Wiesław Wabik: Państwo to samorządy Oczekujemy dialogu...

Transkrypt

1 innowacyjna gospodarka, programy operacyjne UE, samorządność, rozwój regionalny ISSN , rok XI/XII, nr 101/102, 10 grudnia lutego 2013 r. Cena 12 zł Wiesław Wabik: Państwo to samorządy Oczekujemy dialogu...

2 TECHNOPARK GLIWICE INNOWACYJNE OKNO NA ŚWIAT W czerwcu zeszłego roku minęły cztery lata odkąd Technopark Gliwice uzyskał techniczne możliwości działania. W czerwcu 2008 roku udostępniliśmy w wybudowanym budynku ponad 2000 m 2 powierzchni na rzecz przedsiębiorców działających w obszarze zaawansowanych technologii. Zgodnie z oczekiwaniami od tamtego momentu aż do dzisiaj cała powierzchnia parku jest nieustannie zajęta przez Przedsiębiorców. W okresie minionych czterech lat z parkiem związanych było 40 firm, które wykorzystywały infrastrukturę biurową oraz warsztatową (wraz z maszynami). Ponad 1/3 firm działała na zasadach przygotowanych dla firm w fazie początkowej (inkubacji), co miało odzwierciedlenie w obniżonych kosztach prowadzenia działalności oraz dodatkowych usługach wsparcia doradczego i szkoleniowego. Od początku funkcjonowania Parku nawiązano również współpracę z partnerami strategicznymi, którymi stały się firmy: FESTO Sp. z o.o., WASKO S.A., EUROL Sp. z o.o. oraz i3d S.A. Działalność parku zaowocowała wyróżnieniem instytucji wieloma nagrodami o znaczeniu krajowym. Wśród najważniejszych warto wymienić tytuł dla Innowacyjnej firmy 2008, Innowacyjnego projektu 2009, Regionalnego Lidera Innowacji i Rozwoju 2010, Partnera biznesowego 2010 oraz Najlepszej spółki samorządowej w Polsce w 2011 roku. Uwieńczeniem dostrzeżenia Technoparku Gliwice na arenie ogólnokrajowej była nagroda dla Pana Profesora Jana Kosmola w kategorii Osoba wspierająca przedsiębiorczość akademicką nadana przez AIP Politechniki Wrocławskiej. Ponadto, Technopark Gliwice Sp. z o.o. jest usytuowany w samym centrum miasteczka akademickiego Politechniki Śląskiej w Gliwicach. Taka lokalizacja okazała się niezwykle atrakcyjna, ponieważ umożliwia bezpośredni kontakt oraz transfer technologii z jednej z największych uczelni technicznych w kraju do MŚP (Małe i średnie przedsiębiorstwa) regionu śląskiego. OFERTA PARKU Głównym profilem działalności Technopark Gliwice jest świadczenie usług szkoleniowych i doradczych dla potrzeb organizacji z sektora małych i średnich przedsiębiorstw, obejmujących m.in.: Inkubację nowych przedsiębiorstw technologicznych (aktualnie w Technoparku jest zlokalizowanych około 30 firm technologicznych, głównie z branży IT) Organizowanie i przeprowadzanie specjalistycznych szkoleń przy wykorzystaniu własnego parku maszyn i oprogramowania inżynierskiego, Usługi wytwórcze przy wykorzystaniu maszyn i oprogramowania specjalistycznego, Organizowanie i przeprowadzanie szkoleń z zakresu przedsiębiorczości, innowacyjności, zarządzania oraz szkoleń technicznych i specjalistycznych Wspomaganie i promocję MŚP, Transfer technologii do MŚP, Usługi pomiarowo-kontrolne, Opiniowanie wniosków o dofinansowanie inwestycji z Funduszy Strukturalnych UE Pomoc w opracowaniu wniosków o dofinansowanie z Funduszy Strukturalnych UE Wynajem pomieszczeń i sal szkoleniowych. Ponadto Technopark oferuje usługi w zakresie zaawansowanych systemów komputerowych, a mianowicie: Komputerowe wspomaganie projektowania w systemie CAD CATIA Komputerowe wspomaganie analiz metodą elementów skończonych w systemie MES ANSYS Komputerowe wspomaganie projektowania w systemie Solid Edge ST Komputerowe wspomaganie programowania obrabiarek CNC - MTS Park Naukowo-Technologiczny TECHNOPARK GLIWICE Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością GLIWICE, ul. Konarskiego 18C tel. (+48 32) , fax: (+48 32)

3 od redakcji nr 101/102 Zastanawiam się... Przewaliła się kolejna data 1 stycznia. Czas noworocznych postanowień, z których z pewnością niewiele wyjdzie, ale przynajmniej daje złudzenie, że będzie lepiej. Zadziwiające, jak ludzie pragną odmiany, jak piszą do siebie w nadziei, że coś wreszcie zmieni się w ich życiu. Niedawno otrzymałem bardzo wzruszający i ciepły list. Pisany w samotności i nadziei. W zatroskaniu tym, wręcz w panice przed tym, co niosą kryzysowe czasy I Spójrzmy czym, my ludzie żyjemy? Czy tym, co podsuwają nam codzienne serwisy informacyjne, czy też po prostu potrzebą bycia z kimś, drobnostkami jakże ważnymi - marzeniami, które w każdym wieku są osiągalne? Zatroskani o przyszłość, owładnięci setkami scenariuszy, tworzonych przez wyobraźnię zamykamy sami sobie dostęp do otwartości, na to, co dzień, godzina - przyniosą - bez lęków. Miałem okazję ostatnio spotkać się z kilkorgiem poważnych biznesmenów. Siedzieliśmy przy kawie po parę godzin. Jeden z nich powiedział: Wiesz, jeżdżę autem za 350 tysięcy i prawie codziennie w nim śpię, bo boję się, że ukradną. Spłacam co miesiąc 8000 kredytu i i wiem, że zgotowałem sobie piekło. Kosztem rodziny, którą czuję to - tracę. Kosztem własnego snobizmu. Andrzej właściciel hurtowni kwiatów: Nienawidzę ich, nie chce mi się na nie patrzeć ale najgorszy jest PRZYMUS tyrać i nie zwalniać ludzi, bo czasy ciężkie... Jerzy: Objąłem upadającą instytucję. Mam pensję jaką mógłbym osiągnąć w 3-4 dni, na doradztwie, konsultingu. Ale wzięło mnie. Chcę zrobić coś ważnego, uratować... No i sobie siedzę przed klawiaturą i tak myślę, że i mnie przyjdzie kojfnąć na zawał pod brzemieniem odpowiedzialności. A może jednak dać sobie czas na filiżankę kawy i... bycie razem, z sobą, jako najlepszym przyjacielem? Nie bać się, że jeśli nie wypchnę w konkretnym terminie do drukarni kolejnego wydania, to cały świat mi się zawali. Najprawdopodobniej prawie nikt tego nie zauważy, bo tylko fanatycy uwielbiają lekturę klepsydr. A zatem odetchnąć, znaleźć chwilę bodaj, na bycie z tymi, którzy mimo, jakże złudnej i szaleńczej odpowiedzialności za świat, potrafią znaleźć czas dla siebie, zaczerpnąć haust świeżego powietrza. Tacy jesteśmy. Z jednej strony owładnięci pragnieniem spokoju i błogiej ciszy, z drugiej; codzienną walką o przetrwanie, o to, by nie znaleźć się w pozycji pokonanego. Być może dlatego plasujemy się na drugim, po południowych Koreańczykach miejscu pod względem pracoholizmu wydajnego, przy tym... Tylko ten stosunek kosztów do zysków... W sytuacji zagrożenia każde żywe stworzenie ratuje się zazwyczaj ucieczką, a gdy zapędzone do narożnika sięga po broń ostateczną, po agresję. W przypadku ludzi są to zwykłe maski, nakładane w zależności od okoliczności. Maski, pod którymi kryją się lęki i przerażenie. To są także postawy obronne, które każą kłamać, udawać, że wszystko jest w jak najlepszym porządku, że sytuacja jest trudna, ale przejściowa. W dobie kryzysu tryumfuje strategia na przetrwanie. Ba! Przekonanie, że stanie się cud, i to bez naszego osobistego udziału. Rzadko kto odsłania przyłbicę i twardo staje do walki. Ale na szczęście są tacy i w nich nadzieja. Za nimi pójdzie reszta i dlatego mogę wszystkim szczerze życzyć Wszystkiego, co najlepsze, a przede wszystkim dystansu do siebie, w nowym 2013 Roku Jacek Broszkiewicz red. nacz. Spis treści: Państwo to samorządy oczekujemy dialogu...4 Cały PIT dla samorządów!...4 Ile konkretnie?...7 Obniżanie to nie ta droga...8 Szwarno dziołcha śląskiego biznesu Górnośląska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. obchodziła dwudziestolecie swojej działalności...9 Szczęśliwy jest ten... kto ma dobre relacje z Bogiem!...10 Witajcie w trudnych czasach!...12 Łańcuch brakujących ogniw: Epilog...14 Ostrożnie z optymizmem...16 Innowacje lokomotywą rozwoju Europy...3 Za dużo gmin i powiatów...3 Projekt City_SEC odpowiedzią na bieżące wyzwania energetyczne w Europie...6 Nie 8, a ponad 10 mld zł deficytu...7 Zaszczytna służba...8 Koniec ery studiowania?(1)...10 Rozjaśnić ciemną stronę życia!...12 Laury Umiejętności i Kompetencji 2012 rozdane...14 Bez kompleksów...15 Redaktor naczelny: Jacek Broszkiewicz tel.: , , redakcja@europrojekty-pl.pl Zespół: Grażyna Brochwicz, Krzysztof Kozik (Bielsko-Biała, Kopenhaga), Małgorzata Piętka, Gabriel Piotrowski, Piotr Ptak, Antoni Szczęsny, Witold Szwajkowski, Ewa Wanacka, Urszula Węgrzyk, Ewa Zasada (Wiedeń), Henryk S. Tuszyński, Agnieszka Żuk (Paryż). Stali felietoniści: Piotr Wrzecioniarz, Ewa Wanacka, Henryk S. Tuszyński. Stale współpracuje: Magdalena A. Kolka. Redakcja: Katowice, Al. Korfantego 22/52, redakcja@europrojekty-pl.pl, DTP: wieruszewski.m@gmail.com Wydawca: EUROPROJEKTY-POLSKA Sp. z o.o., Al. Korfantego 22/52, Katowice, NIP:

4 nr 101/102 Debata o sytuacji Polskich samorządów: Polkowice Państwo to samorządy oczekujemy dialogu... Z Wiesławem Wabikiem Burmistrzem Polkowic rozmawia Jacek Broszkiewicz - Przewidywano, że około 1000 gmin w Polsce będzie miało kłopot z uchwaleniem budżetu na rok To kreśli obraz trudnej sytuacji polskich samorządów, których możliwości inwestycyjne mogą spaść z kwoty 45 miliardów złotych rocznie do zaledwie 15 miliardów. Jest to wynik nie tylko recesji ale i obarczania przez państwo samorządów zadaniami, w ślad za którymi nie podążają wystarczające subwencje. Bogate gminy finansują biedne, ale mechanizm ten nie tylko jest niewydolny, ale budzi społeczny sprzeciw. Jakie rozwiązania, z punktu widzenia gospodarza zamożnej gminy, jaką są Polkowice, byłyby najkorzystniejsze zarówno w kontekście interesów społeczności lokalnej, jak i w wymiarze ogólnopolskim? - Polkowice leżą na miedzi i to ich wielkie bogactwo, ale nie zapominajmy jaką cenę płacimy za to, iż żyjemy na terenie uprzemysłowionym. Działalność na obszarze Polkowic największego producenta miedzi w Europie wiąże się oczywiście z dużymi wpływami do budżetu, ale również z niestabilnością dochodów, bo jesteśmy uzależnieni od sytuacji ekonomicznej firmy oraz od rozwiązań prawno-fiskalnych, które, co się zdarza, wprowadzone są dosłownie z dnia na dzień i często pomniejszają wpływy do naszego budżetu. Teza, iż dokłada się nam zadań, a w ślad za tym nie idą finanse, jest jak najbardziej trafiona. Tak stało się chociażby z zamieszaniem z reformą szkolnictwa, kiedy to postawiono samorządowców w bardzo trudnej sytuacji zapewnienia sześciolatkom miejsc w przedszkolach. W takich momentach coraz trudniej pogodzić się z obowiązkiem dzielenia się dochodami w ramach podatku dla najuboższych gmin. W tym roku w ramach tzw. janosikowego budżet Polkowic uszczuplony zostanie o 30 mln zł. Oddając 15 proc. dochodów gminy chciałbym mieć poczucie, że te pieniądze wspierają konkretne projekty. Ościenne gminy, mniej zamożne od Polkowic, mają również ogromne potrzeby społeczne i inwestycyjne. Jeśli już mam płacić janosikowe, wolałbym wspierać region, w którym również potrzebna jest pomoc w sferze chociażby budownictwa drogowego czy ochrony zdrowia. - Związek Miast Polskich i Związek Gmin Wiejskich RP podjęły inicjatywę ustawodawczą zmierzającą do zwiększenia Z pozarządowej perspektywy Cały PIT dla samorządów! 4 Publikujemy jeden z ostatnich wywiadów, jaki udzielił mediom Waldemar Pawlak przed swoją dymisją ze stanowiska wicepremiera i ministra gospodarki. Nie nam wnikać w przyczyny odejścia tego znanego polityka z rządu Donalda Tuska, ale można wdać się w przypuszczenia, że nie tylko zmiany we władzach koalicyjnego PSL wpłynęły na losy naszego rozmówcy. Być może również jego poglądy dotyczące niektórych sfer gospodarki, w tym rozwiązań dotyczących funkcjonowania polskich samorządów, miały wpływ na zmiany personalne w rządzie w grudniu Publikacja ta znakomicie wpisuje się w nurt debaty na temat sytuacji samorządów w okresie recesji oraz gorączkowych poszukiwań wyjścia z ich trudnej sytuacji budżetowej i inwestycyjnej. Oto zapis rozmowy z Waldemarem Pawlakiem: - Samorządy są największym w naszym kraju inwestorem. Przewiduje się, że z poziomu miliardów złotych, jakie kierują one corocznie na inwestycje w najbliższych latach, spadnie od do zatrważająco niskiej kwoty 15 miliardów rocznie. Jakie mogą być skutki urzeczywistnienia się tego czarnego scenariusza? - Uważam, że należy zmienić regulacje prawne i finansowe dotyczące funkcjonowania całego sektora samorządowego. Ale sytuacja jest złożona, tak jak zróżnicowana jest pozycja i standing finansowy poszczególnych jednostek samorządowych. Faktem jest, że w tym mijającym roku minister finansów planował 10-miliardowy deficyt samorządów, podczas, gdy z wyliczeń opartych na uchwałach samorządów wynikało, że sięgnie on tylko 6 miliardów. Trzeba też zaznaczyć, że jeśli chodzi o cały polski dług publiczny, to samorządy mają w nim naprawdę niewielki udział. Ale nie zmienia to faktu, że obecna sytuacja każe bardzo poważnie zastanowić się, czy po z górą 20 latach nie należy zmienić systemu finansowania samorządów. Pamiętamy, że na początku transformacji miały one dużo więcej, niż obecnie możliwości inwestycyjnych, ponieważ nie były tak obciążone różnymi zadaniami zleconymi przez państwo. - Jaki jest Pana stosunek do postulatu wysuwanego przez środowiska samorządowe, aby zwiększyć udział gmin w PIT o ponad 10 procent? - Ta inicjatywa zwiększenia o 8 miliardów złotych wpłat państwa do budżetów samorządowych. Myślę, że jest to ważny sygnał potwierdzający potrzebę zmian na poziomie ustawodawczym. Największą bolączką samorządów jest obecnie finansowanie oświaty. System ustalania płac w tej sferze jest w gestii państwa, a samorządy muszą płacić z własnej kasy. Dochodzi bardzo czę-

5 Debata o sytuacji Polskich samorządów: Polkowice nr 101/102 udziału samorządów w podatku PIT o ponad 10 procent. W publikowanym na naszych łamach wywiadzie były wicepremier i minister gospodarki Waldemar Pawlak mówi wręcz o konieczności pozostawiania całego PIT w gestii samorządów. Jaki jest Pański pogląd w odniesieniu do tych faktów i zjawisk? - Powiem krótko: więcej takich pomysłów. To z pewnością rozwiązałoby problem wielu polskich samorządów, które, stawiając na rozwój, zadłużyły się i dziś mają trudności z płynnością finansową. Proszę zauważyć dwie trzecie inwestycji w kraju nie zostały sfinansowane z budżetu centralnego, tylko właśnie z przychodów gmin. Pozostawienie całego PIT w gestii samorządów to szczyt marzeń i, choć z Waldemarem Pawlakiem dzielą nas poglądy dotyczące podatków gmin górniczych, gdzie akurat samorządom odebrano część dochodów, w kwestii PIT-u zgadzam się w pełni z byłym wicepremierem. - Wspomniane w pierwszym pytaniu ograniczenia inwestycyjne, związane z europejskim kryzysem finansowym oczywiście na szczęście nie dotyczą wszystkich samorządów w Polsce. W perspektywie finansowej UE na lata Polska ma otrzymać ok miliardów euro. Aby jednak realizować projekty z tym wsparciem trzeba dysponować udziałem własnym. Jaką aktywność przejawiał samorząd Polkowic w minionym 2012 roku i jakie ma plany w tej materii na rok 2013 i kolejne lata? - Pod względem inwestycyjnym miniony rok był dla Polkowic szczególny i, w pozyskiwaniu środków unijnych wystawiłbym sobie notę bardzo dobrą. Zakończyłem budowę centralnego parku zabaw i wypoczynku w ramach rewitalizacji górniczego osiedla Polkowic. Jest to kolejna udana inwestycja realizowana przy wsparciu z Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata Pokaźne wpływy do budżetu pozwoliły Polkowicom na metamorfozę - z górniczej sypialni stały się nowoczesnym i wyjątkowo ładnym miastem. dokończenie na str. 6 Z pozarządowej perspektywy sto do tego, że wydatki na oświatę przekraczają połowę budżetów gmin. Nie jest to normalne i akceptowalne zjawisko. Należy zatem zadbać o wprowadzenie mechanizmów gwarantujących większe dochody jst. Zwiększenie udziału samorządów w podatku PIT, a więc pobieranym tam, gdzie ludzie żyją i pracują wydaje się być narzędziem, które jest najbardziej adekwatne do roli samorządów i umacniania ich pozycji. To pozwoliłoby im lepiej planować politykę inwestycyjną i podatkową na ich własnym obszarze działania. Mamy dziś paradoksalną sytuację polegającą na tym, że jeśli samorząd zmniejszy opodatkowanie lokalne, aby na przykład przyciągnąć inwestorów to drugiej to jest karany przez ministra finansów, poprzez zmniejszenie subwencji państwowych na zadania zlecone, w tym, na wspomnianą już oświatę. To nie powinno mieć miejsca. Subwencje powinny w całości docierać do adresatów bez względu na lokalną politykę podatkową. Rozważania dotyczące tej płaszczyzny, jak sądzę, sprowadzają się do uświadomienia sobie potrzeby zasadniczej przebudowy przepisów określających finansowanie samorządów. Chodzi o wprowadzenie takich zasad, które będą znacznie lepiej nie tylko gminy, ale także powiaty, które mają bardzo mały udział własnych dochodów a jednocześnie realizują masę subwencjonowanych przez państwo zadań. To w powiatach nieracjonalne, obowiązujące dziś rozwiązania, przybierają wręcz karykaturalne wymiary. Jeśli spojrzymy na doświadczenia gmin, to oczywista jest potrzeba wprowadzenia rewolucyjnych wręcz zmian. Być może cały podatek od dochodów osobistych (PIT) powinien pozostać w gminach, przy wprowadzeniu pewnych regulacji kompensacyjnych, ponieważ tzw. janosikowe nie jest system wydolnym, co widać szczególnie jaskrawo w dobie kryzysu gospodarczego i finansowego. Najbardziej cierpią na tym samorządy szczególnie wojewódzkie. Wydaje się więc, że PIT, jako podatek najbardziej stabilny, powinien być podstawą finansowania samorządów. Konkludując: trzeba poważnie zająć się inicjatywami gwarantującymi sprawne funkcjonowanie samorządów i realizację przez nie zadań i celów służących ludziom. - Problematyka, o której rozmawiamy koresponduje z obawami o nadmierną rozbudowę aparatu państwowego, biurokracji, która generuje rozwiązania ograniczające swobody samorządowe, a przez to chyba demokrację lokalną, która przecież była jednym z filarów zmian ustrojowych po 1989 roku. Czy te wynaturzenia Pana nie niepokoją? - Uważam, że mamy teraz dobry moment ku temu, by wzbogacić regiony, a raczej uterenowić państwo. Nie wszystkie instytucje państwa muszą być zlokalizowane w Warszawie. Wiele z nich mogłoby funkcjonować na szczeblach regionów, województw. Mamy przecież po sąsiedzku za Odrą bardzo dobre przykłady takiego uterenowienia państwa, a przez to podniesienia znaczenia regionów. - Sfera gospodarki, funkcjonowania przedsiębiorstw, zwłaszcza tych małych i średnich, to oczko w głowie polityki samorządowej. Jakie rozwiązania należałoby wprowadzić, by te firmy, będące przecież podstawą PKB miały lepsze warunki funkcjonowania? - I w tym przypadku chodzi o wprowadzenie lepszych regulacji podatkowych. Ustawa kasowa to fakt nie podlegający dyskusji. Pozwoli ona na kasowe rozliczanie VAT-u, czyli na możliwość odliczania VAT-u dopiero po zapłaceniu faktury przez kontrahenta, i na zwiększenie w ten sposób płynności finansowej przedsiębiorstw. Najwyższy czas skończyć z absurdalną sytuacją, w której nawet ten przedsiębiorca, który nie zapłaci faktury może sobie odliczyć VAT. Chodzi o to, by urzędy skarbowe były po stronie rzetelnych przedsiębiorców. W tej dziedzinie nadal istnieje ogromna szara dokończenie na str. 7 5

6 nr 101/102 Państwo to... dokończenie ze str. 5 Debata o sytuacji Polskich samorządów: Polkowice Polkowicki projekt rewitalizacji tej części miasta to maraton inwestycji zmieniających oblicze osiedla, tworzenia nowych obiektów dla lokalnej społeczności, tj. nowoczesne przedszkole, czy projekt rewitalizacji społecznej, z którego w minionym roku skorzystało aż 700 mieszkańców. Przedsięwzięcia, które zrealizowano w ramach programu rewitalizacji zdegradowanych obszarów miejskich, pokazały, że w pozyskiwaniu unijnych środków potrzebna jest pewna wizja planowaliśmy, tworzyliśmy strategie, przewidywaliśmy. Dzięki temu stworzyliśmy połączone projekty o łącznej wartości kilkudziesięciu milionów złotych. To oczywiście wymagało sporej odwagi. Wiedziałem, że budując ogromne, nowoczesne przedszkole docelowo obciążę budżet kosztami na jego utrzymanie. Ale z drugiej strony miałem świadomość potrzeb mieszkańców jeśli młodzi ludzie wybrali Polkowice jako miejsce na przyszłość, musiałem liczyć się z wydatkami na podnoszenie komfortu życia mieszkańców. Również i w tym roku chciałbym postawić na projekty, które służą rozwojowi miasta i gminy, m.in. na przełomie roku rozpoczęto niezwykle oczekiwaną przez mieszkańców budowę dróg na nowo powstałym osiedlu domów, które wielkością porównywalne jest z obszarem starej części miasta. Centralny Plac Zabawi i Wypoczynku w Polkowicach 6 - Liczenie na własne siły, przekonanie, że podołać obowiązkom służby publicznej nie tylko trzeba, ale jest możliwe, to chyba najważniejsze z elementów postawy, jaką można obecnie przyjąć. Jaka jest zatem Pańska wizja rozwoju Polkowic w długofalowej perspektywie, propozycje dla inwestorów i główne, strategiczne kierunki działań samorządu, gwarantujące nie tylko postęp cywilizacyjny, ale i wzrost poziomu życia mieszkańców? - To są właśnie wspomniane przeze mnie projekty inwestycyjne, często niestety realizowane wyłącznie z własnych środków. Nie udało się uzyskać dofinansowania na budowę kładki nad drogą krajową nr 3, ale zdecydowałem się na tę wielomilionową inwestycję dla bezpieczeństwa i komfortu mieszkańców. Polkowice to prawdopodobnie jedyna gmina w tej części kraju, która wyłącznie z własnych środków realizuje budowę obiektu mostowego nad drogą krajową, mimo iż pukałem do wielu drzwi zabiegając o choć niewielkie finansowe wsparcie tej inwestycji. Kierując gminą o tak imponującym budżecie z wielką odpowiedzialnością, ąle również z radością podejmuję decyzje o inwestycjach wielomilionowych, ale najbardziej cieszą te przedsięwzięcia, które bezpośrednio służą lokalnej społeczności. Pamiętam jak wizytowałem nowo wybudowane przedszkole. Dziennikarze byli zachwyceni obiektem i dopytywali mnie o wrażenia. Byli zaskoczeni, kiedy powiedziałem, że ucieszę się dopiero jak zobaczę i usłyszę tam dzieci. Ogromne poczucie dumy, które towarzyszy samorządowcowi na finiszu takich projektów, pojawia się dopiero kiedy widzi się na własne oczy dla kogo i po co to robi. Wówczas zapomina się o problemach z wykonaniem inwestycji, stresach towarzyszących zatwierdzaniu wniosków o wsparcie z funduszy europejskich i wielu, wielu nieprzespanych nocach. Systemowe rozwiązania regulujące funkcjonowanie polskich samorządów w powszechnej opinii są wymagają nowelizacji i nowego świeżego podejścia. Sprzeciw budzi też nadmierna centralizacja władzy państwowej. Idea samorządności legła u podstaw zmian ustrojowych po 1989 roku i miała być fundamentem demokracji, także w wymiarze lokalnym. Czy skłania się Pan ku poglądom, że należy podjąć usilne działania w tej sferze, a jeśli tak, to w jakim kierunku powinny zmierzać zmiany? - Państwo to samorządy. Po dwóch dekadach od reformy samorządu terytorialnego można z całą stanowczością powiedzieć, że zdały one egzamin z samodzielności. Przed laty postawiono samorządowców w trudnej sytuacji budowania Polski samorządowej. Szkoda, że po udanych przedsięwzięciach, nie poszły za tym swobody, które pozwoliłyby im na lepsze funkcjonowanie i zarządzanie oraz podejmowanie decyzji na rzecz lokalnej społeczności. Wręcz przeciwnie mnożono ograniczenia. Mówiłem już o zrzucaniu na barki samorządów licznych zadań bez finansowego wsparcia, czy też obowiązku uiszczania podatku janosikowego. Samorządowcy oczekiwaliby większego dialogu. Tymczasem ewidentnie unika się rozmów i dyskusji, na co dowodem są absencje przedstawicieli władz państwowych na ogólnopolskich konferencjach z udziałem samorządowców. To często podcina nam skrzydła, bo oczekujemy zrozumienia i wsparcia władz centralnych. Niestety serwuje się nam konieczność pracy w warunkach ciągłego zaskoczenia i ograniczeń. - Dziękuję za rozmowę.

7 Z pozarządowej perspektywy Negocjacje Cały PIT... dokończenie ze str. 5 strefa - o której się nie mówi głośno - a państwo, czyli my wszyscy tracimy ogromne pieniądze. Wartość fikcyjnych faktur idzie w miliardy złotych. Po drugie należy skierować o wiele większy strumień środków unijnych na rozwój małych i średnich przedsiębiorstw, które generują realne bogactwo kraju. Są też o wiele bardziej odporne na kryzys. Potwierdza to przykład Polski i Niemiec, w których udział w gospodarcze sektora MŚP jest duży, niż inne kraje, które poszły na strukturę koncernową na przykład Francja, gdzie dochodzi do dużych napięć społecznych. To trochę przypomina epokę wymierania dinozaurów. Wielkie konglomeraty nagromadziły nie tylko ogromne bogactwa, ale jednocześnie wielki bagaż ryzyka i w czasach niestabilności radzą sobie z trudem, czego przykładem może być Fiat. Chodzi tu też o przebudowę struktury przeznaczania dotacji unijnych z badań własnych środowiska nauki na innowacje i wdrożenia w przedsiębiorstwach. Tylko wówczas przedsiębiorcy będą mogli zamawiać badania służące ich celom gospodarczym, a więc świat nauki będzie generował rozwiązania pożyteczne i pożądane, dające efekty gospodarcze. Po trzecie wreszcie uważam, że należy wprowadzić powszechny samorząd gospodarczy, który będzie poważnym partnerem w dialogu zarówno z państwem jak i samorządami. Takiemu powszechnemu samorządowi gospodarczemu państwo powinno przekazać placówki wspierające na przykład handel zagraniczny i środki będące w ich dyspozycji. Chodzi o to, by to towary emigrowały, a miejsca pracy były w kraju. Można by na przykład przekazać samorządowi gospodarczemu Międzynarodowe Targi Poznańskie, wyposażyć go w narzędzie przyciągające partnerów. Należy też, jak sądzę stworzyć Bank Wspierania Eksportu. Te funkcję usiłuje obecnie pełnić Bank Gospodarstwa Krajowego, ale jest ona tylko jedną z wielu, nie podstawową, jak realizuje ten bank. - We wrześniu mijającego roku mieliśmy do czynienia wręcz z nieprawdopodobną sytuacją. Oto w samym centrum światowego kryzysu finansowego polski złoty jest skupowany nie tylko prze niektóre banki centralne państw azjatyckich, ale i na przykład Norwegie, jako waluta rezerwowa. O czym może to świadczyć? - Ludzie różne rzeczy piszą. Trzeba jednak mieć na uwadze wyporność naszej gospodarki. Jeśli mamy około 400 miliardów PKB to ta kwota wyznacza miarę naszej pojemności. Polska ma szóstą gospodarkę w Europie i oczywiście zdarzają się takie sytuacje, jak w Szwajcarii, której frank był traktowany jako pewien bezpieczny sposób parkowania waluty. Nie sądzę, żeby złoty mógł spełniać taką rolę jak franki. A gdyby tak było, to powinniśmy się uczyć od Helwetów - jeśli ktoś chce kupować naszą walutę - trzeba drukować polskie banknoty pełną mocą, trywialnie mówiąc ile tylko fabryka dała. Bank szwajcarski w pewnym momencie w obliczu zbytniego umocnienia się franka, przy poziomie 1,2 w stosunku do euro, zadeklarował, że dostarczy na rynek światowy każdą ilość swej narodowej waluty. Ale w rzeczywistości takie posunięcia, taki cudowny sposób budowania prosperity, udają się tylko Amerykanom. Tak więc doniesienia, o których mowa w pytaniu nie powinny nas tak bardzo stresować, a tym bardziej wprowadzać w stan euforii. Trzeba po prostu dbać o to, by złoty nie za bardzo się umacniał choć brzmi to wręcz obrazoburczo co można uczynić stosunkowo prostą technologią. Gorzej jest ze stanem, w którym złoty zbyt słabnie, co powoduje wysysanie polskich rezerw walutowych Takie są jednak zasady ogólnoświatowych finansów nie wolnych przecież od wielkiej strefy spekulacyjnej. Polska nie jest tak dużym rynkiem, aby złoty mógł spełniać rolę rezerwowej waluty światowej. Specjaliści od transakcji walutowych potrafią liczyć, tak więc sądzę, że z dużą ostrożnością należy podchodzić do tego typy rewelacji. Rozmawiał: Jacek Broszkiewicz Ile konkretnie? Z chwilą rozpoczęcia perspektywy finansowej Polska stała się odbiorcą największego w historii Unii Europejskiej wsparcia ze strony środków strukturalnych, co czyni z niej swoiste laboratorium doświadczalne skuteczności i efektywności polityki spójności. Od tego, w jaki sposób wykorzystamy tę szansę, zależy nie tylko przyszłość naszego kraju, ale także przyszłość tej polityki tak ważnej z punktu widzenia interesu Polski. Należy podkreślić, że Polska po raz pierwszy ma możliwość wzięcia aktywnego udziału w procesie reformowania polityki spójności już od pierwszych etapów tego trudnego i zarazem pasjonującego procesu. Wspólnotowa debata nad przyszłą polityką spójności rozpoczęła się jesienią 2007 r., obejmując szeroki krąg aktorów bezpośrednio zaangażowanych w realizację polityki (państwa członkowskie, regiony, przedstawiciele Dyrekcji Generalnej ds. Polityki Regionalnej, Parlamentu Europejskiego, Komitetu Regionów oraz organizacji pozarządowych). Nurt formalny przyjął postać konsultacji publicznych Komisji, równolegle odbywają się nieformalne spotkania ministrów ds. rozwoju regionalnego, grupy eksperckie inicjowane przez Komisję lub Prezydencję Rady UE, w których Ministerstwo Rozwoju Regionalnego bierze czynny udział. Debata nad kształtem polityki spójności po 2013 roku rozpoczęła się od publikacji Czwartego Raportu Kohezyjnego w maju 2007 r., a jej formalny początek miał miejsce podczas Czwartego Forum Kohezyjnego we wrześniu tego samego roku. W Raporcie po raz pierwszy został przedstawiony opis sytuacji gospodarczej, społecznej i terytorialnej rozszerzonej Unii i jej 268 regionów. W dokumencie zawarta została szczegółowa analiza pozycji regionów, zobrazowana produktem krajowym brutto (PKB), produkcyjnością i zatrudnieniem. Oprócz tego określił on serię wyzwań, którym państwa członkowskie i regiony będą musiały stawić czoła w nadchodzących latach, dzięki czemu stał się doskonałą podstawą do rozpoczęcia planowania perspektywy dla lat W związku z wprowadzeniem przez Traktat z Lizbony nowego terytorialnego wymiaru spójności (obok wymiaru gospodarczego i społecznego), 6 października 2008 r. Komisja Europejska (KE) przyjęła Zieloną Księgę w sprawie spójności terytorialnej. Dokument ten stał się sygnałem do rozpoczęcia szerokich konsultacji z władzami regionalnymi i lokalnymi, stowarzyszeniami, organizacjami pozarządowymi, przedstawicielami społeczeństwa obywatelskiego i innymi organizacjami. Ich celem było osiągnięcie lepszego, wspólnego rozumienia spójności terytorialnej i jej konsekwencji dla przyszłości polityki regionalnej Unii Europejskiej. Wstępne wyniki tych konsultacji znalazły odzwierciedlenie w przyjętym przez Komitet do Spraw Europejskich Rady Ministrów (KSE) w styczniu 2008 r.,,stanowisku Rządu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie przyszłości Polityki Spójności oraz w,,stanowisku Rządu Rzeczypospolitej Polskiej do Zielonej Księgi ws. spójności terytorialnej z lutego 2009 r.podsumowaniem pierwszego etapu dyskusji był zaprezentowany przez ówczesną komisarz ds. polityki regionalnej Danutę Hübner Reflection paper on future Cohesion Policy, a ministrowie ds. polityki regionalnej wszystkich państw członkowskich przyjęli Communique ws. polityki spojności na spotkaniu nieformalnym w Mariańskich Łaźniach podczas prezydencji czeskiej. Został również opublikowany niezależny raport An Agenda for a Reformed Cohesion Policy, przygotowany na zlecenie Dyrekcji Generalnej ds. Polityki Regionalnej KE przez grono ekspertów w dziedzinie rozwoju regionalnego i polityki spójności Unii Europejskiej, pod przewodnictwem pełniącego funkcję Dyrekdokończenie na str. 14 nr 101/102 7

8 nr 101/102 8 Podatki w Unii Europejskiej a kryzys gospodarczy Obniżanie to nie ta droga... Harmonizacja podatków bezpośrednich i zniesienie granic podatkowych między krajami Unii Europejskiej to główny cel Wspólnoty. Najważniejszym celem przyświecający krajom członkowskim Najważniejsze jest zapewnienie neutralności podatków w handlu między tymi krajami oraz zniesienie między nimi granic podatkowych. Zniesienie, w ramach Unii Europejskiej, ograniczeń w przepływie czynników produkcji, m.in tak istotnych jak praca i kapitał oraz wprowadzenie unii walutowej, powinno przyśpieszyć proces harmonizacji systemów podatkowych i wprowadzenie jednolitego systemu podatkowego w krajach Wspólnoty. Przez optymalny system podatkowy, jak stwierdza J.E.Stiglitz, rozumie się taki optymalny system, który tworzy zbiór podatków maksymalizujących dobrobyt społeczny. Argumentem przemawiającym za harmonizacją opodatkowania bezpośredniego jest przede wszystkim wspólna podstawa wymiaru podatku dochodowego dla firm międzynarodowych, która byłaby pomocna w kontekście zwiększania ich wydajności, dysponowania środkami oraz podnoszenia konkurencyjności w aspekcie globalnym. Dokonując analizy podatków bezpośrednich w poszczególnych krajach należy zwrócić przede wszystkim uwagę na ich wysokość i kształtowanie się stawek w określonym odcinku czasowym. Przeciętne opodatkowanie CIT krajów Unii Europejskiej w roku 2009 wyniosło 23,2% i jest znacząco niższa niż w Japonii czy USA, gdzie oscyluje wokół 40%. Należy jednak zwrócić uwagę, że opodatkowanie w starych krajach Unii Europejskiej jest znacznie wyższe, gdyż kształtuje się na średnim poziomie 29,5%. Najwyższe stawki podatku dochodowego od osób prawnych (CIT) w państwach Unii Europejskiej i OECD występują w: Australii 30%, Belgii 34%, Francji 33,33%, Hiszpanii 30%, Niemczech 29,8%, Włoszech 31,4%, Stanach Zjednoczonych 38%, w Chinach 25%, w Rosji 20%. Najniższe natomiast występują w Bułgarii 10%, na Cyprze 10%,na Węgrzech 10%, w Irlandii 12,5%, na Litwie i Łotwie 15%, w Rumunii 16%, w Polsce, Czechach i Słowacji 19%. Ważną rolę dla działalności gospodarczej odgrywa także opodatkowanie PIT, gdyż często obejmuje on swoim zakresem małe i średnie przedsiębiorstwa (MSP) prowadzone przez osoby fizyczne i spółki osób fizycznych. Zakres uregulowań podatkowych w tym zakresie zależy także od decyzji państwa. Porównywalność opodatkowania osobistego dochodów utrudnia złożoność tego podatku, gdyż często jest to podatek zawierający różną kwotę wolną od podatku w zależności od kraju, rozmaite zasady splittingu podatkowego oraz liczne ulgi i zwolnienia. Opodatkowanie PIT w krajach Unii Europejskiej jest zazwyczaj progresywne, dlatego najważniejsza z punktu widzenia prowadzenia działalności gospodarczej jest górna stawka opodatkowania, gdyż stanowi ona pewnego rodzaju barierę motywacyjną w osiąganiu czy ujawnianiu dochodów. Górne stawki podatku PIT są wyższe niż CIT w krajach członkowskich. Przeciętna najwyższa stawka PIT w krajach członkowskich wynosi 40,95%. Najwyższe stawki podatku dochodowego od osób fizycznych występują w następujących państwach Unii Europejskiej i OECD : w Australii- max 45%, w Austrii - 50%, w Belgii - stawki progresywne do 50%, w Danii - max 59%, w Hiszpanii - 43 %, w Irlandii- max 42%,Holandii- max 52%, w Niemczech - max 45%, w Norwegii - max 51,3%, w Portugalii- max 46,5%, w Szwecji- max 53-58% i we Włoszech - max 43 %.Natomiast stawkę poniżej 30% posiadają tylko kraje: Łotwa (25%), Estonia (23%), Słowacja (19%), Kanada - max 29%, Islandia - 23,75% i w Meksyku - max 28%. Duże zróżnicowanie stawek podatkowych jakie ma miejsce obecnie, nie powinno występować w krajach Wspólnoty, gdyż konkurencja podatkowa wywołuje liczne negatywne skutki, do których między innymi należy nieefektywna alokacja zasobów w gospodarce i ograniczanie zakresu dóbr publicznych oraz występowanie trudności we wdrażaniu wspólnej, prorozwojowej polityki społeczno gospodarczej w krajach Unii Europejskiej. W opodatkowaniu dochodów osobistych rządy poszczególnych krajów starają się ustalić jak najbardziej sprawiedliwy wariant, co znacznie komplikuje porównywalność jak i konstrukcję systemu podatkowego danego państwa. W opodatkowaniu podatkami dochodowymi należy zwrócić uwagę nie tylko na samą wysokość stawki podatku w danym kraju. Bardzo ważnym elementem są także przepisy szczegółowe zawarte w regulacjach podatkowych, a dotyczące przede wszystkim wysokości podstawy opodatkowania. Przyczyn obniżek stawek podatków dochodowych w większości krajach Unii Europejskiej można doszukiwać się w międzynarodowej konkurencji podatkowej pomiędzy krajami członkowskimi, a co z tym się wiąże, z chęcią przyciągnięcia inwestycji zagranicznych. Harmonizacja podatkowa, rozumiana jako proces ujednolicania systemów podatkowych, może być zarówno, efektem działania celowego odpowiednich instytucji, jak i skutkiem oddziaływania sił rynkowych. W tym ostatnim przypadku kraje, które stosują zbyt wysokie opodatkowanie mogą w celu poprawy pozycji konkurencyjnej towarów krajowych oraz swojej gospodarki jako miejsca dla inwestycji - zarówno krajowych, jak i zagranicznych, zdecydować się na obniżanie opodatkowania. Niestety, powstaje tu ryzyko, iż poszczególne kraje będą rywalizować w redukowaniu podatków. Taka konkurencja podatkowa, polegająca na równaniu do jak najniższego poziomu opodatkowania może - w przypadku niektórych krajów - ostatecznie zagrozić stabilności finansów publicznych i podważyć możliwość realizacji przez państwo nałożonych na nie zadań. Dlatego też proces harmonizacji podatkowej, aby mógł przynieść oczekiwane efekty, powinien mieścić się we wspólnie uzgodnionych konkretnych ramach. Skutki konkurencji podatkowej w Unii Europejskiej nie polegają więc na zmniejszeniu się całkowitych dochodów z podatków, lecz na strukturalnych zmianach systemu podatkowego. Zmiany te dotyczą przede wszystkim znaczenia opodatkowania jako środka redystrybucji dochodów. Ostatecznym rezultatem konkurencji podatkowej jest wyrównywanie się podatków na poziomie społecznie efektywnym, przy czym czynnikiem sprzyjającym temu jest migracja podatników w poszukiwaniu najlepszej relacji otrzymywanych dóbr publicznych do płaconych podatków. W celu wyrównywania poziomów rozwoju gospodarczego nowych i starych krajów członkowskich Unia Europejska powinna stymulować konkurencję podatkową pomiędzy krajami członkowskimi w zakresie przyciągania zagranicznych inwestycji bezpośrednich. Nadmierny wzrost opodatkowania oznaczałby w konsekwencji spadek wpływów podatkowych. Konkurencja podatkowa jest zatem czynnikiem dyscyplinującym i mobilizującym rządy do sprawnego administrowania gospodarką oraz ustalania obciążeń podatkowych na poziomie społecznie akceptowalnym. Natomiast jedynym systematycznym sposobem walki z głównymi barierami podatkowymi, jakie napotykają podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych prowadzących działalność w więcej niż jednym państwie członkowskim jest ustanowienie wspólnej jednolitej podstawy opodatkowania (Common Consolidated Corporate Tax Base, dalej: (CCCTB) dla międzynarodowych grup przedsiębiorstw w odniesieniu do ich działalności prowadzonej naterytorium całej Unii Europejskiej. Celem CCCTB powinno być stworzenie, na poziomie europejskim, wspólnej podstawy opodatkowania dla przedsiębiorstw prowadzących działalność transgraniczną oraz mających siedziby w co najmniej dwóch Państwach Członkowskich podstawy bardziej efektywnej, przejrzystej i sprzyjającej inwestycjom w kontekście efektywnego jednolitego rynku europejskiego. Istotą koncepcji tzw. wspólnej skonsolidowanej podstawy opodatkowania w podatku dochodowym od osób prawnych (CCCTB) jest ujednolicenie podstawy podatkowania grup przedsiębiorstw (spółek) prowadzących działalność w dwóch lub więcej państwach członkowskich Unii Europejskiej. Wspólne zasady mają uprościć system CIT w UE i sprawić, że będzie on bardziej przejrzysty dla przedsiębiorców, co poprawi konkurencyjność gospodarki. W przypadku małych i średnich przedsiębiorstw najważniejszą barierę stanowią koszty związane z dostosowaniem się do przepisów obowiązujących w poszczególnych krajach działalności. Stanowią one istotną pozycję w ich bilansach. W kontekście obecnego kryzysu finansowego i gospodarczego krajowe budżety i systemy podatkowe są coraz bardziej zagrożone, a konieczność międzynarodowej współpracy podatkowej i wspólnych standardów (tzn. dobrych rządów w dziedzinie opodatkowania) stała się stałym elementem debat prowadzonych na forum międzynarodowym. c.d.n. Józef Wyciślok Radca Ministra Finansów (Fragmenty opracowania przygotowanego na II Europejski Kongres Małych i Średnich Przedsiębiorstw Katowice, wrzesień 2012 r.)

9 20 lecie garr s.a.: fotoreportaż z tekstem autorstwa Bożeny Rojewskiej Szwarno dziołcha śląskiego biznesu Górnośląska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. obchodziła dwudziestolecie swojej działalności nr 101/102 Przemówienie Pani Elżbiety Bieńkowskiej Ministra Rozwoju Regionalnego Nagrody oraz Wyróżnienia 20-lecia GARR S.A. Przemówienie Pana dr Jana Olbrychta Posła do Parlamentu Europejskiego Górnośląska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. została powołania do życia 23 listopada 1992 roku. 20. rocznica działalności GARR S.A. została uczczona podczas Jubileuszowej Konferencji, która była okazją do spotkań, wspomnień i podsumowania pracy na rzecz rozwoju przedsiębiorczości, prezentacji dobrych praktyk w korzystaniu z Funduszy Unii Europejskiej oraz szans w kolejnym okresie programowania środków UE. Na Konferencję przybyło wielu znamienitych Gości: przedstawicieli władz państwowych i samorządowych, instytucji otoczenia biznesu oraz sektora przedsiębiorczości. Gośćmi honorowymi była Pani Elżbieta Bieńkowska Minister Rozwoju Regionalnego, Pan dr Jan Olbrycht Poseł do Parlamentu Europejskiego, Pani Aleksandra Gajewska-Przydryga Wicemarszałek Województwa Śląskiego oraz Pan Dariusz Szewczyk Zastępca Prezesa PARP. Podczas Konferencji spotkali się wszyscy ci, którzy w minionych dwóch dekadach skutecznie przyczyniali się do przeobrażeń GARR S.A. i jej dynamicznego rozwoju, partnerzy i beneficjenci Agencji. Pani Bożena Rojewska Prezes Zarządu GARR S.A. wraz z Panią minister Elżbietą Bieńkowską wręczyły Nagrodę 20-lecia GARR S.A. oraz Wyróżnienia dla najlepszych śląskich przedsiębiorców. Przemówienie Pani Bożeny Rojewskiej Prezesa Zarządu GARR S.A. W ciągu dwudziestu lat swojej działalności Agencja istotnie przyczyniła się do pozytywnych zmian w regionie, angażując się aktywnie w przedsięwzięcia służące rozwojowi społeczno - gospodarczemu województwa śląskiego. Z perspektywy czasu najważniejszymi osiągnięciami GARR S.A. jest jej rola w przygotowaniu Kontraktu Regionalnego, powołaniu specjalnej strefy ekonomicznej, oraz efektywne wdrażanie programów współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej. Od samego początku działalności, Agencja głównie koncentrowała się na sektorze mikro, małej oraz średniej przedsiębiorczości. Z chwilą przystąpienia do UE rozpoczął się udział GARR S.A. w procesie wdrażania Funduszy Strukturalnych. Zanim jednak rozpisano konkursy i zaczęto przyjmować wnioski, Agencja wykonała ogromną pracę związaną z upowszechnieniem wiedzy o Unii Europejskiej, Funduszach PHARE oraz Funduszach Strukturalnych. Organizowano seminaria, szkolenia, warsztaty oraz indywidualne konsultacje dla beneficjentów. Efektem tych działań była imponująca liczba wniosków składanych przez przedsiębiorców oraz efektywne wykorzystywanie wszystkich środków przeznaczonych na wsparcie przedsiębiorstw w województwie śląskim. Dzięki wieloletniemu doświadczeniu w skutecznym pozyskiwaniu środków unijnych wspierających rozwój i restrukturyzację regionu, GARR S.A. jest obecnie instytucją najlepiej przygotowaną do wdrażania programów pomocy dla przedsiębiorstw w województwie śląskim. Zarząd GARR S.A. Podziękowania za współpracę skierowane do Andrzeja Gościniaka Przewodniczącego Sejmiku Woj. Śląskiego Sukcesy i osiągnięcia zawsze wywołują zainteresowanie mediów 9

10 nr 101/ Wiele miejsca poświęca się obecnie etosowi pracy. Można powiedzieć, że to przejaw tak to dzisiaj odbieramy pewnej specjalnej troski o ludzki wymiar dzisiejszych czasów określanych mianem... wyścigu szczurów. Polacy są na drugim miejscu w świecie czyli tuż po Koreańczykach -gdy chodzi o pracowitość. To szokujący fakt. Czy w tych czasach można w ogóle mówić o czymś takim, jak etos pracy? Przyznaję, że dla mnie protestantyzm kojarzy się z anglosaskim podejściem do pracy jako wartości. - To pojęcie etosu pracy wyrosło z dzieła XVI-wiecznej reformacji, a rozwinęło się w XIX wieku. Zakłada pewne przesłanki etyczne. Warto je tutaj przytoczyć. Otóż uważano, że zdobywanie majątku nie jest ostatecznym celem. Jest nim natomiast człowiek, któremu praca służy. Pracy nadano charakter religijny. Tam gdzie etos pracy miał znaczenie, kraje były zasobne. Niestety, w XIX wieku wraz z rozwojem przemysłu ciężkiego, krwiożerczy kapitalizm jak gdyby zapomniał o tym, co przez wieki wypracowano. Kapitalizm przyniósł klasyczny podział na tych, którzy tylko pracowali i tych, którzy czerpali z ich pracy korzyści. Sytuacja uległa zmianie w XX wieku dzięki skutecznym działaniom związków zawodowych i pewnej humanizacji życia. Obecnie znowu wracamy do budowania nowej rzeczywistości, likwidowania pewnego wynaturzenia, które spowodowało różnice społeczne. Trochę w tych przedsięwzięciach - acz z pewnymi różnicami -przypominamy Amerykę. W efekcie w społeczeństwie na dorobku powoduje pewne specyficzne napięcia i to nie tylko w Polsce. - Mówimy o etosie pracy jako wartości nadrzędnej, gdzie stosunek do niej ulega pewnemu wynaturzeniu, natomiast stosunek do niej kościoła protestanckiego- praca jako źródło dorabiania się - nie jest wartością godną potępienia. - Ubóstwo nie jest wartością szczególnie podkreślaną, wręcz odwrotnie. To właśnie praca i zasobność ludzi miała podkreślać ich morale i religijność. Generalnie: praca i zysk nie miały na celu tylko osobistych korzyści, a właściwie zawsze podkreślano, że ten, który zarządza.czyli kapitalista, ma być zarządcą bożych darów. On je dozorował. Zaś jego obowiązkiem - co istotne - było pomnażanie tego kapitału i używanie go dla dobra całego społeczeństwa. Marcin Luter powiedział: masz bardziej uważać na to, byś nie wyrządził krzywdy bliźniemu, niż na to, ile zyskujesz! Później te kwestie niezależnie od myśli Etos pracy Szczęśliwy jest ten... kto ma dobre relacje z Bogiem! Rozmowa z ks. biskupem Tadeuszem Szurmanem, biskupem diecezji katowickiej Kościoła Ewangelicko Augsburskiego. Kościoła rozwijały się. W rezultacie te rewolucyjne myśli spowodowały wielkie zmiany dlatego, iż problemy religijne nabrały ekonomicznego charakteru. Przecież bieda sama w sobie nie zostanie zwyciężona, jeżeli nie postaramy się sami z niej wyjść! Pan Bóg obdarzył nas rozumem i kazał ziemię czynić sobie poddaną, więc poniekąd jest to w naszych rękach. - Czy za wszelką cenę? - To są sprawy, które w zasadzie dotyczą przede wszystkim przedsiębiorstw rodzinnych: małych i średnich. W zasadzie one jakby na to nie patrzeć był pierwsze. Ich początki sięgają Starego Testamentu. Szczególny rozkwit przeżywały w XVII i XVIII wieku. Obecnie przecież rodzinne przedsiębiorstwa nadal prowadzone są - i to z dobrymi efektami. Jaka jest tego przyczyna? Rodzinne firmy potrafią lepiej radzić sobie z kryzysem. Jednak są także bardziej z różnych względów na niego narażone. Przecież często bywa tak, że rodzina jest monotematyczna, czyli obraca się w kręgu: dom- praca, praca- dom. A gdy dojdzie do rozwodu to odbija się to na działalności firmy. Często bywa tak, że małżeństwa mają biznesowy charakter. Czasami także niektóre pary nie biorą ślubu, bo uważają, że mąż jest kosztem w rozliczeniach firmy. Kościół nie zgadza się z tym, walczy o godność człowieka, o to, aby każdy za pracę otrzymał godziwe wynagrodzenie. Z drugiej strony dba także o to, aby znikały formy wyzysku. My musimy łączyć materię z duchem. Dlaczego? Gdyż jeżeli materia całkowicie odłączy się od wartości ogólnych, humanistycznych, to wtedy człowiek Boże stworzenie - traci grunt pod nogami. Bowiem wszystkie 3 elementy: ciało dusza - duch odgrywają istotną rolę, tworzą pełnię człowieka. Wtedy jego praca jest wydajniejsza, a realizujący się człowiek szczęśliwy. Podkreślam: wszystko to łączy się z sobą. Źle się dzieje, gdy jeden z elementów zostanie pominięty albo zapomniany. Akcentujemy pracowitość Polaków. Owszem, ona jest duża, ale... wynika także z pewnej chaotycznej organizacji. Bo, w przeciwieństwie do tych, którzy pracują wydajnie na co dzień, jest także spora grupa osób niepracujących (z różnych przyczyn, nie zawsze z powodu braku pracy). A zatem dobre mniemanie o pracowitości Polaków wynika.. z pewnej wypadkowej grupy. - No tak, tylko że ta grupa jest bardzo aktywna. Przecież to tysięcy małych przedsiębiorstw, podmiotów gospodarczych. W sumie daje to przecież spory kapitał i świadczy o duchu przedsiębiorczości Polaków. Nasuwa mi się takie pytanie: Zadaniem kościoła jest dbanie o rozwój człowieka i o tym mówi ksiądz biskup. Ale jednocześnie sam Kościół staje się coraz bardziej przedsiębiorczy. Przykład? Nie tak dawno: archidiecezja warszawska wraz z uznanym developerem planowała wybudować w centrum miasta przy ulicy Emilii Plater 185 piętrowy biurowiec o powierzchni 50 tys. m. kw. Czy to nie jest signum temporis? Wiem skądinąd, że ks. biskup zawiaduje parafią, która także prowadzi działalność gospodarczą, więc.. - Myślę, że na początku, gdy kościół myślał o sferze praktycznej pomocy udzielanej ludziom, chodziło o dzielenie zasobów, wszak wiadomo, że z pustego i Salomon nie naleje. Tak więc zbierano datki od ludzi dla ludzi. Przypomnijmy, iż w pierwszych zborach było sporo prostych ludzi, takich pokrzywdzonych przez Rzymian, wyrzuconych przez społeczeństwo. Wiele było wdów, które pozostawały bez żadnych środków do życia. Im wszystkim pomoc była niezbędna. Wtedy utworzył się przyznaję, że na krótko kierunek, który można byłoby najtrafniej określić jako komunizm w czystej postaci. Gdy ktoś posiadał coś cennego, to te rzeczy sprzedawał, a uzyskane z tego tytułu środki pieniężne przynosił do kościoła, gdzie je sprawiedliwie rozdzielano. Taki mamy zapis o początkach dobroczynności. Opis zboru jest w II rozdziale Dziejów Apostolskich. Wśród 4 zasad wymieniana jest dobroczynność i wspólne posiadanie wszystkiego. Niemożliwe jednak, aby na dłuższą metę można było w ten sposób wszystkich zaspokoić. To nie ten poziom, tak więc zaniechano tego. Chrystus powiedział: nie wystarczy z kamienia zrobić chleb, to na pewno nie zaspokoi biedy i głodu! Zacytuję jeszcze jedne słowa Chrystusa, który pewne rzeczy przewidywał mówiąc: na świecie zawsze biednych mieć będziecie! Uważał także, iż w grzeszności człowieka jest taki aspekt, że nie zawsze będziemy mogli zaspokoić wszystkie potrzeby. A dzisiaj? Myślimy podobnie. Potrzeba dobroczynności jest bardzo mocna, a w kościele jest zorganizowana. W kościele katolickim prowadzi ją Caritas a w ewangelickim Diakonia. W Polsce jest to mniej znana forma, natomiast w państwach, gdzie przeważa wyznanie ewangelickie bardzo popularna, zwłaszcza wśród pracodawców. Szczególnie widać to wśród największych niemieckich pracodawców,

11 Etos pracy nr 101/102 którzy z powodzeniem zajmują się potrzebami ludzi takimi jak: domy spokojnej starości, domy opieki, przedszkola. Funkcjonowanie tych obiektów prawie non profit jest tak obliczone, aby się same finansowały. Czasami nawet z minimalnym zyskiem. Najważniejsze jest to, że nie wymagają stałego dopływu środków pieniężnych. W Polsce te formy - oparte na ofiarności - dopiero raczkują. W rozmaitych akcjach, zbiórkach uczestniczy zarówno Caritas jak i Diakonia. Bardzo często współpracują one z jednostkami samorządowymi. Wtedy ta usługa jest tańsza lub lepiej wykonana. Podam przykład z naszego katowickiego podwórka. Tutejsza Diakonia ma wiele ciekawych projektów pomocy ludziom w różnych aspektach. Chociażby obecnie wiele pomocy otrzymują parafianie katowiccy od siostry zakonnej objeżdżającej samochodem wszystkich, którzy potrzebują pomocy medycznej, czy doraźnej. Ta lista osób jest otwarta, można zgłaszać się telefonicznie. Zapotrzebowanie na takie usługi jest bardzo duże. - Czy samorząd katowicki będzie włączony do tego projektu? - Czas pokaże. Póki co, analizują ten projekt. Obecnie my sami to wszystko finansujemy. Być może potem się to zmieni. Bazujemy na doświadczeniach zagranicznych ośrodków, gdzie te formy pomocy są bardziej rozwinięte. Współpracujemy z nimi. Wdrażamy nowe projekty, ale zdarza się, że partnerzy takiego przedsięwzięcia nagle się wycofują i... zostajemy sami. Obecnie na przykład jako jedyni w mieście mamy wypożyczalnię sprzętu rehabilitacyjnego: łóżek i czy wózków dla niepełnosprawnych. Bardzo często są wynajmowane. Nie dość na tym. Mamy 40 stałych odbiorców pampersów. To chorzy ludzie, a ich rodziny nie są w stanie kupować tych higienicznych opatrunków. To zbyt duży wydatek miesięczny. Staramy się chociażby w połowie te potrzeby im zabezpieczyć. - W trakcie rozmowy wspominał ks. biskup o ciekawej sprawie triady: ciało dusza - duch i potrzeb w tym zakresie. Kiedy weźmiemy pod uwagę to zakręcenie w pracy, chroniczny brak czasu powodujące to, iż człowiek sam sobie sterem, żeglarzem, okrętem, to powstaje pytanie czy w tej sytuacji można jeszcze liczyć na ofiarność ludzi? Przecież są tak bardzo zaabsorbowani pracą A wszystko to odbywa się kosztem rozwoju duchowego. Czy zatem w tym przypadku gospodarcza działalność kościołów nie koliduje z dobroczynnością? - Uważam, że ofiarność musi pozostać, bo to jest istotny element funkcjonowania kościoła, powiem więcej: to rodzaj Bożego błogosławieństwa dla narodu wybranego. Przypomnijmy, iż Bogu należy się dziesięcina! No, cóż - chrześcijanie nie są zawsze aż tak hojni. Trzeba myśleć o strukturalnych rozwiązaniach, o tym, żeby to nie było bogacenie się samego kościoła wszak kościół to my ale aby te formy służyły zarówno człowiekowi jak i Bożej sprawie! Na przykład, aby zapracowanemu obywatelowi kościół mógł zaproponować wypoczynek w ciszy lub rekolekcje. Takie formy czy wręcz oazy ciszy są bardzo często stosowane w krajach zachodnich. Wiele osób publicznych czy zestresowanych dziennikarzy ucieka do klasztorów, aby się wyciszyć. Oni muszą mieć ten deficytowy towar. Dodam, że już 20 lat temu w Szwecji wokół kościołów powstały takie centra wyciszenia. Nie na darmo mówi się, że Bóg przemawia do człowieka w ciszy, inaczej my go nie słyszymy! Myślę, że taka terapeutyczna przyszłość to duże zadanie dla kościołów. To sposób, aby kościół wyszedł naprzeciw współczesnemu człowiekowi. Kolejna sprawa. Posądzanie kościoła o zbytnie magazynowanie rzeczy doczesnych uważam za niesłuszne. Tysiące jego przedstawicieli ofiarnie pracuje dla społeczeństwa. Przecież pieniądz nie wszystko rozwiąże, zwłaszcza gdy chodzi o tak istotną kwestię, jak odbudowa człowieka. W tej mierze sporą pomocą oprócz psychologów i psychiatrów służą duszpasterze. Człowiek składa się także z ducha, potrzebuje odnowy relacji z Bogiem, odkrycia go. To jest domena kościoła. Trzeba pójść o ten krok dalej i.. przestać się bać! Szczęśliwy jest ten człowiek, który ma dobre relacje z Bogiem. On się nie boi niczego! To wolny człowiek. A wolność trzeba umieć zagospodarować, dorosnąć do niej po to, aby w pełni korzystać z demokracji, gdyż inaczej zanarchizujemy swoje życie lub życie społeczności. - Dziękuję bardzo ks. biskupowi za poświęcony czas i rozmowę. (j u) 11

12 nr 101/102 W końcu starego, u progu nowego opadły szczęki. Nie spodziewali się, że supernowoczesne parki technologiczne mogą istnieć także w Polsce, czyli nie tylko u nich. Naturalnie potencjał ekonomiczny i wielkość podobnych instytucji w Azji przede wszystkim jest o wiele większy niż w Polsce, ale zdumieli się charakterem naszych propozycji, sposobem podejścia do problemów i wyzwań, a zwłaszcza kreatywnością naszych młodych naukowców-biznesmenów, ich entuzjazm. To nieczęsto dziś w świecie spotykane wartości. I one zrobiły na naszych gościach największe wrażenie. Tak duże, że po raz pierwszy od 8 lat, czyli od kiedy kieruję Technoparkiem, niezwykle oszczędny w pochwałach prezydent Frankiewicz, przekazał mi osobiste gratulacje. Ale przecież to zasługa naszej naukowej młodzieży, której my tylko mościmy drogę do sukcesów. Takich, które mogą zadziwić - Dotykamy płaszczyzny filozofii przedsiębiorczości na styku ze sferą nauki. Z trudem, ale zaczyna zdobywać coraz więcej zwolenników teza, że budżet państwa powinien przekazywać mniej środków na badania ogólne, a więcej na te, które mogą wspierać prace zamawiane przez przemysł, przez przedsiębiorców. Chyba niezręczne będzie pytać Pan o to, czy zgadza się Pan z tym poglądem... - Jestem zdecydowanym orędownikiem zacieśniania więzów pomiędzy gospodarką a nauką. Uważam, że jedyną przyszłością dla naszych uczelni wyższych i instytutów badawczo-rozwojowych jest bezpośrednia współpraca z przemysłem. To nie jest żadne odkrycie, bo przecież przez wiele lat Politechnika Śląska, w której nadal pracuję, taką politykę stosowała. Katedra Budowy Maszyn, którą kieruję, Witajcie w trudnych czasach!.. Z Prof. dr hab. Inż. Janem Kosmolem Prezesem Zarządu Technoparku Gliwice rozmawia Jacek Broszkiewicz 12 - Miniony rok Był z pewnością szczególny dla instytucji, którą pan kieruje. Waga wydarzeń, jakie miały w niej miejsce spowodowała znaczący wzrost renomy Technoparku. Które z nich uznałby Pan za najistotniejsze? - Rok 2012 był bez wątpienia dla nas dobrym rokiem, zwłaszcza jeśli idzie o intensyfikację i rozmach naszych działań. Ale, prawdę mówiąc, nie mogło być inaczej, bo ta tendencja utrzymuje się już od lat. Myślę jednak, że warto zwrócić uwagę na wydarzenie, które miało potężny wydźwięk promocyjno propagandowy. I to już nie tylko w skali kraju, bo na tym poziomie mamy wyrobioną markę, ale w wymiarze światowym. We wrześniu Gliwice gościły reprezentantów elitarnej organizacji World Technopolis Association (WTA), która skupia organizmy miejskie na całym świecie wyróżniające się wysokim potencjałem technologiczno-innowacyjnym. Gliwice są jedynym polskim miastem w tym elitarnym klubie, a wiceprzewodniczącym WTA jest prezydent Zygmunt Frankiewicz. Warto zdawać sobie sprawę, że zmienia się geografia innowacyjności i postępu technologicznego. Naturalnie Stany Zjednoczone nadal odgrywają rolę wiodącą w tych procesach, ale państwa azjatyckie, takie jak Korea Południowa, Chiny, Japonia, czy nawet niektóre państwa afrykańskie wcale nie pozostają w tyle. I właśnie reprezentantów najbardziej zaawansowanych we wprowadzaniu innowacji miast z prawie wszystkich kontynentów mieliśmy zaszczyt gościć w Gliwicach. Oczywiście Technopark aktywnie uczestniczył w przygotowaniach do tej wizyty, co uwidoczniło się w naszym autorskim Dniu Nauki i Przemysłu. Muszę powiedzieć, że ludziom, którym niełatwo zaimponować po prostu, używając kolokwialnego języka świat. Sądzę, że rozmach, z jakim przygotowaliśmy IV edycję Dnia Nauki i Przemysłu, zachwyt, z jakim ta impreza spotkała się ze strony uczestników kongresu WTA przełożą się na zwiększenie zainteresowania naszą ofertą paradoksalnie ale w wymiarze krajowym. Tak to już jest z naszą nacją, że to dopiero wówczas, kiedy obcy dostrzegą w nas coś dobrego, wartościowego wówczas i my sami zaczynamy to zauważać. - Technopark wysłał więc bardzo wyraźny sygnał: przyjdźcie do nas, czekamy, macie pole do rozwoju. Czy tak? - Naturalnie. Używamy wszelkich sposobów, by ściągnąć do Gliwic ludzi twórczych, z pomysłami, którzy zechcą tutaj spożytkować swe talenty i zbudować nie tylko innowacyjno-technologiczną potęgę miasta, która i tak ma już solidne podstawy, ale zechcą się z nim związać na stałe, na zawsze. Zdajemy sobie sprawę, że w czasach trudnych atuty wzbogacone o tego rodzaju potencjał mogą przeważyć szalę i spowodować łagodne przejście recesji. Nie bez znaczenia jest to, że w tym rozwiniętym segmencie nie tylko dobrze się zarabia, ale i łatwiej skutecznie reagować i być bardziej odpornym na skutki kryzysu. To zresztą organicznie wynika z istoty postaw innowacyjnych, z których umiejętność adaptowania się do skomplikowanych warunków i wychodzenia na prostą i to z sukcesem jest najważniejsza. Taka postawa rodzi postęp. To zresztą od razu procentowało. Na przykład biznesmeni koreańscy, czasem nie oglądając się na protokół, z miejsca rozpoczęli wielogodzinne rozmowy biznesowe z naszymi przedsiębiorcami branży hi-tech. Jednym słowem Kongres WTA kongresem, ale biznes biznesem: liczy się okazja i czas. Nie marnowano go tutaj. miała i ma zasadę: jeśli już nad czymś pracujemy w ramach projektów celowych, to wynikiem musi być wdrożenie do przemysłu. I nie ma odstępstw od tej reguły. Zaświadczyć może o tym RAFAMET, znany w świecie producent obrabiarek. Około 20 oryginalnych, unikalnych projektów wyprodukowanych przez tę fabrykę maszyn, zrodziło się w Politechnice Śląskiej w mojej Katedrze. Być może dlatego powierzono mi opiekę nad Technoparkiem, bo jego celem jest animowanie współpracy nauki z przemysłem. A w tym mam doświadczenie. Przyświecało nam rozwijanie tego typu powiązań uczelni z dużym przemysłem. Ale kiedy zlikwidowano Komitet Badań Naukowych, zmieniono zasady finansowania projektów celowych wspieranych dotychczas w wysokości do 50 procent przez państwo zainteresowanie przemysłu istotnie zmalało (spadło niemal do zera). Obecnie tą sferą zajmuje się Narodowe Centrum Badań i Rozwoju. - Przyczyna spadku zainteresowania przemysłu to... - Stosy papierów do wypełnienia, aby uzyskać dofinansowanie. Oraz paraliżująca superkontrola wykorzystywania pieniędzy publicznych. Ja rozumiem, że nadzór musi nad tym być, lecz fabryki nie są w stanie oddelegowywać części swych załóg do gromadzenia papierów i użerania się z urzędnikami kontrolującymi. Dlatego rezygnują z ubiegania się o dofinansowanie projektów badawczych. Cierpią na tym rzecz jasna także uczelnie techniczne i jednostki b+r. Czas przywrócić stare zasady, bo one owocowały współpracą i wdrożeniami. - Może to kryzys finansowy i ogólny spadek inwestycji każe tak uważnie przyglądać się każdej złotówce?

13 W końcu starego, u progu nowego nr 101/102 - Witajcie w ciężkich czasach, Chciałoby się powiedzieć. Ale też nie wylewajmy dziecka z kąpielą. Nadmiar dokumentów, sprawozdań, kontrole to niezmiernie kosztowny obszar. I można osiągnąć efekt odwrotny od oczekiwanego. Wydać więcej na oszczędności niż na nich zyskać. - W Technooparku ma Pan chyba większe pole samodzielności... - Bez wątpienia, ale i większą odpowiedzialność. Naszym zadaniem jest wsparcie nowopowstających małych i średnich firm o dużym potencjale innowacyjnym i to bardzo zdywersyfikowanym, różnorodnym. Stajemy się ich mniejszościowym udziałowcem, a kiedy te firmy okrzepną, sprzedajemy udziały i z tych wpływów kupujemy akcje kolejnych powstających przedsiębiorstw. To takie samo napędzające się rozwój sektora innowacyjnego, koło zamachowe. Ważne jest rozeznanie co ma przyszłość, a co wiąże się z ryzykiem finansowym i klapą. Na szczęście na tym polu nie popełniamy błędów i nie notujemy wpadek. - Na naszych łamach wiele się mówi o nienajlepszej kondycji finansowej polskich samorządów, które są z reguły właścicielami większościowych pakietów udziałów instytucji takich jak parki technologiczne. Nie inaczej jest w przypadku Gliwic... - To prawda, ale miasto nie jest aż tak zadłużone, nie grozi mu ponadplanowy deficyt, a organizacyjne usytuowanie Technoparku i zakres jego samodzielności, odpowiedzialności zarządu spółki prawa handlowego, jaką jesteśmy, nie wiąże się bezpośrednio z kondycją finansową samorządu. Mamy zarabiać, trafnie inwestować zyski i napędzać, jak kulę śnieżną, potencjał innowacyjny miasta. Mamy w tym bardzo duży zakres samodzielności. - Pozwoli więc Pan Profesor, że zaproponuję przejście do problematyki natury ogólniejszej. Recesja jest faktem. Dramatycznie spada poziom inwestycji największego inwestora w Polsce, jakim są samorządy, wiele gmin nie może dopiąć budżetu na rok kończy się perspektywa finansowa UE , a jeszcze nie zaczęła powstaje dziura. Skąd brać pieniądze na kontynuowanie projektów infrastrukturalnych i nie tylko? - Jako szef Technoparku musze przyznać, że ten nieco ponury obraz, jaki pan nakreślił, z pewnością odbije się niekorzystnie na kondycji, aktywności i standingu finansowym palcówek otoczenia biznesowego, do których zaliczają się także parki technologiczne. To będzie zróżnicowana sytuacja, ale z przewagą trudnej. Znaczna część środków pozwalających utrzymać aktywność tych jednostek pochodzi z Unii Europejskiej chodzi rzecz jasna o realizację różnorodnych projektów. Te środki z mijającej perspektywy finansowej zostały już praktycznie rozdysponowane. Oznacza to, że w II połowie roku 2013 skończą się wszystkie środki wspomagające tę działalność. Przewiduję, że dojdzie do sytuacji, w której pierwszoplanową rolę będzie odgrywała kwestia utrzymania zatrudnienia w tych 70 instytucjach działających w kraju. Na pewno będą redukcje. Także w Gliwicach jesteśmy tego świadomi, bo rządzimy się sami i na jakąkolwiek filantropijną pomoc z zewnątrz nie mamy co liczyć. Nasi główni udziałowcy miasta nie będą w stanie nam pomóc, bo sami muszą się liczyć z odpryskami kryzysu i tej unijnej dziury finansowej, na własnych podwórkach. Na pewno otoczenie wsparcia biznesowego w Polsce poniesie bolesne straty w ludziach, którzy pójdą do przemysłu i sfery budżetowej. - Czy widzi Pan jakieś inne możliwości ratowania sytuacji? - Mogę operować jedynie pomysłami, które powstają w Technoparku Gliwice. W ramach różnych projektów wspieranych przez UE dopracowaliśmy się pewnych narzędzi, które mogłyby już w tej chwili być wykorzystywane rynkowo. Na przykład: usługi, które obecnie świadczymy przedsiębiorcom za darmo, mogłyby stać się odpłatne oczywiście w granicach rozsądku i do przyjęcia prze przedsiębiorców, których kryzys także nie mija. Nie zmienimy zasad firmom, które mają siedziby w Technoparku, ale partnerom zewnętrznym chyba jednak tak. Dotyczy to zwłaszcza audytów mających na celu stwierdzenie nie tylko w jakiej mierze dana firma jest przygotowana do wprowadzenia rozwiązań innowacyjnych, ale i tego co należy zrobić, by taką się stała. A takich przedsiębiorstw mieliśmy do tej pory 350. Prawdopodobnie obecnie będziemy musieli stanąć do walki konkurencyjnej z innymi placówkami oferującymi odpłatnie takie usługi. Trzeba też wziąć pod uwagę, że same firmy mogą okazać mniejsze zainteresowanie audytami w tej sferze. Po prostu będą chciały w pierwszym rzędzie przetrwać najtrudniejszy czas nie wydając pieniędzy na audyty. Oczywiście hasłem na dziś jest: oszczędzać. Pytanie tylko: na czym? Odpowiedź pierwsza z brzegu: na wynagrodzeniach, na etatach. Ale czy to właściwa polityką, mająca jakieś perspektywy? Tę kwestię dziś trudno rozstrzygnąć. Myślę, że w tych trudnych czasach każdy będzie musiał opracować plan minimalizacji strat. Pierwsze pieniądze z UE na nowe projekty pojawią się w 2015 roku. Czeka nas niełatwy okres. - Dziękuję za rozmowę. 13

14 nr 101/102 Śladem naszych publikacji: Łańcuch brakujących ogniw: Epilog W 2012 roku na naszych łamach obszernie zajmowaliśmy się kryminalnogospodarczą sprawą dotyczącą przywłaszczenia przez spółki-widma ponad 111 ton aluminiowych gąsek wyprodukowanych w firmie Nicromet, której główna siedziba mieści się w Bestwice k/bielska. Przypomnijmy: Do zdarzenia doszło jesienią roku We wrześniu i październiku dwie firmy: jedna o nazwie D&M, a druga FOX Group, będące spółkami z o.o. przywłaszczyły sobie od NICROMET-u towar w postaci aluminiowych gąsek, wytwarzanych w tym przedsiębiorstwie, wartości ponad 888 tysięcy złotych. To pięć 25-tonowych TIR-ów wyładowanych prawie po brzegi. Produkt ten dostarczany jest na rynek motoryzacyjny. NICROMET jest cenionym na rynku europejskim producentem stopów aluminiowych wykorzystywanych przy produkcji samochodów takich koncernów jak VW, BMW, Opel, Fiat. Od tego czasu przed krakowskim Sądem Okręgowym w Wydziale Karnym odbyło się kilka rozpraw dotyczących ustalenia faktycznego oskarżonego o spowodowanie oszustwa wyłudzenia. Co prawda poszkodowana firma w ramach ubezpieczenia transakcji odzyskała w KUKE prawie całą kwotę, na jaką opiewała wartość zagarniętych gąsek, ale straciła nie tylko 168 tysięcy złotych, lecz przede wszystkim możliwość obrotu zamrożonym przez prokuraturę produktem przez okres ponad 3 lat. Podczas kolejnej rozprawy przeciwko Teresie D., będącej klasycznym figurantem w firmach-widmach, spółkach Fox i D&M, które naraziły Nicromet na poważne straty kupując i nie płacąc za cenny metal, osiągnięto wreszcie etap, na którym zarówno oświęcimski prokurator, pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego, czyli właściciela firmy poszkodowanej, jak również adwokat nieobecnej jak zawsze oskarżonej, mieli okazję wygłosić mowy końcowe. W tydzień później sędzia ogłosił wyrok. Ale zanim do tego doszło ze stosów akt leżących przed nim wyłonił się ponury obraz przestępczości zorganizowanej, która działa w gospodarce. Regulacje prawne, w oparciu o które dokonuje się obrót towarowy, sprzedaż produktów firmom bez możliwości sprawdzenia ich finansowej wiarygodności, które i tak bez problemu mogą uzyskać limity kredytowe wystarczy bowiem kupić spółkę z dodatnim wynikiem finansowym za rok ubiegły otwierają szeroko wrota dla bagna, w którym znakomicie czują się groźne, żarłoczne rekiny. Poprzez sieć spółek, za którymi nie stoją żadne aktywa, a jedynie nic nie warte papiery i ludzie, którzy tymi firmami zarządzają równie fikcyjnie, bo są najczęściej samotnymi i biednymi jak myszy kościelne matkami z dziećmi, których sytuacja wyklucza spłatę wierzytelności bądź też ludzie z przysłowiowego marginesu bez żadnego majątku i stałego dochodu. W tym przypadku, po odliczeniu odszkodowania Teresa D. zasiadająca w zarządach spółek, które wyłudziły 14 Ile konkretnie... dokończenie ze str. 5 tora Generalnego we włoskim Ministerstwie Gospodarki i Finansów, dr Fabrizio Barca. Zadaniem postawionym przez KE twórcom raportu było przygotowanie niezależnej oceny skuteczności polityki spójności oraz rekomendacji dotyczących jej kształtu po 2013 r. W ww. raporcie politykę spójności poddano kompleksowej analizie obejmującej zarówno jej paradygmat, cele i system realizacji, jak i relacje tej polityki z innymi politykami wspólnotowymi oraz proces negocjacji jej budżetu, dokumentów strategicznych i rozporządzeń. W toku przygotowania tego raportu, zorganizowano osiem seminariów, na które zaproszono ekspertów naukowych oraz wysokich urzędników administracji publicznej (w tym również z Ministerstwa Rozwoju Regionalnego) zaangażowanych w tworzenie i realizację tej polityki w państwach członkowskich. 30 lipca 2010 r. Negocjacje KSE przyjął aktualizację Stanowiska Rządu RP ws. przyszłości polityki spójności po 2013 roku ze stycznia 2008 roku. Dokument ten został zatytułowany Polityka Spójności jako skuteczna, efektywna i terytorialnie zróżnicowana odpowiedź na wyzwania rozwojowe Unii Europejskiej. Postulaty przedstawione w pierwszym stanowisku Rządu ze stycznia 2008 r. zostały teraz rozwinięte i uszczegółowione. Przedstawiono również zupełnie nowe pomysły na unijne wsparcie strukturalne w latach W listopadzie 2010 r. został wydany Piąty Raport Kohezyjny ukazujący, w jaki sposób europejska polityka spójności przyczyniła się do wzrostu gospodarczego, dobrobytu i zrównoważonego rozwoju w Unii Europejskiej. Publikacja ta wskazała jak można poprawić skuteczność, oddziaływanie polityki spójności, tak by można było zwiększyć jej wartość dodaną dla Europy. Kierunki i opcje przedstawione w sprawozdaniu stały się podstawą do kolejnej dyskusji nad przyszłością polityki spójności. Konsultacje społeczne trwały od publikacji raportu do 31 stycznia, czyli do dnia rozpoczęcia w Brukseli Piątego Forum Spójności. Podstawą negocjacji jest przedstawiony przez Komisję Europejską 6 października 2011 r. pakiet legislacyjny dla polityki spójności, dlatego Polska pełniąc w tym czasie rolę prezydencji, miała przyjemność rozpocząć formalny dialog dotyczący tej polityki. Po zakończeniu polskiej prezydencji Rząd RP mógł przedstawić stanowiska naszego kraju do propozycji KE. Stanowiska przyjęte 19 stycznia 2012 r. wyznaczają ramy negocjacyjne dla polskich przedstawicieli w Radzie Unii Europejskiej (AS)

15 Śladem naszych publikacji: nr 101/102 od Nicrometu ponad 111 ton aluminium, jest winna, według poszkodowanego jeszcze 168 tysięcy złotych, których ta kobieta oczywiście nie ma. Ma za to na koncie wiele wyroków w zawieszeniu za podobne oszustwa na szkodę innych poważnych przedsiębiorstw. Oddajmy jednak głos stronom: 12 grudnia 2012 r. Sąd Okręgowy w Krakowie. Prokurator Prokuratury Rejonowej w Oświęcimiu: - Wina oskarżonej w świetle zgromadzonych dowodów nie budzi żadnej wątpliwości. Wnoszę o wymierzenie Teresie D. kary 2 lat pozbawienia wolności. Nadto przychylając się do wniosku oskarżyciela posiłkowego wnoszę o nałożenie na oskarżoną obowiązku naprawienia poszkodowanemu szkody w części, kwotą 40 tysięcy złotych. Pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego: - Wobec niezbitych dowodów świadczących o winie oskarżonej wnoszę o wymierzenie jej kary pozbawienia wolności na okres 3 lat oraz naprawienia całej szkody, sprecyzowanej podczas posiedzenia sądu w kwietniu 2011 roku (168 tys zł przyp. red) a także wymierzenia grzywny. Nieco więcej do powiedzenia miał obrońca oskarżonej: - Oskarżona przyznaje się do popełnienia zarzucanego jej czynu. Pozostaje kwestia kary, jaką powinna ponieść. Mając na uwadze poprzednie rozstrzygnięcia sądów zajmujących się przestępczą działalności oskarżonej, a przede wszystkim fakt, że wyroki skazujące ją na kary pozbawienia wolności w zawieszeniu i grzywny każdorazowo były zawieszane, a więc musiały istnieć ważne ku temu przesłanki także i tym razem wnoszę o zawieszenie ewentualnego orzeczenia o karze pozbawienia wolności. Tym bardziej, że nie ustalono do tej pory precyzyjnie roli i proporcjonalnego udziału oskarżonej w procederze, który jest przedmiotem zainteresowania sądu. Jest bezsporne, że oskarżona w poprzednich sprawach korzystała z dobrodziejstwa zawieszenia wyroków skazujących na pozbawienie wolności. Zatem obrona nie widzi przeszkód, aby i tym razem zastosować warunkowe zawieszenie wykonania kary w oparciu o art. 45 kodeksu karnego. Oskarżona deklaruje zaprzestanie sprzecznej z prawem działalności i należy mieć wzgląd na to, by wyrokowanie w tej sprawie nie było dla niej nazbyt krzywdzące. Ponadto godzi się ona na wyrównanie szkody w wysokości 40 tysięcy złotych. Tym bardziej za zawieszeniem przemawia fakt, że 90 procent wysokości strat, jakie poniósł oskarżyciel posiłkowy, czyli właściciel firmy Nicromet, zostało zaspokojonych. Należy przy tym brać pod uwagę tylko tę konkretną sprawę, a nie dotychczasową działalność oskarżonej, łatwo bowiem kształtować opinię o niej właśnie w oparciu o fakty z przeszłości, tymczasem tutaj mamy do czynienia z konkretnym, jednostkowym działaniem. I to ono powinno być przedmiotem osądu. Zgadzam się zatem z żądaniem prokuratora rejonowego z zastrzeżeniem zawieszenia kary pozbawienia wolności. I prokuratura i obrona są zgodne co do bezspornej winy oskarżonej Teresy D., która była ważnym ogniwem procederu, w wyniku którego lwia cześć gąsek aluminium wylądowała w magazynach łódzkiej firmy zajmującej się obrotem złomem. Jej właściciel Piotr T. z reguły nie pojawiał się na rozprawach, a jeśli już to twierdził, że aluminium wyprodukowane przez Nicromet kupił legalnie, nie wiedząc, że rozmawia z lipnymi kontrahentami, a Teresy D. sobie nie przypomina, ani nawet nie kojarzy pechowych partnerów aluminiowych transakcji. Jego firma jest zbyt duża, by mógł spamięta setki klientów i pośredników. I na tym posiedzenie zakończono. Wobec złożoności sprawy sędzia ogłosił, że wyrok wyda za tydzień, czyli 18 grudnia. I tak się stało. Sąd przychylił się do wniosku prokuratora z Oświęcimia i skazał Teresę D. na karę pozbawienia wolności tym razem bez zawieszenia oraz wymierzył obowiązek naprawienia przez nią szkody na rzecz Nicrometu w wysokości 40 tysięcy złotych. Co do tej kwoty sędzia stwierdził, że oskarżona była jedynie współsprawcą tego czynu, zatem trudno obarczać ją ciężarem spłaty 168 tysięcy złotych, jakich żąda oszukana firma. W wyniku działań właściciela Nicrometu odzyskano kilogramy aluminium, ale nie wiadomo co stało się z kg. Łódzki potentat złomowy nie oddał całości, legalnie jak twierdził - zakupionego od inkryminowanych firm widm: Fox i D&M aluminium. Prawie sto ton tego stopu leży nadal zapieczętowane w magazynach Nicrometu. Są wyłączone z obrotu. I tą sprawą nadal będzie się zajmował krakowski sąd. Zatem niby epilog, ale nie tak do końca. Sąd nie będzie j ustalał, gdzie wyparowało kilka ton aluminium, kto za tym stoi ale może wreszcie zwolni z aresztu i da zielone światło do włączenia do obrotu handlowego gąsek spoczywających u poszkodowanego. Osądzono więc i skazano jednego człowieka (wyrok nie jest prawomocny). Oczywiście wszyscy uczestnicy tego postępowania doskonale wiedzą, że w tym procederze uczestniczyło wiele osób, naturalnie chodziło tylko o odzyskanie pieniędzy, ale też przede wszystkim o sprawiedliwość. Postronnemu obserwatorowi może się wydawać, że kilka wyroków skazujących w zawieszeniu dla jednej tylko osoby to jakieś kuriozum. Że już drugi nielegalny czyn wyczerpuje znamiona recydywy. Do tej pory zawiasy umożliwiały Teresie D. kontynuowanie sprzecznej z prawem działalności. Oskarżona tak przyzwyczaiła się do życia w warunkach zawieszania kolejnych kar, że nawet adwokat uczynił z tego zjawiska swoistą normę, którą i teraz należy zastosować wobec oszustki. Ale tym razem dla krakowskiego sądu było już za wiele tych sofistycznych wybiegów i prawniczych łamańców. Temida ma zawiązane oczy, ale to nie znaczy, że nic nie widzi. Przepaska to symbol niezawisłości i bezstronności, praworządności. Każdy przypadek zasługuje na odrębną, wnikliwą analizę. I tak się stało i w sprawie Nicromet-u kontra Teresa D. Ale sprawa odpowiedzialności poszczególnych osób z branży metali kolorowych, które mogą mieć związek z wyłudzeniami na szkodę oświęcimskiej firmy na pewno jeszcze będzie miała ciąg dalszy. Gospodarka to mętna woda. Łatwo można się natknąć na nieuczciwych kontrahentów. Cwanych i sprytnych. Posługujących się ludźmi, jako słupami firmującymi nielegalną działalność i przekręty. Wymiar sprawiedliwości jest często wobec takich skomplikowanych powiązań po prostu bezradny, bo biznesmeni pojawiający się w konkretnej sprawie, albo siedzą zapuszkowani w Rawiczu, czy innym miejscu odosobnienia, albo ślad po nich zaginął, albo też okazują się być samotnymi matkami bez grosza przy duszy. Ciekawym kto i czy zapłaci 40 tysięcy złotych odszkodowania za Teresę D.? Czy jej prawdziwi mocodawcy okażą się wobec niej lojalni? A jeśli tak, to czy w ten sposób się nie ujawnią? O, naiwności! Jest tyle sposobów załatwienia tej kwestii w sposób bezpieczny, że ten trop na pewno będzie fałszywy. Pozostaje jedynie nadzieją, że częstochowska prokuratura okręgowa, która zajmuje się przestępczością zorganizowaną w branży metalowej nie uzna wyroku skazującego Teresę D. za sygnał do odwrotu i do odłożenia wielu spraw z tej sfery, nie tylko Nicromet-u, ad acta. P. Edward Wyciślok sporo stracił w wymiarze materialnym, z czym może łatwiej mu się pogodzić, niż z nadal tkwiącym w nim przekonaniu, że uczciwie płacący podatki biznesmen nie do końca może liczyć na sprawność aparatu ścigania. Musiał sam zaangażować się finansowo, logistycznie i emocjonalnie, by dostarczyć prokuraturze i sądowi przekonywujących dowodów pozwalających osądzić i skazać płotkę. Prawdziwe grube ryby żerują jednak nadal w najlepsze... Jacek Broszkiewicz 15

16 nr 101/ Niezbyt racjonalne polskie rozwiązania systemowe powodują, że gminy ledwo wiążą koniec z końcem. Samorządy alarmują, że tracą 8-12 mld zł wskutek nieprzemyślanych zmian ustawowych. Konsekwencją jest rezygnacja z wielu oczekiwanych przez mieszkańców inwestycji i pogorszenie jakości usług lokalnych. Jak w tej sytuacji wygląda budżet miasta na rok 2013? Czy zaciskanie pasa dotyczy również Pańskiego miasta? - Nie znam takiego samorządu lokalnego, który w budżecie na 2013 rok nie wprowadza ograniczeń, czy to inwestycyjnych, czy dotyczących wydatków bieżących. Mija okres szerokiego inwestowania z programów unijnych, a zaczyna się kumulowanie środków i zdolności finansowych oraz organizacyjnych na nowe rozdanie funduszy unijnych, szczególnie na lata Z drugiej strony trwa walka korporacji samorządowych o nowy kształt lub nowelizację ustawy o finansach publicznych, która zagwarantowałaby większe wpływy z PIT i ograniczyła finansowanie zadań, które niekoniecznie powinny być realizowane ze środków samorządowych. W przypadku gminy Śrem byłaby to kwota około 4 5 milionów złotych. W budżecie na 2013 rok przyjęte dochody gminy Śrem pozostają na tym samym poziomie, chociaż nie wprowadziliśmy podwyżek opłat lokalnych, zdając sobie sprawę, że dodatkowo obciąży kieszenie naszych mieszkańców nowa ustawa śmieciowa. Wydatki obniżone zostały o blisko 5%. Dotyczy to szczególnie inwestycji i ograniczenia kosztów funkcjonowania usług społecznych. Najważniejszym zadaniem na 2013 rok pozostaje walka o stabilność liczby miejsc pracy lub ich zwiększenie. - Związek Miast Polskich i Związek Gmin Wiejskich RP zaproponował zmiany w ustawie o finansowaniu JST. W jakim stopniu zwiększenie udziału w PIT o ponad 10 procent mogłoby wpłynąć na kondycję finansową Śremu, z jakimi problemami pozwoliłoby to uporać się jak najszybciej? Debata o sytuacji polskich samorządów: Śrem Ostrożnie z optymizmem Z Adamem Lewandowskim Burmistrzem Śremu rozmawia Jacek Broszkiewicz Wieża ciśnień - Obecnie kasa gminy wspierana jest kwotą odpisu od PIT w wysokości około 25 milionów złotych. Łatwo obliczyć, że zwiększenie udziału PIT o 10% nie byłoby rewolucyjną zmianą, ale te kilka milionów wsparłoby fundusz inwestycyjny gminy. Mimo intensywnego procesu inwestycyjnego w minionych latach, wciąż jest wiele do zrobienia: zakończenie sanitacji gminy (99% zwodociągowane, 96% skanalizowane - do skanalizowania pozostały jeszcze 2 sołectwa), czy zakończenie procesu zabezpieczenia wód jeziora Grzymisławskiego. Planujemy zmodernizować targowisko miejskie, które docelowo ma być jednym z najpiękniejszych i najbardziej funkcjonalnych w Polsce. Rozpocznie się również budowa 60 mieszkań, tj. 3 domów z mieszkaniami w systemie TBS, przy wsparciu kredytu komercyjnego. Zakończenie tej inwestycji nastąpi w 2014 roku. Jest jeszcze miejsce na dalsze 8 budynków. Z kolei na nowe rozdanie unijne oczekuje projekt portu rzecznego na rzece Warcie, czy przygotowywany projekt zabudowy ważnego w centrum Śremu miejsca w formule partnerstwa publiczno prywatnego. Jest to bardzo trudna formuła, która wymaga czasu i precyzji. - Jest Pan burmistrzem miasta, które ma precyzyjnie sformułowane priorytety rozwoju. Jakie są główne osie działań zmierzających do zwiększenia potencjału gospodarczego Śremu warunku niezbędnego do ciągłej poprawy poziomu życia mieszkańców, zwłaszcza w kontekście możliwości generowania wkładu własnego dla przedsięwzięć wspieranych przez Unię i inne źródła zewnętrzne? (kończy się perspektywa finansowa , a na spływ realnych pieniędzy z tego źródła w perspektywie będzie można liczyć dopiero w 2015 roku) - W pierwszym kwartale br. przedstawimy Radzie Miejskiej Projekt Strategii Rozwoju Gminy Śrem na lata Nasza strategia jest spójna ze Strategią Rozwoju Województwa Wielkopolskiego oraz Strategią Rozwoju Aglomeracji Poznańskiej do 2020 roku (Śrem jest członkiem Stowarzyszenia Metropolia Poznań). Generalnie 2013 rok będzie poświęcony przygotowaniom finansowym i organizacyjnym do nowego rozdania funduszy unijnych. Jednym z priorytetów jest przygotowanie kolejnych terenów inwestycyjnych w gminie Śrem. W grudniu 2012 roku decyzją Prezesa Rady Ministrów kolejne 7 hektarów terenów gminnych objęto specjalną strefą ekonomiczną. Konkurencja w pozyskiwaniu nowych inwestorów jest ogromna. Udział w wyścigu o nowe podmioty gospodarcze nie zawsze kończy się wygraną, pomimo przedstawienia gotowego projektu. Nowe przedsiębiorstwa to kolejne miejsca pracy, a ich pozyskanie to ważne zadanie na 2013 rok. W okresie przejściowym, tj. w latach , będziemy kumulowali środki finansowe i korzystali z innych źródeł zewnętrznych, np. z Wojewódzkiego

17 Debata o sytuacji polskich samorządów: Śrem nr 101/102 Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej czy tzw. schetynówek. - Największy polski inwestor samorządy do tej pory inwestowały rocznie miliardów złotych. Przewiduje się, że poziom ten może spaść nawet do kwoty 15 miliardów. Czy widzi Pan wyjście z tej sytuacji? Czy Pana zdaniem niezbędne są gruntowne zmiany w mającej już 20 lat ustawie o samorządzie terytorialnym? W jakim kierunku te zmiany powinny zmierzać? - Zmiany zachodzące na terenach polskich samorządów lokalnych najlepiej oceniają goście zagraniczni. Bywając w Polsce, w tym w Śremie, po kilkuletniej przerwie zauważają oni zmianę wizerunku miast, rozwój komunikacji i wielu innych dziedzin. Niestety zachodzący proces inwestycyjny topnieje, ponieważ samorządom ogranicza się możliwość działań inwestycyjnych. Gruntownej zmianie ustawy o finansach publicznych musi towarzyszyć zmiana ustawy o samorządzie terytorialnym. Modyfikacje powinny gwarantować szerszy strumień finansowy, który utrzyma poziom inwestycyjny. Z drugiej strony samorządy oczekują zmiany ustawy o systemie oświaty, ustawy Karta Nauczyciela, czy wielu innych, które blokują działania gmin, powiatów i województw. Zmiany, które zachodzą, narzucają jednostkom samorządu terytorialnego kolejne zadania np. w sprawie spółek wodnych, czy nie rozstrzygniętych spraw związanych z pieczą zastępczą. Rynek w Śremie - Nie ma sprecyzowanej i wiarygodnej prognozy co do sytuacji polskich samorządów i wzrostu gospodarczego w 2013 roku. Jakie są Pańskie przewidywania w tej sferze w wymiarze lokalnym, regionalnym, krajowym w odniesieniu do globalnej sytuacji gospodarczej? W publikowanym na naszych łamach wywiadzie były wicepremier i minister gospodarki Waldemar Pawlak głosi rewolucyjną tezę: cały PIT dla samorządów! Czy to realne? Jaki udział w podatkach i poziom oraz system subwencji na zadania zlecone przez państwo mogłyby pozwolić samorządowcom spać spokojnie? - Przyjęty w założeniach budżetowych państwa na 2013 rok wzrost PKB na poziomie 2,5 % jest bardzo optymistyczny. Uważam, że będzie niższy - przekroczy Promenada nad Wartą zaledwie 1%. Oczywiście poszczególne gminy będą rozwijały się w zróżnicowany sposób, a wszystko będzie uzależnione od ich potencjału, wyniku starania się o nowe miejsca pracy, czy ochronę istniejących miejsc pracy. Znaczenie ma również stopa bezrobocia, która zarówno w Wielkopolsce, jak i powiecie śremskim jest nadal jednocyfrowa. Dlatego też jestem zwolennikiem małych i średnich przedsiębiorstw, które stabilniej przechodzą wszelkie spowolnienia i kryzysy. Każdy wzrost udziału gmin w podziale PIT jest mile widziany. Należy podkreślić, że pomimo realizacji procesów optymalizacji zadań oświatowych i wzrastających wartości subwencji oświatowych, gmina nadal dopłaca około 27 % ze środków własnych. - Jaka jest Pańska wizja miasta przy końcu drugiej dekady tego stulecia? Jakie węzłowe przedsięwzięcia i wyzwania czekają samorządowe władze Śremu? Czy miasto osiągnęło już taki poziom zamożności, by mogło liczyć na własne siły, prowadzić zadania w oparciu o dochody własne i rozsądną politykę kredytową, bez oglądania się na wsparcie UE i z innych źródeł zewnętrznych? - Część zadań inwestycyjnych zdołano zrealizować dzięki środkom unijnym, dotacjom rządowym, preferencyjnym pożyczkom. W Śremie od 2007 roku zrealizowano inwestycje za kwotę blisko 100 milionów złotych, z czego z kredytów i pożyczek około 35 milionów złotych. Poziom zamożności uzależniony jest od dochodów gminy, które szacujemy z dużą ostrożnością. Po tak intensywnym okresie należy zwolnić, co dyktuje koniunktura i finansowe wyobrażenie. Jeżeli założenia projektowe się sprawdzą to powinniśmy w miarę bezpiecznie zakończyć 2013 rok. W tym okresie w naszej gminie będzie się wiele działo: w grudniu ku radości wszystkich mieszkańców ruszyło kino 3D, działa już pełny telewizyjny sygnał cyfrowy, przekonujemy naszych mieszkańców do Rowerowego Śremu kampanii promocyjnej, której celem jest stworzenie warunków do korzystania z komunikacji rowerowej, do użytku zostanie oddana kolejna część nadwarciańskiej promenady, rozpocznie się pełna modernizacja targowiska miejskiego oraz budowa 60 nowych mieszkań oczywiście wg autorskiego projektu. - Dziękuję za rozmowę 17