Streszczenie w języku niespecjalistycznym. PROJEKT FARMY WIATROWEJ PIEKŁO Polska. Polenergia

Transkrypt

1 Streszczenie w języku niespecjalistycznym PROJEKT FARMY WIATROWEJ PIEKŁO Polska

2 Wstęp POLENERGIA, jeden z największych operatorów energii wiatrowej, rozwija inwestycje farmy wiatrowej Projekt Piekło. Będzie się on składał z pojedynczej farmy wiatrowej Piekło (FW Piekło) położonej w zachodniej części Polski, w województwie wielkopolskim. Projekt FW Piekło, który będzie się składał z 4 do 6 turbin wiatrowych jest rozwijany przez GRUPA PEP Farma Wiatrowa Piekło Sp. z o.o. FW Piekło będzie zlokalizowana w gminie Międzychód (2 turbiny na terenach okolic miejscowości Tuczępy, Mnichy i Kamionna) oraz w gminie Kwilcz (2 do 4 turbin w okolicach miejscowości Mechnacz) w obrębie powiatu międzychodzkiego, województwo wielkopolskie. Celem niniejszego streszczenia jest zaprezentowanie całości przedsięwzięcia farmy wiatrowej realizowanej w opisywanym regionie i możliwość zapoznania się z tym projektem wszystkich zainteresowanych stron. Do niniejszego dokumentu załączone są nietechniczne podsumowania, które są integralną częścią zaprezentowanych oddzielnie raportów z oceny oddziaływania na środowisko. Zgodnie z polskimi przepisami, oceny oddziaływania na środowisko zostały wykonane dla projektów przez uprawnione do tego organy administracji publicznej. Ogólny opis projektu POLENERGIA działa na polskim rynku w zakresie projektowania, budowy oraz zarządzania farmami wiatrowymi od wielu lat i zrealizowała liczne projekty w tym zakresie. Jako wiodący developer farm wiatrowych, firma POLENERGIA zobowiązuje się do prowadzenia działalności biznesowej zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju, do których zalicza się m.in.: wydajne gospodarowanie zasobami, włączając w to rozwój czystej i bardziej wydajnej technologii wytwarzania energii w oparciu o instalacje wykorzystujące odnawialne źródła energii; ochronę środowiska z minimalizacją oddziaływania na środowisko wszystkich działań biznesowych oraz uczestniczenie w inicjatywach, które przyczyniają się do ochrony środowiska; wspieranie rozwoju lokalnych społeczności. FW Piekło POLENERGIA (inwestor) zamierza zrealizować FW Piekło, zlokalizowaną w gminach Międzychód i Kwilcz. Budowa standardowej farmy wiatrowej obejmuje: Turbiny wiatrowe oraz odpowiednią infrastrukturę techniczną; Drogi wewnętrzne i place manewrowe;

3 Powierzchnie montażowe i magazynowe. Szczegóły dotyczące struktury Projektu: FW Piekło jest w fazie realizacji. Całkowita maksymalna moc farmy wiatrowej to 12 MW. Inwestycja składać się będzie z 4 do 6 turbin wiatrowych, podziemnej linii elektrycznej średniego napięcia, stacji transformatorowej, linii telekomunikacyjnych łączących turbiny wiatrowe ze stacją transformatorową, dróg wewnętrznych i powierzchni manewrowych. Pierwotny projekt FW Piekło, zatwierdzony Decyzją o Środowiskowych Uwarunkowaniach (GKRW-7624/19/09) zakładał budowę 14 turbin. W ostatecznym wariancie zredukowano ich liczbę do 4 (moc pojedynczej turbiny równa 2 MW) lub 6 (moc pojedynczej turbiny 3 MW). Farma jest rozwijana przez firmę Grupa PEP Farma Wiatrowa Piekło Sp. z o.o. Maksymalna moc turbiny to od 2 MW do 3 MW (w zależności od wybranej całkowitej liczby 4 lub 6 turbin), natomiast maksymalna wysokość wieży będzie wynosiła do 119 m, a średnica wirnika do 112 m (zależnie od wybranego wariantu i typu turbiny). Moc akustyczna pojedynczej turbiny nie przekroczy 106,5 db. Powierzchnia zagospodarowania terenu wynosi 2,96 ha. Opis turbiny wiatrowej Typowa turbina wiatrowa składa się z wieży i gondoli zawierającej wirnik i urządzenia pomiarowe. Wirnik składa się z ostrza oraz osi, połączonych ze sobą za pomocą łożyska. Łopaty są poruszane przez wiatr przekazując siłę na wspornik, który jest podłączony do mnożnika zwiększając tym samym szybkość osi. Energia mechaniczna jest przenoszona z powielacza do generatora energii elektrycznej, który przekształca się w energię elektryczną do późniejszego dostarczenia do sieci. Źródło: Inwestor jeszcze nie zdecydował, jaki typ turbin zostanie zamontowany w ramach Projektu Piekło. Wiadomo, że każda z turbin może maksymalnie generować 3 MW mocy. Rozpatrywane są 2 warianty, obejmujące maksymalnie 6 turbin.

4 Lokalizacja FW Piekło FW Piekło znajdują się w obrębie gmin Międzychód i Kwilcz, na terenie powiatu międzychodzkiego, który położony jest w zachodniej części województwa wielkopolskiego. Z geomorfologicznego punktu widzenia, gminy Międzychód i Kwilcz leżą w obrębie Pojezierza Poznańskiego, mezoregionie wschodniej Polski, należącego do makroregionu Pojezierza Wielkopolskiego. Projekt składa się z dwóch turbin wiatrowych zainstalowanych na terenie gminy Międzychód oraz pozostałych dwóch do czterech turbin wiatrowych zainstalowanych na terenie gminy Kwilcz. Lokalizacja farmy wiatrowej jest zgodna z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego dla obu gmin. Obecnie teren przyszłej farmy wiatrowej jest użytkowany w celach uprawnych, a obszary otaczające ten teren to głównie pola uprawne, tereny zalesione i łąki. W pobliżu znajdują się również tereny zagospodarowane, w tym głównie zabudowania okolicznych wsi. Obszary inwestycji są położone poza głównymi i gęstymi kompleksami leśnymi, obszarami podmokłymi, obszarami uznanymi za cenne z naukowego punktu widzenia. W trakcie inwentaryzacji oraz obserwacji zrealizowanych do tej pory prac, obszary nie zostały uznane za szczególnie ważne dla ptaków (atrakcyjne żerowiska, trasy regularnych korytarzy migracyjnych, drogi przejść do regularnego karmienia lub miejsca nocowania). Inwestycje zlokalizowana jest w dorzeczu Warty, na terenach charakteryzujących się niskim udziałem cieków wodnych. Poniżej znajdują się mapy lokalizacji turbin wiatrowych wchodzących w skład FW Piekło.

5 Mapa lokalizacji FW Piekło

6 Uzasadnienie Projektu Zgodnie z Europejskiego Programu Zapobiegania Zmianom Klimatycznym, wiele krajów europejskich, w tym Polski, przyjęły programy mające na celu zmniejszenie emisji CO 2. Obejmują one zróżnicowaną politykę przyjętą na poziomie europejskim, jak również na poziomie krajowym, do której zalicza się między innymi: planowane zwiększenie zużycia energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych (wiatrowej, słonecznej, biomasy), poprawę wydajności energetycznej, np. w budynkach, obiektach przemysłowych, urządzeniach gospodarstwa domowego. Główne przepisy UE dotyczące redukcji emisji dwutlenku węgla znajdują się na stronie: Emission Trading Scheme oraz: legislation tackling with emissions of fluorinated greenhouse gases. W marcu 2007 r. UE przyjęła ambitny plan dotyczący zmian klimatu i energii, mający na celu ograniczenie emisji gazów cieplarnianych o co najmniej 20% do roku 2020 (w porównaniu do poziomu z roku 1990) i osiągnięcia do roku 2020 poziomu 20% całkowitego zużycia energii pierwotnej w UE poprzez energię odnawialną. W styczniu 2008 r. Komisja Europejska zaproponowała pakiet energetyczno-klimatyczny prowadzący do osiągnięcia celów redukcji emisji gazów cieplarnianych i zwiększenie energii ze źródeł odnawialnych do 2020 roku. Obecnie ONZ starają się o sfinalizowanie wiążącego globalnego traktatu klimatycznego, które zastąpi protokół z Kioto w 2013 roku. Polska, obecnie finalizuje formalne zatwierdzenie swojej polityki energetycznej do 2030 r. "Polityka Energetyczna Polski do 2030 Roku". Na podstawie projektu tego dokumentu Polska planuje wzrost udziału źródeł odnawialnych w całkowitym zużyciu energii o co najmniej 15% do roku 2020 z jego dalszym wzrostem. Obecnie odsetek energii wyprodukowanej ze źródeł odnawialnych jest znacznie mniejszy, choć jest zgodny z "mapą drogową" dla osiągnięcia celu. Rozwój energii wiatrowej to jedno z działań, które zostaną wdrożone. Prowadzi on do ograniczenia emisji do powietrza i zwiększenia produkcji energii ze źródeł odnawialnych. Główną korzyścią energetyki wiatrowej jest zamiana energii kinetycznej w elektryczną przez turbiny wiatrowe przy zerowej emisji gazów cieplarnianych do powietrza. Konwencjonalne źródła energii, oparte głównie na różnego rodzaju spalaniu węgla generują podczas produkcji energii emisje gazów cieplarnianych, SO 2, pyłów i innych. Według informacji uzyskanych od inwestora, zakłada się, że roczna produkcja energii z Projektu FW Piekło wyniesie około MWh (prawdopodobieństwo 50%) lub MWh (prawdopodobieństwo 75%). W związku z tym, wynikające z Projektu FW Piekło, korzyścią dla środowiska będzie zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych w ilości ton rocznie (prawdopodobieństwo 50%) lub ,2 ton rocznie (prawdopodobieństwo 75%) (wartość obliczana na podstawie wskaźnika emisji, przedstawiona dla projektów dostarczających dodatkową energii elektrycznej do sieci, jako 0,638 tco 2 /MWh, wyprodukowaną dla Polski w 2012 roku).

7 Oprócz redukcji emisji gazów cieplarnianych FW Piekło zaowocuje również znacznym uniknięciem emisji powstających po spalaniu. Przykładowo, odpowiednik produkcji energii elektrycznej przez największą w Polsce elektrownię węglową w Kozienicach skutkowałby następującymi ilościami emisji (szacunki na podstawie emisji czynników Elektrowni Kozienice za 2011 r.): emisja cząstek stałych: ok. 2,3 ton / rok; emisja SO 2 : ok. 69,2 ton / rok; emisja tlenków azotu: ok. 45,1 ton / rok. Eksploatacja niniejszej farmy wiatrowej może być zatem uważana jako działanie zmierzające do uniknięcia emisji porównywalnych ilości substancji zanieczyszczających do atmosfery. Planowane uruchomienie projektu farmy wiatrowej zwiększy te korzyści. Do kwestii działających na korzyść dla lokalizacji farm wiatrowych w tym regionie należą m.in. pozytywne nastawienie lokalnych władz, brak wrażliwych obszarów chronionych w najbliższej okolicy oraz korzystne warunki wiatrowe; dodatkowo pomyślna realizacja takiej inwestycji związana jest z korzyścią dla społeczności lokalnych, w tym z przebudową instalacji zasilających, nowymi miejscami pracy i poprawą lokalnej infrastruktury drogowej. Kontekst prawny i konsultacje publiczne Zgodnie z przepisami dotyczącymi ochrony środowiska o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, procedura Oceny Oddziaływania na Środowisko (OOŚ) powinna zostać przeprowadzona dla projektów, które mogą zawsze w sposób znaczący oddziaływać na środowisko (projekty grupy I). Procedura OOŚ powinna również zostać wykonana, jeśli władze administracyjne odpowiedzialne za projekty, które mogą potencjalnie oddziaływać na środowisko (projekty grupy II), stwierdzą taką potrzebę lub w przypadku, gdy zaistnieje prawdopodobieństwo oddziaływania projektu na obszary chronione należące do terenów Natura Ocena oddziaływania na środowisko jest przeprowadzana w celu uzyskania obowiązkowej decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację inwestycji (decyzji środowiskowej) dla projektów grupy I oraz grupy II. W postępowaniu administracyjnym dla FW Piekło organy ochrony środowiska oraz sanitarne zobowiązały inwestora do przygotowania raportu OOŚ dla planowanego projektu. Został on przygotowany w lipcu 2011 r. przez firmę Pro Digital. Informacje o planowanej inwestycji razem z raportem OOŚ zostały udostępnione do zgłaszania uwag opinii publicznej, lokalnej społeczności i potencjalnym zainteresowanym stronom, takim jak organizacje zajmujące się ochroną przyrody czy organizacje ekologiczne. Ogłoszenia dotyczące projektu farmy Piekło zostały zaprezentowane publicznie we wszystkich wsiach, w których projekt będzie prowadzony, ponieważ jest to rutynowa procedura w regionie. Zgodnie z wymaganiami ochrony środowiska i sanitarnymi, władze zostały poinformowane o inwestycji, aby mogły wskazać wszelkie potencjalne problemy. Ponadto społeczeństwo gmin zostało powiadomione o planowanej inwestycji w artykułach drukowanych w prasie lokalnej, w tym:

8 Tydzień Międzychodzko-Sierakowski tygodnik obejmujący swoim zakresem gminy Kwilcz i Międzychód; W następstwie przeprowadzonej procedury OOŚ inwestor uzyskał stosowną decyzję środowiskową dla FW Piekło: Decyzja środowiskowa dla farmy wiatrowej Piekło nr GKRW 7624/19/09, wydana 15 maja 2012 r. przez Burmistrza Międzychodu. Kluczowe warunki środowiskowe dla projektu zostały określone, jako następujące: Prowadzenie prac realizacyjnych na każdym ich etapie w sposób gwarantujący ochronę środowiska naturalnego, najbliższego otoczenia, zdrowia ludzi oraz uwzględniający ochronę interesów osób trzecich; Ograniczenie do minimum uciążliwości na etapie budowy oraz generowania odpadów; Niestosowanie światła białego do oświetlenia turbin; należy wybierać źródła światła o minimalnej wymaganej prawem intensywności i liczbie błysków na minutę; Lokalizowanie placów budowy, zapleczy, baz materiałowych poza siedliskami przyrodniczymi; Zabezpieczenie wszystkich wykopów oraz prowadzenie ich inspekcji pod kątem obecności ssaków, płazów i gadów; Przeprowadzenie poinwestycyjnej analizy akustycznej; Prowadzenie po rozwojowych monitoringów nietoperzy i ptaków w trzech rocznych cyklach w ciągu 5 lat od rozpoczęcia działania projektu; Przestrzeganie zakazu prowadzenia głośnych prac w nocy i prowadzenie ich w ciągu dnia (w godzinach 6-22); Prowadzenie gospodarki odpadowej zgodnie z wymogami prawa, użytkowanie dedykowanych pojemników na różne typy odpadów, gromadzone selektywnie i składowane pod odpowiednim zadaszeniem. Należy również podpisać stosowne kontrakty z certyfikowanymi odbiorcami odpadów. W pierwszej kolejności odpady należy poddawać odzyskowi; W przypadku likwidacji przedsięwzięcia położenie głównego nacisku na rekultywację oraz przywrócenie do stanu poprzedniego użytkowania. W ramach postępowania poprzedzającego rozwój farm wiatrowych, oprócz wymaganych konsultacji społecznych, w tym publicznego przedłożenia raportu OOŚ deweloper zorganizował dodatkowe spotkania dla każdej ze stron zainteresowanych rozwojem projektu. Podczas konsultacji publicznych, podmioty zostały poinformowane o potencjalnych oddziaływaniach związanych z inwestycją, w szczególności o wpływie na krajobraz, środowisko akustyczne, zjawiska migotania cieni i infradźwięków. Nie wniesiono żadnych skarg w związku z planowanymi inwestycjami.

9 Jaki jest obecny stan środowiska na terenie inwestycji Planowane turbiny należące do Projektu FW Piekło nie znajdują się w granicach jakiegokolwiek obszarów chronionego. FW Piekło Najbliższy obszar chroniony to Międzychodzki Obszar Chronionego Krajobrazu (Obszar H Międzychodzki). We wcześniejszych wariantach projektu (zakładających lokalizację 14 turbin) niektóre z przewidywanych turbin wiatrowych znajdowały się na terenie Międzychodzkiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. W obecnie obowiązującym wariancie projektowym (4 do 6 turbin wiatrowych) żadna z turbin nie znajduje się w obrębie obszarów chronionych. Międzychodzki Obszar Chronionego Krajobrazu znajduje się około 80 m na zachód od najbliższej planowanej turbiny wiatrowej. Inne obszary chronione zostały wymienione poniżej: Park Krajobrazowy Pszczewski Park Krajobrazowy zlokalizowany około 950 m na zachód; Rezerwat Naturalny Dolina Kamionki zlokalizowany około 1,1 km na zachód; Park Krajobrazowy Sierakowski Park Krajobrazowy zlokalizowany około 1,6 km na północ; Puszcza Notecka obszar Natura 2000 numer PLB300015, zlokalizowany około 1,6 km na północ; Ostoja Międzychodzko Sierakowska obszar Natura 2000 numer PLH zlokalizowany około 2,1 km na północ; Dolina Kamionki obszar Natura 2000 numer PLH300031, zlokalizowany około 1,1 km na zachód; Zamorze Pniewskie obszar Natura 2000 numer PLH300036, zlokalizowany około 11 km na wschód. Podczas procesu przygotowań do inwestycji, w tym sporządzenia raportu OOŚ, kilkudniowe cykle obserwacji ornitologicznych były prowadzone w ramach projektu. Monitoring ptaków i nietoperzy przeprowadzono w cyklu całorocznym w okresie od lipca 2007 do lipca 2008 na obszarze lokalizacji farmy wiatrowej Piekło oraz przyległych. Składał się on z 42 sesji kontrolnych przeprowadzonych na przestrzeni 12 miesięcy. Dodatkowy monitoring nietoperzy przeprowadzono pomiędzy wrześniem, a listopadem 2010 w celu ustalenia potencjalnego oddziaływania farmy w okresie jesiennej migracji. Monitoring ptaków na terenie obejmującym obszar przyszłej FW Piekło oraz terenach przyległych (w sumie 9 km 2 ) umożliwił identyfikację 64 gatunków ptaków, w tym 9 wymienionych w Dyrektywie Ptasiej, a także w tym 53 chronionych i 4 częściowo

10 chronionych, w tym bociana białego (Ciconia ciconia), kanię rudą (Milvus milvus) oraz ortolana (Emberiza hortulana). Zostało również ustalone, że najwyższe koncentracje ptaków są obserwowane na terenie wysypiska odpadów obecnego na północ od projektowanej farmy wiatrowej. Z uwagi na ten fakt ustalono obszar buforowy, który nie powinien być zajmowany przez turbiny wiatrowe. Zgodnie z obowiązującym założeniem projektu (4 do 6 turbin wiatrowych), żadna turbina nie będzie znajdować się w obszarze buforowym oraz jego bezpośredniej bliskości. Zgodnie z raportem OOŚ obszar projektowanej FW Piekło nie wyróżnia się pod względem ornitologicznym, a farma wiatrowa nie powinna stanowić istotnego zagrożenia dla lokalnej populacji ptaków. Monitoring nietoperzy przeprowadzono na terenach projektowanej farmy Piekło, wraz z cyklem monitoringu ptaków, pomiędzy lipcem 2007 a lipcem Dodatkowa seria monitoringu nietoperzy pomiędzy wrześniem a listopadem 2010 miała na celu stwierdzenie potencjalnych oddziaływań w czasie migracji jesiennych. Podczas obserwacji stwierdzono jedynie 9 gatunków nietoperzy. Ustalono, zatem, że analizowany obszar charakteryzuje się niską liczebnością i aktywnością nietoperzy i jest jedynie drugorzędnym miejscem uzyskiwania pokarmu w stosunku do bardziej atrakcyjnych terenów położonych w okolicy. Nietoperze odnotowano jedynie w północnej oraz południowo-zachodniej części analizowanego terenu, gdzie nie przewiduje się lokalizacji turbin wiatrowych. Raport OOŚ dla inwestycji FW Piekło stwierdza, że projektowane przedsięwzięcie nie powinno mieć wpływu na drogi migracji ptaków oraz nietoperzy. Poniżej znajduje się mapa przedstawiająca odległości lokalizacji turbin wiatrowych farmy Piekło od najbliższych obszarów chronionych oraz obszaru wyłączonego z inwestycji z uwagi na podwyższoną liczebność ptaków. Czerwone koła wskazują lokalizacje poszczególnych turbin farmy wiatrowej (źródło: Oceny Oddziaływania na Środowisko przygotowane dla FW Piekło przez firmę Pro Digital).

11

12 Oddziaływanie społeczne Realizacja Projektów nie będzie wymagała przesiedlenia mieszkańców lub podmiotów gospodarczych. Grunty na potrzeby projektu zostały uzyskane na podstawie umów dzierżawy z właścicielami gruntów. FW Piekło ma bezpośrednie oddziaływanie społeczno-ekonomiczne na rozwój gmin oraz lokalnych mieszkańców. Zidentyfikowano następujące oddziaływanie bezpośrednie: zwiększenie dochodów podatkowych gminy, zwiększenie rocznego dochodu dzierżawców gruntów, poprawę lokalnych tras komunikacyjnych. Negatywne oddziaływanie jest związane ze zmniejszeniem obszarów rolnych, zostanie jednak zrekompensowane przez opłaty za dzierżawę gruntu. Spółka zamierza wdrożyć środki w celu zrekompensowania szkód, które mogą powstać w wyniku podejmowanych prac budowlanych. Ogólnie rzecz biorąc, wszelkie prace szkody zgłaszane przez właścicieli gruntów będą natychmiast weryfikowane na miejscu przez pracownika Spółki w asyście właściciela/właścicieli gruntów. Następnie zakres szkód oraz poziom kompensacji będzie oceniany przez ekspertów (rzeczoznawców). Uzgodnione odszkodowanie zostanie wypłacone osobie poszkodowanej. Jakiego rodzaju oddziaływanie pojawi się podczas budowy inwestycji? Główne oddziaływanie Projektów związane z realizacją farmy wiatrowej związane jest z pracami ziemnymi (głównie podczas stawiania fundamentów pod wieże turbin), pracami budowlanymi i zwiększonym ruchem transportowym. Będzie obejmowało naruszenie warstw gleby, okresową zmianę poziomu wód gruntowych (kiedy wymagane będzie osuszanie wód gruntowych podczas budowy), zwiększony hałas i wibracje. Spółka zamierza wdrożyć najlepszą technikę w celu zmniejszenia uciążliwości powstających podczas prac związanych z budową. Aby ograniczyć oddziaływanie inwestor zobowiązany jest do podjęcia następujących środków zapobiegawczych: Używać sprzętu budowlanego zgodnego z dozwolonymi poziomami hałasu i poziomami spalin, podczas kopania fundamentów i budowy dróg tymczasowych dostępu; planować trasy transportowych dla samochodów i ciężkiego sprzętu w taki sposób, aby komfort lokalnych mieszkańców był jak najmniej zakłócony; ponadto, w celu zmniejszenia emisji hałasu na etapie budowy, dostawy inwestycyjne oraz roboty budowlane, które mogą powodować nadmierną emisję hałasu, powinny zostać wykonane w ciągu dnia oraz zorganizowane w taki sposób, aby zmniejszyć uciążliwości z nimi związane do minimum;

13 zapewnić ochronę drzew w obrębie dróg dojazdowych za pomocą taśm ochronnych, które powinny zostać usunięte natychmiast po zakończeniu prac budowlanych; zapobiegać zanieczyszczeniu placu budowy, np. poprzez dobrze zamknięte urządzenia do dystrybucji paliw dla pojazdów i urządzeń eksploatowanych w trakcie budowy i działania farmy wiatrowej; zabezpieczyć wszystkie wykopy na etapie prac ziemnych oraz prowadzić ich inspekcje pod kątem obecności ssaków, płazów i gadów; prowadzić gospodarkę odpadami zgodnie z przepisami zawartymi w ustawie o odpadach, przepisami lokalnymi gmin oraz najlepszymi praktykami. Jakie będzie oddziaływanie podczas działania farmy wiatrowej? Zakończone badania i konsultacje publiczne przeprowadzone głównie jako część procedury oceny oddziaływania na środowisko pozwalają stwierdzić, że główne oddziaływanie środowiskowe związane z działaniem farmy wiatrowej będzie dotyczyło zwiększonych poziomów hałasu, zmiany krajobrazu i wpływu na awifaunę i nietoperze. Hałas Ze względu na przewidywany wpływ na klimat akustyczny terenów sąsiadujących deweloper ukończył analizę poziomu hałasu. Celem analizy było określenie warunków, które powinny zostać spełnione, w celu zagwarantowania, że wpływ na klimat akustyczny nie przekroczy obowiązujących standardów jakości środowiska, w przypadku zabudowy mieszkaniowej/ zagrodowej - w wysokości do 55 db w ciągu dnia i 45 db w nocy. Na podstawie planowanych rozwiązań technicznych i projektu rozwoju terenu pod kątem inwestycji, zakres i poziom oddziaływania akustycznego na środowisko został określony. Uzyskane wartości emisji hałasu wykazały, że poziom hałasu nie przekroczy wartości przewidzianych dla zabudowy mieszkaniowej/zagrodowej zarówno w ciągu dnia, jak i w nocy w miejscu, gdzie znajduje się ta zabudowa. Zgodnie z analizami, wszystkie turbiny należące do FW Piekło mogą pracować bez ograniczeń. Badania potwierdzają, że zostanie spełniony bardziej rygorystyczny wymóg 40 db generowanego hałasu w porze nocnej. Dodatkowo należy podkreślić, że analizy przeprowadzono dla poprzedniego wariantu inwestycji składającego się z 14 turbin wiatrowych. Realne poziomy hałasu dla planowanego wariantu 4 do 6 turbin będą jeszcze niższe. Mapa ilustrująca klimat akustyczny w bardziej wymagającej porze nocnej (dla wariantu 14 turbin, obecnie zredukowanego do 4-6) dla FW Piekło jest zamieszczona poniżej (źródło: Oceny Oddziaływania na Środowisko przygotowane dla FW Piekło przez firmę Pro Digital). Zielona izolinia oznacza poziom hałasu odpowiadający 40 db, a jasnożółte obszary odpowiadają najbardziej wrażliwej zabudowie jednorodzinnej.

14 Klimat akustyczny, FW Piekło, pora nocna

15 Ptaki i nietoperze Lokalizacja FW Piekło, która obejmuje 4 do 6 turbin stworzy zagrożenie dla ptaków i nietoperzy. Niemniej jednak należy zauważyć, że liczba obserwacji i raportów na istniejących farmach wiatrowych i ich wpływu na populacje ptaków wskazują, że ptaki unikają kolizji z turbinami wiatrowymi. Liczba zgonów wynikających z kolizji z turbinami wiatrowych jest znacznie mniejsza niż liczba kolizji spowodowanych przez zderzenia z np. samochodami, liniami energetycznymi lub domami. W celu rozpoznania lokalnych ptasich populacji i podjęcia odpowiednich pomiarów na etapie planowania, inwestor przeprowadził wiele obserwacji ornitologicznych na obszarach planowanych farm wiatrowych. Na podstawie wstępnych wyników monitorowania inwestycji, rozpoznana awifauna została sklasyfikowana jako typowa dla obszarów województwa wielkopolskiego, charakteryzująca się średnią ilością zaobserwowanych gatunków ptaków i nieznaczną ilością rzadkich gatunków. Obszary badane pod kątem wdrożenia projektu farmy wiatrowej nie zostały zidentyfikowane jako wartościowe lub szczególnie interesujące w zakresie ochrony środowiska naturalnego i przyrody. Kolizje ptaków z nowymi obiektami mogą wystąpić szczególnie w nocy, co wynika z warunków pogodowych oraz ograniczonej widoczności. Jednak obserwacje na istniejących farmach wiatrowych wskazują, że będą to bardzo rzadkie przypadki, nie mające znaczącego wpływu na lokalne populacje ptaków, ponieważ planowana farma wiatrowa nie znajduje się na trasie migracji i nie jest ważnym miejscem żerowania dla gatunków chronionych. Można zatem założyć, że kolizje mogą wystąpić jedynie incydentalnie i nie będą one miały znaczącego wpływu na populacje. Mimo to porealizacyjny monitoring ptaków będzie przeprowadzony. Zgodnie z wytycznymi EUROBATS (dotyczącymi wpływu farm wiatrowych na nietoperze) tylko jeden z zidentyfikowanych gatunków nietoperzy należy do grupy o wysokim ryzyku kolizji z turbinami wiatrowymi. Jednak biorąc pod uwagę rozmieszczenie turbin wiatrowych oraz obszarów, w których nietoperze były obserwowane stwierdzono, że ryzyko sklasyfikowane jako niskie może być dalej zmniejszone poprzez nierozmieszczanie turbin w północnym oraz południowo-zachodnim krańcu analizowanego terenu co miało miejsce w tym przypadku. Ze względu na konieczność ochrony nietoperzy lokalizacja farmy wiatrowej została zatwierdzona przez sprawozdania dotyczące populacji nietoperzy. Niemniej jednak konieczne jest monitorowanie nietoperzy po zakończeniu konstrukcji farm wiatrowych. Biorąc pod uwagę charakterystykę inwestycji, stwierdzono, że projekty nie będą miały negatywnego wpływu na gatunki i siedliska chronione w ramach Natura Monitoring porealizacyjny ma na celu potwierdzenie tego faktu. Efekty wizualne Rozwój FW Piekło obejmującej 4 do 6 turbin wiatrowych o maksymalnym poziomie nad ziemią do 175 m (wieża oraz łopaty) wpłynie na krajobraz przedmiotowych gmin. Turbiny, które są obecnie uznawane za wizualnie inwazyjne do obecnego krajobrazu wiejskiego będą stanowić obiekty architektoniczne dominujące w środowisku. Niemniej jednak należy podkreślić, że ocena wpływu farmy wiatrowej na krajobraz jest trudna, zawsze subiektywna i zależy od indywidualnego podejścia. Biorąc pod uwagę wpływ na krajobraz, można przypuszczać, że projekty zyskają zarówno zwolenników jak i krytyków.

16 Poniższe zdjęcie przedstawia krajobraz wiejskiego terenu przeznaczonego pod rozwój projektu farmy wiatrowej. Należy również zauważyć, że wpływ na krajobraz nie jest trwały, oczekiwany "czas życia produktu" wynosi 25 lat. Po tym okresie planowany jest demontaż farm wiatrowych, rekonstrukcja jest również możliwa. Projekt FW Piekło, oprócz ingerencji w wizualny aspekt krajobrazu, może również powodować tak zwany efekt migotania cienia, powodowany przez obracające się ramiona turbiny. Efekt ten może wpływać na osoby mieszkające w bezpośrednim sąsiedztwie turbin wiatrowych. Szczegółowa analiza tej kwestii nie była uwzględniona w raporcie OOŚ FW Piekło. W przypadku nowoczesnych turbin wiatrowych, takich jak będą użyte przy realizacji projektu FW Piekło, maksymalna częstotliwość obrotu wirnika jest o wiele niższa niż częstotliwość potrzebna do wystąpienia efektu migotania cienia. Dodatkowo, w przypadku FW Piekło potencjalny efekt migotania cienia oraz odbicia światła będzie dodatkowo ograniczony poprzez umiejscowienie turbin w dużej odległości od jakichkolwiek zabudowań mieszkalnych. Należy jednak podkreślić, że zarówno w Polsce jak i w krajach Unii Europejskiej, nie ma przepisów regulujących maksymalny czas występowania efektu migotania cienia oraz jego częstotliwości. Pola elektromagnetyczne Głównymi źródłami pola elektromagnetycznego, związanymi bezpośrednio z projektem FW Piekło są elementy infrastruktury towarzyszącej w formie podziemnych przewodów energetycznych średniego napięcie SN kv oraz stacja zasilania (GPZ) wysokiego napięcia WN 110 kv.

17 Zgodnie z raportem OOŚ dla FW Piekło przy turbinach poprowadzone będą przewody energetyczne SN kv, które nie powodują ponadnormatywnego oddziaływania na środowisko w zakresie promieniowania elektromagnetycznego. Dodatkowo zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie normami będą one układane w wykopach o głębokości, co najmniej 1 m i szerokości ok. 1 m. Kolejnym potencjalnym źródłem oddziaływania elektromagnetycznego jest budowa stacji elektroenergetycznych (GPZ). Realizacja inwestycji będzie się wiązać z wykonaniem skablowanych, podziemnych przyłączy. W przypadku nowoczesnych stacji elektroenergetycznych, zjawisko ponadnormatywnej emisji promieniowania elektrycznego i magnetycznego w praktyce nie występuje na obszarze poza bezobsługową stacją GPZ. W oparciu o informacje zawarte w raporcie OOŚ dla FW Piekło oraz zgodnie z istniejącymi, podobnymi doświadczeniami, zakłada się, że natężenie pola elektromagnetycznego, generowanego przez GPZ, nie powinno przekraczać 10 kv/m (na terenie dostępnym dla personelu). Ponadto, przy maksymalnym obciążeniu, nie zostanie przekroczona dopuszczalna wartość 60 A/m. Na podstawie powyższego należy stwierdzić, że potencjalne negatywne oddziaływania na ludzi oraz zwierzęta nie powinny być generowane. W oparciu o informacje przedstawione w raporcie OOŚ dla Projektu FW Piekło, można podsumować, że: projekt nie będzie źródłem pola elektromagnetycznego o częstotliwości 50 Hz lub promieniowania elektromagnetycznego w zakresie fal średnich o wartościach wyższych niż dopuszczalne; realizacja projektu nie wpłynie na jakość odbieranych transmisji radiowo telewizyjnych, nie zakłóci transmisji radioliniowych oraz nie spowoduje zakłóceń pracy sprzętu elektronicznego; zgodnie z Prawem Ochrony Środowiska [Dz.U ], Art. 122a, który mówi, że inwestor ma obowiązek wykonania pomiarów poziomów pól elektromagnetycznych w otoczeniu inwestycji, jeżeli napięcie znamionowe nie jest mniejsze niż 110 kv, pomiary powinny zostać wykonane natychmiast po uruchomieniu inwestycji, a także każdorazowo w przypadku zamiany warunków pracy lub sprzętu; wyniki pomiarów powinny być przesyłane do Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska; zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia roku w sprawie rodzajów instalacji, których eksploatacja wymaga zgłoszenia [Dz.U , Poz.880] oraz zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia roku w sprawie zgłaszania instalacji wytwarzających pola elektromagnetyczne [Dz.U , Poz.879] inwestor ma obowiązek zgłosić te instalacje do odpowiedniego organu ochrony środowiska. Na podstawie informacji uzyskanych od firmy POLENERGIA, wszystkie wyżej wymienione wymagania są wypełniane.

18 Środki podjęte w celu ograniczenia oddziaływania Głównym kryterium zastosowanym w celu zapobiegania wystąpienia znacznego oddziaływania środowiskowego farmy wiatrowej jest dobry wybór jej lokalizacji. Z tego względu podczas etapu przygotowań rozważano różne lokalizacje turbin wiatrowych. Oprócz kwestii technologicznych i ekonomicznych, takich jak charakterystyka wiatru i koszty zakupu i użytkowania terenu podczas przygotowania inwestycji wzięto pod uwagę następujące kwestie, istotne z perspektywy ochrony środowiska: istniejący stan oraz sposób zagospodarowania i użytkowania terenów, w tym rozmieszczenie budynków mieszkalnych, lasów, użytków rolnych i obiektów chronionych, wzajemne oddziaływanie indywidualnych obiektów, obejmujące również możliwe dodawanie fal dźwiękowych, konieczność chronienia budynków mieszkalnych przed hałasem, lokalizację z perspektywy ochrony ptaków i nietoperzy. Drugim kryterium wyboru, bardzo ważnym z punktu widzenia ochrony środowiska, jest wybór producenta i dostawcy sprzętu. Inwestor zdecydował się na współczesne instalacje o minimalnym poziomie emisji hałasu. Prace składające się z usytuowania farm wiatrowych oraz przygotowania wariantów lokalizacji poszczególnych turbin wiatrowych trwały kilka miesięcy. Po wielu analizach wstępnego planu lokalizacji turbin wiatrowych, biorących pod uwagę ograniczenia hałasu, ochronę awifauny oraz charakterystykę gleb, zostały do niego wdrożone poprawki oraz zmiany konfiguracji. Podsumowując można stwierdzić, że konfiguracja turbin wiatrowych została zaplanowany w taki sposób, aby osiągnąć następujące cele: nie przekraczać obowiązujących standardów jakości środowiska oraz hałasu ustalonych dekretem Ministerstwa Środowiska; nie znajdować się na trasach migracji ptaków, skupisk ptaków, terenach żywienia lub obszarach lęgowych; znajdować się poza cennymi siedliskami roślin, mokradeł i obszarów leśnych; znajdować się poza obszarami ochrony przyrody i obszarami chronionego krajobrazu; nie zakłócać ciągłości korytarzy ekologicznych. Na podstawie monitoringu przedinwestycyjnego, w celu wykluczenia z FW Piekło najcenniejszych obszarów atrakcyjnych dla ptaków, konfiguracja turbin wiatrowych została zmieniona: początkowy wariant lokalizacji 14 turbin wiatrowych został zredukowany do 4 lub 6 jednostek.

19 Monitoring porealizacyjny Hałas Zgodnie z zaleceniami raportu OOŚ dla FW Piekło oraz decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach projektu (GKRW-7624/19/09) przeprowadzony zostanie porealizacyjny monitoring hałasu dla obszarów potencjalnego oddziaływania farmy wiatrowej. Pomiary mają zostać przeprowadzone bezpośrednio po rozpoczęciu użytkowania farmy w warunkach najbardziej niekorzystnego oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko akustyczne. Jeśli pomiary wskażą przekroczenie dopuszczalnych poziomów hałasu, konieczne będzie przeprowadzenie działań ograniczających hałas (należy rozważyć redukcję mocy akustycznej konkretnych turbin). Dalsze pomiary zostaną wtedy przeprowadzone w celu potwierdzenia skuteczności wprowadzonych rozwiązań ograniczających. Wszystkie rezultaty pomiarów, ich interpretacja oraz opis działań ograniczających hałas zostaną przekazane do Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Poznaniu. Ptaki W związku z ustaleniami lokalnych władz, zawartymi w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach projektu (GKRW-7624/19/09) monitoring ptaków ma zostać przeprowadzony w cyklach całorocznych przynajmniej trzy razy w okresie 5 lat od rozpoczęcia eksploatacji farmy wiatrowej Piekło. Zakres monitoringu powinien zawierać: ptaki na obszarze objętym potencjalnym oddziaływaniem w okresie lęgowym, w szczególności gatunki objęte tak zwaną Dyrektywą Ptasią, wykazami Czerwonej Listy Zwierząt Ginących i Zagrożonych Wyginięciem w Polsce i Europie oraz Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt, jak również gatunki skrajnie nieliczne, nieliczne i średnioliczne; ptaki migrujące w okresie ich wiosennych i jesiennych wędrówek oraz ptaki zimujące; śmiertelność ptaków wraz z oceną skuteczności odnajdywania ofiar oraz szybkości ich znikania z powierzchni. Nietoperze Monitoring nietoperzy został zalecony dla projektu zgodnie z zapisami decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach FW Piekło. Zgodnie z wytycznymi dobrej praktyki zawartymi w wytycznych EUROBATS 2006 zaproponowano przeprowadzenie monitoringu nietoperzy wraz z monitoringiem ptaków, w cyklach całorocznych przynajmniej trzy razy w okresie 5 lat od rozpoczęcia eksploatacji FW Piekło. Zakres monitoringu powinien zawierać: nietoperze występujące na obszarze objętym potencjalnym oddziaływaniem w okresie rozrodu i migracji; śmiertelność nietoperzy wraz z oceną skuteczności odnajdywania ofiar oraz szybkości ich znikania z powierzchni.

20 W wypadku monitoringu zarówno ptaków, jak i nietoperzy, zgromadzone wyniki zostaną zinterpretowane, a potencjalne działania naprawcze będą zaimplementowane. Cała powiązana dokumentacja ze wszystkich stadiów monitoringu, jak i raport podsumowujący zostaną przekazane do Regionalnego Dyrektorowi Ochrony Środowiska w Poznaniu. Dodatkowe informacje i procedura składania skarg Mechanizm procedury składania zażaleń zostanie wdrożony przez firmę w ramach systemu zarządzania projektem. Procedura zakłada przypisanie koordynatora systemu zintegrowanego, który będzie odpowiedzialny za reakcję w przypadku zażaleń. Wszystkie wnioski i prośby o dodatkowe informacje dotyczące projektów powinny być kierowane do Specjalisty ds. Ochrony Środowiska POLENERGII: Marta Porzuczek Specjalista ds. Środowiska/EHS POLENERGIA S.A ul. Krucza 24/26, Warszawa Tel: marta.porzuczek@polenergia.pl