Justyna Klimczyk Nauczyciel informatyki Gimnazjum im. Władysława Stanisława Reymonta w Kleszczowie

Transkrypt

1 Justyna Klimczyk Nauczyciel informatyki Gimnazjum im. Władysława Stanisława Reymonta w Kleszczowie Scenariusz lekcji informatyki klasa I gimnazjum Temat : Sporządzanie komputerowych notatek Cel lekcji: Redagowanie tekstów za pomocą komputera Nowe pojęcia wprowadzone na lekcji: edytor tekstu; kursor tekstowy; redagowanie tekstu, notatka; copyright, licencja; akapit, spacja, wcięcie, interlinia; ustawienia strony; klawiatura numeryczna; instalowanie programu; pisanie bezwzrokowe; blok tekstu, wycinanie, wklejanie i kopiowanie bloku tekstu, schowek; aplikacja, praca z wieloma dokumentami tej samej aplikacji, praca z wieloma aplikacjami. Oczekiwane i poddawane ocenie umiejętności uczniów: pisanie w edytorze tekstu liter małych i wielkich, polskich liter oraz innych znaków; umieszczanie znaków interpunkcyjnych zgodnie z zasadami; podstawowe redagowanie tekstu wydzielanie akapitów, dodawanie wcięć i interlinii; wykonywanie operacji na blokach tekstu: usuwanie, kopiowanie, przestawianie; dobieranie parametrów mających wpływ na wygląd strony tekstu; znajomość rozmieszczenia klawiszy na klawiaturze i w miarę sprawne pisanie na klawiaturze wszystkimi palcami obu rąk; znajomość i przestrzeganie bezpieczeństwa i higieny pracy przy komputerze; cytowanie informacji z podawaniem ich autora oraz źródła; kopiowanie bloków tekstu między dokumentami z różnych aplikacji za pomocą schowka i przełączania się między aplikacjami; korzystanie z wybranych operacji klawiszowych; przenoszenie tekstu między różnymi dokumentami tej samej aplikacji. Pomoce dydaktyczne: podręcznik; płyta Gim-Inf program Notatnik; program Mistrz Klawiatury; Czas realizacji tematu: 4 x 45 min. Lekcje 1 2. Zapisywanie notatek w komputerowym notatniku Lekcje 3 4. Praca z różnymi programami Planowany przebieg zajęć Tradycyjne i komputerowe redagowanie tekstów. 1

2 Zasady dotyczące zapisywania notatek w komputerowym notatniku. Sprawne korzystanie z klawiatury. Organizowanie miejsca pracy przy komputerze. Przenoszenie tekstu między dokumentami z dwóch różnych aplikacji. Przenoszenie tekstu między dokumentami z tej samej aplikacji. Ćwiczenie sprawdzające. Ocenienie ćwiczenia. Realizacja tematu Tradycyjne i komputerowe redagowanie tekstów. Edytor tekstu - program komputerowy przeznaczony do tworzenia (pisania) i redagowania tekstów za pomocą komputera. Edytor umożliwia wykonywanie wielu operacji na tekstach (na pojedynczych znakach lub na całych blokach tekstu): wstawianie, usuwanie, wycinanie, formatowanie akapitów, przeszukiwanie i zastępowanie, kopiowanie, łączenie różnych dokumentów, sprawdzanie pisowni itd. Redagowanie dokumentu - nadawanie dokumentowi odpowiedniej postaci w zależności od jego treści i odbiorcy, do którego jest adresowany lub kierowany. W redagowaniu dokumentu stosuje się różne możliwości edytora tekstu, do których zalicza się np. dobór kroju, wielkości i wyróżnienia czcionek, ustalanie wielkości marginesów, włączanie ilustracji, tabel, wykresów itd. Redagowanie dokumentu na ogół dotyczy jednocześnie postaci i treści dokumentu. Notatka krótki tekst, gdzie istotna jest informacja, którą chcemy zanotować. Mniej ważna jest forma tego zapisu, dlatego w tekście notatki zwykle nie stosuje się wyróżnień. Do przygotowania komputerowych notatek może posłużyć bardzo prosty edytor tekstu Notatnik Zapisywanie notatek w komputerowym notatniku. Aby uruchomić program Notatnik należy: kliknąć przycisk Start Programy Akcesoria Notatnik okno programu Notatnik Copyright (prawo autorskie) zbiór przepisów prawa dotyczących ochrony praw autorów dzieł takich, jak: książki, filmy, piosenki, utwory muzyczne, utwory sceniczne, obrazy malarstwa, grafiki, a także programy komputerowe. Licencja Zezwolenie na korzystanie z dzieła, takiego np. jak program komputerowy, które jest objęte prawem autorskim. Licencja dołączona przez producenta do programu jest dokumentem, który uprawnia nabywcę programu do legalnego korzystania z niego. Korzystanie z programu bez licencji jest niezgodne 2

3 z obowiązującym prawem autorskim. Ćwiczenie: Poszukaj słów copyright i licencja w leksykonie SLI na płycie Gim-Inf. Zapisz w zeszycie objaśnienia obu słów. Zasady pisania Pisanie znaków na klawiaturze Miejsce, w którym jest wstawiany znak na ekranie, wyznacza kursor tekstowy mający postać migającej pionowej kreski. Klawisze z literami służą do pisania małych liter. Przykłady: akwamaryna, stok. Wielką literę otrzymuje się przez jednoczesne naciśnięcie klawisza Shift i klawisza z literą. Przykłady: BRAWO, OK. Naciśnięcie prawego klawisza Alt i klawisza z literą daje małą polską literę. Przykłady: gęś, żółw. Litera ź to Alt i x. Przykłady: źdźbło, źrebak. Dołączenie do tego klawisza Shift powoduje wyświetlenie wielkiej polskiej litery. Przykłady: DŹBÓW, ŁÓDŹ. Cyfrę lub znak z dolnej części klawisza uzyskuje się po naciśnięciu tego klawisza. Przykłady: 1/2, 9-3, 30. Znak z górnej części klawisza otrzymuje się przez jednoczesne naciśnięcie klawisza Shift i klawisza ze znakiem. Przykłady: +, (, _. Znaki interpunkcyjne w tekście drukowanym Między wyrazami w tekście wstawiamy tylko jeden znak odstępu (odstęp nazywany jest też spacją). Większość znaków interpunkcyjnych stawiamy bezpośrednio po poprzedzającym je wyrazie, a za znakiem dodajemy jeden odstęp. Do poprzedzającego wyrazu "przykleja się" następujące znaki: przecinek, kropkę, dwukropek, średnik, pytajnik, wykrzyknik. Przykłady: Czy tak? Dobrze! Inaczej zapisujemy zwroty w nawiasach (oznaczające np. wtrącenia) i w cudzysłowach "tu przytaczamy cytat". Przed nawiasem lub cudzysłowem otwierającym wstawiamy spację, a po nim nie wstawiamy; odwrotnie jest przed nawiasem i cudzysłowem zamykającym. Przykłady: "Litwo, ojczyzno moja" (kto to napisał?). Wszyscy uczniowie otrzymują od nauczyciela kartki z wydrukowanymi zasadami pisania na komputerze. 3

4 Spacja pojedynczy odstęp w tekście. Uzyskuje się go za pomocą najdłuższego klawisza na klawiaturze. Klawiatura numeryczna - Grupa klawiszy, znajdująca się po prawej stronie klawiatury, zawierająca klawisze z wszystkimi cyframi. Ta część klawiatury może usprawnić wprowadzanie dużej ilości liczb i jest stosowana dość często przez osoby korzystające z programów księgowych, np. w bankach. Klawisze w tej grupie mogą służyć również do sterowania kursorem. Przełączenia między oboma grupami funkcji w tym module klawiatury dokonuje się za pomocą klawisza Num Lock. Stosowanie akapitów Akapit - wydzielony fragment tekstu, na ogół zawierający tematycznie wyodrębnioną i spójną całość. Akapit rozpoczyna się w nowym wierszu i może być poprzedzony wcięciem jego pierwszego wiersza. Poszczególne akapity często rozdzielane są interliniami (pojedyncza, pusta linia). W edytorze tekstu akapit rozpoczynamy przez naciśnięcie klawisza Enter. Wcięcie uzyskuje się wciskając klawisz Tab. Ćwiczenie: Odczytaj plik Czytajto z płyty Gim-Inf. Plik ten zawiera metryczkę płyty, czyli informację o jej autorach, producencie i zawartości. Przekształć zapisany tam tekst w notatkę, w której znajdują się informacje o następującej strukturze: Nazwa płyty... Płyta zawiera... Autorzy... Producent... Copyright... Zapisz notatkę w komputerze w pliku o nazwie Metryczka płyty Operowanie na blokach tekstu Blok zaznaczony fragment tekstu. Tekst można zaznaczyć albo za pomocą myszy, albo używając klawisza Shift i klawiszy ze strzałkami. Fragment tekstu, który chce się wyróżnić, trzeba najpierw zaznaczyć. Można to zrobić w następujący sposób: ustawić kursor przed pierwszym wyrazem fragmentu tekstu przytrzymać lewy przycisk myszy przeciągnąć mysz w prawo do końca tego fragmentu lub ustawić kursor przed pierwszym wyrazem fragmentu tekstu wcisnąć i trzymać klawisz Shift 4

5 wcisnąć klawisz strzałki Na bloku tekstu można wykonywać następujące operacje: usunąć blok (albo wyciąć) przenieść albo skopiować w inne miejsce Przeniesienie polega na wycięciu bloku i wklejeniu go we wskazane miejsce, natomiast kopiowanie nie usuwa pierwotnego bloku, tylko powiela go w nowym miejscu. Kopiowanie: Edycja Kopiuj Wklejanie Edycja Wklej Wycinanie Edycja Wytnij Ćwiczenie: 1. Napisz trzy słowa bardzo lubię informatykę w nowym dokumencie edytora Notatnik. Użyj operacji przestawiania bloków do utworzenia wszystkich kombinacji tych słów, np.: informatykę bardzo lubię itd. Każdą kombinację zapisz w nowym wierszu. Na zakończenie cały tekst powiel dwukrotnie, rozdzielając go interliniami. 2. We wszystkich kombinacjach słów bardzo lubię informatykę zamień słowo informatykę na zwrot wybrany przez Ciebie, np.: piesze wycieczki. Spróbuj wykorzystać schowek i operację Szukaj/Znajdź. Rezultat zapisz w komputerze w pliku pod nazwą To lubię. Ustawienia strony Edytor Notatnik daje możliwość zmiany ustawień tekstu na stronie. Dotyczą one: marginesów; orientacji (pionowa, pozioma); nagłówka i stopki; rozmiaru papieru. Orientacja - pionowe lub poziome ustawienie strony Ustawienie marginesów na stronie Sprawne korzystanie z klawiatury. 5

6 z każdą lekcją pojawia się instrukcja wyjaśnia- Uczniowie uruchamiają program Mistrz Klawiatury, który znajduje się na płycie Gim-Inf w folderze Programy Demo. Po zarejestrowaniu się w programie i wyborze lekcji uczniowie wybierają z menu programu opcję Lekcja Palcowanie. Po wykonaniu polecenia na ekranie pojawi się schemat klawiatury z informacją o prawidłowym ułożeniu palców obu dłoni na klawiaturze. Ćwiczenia: 1. Uruchom program Mistrz Klawiatury i wykonaj polecenie Lekcja Wybór lekcji. Otrzymasz okno dialogowe z możliwością wyboru ćwiczeń. Wybierz ćwiczenie nauka klawiszy: a, s, d, f ; i wykonaj je do końca. Na ekranie ukaże się okno z tekstem u góry i obrazem klawiatury u dołu oraz instrukcja, jak ułożyć na klawiaturze palce przy pisaniu nowych znaków. Przeczytaj uważnie tę instrukcję i zastosuj się do niej. 2. W programie Mistrz Klawiatury wykonaj polecenie Lekcja Teksty. W oknie dialogowym wybierz tekst i zapisz go do końca. Sprawdź w dolnym pasku liczbę popełnionych błędów. 6

7 Organizowanie miejsca pracy przy komputerze. Przy korzystaniu z komputera bardzo istotne znaczenie ma właściwe zorganizowanie miejsca pracy wokół niego oraz przestrzeganie zasad bezpiecznej pracy. Uczniowie uruchamiają program Mistrz Klawiatury i sięgają do pomocy programu gdzie znajdują się najważniejsze zagadnienia związane z organizacją miejsca pracy przy komputerze. Ćwiczenia: 1. Zapoznaj się z treścią następujących tematów Pomocy programu Mistrz Klawiatury: Wybór biurka lub stołu Ustawienie biurka Ustawienie monitora Ustawienie krzesła, klawiatury i myszki Oświetlenie. 2. Sporządź notatkę w edytorze Notatnik. Zapisz w niej, jak należy korzystać z zestawu komputerowego w bezpieczny sposób. Możesz wykorzystać fragmenty tekstu z Pomocy programu Mistrz Klawiatury. Nauczyciel zwraca uwagę uczniów na fakt, że nieetyczne i bezprawne jest przepisywanie lub kopiowanie cudzych tekstów i traktowanie ich jak swoich. Cytując kogoś zawsze należy podać źródło, tj. nazwisko autora oraz tytuł utworu, z którego pochodzi cytat, a treść cytatu umieścić w cudzysłowie. Przenoszenie tekstu między dokumentami z dwóch różnych aplikacji. Uczniowie przećwiczą przenoszenie tekstu wykorzystując program Mistrz Klawiatury i Notatnik Aby przenieść tekst między dokumentami z dwóch różnych aplikacji należy: uruchomić pierwszą z aplikacji (Mistrz Klawiatury); uruchomić drugą z aplikacji (Notatnik); z paska zadań wybierz przycisk z napisem Mistrz Klawiatury aplikacja stanie się aktywna; z Pomocy programu wybrać interesujący nas tekst np.: Pomoc Tematy pomocy Ustawienie monitora; zaznaczyć fragment tekstu i skopiować go do schowka; uaktywnić drugą aplikację Notatnik; wkleić tekst ze schowka do dokumentu edytora Notatnik. Przenoszenie tekstu między dokumentami z tej samej aplikacji. Uczniowie przećwiczą przenoszenie tekstu wykorzystując program Notatnik Aby przenieść tekst między dokumentami tej samej aplikacji należy: uruchomić aplikację (Notatnik) i otworzyć dokument z którego będziemy kopiować; zaznaczyć fragment tekstu i skopiować go do schowka; 7

8 otworzyć dokument, do którego wkleimy tekst ze schowka; ustawić kursor w miejscu, gdzie ma być wklejony tekst i wykonać operację wklejania. Wykorzystanie klawiszy do kopiowania i wklejania fragmentów tekstu Operacje kopiowania, wycinania i wklejania można usprawnić korzystając z operacji klawiszowych: Edycja Wytnij Ctrl + X Edycja Kopiuj Ctrl + C Edycja Wklej Ctrl +V Ćwiczenia: 1. Z pomocy systemu Windows wybierz fragment tekstu odnoszący się umowy licencyjne produktu i skopiuj go do dokumentu w edytorze Notatnik. Plik zapamiętaj w komputerze pod nazwą Licencja. 2. W dokumencie edytora Notatnik zapisz wyjaśnienia następujących słów: interlinia, akapit, edytor tekstu, tabulacja. Skorzystaj z leksykonu SLI na płycie Gim-Inf. Notatkę zapisz pod nazwą Definicje. Ćwiczenie sprawdzające: Wykonaj następujące polecenia: Wprowadź następujące ustawienia strony: orientacja pozioma, marginesy wszystkie 25 mm Odnajdź i skopiuj do dokumentu edytora Notatnik informacje na temat edytora tekstu skorzystaj z leksykonu SLI na płycie Gim-Inf; Pamiętaj o odpowiednim zaznaczeniu cytatów. W tym samym dokumencie napisz notatkę o bezpieczeństwie i higienie pracy przy komputerze skorzystaj z tekstów znajdujących się w pomocy programu Mistrz Klawiatury; Nadaj skopiowanym przez siebie tekstom tytuły; Poszczególne akapity oddziel interlinią; Na początku tekstu wpisz swoje imię, nazwisko i klasę; Zapisz notatkę w komputerze pod nazwą Ćwiczenie sprawdzające; Wydrukuj notatkę. 8