YCIE. Miêdzy cisz¹ a cisz¹ UNIWERSYTECKIE. strony redakcja@amu.edu.pl ISSN NR 3 (174) marzec 2008

Transkrypt

1 ISSN YCIE UNIWERSYTECKIE NR 3 (174) marzec 2008 Miêdzy cisz¹ a cisz¹ strony 14-15

2 charytatywnie 2

3 FOT.DAWID STUBE 4-6 } wydarzenia Kalendarium Wspomnienie o profesorze Andrzeju Kopcewiczu Poznañ stolic¹ ksi¹ ki naukowej Koniec budowy CEG ycie Uniwersyteckie w towarzystwie National Geographic 7 } tele-wyk³ady Uniwersytet przychodzi do domu? 8-9 } wspomnienia 40 lat minê³o... Zak³adowi Historii Wychowania } nominacje W profesorskim gronie } perspektywy Ile innowacyjnoœci na uczelni } cisza! W kabinie bez echa } zwyczaje Zagraj w palanta... ku Bo ej chwale Oko³oœwi¹teczne zwyczaje 18 } Marzec 68 Czyj jest ten Marzec? Marcowe Jedwabne i stan wojenny 19 } dyskusja Pytania o Kosowo 20 } prezentacje Kolegium Europejskie noc¹ 21 } poloniœci Najlepsze referaty moja I³³akowiczówna By³am u niej na s³u bie 24 } kultura Pokazali skrzyd³a! 25 } kultura Aula koncertowa 26 } na sportowo Z³oty futsal Solidni i pewni YCIE UNIWERSYTECKIE Wydawca: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza Rektorat, Poznañ, ul. Wieniawskiego 1 Rada Programowa: Prof. Joachim Cieœlik, prof. Andrzej Kostrzewski, prof. Wojciech Nawrocik, prof. S³awomira Wronkowska-Jaœkiewicz (przewodnicz¹ca, prorektor UAM) UAM POZNAÑ nr 3 (174) marzec 2008 Redaktor naczelny: Jolanta Lenartowicz len_media@op.pl Stali wspó³pracownicy: Teksty: Adam Barabasz, Danuta Chodera-Lewandowicz, Marcin Piechocki, Romuald Po³czyñski, Ewa Woziñska, Magdalena Zió³ek, Maria Rybicka Zdjêcia: Maciej Mêczyñski, Maciej Nowaczyk Korekta: Lucyna Drajewska Materia³ów nie zamówionych redakcja nie zwraca. Zastrzega sobie prawo dokonywania skrótów, zmiany tytu³ów. Za treœæ zamieszczanych og³oszeñ, reklam i komunikatów redakcja nie odpowiada. Zapraszamy do wszechstronnej wspó³pracy. FOT. MACIEJ MÊCZYÑSKI Adres redakcji: Poznañ, ul. Nowowiejskiego 55, tel./fax Biuro redakcji: Marta Dzionek Zdjêcia na ok³adce: Maciej Mêczyñski, Maciej Nowaczyk Opracowanie graficzne: Agata Rz¹sa Druk: ARTPRESS Studio Grafiki Komputerowej Spó³ka Jawna T. Waloch, E. Waloch, ul. Poznañska 281, Inowroc³aw ISSN w numerze 3

4 Kalendarium wydarzenia 4 Zwyczajne posiedzenie Senatu Akademickiego UAM odby³o siê 25 lutego w Ma³ej Auli Collegium Minus UAM. W programie obrad znalaz³y siê m.in. wniosek Wydzia³u Fizyki w sprawie przyznania Medalu za zas³ugi dla Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza dr. W³adys³awowi Chmielowskiemu z ZIBJ w Dubnej, zaopiniowanie recenzji prof. dr. hab. Bogdana Walczaka w sprawie nadania przez Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy tytu³u doktora honoris causa JE Ksiêdzu Arcybiskupowi, prof. Henrykowi Muszyñskiemu oraz zaopiniowanie recenzji prof. dr. hab. Marka Hendrykowskiego w sprawie nadania przez Uniwersytet Jagielloñski tytu³u doktora honoris causa Stevenowi Spielbergowi. Ponadto Senat ratyfikowa³ umowy zawarte pomiêdzy UAM a: Houston Downtown University (USA), Kyung Hee University (Korea Po³udniowa), The Hanoi University (Wietnam), Tarazowsk¹ Pañstwow¹ Akademi¹ S mutne jest nasze dzisiejsze spotkanie powiedzia- ³a podczas obrad Senatu a³obnego prof. Katarzyna Dziubalska Ko³aczyk. Instytut Filologii Angielskiej poniós³ ogromn¹ stratê. Odszed³ profesor Andrzej Kopcewicz, niezast¹piony autorytet w dziedzinie literatury amerykañskiej, twórca polskiej amerykanistyki, autor pierwszej polskiej historii literatury amerykañskiej, twórca pojêcia intertekstualnoœci. Profesor Kopcewicz by³ autorytetem tak e w szerszym znaczeniu: darzyliœmy go zaufaniem, poniewa zachowywa³ w³asne zdanie, bêd¹c jednoczeœnie cz³owiekiem tolerancyjnym, ³agodnym i yczliwym wszystkim. Wypowiadam te s³owa jako dyrektor Instytutu, ale myœlê o profesorze Kopcewiczu jako jego studentka: wspominam zawsze ciekawe wyk³ady Kiciusia (tak go nazywaliœmy), wyk³ady, na które chodzi³am z wielk¹ chêci¹, wspominam egzamin, który by³ przyjacielsk¹ rozmow¹, dyskusj¹ na temat literatury dwojga zainteresowanych ludzi. Wspominam yczliw¹ postaæ profesora w komisji Olimpiady Jêzyka Angielskiego, zanim zosta³am studentk¹. Tak bêdê go pamiêtaæ i myœlê, e moje kole anki i koledzy z IFA i nasi studenci podziel¹ ze mn¹ to wspomnienie. I jeszcze jedno: dopóki bêdziemy czytaæ ksi¹ ki, profesor Andrzej Kopcewicz pozostanie z nami, bo czytanie by³o jego pasj¹ i czytaniem zara a³ swych studentów. O profesorze Kopcewiczu, ksi¹ kach, czytaniu i pisaniu mówi³a profesor Liliana Sikorska: Zainteresowania badawcze prof. Andrzeja Kopcewicza by³y bardzo rozleg³e, by³ on pierwszym anglist¹, który poœwiêci³ siê literaturze amerykañskiej. Jego doktorat na Pedagogiczn¹. W trakcie obrad Senat wyrazi³ zgodê na zmiany w strukturze organizacyjnej: na Wydziale Nauk Spo³ecznych w Instytucie Filozofii utworzona zosta³a Pracownia Badañ nad Filozofi¹ Antyczn¹ i Bizantyjsk¹, na Wydziale Nauk Spo³ecznych w Instytucie Psychologii Zak³ad Psychologii Ogólnej i Historii Myœli Psychologicznej przekszta³cony zosta³ w Zak³ad Psychologii Ogólnej i Psychodiagnostyki oraz na Wydziale Nauk Politycznych i Dziennikarstwa utworzony zosta³ Zak³ad Metodologii Nauk Politycznych. Uroczyste posiedzenie Senatu UAM poœwiêcone wrêczeniu nominacji profesorskich odby³o siê 11 marca w Ma³ej Auli Collegium Minus UAM. Na zakoñczenie uroczystoœci wyk³ad pt. Od asystentury do profesury w II Rzeczypospolitej wyg³osi³ prof. dr hab. Krzysztof Krasowski profesor tytularny. (szerzej str ) Targi Rynek Pracy 2008 odby³y siê w dniach 4 5 marca w D. S. Jowita. By- ³a to ju jedenasta edycja tej imprezy. Targi skierowane by³y zarówno do pracodawców, jak i m³odych ludzi, którzy chc¹ poszerzyæ swoje horyzonty i rozwijaæ kompetencje. W za³o eniach organizatorów to cykliczne przedsiêwziêcie ma umo liwiæ studentom znalezienie interesuj¹cej pracy oraz zapoznanie z ofert¹ praktyk i sta y, które mog¹ odbyæ w trakcie studiów. Organizatorem targów by³o Biuro Karier UAM. Noc Uniwersytetu Œwiêto Nauki i Kultury odby³a siê 6 marca w Kolegium Europejskim w GnieŸnie. W ramach cyklu spotkañ naukowych pt. Prawnicy zapraszaj¹ lekarzy odby³a siê dyskusja nt. Medycyna i prawo a DNA oraz Pokrewieñstwo genetyczne a pokrewieñstwo prawne. Spotkanie skiero- Wspomnienie o profesorze Andrzeju Kopcewiczu Dopóki bêdziemy czytaæ ksi¹ ki, temat funkcji obrazu w strukturze wiersza we wczesnej poezji anglo-amerykañskiej oraz rozprawa habilitacyjna na temat poezji amerykañskiego po³udnia zapocz¹tkowa- ³y na powa nie rozwój badañ nad literatur¹ amerykañsk¹ w Polsce. Napisa³ on tak e z Mart¹ Sienick¹ jedn¹ z najwa niejszych europejskich historii literatury amerykañskiej Historiê literatury Stanów Zjednoczonych wydan¹ przez PWN w 1982 r. (wiek XX) i 1983 r. (wiek XVII do XIX). Ksi¹ ki te do dzisiaj pozostaj¹ wa nym podrêcznikiem akademickim. Historia literatury amerykañskiej w zarysie zak³ada³a pewien porz¹dek opisywania rozwoju literatury. Epoki literackie i poszczególni autorzy przedstawieni zostali w kontekœcie wydarzeñ historycznych, ale tylko te procesy historyczne by³y brane pod uwagê, które w zasadniczy sposób wp³ynê³y na twórczoœæ danych autorów. Zainteresowanie i fascynacja najnowsz¹ literatur¹ amerykañsk¹ zaowocowa³a wprowadzeniem na polskie uczelnie zajêæ z literatury amerykañskiej postmodernistów amerykañskich, takich jak Thomas Pynchon, Donald Barthelme, Robert Coover czy Raymond Federman. To Prof. Kopcewicz na pocz¹tku lat 90. odkry³ Paula Austera, amerykañskiego pisarza, który po doœæ d³ugim okresie literackiej stagnacji w USA odœwie y³ postmodernizm w powieœci, ale te w filmie. Wyraz tych zainteresowañ zawarty zosta³ w artykule pt Paul Auster`s masquerades in»city of Glass«(1995). W ostatnich latach Prof. Kopcewicz powróci³ do literatury angielskiej i z ogromnym zainteresowaniem czyta³ zarówno rzeczy starsze, jak i te nowsze, ale te te z obsza-

5 wane by³o do studentów: Wydzia³u Prawa i Administracji UAM, Uniwersytetu Medycznego oraz lekarzy sta ystów. Organizatorem sesji by³o Ko³o Naukowe Prawa Medycznego LEGE ARTIS. Z cyklu Chemia w wielu wymiarach wyk³ad pt. Ftalocjaniny cz¹steczki XXI wieku wyg³osi dr hab. W³odzimierz Ga³êziowski. Pocz¹tek 2 kwietnia o godz w Auli Collegium Chemicum (ul. Grunwaldzka 6). Wyk³ad pt. Fizyka Kolorów wyg³osi, w ramach cyklu Wyk³adów Otwartych na Wydziale Fizyki, prof. dr hab. Ryszard Naskrêcki. Pocz¹tek 16 kwietnia o godz W abstrakcie do wyk³adu czytamy: Œwiat³o nie ma barwy! Barwa nie jest tak e w³aœciwoœci¹ przedmiotów, jak ich kszta³t czy masa. Identyfikowanie barwy, jej ocena wymaga uwzglêdnienia trzech elementów: Ÿród³a œwiat³a jako miejsca tworzenia promieniowania, w³aœciwoœci oka jako detektora oraz mózgu jako miejsca powstania wra enia. Psychofizjologiczna zdolnoœæ identyfikowania barw jest oparta na odró - nianiu trzech atrybutów barwy: odcienia, nasycenia i jasnoœci. Fotofizyka procesu widzenia wymaga przede wszystkim zrozumienia procesów zachodz¹cych w komórkach receptorowych oka. Na tej podstawie formu³owane mog¹ byæ teorie widzenia barw. Obiektywny opis barwy wymaga jednak zdefiniowania odpowiednich miar a w konsekwencji wzorców barw. Konstruowane na tej podstawie modele pozwalaj¹ opisaæ przestrzenie barw, w ró nym stopniu zbli one do ludzkiego odczuwania barwy. Konferencja naukowa Na skrzyd³ach poezji biblijno-religijnej. W 25. rocznicê przejœcia Kazimiery I³³akowiczówny do wiecznoœci odbêdzie siê 19 kwietnia w godz. od do w Auli Wydzia³u Teologicznego UAM w Poznaniu, ul. Wie owa 2/4 (budynek A). Organizatorem konferencji jest Stowarzyszenie imienia Romana Brandstaettera. Profesor pozostanie z nami rów literatury popularnej. W 1993 roku opublikowa³ artyku³ On the Interaction between high and low literary forms (o interakcji form literatury wysokiej i niskiej), w którym pokazywa³, w jaki sposób we wspó³czesnej literaturze amerykañskiej (g³ównie na przyk³adzie Donalda Barthelme) literatura popularna korzysta z tradycji tzw. literatury wysokiej, a wysoka demokratyzuje siê poprzez absorbcjê popularnych trendów. Zainteresowanie tzw. literatur¹ popularn¹ wynika³o u prof. Kopcewicza z wiary, i bardzo czêsto te pomniejsze teksty literackie maj¹ do zaofiarowania du o wiêcej na temat epoki czy gatunków literackich ni dzie³a tzw. kanoniczne. Przedmiotem naszych niekoñcz¹cych siê dyskusji by³a w³aœnie osiemnasto i dziewiêtnastowieczna literatura angielska oraz autorzy uprzednio uznawani za pomniejszych. Tylko na jego wyk³adach monograficznych mo na by³o dowiedzieæ siê o pierwszym erotycznym dziele angielskim pt. Fanny Hill, napisanym przez osiemnastowiecznego pisarza Johna Clelanda, w tym samym cyklu wyk³adów omawia³ najtrudniejszy i najbardziej skomplikowany oraz wielojêzyczny utwór Jamesa Joyce`a Finnegans Wake. Zawsze fascynowa³a go literatura irlandzka, czêsto powtarza³, e twórczoœæ Joyce`a, Flanna O`Briena czy Samuela Becketta nale y do œwiatowego dziedzictwa kultury, docenianego ze wzglêdu na sw¹ jêzykow¹ przynale - noœæ, lecz niedocenian¹ pod wzglêdem irlandzkoœci. Tote kiedy Zak³ad Literatury Angielskiej zacz¹³ organizowaæ festiwale literatury irlandzkiej, prof. Kopcewicz bra³ w nich czynny udzia³, spotykaj¹c siê i dyskutuj¹c z zaproszonymi poetami i pisarzami. Miêdzynarodowa konferencja 6th International Symposium on Group Five Elements organizowana przez miêdzynarodowy komitet, w którego sk³ad wchodz¹ pracownicy Wydzia³u Chemii UAM, odbêdzie siê w dniach 7 10 maja w Poznaniu. Miêdzynarodowe sympozja, znane jako G5 (Group Five), maj¹ wieloletni¹ tradycjê, zapocz¹tkowan¹ pierwsz¹ konferencj¹, która odby³a siê na Hawajach w 1989 r. z inicjatywy prof. I. Wachsa (z USA). Pocz¹wszy od 1993 roku ww. sympozja odbywaj¹ siê cyklicznie co 3 lata. Zorganizowanie szóstej konferencji tej serii powierzono grupie badawczej prof. Marii Zió³ek z Wydzia³u Chemii UAM. Szczególnie wa ny jest fakt, i sympozja te skupiaj¹ nie tylko naukowców, ale te przedstawicieli przemys³u, bowiem problematyka tych spotkañ ma bezpoœrednie prze³o enie na zastosowania praktyczne. Kataliza, która jest g³ównym tematem konferencji, stanowi najwiêksz¹ czêœæ wszelkich procesów chemicznych w przemyœle. Sympozjum jest okazj¹ do wymiany pogl¹dów w najwa niejszych kwestiach dotycz¹cych nowych uk³adów katalitycznych i nowych technik ich badañ. Stanowi te okazjê do nawi¹zania kontaktów w celu opracowania wspólnych miêdzynarodowych projektów badawczych w problemach najbardziej pal¹cych do rozwi¹zania, takich jak np. w zakresie ochrony œrodowiska paliwa wodorowe czy biopaliwa. Prof. Kopcewicz by³ jednym z pierwszych uczonych polskich zainteresowanych wspó³czesnymi teoriami literatury. To on propagowa³ teorie poststrukturalistyczne Michela Foucaulta, Rolanda Barthesa oraz opracowania amerykañskiego teoretyka Jonathana Cullera, to on zgadza³ siê na stosowanie w pracach magisterskich idei Jacquesa Derridy i analizowa³ amerykañskich pragmatystów oraz amerykañsk¹ szko³ê teorii tzw. Reader`s Response Criticism (Krytyka odpowiedzi czytelnika) zapocz¹tkowan¹ przez Stanleya Fisha. To z zainteresowañ teori¹ literatury wynika³y jego badania nad pojêciem intertekstualnoœci, które to pojêcie wprowadzi³ na polskie uniwersytety i którym zajmowa³ siê w swoich pracach na temat Finnegans Wake Joyce`a oraz The Dead Father Donalda Barthelme (artyku³y z 1992 oraz 1993 roku) a tak e w swoich ostatnich dwóch pracach na temat Finnegans Wake oraz At swim-two-birds Flanna O`Briena (artyku³y z lat 2001 oraz 2005). W opactwie Fontervault we Francji le y królowa Eleonora Akwitañska, która zmar³a w 1204 roku. Na kamiennej pokrywie grobu jest rzeÿba przedstawiaj¹ca królow¹ le ¹c¹ na plecach i czytaj¹c¹ ksi¹ kê. Pamiêtam Andrzeja, który siedzia³ w swoim gabinecie na uczelni lekko pochylony i skrzywiony z ksi¹ k¹ w jednej rêce i papierosem w drugiej, powoli s¹cz¹c, czêsto zimn¹, ale zawsze mocn¹ herbatê. Literaci bardzo czêsto cierpi¹ na chorobê zwan¹ niedosytem druku, czytamy zawsze i wszêdzie, wiec tak, jak Eleonora Akwitañska, mo emy sobie tylko yczyæ czytania przez wiecznoœæ. wydarzenia 5

6 wydarzenia 6 Kolejny trzynasty raz najciekawsze i najbardziej wartoœciowe ksi¹ ki naukowe i popularnonaukowe, wydane w minionym roku przez oficyny poznañskie, prezentowa³y siê w ramach tradycyjnego przegl¹du. Tegoroczny pokaz, podobnie jak i poprzednie, odbywa³ siê pod honorowym patronatem Przewodnicz¹cego Kolegium Rektorów Szkó³ Wy szych Miasta Poznania, prof. Stanis³awa Lorenca. Poznañ stolic¹ ksi¹ ki naukowej Koniec budowy CEG Tegoroczna prezentacja podkreœli³ dr Artur Jazdon, dyrektor Biblioteki Uniwersyteckiej, gdzie przegl¹dy siê odbywaj¹, to 419 tomów, trzydziestu wystawców. Takie bogactwo dorobku edytorskiego potwierdza po raz kolejny nie tylko rangê Poznania jako czo³owego oœrodka wydawniczego w Polsce, ale tak e miasta znacz¹cego na naukowej mapie Polski. len Wczwartek 6 marca 2008 r. odby³o siê uroczyste otwarcie sali gimnastycznej oraz domu studenckiego Kolegium Europejskiego UAM w GnieŸnie. Budowa ca³ego kampusu po wmurowaniu aktu erekcyjnego w 2000 r. rozpoczê³a siê 8 kwietnia 2002 r. Obecnie na terenie przy ulicy Kostrzewskiego znajduje siê budynek dydaktyczny, akademik wraz z nowo otwartym drugim skrzyd³em, sto³ówka, amfiteatr, sala gimnastyczna, otwarte boisko sportowe i dope³niaj¹ca ca³oœci ma³a architektura. ¹czny koszt budowy wyniós³ 38,9 mln z³otych. Rektor UAM Profesor Stanis³aw Lorenc przywita³ licznie zgromadzonych goœci i dokona³ podsumowania zakoñczonych prac przy realizacji budowy kampusu CEG. Nastêpnie g³os zabrali przedstawiciele w³adz miasta i powiatu gnieÿnieñskiego oraz przedstawiciel generalnego wykonawcy II etapu budowy firmy REBUD. Po przemówieniach nast¹pi³o uroczyste przeciêcie wstêgi. W nowo otwartej sali gimnastycznej goœcie podziwiaæ mogli pokaz sekcji aerobiku sportowego pod kierownictwem mgr Gra yny Dawidowskiej oraz wystêp mgr Karoliny Perz, Mistrzyni Polski w fitnesie sportowym. Po prezentacjach goœcie udali siê do budynku nowego akademika. Na zakoñczenie zgromadzeni goœcie obejrzeli pokazowy mecz pi³ki siatkowej dru yny AZS UAM Poznañ. Marta Dzionek ycie Uniwersyteckie w towarzystwie National Geographic Redakcja miesiêcznika ycie Uniwersyteckie na pocz¹tku roku 2008 zosta³a cz³onkiem Towarzystwa National Geographic. Dziêki pieni¹dzom z prenumeraty magazynu bierzemy czynny udzia³ w finansowaniu poszukiwañ i badañ, które wzbogac¹ nasz¹ wiedzê o œwiecie. Towarzystwo National Geographic powsta³o 111 lat temu, 13 stycznia 1888 r. W tym w³aœnie dniu trzydziestu trzech naukowców i podró ników zebra³o siê w Cosmos Club w Waszyngtonie, by powo³aæ organizacjê, której zadaniem mia³o byæ rozwijanie i upowszechnianie wiedzy geograficznej. Towarzystwo National Geographic do dziœ kontynuuje ideê swoich za³o ycieli, finansuj¹c badania i ekspedycje naukowe, funduj¹c stypendia i programy edukacyjne. Marta Dzionek FOT. MACIEJ MÊCZYÑSKI FOT. MACIEJ MÊCZYÑSKI

7 Uniwersytet przychodzi do domu? FOT. MACIEJ MÊCZYÑSKI z prof. dr hab. S³awomir¹ Wronkowsk¹-Jaœkiewicz, prorektorem UAM rozmawia Jolanta Lenartowicz Takiego audytorium dla uniwersyteckich wyk³adów chyba jeszcze nie by³o. Przecie najwiêksza aula nie pomieœci tych wszystkich poznaniaków, którzy w swoim domu w³¹czyæ mog¹ telewizor i staæ siê s³uchaczami akademickiego wyk³adu? Tak naprawdê nie wiemy, jak liczne bêdzie grono naszych s³uchaczy. Ba, podejmuj¹c siê zorganizowania cyklu wyk³adów akademickich pod has³em Arcydzie³a, arcymyœli, nadawanych poprzez telewizjê WTK (a to w³aœnie rozpoczêliœmy emisj¹ wyk³adu prof. Lecha Trzeciakowskiego), uœwiadamiamy sobie, e tych niewiadomych bêdzie znacznie wiêcej. Nie wiemy przecie, kto zasi¹dzie przed telewizorem; musimy siê zatem liczyæ z tym, e wyk³ady proponowane przez nas, a prezentuj¹ce dorobek i wyniki najciekawszych badañ naszego Uniwersytetu, musz¹ byæ zrozumia³e tak e dla tych s³uchaczy, którzy mo e po raz pierwszy zetkn¹ siê z t¹ podstawow¹ form¹ akademickiej edukacji. Wierzê, e nasi uczeni potrafi¹ o sprawach z³o onych, skomplikowanych powiedzieæ jasno, zrozumiale i ciekawie. Skoro trudno precyzyjnie okreœliæ odbiorcê, spróbujmy chocia naszkicowaæ przybli ony jego wizerunek... Jak s¹dzimy, byæ to mo e kilka grup s³uchaczy. Po pierwsze studenci ró nych szkó³ wy szych, dalej licealiœci, którzy byæ mo e szukaj¹ dla siebie akademickiej œcie ki kszta³cenia. Zainteresowani te mog¹, tak s¹dzimy, byæ absolwenci, choæby dlatego, e chêtnie przypomn¹ sobie w³asne studia i mo e zechc¹ przywo³aæ przed ekran domowego telewizora swoich bliskich, dzieci, eby pokazaæ - oto mój wyk³adowca, by³em jego s³uchaczem. Liczymy te na osoby dojrza³e, tak e na seniorów, którym teraz wystarcza czasu, aby rozwijaæ swoje zainteresowania. Mo e bêd¹ i tacy s³uchacze, którym wyk³ady we w³asnym domu pomog¹ zrozumieæ, czym naprawdê na tym Uniwersytecie siê zajmuj¹? W³aœnie tak. Chcemy wielkopolsk¹ spo³ecznoœæ zaprosiæ do naszego - tej spo³ecznoœci Uniwersytetu. Bêdziemy przy okazji wyk³adów pokazywaæ z bliska uczelniê i to, co siê na niej dzieje, pobudzaæ ciekawoœæ. Kto przede wszystkim bêdzie telewyk³adowc¹? Zaproponowaliœmy udzia³ wszystkim wydzia³om. Ka dy ma mo liwoœæ wybrania i przedstawienia wyników badañ najciekawszych i najbardziej nadaj¹cych siê do telewizyjnego zaprezentowania. Po pierwszym inauguracyjnym wyk³adzie poœwiêconym walce o Uniwersytet w Poznaniu i jego historii, nast¹pi¹ wyk³ady o poezji Zbigniewa Herberta (21 marca, godz ), o patronie Uniwersytetu - Adamie Mickiewiczu czy wyk³ady z historii prawa. Bêd¹ te, oczywiœcie, wyk³ady z nauk przyrodniczych, œcis³ych. To ma byæ panorama badañ, którymi nasz Uniwersytet siê zajmuje. Zaproszenie naukowców do udzia³u w telewyk³adach wywo³a³o szeroki oddÿwiêk? Pamiêtaæ trzeba, e wyk³ad do kamery to du e wyzwanie dla nas przyzwyczajonych do tego, e widzimy przed sob¹ konkretnych s³uchaczy, ich reakcje. Na bie ¹co mo emy wtedy obserwowaæ poziom ich zainteresowania, dostosowaæ do niego rytm i sposób prowadzenia wyk³adu. W wyk³adzie telewizyjnym jesteœmy tego pozbawieni. Dlatego inicjatywê przyjêto i entuzjastycznie, i powœci¹gliwie. Na wiele osób kamera dzia³a onieœmielaj¹co. Jest to naprawdê eksperyment, ale... z pewnoœci¹ wart podjêcia. Jako wspólnota akademicka Uniwersytetu chcielibyœmy odpowiadaæ na edukacyjne potrzeby mieszkañców Poznania i Wielkopolski, ufaj¹c, e rozum ustrzec nas mo e przed populizmem, demagogi¹, manipulacj¹. Mam te nadziejê, e z czasem swoje osi¹gniêcia zechc¹ przedstawiæ m³odzi badacze naszej uczelni. Jak czêsto Uniwersytet goœciæ bêdzie w domach poznaniaków? Przewidujemy, e raz na dwa tygodnie, przy czym ka dy wyk³ad emitowany bêdzie w trzech terminach. Dziêkujê za rozmowê tele-wyk³ady 7

8 40 P oznañskie œrodowisko historyków wychowania zaczê³o siê kszta³towaæ dziêki uczonym zwi¹zanym z Poznañskim Towarzystwem Przyjació³ Nauk, ale od pocz¹tku istnienia Uniwersytetu Poznañskiego jest z nim trwale zwi¹zane. Badania historycznooœwiatowe podejmowa³o wielu poznañskich historyków, jednak dopiero utworzenie przed czterdziestu laty Zak³adu Historii Wychowania przy UAM, dzia³aj¹cego obecnie w strukturze Wydzia³u Studiów Edukacyjnych, przyczyni³o siê do intensyfikacji dzia³añ naukowych w tej dziedzinie w oœrodku poznañskim, które obecnie stawiaj¹ tê jednostkê w grupie wyró niaj¹cych siê na akademickiej mapie Polski. Pierwszym kierownikiem Zak³adu Historii Wycho- wspomnienia 8 Wtym roku przypada pi¹ta rocznica œmierci prof. dr. hab. Alojzego Sajkowskiego ( ), polonisty, historyka kultury, literatury i piœmiennictwa epok dawnych, wybitnego badacza baroku, zwi¹zków kultury polskiej z francusk¹, hiszpañsk¹ a szczególnie w³osk¹, który przyczyni³ siê do reaktywowania na naszym Uniwersytecie italianistyki. Uczeñ prof. Romana Pollaka, popularny wyk³adowca, stawa³ siê z up³ywem czasu dla kolejnych pokoleñ studentów legend¹ polonistyki powojennej w Poznaniu. W pi¹tek 29 lutego 2008 r. w Sali Posiedzeñ PTPN odby³o siê spotkanie poœwiêcone pamiêci Profesora. W czêœci naukowej, któr¹ mo na by zatytu³owaæ M³odzi badacze na œladach i szlakach Profesora Sajkowskiego, wobec zaproszonej rodziny i licznie zgromadzonych goœci z IFP, IFR, IH UAM, przedstawicieli bibliotek i muzeów Poznania, uczniów i by³ych studentów Profesora, wyst¹pili: dr hab. Grzegorz Raubo z IFP UAM z referatem pt. Ars dissimulandi albo o sztuce maskowania siê wielkich statystów, filozofów i uczonych w epoce baroku, dr Ewa Krawiecka z IFP UAM z relacj¹ pt. Droga do Compostelli dziœ, stanowi¹c¹ przed³u enie Profesorskiego rekonesansu staropolskiej trasy pielgrzymiej, i z prezentacj¹ zwi¹zanego ze szlakiem wêdrówek do œw. Jakuba Kodeksu Kalikstyñskiego, nad którego t³umaczeniem pracuje mgr Monika K. Kuœnierek z CEG. Ostatnie wyst¹pienie, dr Joanny Dimke Kamoli z IFR UAM, nawi¹zywa³o do prac Profesora nad staropolsk¹ epistolografi¹ mi³osn¹ i nosi³o tytu³ Ariosto, Tasso i nad o enkiem deliberacje. Po przerwie, podczas której mo na by³o obejrzeæ wystawkê przypominaj¹c¹ Profesora poprzez Jego ksi¹ ki, nadbitki prac, fotografie i autografy, wspomnienie o Profesorze Sajkowskim przedstawi³ dziekan Wydzia³u Filologii Polskiej 40 lat minê³o... wania by³ profesor Stanis³aw Michalski ( ). Jego zainteresowania badawcze dotyczy³y kwestii metodologii i dydaktyki historii wychowania, dziejów polskiego szkolnictwa w XX wieku, dziejów oœwiaty na wsi, dziejów ruchu nauczycielskiego, dzia³alnoœci oœwiatowej i myœli pedagogicznej wielu wybitnych postaci, m.in. A. Szycówny, S. Sempo³owskiej, H. Radliñskiej, A. Kamiñskiego, S. Karpowicza. Od 1991 r. kierownikiem Zak³adu by³ Jan Hellwig ( ). Jego prace badawcze koncentrowa³y siê wokó³ dziejów wychowania XIX i XX wieku, szczególnie dziejów kszta³cenia nauczycieli i zawodowego ruchu nauczycielskiego, dziejów oœwiaty pozaszkolnej i szkolnictwa (zw³aszcza z obszaru Wielkopolski), metodologii historii wychowania i dziejów historiografii edukacyjnej oraz dydaktyki historii wychowania. Od roku 2001 kierownikiem Zak³adu jest prof. Wies³aw Jamro ek, zajmuj¹cy siê metodologi¹, teori¹ i dydaktyk¹ historii wychowania, dziejami edukacji kobiet, wychowania w rodzinie, ruchu nauczycielskiego oraz ideologi¹ edukacyjn¹ polskich ruchów spo³ecznych i politycznych w XIX i XX stuleciu a tak e biografistyk¹ historyczno pedagogiczn¹. Oficjalnie Zak³ad rozpocz¹³ swoj¹ dzia³alnoœæ 1 wrzeœnia 1967 r. Funkcjonowa³ pocz¹tkowo w ramach Katedry Pedagogiki, od 1969 r. Instytutu Pedagogiki, a ju pod kierownictwem J. Hellwiga, od 1993 Wydzia³u Studiów Edukacyjnych. Pierwszymi pracownikami Zak³adu byli: Stanis³aw Miochalski, Jan Hellwig, Ewa Kijas. W kolejnych latach sk³ad Zak³adu powiêksza³ siê o nowe osoby, m.in. Krzysztofa i ucjê Kabziñskich, W. Jamro ka, Dorotê o³¹dÿ-strzelczyk, Zbyszko Melosika, Piotra Grzelaka, Katarzynê Majewicz. W latach dziewiêædziesi¹tych minionego stulecia kadrê Zak³adu zasilili najpierw Waldemar Bojarski i Justyna Gulczyñska a póÿniej Edyta G³owacka Sobiech, Krzysztof Ratajczak, Agnieszka Gromkowska Melosik i Katarzyna Kabaciñska. W chwili obecnej Zak³ad liczy dwóch profesorów (W. Jamro ek, D. o³¹dÿ-strzelczyk), czterech adiunktów (E. G³owacka-Sobiech, J. Gulczyñska, K. Kabaciñska, K. Ratajczak) oraz piêcioro doktorantów (Sylwia Hubicka, Kamilla ozowska Marcinkowska, Robert Jankowiak, Miko³aj Brenk i Micha³ Nowicki). Prof. dr hab. Dorota o³¹dÿ-strzelczyk pe³ni funkcjê prodziekana Wydzia³u Studiów Edukacyjnych UAM. W roku 2007 uzyska³a stanowisko profesora zwyczajnego UAM. Pracownicy i doktoranci Zak³adu realizuj¹ stosunkowo szeroki wachlarz badañ naukowych, obejmuj¹cych metodologiê, teoriê i dydaktykê historii wychowania, dzieje wychowania i myœli edukacyjnej w Polsce od œredniowiecza po czasy najnowsze. Spoœród szczegó³owych krêgów badawczych podejmowanych w Zak³adzie wymieniæ mo na dzieje edukacji kobiet, dzieje zawodowego ruchu nauczycielskiego, ideologiê edukacyjn¹ polskich ruchów spo³ecznych i politycznych, dzieje wychowania w rodzinie, opieki spo³ecznej, dzieje skautingu i harcerstwa a tak e biografistykê i badania regionalne. Tylko w ostatnich latach dzia³alnoœæ naukowa zaowocowa³a wydaniem szeregu ksi¹ ek, opracowañ zbiorowych i licznych prac drobniejszych. Zak³ad jest tak e wydawc¹ Biuletynu Historii Wychowania (red. naczelny W. Jamro ek, z ca red. naczelnego D. o³¹dÿ-strzelczyk, sekre- Pamiêci Profesora Alojzego Sajkowskiego i Klasycznej oraz nastêpca Profesora na stanowisku kierownika Zak³adu Literatury Staropolskiej i Oœwiecenia, prof. dr hab. Józef Tomasz Pokrzywniak. Na zakoñczenie spotkania przedstawiono now¹ pozycjê ksi¹ kow¹: 16. tom z serii Klasycy Nauki Poznañskiej : Alojzy Sajkowski Sarmackie tradycje i europejskie horyzonty, przygotowany specjalnie na tê rocznicow¹ okazjê. Seriê zaprezentowa³a jej redaktor, prof. dr hab. Alicja Pihan-Kijasowa z IFP UAM, wpisuj¹c tym samym symbolicznie Alojzego Sajkowskiego do panteonu poznañskich uczonych. Ksi¹ kê rekomendowa- ³a³a autorka wstêpu i doboru przedrukowanych w tomiku prac Profesora, dr Barbara Judkowiak z IFP UAM. Uniwersyteckie œrodowisko polonistyczne wyra a wdziêcznoœæ wspó³organizatorom z Poznañskiego Towarzystwa Przyjació³ Nauk za wspó³pracê i goœcinê. dr Barbara Judkowiak

9 Zak³adowi Historii Wychowania tarz redakcji K. Ratajczak), od 2002 r. oficjalnego organu Towarzystwa Historii Edukacji. Pracownicy Zak³adu wspó³pracuj¹ z wieloma instytucjami, organizacjami i towarzystwami, m.in. z: Poznañskim Towarzystwem Przyjació³ Nauk, Polskim Towarzystwem Pedagogicznym, Towarzystwem Historii Edukacji. Od stycznia 2008 roku prezesem THE jest prof. W. Jamro ek. Pracownicy Zak³adu dzia³aj¹ ponadto w Kresowym Towarzystwie Turystyczno-Krajoznawczym, Towarzystwie Mi³oœników Lwowa i Kresów Po³udniowo-Wschodnich, w Stowarzyszeniu Mi³oœników L¹du i Ziemi Nadwarciañskiej. Przy Zak³adzie funkcjonuje równie Studenckie Ko- ³o Naukowe Historii Kultury i Edukacji, którego opiekunem naukowym jest dr K. Ratajczak. Dzia³alnoœæ Ko- ³a zwi¹zana jest z uczestnictwem studentów w yciu naukowym uczelni (spotkania naukowe, udzia³ w badaniach realizowanych w Zak³adzie) oraz z udzia³em w ogólnopolskich konferencjach naukowych (wraz z prezentacj¹ referatów). Obecni pracownicy i doktoranci Zak³adu oraz liczni wspó³pracownicy spotykaj¹ siê na licznych konferencjach, sympozjach naukowych, czego owocem s¹ zró nicowane tematycznie publikacje. Okazj¹ do œwiêtowania czterdziestolecia Zak³adu i zarazem promocji jubileuszowej publikacji pt. Ad novum fructum. Z okazji jubileuszu poznañskich historyków wychowania (pod red. Wies³awa Jamro ka, Krzysztofa Ratajczaka i Doroty o³¹dÿ Strzelczyk) by³a miêdzynarodowa konferencja naukowa, która odby³a siê w dniach wrzeœnia 2007 roku w Domu Pracy Twórczej UAM w Ci¹ eniu. Wspomniana powy ej ksi¹ ka jubileuszowa jest zbiorem publikacji uczonych i badaczy zwi¹zanych z Zak³adem na ró nych etapach jego funkcjonowania profesora Zbyszko Melosika, ucji i Krzysztofa Kabziñskich oraz obecnych profesorów, adiunktów i doktorantów Zak³adu. Prezentuje ona ró norodne obszary badawcze podejmowane przez autorów. Zak³ad Historii Wychowania jest wspó³organizatorem cyklicznych i ciesz¹cych siê coraz wiêkszym zainteresowaniem konferencji, gromadz¹cych uczonych polskich i zagranicznych, a których celem jest poznanie pozycji spo³ecznej i wychowawczej roli rodziny i jej cz³onków na przestrzeni wieków od œredniowiecza do wspó³czesnoœci. Tematami dotychczasowych spotkañ by³y kobiety (1997 Rola i miejsce kobiet w edukacji i kulturze polskiej ) i dzieci (druga konferencja z tego cyklu Dziecko w rodzinie i spo³eczeñstwie odby³a siê w 2002 r.). W 2007 roku Zak³ad zorganizowa³ wspomnian¹ ju konferencjê na temat pozycji mê czyzny w rodzinie i spo³eczeñstwie. Uzupe³nieniem wymienionych konferencji by³y równie spotkania naukowe: w 1999 r. Dzia³alnoœæ kobiet na ziemiach polskich na polu oœwiaty i nauki oraz w 2004 r. Powi¹zania rodzinne wœród twórców polskiej teorii i praktyki edukacyjnej. Ubieg³oroczne sympozjum w Ci¹ eniu pod has³em Mê czyzna w rodzinie i spo³eczeñstwie ewolucja ról w kulturze polskiej i europejskiej od œredniowiecza do koñca XX wieku zgromadzi³o blisko osiemdziesiêciu badaczy reprezentuj¹cych ró ne oœrodki akademickie w Polsce i grono naukowców z Czech, Ukrainy, S³owacji i S³owenii. Wœród uczestników konferencji znaleÿli siê tak znakomici historycy wychowania, jak profesorowie: Kalina Bartnicka, Irena Szybiak, Karol Poznañski, Lech Mokrzecki oraz wielu innych o uznanej ju pozycji naukowej historyków, pedagogów, socjologów. Cieszy³ równie liczny udzia³ m³odych doktorantów, maj¹cych okazjê do naukowego debiutu referatem wyg³oszonym na wa nej, miêdzynarodowej konferencji naukowej. Celem jej by³o nie tylko ukazanie zmieniaj¹cych siê na przestrzeni wieków ról mê czyzny w rodzinie i spo- ³eczeñstwie, ale tak e próba wskazania przyczyn (uwarunkowañ) œwiatopogl¹dowych, filozoficznych, spo³ecznych i politycznych owych zmian. Krzysztof Ratajczak Katarzyna Kabaciñska wspomnienia Prof. Stefan Paszyc, chemik, otrzyma³ wyró nienie Amerykañskiego Instytutu Kultury Polskiej w Miami. Wyró nienie to wrêczono na balu pod patronatem prezydentów USA i Polski, balu bardzo eleganckim i amerykañskim w stylu, na który laureat jak ze œmiechem wyznaje musia³ wypo yczyæ smoking. Fundacjê Instytutu za³o y³a urodzona w Wielkopolsce Blanka Rosenstil z domu Doniak. Fundacja zajmuje siê promocj¹ polskoœci a g³ównie udzielaniem stypendiów amerykañskiej m³odzie y polskiego pochodzenia. Wydaje tak e przeznaczony dla polonusów rocznik Good News. Blanka Rosenstil, odznaczona Krzy em Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, jest arliw¹ patriotk¹ i mnóstwo energii wk³ada we wszelkie sposoby promowania Polski m.in. dziêki jej staraniom w Miami pokazano w tym roku w lutym po raz pierwszy Poznañska chemia w Miami Osoby maj¹ce polskie korzenie i zas³u one w dzia³aniach na tym polu otrzymuj¹ wyró nienia i medale w USA film Andrzeja Wajdy Katyñ. Prezeska Fundacji co roku og³asza równie temat corocznych nagród. By³a ju tematem Solidarnoœæ, by³ film polski, byli s³ynni Polacy w Anglii, byli pierwsi Polacy w USA w tym roku tematem by³y b³yskotliwe umys³y, a wiêc medale i wyró nienia trafi³y do naukowców. Prof. Paszyc otrzyma³ wyró nienie za prace z dziedziny fotochemii i wspó³pracê z uniwersytetami w Miami. Wyró nienia otrzymali tak e prof. Marian Pospieszalski, pracuj¹cy w laboratoriach NASA, syn zas³u onego dla Wielkopolski prof. Karola Pospieszalskiego za prace z dziedziny astronomii; Elonka Dunin, która jest wybitnym kryptografem oraz Stefania Kwolek za wynalazki z dziedziny chemii a zw³aszcza tworzywo do kamizelek kuloodpornych. Z³ote medale Instytutu otrzymali prof. Hilary Koprowski, wirusolog, wynalazca szczepionek, Andrew Schally, wilnianin z pochodzenia, laureat Nagrody Nobla z dziedziny medycyny oraz Scott Parazynski, z wykszta³cenia medyk, z zawodu astronauta. Specjalne wyró nienie otrzyma³ o. Ian Boyd, który nie ma adnych polskich korzeni, ale jest znawc¹ i mi³oœnikiem historii i literatury polskiej. MAJ 9

10 nominacje W profesorskim gronie Na wniosek w³aœciwej Rady Wydzia³u i po wyra eniu opinii przez Wysoki Senat nastêpuj¹ce osoby uzyska³y nominacjê na stanowisko profesora zwyczajnego: 1. Prof. dr hab. Janina Borysiak Ogród Botaniczny UAM 2. Prof. dr hab. Halina Cha³aciñska-Wiertelak Wydz. Neofilologii 3. Prof. dr hab. Janusz A. Choiñski Wydz. Nauk Geogr. i Geol. 4. Prof. dr hab. Marian Kêpiñski Wydz. Prawa i Admin. 5. Prof. dr hab. Anna Lege yñska Wydz. Fil. Pol. i Klas. 6. Prof. dr hab. Andrzej Muszyñski Wydz. Nauk Geogr. i Geol. 7. Prof. dr hab. Eugenia Potulicka Wydz. Studiów Edukac. 8. Prof. dr hab. Ryszard K. Przybylski Wydz. Fil. Pol. i Klas. 9. Prof. Ewa Poradowska Werszler Wydz. Ped. Artystyczny 10. Prof. dr hab. Ewa Solarczyk Ambrozik Wydz. Studiów Edukac. 11. Prof. dr hab. Zygmunt Vetulani Wydz. Mat. i Inf. 12. Prof. dr hab. Aleksander Zandecki Wydz. Studiów Edukac. 13. Prof. dr hab. Dorota o³¹dÿ Strzelczyk Wydz. Studiów Edukac. Podczas uroczystego Senatu grupa nauczycieli akademickich UAM odebra³a z r¹k w³adz uczelni profesorskie nominacje. To bardzo mi³y i bardzo wa ny dla naszego Uniwersytetu dzieñ powiedzia³ prof. Stanis³aw Lorenc. Przyjmowanie do grona profesorów nowych osób to dla uczelni œwiêto. A gdy s¹ oni pe³ni zapa³u, coraz m³odsi tym bardziej. Jestem spokojny o przysz³oœæ Uniwersytetu, gdy patrzê na was powiedzia³, gratuluj¹c nominacji. W zwi¹zku z uzyskaniem tytu³u naukowego profesora mianowanie Rektora na stanowisko profesora nadzwyczajnego na czas nieokreœlony uzyskali: 1. Prof. dr hab. Arleta Adamska Sa³aciak Wydz. Neofilologii 2. Prof. dr hab. Mieczys³aw Balowski Wydz. Fil. Pol. i Klas. 3. Prof. dr hab. Grzegorz Banaszak Wydz. Mat. i Inf. 4. Prof. dr hab. Zbigniew Blok Wydz. Nauk Spo³. 5. Prof. dr hab. El bieta Hornowska Wydz. Nauk Spo³. 6. Prof. dr hab. Henryk Jankowski Wydz. Neofilologii 7. Prof. dr hab. Bernard Juskowiak Wydz. Chemii 8. Prof. dr hab. Maria Kaczmarek Wydz. Biologii 9. Prof. dr hab. Wojciech K. Kaniewski Wydz. Biologii 10. Prof. dr hab. Adam Kaznowski Wydz. Biologii 11. Prof. dr hab. Krzysztof Krasowski Wydz. Prawa i Admin. 12. Prof. dr hab. Jerzy Lis Wydz. Neofilologii 13. Prof. dr hab. Marek aniecki Wydz. Chemii 14. Prof. dr hab. Piotr Tryjanowski Wydz. Biologii 15. Prof. dr hab. Zbigniew Tylczyñski Wydz. Fizyki 16. Prof. dr hab. Aleksander Winiecki Wydz. Biologii 10

11 FOT. (X2) MACIEJ MÊCZYÑSKI Na wniosek w³aœciwej Rady Wydzia³u i po pozytywnym zaopiniowaniu tego wniosku przez Wysoki Senat na stanowisko profesora na czas nieokreœlony nominacjê Rektora uzyskali: 1. Prof. dr hab. Jerzy B³oszyk Wydz. Biologii 2. Prof. dr hab. Ryszard Go³dyn Wydz. Biologii 3. Prof. dr hab. Bogumi³a Kaniewska Wydz. Fil. Pol. i Klas. 4. Prof. dr hab. Hanna Marta Karasiñska Wydz. Fil. Pol. i Klas. 5. Prof. dr hab. Krzysztof Knoppek Wydz. Prawa i Admin. 6. Ks. prof. dr hab. Mieczys³aw Miko³ajczak Wydz. Teologiczny 7. Ks. prof. dr hab. Piotr Nawrot Wydz. Teologiczny 8. Prof. dr hab. Krzysztof Pawa³owski Wydz. Mat. i Inf. 9. Prof. dr hab. Anna Preis Wydz. Fizyki 10. Prof. dr hab. Zbigniew Przychodniak Wydz. Fil. Pol. i Klas. 11. Prof. dr hab. Waldemar Ratajczak Wydz. Nauk Geogr. i Geol. 12. Prof. dr hab. Andrzej Sitarski Wydz. Neofilologii 13. Prof. dr hab. Ewa Skwara Wydz. Fil. Pol. i Klas. 14. Prof. dr hab. Lech Urbaniak Wydz. Biologii 15. Prof. dr hab. Kazimierz Œwirydowicz Wydz. Mat. i Inf. Na wniosek w³aœciwej Rady Wydzia³u na stanowisko profesora nadzwyczajnego na okres 6 lat nominacjê Rektora uzyskali: 1. Dr hab. Piotr Barczyñski Wydz. Chemii 2. Dr hab. Alicja Budnik Wydz. Biologii 3. Dr hab. Jolanta Bry³a Wydz. Nauk Spo³. 4. Dr hab. Andrzej Brzeg Wydz. Biologii 5. Dr hab. Lech Celewicz Wydz. Chemii 6. Dr hab. Maria Chrzanowska Wydz. Chemii 7. Dr hab. Jacek Fabiszak Wydz. Neofilologii 8. Dr hab. Stefan Frydrychowicz Wydz. Nauk Spo³. 9. Dr hab. Stanis³aw Jakóbczyk Kolegium GnieŸnieñskie 10. Dr hab. Jaros³aw Jarzewicz Wydz. Historyczny 11. Dr hab. Piotr Juszkiewicz Wydz. Historyczny 12. Dr hab. Leszek Kolendowicz Wydz. Nauk Geogr. i Geol. 13. Dr hab. Marceli Koralewski Wydz. Fizyki 14. Dr hab. Honorata Korpikiewicz Wydz. Nauk Spo³. 15. Dr hab. Ryszard Kowalczyk Wydz. Nauk Spo³. 16. Dr hab. Maciej Kubicki Wydz. Chemii 17. Dr hab. Hieronim Maciejewski Wydz. Chemii 18. Dr hab. Roman Macyra Wydz. Historyczny 19. Dr hab. Krzysztof Makowski Wydz. Historyczny 20. Dr hab. Jan Milecki Wydz. Chemii 21. Dr hab. Tadeusz Miluski Wydz. Historyczny 22. Dr hab. Gueorgui Mintchev Kolegium GnieŸnieñskie 23. Dr hab. Rafa³ Mól Wydz. Biologii 24. Ks. dr hab. Janusz Nawrot Wydz. Teologiczny 25. Dr hab. Izabela Nowak Wydz. Chemii 26. Dr hab. Waldemar Nowicki Wydz. Chemii 27. Dr hab. El bieta Pakszys Wydz. Nauk Spo³. 28. Dr hab. Krzysztof Podemski Wydz. Nauk Spo³. 29. Dr hab. Grzegorz Raubo Wydz. Fil. Pol. i Klas. 30. Dr hab. Leszek Rychlik Wydz. Biologii 31. Dr hab. Dorota Skotarczak Wydz. Historyczny 32. Dr hab. Grzegorz Skommer Wydz. Neofilologii 33. Dr hab. Marek Smolak Wydz. Prawa i Admin. 34. Dr hab. Maria Wojtczak Wydz. Neofilologii 35. Dr hab. Witold Wrzesieñ Wydz. Nauk Spo³. 36. Dr hab. Piotr Tomczak Wydz. Fizyki 37. Dr hab. Juliusz Tyszka Wydz. Nauk Spo³. nominacje 11

12 Ile innowacyjnoœci na uczelni Z prof. Jackiem Guliñskim kieruj¹cym Uczelnianym Centrum Innowacji i Transferu Technologii UAM rozmawia Jolanta Lenartowicz perspektywy 12 Misja Apollo 13 na UAM Apollo 13 wystartowa³ 29 lutego o godzinie 9:31. Kontrolê lotu realizowa³ zespó³ 12 specjalistów z Oœrodka Informatyki UAM, którzy wczeœniej odbyli szkolenie z metodologii ITIL (IT Infrastructure Library). Specjalistyczna wiedza oraz zaanga owanie w trwaj¹c¹ ponad 9 godzin misjê pozwoli³o na ponowne sprowadzenie astronautów na Ziemiê ca³ych i zdrowych. Pomimo niezrealizowania celów merytorycznych l¹dowania na Ksiê ycu misja zakoñczona zosta³a sukcesem. Nie zabrak³o ³ez wzruszenia. To scenariusz intensywnego szkolenia w postaci gry strategicznej, które odbyli pracownicy Oœrodka Informatyki. Od kilku lat trwa intensywna informatyzacja uczelni mówi kierownik Oœrodka Informatyki Przemys³aw Stolarski. To koniecznoœæ, jeœli chcemy usprawniaæ procesy zarz¹dzania. Trudno sobie dzisiaj wyobraziæ uczelniê bez sieci komputerowej, poczty elektronicznej a dziekanaty bez systemu USOS. Z roku na rok zapewnienie nale ytej opieki nad infrastruktur¹ informatyczn¹ staje siê zadaniem coraz bardziej wymagaj¹cym. Aby temu sprostaæ, Oœrodek Informatyki musi dostosowywaæ swoje zasoby ludzkie, technologiczne i Ostatnia dosyæ obszerna debata publiczna na temat przysz³oœci szkolnictwa wy szego w kraju zosta- ³a wywo³ana zarówno zbli aj¹cymi siê wyborami nowych w³adz rektorskich, zmianami kadrowymi w MNiSW, jak i du ¹ rol¹ tego Ministerstwa w procesie zarz¹dzania funduszami strukturalnymi, kierowanymi do polskiego sektora B+R z ró nych programów operacyjnych na lata Przewijaj¹ siê tam g³ównie has³a zwi¹zane z innowacyjnoœci¹, komercjalizacj¹ wyników prac badawczych i transferem technologii. Jak rozumieæ tê innowacyjnoœæ na terenie uczelni, np. na UAM? Wypada zacz¹æ od stwierdzenia, e celem g³ównym dla nas wszystkich jest wzrost innowacyjnoœci polskiej gospodarki. I to, niezale nie od zmian politycznych, jest has³em ponad podzia³ami. Strategiczne dokumenty wypracowane w Ministerstwie Gospodarki, zapisy Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, strategia rozwoju Województwa Wielkopolskiego (w tym Regionalna Strategia Innowacji oraz e-wielkopolska), akademicka i naukowa strategia Miasta Poznania to wszystko dokumenty, w których zapisano i podkreœlono rolê szkó³ wy szych, która jest nie do przecenienia. Jakkolwiek wiele jest jeszcze do zrobienia, to w latach ta tematyka, równie dziêki unijnym funduszom, zaowocowa³a ju wieloma projektami i dzia³aniami oraz wzrostem proinnowacyjnej œwiadomoœci spo³eczeñstwa. Jak mo na udowodniæ, w prostych s³owach, e uczelnia wy sza jest innowacyjn¹? Uczelnia i jej œrodowisko s¹ skazane na innowacyjnoœæ. Jej miar¹ mog¹ byæ liczba grantów badawczych i drogi ich pozyskiwania, zmieniaj¹cy siê i dostosowany do potrzeb rynku profil absolwentów, poziom dydaktyki, przedmioty z zakresu przedsiêbiorczoœci, innowacyjnoœci, podstaw ekonomii i w³asnoœci intelektualnej, w programach studiów ró nych kierunków nauczania, stosowanie nowych technologii nauczania (w tym do kszta³cenia ustawicznego oraz/lub na odleg³oœæ), aktywnoœæ preinkubatorów przedsiêbiorczoœci akademickiej, efektywnoœæ procesu rekrutacji studentów na I rok studiów, sposób zarz¹dzania uczelni¹ jej kadr¹ i zasobami, sprawnoœæ administracji uczelni. Tutaj d³ugo jeszcze mo na by wymieniaæ. Innowacyjna uczelnia to jak widaæ nie tylko taka, która reorganizuje i modernizuje proces dydaktyczny i badawczy, ale zmienia równie swoje struktury i styl zarz¹dzania. Taka, która w coraz trudniejszych warunkach potrafi zdobyæ jeszcze wiêcej œrodków niezbêdnych do jej rozwoju. Innowacyjnoœæ to organizacyjne do nowych zadañ. Jednym z elementów zmian jest reorganizacja Oœrodka, która zosta³a pozytywnie zaopiniowana przez Radê Oœrodka Informatyki, a w marcu bêdzie rozpatrywana przez Senat UAM. Sk¹d pomys³ szkolenia z ITIL Foundation? Jest ono kolejnym krokiem w celu implementacji najlepszych praktyk zarz¹dzania zasobami informatycznymi zgromadzonymi na naszej uczelni wyjaœnia kierownik Oœrodka. Pierwszym krokiem by³o uruchomienie systemu HelpDesk (helpdesk.amu.edu.pl), który pozwala na rejestrowanie wszystkich incydentów, bêd¹cych wynikiem awarii lub jest oczekiwaniem na interwencjê Oœrodka. Pomys³odawc¹ by³a Dorota Nicewicz Modrzewska, która przez ostatnie kilka lat zdobywa³a doœwiadczenie w stosowaniu powy szej metodologii w firmach komercyjnych. Pracowa³a miêdzy innymi dla centrali British Petroleum w Londynie, gdzie kilka tysiêcy osób zarz¹dza handlem i dystrybucj¹ ropy naftowej na ca³ym œwiecie. Awaria systemów, od których s¹ oni uzale nieni, mog³aby wp³yn¹æ miêdzy innymi na ceny ropy naftowej na gie³dach. To wymusza wysok¹ jakoœæ i pewnoœæ dzia³ania systemów informatycznych. Kilka lat temu Uniwersytet wspó³finansowa³ czesne pani Doroty za studia podyplomowe Executive MBA, a wraz z jej po-

13 lekarstwo zwiêkszaj¹ce odpornoœæ na postawy zachowawcze, stabilnoœæ struktur, niezdrowe przyzwyczajenia. Trzeba równoczeœnie pamiêtaæ, e uczelnia to równie tradycja, historia i dobre akademickie obyczaje. Czy w przekonaniu Pana nasza uczelnia jest innowacyjna? Zaryzykujmy odpowiedÿ niech ka dy z nas os¹dzi to sam. W atmosferze wzrastaj¹cej gor¹czki przedwyborczej mo na tylko powiedzieæ, e te nastêpne 4 lata to okres prze³omu i bez powa niejszego przyspieszenia zmian chyba siê nie obêdzie. Mogê przyj¹æ ka dy zak³ad, e has³o innowacyjnoœæ bêdzie siê przewijaæ w programie wyborczym ka dego z kandydatów na Rektora UAM. Ju siê zreszt¹ przewija A komercjalizacja i transfer technologii? Czy uczelniê mo na traktowaæ jako przedsiêbiorstwo produkuj¹ce technologie i to te z najwy szej pó³ki? Szczerze mówi¹c, zarówno obserwowana w krajach rozwiniêtych rzeczywistoœæ, jak i wspó³czesne teorie dotycz¹ce tzw. III generacji uczelni wy szych wykazuj¹, e po okresie koncentracji na dydaktyce (ju kilka wieków) i badaniach (od lat) nadchodzi czas na nowy obszar aktywnoœci uczelni wy szych nowy styl oddzia- FOT. MACIEJ MÊCZYÑSKI ³ywania uczelni na gospodarkê; orientacjê na badania aplikacyjne i projekty zlecane przez przedsiêbiorców, generacjê rozwi¹zañ technologicznych, nawet generacjê nowych przedsiêbiorstw opartych na tych rozwi¹zaniach. W³asnoœæ intelektualna mo e i powinna siê okazaæ najbardziej cennym aktywem uczelni. I to nie tylko w wymiarze ideologicznym tak ju jest teraz ale ekonomicznym, rynkowym. Te nowe funkcje jednak wymagaj¹ zmian strukturalnych, prawnych, pojawienia siê systemów zarz¹dzania w³asnoœci¹ intelektualn¹ oraz kontaktów z przedsiêbiorcami. Jeœli chcemy dogoniæ innych, to trzeba siê do tego zabraæ od razu. Jak Pan ocenia te procesy na UAM w kontekœcie, dla przyk³adu, innych uczelni w Poznaniu, w ca³ym kraju? Niestety, na niedostateczny (i to mimo dzia³añ podjêtych przez UCITT), ale dla pocieszenia tak¹ ocenê podzielaj¹ nasze poznañskie uczelnie i setki uczelni z tej czêœci Europy; trzeba jeszcze kilku lat ciê kiej pracy i determinacji w³adz rektorskich, aby to zmieniæ. Ilu? Kadencja wystarczy? Mo e nie wystarczyæ. Z tego wszystkiego wynika, e najbli sze lata na polskich uczelniach to du e wyzwania i koniecznoœæ podjêcia znacz¹cego wysi³ku intelektualnego i organizacyjnego, który bêdzie zorientowany na dostosowanie naszych uczelni do europejskich i œwiatowych tendencji rozwojowych? Bez w¹tpienia tak. Jeœli mamy aspiracjê, aby UAM do³¹czy³ do najlepszych uczelni w Europie (zarówno pod wzglêdem poziomu badañ, jakoœci dydaktyki, jak i efektywnej relacji z gospodark¹ i spo³eczeñstwem) w perspektywie lat, to ca³e œrodowisko uczelniane czeka ciê ka, pe³na wyrzeczeñ i poœwiêceñ praca. Tym bardziej, e zarówno w Polsce, jak i w Europie mówi siê o koniecznoœci koncentracji dofinansowania tylko na najlepszych. Dziêkujê za rozmowê perspektywy wrotem do naszego Oœrodka inwestycja zaczyna siê zwracaæ. ITIL staje siê bibli¹ dla informatyków mówi Dorota Nicewicz Modrzewska. To nie teoria, ale zbiór najlepszych praktyk. Piêæ lat temu w Polsce ma³o kto o nim s³ysza³, teraz staje siê obowi¹zkow¹ wiedz¹ nie tylko w du ych korporacjach. Pozwala na organizacjê i uporz¹dkowanie skomplikowanych procesów obs³ugi informatycznej, a co najwa niejsze wspiera budowanie organizacji IT nastawionej na potrzeby u ytkownika. Szkolenie pracowników pozwoli³o na ujednolicenie s³ownika, którym siê na co dzieñ pos³ugujemy, co powinno usprawniæ wewnêtrzn¹ komunikacjê. Najwa niejsze jednak, e mamy mo liwoœæ inwestowania w ludzi. Jestem wyznawc¹ has³a z Jednominutowego Mened era * Moja najlepsza minuta to ta, w której inwestujê w ludzi. To by³ œwietny pomys³ potwierdza Piotr Œwiat³owski, pracownik Oœrodka Informatyki, pe³ni¹cy rolê Flight Dynamics Officer (FIDO) w grze Apollo 13. W symulacji, w warunkach silnego stresu testowaliœmy wspó³pracê i stosowanie regu³ ITIL-a. Gdybyœcie weszli w po³owie gry do sali szkoleniowej, zobaczylibyœcie zawziêcie dzia³aj¹cy zespó³, walcz¹cy o ycie astronautów tak, jak o swoje w³asne. Dziêki symulacji wszyscy przekonaliœmy siê, w jaki sposób nasze dzia³ania s¹ uzale - nione od siebie oraz jak bardzo mo emy sobie skutecznie pomagaæ, jak i polegaæ na sobie. Dla mnie najwa niejszy jest aspekt integracji zespo³u praca by³a intensywna trwa³a wiele godzin. Zobaczyliœmy siê w nowych sytuacjach i nowych rolach. Utwierdzi³o mnie to w przekonaniu, e dobrze zgrany zespó³ specjalistów potrafi rozwi¹zaæ ka dy problem, nawet najbardziej skomplikowany. Bardzo interesuj¹ce szkolenie z zakresu zarz¹dzania procesami IT mówi Janusz Lachowicz, administrator USOS informacje, które zosta³y nam przekazane, umo liwi³y jednoznaczne nazwanie wykonywanych przez zespó³ czynnoœci oraz steruj¹cych nimi zale - noœci. Wykorzystanie tej wiedzy w grze symulacyjnej Apollo 13 potwierdzi³o nasz¹ umiejêtnoœæ pracy zespo³owej oraz wskaza³o dzia³ania, które mog¹ wp³yn¹æ na podniesienie jakoœci us³ug. * Jednominutowy Mened er, Kenneth Blanchard, Spencer Johnson, IFC Press Sp. z o.o., Kraków 2001 bestseller o nowoczesnym zarz¹dzaniu, stanowi¹cy kanon lektur mened erów na ca³ym œwiecie. 13

14 cisza! 14 W kabinie bez echa U cho ludzkie jest bardzo czu³ym organem. Gdyby zamieniæ energiê fal dÿwiêkowych emitowanych podczas koncertu rockowego, to wystarczy³oby to zaledwie do zagotowania jednej szklanki wody. Nieprawdopodobne? Postanowiliœmy to sprawdziæ i wybraliœmy siê na Morasko. Tym razem odwiedzamy Kabinê bezechow¹, znajduj¹c¹ siê w Instytucie Akustyki Wydzia³u Fizyki UAM. Wykonuje siê w niej m.in. pomiary okreœlaj¹ce poziom g³oœnoœci urz¹dzeñ codziennego u ytku. Kabina jest najwiêkszym tego typu pomieszczeniem w Polsce (podobna jest np. w AGH w Krakowie). Przewodnikiem jest prof. Rufin Makarewicz, kierownik Instytutu Akustyki i znawca zagadnieñ zwi¹zanych z ha³asem. Ka dy dÿwiêk ma pog³os to jest taki ogon, jaki maj¹ np. komety. Proszê zobaczyæ profesor Makarewicz kilka razy klaszcze w d³onie, a po korytarzu rozchodzi siê echo. Wybrzmiewa przez 1 2 sekundy. Za chwilê bêdziemy w pomieszczeniu, gdzie te ogony s¹ poobcinane mówi i otwiera drzwi. Ju na samym pocz¹tku naszego spotkania profesor zaskoczy³ nas pytaniem o obuwie. Do kabiny nie mo na wchodziæ w butach na wysokim obcasie ze wzglêdu na drucian¹ siatkê, po której siê st¹pa na wysokoœci 1. piêtra. Ka dy z drutów zosta³ odpowiednio nastrojony jak struny w gitarze, kroki trzeba stawiaæ ostro nie. Podobno pani premier Zyta Gilowska odwiedzaj¹c kabinê, musia³a zdj¹æ buty. Nam uda³o siê i do pomieszczenia wchodzimy w równych 2 metrowych odstêpach. Pomieszczenie ma wysokoœæ 2 piêter. W ca³oœci wy³o one jest klinami wykonanymi z we³ny mineralnej. Maj¹ one wysokoœæ 120 cm i jest ich ponad 5 tysiêcy. Kliny zwiêkszaj¹ aktywn¹ powierzchniê poch³aniania dÿwiêku. Fala dÿwiêkowa wchodzi w nie i tam zanika t³umaczy³ nam profesor Makarewicz. Kabinê zamykaj¹ drzwi jak w sejfie bankowym. S¹ bardzo grube. Po ich zamkniêciu jesteœmy ca³kowicie odciêci od œwiata zewnêtrznego. Czujemy dziwny ucisk w uszach. Jest to spowodowane brakiem pog³osu, do którego jak siê okazuje

15 FOT. MACIEJ MÊCZYÑSKI cisza! jesteœmy bardzo przyzwyczajeni. Proszê pamiêtaæ wyjaœnia profesor Makarewicz e ewolucja cz³owieka przebiega³a w jaskiniach. Pog³osy kolejnych zg³osek nak³adaj¹ siê na siebie i maj¹ wp³yw na zrozumienie s³ów, zdañ. W Instytucie powstaje w³aœnie praca magisterska dotycz¹ca wp³ywu pog³osu na zrozumia- ³oœæ mowy ludzkiej. Poniewa akustyka z natury rzeczy bezpoœrednio dotyka cz³owieka, doœwiadczenia naukowe prowadzone w kabinie maj¹ charakter aplikacyjny utylitarny. Do Instytutu Akustyki zg³aszaj¹ siê producenci urz¹dzeñ, prosz¹c o wydanie atestu akustycznego dla urz¹dzeñ codziennego u ytku: kosiarek do trawy, komputerów, pralek czy rur. Powstaje na przyk³ad praca magisterska dotycz¹ca sposobów minimalizowania g³oœnoœci pracy komputera. Wyniki s¹ bardzo ciekawe, zw³aszcza e firmy komputerowe raczej nie publikuj¹ takich danych. Oprócz badañ czysto praktycznych prowadzone s¹ te eksperymenty zwi¹zane z efektem przestrzennej lokalizacji Ÿród³a dÿwiêku oraz badania zwi¹zane z percepcj¹ dÿwiêku u osób niedos³ysz¹cych. Jak siê dowiedzieliœmy, stopniowe tracenie s³uchu jest naturalnym zjawiskiem zwi¹zanym z procesem starzenia siê. W podobny sposób, w jaki wypadaj¹ w³osy, tracimy komórki nerwowe odpowiedzialne za s³yszenie. Dawniej zajmowano siê s³uchem osób m³odych i zdrowych. Teraz, wraz ze starzeniem siê spo³eczeñstw, pojawi³a siê ogromna grupa osób, które nie s³ysz¹ w sposób wystarczaj¹cy. W komorze badany jest efekt przestrzennego lokalizowania dÿwiêku u osób niedos³ysz¹cych nosz¹cych aparaty s³uchowe. Jest to bardzo istotne ze wzglêdu na fakt, e nie wszystkie dostêpne na rynku aparaty spe³niaj¹ normy pod wzglêdem akustycznym. Po wejœciu do UE ka de urz¹dzenie musi mieæ odpowiednie atesty akustyczne. My Europejczycy myœlimy tak t³umaczy nam profesor jeœli urz¹dzenie, np. kosiarka do trawy bêdzie pracowaæ z g³oœnoœci¹ wiêksz¹ ni 65 decybeli, to osoba, która j¹ obs³uguje, mo e straciæ s³uch i wówczas my spo³eczeñstwo bêdziemy p³aciæ jej rentê. To siê nie op³aca nikomu! Wszyscy, którzy coœ produkuj¹, czy to jest pralka, czy kosiarka, aby j¹ sprzedaæ, musi mieæ tzw. atest akustyczny. Wchodzimy do Europy a nasz Uniwersytet, Instytut jest tak¹ ma³¹ furteczk¹, dziêki temu, e mo- emy wydawaæ atesty. Gdybyœmy tê kosiarkê postawili na korytarzu, to pog³os zwiêkszy³by jej g³oœnoœæ 5 6 razy. Otó, jeœli chcemy robiæ rzetelne pomiary g³oœnoœci zgodne z wytycznymi Unii Europejskiej, to trzeba je robiæ w takich w³aœnie pomieszczeniach dodaje profesor. Magdalena Zió³ek 15

16 Zagraj w palanta... ku Bo ej zwyczaje 16 FOT. ARCHIWUM PROF. LIPOÑSKIEGO Nie wygrywa siê srebra, przegrywa siê z³oto ten s³ynny slogan towarzysz¹cy kampanii reklamowej firmy Nike podczas Olimpiady w Atlancie w 1996 r. coraz bardziej odpowiada wspó³czesnej definicji sportu, rozumianego jako rywalizacja, za któr¹ stoj¹ wielkie pieni¹dze. Coraz mniej osób myœli o grze jako o szlachetnej rozrywce, której celem ma byæ sama radoœæ zabawy i zdrowie oraz która mo e byæ noœnikiem to samoœci etnicznej i regionalnej. Jeszcze mniej osób kojarzy sport z uroczystoœciami religijnymi... Tymczasem obchody Wielkiej nocy od stuleci by³y sposobnoœci¹ do uprawiania ró norodnych gier, ju choæby ze wzglêdu na nadchodz¹ce po surowych zimach wiosenne ocieplenie i zwi¹zane z tym o ywienie przyrody. Ze wzglêdu na ich charakter, w grach wielkanocnych uczestniczy³y ca³e wsie, a dru yny liczy³y sobie po kilkudziesiêciu a nawet kilkuset zawodników. Decyduj¹ce znaczenie mia- ³y jednak same wzglêdy religijne zaznacza prof. dr hab. Wojciech Lipoñski, zajmuj¹cy siê równolegle anglistyk¹ i etnologi¹ sportu. Zwi¹zki sportu z religi¹ siêgaj¹ zreszt¹ ju staro ytnego Egiptu, gdzie zaistnia³ podzia³ na dwie dru yny, jedn¹ broni¹ca Œwi¹tyni dobra i dru ynê z³a, co symbolizowaæ mia³o dualistyczny charakter œwiata. Podobnie odczytujemy symbolikê wspó³czesnych zabaw towarzysz¹cych œwiêtom Wielkanocnym, gdy naprzeciwko siebie staj¹, np. dru yny piek³a i nieba. Warto równie podkreœliæ symboliczne znaczenie pi³ki: Podobnie jak jajko, swym kszta³em przywodziæ mia³a na myœl S³oñce, które, jak wiadomo, by³o symbolem odradzaj¹cego siê ycia dodaje prof. Lipoñski. Sporty wielkanocne cieszy³y siê popularnoœci¹ w ca³ej Europie, od Wysp Brytyjskich na Zachdzie po prawos³awn¹ Rosjê. W œwiecie anglosaskim najchêtniej grano we wszelkie odmiany pi³ki wielkanocnej (³ac. pila paschalis, ang. Easter Football, dun. Paskebold). Pierwsza okazja Sk³adanie darów w towarzystwie Króla Palanta wyposa onego w ceremonialny sprzêt do wybijania pi³ki podczas Mszy Œw. w Grabowie nadarza³a siê ju w ostatni dzieñ karnawa³u, zwany po angielsku Pancake Day. Tak jak u nas w T³usty Czwartek p¹czkami, tak w Anglii w T³usty Wtorek zajadano siê naleœnikami, po czym rozgrywano mecz pi³ki zwanej Shrove Tuesday Football. Tradycja ta jest ci¹gle ywa, m.in. w Derby i wielu innych miastach brytyjskich prof. Lipoñski na potwierdzenie pokazuje fotografie z Encyklopedii sportów œwiata wydanej pod auspicjami UNESCO w 3 wersjach jêzykowych (obecnie na rynek wchodzi 16 tomowa nowa wersja tej encyklopedii). W Ashbourne celem gry jest przeniesienie pi³ki do jednego z dwóch m³ynów oddalonych od siebie o ok. 3 mile. Dru yny licz¹ po kilkuset zawodników, a jeœli podczas trwaj¹cego 8 godzin pojedynku nie uda siê wy³oniæ zwyciêzcy, gra przenoszona jest na Œrodê Popielcow¹. Pi³ka wielkanocna jest równie popularna w niektórych miastach niemieckich. Istnia³ tam zwyczaj rozpoczynania gry przez wyrzucenie pi³-

17 chwale ki przez dach koœcio³a. Wygrywa³a dru yna, której uda³o siê obiec z pi³k¹ dooko³a œwi¹tyni w przeciwnym kierunku ni pozwalali przeciwnicy wylicza profesor. Sporty wielkanocne uprawiano tak e w Polsce, choæ dziœ jedynie kilka wsi pielêgnuje tê tradycjê. Jej przyk³adem mo e byæ (wspomniany w artykule obok) zwyczaj lotania z klekotami. W zachowanej w Bukówcu Wielkim tradycji w Wielki Pi¹tek, Wielk¹ Sobotê i rano przed Rezurekcj¹ dwie dru yny biega³y do kapliczek na skraju wsi. W tym zwyczaju dostrzec mo emy jeszcze inne ukryte znaczenie religijne: Wszak Wielki Pi¹tek to ten dzieñ roku liturgicznego, w którym milkn¹ dzwony koœcio³ów. Klekotanie staje siê wiêc form¹ uczczenia œmierci Chrystusa wysi³kiem ludzkim. Klekotki staj¹ siê substytutem dzwonów, które milcz¹ w tym jedynym momencie w roku wyjaœnia prof. Lipoñski. Z kolei Grabowo pod êczyc¹ to wieœ, w której wed³ug zapisów ju w XVII w. odbywa³a siê gra w palanta, nazywana te gr¹ w niebo i piek³o. Tradycja ta, kontynuowana do dziœ, to wielki lokalny festyn. Grze patronuje miejscowy proboszcz, wyznaczany jest równie Król Palantowy. Mecz rozgrywany jest we wtorek po Wielkiej nocy. O randze zawodów œwiadczy fakt, e podczas œwi¹tecznej mszy w Grabowie kazanie zwyczajowo zawiera odwo³anie do gry w palanta i znaczenia uczciwoœci w grach sportowych. Wielkanoc to dziœ, niestety, nierzadko jedyna okazja, by o sportach ludowych w ogóle us³yszeæ w krajowych mediach: Dzieje polskich sportów ludowych to historia krzywdy, któr¹ im wyrz¹dzono, paradoksalnie tak e poprzez dzia³ania Ludowych Zespo³ów Sportowych (LZS-ów) propaguj¹cych wielkomiejskie i zagraniczne dyscypliny. Zapominamy, e sporty ludowe s¹ czêœci¹ naszej to samoœci narodowej i sk³aniamy siê ku sportom o zakresie miêdzynarodowym ubolewa prof. Lipoñski. A przecie u ich podstaw te le a³y zabawy ludowe. James Naismith, Amerykanin, który wymyœli³ koszykówkê, wpad³ na jej pomys³ podgl¹daj¹c farmerów bawi¹cych siê w rzucanie melonami do kosza. Traktowanie sportów ludowych w Polsce to jednak temat na zupe³nie inny artyku³... Ewa Woziñska Oko³oœwi¹teczne zwyczaje Lotanie z klekotami zaczyna siê w Wielki Pi¹tek w porze bicia dzwonów na Anio³ Pañski. My dotarliœmy na miejsce nieco póÿniej, kiedy rozgorza³y pierwsze dyskusje dotycz¹ce uczciwoœci i poszanowania niepisanych zasad. Mimo e ch³opcy w biegu bior¹ udzia³ dobrowolnie, to jednak pilnuj¹, aby zachowane by³y wszystkie regu³y wyœcigu tak, jak im to przekazali starsi koledzy. Co jest nieuczciwe? Jazda rowerem, wykonywanie zbyt ma³ych kó³ek wokó³ kapliczek oraz pozostawianie m³odszych kolegów z ty³u. K³ótnie kto wygra³ rozpoczynaj¹ siê w pi¹tek wieczorem i zwykle trwaj¹ do Wielkiej Soboty, by powróciæ z kolejnym rokiem. Jesteœmy w Bukówcu Górnym, gdzie co roku w Wielki Pi¹tek odbywaj¹ siê tradycyjne biegi z ko³atkami. W wyœcigu udzia³ bior¹ ch³opcy przedstawiciele dru yn, rekrutuj¹cy siê z dwóch czêœci wsi. Podobno do XVI wieku by³y tutaj dwie niezale ne miejscowoœci: Bukówiec Wielki i Bukówiec Ma³y, które da³y pocz¹tek wspó³czesnej wsi. Pierwszy bieg rozpoczyna siê o 7 rano. Przedstawiciele dwóch dru yn Ma³ego i Du ego Koñca stawiaj¹ siê pod koœcio³em i rozpoczynaj¹ wyœcig, wykonuj¹c trzy okr¹ enia wokó³ koœcio³a. Biegn¹ zwykle starsi, najsilniejsi ch³opcy, prowadz¹c taczkê rodzaj klekocz¹cego wózka. Zmiany zawodników nastêpuj¹ przy dzwonnicy. Jest to rodzaj sztafety, w której rolê pa³eczki pe³ni taczka. Nastêpnie dru yny biegn¹ w kierunku krzy y, które znajduj¹ siê na przeciwleg³ych krañcach wsi. Ch³opcy maj¹ za zadanie dobiec do swojego koñca, wykonuj¹c w trakcie okr¹ enia wokó³ kapliczek. Pojêcie kapliczka jest tu bardzo umowne. Przed wojn¹ w tej okolicy by³o ponad 20 ró nych kapliczek, które w trakcie wojny uleg³y zniszczeniu. Po wojnie nie wszystkie uda³o siê odbudowaæ. Ch³opcy nie zawsze maj¹ œwiadomoœæ, dlaczego robi¹ w tym miejscu okr¹ enia. Po prostu naœladuj¹ zachowania starszych kolegów mówi pani Zofia Dragan, miejscowa nauczycielka i regionalistka, z któr¹ umówiliœmy siê na krótk¹ rozmowê. Czy tych kapliczek jest równa iloœæ po obu stronach? zastanawiamy siê g³oœno. Podobno jedna strona jest d³u sza i znajduje siê na niej wiêcej domów, druga zaœ ma wiêcej kapliczek wiêc chyba szanse s¹ równe? Na koñcu wsi z jednej i drugiej strony znajduje siê krzy tam ch³opcy ponownie robi¹ kó³ka i zawracaj¹. Bieg koñczy siê pod koœcio³em. Zdarza siê, e o zwyciêstwie decyduj¹ ostanie okr¹ enia. Niezwyk³oœæ tego biegu potêguje fakt, e jego uczestnicy trzymaj¹ w d³oniach ko- ³atki znane z chrzeœcijañskiej tradycji Wielkiego Tygodnia. Zawodom towarzyszy zatem straszny ha³as. Wiêkszoœæ ko³atek zosta³a wykonana przez miejscowego stolarza: jest to tak zwany model z m³oteczkiem. S¹ te inne nas zainteresowa³ model sk³adaj¹cy siê z trzech klapek. Ch³opiec, w³aœciciel nietypowej ko³atki, odpowiada, e zrobi³ mu j¹ dziadek. Prawdopodobnie pochodzi³ z innej wsi podpowiada nam pani Zofia. Dawniej z klekotkami biegali równie w innych miejscowoœciach ale tylko w Bukówcu zwyczaj ten przybra³ tak masowy charakter. W biegu uczestnicz¹ ch³opcy 8 10 letni, ale w bramach domów widzieliœmy tak e dzieci kilkuletnie, trzymaj¹ce w r¹czkach ko- ³atki i ju próbuj¹ce swoich si³ w wyœcigu, nierzadko z pomoc¹ mam. Nie brakowa³o te miejscowych, którzy obserwowali wyœcig z okien domów, podwórek i dopingowali uczestników swoistego maratonu. Udzia³ w biegu jest honorowy. Ch³opcy nie otrzymuj¹ adnych nagród. Jest to uwa ane za punkt honoru, aby wzi¹æ udzia³ w wyœcigu. Nie biegn¹ tylko ci najs³absi, a wiadomo, e nikt nie chce za takiego uchodziæ. I mimo, e zwyczaj ten przybra³ formê sportow¹, towarzyszy mu równie sacrum. Klekotki po biegu w Wielki Pi¹tek s¹ chowane i raczej nie u ywa siê ich w yciu codziennym. Pani Zofia opowiada, ze kiedyœ ministranci przynieœli na szkolne uroczystoœci powitania wiosny swoje klekoty i spotka³o siê to z du ¹ dezaprobat¹ kolegów. Dla nich jest to element sacrum t³umaczy. Za chwilê zacznie siê kolejny bieg, widzimy nadje d aj¹cy samochód TVN u. Pewnie te chc¹ zrobiæ œwi¹teczny materia³. Ch³opcy równiutko ustawiaj¹ siê do biegu widaæ, e trochê pozuj¹. Jeszcze jedno pytanie na koniec. Pytam malca o taktykê. Trzeba lecieæ na koniec wsi i z powrotem mówi. Pewnie nie po raz pierwszy tak odpowiada dzisiaj. Magdalena Zió³ek zwyczaje 17

18 Marzec Czyj jest ten,,marzec,, `68? C zterdziest¹ rocznicê wydarzeñ w Marcu 1968 roku poprzedzi³y badania znajomoœci tej daty wœród uczniów i studentów. Okaza³o siê, e niemal 90% z nich nie wie, co siê wówczas wydarzy³o. Jest to o tyle zaskakuj¹ce, e osobom, które wykazuj¹ siê wiêksz¹ znajomoœci¹ historii, tamte dni kojarz¹ siê najczêœciej ze studenckimi protestami. Wszyscy, którzy swoje wiadomoœci na ten temat chcieli wzbogaciæ o now¹ perspektywê, wybrali siê 4 marca br. do Auli Instytutu Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM na sesjê naukow¹ Obecnoœæ >>Marca<<. Marzec 1968 w pamiêci zbiorowej i wspó³czesnych reprezentacjach, która by³a czêœci¹ obchodów upamiêtniaj¹cych te wydarzenia. Podzielono j¹ na trzy czêœci, w pierwszej referaty wyg³osili: mgr ukasz Jasina (Instytut Europy Œrodkowowschodniej), który w wyst¹pieniu zatytu³owanym Trzeba pamiêtaæ Polska kinematografia po 1989 roku wobec >>Marca<< w ciekawy sposób opowiedzia³ o obecnoœci czy raczej nieobecnoœci tej tematyki w produkcjach filmowych. Do szerszej publicznoœci trafi³y w zasadzie Marcowe migda³y w re yserii Rados³awa Piwowarskiego i Szczêœliwego Nowego Roku w re yserii Jacka Bromskiego. Nieco lepiej ma siê sprawa literatury, o czym w wyst¹pieniu Literackie reprezentacje >>Marca<< przekonywa³ mgr Bart³omiej Krupa z Instytutu Filologii Polskiej UAM. Z obu referatów wyp³ywa jednak smutny wniosek Marzec 1968 roku nie zosta³ jeszcze przetrawiony, zw³aszcza w kulturze masowej. W takim sposobie prezentowania historii wyspecjalizowali siê Amerykanie, chocia przyk³ad Katynia wyre yserowanego przez Andrzeja Wajdê pokazuje, e równie w Polsce mo e siê to udaæ. Wiele emocji wzbudzi³y prezentowane przez dr Agnieszkê Skalsk¹ (Galeria Foksal) slajdy w wyst¹pieniu Obraz wroga w antysemickich rysunkach prasowych Marca `68. Prowadz¹cy tê czêœæ sesji dr Pawe³ Stachowiak zauwa y³, e dominuj¹cy w nich rys obecny by³ wczeœniej w przedwojennej propagandzie hitlerowskiej. Wed³ug sonda u przeprowadzonego na zlecenie Gazety Wyborczej 87% studentów, licealistów i uczniów gimnazjum nie wie w ogóle, co wydarzy³o siê w Polsce w 1968 roku. Z czym kojarzy siê has³o Marzec `68 w Poznaniu? To pytanie postawiliœmy 20 przypadkowym studentom UAM. Pewnie o te Dziady i Holoubka chodzi, nie? zastanawia siê Gosia z II roku fizyki. I jeszcze nagonka antysemicka, po której wielu ydów wyjecha³o z Polski. Tak mi siê skojarzy³o, bo teraz przy okazji Strachu Grossa du o mówi siê ogólnie o antysemityzmie. Z 20 pytanych, 12 osób potrafi³o wymieniæ podstawowe fakty zwi¹zane z Marcem `68 (studenckie protesty, antysemickie represje), ale niektóre z pozosta³ych odpowiedzi pora- a³y niewiedz¹: Chodzi chyba o jakiœ pogrom ydów w Jedwabnem namyœla³ siê Bartek z I roku pedagogiki. Wiem, wiem, to by³a data wprowadzenia stanu wojennego bez wahania stwierdzi³a Marta, studentka iberystyki. W drugiej ods³onie, pojawili siê najbardziej wyczekiwani goœcie z Warszawy, którzy mimo problemów natury technicznej, ostatecznie dotarli na Morasko: Teresa Torañska ( Gazeta Wyborcza ) i dr Marcin Zaremba (Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk oraz Instytut Historii Uniwersytetu Warszawskiego) oraz dr hab. Krzysztof Podemski (Instytut Socjologii UAM) i mgr Adam Ostolski ( Krytyka Polityczna, Instytut Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego). Panelow¹ dyskusjê poprowadzi³ dr Piotr Forecki (Instytut Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM). Bogata we wspomnienia i osobiste refleksje Teresy Torañskiej wymiana zdañ uzupe³niana by³a rzetelnym faktograficznym t³em rzeczowo przybli onym przez Marcina Zarembê. Dyskutanci zauwa yli ponadto, e wyraÿnie rysuj¹ siê dwa nurty w recepcji Marca 1968 roku: Marzec studencki i Marzec antysemicki. W ostatniej czêœci konferencji odby³ siê pokaz filmu Dworzec Gdañski w re yserii Marii Zmarz-Koczanowicz. Po niej odby³a siê dyskusja z Teres¹ Torañsk¹, autork¹ scenariusza. Zwróci³a ona uwagê, e osoby zmuszone do opuszczenia kraju w 1968 roku to intelektualna elita narodu. Konferencja wpisa³a siê w obchody wydarzeñ Marca 1968 roku, jakie organizowane s¹ na Uniwersytecie w Poznaniu, ale równie w innych oœrodkach akademickich. Marcin Piechocki Sonda,, ycia Uniwersyteckiego,, Marcowe Jedwabne i stan wojenny Ikon¹ Marca dla m³odych Polaków okaza³ siê Gustaw Holoubek, kojarzony z wydarzeniami marcowymi przez 10 respondentów. 7 kolejnych osób wi¹za³o z Marcem Adama Michnika. Grzegorz, student historii III roku, który udzieli³ najbardziej wyczerpuj¹cej odpowiedzi i chyba jako jedyny potrafi³ u³o yæ wydarzenia z 1968 roku w ci¹g przyczynowo skutkowy, wymieni³ jeszcze nazwisko Henryka Szlajfera. Myœlê, e nie powinno siê zbyt krytycznie oceniaæ m³odzie y, która nie wie co to Marzec zaznaczy³ jednak Grzegorz. Sk¹d niby m³odzie ma coœ wiedzieæ, skoro na lekcjach historii w liceum ma- ³o która klasa dochodzi z materia³em do czasów powojennych? pyta³ retorycznie. Zamiast utyskiwaæ, powinno siê w³aœnie wykorzystywaæ takie okr¹g³e rocznice do opowiadania o przesz³oœci. Ani jeden student nie wiedzia³, e studencki protest w marcu 1968 roku mia³ miejsce równie w Poznaniu. EW

19 Pytania o Kosowo Choæ dyskutanci ju na wstêpie zaznaczyli, e ich celem nie bêdzie wydawanie s¹dów nad obecn¹ sytuacj¹ w Kosowie, atmosfera w wype³nionej do ostatniego miejsca Sali Paczoskiego by³a gor¹ca. Racje obu stron prezentowano po polsku, serbsku a nawet... bu³garsku. W dyskusji pt. Pytania o Kosowo zorganizowanej przez Katedrê Filologii S³owiañskiej UAM zaproszeni goœcie przedstawili krótkie referaty, a nastêpnie odpowiadali na pytania z sali. Moim zdaniem dyskutowaæ o samym problemie kosowskim w tej chwili tak naprawdê nie wolno zaskoczy³ zgromadzonych prof. dr hab. Bogus³aw Zieliñski, kierownik Katedry Filologii S³owiañskiej UAM. Nie teraz, gdy opowiadanie siê po którejœ ze stron rozumiane jest albo jako wspieranie polskiego sojusznika USA, albo popieranie imperialistycznej Rosji wyjaœnia³. Pierwsza swój krótki wyk³ad zaprezentowa³a dr Izabela Lis, która wyjaœnia³a znaczenie Kosowa w historii i duchowoœci serbskiej: Serbowie ju w VI w. pojawili siê na tym terenie i jest on zwi¹zany z wieloma wa nymi wydarzeniami, nie tylko z bitw¹ na Kosowym Polu. To tu za panowania dynastii Nemanjiciów znajdowa³a siê serbska stolica, tu wybudowano cerkwie i klasztory, w których rozwija³a siê tradycja piœmiennicza i które by- ³y centrum ycia duchowego Serbów. Wymieniê tylko najwa niejsze z nich: siedzibê patriarchy w Peciu, monastyr w Graèanicy czy w Deèani wylicza³a dr Lis. Po niej do mównicy podszed³ prof. Zieliñski, który obok opowieœci o odrodzeniu narodowoœciowym w XIX w. i kulturze sporo uwagi poœwiêci³ te rewolucji demograficznej: Sk³ad ludnoœciowy by³ g³ównym argumentem Albañczyków za oderwaniem Kosowa. Jednak w XIX wieku nie stanowili oni po³owy mieszkañców w adnej z nachii (powiecie). Dopiero lata to czas prawdziwej rewolucji demograficznej, gdy populacja albañska wzros³a 3,5 krotnie. W referacie prof. Zieliñskiego dosta³o siê te polskiej prasie codziennej, która zdaniem uczonego emocjonalnie i niezbyt obiektywnie prezentowa³a racje Albañczyków i Serbów. Swoje wyst¹pienie zakoñczy³ przypomnieniem o niespotykanym gdzie indziej na tak niewielkim terenie jak Kosowo przemieszczeniu ludnoœci a tak e postulatem wytworzenia ba³kañskiej wiktymologii. Z kolei prof. W³odzimierz Malendowski skupi³ siê na prawno miêdzynarodowym uznaniu Kosowa: Punktem wyjœcia jest tu prawo do samostanowieniu narodów wyjaœnia³ kierownik Zak³adu Stosunków Miêdzynarodowych Instytutu Nauk Politycznych i Dziennikarstwa. W swoim wyst¹pieniu prof. Malendowski opowiada³ o kwestii mniejszoœci narodowych w licznych pañstwach, a tak e o drodze do og³oszenia niepodleg³oœci ró nych narodów, konkluduj¹c, e w ujêciu prawa miêdzynarodowego Kosowo spe³ni³o wszystkie warunki, by staæ siê niepodleg³ym pañstwem. Ta opinia nie spodoba³a siê du ej czêœci widowni, która doœæ wyraÿnie sympatyzowa³a ze stron¹ serbsk¹. Równie du o emocji wzbudzi³o wyst¹pienie mgr. Macieja Szymañskiego. Chocia podkreœla³, e jedynie referuje stanowisko znanych sobie Albañczyków na temat Kosowa, przysz³o mu tak e odpieraæ ataki osobiste: Jako twoja by³a lektorka nakazujê ci sprawdziæ opinie Albañczyków w konkretnych Ÿród³ach, a nie mówiæ, co us³ysza³eœ na bazarze ironizowa³a mgr Stanislava Kostiæ. W czêœci przeznaczonej na pytania z sali, najwiêcej uwag skierowanych by³o do mgr Szymañskiego. Pytaniami zarzucono te prof. Malendowskiego, prosz¹c zw³aszcza o prawne uzasadnianie innych decyzji podejmowanych przez organizacje miêdzynarodowe i USA (szczególnie o naloty w 1999 roku). Swoje opinie zaprezentowali tak e zgromadzeni w sali mieszkañcy Ba³kanów. Wydaje siê, e Pytania o Kosowo pozwalaj¹ wyrobiæ sobie opiniê na temat racji strony serbskiej. Pewien niedosyt pozostawia jednak przedstawienie argumentów Kosowarów, których racje prezentowa³ jedynie mgr Szymañski. Chyba warto by³o zaprosiæ o jednego dyskutanta wiêcej. Podkreœliæ jednak nale y, e mimo dra liwego, wywo³uj¹cego emocje tematu, zachowano normy kulturalnego zachowania. Mam nadziejê, e spotkanie zachêci do w³asnych poszukiwañ lektur zwi¹zanych z Kosowem, a kto wie, byæ mo e bêd¹ chcieli siê pañstwo skonsultowaæ z naszymi goœæmi gdy wybi³a dziewi¹ta wieczór, zamkn¹³ dyskusjê jej moderator, dr Wojciech JóŸwiak. Zapewne nikt z zebranych nie spodziewa³ siê ustalenia kompromisowego stanowiska tych, którzy uznaj¹ niepodleg³oœciowe racje Kosowarów i obroñców suwerennoœci granic serbskich. Jednak burzliwy przebieg dyskusji na Uniwersytecie setki kilometrów od Kosowa, tym bardziej uzmys³awia, dlaczego tak trudno o zgodê na Ba³kanach. Ewa Woziñska dyskusja 19

20 prezentacje 20 Kolegium Europejskie noc¹ Godzina 17.00, ciemny, mroÿny zmierzch równie mroÿnego marcowego dnia. Rozœwietlony Gmach Collegium Europaeum Gnesnense zaprasza na organizowan¹ po raz pierwszy w CEG Noc Uniwersytetu. Ka - de piêtro nowoczesnego budynku oferuje wiele atrakcji. Przyci¹ga i kusi barwami, œwiat³ami, zapachami. Chodz¹c korytarzami, mijaj¹c grupy rozbawionych studentów z chêci¹ zagl¹dam do ka dej z sal w poszukiwaniu coraz to ciekawszych doœwiadczeñ. W pierwszych godzinach imprezy prezentowane by³y bloki zagraniczne. W jednej z sal Irlandiê przybli a³ mgr Jaros³aw Siudziñski. Mo na by³o poznaæ kulturê tego kraju, zobaczyæ, jak studenci organizuj¹ coroczne obchody Dnia Œw. Patryka dla mieszkañców Gniezna, a tak e wzi¹æ udzia³ w warsztatach tañca irlandzkiego. Chêtnych nie brakowa³o. O Szwecji i corocznej tradycji szwedzkiego Œwiêta ucji opowiadali studenci lektoratu jêzyka szwedzkiego. Projekty propaguj¹ce kulturê Hiszpanii w CEG przedstawia³a mgr Karolina Kuœnierek. O wspó³pracy z Ukrain¹ i projekcie Polsko ukraiñskie kadry dla Europy mówili prof. Wo³odymir Wasylenko i doktorant Teres Jarmoluk. Dr Zdravko Stamatoski przybli a³ wspó³pracê CEG z Uniwersytetem œw. Cyryla i Metodego w Skopje, przedstawiona zosta³a tak e oferta studiów polsko macedoñskich na specjalnoœci ba³kanistyka. O Bu³garii opowiada³ dr Nikola Topuzow, przedstawi³ wspó³pracê naukow¹ z Uniwersytetem Paisija Chilendarskiego w P³owdiwie, International Balkan Studies oraz projekt naukowy Uniwersytet w s³u - bie demokratycznych spo³eczeñstw Europy. Mgr Jo Ann Budzyñska wraz ze studentami opowiada³a o egzotycznych Filipinach, kulturze tego kraju, jak równie wspó³pracy CEG z College of Education University of The Philippines Diliman w Quezon City. Studenci z Filipin prowadzili tak e warsztaty tañca filipiñskiego. W ró nych salach mo na by³o poznaæ ró ne smaki skosztowaæ specja³ów miêdzynarodowej kuchni. O swojej dzia³alnoœci opowiadali tak e studenci Uniwersytetu Trzeciego Wieku. Poza warsztatami tanecznymi prowadzone by³y zajêcia z jêzyka migowego, technik negocjacyjnych, emisji g³osu a tak e fotografii cyfrowej. Jednym s³owem dla ka dego coœ ciekawego. Nic dziwnego, e zainteresowanie by³o spore. Po godzinie zape³ni³a siê Aula CEG i rozpocz¹³ siê blok czterech piêtnastominutowych wyk³adów. Podobieñstwa jêzyków s³owiañskich przedstawi³a prof. Mariola Miko³ajczak, o tajemnicy Enigmy mówi³ prof. Grzegorz ukomski, prof. Szczêsny Skibiñski opowiedzia³ o katedrze gnieÿnieñskiej a dr Tadeusz Wallas w humorystyczny sposób przedstawi³ monarchie w dzisiejszych czasach. Ws³uchuj¹c siê w komentarze m³odzie y wywnioskowaæ mo na by³o, e pomys³ zorganizowania takiej imprezy to strza³ w dziesi¹tkê. Ka dy mia³ szansê zobaczyæ, jak Kolegium Europejskie rzeczywiœcie otwiera siê na Europê, na œwiat, jak rozbudowane s¹ kontakty miêdzynarodowe placówki i przede wszystkim, jak ogromne korzyœci dla m³odych ludzi z tego p³yn¹. Po kulturowo-naukowej uczcie przyszed³ czas na rozrywkê. W wype³nionej po brzegi przeszklonej sali na drugim piêtrze burz¹ oklasków powitano grupê tañca ukraiñskiego Dumka z Zespo³u Szkó³ z Ukraiñskim Jêzykiem Nauczania z Górowa I³aweckiego. Kolorowe tradycyjne stroje, piêkne choreografie tañców i ukraiñskie pieœni porwa³y rozbawion¹ widowniê i w folkowych rytmach up³ynê³a kolejna godzina. Politycy czytaj¹ klasyków pod tym has³em rozpoczê³a siê inna atrakcja Nocy. Lokalni parlamentarzyœci oraz przedstawiciele w³adz lokalnych ubrani w pow³óczyste togi czytali fragmenty Uczty Platona. Zasada interpretacji to dobór pary polityków reprezentuj¹cych przeciwne opcje polityczne, aby ukazaæ Uniwersytet jako miejsce dialogu ponad podzia³ami, to sprawi³o równie, i wystêp sta³ siê nie lada wydarzeniem. Na zakoñczenie odby³ siê koncert zespo³u chilijskiego wraz z nauk¹ tañca. Noc Uniwersytetu organizowana by³a na zasadzie Drzwi Otwartych, ale w trochê inny, ciekawszy sposób, celem imprezy by³o zaznajomienie m³odzie y, przysz³ych studentów, jak równie ich rodziców i mieszkañców Gniezna z funkcjonowaniem uczelni, z jej atrakcyjn¹ ofert¹ mówi Daria Duszyñska, która wraz z Dari¹ Wiœniewsk¹ i Marlen¹ Brodnick¹ dowodzi³y sztabem organizacyjnym. Kolegium Europejskie oferuje wiele mo liwoœci rozwijania zainteresowañ. Tego rodzaju promocja placówki zaowocuje w przysz³oœci rzesz¹ nowych, ¹dnych wiedzy studentów. Marta Dzionek FOT. MACIEJ MÊCZYÑSKI