ZESPÓŁ SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH W BIAŁEJ RAWSKIEJ PROPOZYCJE TEMATÓW PREZENTACJI UCZNIOWSKICH DO CZĘŚCI USTNEJ EGZAMINU MATURALNEGO Z JĘZYKA POLSKIEGO

Transkrypt

1 ZESPÓŁ SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH W BIAŁEJ RAWSKIEJ PROPOZYCJE TEMATÓW PREZENTACJI UCZNIOWSKICH DO CZĘŚCI USTNEJ EGZAMINU MATURALNEGO Z JĘZYKA POLSKIEGO W ROKU SZKOLNYM 2013/2014 Biała Rawska 2013

2 LITERATURA 1. Zaprezentuj motywy horacjańskie w wybranych utworach renesansu i epok późniejszych. 2. Trudny problem dziedzictwa sarmackiego w literaturze epok późniejszych. Omów na wybranych 3. Dialog twórców literatury z filozofami. Przedstaw problem na wybranych przykładach dzieł literatury dawnej lub/i współczesnej. 4. Jednostka wobec zbiorowości w ujęciu twórców dwóch wybranych epok. Rozważ problem. 5. Artysta jako bohater literacki. Omów na wybranych 6. Biografia poety romantycznego jako tworzywo literackie. Omów na wybranych 7. Na wybranych przykładach z różnych epok objaśnij funkcję konwencji onirycznej w kreowaniu świata przedstawionego. 8. Etos inteligenta i jego demaskacja. Przedstaw problem na wybranych 9. Odwzorowywanie świata, prowokacja, eksperyment artystyczny. Podziel się swoimi refleksjami na temat najnowszej literatury polskiej (np. O. Tokarczuk, A. Stasiuk, T. Tryzna, P. Huelle). 10. Literatura faktu. Dokonaj analizy i interpretacji tego zjawiska kulturowego XX wieku na wybranych 11. Rozważ, czy polski dramat współczesny stworzył swój typ bohatera. 12. Dekalog bohaterów Gustawa Herlinga-Grudzińskiego. Rozwiń temat na wybranych 13. Polska pieśń narodowa. Odwołując się do wybranych przykładów, omów jej odmiany, funkcje i związki z dziejami narodu. 14. Liryka patriotyczna i jej funkcje. Omów na przykładach różnych epok. 15. Dydaktyczny charakter utworów literackich. Uzasadnij na wybranych 16. Proces dojrzewania bohatera literackiego. Omów na wybranych 17. Ludowość w literaturze romantycznej. Omów na wybranych 18. Kult ludzi wielkich w poezji romantycznej. Odwołaj się do wybranych przykładów. 19. Obraz konfliktu pokoleniowego w literaturze. Porównaj ujęcie problemu w wybranych utworach różnych epok. 20. Powieść psychologiczna. Literackie sposoby obrazowania ludzkiej psychiki omów na wybranych 21. Fascynacje obrzędami ludowymi w literaturze polskiej. Omów zjawisko odwołując się do wybranych przykładów. 22. Dylematy sumienia bohatera literackiego. Rozważając problem, odwołaj się do wybranych utworów. 23. Groteska jako konwencja literacka. Wskaż cechy i określ funkcje odwołując się do wybranych utworów. 24. Realizm i deformacja w twórczości pisarzy dwudziestolecia międzywojennego. Omów temat na przykładzie dramatu lub prozy. 25. Filozofia życiowa wybranych bohaterów literackich z różnych epok. Zaprezentuj i oceń. 26. Utwory literatury współczesnej nośnikami wartości. Rozwiń temat na przykładzie wybranych utworów. 27. Wallenrodyzm jako konstrukcja literacka i wzór rzeczywistych zachowań zanalizuj problem odwołując się do przykładów z literatury i historii.

3 28. Topos dworu w literaturze polskiej. Omów różne jego realizacje na wybranych 29. Dzieło literackie jako świadectwo swego czasu. Omów problem odwołując się do wybranych przykładów z różnych epok. 30. Siedem polskich grzechów głównych. Krytyczny osąd społeczeństwa w wybranych utworach literatury XX wieku. 31. Moralny wymiar przeżycia wojennego w poezji Tadeusza Różewicza i jego rówieśników. Rozważ problem na przykładzie wybranych tekstów. 32. Nurt lingwistyczny w poezji współczesnej. Odwołując się do wybranych przykładów omów cechy i oceń, jaką rolę spełniał. 33. Dokumentaryzm i paraboliczność jako dwa sposoby przedstawiania rzeczywistości. Przedstaw problem, odnosząc się do różnych utworów. 34. Funkcjonowanie mitu w poezji lub w prozie współczesnej. Omów na wybranych 35. Motyw everymena w literaturze polskiej i obcej. Porównaj kreacje wybranych bohaterów. 36. Literatura kontestacyjna i jej funkcje. Omów na wybranych 37. Polemiki, spory, prowokacje starcia pokoleń literackich na przykładzie wybranych utworów. 38. Postawa człowieka wobec spraw ostatecznych w utworach wybranych epok. Rozważ problem. 39. Nie wszystek umrę Omów topos sławy poetyckiej w wybranych utworach twórców różnych epok. 40. Kpina i żart w literaturze staropolskiej jako środki, które nie tylko bawiły. Uzasadnij tezę. 41. Jednostka wobec wyroków historii. Omów na wybranych 42. Najtrafniejsze, Twoim zdaniem, próby portretu narodu w literaturze polskiej. Uzasadnij swój wybór. 43. Symbolika tańca w literaturze polskiej. Zinterpretuj odwołując się do wybranych utworów. 44. Miłość w konwencji sentymentalistów a romantyków. Przedstaw kreacje bohaterów i sposoby opisu uczucia w wybranych utworach literackich. 45. Romantyczni kochankowie jako inspiracja dzieł epok późniejszych. Omów problem na wybranych przykładach z literatury. 46. Powroty do lat dziecięcych w literaturze. Omów zagadnienie, analizując funkcje tego motywu w wybranych utworach literackich. 47. Różne koncepcje dramatu na przestrzeni dziejów. Porównaj wybrane przykłady, odwołując się do utworów dramaturgicznych. 48. Nietolerancja jej źródła i konsekwencje. Rozważ problem odwołując się do wybranych utworów. 49. Bohater literacki jako reprezentant poglądów i problemów swojej epoki. Rozwiń temat odwołując się do literatury romantyzmu i Młodej Polski. 50. Negatywny bohater, czarny charakter Ukaż sposób i cel kreowania takich postaci w wybranych utworach. 51. Modlitwa jako wyraz przeżyć poety i stały gatunek literacki. Omów zagadnienie na przykładzie wybranych tekstów. 52. Literacki obraz miasta w wybranych utworach XIX i XX wieku. Dokonaj analizy sposobu opisu i jego znaczenia dla całości utworu.

4 53. Polskie drogi do niepodległości. Omów w oparciu o wybrane teksty literatury romantycznej i pozytywistycznej. 54. Echa powstań narodowych w literaturze polskiej. Omów na wybranych 55. Literackie kreacje Boga w wybranych tekstach różnych epok. Dokonaj analizy sposobu opisu. 56. Dekadentyzm i próby jego przezwyciężenia w literaturze młodopolskiej. Omów na wybranych 57. Nurt klasycyzujący w poezji współczesnej. Omów na przykładzie twórczości wybranych poetów. 58. Symboliczne znaczenie tytułu, ostatniej sceny, rekwizytu - omów na przykładzie wybranych utworów literackich. 59. Pisarze kontrowersyjni. Na wybranych przykładach omów twórczość autorów, którzy nie zyskali aprobaty w swojej epoce. 60. Różne modele patriotyzmu w literaturze polskiej. Omów temat na wybranych tekstach reprezentujących dwie epoki. 61. Marzyciele i realiści. Omów postawy bohaterów dziwiętnastowiecznej literatury polskiej i/lub obcej. 62. Biesiady, tańce, bale jako motywy w literaturze polskiej. Omów ich funkcje ideowe i artystyczne. 63. Brzydota jako kategoria estetyczna wybranych epok literackich i twórców. Omów na wybranych 64. Literackie portrety władców. Zaprezentuj i oceń postawy wybranych bohaterów z różnych epok literackich. 65. Heroizacja i deheroizacja bohaterów w literaturze polskiej XIX i/lub XX wieku. Omów na wybranych 66. Samotność w tłumie. Zanalizuj wybrane utwory literackie XX wieku realizujące motyw wyobcowania. 67. Kontrowersje wokół twórczości Henryka Sienkiewicza. Zaprezentuj poglądy znanych Ci pisarzy i krytyków oraz sformułuj własny osąd. 68. Odwołując się do wybranych utworów współczesnych, przedstaw próby ocalenia najcenniejszych wartości etycznych. 69. Biblia jako przedmiot parafraz, aluzji, stylizacji w różnych epokach literackich. Omów na wybranych 70. Emigrant jako bohater literacki. Przedstaw problem, analizując utwory z różnych epok. 71. Omów motywy religijne we współczesnej poezji polskiej. 72. Rozmowy człowieka z Bogiem. Omów problem, odwołując się do wybranych utworów literackich. 73. Motyw cierpienia i jego funkcje. Omów temat na przykładach wybranych utworów z różnych epok literackich. 74. Poszukiwanie odpowiedzi na pytanie o sens cierpienia w Biblii i kulturze starożytnej Grecji. Rozważ problem w oparciu o wybrane utwory. 75. Człowiek w sytuacji granicznej. Omów temat, analizując postawy bohaterów literatury XX wieku. 76. Święty i świętość w literaturze. Omów na wybranych przykładach z różnych epok. 77. Świadectwa zwycięstwa dobra i miłości w konfrontacji ze złem. Porównaj postawy i losy bohaterów wybranych utworów o wieku pogardy. 78. Poezja jako narzędzie walki z totalitaryzmem. Omów zagadnienie, analizując wybrane utwory literatury powojennej. 79. Analizując wybrane dzieła literackie, opowiedz, jak sztuka ukazuje małżeństwo.

5 80. Moralność obozowa wobec moralności ludzi na wolności. Omów zagadnienie, analizując wybrane utwory literackie. 81. Rozważ rolę inspiracji biblijnych w literaturze wybranej epoki. 82. Biblia jako źródło wzorców osobowych. Zaprezentuj wybrane postacie i nawiązanie do nich w literaturze późniejszych epok. 83. Cały świat uprawia aktorstwo zaprezentuj koncepcję świata jako teatru w wybranych utworach literackich różnych epok. 84. Pieniądze i ich wpływ na człowieka jako temat literacki. Omów zagadnienie odwołując się do wybranych utworów literackich. 85. Człowiek w świecie form, konwencji, ról określających jego społeczne zachowania. Omów temat przywołując wybrane przykłady literackie. 86. Motyw śmierci heroicznej. Omów temat na podstawie wybranych utworów. 87. Matka Polka, kobieta anioł, kobieta demon. Porównaj utrwalone w literaturze typy bohaterek na przykładach reprezentujących epokę romantyzmu i Młodą Polskę. 88. Różnorodne ujęcia motywu rodziny. Analizując problem, odwołaj się do przykładów literackich. 89. Szczęście osobiste a obowiązek wobec kraju i społeczeństwa. Rozważ problem na przykładzie wybranych utworów. 90. Motyw pracy w utworach pozytywizmu i Młodej Polski. Omów na wybranych 91. Poszukiwanie recepty na szczęście w utworach Jana Kochanowskiego. Rozważ problem odwołując się do wybranych utworów i wiedzy o epoce. 92. Władza powołanie, zobowiązanie, zaszczyt, namiętność, pokusa? Rozważ problem na przykładzie wybranych utworów. 93. Zaprezentuj twórczość Zbigniewa Herberta jako poezję etycznego heroizmu. 94. Wpływ sytuacji politycznej na twórczość pisarzy wybranych epok. Omów zagadnienie w odniesieniu do wybranych utworów. 95. Bunt walka o własną tożsamość. Omów na podstawie wybranych utworów literackich. 96. Motywy tatrzańskie w literaturze polskiej. Omów na wybranych 97. Różne rodzaje samotności w literaturze. Omów zagadnienie w odniesieniu do wybranych tekstów literackich. 98. Młodość atut czy słabość? Omów różne ujęcia tego zagadnienia w literaturze. 99. Dramat jednostki wpisany w historię XX wieku. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów literackich. 100.Portrety Żydów w literaturze XIX i XX wieku. Przedstaw ich zróżnicowany obraz w wybranych dziełach literatury polskiej. 101.Podróż, wędrówka, pielgrzymowanie przedstaw sposoby ujęcia i funkcje motywu w wybranych dziełach literackich. 102.Rytuał wesela i jego funkcje omów problem na przykładzie wybranych tekstów kultury. 103.Literatura faktu. Analiza i interpretacja tego zjawiska kulturowego XX wieku na wybranych 104. Wpływ domu i rodziny na kształtowanie postawy moralnej bohaterów literackich ( omów na przykładach utworów z wybranych epok) Dramat pokolenia Kolumbów omów temat w oparciu o wybrane teksty K. K. Baczyńskiego Przemiana wewnętrzna jako element postawy bohatera literackiego. Omów problem na podstawie analizy wybranych utworów literackich.

6 107. Koncepcje tragizmu w literaturze. Przedstaw problem w oparciu o wybrane utwory z różnych epok Porównaj różne sposoby funkcjonowania motywu winy i kary w wybranych utworach literackich różnych epok. ZWIĄZEK LITERATURY Z INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI 1. Koncepcje piękna w literaturze, malarstwie i architekturze. Zanalizuj wybrane dzieła. 2. Różne ujęcia motywu Sądu Ostatecznego w literaturze i sztuce. Odwołaj się do wybranych przykładów. 3. Sztuka wobec niewyrażalnego. Symbol jako środek wyrazu w poezji i malarstwie. Omów na wybranych 4. Artystyczne interpretacje historii w literaturze i malarstwie (np. Henryk Sienkiewicz i Jan Matejko). Porównaj wybrane teksty kultury. 5. Przywołując wybrane przykłady, rozważ rolę inspiracji biblijnych we współczesnej literaturze i filmie. 6. Język filmu - język literatury. Porównaj dzieło literackie i jego filmową adaptację. 7. Współczesne interpretacje sceniczne dramatów. Zanalizuj wybrane spektakle teatru żywego planu i/lub teatru telewizji. 8. Postać ojca w sztuce. Zaprezentuj na przykładach literackich i filmowych. 9. Impresjonizm i symbolizm w malarstwie i literaturze Młodej Polski. Porównaj wybrane teksty kultury. 10. Wybitne dzieła malarskie inspiracją dla współczesnej poezji polskiej. Uzasadnij na wybranych 11. Motyw Piety w literaturze, malarstwie, rzeźbie. Omów na wybranych 12. Konteksty malarskie jako klucz do interpretacji dzieł literackich. Rozważ na wybranych 13. Echa powstania styczniowego w literaturze i malarstwie. Porównaj wybrane teksty kultury. 14. Młodopolskie pejzaże. Omów odwołując się do literatury i malarstwa. 15. Artyści wobec arcydzieł Adama Mickiewicza. Oceń wybrane adaptacje teatralne lub filmowe. 16. Teatr żywego planu i teatr telewizji porównaj dwie realizacje Hamleta Szekspira (lub innego dramatu). 17. Postmodernizm jako zjawisko w kulturze współczesnej. Zaprezentuj na przykładzie wybranego dzieła literackiego i filmowego. 18. Okiem poety i reportera. Konflikty i cierpienia współczesnego świata w polskiej literaturze najnowszej i filmie. 19. Sztuka współczesnego reportażu i jej mistrzowie. Omów specyfikę tego gatunku odwołując się do wybranych przykładów. 20. Motywy vanitas w literaturze i malarstwie. Omów sposób realizacji i funkcje tego motywu, odwołując się do wybranych tekstów kultury. 21. Pejzaż romantyczny w literaturze i malarstwie. Porównaj sposoby przedstawienia, odwołując się do wybranych tekstów literackich i obrazów.

7 NAUKA O JĘZYKU 1. Językowe środki kształtowania wypowiedzi w literaturze współczesnej. Omów zagadnienie na wybranych 2. Tak mówią bohaterowie literaccy. Omów język wybranych postaci ze szczególnym uwzględnieniem cech ujawniających ich przynależność środowiskową i charakter. 3. Komizm słowny i sposoby jego realizacji w wybranych utworach różnych autorów i epok. Zanalizuj na wybranych 4. Scharakteryzuj różne typy stylizacji językowej i ich funkcje na przykładzie literatury współczesnej. 5. Funkcje stylizacji modlitewnych w literaturze różnych epok. Omów na wybranych 6. O sztuce przemawiania na przykładzie wybranych tekstów literackich renesans, barok, oświecenie. Zaprezentuj na przykładzie tekstów wybranej epoki. 7. Język prasy. Omów różne odmiany stylu publicystycznego (na konkretnych przykładach). 8. Zapożyczenia językowe. Omów problem i oceń zasadność najnowszych zapożyczeń w języku polskim. 9. Zanalizuj perswazyjne funkcje języka na przykładach tekstów reklamowych. 10. Dokonując analizy języka różnych reklam, wyjaśnij, jaki obraz świata one kreują. 11. Środki poetyckiego wyrazu w liryce współczesnego poety. Omów na przykładzie wybranych wierszy dwu nurtów literackich. 12. Eksperymenty językowe w poezji współczesnej. Zanalizuj język wybranych tekstów poetyckich. 13. Niezamierzony dowcip językowy w pracach uczniów. Uzasadnij na podstawie analizy błędów językowych. 14. Sposoby uzupełniania zasobu językowego we współczesnej polszczyźnie. Zbadaj zjawisko analizując zgromadzony materiał językowy. 15. Nowomowa a etyka języka. Omów odwołując się do wybranych tekstów językowych i/lub publicystycznych.