñ (September) 214, Vol. 75 (3): 225 229 Kwietnica okaza³a Protaetia speciosissima (Scopoli, 1786) (Coleoptera:

Bardziej szczegółowo

Zeszyt 7 rok 2006 * I. WSTĘP

Zeszyt 7 rok 2006 * I. WSTĘP Południowo-Wschodni Oddział Polskiego Towarzystwa InŜynierii Ekologicznej z siedzibą w Rzeszowie Polskie Towarzystwo Gleboznawcze, Oddział w Rzeszowie Zeszyty Naukowe Zeszyt 7 rok 2006 * TOMASZ OLBRYCHT

Bardziej szczegółowo

Białystok, Rotmanka. listopad 2011 r.

Białystok, Rotmanka. listopad 2011 r. Białystok, Rotmanka. listopad 2011 r. Zgniotek szkarłatny Cucujus haematodes ERICHSON, 1845 (Coleoptera, Cucujidae) w zagospodarowanej części Puszczy Białowieskiej DR INŻ. SŁAWOMIR ZIELIŃSKI PRACOWNIA

Bardziej szczegółowo

Kózkowate (Coleoptera: Cerambycidae) Lasu Strachocińskiego we Wrocławiu zebrane w latach

Kózkowate (Coleoptera: Cerambycidae) Lasu Strachocińskiego we Wrocławiu zebrane w latach ROCZNIK MUZEUM GÓRNOŚLĄSKIEGO W BYTOMIU PRZYRODA Vol. 23 (online 003): 1 19 ISSN 0068-466X, eissn 2451-0467 (online) Bytom, 31.08.2017 Wojciech T. Szczepański 1, Wiesław Szczepański 2, Szymon Czerwiński

Bardziej szczegółowo

Kózkowate (Coleoptera: Cerambycidae) z kolekcji dr. Bolesława BURAKOWSKIEGO zebrane podczas wyprawy entomologicznej do Rumunii

Kózkowate (Coleoptera: Cerambycidae) z kolekcji dr. Bolesława BURAKOWSKIEGO zebrane podczas wyprawy entomologicznej do Rumunii Wiad. entomol. 33 (2) 126138 Poznań 2014 Kózkowate (Coleoptera: Cerambycidae) z kolekcji dr. Bolesława BURAKOWSKIEGO zebrane podczas wyprawy entomologicznej do Rumunii Longhorn beetles (Coleoptera: Cerambycidae)

Bardziej szczegółowo

Inwentaryzacja zieleni zał. nr 2

Inwentaryzacja zieleni zał. nr 2 Nazwa polska Nazwa łacińska śr. pnia (cm) wys. śr. 1 Dąb szypułkowy Quercus robur 297 18 14 stan dobry, wskazane do przeprowadzenia 2 Grab zwyczajny Carpinus betulus 155 12 10 stan dobry, wskazane do przeprowadzenia

Bardziej szczegółowo

SPRAWOZDANIE SERWISOWE NR 3 UWAGI:

SPRAWOZDANIE SERWISOWE NR 3 UWAGI: SPRAWOZDANIE SERWISOWE NR 3 UWAGI: 1. Informacje na temat monitoringu Żywiaka chlebowca (Stegobium paniceum) oraz wpływu zabiegu chemicznego na aktywność szkodników, znajdują się w podsumowaniu raportu.

Bardziej szczegółowo

3.2 Warunki meteorologiczne

3.2 Warunki meteorologiczne Fundacja ARMAAG Raport 1999 3.2 Warunki meteorologiczne Pomiary podstawowych elementów meteorologicznych prowadzono we wszystkich stacjach lokalnych sieci ARMAAG, równolegle z pomiarami stê eñ substancji

Bardziej szczegółowo

Wstęp. European bladdernut Staphylea pinnata L. as the host plant of the longhorn beetles (Coleoptera, Cerambycidae)

Wstęp. European bladdernut Staphylea pinnata L. as the host plant of the longhorn beetles (Coleoptera, Cerambycidae) 137 ROCZNIKI BIESZCZADZKIE 26 (2018) str. 137 144 Tomasz Olbrycht 1, Andrzej Trzeciak 2 Received: 28.03.2018 1 Katedra Agroekologii, Wydział Biologiczno-Rolniczy Reviewed: 9.05.2018 Uniwersytet Rzeszowski

Bardziej szczegółowo

Powszechność nauczania języków obcych w roku szkolnym

Powszechność nauczania języków obcych w roku szkolnym Z PRAC INSTYTUTÓW Jadwiga Zarębska Warszawa, CODN Powszechność nauczania języków obcych w roku szkolnym 2000 2001 Ö I. Powszechność nauczania języków obcych w różnych typach szkół Dane przedstawione w

Bardziej szczegółowo

Metodyka zwalczania pachówki strąkóweczki występującej na grochu przy wykorzystaniu sygnalizacji pojawienia się szkodnika

Metodyka zwalczania pachówki strąkóweczki występującej na grochu przy wykorzystaniu sygnalizacji pojawienia się szkodnika Metodyka zwalczania pachówki strąkóweczki występującej na grochu przy wykorzystaniu sygnalizacji pojawienia się szkodnika dr Piotr Szafranek Praca została wykonana w ramach zadania 1.15: Aktualizacja istniejących

Bardziej szczegółowo

Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej OS-7 Sprawozdanie o ochronie przyrody i krajobrazu za rok 2009 Stan w dniu 31 XII

Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej OS-7 Sprawozdanie o ochronie przyrody i krajobrazu za rok 2009 Stan w dniu 31 XII G ÓWNY URZ D STATYSTYCZNY, al. Niepodleg³oœci 208, 00-925 Warszawa www.stat.gov.pl Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej Portal sprawozdawczy GUS www.stat.gov.pl Numer identyfikacyjny REGON OS-7 Sprawozdanie

Bardziej szczegółowo

Krótka informacja o instytucjonalnej obs³udze rynku pracy

Krótka informacja o instytucjonalnej obs³udze rynku pracy Agnieszka Miler Departament Rynku Pracy Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Spo³ecznej Krótka informacja o instytucjonalnej obs³udze rynku pracy W 2000 roku, zosta³o wprowadzone rozporz¹dzeniem Prezesa

Bardziej szczegółowo

Program ekologicznego w Gimnazjum w Zamieniu opracowała Beata Walas nauczyciel biologii i chemii

Program ekologicznego w Gimnazjum w Zamieniu opracowała Beata Walas nauczyciel biologii i chemii Program ekologicznego w Gimnazjum w Zamieniu opracowała Beata Walas nauczyciel biologii i chemii WSTĘP Kształtowanie właściwego stosunku do przyrody, wyrabianie nawyków umiejętnego jej chronienia, wymaga

Bardziej szczegółowo

1. Od kiedy i gdzie należy złożyć wniosek?

1. Od kiedy i gdzie należy złożyć wniosek? 1. Od kiedy i gdzie należy złożyć wniosek? Wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego będzie można składać w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Puławach. Wnioski będą przyjmowane od dnia

Bardziej szczegółowo

KÓZKOWATE (COLEOPTERA: CERAMBYCIDAE) POWIATU PLESZEWSKIEGO (NIZINA WIELKOPOLSKO KUJAWSKA)

KÓZKOWATE (COLEOPTERA: CERAMBYCIDAE) POWIATU PLESZEWSKIEGO (NIZINA WIELKOPOLSKO KUJAWSKA) Przegląd Przyrodniczy XXIX, 2 (2018): 80-97 Przemysław Żurawlew, Andrzej Melke KÓZKOWATE (COLEOPTERA: CERAMBYCIDAE) POWIATU PLESZEWSKIEGO (NIZINA WIELKOPOLSKO KUJAWSKA) The longhorn beetles (Coleoptera:

Bardziej szczegółowo

Postrzeganie reklamy zewnętrznej - badania

Postrzeganie reklamy zewnętrznej - badania Według opublikowanych na początku tej dekady badań Demoskopu, zdecydowana większość respondentów (74%) przyznaje, że w miejscowości, w której mieszkają znajdują się nośniki reklamy zewnętrznej (specjalne,

Bardziej szczegółowo

LEŒNE PRACE BADAWCZE, 2004, 2:

LEŒNE PRACE BADAWCZE, 2004, 2: LEŒNE PRACE BADAWCZE, 2004, 2: 67 73. Roman KRÓLIK * CHRZ SZCZE Z WYBRANYCH RODZIN (COLEOPTERA: SPHAERITIDAE, HISTERIDAE, LYMEXYLIDAE, CERYLIDAE, COLYDIIDAE) JAKO ELEMENT MONITORINGU EKOLOGICZNEGO W PUSZCZY

Bardziej szczegółowo

New data on the occurrence of longhorn beetles (Coleoptera: Cerambycidae) in the Eastern Beskid Mountains (Poland)

New data on the occurrence of longhorn beetles (Coleoptera: Cerambycidae) in the Eastern Beskid Mountains (Poland) FRAGMENTA FAUNISTICA 58 (1): 7 16, 2015 PL ISSN 0015-9301 MUSEUM AND INSTITUTE OF ZOOLOGY PAS DOI 10.3161/00159301FF2015.58.1.007 New data on the occurrence of longhorn beetles (Coleoptera: Cerambycidae)

Bardziej szczegółowo

Nowe dane o chrząszczach stonkowatych (Coleoptera: Chrysomelidae) odłowionych na obszarze Pienin

Nowe dane o chrząszczach stonkowatych (Coleoptera: Chrysomelidae) odłowionych na obszarze Pienin Wiad. entomol. 32 (2): 113-117 Poznań 2013 Nowe dane o chrząszczach stonkowatych (Coleoptera: Chrysomelidae) odłowionych na obszarze Pienin New data on leaf-beetle species (Coleoptera: Chrysomelidae) collected

Bardziej szczegółowo

PADY DIAMENTOWE POLOR

PADY DIAMENTOWE POLOR PADY DIAMENTOWE POLOR Pad czerwony gradacja 400 Pady diamentowe to doskona³e narzêdzie, które bez u ycia œrodków chemicznych, wyczyœci, usunie rysy i wypoleruje na wysoki po³ysk zniszczone powierzchnie

Bardziej szczegółowo

Kózkowate (Coleoptera: Cerambycidae) masywu Chryszczatej w Bieszczadach

Kózkowate (Coleoptera: Cerambycidae) masywu Chryszczatej w Bieszczadach Acta entomologica silesiana Vol. 20, 2012: 55 64 ISSN 1230-7777 Bytom, December 30, 2012 Kózkowate (Coleoptera: Cerambycidae) masywu Chryszczatej w Bieszczadach Jacek Kurzawa 1, Wiesław Szczepański 2,

Bardziej szczegółowo

tróżka Źródło: www.fotolia.pl

tróżka Źródło: www.fotolia.pl Ogród na tarasie Wiele bylin przeżywa właśnie pełnię swego rozkwitu, ale nie jest jeszcze za późno, aby dosadzić nowe efektowne rośliny i wzbogacić swój taras niezwykłymi aranżacjami. tróżka Źródło: www.fotolia.pl

Bardziej szczegółowo

OCHRONA DRZEW NA TERENACH INWESTYCYJNYCH

OCHRONA DRZEW NA TERENACH INWESTYCYJNYCH OCHRONA DRZEW NA TERENACH INWESTYCYJNYCH Teren budowy jest miejscem, gdzie występują liczne zagrożenia dla żywotności i stanu sanitarnego drzew i krzewów w postaci bezpośrednich uszkodzeń mechanicznych

Bardziej szczegółowo

Longhorn beetles (Coleoptera, Cerambycidae) new from the Bieszczady and Beskid Niski Mts.

Longhorn beetles (Coleoptera, Cerambycidae) new from the Bieszczady and Beskid Niski Mts. 373 ROCZNIKI BIESZCZADZKIE 21 (2013) str. 373 378 Tomasz Olbrycht Received: 29.01.2013 Uniwersytet Rzeszowski, Wydział Biologiczno-Rolniczy Reviewed: 22.05.2013 Katedra Agroekologii i Architektury Krajobrazu

Bardziej szczegółowo

POMIAR STRUMIENIA PRZEP YWU METOD ZWÊ KOW - KRYZA.

POMIAR STRUMIENIA PRZEP YWU METOD ZWÊ KOW - KRYZA. POMIAR STRUMIENIA PRZEP YWU METOD ZWÊ KOW - KRYZA. Do pomiaru strumienia przep³ywu w rurach metod¹ zwê kow¹ u ywa siê trzech typów zwê ek pomiarowych. S¹ to kryzy, dysze oraz zwê ki Venturiego. (rysunek

Bardziej szczegółowo

Nowe stanowisko chrząszcza Typhaeus typhoeus (L.) (Coleoptera, Geotrupidae)

Nowe stanowisko chrząszcza Typhaeus typhoeus (L.) (Coleoptera, Geotrupidae) Chrońmy Przyrodę Ojczystą 64 (2): 46 50. Nowe stanowisko chrząszcza Typhaeus typhoeus (L.) (Coleoptera, Geotrupidae) JERZY KARG Zakład Badań Środowiska Rolniczego i Leśnego PAN Stacja Badawcza w Turwi

Bardziej szczegółowo

Wyniki inwentaryzacji entomofauny na terenach pod liniami elektroenergetycznymi i na przylegających obszarach leśnych

Wyniki inwentaryzacji entomofauny na terenach pod liniami elektroenergetycznymi i na przylegających obszarach leśnych Wyniki inwentaryzacji entomofauny na terenach pod liniami elektroenergetycznymi i na przylegających obszarach leśnych Radosław Plewa, Tomasz Jaworski, Grzegorz Tarwacki Zakład Ochrony Lasu Instytut Badawczy

Bardziej szczegółowo

WYTYCZNE MCPFE DO OCENY LASÓW I INNYCH GRUNTÓW LEŚNYCH CHRONIONYCH I ZE STATUSEM OCHRONNYM W EUROPIE

WYTYCZNE MCPFE DO OCENY LASÓW I INNYCH GRUNTÓW LEŚNYCH CHRONIONYCH I ZE STATUSEM OCHRONNYM W EUROPIE Living Forest Summit Czwarta Konferencja Ministerialna w sprawie Ochrony Lasów w Europie 28-30 kwietnia 2003 r., Wiedeń Austria WYTYCZNE MCPFE DO OCENY LASÓW I INNYCH GRUNTÓW LEŚNYCH CHRONIONYCH I ZE STATUSEM

Bardziej szczegółowo

Kózkowate (Coleoptera, Cerambycidae) Pienińskiego Parku Narodowego

Kózkowate (Coleoptera, Cerambycidae) Pienińskiego Parku Narodowego Pieniny Przyroda i Człowiek 6: 71 81 (1998) Kózkowate (Coleoptera, Cerambycidae) Pienińskiego Parku Narodowego Longhorn beetles (Coleoptera, Cerambycidae) of the Pieniny National Park ROBERT ROSSA 1, GRZEGORZ

Bardziej szczegółowo

Wynagrodzenia i świadczenia pozapłacowe specjalistów

Wynagrodzenia i świadczenia pozapłacowe specjalistów Wynagrodzenia i świadczenia pozapłacowe specjalistów Wynagrodzenia i podwyżki w poszczególnych województwach Średnie podwyżki dla specjalistów zrealizowane w 2010 roku ukształtowały się na poziomie 4,63%.

Bardziej szczegółowo

III Raport z monitoringu wilka na pogórzu świętokrzyskim

III Raport z monitoringu wilka na pogórzu świętokrzyskim III Raport z monitoringu wilka na pogórzu świętokrzyskim Roman Gula, Artur Milanowski, Alicja Gadomska, Katarzyna Bojarska R. Gula Monitoring od 15 października 2013 do 15 marca 2014 Metody i obszar monitoringu

Bardziej szczegółowo

Wstęp. Teren i metody badań. Longhorn beetles (Coleoptera: Cerambycidae) in Natura 2000 site, Patria nad Odrzechową

Wstęp. Teren i metody badań. Longhorn beetles (Coleoptera: Cerambycidae) in Natura 2000 site, Patria nad Odrzechową 321 OCZNIKI BIESZCZADZKIE 22 (2014) str. 321 327 Tomasz Olbrycht eceived: 28.02.2014 Uniwersytet zeszowski eviewed: 27.05.2014 Wydział Biologiczno-olniczy, Katedra Agroekologii ul. Ćwiklińskiej 1a, 35

Bardziej szczegółowo

Zgrupowania kózkowatych (Coleoptera: Cerambycidae) południowej części Załęczańskiego Parku Krajobrazowego

Zgrupowania kózkowatych (Coleoptera: Cerambycidae) południowej części Załęczańskiego Parku Krajobrazowego Parki Narodowe i Rezerwaty Przyrody National Parks and Nature Reserves (Parki nar. Rez. Przyr.) 33 1 53 63 2014 LECH KARPIŃSKI, WIESŁAW SZCZEPAŃSKI, WOJCIECH T. SZCZEPAŃSKI, MARCIN WALCZAK Zgrupowania

Bardziej szczegółowo

Podatek przemysłowy (lokalny podatek od działalności usługowowytwórczej) 2015-12-17 16:02:07

Podatek przemysłowy (lokalny podatek od działalności usługowowytwórczej) 2015-12-17 16:02:07 Podatek przemysłowy (lokalny podatek od działalności usługowowytwórczej) 2015-12-17 16:02:07 2 Podatek przemysłowy (lokalny podatek od działalności usługowo-wytwórczej) Podatek przemysłowy (lokalny podatek

Bardziej szczegółowo

ZASOBY MIESZKANIOWE W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM W 2013 R.

ZASOBY MIESZKANIOWE W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM W 2013 R. URZĄD STATYSTYCZNY W WARSZAWIE ul. 1 Sierpnia 21, 02-134 Warszawa Informacja sygnalna Data opracowania: październik 2014 r. Kontakt: e-mail:sekretariatuswaw@stat.gov.pl tel. 22 464-23-15 faks 22 846-76-67

Bardziej szczegółowo

Liczba stron: 3. Prosimy o niezwłoczne potwierdzenie faktu otrzymania niniejszego pisma.

Liczba stron: 3. Prosimy o niezwłoczne potwierdzenie faktu otrzymania niniejszego pisma. Dotyczy: Zamówienia publicznego nr PN/4/2014, którego przedmiotem jest Zakup energii elektrycznej dla obiektów Ośrodka Sportu i Rekreacji m. st. Warszawy w Dzielnicy Ursus. Liczba stron: 3 Prosimy o niezwłoczne

Bardziej szczegółowo

Promocja i identyfikacja wizualna projektów współfinansowanych ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

Promocja i identyfikacja wizualna projektów współfinansowanych ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego Promocja i identyfikacja wizualna projektów współfinansowanych ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego Białystok, 19 grudzień 2012 r. Seminarium współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach

Bardziej szczegółowo

4.3. Warunki życia Katarzyna Gorczyca

4.3. Warunki życia Katarzyna Gorczyca 4.3. Warunki życia Katarzyna Gorczyca [w] Małe i średnie w policentrycznym rozwoju Polski, G.Korzeniak (red), Instytut Rozwoju Miast, Kraków 2014, str. 88-96 W publikacji zostały zaprezentowane wyniki

Bardziej szczegółowo

www.naszanatura2000.pl

www.naszanatura2000.pl 1 Biuro Projektu Stowarzyszenie Tilia ul. Przysiecka 13, 87-100 Toruń Tel./fax: 6 67 60 8 e-mail: tilia@tilia.org.pl www.tilia.org.pl Szkoła Leśna na Barbarce www.szkola-lesna.torun.pl www.naszanatura2000.pl

Bardziej szczegółowo

WYPRAWKA SZKOLNA 2015

WYPRAWKA SZKOLNA 2015 WYPRAWKA SZKOLNA 2015 Pion Edukacji i Usług Społecznych Urzędu Miejskiego w Śremie informuje, że w ramach Rządowego programu pomocy uczniom w 2015r. Wyprawka szkolna można skorzystać z pomocy na dofinansowanie:

Bardziej szczegółowo

Rekompensowanie pracy w godzinach nadliczbowych

Rekompensowanie pracy w godzinach nadliczbowych Rekompensowanie pracy w godzinach nadliczbowych PRACA W GODZINACH NADLICZBOWYCH ART. 151 1 K.P. Praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, a także praca wykonywana ponad przedłużony

Bardziej szczegółowo

Modernizacja siedziby Stowarzyszenia 43 232,05 Rezerwy 16 738,66 II

Modernizacja siedziby Stowarzyszenia 43 232,05 Rezerwy 16 738,66 II DODATKOWE INFORMACJE I OBJAŚNIENIA 1) szczegółowy zakres zmian wartości grup rodzajowych środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz inwestycji długoterminowych, zawierający stan tych aktywów

Bardziej szczegółowo

Szanowni Państwo. Badania laboratoryjne obejmować będą :

Szanowni Państwo. Badania laboratoryjne obejmować będą : PAŃSTWOWY INSTYTUT WETERYNARYJNY PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY ZAKŁAD PARAZYTOLOGII I CHORÓB INWAZYJNYCH PRACOWNIA CHORÓB OWADÓW UŻYTKOWYCH Al. Partyzantów 57 tel. (0-81) 889 30 00 24-100 Puławy fax. (0-81)

Bardziej szczegółowo

ROZDZIA XII WP YW SYSTEMÓW WYNAGRADZANIA NA KOSZTY POZYSKANIA DREWNA

ROZDZIA XII WP YW SYSTEMÓW WYNAGRADZANIA NA KOSZTY POZYSKANIA DREWNA Hubert Szramka Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Wy sza Szko³a Zarz¹dzania Œrodowiskiem w Tucholi ROZDZIA XII WP YW SYSTEMÓW WYNAGRADZANIA NA KOSZTY POZYSKANIA DREWNA WSTÊP Koszty pozyskania drewna stanowi¹

Bardziej szczegółowo

Strategia rozwoju sieci dróg rowerowych w Łodzi w latach 2015-2020+

Strategia rozwoju sieci dróg rowerowych w Łodzi w latach 2015-2020+ Strategia rozwoju sieci dróg rowerowych w Łodzi w latach 2015-2020+ Projekt: wersja β do konsultacji społecznych Opracowanie: Zarząd Dróg i Transportu w Łodzi Ul. Piotrkowska 175 90-447 Łódź Spis treści

Bardziej szczegółowo

Elektryczne ogrzewanie podłogowe fakty i mity

Elektryczne ogrzewanie podłogowe fakty i mity Elektryczne ogrzewanie podłogowe fakty i mity Ogrzewanie podłogowe staje się coraz bardziej docenianym systemem podnoszącym komfort użytkowników mieszkań, apartamentów i domów jednorodzinnych. Niestety

Bardziej szczegółowo

4021 Konarek tajgowy Phryganophilus ruficollis

4021 Konarek tajgowy Phryganophilus ruficollis 4021 Konarek tajgowy Phryganophilus ruficollis Liczba i lokalizacja obszarów i stanowisk monitoringowych Gatunek występuje wyłącznie w regionie kontynentalnym, co determinowało lokalizację badań. Badania

Bardziej szczegółowo

KTO W POLSCE SZUKA PRACY? RAPORT SERWISU SZYBKOPRACA.PL

KTO W POLSCE SZUKA PRACY? RAPORT SERWISU SZYBKOPRACA.PL KTO W POLSCE SZUKA PRACY? RAPORT SERWISU SZYBKOPRACA.PL Poprawa koniunktury na rynku pracy zachęca Polaków do bardziej aktywnego poszukiwania nowego zatrudnienia. Eksperci serwisu rekrutacyjnego Szybkopraca.pl,

Bardziej szczegółowo

P R O C E D U R Y - ZASADY

P R O C E D U R Y - ZASADY ZASADY REKRUTACJI DO PUBLICZNYCH PRZEDSZKOLI, ODDZIAŁÓW PRZEDSZKOLNYCH PRZY SZKOŁACH PODSTAWOWYCH DLA KTÓRYCH ORGANEM PROWADZĄCYM JEST MIASTO I GMINA POŁANIEC NA ROK SZKOLNY 2016/2017 P R O C E D U R Y

Bardziej szczegółowo

U Z A S A D N I E N I E

U Z A S A D N I E N I E U Z A S A D N I E N I E Projektowana nowelizacja Kodeksu pracy ma dwa cele. Po pierwsze, zmianę w przepisach Kodeksu pracy, zmierzającą do zapewnienia pracownikom ojcom adopcyjnym dziecka możliwości skorzystania

Bardziej szczegółowo

Obowiązek wystawienia faktury zaliczkowej wynika z przepisów o VAT i z faktu udokumentowania tego podatku.

Obowiązek wystawienia faktury zaliczkowej wynika z przepisów o VAT i z faktu udokumentowania tego podatku. Różnice kursowe pomiędzy zapłatą zaliczki przez kontrahenta zagranicznego a fakturą dokumentującą tę Obowiązek wystawienia faktury zaliczkowej wynika z przepisów o VAT i z faktu udokumentowania tego podatku.

Bardziej szczegółowo

Ocena rynku CNG przez użytkowników pojazdów zasilanych gazem ziemnym

Ocena rynku CNG przez użytkowników pojazdów zasilanych gazem ziemnym Ocena rynku CNG przez użytkowników pojazdów zasilanych gazem ziemnym Małgorzata Śliwka Katedra Inżynierii Środowiska i Przeróbki Surowców, Wydział Górnictwa i Geoinżynierii Akademia Górniczo-Hutnicza im.

Bardziej szczegółowo

INFORMACJA. o stanie i strukturze bezrobocia. rejestrowanego

INFORMACJA. o stanie i strukturze bezrobocia. rejestrowanego POWIATOWY URZĄD 1 PRACY 16-300 Augustów, ul. Mickiewicza 2, tel. (0-87) 6446890, 6447708, 6435802; fax. 6435803 e-mail: biau@praca.gov.pl; www.pup.augustow.pl INFORMACJA o stanie i strukturze bezrobocia

Bardziej szczegółowo

Magurski Park Narodowy

Magurski Park Narodowy Magurski Park Narodowy Lokalizacja punktów pomiarowych i wyniki badań. Na terenie Magurskiego Parku Narodowego zlokalizowano 3 punkty pomiarowe. Pomiary prowadzono od stycznia do grudnia 2005 roku. 32.

Bardziej szczegółowo

Formularz do procedury WOŚ/PG2 Zarządzanie Środowiskiem F-WOŚ/PG2.1

Formularz do procedury WOŚ/PG2 Zarządzanie Środowiskiem F-WOŚ/PG2.1 Formularz do procedury WOŚ/PG2 Zarządzanie Środowiskiem F-WOŚ/PG2.1 1. F-WOŚ/PG2.1/1 - formularz wniosku i karty usług dot. udostępniania informacji o środowisku i jego ochronie 15 F-WOŚ/PG2.1/1 WNIOSEK

Bardziej szczegółowo

Inwentaryzacja zieleni

Inwentaryzacja zieleni Inwestor: GMINA HALINÓW ul. Spółdzielcza 1, 05-074 Halinów Jednostka projektowa: Paweł Gembarowski Biuro Projektowo-Inżynierskie VETTE ul. Duracza 8 lok. 58, 01-892 Warszawa Zadanie inwestycyjne: Przebudowa

Bardziej szczegółowo

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Sączu. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2011/2012

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Sączu. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2011/2012 Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Sączu Karta przedmiotu Instytut Pedagogiczny obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2011/2012 Kierunek studiów: Matematyka Profil: Ogólnoakademicki

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIA DODATKOWE DO OGÓLNYCH WARUNKÓW GRUPOWEGO UBEZPIECZENIA NA ŻYCIE KREDYTOBIORCÓW Kod warunków: KBGP30 Kod zmiany: DPM0004 Wprowadza się następujące zmiany w ogólnych warunkach grupowego ubezpieczenia

Bardziej szczegółowo

Use of neonicotinoid insecticides for the protection of pedunculate oak (Quercus robur L.) acorns in the seed orchard in the Le ajsk Forest District

Use of neonicotinoid insecticides for the protection of pedunculate oak (Quercus robur L.) acorns in the seed orchard in the Le ajsk Forest District DOI: 10.2478/v10111-009-0024-z Leœne Prace adawcze (Forest Research Papers), 2009, Vol. 70 (3): 271 275. ORYGINALNA PRACA NAUKOWA Cezary ystrowski 1, Grzegorz Wójcik 2 Próba u ycia insektycydów z grupy

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 4 PREK 251/III/2010. Umowa Nr (wzór)

Załącznik nr 4 PREK 251/III/2010. Umowa Nr (wzór) Załącznik nr 4 PREK 251/III/2010 Umowa Nr (wzór) Zawarta w dniu roku w Krakowie pomiędzy : Przewozy Regionalne sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, ul. Wileńska 14a, zarejestrowaną w Krajowym Rejestrze Sądowym

Bardziej szczegółowo

Ptasie pory roku - znaczenie zadrzewieo śródpolnych w zachowaniu populacji zagrożonych gatunków ptaków. Marcin Karetta

Ptasie pory roku - znaczenie zadrzewieo śródpolnych w zachowaniu populacji zagrożonych gatunków ptaków. Marcin Karetta Ptasie pory roku - znaczenie zadrzewieo śródpolnych w zachowaniu populacji zagrożonych gatunków ptaków Marcin Karetta Zadrzewienia śródpolne pojedyncze drzewa i krzewy lub ich skupiska w krajobrazie rolniczym

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XVII/245/2016 RADY MIEJSKIEJ W MIECHOWIE. z dnia 4 kwietnia 2016 r.

UCHWAŁA NR XVII/245/2016 RADY MIEJSKIEJ W MIECHOWIE. z dnia 4 kwietnia 2016 r. UCHWAŁA NR XVII/245/2016 RADY MIEJSKIEJ W MIECHOWIE z dnia 4 kwietnia 2016 r. w sprawie przyjęcia Programu opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt na terenie Gminy Miechów

Bardziej szczegółowo

Jerzy E. Starzyk. Charakterystyka szkodliwej entomofauny leśnej rezerwatu Lipówka w Puszczy Niepołomickiej

Jerzy E. Starzyk. Charakterystyka szkodliwej entomofauny leśnej rezerwatu Lipówka w Puszczy Niepołomickiej POLSKA AKADEMIA NAUK Z A K Ł A D Z O O L O G I I S Y S T E M A T Y C Z N E J I D O Ś W I A D C Z A L N E J A C T A Z O O L O G I C A C R A C O V I E N S I A Tom XIX Kraków, 15. X. 1974 Nr 12 Jerzy E. Starzyk

Bardziej szczegółowo

4. OCENA JAKOŒCI POWIETRZA W AGLOMERACJI GDAÑSKIEJ

4. OCENA JAKOŒCI POWIETRZA W AGLOMERACJI GDAÑSKIEJ 4. OCENA JAKOŒCI POWIETRZA 4.1. Ocena jakoœci powietrza w odniesieniu do norm dyspozycyjnych O jakoœci powietrza na danym obszarze decyduje œredni poziom stê eñ zanieczyszczeñ w okresie doby, sezonu, roku.

Bardziej szczegółowo

Terminy pisane wielką literą w niniejszym aneksie mają znaczenie nadane im w Prospekcie.

Terminy pisane wielką literą w niniejszym aneksie mają znaczenie nadane im w Prospekcie. Warszawa, dnia 16 maja 2016 r. ANEKS NR 2 Z DNIA 9 MAJA 2016 ROKU DO PROSPEKTU EMISYJNEGO CERTYFIKATÓW INWESTYCYJNYCH SERII 001, 002, 003, 004, 005, 006, 007 ORAZ 008 FUNDUSZU MEDYCZNY PUBLICZNY FUNDUSZ

Bardziej szczegółowo

Warszawa, 2 grudnia 2010 r. ZAPYTANIE OFERTOWE

Warszawa, 2 grudnia 2010 r. ZAPYTANIE OFERTOWE Warszawa, 2 grudnia 2010 r. ZAPYTANIE OFERTOWE Polska Agencja Informacji i Inwestycji Zagranicznych S.A. (adres: ul. Bagatela 12, 00-585 Warszawa) zwraca się z prośbą o przygotowanie oferty cenowej na

Bardziej szczegółowo

KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH. Wniosek DECYZJA RADY

KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH. Wniosek DECYZJA RADY KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH Bruksela, dnia 13.12.2006 KOM(2006) 796 wersja ostateczna Wniosek DECYZJA RADY w sprawie przedłużenia okresu stosowania decyzji 2000/91/WE upoważniającej Królestwo Danii i

Bardziej szczegółowo

- 1 - Szkolnictwo gimnazjalne po trzech latach funkcjonowania UWAGI OGÓLNE

- 1 - Szkolnictwo gimnazjalne po trzech latach funkcjonowania UWAGI OGÓLNE - 1 - Szkolnictwo gimnazjalne po trzech latach funkcjonowania UWAGI OGÓLNE Na podstawie ustawy z dnia 8 stycznia 1999 roku Przepisy wprowadzaj ce reform ustroju szkolnego nast pi a w Polsce reforma ustroju

Bardziej szczegółowo

Badania skuteczności działania filtrów piaskowych o przepływie pionowym z dodatkiem węgla aktywowanego w przydomowych oczyszczalniach ścieków

Badania skuteczności działania filtrów piaskowych o przepływie pionowym z dodatkiem węgla aktywowanego w przydomowych oczyszczalniach ścieków Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołł łłątaja w Krakowie, Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji Katedra Inżynierii Sanitarnej i Gospodarki Wodnej K r z y s z t o f C h m i e l o w s k i Badania skuteczności

Bardziej szczegółowo

DANE MAKROEKONOMICZNE (TraderTeam.pl: Rafa Jaworski, Marek Matuszek) Lekcja IV

DANE MAKROEKONOMICZNE (TraderTeam.pl: Rafa Jaworski, Marek Matuszek) Lekcja IV DANE MAKROEKONOMICZNE (TraderTeam.pl: Rafa Jaworski, Marek Matuszek) Lekcja IV Stopa procentowa Wszelkie prawa zastrze one. Kopiowanie i rozpowszechnianie ca ci lub fragmentu niniejszej publikacji w jakiejkolwiek

Bardziej szczegółowo

FINANSOWANIE OCHRONY ZDROWIA PRZEZ NARODOWY FUNDUSZ ZDROWIA W POLSCE COTTBUS, 26 CZERWCA 2009 ROK

FINANSOWANIE OCHRONY ZDROWIA PRZEZ NARODOWY FUNDUSZ ZDROWIA W POLSCE COTTBUS, 26 CZERWCA 2009 ROK FINANSOWANIE OCHRONY ZDROWIA PRZEZ NARODOWY FUNDUSZ ZDROWIA W POLSCE COTTBUS, 26 CZERWCA 2009 ROK WSTĘP 1) Struktura systemu opieki zdrowotnej jak i koncepcja jego zarządzania wynika z rozwiązań zawartych

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA Nr RADY MIASTA KONINA. w sprawie ustalenia stawek opłat za zajęcie pasa drogowego.

UCHWAŁA Nr RADY MIASTA KONINA. w sprawie ustalenia stawek opłat za zajęcie pasa drogowego. DRUK NR 911 projekt UCHWAŁA Nr RADY MIASTA KONINA z dnia 2014 roku w sprawie ustalenia stawek opłat za zajęcie pasa drogowego. Na podstawie art.18 ust. 2 pkt 8 oraz art. 40 ust.1, art.41 ust. 1 i art.

Bardziej szczegółowo

Możemy zapewnić pomoc z przeczytaniem lub zrozumieniem tych informacji. Numer dla telefonów tekstowych. boroughofpoole.

Możemy zapewnić pomoc z przeczytaniem lub zrozumieniem tych informacji. Numer dla telefonów tekstowych. boroughofpoole. Informacje na temat dodatku na podatek lokalny (Council Tax Support), które mogą mieć znaczenie dla PAŃSTWA Możemy zapewnić pomoc z przeczytaniem lub zrozumieniem tych informacji 01202 265212 Numer dla

Bardziej szczegółowo

MARTWE DREWNO W LASACH Michał Piotrowski Wydział Ochrony Lasu RDLP w Toruniu MARTWE DREWNO? Martwe drewno ( deadwood ) zamarłe i obumierające drzewa i ich części oraz martwe części żywych drzew. Termin

Bardziej szczegółowo

Phytophthora cactorum (Leb. & Cohn) Schröeter

Phytophthora cactorum (Leb. & Cohn) Schröeter PAŃSTWOWA INSPEKCJA OCHRONY ROŚLIN I NASIENNICTWA GŁÓWNY INSPEKTORAT PIORIN ul. Wspólna 30, 00-930 Warszawa tel: (22) 623 23 02, fax: (22) 623 23 04 www.piorin.gov.pl; e-mail gi@piorin.gov.pl Phytophthora

Bardziej szczegółowo

SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI RADY NADZORCZEJ SPÓŁKI PATENTUS S.A. ZA OKRES 01.01.2010 31.12.2010.

SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI RADY NADZORCZEJ SPÓŁKI PATENTUS S.A. ZA OKRES 01.01.2010 31.12.2010. SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI RADY NADZORCZEJ SPÓŁKI PATENTUS S.A. ZA OKRES 01.01.2010 31.12.2010. 1. Informacja dotycząca kadencji Rady Nadzorczej w roku 2010, skład osobowy Rady, pełnione funkcje w Radzie,

Bardziej szczegółowo

Zapytanie ofertowe. dotyczące dostawy materiałów dydaktycznych audio i video

Zapytanie ofertowe. dotyczące dostawy materiałów dydaktycznych audio i video Zapytanie ofertowe dotyczące dostawy materiałów dydaktycznych audio i video w ramach Projektu Nr LGD-5/LPK/IUT/14/2014 pn. Centrum Edukacji Przyrodniczej i Kulturowej w zabytkowym dworku Kossaków w Kośminie

Bardziej szczegółowo

Uchwała Nr 269/VI/2013 Rady Miasta Józefowa z dnia 22 marca 2013 roku

Uchwała Nr 269/VI/2013 Rady Miasta Józefowa z dnia 22 marca 2013 roku Uchwała Nr 269/VI/2013 Rady Miasta Józefowa z dnia 22 marca 2013 roku w sprawie przyjęcia programu opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt na terenie Miasta Józefowa w

Bardziej szczegółowo

Materiały do poznania fauny Kampinoskiego Parku Narodowego: Leiodidae (Coleoptera: Staphylinoidea)

Materiały do poznania fauny Kampinoskiego Parku Narodowego: Leiodidae (Coleoptera: Staphylinoidea) Wiadomości Entomologiczne 34 (3) 13 27 Poznań 2015 Materiały do poznania fauny Kampinoskiego Parku Narodowego: Leiodidae (Coleoptera: Staphylinoidea) Contribution to the knowledge of the fauna of Kampinos

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR RADY MIEJSKIEJ W ŁODZI z dnia

UCHWAŁA NR RADY MIEJSKIEJ W ŁODZI z dnia Druk Nr Projekt z dnia UCHWAŁA NR RADY MIEJSKIEJ W ŁODZI z dnia w sprawie ustalenia stawek opłat za zajęcie pasa drogowego dróg krajowych, wojewódzkich, powiatowych i gminnych na cele nie związane z budową,

Bardziej szczegółowo

UMOWA PARTNERSKA. z siedzibą w ( - ) przy, wpisanym do prowadzonego przez pod numerem, reprezentowanym przez: - i - Przedmiot umowy

UMOWA PARTNERSKA. z siedzibą w ( - ) przy, wpisanym do prowadzonego przez pod numerem, reprezentowanym przez: - i - Przedmiot umowy UMOWA PARTNERSKA zawarta w Warszawie w dniu r. pomiędzy: Izbą Gospodarki Elektronicznej z siedzibą w Warszawie (00-640) przy ul. Mokotowskiej 1, wpisanej do rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych

Bardziej szczegółowo

Dynamika wzrostu cen nośników energetycznych

Dynamika wzrostu cen nośników energetycznych AKTUALIZACJA PROJEKTU ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA W CIEPŁO, ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ I PALIWA GAZOWE DLA MIASTA KATOWICE Część 13 Dynamika wzrostu cen nośników energetycznych W 880.13 2/24 SPIS TREŚCI 13.1

Bardziej szczegółowo

WYJASNIENIA I MODYFIKACJA SPECYFIKACJI ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA

WYJASNIENIA I MODYFIKACJA SPECYFIKACJI ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA Szczecin dnia 28.07.2015r. Akademia Sztuki w Szczecinie Pl. Orła Białego 2 70-562 Szczecin Dotyczy: Przetarg nieograniczony na dostawę urządzeń i sprzętu stanowiącego wyposażenie studia nagrań na potrzeby

Bardziej szczegółowo

KORNIKOWATE (COLEOPTERA, SCOLYTIDAE) JAKO ELEMENT MONITORINGU EKOLOGICZNEGO W PUSZCZY BIA OWIESKIEJ

KORNIKOWATE (COLEOPTERA, SCOLYTIDAE) JAKO ELEMENT MONITORINGU EKOLOGICZNEGO W PUSZCZY BIA OWIESKIEJ LEŒNE PRACE BADAWCZE, 00, : 66. Tomasz MOKRZYCKI * KORNIKOWATE (COLEOPTERA, SCOLYTIDAE) JAKO ELEMENT MONITORINGU EKOLOGICZNEGO W PUSZCZY BIA OWIESKIEJ BARK BEETLES (COLEOPTERA, SCOLYTIDAE) AS AN ELEMENT

Bardziej szczegółowo

Urząd Miasta Bielsko-Biała - um.bielsko.pl Wygenerowano: 2016-06-30/02:29:36. Wpływ promieni słonecznych na zdrowie człowieka

Urząd Miasta Bielsko-Biała - um.bielsko.pl Wygenerowano: 2016-06-30/02:29:36. Wpływ promieni słonecznych na zdrowie człowieka Wpływ promieni słonecznych na zdrowie człowieka Światło słoneczne jest niezbędne do trwania życia na Ziemi. Dostarcza energii do fotosyntezy roślinom co pomaga w wytwarzaniu tlenu niezbędnego do życia.

Bardziej szczegółowo

SPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA DLA PRZETARGU NIEOGRANICZONEGO CZĘŚĆ II OFERTA PRZETARGOWA

SPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA DLA PRZETARGU NIEOGRANICZONEGO CZĘŚĆ II OFERTA PRZETARGOWA Powiat Wrocławski z siedzibą władz przy ul. Kościuszki 131, 50-440 Wrocław, tel/fax. 48 71 72 21 740 SPECYFIKACJA ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA DLA PRZETARGU NIEOGRANICZONEGO CZĘŚĆ II OFERTA PRZETARGOWA

Bardziej szczegółowo

art. 488 i n. ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.),

art. 488 i n. ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), Istota umów wzajemnych Podstawa prawna: Księga trzecia. Zobowiązania. Dział III Wykonanie i skutki niewykonania zobowiązań z umów wzajemnych. art. 488 i n. ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny

Bardziej szczegółowo

1. Materiały. Drewno. 2.1.1. Wytrzymałości charakterystyczne drewna iglastego w MPa (megapaskale) podaje poniższa tabela.

1. Materiały. Drewno. 2.1.1. Wytrzymałości charakterystyczne drewna iglastego w MPa (megapaskale) podaje poniższa tabela. 1. Materiały Drewno Do konstrukcji drewnianych stosuje się drewno iglaste zabezpieczone przed szkodnikami biologicznymi i ogniem. Preparaty do nasycania drewna należy stosować zgodnie z instrukcją ITB

Bardziej szczegółowo

DE-WZP.261.11.2015.JJ.3 Warszawa, 2015-06-15

DE-WZP.261.11.2015.JJ.3 Warszawa, 2015-06-15 DE-WZP.261.11.2015.JJ.3 Warszawa, 2015-06-15 Wykonawcy ubiegający się o udzielenie zamówienia Dotyczy: postępowania prowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego na Usługę druku książek, nr postępowania

Bardziej szczegółowo

Klasówka po gimnazjum historia Opracowano w Gdañskiej Fundacji Rozwoju im. A. Mysiora Do programu zg³osi³y siê 53 szko³y. Wys³ano testy dla 521 uczniów. Raport obejmuje czêœæ z nich, gdy nie wszystkie

Bardziej szczegółowo

NS4. Anemostaty wirowe. SMAY Sp. z o.o. / ul. Ciep³ownicza 29 / Kraków tel / fax /

NS4. Anemostaty wirowe. SMAY Sp. z o.o. / ul. Ciep³ownicza 29 / Kraków tel / fax / Anemostaty wirowe NS4 Atesty Higieniczne: HK/B/1121/02/2007 HK/B/1121/04/2007 NS4 s¹ przeznaczone do zastosowañ w instalacjach wentylacyjnych nisko- i œredniociœnieniowych. Pozwalaj¹ na uzyskanie nawiewu

Bardziej szczegółowo

STANDARYZACJA ZNAKU FIRMOWEGO. Latam z Katowic! Miêdzynarodowy Port Lotniczy KATOWICE

STANDARYZACJA ZNAKU FIRMOWEGO. Latam z Katowic! Miêdzynarodowy Port Lotniczy KATOWICE STANDARYZACJA ZNAKU FIRMOWEGO Górnoœl¹skie Towarzystwo Lotnicze S.A. Miêdzynarodowy Port Lotniczy Katowice ul. Wolnoœci 90, 41-600 Pyrzowice tel.: +48 (32) 284 58 54, fax: +48 (32) 284 58 52 SPIS TREŒCI

Bardziej szczegółowo

INWESTYCJA: RODZAJ OPRACOWANIA: INWENTARYZACJA ZIELENI TOM IX

INWESTYCJA: RODZAJ OPRACOWANIA: INWENTARYZACJA ZIELENI TOM IX Al. Wojciecha Korfantego 81, 40-160 Katowice Tel: 0-32 259 27 41, Fax: 0-32 259 274 42 INWESTYCJA: Przebudowa ul. 3 Maja wraz z budową wydzielonego oświetlenia ulicznego Inwestor: GMINA MYSZKÓW; Adres:

Bardziej szczegółowo

ZAMAWIAJĄCY: ZAPYTANIE OFERTOWE

ZAMAWIAJĄCY: ZAPYTANIE OFERTOWE Opinogóra Górna, dn. 10.03.2014r. GOPS.2311.4.2014 ZAMAWIAJĄCY: Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Opinogórze Górnej ul. Krasińskiego 4, 06-406 Opinogóra Górna ZAPYTANIE OFERTOWE dla przedmiotu zamówienia

Bardziej szczegółowo