ródroczne skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej ING Banku l skiego S.A. za III kwartał 2008 roku

Transkrypt

1

2 Spis tre ci I. Skonsolidowane sprawozdanie finansowe 1 1. Skonsolidowany rachunek zysków i strat Skonsolidowany bilans Zestawienie zmian w skonsolidowanym kapitale własnym Skonsolidowany rachunek przepływów pieni nych II. Najwa niejsze osi gni cia Grupy Kapitałowej ING Banku l skiego S.A. w III kwartale 2008 r III. Wyniki finansowe 8 IV. Rozwój biznesu Bankowo Detaliczna Bankowo Korporacyjna Elektroniczne kanały dystrybucji 4. Wskazanie czynników, które mog mie wpływ na wyniki finansowe w kolejnych kwartałach V. Informacje uzupełniaj ce Informacje o Banku i Grupie Kapitałowej Zgodno z Mi dzynarodowymi Standardami Sprawozdawczo ci Finansowej Warto ci szacunkowe Porównywalno danych finansowych Dane uzupełniaj ce do rachunku zysków i strat i pozycji bilansowych Jako portfela kredytowego Pozycje pozabilansowe Emisje, wykup i spłaty dłu nych i kapitałowych papierów warto ciowych Wypłacone dywidendy Nabycie lub zbycie pozycji rzeczowych aktywów trwałych Rozliczenia z tytułu spraw spornych Sezonowo lub cykliczno działalno ci Istotne zdarzenia po zako czeniu okresu ródrocznego Transakcje z jednostkami powi zanymi Segmentacja osi gni tych przychodów i wyników finansowych Grupy Wybrane dane finansowe ze sprawozdania finansowego VI. Jednostkowe sprawozdanie finansowe

3 I. Skonsolidowane sprawozdanie finansowe SKONSOLIDOWANY RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT (w tys. PLN) Numer noty III kwartał kwartały 2008 III kwartał kwartały 2007 okres od do okres od do okres od do okres od do Przychody z tytułu odsetek Koszty odsetek Wynik z tytułu odsetek Przychody z tytułu prowizji Koszty prowizji Wynik z tytułu prowizji Wynik na inwestycyjnych aktywach finansowych Wynik na instrumentach finansowych wycenianych przez rachunek zysków i strat oraz rewaluacja Pozostałe przychody i koszty operacyjne Wynik na działalno ci podstawowej Koszty działania banku Pozostałe koszty Odpisy na utrat warto ci aktywów finansowych i rezerwy na zobowiazania pozabilansowe Udział w zyskach netto jednostek stowarzyszonych wycenianych metod praw własno ci Zysk (strata) brutto Podatek dochodowy Zysk (strata) netto przypadaj cy na akcjonariuszy jednostki dominuj cej przypadaj cy na udziały mniejszo ci Zysk (strata) netto przypadaj cy na akcjonariuszy jednostki dominujacej rednia wa ona liczba akcji zwykłych Zysk (strata) na jedn akcj zwykł (w zł) 44,15 40,99 rednia wa ona rozwodniona liczba akcji zwykłych Rozwodniony zysk (strata) na jedn akcj zwykł (w zł) 44,15 40,99 1

4 SKONSOLIDOWANY BILANS (w tys. PLN) Numer noty 3 kwartały kwartały 2008 koniec roku kwartały kwartały A K T Y W A - Kasa, rodki w Banku Centralnym Kredyty i inne nale no ci udzielone innym bankom Aktywa finansowe wyceniane do warto ci godziwej przez rachunek zysków i strat Inwestycje dost pne do sprzeda y utrzymywane do terminu wymagalno ci Pochodne instrumenty zabezpieczaj ce Kredyty i inne nale no ci udzielone klientom Inwestycje w jednostki podporz dkowane Nieruchomo ci inwestycyjne Rzeczowe aktywa trwałe Warto ci niematerialne Aktywa trwałe przeznaczone do sprzeda y Aktywa z tytułu bie cego podatku dochodowego Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego Inne aktywa A k t y w a r a z e m P A S Y W A ZOBOWI ZANIA - Zobowi zania wobec innych banków Zobowi zania finansowe wyceniane do warto ci godziwej przez rachunek zysków i strat Pochodne instrumenty zabezpieczaj ce Zobowi zania wobec klientów Rezerwy Zobowi zania z tytułu bie cego podatku dochodowego Inne zobowi zania Z o b o w i z a n i a o g ó ł e m KAPITAŁY - Kapitał akcyjny Kapitał zapasowy - nadwy ka ze sprzeda y akcji powy ej ich warto ci nominalnej - Kapitał z aktualizacji wyceny aktywów finansowych dost pnych do sprzeda y Kapitał z aktualizacji wyceny aktywów trwałych Kapitał z aktualizacji wyceny instrumentów zabezpieczaj cych przepływy pieni ne Zyski zatrzymane K a p i t a ł y w ł a s n e j e d n o s t k i d o m i n u j c e j Kapitały mniejszo ci K a p i t a ł y w ł a s n e o g ó ł e m P a s y w a r a z e m Współczynnik wypłacalno ci 11,91% 11,22% 13,12% 13,05% 13,41% Warto ksi gowa Liczba akcji Warto ksi gowa na jedn akcj ( w zł) 328,81 305,74 295,06 293,65 278,39 2

5 ZESTAWIENIE ZMIAN W SKONSOLIDOWANYM KAPITALE WŁASNYM (w tys. PLN) 3 kwartały 2008 okres od do Kapitał akcyjny Kapitał zapasowy - nadwy ka ze sprzeda y akcji powy ej ich warto ci nominalnej Kapitał z aktualizacji wyceny aktywów finansowych dost pnych do sprzeda y Kapitał z aktualizacji wyceny aktywów trwałych Kapitał z aktualizacji wyceny instrumentów Zyski zatrzymane zabezpieczaj cych przepływy pieni ne Kapitały mniejszo ci Kapitały razem Kapitał na pocz tek okresu zyski/straty z rewaluacji aktywów finansowych dost pnych do sprzeda y odniesione na kapitał własny - przeniesienie na wynik finansowy w wyniku sprzeda y aktywów finansowych z portfela dost pnych do sprzeda y zbycie rodków trwałych aktualizacja wyceny rodków trwałych efektywna cz powi zania zabezpieczaj cego w rachunkowo ci zabezpiecze przepływów pieni nych wypłata dywidendy wynik netto bie cego okresu udział akcjonariuszy mniejszo ciowych w wyniku finansowym netto Kapitał na koniec okresu koniec roku 2007 okres od do Kapitał akcyjny Kapitał zapasowy - nadwy ka ze sprzeda y akcji powy ej ich warto ci nominalnej Kapitał z aktualizacji wyceny aktywów finansowych dost pnych do sprzeda y Kapitał z aktualizacji wyceny aktywów trwałych Kapitał z aktualizacji wyceny instrumentów Zyski zatrzymane zabezpieczaj cych przepływy pieni ne Kapitały mniejszo ci Kapitały razem Kapitał na pocz tek okresu zyski/straty z rewaluacji aktywów finansowych dost pnych do sprzeda y odniesione na kapitał własny - przeniesienie na wynik finansowy w wyniku sprzeda y aktywów finansowych z portfela dost pnych do sprzeda y zbycie rodków trwałych aktualizacja wyceny rodków trwałych nabycie od udziałowców mniejszo ciowych udziałów w jednostce zale nej wypłata dywidendy wynik netto bie cego okresu udział akcjonariuszy mniejszo ciowych w wyniku finansowym netto Kapitał na koniec okresu kwartały 2007 okres od do Kapitał akcyjny Kapitał zapasowy - nadwy ka ze sprzeda y akcji powy ej ich warto ci nominalnej Kapitał z aktualizacji wyceny aktywów finansowych dost pnych do sprzeda y Kapitał z aktualizacji wyceny aktywów trwałych Kapitał z aktualizacji wyceny instrumentów Zyski zatrzymane zabezpieczaj cych przepływy pieni ne Kapitały mniejszo ci Kapitały razem Kapitał na pocz tek okresu zyski/straty z rewaluacji aktywów finansowych dost pnych do sprzeda y odniesione na kapitał własny - przeniesienie na wynik finansowy w wyniku sprzeda y aktywów finansowych z portfela dost pnych do sprzeda y zbycie rodków trwałych aktualizacja wyceny rodków trwałych nabycie od udziałowców mniejszo ciowych udziałów w jednostce zale nej wypłata dywidendy wynik netto bie cego okresu udział akcjonariuszy mniejszo ciowych w wyniku finansowym netto Kapitał na koniec okresu

6 SKONSOLIDOWANY RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENI NYCH (w tys. PLN) 3 kwartały kwartały 2007 okres od do okres od do DZIAŁALNO OPERACYJNA Zysk (strata) netto Korekty Zyski (straty) udziałowców mniejszo ciowych uj te w wyniku finansowym Udział w zyskach netto jednostek stowarzyszonych Niezrealizowane zyski (straty) z tytułu ró nic kursowych Amortyzacja Odsetki naliczone (z rachunku zysków i strat) Odsetki otrzymane / zapłacone Dywidendy otrzymane Zyski (straty) z działalno ci inwestycyjnej Podatek dochodowy (z rachunku zysków i strat) Podatek dochodowy zapłacony Zmiana stanu rezerw Zmiana stanu kredytów i innych nale no ci udzielonych innym bankom Zmiana stanu aktywów finansowych wycenianych do warto ci godziwej przez rachunek zysków i strat Zmiana stanu aktywów finansowych dost pnych do sprzeda y Zmiana stanu aktywów finansowych utrzymywanych do terminu wymagalno ci Zmiana stanu pochodnych instrumentów zabezpieczaj cych Zmiana stanu kredytów i innych nale no ci udzielonych klientom Zmiana stanu pozostałych aktywów Zmiana stanu zobowi za wobec innych banków Zmiana stanu zobowi za wycenianych do warto ci godziwej przez rachunek zysków i strat Zmiana stanu zobowi za wobec klientów Zmiana stanu pozostałych zobowi za Przepływy pieni ne netto z działalno ci operacyjnej DZIAŁALNO INWESTYCYJNA - Nabycie rzeczowych aktywów trwałych Zbycie rzeczowych aktywów trwałych Nabycie warto ci niematerialnych Nabycie udziałów w jednostkach podporz dkowanych Zbycie aktywów trwałych przeznaczonych do sprzeda y Otrzymane dywidendy Przepływy netto zwi zane z działalno ci inwestycyjn DZIAŁALNO FINANSOWA - Spłata kredytów długoterminowych Spłata odsetek od kredytów długoterminowych Dywidendy wypłacone Przepływy pieni ne netto z działalno ci finansowej Zmiana stanu rodków pieni nych z tytułu ró nic kursowych Zwi kszenie / zmniejszenie rodków pieni nych netto rodki pieni ne na pocz tek okresu rodki pieni ne na koniec okresu

7 II. Najwa niejsze osi gni cia Grupy Kapitałowej ING Banku l skiego w III kwartale 2008 r. Dynamiczny wzrost wolumenu depozytów klientów detalicznych oraz liczby kont internetowych: Wzrost warto ci depozytów bankowych klientów detalicznych do poziomu ,1 mln zł (wzrost o 4 238,0 mln zł, tj. 13,9% w stosunku do czerwca br. oraz o 9 482,6 mln zł, tj. o 37,6% w uj ciu rocznym), Liczba internetowych Kont Direct wzrosła do 123 tys. na koniec III kwartału br. Intensyfikacja sprzeda y produktów kredytowych: Wzrost warto ci kredytów dla klientów detalicznych do poziomu 6 357,5 mln zł (wzrost o 706,9 mln zł, tj. 12,5% w porównaniu do czerwca br. oraz o 2 137,2 mln zł, tj. 50,6% w uj ciu rocznym), Wzrost warto ci kredytów hipotecznych do poziomu 3 722,7 mln zł (wzrost o 495,0 mln zł, tj. 15,3% w stosunku do czerwca br. oraz o 1 472,3 mln zł, tj. 65,4% w uj ciu rocznym), Wzrost warto ci kredytów dla klientów korporacyjnych do poziomu ,1 mln zł, (wzrost o 1 585,9 mln zł, tj. 10,7% w porównaniu do czerwca br. oraz o 4 274,4 mln zł, tj. o 35,1% w uj ciu rocznym). Utrzymanie wysokiej jako ci obsługi klientów: Wzrost liczby placówek partnerskich do 102 na koniec III kwartału br., Zwi kszenie ilo ci stref samoobsługowych do 313 na koniec wrze nia br. (w oddziałach Banku i placówkach partnerskich), Wdro enie kolejnych modułów aplikacji Front-End (system wspieraj cy sprzeda produktów i obsług klienta). Rozwój oferty produktowej: Wprowadzenie do oferty atrakcyjnie oprocentowanej terminowej lokaty oszcz dno ciowej, 5

8 Wzbogacenie oferty bankowej o produkty ubezpieczeniowe towarzysz ce kredytom gotówkowym i hipotecznym, Wprowadzenie do oferty kolejnych produktów strukturyzowanych. Przeło enie działa biznesowych na wyniki finansowe: Wzrost dochodów z działalno ci operacyjnej o 14,1% w porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego, Poprawa warto ci wska nika C/I, Wzrost wyniku netto o 7,7% w stosunku do wrze nia 2007 r. 6

9 Najwa niejsze osi gni cia biznesowe mln zł mln zł mln zł Zmiana / Zmiana / Depozyty bankowe segmentu detalicznego ogółem * , , ,5 13,9% 37,6% Aktywa TFI dystrybuowane przez ING Bank l ski 3 691, , ,9-16,6% -55,4% Wolumen kredytów hipotecznych** 3 722, , ,4 15,3% 65,4% Kredyty dla klientów detalicznych ogółem 6 357, , ,3 12,5% 50,6% Depozyty klientów korporacyjnych ogółem* , , ,9-4,1% 14,0% Kredyty dla klientów korporacyjnych ogółem , , ,7 10,7% 35,1% */ bez uwzgl dniania aktywów TFI **/ bez ING Bank Hipoteczny Wyniki Grupy ING Banku l skiego mln zł mln zł Zmiana / Dochody z działalno ci operacyjnej* 1 825, ,0 14,1% Koszty ogółem 1 161, ,8 12,3% Wynik przed kosztami ryzyka 663,3 565,1 17,4% Koszty ryzyka 50,9 98,0-48,1% Zysk brutto 714,3 663,1 7,7% Zysk netto** 574,4 533,2 7,7% Zysk na 1 akcj zwykł (zł) 44,2 41,0 7,8% Wska nik rentowno ci (%) 24,9 31,0-6,1 p.p. Wska nik zwrotu na aktywach (%) 1,3 1,4-0,1 p.p. Wska nik zwrotu z kapitału (%) 21,8 21,5 0,3 p.p. Wska nik udziału kosztów (%) 63,6 64,7-1,1 p.p. Współczynnik wypłacalno ci (%) 11,91 13,05-1,14 p.p. */ wł czaj c udział w zyskach netto jednostek stowarzyszonych wykazywanych metod praw własno ci **/ zysk netto przypadaj cy na akcjonariuszy jednostki dominuj cej Wska nik rentowno ci - stosunek zysku brutto do kosztów ogółem. Wska nik zwrotu na aktywach (ROA) - stosunek zysku netto przypadaj cego na akcjonariuszy jednostki dominuj cej do redniego stanu aktywów. Wska nik zwrotu z kapitału (ROE) - stosunek zysku netto przypadaj cego na akcjonariuszy jednostki dominuj cej do redniego stanu kapitałów i funduszy własnych. Wska nik udziału kosztów (C/I) relacja kosztów ogółem do dochodów z działalno ci operacyjnej w układzie rodzajowym. Współczynnik wypłacalno ci - relacja mi dzy funduszami własnymi a aktywami i zobowi zaniami pozabilansowymi z uwzgl dnieniem wag ryzyka. 7

10 Otrzymane nagrody i wyró nienia ródroczne skonsolidowane sprawozdanie finansowe Wrzesie 2008, III miejsce w rankingu tygodnika Newsweek Przyjazny Bank, Wrzesie 2008 konkurs Lider Informatyki, ING Bank l ski został jednym z trzech finalistów w kategorii Finanse i Bankowo, Czerwiec 2008, strona internetowa ING Banku l skiego najlepsz polsk witryn bankow w rankingu magazynu Marketing & More, Maj 2008, nagroda w kategorii Projekt Roku 2007 dla bankujesz-kupujesz w konkursie Ambasador Gospodarki Elektronicznej, Partner roku i Projekt roku organizowanym przez Zwi zek Banków Polskich Marzec 2008, pierwsza nagroda w kategorii Systemy transakcyjne w konkursie na Najlepszy projekt informatyczny w instytucjach finansowych 2007 (Gazeta Bankowa), Marzec 2008, Lamparty 2007, nagroda bankowców za najbardziej podziwian kreacj wizerunku marki bankowej, Luty 2008, Laury Buildera, wyró nienie w kategorii Produkty i Usługi Finansowe dla Budownictwa po ród banków, Luty 2008, nagroda dla Banku jako Firmy Bliskiej rodowisku" w konkursie organizowanym przez Europejskie Forum Odpowiedzialno ci Ekologicznej, Luty 2008, trzecie miejsce w rankingu Giełdowa Spółka Roku (Puls Biznesu), Stycze 2008, status TOP RATED, wyró nienie w dziedzinie usług powierniczych przyznane przez ameryka skie wydawnictwo Global Custodian. III. Wyniki finansowe Zmiany w MSR/MSSF Grupa podj ła decyzj o nie skorzystaniu z mo liwo ci reklasyfikacji aktywów finansowych, która została dopuszczona przez poprawk do MSR 39 i MSSF 7 opublikowan 14 pa dziernika 2008 r. w zwi zku z nasilaj cym si kryzysem finansowym. Dochody z działalno ci operacyjnej 9M 2008 mln zł 9M M 2008 / 9M 2007 mln zł mln zł % Odsetki * 937,4 720,2 217,2 130,2% Prowizje 650,8 686,4-35,6 94,8% Pozostałe dochody * 236,8 193,4 43,4 122,4% Dochody z działalno ci operacyjnej** 1 825, ,0 225,0 114,1% */ Dochody odsetkowe uwzgl dniaj punkty swapowe, które w sprawozdaniu finansowym prezentowane s w pozycji Wynik na instrumentach finansowych wycenianych przez rachunek zysków i strat oraz rewaluacja **/ Kategoria Dochody z działalno ci operacyjnej obejmuje wynik na działalno ci podstawowej powi kszony o udział w zyskach netto jednostek stowarzyszonych. 8

11 Dochody z działalno ci operacyjnej uzyskane przez Grup kapitałow ING Banku l skiego S.A. na koniec wrze nia 2008 r. wyniosły 1 825,0 mln zł i były wy sze o 225,0 mln zł, tj. o 14,1% w porównaniu do wyniku osi gni tego w analogicznym okresie roku ubiegłego. Dochody odsetkowe na koniec wrze nia 2008 r. wyniosły 937,4 mln zł i były wy sze o 217,2 mln zł, tj. o 30,2% w stosunku do porównywalnego okresu roku poprzedniego. Wzrost dochodów odsetkowych był efektem wprowadzania nowych produktów i intensyfikacji działa sprzeda owych, co przeło yło si na wzrost wolumenów generuj cych przychody odsetkowe. Dochody z tytułu prowizji i opłat na koniec wrze nia 2008 r. wyniosły 650,8 mln zł, co oznacza spadek o 35,6 mln zł, tj. o 5,2% w porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego. Główn przyczyn spadku były ni sze dochody prowizyjne zwi zane z dystrybucj jednostek uczestnictwa TFI oraz dochody prowizyjne zwi zane z działalno ci maklersk (ł czny spadek wyniósł 115,5 mln zł). Spadek ten został cz ciowo skompensowany przez wy sze o 33,0 mln zł prowizje zwi zane z kartami płatniczymi (wzrost aktywno ci klientów) oraz prowizje od subskrypcji depozytów strukturyzowanych w wysoko ci 18,8 mln zł. Struktura przychodów prowizyjnych na koniec wrze nia br. i w analogicznym okresie roku poprzedniego przedstawiała si nast puj co: Przychody prowizyjne w mln zł Prowadzenie rachunków Karty Kredyty Dystrybucja TFI Wymiana walut Prowizje maklerskie Pozostałe Dep. strukturyzowane Pozostałe dochody na koniec wrze nia 2008 r. wyniosły 236,8 mln zł i były wy sze o 43,4 mln zł, tj. o 22,4% w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego. Na kształtowanie si pozostałych dochodów znacz cy wpływ miał bardzo dobry wynik ze sprzeda y produktów Pionu Rynków Finansowych oraz sprzeda akcji MasterCard Incorporated (w II kwartale br.), na której zrealizowano dochód w wysoko ci 25,3 mln zł. Ponadto, w III kwartale br. utworzono rezerw na nierozliczone transakcje wymiany walut zawarte z bankiem Lehman Brothers Inc. w wysoko ci 32,8 mln zł. 9

12 Poni sza tabela prezentuje udział poszczególnych linii biznesowych w tworzeniu dochodu z działalno ci operacyjnej. 9M 2008 mln zł 9M M 2008 /9M 2007 mln zł mln zł % Bankowo detaliczna 946,6 906,2 40,4 104,5% Bankowo korporacyjna 617,8 540,9 76,9 114,2% Operacje własne 260,6 152,9 107,7 170,4% Dochody z działalno ci operacyjnej 1 825, ,0 225,0 114,1% W strukturze dochodów z działalno ci operacyjnej najwy szy udział stanowiły dochody wypracowane przez segment bankowo ci detalicznej. Ich warto na koniec wrze nia br. wyniosła 946,6 mln zł, co oznacza wzrost o 40,4 mln zł, tj. o 4,5% w stosunku do analogicznego okresu roku ubiegłego. Wyniki uzyskane w omawianym okresie przez bankowo detaliczn były wypadkow : wzrostu dochodów ze sprzeda y produktów Pionu Rynków Finansowych o 49,1 mln zł, tj. o 94,7%, obni enia dochodów prowizyjnych zwi zanych z dystrybucj jednostek uczestnictwa TFI (spadek o 79,9 mln zł), cz ciowo skompensowanego przez wy sze prowizje zwi zane z kartami płatniczymi (wzrost o 33,0 mln zł), sprzeda y akcji MasterCard (na transakcji tej zrealizowano dochód w wysoko ci 25,3 mln zł), prowizji od subskrypcji depozytów strukturyzowanych (18,8 mln zł). Dochody w obszarze bankowo ci korporacyjnej na koniec wrze nia 2008 r. wyniosły 617,8 mln zł i były wy sze o 76,9 mln zł, tj. o 14,2% w porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego. Wzrost dochodów wynikał przede wszystkim z: dobrych wyników w zakresie sprzeda y produktów Pionu Rynków Finansowych, dochód z tego tytułu wzrósł o 60,0 mln zł, tj. o 52,7%, wzrostu dochodów z działalno ci depozytowo-kredytowej i rozliczeniowej o 33,4 mln zł, tj. 8,8%, spadku dochodów uzyskanych z transakcji na rynkach kapitałowych o 16,4 mln zł, tj. o 33,7%. Dochody z operacji własnych Grupy po 9 miesi cach 2008 r. wyniosły 260,6 mln zł i wzrosły o 107,7 mln zł, tj. o 70,4% w porównaniu do analogicznego okresu roku ubiegłego co wynikało z: dobrych wyników z działalno ci handlowej na własny rachunek, dochody z tego tytułu wzrosły o 71,0 mln zł, tj. o 130,6%, wzrostu o 36,7 mln zł, tj. o 37,3% dochodów generowanych w obszarze ALCO 1. 1 Dochód ALCO (Komitet Zarz dzania Aktywami i Pasywami) ł cznie z wynikiem na działalno ci inwestycyjnej. 10

13 Koszty 9M 2008 mln zł 9M M 2008 / 9M 2007 mln zł mln zł % Koszty osobowe 572,9 501,6 71,3 114,2% Pozostałe koszty 588,7 533,2 55,5 110,4% Koszty ogółem 1 161, ,8 126,8 112,3% Koszty ogółem na koniec wrze nia 2008 roku wyniosły 1 161,6 mln zł i były wy sze o 126,8 mln zł, tj. o 12,3% w porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego. Wzrost kosztów spowodowany był: zwi kszeniem skali operacji, urynkowieniem płac, realizacj projektów zmierzaj cych do optymalizacji procesów. Koszty osobowe po 9 miesi cach 2008 r. wyniosły 572,9 mln zł i były wy sze o 71,3 mln zł, tj. o 14,2% od kosztów poniesionych w analogicznym okresie roku ubiegłego. Do wzrostu kosztów osobowych przyczyniło si urynkowienie płac, w efekcie czego podniesione zostało minimalne wynagrodzenie w Banku, jak równie wzrost zatrudnienia wynikaj cy z ekspansji rynkowej. Pozostałe koszty na koniec wrze nia 2008 r. wyniosły 588,7 mln zł i były wy sze o 55,5 mln zł, tj. o 10,4 % w porównaniu do analogicznego okresu roku ubiegłego. Koszty ryzyka Saldo odpisów na utrat warto ci aktywów finansowych i rezerw na zobowi zania pozabilansowe na koniec wrze nia 2008 r. było dodatnie (dochody) i wyniosło 50,9 mln zł. Na wysoko salda odpisów wpłyn ła sprzeda w II kwartale br. wierzytelno ci w sytuacji nieregularnej (umowa z Bison Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamkni ty), w efekcie której Bank rozwi zał rezerwy na kwot 43,0 mln zł. W porównywalnym okresie roku ubiegłego saldo odpisów na utrat warto ci aktywów finansowych i rezerw na zobowi zania pozabilansowe było równie dodatnie i wyniosło 98,0 mln zł. Wynik finansowy Wynik finansowy brutto uzyskany na koniec wrze nia 2008 r. wyniósł 714,3 mln zł wobec 663,1 mln zł w porównywalnym okresie roku ubiegłego. Wynik finansowy netto przypadaj cy na akcjonariuszy jednostki dominuj cej ukształtował si na poziomie 574,4 mln zł i był o 41,1 mln zł, tj. o 7,7% wy szy w stosunku do wrze nia 2007 r. 11

14 IV. Rozwój biznesu 1. Bankowo Detaliczna Realizowane projekty, nowe produkty W obszarze detalicznym ING Bank l ski w III kwartale br. kontynuował realizacj projektów, istotnych z punktu widzenia dalszego podniesienia jako ci obsługi klientów, jak równie zwi kszenia dost pno ci usług: Front End, którego zadaniem jest uproszczenie procesów akwizycji, sprzeda y i obsługi klienta oraz obni enie ryzyka operacyjnego. Efektem projektu było wdro enie w ubiegłym roku w sieci placówek nowoczesnej aplikacji ł cz cej procesy produktowe i działania prosprzeda owe. W III kwartale br. wdro one zostały nowe funkcjonalno ci aplikacji zwi zane z obsług rachunków, bankowo ci elektronicznej, kart debetowych oraz usług dodatkowych dla klientów indywidualnych i małych firm. Pod koniec bie cego roku planowane jest udost pnienie kolejnych procesów dotycz cych mi dzy innymi obsługi lokat terminowych, funduszy inwestycyjnych oraz inwestycyjnego planu ubezpieczeniowego. Docelowo aplikacja ma obejmowa coraz wi kszy zakres funkcjonalno ci eliminuj c potrzeb pracy w kilku programach równocze nie. We wrze niu br. rozpocz to proces udost pniania aplikacji Front End w sieci placówek partnerskich, Self Banking, którego celem jest wydzielenie stref samoobsługowych czynnych przez cał dob, w których klienci mog samodzielnie (dzi ki zainstalowanym w nich urz dzeniom) dokonywa wpłat i wypłat gotówkowych, zrobi przelew przez ING BankOnLine, połaczy si z serwisem Halo l ski lub porozmawia z konsultantem z Call Centre. W III kwartale br. kontynuowano tworzenie kolejnych stref samoobsługowych, w efekcie czego ich liczba wzrosła do 313 na koniec wrze nia br. z 248 na koniec czerwca br., Loan Express, sprzeda produktów charakteryzuj cych si wysokim stopniem standaryzacji, których obsługa odbywa si według zautomatyzowanego procesu sprzeda owego z udziałem Partnerów Biznesowych. Pocz tkowo oferta kredytów hipotecznych Express ograniczała si do kredytów złotówkowych, natomiast od sierpnia br. s równie dost pne kredyty indeksowane kursem franka szwajcarskiego, Przebudowa ING BankOnLine w III kwartale br. trwały prace zmierzaj ce do zaimplementowania nowych funkcjonalno ci w systemie ING BankOnLine (mi dzy innymi mo liwo automatycznego otwierania lokat terminowych). Nowe funkcjonalno ci s dost pne od 13 pa dziernika br. W III kwartale br. ING Bank l ski modyfikował swoj ofert produktow skierowan do klienta detalicznego, w efekcie czego gama produktów została wzbogacona o: nowy produkt ubezpieczeniowy Zysk bez ryzyka. Jest to innowacyjne poł czenie produktu oszcz dno ciowego, strukturyzowanego i ubezpieczeniowego, 12

15 terminow lokat oszcz dno ciow Ekstra premia 1 dla posiadaczy Otwartego Konta Oszcz dno ciowego z oprocentowaniem 8% w skali roku, kolejn propozycj produktów strukturyzowanych (Inwestycyjny Plan Ubezpieczeniowy WIG20 produkt oferowany we współpracy z ING Towarzystwem Ubezpiecze na ycie), produkty ubezpieczeniowe towarzysz ce kredytom gotówkowym (Program ubezpieczeniowy Bezpieczna Po yczka) oraz hipotecznym (Program ubezpieczeniowy Mini/Maxi, ubezpieczenie pomostowe, ubezpieczenie niskiego wkładu własnego oraz ubezpieczenie nieruchomo ci). Oferta powstała we współpracy z TU Europa S.A. oraz TU na ycie Europa S.A., produkty ubezpieczeniowe Towarzystwa Ubezpiecze EUROPA S.A. dedykowane rachunkom oszcz dno ciowo-rozliczeniowym i oszcz dno ciowym w PLN. Wolumeny i pozycja rynkowa rodki powierzone przez klientów Na koniec wrze nia 2008 r. warto depozytów bankowych klientów segmentu detalicznego wyniosła ,1 mln zł i była o 13,9% wy sza w stosunku do czerwca 2008 r. oraz o 37,6% wy sza w porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego. Obserwowany wzrost bazy depozytowej wynikał przede wszystkim z wprowadzenia do oferty Banku 3-miesi cznej lokaty terminowej oprocentowanej na poziomie 8% w skali rocznej. Nowy, atrakcyjnie oprocentowany produkt w poł czeniu ze skuteczn reklam pozwoliły na pozyskanie nowych rodków z rynku. Struktura rodków powierzonych przez klientów segmentu detalicznego (mln zł) Rachunki bie ce 4 049, , , , ,9 Rachunki oszcz dno ciowe , , , , ,2 Rachunki i lokaty terminowe 5 947, , , , ,4 Depozyty bankowe segmentu detalicznego , , , , ,5 Aktywa TFI 3 691, , , , ,9 rodki powierzone przez klientów segmentu detalicznego , , , , ,4 W celu zapewnienia ró norodno ci oferty ING Bank l ski poprzez swoje kanały dystrybucji sprzedaje równie jednostki uczestnictwa ING TFI. Spadek indeksów giełdowych spowodował obni enie atrakcyjno ci tego produktu i zmian preferencji klientów w zakresie lokowania rodków. W efekcie saldo pozyskanych jednostek funduszy inwestycyjnych ING TFI spadło o 16,6% w porównaniu do ko ca czerwca 2008 r. Dynamika przyrostu depozytów gospodarstw domowych w ING Banku l skim była znacznie wy sza ni w sektorze, w efekcie czego udział w rynku na koniec wrze nia br. wyniósł 10,25% wobec 9,40% na koniec czerwca br. 13

16 Bank Wolumeny oraz udział w rynku depozytów gospodarwstw domowych (w mld zł) ING Bank l ski - grupa Ry nek 8,77% 8,90% 9,20% 8,97% 9,40% 9,42% 9,38% 10,25% XII 2006 III VI IX XII 2007 III VI IX 2008 Rynek Liczba prowadzonych przez Bank rachunków osobistych na koniec wrze nia 2008 roku wyniosła 1 269,4 tys. i wzrosła o 4,4% w porównaniu do czerwca 2008 r. oraz o 13,6% w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego , ,6 Liczba ROR-ów (w tys. szt) 1 183, , ,4 IX XII 2007 III VI IX 2008 Kredyty Stałe podnoszenie atrakcyjno ci produktów kredytowych przyniosło efekty w postaci wzrostu wolumenu kredytów detalicznych. Ich warto na koniec wrze nia 2008 r. wyniosła 6 357,5 mln zł, co oznacza wzrost o 12,5% w porównaniu do ko ca czerwca 2008 r. oraz o 50,6% w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego. Na przyspieszenie akcji kredytowej w obszarze detalicznym wpłyn ły dobre wyniki w zakresie sprzeda y: kredytów hipotecznych (szczególnie indeksowanych kursem CHF), po yczek pieni nych, kredytów dla Small Business. Struktura kredytów dla klientów sektora detalicznego (mln zł) Kredyty hipoteczne 3 775, , , , ,5 Pozostałe kredyty detaliczne 2 582, , , , ,8 Segment detaliczny razem 6 357, , , , ,3 14

17 Dynamika kredytów udzielonych przez ING Bank l ski gospodarstwom domowym była zbli ona do dynamiki w sektorze, w efekcie czego udział w rynku na koniec wrze nia br. wyniósł 2,00% wobec 1,95% na koniec I półrocza br. Bank 7,0 6,0 5,0 4,0 3,0 Wolum e n y or az udział w ryn k u k re d ytów gos podars tw d om ow ych (w m ld zł) 1,87% 1,81% IN G Bank l sk i - grupa R y nek 1,83% 1,85% 1,87% 1,89% 1,95% 2,00% XII 2006 III VI IX XII 2007 III VI IX 2008 Rynek Karty bankowe Oferta ING Banku l skiego S.A. w zakresie kart bankowych obejmuje karty debetowe, karty charge, karty kredytowe oraz karty przedpłacone. Pod koniec ubiegłego roku ING Bank l ski jako jeden z pierwszych rozpocz ł wydawanie kart debetowych z mikroprocesorem. Od 29 wrze nia br. równie karty kredytowe wydawane przez Bank zostały wyposa one w chip, co wpłyn ło na zwi kszenie bezpiecze stwa dokonywanych nimi transakcji. Na koniec wrze nia br. liczba wydanych kart kredytowych 2 wzrosła z 274 tys. kart na koniec czerwca 2008 r. do 277 tys. kart na dzie 30 wrze nia 2008 r. Liczba aktywnych kart kredytowych (w tys. szt) 260,9 267,1 273,7 277,4 220,2 IX XII 2007 III VI IX Bankowo Korporacyjna Realizowane projekty, nowe produkty W zakresie bankowo ci korporacyjnej ING Bank l ski kontynuował działania zmierzaj ce do optymalizacji procesów w najistotniejszych obszarach obsługi klientów tego segmentu, jak równie do poszerzenia oferty produktowej: 2 Ł cznie z kartami VE Credit oraz VE Credit NN-P 15

18 w faz wdro enia wszedł program Corporate Lending 2008, którego celem jest uproszczenie i zautomatyzowanie procesu kredytowego dla klientów korporacyjnych, pozwalaj ce na zwi kszenie jego efektywno ci. W ramach programu w III kwartale br. wprowadzono wzór nowej dokumentacji kredytowej, wdro ono równie now aplikacj do generowania dokumentacji kredytowej dla klientów korporacyjnych, w III kwartale br. poszerzono ofert Banku w zakresie transakcji walutowych (4 nowe waluty). Obecnie klienci maj mo liwo przeprowadzania transakcji w 19 walutach obcych, we wrze niu br. wprowadzono now funkcjonalno dla Polecenia Zapłaty PZ dla Wspólnot Mieszkaniowych. Dzi ki nowej usłudze zarz dca wspólnot mieszkaniowych mo e w łatwy sposób obsługiwa polecenie zapłaty dla klientów. Zautomatyzowany proces rozlicze pozwala na dostarczenie do Banku jednego pliku elektronicznego ze zleceniami oraz odebranie pliku wynikowego ze szczegółami wszystkich transakcji, w III kwartale br. przeprowadzono trzeci akcj szybkiej cie ki kredytowej. Fast Track to nowe podej cie do procesu kredytowego dla klientów korporacyjnych, polegaj ce na automatycznym wyliczeniu limitów dla wybranych, wystandaryzowanych produktów kredytowych, co pozwala na uproszczenie i skrócenie procesu udzielania kredytu, w III kwartale br. rozszerzono funkcjonalno w systemie ING BusinessOnLine (wdro ono funkcj stałych zlece ), trwały równie prace zmierzaj ce do optymalizacji działania aplikacji. Wolumeny i pozycja rynkowa rodki powierzone przez klientów Warto rodków ulokowanych przez klientów segmentu korporacyjnego na koniec wrze nia br. wyniosła ,3 mln zł i była o 4,2% ni sza w porównaniu do czerwca 2008 r. W III kwartale br. odnotowano spadek depozytów klientów strategicznych, spadły równie depozyty du ych i rednich firm. W stosunku do analogicznego okresu roku ubiegłego depozyty klientów korporacyjnych wzrosły o 12,8%. Struktura rodków powierzonych przez klientów segmentu korporacyjnego (mln zł) Klienci strategiczni 9 137, , , , ,3 Du e i rednie firmy 7 175, , , , ,6 Aktywa TFI 76,9 101,1 123,5 158,8 227,3 Segment korporacyjny razem , , , , ,2 Dynamika depozytów podmiotów gospodarczych w ING Banku l skim była ni sza ni w sektorze, w efekcie czego na koniec wrze nia br. odnotowano spadek udziału w rynku do 7,87% z 8,32% na dzie r. 16

19 Bank Wolumeny oraz udział w rynku depozytów korporacyjnych (w mld zł) 8,34% ING Bank l ski - grupa Ry nek 7,84% 7,70% 8,33% 7,96% 8,32% 7,87% Rynek ,32% XII 2006 III VI IX XII 2007 III VI IX Kredyty W okresie 9 miesi cy br. obserwowany był wzrost popytu na kredyty ze strony klientów korporacyjnych. W efekcie kredyty segmentu korporacyjnego wzrosły o 10,7% w stosunku do czerwca br. oraz o 35,1% w porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego. Głównym motorem wzrostu wolumenu kredytów segmentu korporacyjnego były kredyty dla klientów strategicznych, które w stosunku do czerwca zwi kszyły si o 13,5%. Wzrost o 7,4% odnotowano równie w obszarze kredytów dla du ych i rednich firm. Struktura kredytów dla klientów segmentu korporacyjnego (mln zł) Klienci strategiczni 8 900, , , , ,0 Du e i rednie firmy 7 118, , , , ,8 Pozostałe 437,8 403,9 484,0 389,1 312,9 Segment korporacyjny razem , , , , ,7 Tempo przyrostu kredytów dla przedsi biorstw w ING Banku l skim było zbli one do dynamiki w sektorze, w efekcie udział w rynku kredytów korporacyjnych na koniec wrze nia br. wyniósł 6,34% wobec 6,31% na koniec czerwca br. Bank Wolumeny oraz udział w rynku kredytów korporacyjnych (w mld zł) ING Bank l ski - grupa Ry nek 6,31% 6,34% Rynek ,96% ,79% 5,76% 5,62% 5,91% 5,80% XII 2006 III VI IX XII 2007 III VI IX

20 3. Elektroniczne kanały dystrybucji Rozwój elektronicznych kanałów dystrybucji jest jednym z priorytetów Banku. Stałe unowocze nianie oferty w tym zakresie przynosi efekty w postaci systematycznego wzrostu liczby klientów zainteresowanych bankowo ci elektroniczn. Dane dotycz ce liczby klientów 3 bankowo ci elektronicznej kształtuj si nast puj co: ING BankOnLine, ING OnLine i MultiCash Halo l ski SMS W III kwartale 2008 r. odnotowano dalszy wzrost klientów ING BankOnLine, kluczowego produktu w obszarze bankowo ci elektronicznej, istotnie wzrosła równie liczba klientów korzystaj cych z usługi SMS oraz liczba klientów Halo l ski. Miesi czna ilo transakcji realizowanych za pomoc systemów bankowo ci elektronicznej we wrze niu 2008 r. osi gn ła poziom 6,4 miliona. W analogicznym okresie roku poprzedniego ilo transakcji realizowanych za pomoc systemów bankowo ci elektronicznej wyniosła 4,9 miliona. 4. Wskazanie czynników, które mog mie wpływ na wyniki finansowe w kolejnych kwartałach Do najwa niejszych czynników o charakterze makroekonomicznym mog cych mie wpływ na wyniki w kolejnych kwartałach nale y zaliczy : utrzymywanie si kryzysu na rynkach finansowych, co mo e skłania klientów do poszukiwania alternatywnych form lokowania oszcz dno ci, ewentualno spowolnienia tempa wzrostu gospodarczego w Polsce, co mo e mie negatywny wpływ na kondycj finansow firm, a tym samym na zapotrzebowanie na kredyty ze strony przedsi biorstw (wg prognoz 4 PKB wzrósł w III kwartale br. o 4,4% wobec 6,0% w I kwartale i 5,8% w II kwartale. Prognozowane tempo przyrostu PKB na przyszły rok wynosi 3,5%), powolny spadek inflacji i utrzymanie obecnego poziomu stóp przez Rad Polityki Pieni nej ( Rada ), co z jednej strony b dzie wpływało na wzrost skłonno ci klientów do lokowania swych oszcz dno ci w bankach, z drugiej natomiast mo e hamowa popyt na kredyty złotowe (wobec rosn cej presji inflacyjnej Rada ju czterokrotnie w bie cym roku podwy szała stopy procentowe, w efekcie czego stopa referencyjna wzrosła z 5,0% na koniec 2007 r. do 6,0% na koniec wrze nia 2008 r.), wzrost stawek WIBOR powoduj cy nieplanowane zacie nienie polityki pieni nej i mog cy przyczyni si do obni enia tempa wzrostu inwestycji w 2009 roku (wg prognoz 3 Liczba klientów nie jest to sama z liczb u ytkowników, jeden klient mo e posiada kilku u ytkowników w danym systemie. 4 Prognozy Głównego Ekonomisty ING Banku l skiego. 18