serca 30 dla zdrowego MINUT DZIENNIE MINUT DZIENNIEdla zdrowego serca PROSTY I SKUTECZNY PLAN JAK POKONAĆ NAJWIĘKSZE ZAGROŻENIA DLA TWOJEGO SERCA

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "serca 30 dla zdrowego MINUT DZIENNIE MINUT DZIENNIEdla zdrowego serca PROSTY I SKUTECZNY PLAN JAK POKONAĆ NAJWIĘKSZE ZAGROŻENIA DLA TWOJEGO SERCA"

Transkrypt

1 Zrzuć nadwagę Obniż ciśnienie krwi Zredukuj poziom cholesterolu Zmniejsz ryzyko zawału serca W ZALEDWIE 30 MINUT DZIENNIE 30 minut dziennie dla zdrowego serca to oparty na wynikach najnowszych badań naukowych plan, przedstawiony jako seria łatwych i efektywnych kroków o dowiedzionej skuteczności. To sposób, by zmienić dietę, zacząć się ruszać i zdobyć motywację do działań na rzecz zdrowego serca. Zmień sposób odżywiania Dowiedz się, jakie pokarmy najlepiej służą sercu. Odkryj proste sposoby, by twoja dieta była świeższa i zdrowsza. Pozbądź się toksyn Od kwasów tłuszczowych trans z pożywienia po wirusy z powietrza, nasze ciało bezustannie atakują groźne dla serca toksyny. Naucz się unikać zagrożeń. Zacznij się ruszać Całymi dniami siedzimy a rezultat jest opłakany! Tu znajdziesz sposób, jak wprowadzić więcej ruchu do rozkładu dnia. Ciesz się życiem Nerwy, stres i pesymizm skracają życie; radość, spokój i optymizm wydłużają je. Pokażemy ci, jak przejść na tę pogodniejszą stronę. Cztery kluczowe pytania Odpowiedz na nie prawidłowo każdego wieczoru, by zmniejszyć ryzyko zawału! Prawda jest taka ponad 80 procentom zawałów serca można zapobiec, wprowadzając proste zmiany stylu życia, opisane w programie 30 minut dziennie dla zdrowego serca MINUT DZIENNIEdla zdrowego serca 30 dla 30 MINUT DZIENNIE zdrowego serca PROSTY I SKUTECZNY PLAN JAK POKONAĆ NAJWIĘKSZE ZAGROŻENIA DLA TWOJEGO SERCA

2 30 dla MINUT DZIENNIE zdrowego serca

3

4 30 dla MINUT DZIENNIE zdrowego serca Warszawa 2008

5 KONSULTANCI Dr Stephen Jenkins FRCP Frederic J. Vagnini MD Sheena Meredith MB BS Fiona Hunter BSc Hons (Nutrition), Dip. Dietetics Pamela Mason BSc MSc Ph.D MRPharmS Prosty plan przezwyciężania największych zagrożeń dla serca

6 Co sprawia, że plan 30 minut dziennie dla zdrowego serca tak się różni od setek innych książek o zdrowiu, opisujących takie lub inne cudowne diety lub metody leczenia? Mówiąc krótko ma on podstawy naukowe. Trzeba pamiętać, że zmagamy się oto z wielkim problemem zdrowotnym: choroby serca dotykają kilkuset tysięcy osób rocznie i każdego roku zabijają ponad 100 tysięcy z nich. Książka ta jest prawdziwą nadzieją w walce z zagrożeniami. Oferuje jasny, wykonalny program, poparty wynikami ostatnich badań naukowych. Jedno z najciekawszych badań przeprowadzono ostatnio w ramach wieloośrodkowego międzynarodowego programu badania czynników ryzyka zawału serca InterHeart, opisanego w czasopiśmie Lancet w 2004 roku. Wzięło w nim udział około 30 tysięcy osób z 52 krajów. Badania wykazały, że u osób, które przechodzą pierwszy zawał serca, ponad 90 procent czynników ryzyka stanowią czynniki wymierne palenie tytoniu, wysokie ciśnienie krwi, zła dieta, otyłość, brak aktywności fizycznej i stres. Jak donoszą autorzy, wszystkie one są potencjalnie modyfikowalne, co oznacza, że nie są nieuchronne, a ich skutki można ograniczyć. Wystarczy je zrozumieć i wdrożyć sensowny plan naprawczy. Korzystając z pomocy naszych doradców konsultanta kardiologii dr. Stephena Jenkinsa z Cromwell Hospital w Londynie oraz sławnego kardiologa ze Stanów Zjednoczonych dr. Frederica Vagniniego dokładnie wyjaśniamy, jak i dlaczego powstają choroby serca oraz proponujemy skuteczne metody zachowania jego zdrowia, które pomagają zmodyfikować styl życia. Przedstawiamy spójny, prosty plan, mający na celu ominięcie głównych zagrożeń dla serca. Nie wymaga on żadnych gwałtownych działań. Proponowane zmiany wprowadza się stopniowo, a osobom, które się na nie zdecydowały, sprawiły one wiele radości. Są to przepisy na smaczne i zdrowe dla serca posiłki, spokojne, budujące moc mięśni ćwiczenia, atrakcyjne rośliny domowe, nowe sposoby relaksu i pozbywania się stresu. Mamy nadzieję, że ta książka będzie miłą zachętą do wprowadzenia niezbędnych zmian, które pozwolą naszym Czytelnikom cieszyć się długim zdrowym życiem. Wydawcy, Reader's Digest DO CZYTELNIKÓW Autorzy tej książki dołożyli wszelkich starań, by wszystkie informacje w niej zawarte były możliwie dokładne i aktualne. Ponieważ jednak wiedza medyczna i farmakologiczna ciągle się zmienia, prosimy Czytelników, by zasięgnęli indywidualnych porad u lekarza. Autorzy, konsultanci, redaktorzy i wydawcy tej książki nie mogą być odpowiedzialni za ewentualne pomyłki, brak działania czy niewłaściwe postępowanie, podejmowane przez Czytelników po jej przeczytaniu.

7 Spis treści 5 O książce 8 Wstęp Co dzisiaj wiemy o sercu 12 Tajemnica twojego serca 22 Sześciu śmiertelnych wrogów serca 24 Nadmiar tłuszczu 28 Cholesterol 32 Wysokie ciśnienie krwi 36 Przewlekłe stany zapalne 40 Zaburzenia metaboliczne 43 Wolne rodniki 46 Poza wielką szóstką Program 30 minut dziennie 50 Co obiecujemy 53 Zaczynamy 58 Jak wytrwać 63 Współpraca z lekarzem Jedzenie dobre dla serca 68 Dieta w programie 30 minut dziennie 84 Wszystko zależy od przetworzenia 94 Cała prawda o węglowodanach 99 Co to znaczy zdrowa porcja 102 Posiłki na ratunek 118 Kuchenne kuracje 122 Jak przetrwać posiłki poza domem 127 Suplementy

8 4 5 6 Bądź aktywny 138 Przeciw siedzącemu trybowi życia 146 Zabierz serce na spacer 152 Najtrudniej zacząć 156 Odnawiająca moc stretchingu 163 Budowanie mocy Zadbaj o szczęśliwe serce 176 Jak być życzliwym dla swojego serca 178 Uspokój swoją duszę 181 Radość z życia 185 Pokonywanie stresu 189 Alkohol 192 Joga Oczyszczanie organizmu z toksyn 198 Higieniczny styl życia 200 Tytoń 205 Skażenia powietrza 208 Wirusy i bakterie 212 Płytka nazębna 7 8 Trzymaj kurs liczb, które mogą ochronić twoje życie liczby do sprawdzania Zestaw codziennych ćwiczeń 228 Wdrażanie planu 30 minut dziennie dla zdrowego serca 230 Pakiet startowy 232 Kontrakt na zdrowe serce 233 Zdrowe serce codzienna kontrola 234 Ćwiczenie jogi Powitanie słońca 241 Dodatkowy program wzmacniający 254 Przepisy dla zdrowia 301 Najczęściej zadawane pytania 305 Informacje dodatkowe 307 Indeks

9 Wstęp Choroba wieńcowa serca została rozpoznana ponad 100 lat temu. W ostatnim dwudziestopięcioleciu nastąpił radykalny rozwój kardiochirurgii i innych dziedzin nauki, co dało wspaniałe możliwości jej efektywnego leczenia. Nowe lekarstwa i procedury medyczne, takie jak angioplastyka i chirurgia serca, mogą uratować tysiące istnień ludzkich. Jednak, mimo postępu medycyny, liczba przypadków chorób serca ciągle rośnie, a z powodu związanych z nią dolegliwości cierpi coraz więcej osób. 30 minut dziennie dla zdrowego serca wyjaśnia, co może zrobić każdy z nas, by sobie pomóc w likwidowaniu skutków tej podstępnej choroby, która przez całe lata niepostrzeżenie rozwija się w naszych naczyniach krwionośnych. Po pierwsze, musimy się przyjrzeć wszystkim czynnikom ryzyka. Wszystkie to bardzo ważne słowo, czynniki ryzyka kumulują się bowiem w organizmie i im więcej ich spotkasz, tym bardziej są niebezpieczne. A to oznacza, że skupienie się tylko na jednym z nich nie wystarcza. Nauki medyczne jasno pokazały, że dużo bardziej efektywne jest jednoczesne zwrócenie uwagi na wszystkie czynniki ryzyka. Przesłanie tej książki jest jasne. Dzięki przestrzeganiu zawartych w niej rad znacznie mniej ludzi zapadnie na chorobę wieńcową i doświadczy jej strasznych konsekwencji niewydolności serca i przedwczesnych zgonów. Żeby zrozumieć, dlaczego we współczesnym świecie choroby serca stały się największym zabójcą, a ich udział w statystykach medycznych stale rośnie, warto się przyjrzeć ewolucji naszych genów. Setki tysięcy lat temu pierwsi ludzie mieli o wiele prostsze życie niż my. Ich jedzenie składało się przeważnie z owoców, orzechów i warzyw, czasami z ryb i małej ilości mięsa. Wszystko to spożywano na surowo lub krótko gotowane nad ogniem. Do zdobycia pokarmu potrzebny był olbrzymi wysiłek fizyczny, a zawartość tłuszczu w pożywieniu była bardzo niska. Naukowcy udowodnili, że nasz kod genetyczny jest przystosowany do tego rodzaju warunków i musimy dołożyć starań, by powrócić do stylu życia, do jakiego przystosowały nas nasze geny.

10 Dieta współczesnego świata jest tak bogata w tłuszcze, że wątroba nie ma możliwości zużyć ich nadmiaru. W wyniku tego powstają cząstki szkodliwego cholesterolu o niskiej gęstości (LDL), które przenikają do ścian naczyń krwionośnych i powodują rozwój choroby. Walka z nią musi się rozpocząć w bardzo młodym wieku i trwać przez całe życie. Rodzice, nauczyciele i politycy wszyscy oni mają do odegrania ważną rolę w walce z czynnikami, które powodują choroby serca. Należy pamiętać, że kardiolodzy zwykle wkraczają do akcji dopiero wtedy, gdy stan chorobowy jest już zaawansowany, i muszą się zmagać z rezultatem dwu, trzech, a nawet czterech dziesięcioleci zaniedbań. Mrożący krew w żyłach fakt, który podkreśla znaczenie działań prewencyjnych, jest taki, że 40 procent pacjentów, którzy umierają z powodu zawału serca, nie miało żadnych objawów poprzedzających, oraz że około procent z nich umiera w ciągu pierwszych dwóch godzin, często przed jakąkolwiek interwencją medyczną. A to oznacza, że kardiolodzy wiedzą o zaledwie niespełna 5 procentach przypadków osób, które zmarły w następstwie nagłego zawału serca. Te bezsporne fakty niezbicie potwierdzają wagę profilaktyki. 30 minut dziennie dla zdrowego serca precyzyjnie określa, co trzeba zrobić, by osiągnąć znaczący sukces w spowalnianiu rozwoju choroby serca oraz podkreśla, że nigdy nie jest na to za późno. Nawet po latach zaniedbań stan naczyń krwionośnych może się znacznie poprawić, jeśli zastosujemy podstawowe zmiany w odżywianiu i będziemy uprawiać ćwiczenia fizyczne. Przesłanie tej książki wynika z rozwoju nauki ostatnich lat. Poświęcanie należytej uwagi wszystkim głównym czynnikom ryzyka chorób serca może przynieść znakomite rezultaty. Choroby serca zabijają ponad 110 tysięcy osób rocznie; ostatnie dane sugerują, że jeśli będziemy się stosować do zawartych w tej książce rad, możemy zmniejszyć tę liczbę o połowę. Dr Stephen Jenkins KONSULTANT KARDIOLOG

11 Zadbaj o swoje serce, a ono odwdzięczy ci się szczęśliwym życiem oraz sprawnością ciała i umysłu na długie lata.

12 oty oêç cholesterol nadciênienie t tnicze przewlek e stany zapalne zaburzenia metaboliczne wolne rodniki Co dzisiaj wiemy o sercu

13 Chociaż o ludzkim sercu wiemy dziś więcej niż kiedykolwiek wcześniej, ciągle poświęcamy mu zbyt mało uwagi. 12 Tajemnica twojego serca W naszym wspaniałym świecie choroba wieńcowa serca która tylko w Polsce zabija prawie 56 tys. kobiet i mężczyzn rocznie nie musi zabierać życia przedwcześnie, czyli w wieku 45, 55 czy 65 lat. Nasze serca mogą śmiało i niezawodnie pompować krew, pozwalając wielu z nas przeżyć setne urodziny. Szacunkowe dane wykazują, że co roku w Polsce dochodzi do wystąpienia 250 tys. ostrych incydentów wieńcowych ( tys. zawałów serca oraz ok. 150 tys. niestabilnej choroby wieńcowej). Liczba zgonów z powodu choroby wieńcowej na 100 tys. mieszkańców wynosi 291 i 91 odpowiednio dla mężczyzn i kobiet (w sumie 382) a z powodu chorób układu krążenia 951. Eksperymenty kliniczne oraz badania na temat zdrowia i stylu życia najstarszych ludzi na świecie są zgodne w jednym punkcie: serce człowieka nie jest tak zbudowane, by zepsuć się zaraz na początku życia. Powinno działać o wiele dłużej niż obecna średnia długość życia, chociaż prawdopodobnie nie przez 120 lat, jak sugerują niektórzy amerykańscy eksperci od długowieczności. Ale ta genialna pompa wielkości pięści wspaniała, pracująca non stop maszyna, złożona z mięśnia, nerwów, naczyń krwionośnych i kanałów jonowych zbyt często jest rujnowana przez pokusy, jakim codziennie ulegamy: potrójny cheesburger,

14 godziny spędzone przed telewizorem oraz stresujący styl życia. Dowody na długowieczność Jeśli chcesz się przekonać, jakie są możliwości twojego serca, przypatrz się ludziom zamieszkującym Okinawę, japońską wyspę na Morzu Wschodniochińskim. To właśnie tu mieszka najwięcej na świecie osób w wieku powyżej stu lat: 35 na 100 tys. mieszkańców (w Polsce żyje ok. 1,5 2,5 tys. osób, które obchodziły setne urodziny). Wskaźnik śmiertelności z powodu choroby wieńcowej serca jest tu o 80 proc. niższy niż w krajach europejskich. Sprawia to tradycyjny styl życia, w którym ceni się spokój, łagodne usposobienie i pogodę ducha, a także codzienne ćwiczenia oraz dietę o małej zawartości tłuszczów nasyconych, bogatą w warzywa, owoce, białka soi i ryb. W jednej z małych rybackich wiosek na Okinawie znajduje się zwrócony w stronę morza kamień, w którym wykuto starą miejscową mądrość: Gdy masz 70 lat, ciągle jesteś dzieckiem, w wieku lat 80 młodym mężczyzną lub kobietą. A jeśli ktoś z nieba zaprosi cię do siebie, gdy będziesz mieć lat 90, powiedz: ach, odejdź, i wróć, gdy będę mieć 100 lat. Gdy naukowcy zaczęli namawiać do stylu życia zdrowego dla serca, zachodni dziennikarze ruszyli na Okinawę. Zastali tam zdrowych ludzi w dobrej formie, żyjących bez leków, domów opieki i urządzeń podtrzymujących życie. Klucz do długowieczności Testy kliniczne potwierdziły, że takie rzeczy są możliwe. Stulatkowie mają nadzwyczaj zdrowe serca, młode naczynia krwionośne, niski poziom cholesterolu i wolnych rodników, a więc czynników powodujących arteriosklerozę i tworzenie się blaszki Choroby serca na świecie Wskaźnik zgonów z powodu chorób serca różni się bardzo wśród ludzi rozmaitych narodowości, głównie z powodu odmiennej diety i stylu życia. Tabela pokazuje liczbę zgonów w kilku krajach w 2002 r., związanych z chorobą wieńcową i udarem mózgu na 100 tys. mieszkańców. Zgony z powodu Zgony z powodu choroby układu choroby krążenia niedokrwiennej serca Polska Rosja 828 Rumunia 505 Węgry 470 Finlandia Niemcy Wielka Brytania 304 Włochy 282 USA 233 Szwajcaria 213 Australia 190 Kanada 188 Chiny 182 Japonia 177 Francja 140 Dania 227 miażdżycowej, będącej przyczyną groźnych dla serca skrzeplin. Naukowcy, którzy badali 600 najstarszych mieszkańców Okinawy, byli zaskoczeni odkryciem, że na zdrowie serca w 80 proc. wpływa zdrowy styl życia, a tylko w 20 proc. predyspozycje genetyczne. Lekarze wierzą, że jeśli ludzie na Zachodzie będą żyć tak jak mieszkańcy Okinawy, wiele oddziałów kardiologii okaże się zbędnych. Aby tego dokonać, musimy się nauczyć sztuki życia w stylu mieszkańców Okinawy. Ich tajemnica to zjadane powoli niskokaloryczne posiłki, 13 CO DZISIAJ WIEMY O SERCU

15 14 nazywane hara hachi bu, co znaczy jedzenie dające 80 proc. sytości, pogodne spojrzenie na życie zwane taygay i głęboka medytacyjna duchowość. Ostatnie dekady pokazały, że mieszkańcy Okinawy nie zawdzięczają swego zdrowego serca jakiemuś szczęśliwemu genowi, u osób poniżej 50 roku życia stwierdzono bowiem najwyższy wskaźnik chorób serca w Japonii; jest to wynik coraz popularniejszej zachodniej diety i stylu życia. Znany fakt, że troska o serce i właściwe odżywianie wpływa na zdrowie człowieka, potwierdza się w badaniach populacyjnych na całym świecie. Według Islandzkiego Instytutu Długowieczności rdzenni mieszkańcy Grenlandii, Inuici, mają o wiele niższy wskaźnik zapadalności na choroby serca niż ich duńscy sąsiedzi, zamieszkujący tę samą lodową wyspę. Dzieje się tak z powodu diety bogatej w ryby, zawierające odżywcze dla serca kwasy tłuszczowe omega-3. Autorzy jednej z prac opublikowanych w czasopiśmie The Lancet stwierdzili, że u mężczyzn mieszkających na Krecie, którzy stosują dietę bogatą w fasolę, oliwę z oliwek, wino oraz ryby, wykazano zdumiewająco duże, bo sięgające proc., obniżenie ryzyka choroby serca i jej nawrotów w porównaniu z mężczyznami stosującymi zdrową dietę zachodnią. I dzieje Dla zdrowego serca niezbędne jest szczęśliwe, aktywne życie.

16 się tak, mimo że poziom cholesterolu w składnikach obu diet kreteńskiej i zachodniej jest prawie identyczny. Lekarze zainteresowali się dietą kreteńską, gdy piętnastoletnie obserwacje potwierdziły, że mężczyźni zamieszkujący Kretę są zdrowsi niż mieszkańcy innych krajów Finlandii, Jugosławii, Japonii, Grecji, Włoch, Holandii i Stanów Zjednoczonych. Dlaczego jednak mężczyźni z Krety mieli o połowę mniejszy wskaźnik zgonów niż Włosi, chociaż obie grupy stosują dietę śródziemnomorską? Główna różnica to wysokie spożycie ryb wśród Kreteńczyków. Choroby serca w Polsce W dzisiejszym świecie, mimo ogromnych postępów kardiologii (nauka o zdrowiu i chorobach serca), nasze serca są w ciągłym niebezpieczeństwie. Każdego tygodnia jesteśmy informowani o nowych czynnikach ryzyka lub nowych lekarstwach. Naukowcy identyfikują geny, które mogą być związane z rodzinnym występowaniem chorób serca, oraz inne czynniki powodujące w niektórych populacjach wzrost ryzyka zachorowania na serce lub nasilanie się tendencji związanych z niebezpieczeństwem zachorowania. Lekarze coraz więcej wiedzą na temat środków farmakologicznych, które zmniejszają ryzyko zawału serca przez obniżanie poziomu cholesterolu i ciśnienia krwi. Biolodzy mogą dokładnie opisać procesy biochemiczne, powodujące powstawanie blaszki miażdżycowej osadzającej się na ścianach naczyń krwionośnych. Jeszcze w tym roku zawałowi serca ulegnie tys. Polaków, a 150 tys. będzie cierpiało na niestabilną dławicę piersiową. Niestety, ponad jedna trzecia z nich umrze przed dotarciem do szpitala. Choroby układu krążenia pozostają główną przyczyną śmierci w Polsce. Zabijają więcej niż jednego na pięciu mężczyzn i jedną na sześć kobiet rocznie. Choroby krążenia (włączając w to udary i choroby serca) są przyczyną około 43 proc. zgonów u mężczyzn i 53 proc. u kobiet. Stwierdzono, że choć liczba zgonów z powodu zawału serca powoli spada, to jednak wzrasta liczba osób żyjących z chorobami serca. Na nadciśnienie tętnicze choruje w Polsce ok. 8 mln osób, na chorobę wieńcową ponad 1,5 mln osób. Średnio co czwarty Polak umiera z powodu chorób układu krążenia (jeden z najwyższych wskaźników w Europie). Niewydolność serca jest spowodowana w 50 proc. chorobą wieńcową, w 30 proc. nadciśnieniem tętniczym. Osoby chorujące na niewydolność krążenia resztę swego życia przeżyją jako inwalidzi walczący z ciągłym zmęczeniem, które jest rezultatem utraty przez serce zdolności do efektywnej pracy. Związek ze stylem życia Dla zdrowego serca niezbędne jest szczęśliwe, aktywne życie, a sposób, w jaki żyjemy, stawia przed nami bezprecedensowe zagrożenia. Większość ludzi je zbyt dużo i ćwiczy zbyt mało. W rezultacie wielu ma nadwagę, a nawet kliniczną otyłość. Nasze nawyki żywieniowe są często bardzo niewłaściwe. Napełniamy ciało węglowodanami i najgorszymi rodzajami tłuszczów, równocześnie cierpiąc z powodu braku zdrowych tłuszczów, błonnika i przeciwutleniaczy, które są konieczne dla zdrowia. Również stres, zbyt często będący częścią naszego życia, zmusza organizm do walki z nienaturalnie wysoką dawką groźnych hormonów stresu i okrada nas z niezbędnego dla odpoczynku czasu wolnego. 15 CO DZISIAJ WIEMY O SERCU

17 16 Serce i naczynia, które transportują krew w naszym ciele, nie zostały stworzone do radzenia sobie z atakiem XXI w. Mięsień sercowy potrzebuje ciągłego zaopatrzenia w natlenowaną krew, dostarczaną przez sieć naczyń krwionośnych. Jeśli skrzeplina zaczopuje naczynie krwionośne lub gdy śródbłonek którejś z tętnic dostarczających krew stanie się niesprawny z powodu blaszki miażdżycowej, serce odczuwa natychmiastowy niedobór tlenu. Z powodu deficytu tlenu mięsień sercowy ulega mikrouszkodzeniom co tłumaczy krótkotrwałe bóle w klatce piersiowej, zwane dusznicą bolesną. Co gorsza, ciągłe niedotlenienie mięśnia sercowego może spowodować szybkie obumieranie komórek, będące przyczyną zawału, niewydolności serca, a nawet śmierci. Kobiety również chorują Przez jakiś czas uważano, że kobiety są mniej zagrożone chorobami serca niż mężczyźni. Okazuje się jednak, że nie są one tylko męską domeną; prawie połowa kobiet umiera z powodu chorób układu krążenia (włączając w to udar mózgu). Bardzo niepokojący jest fakt, że chociaż choroby serca zabijają cztery razy więcej kobiet niż rak piersi, większość bardziej obawia się raka. Wielu lekarzy, którzy w latach 80. XX w. nie wierzyli, że u kobiet może się rozwijać choroba serca, nadal nie dostrzega u nich ryzyka chorób naczyniowych. Jest to częsta przyczyna błędnej diagnozy; lekarz nie dopuszcza myśli o zawale serca u kobiety, nawet wtedy, gdy właśnie się on zaczyna. Mit tylko mężczyźni Nadal funkcjonują dwa szeroko rozpowszechnione mity: że na choroby serca zapadają tylko mężczyźni i że wśród kobiet narażone są tylko te w starszym wieku. Tymczasem zapadalność na choroby serca u mężczyzn maleje, a u kobiet rośnie. Wskaźnik śmiertelności z powodu zawału serca obniża się, jednak wśród kobiet następuje to wolniej niż wśród mężczyzn. Czy to zawał serca? Dzwoń! 999 lub 112 Jeśli podejrzewasz, że ty lub ktoś inny może mieć zawał serca, nie wahaj się: dzwoń pod numer 999 lub 112, aby wezwać pogotowie. Większość zgonów zdarza się w pierwszej godzinie po rozpoczęciu zawału, ale ludzie często czekają nawet kilka godzin, zanim zadzwonią po pomoc. Ból w klatce piersiowej lub którykolwiek z poniżej wymienionych objawów, trwający dłużej niż kilka minut, jest wystarczającym powodem do natychmiastowego wezwania karetki. W tym czasie choremu należy podać 300 mg aspiryny (standardowa dawka stosowana przeciwbólowo), jeśli nie jest na nią uczulony. Tabletkę powinien przeżuć, aby jak najszybciej trafiła do krwiobiegu. DYSKOMFORT W KLATCE PIERSIOWEJ W większości zawałów serca chory odczuwa dyskomfort w centrum klatki piersiowej, trwający ponad 30 minut, opisywany jako ból lub rodzaj ucisku, ciężaru, pełności w klatce piersiowej. DYSKOMFORT W INNYCH REJONACH GÓRNEJ CZĘŚCI CIAŁA Objawem zawału serca może być ból lub dyskomfort w okolicy jednego lub obu ramion, pleców, szyi, żuchwy lub żołądka. SKRÓCENIE ODDECHU Może wystąpić z objawami dyskomfortu w klatce piersiowej lub bez nich. INNE OBJAWY Inne ważne oznaki to: zimny pot, zawroty głowy, uczucie znacznego zmęczenia i osłabienia.

18 Kobiety stanowią zaledwie 25 proc. uczestników badań nad chorobami serca. Dlatego też lekarze rodzinni ciągle zbyt mało wiedzą, by rozpoznać chorobę serca u kobiety i prawidłowo ją leczyć. Jedna z kobiet powiedziała: W ciągu całego mojego życia żaden lekarz nie rozmawiał ze mną o chorobie serca, nawet wiedząc, że mój ojciec i trzej wujkowie zmarli w młodości na zawał serca. I nagle w wieku 48 lat miałam zawał. Co powinnaś wiedzieć Kobiety lekceważą ryzyko choroby serca. Zaledwie 25 proc. kobiet ma świadomość, że największym zagrożeniem jest choroba serca, a 40 proc. że jest nim nowotwór. Taki pogląd jest najbardziej rozpowszechniony wśród kobiet młodych: choroby serca obawia się zaledwie jedna na 10 pań w wieku lat, a raka płuc lub raka piersi blisko połowa z nich. Kobiety nie mają także wiedzy na temat głównych czynników ryzyka rozwoju choroby serca. Zbadaj tętno Tętno liczba uderzeń serca na minutę może pomóc tobie i lekarzowi w ocenie stanu serca. Normalne tętno podczas spoczynku to uderzeń na minutę. Szybsze tętno może wskazywać, że właśnie wbiegłeś po schodach, bo nie chciałeś się spóźnić na wizytę (aktywność fizyczna zwiększa tętno). Czasowym przyspieszeniem tętna może skutkować również gorączka, przeziębienie, grypa i zatrucie pokarmowe oraz zdenerwowanie. Stale podwyższone tętno spoczynkowe może być sygnałem niedokrwistości, schorzeń tarczycy, wady serca. Przed sprawdzeniem swojego tętna odpocznij 5 10 minut. Przygotuj zegar lub zegarek ręczny i drugą rękę. Opuszkami palców odszukaj puls na wewnętrznej stronie nadgarstka lub na szyi. Licz uderzenia przez 15 sekund i pomnóż wynik przez cztery. 17 CO DZISIAJ WIEMY O SERCU

CHOLESTONE NATURALNA OCHRONA PRZED MIAŻDŻYCĄ. www.california-fitness.pl www.calivita.com

CHOLESTONE NATURALNA OCHRONA PRZED MIAŻDŻYCĄ. www.california-fitness.pl www.calivita.com CHOLESTONE NATURALNA OCHRONA PRZED MIAŻDŻYCĄ Co to jest cholesterol? Nierozpuszczalna w wodzie substancja, która: jest składnikiem strukturalnym wszystkich błon komórkowych i śródkomórkowych wchodzi w

Bardziej szczegółowo

Kompleksowy program zmniejszania zachorowalności na choroby związane ze stylem życia na terenie powiatu wieruszowskiego.

Kompleksowy program zmniejszania zachorowalności na choroby związane ze stylem życia na terenie powiatu wieruszowskiego. Kompleksowy program zmniejszania zachorowalności na choroby związane ze stylem życia na terenie powiatu wieruszowskiego. Konferencja otwierająca realizację projektu. Wieruszów, 28.04.2015 DLACZEGO PROFILAKTYKA?

Bardziej szczegółowo

Temat: Choroby i higiena układu krwionośnego.

Temat: Choroby i higiena układu krwionośnego. 1. Praca serca. Serce jest aktywnie pracującym mięśniem. Kurcząc się około 75 razy na minutę, wykonuje w ciągu doby około 108 tyś. skurczów. Od tego, jak funkcjonuje serce, zależy stan całego organizmu.

Bardziej szczegółowo

Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie:

Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: DIETETYK przygotowany w ramach projektu Praktyczne kształcenie nauczycieli zawodów branży hotelarsko-turystycznej Priorytet III. Wysoka jakość

Bardziej szczegółowo

CMC/2015/03/WJ/03. Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca

CMC/2015/03/WJ/03. Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca CMC/2015/03/WJ/03 Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca Dane pacjenta Imię:... Nazwisko:... PESEL:... Rozpoznane choroby: Nadciśnienie tętnicze Choroba wieńcowa Przebyty zawał

Bardziej szczegółowo

Zadbaj o swoje zdrowie już dziś

Zadbaj o swoje zdrowie już dziś Zadbaj o swoje zdrowie już dziś Jurata Jurkun Specjalista ds. odżywiania i kontroli wagi Centrum Zdrowego Odżywiania i Kontroli Wagi w Suwałkach Zmiany cywilizacyjne Zmiany cywilizacyjne Transport Zbiory

Bardziej szczegółowo

Kochaj swoje serce. Wskazówki, jak pomóc w odzyskaniu zdrowia serca. Plan powrotu do zdrowia. Polish

Kochaj swoje serce. Wskazówki, jak pomóc w odzyskaniu zdrowia serca. Plan powrotu do zdrowia. Polish Kochaj swoje serce Wskazówki, jak pomóc w odzyskaniu zdrowia serca Polish W szpitalu Opuszczenie szpitala Plan powrotu do zdrowia W szpitalu Co się stało z moim sercem? Zrozumienie stanu swojego serca

Bardziej szczegółowo

Aktywność sportowa po zawale serca

Aktywność sportowa po zawale serca Aktywność sportowa po zawale serca Czy i jaki wysiłek fizyczny jest zalecany? O prozdrowotnych aspektach wysiłku fizycznego wiadomo już od dawna. Wysiłek fizyczny o charakterze aerobowym (dynamiczne ćwiczenia

Bardziej szczegółowo

Europejski Tydzień Walki z Rakiem

Europejski Tydzień Walki z Rakiem 1 Europejski Tydzień Walki z Rakiem 25-31 maj 2014 (http://www.kodekswalkizrakiem.pl/kodeks/) Od 25 do 31 maja obchodzimy Europejski Tydzień Walki z Rakiem. Jego celem jest edukacja społeczeństwa w zakresie

Bardziej szczegółowo

Organizacje pozarządowe w diabetologii: realne problemy pacjentów. problem z postrzeganiem cukrzycy typu 2 POLSKIE STOWARZYSZENIE DIABETYKÓW

Organizacje pozarządowe w diabetologii: realne problemy pacjentów. problem z postrzeganiem cukrzycy typu 2 POLSKIE STOWARZYSZENIE DIABETYKÓW POLSKIE STOWARZYSZENIE DIABETYKÓW Organizacje pozarządowe w diabetologii: realne problemy pacjentów problem z postrzeganiem cukrzycy typu 2 Małgorzata Marszałek POSTRZEGANIE CUKRZYCY TYPU 2 Łagodniejszy,

Bardziej szczegółowo

Europejski kodeks walki z rakiem

Europejski kodeks walki z rakiem Europejski kodeks walki z rakiem Dlaczego walczymy z rakiem? Nowotwory są drugą przyczyną zgonów w Polsce zaraz po zawałach i wylewach. Liczba zachorowao na nowotwory złośliwe w Polsce to ponad 140,5 tys.

Bardziej szczegółowo

zbyt wysoki poziom DOBRE I ZŁE STRONY CHOLESTEROLU Ponad 60% naszego społeczeństwa w populacji powyżej 18r.ż. ma cholesterolu całkowitego (>190mg/dl)

zbyt wysoki poziom DOBRE I ZŁE STRONY CHOLESTEROLU Ponad 60% naszego społeczeństwa w populacji powyżej 18r.ż. ma cholesterolu całkowitego (>190mg/dl) HIPERLIPIDEMIA to stan zaburzenia gospodarki lipidowej, w którym występuje wzrost stężenia lipidów (cholesterolu i/lub triglicerydów ) w surowicy krwi. Ponad 60% naszego społeczeństwa w populacji powyżej

Bardziej szczegółowo

Autor: Aldona Kubica. Kwestionariusz dla pacjentów po zawale serca leczonych angioplastyka wieńcową. Wersja 1

Autor: Aldona Kubica. Kwestionariusz dla pacjentów po zawale serca leczonych angioplastyka wieńcową. Wersja 1 SKALA GOTOWOŚCI DO WYPISU ZE SZPITALA U PACJENTÓW PO ZAWALE MIĘŚNIA SERCOWEGO The Readiness for Hospital Discharge After Myocardial Infarction Scale (RHDS MIS) Autor: Aldona Kubica Kwestionariusz dla pacjentów

Bardziej szczegółowo

jest podniesienie wśród ludzi świadomości znaczenia naszych nerek dla zdrowia i życia oraz

jest podniesienie wśród ludzi świadomości znaczenia naszych nerek dla zdrowia i życia oraz Światowy Dzień Nerek Światowy Dzień Nerek jest ogólnoświatową kampanią, której celem jest podniesienie wśród ludzi świadomości znaczenia naszych nerek dla zdrowia i życia oraz informowanie o powszechności

Bardziej szczegółowo

Cukrzyca Epidemia XXI wieku Debata w Wieliczce www.seniorizdrowie.pl

Cukrzyca Epidemia XXI wieku Debata w Wieliczce www.seniorizdrowie.pl Projekt jest współfinansowany ze środków Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w ramach Programu Operacyjnego Fundusz Inicjatyw Obywatelskich na lata 2014 2020 Cukrzyca Epidemia XXI wieku Debata w Wieliczce

Bardziej szczegółowo

PAKIET KONSULTACJI GENETYCZNYCH GENODIET ZDROWIE ZAPISANE W GENACH

PAKIET KONSULTACJI GENETYCZNYCH GENODIET ZDROWIE ZAPISANE W GENACH PAKIET KONSULTACJI GENETYCZNYCH GENODIET ZDROWIE ZAPISANE W GENACH Rodzaje pakietów Genodiet Pakiet konsultacji genetycznych Genodiet składaja się z 3 uzupełniających się modułów, stanowiących 3 kroki

Bardziej szczegółowo

E. Czy uważa Pan/i, że powrót do domu jest związany z dodatkowymi zagrożeniami? a. Tak b. Chyba tak c. Nie jestem pewien d. Nie

E. Czy uważa Pan/i, że powrót do domu jest związany z dodatkowymi zagrożeniami? a. Tak b. Chyba tak c. Nie jestem pewien d. Nie SKALA GOTOWOŚCI DO WYPISU ZE SZPITALA U PACJENTÓW PO ZAWALE MIĘŚNIA SERCOWEGO The Readiness for Hospital Discharge After Myocardial Infarction Scale (RHDS MIS) Autor: Aldona Kubica Kwestionariusz dla pacjentów

Bardziej szczegółowo

NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY

NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY Poradnik dla pacjenta i jego rodziny Konsultacja: prof. dr hab. med. Zbigniew Gaciong CO TO JEST ZESPÓŁ METABOLICZNY Nadciśnienie tętnicze (inaczej podwyższone ciśnienie

Bardziej szczegółowo

GENODIET ZDROWIE ZAPISANE W GENACH

GENODIET ZDROWIE ZAPISANE W GENACH GENODIET ZDROWIE ZAPISANE W GENACH Rodzaje testów Genodiet Test Genodiet składają się z 3 uzupełniających się modułów, stanowiących 3 kroki do poznania indywidualnych zasad zdrowia. Identyfikacja typu

Bardziej szczegółowo

W zdrowym ciele zdrowy duch

W zdrowym ciele zdrowy duch W zdrowym ciele zdrowy duch "Ruch może zastąpić niemal każdy lek, ale żaden lek nie zastąpi ruchu Wojciech Oczko-nadworny lekarz Stefana Batorego Można wyróżnić aktywność fizyczną podejmowaną: w czasie

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PROFILAKTYKI I WCZESNEGO WYKRYWANIA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA

PROGRAM PROFILAKTYKI I WCZESNEGO WYKRYWANIA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA PROGRAM PROFILAKTYKI I WCZESNEGO WYKRYWANIA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA - 2006 1. UZASADNIENIE POTRZEBY PROGRAMU Choroby układu krążenia są główną przyczyną zgonów w Polsce i na świecie. Umieralność z tego

Bardziej szczegółowo

Żywność. zapewnia prawidłowe funkcjonowanie. poprawia samopoczucie

Żywność. zapewnia prawidłowe funkcjonowanie. poprawia samopoczucie Warsztaty żywieniowe Żywność buduje i regeneruje dostarcza energii zapewnia prawidłowe funkcjonowanie poprawia samopoczucie Żaden pojedynczy produkt nie dostarczy Ci wszystkiego, czego potrzebujesz dlatego

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 1 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki chorób układu krążenia

Załącznik nr 1 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki chorób układu krążenia Program profilaktyki chorób układu krążenia 1 I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA PROGRAMU PROFILAKTYKI CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA, zwanego dalej Programem. 1. Opis problemu zdrowotnego. Choroby układu krążenia

Bardziej szczegółowo

Ocena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu

Ocena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu Ocena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu 2018-03-15 Czym jest ryzyko sercowo naczyniowe? Ryzyko sercowo-naczyniowe to

Bardziej szczegółowo

http://www.odkryjjakschudnac.pl

http://www.odkryjjakschudnac.pl 7 Pokarmów Automatycznie Spalających Tłuszcz Czy może to być możliwe, że jedzenie niektórych pokarmów może pomóc Ci schudnąć oraz automatycznie spalać tłuszcz bez ćwiczeń lub diet? Odpowiedź na to pytanie

Bardziej szczegółowo

AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY

AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY Aktywność fizyczna glukometr glukometr glukometr glukometr glukometr skrocona 8 str broszura aktywnosc fizyczna.indd 1 2013-05-09 14:12:46 AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA

Bardziej szczegółowo

ZALECENIA ŻYWIENIOWE DLA DZIECI I MŁODZIEŻY. Gimnazjum nr 1 w Piastowie Lidia Kaczor, 2011r

ZALECENIA ŻYWIENIOWE DLA DZIECI I MŁODZIEŻY. Gimnazjum nr 1 w Piastowie Lidia Kaczor, 2011r ZALECENIA ŻYWIENIOWE DLA DZIECI I MŁODZIEŻY Gimnazjum nr 1 w Piastowie Lidia Kaczor, 2011r PRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE - definicja Prawidłowe odżywianie to nie tylko dostarczenie organizmowi energii, ale także

Bardziej szczegółowo

PRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE NASTOLATKÓW

PRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE NASTOLATKÓW PRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE NASTOLATKÓW Młody organizm, aby mógł prawidłowo się rozwijać potrzebuje wielu różnorodnych składników odżywczych, które powinny być nieodłączną częścią diety każdego dojrzewającego

Bardziej szczegółowo

BÓL W KLATCE PIERSIOWEJ, ZASŁABNIĘCIE, OMDLENIA, PADACZKA. EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA

BÓL W KLATCE PIERSIOWEJ, ZASŁABNIĘCIE, OMDLENIA, PADACZKA. EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA BÓL W KLATCE PIERSIOWEJ, ZASŁABNIĘCIE, OMDLENIA, PADACZKA. EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA PAMIĘTAJ!!! TEKST PODKREŚLONY LUB WYTŁUSZCZONY JEST DO ZAPAMIĘTANIA. Opracował: mgr Mirosław Chorąży Zasłabnięcie

Bardziej szczegółowo

Zespół Metaboliczny w praktyce chirurga naczyniowego

Zespół Metaboliczny w praktyce chirurga naczyniowego Zespół Metaboliczny w praktyce chirurga naczyniowego Wacław Karakuła Katedra i Klinika Chirurgii Naczyń i Angiologii U.M. w Lublinie Kierownik Kliniki prof. Tomasz Zubilewicz Lublin, 27.02.2016 Zespół

Bardziej szczegółowo

Pakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta

Pakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta Pakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta CHOROBY DIETOZALEŻNE W POLSCE 2,150,000 osób w Polsce cierpi na cukrzycę typu II 7,500,000 osób w Polsce cierpi

Bardziej szczegółowo

Polacy a ich wątroba Raport z badania realizowanego przez GfK Polonia Sp. z o.o.

Polacy a ich wątroba Raport z badania realizowanego przez GfK Polonia Sp. z o.o. Polacy a ich wątroba Raport z badania realizowanego przez GfK Polonia Sp. z o.o. METODOLOGIA I CELE BADANIA Metodologia i cele badania 1 Metoda badania CAPI (Computer Assisted Personal Interviews): wywiady

Bardziej szczegółowo

Urząd Miasta Bielsko-Biała - um.bielsko.pl Wygenerowano: /14:10: listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą

Urząd Miasta Bielsko-Biała - um.bielsko.pl Wygenerowano: /14:10: listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą 14 listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą Cukrzyca jest chorobą, która staje się obecnie jednym z najważniejszych problemów dotyczących zdrowia publicznego. Jest to przewlekły i postępujący proces

Bardziej szczegółowo

LAMININE OMEGA +++ Informacje o produkcie

LAMININE OMEGA +++ Informacje o produkcie LAMININE OMEGA +++ Informacje o produkcie NAWIĄZUJĄC DO DANYCH GŁÓWNEGO URZĘDU STATYSTYCZNEGO W POLSCE W 2011r. Z powodu chorób układu krążenia zmarło 440,9 na każde 100 tys. osób W Polsce wykryto cukrzycę

Bardziej szczegółowo

Natureheals

Natureheals Natureheals www.donatmg.eu/en Magnez NAUKOWCY OKREŚLILI MAGNEZ MIANEM MINERAŁU DO WALKI ZE STRESEM, NAZYWAJĄC GO RÓWNIEŻ BALSAMEM DLA NERWÓW I MIĘŚNI. MAGNEZ JEST JEDNYM Z NAJWAŻNIEJSZYCH MINERAŁÓW NIEZBĘDNYCH

Bardziej szczegółowo

Dieta może być stosowana również przez osoby chorujące na nadciśnienie tętnicze, zmagające się z hiperlipidemią, nadwagą oraz otyłością.

Dieta może być stosowana również przez osoby chorujące na nadciśnienie tętnicze, zmagające się z hiperlipidemią, nadwagą oraz otyłością. Dieta może być stosowana również przez osoby chorujące na nadciśnienie tętnicze, zmagające się z hiperlipidemią, nadwagą oraz otyłością. Jadłospis 14-dniowy Anna Piekarczyk Dieta nie jest dietą indywidualną

Bardziej szczegółowo

OCENA STYLU ŻYCIA DLA POTRZEB DZIAŁAŃ Z ZAKRESU PROMOCJI ZDROWIA

OCENA STYLU ŻYCIA DLA POTRZEB DZIAŁAŃ Z ZAKRESU PROMOCJI ZDROWIA Katedra i Zakład Promocji Zdrowia Wydział Nauk o Zdrowiu Collegium Medicum UMK OCENA STYLU ŻYCIA DLA POTRZEB DZIAŁAŃ Z ZAKRESU PROMOCJI ZDROWIA I. WYWIAD WIEK.. PŁEĆ WYKSZTAŁCENIE. MIEJSCE ZAMIESZKANIA

Bardziej szczegółowo

Ciśnienie tętnicze klucz do zdrowego serca. ciśnienia tętniczego składa się z dwóch odczytów ciśnienie skurczowe i rozkurczowe.

Ciśnienie tętnicze klucz do zdrowego serca. ciśnienia tętniczego składa się z dwóch odczytów ciśnienie skurczowe i rozkurczowe. Świadomość naszego zdrowia to oprócz odczuwania dolegliwości, wiedza na temat podstawowych parametrów pozwalających ocenić, czy nasz organizm funkcjonuje prawidłowo. Zapoznaj się z nimi i regularnie kontroluj

Bardziej szczegółowo

Ekstrakt z Chińskich Daktyli

Ekstrakt z Chińskich Daktyli Ekstrakt z Chińskich Daktyli Ekstrakt z Chińskich Daktyli TIENS Lekarze z Chin uważają, że owoce głożyny znane jako chińskie daktyle Pomagają zachować sprawność Poprawiają odporność Wspomagają pracę żołądka

Bardziej szczegółowo

Aneks III. Zmiany w odpowiednich punktach skróconej charakterystyki produktu leczniczego i ulotce dla pacjenta.

Aneks III. Zmiany w odpowiednich punktach skróconej charakterystyki produktu leczniczego i ulotce dla pacjenta. Aneks III Zmiany w odpowiednich punktach skróconej charakterystyki produktu leczniczego i ulotce dla pacjenta. Uwaga: Niniejsze zmiany w odpowiednich punktach skróconej charakterystyki produktu leczniczego

Bardziej szczegółowo

Moje życie po PCI. Powrót do domu

Moje życie po PCI. Powrót do domu Moje życie po PCI Chociaż przezskórna interwencja wieńcowa (PCI) zmniejsza objawy i w części przypadków poprawia rokowanie u pacjentów z chorobą niedokrwienną serca (ChNS), nie jest w stanie całkowicie

Bardziej szczegółowo

Stosowanie preparatu BioCardine900 u chorych. z chorobą wieńcową leczonych angioplastyką naczyń

Stosowanie preparatu BioCardine900 u chorych. z chorobą wieńcową leczonych angioplastyką naczyń Jan Z. Peruga, Stosowanie preparatu BioCardine900 u chorych z chorobą wieńcową leczonych angioplastyką naczyń wieńcowych II Katedra Kardiologii Klinika Kardiologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi 1 Jednym

Bardziej szczegółowo

Cholesterol. Co powinieneś wiedzieć. Dr Maciej Starachowski www.swiatzdrowia.pl

Cholesterol. Co powinieneś wiedzieć. Dr Maciej Starachowski www.swiatzdrowia.pl Cholesterol Co powinieneś wiedzieć Dr Maciej Starachowski www.swiatzdrowia.pl Wstęp Cholesterol jest substancją, której organizm potrzebuje do produkcji hormonów, witaminy D oraz przemian tłuszczów w organizmie.

Bardziej szczegółowo

Człowiek żyje życiem całego swojego ciała, wszystkimi jego elementami, warstwami, jego zdrowie zależy od zdrowia jego organizmu.

Człowiek żyje życiem całego swojego ciała, wszystkimi jego elementami, warstwami, jego zdrowie zależy od zdrowia jego organizmu. RUCH TO ZDROWIE Człowiek żyje życiem całego swojego ciała, wszystkimi jego elementami, warstwami, jego zdrowie zależy od zdrowia jego organizmu. P A M I Ę T A J Dobroczynny wpływ aktywności fizycznej na

Bardziej szczegółowo

Dr n. med. Anna Prokop-Staszecka Dyrektor Krakowskiego Szpitala Specjalistycznego im. Jana Pawła II

Dr n. med. Anna Prokop-Staszecka Dyrektor Krakowskiego Szpitala Specjalistycznego im. Jana Pawła II Dr n. med. Anna Prokop-Staszecka Dyrektor Krakowskiego Szpitala Specjalistycznego im. Jana Pawła II Przewodnicząca Komisji Ekologii i Ochrony Powietrza Rady Miasta Krakowa Schorzenia dolnych dróg oddechowych

Bardziej szczegółowo

Przedszkole Miejskie Nr 12 Integracyjne w Jaworznie CUKRZYCA

Przedszkole Miejskie Nr 12 Integracyjne w Jaworznie CUKRZYCA Cukrzyca CUKRZYCA Cukrzyca jest przyczyną niedomagania i cierpienia około 60 mln. osób, które żyją z tą chorobą w Europejskim Regionie WHO. Stanowi również poważne obciążenie dla gospodarki i systemu ochrony

Bardziej szczegółowo

Olej rybi z olejem z rokitnika i witaminą E. Omega-3. Wyjątkowa formuła wykorzystująca starożytną mądrość chińską i nowoczesną technologię

Olej rybi z olejem z rokitnika i witaminą E. Omega-3. Wyjątkowa formuła wykorzystująca starożytną mądrość chińską i nowoczesną technologię Olej rybi z olejem z rokitnika i witaminą E Wyjątkowa formuła wykorzystująca starożytną mądrość chińską i nowoczesną technologię Dlaczego kwasy tłuszczowe są tak ważne? Kwasy tłuszczowe należą do grupy

Bardziej szczegółowo

Światowy Dzień Serca - 24 września 2017 r. Weź to sobie do serca!

Światowy Dzień Serca - 24 września 2017 r. Weź to sobie do serca! Medexpress, 2017-09-18 15:22 Światowy Dzień Serca - 24 września 2017 r. Weź to sobie do serca! Gdy cierpi serce, cierpi cały organizm. Ta wyjątkowa pompa odpowiada za przepływ kilku tysięcy litrów krwi

Bardziej szczegółowo

Kronika zdrowia rodziny 08/08/12 14:09 Page 1

Kronika zdrowia rodziny 08/08/12 14:09 Page 1 Kronika zdrowia rodziny 08/08/12 14:09 Page 1 Kronika zdrowia rodziny 08/08/12 14:09 Page 2 Kronika zdrowia rodziny 08/08/12 14:09 Page 3 Kronika zdrowia rodziny 08/08/12 14:09 Page 4 Zanim pójdziesz do

Bardziej szczegółowo

Rzuć palenie razem z nami!

Rzuć palenie razem z nami! Rzuć palenie razem z nami! 11. Bądź przekonany, dlaczego chcesz rzucić Chcesz rzucić palenie, ale czy wiesz dlaczego? Slogan Palenie jest niezdrowe tu nie wystarczy. Aby zyskać motywację, potrzebujesz

Bardziej szczegółowo

OMEGA TEST BADANIE PROFILU KWASÓW TŁUSZCZOWYCH

OMEGA TEST BADANIE PROFILU KWASÓW TŁUSZCZOWYCH BADANIE PROFILU KWASÓW TŁUSZCZOWYCH Organizm człowieka zbudowany jest z około 10 bilionów komórek. To od ich stanu zależy nasze zdrowie i samopoczucie. Kluczem do prawidłowego funkcjonowania każdej komórki

Bardziej szczegółowo

Zasady bezpieczeństwa podczas upałów

Zasady bezpieczeństwa podczas upałów Zasady bezpieczeństwa podczas upałów Zasada nr 1 Noś jasne, luźne, swobodne oraz bawełniane ubrania. Zakładaj tak mało ubrań jak to jest możliwe gdy jesteś w domu. Zasada nr 2 Pij dużo płynów W czasie

Bardziej szczegółowo

10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA

10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA 10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA 10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Należy spożywać produkty z różnych grup żywności (dbać o urozmaicenie posiłków) Kontroluj masę ciała (dbaj o zachowanie

Bardziej szczegółowo

Liofilizowany ocet jabłkowy 80% (±5%), mikronizowany błonnik jabłkowy 20% (±5%), celulozowa otoczka kapsułki.

Liofilizowany ocet jabłkowy 80% (±5%), mikronizowany błonnik jabłkowy 20% (±5%), celulozowa otoczka kapsułki. Suplement diety Składniki: Liofilizowany ocet jabłkowy 80% (±5%), mikronizowany błonnik jabłkowy 20% (±5%), celulozowa otoczka kapsułki. Przechowywanie: W miejscu niedostępnym dla małych dzieci. Przechowywać

Bardziej szczegółowo

PROJEKT EDUKACYJNY NIE DAJMY SIĘ CHOROBOM XXI WIEKU!

PROJEKT EDUKACYJNY NIE DAJMY SIĘ CHOROBOM XXI WIEKU! PROJEKT EDUKACYJNY NIE DAJMY SIĘ CHOROBOM XXI WIEKU! Jak dożyć do 100, będąc silnym i sprawnym fizycznie i psychicznie PROJEKT EDUKACYJNY POD PATRONATEM Program edukacji zdrowotnej w zakresie żywienia

Bardziej szczegółowo

Innowacyjne produkty żywnościowe

Innowacyjne produkty żywnościowe Innowacyjne produkty żywnościowe prof. Krzysztof Krygier Wydział Nauk o Żywności Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Żywność wygodna Żywność minimalnie przetworzona Żywność ekologiczna Żywność

Bardziej szczegółowo

Leczenie bezdechu i chrapania

Leczenie bezdechu i chrapania Leczenie bezdechu i chrapania Bezdech senny, to poważna i dokuczliwa choroba, dotykająca ok. 4% mężczyzn i 2% kobiet. Warto więc wykonać u siebie tzw. BADANIE POLISOMNOGRAFICZNE, które polega na obserwacji

Bardziej szczegółowo

Pakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta

Pakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta Pakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta CHOROBY DIETOZALEŻNE W POLSCE 2,150,000 osób w Polsce cierpi na cukrzycę typu II 7,500,000 osób w Polsce cierpi

Bardziej szczegółowo

Uzależnienia. Nabyta silna potrzeba zażywania jakiejś substancji.

Uzależnienia. Nabyta silna potrzeba zażywania jakiejś substancji. Uzależnienia Nabyta silna potrzeba zażywania jakiejś substancji. Termin uzależnienie jest stosowany głównie dla osób, które nadużywają narkotyków, alkoholu i papierosów. Używki Wszystkie używki stanowią

Bardziej szczegółowo

Zapanuj nad swoim ciśnieniem

Zapanuj nad swoim ciśnieniem Zapanuj nad swoim ciśnieniem Autor: źródło: magazyn VITA Dbając o prawidłowe ciśnienie, dłużej będziesz cieszyć się dobrym zdrowiem. A jeśli już cierpisz na nadciśnienie, dzięki rozpoczęciu leczenia zmniejszysz

Bardziej szczegółowo

prof. Krzysztof Krygier Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego Wiceprezes Polskiego Towarzystwa Technologów Żywności

prof. Krzysztof Krygier Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego Wiceprezes Polskiego Towarzystwa Technologów Żywności prof. Krzysztof Krygier Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego Wiceprezes Polskiego Towarzystwa Technologów Żywności Motto: Prawidłowe żywienie jest konieczne nie tylko dlatego, aby zapobiec chorobom, ale

Bardziej szczegółowo

Hipoglikemia Novo Nordisk Pharma Sp. z o.o.

Hipoglikemia Novo Nordisk Pharma Sp. z o.o. Hipoglikemia Hipoglikemia Hipoglikemia, zwana inaczej niedocukrzeniem, oznacza obniżanie stężenia glukozy we krwi do wartości poniżej 55 mg/dl (3,1 mmol/l) Niekiedy objawy hipoglikemii mogą wystąpić przy

Bardziej szczegółowo

Czy mogą być niebezpieczne?

Czy mogą być niebezpieczne? Diety wysokobiałkowe w odchudzaniu Czy mogą być niebezpieczne? Lucyna Kozłowska Katedra Dietetyki SGGW Diety wysokobiałkowe a ryzyko zgonu Badane osoby: Szwecja, 49 261 kobiet w wieku 30 49 lat (1992 i

Bardziej szczegółowo

Epidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę?

Epidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę? Epidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę? Piotr Ponikowski Klinika Chorób Serca Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Ośrodek Chorób Serca Szpitala Wojskowego we Wrocławiu Niewydolność

Bardziej szczegółowo

Talerz zdrowia skuteczne

Talerz zdrowia skuteczne Talerz zdrowia skuteczne narzędzie zdrowego odżywiania PSSE Chełm Kierownik Sekcji OZiPZ Alicja Bork PRAWIDŁOWE ŻYWIENIE Gwarancją właściwego rozwoju fizycznego, sprawności umysłu oraz dobrego zdrowia

Bardziej szczegółowo

Zajęcia żywieniowe Wymagania podstawowe Zajęcia żywieniowe Wymagania ponadpodstawowe

Zajęcia żywieniowe Wymagania podstawowe Zajęcia żywieniowe Wymagania ponadpodstawowe Wymagania podstawowe Wymagania ponadpodstawowe Zajęcia żywieniowe Wymagania podstawowe Zajęcia żywieniowe Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: wymienia zasady bezpieczeństwa obowiązujące podczas zajęć żywieniowych

Bardziej szczegółowo

Męska profilaktyka: o czym należy pamiętać

Męska profilaktyka: o czym należy pamiętać Męska profilaktyka: o czym należy pamiętać Statystycznie, na dobrowolne badania kontrolne mężczyźni zgłaszają się zdecydowanie rzadziej, niż kobiety. Niestety profilaktyka w tej części naszego społeczeństwa

Bardziej szczegółowo

Zdrowie stan pełnego fizycznego, umysłowego i społecznego dobrostanu, a nie tylko całkowity brak choroby czy niepełnosprawności.

Zdrowie stan pełnego fizycznego, umysłowego i społecznego dobrostanu, a nie tylko całkowity brak choroby czy niepełnosprawności. Zdrowy tryb życia Zdrowie stan pełnego fizycznego, umysłowego i społecznego dobrostanu, a nie tylko całkowity brak choroby czy niepełnosprawności. Wyróżnia się: Zdrowie fizyczne prawidłowe funkcjonowanie

Bardziej szczegółowo

HIPERCHOLESTEROLEMIA RODZINNA Jak z nią żyć i skutecznie walczyć?

HIPERCHOLESTEROLEMIA RODZINNA Jak z nią żyć i skutecznie walczyć? HIPERCHOLESTEROLEMIA RODZINNA Jak z nią żyć i skutecznie walczyć? KIM JESTEŚMY JESTEŚMY GRUPĄ, KTÓRA ZRZESZA PACJENTÓW Z ZABURZENIAMI GOSPODARKI LIPIDOWEJ Z CAŁEJ POLSKI HIPERCHOLESTEROLEMIA RODZINNA FAKTY:

Bardziej szczegółowo

FORMULARZ MEDYCZNY PACJENTA

FORMULARZ MEDYCZNY PACJENTA Data wypełnienia: FORMULARZ MEDYCZNY PACJENTA NAZWISKO i IMIĘ PESEL ADRES TELEFON Nazwisko i imię opiekuna/osoby upoważnionej do kontaktu: Telefon osoby upoważnionej do kontaktu: ROZPOZNANIE LEKARSKIE

Bardziej szczegółowo

Brak dolegliwości świadczy o tym, że ciśnienie krwi na pewno jest w normie.

Brak dolegliwości świadczy o tym, że ciśnienie krwi na pewno jest w normie. Codziennie miliony serc na całym świecie pompują krew zbyt mocno, narażając tętnice na groźne uszkodzenia. To zjawisko, nazywane nadciśnieniem tętniczym, jest najczęściej występującą chorobą układu krążenia.

Bardziej szczegółowo

4 rzeczy, których prawdopodobnie nie wiesz o grypie

4 rzeczy, których prawdopodobnie nie wiesz o grypie 4 rzeczy, których prawdopodobnie nie wiesz o grypie Jesień to początek sezonu grypowego. Zanim nadejdą kulminacyjne zimowe miesiące, warto odświeżyć swoją wiedzę na temat tego poważnego wirusowego zakażenia

Bardziej szczegółowo

PURE ARCTIC OIL. Olej omega-3 z bogatych wód Arktyki w 100% naturalny

PURE ARCTIC OIL. Olej omega-3 z bogatych wód Arktyki w 100% naturalny PURE ARCTIC OIL Olej omega-3 z bogatych wód Arktyki w 100% naturalny 01 JESTEŚMY CORAZ BARDZIEJ ŚWIADOMI KORZYŚCI, JAKIE DAJE ZBILANSOWANA DIETA, AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA I CODZIENNA PIELĘGNACJA Jak to zatem

Bardziej szczegółowo

Co to jest cukrzyca?

Co to jest cukrzyca? Co to jest cukrzyca? Schemat postępowania w cukrzycy Wstęp Cukrzyca to stan, w którym organizm nie może utrzymać na odpowiednim poziomie stężenia glukozy (cukru) we krwi. Glukoza jest głównym źródłem energii

Bardziej szczegółowo

Bieganie. Moda czy sposób na zdrowie? mgr Wojciech Brakowiecki Kraśnik 2014 r.

Bieganie. Moda czy sposób na zdrowie? mgr Wojciech Brakowiecki Kraśnik 2014 r. Bieganie. Moda czy sposób na zdrowie? mgr Wojciech Brakowiecki Kraśnik 2014 r. 5:41.03 Bieganie korzyści. Bieganie jest najlepszym sposobem na podniesienie sprawności fizycznej, złapanie kondycji i może

Bardziej szczegółowo

PROFILAKTYKA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA WPŁYW STYLU ŻYCIA NA ROZWÓJ CHORÓB SERCA

PROFILAKTYKA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA WPŁYW STYLU ŻYCIA NA ROZWÓJ CHORÓB SERCA PROFILAKTYKA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA WPŁYW STYLU ŻYCIA NA ROZWÓJ CHORÓB SERCA Dr Radosław Sierpiński Instytut Kardiologii w Warszawie WARSZAWA 25.08.2015 PODSTAWOWE CHOROBY SERCA Niewydolność serca Choroba

Bardziej szczegółowo

PROGRAM EDUKACJI PACJENTA CHOREGO NA NADCIŚNIENIE TĘTNICZE

PROGRAM EDUKACJI PACJENTA CHOREGO NA NADCIŚNIENIE TĘTNICZE PROGRAM EDUKACJI PACJENTA CHOREGO NA NADCIŚNIENIE TĘTNICZE Nadciśnienie tętnicze charakterystyka choroby. Załącznik nr 6 do procedury 92/pp, wersja 3 Nadciśnienie tętnicze jest najczęstszą chorobą układu

Bardziej szczegółowo

W Gminnym Ośrodku Zdrowia w Konopiskach prowadzone są aktualnie trzy programy profilaktyczne finansowane przez NFZ:

W Gminnym Ośrodku Zdrowia w Konopiskach prowadzone są aktualnie trzy programy profilaktyczne finansowane przez NFZ: W Gminnym Ośrodku Zdrowia w Konopiskach prowadzone są aktualnie trzy programy profilaktyczne finansowane przez NFZ: "Profilaktyka raka szyjki macicy"- dla wszystkich Pań w wieku 25-59 lat, które nie miały

Bardziej szczegółowo

zdrowia Zaangażuj się

zdrowia Zaangażuj się Ochrona Twojego zdrowia Zaangażuj się Niniejszy projekt jest finansowany przez Ochrona Twojego zdrowia Zaangażuj się www.oha.com 1. Zainteresuj się ochroną swojego zdrowia. Jeśli masz pytania lub wątpliwości

Bardziej szczegółowo

Hiperglikemia. Schemat postępowania w cukrzycy

Hiperglikemia. Schemat postępowania w cukrzycy Hiperglikemia Schemat postępowania w cukrzycy Postępowanie w przypadku stwierdzenia wysokiego poziomu glukozy we krwi, czyli hiperglikemii Codzienne monitorowanie poziomu cukru (glukozy) we krwi stanowi

Bardziej szczegółowo

STRES jest normalną biologiczną reakcją każdego żywego organizmu na wszelkie stawiane mu żądania. Jego brak oznacza śmierć dla jednostki.

STRES jest normalną biologiczną reakcją każdego żywego organizmu na wszelkie stawiane mu żądania. Jego brak oznacza śmierć dla jednostki. Barbara Małek STRES jest normalną biologiczną reakcją każdego żywego organizmu na wszelkie stawiane mu żądania. Jego brak oznacza śmierć dla jednostki.! NIE NALEŻY Y UNIKAĆ STRESU Dwa rodzaje reakcji na

Bardziej szczegółowo

DuŜo wiem, zdrowo jem

DuŜo wiem, zdrowo jem DuŜo wiem, zdrowo jem Projekt edukacyjny: Pogadanki do dzieci w przedszkolach, szkołach podstawowych i gimnazjach oraz prezentacje do ich rodziców Cel projektu: Podniesienie świadomości na temat odżywiania

Bardziej szczegółowo

African Mango - recenzja, opis produktu

African Mango - recenzja, opis produktu African Mango - recenzja, opis produktu African mango to popularne obecnie suplementy diety wspomagające odchudzanie, stworzone na bazie pestek afrykańskiego mango. Skutecznie pomagają w utracie nadmiaru

Bardziej szczegółowo

Dobre życie, choć niezdrowe

Dobre życie, choć niezdrowe Większość z nas uważa, że prowadzi zdrowy styl życia. Nawet jeśli pali papierosy i ma nadwagę wynika z badania Mapa polskiego serca, w którym udział wzięło 39 tys. osób. W kwestii swojego zdrowia Polacy

Bardziej szczegółowo

MeridianHealth.com. Ścieżka zdrowia dla serca Podręcznik dla kobiet

MeridianHealth.com. Ścieżka zdrowia dla serca Podręcznik dla kobiet MeridianHealth.com Spis treści Określenie ryzyka Czym jest choroba serca...5 Główne czynniki ryzyka chorób serca...7 W jakiej grupie ryzyka się Pani znajduje...7 Dziewięć istotnych pytań, jakie zadać swojemu

Bardziej szczegółowo

Otyłość PORADNIK DLA PACJENTÓW PROGRAMU WSPARCIA DLA OSÓB Z OTYŁOŚCIĄ. Narodowy Program Zdrowia na lata

Otyłość PORADNIK DLA PACJENTÓW PROGRAMU WSPARCIA DLA OSÓB Z OTYŁOŚCIĄ. Narodowy Program Zdrowia na lata Otyłość PORADNIK DLA PACJENTÓW PROGRAMU WSPARCIA DLA OSÓB Z OTYŁOŚCIĄ Narodowy Program Zdrowia na lata 2016-2020 AUTORKA PORADNIKA: Adriana Dąbrowska mgr psycholog, psychodietetyk ? CO TO JEST OTYŁOŚĆ

Bardziej szczegółowo

POSTĘPOWANIE W CUKRZYCY I OPIEKA NAD DZIECKIEM W PLACÓWKACH OŚWIATOWYCH

POSTĘPOWANIE W CUKRZYCY I OPIEKA NAD DZIECKIEM W PLACÓWKACH OŚWIATOWYCH POSTĘPOWANIE W CUKRZYCY I OPIEKA NAD DZIECKIEM W PLACÓWKACH OŚWIATOWYCH CUKRZYCA.? cukrzyca to grupa chorób metabolicznych charakteryzujących się hiperglikemią (podwyższonym poziomem cukru we krwi) wynika

Bardziej szczegółowo

DODAJ KOLORÓW DO SWOJEJ DIETY

DODAJ KOLORÓW DO SWOJEJ DIETY DODAJ KOLORÓW DO SWOJEJ DIETY DODAJ KOLORÓW DO SWOJEJ DIETY WPROWADZENIE DO PREZENTACJI Carl Rehnborg i Nutrilite historia Wyzwania związane ze zdrowym sposobem odżywiania się Pokoloruj swoją dietę Zdrowy

Bardziej szczegółowo

GRYPA CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ NA TEN TEMAT? CZY WYKORZYSTAŁŚ WSZYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI BY USTRZEC SIĘ PRZED GRYPĄ?

GRYPA CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ NA TEN TEMAT? CZY WYKORZYSTAŁŚ WSZYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI BY USTRZEC SIĘ PRZED GRYPĄ? GRYPA CO POWINIENEŚ WIEDZIEĆ NA TEN TEMAT? CZY WYKORZYSTAŁŚ WSZYSTKIE DOSTĘPNE ŚRODKI BY USTRZEC SIĘ PRZED GRYPĄ? ZDOBĄDŹ INFORMACJE! ZASZCZEP SIĘ! ZDOBĄDŹ OCHRONĘ! SZCZEPIONKA PRZECIW GRYPIE CZYM JEST

Bardziej szczegółowo

NATURALNA I BEZPIECZNA ŻYWNOŚĆ PODSTAWĄ NOWOCZESNEJ DIETY

NATURALNA I BEZPIECZNA ŻYWNOŚĆ PODSTAWĄ NOWOCZESNEJ DIETY NATURALNA I BEZPIECZNA ŻYWNOŚĆ PODSTAWĄ NOWOCZESNEJ DIETY KATEDRA I ZAKŁAD ZDROWIA PUBLICZNEGO Prof. dr hab. n med.dr h.c. Piotr Książek W zdrowym ciele zdrowy duch Decimus Junius Juvenalis Prawidłowe

Bardziej szczegółowo

Choroba wieńcowa - rosnący problem współczesnej kardiologii

Choroba wieńcowa - rosnący problem współczesnej kardiologii Choroba wieńcowa - rosnący problem współczesnej kardiologii Choroby układu sercowo - naczyniowego stanowią przyczynę około połowy wszystkich zgonów w Polsce. W 2001 r. z powodu choroby wieńcowej zmarło

Bardziej szczegółowo

Epidemiologia cukrzycy

Epidemiologia cukrzycy Cukrzyca kiedyś Epidemiologia Epidemiologia - badanie występowania i rozmieszczenia stanów lub zdarzeń związanych ze zdrowiem w określonych populacjach oraz wpływu czynników wpływających na stan zdrowia

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 1 do zarządzenia Nr 38/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki chorób układu krążenia

Załącznik nr 1 do zarządzenia Nr 38/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki chorób układu krążenia Program profilaktyki chorób układu krążenia 1 I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA PROGRAMU PROFILAKTYKI CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA, zwanego dalej Programem. 1. Opis problemu zdrowotnego. Choroby układu krążenia

Bardziej szczegółowo

Wyzwanie na Odchudzanie

Wyzwanie na Odchudzanie Wyzwanie na Odchudzanie Gratulacje! Dzisiejszy temat: DLACZEGO DIETY NIE DZIAŁAJĄ Statystyki otyłości i chorób w Polsce: 61,6% mężczyzn ma nadwagę lub otyłość. 50,3% kobiet ma nadwagę lub otyłość. Na przestrzeni

Bardziej szczegółowo

Warsztaty Żywieniowe. Temat: Zasady żywienia młodzieży aktywnej

Warsztaty Żywieniowe. Temat: Zasady żywienia młodzieży aktywnej Warsztaty Żywieniowe Temat: Zasady żywienia młodzieży aktywnej Jeśli jesteś aktywny Powinieneś dbać szczególnie o to, co jesz! potrzebujesz więcej energii potrzebujesz więcej witamin i składników mineralnych

Bardziej szczegółowo

Bóle kręgosłupa Zawały serca

Bóle kręgosłupa Zawały serca Bóle kręgosłupa Zawały serca Choroby cywilizacyjne - nie musisz być ich ofiarą Henryk Dyczek 2009 Lista chorób cywilizacyjnych http://pl.wikipedia.org/wiki/choroby_cywilizacyjne Cukrzyca WHO 1995/135 mln;

Bardziej szczegółowo

Nowotwory gruczołu krokowego skala problemu. Dr n med. Urszula Wojciechowska

Nowotwory gruczołu krokowego skala problemu. Dr n med. Urszula Wojciechowska Nowotwory gruczołu krokowego skala problemu Dr n med. Urszula Wojciechowska Rak gruczołu krokowego na świecie Rak gruczołu krokowego jest drugim najczęściej diagnozowanym rakiem i piątą co do częstości

Bardziej szczegółowo

Nie pal, nie truj się...

Nie pal, nie truj się... Nie pal, nie truj się... Palenie papierosów Tytoń to produkt z liści rośliny tej samej nazwy. Zawiera dużo niebezpiecznych związków, takich jak nikotyna oraz substancje smoliste, które zakłócają prawidłowe

Bardziej szczegółowo

PROFILAKTYKA PRZECIW GRYPIE

PROFILAKTYKA PRZECIW GRYPIE PROFILAKTYKA PRZECIW GRYPIE Koordynator profilaktyki : mgr piel. Anna Karczewska CELE: zwiększanie świadomości pacjenta na temat szczepionek przeciwko grypie zapobieganie zachorowań na grypę zapobieganie

Bardziej szczegółowo