Public relations II Dr Grzegorz Mazurek

Transkrypt

1 Sprawy organizacyjne - Zakres materiału i zaliczenie Zakres materiału Materiał z wykładów Public relations II Dr Grzegorz Mazurek Wojcik K., Public relations wiarygodny dialog z otoczeniem, Pacet, Warszawa, Budzyński, W. Zarządzanie wizerunkiem firmy, Wydawnictwo SGH, Warszawa Rozwadowska Barbara, Public relations, teoria, praktyka, perspektywy, Wyd. Studio Emka, Warszawa, 2002, Wybrane artykuły z prasy branżowej Warunki zaliczenia 6 spotkań obecność na co najmniej 4 premiowana Egzamin lipiec 2007 Sprawy organizacyjne - Forma egzaminu Sprawy organizacyjne - Konsultacje i kontakt Egzamin pisemny w formie testu Zaliczenie egzaminu od 60 pkt. Obecność na co najmniej 4 spotkaniach: extra 5 punktów Extra 10 pkt. za opracowanie wybranego tematu w formie 8 stronnicowego referatu ,5 Kontakt owy (studenci@gmazurek.com) Elektroniczne wersje prezentacji są dostępne w dedykowanej zakladce na stronie Dodatkowe materiały merytoryczne są również dostępne na mojej prywatnej stronie , Obszar tematyki w drugim semestrze Zarządzanie wizerunkiem firmy Prowadzenie projektu PR planowanie, organizacja, realizacja, kontrola Case studies z rynku Nowe zjawiska rynkowe wykorzystujące PR Istota PR - przykładowe instrumenty promocji TV Outdoor Internet Radio Reklama Materiały dla prasy Konferencje Seminaria Publikacje PROMOTION - MIX Public Relations Sprzedaż osobista Prezentacje Negocjacje handlowe Telemarketing Promocja sprzedaży Konkursy Loterie Premie Kupony Prasa Biuletyny Rabaty Małe podsumowanie tego o czym mówiliśmy w I semestrze Ulotki Katalogi Przemówienia Upominki Broszury SPONSORING Oddziaływanie na klienta Oddziaływanie na produkt 1

2 Public Relations - definicje Public Relations Zespół celowo zorganizowanych działań, zapewniających systematyczne komunikowanie się przedsiębiorstwa z otoczeniem i kształtowanie zaufania i przychylnej atmosfery wokół jego działalności. : wywołanie pożądanych postaw w otoczeniu, które następnie mają zdeterminować pożądane zachowania jego podmiotów Działania wpływające pośrednio na sprzedaż Do czego dąży PR? Rozwijanie zaufania i dążenie do osiągnięcia zrozumienia i sprzyjających warunków działania, celów i efektów przedsiębiorstwa, przemysłu, branży czy całej gospodarki. (definicja PR według Niemieckiego Stowarzyszenia Public Relations) Czym zajmuje się PR? Zarządzanie procesami komunikacyjnymi pomiędzy organizacją, a jej grupami odniesienia przez świadome, celowe i systematyczne kształtowanie tych procesów. (definicja PR według Szwajcarskiego Towarzystwa Public Relations) Public Relations = informacja + dopasowywanie + integracja (definicja Alfreda Oeckl a) Cechy działań PR Podział celów/ zadań PR Długookresowość Dokładne zaplanowanie Trudna mierzalność Konieczność: Doboru środków oddziaływania Określenia grup otoczenia na które chce się oddziaływać (media, społeczność lokalna, pracownicy, klienci, inwestorzy) Cel strategiczny Cel operacyjny Cel operacyjny Cel operacyjny Cel operacyjny Działanie PR opiera się na koncepcji zmniejszania dystansu w stosunkach przedsiębiorstwa z otoczeniem Czynniki, które skłaniają do zarządzania wizerunkiem brak lojalności klientów lub zmniejszenie udziału w rynku przestarzały wizerunek wewnętrznie sprzeczny wizerunek zmiany w strukturze organizacji nowe produkty, nowe rozwiązania i nowe usługi zmiana w krajobrazie współzawodnictwa zmiana charakterystyki klientów Przyczyny niewykorzystania potencjału PR w organizacji Nieprawidłowe usytuowanie komórki PR w strukturze Prowadzenie PR przez jedną centralną komórkę Konkurowanie informacji PR z innymi brak zintegrowania informacyjnego Struktura hierarchiczna może ograniczać bezpośredni kontakt PR z niższymi szczeblami Działanie proaktywne managerów od PR a nie reaktywne specjalistów od PR wejście na nowe rynki większe zasoby. 2

3 Media relations Na media relations składają się dwa podstawowe rodzaje kontaktów organizacji prowadzącej PR z dziennikarzami i redakcjami: KOMUNIKOWANIE POŚREDNIE - dostarczanie środkom masowego przekazu wypowiedzi w postaci pisanej KOMUNIKOWANIE BEZPOŚREDNIE kontakty publiczne (konferencje prasowe, seminaria, wywiady) Kontakty niepubliczne (często nieformalne) Specyfika internetowego media relations Internet wykreował nowych, silnych graczy na rynku mediów: Duże portale mają zasięg porównywalny z zasięgiem tygodników opinii (np. zasięg Onet.pl jest wyższy od Polityki, Wprost i Newsweeka) Niszowe serwisy specjalistyczne wypierają pisma hobbystyczne Media internetowe mają zupełnie inne warunki i polityki redakcyjne Generalnie występuje olbrzymi deficyt treści w sieci (duży popyt na content merytoryczny) Co-branded content: nawet Gazeta.pl korzysta ze zidentyfikowanych serwisów: BiznesNet itp. Zależności właścicielskie i operacyjne pomiędzy mediami internetowymi i tradycyjnymi (np. Onet.pl-TVN, Gazeta.pl-Gazeta Wyborcza) Komunikacja bezpośrednia z mediami Sponsoring Konferencje prasowe Drzwi otwarte oraz seminaria Wywiady udzielane dziennikarzom Współpraca z dziennikarzami (organizacja reportażu) Pielęgnowanie kontaktów Sponsorowanie to pieniężne lub rzeczowe inwestowanie w określoną działalność w zamian za dostęp do możliwych do wykorzystania komercyjnych potencjałów związanych z tą działalnością Sponsorowany w zamian za środki finansowe pozyskane od sponsora, wykonuje na jego rzecz określone świadczenia, wpływające na realizacje celów marketingowych sponsora. Istotą sponsoringu jest wzajemność świadczeń obu stron umowy oraz skojarzenia, dzięki którym pozytywny obraz sponsorowanego przenosi się na sponsora Specyfika komunikacji wewnętrznej w Internecie PRODUCT PLACEMENT Charakterystyka Systemy intranetowe realizujące w sposób kompleksowy zadania i cele komunikacji wewnętrznej spełniają ogromną rolę w procesach wzrostu efektywności działania organizacji, zarządzania zasobami, precyzyjnym obliczaniem kosztów, sieciowego przekazywania wiedzy i informacji oraz integracji zespołu. Zastosowanie Intranet to narzędzie niezbędne w działalności każdego przedsiębiorstwa, niezależnie od wielkości czy liczby zatrudnionych pracowników, skalowalność systemu umożliwia etapowe wdrażanie kolejnych funkcjonalności Cechy szczególne Intranet nie dość że świetnie zaspokaja potrzeby internal PR, to jeszcze jak żaden inny projekt e-marketingowy realnie, mierzalnie i szybko zwraca się jako inwestycja w sensie finansowym Także: brand placement, tie-in promotion, plug-in promotion To sposób promocji polegający na umieszczeniu na zasadach komercyjnych w filmie, sztuce teatralnej, programie telewizyjnym czy innym nośniku audiowizualnym lub drukowanym produktu lub sytuacji prezentującej określony wzór zachowań (najczęściej konsumenckich). Bohaterka M jak Miłosć jeździ Fiatem Pandą Oficerowie z Kryminalnych Toyotami Bohaterowie Rodziny zastępczej często jedzą Kinder Delice i Nutellę 3

4 Narzędzia komunikacji zewnętrznej w Internecie Społeczności internetowe Firmowanie treści Dostarczanie treści Komunikacja dwustronna Promowanie treści Wywoływanie zaangażowania sponsoring serwisów i działów artykuły sponsorowane sekcje firmowe co-branded content e-biuletyny/newslettery czaty sponsorowane wypowiedzi publiczne komunikatory internetowe standardowe narzędzia reklamowe narzędzia ułatwiające dotarcie product placement konkursy, blogi, moblogi, podcasty marketing wirusowy Grupa konsumentów działających w świecie wirtualnym, której członkowie będąc w ciągłej interakcji komunikują się między sobą w celu realizowania potrzeb o charakterze indywidualnym oraz społecznym. Planowanie działań PR Projektowanie programu PR Planowanie działań PR jest trudne gdyż: brak na to czasu liczą się wyniki a nie sposób docierania do nich turbulentność otoczenia robimy to co lubimy najlepiej jak możemy Składniki PR które należy dokładnie zaplanować 1. Określenie strategii wizerunkowej 2. Jasne sformułowanie celu strategicznego programu 3. Określenie konkretnych celów operacyjnych 4. Określenie grup docelowych 5. Określenie sposobów realizacji celów strategicznego i celów operacyjnych, a w tym: 1. Form, instrumentów, technik i środków komunikowania 2. Budżetu 3. Planu działania 4. Zadań dla pracowników i zakresu ich odpowiedzialności 1. Określenie strategii wizerunkowej Kierunek 1: wzmocnienie siły organizacji w społecznych o niej wyobrażeniach Prostszy (zwiększenie ilości informacji pozytywnych) Kierunek 2: osłabienie znaczenia słabych stron organizacji w społecznym o niej myśleniu Trudny (wywieranie wpływu, ingerencja w dotychczasowy obraz, zagrożenie manipulacją) Kierunek 3: Synergia 6. Określenie sposobu postępowania na wypadek sytuacji kryzysowej 4

5 Strategie wizerunkowe wg R. Antonoffa Strategia zachowawcza, konserwatywna brak dążenia do zmiany wizerunku, minimalna korekta tych zmiennych które nie pasują do obecnego wizerunku, bazuje się na sukcesach z przeszłości Badanie wizerunku a stosowana strategia Zmienna 1: stopień sympatii do organizacji Zmienna 2: stopień znajomości organizacji w otoczeniu Strategia dopasowania Lubiana Zmiana tylko na tyle, aby dopasować się do przeciętnej reszty, brak wyróżniania się, duże zmiany traktowane jako obciążenie w organizacji i duże ryzyko Otoczenie A Otoczenie B Strategia ekspansywna Dążenie do wyróżnienia się, bez spoglądania na konkurencję Strategia agresywna Dążenie do nowego wizerunku, innowacyjnego, niespotykanego dla konkurentów czy branży, bezkompromisowość, awangarda, śmiałość i brak obaw przed ryzykiem Nielubiana Otoczenie C Otoczenie D Org. Słabo znana Org. dobrze znana Otoczenie a strategia Otoczenie A: mniej znana, ale darzona sympatią, strategia: zwiększenie znajomości organizacji w otoczeniu Otoczenie B: dobrze znana i darzona sympatią, strategia: utrzymywanie dotychczasowego image u Otoczenie C: słabo znana, niezbyt lubiana, strategia: negacja jeśli otoczenie nie jest istotne, lub dokładne zbadanie przyczyn braku sympatii Otoczenie D: znana i o kiepskiej reputacji, strategia: rezygnacja upowszechnia informacji o sobie, dopasowanie się do oczekiwań otoczenia 2. Jasne sformułowanie celu strategicznego programu Zasady formułowania celów: Realność (nic za wszelką cenę) Konkretność, precyzja Możliwość kontynuacji w dłuższym okresie Zespól multidyscyplinarny do określania celów Burza mózgów Group think Focus groups Buzz session (dyskusja 66) Cele strategiczne i operacyjne 3. Określenie celów operacyjnych Wiążą się z osiągnięciem konkretnych rezultatów, przyczyniających się do realizacji celów strategicznych Warunkiem realizacji celów operacyjnych jest posiadanie zasobów finansowych, organizacyjnych i kadrowych Cele operacyjne są uwzględnione w programie działania: Program podstawowy zbiór celów operacyjnych wraz z zapewnionymi środkami ich wykonania Program zadań zaplanowane wydarzenia, instrumenty do uruchomienia w rożnym czasie i o rożnym stopniu ważności 4. Określenie grup docelowych Niewiele organizacji działa do wszystkich, dokonywana jest segmentacja rynku, a następnie wybór rynku docelowego Podobnie ma się sytuacja z działaniami PR które przeważnie są nakierowane do konkretnego odbiorcy grupy docelowej. Określenie grup docelowych pozwala na: Dobre zidentyfikowanie najważniejszych podmiotów z otoczenia do których należy kierować komunikat Optymalizowanie działań przy z góry zawsze ograniczonym budżecie Dostosowanie doboru środków do właściwej grupy docelowej Skonkretyzowanie celów operacyjnych Zwiększenie efektywności pracy służb PR 5

6 4. Określenie grup docelowych Segmentacja marketingowa nie jest tożsama z doborem rynku docelowego dla działań PR Kto jest rynkiem docelowym w pierwszej kolejności?: Te podmioty, które uznają coś w funkcjonowaniu organizacji za problematyczne i konfliktowe Te podmioty, które tym czymś czują się dotknięte lub zagrożone Te podmioty którym wydaje się, że mogą wywrzeć na organizację bezpośredni wpływ aby odsunąć zagrożenia, zlikwidować problem. Reakcja na sytuację: Strategia wyczekania Strategia natychmiastowej reakcji 5. Dobór technik realizacji celów Efektywność technik komunikowania wg. Volkmanna: Kontakt face-to-face Spotkania, dyskusje w malej grupie Wypowiedz dla większej grupy osób Rozmowa telefoniczna Notatka/ List drukowany Broszura wysłana pocztą Artykuł w prasie specjalistycznej Wiadomość w gazecie Reklama w mass mediach Plakaty, tablice ogłoszeniowe Reklama zewnętrzna (outdoor) 5. Dobór technik realizacji celów 5. Dobór technik realizacji celów Media własne sprawozdania z działalności Prasa Media obce Broszury Gazeta zakładowa Gazeta własna zewnętrzna Plakaty Ulotki Foldery Internet, Extranet Radio Telewizja Książki Internet Artykuły, Broszury, Czasopisma, Dni Otwarte, Filmy, gazeta zakładowa, Konferencje branżowe i prasowe, Listy, Materiały szkoleniowe, Ogłoszenia, Publikacje, Radiowęzły, Sprawozdania, Tablice, Ulotki, Współpraca z mediami i społecznościami Ustalanie budżetu działań PR Ustalanie budżetu działań PR Punktem wyjścia powinien być nie budżet lecz cele, jakie chcemy zrealizować Czynniki wypływające na ustalanie budżetu: Zewnętrzne Wewnętrzne Przy rzadkości zasobów konieczne jest określenie: Co musi zostać zrobione Zrobienie czego byłoby bardzo przydatne Co jest niekonieczne, lecz może zostać zrobione Obiektywne Subiektywne Ogólne działania PR są często zabudżetowane w środkach na marketing czy promocję, programy PR powinny mieć jednak dedykowane budżety 6

7 Ustalanie budżetu działań PR Metody budżetowania: Procent od obrotu Porównanie z konkurencją Wszystko na co nas stać (Metoda reszty) Dane historyczne ( w górę lub w dól ) Start od punktu zerowego (zero base budgeting) Harmonogram działań Oprócz budżetu finansów niezbędne jest określenie budżetu czasu, co oznacza określenie: Terminarza realizacji określonych celów i zadań etapowych Terminarza stosowania poszczególnych instrumentów Zaleceń dotyczących upowszechniania danych materiałów, treści, argumentów Planowaniem w dużych organizacjach powinien być objęty okres co najmniej 1 roku, często na 3 lata. Realność założeń! Uwzględnienie innych harmonogramów oraz specyfiki kalendarza Określenie zadań i odpowiedzialności pracowników Pytania kontrolne dobrego programu wizerunkowego Konfrontacja z niesprzecznością z ogólną polityką i strategiami komunikacyjnymi organizacji, celami i działaniami innych komórek organizacji Określenie pożądanej sekwencji zadań i działań do realizacji Dedykowanie pracowników, ich pracochłonności oraz odpowiedzialności Czy cel programu jest klarowny i jasny? Czy zapewniono środki finansowe, kadrowe i organizacyjne do realizacji celów? Czy można założyć w perspektywie 2-3 lat nie ulegnie zmianie kierunek strategiczny oraz główne cele organizacji? Czy obecny program PR odpowiada dotychczasowej polityce organizacji względem otoczenia? Czy przewidziane techniki PR są faktycznie najskuteczniejsze? Czy planowane działania w planie nie będą narażać wizerunku organizacji na szwank w innych grupach docelowych? Czy terminy, daty programu są realne? Czy plan może zostać skorygowany na wypadek niespodziewanych zdarzeń? Czy w programie zawarty jest również plan kryzysowy? Program PR 1. Analiza stanu wyjściowego (wizerunek obecny, wizerunek pożądany, wyniki audytu komunikacyjnego, słabe i modne strony obecnego wizerunku z perspektywy wizerunku konkurentów, inne elementy analizy i diagnozy stanu wyjściowego) 2. Cel strategiczny (pożądany, docelowy wizerunek organizacji) 3. Grupy docelowe i przypisane im cele operacyjne (np. Klienci marka dba o bezpieczeństwo) Marketing miejsc dr Grzegorz Mazurek 4. Zalecenia taktyczne do komunikowania, sekwencja działań 5. Planowana kontrola wyników 6. Tabelaryczne ujęcie programu ze wskazaniem osób odpowiedzialnych 7

8 Synonimy Marketing w samorządzie terytorialnym Marketing usług publicznych Marketing usług terytorialnych Marketing miasta Marketing miejsca Marketing komunalny Założenia Ogólne założenia marketingu miejsc: Adaptacja koncepcji marketingowego zarządzania firmą na sferę sektora publicznego i instytucji nie nastawionych na zysk, Zarządzając społecznością lokalną (gminą, miastem, powiatem, regionem) należy dążyć do podnoszenia efektywności realizowanych zadań publicznych i zaspokojenia potrzeb klientów w możliwie najlepszy sposób, Jednostki administracji publicznej muszą uwzględniać wymogi rynku (potrzeby i preferencje nabywców) a więc wprowadzić elementy marketingu takie jak badania rynku oraz instrumenty marketingu mix, Główną barierą stosowania marketingu terytorialnego jest jego nieznajomość. Koncepcja marketingu miejsc/marketingu terytorialnego Marketing terytorialny koncentruje się na polityce i strategii komunikowania się jednostki administracji terytorialnej ze swym otoczeniem i przyciąganiem potencjalnych inwestorów lub szeroko rozumianych klientów. Marketing terytorialny - polega na traktowaniu podmiotów prawnych/ fizycznych jako specyficznych klientów, o których należy zabiegać. W przypadku niezaspokojenia ich potrzeb i pragnień mogą oni zmienić swoje miejsce lub wybrać inne do realizacji swoich działań. Koncepcja marketingu miejsc/marketingu terytorialnego organizacyjne związane z marketingiem miejsca polega na określeniu potrzeb i wymagań rynków docelowych oraz dostarczeniu pożądanego zadowolenia, przy jednoczesnym zachowaniu lub podnoszeniu dobrobytu konsumenta i dobra ogólnospołecznego. Podmioty marketingu terytorialnego: organy administracji samorządowej, przedsiębiorstwa komunalne, firmy prywatne działające na zlecenie władz samorządowych, agencje i stowarzyszenia - realizujące w imieniu władz samorządowych usługi publiczne na rzecz mieszkańców. Segmenty docelowe marketingu terytorialnego rynki wewn. Segmenty docelowe marketingu terytorialnego Rynki wewnętrzne - w granicach danej społeczności lokalnej: Lokalni przedsiębiorcy Właściciele gospodarstw Instytucje i stowarzyszenia Grupy opiniotwórcze (dziennikarze) Personel urzędów administracji i instytucji publicznych Mieszkańcy danego terytorium Osoby kierujące się atrakcyjnością oferty marketingowej terenu (ludzie młodzi, dobrze wykształceni) Liderzy lokalni, mający wpływ na kształtowanie opinii - ich poparcie może decydować o sukcesach władz Rynki zewnętrzne - poza granicami społeczności lokalnej: Inwestorzy krajowi i zagraniczni, firmy szukające nowych obszarów działań Banki i inne podmioty rynku finansowego Turyści i inne osoby odwiedzające daną jednostkę terytorialną Organizacje społeczne, polityczne, gospodarcze Osoby poszukujące nowych miejsc pracy i zamieszkania Potencjalne miasta partnerskie Organizacje publiczne na poziomie centralnym 8

9 Kierunek działań marketingu terytorialnego Działania marketingu wewnętrznego ukierunkowane są na: Pracowników urzędów, których celem jest kształtowanie właściwych relacji i zachowań między pracownikami a mieszkańcami oraz osobistej odpowiedzialności pracowników za wykonywane czynności Mieszkańców, których celem jest zwiększenie zaangażowania w sprawy gminy, powiatu, regionu, uzyskania poparcia dla sprowadzanych programów publicznych i tworzenie klimatu współdziałania Działania marketingu zewnętrznego ukierunkowane są na pozyskanie nowych osób i firm jako potencjalnych inwestorów, turystów i odbiorców różnych usług. Elementy produktu terytorialnego Część produktów oferowanych przez samorząd terytorialny jest świadczona nieodpłatnie, zyskiem jest stan zabezpieczenia bytu mieszkańców Świadczenie usług poprzez szkoły, placówki służby zdrowia, placówki opiekuńczo-wychowawcze i in. Stan zagospodarowania przestrzennego, infrastruktura techniczna, społeczna i komunalna Wizerunek danej jednostki terytorialnej, lokalny klimat kultury, przedsiębiorczość mieszkańców Systemy wartości takie jak: otwartość, pozytywne nastawienie, gościnność Rynek instytucji publicznych (szkoły, szpitale, domy opieki, hospicja, policja, wojsko, więzienia) Cechy rynku publicznego: Niski budżet i przymusowa klientela Różne cele i źródła pozyskiwania środków Organizacje rządowe dokonując zakupów działają na poziomie całego kraju jak i lokalnie Zakupami zajmują się poszczególne departamenty, agencje, rady, komisje i inne jednostki Zakupy są uważnie obserwowane przez opinię publiczną (BIP) Wysoki poziom biurokracji, czujności politycznej Silne akcentowanie niskich cen w ofertach Istotną rolę w zakupach odgrywają kryteria poza ekonomiczne (np. faworyzuje się firmy w trudnej sytuacji, ulokowanie zamówienia w danym okręgu wyborczym) Promocja jako instrument marketingu terytorialnego Promocja to sposób komunikowania się organizacji z jej rynkowym otoczeniem, wykorzystywany jest w celu udzielania informacji, namowy lub przypomnienia, a dotyczy usługi, osoby, wykonawcy lub organizacji. Cele działań promocyjnych w ramach marketingu miejsc: doprowadzenie do rozwoju gospodarki danego terenu zwiększenie zainteresowania danym terenem zagospodarowanie wolnych gruntów lub obiektów oraz wysokiego bezrobocia zwrócenie uwagi na cechy wyróżniające dany teren Zakres działań promocyjnych: całej jednostki terytorialnej (miasta, gminy, powiatu, województwa - jako specyficznego dobra) poszczególnych sfer funkcjonowania danej jednostki np. usług kulturalnych, ochrony zdrowia, walorów turystycznych oferty inwestycyjne Narzędzia promocji miast i regionów public relations działania zmierzające do pozytywnego wykreowania wizerunku miasta i regionu, sztuka autoprezentacji - przedstawienie się wladz w taki sposób, jakiego oczekują od nich partnerzy i inwestorzy, Marketing bezpośredni np.. uruchamianie infolinii w celu zdobycia zaufania odbiorcy Organization Identity - wizytówki, wizytowniki, kalendarze, długopisy, pióra i inne przedmioty Eksponowanie herbu miasta i miejsc charakterystycznych Cele realizowane przez działania PR Budowanie pozytywnego wizerunku danej jednostki terytorialnej sprzyjającego jej rozwojowi Budowanie świadomości mieszkańców, zwracających przez to uwagę na działania władz lokalnych Zwiększenie poczucia zadowolenia i tożsamości mieszkańców z ich miejscem zamieszkania Budowanie wiarygodności i zwiększenie zaufania do władz samorządowych Łagodzenie konfliktów zapobieganie powstawaniu negatywnych odczuć wobec instytucji Obecność na targach, spotkaniach mnrd., sympozjach, w przedsięwzięciach regionalnych 9

10 Cele realizowane przez działania PR Obrona przedsięwzięć, które natrafiły na opór społeczny, np. informowanie o konieczności lokalizacji wysypiska śmieci w danej miejscowości Upowszechnianie zainteresowania określonymi produktami Wspieranie nowych usług Wpływanie na określone grupy docelowe Motywowanie personelu urzędu pobudzanie entuzjazmu Techniki PR w obszarze marketingu miejsc publikacje i materiały drukowane wydawane przez urzędy władz samorządowych (sprawozdania z działalności, biuletyny, albumy, przewodniki, ulotki, plakaty) materiały audiowizualne (kasety o gminie, mieście, powiecie) kontakty z prasą i mediami, konferencje prasowe, wywiady, informacje prasowe zapraszanie dziennikarzy, wycieczki prasowe do organizacji organizowanie lub aktywny udział przedstawicieli organizacji w konferencjach, sympozjach, seminariach, kursach członkostwo w stowarzyszeniach udział w targach, pokazach i wystawach Techniki PR w obszarze marketingu miejsc Główne czynniki konkurencyjności gmin miejskich pokazy wyrobów produkowanych przez firmy w danym mieście (regionie) wydarzenia specjalne np. obchody rocznicy miasta imprezy plenerowe i festyny organizowane przez władze samorządowe podkreślające np. walory turystyczne sponsorowanie pozyskiwanie osobistości, referencje imprezy i działania charytatywne i udział w programach pomocy społecznej organizowanie otwartych dni wiadomości, przemówienia wysoce efektywne środowisko gosp. i społ. gminy o dużej zdolności wywoływania efektów wzbudzających istnienie firm, które adaptują lepiej i więcej innowacji niż w innych gminach przestrzenna dostępność jakość życia w sensie kulturowym opanowanie i stabilizacja ruchów migracyjnych jakość usług publicznych stan środowiska naturalnego, jego zasoby, stopień atrakcyjności skuteczność władz samorządowych i politycznych w zarządzaniu gminą Obecność innych podmiotów inwestujących na tym terenie (referencje) 10