Rzepak ozimy. populacyjne

Transkrypt

1 Rzepak ozimy Rzepak ozimy jest w kraju najważniejszą rośliną oleistą. Powierzchnia uprawy rzepaku ozimego ma charakter bardzo dynamiczny, podobnie w woj. lubelskim. Determinowana jest cenami za surowiec. Plonowanie odmian rzepaku ozimego bardziej niż u innych gatunków uprawnych, jest wypadkową wielu czynników, zwłaszcza glebowych, agrotechnicznych i pogodowych, które charakteryzują się określona specyfiką w regionach kraju, a w przypadku warunków atmosferycznych dużą zmiennością. Istotny w uprawie rzepaku jest aspekt agrotechniczny, i znaczenie w strukturze zasiewów, zwłaszcza gdy w strukturze zasiewów dominują zboża. Rzepak jest gatunkiem o najwyższym zainteresowaniu hodowli. Świadczą o tym ilości odmian zgłaszanych do badań rejestrowych, oraz ilości odmian wpisywanych rokrocznie do rejestru krajowego. Obecnie w krajowym rejestrze znajduje się 109 odmian (12 odmian krajowych i 97 zagranicznych). Ponad połowę zarejestrowanych odmian stanowią odmiany nowe, wpisane do rejestru w ostatnich pięciu latach. Od sezonu wegetacyjnego 2012/2013 dobory odmian w podstawowej serii doświadczeń PDOiR zostały ujednolicone. Pozwoli to na bardziej obiektywną ocenę odmian w kraju, badania prowadzone w województwach mają charakter uzupełniający. W ostatnim sezonie wegetacyjnym badano 40 odmian, w czterech punktach doświadczalnych (15 populacyjnych oraz 25 mieszańcowych). Najwyżej plonowały: - Arot, Lohana, Quartz oraz Pamela, Garou, Maraton i SY Kolumb. Tabela 1. Rzepak ozimy. Odmiany badane. Rok zbioru Rok wpisania do Krajowego Rejestru Odmian w Polsce Rok włączenia do LOZ Kod kraju pochodze nia Adres jednostki zachowującej odmianę, a w przypadku odmiany zagranicznej pełnomocnika w Polsce 1 Chagall DE Lantmannen SW Seed sp. z o.o ul. Głowackiego 1A; Milanówek 2 Monolit 2008 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR ul Głowna Strzelce 3 Adriana 2008 FR 4 Ametyst 2013 DE Lantmannen SW Seed sp. z o.o ul. Głowackiego 1A; Milanówek 5 Arot DE Saaten Union Polska sp. z o.o. ul. Straszewska Wągrowiec 6 Bellevue 2008 DE Bayer sp. z o.o. ; Al. Jerozolimskie Warszawa 7 Brendy 2013 PL Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR Smolice 146; Kobylin 8 DK Cadet 2012 FR Monsanto Polska sp. z o.o. ul. Domaniewska 49; Warszawa 9 ES Scarlet 2013 FR Euralis Saaten sp. z o.o. oddział w Polsce ul. Wichrowa 1a Poznań 10 Gloria 2010 CH Syngenta Seeds sp. z o.o. ul. Powązkowska 44C Warszawa 11 Harry 2013 AT Saatbau Polska sp. z o.o.; ul. Żytnia 1; Środa Śląska 12 Lohana FR 13 Pamela FR 14 Quartz 2013 FR KWS Polska sp. z o.o. ul Chlebowa 4/ Poznań 15 Sherlock 2010 DE KWS Polska sp. z o.o. ul Chlebowa 4/ Poznań 16 Visby DE Saaten Union Polska sp. z o.o. ul. Straszewska Wągrowiec 17 Arsenal 2013 FR 18 Abakus 2009 DE Saaten Union Polska sp. z o.o. ul. Straszewska Wągrowiec 19 Alessio 2011 FR 20 DK Exlusiv 2013 FR Monsanto Polska sp. z o.o. ul. Domaniewska 49; Warszawa 21 DK Exstorm 2012 FR Monsanto Polska sp. z o.o. ul. Domaniewska Warszawa 22 DK Impresio 2013 DE DSV Polska sp. z o.o. ul. Straszewska Wągrowiec 23 ES Kamillo FR Euralis Saaten sp. z o.o. oddział w Polsce ul. Wichrowa 1a Poznań 24 Garou 2013 DE Saaten Union Polska sp. z o.o. ul. Straszewska Wągrowiec 25 Konkret 2013 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR ul Głowna Strzelce 26 Marathon 2012 DE DSV Polska sp. z o.o. ul. Straszewska Wągrowiec 27 Marcopolos DE KWS Polska sp. z o.o. ul Chlebowa 4/ Poznań 28 Mercedes 2013 DE Saaten Union Polska sp. z o.o. ul. Straszewska Wągrowiec 29 Minerva 2013 DE DSV Polska sp. z o.o. ul. Straszewska Wągrowiec 30 NK Technic 2009 DE Syngenta Seeds sp. z o.o. ul. Powązkowska 44C Warszawa 31 Rohan 2008 DE Saaten Union Polska sp. z o.o. ul. Straszewska Wągrowiec 32 Rumba 2011 DE DSV Polska sp. z o.o. ul. Straszewska Wągrowiec 33 SY Kolumb 2010 CH Syngenta Seeds sp. z o.o. ul. Powązkowska 44C Warszawa 34 SY Marten 2013 CH Syngenta Seeds sp. z o.o. ul. Powązkowska 44C Warszawa 35 Tores 2012 DE Syngenta Seeds sp. z o.o. ul. Powązkowska 44C Warszawa 36 Turan 2011 DE KWS Polska sp. z o.o. ul Chlebowa 4/ Poznań 37 Xenon DE Saaten Union Polska sp. z o.o. ul. Straszewska Wągrowiec 38 ES Alonso cca 39 NK Caravel cca 40 PR 46W20 cca

2 Tabela 2 Rzepak ozimy. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru Miejscowość SDOO Cicibór ZDOO Bezek SHR Palikije SHR Ulhówek Powiat bialski chełmski lubelski tomaszowski Kompleks rolniczej przydatności gleby żytni bardzo dobry pszenny wadliwy pszenny dobry pszenny b.dobry Klasa bonitacyjna gleby III b IIIb II I ph gleby w KCL 6,5 7,3 7,15 6,82 Przedplon jęczmień ozimy jęczmień jary pszenżyto ozime pszenica ozima Data siewu Obsada nasion ( szt/m 2 ) 50/60 50/60 50/60 50/60 Data zbioru Nawożenie mineralne N na poziomie a 1 (kg/ha) P 2 O 5 (kg/ha) K 2 O (kg/ha) Nawożenie dolistne preparatami wieloskładnikowymi (l/ha) Środki ochrony roślin Siarczan magnezu 10 kg Siarczan magnezu 10 kg Basfoliar 36 Extra 3,0 L ADOB Mn 2,3 L Basfoliar 36 Extra 3,0 L ADOB Mn 2,3 L Herbicyd Insektycyd (nazwa,dawka/ha Fungicyd -pierwszy zabieg Regulator wzrostu Inne zabiegi Comand 480 EC 0,1L Navigator 360 SL 0,3L Labrador 05 EC 1,5 L Delcaps 05EC 0,1L Plenum 500 WG 015 kg Mospilan 20 SP 0012 kg Comand 480 EC 0,1L Navigator 360 SL 0,3L Proteusz 110 OD 0,5L Karate Zeon 050CS 0,15L Colzor Trio 405 EC 3,5 L Durban 480 EC 0,6L Cyperkil 250 EC 0,1L Colzor Trio 405 EC 3,5 L Durban 480 EC 0,6L Cyperkil 250 EC 0,1L Nie stosowano Nie stosowano Tebu 250 EW 1,25L Nie stosowano Nie stosowano Nie stosowano Nie stosowano Nie stosowano Nie stosowano Nie stosowano Nie stosowano Nie stosowano Tabela 3 Rzepak ozimy. Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru Cecha SDOO Cicibór ZDOO Bezek SHR Palikije SHR Ulhówek 1 Przezimowanie (%) 92, Termin kwitnienia (dzień, m-c) Termin dojrzałości technicznej (dzień, m-c) Wysokość roślin (cm) 164,8 154,4 154,2 162,7 5 Ugięcie łanu (%) 96, ,8 88,3 Porażenie przez choroby 6 - sucha zgnilizna kapustnych (%) 0,0 0,0 0,0 0,0 7 Plon ziarna (dt z ha) 45,5 59,1 53,8 55,2 Wyniki średnie z wszystkich badanych odmian Skala 9 : 9- oznacza ocenę najkorzystniejszą, 1- najmniej korzystną, 5-średnią

3 Tabela 4 Rzepak ozimy. Plon nasion odmian w miejscowościach (% wzorca). Rok zbioru Poziom a 1 Cicibór Bezek Palikije Ulhówek Wzorzec, dt z ha 45,5 59,1 53,8 55,2 1 Chagall Monolit Adriana Ametyst Arot Bellevue Brendy DK Cadet ES Scarlet Gloria Harry Lohana Pamela Quartz Sherlock Visby Arsenal Abakus Alessio DK Exlusiv DK Exstorm DK Impresio ES Kamillo Garou Konkret Marathon Marcopolos Mercedes Minerva NK Technic Rohan Rumba SY Kolumb SY Marten Tores Turan Xenon ES Alonso NK Caravel PR 46W Wzorzec średnia z wszystkich badanych odmian, a 1 podstawowy poziom agrotechniczny,

4 Tabela 5 Rzepak ozimy. Plon nasion odmian (% wzorca). Lata zbioru 2014, 2013, Poziom a Wzorzec dt z ha 53,4 46,0 43,7 49,7 47,7 1 2 Chagall Adriana Arot Gloria Pamela Sherlock DK Cadet Lohana Monolit Ametyst Bellevue Brendy ES Scarlet Harry Quartz Visby ES Kamillo SY Kolumb Xenon Abakus Alessio DK Exstorm Marathon Marcopolos NK Technic Tores ES Alonso NK Caravel PR 46W Arsenal DK Exlusiv DK Impresio Garou Konkret Mercedes Minerva Rohan Rumba SY Marten Turan 101 Liczba doświadczeń Wzorzec dt z ha średnia z wszystkich badanych odmian a 1 podstawowy poziom agrotechniczny,

5 Tabela 6. Rzepak ozimy. Porażenie przez suchą zgniliznę kapustnych na przeciętnym poziomie agrotechniki a 1 (odchylenie od wzorca). Lata zbioru 2014, 2013, Liczba lat Sucha zgnilizna kapustnych w % badań Wzorzec (%) 0,0 0,0 1 Chagall 3 0,0 0,0 2 Adriana 3 0,0 0,0 3 Arot 3 0,0 0,0 4 Gloria 3 0,0 0,0 5 Pamela 2 0,0 0,0 6 Sherlock 3 0,0 0,0 7 DK Cadet 2 0,0 0,0* 8 Lohana 2 0,0 0,0* 9 Monolit 2 0,0 0,0* 10 Ametyst 1 0,0 11 Bellevue 1 0,0 12 Brendy 1 0,0 13 ES Scarlet 1 0,0 14 Harry 1 0,0 15 Quartz 1 0,0 16 Visby 3 0,0 0,0 17 ES Kamillo 3 0,0 0,0 18 SY Kolumb 3 0,0 0,0 19 Xenon 3 0,0 0,0 20 Abakus 2 0,0 0,0* 21 Alessio 2 0,0 0,0* 22 DK Exstorm 2 0,0 0,0* 23 Marathon 2 0,0 0,0* 24 Marcopolos 2 0,0 0,0* 25 NK Technic 2 0,0 0,0* 26 Tores 2 0,0 0,0* 27 ES Alonso 2 0,0 0,0* 28 NK Caravel 2 0,0 0,0* 29 PR 46W20 2 0,0 0,0* 30 Arsenal 1 0,0 31 DK Exlusiv 1 0,0 32 DK Impresio 1 0,0 33 Garou 1 0,0 34 Konkret 1 0,0 35 Mercedes 1 0,0 36 Minerva 1 0,0 37 Rohan 1 0,0 38 Rumba 1 0,0 39 SY Marten 1 0,0 40 Turan 1 0,0 Liczba doświadczeń 4 8 Wzorzec średnia z wszystkich badanych odmian *- średnia z lat

6 Tabela 7. Rzepak ozimy. Ważniejsze właściwości rolniczo użytkowe odmian (odchylenie od wzorca). Lata zbioru 2014, 2013, Liczba lat badań Przezimowanie roślin (%) Wysokość roślin (cm) Ugięcie łanu (%) Dojrzałość techniczna (dzień roku) Wzorzec 92,1 89,1 160,6 148,7 89,2 94,5 193,3 192,8 1 Chagall 3-5,8-3,6 7,5 2,3 2,2 0,5-2,5-1,3 2 Adriana 3 2,4 7,2-1,7-4,3 0,7 0,6-0,8 0,3 3 Arot 3-3,1 1,5-6,4-9,0-3,3-1,4 2,9 1,2 4 Gloria 3-0,3 0,8-4,5-7,7-5,8-2,2 0,6-0,2 5 Pamela 2-5,8-3,0-1,4 2,3 0,2 0,1 0,7 1,1 6 Sherlock 3 2,4-0,6 2,8 2,9 6,7 2,0 1,0-0,4 7 DK Cadet 2-5,8-3,1* -7,4-5,8* 3,2 0,3* -2,6-1,0* 8 Lohana 2-0,3-0,3* -3,2-3,2* -0,3-0,9* 1,2 1,9* 9 Monolit 2-3,1-0,4* 6,1 1,6* 9,2 8,8* 0,6 0,4* 10 Ametyst 1-5,8-10,5-5,8-1,5 11 Bellevue 1 2,4 5,3-0,8 2,1 12 Brendy 1-3,1 6,9 5,2 2,2 13 ES Scarlet 1 2,4-4,0 1,7 1,4 14 Harry 1 2,4-6,7 0,7-2,6 15 Quartz 1-5,8-13,4-5,8 1,7 16 Visby 3 2,4 0,6 4,8 1,6 0,2-0,2-2,0-0,3 17 ES Kamillo 3 2,4-1,1 11,3 11,0 3,7 2,3-2,6-1,0 18 SY Kolumb 3 5,2 2,0 4,0 1,4 7,2 2,5-1,8-0,2 19 Xenon 3 2,4 4,9-2,4 3,7-1,8-0,5 0,2-1,0 20 Abakus 2-0,3 1,0* 2,1 4,4* 1,2-0,7* -1,6-1,3* 21 Alessio 2-3,1-1,8* 6,1 3,5* 0,7-0,9* -1,9-1,6* 22 DK Exstorm 2-3,1-0,4* 3,5 3,5* 9,2 9,2* -2,0-2,0* 23 Marathon 2 2,4 2,4* -9,1-10,5* -7,3-3,4* 1,2 0,4* 24 Marcopolos 2 2,4-0,4* 6,0 2,3* -0,3 0,6* -0,8 0,2* 25 NK Technic 2 2,4 1,0* -1,0 1,3* -2,8 0,3* 0,7 0,2* 26 Tores 2 2,4 2,4* -1,0 3,2* -1,8-1,7* 0,7 0,9* 27 ES Alonso 2 5,2-0,6* 3,6 1,2* -0,3-0,4* 0,2-0,6* 28 NK Caravel 2 5,2 2,4* 3,4 1,6* 2,7 2,6* 1,9 0,7* 29 PR 46W20 2-0,3 1,0* 2,6 6,0* -4,3-2,4* 0,5-0,5* 30 Arsenal 1 7,9 7,1 4,7-0,3 31 DK Exlusiv 1-3,1-4,1-3,3-0,6 32 DK Impresio 1-3,1 11,4 3,2 1,2 33 Garou 1-0,3 4,6-0,8 2,2 34 Konkret 1-5,8 2,8 0,2-2,3 35 Mercedes 1-0,3-0,6 4,2 0,6 36 Minerva 1 5,2 0,7-1,8 0,2 37 Rohan 1-0,3-2,4-2,8-0,4 38 Rumba 1 2,4-7,7-5,8 0,7 39 SY Marten 1-0,3-8,5-5,3 1,4 40 Turan 1-0,3-6,6-5,8 0,1 Wzorzec średnia z wszystkich badanych odmian *- średnia z lat