Spis treści. Wstęp...

Transkrypt

1 Spis treści Wstęp... V Wykaz skrótów... XXXV Rozdział I. Spółka cywilna Źródła prawa Charakter prawny spółki cywilnej... 2 I. Model normatywny spółki cywilnej... 2 II. Problem podmiotowości prawnej spółki cywilnej... 7 III. Spółka cywilna a niektóre instytucje pokrewne Tak zwana spółka wewnętrzna Problem kwalifikacji prawnej tzw. spółki cichej IV. Zastosowanie spółki cywilnej Powstanie stosunku spółki cywilnej I. Wspólnicy II. Treść umowy spółki III. Forma umowy spółki IV. Pozostałe zagadnienia Majątek spółki cywilnej I. Pojęcie, struktura i charakter prawny majątku spółki II. Umowne określenie udziałów wspólników w majątku spółki III. Podział majątku wspólnego w czasie trwania spółki IV. Ochrona majątku wspólnego przed ingerencją ze strony wierzycieli osobistych wspólnika Prawa i obowiązki wspólników I. Uwagi ogólne II. Prawa i obowiązki o charakterze majątkowym Obowiązek wniesienia wkładu Obowiązek wykonywania innych oznaczonych działań na rzecz spółki Prawo żądania podziału i wypłaty zysku Uprawnienie do części majątku spółki w razie wystąpienia wspólnika Uprawnienie do części majątku spółki w razie jej rozwiązania III. Prawa i obowiązki o charakterze korporacyjnym... 27

2 X Spis treści 1. Prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki Uprawnienie do reprezentowania spółki Odpowiedzialność za zobowiązania spółki Zmiana treści stosunku prawnego spółki Rozwiązanie stosunku prawnego spółki Rozdział II. Spółka jawna Źródła prawa Ogólna charakterystyka spółki jawnej I. Definicja ustawowa spółki jawnej II. Podmiotowość prawna spółki jawnej III. Firma spółki jawnej IV. Spółka jawna jako osobowa spółka handlowa V. Zastosowanie spółki jawnej Tworzenie spółki jawnej I. Uwagi ogólne II. Wspólnicy III. Umowa o utworzenie spółki jawnej (umowa spółki jawnej) IV. Przekształcenie spółki cywilnej w spółkę jawną V. Wpis do rejestru przedsiębiorców VI. Zmiana składu osobowego spółki jawnej Majątek spółki jawnej I. Charakter prawny II. Udział kapitałowy wspólnika Prawa i obowiązki wspólników I. Uwagi ogólne II. Prawa i obowiązki o charakterze korporacyjnym Prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki Prawo do reprezentowania spółki Prawo wspólnika do informacji Obowiązek lojalności wspólnika wobec spółki Uprawnienie do wypowiedzenia umowy spółki Prawo żądania rozwiązania spółki III. Prawa i obowiązki o charakterze majątkowym Obowiązek (ciężar) partycypacji w stratach spółki Prawo do podziału i wypłaty zysku Prawo do odsetek od udziału kapitałowego Prawo do wypłaty udziału w majątku spółki w razie ustąpienia wspólnika ze spółki Prawo do wypłaty udziału w majątku spółki w razie jej likwidacji Prawo wspólnika do zwrotu rzeczy wniesionych do spółki tytułem wkładu do używania Rozwiązanie spółki i jej likwidacja I. Przyczyny rozwiązania spółki II. Skutki rozwiązania spółki... 78

3 Spis treści XI 15. Odpowiedzialność spółki i wspólników I. Odpowiedzialność spółki i wspólników wobec osób trzecich II. Uprawnienia wierzyciela osobistego wspólnika Rozdział III. Spółka partnerska Źródła prawa Ogólna charakterystyka spółki partnerskiej I. Definicja ustawowa spółki partnerskiej II. Firma spółki partnerskiej III. Zastosowanie spółki partnerskiej Tworzenie spółki partnerskiej I. Wspólnicy II. Umowa spółki partnerskiej III. Wpis do rejestru przedsiębiorców Prowadzenie spraw spółki partnerskiej i jej reprezentacja I. Prowadzenie spraw spółki II. Reprezentacja spółki partnerskiej Rozwiązanie spółki partnerskiej Odpowiedzialność spółki partnerskiej i partnerów za zobowiązania spółki Rozdział IV. Spółka komandytowa Zagadnienia ogólne I. Źródła prawa II. Charakter prawny III. Odmiany (podtypy) spółki komandytowej IV. Zastosowanie spółki komandytowej w praktyce Powstanie spółki komandytowej I. Wspólnicy II. Sposoby powstania spółki komandytowej Sposób podstawowy Inne sposoby III. Umowa spółki komandytowej Forma umowy Treść umowy IV. Rejestracja spółki komandytowej V. Spółka komandytowa w stadium organizacji Majątek spółki komandytowej I. Pojęcie i charakter prawny majątku spółki komandytowej II. Udział wspólnika w spółce komandytowej III. Wkład wspólnika do spółki komandytowej Prawa i obowiązki wspólników I. Zakres stosowania przepisów o prawach i obowiązkach wspólników spółki jawnej do spółki komandytowej II. Obowiązek wniesienia wkładu do spółki komandytowej III. Prowadzenie spraw spółki komandytowej

4 XII Spis treści 1. Pojęcie prowadzenia spraw spółki Wspólnicy uprawnieni i zobowiązani do prowadzenia spraw spółki Wielość osób uprawnionych do prowadzenia spraw spółki IV. Prawo kontroli spółki komandytowej V. Reprezentacja spółki komandytowej Pojęcie reprezentacji spółki Obowiązki komplementariuszy reprezentacji spółki Zakres prawa komandytariuszy do reprezentacji spółki Odpowiedzialność spółki i wspólników spółki komandytowej I. Problem odpowiedzialności spółki komandytowej wobec osób trzecich II. Odpowiedzialność komandytariusza wobec osób trzecich za zobowiązania spółki III. Odpowiedzialność komplementariusza wobec osób trzecich za zobowiązania spółki Rozwiązanie i likwidacja spółki komandytowej Rozdział V. Spółka komandytowo-akcyjna Zagadnienia ogólne I. Źródła prawa Uwagi ogólne Odesłanie do przepisów o spółce jawnej Odesłanie do przepisów o spółce akcyjnej II. Charakter prawny III. Zastosowanie spółki komandytowo-akcyjnej w praktyce Powstanie spółki komandytowo-akcyjnej I. Wspólnicy II. Sposoby powstania spółki komandytowo-akcyjnej Sposób podstawowy a inne sposoby Realizacja sposobu podstawowego III. Statut spółki komandytowo-akcyjnej Forma statutu Treść statutu IV. Rejestracja spółki komandytowo-akcyjnej V. Spółka komandytowo-akcyjna w organizacji Majątek spółki komandytowo-akcyjnej I. Pojęcie i charakter prawny majątku spółki komandytowo- -akcyjnej II. Udział wspólnika w spółce komandytowo-akcyjnej III. Wkład wspólnika do spółki komandytowo-akcyjnej Wkłady wnoszone do spółki poza kapitałem zakładowym Wkłady wnoszone do spółki w ramach kapitału zakładowego Prowadzenie spraw i reprezentacja spółki komandytowo-akcyjnej I. Zagadnienia wprowadzające

5 Spis treści XIII II. Reprezentacja spółki komandytowo-akcyjnej Reprezentacja spółki przez komplementariuszy (reguła) Reprezentacja spółki przez akcjonariusza na zasadzie pełnomocnictwa (wyjątek) III. Prowadzenie spraw spółki komandytowo-akcyjnej przez komplementariuszy Prawo i obowiązek komplementariuszy prowadzenia spraw spółki Powierzenie prowadzenia spraw spółki wybranym komplementariuszom Pozbawienie wybranych komplementariuszy prawa prowadzenia spraw spółki Sposób prowadzenia spraw spółki przez kilku komplementariuszy IV. Rada nadzorcza i czynności nadzorcze w spółce komandytowo-akcyjnej Charakter prawny i kompetencje rady nadzorczej spółki komandytowo-akcyjnej Powoływanie i odwoływanie członków rady nadzorczej Wykonywanie czynności nadzorczych w braku powołania rady nadzorczej Problem dopuszczalności prawa do wykonywania indywidualnego nadzoru nad spółką komandytowo-akcyjną przez akcjonariusza V. Walne zgromadzenie spółki komandytowo-akcyjnej Charakter prawny i kompetencje walnego zgromadzenia spółki komandytowo-akcyjnej Zwoływanie i odbywanie walnego zgromadzenia Udział komplementariusza w walnym zgromadzeniu Zakres prawa głosu w walnym zgromadzeniu Wyrażanie zgody przez komplementariuszy na uchwałę walnego zgromadzenia Odpowiedzialność spółki i wspólników spółki komandytowo- -akcyjnej I. Problem odpowiedzialności spółki komandytowo-akcyjnej wobec osób trzecich II. Odpowiedzialność komplementariusza wobec osób trzecich za zobowiązania spółki III. Odpowiedzialność akcjonariusza wobec osób trzecich za zobowiązania spółki IV. Odpowiedzialność wspólnika (akcjonariusza i komplementariusza) wobec spółki V. Odpowiedzialność osób działających w imieniu spółki w organizacji VI. Odpowiedzialność za niedojście do skutku spółki komandytowo-akcyjnej

6 XIV Spis treści 33. Wystąpienie wspólnika ze spółki komandytowo-akcyjnej I. Wystąpienie komplementariusza ze spółki II. Wystąpienie akcjonariusza ze spółki Rozwiązanie i likwidacja spółki komandytowo-akcyjnej I. Rozwiązanie spółki komandytowo-akcyjnej II. Likwidacja spółki komandytowo-akcyjnej Rozdział VI. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Zagadnienia ogólne I. Źródła prawa Geneza spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Przepisy Kodeksu spółek handlowych Przepisy poza Kodeksem spółek handlowych Prawo umowne Problem stosowania przepisów europejskiego prawa spółek II. Charakter prawny spółki z o.o Cechy spółki z o.o Elementy osobowe spółki z o.o Problem reformy spółki z o.o Specyfika jednoosobowej spółki z o.o III. Zastosowanie spółki z o.o Cel utworzenia spółki z o.o Ograniczenia zakresu stosowania spółki z o.o Problem wyboru formy spółki z o.o Powstanie spółki z o.o I. Założyciele II. Sposoby tworzenia spółki z o.o Tworzenie spółki z o.o. metodą tradycyjną przy zastosowaniu formy aktu notarialnego dla umowy spółki Tworzenie spółki z o.o. przy wykorzystaniu wzorca umowy tej spółki udostępnianego w systemie teleinformatycznym III. Spółka z o.o. w organizacji Charakter prawny spółki z o.o. w organizacji Reprezentacja spółki z o.o. w organizacji Odpowiedzialność za zobowiązania zaciągnięte w imieniu spółki z o.o. w organizacji Odpowiedzialność za niedojście do skutku spółki z o.o Wady oświadczeń woli osób działających w imieniu spółki z o.o. w organizacji IV. Przegląd czynności niezbędnych do utworzenia spółki z o.o V. Umowa założycielska Forma Treść Klasyfikacja postanowień umowy spółki z o.o Postanowienia obligatoryjne Postanowienia fakultatywne

7 Spis treści XV VI. Zebranie kapitału zakładowego VII. Ustanowienie organów Powołanie zarządu Ustanowienie organów nadzoru Ukonstytuowanie się zgromadzenia wspólników VIII. Rejestracja spółki z o.o Zgłoszenie spółki do rejestru przedsiębiorców Zakres kognicji sądu rejestrowego Wpis spółki z o.o. do rejestru przedsiębiorców Prawne skutki wadliwego wpisu spółki z o.o. do rejestru przedsiębiorców IX. Dodatkowe czynności prawne związane z powstaniem spółki z o.o Kapitał zakładowy i majątek spółki I. Pojęcie kapitału zakładowego spółki II. Cechy kapitału zakładowego Pojęcie i rodzaje Określenie wartości kapitału zakładowego w kwocie pieniężnej Jednoczesne wniesienie wkładów przez wszystkich wspólników i realne ich pokrycie Stałość kapitału zakładowego Jednolitość kapitału zakładowego III. Funkcje kapitału zakładowego Pojęcie i rodzaje Funkcja prawna kapitału zakładowego Funkcja ekonomiczna (gospodarcza) kapitału zakładowego Funkcja gwarancyjna kapitału zakładowego IV. Sposoby pokrycia kapitału zakładowego Rodzaje wkładów Wkłady pieniężne Wkłady niepieniężne Odpowiedzialność wspólnika z tytułu wkładu V. Podwyższenie kapitału zakładowego Pojęcie i cele Zmiany strukturalne Tryb i podstawa prawna podwyższenia kapitału zakładowego Pojęcie i rodzaje trybów podwyższenia kapitału zakładowego Tryb podwyższenia kapitału zakładowego dokonywany bez zmiany umowy spółki Tryb podwyższenia kapitału zakładowego opierający się na zmianie umowy spółki Tryb podwyższenia kapitału zakładowego dokonywany na podstawie przepisów ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze

8 XVI Spis treści 3.5. Wspólne wymagania dotyczące podwyższenia kapitału zakładowego we wszystkich trzech trybach podwyższenia Źródła pokrycia podwyższenia kapitału zakładowego Pojęcie i rodzaje Podwyższenie kapitału zakładowego z wkładów pochodzących od dotychczasowych lub nowych wspólników Podwyższenie kapitału zakładowego ze środków własnych spółki Podwyższenie kapitału zakładowego przez konwersję wierzytelności przysługujących innym podmiotom wobec spółki na udziały w podwyższonym kapitale zakładowym Rejestracja podwyższenia kapitału zakładowego VI. Obniżenie kapitału zakładowego Pojęcie i cele Zmiany strukturalne Podstawa prawna i tryb Sposoby obniżenia kapitału zakładowego Rejestracja obniżenia kapitału zakładowego VII. Kapitał zakładowy a inne kapitały własne spółki (zapasowy, rezerwowy, inne fundusze celowe) Udziały i wspólnicy I. Udziały Pojęcie udziału Objęcie oraz nabycie udziału Treść udziału Wartość udziału Rodzaje udziałów Obciążenie udziału Umorzenie udziału Pojęcie, przyczyny i zakres umorzenia udziału Klasyfikacje umorzenia udziału Postępowanie związane z umorzeniem udziału Skutki umorzenia udziału Księga udziałów II. Status prawny wspólnika Nabycie i utrata uczestnictwa w spółce Prawne konsekwencje uzyskania statusu wspólnika Zmiana statusu wspólnika III. Prawa wspólników Klasyfikacja praw wspólników Prawa majątkowe Prawo do dywidendy

9 Spis treści XVII 2.2. Prawo pierwszeństwa do objęcia przez wspólnika nowych udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym Prawo do uzyskania częściowej lub całkowitej wypłaty udziału Prawo do rozporządzenia udziałem Prawo do wynagrodzenia za powtarzające się świadczenia niepieniężne Prawo uzyskania zwrotu dopłat Prawo do udziału w podziale masy likwidacyjnej spółki Prawa korporacyjne Prawo do uczestnictwa w zgromadzeniu wspólników i prawo głosu Prawo wspólnika do zaskarżenia uchwał wspólników Prawo do indywidualnej kontroli spółki przez wspólnika Prawo żądania rozwiązania spółki Bierne prawo wyboru do organów spółki Prawo do wytoczenia powództwa na rzecz spółki (actio pro socio) Prawa mniejszości i większości Prawo żądania zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników oraz żądania umieszczenia w porządku obrad najbliższego zgromadzenia wspólników poszczególnych spraw Prawo żądania wyznaczenia przez sąd rejestrowy podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych Prawo żądania wyłączenia wspólnika ze spółki IV. Obowiązki wspólników Klasyfikacja obowiązków wspólników Obowiązki majątkowe Obowiązek wspólnika wniesienia wkładu na pokrycie udziału Obowiązek wyrównania spółce brakującej wartości wkładu niepieniężnego Obowiązek objęcia nowych udziałów Obowiązek wyrównania ubytku w kapitale zakładowym Obowiązek dokonywania powtarzających się świadczeń niepieniężnych Obowiązek dokonywania dopłat na rzecz spółki Obowiązki korporacyjne Obowiązek lojalnego wykonywania praw wspólnika

10 XVIII Spis treści 3.2. Obowiązek podejmowania określonych funkcji przez wspólnika na rzecz spółki Obowiązek powstrzymania się przez wspólnika do działań konkurencyjnych V. Zmiana składu osobowego spółki z o.o VI. Rozstrzyganie konfliktów między spółką a wspólnikami Organy spółki z o.o I. Zagadnienia ogólne Pojęcie i rola organów spółki z o.o Miejsce, zakres i charakter prawny regulacji organów spółki z o.o Przepisy Kodeksu spółek handlowych Postanowienia umowy spółki Regulaminy Ustawodawstwo szczególne Klasyfikacja organów spółki z o.o Rodzaje organów (system dualistyczny) Organy właścicielskie oraz menedżerskie (zasady corporate governance) Obligatoryjny czy fakultatywny charakter organów Kolegialny czy jednoosobowy charakter organów Zasady podziału kompetencji pomiędzy organami spółki z o.o Zasada ogólna Zasada wyłączności kompetencji określonego organu spółki oraz wyjątki od tej zasady Zasada podziału kompetencji organów spółki w zakresie prowadzenia jej spraw Zakaz dawania zarządowi przez radę nadzorczą wiążących poleceń w zakresie prowadzenia spraw spółki Problem dopuszczalności dawania zarządowi wiążących poleceń w zakresie prowadzenia spraw spółki przez wspólników (zgromadzenie wspólników) Problem tzw. kadłubowych organów spółki z o.o Pojęcie tzw. kadłubowego organu spółki z o.o Skutki prawne wystąpienia w spółce tzw. kadłubowego zarządu bądź rady nadzorczej czy komisji rewizyjnej Ochrona spółki z o.o. przed negatywną praktyką korporacyjną pojawienia się w spółce tzw. kadłubowego organu Tak zwane niepełne czynności prawne spółki z o.o Klasyfikacje Czynności prawne spółki podjęte przez zarząd bez zgody rady nadzorczej albo zgromadzenia wspólników

11 Spis treści XIX 6.3. Czynności prawne spółki podjęte bez zgody osoby trzeciej Czynności prawne podjęte przez spółkę wadliwie reprezentowaną Zakaz powoływania określonych osób do organów spółki z o.o Pojęcie i klasyfikacje Zakazy z mocy Kodeksu spółek handlowych Zakazy z mocy przepisów szczególnych (odesłanie) Pozostałe zagadnienia ogólne Osoba prawna jako członek organów spółki z o.o Uczestnictwo pracowników w organach spółki z o.o II. Zarząd Powołanie i odwołanie członków zarządu Powołanie członków zarządu Kadencja i mandat członka zarządu Powołanie członka zarządu w trakcie kadencji Odwołanie członka zarządu Rezygnacja członka zarządu Kompetencje Prowadzenie spraw spółki Reprezentacja spółki Sposób działania Sposób prowadzenia spraw spółki przez członków zarządu Sposób reprezentacji spółki przez członków zarządu Obowiązek lojalności członka zarządu względem spółki III. Rada nadzorcza Powoływanie i odwoływanie członków rady nadzorczej Zasady ogólne Kadencja i mandat członka rady nadzorczej (odesłanie) Kompetencje Uwagi ogólne Kompetencje kontrolne Udział w prowadzeniu spraw spółki (kompetencje nadzorcze sensu stricto) Kompetencje organizacyjne Wyjątkowe kompetencje w zakresie reprezentacji spółki Sposób działania Zasada indywidualnego działania członków rady nadzorczej Zwoływanie, odbywanie posiedzeń rady nadzorczej i podejmowanie uchwał Problem zaskarżania uchwał rady nadzorczej

12 XX Spis treści 3.4. Problem obowiązku lojalności członka rady nadzorczej względem spółki IV. Komisja rewizyjna Powołanie i odwołanie członków komisji rewizyjnej Zasady ogólne Powołanie członka komisji rewizyjnej Odwołanie członka komisji rewizyjnej Kompetencje Kompetencje kontrolne Problem rozszerzenia kompetencji komisji rewizyjnej Zagadnienia pozostałe Sposób działania Zakaz dawania wiążących poleceń zarządowi przez komisję rewizyjną Problem obowiązku lojalności członka komisji rewizyjnej względem spółki V. Zgromadzenie wspólników Zwołanie Zwyczajne i nadzwyczajne zgromadzenie wspólników Organy bądź podmioty uprawnione do zwołania zgromadzenia wspólników Postępowanie związane ze zwołaniem zgromadzenia wspólników Kompetencje Podejmowanie uchwał w kluczowych sprawach spółki Kompetencje nominacyjne Inne klasyfikacje kompetencji zgromadzenia wspólników Sposób działania Miejsce odbycia zgromadzenia wspólników Uczestnictwo w zgromadzeniu wspólników Porządek obrad zgromadzenia wspólników Sposób podejmowania uchwał na zgromadzeniu wspólników Podjęcie uchwały wspólników poza zgromadzeniem wspólników Rodzaje uchwał zgromadzenia wspólników Klasyfikacje uchwał zgromadzenia wspólników Uchwały wymagające uchylenia bądź stwierdzenia nieważności (odesłanie) Problem tzw. uchwały nieistniejącej zgromadzenia wspólników Problem tzw. uchwały negatywnej zgromadzenia wspólników

13 Spis treści XXI 40. Odpowiedzialność spółki, członków zarządu, członków organów nadzoru, likwidatorów i wspólników I. Rodzaje odpowiedzialności II. Odpowiedzialność cywilna Odpowiedzialność członków zarządu wobec wierzycieli spółki za podanie fałszywych danych Odpowiedzialność wobec spółki osób biorących udział przy jej tworzeniu Odpowiedzialność odszkodowawcza członków organów spółki i likwidatorów wobec spółki Szczególne postępowanie dochodzenia odpowiedzialności cywilnej za szkodę wyrządzoną spółce Posiłkowa odpowiedzialność członków zarządu za zobowiązania spółki wobec jej wierzycieli (art. 299 KSH) Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną wspólnikom lub osobom trzecim Inne podstawy odpowiedzialności wobec spółki Odpowiedzialność spółki wobec wspólników i innych podmiotów Ograniczenie lub wyłączenie albo przejęcie odpowiedzialności spółki Uprawnienia osobistego wierzyciela wspólnika III. Odpowiedzialność karna IV. Odpowiedzialność organizacyjna Ustanie spółki z o.o I. Pojęcie i ogólna charakterystyka II. Przyczyny rozwiązania spółki z o.o Pojęcie i rodzaje Przyczyny rozwiązania spółki przewidziane w umowie spółki Uchwała wspólników o rozwiązaniu albo o przeniesieniu siedziby spółki za granicę, stwierdzona protokołem sporządzonym przez notariusza Ogłoszenie upadłości spółki Inne przyczyny rozwiązania spółki przewidziane prawem Przyczyny określone w przepisach Kodeksu spółek handlowych Przyczyny określone w przepisach pozakodeksowych III. Likwidacja spółki z o.o. i jej rozwiązanie Pojęcie likwidacji Cel likwidacji Sposób unormowania likwidacji Postępowanie likwidacyjne Otwarcie likwidacji i czynności wstępne Czynności likwidacyjne Podział kwoty likwidacyjnej

14 XXII Spis treści 4.4. Czynności końcowe Rozwiązanie spółki z o.o IV. Upadłość spółki z o.o Pojęcie i ogólna charakterystyka Cel upadłości Podstawa prawna upadłości Ogłoszenie upadłości Postępowanie upadłościowe obejmujące likwidację majątku spółki Postępowanie upadłościowe prowadzone w celu zawarcia układu Rozwiązanie spółki Rozdział VII. Spółka akcyjna Zagadnienia ogólne I. Źródła prawa Przepisy Kodeksu spółek handlowych Przepisy szczególne Przepisy prawa giełdowego Problem stosowania przepisów europejskiego prawa spółek II. Charakter prawny spółki akcyjnej III. Zastosowanie spółki akcyjnej IV. Spółka akcyjna publiczna a spółka akcyjna prywatna Spółka akcyjna publiczna Spółka akcyjna prywatna (niepubliczna) Problem ustalenia modelowego typu spółki akcyjnej (publiczna czy prywatna) V. Jednoosobowa spółka akcyjna VI. Spółka akcyjna dominująca, zależna i powiązana Powstanie spółki akcyjnej I. Założyciele spółki akcyjnej II. Spółka akcyjna w organizacji Pojęcie spółki akcyjnej w organizacji i przed-spółki akcyjnej w organizacji Charakter prawny spółki akcyjnej w organizacji Odpowiedzialność spółki akcyjnej i jej akcjonariuszy za czynności podjęte przed rejestracją spółki Odpowiedzialność osób działających w imieniu spółki akcyjnej w organizacji Niedojście do skutku spółki akcyjnej, likwidacja spółki akcyjnej w organizacji III. Przegląd czynności niezbędnych do utworzenia spółki akcyjnej Klasyfikacja czynności Czynności podstawowe Umowa założycielska spółki akcyjnej (zagadnienia ogólne)

15 Spis treści XXIII 2.2. Zebranie kapitału zakładowego (odesłanie) Ustanowienie pierwszych organów spółki akcyjnej Rejestracja spółki akcyjnej (zagadnienia ogólne) Dodatkowe czynności prawne poprzedzające zawiązanie spółki akcyjnej Sprawozdanie założycieli Opinia biegłego rewidenta Zezwolenie właściwego organu władzy publicznej na powstanie spółki akcyjnej Wpływ na powstanie spółki akcyjnej koncesji oraz zezwolenia organu administracji na prowadzenie przez spółkę działalności gospodarczej w określonym kierunku IV. Umowa założycielska spółki akcyjnej (zagadnienia szczegółowe) Treść aktu zawiązania spółki akcyjnej Treść statutu spółki akcyjnej Klasyfikacje postanowień statutu Struktura treści statutu Charakter prawny aktu zawiązania i statutu spółki akcyjnej Zakres autonomii woli stron w tworzeniu treści statutu spółki akcyjnej Problem umów cywilnoprawnych zawieranych pomiędzy przyszłymi akcjonariuszami na etapie tworzenia spółki akcyjnej V. Rejestracja spółki akcyjnej (zagadnienia szczegółowe) Wniosek o wpis spółki akcyjnej do rejestru przedsiębiorców Zakres badania dokumentów spółki akcyjnej przez sąd rejestrowy Skutki prawne wadliwego wpisu spółki akcyjnej do rejestru przedsiębiorców Kapitał zakładowy i inne kapitały własne spółki akcyjnej I. Pojęcie kapitału zakładowego II. Cechy kapitału zakładowego Klasyfikacje Jednolitość kapitału zakładowego Wyrażenie kapitału zakładowego w pieniądzu Jednoczesność gromadzenia kapitału zakładowego Stałość (stabilność, nienaruszalność) kapitału zakładowego. 710 III. Funkcje kapitału zakładowego Funkcja prawna Funkcja ekonomiczna Funkcja gwarancyjna IV. Subskrypcja kapitału zakładowego (objęcie akcji)

16 XXIV Spis treści 1. Zagadnienia terminologiczne Klasyfikacja sposobów subskrypcji kapitału zakładowego (objęcia akcji) Subskrypcja przy tworzeniu kapitału zakładowego (odesłanie) Subskrypcja prywatna Subskrypcja zamknięta Subskrypcja otwarta Niedojście subskrypcji do skutku, nieprzydzielenie akcji subskrybentom V. Pokrycie kapitału zakładowego (wniesienie wkładów) Pojęcie i rodzaje pokrycia kapitału zakładowego Wkłady pieniężne Pojęcie wkładu pieniężnego Wniesienie wkładu pieniężnego w spółkach prywatnych Wniesienie wkładu pieniężnego w spółkach publicznych Wkłady niepieniężne (aporty) Przedmiot problematyki prawnej wkładów niepieniężnych Pojęcie wkładu niepieniężnego (kryteria zdolności aportowej) Przedmiot wkładu niepieniężnego Dyrektywy oceny zdolności aportowej wkładu niepieniężnego do spółki akcyjnej Oznaczenie wkładu niepieniężnego Wycena wkładu niepieniężnego Wniesienie wkładu niepieniężnego Odpowiedzialność akcjonariusza z tytułu wkładu Klasyfikacje Odpowiedzialność akcjonariuszy za brak wniesienia lub za nieterminowe wniesienie wkładu pieniężnego Odpowiedzialność akcjonariuszy za brak wniesienia lub nieterminowe wniesienie wkładu niepieniężnego Problem odpowiedzialności akcjonariusza wnoszącego wadliwie wyceniony wkład niepieniężny Odpowiedzialność akcjonariusza za wady fizyczne i prawne wkładu niepieniężnego VI. Podwyższanie kapitału zakładowego Sposoby podwyższania kapitału zakładowego Klasyfikacje Podwyższenie kapitału zakładowego przez emisję nowych akcji Podwyższenie kapitału zakładowego ze środków spółki

17 Spis treści XXV 1.4. Podwyższenie kapitału zakładowego w granicach kapitału docelowego Warunkowe podwyższenie kapitału zakładowego Uchwała o podwyższeniu kapitału zakładowego Uchwała o podwyższeniu kapitału zakładowego a zmiana statutu Przesłanki podjęcia uchwały Treść uchwały Realizacja uchwały Rejestracja podwyższenia kapitału zakładowego VII. Obniżenie kapitału zakładowego Pojęcie, przyczyny, sposoby obniżenia kapitału zakładowego Postępowanie związane z obniżeniem kapitału zakładowego Klasyfikacje Uchwała o obniżeniu kapitału akcyjnego Postępowanie konwokacyjne Rejestracja obniżenia kapitału zakładowego VIII. Kapitał zakładowy a inne kapitały własne spółki (zapasowy, rezerwowy, inne fundusze celowe) Miejsce w bilansie spółki akcyjnej Kapitał zakładowy i inne kapitały własne spółki a kapitał obcy Kapitał zakładowy, inne kapitały własne a majątek spółki Rodzaje innych kapitałów własnych Kapitał zapasowy Kapitał rezerwowy Fundusze celowe IX. Pożyczki akcjonariuszy udzielane spółce Akcje i akcjonariusze I. Akcje Pojęcie akcji Trzy znaczenia pojęcia akcji Akcja jako papier wartościowy Przedmiot ucieleśniony w akcji (prawa czy obowiązki akcjonariusza?) Forma akcji Sposób regulacji Akcje tradycyjne ( zmaterializowane ) Akcje zdematerializowane Wydanie dokumentu akcji a nabycie przez akcjonariusza praw z akcji Legitymacja materialna a legitymacja formalna akcjonariusza

18 XXVI Spis treści 3. Treść dokumentu akcji Wartość akcji Wartość nominalna Wartość emisyjna Wartość rynkowa Inne dokumenty ucieleśniające lub stwierdzające prawa w spółce akcyjnej Rodzaje akcji Klasyfikacje Akcje imienne i akcje na okaziciela Akcje uprzywilejowanie i akcje zwykłe Akcje nieme Akcje gotówkowe i akcje aportowe Akcje związane z obowiązkiem świadczeń Akcje własne i akcje krzyżujące się Problem tzw. złotej akcji oraz innych uprawnień specjalnych akcjonariusza Pojęcie złotej akcji Problem dopuszczalności złotej akcji w prawie polskim Problem osiągnięcia skutków złotej akcji przez uprawnienia osobiście przyznane akcjonariuszowi Złota akcja Skarbu Państwa Klasyfikacje praw akcjonariusza ucieleśnionych w akcji II. Prawa majątkowe akcjonariuszy Prawo do dywidendy Pojęcie, charakter prawa do dywidendy Przesłanki wykonania prawa do dywidendy Zakres prawa do dywidendy Wypłata dywidendy (dzień dywidendy, termin i forma wypłaty) Wypłata akcjonariuszowi dywidendy za lata ubiegłe Dywidenda zaliczkowa Przypadki uzasadniające obowiązek zwrotu spółce pobranej dywidendy, w tym dywidendy zaliczkowej Zbywalność prawa do dywidendy Prawo poboru nowych akcji Pojęcie i cel prawa poboru nowych akcji Charakter prawny prawa poboru nowych akcji Pozbawienie prawa poboru nowych akcji Wykonanie prawa poboru nowych akcji Zbywalność prawa poboru nowych akcji Prawo do udziału w masie likwidacyjnej Pojęcie i znaczenie prawa do udziału w masie likwidacyjnej Przesłanki realizacji prawa udziału w masie likwidacyjnej

19 Spis treści XXVII 3.3. Forma realizacji prawa udziału w masie likwidacyjnej Sposoby obliczania udziału w masie likwidacyjnej III. Prawa korporacyjne akcjonariuszy Prawo do uczestniczenia w walnym zgromadzeniu Pojęcie, charakter prawny, osoby uprawnione Uczestnictwo w walnym zgromadzeniu przez pełnomocnika Prawo głosu na walnym zgromadzeniu Pojęcie i charakter prawny Wyłączenie wykonywania prawa głosu Ograniczenia w wykonywaniu prawa głosu Liczba głosów Wpływ głosu nieważnego na ważność uchwały walnego zgromadzenia Sposób wykonania prawa głosu Prawo do zaskarżania uchwał walnego zgromadzenia Pojęcie, przyczyny Problem nadużywania prawa do zaskarżenia uchwał walnego zgromadzenia Prawo do wytoczenia powództwa na rzecz spółki (actio pro socio) Pojęcie i charakter prawny Postępowanie związane w wnoszeniem powództwa na rzecz spółki Prawo do zablokowania nieformalnych procedur zwoływania i odbywania walnego zgromadzenia Problem zakresu prawa akcjonariusza do kontroli spółki Brak prawa akcjonariusza do indywidualnej kontroli spółki Prawo kontroli spółki przez akcjonariusza na walnym zgromadzeniu Prawo do informacji Sposoby wykonywania prawa do informacji Prawo do zadawania pytań na walnym zgromadzeniu i poza nim Bierne prawo wyborcze do organów spółki IV. Prawa mniejszości i inne prawa chroniące drobnych akcjonariuszy Pojęcie i charakter praw mniejszości Prawa mniejszości uwarunkowane reprezentowaniem 1/20 części kapitału zakładowego Prawa mniejszości uwarunkowane reprezentowaniem 1/10 części kapitału zakładowego Prawa mniejszości uwarunkowane reprezentowaniem 1/5 części kapitału zakładowego

20 XXVIII Spis treści 5. Prawo drobnych akcjonariuszy do wykupu (odkupu) ich akcji przez większość V. Prawa większości Pojęcie i charakter praw większości Przymusowy wykup akcji drobnych akcjonariuszy Pojęcie i zakres zastosowania przymusowego wykupu akcji drobnych akcjonariuszy Sposób regulacji prawnej przymusowego wykupu akcji drobnych akcjonariuszy Przesłanki przymusowego wykupu akcji drobnych akcjonariuszy Przymusowe umorzenie akcji (odesłanie) VI. Obowiązki akcjonariuszy Obowiązek wniesienia wkładu do spółki (pokrycia akcji) Obowiązek powtarzających się świadczeń niepieniężnych Brak obowiązków korporacyjnych VII. Zbycie i inne formy rozporządzenia akcją (zastaw, użytkowanie, dzierżawa akcji) Prawo do rozporządzenia akcją zagadnienia ogólne Pojęcie, charakter prawny i dopuszczalność rozporządzenia akcją Rozporządzenie prawem cząstkowym z akcji (problem dopuszczalności rozszczepienia praw z akcji) Pojęcie, charakter i reżim prawny zbycia akcji Pojęcie i charakter prawny zbycia akcji Reżim prawny zbywania akcji Ograniczenia w zbywaniu akcji Ograniczenia wynikające z mocy Kodeksu spółek handlowych Ograniczenia wynikające z mocy statutu Ograniczenia wynikające z mocy umowy akcjonariuszy Skutki prawne zbycia akcji wbrew ograniczeniu Sposób zbycia akcji Sposób zbycia akcji imiennych Sposób zbycia akcji na okaziciela Sposób zbycia akcji zdematerializowanych Zastawienie akcji Ustanowienie zastawu na akcji Skutki ustanowienia zastawu na akcji Użytkowanie akcji Funkcja gospodarcza użytkowania akcji Ustanowienie użytkowania akcji Skutki ustanowienia użytkowania akcji Wydzierżawienie akcji

21 Spis treści XXIX VIII. Umorzenie i unieważnienie akcji Umorzenie akcji Pojęcie, przyczyny i skutki umorzenia akcji Rodzaje umorzenia akcji Charakter prawny umorzenia akcji Przesłanki i tryb umorzenia akcji Sposoby wypłaty akcjonariuszowi wynagrodzenia za umorzoną akcję Problem wartości umorzonej akcji Unieważnienie akcji Pojęcie, przyczyny, charakter prawny unieważnienia akcji Unieważnienie dokumentów akcji nie w pełni opłaconych Unieważnienie (umorzenie) dokumentów akcji znacznie uszkodzonych bądź utraconych Unieważnienie nieaktualnego dokumentu akcji wskutek zmiany stosunków prawnych Unieważnienie dokumentu akcji należącej do drobnego akcjonariusza w przypadku przymusowego wykupu tej akcji Autonomiczny charakter prawny unieważnienia akcji spółek publicznych IX. Rozwiązywanie konfliktów między spółką a akcjonariuszami Uchylenie oraz stwierdzenie nieważności uchwały walnego zgromadzenia spółki akcyjnej Przesłanki przedmiotowe Przesłanki podmiotowe Postępowanie o unieważnienie lub uchylenie uchwały walnego zgromadzenia Skutki unieważnienia uchwały walnego zgromadzenia Problem wykluczenia akcjonariusza ze spółki Interwencja sądu rejestrowego Możliwość interwencji sądu polubownego (odesłanie) Organy spółki akcyjnej I. Zagadnienia ogólne Pojęcie i rola organów spółki akcyjnej Miejsce, zakres i charakter prawny regulacji organów spółki akcyjnej Przepisy Kodeksu spółek handlowych Postanowienia statutu Regulaminy Ustawodawstwo szczególne Klasyfikacja organów spółki akcyjnej Rodzaje organów Organy właścicielskie oraz menedżerskie (zasady corporate governance)

22 XXX Spis treści 3.3. Obligatoryjny czy fakultatywny charakter organów Komitet audytu oraz komitet wynagrodzeń Kolegialny czy indywidualny charakter organów Zasady podziału kompetencji pomiędzy organami spółki akcyjnej Tak zwane niepełne czynności prawne spółki akcyjnej Klasyfikacje Czynności prawne spółki podjęte przez zarząd bez zgody rady nadzorczej albo walnego zgromadzenia Czynności prawne spółki podjęte bez zgody osoby trzeciej Czynności prawne podjęte przez spółkę wadliwie reprezentowaną Zakaz powoływania określonych osób od organów spółki akcyjnej Pojęcie i klasyfikacje Zakazy z mocy Kodeksu spółek handlowych Zakazy z mocy przepisów szczególnych Osoba prawna jako członek organów spółki akcyjnej Uczestnictwo pracowników w organach spółki akcyjnej II. Zarząd Powołanie i odwołanie Powołanie zarządu Kadencja i mandat członka zarządu Powołanie członka zarządu w trakcie kadencji Odwołanie członka zarządu Rezygnacja członka zarządu Kompetencje Prowadzenie spraw spółki Reprezentacja spółki Sposób działania Sposób prowadzenia spraw spółki Sposób reprezentacji spółki Obowiązek lojalności członka zarządu względem spółki III. Rada nadzorcza Powoływanie i odwoływanie Zasady ogólne Wybór członków rady nadzorczej grupami Kadencja i mandat członka rady nadzorczej (odesłanie) Kompetencje Sposób działania Zasada kolegialności Zakres dostępu do informacji o spółce Zwoływanie, odbywanie posiedzeń rady nadzorczej i podejmowanie uchwał

23 Spis treści XXXI 4. Problem obowiązku lojalności członka rady nadzorczej względem spółki IV. Walne zgromadzenie Zwołanie Kompetencje Sposób działania Miejsce odbycia walnego zgromadzenia Uczestnictwo w walnym zgromadzeniu Przewodniczący walnego zgromadzenia Porządek obrad walnego zgromadzenia Podejmowanie uchwał na walnym zgromadzeniu Odpowiedzialność spółki, członków zarządu, rady nadzorczej oraz akcjonariuszy I. Klasyfikacje odpowiedzialności II. Odpowiedzialność cywilna Odpowiedzialność spółki i akcjonariuszy względem osób trzecich Odpowiedzialność akcjonariuszy Odpowiedzialność spółki Odpowiedzialność osób uczestniczących w tworzeniu spółki Uwagi ogólne Odpowiedzialność osób biorących udział w tworzeniu spółki Odpowiedzialność osób działających w imieniu spółki akcyjnej w organizacji Odpowiedzialność członków organów spółki Odpowiedzialność członków zarządu wobec wierzycieli spółki Odpowiedzialność członków organów wobec spółki Odpowiedzialność akcjonariuszy względem spółki Odpowiedzialność spółki względem akcjonariuszy Odpowiedzialność akcjonariuszy między sobą w związku ze spółką III. Odpowiedzialność karna IV. Odpowiedzialność organizacyjna Rozwiązanie i likwidacja spółki akcyjnej I. Rozwiązanie spółki akcyjnej Pojęcie i charakter prawny rozwiązania spółki akcyjnej Przyczyny uzasadniające rozwiązanie spółki akcyjnej Rozwiązanie spółki akcyjnej a jej likwidacja II. Likwidacja spółki akcyjnej Powołanie i odwołanie likwidatorów Przebieg postępowania likwidacyjnego Wykreślenie spółki akcyjnej z rejestru przedsiębiorców III. Likwidacja a upadłość spółki akcyjnej (odesłanie)

24 XXXII Spis treści Rozdział VIII. Łączenie, podział i przekształcanie spółek Wprowadzenie I. Potrzeba kompleksowej i odrębnej regulacji prawnej form restrukturyzacji spółki Kompleksowość regulacji prawnej Odrębność regulacji prawnej Zakres podmiotowy regulacji prawnej II. Wpływ prawa europejskiego na regulację prawną łączenia się, podziału i przekształcenia spółek w Kodeksie spółek handlowych III. Wpływ praktyki na treść rozwiązań szczegółowych przyjętych w regulacji prawnej łączenia, podziału i przekształcenia spółki Łączenie się spółek Podział spółki Przekształcenie spółki Łączenie się spółek I. Pojęcie, zakres i przyczyny łączenia się spółek Pojęcie łączenia się spółek Spór terminologiczny wokół sposobów łączenia się spółek Dwa znaczenia pojęcia przejęcia spółki ( przyjazne, wrogie ) Łączenie się spółek a inne formy koncentracji gospodarczej Przyczyny łączenia się spółek II. Sposób regulacji prawnej łączenia się spółek Regulacja w Kodeksie spółek handlowych Zakres podmiotowy Wspólna regulacja łączenia przez przejęcie i przez zawiązanie nowej spółki Problem odesłań do przepisów o powstaniu spółki przejmującej albo spółki nowo zawiązanej Struktura przepisów Kodeksu spółek handlowych o łączeniu się spółek Przepisy intertemporalne Regulacja kodeksowa i pozakodeksowa o łączeniu się spółek III. Postępowanie związane z łączeniem się spółek handlowych Postępowanie modelowe oraz postępowania uproszczone związane z łączeniem się spółek handlowych Postępowanie związane z łączeniem się spółek kapitałowych ( modelowe ) Faza czynności przygotowawczych ( menedżerska ) Faza uchwał zgromadzenia wspólników czy walnego zgromadzenia ( właścicielska ) Faza rejestracji i ogłoszenia połączenia spółek (autoryzacji przez organy państwa)

25 Spis treści XXXIII 3. Uproszczone postępowanie łączeniowe spółki dominującej ze spółką zależną Uproszczone postępowanie łączeniowe dotyczące łączenia się małych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością Uproszczone postępowanie łączeniowe dotyczące łączenia się spółek kapitałowych ze spółkami osobowymi Specyfika transgranicznego łączenia się spółek IV. Skutki łączenia się spółek Sukcesja uniwersalna Wydanie nowych udziałów albo akcji Rozwiązanie spółki przejętej lub spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki V. Ochrona wierzycieli oraz wspólników łączących się spółek Ochrona wierzycieli Ochrona przez zasadę sukcesji uniwersalnej Odrębny zarząd majątkami łączących się spółek Ochrona w przypadku przejęcia spółki osobowej przez spółkę kapitałową Ochrona szczególnych kategorii wierzycieli spółki (stakeholders) Ochrona wspólników łączących się spółek Podział spółki I. Pojęcie, zakres i przyczyny podziału spółki Pojęcie podziału spółki Podział spółki sensu stricto (przez rozdzielenie) a podział przez wydzielenie Przyczyny podziału spółki II. Sposób regulacji prawnej podziału spółki Regulacja w Kodeksie spółek handlowych Zakres podmiotowy Wspólna regulacja podziału sensu stricto i wydzielenia Problem odesłań do przepisów o powstaniu spółki przejmującej albo spółki nowo zawiązanej Autonomiczna regulacja podziału spółki wobec regulacji łączenia się spółek Regulacja w przepisach pozakodeksowych III. Postępowanie związane z podziałem spółki kapitałowej Jednolity charakter postępowania związanego z podziałem spółki kapitałowej Faza czynności przygotowawczych ( menedżerska ) Faza uchwał zgromadzenia wspólników czy walnego zgromadzenia ( właścicielska ) Faza rejestracji i ogłoszenia podziału spółki (autoryzacji przez organy państwa) IV. Skutki podziału spółki Sukcesja uniwersalna częściowa

26 XXXIV Spis treści 2. Wydanie nowych udziałów lub akcji Rozwiązanie spółki dzielonej przez rozdzielenie, obniżenie kapitału własnego spółki dzielonej przez wydzielenie V. Ochrona wierzycieli i wspólników spółek uczestniczących w podziale Ochrona wierzycieli Ochrona wspólników Przekształcanie spółek I. Pojęcie, zakres i przyczyny przekształcenia spółek Pojęcie przekształcenia spółki Przekształcenie spółki cywilnej w spółkę handlową Przekształcenie przedsiębiorcy w spółkę kapitałową Przyczyny przekształcenia spółki handlowej II. Sposób regulacji prawnej przekształcenia spółek Regulacja w Kodeksie spółek handlowych Zakres podmiotowy Sposób regulacji Problem odesłań do przepisów o powstaniu spółki przekształconej Regulacja w przepisach pozakodeksowych III. Postępowanie związane z przekształceniem spółki Problem wyodrębnienia trzech faz postępowania związanego z przekształceniem spółki Faza czynności przygotowawczych Faza podjęcia uchwały w sprawie przekształcenia spółki Faza rejestracji i ogłoszenia przekształcenia spółki IV. Skutki przekształcenia spółki Zasada kontynuacji na płaszczyźnie przedmiotowej (praw i obowiązków spółki) Zasada kontynuacji na płaszczyźnie podmiotowej (wspólników) Ograniczony charakter zasady kontynuacji przy przekształceniu spółki V. Ochrona wierzycieli oraz wspólników przekształcanej spółki Ochrona wierzycieli Ochrona wspólników Indeks rzeczowy