Orzekanie o niepe³nosprawnoœci regulacje prawne

Transkrypt

1 Marcin Tyrcz Sprawni w prawie Zeszyt nr 18 Orzekanie o niepe³nosprawnoœci regulacje prawne Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upoœledzeniem Umys³owym Warszawa 2007

2 Copyright by PSOUU 2007 ISBN Publikacja bezp³atna Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upoœledzeniem Umys³owym ul. G³ogowa 2b Warszawa tel , fax zg@psouu.org.pl Zeszyt nr 18 wchodzi w sk³ad serii pt. Sprawni w prawie Redaktor serii: Marcin Tyrcz Konsultacje merytoryczne: Krystyna Mrugalska Projekt ok³adki: Cezary Sotek Sk³ad i druk: POLDRUK Publikacja jest dofinansowana przez Pañstwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepe³nosprawnych

3 Spis treœci 1. Wstêp 2. Stopnie niepe³nosprawnoœci 3. Kto orzeka o niepe³nosprawnoœci 4. Orzeczenie o niepe³nosprawnoœci dziecka do 16 roku ycia 4.1. Podstawy orzekania 4.2. Dokumenty niezbêdne przy ubieganiu siê o orzeczenie o niepe³nosprawnoœci 4.3. Zasady orzekania 4.4. Odwo³anie 5. Orzeczenie o stopniu niepe³nosprawnoœci osoby powy ej 16 roku ycia 5.1. Podstawy orzekania 5.2. Dokumenty niezbêdne przy ubieganiu siê o orzeczenie o niepe³nosprawnoœci 5.3. Zasady orzekania 5.4. Odwo³anie 6. Orzeczenie o wskazaniach do ulg i uprawnieñ 6.1. Wiadomoœci ogólne 6.2. Procedura postêpowania 7. Legitymacja osoby niepe³nosprawnej 8. Akty prawne

4 Wymagane dokumenty: Wniosek o wydanie legitymacji osoby niepe³nosprawnej lub wniosek o wydanie legitymacji osoby niepe³nosprawnej która nie ukoñczy³a 16 roku ycia, 1 zdjêcie, w przypadku osób powy ej 16 roku ycia orygina³ orzeczenia, na podstawie którego ma byæ wydana legitymacja (do wgl¹du) Na wniosek osoby, która uzyska³a orzeczenie o stopniu niepe³nosprawnoœci lub przedstawiciela ustawowego dziecka w legitymacji wpisuje siê symbol przyczyny niepe³nosprawnoœci, jeœli mo e to u³atwiæ danej osobie korzystanie z nale nych ulg i uprawnieñ. Legitymacja upowa nia do korzystania z ulg i uprawnieñ na podstawie odrêbnych przepisów. 8. AKTY PRAWNE Zagadnienia orzekania o niepe³nosprawnoœci w celu uzyskania statusu osoby niepe³nosprawnej uregulowana jest w nastêpuj¹cych przepisach prawnych: ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i spo³ecznej oraz zatrudnianiu osób niepe³nosprawnych (Dz. U. z 1997 r., Nr 123, poz.776 z póÿn. zm.), rozporz¹dzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Spo³ecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepe³nosprawnoœci i stopniu niepe³nosprawnoœci (Dz. U. z 2003r., Nr 139, poz.1328), rozporz¹dzenie Ministra Pracy i Polityki Spo³ecznej z dn. 1 lutego 2002 r. w sprawie kryteriów oceny niepe³nosprawnoœci u osób w wieku do 16 roku ycia (Dz. U. z 2002 r., Nr 17, poz. 162). rozporz¹dzenie Rady Ministrów z dnia 26 stycznia 1999 r. w sprawie szczegó³owych zasad powo³ywania i odwo³ywania oraz sprawowania nadzoru nad zespo³ami orzekaj¹cymi o stopniu niepe³nosprawnoœci, zakresu ich dzia³ania, a tak e zakresu ich wspó³dzia³ania z organami administracji rz¹dowej i organami jednostek samorz¹du terytorialnego (Dz. U. z 1999 r., Nr 8, poz.72). Ustawa z dnia 14 czerwca 1969 r. - Kodeks Postêpowania Administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz z póÿn. zm.)

5 Orzeczenie o wskazaniach do ulg i uprawnieñ wydaje siê do czasu up³ywu wa noœci orzeczenia o inwalidztwie lub niezdolnoœci do pracy. Orzeczenie o wskazaniach do ulg i uprawnieñ zawiera: 1) oznaczenie zespo³u, który wyda³ orzeczenie; 2) datê wydania orzeczenia; 3) datê z³o enia wniosku; 4) podstawê prawn¹ wydania orzeczenia; 5) imiê i nazwisko osoby zainteresowanej; 6) datê i miejsce urodzenia osoby zainteresowanej oraz adres zamieszkania lub pobytu; 7) numer dowodu osobistego lub innego dokumentu potwierdzaj¹cego to samoœæ; 8) stopieñ niepe³nosprawnoœci; 9) symbol przyczyny niepe³nosprawnoœci; 10) datê lub okres powstania niepe³nosprawnoœci; 11) okres, na jaki wydano orzeczenie; 12) wskazania, o których mowa w art. 6b ust. 3 ustawy, okreœlone przez lekarza - cz³onka powiatowego zespo³u; 13) uzasadnienie; 14) pouczenie o nieprzys³uguj¹cym odwo³aniu; 15) podpis z podaniem imienia i nazwiska lekarza - cz³onka zespo³u orzekaj¹cego. 7. LEGITYMACJA OSOBY NIEPE NOSPRAWNEJ Powiatowy/miejski zespó³ do spraw orzekania o niepe³nosprawnoœci wydaje ponadto legitymacje dokumentuj¹ce niepe³nosprawnoœæ i stopieñ niepe³nosprawnoœci. Orzeczenie jest podstaw¹ do przyznania ulg i uprawnieñ przys³uguj¹cych osobom niepe³nosprawnym. Potwierdzeniem posiadania orzeczenia jest legitymacja osoby niepe³nosprawnej. Wniosek o wydanie legitymacji osoba zainteresowana sk³ada we w³aœciwym dla jej miejsca zamieszkania powiatowym/miejskim zespole do spraw orzekania o niepe³nosprawnoœci. Legitymacje wydawane s¹ zarówno dzieciom jak i osobom doros³ym na podstawie wniosku oraz prawomocnego orzeczenia: - Powiatowego Zespo³u ds. Orzekania o Niepe³nosprawnoœci, - Lekarza Orzecznika Zak³adu Ubezpieczeñ Spo³ecznych, - Komisji Lekarskich ds. Inwalidztwa i Zatrudnienia (wydanych przed r.), - Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Spo³ecznego (wydanych przed r.), - Ministerstwa Spraw Wewnêtrznych i Administracji (wydanych przed r.). 1. WSTÊP Aby móc korzystaæ z uprawnieñ i ulg dla osób niepe³nosprawnych w wiêkszoœci przypadków konieczne jest prawne potwierdzenie statusu niepe³nosprawnoœci.. Orzekanie o niepe³nosprawnoœci w celu uzyskania statusu osoby niepe³nosprawnej reguluje ustawa z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i spo³ecznej oraz zatrudnianiu osób niepe³nosprawnych (Dz.U. Nr 123, poz. 776 z póÿn. zm.). Osoba zainteresowana uzyskaniem orzeczenia o stopniu niepe³nosprawnoœci lub opiekun prawny dziecka do lat 16, który ubiega siê o orzeczenie o niepe³nosprawnoœci sk³ada wniosek do powiatowego/miejskiego zespo³u do spraw orzekania o stopniu niepe³nosprawnoœci. W sk³ad zespo³u wchodz¹ specjaliœci z ró nych dziedzin, tj. lekarze, psycholodzy, doradcy zawodowi, pracownicy socjalni, pedagodzy i inni specjaliœci uznani za niezbêdnych do rozpatrzenia indywidualnej sprawy osoby zainteresowanej uzyskaniem orzeczenia. Posiadanie orzeczenia wydanego przez zespó³ pozwala korzystaæ z nastêpuj¹cych form pomocy, b¹dÿ uprawnieñ: w zakresie rehabilitacji zawodowej i zatrudnienia mo liwoœæ uzyskania odpowiedniego zatrudnienia, mo liwoœæ korzystania ze szkoleñ oraz podleganie specjalnym uprawnieniom pracowniczym osób niepe³nosprawnych, w zakresie pomocy spo³ecznej mo liwoœæ korzystania z pomocy œwiadczonej lub organizowanej przez pomoc spo³eczn¹, w zakresie rehabilitacji spo³ecznej np. wskazanie uczestnictwa w terapii zajêciowej czy turnusach rehabilitacyjnych, uprawnienia do zasi³ku pielêgnacyjnego, Od tego rodzaju orzecznictwa nale y odró niæ tzw. orzecznictwo do celów rentowych, czyli orzekaj¹ce o niezdolnoœci do pracy. Prowadzone jest ono przez lekarzy orzeczników Zak³adu Ubezpieczeñ Spo³ecznych oraz komisje lekarskie Zak³adu Ubezpieczeñ Spo³ecznych. Orzeczenia takie oceniaj¹ zdolnoœæ do pracy i s¹ podstaw¹ do udzielenia œwiadczeñ ubezpieczenia spo³ecznego, czyli renty i emerytury, oraz czêsto daj¹ takie same uprawnienia do korzystania z ró nych ulg jak orzeczenia powiatowych/miejskich zespo³ów, o których by³a mowa wy ej. Jednak z orzeczeniem powiatowych/miejskich zespo³ów nie mo emy ubiegaæ siê o rentê lub emeryturê. Niniejszy informator omawia tylko zasady uzyskania orzeczenia o niepe³nosprawnoœci i stopniu niepe³nosprawnoœci, czyli tzw. kwestie orzecznictwa do celów pozarentowych. 2. STOPNIE NIEPE NOSPRAWNOŒCI W 1997 r. zmieni³y siê zasady orzekania o niepe³nosprawnoœci. Nie ma ju komisji lekarskich ds. inwalidztwa i zatrudnienia przy ZUS. Nie ma te I, II i III grupy inwalidzkiej, ale ci, których zaliczono do którejœ z nich, nadal pozostali w œwietle prawa osobami niepe³no

6 sprawnymi i zachowali swoje uprawnienia chyba, e orzeczenie o ich niepe³nosprawnoœci straci³o moc albo zosta³o zmienione zgodnie z obowi¹zuj¹cymi przepisami. Zgodnie z obowi¹zuj¹c¹ ustaw¹ o rehabilitacji zawodowej i spo³ecznej oraz zatrudnianiu osób niepe³nosprawnych niepe³nosprawnoœæ podlega stopniowaniu w zale noœci od stanu naruszenia sprawnoœci organizmu. Ustawa ustala trzy stopnie niepe³nosprawnoœci: znaczny, umiarkowany, lekki. Do znacznego stopnia niepe³nosprawnoœci zalicza siê osobê z naruszon¹ sprawnoœci¹ organizmu, niezdoln¹ do pracy albo zdoln¹ do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej i wymagaj¹c¹, w celu pe³nienia ról spo³ecznych, sta³ej lub d³ugotrwa³ej opieki i pomocy innych osób w zwi¹zku z niezdolnoœci¹ do samodzielnej egzystencji. Niezdolnoœæ do samodzielnej egzystencji nale y rozumieæ jako: - naruszenie sprawnoœci organizmu w stopniu uniemo liwiaj¹cym zaspokajanie bez pomocy innych osób podstawowych potrzeb yciowych, za które uwa a siê przede wszystkim samoobs³ugê tj. samodzielne ubierani siê, mycie, jedzenie, poruszanie siê i komunikacjê z otoczeniem. Do umiarkowanego stopnia niepe³nosprawnoœci zalicza siê osobê z naruszon¹ sprawnoœci¹ organizmu, niezdoln¹ do pracy albo zdoln¹ do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagaj¹c¹ czasowej albo czêœciowej pomocy innych osób w celu pe³nienia ról spo³ecznych. Do lekkiego stopnia niepe³nosprawnoœci zalicza siê osobê o naruszonej sprawnoœci organizmu powoduj¹cej w sposób istotny obni enie zdolnoœci do wykonywania pracy w porównaniu do zdolnoœci, jak¹ wykazuje osoba o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pe³n¹ sprawnoœci¹ psychiczn¹ i fizyczn¹, lub maj¹ca ograniczenia w pe³nieniu ról spo³ecznych daj¹ce siê kompensowaæ przy pomocy wyposa enia w przedmioty ortopedyczne, œrodki pomocnicze lub œrodki techniczne. W przypadku osób niepe³nosprawnych, które posiadaj¹ jeszcze stare orzeczenia o I, II lub III grupie inwalidów nadal uznawane s¹ one za osoby niepe³nosprawne, z tym e orzeczenie o zaliczeniu do: a) I grupy inwalidów traktowane jest na równi z orzeczeniem o znacznym stopniu niepe³nosprawnoœci, b) II grupy inwalidów traktowane jest na równi z orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepe³nosprawnoœci, c) III grupy inwalidów traktowane jest na równi z orzeczeniem o lekkim stopniu niepe³nosprawnoœci. wniosek o wydanie orzeczenia o wskazaniach do ulg i uprawnieñ, posiadan¹ dokumentacjê medyczn¹, orzeczenie o inwalidztwie lub niezdolnoœci do pracy okreœlone w art. 5 i 62 ustawy o rehabilitacji zawodowej i spo³ecznej oraz zatrudnianiu osób niepe³nosprawnych inne posiadane dokumenty, mog¹ce mieæ wp³yw na ustalenie wskazañ do ulg i uprawnieñ. Postêpowanie o wydanie orzeczenia o wskazaniach do ulg i uprawnieñ, w stosunku do postêpowania o ustalenie niepe³nosprawnoœci i stopnia niepe³nosprawnoœci, charakteryzuje siê nastêpuj¹cymi odrêbnoœciami: wniosek rozpatruje jednoosobowo lekarz, po dokonaniu bezpoœredniego badania osoby zainteresowanej, od wydanego orzeczenia nie przys³uguje odwo³anie do wojewódzkiego zespo³u. Zespó³ orzeka na wniosek osoby zainteresowanej lub jej przedstawiciela ustawowego albo, za ich zgod¹, na wniosek oœrodka pomocy spo³ecznej Procedura postêpowania Procedura postêpowania obejmuje: 1. pobranie wniosku z powiatowego/miejskiego zespo³u do spraw orzekania o niepe³nosprawnoœci; 2. wype³nienie wniosku przez osobê zainteresowan¹ lub prawnego opiekuna; 3. wype³nienie przez lekarza zaœwiadczenia lekarskiego stanowi¹cego za³¹cznik do wniosku nie wczeœniej ni na 30 dni przed z³o eniem wniosku; 4. do³¹czenie dodatkowej dokumentacji medycznej ( w kserokopiach ) potwierdzaj¹c¹ naruszenie sprawnoœci organizmu, np. karty leczenia szpitalnego, konsultacje specjalistyczne, opisy zdjêæ rtg; 5. z³o enie kompletnego wniosku do powiatowego/miejskiego zespo³u do spraw orzekania o niepe³nosprawnoœci; 6. powiadomienie wnioskodawcy w formie pisemnej przez powiatowy/miejski zespó³ do spraw orzekania o niepe³nosprawnoœci o wyznaczonym terminie stawienia siê na posiedzenie sk³adu orzekaj¹cego; 7. stawienie siê wnioskodawcy na posiedzenie sk³adu orzekaj¹cego; 8. wydanie postanowienia o wydaniu orzeczenia lub odmowie wydania. Przy orzekaniu o wskazaniach do ulg i uprawnieñ bierze siê pod uwagê: orzeczenie o inwalidztwie lub niezdolnoœci do pracy wydane na podstawie odrêbnych przepisów oraz posiadan¹ dokumentacjê medyczn¹ mog¹c¹ mieæ wp³yw na okreœlenie wskazañ, o których mowa w art. 6b ust. 3 ustawy o rehabilitacji zawodowej i spo³ecznej oraz zatrudnianiu osób niepe³nosprawnych, oraz zakresu i rodzaju ograniczeñ uprawniaj¹cych do ulg i uprawnieñ, ocenê aktualnego stanu zdrowia wystawion¹ przez lekarza - cz³onka zespo³u zakres i rodzaj ograniczeñ spowodowany naruszon¹ sprawnoœci¹ organizmu

7 W przypadku zmiany stanu zdrowia osoba niepe³nosprawna posiadaj¹ca orzeczenie o stopniu niepe³nosprawnoœci mo e wyst¹piæ z wnioskiem o ponowne wydanie orzeczenia uwzglêdniaj¹cego zmianê stanu zdrowia Odwo³anie Orzeczenie powiatowego/miejskiego zespo³u musi zawieraæ, obok stwierdzenia b¹dÿ odmowy stwierdzenia niepe³nosprawnoœci, uzasadnienie oraz pouczenie o terminie i sposobie mo noœci wniesienia od niego odwo³ania. Osoba zainteresowana mo e wnieœæ, w terminie 14 dni od dnia dorêczenia orzeczenia, odwo³anie do wojewódzkiego zespo³u do spraw orzekania o niepe³nosprawnoœci, za poœrednictwem powiatowego/miejskiego zespo³u, który wyda³ orzeczenie. Zespó³, który wyda³ orzeczenie jest zobowi¹zany w terminie 7 dni przes³aæ odwo³anie wraz z aktami sprawy do wojewódzkiego zespo³u, jeœli w tym terminie nie zmieni swojego orzeczenia. Powiatowy/miejski zespó³ mo e wydaæ nowe orzeczenie tylko w przypadku, je eli uzna, e odwo³anie zas³uguje w ca³oœci na uwzglêdnienie. Od orzeczenia wydanego przez wojewódzki zespó³ równie przys³uguje prawo odwo³ania. Za poœrednictwem wojewódzkiego zespo³u, który orzeczenie wyda³ przys³uguje nam odwo³anie do w³aœciwego miejscowo S¹du Pracy i Ubezpieczeñ Spo³ecznych, w terminie 30 dni od daty dorêczenia niniejszego orzeczenia. Nale y pamiêtaæ, by w odwo³aniu podaæ przyczynê dlaczego nie zgadzamy siê z orzeczeniem zespo³u do spraw niepe³nosprawnoœci. Postêpowanie w sprawach odwo³awczych nic nie kosztuje jest wolne jest od op³at i kosztów s¹dowych. 6. ORZECZENIE O WSKAZANIACH DO ULG I UPRAWNIEÑ 6.1. Wiadomoœci ogólne Poniewa orzeczenia wydane przez organy rentowe nie zawieraj¹ adnych wskazañ stanowi¹cych podstawê do nabycia uprawnieñ przys³uguj¹cych osobom niepe³nosprawnym na podstawie odrêbnych przepisów, osoby niepe³nosprawne posiadaj¹ce wa ne orzeczenia innych organów mog¹ wystêpowaæ do zespo³ów orzekaj¹cych o ich ustalenie. Wydawane s¹ osobom posiadaj¹cym orzeczenia o: - ca³kowitej lub czêœciowej niezdolnoœci do pracy, - o niezdolnoœci do samodzielnej egzystencji, - o inwalidztwie (I, II lub III grupa). Aby otrzymaæ orzeczenie o wskazaniach do ulg i uprawnieñ nale y z³o yæ: 3. KTO ORZEKA O NIEPE NOSPRAWNOŒCI? O niepe³nosprawnoœci orzekaj¹ powiatowe/miejskie zespo³y do spraw orzekania o stopniu niepe³nosprawnoœci oraz jako druga instancja, czyli instytucja do której mo na siê odwo- ³aæ od decyzji powiatowego/miejskiego zespo³u, wojewódzkie zespo³y do spraw orzekania o stopniu niepe³nosprawnoœci. W sk³ad powiatowych zespo³ów oraz wojewódzkich zespo³ów wchodz¹: przewodnicz¹cy, sekretarz, lekarze, psycholodzy i pedagodzy, doradcy zawodowi. Powiatowy/miejski zespó³ do spraw orzekania o niepe³nosprawnoœci wydaje orzeczenia: - o niepe³nosprawnoœci - osobie, która nie ukoñczy³a 16 roku ycia - na wniosek z³o ony przez przedstawiciela ustawowego dziecka; - o stopniu niepe³nosprawnoœci - osobie, która ukoñczy³a 16 rok ycia - na wniosek z³o ony przez osobê zainteresowan¹ lub jej przedstawiciela ustawowego; - o wskazaniach do ulg i uprawnieñ osobie, która ukoñczy³a 16 rok ycia i posiada orzeczenie o inwalidztwie lub niezdolnoœci do pracy. 4. ORZECZENIE O NIEPE NOSPRAWNOŒCI DZIECKA DO 16 ROKU YCIA 4.1. Podstawy orzekania Zasadnicz¹ ró nic¹ przy orzekaniu o niepe³nosprawnoœci osoby doros³ej a dziecka jest to, e niepe³nosprawnoœæ u dziecka orzeka siê bez podzia³u na stopnie, czyli stwierdza siê sam fakt niepe³nosprawnoœci. Niepe³nosprawnoœæ tak¹ ustala siê na czas okreœlony, nie d³u szy jednak ni do ukoñczenia 16 roku ycia. Kryteria oceny niepe³nosprawnoœci u dzieci w wieku do lat 16 okreœla rozporz¹dzenie z dnia 1 lutego 2002 roku (Dz. U. z 2002 r., Nr 17, poz. 162). S¹ one nastêpuj¹ce: przewidywany okres trwania upoœledzenia stanu zdrowia przekroczy 12 miesiêcy; niezdolnoœæ do zaspokajania podstawowych potrzeb yciowych, takich jak: samoobs³uga, samodzielne poruszanie siê, komunikowanie siê z otoczeniem, które powoduj¹ koniecznoœæ zapewnienia opieki lub pomocy, w sposób przewy szaj¹cy zakres

8 opieki nad zdrowym dzieckiem w danym wieku, albo wystêpuj¹ znaczne zaburzenia funkcjonowania organizmu wymagaj¹ce systematycznych zabiegów leczniczych i rehabilitacyjnych w domu i poza domem. Do stanów chorobowych, które uzasadniaj¹ koniecznoœæ sta³ej opieki lub pomocy dziecku nale ¹: wady wrodzone i schorzenia o ró nej etiologii prowadz¹ce do niedow³adów, pora enia koñczyn lub zmian w narz¹dzie ruchu upoœledzaj¹ce w znacznym stopniu zdolnoœæ chwytn¹ r¹k lub utrudniaj¹ce samodzielne poruszanie siê; wrodzone lub nabyte ciê kie choroby metaboliczne, uk³adu kr¹ enia, oddechowego, moczowego, pokarmowego, uk³adu krzepniêcia i inne znacznie upoœledzaj¹ce sprawnoœæ organizmu, wymagaj¹ce systematycznego leczenia w domu i okresowo leczenia szpitalnego; upoœledzenie umys³owe pocz¹wszy od upoœledzenia w stopniu umiarkowanym; psychozy i zespo³y psychotyczne; zespó³ autystyczny; padaczka z czêstymi napadami lub wyraÿnymi nastêpstwami psychoneurologicznymi; nowotwory z³oœliwe i choroby rozrostowe uk³adu krwiotwórczego do 5 lat od zakoñczenia leczenia; wrodzone lub nabyte wady narz¹du wzroku, powoduj¹ce znaczne ograniczenie jego sprawnoœci, prowadz¹ce do obni enia ostroœci wzroku w oku lepszym do 5/25 lub 0,2 wed³ug Snellena po wyrównaniu wady szk³ami korekcyjnymi lub ograniczenie pola widzenia do przestrzeni zawartej w granicach 30 stopni; g³uchoniemota, g³uchota lub obustronne upoœledzenie s³uchu, nie poprawiaj¹ce siê w wystarczaj¹cym stopniu po zastosowaniu aparatu s³uchowego lub implantu œlimakowego. Przy ocenie niepe³nosprawnoœci dziecka bierze siê pod uwagê: zaœwiadczenie lekarskie zawieraj¹ce opis stanu zdrowia, wydane przez lekarza, pod którego opiek¹ lekarsk¹ dziecko siê znajduje, oraz inne posiadane dokumenty maj¹ce wp³yw na ustalenie niepe³nosprawnoœci, ocenê stanu zdrowia wystawion¹ przez lekarza - przewodnicz¹cego sk³adu orzekaj¹cego zawieraj¹c¹ opis przebiegu choroby zasadniczej oraz wyniki dotychczasowego leczenia i rehabilitacji, opis badania przedmiotowego, rozpoznanie choroby zasadniczej i chorób wspó³istniej¹cych oraz rokowania odnoœnie do przebiegu choroby, a tak e ograniczenia w funkcjonowaniu wystêpuj¹ce w yciu codziennym w porównaniu do dzieci z pe³n¹ sprawnoœci¹ fizyczn¹ i psychiczn¹ w³aœciw¹ dla wieku dziecka. mo liwoœæ poprawy zaburzonej funkcji organizmu poprzez zaopatrzenie w przedmioty ortopedyczne, œrodki techniczne, œrodki pomocnicze lub inne dzia³ania. Niepe³nosprawnoœæ u dziecka okreœla siê na czas okreœlony, jednak na okres nie d³u szy ni do 16 roku ycia. lekkim stopniu niepe³nosprawnoœci, do którego zalicza siê osobê: a) o naruszonej sprawnoœci organizmu powoduj¹cej w sposób istotny obni enie zdolnoœci do wykonywania pracy, w porównaniu do zdolnoœci, jak¹ wykazuje osoba o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pe³n¹ sprawnoœci¹ psychiczn¹ i fizyczn¹ lub b)maj¹c¹ ograniczenia w pe³nieniu ról spo³ecznych daj¹ce siê kompensowaæ przy pomocy wyposa enia w przedmioty ortopedyczne, œrodki pomocnicze lub œrodki techniczne. Zaliczenie do stopnia niepe³nosprawnoœci mo e byæ orzeczone na sta³e lub okresowo. Orzeczenie o stopniu niepe³nosprawnoœci zawiera: 1) oznaczenie zespo³u, który wyda³ orzeczenie; 2) datê wydania orzeczenia; 3) datê z³o enia wniosku; 4) podstawê prawn¹ wydania orzeczenia; 5) imiê i nazwisko osoby zainteresowanej; 6) datê i miejsce urodzenia osoby zainteresowanej oraz adres zamieszkania lub pobytu; 7) numer dowodu osobistego lub innego dokumentu potwierdzaj¹cego to samoœæ; 8) ustalenie lub odmowê ustalenia stopnia niepe³nosprawnoœci; 9) symbol przyczyny niepe³nosprawnoœci; 10) okres, na jaki orzeczono stopieñ niepe³nosprawnoœci; 11) datê lub okres powstania niepe³nosprawnoœci; 12) datê lub okres powstania ustalonego stopnia niepe³nosprawnoœci; 13) wskazania, o których mowa w art. 6b ust. 3 ustawy, okreœlone przez sk³ad orzekaj¹cy; 14) uzasadnienie; 15) pouczenie o przys³uguj¹cym odwo³aniu; 16) podpis z podaniem imienia i nazwiska przewodnicz¹cego sk³adu orzekaj¹cego oraz pozosta³ych cz³onków tego sk³adu. W orzeczeniu o niepe³nosprawnoœci, poza ustaleniem stopnia niepe³nosprawnoœci, powinny byæ zawarte, przy uwzglêdnieniu indywidualnej sytuacji danej osoby, wskazania dotycz¹ce: odpowiedniego zatrudnienia uwzglêdniaj¹cego psychofizyczne mo liwoœci danej osoby; szkolenia, w tym specjalistycznego; zatrudnienia w zak³adzie aktywnoœci zawodowej; uczestnictwa w terapii zajêciowej; koniecznoœci zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne, œrodki pomocnicze oraz pomoce techniczne, u³atwiaj¹ce funkcjonowanie danej osoby; korzystania z systemu œrodowiskowego wsparcia w samodzielnej egzystencji, przez co rozumie siê korzystanie z us³ug socjalnych, opiekuñczych, terapeutycznych i rehabilitacyjnych œwiadczonych przez sieæ instytucji pomocy spo³ecznej, organizacje pozarz¹dowe oraz inne placówki; koniecznoœci sta³ej lub d³ugotrwa³ej opieki lub pomocy innej osoby w zwi¹zku ze znacznie ograniczon¹ mo liwoœci¹ samodzielnej egzystencji; koniecznoœci sta³ego wspó³udzia³u na co dzieñ opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji; spe³niania przez osobê niepe³nosprawn¹ przes³anek okreœlonych w ustawie prawo o ruchu drogowym i niestosowania siê do niektórych znaków drogowych.; prawa do zamieszkiwania w oddzielnym pokoju

9 5.3. Zasady orzekania: Obowi¹zkiem zespo³u orzekaj¹cego o stopniu niepe³nosprawnoœci jest rozpatrzenie wniosku osoby w terminie jednego miesi¹ca od dnia zg³oszenia, a w przypadku koniecznoœci wykonania dodatkowych badañ specjalistycznych - w okresie dwóch miesiêcy. Obowi¹zkiem osoby sk³adaj¹cej wniosek o ustalenie stopnia niepe³nosprawnoœci jest aktywne uczestniczenie w postêpowaniu zespo³u orzekaj¹cego i dostarczenie posiadanych dokumentów, które pozwol¹ na okreœlenie stopnia niepe³nosprawnoœci. Osoba zainteresowana jest zawiadamiana przez zespó³ o terminie posiedzenia zespo³u na co najmniej 14 dni przed posiedzeniem z pouczeniem o obowi¹zkowym stawiennictwie. Nieobecnoœæ spowodowana wa nymi przyczynami wymaga pisemnej informacji o okolicznoœciach uzasadniaj¹cych niestawiennictwo, np. œmieræ lub choroba bliskiej osoby albo inne wa ne przypadki losowe. Je eli w okresie 14 dni od dnia posiedzenia wnioskodawca nie usprawiedliwi swojej nieobecnoœci, zespó³ odst¹pi od rozpatrzenia sprawy. Jeœli wniosek zosta³ z³o ony, i do dnia wydania orzeczenia nie zosta³ wycofany, przewodnicz¹cy zespo³u do spraw orzekania o niepe³nosprawnoœci kieruje sprawê do konkretnego co najmniej 2-osobowego sk³adu orzekaj¹cego. W niektórych przypadkach stawiennictwo przed komisj¹ nie bêdzie wymagane. Je eli stan zdrowia wnioskodawcy stwierdzony zaœwiadczeniem lekarskim uniemo liwia osobiste stawiennictwo, ocena stanu zdrowia osoby orzekanej mo e byæ sporz¹dzona w miejscu pobytu tej osoby. W szczególnych sytuacjach (np. ciê ka, przewlek³a choroba, ograniczaj¹ca mo liwoœæ poruszania siê lub pobyt w szpitalu wnioskodawcy), sk³ad orzekaj¹cy mo e rozpoznaæ sprawê i wydaæ orzeczenie o stopniu niepe³nosprawnoœci bez wzywania osoby zainteresowanej na posiedzenie, jeœli lekarz - przewodnicz¹cy sk³adu orzekaj¹cego uzna posiadan¹ dokumentacjê za wystarczaj¹c¹ do sporz¹dzenia orzeczenia. Tak wiêc o koniecznoœci stawiennictwa osoby, która stara siê o wydanie orzeczenia o stopniu niepe³nosprawnoœci, decyduje komisja orzekaj¹ca, a nie osoba zainteresowana wydaniem konkretnego orzeczenia. Jest bardzo wa ne, aby sama osoba sk³adaj¹ca wniosek lub jej przedstawiciel ustawowy lub faktyczny opiekun udzieli³a komisji szczegó³owych informacji o trudnoœciach w funkcjonowaniu osoby w sprawie, której ma siê wypowiedzieæ komisja orzekaj¹ca. o: Powiatowy/miejski zespó³ do spraw orzekania o niepe³nosprawnoœci wydaje orzeczenia znacznym stopniu niepe³nosprawnoœci, - do którego zalicza siê osobê z naruszon¹ sprawnoœci¹ organizmu: a)niezdoln¹ do podjêcia zatrudnienia albo b)zdoln¹ do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej i wymagaj¹c¹, w celu pe³nienia ról spo³ecznych, sta³ej lub d³ugotrwa³ej opieki i pomocy innych osób w zwi¹zku z niezdolnoœci¹ do samodzielnej egzystencji1; umiarkowanym stopniu niepe³nosprawnoœci, do którego zalicza siê osobê z naruszon¹ sprawnoœci¹ organizmu: a) niezdoln¹ do pracy albo b)zdoln¹ do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub c)wymagaj¹c¹ czasowej albo czêœciowej pomocy innych osób w celu pe³nienia ról spo- ³ecznych. Postêpowanie wszczyna siê na podstawie wniosku, który sk³ada siê do powiatowego/ miejskiego zespo³u do spraw orzekania o niepe³nosprawnoœci. W³aœciwym do rozpatrzenia wniosku jest zespó³ w miejscu zamieszkania osoby. Wniosek mo na równie z³o yæ w miejscu d³ugotrwa³ego pobytu osoby, np. u rodziny, osób bliskich lub w instytucjach takich jak dom pomocy spo³ecznej, szpital lub dom dziecka. Do czasu wydania orzeczenia przez powo³an¹ w tym celu komisjê, rodzic lub opiekun prawny dziecka mo e wycofaæ wniosek o wydanie orzeczenia. Wycofuj¹c wniosek nie trzeba uzasadniaæ takiej decyzji Dokumenty niezbêdne przy ubieganiu siê o orzeczenie o niepe³nosprawnoœci: Aby otrzymaæ orzeczenie o niepe³nosprawnoœci nale y z³o yæ wniosek o wydanie orzeczenia o niepe³nosprawnoœci. Do wniosku za³¹cza siê zaœwiadczenie lekarskie zawieraj¹ce opis stanu zdrowia, wydane przez opiekuj¹cego siê dzieckiem lekarza oraz inne posiadane dokumenty, w tym medyczne, umo liwiaj¹ce ustalenie niepe³nosprawnoœci. Zaœwiadczenie lekarskie powinno byæ wydane nie wczeœniej ni na 30 dni przed dniem z³o enia wniosku. Je eli przedstawiona dokumentacja jest niewystarczaj¹ca do wydania orzeczenia o niepe³nosprawnoœci, przewodnicz¹cy powiatowego/miejskiego zespo³u zawiadamia przedstawiciela ustawowego dziecka o koniecznoœci, zakresie i terminie jej uzupe³nienia o wyniki badañ dodatkowych, konsultacji specjalistycznych lub obserwacji szpitalnych. We w³aœciwych miejscowo zespo³ach do spraw orzekania o niepe³nosprawnoœci znajduj¹ siê druki wniosków do wype³nienia, tak wiêc nie trzeba go pisaæ samemu. Zespo³y posiadaj¹ równie wzory innych niezbêdnych dokumentów do wype³nienia. Przyk³adowy wzór wniosku

10 Wniosek o wydanie orzeczenia o niepe³nosprawnoœci Nr sprawy data... Imiê i nazwisko dziecka... Nr PESEL dziecka.../.../.../.../.../.../.../.../.../.../... Data i miejsce urodzenia dziecka... Adres zameldowania dziecka Imiê i nazwisko przedstawiciela ustawowego dziecka... Nr PESEL przedstawiciela ustawowego dziecka.../.../.../.../.../.../.../.../.../.../... Adres zameldowania przedstawiciela ustawowego dziecka tel.... Adres do korespondencji... Do Powiatowego/miejskiego Zespo³u do Spraw Orzekania o Niepe³nosprawnoœci Zwracam siê z uprzejm¹ proœb¹ o wydanie orzeczenia o niepe³nosprawnoœci dla celów: zasi³ku pielêgnacyjnego, korzystania z ulg i uprawnieñ na podstawie art. 8 ust. 1 Ustawy z r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. Nr 98 z póÿn. zm.) ze wzglêdu na ograniczenia sprawnoœci ruchowej inne (jakie?)... Oœwiadczam, e: 1. dziecko pobiera / pobiera³o zasi³ek pielêgnacyjny do dnia..., 2. sk³adano / nie sk³adano uprzednio wniosku o wydanie orzeczenia o niepe³nosprawnoœci kiedy?... z jakim skutkiem? dziecko mo e / nie mo e przybyæ na badanie przedmiotowe (je eli nie, to nale y za³¹czyæ zaœwiadczenie lekarskie potwierdzaj¹ce niemo noœæ wziêcia udzia³u w posiedzeniu z powodu d³ugotrwa³ej lub nie rokuj¹cej poprawy choroby), 4. dziecko uczêszcza/ nie uczêszcza do przedszkola/ szko³y ogólnodostêpnego(ej) integracyjnego(ej) specjalnego(ej) w wymiarze...godzin dziennie / tygodniowo (za³¹czyæ stosowne zaœwiadczenie)* Korzysta/ nie korzysta ze œwietlicy szkolnej / sto³ówki / internatu* 5. w razie stwierdzonej przez zespó³ orzekaj¹cy koniecznoœci wykonania badañ dodatkowych, konsultacji specjalistycznych lub obserwacji szpitalnych uzupe³niaj¹cych z³o one zaœwiadczenie o stanie zdrowia wydane przez lekarza nie bêd¹cego lekarzem ubezpieczenia zdrowotnego, jestem œwiadomy wymogu ponoszenia ich kosztów we w³asnym zakresie. Oœwiadczam, e dane zawarte we wniosku s¹ zgodne ze stanem faktycznym i jestem œwiadomy/a odpowiedzialnoœci za zeznanie nieprawdy lub zatajenie prawdy. Do wniosku za³¹czam: 1. posiadan¹ dokumentacjê medyczn¹ dotycz¹c¹ stanu zdrowia dziecka. 2. zaœwiadczenie lekarskie o stanie zdrowia dziecka wydane dla potrzeb Zespo³u w ci¹gu miesi¹ca poprzedzaj¹cego z³o enie wniosku 3. potwierdzenie z urzêdu dzielnicowego zameldowania dziecka na terenie powiatu warszawskiego podpis przedstawiciela ustawowego dziecka Wniosek o wydanie orzeczenia o stopniu niepe³nosprawnoœci Nr sprawy: miejscowoœæ i data Imiê i nazwisko... Data i miejsce urodzenia... Nr i seria dowodu osobistego... PESEL.../.../.../.../.../.../.../.../.../.../... Adres zameldowania (sta³y, czasowy)... Adres pobytu (korespondencyjny) telefon... Do Miejskiego/powiatowego Zespo³u do Spraw Orzekania o Niepe³nosprawnoœci Zwracam siê z proœb¹ o wydanie orzeczenia o stopniu niepe³nosprawnoœci dla celów:* szkolenia, odpowiedniego zatrudnienia, korzystania z rehabilitacji, korzystania z systemu pomocy spo³ecznej, koniecznoœci zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne i œrodki pomocnicze, uczestnictwa w warsztatach terapii zajêciowej, korzystania z systemu œrodowiskowego wsparcia w samodzielnej egzystencji. korzystanie z ulg i uprawnieñ na podstawie art. 8 ust. 1 -Prawa o ruchu drogowym ze wzglêdu na ograniczenia sprawnoœci ruchowej korzystania z innych ulg i uprawnieñ na podstawie odrêbnych przepisów (jakich?) uzyskania zasi³ku pielêgnacyjnego uzyskania prawa do zamieszkania w oddzielnym pokoju (dotyczy osób niepe³nosprawnych poruszaj¹cych siê na wózkach inwalidzkich oraz osób, których niepe³nosprawnoœæ wymaga zamieszkiwania w oddzielnym pokoju) Uzasadnienie wniosku: 1.sytuacja spo³eczna: stan cywilny..., stan rodzinny... zdolnoœæ do samodzielnego funkcjonowania: wykonywanie czynnoœci samoobs³ugowych samodzielnie / z pomoc¹* (w³aœciwe zakreœliæ) prowadzenie gospodarstwa domowego samodzielnie / z pomoc¹* (w³aœciwe zakreœliæ) poruszanie siê w œrodowisku samodzielnie / z pomoc¹* (w³aœciwe zakreœliæ) 2.korzystanie ze sprzêtu rehabilitacyjnego: niezbêdne / wskazane / zbêdne* (w³aœciwe zakreœliæ) (jakiego?)... 3.sytuacja zawodowa: wykszta³cenie... zawód... obecne zatrudnienie... Oœwiadczenia:* 1.Pobieram / nie pobieram* œwiadczenie z ubezpieczenia spo³ecznego: renta / emerytura,* od kiedy?... 2.Aktualnie toczy siê / nie toczy siê* w mojej sprawie postêpowanie przed innym organem orzeczniczym, podaæ jakim... 3.Sk³ada³em(am) / nie sk³ada³em(am)* uprzednio wniosek o ustalenie stopnia niepe³nosprawnoœci, je eli tak, to kiedy..., z jakim skutkiem... 4.Mogê / nie mogê* samodzielnie przybyæ na posiedzenie sk³adu orzekaj¹cego. (Je eli nie, to nale y za³¹czyæ zaœwiadczenie lekarskie potwierdzaj¹ce niemo noœæ wziêcia udzia³u w posiedzeniu z powodu d³ugotrwa³ej lub nie rokuj¹cej poprawy choroby).

11 We w³aœciwych miejscowo zespo³ach do spraw orzekania o niepe³nosprawnoœci znajduj¹ siê druki wniosków do wype³nienia, tak wiêc nie trzeba go pisaæ samemu. Zespo³y posiadaj¹ równie wzory innych niezbêdnych dokumentów do wype³nienia. Je eli przed³o ona wraz z wnioskiem dokumentacja medyczna jest niewystarczaj¹ca do wydania orzeczenia o stopniu niepe³nosprawnoœci, przewodnicz¹cy miejskiego zespo³u zawiadamia osobê zainteresowan¹ lub jej przedstawiciela ustawowego albo przedstawiciela instytucji pomocy spo³ecznej o koniecznoœci, zakresie i terminie uzupe³nienia dokumentacji (np. o wyniki dodatkowych badañ, konsultacji specjalistycznych). Niedostarczenie dokumentacji w wyznaczonym terminie spowoduje pozostawienie wniosku bez rozpoznania. Przyk³adowy wzór wniosku 4.3. Zasady orzekania Obowi¹zkiem zespo³u orzekaj¹cego o stopniu niepe³nosprawnoœci jest rozpatrzenie wniosku osoby w terminie jednego miesi¹ca od dnia zg³oszenia, a w przypadku koniecznoœci wykonania dodatkowych badañ specjalistycznych, w okresie dwóch miesiêcy. Jeœli wniosek zosta³ z³o ony, i do dnia wydania orzeczenia nie zosta³ wycofany, przewodnicz¹cy zespo³u do spraw orzekania o niepe³nosprawnoœci kieruje sprawê do konkretnego co najmniej 2- osobowego sk³adu orzekaj¹cego. W posiedzeniu sk³adu orzekaj¹cego uczestniczy oprócz dziecka równie jego przedstawiciel ustawowy. W razie niestawiennictwa na posiedzenie bez usprawiedliwienia, zespó³ odst¹pi od rozpatrzenia sprawy. Informacje o okolicznoœciach uzasadniaj¹cych niestawiennictwo nale y przedstawiæ w okresie 14 dni od daty posiedzenia. W sytuacji gdy dziecko z powodu choroby nie mog³o stawiæ siê na posiedzenie komisji gdzie mia³o byæ badane, wówczas jego nieobecnoœæ jest usprawiedliwiona i wyznacza siê kolejny termin. Jednak e w przypadku, gdy dziecko nie mo e uczestniczyæ w posiedzeniu komisji z powodu d³ugotrwa³ej i nierokuj¹cej poprawy choroby, która uniemo liwia jego osobiste stawiennictwo, wtedy badanie przez komisjê przeprowadzane jest w miejscu jego zamieszkania. Mo liwe jest równie wydanie orzeczenia bez badania dziecka przez komisjê. W przypadku, gdy za³¹czona do wniosku dokumentacja medyczna co do stanu zdrowia dziecka nie budzi adnych w¹tpliwoœci, komisja mo e wydaæ orzeczenie bez jego badania. Nie jest wtedy konieczne osobiste uczestnictwo dziecka w posiedzeniu sk³adu orzekaj¹cego. Pamiêtaæ jednak trzeba, i o tym czy dziecko musi siê stawiæ na komisjê, czy te nie ma takiej potrzeby, decyduje sk³ad orzekaj¹cy o niepe³nosprawnoœci, a nie rodzic, czy opiekun prawny. Orzeczenie o niepe³nosprawnoœci dziecka zawiera: 1) oznaczenie zespo³u, który wyda³ orzeczenie; 2) datê wydania orzeczenia; 3) datê z³o enia wniosku; 4) podstawê prawn¹ wydania orzeczenia; 5) imiê i nazwisko dziecka, datê urodzenia, adres zamieszkania lub pobytu; 6) numer dokumentu potwierdzaj¹cego to samoœæ dziecka; 7) ustalenie lub odmowê ustalenia niepe³nosprawnoœci; 8) symbol przyczyny niepe³nosprawnoœci; 9) datê lub okres powstania niepe³nosprawnoœci; 10) okres, na jaki orzeczono niepe³nosprawnoœæ; 11) wskazania, o których mowa w art. 6b ust. 3 ustawy, okreœlone przez sk³ad orzekaj¹cy; 12) uzasadnienie; 13) pouczenie o przys³uguj¹cym odwo³aniu; 14) podpis z podaniem imienia i nazwiska przewodnicz¹cego sk³adu orzekaj¹cego oraz pozosta³ych cz³onków tego sk³adu. Orzeczenie o niepe³nosprawnoœci jest prawnym dokumentem potwierdzaj¹cym niepe³nosprawnoœæ, spe³niaj¹cym wymagania formalne jakie stawia siê osobom, w celu korzystania z ulg i uprawnieñ stwarzanym tej zbiorowoœci w ramach polityki socjalnej pañstwa kierowanej do osób niepe³nosprawnych. Obecnie uzyskanie orzeczenia o niepe³nosprawnoœci dziecka do 16 roku ycia jest niezbêdne m.in. w celu ubiegania siê o: œwiadczenie pielêgnacyjne - przys³uguj¹ce matce lub ojcu dziecka albo opiekunowi faktycznemu dziecka z tytu³u rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w zwi¹zku z koniecznoœci¹ opieki nad dzieckiem niepe³nosprawnym, je eli nie podejmuje lub rezygnuje z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad dzieckiem,

12 zasi³ek pielêgnacyjny przyznawany w celu czêœciowego pokrycia wydatków wynikaj¹cych z koniecznoœci zapewnienia osobie niepe³nosprawnej opieki i pomocy innej osoby w zwi¹zku z niezdolnoœci¹ do samodzielnej egzystencji, prawo do korzystania z ulg i uprawnieñ - na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy z 20 czerwca 1997r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. Nr 98 poz. 602 z póÿn. zm.) ze wzglêdu na ograniczenia sprawnoœci ruchowej Odwo³anie Orzeczenie powiatowego/miejskiego zespo³u musi zawieraæ, obok stwierdzenia b¹dÿ odmowie stwierdzenia niepe³nosprawnoœci, uzasadnienie oraz pouczenie o terminie i sposobie mo noœci wniesienia od niego odwo³ania. Odwo³anie takie wnosi siê w terminie 14 dni od dnia dorêczenia orzeczenia, do wojewódzkiego zespo³u do spraw orzekania o niepe³nosprawnoœci, za poœrednictwem powiatowego/miejskiego zespo³u, który wyda³ orzeczenie. Nale y pamiêtaæ, by w odwo³aniu podaæ przyczynê dlaczego nie zgadzamy siê z orzeczeniem zespo³u do spraw niepe³nosprawnoœci. Po wniesieniu odwo³ania powiatowy/miejski zespó³ do spraw orzekania o niepe³nosprawnoœci ma mo liwoœæ zmiany swojego orzeczenia, jeœli uzna, e odwo³anie jest zasadne i zas³uguje na uwzglêdnienie. Jeœli uwa a, e odwo³anie jest nieuzasadnione, przesy³a je wraz aktami sprawy do wojewódzkiego zespo³u. Jeœli nie zgadzamy siê równie z orzeczeniem wojewódzkiego zespo³u, przys³uguje nam prawo do odwo³ania do s¹du pracy i ubezpieczeñ spo³ecznych. O uprawnieniu tym rodzic lub opiekun prawny poinformowany bêdzie w treœci otrzymanego orzeczenia o niepe³nosprawnoœci lub odmowie stwierdzenia niepe³nosprawnoœci. Orzeczenie wojewódzkiego zespo³u bêdzie zawiera³o pouczenie o terminie i sposobie wniesienia odwo³ania do s¹du pracy i ubezpieczeñ spo³ecznych. Odwo³anie do s¹du pracy i ubezpieczeñ spo³ecznych wnosi siê za poœrednictwem wojewódzkiego zespo³u, który wyda³ orzeczenie tzn. nie sk³ada siê go bezpoœrednio we w³aœciwym s¹dzie pracy i ubezpieczeñ spo³ecznych, tylko w wojewódzkim zespole, który wyda³ orzeczenie. Odwo³anie nale y z³o yæ w terminie 30 dni od daty otrzymania orzeczenia. Postêpowanie w sprawach odwo³awczych nic nie kosztuje jest wolne od op³at i kosztów s¹dowych. W przypadku zmiany stanu zdrowia dziecka posiadaj¹cego orzeczenie o niepe³nosprawnoœci, rodzic lub opiekun prawny mo e wyst¹piæ z wnioskiem o ponowne wydanie orzeczenia uwzglêdniaj¹cego zmianê stanu zdrowia. 5. ORZECZENIE O STOPNIU NIEPE NOSPRAWNOŒCI OSOBY POWY EJ 16 ROKU YCIA Podstawy orzekania Orzekanie o stopniu niepe³nosprawnoœci osób, które ukoñczy³y 16 rok ycia jest tzw. orzecznictwem dla celów pozarentowych. Orzeczenie o stopniu niepe³nosprawnoœci nie mo e byæ bowiem podstaw¹ ubiegania siê o rentê z ubezpieczenia spo³ecznego (z tytu³u niezdolnoœci do pracy, czyli tzw. renty ZUS). Orzecznictwo o stopniu niepe³nosprawnoœci s³u y osobom, które chc¹ uzyskaæ prawne potwierdzenie statusu osoby niepe³nosprawnej, umo liwiaj¹ce korzystanie z przewidzianych dla nich œwiadczeñ i uprawnieñ (jak np. odliczenia podatkowe, zasi³ki, ulgowe przejazdy, korzystanie z us³ug opiekuñczych, umieszczenie w domu pomocy spo³ecznej i inne). Ponadto orzeczenie o stopniu niepe³nosprawnoœci powinno zawieraæ wskazania do szeroko pojêtej rehabilitacji. Orzeczenie powinno s³u yæ pomoc¹ w ukierunkowaniu dzia³añ osoby niepe³nosprawnej b¹dÿ jej opiekunów, zwi¹zanych z prowadzon¹ terapi¹ i rehabilitacj¹. Warto o tym pamiêtaæ choæ nie zawsze komisje orzekaj¹ce realizuj¹ wolê ustawodawcy w tym wzglêdzie. Orzeczenie o stopniu niepe³nosprawnoœci (dla celów pozarentowych) jest, dla prawnego potwierdzenia niepe³nosprawnoœci, równoznaczne z orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS oraz dawnym orzeczeniem Komisji ds. Inwalidztwa i Zatrudnienia (dla celów rentowych). Zasadniczo, by korzystaæ ze specjalnych œwiadczeñ i przywilejów, osoby posiadaj¹ce orzeczenie lekarza orzecznika ZUS lub dawnej Komisji ds. Inwalidztwa i Zatrudnienia nie musz¹ uzyskiwaæ orzeczenia o stopniu niepe³nosprawnoœci. Jest to jednak konieczne jeœli dla uzyskania okreœlonych œwiadczeñ jest potrzebne precyzyjne ich wskazanie (np. skierowanie do uczestnictwa w warsztacie terapii zajêciowej). Wniosek w sprawie wydania orzeczenia o stopniu niepe³nosprawnoœci nale y z³o yæ w powiatowym/miejskim zespole do spraw orzekania o niepe³nosprawnoœci. W³aœciwym do rozpatrzenia wniosku jest powiatowy zespó³ w miejscu zamieszkania osoby. Wniosek mo na równie z³o yæ w miejscowoœci d³ugotrwa³ego pobytu osoby, np. u rodziny, osób bliskich lub w instytucjach takich jak dom pomocy spo³ecznej, szpital lub zak³ad karny. O adresie takiego zespo³u mo na uzyskaæ informacjê w oœrodku pomocy spo³ecznej Dokumenty niezbêdne przy ubieganiu siê o orzeczenie o stopniu niepe³nosprawnoœci: zaœwiadczenie lekarskie o stanie zdrowia wydane przez lekarza, pod którego opiek¹ lekarsk¹ znajduje siê wnioskodawca, inne dokumenty, w tym medyczne, umo liwiaj¹ce ocenê stopnia niepe³nosprawnoœci np. karty informacyjne o przebytym leczeniu szpitalnym czy sanatoryjnym, historiê choroby, wyniki badañ pomocniczych, zaœwiadczenia, orzeczenia i opinie lekarskie, wyniki testów i opinie psychologiczne. Zaœwiadczenie lekarskie jest wa ne 30 dni od daty jego wydania