SPOKOJNYCH I ZDROWYCH ŚWIĄT WIELKANOCNYCH ŻYCZĄ PRACOWNICY PRZEDSZKOLA!

Transkrypt

1 Pismo pod redakcją Joanny Pryfer i Katarzyny Gudro-Puischel Nr 30 KWIECIEŃ 2015 Jajek wspólnego malowania, wody ze śmiechem do polewania, życzeń spełnienia, kwiatów kwitnienia oraz Wielkanocy wspaniałego świętowania!!! SPOKOJNYCH I ZDROWYCH ŚWIĄT WIELKANOCNYCH ŻYCZĄ PRACOWNICY PRZEDSZKOLA! 1

2 KIM BĘDĘ GDY DOROSNĘ? WSZYSCY RODZICE chyba już od pierwszych chwil życia swojej pociechy zastanawiają się nad tym, co przyniesie przyszłość. Gdy dzieciątko rośnie na naszych oczach i z każdym dniem nabywa coraz więcej nowych umiejętności i zainteresowań widzimy je w różnych rolach społecznych. To bardzo ciekawe, czy na podstawie ulubionych zabaw już z dzieciństwa jesteśmy w stanie wywnioskować jaki zawód wybierze nasz maluszek gdy nadejdzie odpowiednia pora. Ile pozostanie z jego beztroskich chwil dzieciństwa w dorosłych wyborach. Jak mi ręce urosną, jak mi nogi urosną, jak już będę dorosła i wysoka jak sosna, to zostanę, zostanę, zostanę no, kim? To na pewno zostanę lekarzem! Przyjdę w białym fartuchu, mamie zajrzę do ucha, tatę poklepię po brzuchu, powiem: Trzymaj się zuchu!, i zapiszę, zapiszę, zapiszę.. no co? I zapiszę paskudne lekarstwo! Co mi płacze i krzyki! Będę robić zastrzyki! Będę strasznie się trudzić! A gdy już mi się znudzi, to zostanę, zostanę, zostanę no kim? To zostanę okrutnym piratem! Nie posłucham się taty, będę strzelać z armaty! Będę w workach pękatych przechowywać dukaty! Będę straszną mieć brodę i pistolet, i co? I piracką przepaskę na oku! Co mi wiatry i burze! Mogą trwać jak najdłużej! A jak nimi się znużę, to pojadę, pojadę, pojadę no gdzie? To pojadę z powrotem do mamy!!!!!! 2

3 W codziennym zabieganiu umykają nam takie fascynujące szczegóły z życia naszych dzieci dlatego postanowiłyśmy z okazji Świąt Wielkanocnych zrobić Państwu prezent i podzielić się z Wami wiedzą o wymarzonych zawodach waszych dzieci. na chwilę obecną Dla dzieci będzie to też wspaniała pamiątka pod warunkiem, że zachowacie ten numer naszej gazetki Wszystkie prześliczne rysunki na temat zawodów wykonane są oczywiście przez nasze dzieci!!! Wymarzone zawody dzieci z grupy: Pszczółki STANISŁAW - Policjant JAKUB Policjant ALEKSANDRA - Nauczycielka KAROLINA - Strażak HANNA - Nauczycielka FRANCISZEK - Policjant MAJA Strażak BARBARA - Żołnierz OLGIERD - Strażak ZUZANNA - Wróżka JAN - Strażak SZYMON Strażak KAROL - Spiderman ALEKSANDRA Lekarz BLANKA Sprzedawca WIKTOR - Żołnierz ROBERT Motocyklista DOMINIK - Strażak ADAM - Strażak BLANKA - Lekarz weterynarz ALICJA - Sprzedawca HENRYK Strażak ADAM Strażak ANTONI Policjant JAKUB - Policjant 3

4 Wymarzone zawody dzieci z grupy: Misie Szymon archeolog Adrian - policjant Kuba prawnik Antek - policjant Gosia - pracownica w sklepie Hela - pani od baletu Maciek - pilot odrzutowca Mati - lekarz od zwierząt Akim lakiernik Marysia - pani od gimnastyki Julia - pani nauczycielka od baletu Mati G. - robotnik od wysokich budynków Pola wróżka Nela - zostać najlepsza w balecie Zuzia - łyżwiarka figurowa Kuba S. - szefem pracy daleko od przedszkola Oskar piłkarz Michał - producent samolotów pasażerskich Wymarzone zawody dzieci z grupy: Motylki Malwinka baletnica Kuba policjant Marianka S. sprzedawczyni kokardek Alan - policjant Olek budowniczy Filip piłkarz Dominika fryzjerka Oliwka weterynarz Kasia policjantka Karinka - baletnica Maciuś Prz. policjant Marianka Sz. sprzedawca w restauracji u mamy Weronika żołnierz na lotnisku i kucharka (tylko z babcią) Maciuś Sz. rycerz Maja policjantka Justynka królowa z mężem królem Szymon - kolarz Juliusz doktor Ania księżniczka Kostek budowniczy domów Tymon policjant z pistoletem Piotrek policjant Laura - pani strażak 4

5 Wymarzone zawody dzieci z grupy: Smerfy Amelka: przedszkolanka Ida: kwiaciarka Filip: policjant leśny Madzia: baletnica Weronika: przedszkolanka Patryk: lekarz Emilka: lekarka do zwierząt Natalia: muzykantka Michał: piłkarz Zuzia: dentystka Ola: piosenkarka Tymon: policjant Olivier: rowerzysta Zoja: policjantka Julek: policjant Michał: pirat Klaudia: piosenkarka Misia: królowa Jaś : kolarz Madzia: fryzjerka Jaś: sprzedawca Nataś: Mikołaj Dawid : piłkarz Lena : baletnica Witold : piłkarz Jaś : piłkarz Bartuś: policjant nocny Grześ: budowniczy Wymarzone zawody dzieci z grupy: Muminki Michał biegacz Basia łyżwiarka Ania strażacka albo łyżwiarka Filip biegacz Franek piłkarz ręczny Szymon praca w sklepie Ksawiery jeszcze nie wie Dawid generał w wojsku Kasia pielęgniarka Maciej generał czołgu i piłkarz ręczny Ignacy narciarz 5

6 Wymarzone zawody dzieci z grupy: Żabki Adaś chciałby zostać strażakiem Melisa chciałaby zostać pielęgniarką Gabrysia chciałaby zostać pływaczką Dawid chciałby zostać pilotem samolotów Ola chciałaby zostać tancerką Ewelinka chciałaby zostać tancerką Michałek chciałby zostać pilotem Zosia chciałaby zostać kucharką Ola chciałaby zostać kucharką Helenka chciałaby zostać baletnicą Emilka chciałaby zostać nauczycielką Maksio chciałby zostać weterynarzem Kubuś chciałby zostać marynarzem Adaś R. chciałby zostać kucharzem Tomek chciałby zostać strażakiem Hania chciałaby zostać tancerką Alex chciałby zostać pilotem Ignaś chciałby zostać strażakiem Jaś chciałby zostać policjantem Szymon chciałby zostać strażakiem Maja chciałaby zostać weterynarzem Filip chciałby zostać wojskowym Danielek chciałby zostać pilotem strażakiem Gabrysia chciałaby zostać malarką artystką Wymarzone zawody dzieci z grupy: Krasnale Marcelina lekarka Marta księżniczka Arbał - tancerka Bartek spiderman Weronika pani ze żłobka Bartek Ż policjant Basia tancerka Krzysio - policjant Marta księżniczka Laura wróżka Natalka sprzedawczyni 6

7 Jakub maszynista pociągu Aniela fryzjerka Szymon- strażak Jaś R bohater strażak Błażej strażak Michał policjant Maja królowa Lena bohaterka ratująca dzieci Grześ strażak Wiktoria weterynarz Leah tancerką Konrad samuraj Hania bohater ratujący wszystkich Mikołaj malarz wszystkiego Marysia- tańczniczką na zamku Ania sprzedawczynią zabawek Wiktor opiekun zwierząt w ZOO ZAPAMIĘTAJ!!! Dzisiejsze nieśmiałe dziecko, to dziecko, z którego wczoraj się śmialiśmy. Dzisiejsze okrutne dziecko, to dziecko, które wczoraj biliśmy. Dzisiejsze dziecko, które oszukuje, to dziecko, w które wczoraj nie wierzyliśmy. Dzisiejsze zbuntowane dziecko, to dziecko, nad którym się wczoraj znęcaliśmy. Dzisiejsze zakochane dziecko, to dziecko, które wczoraj pieściliśmy. Dzisiejsze roztropne dziecko, to dziecko, któremu wczoraj dodawaliśmy otuchy. Dzisiejsze serdeczne dziecko, to dziecko, któremu wczoraj okazywaliśmy miłość. Dzisiejsze mądre dziecko, to dziecko, które wczoraj wychowaliśmy. Dzisiejsze wyrozumiałe dziecko, to dziecko, któremu wczoraj przebaczyliśmy. Dzisiejszy człowiek, który żyje miłością i pięknem, to dziecko które wczoraj żyło radością. 7

8 Wielkanocne podróże po świecie W naszych domach rozpoczęły się już wielkanocne porządki i przygotowania. Już niedługo pójdziemy do kościoła z palemką, potem przyjdzie czas na pisanki, ozdabianie domu zajączkami, kurczaczkami Na stołach zagoszczą mazurki, baby i jajka we wszelkich możliwych odmianach.tradycyjna polska Wielkanoc. Czy jednak wiemy jakie tradycje są w innych krajach? Co kraj to obyczaj mówi stare przysłowie. I należy całkowicie się z tym zgodzić patrząc na obyczaje wielkanocne różnych narodów. Jedni podchodzą do tego święta poważnie, inni na wesoło, a dla niektórych to tylko kilka dni wolnych od pracy. Niektóre ze zwyczajów mogą nam się wydać dziwne, każdy jednak jest zakorzeniony w tradycji danego kraju. Wielkanoc po niemiecku Niemcy, podobnie jak Polacy, do świąt wielkanocnych przywiązują dużą wagę. Elementem wspólnym dla obu narodów jest malowanie pisanek. Bardzo popularnym zwyczajem jest przystrajanie ogródków przydomowych zazwyczaj na krzakach wiesza się kolorowe pisanki, a wokół rozstawia się zajączki. Wielkanocne danie główne to pieczeń z barana, podawana na obiad w Niedzielę Wielkanocną. Obok niej na stole znajdziemy pasztety, ryby i jaja w kwaśnym sosie. Niemcy Wielkanoc zaczynają obchodzić już w piątek: dzień ten jest ustawowo wolny od pracy i poświęcony na wspólne modlitwy w kościele. Jak nakazuje zwyczaj, po modlitwie wierni gromadzą się na agapie posiłku, na który składa się chleb, woda i wino. Ludowym zwyczajem Wielkiego Piątku (kultywowanym jeszcze w niektórych domach) jest przynoszenie o poranku wody. Kobieta, zachowując całkowite milczenie, przynosiła do domu wodę z pobliskiego strumienia, w której myli się 8

9 wszyscy domownicy. Dopiero po tej czynności kobieta mogła się odezwać. Sobota jest dniem ognia: wieczorem przed kościołem rozpala się ognisko, ogień zostaje poświęcony i przeniesiony do kościoła poprzez zapalenie świecy paschalnej. Następnie od niej wierni zgromadzeni w kościele zapalają swoje świece i zabierają je do domów zapalone świece towarzyszą Niemcom przez całe święta. Poniedziałek poświęcony jest już wyłącznie na odpoczynek tradycja śmigusa dyngusa nie jest tu znana. Wielka Brytania Brytyjczycy nie obchodzą świąt wielkanocnych. Są to dni wolne od pracy, jest króliczek wielkanocny i czekoladowe jajka ze słodkościami w środku - to wszystko. Nie ma mazurka, ani innych ciast specyficznych dla danego regionu, brakuje też świątecznego dania głównego Jedyną tradycją, którą można w Anglii spotkać są wspomniane jajka. W Niedzielę Wielkanocną ukrywa się je w ogrodzie i w domu, po czym dzieci szukają ich do momentu znalezienia wszystkich. Potem do wieczora opychają się znalezionymi słodkościami i właściwie jest już po świętach Ogólnie rzecz biorąc, dla Brytyjczyków Wielkanoc jest równoznaczna z krótkimi wakacjami. Większość rodzin wyjeżdża w tych dniach, korzystając z kilku wolnych dni. Irlandia Irlandia może się poszczycić jednym z najciekawszych zwyczajów wielkanocnych w Europie. W Wielką Sobotę w miastach odbywa się pochód, podczas którego ludzie demonstrują swoje zmęczenie długim 9

10 postem i chęć rozpoczęcia świętowania. Przemarszowi przewodzi lokalny rzeźnik. Najciekawszy jest jednak fakt, że niesie on zawieszonego na kiju śledzia, którego mieszkańcy biją kijami, pałkami i czym popadnie. Tak zmaltretowany śledź symbolizujący post zostaje wrzucony do rzeki. Następnie rzeźnik nakłada na ten sam kij udekorowany kwiatami barani udziec, który ma zwiastować czas ucztowania. Rózgi i czarownice, czyli szwedzka Wielkanoc Szwedzi mają bardzo ciekawą i barwną Wielkanoc. Najważniejszym chyba zwyczajem są odwiedziny małych czarownic w domach: dzieci przebierają się za czarownice i chodzą po domach rozdając kartki świąteczne i Listy Wielkanocne. W zamian dostają drobne datki i słodycze. W niektórych domach przetrwał również zwyczaj chłostania domowników rózgą to na pamiątkę biczowania Chrystusa. Szwedzki stół wielkanocny to głównie potrawy rybne i jaja. Przodują na nim sztokfisze (suszone ryby), łosoś podawany na wiele różnych sposobów (np. solone grzbiety łososia), coraz częściej pojawia się również pieczona jagnięcina. Stoły przyozdabia się gałązkami brzozy, na których wiesza się kolorowe piórka. Obok nich układa się pisanki te oczywiście przygotowane są wcześniej przez członków rodziny za pomocą łupin cebuli, kłosów różnych zbóż i dębowych liści. Shanine i ma amul tradycyjna Wielkanoc w Libanie Libańska Wielkanoc jest zupełnie inna od tej nam znanej łączą ją (jak 10

11 w przypadku innych krajów) pisanki. A dalej już wszystko wygląda inaczej: wizyta w kościele, stół, potrawy Zacznijmy od kościoła, choć w tym przypadku stosowne byłoby stwierdzenie: kościołów, bowiem libański wierzący musi ich odwiedzić aż 7 (i w każdym otrzymać błogosławieństwo). Starsze pokolenie na przykościelnych drzewach wiesza również ma amule tradycyjne ciasteczka z migdałami, polewane lukrem, pieczone właśnie na Wielkanoc. Zwyczaj ich pieczenia jest bardzo stary i jest jednym z najważniejszych punktów libańskiego święta. Ma amule piecze się całą rodziną, następnie dzielą się nimi ze swoimi bliskimi i znajomymi. Niedziela Palmowa (Shanine) to kolejne ważne wydarzenie podczas świąt wielkanocnych. W tym dniu wierni idą do kościoła koniecznie w nowych ubraniach i butach, a po mszy udają się na procesję niosąc na barana dzieci, trzymające w dłoniach świece. W Libanie, podobnie jak w Polsce, dość dużo się je, różnica jednak polega tym, że u nas siedzi się cały czas przy stole. Libańczycy natomiast muszą sporo się przy tym nachodzić, gdyż tradycja nakazuje odwiedzić jak największą ilość osób. Tak więc święta wielkanocne to dla nich często wędrówki od rana do wieczora. USA W Ameryce ciekawym zwyczajem jest noszenie ogromnych, świątecznie udekorowanych kapeluszy. Co roku kobiety i dzieci stają do konkursów, w których wybiera się najpiękniej udekorowane świąteczne nakrycie głowy. Na barwnych kapeluszach pojawiają się jajka, króliki, kurczaki i wiele innych ozdób. 11

12 Afryka Z okazji Wielkanocy w Afryce kościoły i domy modlitwy są dekorowane ozdobami zwanymi "vitenge" i "kanga". Dekoracje te, tworzone w kształty motyli, wykonywane są z kwiatów i liści bananowca. Mieszkańcy Afryki śpiewają międzynarodowe chrześcijańskie hymny, jednak uzupełniają je o elementy własnej kultury. Dlatego też śpiewom i modlitwom często towarzyszy bicie bębnów. Kobiety wykonują też, czyli głośne okrzyki w wysokich rejestrach. Australia W Australii miesza się wiele kultur, co widać także po obchodach Wielkanocy. Możemy tu napotkać zarówno bardzo podobne do europejskich zwyczaje wielkanocne, jak i te, które mogą wydać nam się egzotyczne. W Niedzielę Palmową, wierni tak jak w Europie udają się do kościołów z palemkami. Często są one wykonane z prawdziwych liści palmy. Do ciekawych zwyczajów należy również wykonywanie z palmowych liści krzyży. Zarówno palemki jak i wykonane z nich krzyże zostają spalone. Popiół jest przechowywany aż do Środy Popielcowej i to właśnie nim posypywane są głowy wiernych na znak pokuty. Australijczycy lubią podróżować w czasie czterodniowego wolnego weekendu wielkanocnego. Znacznie częściej niż europejczycy wyjeżdżają i nie obchodzą 12

13 świąt w domu. Nie znaczy to jednak, że nie przygotowują świątecznych posiłków i nie gromadzą się w gronie rodziny i najbliższych. Z racji klimatu, świąteczne posiłki odbywają się jednak najczęściej przy grillu, gdzie przyrządzane są warzywa, mięso a często również...dynia. Zwyczajem wielkanocnym jest jedzenie słodkich bułeczek udekorowanych symbolem krzyża. Bułeczki te ("hot cross buns") wypieka się razem z suszonymi owocami, a w ostatnich latach z masą czekoladową. Oprócz tego do Australii dotarł popularny m.in. we Francji zwyczaj ukrywania w ogrodzie czekoladowych jajek dla dzieci. Wielkanocny konkurs wygrywa to dziecko, które znajdzie najwięcej jajek. Co ciekawe jajka, kiedyś podrzucane przez wielkanocnego królika, teraz ukrywa je w ogrodzie Wielkouch Króliczy. W 1991 r. ruszyła bowiem anty-królicza kampania. Australijczycy postanowili pozbyć się z wielkanocnej tradycji zwierzęcia, które wyrządza tak wiele szkód w tym kraju. Malta Wielkanoc bardzo uroczyście obchodzona jest na Malcie. Nic w tym dziwnego - to najbardziej katolicki kraj w Europie. W czasie Świąt Wielkanocnych można tu zobaczyć barwne przedstawienia, festyny i procesje. Wielkanoc jest na Malcie obchodzona podobnie jak w Polsce. Są jednak pewne różnice. Maltańczycy nie święcą pokarmów, które 13

14 pojawią się później na świątecznym stole. Co ciekawe, mieszkańcy Malty nie uznają jajek za wielkanocna potrawę. Zamiast tego na wielkanocnych stołach tradycyjnie pojawia się m.in. słodkie pieczywo z migdałami. W Wielki Piątek odbywają się ogromne procesje - robią one niesamowite wrażenie na przyjezdnych, jako że wierni idą za kapłanem w całkowitym milczeniu. W samą Niedzielę Wielkanocną ludzie również wychodzą na ulice w pochodach i procesjach - są one jednak głośne, barwne i kolorowe. Odbywają się także liczne festyny a także przedstawienia. Mona de Pascua czyli słodka Wielkanoc w Hiszpanii. Ciasto o nazwie mona de Pascua to jedna z najważniejszych słodkości serwowanych w okresie Wielkanocnym w Hiszpanii. U nas na stołach królują babki, serniki i mazurki. Tam (szczególnie w Walencji, Katalonii, Murcji oraz Aragonii) rządzi przygotowane niekiedy w bardzo figlarnej formie ciasto, które ma symbolizować koniec Wielkiego Postu. Mona de Pascua znaczy po hiszpańsku "małpa wielkanocna" jednak z człekokształtną istotą nie ma nic wspólnego. Pierwszy człon nazwy pochodzi od arabskiego słowa "munna", które oznaczało datek wręczany przez muzułmańskich poddanych ich panom. Istnieją różne formy przygotowania mona de Pascua. Najbardziej wierna dawnej tradycji jest drożdżówka z umieszczonym pośrodku gotowanym jajkiem. Obecnie hiszpańskie cukiernie prześcigają się w fantazyjnych kształtach i bogactwie składników tej słodkości - chodzi o to by symbolizowały radość z zakończonego właśnie okresu postnego! Interesująca jest tradycja wręczania mona de Pascua chrześniakom z rąk ich ojców chrzestnych tuż po mszy 14

15 w Wielkanocną Niedzielę. Następnego dnia kilka rodzin spotyka się przy wspólnym, suto zastawionym stole by wspólnie skonsumować ten wielkanocny wypiek. Wielkanoc we Francji Święta we Francji to po prostu 2 dni wolne od pracy, czas na krótki wyjazd lub spotkanie z przyjaciółmi. Z tego też względu przed świętami restauratorzy pracują na pełnych obrotach żeby dogodzić klientom, nawet tym najbardziej wymagającym. Ale co kraj to obyczaj. Wielkanocny poranek to wielkie poszukiwanie czekoladowych smakołyków jajek wielkanocnych, dzwonków, kurczaczków, zajączków ukrytych przez rodziców w zakątkach mieszkania czy w ogrodzie. Ta domowa tradycja szybko stała się rozrywką nie tylko dla dzieci ale także dorosłych. Przez całe święta wielkanocne we francuskich miastach organizowana jest np. w parkach zabawa Polowanie na jajka. Skąd się wzięła ta tradycja? Otóż istnieje legenda, która mówi, że to właśnie skrzydlate dzwony, które pędzą do Rzymu w Wielki Czwartek (po to, aby zostały poświęcone), wracając w Wielką Niedzielę przelatują nad Francją i zrzucają czekoladowe jajka :) Francuzi raczej nie posiadają typowych potraw wielkanocnych, można się zatem domyślić, że stoły nie są tak suto zastawione jak w Polsce. Wielkanocne świętowanie może rozpocząć się od szampana i 'le foie gras'. Daniem głównym jest raczej mięso jagnięcina lub ryba - suszony solony dorsz, halibut. Warto powiedzieć, że święta to przede wszystkim czekolada! Cukiernicy prześcigają się w tworzeniu rozmaitych czekoladowych wyrobów, które nie tylko cieszą oczy, ale także podniebienie. :) 15

16 Mało znane i już zapomniane polskie zwyczaje wielkanocne Rękawka zwyczaj wywodzący się z tradycji starosłowiańskich. Do zwyczajów świątecznych wszedł jako dzień rozdawania ubogim resztek święconego na grobie Kraka, legendarnego założyciela miasta. Legenda głosi, że grób Kraka był usypany z ziemi przynoszonych w rękawach. Kiedyś ten zwyczaj był praktykowany we Wtorek Wielkanocny, który dawniej był trzecim dniem świąt. Tradycyjne święto Rękawka obchodzone jest do dzisiaj. Kawalkada Wielkanocna Objazd pól jako uroczysta procesja konna z krzyżem i figurą Jezusa. Odbywa się w Poniedziałek Wielkanocny pod przewodnictwem kapłana. Święcenie pól Jeszcze innym zwyczajem było święcenie pól przez gospodarza. Polegało na porannym obchodzie pól i skrapianiu zagonów palmą wielkanocną zanurzoną w święconej wodzie Zjadanie wierzbowych kotków Wedle tradycji w każdej palemce muszą znaleźć się drobne gałązki wierzbowe z kotkami. Gdy już palemki zostaną poświęcone obyczaj nakazuje zjeść przynajmniej jedną wierzbową kotkę - ten rytuał ma za zadanie chronić przez cały rok przed infekcjami gardła. Krzyże z Palmy W Wielki Czwartek, na terenach wiejskich, gospodarz skoro świt, wykonywał z palmy małe krzyżyki, które zanosił jeszcze przed wschodem słońca na swoje pole, by przez cały rok zapewnić urodzaj plonu. Gromnica W Wielką Sobotę zapalało się w domach gromnice, by zapewnić ochronę przed burzą na cały rok. 16

17 Wybijanie jajek Rzadko dzisiaj spotkać się można z tradycją wybijania jajek. Polega ona na tym, że dwie osoby stukają się wzajemnie ugotowanymi jajkami. Wygrywa ten, który stłucze jajko przeciwnika jako pierwszy. Toczenie jajek Kolejna zabawa, którą uwielbiały szczególnie dzieci - toczenie jajek z górki. Zasady są dziecinnie proste - wygrywa jajko, które najszybciej stoczy się z górki. W nagrodę, uczestnicy otrzymują słodką niespodziankę. Czerwone na szczęście Szczególne znaczenia miały i mają do dziś czerwone pisanki mają one moc magiczną i odpędzają złe uroki, są symbolem serca i miłości, a więc świątecznym ideałem. Spokojnych i radosnych Świąt!!! 17