POWIATOWY URZĄD PRACY

Transkrypt

1 POWIATOWY URZĄD PRACY ul. J. Piłsudskie go 19, Brze sko te l , sko.pl sko.pl Informacja o stanie i strukturze bezrobocia w powiecie brzeskim w 2009 roku oraz działaniach podejmowanych przez Powiatowy Urząd Pracy w celu łagodzenia jego skutków Brzesko, maj

2 Spis treści: Str. WSTĘP I. POZIOM BEZROBOCIA W POWIECIE BRZESKIM Zmiany poziomu bezrobocia Napływ i odpływ bezrobotnych II. STOPA BEZROBOCIA. 14 III. STRUKTURA BEZROBOCIA Bezrobotne kobiety Bezrobotni z prawem do zasiłku Bezrobotni zamieszkali na wsi Bezrobotni według gmin Bezrobotni będący w szczególnej sytuacji na rynku pracy Bezrobotni według poziomu wykształcenia Bezrobotni według wieku Bezrobotni według stażu pracy Bezrobotni według czasu pozostawania bez pracy Bezrobotni według zawodów i specjalności Bezrobotni niepełnosprawni IV. PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ W POWIECIE BRZESKIM V. POŚREDNICTWO PRACY Oferty pracy Zwolnienia grupowe EURES VI. REALIZACJA ZADAŃ W 2009 ROKU PRZEZ REFERAT PORADNICTWA ZAWODOWEGO I SZKOLEŃ Poradnictwo zawodowe i informacja zawodowa Działalność Klubu Pracy Ogólnopolski tydzień Kariery Szkolenia zawodowe Studia podyplomowe

3 VII. PARTNERSTWO POWIATOWEGO URZĘDU PRACY Z OŚRODKAMI POMOCY SPOŁECZNEJ Z TERENU POWIATU Geneza powstania Partnerstwa Działania w Partnerstwie VIII. INFORMACJA Z WYKORZYSTANIA ŚRODKÓW FUNDUSZU PRACY 78 IX. FUNDUSZE STRUKTURALNE X. PROGRAMY RYNKU PRACY NA RZECZ PROMOCJI ZATRUDNIENIA, ŁAGODZENIA SKUTKÓW BEZROBOCIA ORAZ AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ Prace interwencyjne Roboty publiczne Staż Przygotowanie zawodowe w miejscu pracy Prace społecznie użyteczne Jednorazowe środki na podjęcie działalności gospodarczej Refundacja kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego Programy z rezerw ministra, realizowane przez PUP w 2009 roku XI. AKTYWIZACJA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH BEZROBOTNUYCH I POSZUKUJĄCYCH PRACY NIEPOZOSTAJĄCYCH W ZATRUDNIENIU W RAMACH ŚRODKÓW PAŃSTWOWEGO FUNDUSZU REHABILITACJI OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH XII. DZIAŁANIA POWIATOWEGO URZEDU PRACY W BRZESKU PODSUMOWANIE

4 WSTĘP Bezrobocie jest zjawiskiem, które można definiować pod wieloma względami. W interesującym nas aspekcie ekonomicznym dotyczy strukturalnego układu różnych zjawisk związanych z likwidacją bądź upadłością dominujących w danym regionie podmiotów gospodarczych. Jako zjawisko makroekonomiczne i makrospołeczne możemy analizować je w ujęciu podmiotowym, w którym to stan bezczynności zawodowej osób zdolnych do pracy i zgłaszających gotowość do jej podjęcia, dla których podstawą egzystencji są dochody z pracy, i w ujęciu przedmiotowym jest to kategoria analityczna rynku pracy, oznaczająca niezrealizowaną podaż pracy, będącą rezultatem nierównowagi między podażą siły roboczej (zasobów ludzkich), a popytem na pracę (chłonnością zatrudnieniową gospodarki). Właściwe diagnozowanie bezrobocia, występującego na polskim rynku pracy, wymaga rozpoznania jego cech charakterystycznych i zakwalifikowania do jednego z ogólnych rodzajów gdyż jest to rynek, który kształtuje się oraz intensywnie reaguje na zmiany zachodzące w gospodarce światowej. Na nasz rynek pracy w największym stopniu rzutuje recesja, która dotknęła najbardziej "pracochłonne" gałęzie gospodarki, takie jak: przemysł ciężki, czy budownictwo. Skutki bezrobocia wpływają negatywnie zarówno na sferę ekonomiczną, jak również na potencjał ludzki: w skali makroekonomicznej pociągają za sobą nakład finansów publicznych na zasiłki i inne świadczenia socjalne oraz na programy przeciwdziałania bezrobociu; powoduje zmniejszenie dochodów budżetowych państwa, gdyż osoby bezrobotne nie płacą podatków dochodowych, nie płacą składek na ubezpieczenie społeczne, praca jest ważnym czynnikiem produkcji; wysoka stopa bezrobocie oznacza niepełne wykorzystanie tego najistotniejszego czynnika. Wybuch globalnego kryzysu finansowego w 2008 roku w decydującym stopniu wpłynął na funkcjonowanie wielu rynków pracy. Niepewna sytuacja, wstrzymane inwestycje i spadek konsumpcji spowodowały ograniczenia produkcji, a tym samym redukcje w obszarze zatrudnienia. Rozwiązanie zaistniałego problemu wymaga właściwego dostosowania zarówno polityki państwa jak również potencjału ludzkiego do powstałej sytuacji. 4

5 Współczesny rynek wymusza elastyczność, mobilność, a przede wszystkim szeroką świadomość pracowników w zakresie dostosowywania kompetencji i umiejętności. Powstałe bezrobocie wymaga wnikliwej analizy i oceny stopnia zachodzących zmian, aby zniwelować jego skutki zarówno w skali ekonomicznej jak i społecznej. Dlatego też jednym z zadań instytucji rynku pracy oprócz przeciwdziałania bezrobociu jest analizowanie zjawisk tego rynku. 5

6 I. POZIOM BEZROBOCIA W POWIECIE BRZESKIM 1.1. Zmiany poziomu bezrobocia Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Brzesku według stanu na koniec grudnia 2009 roku wynosiła osób. W stosunku do stanu na dzień 31 grudnia 2008 roku, kiedy to liczba bezrobotnych wynosiła osoby, poziom bezrobocia w powiecie brzeskim zwiększył się o 840 osób tj. o 24,2%, natomiast w porównaniu do 2007 roku o 450 osób tj. 11,6 %. Struktura bezrobocia w pow iecie brzeskim w g stanu na dzień r. Mężczyźni; 1934 Kobiety ; 2380 Udział bezrobotnych kobiet w końcu roku 2009 był wyższy niż mężczyzn i kształtował się na poziomie kobiet, co stanowiło 55,2% ogółu bezrobotnych. Dla porównania liczba bezrobotnych wg stanu na r. i r. przedstawia się następująco: r r. w powiecie brzeskim osób osoby w województwie małopolskim osób osób w Polsce osób osoby 6

7 Liczbę bezrobotnych na koniec 2008r. oraz w poszczególnych miesiącach 2009r. przedstawia poniższa tabela: Miesiąc Liczba bezrobotnych ogółem Przyrost lub spadek liczby bezrobotnych* w liczbach dynamika w liczbach Kobiety ogółem w % do ogółu bezrobotnych XII X X ,7 I , ,0 II , ,8 III , ,0 IV , ,2 V , ,2 VI , ,2 VII , ,9 VIII , ,5 IX , ,2 X , ,2 XI , ,3 XII , ,2 *w stosunku do poprzedniego miesiąca Największy wzrost liczby bezrobotnych w stosunku do poprzedniego miesiąca odnotowano w styczniu 2009 roku o 361 osób, tj. 10,4 %. Największy spadek liczby bezrobotnych w stosunku do miesiąca poprzedniego nastąpił w miesiącu sierpniu: o 93 osoby, tj 2,4%. Liczba bezrobotnych wg stanu na koniec 2008 roku oraz poszczególnych miesiacach 2009 roku XII 2008 I 2009 II 2009 III 2009 IV 2009 V 2009 VI 2009 VII 2009 VIII 2008 IX 2009 X 2009 XI 2009 XII

8 Analizując powyższe dane odnośnie wzrostu i spadku liczby bezrobotnych osób zauważamy iż bezrobocie jest zjawiskiem sezonowym, co objawia się w okresowych przyrostach lub spadkach liczby zarejestrowanych w ciągu roku. Najtrudniejsza sytuacja na rynku pracy występuje w miesiącach jesienno zimowych, kiedy to powrót do ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w Brzesku jest największy. Natomiast w okresie wiosenno - letnim, kiedy uruchamiane są prace sezonowe, głównie w budownictwie, liczba osób pozostających bez pracy ulega obniżeniu. Liczbę bezrobotnych w latach wg stanu na 31 grudnia na terenie działania Powiatowego Urzędu Pracy w Brzesku przedstawia poniższy wykres. Liczba bezrobotnych w poszczególnych latach wg stanu na 31 grudnia w powiecie brzeskim r. 1991r. 1992r. 1993r. 1994r. 1995r. 1996r. 1997r. 1998r. 1999r. 2000r. 2001r. 2002r. 2003r. 2004r. 2005r. 2006r. 2007r. 2008r. 2009r Analizując liczbę bezrobotnych w latach stwierdzić należy, iż obecny poziom bezrobocia jest najbardziej porównywalny do stanu bezrobocia z 1998 i 2006 roku, kiedy w rejestrach Urzędu pracy było około 4,5 tys. osób. 8

9 1.2. Napływ i odpływ bezrobotnych Stan bezrobotnych zależy od dwóch czynników: napływu czyli osób rejestrujących się jako bezrobotne w danym okresie oraz odpływu czyli liczby osób tracących status bezrobotnego w tym samym okresie. Jeżeli napływ przewyższa odpływ to liczba bezrobotnych wzrasta Napływ bezrobotnych w 2009r. Odpływ bezrobotnych w 2009r. W okresie 12 miesięcy 2009 roku do rejestrów Powiatowego Urzędu Pracy w Brzesku napłynęło łącznie osób bezrobotnych, które uzyskały status osoby bezrobotnej. Udział kobiet w tej kategorii ukształtował się na poziomie 46,9 % tj kobiet, co stanowiło mniej niż połowę ogólnego napływu. Do dnia rejestracji osób rejestrujących się nigdzie nie pracowało tj. 31% ogółu napływu. Średnio miesięcznie w 2009 roku rejestrowały się 522 osoby bezrobotne. Napływ osób bezrobotnych na koniec 2008 roku oraz w poszczególnych miesiącach 2009 roku XII 2008 I 2009 II 2009 III 2009 IV 2009 V 2009 VI 2009 VII 2009 VIII 2009 IX 2009 X 2009 XI 2009 XII

10 Największy napływ osób bezrobotnych do rejestrów Powiatowego Urzędu Pracy w Brzesku odnotowano w miesiącach: wrzesień 661 osób; październik 619 osób; listopad 617 osób. Najmniejszy napływ osób bezrobotnych do rejestrów Powiatowego Urzędu Pracy w Brzesku odnotowano w miesiącach: kwiecień 425 osób; maj 429 osób. sierpień 386 osób; Niepokojący jest bardzo wysoki udział osób bezrobotnych powracających do rejestrów po raz kolejny. Na dzień r. liczba osób w tej kategorii wyniosła osób, tj. 70,5% ogółu nowo zarejestrowanych. Świadczy to o nietrwałości podejmowanego zatrudnienia. Osoby rejestrujące się po raz pierwszy w liczbie stanowiły niespełna 29,5%. W porównaniu z 2008 r., gdzie zarejestrowały się osoby, liczba ta zdecydowanie wzrosła o osoby, tj. o 26,2% Napływ osób bezrobotnych w 2008r. Naplyw osób bezrobotnych w 2009r. Napływ bezrobotnych podlega na przestrzeni roku zmiennym tendencjom Z reguły najwięcej rejestracji występuje w miesiącach rozpoczynających i kończących rok. Takie tendencje w kształtowaniu się płynności bezrobocia wynikają przede wszystkim z sezonowości gospodarki i pojawiają się rok rocznie. Najtrudniejsza sytuacja na rynku pracy występuje w miesiącach jesienno zimowych, natomiast o okresie wiosenno - letnim, kiedy zostają uruchamiane prace sezonowe, głównie w budownictwie, liczba osób pozostających bez pracy ulega obniżeniu. Analizując napływ bezrobotnych w miesiącu grudniu na przestrzeni kilku ostatnich lat można zauważyć, że w roku 2009 w Powiatowym Urzędzie Pracy w Brzesku zarejestrowało się znacznie więcej osób niż w latach poprzednich. 10

11 W przypadku bezrobocia rejestrowanego w zasadzie co roku w miesiącach wiosennych i letnich poziom bezrobocia zmniejsza się wraz z rozpoczynaniem się prac sezonowych w budownictwie, rolnictwie i turystyce. Również wzrost liczby osób rejestrowanych jako bezrobotne przypada na miesiące rozpoczynające i kończące rok, co związane jest z napływem do bezrobocia osób, którym wygasają umowy o pracę oraz osób powracających po zakończonych pracach interwencyjnych i robotach publicznych. W porównaniu z 2008r., gdzie wyłączono z rejestrów Powiatowego Urzędu Pracy osoby, liczba osób tracących status osoby bezrobotnej w roku 2009 wzrosła o 72 osoby Odpływ osób bezrobotnych w 2008r. Odpływ osób bezrobotnych w 2009r. W ciągu całego 2009 roku pracownicy Powiatowego Urzędu Pracy w Brzesku wyłączyli z ewidencji bezrobotnych ogółem osób, w tym kobiet. Przeciętnie miesięcznie wyłączano z rejestrów 452 osoby bezrobotne. Odpływ osób bezrobotnych na koniec 2008 roku oraz w poszczególnych miesiącach 2009 roku XII 2008 I 2009 II 2009 III 2009 IV 2009 V 2009 VI 2009 VII 2009 VIII 2009 IX 2009 X 2009 XI 2009 XII

12 Najwięcej osób traciło status osoby bezrobotnej w miesiącach: lipiec osób, wrześniu osób, czerwiec osób. Najmniej osób wyłączono z ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w miesiącach: luty 214 osób, styczeń 256 osób. Głównym powodem wyłączeń bezrobotnych z ewidencji PUP w Brzesku były podjęcia pracy, które w omawianym okresie stanowiły 39,5% (2.144 osoby). W porównaniu z rokiem wcześniejszym liczba osób wzrosła o 29 osób. Kategoria ta obejmuje wszystkie formy podejmowania przez bezrobotnych zatrudnienia tzn. prace subsydiowane (prace interwencyjne, roboty publiczne, otrzymanie dotacji na rozpoczęcie własnej działalności itp.) oraz prace niesubsydiowane. Dość znaczną grupę wśród wyłączonych z ewidencji stanowiły również osoby, które nie potwierdziły gotowości do podjęcia pracy. Z tego powodu w 2009r. wyłączono osoby, tj. o 167 osób mniej niż w 2008r. Wyłączenia bezrobotnych z ewidencji w 2009r. wg przyczyn przedstawia poniższa tabela: Przyczyny wyłączeń Liczba bezrobotnych % udział w stosunku do ogółu napływu Podjęcia pracy ,5 Szkolenia 266 4,9 Rozpoczęcie stażu ,2 Rozpoczęcie przygotowania zawodowego 7 0,1 Nie potwierdzenia gotowości do podjęcia pracy ,7 Dobrowolnej rezygnacji 485 8,9 Podjęcia nauki 31 0,6 Nabycia praw emerytalnych lub rentowych 20 0,4 Innych 309 5,7 12

13 Przyczyny w yłączeń bezrobotnych z ew idencji w 2009 roku 0,6% 8,9% 0,4% 5,7% 39,5% 27,7% 0,1% 12,2% 4,9% Podjęcia pracy Rozpoczęcie stażu Nie potwierdzenie gotowości do podjęcia pracy Dobrowolna rezy gnacja Inny ch Szkolenia Rozpoczęcie przy gotowania zawodowego Podjęcia nauki Naby cie praw emery talny ch lub rentowny ch 13

14 II. STOPA BEZROBOCIA Syntetycznym miernikiem poziomu bezrobocia jest podawana w procentach stopa bezrobocia, obliczana jako stosunek liczby zarejestrowanych do liczby osób aktywnych zawodowo. Wskaźnik ten stosowany jest w badaniach bezrobocia rejestrowanego w urzędach pracy. Stopa bezrobocia z reguły kształtuje się identycznie jak liczba bezrobotnych - wzrosty obserwowane są w miesiącach zimowych, spadki na wiosnę oraz miesiącach letnich. Wysokość stopy bezrobocia wg stanu na 31 grudnia w latach przedstawia poniższa tabela. STOPA BEZROBOCIA POLSKA 15,0 17,5 18,1 20,0 19,0 17,6 14,9 11,4 9,5 11,9 MAŁOPOLSKA 11,9 14,1 13,9 16,0 15,0 13,8 11,4 8,8 7,6 9,7 POWIAT BRZESKI 13,8 16,1 15,8 18,6 17,0 16,1 13,7 11,8 10,6 12,4 Wysokość stopy bezrobocia w poszczególnych miesiącach 2009 roku: STOPA BEZROBOCIA I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII POLSKA 10,4 10,9 11,1 10,9 10,7 10,6 10,7 10,8 10,9 11,1 11,4 11,9 MAŁOPOLSKA 8,2 8,7 9,0 8,8 8,6 8,6 8,7 8,7 8,9 9,0 9,4 9,7 POWIAT BRZESKI 11,1 11,8 12,0 11,8 11,7 11,5 11,3 11,0 11,3 11,6 12,0 12,4 Na koniec grudnia 2009 roku stopa bezrobocia w powiecie brzeskim ustabilizowała się na poziomie 12,4 % i była wyższa od wskaźnika krajowego o 0,5 pkt. procentowego i o 2,7 pkt. procentowego wyższa w porównaniu do stopy procentowej w województwie małopolskim. 11,9% 9,7% 12,4% Polska Małopolska Pow iat brzeski 14

15 III. STRUKTURA BEZROBOCIA Strukturę ważniejszych grup bezrobotnych w poszczególnych miesiącach 2009 roku przedstawia poniższa tabela: W tym Miesiąc Liczba bezrobotnych Kobiety Z prawem do zasiłku Zamieszkali na wsi W liczbach % W liczbach % W liczbach % Styczeń , , ,4 Luty , , ,4 Marzec , , ,4 Kwiecień , , ,1 Maj , , ,0 Czerwiec , , ,7 Lipiec , , ,4 Sierpień , , ,3 Wrzesień , , ,3 Październik , , ,5 Listopad , , ,0 Grudzień , , ,6 Analizując powyższą tabelę stwierdzić należy, iż w miesiącu grudniu w porównaniu do m-ca stycznia 2009r.: zmniejszył się procentowy udział kobiet w ogólnej liczbie bezrobotnych o 4,2% (z 61% w styczniu do 55,2% w grudniu); zmniejszył się udział bezrobotnych uprawnionych do zasiłku o 2%; zwiększył się udział osób bezrobotnych zamieszkujących tereny wiejskie o 1,2%. Zmiany poziomu bezrobocia na przestrzeni 2009 roku Ogółem Kobiety Z prawem do zasiłku Zamieszkali na wsi I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 15

16 3.1. Bezrobotne kobiety Bezrobocie kobiet to jeden z wielu kluczowych problemów lokalnego rynku pracy. Przyczyny bezrobocia kobiet to m.in. brak odpowiednich kwalifikacji, przerwa w zatrudnieniu spowodowana wychowaniem dzieci, co niesie za sobą wydłużającą się bezczynność zawodową i w znacznym stopniu zmniejsza szanse kobiet na ponowną aktywizację zawodową. Wraz ze wzrostem poziomu bezrobocia wzrosła także liczba zarejestrowanych bezrobotnych kobiet, które nadal w ogólnej liczbie zarejestrowanych stanowią przewagę. Na dzień r. w ewidencji Urzędu było kobiet, co stanowi 55,2% ogółu bezrobotnych w powiecie brzeskim. W porównaniu do stanu na dzień r. udział kobiet w ogólnej liczbie bezrobotnych zmniejszył się o 10% Ogólna liczba bezrobotnych oraz bezrobotnych kobiet w 2008r. Ogólna liczba bezrobotnych oraz bezrobotnych kobiet w 2009r. Z ogólnej liczby zarejestrowanych kobiet jedynie 203 kobiety (tj. 8,5% tej populacji) posiadały prawo do zasiłku. Korzystnym jednak zjawiskiem jest fakt iż w roku poprzednich kobiet pobierających zasiłek było o 2% mnie niż na koniec 2009r. Przy wysokim wskaźniku bezrobotnych kobiet 55,2%, można wnioskować, iż to kobiety częściej od mężczyzn pozostają bierne zawodowo. Znajduje to odzwierciedlenie w nierównowadze jaka jest notowana wśród osób długotrwale bezrobotnych, gdzie wskaźnik przekłada się na niekorzyść kobiet. Zwrócić należy uwagę, iż wśród zarejestrowanych kobiet aż to kobiety długotrwale bezrobotne, czyli 53, 2% ogółu zarejestrowanych kobiet. Kobiety stanowią również większość wśród bezrobotnych samotnie wychowujących co najmniej jedno dziecko do 18 roku życia prawie 91,1% w tej kategorii (153 kobiety) oraz osób w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki 52,6% (282 kobiety). 16

17 Na przestrzeni minionych dwunastu miesięcy do rejestracji zgłosiło się bezrobotnych kobiet, co stanowi 46,9% ogółu napływu w tym samym okresie. Wskaźnik ten jest mniej korzystny niż w 2008 roku, ponieważ liczba rejestrujących się kobiet jest wyższa o 3,9%. W 2009 roku z ewidencji wyłączono bezrobotnych kobiet tj. 60,4% wszystkich wyrejestrowań. Najczęstszą przyczyną wyłączeń z ewidencji bezrobotnych kobiet było podjęcie pracy oraz niepotwierdzenie gotowości do pracy. W badanym okresie pracę podjęły 883 kobiety, tj. 41,2% ogółu bezrobotnych wyłączonych z powodu podjęcie pracy oraz 27% ogólnego odpływu kobiet. W ewidencji bezrobotnych najwięcej jest bezrobotnych kobiet z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym osób, a najmniej z wykształceniem wyższym osób. Zauważyć także warto, że kobiety charakteryzują się wyższym wykształceniem niż mężczyźni. Wykształcenie bezrobotnych kobiet wg stanu na r. gimnazjalne i poniżej 15% wyższe 12% zasadnicze zawodowe 26% policealne i średnie zawodowe 34% średnie ogólnokształcące 13% 17

18 Najtrudniejsza sytuacja na terenie powiatu brzeskiego bezrobotnych kobiet dotyczy grupy wiekowej lat 32,5% wszystkich zarejestrowanych kobiet. Wiek bezrobotnych kobiet w g stanu na r W 2009 roku zmieniła się również sytuacja bezrobotnych kobiet na mapie terytorialnej powiatu brzeskiego. W badanym roku odnotowano wzrost liczebny kobiet we wszystkich gminach wchodzących w skład powiatu brzeskiego. Najwyższy wskaźnik feminizacji w stosunku do ogółu bezrobotnych kobiet odnotowano w gminie Brzesko 23,5% (tj. 560 kobiet), natomiast najniższy wskaźnik bezrobotnych kobiet na terenie Miasta Czchów 2,4% (tj. 57 kobiet). Bezrobotne kobiety w pow iecie brzeskim w latach r r. 2009r G.Borzecin M.Brzesko G.Brzesko M.Czchów G.Czchów G.Dębno G.Gnojnik G.Iwkowa G.Szczurowa 18

19 3.2. Bezrobotni z prawem do zasiłku Zasiłek dla bezrobotnych przysługuje osobie, która spełnia następujące warunki: 1. nie ma dla niej propozycji odpowiedniej pracy, propozycji szkolenia, stażu, przygotowania zawodowego w miejscu pracy, prac interwencyjnych lub robót publicznych 2. oraz w okresie 18 miesięcy poprzedzających dzień zarejestrowania w urzędzie pracy, łącznie przez okres co najmniej 365 dni, był zatrudniony, pracował lub prowadził inną działalność związaną z osiąganiem odpowiedniego dochodu i odprowadzaniem składek na Fundusz Pracy i ubezpieczenia społeczne. Do najbardziej charakterystycznych cech bezrobocia należy m.in. stały wysoko utrzymujący się procent osób bezrobotnych nie posiadających prawa do zasiłku. Osoby bez prawa do zasiłku na dzień r. stanowiły 86,2% ogółu bezrobotnych tj osób, co oznacza, że tylko co siódma zarejestrowana osoba bezrobotna korzystała z zasiłku. Osoby bezrobotne Ogółem Kobiety Mężczyźni Według stanu na dzień r w tym: - osoby z prawem do zasiłku osoby bez prawa do zasiłku Zasiłek dla bezrobotnych odgrywa bardzo istotną rolę wśród osób bezrobotnych, gdyż bardzo często stanowi jedyne źródło dochodu. W końcu grudnia 2009 r. w ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w Brzesku liczba osób uprawnionych do pobierania zasiłku wynosiła 597 osób co stanowiło zaledwie 13,8% ogółu zarejestrowanych. 19

20 W porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego sytuacja osób bezrobotnych pobierających zasiłek jest nieco korzystniejsza, ponieważ wówczas udział bezrobotnych z prawem do zasiłku w ogólnej ich liczbie wynosił 13,7% Liczba osób pobierających zasiłek w 2008r. Liczba osób pobierających zasiłek w 2009r. Przy czym odnotowuje się tendencję wzrostową udziału osób z prawem do zasiłku w ogólnej liczbie bezrobotnych. Głównie były to osoby poprzednio pracujące 594 osoby, zamieszkałe na wsi 471 osób, oraz mężczyźni 394 osoby. Analizując strukturę osób uprawnionych do pobierania zasiłku dla bezrobotnych w końcu 2009r. w odniesieniu do wyodrębnionych grup bezrobotnych znajdujących się w szczególnej sytuacji na rynku pracy należy podkreślić, iż najwięcej osób korzystających z zasiłku posiadały osoby bez wykształcenia średniego 376 bezrobotnych (tj. 17,2% ogółu w tej kategorii) oraz osoby powyżej 50 roku życia 201 bezrobotnych (tj. 32,8%). W populacji zamieszkałych na wsi z zasiłku na dzień r. korzystało 471 osób, tj. aż 78,9% ogółu uprawnionych do zasiłku. 20

21 Analizując poniższy wykres stwierdzić należy, że najwięcej osób uprawnionych do pobierania zasiłku dla bezrobotnych odnotowano w miesiącu kwietniu 715 osób oraz w marcu 705 osób, najmniej w październiku 522 osoby. Osoby bezrobotne z praw em i bez praw a do zasiłku w poszczególnych m iesiącach 2009r I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII bez prawa do zasiłku z prawem do zasiłku Wg stanu na r. najwyższym procentowym udziałem bezrobotnych z prawem do zasiłku charakteryzowała się gmina Brzesko 16,1%, przy czym najniższy odsetek bezrobotnych posiadających prawo do zasiłku odnotowano w gmina Czchów 10,9%. Bezrobotni z prawem do zasiłku wg gmin - stan na 31 grudnia 2009 roku. Bezrobotni Obszar Ogółem Uprawnieni % ogółu do zasiłku Gmina Borzęcin ,4 Miasto Brzesko ,4 Gmina Brzesko ,1 Miasto Czchów ,8 Gmina Czchów ,9 Gmina Dębno ,6 Gmina Gnojnik ,0 Gmina Iwkowa ,8 Gmina Szczurowa ,4 Powiat Brzeski ,8 21

22 3.3. Bezrobotni zamieszkali na wsi W dniu 31 grudnia 2009 roku w Powiatowym Urzędzie Pracy w Brzesku liczba bezrobotnych zamieszkałych na terenach wiejskich wynosiła osoby. Bezrobotni tej populacji stanowili 76,6 % ogółu zarejestrowanych, więcej niż połowa z nich to kobiety,a ich udział kształtował się na poziomie 55,4% (1.829 osób). Wśród zarejestrowanych mieszkańców wsi w końcu okresu sprawozdawczego zaledwie 17,5% bezrobotnych posiada gospodarstwo rolne (577 osób), tj. o 6,1% więcej niż w 2008r. Warto podkreślić, iż w porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego liczba bezrobotnych mieszkańców wsi wzrosła o 682 osoby, tj. o 26% Liczba osób zamieszkujących tereny w iejskie w 2008r. Liczba osób zamieszkujących tereny w iejskie w 2009r. Wśród bezrobotnych zamieszkałych na wsi dominują kobiety, które stanowią 55,4% tej populacji (przed rokiem 65,7%). Prawo do zasiłku posiadało w końcu 2009 roku 471 bezrobotnych zamieszkałych na wsi (14,3%) - rok wcześniej było 368 osób (14,0%). W badanym okresie napływ do bezrobocia mieszkańców wsi wyniósł osób i stanowił 77,1% całego napływu do bezrobocia. W porównaniu do danych z ubiegłego roku ilość rejestracji osób bezrobotnych zamieszkałych na wsi była niższa o osób, tj. o 27,8%. W ciągu 2009r. z ewidencji bezrobotnych wyłączonych zostało osób zamieszkałych na wsi, tj. o 42 osoby więcej niż w 2008 roku. Zdecydowana większość rejestrujących się w Powiatowym Urzędzie Pracy mieszkańców wsi 69,4% (3.352 osoby) - zarejestrowała się w 2009 roku po raz kolejny. Liczba osób rejestrujących się po raz pierwszy wynosiła (30,6 %). 22

23 Na koniec 2009 roku odnotowano wzrost osób zamieszkałych na terenach wiejskich we wszystkich gminach powiatu brzeskiego. W badanym okresie największy procentowy wzrost liczby bezrobotnych zamieszkałych na wsi w powiecie brzeskim odnotowano w gminie Czchów 24,9% oraz gminie Dębno 23,4 %. Bezrobotni zamieszkali na wsi w powiecie brzeskim - stan na koniec roku Obszar 2008 rok 2009 rok zmiana dynamika% Powiat brzeski ,6 Gmina Borzęcin ,4 Gmina Brzesko ,6 Gmina Czchów ,9 Gmina Dębno ,4 Gmina Gnojnik ,8 Gmina Iwkowa ,1 Gmina Szczurowa ,8 Liczba osób powiatu brzeskiego zamieszkująca tereny miejskie i wiejskie wg stanu na koniec 2008 i 2009 roku, przedstawia się następująco: r. 2009r. Tereny miejskie Tereny wiejskie 23

24 3.4. Bezrobotni wg gmin W poszczególnych gminach rejonu działania tut. Urzędu liczba bezrobotnych w latach wynosiła. Liczba bezrobotnych wg stanu na 31 grudnia Gmina 2002r. 2003r. 2004r. 2005r. 2006r. 2007r. 2008r. 2009r. Gmina Borzęcin Miasto Brzesko Gmina Brzesko Miasto Czchów Gmina Czchów Gmina Dębno Gmina Gnojnik Gmina Iwkowa Gmina Szczurowa Razem Analizując poziom bezrobocia w poszczególnych gminach powiatu brzeskiego w końcu 2009r. należy zauważyć, iż w porównaniu z danymi sprzed roku, zauważamy wzrost poziomu bezrobocia we wszystkich gminach na terenie objętym zakresem działania Powiatowego Urzędu Pracy w Brzesku. Procentowy udział bezrobotnych z poszczególnych gmin wg stanu na r. Gmina Gnojnik 7% Gmina Iwkowa 5% Gmina Szczurowa 8% Gmina Borzęcin 10% Miasto Brzesko 21% Gmina Dębno 16% Gmina Czchów 8% Miasto Czchów 3% Gmina Brzesko 22% 24

25 Wśród bezrobotnych zarejestrowanych w brzeskim urzędzie pracy na koniec 2009 roku, kobiety stanowiły 55,2% ogółu. Tak więc w skali powiatu wśród bezrobotnych występowała przewaga kobiet. Podobną sytuację odnotowano w większości gmin na terenie działania tut. Urzędu. Najwyższy udział kobiet w ogólnej liczbie bezrobotnych, wynoszący 63,1% wystąpił w gminie Gnojnik. Natomiast jedynie w gminie Szczurowa liczba bezrobotnych kobiet była niższa niż liczba pozostających bez pracy mężczyzn. Liczba bezrobotnych wg stanu na 31 grudnia Gmina Ogółem kobiety w % do ogółu bezrobotnych Gmina Borzęcin ,2 Miasto Brzesko ,8 Gmina Brzesko ,7 Miasto Czchów ,3 Gmina Czchów ,5 Gmina Dębno ,4 Gmina Gnojnik ,1 Gmina Iwkowa ,3 Gmina Szczurowa ,0 Razem ,2 25

26 3.5. Bezrobotni będący w szczególnej sytuacji na rynku pracy Bezrobotni będący w szczególnej sytuacji na rynku pracy, to osoby którym powiatowy urząd pracy w okresie 6 miesięcy od dnia rejestracji, powinien przedstawić: propozycje zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, szkolenia, stażu, odbycia przygotowania zawodowego dorosłych, zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych. Zgodnie z przepisami ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z dnia 20 kwietnia 2004 roku, do osób będących w szczególnej sytuacji na rynku zalicza się: bezrobotnych do 25 roku życia, bezrobotnych którzy ukończyli szkołę wyższą do 27 roku życia, bezrobotnych długotrwale, kobiety, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka, bezrobotnych powyżej 50 roku życia, bezrobotnych bez kwalifikacji zawodowych, bezrobotnych bez doświadczenia zawodowego, bezrobotnych bez wykształcenia średniego, bezrobotnych samotnie wychowujących co najmniej jedno dziecko do 18 roku życia, bezrobotnych, którzy po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęły zatrudnienia, bezrobotnych niepełnosprawnych. Analizując wszystkie grupy osób znajdujących się w szczególnej sytuacji na rynku pracy, zauważamy iż grupą najliczniejszą w miesiącu grudniu 2009 roku stanowiły osoby długotrwale bezrobotne - 41,7% ogółu zarejestrowanych oraz osoby bez wykształcenia średniego - 50,8%. Osoby w szczególnej sytuacji na koniec 2009r. Ogółem Kobiety do 25 roku życia które ukończyły szkołę dlugotrwale bezrobotne kobiety,które nie podjeły zatrudnienia powyżej 50 roku życia bez kwalifikacji zawodowych bez doświadcz. zawodowego bez wykształceni a średniego samotnie wychowujące co najm. 1 pod odbyciu niepelnospra kary wni pozbawienia Ogółem Kobiety

27 Bezrobotni do 25 roku życia. Osoba bezrobotna do 25 roku życia oznacza bezrobotnego, który do dnia zastosowania wobec niego usług lub instrumentów rynku pracy nie ukończył 25 roku życia. Na bezrobocie młodzieży wpływa szereg czynników począwszy od braku doświadczenia zawodowego po wykształcenie nieadekwatne do potrzeb rynku pracy. Nie bez znaczenia jest też duża podaż młodzieży poszukującej zatrudnienia co sprzyja zjawisku konkurencyjności na rynku pracy. Trudna sytuacja młodych wynika również z braku umiejętności aktywnego poszukiwania pracy, których nie uzyskali w trakcie edukacji szkolnej. W końcu grudnia 2009r. udział bezrobotnej młodzieży do ogółu zarejestrowanych bezrobotnych ukształtował się na poziomie 33,5 % tj osoby. W porównaniu do stanu z ubiegłego roku nastąpił wzrost młodych bezrobotnych o 395 osób tj. o 37,7%. W strukturze osób bezrobotnych do 25 roku życia dominują: kobiety (53,6% ogółu osób w tej kategorii), bezrobotni bez wykształcenia średniego (32,3%), bezrobotni bez stażu pracy (53,0%). Poszukiwanie pierwszej pracy coraz częściej związane jest z rejestracją w Urzędzie Pracy, który wychodząc na przeciw oczekiwaniom proponuje młodzieży coraz więcej możliwości oraz efektywnych form. Osoby długotrwale bezrobotne. Osoba długotrwale bezrobotna, oznacza bezrobotnego pozostającego w rejestrze powiatowego urzędu pracy łącznie przez okres ponad 12 miesięcy w okresie ostatnich 2 lat, z wyłączeniem okresów odbywanie stażu i przygotowania zawodowego dorosłych. Osoby pozostające w rejestrze Powiatowego Urzędu Pracy łącznie przez okres ponad 12 miesięcy w okresie ostatnich 2 lat na koniec grudnia 2009r. stanowiły 41,7% ogółu zarejestrowanych tj osób. Odsetek osób długotrwale bezrobotnych w porównaniu do roku poprzedniego wzrósł o 54 osoby, tj.3,1%. Są to osoby, które zazwyczaj posiadają niedostosowane kwalifikacje do potrzeb lokalnego rynku pracy i nie są w stanie samodzielnie poradzić sobie z powrotem na rynek pracy. Skuteczna aktywizacja zawodowa osób długotrwale pozostających bez pracy jest trudna, gdyż wymaga indywidualnego, podejścia do osoby bezrobotnej oraz diagnozowania jednostkowych przyczyn pozostawania w stanie długotrwałego bezrobocia. 27

28 Bezrobotni, którzy ukończyli szkołę wyższą do 27 roku życia. Osoby bezrobotne w okresie do upływu 12 m-cy od dnia określonego w dyplomie, świadectwie lub innym dokumencie poświadczającym ukończenie szkoły wyższej, które nie ukończyły 27 roku życia. Wyżej wymienione warunki na dzień r. spełniały 102 osoby, co stanowi 2,4% wszystkich zarejestrowanych bezrobotnych. W tej grupie dominują kobiety 70 osób. Kobiety, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka. W ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w Brzesku na koniec omawianego okresu przebywało 456 kobiet, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka, co stanowi 10,6% ogółu zarejestrowanych. Osoby powyżej 50 roku życia. Osoba bezrobotna powyżej 50 roku życia oznacza bezrobotnego, który w roku kalendarzowym zastosowania wobec niego usług lub instrumentów rynku pracy ukończył co najmniej 50 lat życia. Są to osoby, których sytuacja na rynku pracy jest relatywnie gorsza od pozostałych grup wiekowych. Bezrobocie w tej grupie osób, pomimo, iż jest niższe od pozostałych grup wiekowych jest narażona na wiele czynników wykluczających je z rynku pracy. Jednym z głównych czynników obniżających ich atrakcyjność na rynku pracy jest niska mobilność przestrzenna i zawodowa. Na koniec miesiąca grudnia 2009r. udział osób bezrobotnych powyżej 50 roku życia wynosił 14,2% (613 osób). W porównaniu do stanu z grudnia 2008r. nastąpił wzrost liczby osób powyżej 50 roku życia aż o 126 osób, tj. o 25,9%. W grupie tych osób przeważają: mężczyźni (31,5% ogółu osób w tej kategorii), bezrobotni posiadający wykształcenie poniżej średniego (56,8%), Osoby bez kwalifikacji zawodowych. Bezrobotnym bez kwalifikacji zawodowych, jest osoba bezrobotna nie posiadająca kwalifikacji do wykonywania jakiegokolwiek zawodu poświadczonych dyplomem, świadectwem, zaświadczeniem instytucji szkoleniowej lub innym dokumentem uprawniającym do wykonywania zawodu. Na dzień r. co szósty zarejestrowany (17,4% tj. 751 osób) zaliczany jest do grupy bezrobotnych bez kwalifikacji zawodowych. W porównaniu do grudnia roku ubiegłego liczba osób w tej kategorii zwiększyła się o 126 osób. 28

29 Osoby bez doświadczenia zawodowego. Osoba bezrobotna bez doświadczenia zawodowego to osoba, która wykonywała zatrudnienie oraz inną pracę zarobkową przez łączny okres poniżej 6 miesięcy. Liczba bezrobotnych bez doświadczenia zawodowego na koniec miesiąca grudnia 2009r. stanowiła 34,3% ogółu zarejestrowanych tj osób, w tym 944 kobiety. Prawo do zasiłku w tej grupie posiadały tylko 4 osoby, z czego wszyscy to mężczyźni. Osoby bez wykształcenia średniego (podstawowe, gimnazjalne, zasadnicze zawodowe). Udział bezrobotnych nie posiadających wykształcenia średniego na koniec omawianego okresu wynosił 50,8% (2.190 osób). Wśród tej grupy bezrobotnych co szósta osoba pobierała zasiłek dla bezrobotnych. Bezrobotni samotnie wychowujący dzieci. Osoba samotnie wychowującą co najmniej jedno dziecko do 18 roku życia w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych. Bezrobotni rodzice wg stanu na r. stanowili 3,9% ogółu bezrobotnych, tj.168 osób. W omawianej strukturze zdecydowanie dominują kobiety, których na koniec omawianego okresu było w ewidencji 153 osoby. Osoby bezrobotne, które po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęły zatrudnienia. Na koniec grudnia 2009r. w rejestrach Urzędu zarejestrowane były 42 osoby bezrobotne, które po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęły zatrudnienia. W tej grupie zarejestrowana była 1 kobieta. Osoby niepełnosprawne Osoba niepełnosprawna, zdolna i gotowa do podjęcia zatrudnienia co najmniej w połowie wymiaru czasu pracy, obowiązującym w danym zawodzie lub służbie. Na koniec grudnia 2009r. zarejestrowane były 152 bezrobotne osoby niepełnosprawne, tj. 3,5%. W stosunku do sytuacji na koniec roku poprzedniego liczba bezrobotnych niepełnosprawnych zwiększyła się o 34 osoby. 29

30 3.6. Bezrobotni wg poziomu wykształcenia Cechą decydującą o szansach bezrobotnych na pozyskanie zatrudnienia jest poziom wykształcenia i przygotowanie zawodowe osób pozostających bez pracy. Brak kwalifikacji lub zbyt ogólne kwalifikacje uniemożliwiają zdobycie pracy, aczkolwiek zauważyć należy iż bezrobocie dotyka również osób posiadających wykształcenie wyższe. Pracodawcy przed zatrudnieniem pracownika zwracają także uwagę na posiadane przez niego dodatkowe umiejętności, takie jak: komputerowego, doświadczenie zawodowe itp. znajomość języków obcych, obsługa sprzętu Rok 2009 podtrzymuję charakterystyczną od lat sytuację w której niekorzystną cechą bezrobocia, są niskie kwalifikacje zawodowe osób zarejestrowanych w urzędzie. W strukturze bezrobocia wg wykształcenia nadal najliczniejszą grupę stanowią osoby posiadające wykształcenie zasadnicze zawodowe osób (33,5% z ogółu bezrobotnych). Zdecydowaną większość w tej grupie stanowią mężczyźni, którzy na koniec badanego okresu było 56,6% bezrobotnych z wykształceniem zasadniczym. Ponadto niemal 41,4% osób z tym wykształceniem to osoby długotrwale bezrobotne, a prawie 24,4% stanowią 25 roku życia. bezrobotni do Kolejną grupę stanowili bezrobotni, którzy posiadają wykształcenie policealne i średnie zawodowe osób (29,5%). Mają oni największe trudności ze znalezieniem pracy na lokalnym rynku pracy. Najmniej osób posiadało wykształcenie wyższe (tj.9,2%). 10,6% bezrobotnych zarejestrowanych w urzędzie legitymowało się świadectwem ukończenia liceum ogólnokształcącego, a 17,2% ukończyło szkołę gimnazjalną i poniżej. Struktura bezrobotnych wg wykształcenia w podziale na gminy przedstawiona jest w poniższej tabeli: Gmina Wyższe Policealne i średnie zawodowe Wykształcenie Średnie ogólnokształcące Zasadnicze zawodowe Gimnazjalne i poniżej Gmina Borzęcin Miasto Brzesko Gmina Brzesko Miasto Czchów Gmina Czchów Gmina Dębno Gmina Gnojnik Gmina Iwkowa Gmina Szczurowa Razem

31 Z analizy bezrobocia pod względem wykształcenia wynika, że bezrobotne kobiety posiadają lepsze wykształcenie niż bezrobotni mężczyźni. Poziom wykształcenie bezrobornych kobiet i mężczyzn na dzień r. kobiety mężczy źni wyższe policealne i średnie zawodowe średnie ogólnokształcące zasadnicze zawodowe gimnazjalne i poniżej Zmiany w udziale poszczególnych kategorii bezrobotnych w/g wykształcenia w latach przedstawia poniższy wykres: Bezrobotni w g w ykształcenia 2009r. 2008r. 2007r. 744 gimnazjalne i poniżej zasadnicze zawodowe średnie ogólnokształcące policealne i średnie zawodowe wyższe

32 3.7. Bezrobotni wg wieku Analizując strukturę bezrobotnych według wieku można zauważyć, że znaczące problemy na rynku pracy ma młodzież wkraczająca dopiero w dorosłe życie oraz osoby, które przekroczyły 50 rok życia. W przypadku młodych ludzi na ich trudności związane ze zdobyciem pracy wpływa szereg czynników - począwszy od braku doświadczenia zawodowego, niewielkiej praktyki w poruszaniu się po rynku pracy kończąc na posiadanym przez nich wykształceniu nieadekwatnym do potrzeb rynku pracy. Pracodawcy ostrożniej zatrudniają osoby młode nie posiadające żadnej praktyki zawodowej, gdyż często wiąże się to z kosztami przygotowania do zawodu tych pracowników. Natomiast problemy z utrzymaniem pracy przez osoby starsze wiążą się przede wszystkim z procesami restrukturyzacyjnymi w firmach, oraz niekiedy z niskimi i niedopasowanymi do potrzeb współczesnej gospodarki kwalifikacjami tych osób. Strukturę bezrobotnych wg gmin i wieku na dzień 31 grudnia 2009 roku przedstawia poniższa tabela. Powiat brzeski Wiek Gmina Borzęcin Miasto Brzesko Gmina Brzesko Miasto Czchów Gmina Czchów Gmina Dębno Gmina Gnojnik Gmina Iwkowa Gmina Szczurowa Razem Z powyższej tabeli wynika, iż najtrudniejsza sytuacji na terenie powiatu brzeskiego dotyczy ludzi młodych czyli bezrobotnych w przedziale wiekowym lat osoby tj. 33,5% ogółu wszystkich zarejestrowanych. Kobiety w tej grupie stanowią 53,6% wszystkich osób w tym przedziale wiekowym. Drugą w kolejności grupę stanowiły od względem liczebności osoby w wieku lat. Na koniec omawianego okresu w tej grupie zarejestrowanych było osób, co stanowiło 26,5% ogóły wszystkich zarejestrowanych bezrobotnych. Najmniej liczebną grupą były osoby w wielu osób. 32

33 Wśród młodych ludzi wiele jest takich osób, które jeszcze nigdy nie pracowały i nie posiadają stażu pracy, który zwiększyłby ich szanse na rynku pracy. Brak doświadczeń zawodowych oraz praktycznych kwalifikacji potęguje u nich problemy z poszukiwaniem pracy. Największe dysproporcje między bezrobotnymi kobietami, a mężczyznami zauważa się w grupie lata oraz lata. Zbliżony poziom zauważamy w przedziale wiekowym gdzie udział kobiet i mężczyzn był identyczny. Bezrobotne kobiety i mężczyźni według grup wiekowych na dzień r kobiety mężczy źni Zmiany w udziale poszczególnych kategorii bezrobotnych w/g wieku w latach przedstawia poniższy wykres: Bezrobotni wg wieku r. 2008r. 2009r

34 3.8. Bezrobotni wg stażu pracy Jednym z najczęstszych wymogów pracodawców przy wyborze kandydatów do pracy, jest posiadanie odpowiedniego doświadczenia zawodowego. Dlatego też mniejsze trudności ze znalezieniem pracy mają osoby posiadające staż pracy. Powyższą tezę potwierdza analiza struktury bezrobotnych według stażu pracy, bowiem na koniec 2009 roku, najliczniejszą grupę osób zarejestrowanych w urzędzie stanowiły osoby nie posiadające żadnego stażu pracy osób tj. 26,4%. Ponadto dość znaczną grupę, która kształtowała się na poziomie osób, stanowili bezrobotni o stażu pracy od 1 do 5 lat. Strukturę wg gmin i liczbę osób bezrobotnych legitymujących się stażem pracy na dzień 31 grudnia 2009 roku przedstawia poniższa tabela. Powiat brzeski do 1 roku Staż pracy lat i więcej bez stażu pracy Gmina Borzęcin Miasto Brzesko Gmina Brzesko Miasto Czchów Gmina Czchów Gmina Dębno Gmina Gnojnik Gmina Iwkowa Gmina Szczurowa Razem

35 Analizując poniższy wykres zauważamy tendencję wzrostową we wszystkich kategoriach dotyczących badanej grupy. Największy wzrost bezrobotnych wystąpił w grupie osób od 1 do 5 roku 269 osób więcej niż w roku ubiegłym oraz w grupie osób bez stażu pracy 206 osób więcej. Bezrobotni w g stażu pracy 2007r. 2008r r do 1 roku 1-5 lat 5-10 lat lat lat 30 lat i więcej bez stażu 35

36 3.9. Bezrobotni wg czasu pozostawania bez pracy Czas pozostania bez pracy obejmuje aktualny okres pozostania bez pracy (od momentu ostatniej rejestracji osoby bezrobotnej w Powiatowym Urzędzie Pracy) liczony w pełnych miesiącach. Niekorzystnym zjawiskiem na rynku pracy na terenie powiatu brzeskiego jest wydłużający się okres pozostawania bez pracy. Trudną sytuację powrotu do pracy posiadają osoby, które są zarejestrowane w urzędach pracy nieprzerwanie od 12 do 24 miesięcy i powyżej 24 miesięcy. Na koniec 2009 roku te dwie grupy stanowiły 28,2 ogółu zarejestrowanych bezrobotnych. Łącznie liczba ich wyniosła osób. W powiecie brzeskim największą grupą są osoby pozostające bez pracy od 1 do 3 miesięcy. W ewidencji tut. Urzędu osoby te stanowią 24,8 % ogółu bezrobotnych. O tak dużej liczbie decyduję różnorodne uwarunkowania m.in. wiek, wykształcenie, kwalifikacje zawodowe. Najmniejszą grupę stanowią osoby pozostające w rejestrze Urzędu do 1 miesiąca, tj 340 osób. Strukturę bezrobotnych wg gmin i czasu pozostawania bez pracy w m-cach przedstawia poniższa tabela. Czas pozostawania bez pracy w miesiącach Powiat brzeski do Pow. 24 Gmina Borzęcin Miasto Brzesko Gmina Brzesko Miasto Czchów Gmina Czchów Gmina Dębno Gmina Gnojnik Gmina Iwkowa Gmina Szczurowa Razem Porównując aktualne dane dotyczące struktury bezrobotnych według czasu pozostawania bez pracy z analogicznym okresem 2008 roku należy zauważyć, iż obniżył się udział w ogólnej liczbie bezrobotnych osób pozostających w ewidencji urzędu powyżej 24 miesięcy, natomiast wzrosły pozostałe wskaźniki dla grup osób zarejestrowanych w PUP od 1 do 24 miesięcy. 36

37 Zmiany w udziale poszczególnych kategorii bezrobotnych w/g czasu pozostania bez pracy w latach przedstawia poniższy wykres: Bezrobotni w g czasu pozostania bez pracy r. 2008r. 2009r do pow.24 Im dłużej osoby pozostają bez pracy, tym mają mniejsze szanse na jej ponowne uzyskanie, ponieważ zdobyte wcześniej wiadomości i doświadczenia ulegają dezaktualizacji. Bezrobocie nie jest tylko efektem złej sytuacji gospodarczej ale ma również przyczyny strukturalne. Część bezrobotnych to ludzie, których kwalifikacje nie odpowiadają potrzebom pracodawców. W miarę wydłużania się czasu pozostawania bez pracy zanikają aktywne postawy poszukiwania pracy. 37

38 3.10. Bezrobotni wg zawodów i specjalności Analizując populację bezrobotnych powiatu brzeskiego pod względem posiadanego zawodu stwierdzić należy, iż największą grupę stanowią osoby posiadające wykształcenie zawodowe lub średnie zawodowe. Zasygnalizować należy niewielki wzrost udziałów w bezrobociu większości zawodów czołowych pod względem liczebności. Poniższa tabela przedstawia wykaz zawodów w których ilość osób bezrobotnych przypadających na dany zawód przekroczyła 30 osób wg stanu na koniec grudnia 2009r. Lp. Zawody i specjalności Osoby bezrobotne 1. Bez zawodu Sprzedawca Asystent ekonomiczny [zawód szkolny: Technik ekonomista] Murarz Technik żywienia i gospodarstwa domowego Robotnik budowlany Ślusarz Technik mechanik Mechanik pojazdów samochodowych Kucharz Krawiec Rolnik produkcji roślinnej i zwierzęcej Technik budownictwa Robotnik gospodarczy Cieśla Kucharz małej gastronomii Handlowiec [zawód szkolny: Technik handlowiec] Technik informatyk Pracownik biurowy [Zawód szkolny: Technik prac biurowych] Pozostali specjaliści do spraw ekonomicznych i zarządzania Piekarz Sprzątaczka Organizator usług hotelarskich Ekonomista Zdobnik szkła Monter instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych Cukiernik Technik elektryk Fryzjer [zawody szkolne: Fryzjer, Technik usług fryzjerskich] Mechanik samochodów osobowych Organizator usług gastronomicznych Stolarz Technik elektronik Tokarz 30 Wśród bezrobotnych rejestrujących się w 2009r., jak i zarejestrowanych na koniec tego okresu, największą grupę stanowiły osoby bez zawodu. Liczebność tej populacji była również znacznie wyższa od notowanej w końcu grudnia 2008r (361 osób). 38

39 3.11. Bezrobotni niepełnosprawni Osoby niepełnosprawne stanowią grupę bezrobotnych, która ze względu na istnienie różnorakich barier społecznych, ma największe trudności w zdobyciu zatrudnienia. Praca zawodowa dla osób niepełnosprawnych jest nie tylko źródłem dochodów umożliwiających zaspokojenie potrzeb ale również stanowi skuteczny środek rehabilitacji społeczno- zawodowej, przeciwdziała izolacji a niekiedy wykluczeniu społecznemu. Znaczna część tych ludzi może i chce pracować jednak z przyczyn zdrowotnych są mniej aktywni zawodowo niż osoby sprawne. Liczba osób bezrobotnych niepełnosprawnych w stosunku do analogicznego okresu 2008 roku zwiększyła się o 34 osoby, co świadczy o pogarszającej się sytuacji osób niepełnosprawnych na rynku pracy. Wyk re s porów naw czy niepełnospraw nych w latach r. 2009r. 30 Niepełnosprawni bezrobotni Niepełnosprawni poszukujący pracy Według stanu na 31 grudnia 2009 roku w rejestrach Powiatowego Urzędu Pracy w Brzesku pozostawały 152 osoby niepełnosprawne posiadające status bezrobotnego (tj. 3,4% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych). Większość niepełnosprawnych to kobiety, które stanowiły 55,3% - 84 kobiety. W ogólnej liczbie bezrobotnych niepełnosprawnych 21 osób posiadało prawo do zasiłku dla bezrobotnych. Główną przyczyną niepełnosprawności osób zarejestrowanych w PUP było upośledzenie narządów ruchu 51 osób, tj. 33,6 z ogółu. W okresie od stycznia do grudnia 2009 roku zostało włączonych do ewidencji bezrobotnych niepełnosprawnych 218 osób (tj. 3,5 % ogółu włączonych do ewidencji bezrobotnych), w tym 106 kobiet. 39

40 Ponadto w ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w Brzesku pozostawało 30 osób niepełnosprawne zarejestrowane jako poszukujący pracy nie pozostające w zatrudnieniu. Udział osób niepełnospraw nych z poszczególnych gm in pow iatu brzeskiego w g stanu na r G.Borzecin M.Brzesko G.Brzesko M.Czchów G.Czchów G.Dębno G.Gnojnik G.Iwkowa G.Szczurowa Niepełnosprawni bezrobotni Niepełnosprawni poszukujący pracy Na koniec roku w ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w Brzesku najwięcej osób w grupie bezrobotnych posiadało lekki stopień niepełnosprawności. Natomiast wśród osób niepełnosprawnych poszukujących pracy najliczniejszą grupę stanowiły osoby mające umiarkowany stopień niepełnosprawności. Większość niepełnosprawnych bezrobotnych znajdujących się w ewidencji na koniec grudnia 2009 roku posiadało wykształcenie zasadnicze zawodowe 39,5% ogółu niepełnosprawnych bezrobotnych. Niepokojącym zjawiskiem jest fakt, iż najmniejszą liczebną grupę stanowią osoby z wykształceniem wyższym zaledwie 2,6% - tj, 4 osoby. Najliczniejszą grupę wg wieku stanowiły osoby w przedziale wiekowym lata (43,4%) oraz lata (18,4%). Najniższy poziom bezrobocia odnotowano wśród osób mających 60 lat i więcej. Biorąc pod uwagę czas pozostania bez pracy, 30,3% bezrobotnych niepełnosprawnych pozostało bez pracy powyżej 12 miesięcy, natomiast 5,3% zarejestrowanych było do 1 miesiąca. W strukturze bezrobocia wg stażu pracy dominowali niepełnosprawni w przedziale lat (tj.25,7%), natomiast osoby bez stażu pracy stanowiły 14,5% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych niepełnosprawnych. 40

41 Strukturę osób niepełnosprawnych przedstawia poniższa tabela stan na koniec 2009 r. WYSZCZEGÓLNIENIE BEZROBOTNI POSZUKUJĄCE PRACY Wg grupy inwalidzkiej I grupa - 1 II grupa - 1 III grupa - - St. znaczny 5 8 St. umiarkowany St. lekki 90 2 Wg wykształcenia wyższe 4 1 policealne i średnie 45 8 ogólnokształcące 5 3 zawodowe gimnazjum i poniżej 38 8 Wg wieku lat lat lat lat lat i więcej 2 - OGÓŁEM Za zatrudnieniem osób niepełnosprawnych przemawiają ewidentnie korzyści, ponieważ osoby te często są wykwalifikowane, posiadające cenne umiejętności potrzebne do wykonywania określonej pracy. 41

42 IV. PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ W POWIECIE BRZESKIM Analizy przedsiębiorczości w powiecie brzeskim dokonano w oparciu o dane Urzędu Statystycznego w Krakowie. Według stanu na dzień r. powiat brzeski liczy 5470 podmiotów gospodarczych, z czego 264 pozostaje w zawieszeniu. Porównując dane za 2008 roku odnotowuje się wzrost liczby podmiotów gospodarczych o 4,5% (235 podmiotów) w roku Największy przyrost podmiotów odnotowano w branży: budownictwo (99 podmiotów) oraz handlu (77 podmiotów), na trzecim miejscu uplasowała się działalność usługowa (33 podmioty). Dokonując analizy rozwoju przedsiębiorczości w poszczególnych gminach powiatu posłużono się danymi za lata 2008 i Z analizy wynika, że tylko w Mieście Czchów nastąpił spadek liczby podmiotów gospodarczych, w pozostałych gminach odnotowano wzrost, a jego wskaźnik wahał się od 8,5% w gminie Gnojnik do 0,9% w gminie Borzęcin. Dane dotyczące wzrostu/spadku liczby podmiotów gospodarczych w poszczególnych gminach powiatu obrazuje poniższy wykres: ,9 8,5 % ,3 0,9 1 5,8 4,3 5, Brzesko M. Brzesko G. Borzęcin -3,7 Czchów M. Czchów G. Dębno Gnojnik Iwkowa Szczurowa 42

43 Dane liczbowe i procentowe dot. spadku/wzrostu liczby podmiotów w gminach powiatu Nazwa Brzesko Brzesko Borzęcin Czchów Czchów gminy Miasto Gmina Miasto Gmina Dębno Gnojnik Iwkowa Szczurowa RAZEM Stan na Stan na Wartości ilościowe/ procentowe (75) 4,3% (60) 7,9% (3) 0,9% (-9) -3,7% (4) 1,0% (37) 5,8% (26) 8,5% (18) 4,3% (21) 5,1% (235) 4,5% Analizując stan zatrudnienia w działających przedsiębiorstwach uzyskujemy informacje dotyczące struktury MŚP w powiecie brzeskim, z której wynika, że: mikroprzedsiębiorstwa stanowią 94,1 % ogółu podmiotów w powiecie, (zatrudnienie od 0-9 osób) małe przedsiębiorstwa stanowią 5,2% (zatrudnienie od osób) średnie przedsiębiorstwa stanowią 0,7%, (zatrudnienie od osób) duże przedsiębiorstwa 1 zakład (SP ZOZ w Brzesku), (zatrudnienie 250 i więcej osób) Należy pamiętać, że na terenie powiatu brzeskiego funkcjonuje więcej zakładów zaliczanych do dużych przedsiębiorstw, gdzie zatrudnienie wynosi ponad 250 osób. Są to jednak zakłady, których główne siedziby znajdują się poza powiatem brzeskim i dla celów statystycznych ujmowane są dla rejonu właściwego dla siedziby tych firm. Powiatowy Urząd Pracy w Brzesku analizując rozwój przedsiębiorczości w powiecie posiłkuje się danymi statystycznymi dot. podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w powiecie brzeskim w systemie REGON. Strukturę podmiotów gospodarczych wg wielkości zatrudnienia obrazuje poniższy wykres: Pracodawcy wg wielkości zatrudnienia i w ięcej Brzesko M. Brzesko G. Borzęcin Czchów M. Czchów G. Dębno Gnojnik Iwkowa Szczurowa 43

44 Z analizy struktury podmiotów gospodarczych wg Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) wynika, że na rynku powiatu brzeskiego dominują mikroprzedsiębiorstwa, a wiodące branże to: Handel hurtowy i detaliczny - 25,5% ogółu podmiotów Budownictwo - 22,8 % Przetwórstwo przemysłowe - 8,2% Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją 7,8% (pozostała działalność usługowa) Transport, gospodarka magazynowa informacja i komunikacja 7,5% Szczegółową charakterystykę rynku pracodawcy przedstawia dokonana przez Powiatowy Urząd Pracy w Brzesku segmentacja funkcjonujących podmiotów gospodarczych wg następujących kryteriów: Rodzaju prowadzonej działalności (PKD), Formy własności, Wielkość zatrudnienia, Lokalizacji (gmina). GMINA SEKTOR Brzesko Miasto PODMIOTY GOSPODARCZE WG FORMY WŁASNOŚCI (dane Urzędu Statystycznego w Krakowie wg stanu na dzień ) Brzesko Gmina Borzęcin Czchów Miasto Czchów Gmina Dębno Gnojnik Iwkowa Szczurowa OGÓŁEM PUBLICZNY PRYWATNY OGÓŁEM

45 PODMIOTY GOSPODARCZE WG WIELKOŚCI ZATRUDNIENIA (dane Urzędu Statystycznego w Krakowie wg stanu na dzień ) Zatrudn. Gmina M. Brzesko G. Brzesko Borzęcin Czchów M. Czchów G. Dębno Gnojnik Iwkow a Szczurowa RAZEM i więcej RAZEM

46 Rodzaj działalności gospodarczej (PKD 2007) Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo Górnictwo i wydobywanie PODMIOTY GOSPODARCZE WG RODZAJU PROWADZONEJ DZIAŁALNOŚCI (PKD 2007) (dane Urzędu Statystycznego w Krakowie wg stanu na dzień ) SEKCJA (PKD 2007) Brzesko M. Brzesko G. Borzęcin Czchów M. Czchów G. Dębno Gnojnik Iwkowa Szczurowa OGÓŁEM A B Przetwórstwo przemysłowe C Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę. Dostawa wody: gospodarka ściekami, rekultywacja D,E Budownictwo Handel hurtowy i detaliczny, naprawa pojazdów mechanicznych, motocykli Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi Transport i gospodarka magazynowa informacja i komunikacja Działalność finansowa i ubezpieczenia Obsługa nieruchomości, wynajem, nauka i usługi związane z prowadzeniem działalności gospodarczej Administracja publiczna i obrona narodowa, obowiązkowe ubezpieczenia społeczne Edukacja F G I H,J K L,M,N O P Opieka zdrowotna i pomoc społeczna Q Działalność związana z kulturą, rozrywką i R,S rekreacją, pozostała działalność usługowa 426 Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników: gospodarstwa domowe produkcja wyrobów i świadczenie usług na własne potrzeby T Organizacja i zespoły eksterytorialne RAZEM U

47 DANE DOTYCZĄCE WZROSTU/ SPADKU LICZBY PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH W POSZCZEGÓLNYCH SEKCJACH PKD /porównanie do roku 2008/ Liczba podmiotów Liczba podmiotów Wskaźnik Rodzaj działalności gospodarczej (PKD Różnica liczby gospodarczych gospodarczych wzrostu/spadku 2004) podmiotów 2008r. 2009r. (%) Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo * ,1% Górnictwo i kopalnictwo (żwirownie) ,5% Produkcja ,8% Budownictwo ,7% Handel hurtowy i detaliczny ,6% Hotele i restauracje (gastronomia) ,5% Turystyka ,0% Transport, gospodarka magazynowa i łączność ,7% Działalność usługi ,8% Administracja publiczna ,0% Edukacja ,2% Ochrona zdrowia i opieka społeczna ** ,4% Działalność organizacji członkowskich *** ,8% Kultura, rekreacja i sport ,0% * w tym działy specjalne ** w tym prywatne gabinety lekarskie *** w tym organizacje, religijne, polityczne

48 V. POŚREDNICTWO PRACY 5.1. Oferty pracy Pośrednictwo pracy, jest jedną z podstawowych usług rynku pracy realizowaną przez publiczne służby zatrudnienia, i ma na celu: pomoc osobom bezrobotnym i poszukującym pracy w uzyskaniu odpowiedniego zatrudnienia, a w razie jego braku, przedstawienie innej formy pomocy świadczonej przez Urząd w celu doprowadzenia do zatrudnienia, pomoc pracodawcom w pozyskaniu pracowników o poszukiwanych kwalifikacjach zawodowych. Pośrednictwo pracy nie należy do łatwych zadań w sytuacji dużego zapotrzebowania na pracę, a jednocześnie obserwowanego deficytu ofert na lokalnym rynku pracy. Powiatowy Urząd Pracy w Brzesku chcąc sprostać swym zadaniom w zakresie pomocy swoim klientom w pozyskaniu zatrudnienia czyni starania, aby w dyspozycji Urzędu była jak największa pula ofert pracy. Realizacji tego celu służą między innymi prowadzone wizytacje zakładów pracy, głównie pod kątem rozpoznawania potrzeb kadrowych lokalnych pracodawców. W roku 2009 roku pośrednik pracy odpowiedzialny za kontakty z pracodawcami w ramach marketingu bezpośredniego odwiedził 501 zakładów pracy, z czego 50 to zakłady, z którymi po raz pierwszy nawiązano kontakt. W trakcie wizyt osobistych w zakładach pracy pozyskano 234 oferty pracy, z czego 41% stanowiły oferty pracy subsydiowanej. Pozyskane oferty przez pośrednika pracy stanowiły 15% ogólnej puli ofert jaką dysponował PUP na przestrzeni 2009 roku (1597 ofert). Z porównania liczby zgłoszonych w roku 2009 ofert pracy (1597) z danymi za poprzedni rok (2234), wynika iż nastąpił znaczy spadek liczby ofert pracy w roku 2009 o 637 ofert, co stanowi 28,5%. Spadek ten odnotowano w grupie ofert pochodzących z wolnego rynku (niesubsydiowanych). Spośród zarejestrowanych ofert w 2009 r. 65% stanowiły oferty pracy subsydiowanej. Liczbę zarejestrowanych ofert pracy w latach przedstawia poniższa tabela: Wyszczególnienie 2007 rok 2008 rok 2009 rok Oferty ogółem Oferty niesubsydiowane Oferty subsydiowane

49 Z analizy danych zawartych w powyższej tabeli wynika, że rok 2009 w porównaniu do lat ubiegłych charakteryzował się spadkiem ogólnej liczby ofert pracy. Znaczny spadek odnotowano w grupie ofert niesubsydiowanych o ponad 57 %, wzrosła natomiast liczba ofert pracy przy udziale środków FP o 12,5 % w stosunku do roku ubiegłego. Dokonując analizy pod względem liczby zgłaszanych ofert pracy w 2009 roku przez podmioty gospodarcze działające w poszczególnych gminach powiatu brzeskiego, należy stwierdzić, że 62,0% (991 ofert) ogólnej puli ofert jakimi dysponował Urząd na przestrzeni 2009 r. zgłosili pracodawcy z terenu Miasta i Gminy Brzesko, na drugim miejscu pod tym względem uplasowała się Gmina Dębno 9,4%(150 ofert) w dalszej kolejności Gmina Gnojnik 8,0% (127 ofert), Miasto i Gmina Czchów 5,6%(90 ofert), Gmina Borzęcin 5,5% (88 ofert), Gmina Iwkowa 5,2% (83 oferty), Gmina Szczurowa 4,3% (68 ofert). Z analizy ofert pracy jakimi dysponował Urząd w 2008 r. wynika, że pracę najczęściej oferowały zakłady branży: handel i naprawy 26,7% ogółu ofert budownictwo 18,0% administracja publiczna 17,8% przetwórstwo przemysłowe 8,0 % edukacja 5,0 % ochrona zdr. i pomoc społeczna 4,7 % Zgłoszone oferty pracy w 68% pochodziły od podmiotów sektora prywatnego. Z analizy potrzeb kadrowych pracodawców w 2009 roku wynika, że najczęściej poszukiwano pracowników w zawodach: Sprzedawca 227 Pracownik biurowy 207 Robotnik gospodarczy 187 Robotnik budowlany 48 Kierowca samochodu ciężarowego 44 Kucharz 38 Murarz 32 Pracownik administracyjny 32 Sprzedawca w stacji paliw 25 Mechanik poj. samochodowych - 24 Księgowy 23 Robotnik drogowy

50 Magazynier 19 Nauczyciel przedszkola - 18 Przedstawiciel handlowy 17 Monter/składacz okien - 15 Kierownik budowy - 14 Kelner - 13 Operator koparki - 13 Cukiernik 12 Ślusarz 12 Cieśla -12 Sprzątaczka -12 Fryzjer - 12 Technik informatyk 11 Kasjer handlowy - 11 Stolarz - 10 Pracownik muzeum 10 Pozostałe oferty, to mniej liczne potrzeby kadrowe w różnych zawodach. Zgłaszane oferty pracy nie zawsze mogły być zrealizowane z uwagi na brak w ewidencji osób o określonym zawodzie i kwalifikacjach. Do zawodów tych należą: samodzielny księgowy kierowca w transporcie międzynarodowym przedstawiciel handlowy ze znajomością języków obcych inżynier budownictwa drogowego kierownik robót budowlanych z uprawnieniami kosztorysant budowlany operator sprzętu drogowego operator koparki samodzielny kucharz Mając na celu umożliwienie bezpośredniego kontaktu osobom szukającym pracy z pracodawcami oferującymi wolne miejsca zatrudnienia w roku 2009 zorganizowano 2 giełdy pracy w których uczestniczyło 2 pracodawców oraz 50 osób bezrobotnych. Giełdy zorganizowano dla osób w zawodach: kierownik sklepu, sprzedawca, magazynier, fakturzystka oraz żołnierz zawodowej służby wojskowej. W wyniku giełd zatrudnienie uzyskało 6 osób bezrobotnych. 50

51 W roku 2009 z ewidencji bezrobotnych wyłączono z tytułu podjęcia pracy 2907 osób bezrobotnych, z czego 48% (1409 osób) stanowiły osoby bezrobotne, które uzyskały zatrudnienie za pośrednictwem Powiatowego Urzędu Pracy w Brzesku. Zestawienie podjęć pracy w latach Wyszczególnienie podjęcia pracy ogółem podęcia pracy za pośrednictwem PUP Z porównania danych dotyczących podjęć pracy w latach wynika, że rok 2008 charakteryzował się spadkiem liczby podjęć pracy przez zarejestrowanych bezrobotnych. Znaczny wzrost podjęć pracy bo o 167 w porównaniu do roku 2008 odnotowano w 2009 r. Natomiast obserwuje się w analizowanym okresie spadek liczby podjęć pracy za pośrednictwem Urzędu. Uzasadnieniem tej sytuacji jest fakt, że osoby bezrobotne często podejmują prace poza terenem powiatu niejednokrotnie w odległych miejscach Polski, co świadczy o ich aktywności i mobilności cechach tak bardzo pożądanych przez ówczesny rynek pracy. Urząd natomiast pośredniczy w zatrudnianiu osób bezrobotnych głównie u pracodawców mających siedzibę lub miejsce pracy na terenie naszego powiatu. W roku 2009 Powiatowy Urząd Pracy w Brzesku przy zatrudnianiu osób bezrobotnych współpracował z 729 pracodawcami, i było to o 147 pracodawców więcej w porównaniu do roku 2008 r. Zatrudnienie za pośrednictwem PUP w roku 2009 przedstawiało się następująco: zatrudnienie niesubsydiowane - 90 osób, zatrudnienie subsydiowane osób, w tym: prace interwencyjne -102 osób, roboty publiczne - 95 osób, staże osób, przygotowanie zawodowe - 7 osób, w ramach środków PFRON - 1 osoba jednorazowe środki na podj. dział.gosp osób w ramach doposażenia stanowisk pracod osób w ramach prac społecznie użytecznych - 96 osób. 51

52 Znaczny spadek w roku 2009 liczby ofert z wolnego rynku (57%) ma odzwierciedlenie w liczbie osób podejmujących zatrudnienie niesubsydiowane. Również niekorzystna sytuacja ekonomiczno-finansowa przedsiębiorców, sprawia, że rośnie zainteresowanie tworzeniem miejsc pracy przy udziale środków FP. Spada natomiast liczba miejsc pracy niesubsydiowanej. Spośród 1319 osób zaktywizowanych w ramach środków FP oraz PFRON największy odsetek stanowiły staże zawodowe, 50,0%, kolejną formą były jednorazowe środki na podjęcie działalności gospodarczej z której skorzystało 219 osób (16,6%). Zatrudnienie na miejscach utworzonych w ramach refundacji pracodawcy kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy stanowiło 10,5%, natomiast zatrudnienie w ramach prac interwencyjnych 7,7%. W ramach prac społecznie użytecznych zaktywizowano 96 osób bezrobotnych bez prawa do zasiłku będące jednocześnie świadczeniobiorcami ośrodków pomocy społecznej. Udział tej formy w ogólnej liczbie zaktywizowanych w roku 2009 r. wynosił 7,3%. Roboty publiczne stanowiły 7,2%, a przygotowanie zawodowe w miejscu pracy 0,5%. W ramach środków PFRON zaktywizowano 1 osobę bezrobotną niepełnosprawną. 52

53 5.2. Zwolnienia grupowe Na przestrzeni 12 miesięcy 2009 roku do Powiatowego Urzędu Pracy w Brzesku wpłynęło jedno zawiadomienie o zamiarze dokonania zwolnień zwolnień grupowych pracowników zatrudnionych na terenie powiatu brzeskiego. Ponadto odnotowano zawiadomienia o zamiarze dokonania zwolnień grupowych u takich pracodawców jak: PLL LOT Warszawa, PKO BP S.A. Warszawa, Bank BPH Warszawa, PKP CARGO Kraków, Nowy Sącz, SLAG RECYCLING Kraków, Poczta Polska Tarnów, RUCH S.A. Warszawa, Telekomunikacja Polska. W ramach zwolnień grupowych w zakładach zlokalizowanych poza powiatem brzeskim skala zwolnień pracowników - mieszkańców naszego powiatu nie była znacząca. W roku 2009 na terenie powiatu doszło do likwidacji Wytwórni Pasz w Brzesku, w wyniku czego pracę straciło 50 pracowników tego Zakładu. Więcej informacji o dokonanym zwolnieniu grupowym pracowników poniżej: W dniu r. wpłynęło do tut. Urzędu pismo z Firmy PROVIMI POLSKA Sp. z.o.o. zawiadamiające o zamiarze dokonania zwolnienia grupowego wszystkich zatrudnionych pracowników w Wytwórni Pasz w Brzesku. Zwolnieniem objęto 50 pracowników. Z inicjatywy Powiatowego Urzędu Pracy w Brzesku zorganizowano w dniu roku na terenie Zakładu Produkcyjnego w Brzesku spotkanie informacyjno- doradcze dla zwalnianych pracowników. W ramach spotkania pracownicy objęci redukcją zatrudnienia mieli możliwość zapoznania się z informacjami z zakresu: aktualnej sytuacji na lokalnym rynku pracy, usług i instrumentów rynku pracy dostępnych dla zwalnianych osób, zasad nabywania statusu osoby bezrobotnej oraz świadczeń. Największym zainteresowaniem cieszyły się indywidualne konsultacje z pracownikami Urzędu dot. rozwiązania konkretnych problemów. Do dnia r. do ewidencji osób bezrobotnych zgłosiło 21 osób zwolnionych z Wytworni Pasz w Brzesku. Wszystkie osoby zostały objęte usługa pośrednictwa pracy, a w przypadku braku propozycji odpowiedniego zatrudnienia, inną formą pomocy oferowaną przez Urząd, która ma na celu doprowadzenie do zatrudnienia osoby bezrobotnej. W wyniku działań Urzędu 4 osoby podjęły zatrudnienie, z czego 1 osobie udzielono dotacji na uruchomienie własnej działalności gospodarczej. Wg stanu na dzień r. w ewidencji osób bezrobotnych pozostaje nadal 16 osób, które utraciły pracę w wyniku grupowego zwolnienia. Wszystkie te osoby uprawnione są do pobierania zasiłku dla bezrobotnych. 53

54 5.3. EURES Publiczne służby zatrudnienia realizują zadania z zakresu międzynarodowego pośrednictwa pracy EURES, której celem jest: ułatwianie podejmowania pracy mieszkańcom EOG poza krajem zamieszkania, wspomaganie pracodawców w poszukiwaniu pracowników na całym obszarze Wspólnoty, wymiana informacji o wolnych miejscach pracy, rynkach pracy, warunkach życia i pracy. W okresie 12 miesięcy 2009 roku do pośrednika pracy realizującego zadania w zakresie EURES trafiło 142 osoby poszukujące pracy za granicą. W trakcie wizyty uzyskały one pełną informację o aktualnych ofertach pracy, wymaganiach określonych przez pracodawców zagranicznych oraz zasadach ubiegania się o pracę. Pośrednik pracy udzielił także wyczerpujących informacji o rynku pracy oraz warunkach pracy i życia w danym kraju. Na przestrzeni 12 miesięcy 2009 r. odnotowano 1255 ofert w ramach sieci EURES. Najliczniejsze potrzeby kadrowe pracodawców zagranicznych dotyczyły zawodów: pracownicy rolnictwa -prace sezonowe (głównie przy zbiorach owoców) Finlandia, Norwegia, Wielka Brytania, Holandia rzeźnicy - Norwegia lekarze Finlandia, Holandia, Norwegia monterzy, spawacze, mechanicy Niemcy, Cypr, Norwegia animator kultury Hiszpania, Włochy, Cypr sprzedawcy Słowacja pielęgniarki Szwecja, Hiszpania,Niemcy inżynierowie mechanicy, technicy mechanicy - Cypr pomoc kuchenna, kucharze, kelnerzy, barmani, personel hotelowy Cypr, Norwegia, Łotwa, Francja programiści systemów informatycznych Republika Czeska W roku 2009 dwóch pracodawców zgłosiło zapotrzebowanie na zatrudnienie 2 cudzoziemców (pod warunkiem uzyskania zezwolenia na ich zatrudnienie), w zawodach: specjalista ds. zaopatrzenia z bardzo dobra znajomością języka tureckiego, kucharz kuchni tureckiej, 54

55 Ponadto w analizowanym okresie 4 pracodawców zarejestrowało w Powiatowym Urzędzie Pracy w Brzesku oświadczenia o zamiarze powierzenia wykonywania pracy cudzoziemcowi obywatelowi Białorusi, Rosji, Mołdowy lub Ukrainy bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę. Pracodawcy utworzyli 9 miejsc pracy dla obywateli zza wschodniej granicy w zawodach: murarz 2, pomocnik murarza 1, tynkarz maszynowy 1, robotnik budowlany 4 pracownik fizyczny - 1. na okres nieprzekraczający 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy (zgodnie z przepisami Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 30 sierpnia 2006 roku). 55

56 VI. REALIZACJA ZADAŃ W 2009r. PRZEZ REFERAT PORADNICTWA ZAWODOWEGO I SZKOLEŃ 6.1. Poradnictwo zawodowe i informacja zawodowa Współczesny rynek pracy ulega ciągłym zmianom i stawia przed osobami poszukującymi pracy nowe wymagania. Życie zawodowe człowieka to ciągły proces uczenia się i rozwoju. Okresy zatrudnienia przeplatają się z okresami bezrobocia lub zatrudnieniaw formie i wymiarze nie w pełni satysfakcjonującym pracownika. Znajomość rynku pracy, wiedza o tym jakim podlega on prawom oraz jak można wykorzystać swoje atuty lub czego należy się nauczyć by lepiej sobie na nim radzić, ma dzisiaj bardzo duże znaczenie. Dlatego szczególnie ważna jest możliwość korzystania z usług poradnictwa zawodowego, które dostarcza aktualnych informacji o rynku pracy, zawodach i drogach kształcenia, a także informacji na temat możliwości wykorzystania, zgodnie z zainteresowaniami, swojego potencjału intelektualnego i osobowościowego. Zasady świadczenia usług poradnictwa zawodowego przez urzędy pracy zostały określone w Ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r., Nr 69, poz. 415 z późniejszymi zmianami) oraz w dwóch rozporządzeniach Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie standardów usług rynku pracy oraz w sprawie szczegółowych warunków prowadzenia przez publiczne służby zatrudnienia usług rynku pracy z dnia 2 marca 2007 r. (Dz. U. z dnia 16 marca 2007 r.) W Powiatowym Urzędzie Pracy w Brzesku usługi poradnictwa zawodowego w 2009 r. były świadczone w ramach działań Referatu Poradnictwa Zawodowego i Szkoleń w zakresie: poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej pomocy w aktywnym poszukiwaniu pracy (Klub Pracy) szkoleń zawodowych. Były one skierowane do: osób bezrobotnych i poszukujących pracy pozostających w ewidencji urzędu pracy osób niezarejestrowanych pracodawców. 56

57 Poradnictwo zawodowe jako jedna z podstawowych usług rynku pracy, realizowane jest w następujących formach: indywidualne i grupowe poradnictwo zawodowe indywidualna i grupowa informacja zawodowa. Doradca zawodowy w trakcie indywidualnego procesu doradczego udziela klientom pomocy w zakresie odpowiedniego przygotowania się do poszukiwania i wyboru właściwej pracy zawodowej lub kształcenia czy szkolenia zawodowego. Pomaga klientowi przygotować się do podejmowania świadomych decyzji zawodowych. Dążąc do rozwiązania problemów klient wspólnie z doradcą dokonuje bilansu swoich umiejętności, indywidualnych możliwości, predyspozycji zawodowych. W trakcie rozmów doradca pomaga w osiągnięciu lepszego zrozumienia siebie w odniesieniu do środowiska pracy, wspomaga poszukiwanie nowych dróg, wskazuje możliwości kształcenia i podnoszenia kwalifikacji zawodowych, ułatwia dotarcie do ciągle wzrastającej liczby informacji na temat zmian zachodzących na rynku pracy, zapotrzebowania na nowe zawody, co w efekcie jest pomocne w planowaniu i podejmowaniu trafnego wyboru własnej drogi zawodowej przez klientów. W okresie od stycznia do końca grudnia 2009 r. w ramach poradnictwa indywidualnego, z rozmowy wstępnej skorzystało 884 osoby, z czego 686 kontynuowało współpracę w ramach procesu doradczego. Doradcy zawodowi przeprowadzili z tymi klientami łącznie 2466 rozmów doradczych. W wyniku współpracy z doradcą zawodowym, w 2009 r., 338 osób opracowało Indywidualne Plany Działania. Etap tworzenia IPD obejmuje proces doradczy, w wyniku którego następuje: identyfikacja oczekiwań, wstępnych celów zawodowych, poznanie mocnych, słabych stron, wyznaczenie celów, podjęcie decyzji dotyczącej kariery zawodowej. 57

58 Poradnictwo grupowe realizowane jest w ramach zajęć warsztatowych. Tematyka zajęć grupowych obejmuje między innymi: metody i techniki aktywnego poszukiwania pracy, zagadnienia z zakresu autoprezentacji, prowadzenia rozmów kwalifikacyjnych, sporządzania dokumentów aplikacyjnych, zasad podejmowania działalności gospodarczej. Udział w zajęciach pomaga w osiąganiu adekwatnej oceny samego siebie, swojej sytuacji na rynku pracy. Praca w grupie daje wymierne korzyści uczestnikom poprzez umożliwienie kontaktów z ludźmi mającymi podobne problemy, stworzenie okazji do wymiany doświadczeń, dzielenie się swoimi problemami i sugestiami z innymi, dokonywanie ocen na tle grupy. W analizowanym okresie poradnictwem grupowym objęto 136 osób, dla których przeprowadzono zajęcia warsztatowe w 13 grupach. Zarówno kobiety, ludzie młodzi jak i osoby długotrwale bezrobotne należą do grup silnie dotkniętych bezrobociem. W dalszym ciągu napotykają na barierę zatrudnieniową. Należy zaznaczyć, że celem kolejnych zmian przepisów ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy było ukierunkowanie działań PUP na realizację podstawowych usług rynku pracy - a do nich należy również poradnictwo zawodowe - oraz wzmocnienie prymatu działań aktywizujących nad działaniami pasywnymi. Działania te mają ułatwić koncentrację na potrzebach trudnych klientów. Usługi doradcze wspierane są informacją zawodową, która wspomaga proces podejmowania decyzji zawodowych, a także umożliwia klientom lepszą orientację. Jest ona usługą mającą na celu dostarczenie wiedzy o: sytuacji na rynku pracy bezrobociu występujących trendach w zakresie popytu na kwalifikacje i umiejętności zawodowe prognozach dotyczących zawodów przyszłości i zachodzących zmianach w świecie pracy możliwościach kształcenia i szkolenia zawodowego instytucjach i organizacjach wspierających poszukujących zatrudnienia źródłach informacji i zasadach poszukiwania zatrudnienia metodach i formach sporządzania dokumentów zawodowych programach realizowanych na rzecz osób bezrobotnych. Informacja upowszechniana jest w dwóch formach: indywidualnej (korzystanie samodzielne lub przy współpracy z doradcą zawodowym ze zbiorów informacji), grupowej (spotkania informacyjne dla określonej kategorii klientów). 58

59 Z informacji zawodowej mogą korzystać osoby bezrobotne, poszukujące pracy oraz osoby nie zarejestrowane, jak również młodzież szkolna przygotowująca się do wejścia na rynek pracy, czy do wyboru dalszej drogi kształcenia, a tym samym zawodu. W 2009 r. z tego rodzaju pomocy, w formie indywidualnej skorzystało 333 osoby (w tym 196 kobiet), natomiast w formie grupowej 584 osoby (363 kobiety), dla których zorganizowano 35 spotkań informacyjnych. Ponadto przeprowadzono jedno grupowe spotkanie informacyjne, dla uczniów kl. II gimnazjalnej pn. Kim zostanę jak będę dorosły o czym warto wiedzieć wybierając zawód, w ramach Ogólnopolskiego Tygodnia Kariery. Istotne znaczenie dla realizacji usług doradczych ma funkcjonująca na terenie urzędu Sala Informacji Zawodowej i Poradnictwa Grupowego, w której zgromadzone są, pomocne w rozwiązywaniu problemów klientów, następujące zbiory informacji zawodowych: teczki informacji o zawodach przewodniki po zawodach klasyfikacja zawodów i specjalności filmy zawodoznawcze programy komputerowe (min. Gawrosz, Doradca 2000, Multimedialna Encyklopedia Zawodów, Samodzielność w poszukiwaniu pierwszej pracy, Działam skutecznie, Zakładam firmę, Szukam pracy) szkolenia na CD (min. Profesjonalna obsługa klienta, Telefon w firmie, Dziesięć kroków do szkolenia) filmy pomagające w przygotowaniu się do aktywnego poszukiwania pracy (min. Autoprezentacja, Rozmowa kwalifikacyjna, Czy nadaję się na przedsiębiorcę?) informatory o szkołach, uczelniach, kursach i instytucjach szkolących ulotki, broszury, poradniki wzory dokumentów aplikacyjnych opracowania dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej. Dostępność do usług doradczych jest promowana na tablicach informacyjnych Urzędu, poprzez ulotki oraz na stronie internetowej PUP. W 2009 roku ze wszystkich form poradnictwa zawodowego skorzystało łącznie 1476 osób, tj. o 21 osób więcej niż w 2008 roku, wzrosła również o 319 liczba rozmów doradczych, co obrazuje poniższa tabela. 59

60 Liczba osób korzystających z poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej w 2008 i 2009 roku. Wyszczególnienie 2008 rok 2009 rok Wzrost +, spadek r. do 2008 r. Razem Kobiet Razem Kobiet Razem Kobiet Poradnictwo indywidualne Liczba rozmów 1148 X 2466 x X doradczych Poradnictwo grupowe Informacja indywidualna Informacja grupowa Ogółem - poradnictwo zawodowe i informacja zawodowa

61 6.2. Działalność Klubu Pracy Zadaniem Klubu Pracy funkcjonującego przy Powiatowym Urzędzie Pracy w Brzesku jest pomoc osobom bezrobotnym i poszukującym pracy w zmianie ich sytuacji na rynku pracy. Realizuje on jedną z usług rynku pracy tj. pomoc w aktywnym poszukiwaniu pracy. Pomoc ta polega na przygotowaniu bezrobotnych i poszukujących pracy do lepszego radzenia sobie w poszukiwaniu i podejmowaniu zatrudnienia poprzez: uczestnictwo w szkoleniu z zakresu umiejętności poszukiwania pracy, udział w zajęciach aktywizacyjnych, dostęp do informacji i elektronicznych baz danych służących uzyskaniu umiejętności poszukiwania pracy i samozatrudnienia. Szkolenia z zakresu umiejętności poszukiwania pracy są przeznaczone dla osób bezrobotnych lub poszukujących pracy, w tym w szczególności dla osób, które: nie posiadają doświadczenia w poszukiwaniu pracy utraciły motywację do poszukiwania pracy w związku z długotrwałym niepowodzeniem w jej poszukiwaniu chcą powrócić na rynek pracy po długim okresie braku aktywności zawodowej. Celem szkolenia w Klubie Pracy jest przygotowanie uczestników do intensywnego i efektywnego poszukiwania pracy, tak aby po zakończeniu zajęć byli w stanie: określić i zanalizować lokalny rynek pracy zastosować różnorodne techniki poszukiwania pracy określić i porównać swoje mocne strony z możliwościami oferowanymi przez rynek pracy udoskonalić swoje umiejętności podejmowania decyzji i planowania swoich działań. 61

62 Udział w szkoleniu poprzedzony jest rozmową wstępną lub poradą indywidualną prowadzoną przez doradcę zawodowego. Trwa ono trzy tygodnie. W trakcie dwóch pierwszych tygodni lider klubu pracy realizuje 20 sesji szkoleniowych, podczas których uczestnicy (nie więcej jak 14 osób w grupie) zdobywają wiedzę teoretyczną i rozwijają praktyczne umiejętności poszukiwania pracy. Trzeci tydzień przeznaczony jest na aktywne poszukiwanie zatrudnienia przez uczestników szkolenia z praktycznym zastosowaniem poznanych zachowań, metod i technik poszukiwania pracy oraz konsultacji z liderem klubu pracy. Udział w szkoleniu jest potwierdzony wydanym zaświadczeniem. Pełny program szkolenia ma na celu aktywizację osób, które utraciły motywację do poszukiwania pracy, są zniechęcone dłuższym niepowodzeniem w jej poszukiwaniu, nie znają zasad aktywnego poruszania się po rynku pracy oraz potrzebują wsparcia innych osób, aby zwiększyć swoją mobilność na rynku pracy. Kolejnym ważnym elementem działań Klubu Pracy są zajęcia aktywizacyjne. Prowadzone są w formie grupowej, a ich tematyka wynika z aktualnych potrzeb i propozycji osób bezrobotnych i poszukujących pracy chętnych do udziału w zajęciach i może dotyczyć między innymi: pisania dokumentów aplikacyjnych autoprezentacji opracowywania planów działania komunikacji werbalnej i niewerbalnej zachowań kreatywnych i asertywnych zakładania własnej firmy lub tworzenia spółdzielni socjalnych przygotowania i przebiegu rozmowy kwalifikacyjnej z pracodawcą. Udział w zajęciach aktywizacyjnych umożliwia osobom bezrobotnym i poszukującym pracy zdobycie informacji na interesujące ich tematy związane z poruszaniem się po rynku pracy. Warsztaty prowadzone są w grupach liczących od 8 do 16 osób z wykorzystaniem różnych metod pracy (wykład, pogadanka, rozmowa, ćwiczenia, scenki symulacyjne z kamerą). Wyposażenie KP w komputery umożliwiło prowadzenie zajęć aktywizacyjnych z zakresu zasad wykorzystania komputera i Internetu w poszukiwaniu pracy. Zajęcia te cieszą się dużym zainteresowaniem zwłaszcza u osób, które nie miały jeszcze możliwości obcowania z komputerem, a mają świadomość znaczenia posiadania tych umiejętności w poszukiwaniu pracy. 62

63 Klub Pracy umożliwia również wszystkim zainteresowanym (nie tylko osobom zarejestrowanym) dostęp do informacji i elektronicznych baz danych poprzez: gromadzenie, opracowywanie i aktualizowanie informacji przydatnych osobom bezrobotnym, poszukującym pracy i innym zainteresowanym aktywnym poszukiwaniem zatrudnienia oraz podejmowaniem działalności gospodarczej; udostępnienie i pomoc w korzystaniu z informacji i elektronicznych baz danych zgromadzonych w Sali Informacji Zawodowej i Poradnictwa Grupowego, w Sali Klubu Pracy oraz w siedzibie tut. Urzędu, w miejscach ogólnie dostępnych. W Sali Klubu Pracy do dyspozycji osób zainteresowanych są między innymi: informacje o sposobach i metodach poszukiwania pracy oraz prowadzenia rozmów kwalifikacyjnych; wzory dokumentów aplikacyjnych; przepisy dotyczące podejmowania i świadczenia pracy; informacje o możliwościach podejmowania pracy za granicą; przepisy prawne, procedury postępowania i wzory dokumentów przydatnych przy zakładaniu własnej firmy; wykazy stron internetowych przydatnych w procesie aktywnego poszukiwania pracy lub podejmowania samozatrudnienia; informacje na temat instytucji działających na rzecz osób bezrobotnych oraz możliwych form wsparcia z ich strony; ulotki, plakaty dotyczące projektów i programów rynku pracy. Lider Klubu Pracy dba o to, aby zgromadzone informacje i materiały były aktualne i różnorodne. Ze zbiorów tych klienci korzystają samodzielnie lub z pomocą lidera klubu pracy. W okresie od stycznia do końca grudnia 2009 r. z usług Klubu Pracy skorzystało łącznie 185 klientów, dla których zorganizowano i przeprowadzono 5 trzytygodniowych edycji szkolenia z zakresu umiejętności poszukiwania pracy, w których uczestniczyły 54 osoby bezrobotne oraz 19 edycji zajęć aktywizacyjnych, z których skorzystało 131 osób. Tematyka zajęć była następująca: Aktywność Twoją szansą na uzyskanie zatrudnienia Co warto wiedzieć przed wizytą u pracodawcy Komputer i Internet jako narzędzie w poszukiwaniu pracy U progu wejścia na rynek pracy 63

64 Ponadto z dostępu do informacji i elektronicznych baz danych w analizowanym okresie, samodzielnie lub z pomocą lidera klubu pracy, skorzystało 87 osób. Po 3 tygodniowym szkoleniu 2 osoby podjęła zatrudnienie (w tym w okresie do 3 miesięcy 1 osoba), ponadto 9 osób zostało skierowanych na kursy zawodowe, a 4 osoby rozpoczęły odbywanie stażu. W wyniku udziału w zajęciach aktywizacyjnych 7 osób podjęło zatrudnienie, 2 osoby założyły własną firmę, 3 osoby zostały skierowane na szkolenia zawodowe, a 10 osób rozpoczęło odbywanie stażu. Udział w zajęciach aktywizacyjnych oraz w szkoleniu w Klubie Pracy jest bezpłatny. Osobom uczestniczącym w trzytygodniowych szkoleniach z zakresu umiejętności poszukiwania przysługiwał dodatek lub stypendium szkoleniowe oraz zwrot kosztów dojazdu, zgodnie z obowiązującymi przepisami. Informacje o inicjatywach podejmowanych przez Klub Pracy rozpowszechniane są poprzez bezpośredni kontakt lidera klubu pracy i doradców zawodowych z osobami bezrobotnymi i poszukującymi pracy, materiały promocyjne rozmieszczone na terenie Urzędu oraz informacje na stronach internetowych. Dla podwyższenia jakości szkoleń w Klubie Pracy tut. Urząd kontynuuje współpracę z Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej ZZ w Tarnowie, WUP w Krakowie, zapraszając psychologa, który prowadzi wybrane elementy szkolenia oraz badania testowe uczestnikom. Pozostałe zajęcia prowadzone są przez lidera klubu pracy, doradcę zawodowego oraz innych pracowników urzędu. Program szkolenia oraz wykorzystane metody pracy są dostosowywane do potrzeb i oczekiwań uczestników każdej grupy. Poniższa tabela przedstawia dane dotyczące liczby klientów korzystających z usług poradnictwa zawodowego, informacji zawodowej oraz pomocy w aktywnym poszukiwaniu pracy w 2009 roku. 64

65 Liczba klientów korzystających z usług poradnictwa zawodowego oraz pomocy w aktywnym poszukiwaniu pracy w 2009 roku Forma porady Liczba osób w tym liczba kobiet Liczba grup Liczba wizyt Bezrobotni do 25 roku życia Liczba osób długotrwale bezrobotnych Poradnictwo indywidualne X Poradnictwo grupowe X Pomoc w aktywnym poszukiwaniu pracy KP Informacja indywidualna X X X X X Informacja grupowa X Liczba osób korzystających z usługi poradnictwa zawodowego oraz uczestniczących w zajęciach Klubu Pracy w latach

66 6.3. Ogólnopolski tydzień kariery Doradcy zawodowi, lider klubu pracy PUP w Brzesku przyłączyli się do ogólnopolskiego przedsięwzięcia Stowarzyszenia Doradców Szkolnych i Zawodowych Rzeczypospolitej Polskiej pn. Ogólnopolski Tydzień Kariery, w ramach którego zorganizowano: Dni informacji zawodowej pn. Informacja zawodowa dla każdego, których celem było umożliwienie wszystkim osobom zainteresowanym, bez względu na wiek czy status, skorzystania z usług doradców zawodowych lub lidera klubu pracy oraz ze zbiorów informacji zawodowej, zgromadzonych w PUP w Brzesku. Uczestnikami były osoby bezrobotne zarejestrowane w ewidencji PUP, osoby niepozostające w ewidencji urzędu oraz uczniowie kl. II gimnazjum przygotowujący się do wyboru zawodu, szkoły do kontynuacji nauki. Warsztaty pn. Role partnerów lokalnych praca z klientem - których celem była wymiana doświadczeń, określenie form pomocy, wypracowanie zasad współpracy między instytucjami świadczącymi usługi na rzecz wspólnych klientów. Uczestnikami byli przedstawiciele: Miejskich Ośrodków Pomocy Społecznej w Brzesku i Czchowie; Gminnych Ośrodków Pomocy Społecznej w Borzęcinie, Dębnie, Iwkowej, Szczurowej; Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Brzesku; Centrum Wsparcia Kolping Praca w Brzesku; Zespołu Kuratorskiej Służby Sądowej w Brzesku. Konferencję pn. Poradnictwo zawodowe dla dorosłych i młodzieży szkolnej - która miała na celu określenie roli doradcy zawodowego w planowaniu i rozwoju kariery zawodowej osób dorosłych i młodzieży szkolnej. Uczestniczyli w niej przedstawiciele: Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Tarnowie; Poradni Psychologiczno Pedagogicznej w Brzesku; Szkolnego Ośrodka Kariery w Brzesku; Centrum Edukacji i Pracy Młodzieży OHP w Tarnowie; placówek oświatowych nauczyciele, pedagodzy zajmujący się poradnictwem zawodowym oraz PUP w Brzesku. 66

67 W wyniku powyższych działań osiągnięto następujące rezultaty: 1. Udzielono indywidualnej informacji zawodowej 10 osobom, 24 uczniów kl. II gimnazjalnej w trakcie spotkania grupowego uzyskało wiedzę na temat O czym warto pamiętać wybierając zawód oraz skorzystało ze zbiorów informacji o zawodach. 2. Uczestnicy warsztatów 18 osób przedstawiciele różnych, lokalnych instytucji zaprezentowali swoje usługi, wymielili doświadczenia oraz omówili zasady współpracy. 3. Doradcy zawodowi oraz inni uczestnicy zajmujący się poradnictwem zawodowym dla różnych grup osób, biorący udział w spotkaniu 21 osób określili swoją rolę, wymienili doświadczenia, pogłębili wiedzę na temat roli i zadań różnych instytucji świadczących usługi w zakresie poradnictwa zawodowego. Prezentując swój warsztat zachęcali do współpracy i dalszego doskonalenia swojej pracy. 67

68 6.4. Szkolenia zawodowe Mówiąc o formach wsparcia osób bezrobotnych i poszukujących pracy należy podkreślić znaczenie działań zmierzających do nabywania, doskonalenia lub zmiany kwalifikacji zawodowych poprzez organizowanie i finansowanie szkoleń dla osób bezrobotnych. Są one realizowane w ramach kolejnej podstawowej usługi rynku pracy tj. organizacja szkoleń. Szkolenia oferowane klientom Urzędu to pozaszkolne zajęcia mające na celu uzyskanie, uzupełnienie lub doskonalenie umiejętności, kwalifikacji zawodowych lub ogólnych, potrzebnych do wykonywania pracy, w tym również umiejętności poszukiwania zatrudnienia lub podjęcia działalności gospodarczej. Powiatowy Urząd Pracy inicjuje, organizuje i finansuje szkolenia dla osób bezrobotnych i innych uprawnionych. Osoby zainteresowane mogły w 2009 roku korzystać (zgodnie z przepisami Ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz zasadami obowiązującymi w PUP) ze szkoleń w formie: grupowej - zgodnie z opracowanym planem szkoleń oraz indywidualnej - na wniosek osoby, która uprawdopodobni, że szkolenie to zapewni uzyskanie odpowiedniej pracy lub podjęcie działalności gospodarczej. W 2009 r. na szkolenia łącznie skierowano 325 osób, z których szkolenia ukończyło 316. Na szkolenia w formie grupowej skierowano 175 osób, wszystkie osoby ukończyły szkolenia. Na wnioski indywidualne osób zainteresowanych udziałem we wskazanym szkoleniu, skierowano 92 osoby (w tym 1 osobę pobierającą rentę szkoleniową oraz 1 osobę poszukującą pracy niepozostającą w zatrudnieniu, której szkolenie zostało sfinansowane ze środków PFRON). Spośród skierowanych osób 89 ukończyło szkolenia (3 osoby zostały skierowane jeszcze w 2008 r., a 4 osoby ukończą szkolenia w roku 2010). Dwie osoby bez uzasadnionej przyczyny przerwały udział w szkoleniu. Na szkolenia z zakresu umiejętności poszukiwania pracy skierowano 58 osób. Szkolenia te ukończyło 52 osoby. 68

69 Tematykę szkoleń oraz liczbę osób skierowanych na poszczególne szkolenia przedstawia poniższa tabela. Szkolenia indywidualne (Algorytm): L.p. TEMAT SZKOLENIA Skierow Szkolenie przygotowujące do uzyskania prawa jazdy kat. C 13 2 Szkolenie przygotowujące do uzyskania prawa jazdy kat. E do C 3 Szkolenie przygotowujące do uzyskania prawa jazdy kat. E do B (lawety) 4 OPERATOR SPRZĘTU CIĘŻKIEGO: 14 Kończąc (2 z 2008r.) (1 ukończy w 2010 r.) 12 (1 z 2008r.) (3 ukończą w 2010 r.) Podjęcie pracy do 3-ch mcy % efektywności 3 21,43% 3 25% % -operator żurawia przenośnego -operator koparko-ładowarki -operator koparki jednonaczyniowej -operator węzła betoniarskiego -operator walca drogowego -operator rozkładarki mas bitumicznych -operator ładowarki jednonaczyniowej -operator frezarki % 37,5% 50% 100% 100% 50% - 100% 5 Kierowca - operator wózków jezdniowych 6 Kurs dokształcający kierowców wykonujących transport drogowy - cz. ogólna i/lub dodatkowa: - dla przewozu rzeczy - dla przewozu osób % - 7 Instruktor nauki jazdy Kurs fryzjerski: - podstawy przygotowujące do zawodu fryzjer-stylista - kurs step by step - miesięczny - kurs step by step - dwutygodniowy 9 Instruktor jazdy konnej Prace pod napięciem przy urządzeniach elektroenergetycznych do 1 KV, budowa i eksploatacja linii napowietrznych z przewodami izolowanymi % 100% % 69

70 L.p. TEMAT SZKOLENIA Skierow Kończąc Podjęcie pracy do 3-ch mcy % efektywności 11 Kurs spawania: - w osłonie argonu metodą TIG - w osłonie CO2 metodą MAG - gazowe - w osłonie CO2 metodą MAG i MIG ,73% - 100% - 12 Pilarz - drwal % 13 Pracownik administracyjno-biurowy Kurs kosmetyka praktyczna Kurs kosmetyka profesjonalna Kurs manicure i pedicure Kurs małej przedsiębiorczości % 18 Kurs wizaż oraz szkolenie henna i regulacja brwi 19 Opiekun osób starszych, niepełnosprawnych i przewlekle chorych % Kurs kucharz małej gastronomii % Ogółem ( 3 kończące z 2008r.) 36 41,38% Popularna tematyka szkoleń indywidualnych, organizowanych na wnioski osób bezrobotnych w 2009 roku 70